OCZEKIWANIA WOBEC MUZEW

W WOJEWDZTWIE LSKIM
Wnioski.

www.regionalneobserwatoriumkultury.pl

www.regionalneobserwatoriumkultury.pl

KATOWICE 2012

Przeprowadzenie sondau i opracowanie raportu Oczekiwania wobec muzew w wojewdztwie lskim Regionalny Orodek Kultury w Katowicach ul. PCK 19, tel.: 32 2517563, www.rok.katowice.pl

Informacje zwrotne pozyskalimy w ramach dziaalnoci wasnej Regionalnego Obserwatorium Kultury w Katowicach, poprzez ogoszenie online w witrynie internetowej www.slaskie.pl i portalach spoecznociowych oraz w ramach akcji promocyjnej Regionalnego Orodka Kultury w Katowicach Jedziemy z kultur przygotowanej z Kolejami lskimi. W trakcie badania zebralimy opinie 672 badanych z terenu wojewdztwa lskiego. Celem badania byo znalezienie odpowiedzi na nastpujce pytania:

Badanie oczekiwa wobec muzew w wojewdztwie lskim to sonda opinii na temat muzew wojewdztwa lskiego przeprowadzony na losowej grupie osb odbiorcw i potencjalnych odbiorcw oferty muzealnej w regionie.

Charakterystyka prby badawczej:

5% 16%

1. Czy oferta muzew w wojewdztwie lskim skutecznie dociera do odbiorcw? Jak jest oceniana? Jakiej promocji wydarze muzealnych oczekuj odbiorcy? 2. Jakie typy muzew preferuj mieszkacy wojewdztwa lskiego? 3. Jakie bariery w dostpie do muzew zauwaaj odbiorcy? Co zniechca do korzystania z oferty muzealnej. 4. Jak w ocenie odbiorcw wyglda infrastruktura obiektw muzealnych ze szczeglnym uwzgldnieniem potrzeb dzieci i modziey.

22%

Wiek

57%

do 20 lat od 41 do 60 lat

od 21 do 40 lat powyej 61 lat

57%

43%

Pe

Mczyzna

Kobieta

5%

3%

2% 2%

Wykres 1. Wiek respondentw. Opracowanie wasne.

Wykres 2. Pe respondentw. Opracowanie wasne.

43%

45%

Wyksztacenie
Wysze rednie

Gimnazjalne

Zawodowe

Podstawowe

Inne

Wykres 3. Wyksztacenie respondentw. Opracowanie wasne.

www.regionalneobserwatoriumkultury.pl

Analiza materiau badawczego umoliwia sporzdzenie wnioskw, ktre pogrupowalimy w bloki tematyczne: I. II. III. IV. Oferta muzew w opinii badanych. Uczestnictwo i bariery. Promocja oraz dziaalno kulturalna muzew. Muzea profilowane, czy multidziaowe? Infrastruktura dla najmodszych.

I.

Oferta muzew w opinii badanych, uczestnictwo i bariery

1. Uczestnictwo.
W cigu ostatniego roku 65% badanych odwiedzio muzea prowadzce dziaalno na terenie wojewdztwa lskiego do 5 razy, z czego 24% z nich zrobio to raz. 22% respondentw przyznao, e w cigu ostatniego roku kalendarzowego nie odwiedzio muzeum ani razu. Poowa badanych zgadza si ze stwierdzeniem, e Treci prezentowane w muzeach w wojewdztwie lskim s atrakcyjne dla ich odbiorcw. 23% rozmwcw nie potrafia ustosunkowa si do tego stwierdzenia kopoty z odpowiedzi miay przede wszystkim osoby, ktre w muzeum w minionym roku kalendarzowym nie byy ani razu oraz te, ktre byy tam gociem tylko jeden raz. Poowa badanych zgadza si ze stwierdzeniem, e treci prezentowane w muzeach w wojewdztwie lskim s atrakcyjne dla odbiorcw

2. Bariery.
Jako znaczc barier zniechcajc do odwiedzania muzew badani wskazuj barier przestrzenn, zdefiniowan jako zbyt dua odlego muzew od miejsca zamieszkania. Z drugiej jednak strony zaledwie 5% badanych twierdzi, e korzysta z muzew, poniewa znajduj si one blisko niego. Odlego od muzew zdaje si zatem nie by o tyle istotnym problemem co sabo rozwinita infrastruktura dostpu do muzew (komunikacja miejska, parkingi) to one s najbardziej zniechcajce i ograniczajce dostp do muzew odbiorcom. Najczciej wskazywane przez respondentw bariery: promocyjne (53%), przestrzenne (27%), merytoryczne (23%).

Bariery merytoryczne i promocyjne. Cytujc wypowiedzi badanych: po prostu nie wiem co jest pokazywane w muzeach poowa respondentw zwrcia uwag na problem www.regionalneobserwatoriumkultury.pl 3

z dostpem do informacji o ofercie muzealnej. Wedug nich muzea powinny wychodzi do ludzi z ofert, czego aktualnie nie robi, lub robi zbyt mao intensywnie. Tez t zdaj si potwierdza kanay informacji, poprzez ktre badani dowiaduj si o ofercie muzew, tutaj wymieniaj gwnie: Internet (33%), plakaty na miecie (20%) oraz pras (18%).

Na pytanie Co zniechca zwiedzajcych do muzew? badani najczciej wskazywali: atmosfera w trakcie zwiedzania (49%), ktr cechuje brak swobody zwiedzania przymusowa cisza, kapcie na butach, brak moliwoci dotknicia eksponatu. Oprcz tego przeszkod okazuj si wysokie ceny biletw (42%) wyjcie rodzinne nadal jest drogie. Istotnym problemem jest dla badanych brak biletw czonych na kilka wystaw lub imprezy muzealnych organizowanych w innych obiektach. Wrd komentarzy respondentw pojawiay si rwnie te o braku wsppracy pomidzy muzeami i braku pomysu na muzea w wojewdztwie lskim. Niecae 20% badanych podao, e skojarzenie muzew z nauk, edukacj, a nie rozrywk zniechca do skorzystania z ich oferty. Tyle samo ludzi stwierdzio, e w muzeach jest po prostu nudno.

Wrd innych powodw zniechcajcych, badani przytaczali: trudny dostp do nich z poziomu komunikacji publicznej, zbyt krtkie godziny otwarcia, nudnych przewodnikw, nieprzyjemn obsug, brak promocji, brak sprofilowania zbytni uniwersalno, kwestie merytoryczne, a take brak czasu. Zapytani o bariery infrastrukturalne wewntrz obiektw muzealnych, badani najczciej wskazywali, e brakuje im przestrzeni do odpoczynku w trakcie zwiedzania (57%) oraz kawiarni (44%). Komentarze udzielane przy okazji tego pytania sugeruj, e powinny by udostpniane chociaby krzesa lub awki przy eksponatach, ktre zwikszyyby komfort zwiedzania. Brakuje przestrzeni do odpoczynku w trakcie zwiedzania.

II.

Promocja i dziaalno kulturalna muzew

Badani wskazuj, e Internet to dobry kana komunikacji i promocji, lecz niewystarczajco eksploatowany. Wedug respondentw promocja w sieci powinna obj: wasn stron WWW (52%), serwisy spoecznociowe (41%) oraz portale powicone kulturze. (35%).

Ponadto zwracaj uwag na fakt, e wirtualne zwiedzanie w Internecie to dobry pomys na rozszerzenie grona odbiorcw muzealnictwa. Rozwizanie to nie stwarza zagroenia zmniejszenia si liczby zwiedzajcych. Zaledwie 20% badanych stwierdzio, e www.regionalneobserwatoriumkultury.pl 4

Dlaczego respondenci odwiedzaj muzea? Najczstsze odpowiedzi to: przyciga mnie interesujca, unikatowa wystawa (43%), odbywa si ciekawe wydarzenie kulturalne niezwizane z ofert muzeum (np. koncert, wykad) (31%), jest to ciekawa forma rozrywki (27%). Funkcja wirtualnego zwiedzania to atrakcyjna forma promocji instytucji muzealnej, potencjalnym zwiedzajcym przyblia tre wystaw, tym samym mog by lepiej rozumiane i odbierane.

zwiedzanie muzeum w przestrzeni internetowej jest rwnie wartociowe, co wizyta w nim. Respondenci zdecydowanie wol dowiadcza muzeum na ywo nawet ci najmodsi.

Muzea przycigaj zwiedzajcych wydarzeniami kulturalnymi niekoniecznie zwizanymi z rutynow dziaalnoci wystawiennicz. Badani wskazuj, e oprcz wystaw, w muzeach powinny odbywa si te wydarzenia kulturalne takie jak: koncerty (36%), pokazy filmowe (33%) oraz wykady o sztuce (28%). Za najbardziej podan inicjatyw zwizan z dziaalnoci wystawiennicz respondenci uznali Noce muzealne (61% wskaza).

III. Muzea profilowane, czy multidziaowe?

Aby ustali, czy, badani oczekuj muzew sprofilowanych czy multidziaowych zadalimy trzy pytania o stan i kierunki rozwoju instytucji muzealnych. Przede wszystkim chcielimy ustali jakie typy muzew s dla respondentw najciekawsze. Jako takie badani uznali kolejno: muzea nauki i techniki (27%), sztuki (25%), etnograficzne w tym skanseny (20%). Muzea multidziaowe byy wskazywane na 4 miejscu (14,5%).

Prosilimy take o ustosunkowanie si do stwierdzenia: Muzeum powinno by sprofilowane co do prezentowanych w nim treci merytorycznych zgodzio si z nim 66% respondentw, zaprzeczyo mu natomiast 17% badanych. Pozostali powstrzymali si od wydawania opinii w tej kwestii.

Analiza preferencji odbiorcw nasuwa wniosek, e optimum oczekiwa odbiorcw to muzeum w ramach sprofilowanej dziaalnoci merytorycznej, o moliwie szerokim i rnorodnym sposobie przedstawiania eksponatw. www.regionalneobserwatoriumkultury.pl 5

Ostatecznie poprosilimy o okrelenie, w ktrym kierunku powinny pj muzea jeli chodzi o przedstawiane treci czy powinny by bardziej: sprofilowane pod wzgldem treci czy te rnorodne pod wzgldem treci. Badani wskazali, e oczekuj balansu pomidzy tymi dwoma kierunkami rozwoju.

Zapytalimy respondentw o potencjalne kierunki rozwoju instytucji muzealnych w kilku wybranych aspektach. Proszc o zaznaczanie w skali od 1 do 5, gdzie cyfra 1 oznaczaa stanowisko blisze definicji po lewej stronie, a 5 stanowisko blisze definicji po prawej stronie, zapytalimy si, czy muzea powinny: Prezentowa treci w sposb multimedialny Prezentowa treci w sposb tradycyjny (rednia 2.6) Stawia na rozrywk Stawia na edukacj (rednia 3.0) Oferowa interakcj z obiektami Oferowa biern obserwacj eksponatw (rednia 1.9) Wychodzi poza teren muzeum i eksponowa w przestrzeni Pozostawa w murach budynku (rednia 2.1)

Respondenci preferuj kompromis co do sposobu prezentowania treci przez muzea, a wiec poczenie tradycyjnych sposobw ekspozycji z nowymi, multimedialnymi formami, z lekk preferencj metod nowoczesnych. Jedynie niecae 30% badanych zgadza si ze stwierdzeniem, e W muzeach w wojewdztwie lskim nie brakuje multimedialnych form prezentacji zasobw muzealnych, mona zatem stwierdzi, e to pole oddziaywania jest przez instytucje muzealne wci sabo zagospodarowane. Jeli za chodzi o edukacj i rozrywk, badani oczekuj od muzew stosowania zotego rodka czcego w podobnym stopniu edukacj i rozrywk. Respondenci s take zgodni, e poczenie takie jest moliwe proszeni o ustosunkowanie si do stwierdzenia Muzeum moe skutecznie czy ze sob funkcj edukacyjn i rozrywkow, zgodzili si z nim si niemal w 90%.

Podobna tendencja rysuje si jeli chodzi o oczekiwania wzgldem miejsc, w ktrych prezentowana powinna by ekspozycja. Okazuje si, e wrd badanych nie brakuje zwolennikw wychodzenia poza przestrze budynku muzeum ze swoimi wystawami. Tendencja ta sabnie u osb powyej 41 roku ycia, a u osb powyej 61 roku ycia niemal zrwnuje si z pogldem, e muzeum powinno swoje ekspozycje prezentowa w murach budynku.
Muzeum powinno: wychodzi poza teren muzeum, czy zostawa w murach budynku? 1. zdecydowanie wychodzi 2. raczej wychodzi 3. Neutralnie Ogem 4. raczej zostawa brak odpowiedzi 5. zdecydowanie zostawa Do 20 lat 16,82% 10,28% 4,67% 3,74% 16,09% 39,25% 25,23% Od 21 do 40 lat 46,34% 17,28% 4,71% 3,66% 4,19% 57,44% 23,82% WIEK Od 41 do 60 lat 38,19% 25,69% 4,86% 21,65% 13,19% 4,86% 13,19% Powyej 61 lat 25% 12,50% 12,50% 12,50% 4,81%

Wyrana tendencja rysuje si te w przypadku pytania o interakcj z eksponatami. Respondenci s zdecydowanymi zwolennikami bliszego kontaktu z okazami. Odseparowanie i sterylno oraz bierne przygldanie si wystawom wrcz zniechca ich do muzew.

18,75% 18,75%

Tabela 1. Wiek a oczekiwania wzgldem miejsca prezentowania wystaw przez muzea. Opracowanie wasne.

www.regionalneobserwatoriumkultury.pl

IV.

Infrastruktura dla najmodszych.

Okoo 1/4 respondentw wskazao, e nie jest w stanie w ogle oceni tej infrastruktury. rednie arytmetyczne ocen, ktre zostay przyznane:
Lp Element 1. 2. Wystpuje odrbna oferta dostosowana do potrzeb najmodszych. 4. Lekcje muzealne przedstawiane s w interesujcej formie. 3. Odbywaj si atrakcyjne wydarzenia kulturalne skierowane do dzieci. 6. Istnieje specjalne pomieszczenie do odpoczynku dla najmodszych. Treci przedstawiane s wielopoziomowo, przez co s interesujce rwnie dla modszego widza. Liczba ocen 543 538 533 513 500 494 494 rednia 3,04 3,11 3,23 3,28 3,06 2,31 2,26

Kolejnym istotnym zagadnieniem byo zbadanie opinii respondentw na temat dziaa jednostek muzealnych skierowanych do dzieci i modziey. Zapytalimy badanych, by w skali od 1 do 6 okrelili infrastruktur muzealn pod ktem dostosowania jej dla potrzeb najmodszych zwiedzajcych.

5. Zawsze jest jaki pracownik kadr muzew sprofilowany na prac z najmodszymi. Jest moliwo pozostawienia dzieci pod opiek pracownika muzeum na czas 7. zwiedzania.

Tabela 2. rednie arytmetyczne oceny infrastruktury dla modziey w muzeach w wojewdztwie lskim. Opracowanie wasne.

Respondenci uznali e w muzeach brak jest miejsc przeznaczonych do odpoczynku dla najmodszych zwiedzajcych. Proponuj aby rodzice i opiekunowie na czas zwiedzania mogli odda swe pociechy pod opiek animatorw i edukatorw.

Najwicej ocen pozytywnych otrzymay lekcje muzealne oraz atrakcyjne wydarzenia kulturalne skierowane do dzieci.

www.regionalneobserwatoriumkultury.pl