Strategia Integracji I Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kosakowo NA LATA 2006-2013

Zacznik do: Uchway Nr XLVIII/58/06 Rady Gminy w Kosakowie z dnia 19.10.2006r.
STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO NA LATA 2006-2013
WRZESIE 2006
SPIS TRECI
1. CZ WSTPNA........................................................................................................3 1.1. TO I PRZYCZYNY...............................................................................................4 1.2. WARTOCI, ZASADY, DEFINICJE.......................................................................6 1.3. STRUKTURA DOKUMENTU...............................................................................10 1.4. PRZESANKI WYNIKAJCE Z DOKUMENTW STRATEGICZNYCH.............12 2. CZ DIAGNOSTYCZNA.........................................................................................20 2.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY............................................................................21 2.2. DEMOGRAFIA ....................................................................................................22 2.3. MARGINALIZACJA I WYKLUCZENIE W PERSPEKTYWIE ORODKA POMOCY SPOECZNEJ ....................................................................................25 2.4. KWESTIA DZIECKA............................................................................................35 2.5. KWESTIA OSB BEZROBOTNYCH..................................................................38 2.6. KWESTIA UZALENIE.....................................................................................44 2.7. KWESTIA PRZESTPCZOCI...........................................................................46 2.8. KWESTIA NIEPENOSPRAWNOCI.................................................................47 2.9. IDENTYFIKACJA NAJWANIEJSZYCH PROBLEMW SPOECZNYCH NA TERENIE GMINY.................................................................................................50 2.10. ANALIZA SWOT................................................................................................57 2.11. ZASOBY UMOLIWIAJCE ROZWIZYWANIE PROBLEMW SPOECZNYCH...................................................................................................65 2.12. PODSUMOWANIE CZCI DIAGNOSTYCZNEJ............................................68 3. CZ PROGRAMOWA............................................................................................73 3.1. MISJA...................................................................................................................74 3.2. CELE STRATEGICZNE ......................................................................................75 3.3. MONITORING I WDRAANIE STRATEGII.........................................................86 4. UWAGI KOCOWE.....................................................................................................93
STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO
1. CZ WSTPNA
Cz wstpna zawiera elementarne informacje dotyczce zasad konstruowania dokumentu. Przedstawione w niej zostay aspekty prawne, bdce podstaw dziaania samorzdu lokalnego, zasady i wartoci, na ktrych opiera si lokalna polityka spoeczna oraz najwaniejsze informacje dotyczce metodyki pracy nad strategi. Jest tutaj take pokazany zwizek analizy z innymi dokumentami strategicznymi funkcjonujcymi na rnych poziomach administrowania i zarzdzania.
1.1. TO I PRZYCZYNY
Strategia Integracji i Rozwizywania Problemw Spoecznych ma stanowi podstaw do realizacji wzgldnie trwaych wzorw interwencji spoecznych, podejmowanych w celu zmiany (poprawy) tych stanw rzeczy (zjawisk) wystpujcych w obrbie danej spoecznoci, ktre oceniane s negatywnie. Dokument charakteryzuje w szczeglnoci dziaania publicznych i prywatnych instytucji rozwizujcych kwestie spoeczne, podejmowane dla poprawy warunkw zaspokojenia potrzeb przez wybrane kategorie osb i rodzin. Obowizek opracowania Strategii Integracji i Rozwizywania Problemw Spoecznych wynika wprost z art. 17. ust. 1 ustawy o pomocy spoecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z pn. zm.). Rnorodno problemw spoecznych wystpujcych w gminie powoduje konieczno wzicia pod uwag take innych aktw prawnych, ktre maj istotny wpyw na konstrukcj dokumentu i rozwizywanie zada spoecznych w przyszoci. S to m.in.: ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2003 r. Nr 96, poz. 873 z pn. zm.), ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. z 2003 r. Nr 122, poz. 1143 z pn. zm.), ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001), ustawa z dnia 26 padziernika 1982 r. o wychowaniu w trzewoci i przeciwdziaaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 z pn. zm.), ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnianiu osb niepenosprawnych (Dz. U. z 1997 r. Nr 123, poz. 776 z pn. zm.), ustawa z 28 listopada 2003 r. o wiadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 228 poz. 2255 z pn. zm.), ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziaaniu narkomanii (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485),
STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO 4
ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziaaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U z 2005 r. Nr 180 poz. 1493).
Oprcz wspomnianych aktw prawnych przy realizacji strategii moe zachodzi potrzeba odwoania si rwnie do ustaw i aktw wykonawczych z zakresu ochrony zdrowia, owiaty i edukacji publicznej, budownictwa socjalnego. Europejska polityka spoeczna zostaa okrelona w gwnej mierze podczas Szczytu Lizboskiego w 2000 roku, na ktrym kraje czonkowskie Unii Europejskiej uznay, e zwalczanie ubstwa i wykluczenia spoecznego bdzie centralnym elementem w procesie modernizacji europejskiego modelu spoecznego. W roku 2001 uzgodniony zosta przez Rad, Parlament i Komisj Europejsk Wsplnotowy program na rzecz walki z wykluczeniem spoecznym na lata 2002-2006. Jego celem jest wsparcie wsppracy pomidzy krajami Unii Europejskiej i zwikszenie skutecznoci przeciwdziaania wykluczeniu spoecznemu. Polska zgosia gotowo przystpienia do programu, w efekcie czego podja prace nad przygotowaniem Memorandum w sprawie Integracji Spoecznej (Joint Inclusion Memorandum JIM), Narodowej Strategii Integracji Spoecznej oraz Krajowego Planu Dziaania na rzecz Integracji Spoecznej. Powoany przez Prezesa Rady Ministrw w roku 2003 Zesp Zadaniowy do spraw Reintegracji Spoecznej opracowa dokument pt.: Narodowa Strategia Integracji Spoecznej dla Polski. Autorzy tego dokumentu podjli prb dokonania caociowej analizy sytuacji spoecznej w Polsce, wskazania priorytetowych problemw oraz dobrych praktyk na rzecz inkluzji osb i grup. Opracowujc lokaln strategi integracji i rozwizywania problemw spoecznych, uwzgldniono dokumenty programowe, w ktrych akcentuje si konieczno zapewnienia dialogu i partnerskiej wsppracy instytucji rzdowych, samorzdowych, organizacji pozarzdowych oraz biznesu. Uznaje si take za niezbdn partnersk wspprac z osobami podlegajcymi wykluczeniu spoecznemu. Wspomniane dokumenty to przede wszystkim:

Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 (Narodowa Strategia Spjnoci 2007-2013), Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, Sektorowy Program Operacyjny Rozwoju Zasobw Ludzkich.
1.2. WARTOCI, ZASADY, DEFINICJE

Warto to termin uywany do okrelenia tego, co godne uznania i podania, cenne i dobre. Czowiek budujcy swj system wartoci pewne z nich eliminuje (odrzuca jako ze, czyli traktuje je jako antywartoci), inne pozostawia i hierarchizuje wedug przypisywanej im wanoci. Warto jest cech wzgldn, a to oznacza, e nie zawsze, nie w kadym miejscu, nie przez wszystkich i nie w kadych okolicznociach przypisywana jest przedmiotom podlegajcym ocenie. Przedmiotami wartociowania w polityce spoecznej s najczciej stosunki spoeczne, stan zaspokojenia potrzeb, instytucje spoeczne, stosunki midzy czowiekiem a przyrod. Polityka spoeczna oparta na okrelonych zasadach, normach i wartociach moe by postrzegana jako przewodnik dziaania pastwa i wadz samorzdowych rnych szczebli w celu: ksztatowania warunkw ycia ludnoci oraz stosunkw midzyludzkich, a take oglnych warunkw rozwoju; harmonizowania i godzenia rozbienych interesw rnych grup spoecznych oraz tworzenia warunkw dla pokoju spoecznego midzy kapitaem a prac. Z wartoci wynikaj zarwno cele polityki spoecznej, jak i zasady. rda, z ktrych czerpie wartoci polityka spoeczna, s bardzo rnorodne. S to m.in. ideologie, doktryny spoeczne i gospodarcze, spoeczne oczekiwania wyraane za porednictwem rnych kanaw spoecznej komunikacji, normy zwyczajowe, pogldy osb znaczcych w spoeczestwie. W polityce spoecznej, odwoujcej si do wartoci cenionych przez spoeczestwo, wany jest podzia na wartoci odczuwane i uznawane. Wartoci odczuwane wi si gwnie ze sfer emocjonaln, za uznawane opieraj si na przekonaniach, e pewne cechy powinny by odczuwane jako warto. Zasady to oglne doktryny i normy dziaania, ktrymi powinny kierowa si podmioty polityki spoecznej w realizacji podstawowego celu, jakim jest zaspokajanie potrzeb. Niektre zasady polityki spoecznej s tosame z wartociami. Zasady, ktre s najczciej artykuowane bd realizowane w polityce spoecznej, a ktre staj si
dla twrcw strategii podstawowymi fundamentami budowania spoecznoci lokalnej, wolnej od zagroe i problemw spoecznych, to: 1. Zasada samopomocy przejawia si w istnieniu i rozwoju pomocy wzajemnej ludzi zmagajcych si z podobnymi problemami yciowymi oraz pomocy silniejszych dla sabszych; zazwyczaj w ramach niewielkich nieformalnych grup. 2. Zasada przezornoci oznacza, e bezpieczestwo socjalne jednostki nie moe by tylko efektem wiadcze ze strony spoeczestwa, ale wynika powinno take z odpowiedzialnoci czowieka za przyszo wasn i rodziny. 3. Zasada solidarnoci spoecznej najczciej rozumiana jako przenoszenie konsekwencji, niekiedy utosamiana z solidaryzmem spoecznym, oznaczajcym wyszo wsplnych interesw czonkw spoeczestwa nad interesami poszczeglnych klas lub warstw. 4. Zasada pomocniczoci oznacza przyjcie okrelonego porzdku, w jakim rne instytucje spoeczne dostarczaj jednostce wsparcia, gdy samodzielnie nie jest w stanie zaspokoi swoich potrzeb; w pierwszej kolejnoci pomoc powinna pochodzi od rodziny, a nastpnie od spoecznoci lokalnej, a na kocu od pastwa. 5. Zasada partycypacji wyraa si w takiej organizacji ycia spoecznego, ktra poszczeglnym ludziom zapewnia moliwo penej realizacji swoich rl spoecznych, natomiast poszczeglnym grupom pozwala zaj rwnoprawne z innymi miejsce w spoeczestwie. 6. Zasada samorzdnoci stanowi realizacj takich wartoci, jak wolno i podmiotowo czowieka, a wyraa si w takiej organizacji ycia spoecznego, ktra jednostkom i grupom gwarantuje prawo do aktywnego udziau w istniejcych instytucjach spoecznych oraz tworzenia nowych instytucji w celu skuteczniejszego zaspokajania potrzeb i realizacji interesw. 7. Zasada dobra wsplnego przejawia si w takich dziaaniach wadz publicznych, ktre uwzgldniaj korzyci i interesy wszystkich obywateli i polegaj na poszukiwaniu kompromisw tam, gdzie interesy te s sprzeczne. 8. Zasada wielosektorowoci polega na rwnoczesnym funkcjonowaniu publicznych podmiotw polityki spoecznej, organizacji pozarzdowych i instytucji rynkowych, ktre dostarczaj rodkw i usug sucych zaspokajaniu potrzeb spoeczestwa.
Polityka spoeczna, jako przewodnik czy te wskazwka dziaania oparta na zadeklarowanych wartociach i zasadach, okrela i wyjania misj, obejmuje moliwoci i cele przedsiwzi organizacyjnych, wymusza odpowiednie zachowania, nakrelajc przydzia odpowiedzialnoci i towarzyszc temu delegacj kompetencji na wszystkie poziomy organizacyjne. Z wymienionych powyej zasad wynikaj podstawowe cele, ktre powinny ksztatowa polityk spoeczn w danym rodowisku lokalnym. S to przede wszystkim: denie do poprawy pooenia materialnego i wyrwnywanie szans yciowych grup spoeczestwa ekonomicznie i socjalnie najsabszych; prowadzenie biecych dziaa osonowych; dostrzeganie z wyprzedzeniem zagroe spoecznych; dorwnywanie do standardw unijnych i midzynarodowych.
Polityka spoeczna Unii Europejskiej opiera swoje zaoenia na dziaaniach zwizanych z polepszeniem warunkw ycia, pracy i ksztacenia, zapewnieniem powszechnoci prawa do zatrudnienia i wyksztacenia, a wreszcie stworzeniem systemu zabezpieczenia spoecznego. Z uwagi na przystpienie naszego kraju do tej struktury spoeczno-gospodarczej jest rzecz oczywist i zrozumia, e wanie te wartoci i zasady stanowi fundament budowy dokumentu wskazujcego lokalne problemy spoeczne i metody ich rozwizywania. W polityce spoecznej terminem problemy spoeczne oznacza si wszelkiego rodzaju dolegliwoci, zakcenia, niedogodnoci wystpujce w yciu zbiorowym. Natomiast okreleniem kwestia spoeczna wyrnia si wrd nich te, ktre: odznaczaj s si szczegln dolegliwoci dla potencjau w jaki osobowego funkcjonuje spoeczestwa; nastpstwem niedostosowania sposobu, spoeczestwo, do podstawowych potrzeb indywidualnych i zbiorowych; nie s moliwe do rozwizania siami pojedynczych grup ludzkich. W wszym znaczeniu termin kwestia spoeczna oznacza konkretny problem o szczeglnie wysokim stopniu dotkliwoci dla ycia i wspdziaania czonkw spoecznoci. W szerszym znaczeniu termin ten oznacza natomiast sprzeczno pomidzy zasadami obowizujcymi w danym spoeczestwie, formacji ustrojowej czy nawet cywilizacji, a deniami jednostek i zbiorowoci do godnego ycia. Przyjmuje si, e rda kwestii spoecznych tkwi wewntrz spoeczestwa, w mechanizmach ycia zbiorowego i mog by jak kady problem spoeczny ograniczane i rozwizywane
we wszystkich skalach wspycia: od rodziny poprzez rodowiska lokalne i zawodowe po skal oglnopastwow czy midzynarodow. Mechanizmw powstawania problemw spoecznych i kwestii spoecznych upatrywa naley w funkcjonowaniu spoeczestwa. S nimi przede wszystkim: dezorganizacja spoeczestwa; gwatowna zmiana spoeczna; opnienia kulturowe; przemiany gospodarcze wyprzedzajce przemiany w sposobie mylenia i dziaania; ze funkcjonowanie instytucji politycznych czy administracyjnych; niekompetencja politykw czy urzdnikw pastwowych; dysfunkcjonalno instytucji spoecznych; dominacja grup spoecznych, eksploatacja, wyzysk; nierwnoci spoeczne, niesprawiedliwo spoeczna; ze funkcjonowanie instytucji edukacyjnych; nieprzystosowanie do penienia okrelonych rl spoecznych.
Funkcjonujce w rodowisku lokalnym kwestie i problemy spoeczne prowadz do wykluczenia spoecznego, czyli sytuacji uniemoliwiajcej lub znacznie utrudniajcej jednostce lub grupie zgodne z prawem penienie rl spoecznych, korzystanie z dbr publicznych i infrastruktury spoecznej, gromadzenie zasobw i zdobywanie dochodw w godny sposb. rodkiem umoliwiajcym przeciwdziaanie tej sytuacji jest integracja spoeczna oparta na zasadach dialogu, wzajemnoci i rwnorzdnoci. Podejmowane w tym celu dziaania wsplnotowe su budowie spoeczestwa opartego na demokratycznym wspuczestnictwie, rzdach prawa i poszanowaniu rnorodnoci kulturowej. W spoeczestwie tym obowizuj i s realizowane podstawowe prawa czowieka i obywatela oraz skutecznie wspomaga si jednostki i grupy w realizacji ich celw yciowych. Przygotowujc dokument programowy, wskazujcy kierunki dziaa samorzdu w ksztatowaniu i realizacji lokalnej polityki spoecznej, nie mona nie wspomnie o wartoci podstawowej, ktra posuya autorom za fundament przy jego opracowywaniu. Wartoci t jest zasada wspierania rodziny jako najwaniejszej komrki spoecznej. Jest ona gwnym przesaniem niniejszego dokumentu, gdy od wspierania siy rodziny naley rozpoczyna kady rodzaj oferowanej pomocy.
1.3. STRUKTURA DOKUMENTU

Strategie rozwizywania problemw spoecznych to wzgldnie trwae wzory interwencji spoecznych podejmowanych w celu zmiany (poprawy) tych stanw rzeczy (zjawisk), wystpujcych w obrbie danej spoecznoci, ktre oceniane s negatywnie. Mwic o gminnej strategii rozwizywania problemw spoecznych, naley mie na myli w szczeglnoci dziaania publicznych i prywatnych instytucji pomocy spoecznej (i pokrewnych), prowadzone na terenie gminy, podejmowane dla poprawy warunkw zaspokojenia potrzeb przez wybrane kategorie osb i rodzin, mieszkacw gminy. W oparciu o uzyskane informacje i materiay zosta przygotowany dokument, ktry pozwoli na racjonalizacj lokalnej polityki spoecznej oraz wskae obszary, ktre w najbliszym czasie powinny sta si przedmiotem szczeglnej troski wadz lokalnych. Metodyka opracowania dokumentu pozwolia zaangaowa rodowisko lokalne w budow strategii na najwaniejszych etapach, od diagnozy do wdroenia i realizacji. Przedoony materia zosta opracowany w Gminnym Orodku Pomocy Spoecznej w Kosakowie przy merytorycznym wsparciu Orodka Ksztacenia Sub Publicznych i Socjalnych Centrum AV w Czstochowie. Pomoc zewntrzna polegaa gwnie na doradztwie i systematyzacji ukadu gwnych elementw wypracowanego dokumentu. Perspektywa czasowa obowizywania niniejszego dokumentu zostaa skomunikowana rozwizywanie z gwnymi dokumentami tj. strategicznymi wpywajcymi na lokalnych problemw, Narodowymi Strategicznymi Ramami
Odniesienia (Narodowa Strategia Spjnoci) oraz Narodow Strategi Integracji Spoecznej, wyznaczajcymi dziaania i stwarzajcymi moliwo ubiegania si o rodki zewntrzne do 2013 roku.
10
METODOLOGIA OPRACOWANIA DOKUMENTU
RAMY PRAWNE I WARTOCI PRZYJTE PRZEZ AUTORW
WS T P
DOKUMENTY OGLNOKRAJOWE
STRATEGIA POWIATOWA
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO
Analiza dokumentw i ich wpyw na lokaln spoeczno
RDA WYWOANE
DI A G N OZ A
RDA ZASTANE
Dane Statystyczne, Dane Orodka Pomocy Spoecznej, Dane Powiatowego Urzdu Pracy, Dane Policji, Inne.
Analiza SWOT,
Badanie ankietowe
Identyfikacja problemw spoecznych, Badanie ankietowe Sytuacja dziecka w rodowisku szkolnym.
ANALIZA ZASOBW
Instytucje samorzdowe, Organizacje pozarzdowe.
PR OG RA MO WA N I E
MISJA
CELE STRATEGICZNE
CELE SZCZEGOWE
KIERUNKI DZIAA, PROGRAMY STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO I PROJEKTY
11
1.4. PRZESANKI WYNIKAJCE Z DOKUMENTW STRATEGICZNYCH

Konstruujc strategi integracji i rozwizywania problemw spoecznych gminy, naley pamita, e nie jest to jedyny dokument w obszarze polityki spoecznej, ktrego skutki bd dotyczyy jej mieszkacw. Krytyczna analiza dokumentw programowych powstajcych na poziomie kraju, wojewdztwa czy powiatu pozwala na skuteczniejsze programowanie dziaa na poziomie lokalnym w taki sposb, by nie powiela pewnych dziaa, ale wpisywa si wasnymi propozycjami programowymi w ju funkcjonujc rzeczywisto formalnoprawn.
1.4.1. NARODOWA STRATEGIA SPJNOCI 2007-2013 (NARODOWE STRATEGICZNE RAMY ODNIESIENIA 2007-2013)
Zgodnie z rozporzdzeniem Rady Europejskiej ustanawiajcym przepisy oglne dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Spoecznego i Funduszu Spjnoci Rada Europejska na poziomie Wsplnoty przygotowaa strategiczne wytyczne w sprawie spjnoci gospodarczej, spoecznej i terytorialnej, okrelajce indykatywne ramy interwencji funduszy, z uwzgldnieniem innych polityk Wsplnoty. Projekt tego dokumentu Komisja Europejska opublikowaa w dniu 5 lipca 2005 r. pod nazw Polityka spjnoci wspierajca wzrost gospodarczy i zatrudnienie: Strategiczne Wytyczne Wsplnoty 2007-2013 (SWW). Dla kadego z celw funduszy wytyczne te realizuj priorytety Wsplnoty, w szczeglnoci promowanie harmonijnego, zrwnowaonego i trwaego rozwoju Wsplnoty. Wytyczne te s okrelane z uwzgldnieniem zintegrowanych wytycznych w zakresie polityki gospodarczej oraz zatrudnienia Zintegrowany Pakiet Wytycznych w sprawie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia na lata 2005-2008 (ZPW). Na podstawie zapisw Strategicznych Wytycznych Wsplnoty Polska opracowaa Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 (NSRO), ktre integruj gwne priorytety Wsplnoty z priorytetami polskimi, uwzgldniajc jednoczenie zapisy Krajowego Programu Reform, odpowiadajcego na wyzwania zawarte w Strategii Lizboskiej. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia stanowi podstaw do
programowania interwencji Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Spoecznego (EFS) oraz Funduszu Spjnoci (FS). Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013 wspierajce wzrost gospodarczy i zatrudnienie okrelaj dziaania o charakterze rozwojowym, jakie Rzd polski zamierza podj w latach 2007-2013 w zakresie promowania trwaego wzrostu gospodarczego, wzrostu konkurencyjnoci oraz wzrostu zatrudnienia. NSRO su jednoczenie zapewnieniu skutecznej pomocy na rzecz regionw i grup spoecznie zmarginalizowanych oraz pomocy w restrukturyzacji sektorw i regionw problemowych. Zakadanym efektem strategii proponowanej w NSRO jest znaczce podniesienie jakoci ycia mieszkacw Polski i zblienie poziomu rozwoju do obecnie najbiedniejszych starych pastw czonkowskich, a w duszej perspektywie poziomu zblionego do redniej europejskiej. W wyniku przeprowadzonej analizy, ktra wskazaa rnice w poziomie rozwoju spoeczno-ekonomicznym kraju oraz poszczeglnych jego regionw, w stosunku do innych krajw UE, oraz w odpowiedzi na wyzwania Strategii Lizboskiej i cele Zintegrowanego Pakietu Wytycznych, ktrych instrumentem realizacji na gruncie krajowym jest Krajowy Program Reform, sformuowano cel strategiczny Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013. Zakada on tworzenie warunkw dla wzrostu konkurencyjnoci gospodarki opartej na wiedzy i przedsibiorczoci zapewniajcej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spjnoci spoecznej, gospodarczej i przestrzennej. Cel strategiczny osigany bdzie poprzez realizacj horyzontalnych celw szczegowych, co oznacza, e wszystkie programy, dziaania i projekty podejmowane w ramach NSRO realizuj je jednoczenie aczkolwiek w rnym zakresie. Celami horyzontalnymi NSRO s m.in.: Poprawa jakoci funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmw partnerstwa. Poprawa jakoci kapitau ludzkiego i zwikszenie spjnoci spoecznej. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i spoecznej majcej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjnoci Polski. Wyrwnywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich.
13
1.4.2. NARODOWA STRATEGIA INTEGRACJI SPOECZNEJ Cele polityki integracji spoecznej w Polsce wynikaj przede wszystkim z priorytetw okrelonych w przyjtej w czerwcu 2004 r. Narodowej Strategii Integracji Spoecznej. Wynikaj rwnie z zaoe w zakresie zwalczania ubstwa i wykluczenia spoecznego przyjtych w grudniu 2000 r. przez Rad Europejsk w Nicei. Polska w peni zaakceptowaa ich zasadno, co zostao oficjalnie potwierdzone poprzez przyjcie w grudniu 2003 r. Wsplnego Memorandum Polski i Unii Europejskiej o Integracji Spoecznej (Joint Inclusion Memorandum). Zarwno Krajowy Plan Dziaania na rzecz Integracji Spoecznej, jak i Wsplne Memorandum s elementami realizacji Strategii Lizboskiej, ktra zostaa przyjta przez pitnacie krajw czonkowskich UE w marcu 2000 roku. Polskie priorytety wpisuj si take w podstawowe zaoenia Zrewidowanej Strategii Spjnoci Spoecznej Rady Europy, ktrej inauguracja odbya si w lipcu 2004 r. w Warszawie. Jednym z tych zaoe jest budowanie integracji i spjnoci spoecznej w oparciu o prawa czowieka, a zwaszcza te prawa, ktre zostay zawarte w Zrewidowanej Europejskiej Karcie Spoecznej. Priorytety priorytety, Narodowej Strategii jest Integracji szczeglnie Spoecznej pilna. stworzone one zostay take z perspektyw ich realizacji do 2010 roku. Krajowy Plan Dziaania uwzgldnia te ktrych realizacja Wynikaj z przedstawionej analizy sytuacji ekonomiczno-spoecznej ilustrujcej podstawowe przyczyny ubstwa i zagroenia wykluczeniem spoecznym. Priorytety zawarte w NSIS w zakresie realizacji prawa do edukacji s nastpujce:
wzrost uczestnictwa dzieci w wychowaniu przedszkolnym; poprawa jakoci ksztacenia na poziomie gimnazjalnym i rednim; upowszechnienie ksztacenia na poziomie wyszym i jego lepsze dostosowanie do potrzeb rynku pracy;
rekompensowanie deficytw rozwoju intelektualnego i sprawnociowego dzieci; upowszechnienie ksztacenia ustawicznego.
W zakresie realizacji prawa do zabezpieczenia socjalnego:

radykalne ograniczenie ubstwa skrajnego, ktrego poziom jest obecnie nieakceptowany i wymaga podjcia zdecydowanych dziaa; ograniczenie tendencji wzrostowych rozwarstwienia dochodowego, tak aby rnice te nie odbiegay od przecitnego poziomu w krajach UE. Bezrobocie jest jedn z form wykluczenia spoecznego silnie powizan z innymi jego przejawami, np. ubstwem, w warunkach niskiej skutecznoci systemu zabezpieczenia socjalnego dla osb bezrobotnych i ich rodzin. Dlatego te w Narodowej Strategii Integracji Spoecznej cztery z dwudziestu priorytetw odnosz si do sfery dziaa dotyczcych realizacji prawa do pracy: ograniczenie bezrobocia dugookresowego; zmniejszenie bezrobocia modziey; zwikszenie poziomu zatrudnienia wrd niepenosprawnych; zwikszanie liczby uczestnikw aktywnej polityki rynku pracy. W zakresie realizacji prawa do ochrony zdrowia: wyduenie przecitnego trwania ycia w sprawnoci; upowszechnienie dostpu do wiadcze opieki zdrowotnej finansowanych ze rodkw publicznych; zwikszenie zakresu objcia kobiet i dzieci programami zdrowia publicznego. W zakresie realizacji innych praw spoecznych: zwikszenie dostpu do lokali (mieszka) dla grup najbardziej zagroonych bezdomnoci; zapewnienie lepszego dostpu do pracownikw socjalnych; rozwinicie pomocy rodowiskowej i zwikszenie liczby osb objtych jej usugami; zwikszenie zaangaowania obywateli w dziaalno spoeczn; realizacja Narodowej Strategii Integracji Spoecznej przez samorzdy terytorialne; zwikszenie dostpu do informacji obywatelskiej i poradnictwa. 1.4.3. KRAJOWY PLAN DZIAANIA NA RZECZ INTEGRACJI SPOECZNEJ
15
Krajowy Plan Dziaania na rzecz Integracji Spoecznej to program poprawy dostpu do praw spoecznych i zwikszania poziomu ich realizacji. Jest to rwnie zasadniczy instrument osigania integracji spoecznej w europejskim modelu spoecznym. Realizacja praw spoecznych wymaga oczywicie poniesienia okrelonych kosztw, tak samo jak realizacja wszystkich innych kategorii praw czowieka zawartych w prawie midzynarodowym i krajowym. Naley wic zapewni w sposb trway zasoby finansowe, kadrowe, lokalowe, rzeczowe i inne instytucjom odpowiedzialnym za realizacj tych praw. Prawa spoeczne powinny mie obecnie priorytet w wydatkach publicznych. Ich realizacja znacznie si pogorszya w ostatnich latach, a wic zmniejsza si poziom integracji spoecznej i zwiksza si skala i zasig procesw wykluczenia spoecznego. W Krajowym Planie Dziaa na rzecz Integracji Spoecznej za najwaniejsze uznano: dziaania edukacyjne, socjalne i zdrowotne zapobiegajce wykluczeniu oraz wspierajce grupy zagroone; budow systemu bezpieczestwa socjalnego i przeciwdziaanie ubstwu i wykluczeniu spoecznemu; realizacj prawa do pracy dla kadego, w tym szczeglnie dla grup defaworyzowanych na rynku pracy poprzez odpowiedni polityk makroekonomiczn i polityk zatrudnienia; rozwj systemu instytucjonalnego z jasnym podziaem odpowiedzialnoci instytucji rzdowych i samorzdowych, otwierajcego przestrze dla aktywnoci obywatelskiej i upodmiotowienia osb korzystajcych z usug spoecznych, wiadczonych zarwno przez pastwo, jak i przez organizacje pozarzdowe. Na poziomie operacyjnym wane jest, e polska polityka integracji spoecznej musi by realizowana we wsppracy z szeroko rozumianymi partnerami spoecznymi. Szczeglnie chodzi tu o zwizki zawodowe i zwizki pracodawcw, organizacje pozarzdowe, samorzdy lokalne oraz odpowiednie charytatywne instytucje kociow i zwizkw wyznaniowych. Niezalenie od osignitego poziomu zamonoci oraz stanu koniunktury gospodarczej pastwo nie jest w stanie zrealizowa celw tej polityki bez partnerstwa z innymi instytucjami. W tym kontekcie ustalono nastpujce priorytety na najblisze dwa lata:
16
zaangaowanie
obywateli
dziaalno
spoeczn, gwnie
poprzez
zwikszenie ich uczestnictwa w dziaalnoci organizacji pozarzdowych i innych formach pracy spoecznej oraz samopomocy; wzrost liczby samorzdw, ktre z pen wraliwoci i zaangaowaniem podejm si tworzenia lokalnych strategii przeciwdziaania ubstwu i wykluczeniu spoecznemu, a nastpnie zrealizuj ich zaoenia. 1.4.4. STRATEGIA ROZWOJU POMOCY SPOECZNEJ W POWIECIE PUCKIM 2004-2015 Strategia Rozwoju Pomocy Spoecznej w Powiecie Puckim 2004-2015 zostaa opracowana na podstawie analizy danych o sytuacji spoeczno-gospodarczej mieszkacw powiatu (m.in. Raportu o Stanie Pomocy Spoecznej opracowanego przy udziale pracownikw merytorycznych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pucku) i informacji przekazanych przez wsppracujce ze sob podmioty rzdowe, samorzdowe i pozarzdowe. W toku prac nad strategi okrelono nastpujc misj: Pomoc spoeczna w powiecie puckim zintegrowany, dostpny i skuteczny system dziaa podmiotw dziaajcych w sferze pomocy spoecznej, oparty na aktywnoci klienta. System zbudowany na wsppracy organizacji spoecznych, samorzdowych i pozarzdowych. Nastpnie obszar pomocy spoecznej podzielono na pi obszarw, dla ktrych okrelono m.in. po trzy cele niezbdne, bez ktrych dany obszar nie ma moliwoci dalszego rozwoju. S to: 1. Edukacja:

Stworzy warunki do rozwoju klas integracyjnych; Podj dziaania w kierunku edukacji osb; Podnosi wiadomo spoeczn w zakresie problematyki pomocy spoecznej.
2.
Finanse:

Stworzy warunki do poprawy usug komunikacyjnych dostosowanych do przewozu niepenosprawnych; Dofinansowa dziaania na rzecz likwidacji istniejcych obiektw uytecznoci publicznej i infrastruktury;
17
Stworzy warunki do lepszego wykorzystania funduszy UE.

3.
Infrastruktura: Podj dziaania w kierunku utrzymania i rozwoju infrastruktury Stae i systematyczne podnoszenie jakoci usug do pomocy spoecznej; obowizujcych standardw; Podj dziaania w kierunku tworzenia instytucji pomocy spoecznej na rzecz poszczeglnych grup.
4.

Problemy spoeczne: Podjcie dziaa w kierunku zmniejszenia bezrobocia i jego skutkw; Opracowa i wdroy program osonowy dla osb najuboszych i rodzin wielodzietnych; Podj dziaania w kierunku zmiany polityki spoecznej. Spoeczno lokalna:

5.
Tworzy warunki do rozwoju lokalnej polityki gospodarczej na rzecz Stworzy warunki do tworzenia nowych miejsc pracy dla osb Podj dziaania na rzecz wspierania organizacji pozarzdowych.
maych i rednich przedsibiorstw; niepenosprawnych;
1.4.5. PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY KOSAKOWO NA LATA 2004-2006 Samorzdy lokalne dziaajce w warunkach gospodarki rynkowej, cechujcej si du dynamik zmian i niepewnoci co do ich kierunkw, musz posiada zdolno do wczesnego rozpoznawania zagroe, jak i dostrzegania pojawiajcych si szans. Silne oddziaywania czynnikw zewntrznych, w ktrych istotn rol odgrywa dynamika i ekspansywno jednostek terytorialnych (gmin miejskich i wiejskich oraz wojewdztw), konkurujcych w dostpie do ograniczonego rynku inwestorw i kapitau, wymuszaj konieczno stosowania przez wadze samorzdowe odpowiednich metod zarzdzania. W powyszych warunkach istotnego znaczenia nabiera zarzdzanie strategiczne, ktre umoliwia dostosowanie funkcjonowania jednostek terytorialnych do zmian zachodzcych w otoczeniu. Jest to proces polegajcy na realizacji dugofalowych celw przy wykorzystaniu nadarzajcych si szans i unikaniu pojawiajcych si zagroe. Zarzdzanie strategiczne oparte jest na opracowywaniu, wdraaniu i kontroli realizacji planw strategicznych. W obecnych warunkach polskich na poziomie
zarzdzania lokalnego (gminnego) jedn z podstawowych rl peni plany rozwoju lokalnego, ktre okrelaj rozwj spoeczno-gospodarczy gminy. W opracowaniach tych okrelane s cele rozwoju lokalnego oraz sposoby realizacji tych celw przy wyrnieniu najbardziej podanych dla rozwoju gminy dziaa. W toku prac nad Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Kosakowo na lata 20042006 okrelono nastpujce zadania odnoszce si m.in. do sfery spoecznej: Poprawa warunkw i jakoci ycia mieszkacw: Budowa mieszka socjalnych (m.in. baza socjalna w Pogrzu), Stworzenie atrakcyjnej oferty dla potencjalnych inwestorw chccych zlokalizowa swoje firmy na terenie gminy, co korzystnie wpynoby na wzrost zatrudnienia w regionie.
19
2. CZ DIAGNOSTYCZNA
Cz diagnostyczna zawiera diagnoz specjalnie do tego celu ankiet i wywiadw. problemw spoecznych gminy. Diagnoza zostaa oparta na badaniu rde zastanych oraz analizie skonstruowanych
20
2.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY

Kosakowo jest gmin wiejsk pooon w pnocnej Polsce w pnocnowschodniej czci wojewdztwa pomorskiego. Zajmuje powierzchni 50 km2 i liczy 7.813 mieszkacw. Gmina Kosakowo jest jedn z siedmiu jednostek samorzdu terytorialnego wchodzcego w skad powiatu puckiego. Do gminy naley dziesi soectw (rycina 1.): Dbogrze, Dbogrze Wybudowanie, Kazimierz, Kosakowo, Mechelinki, Mosty, Pierwoszyno, Pogrze, Rewa i Suchy Dwr. Pnocn granic gminy Kosakowo z gmin Puck wytycza kana yski i Leniwy, naturaln granic wschodni jest linia brzegowa Morza Batyckiego, a od strony poudniowej i zachodniej gmina graniczy ze zurbanizowanymi obszarami Gdyni i Rumi. Gmina Kosakowo pooona jest w mezoregionie Pobrzee Kaszubskie. W swych granicach administracyjnych ley na wysoczynie moreny paskiej zwanej Kp Oksywsk i pradoliny zwanej Pradolin Kaszubsk.
21
Rycina 1. Gmina Kosakowo.
Na terenie gminy Kosakowo znajduje si 955 prywatnych podmiotw gospodarczych. Jest tutaj sze oddziaw przedszkolnych, w ktrych znajduje opiek 87 dzieci, cztery oddziay zerowe, do ktrych uczszcza 95 dzieci, trzy szkoy podstawowe, w ktrych nauk pobiera 579 uczniw oraz jedno gimnazjum, do ktrego uczszcza 177 uczniw. Mieszkacy gminy maj zapewnion opiek zdrowotn w jednej przychodni zdrowia oraz szesnastu gabinetach prywatnych.
2.2. DEMOGRAFIA
W 2002 roku teren gminy Kosakowo zamieszkiway 6.993 osoby, w tym 5.594 osoby w wieku 13 lat i wicej.
Ludno w wieku 13 lat i wicej wedug poziomu wyksztacenia w 2002 roku (dane w %)
22
1562 1 600 1 200 800 400 0 668 177
1478
1537
154
wysze policealne rednie zasadnicze zawodowe podstawowe ukoczone podstawowe nieukoczone i bez wyksztacenia szkolnego
Dane Narodowego Spisu Powszechnego 2002.
Analizujc struktur wyksztacenia ludnoci gminy w 2002 r. naley stwierdzi, i wrd mieszkacw w wieku 13 lat i wicej dominoway osoby z wyksztaceniem rednim (1.562 osoby), podstawowym ukoczonym i zasadniczym zawodowym (odpowiednio 1.537 i 1.478 osb), a wyksztaceniem wyszym legitymowao si 668 osb. Poziom wyksztacenia lokalnej spoecznoci jest wan przesank w procesie oceny umiejtnoci i radzenia sobie poszczeglnych osb przede wszystkim na rynku pracy. Im bowiem dana osoba jest lepiej wyksztacona, tym atwiej potrafi si przystosowa do zmiennej rzeczywistoci rynku pracy.
Ludno wedug gwnego rda utrzymania w 2002 roku
3157
3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 550 580 400 2125
z pracy najemnej z pracy na rachunek wasny lub z dochodw z najmu z emerytur z rent na utrzymaniu
23
Wedug danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku spord 6.993 mieszkacw gminy 2.675 osb utrzymywao si z pracy, w tym 2.125 osb z pracy najemnej i 550 osb z pracy na wasny rachunek (111 osb z pracy we wasnym gospodarstwie rolnym). Z pozostaych rde utrzymywao si 1.150 osb, z czego 580 mieszkacw gminy korzystao ze wiadcze emerytalnych, a 400 osb otrzymywao renty. Na utrzymaniu pozostawao 3.157 osb. Nie ustalono rda utrzymania dla 11 osb.
Ludno gminy Kosakowo w 2005 roku
3928; 50,3%
3885; 49,7%
mczyni
kobiety
Dane Urzdu Gminy w Kosakowie.
Wedug danych Urzdu Gminy w Kosakowie z 31 grudnia 2005 roku gmin Kosakowo zamieszkiwao 7.813 osb, w tym 3.885 mczyzn i 3.928 kobiet. Na 100 mczyzn przypadao 101 kobiet. Wskanik gstoci zaludnienia wynosi 156 osb na 1 km2.
Struktura wiekowa mieszkacw gminy Kosakowo w 2005 roku
24
756; 9,7% 2262; 29,0%
4795; 61,4% osoby w wieku przedprodukcyjnym osoby w wieku poprodukcyjnym

Dane Urzdu Gminy w Kosakowie.
osoby w wieku produkcyjnym
W roku 2005 teren gminy Kosakowo zamieszkiway 2.262 osoby w wieku przedprodukcyjnym, 4.795 osb w wieku produkcyjnym oraz 756 osb w wieku poprodukcyjnym. Na przestrzeni minionych lat struktura demograficzna mieszkacw gminy ulegaa zmianom i bdzie zmienia si nadal, co jest charakterystyczne dla caej populacji mieszkacw kraju. Odnotowujemy systematycznie zmniejszajc si liczb dzieci i modziey (w przedziale wiekowym 0-17 lat), co jest zwizane z malejc dzietnoci rodzin, natomiast wzrasta liczba osb w wieku poprodukcyjnym (60 lat dla kobiet i 65 dla mczyzn). Poniewa w niedalekiej przyszoci znaczna grupa osb w wieku produkcyjnym bdzie koczy sw dziaalno zawodow, zasil one grono seniorw, co z perspektywy systemu zabezpieczenia spoecznego jest o tyle wane, e wymaga dostosowania do potrzeb tej grupy odpowiedniej sfery usug spoecznych. Wzrost udziau osb starszych w ogle populacji moe przyczyni si do zwikszenia liczby osb niepenosprawnych. Starsze grupy wiekowe s bardziej naraone na ryzyko niepenosprawnoci obecnie prawie 60% niepenosprawnych jest wrd osb po 55. roku ycia. Dodajmy, e proces starzenia si lokalnej spoecznoci wynika take skdind z pozytywnej przesanki wyduania si redniego czasokresu ycia.
2.3. MARGINALIZACJA I WYKLUCZENIE W PERSPEKTYWIE ORODKA POMOCY SPOECZNEJ

W okresie od 1996 do 2003 roku liczba osb yjcych poniej granicy minimum egzystencji zwikszya si w skali caego kraju o 2,8 mln osb. Taki rodzaj ubstwa nie wynika jedynie z krtkotrwaego pogorszenia si sytuacji rodzin, ale nabiera cech
trwaoci, przyczyniajc si do dugotrwaego pozbawienia moliwoci korzystania z dbr i usug, a tym samym prowadzi do wykluczenia spoecznego. W 2004 roku mielimy w Polsce do czynienia z kontynuacj tendencji obserwowanej od 1996 roku, polegajcej na wzrocie zasigu ubstwa obiektywnego szacowanego na podstawie wynikw bada budetw gospodarstw domowych (GUS). W 2004 roku poniej minimum egzystencji yo 11,8% polskiego spoeczestwa (w porwnaniu do 4,3% w 1996 r.). Na syndrom gbokiego ubstwa skada si bezrobocie poczone z niskim poziomem wyksztacenia gowy gospodarstwa domowego, wielodzietno oraz fakt zamieszkania w maych orodkach miejskich oraz na wsi, szczeglnie na obszarach dotknitych bezrobociem strukturalnym. Wzrost skali ubstwa w ostatnich latach dokona si przy poprawie przecitnej sytuacji materialnej ogu spoeczestwa, co wiadczy o rosncych w spoeczestwie nierwnociach w sytuacji dochodowej i poziomie ycia. System pomocy spoecznej jako jeden z elementw zabezpieczenia spoecznego polityki spoecznej pastwa ma za zadanie wspieranie osb i rodzin, ktre z przyczyn obiektywnych nie s w stanie zaspokoi swoich elementarnych potrzeb yciowych. Wedug ustawy o pomocy spoecznej pomoc spoeczna jest instytucj polityki spoecznej pastwa, majc na celu umoliwienie osobom i rodzinom przezwycianie trudnych sytuacji yciowych, ktrych nie s one w stanie pokona, wykorzystujc wasne uprawnienia, zasoby i moliwoci (art. 2. 1). Pomoc spoeczna wspiera osoby i rodziny w wysikach zmierzajcych do zaspokojenia niezbdnych potrzeb i umoliwia im ycie w warunkach odpowiadajcych godnoci czowieka (art. 3. 1). Ustawa o pomocy spoecznej stwierdza, e udziela si pomocy osobom i rodzinom w szczeglnoci z powodu: 1) ubstwa; 2) sieroctwa; 3) bezdomnoci; 4) bezrobocia; 5) niepenosprawnoci; 6) dugotrwaej lub cikiej choroby; 7) przemocy w rodzinie; 8) potrzeby ochrony macierzystwa lub wielodzietnoci; 9) bezradnoci w sprawach opiekuczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwaszcza w rodzinach niepenych lub wielodzietnych; 10) braku umiejtnoci w przystosowaniu do ycia modziey opuszczajcej placwki opiekuczo-wychowawcze; 11) trudnoci w integracji osb, ktre otrzymay status uchodcy; 12) trudnoci w przystosowaniu do ycia po zwolnieniu z zakadu karnego; 13) alkoholizmu lub narkomanii; 14) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej; 15) klski ywioowej lub ekologicznej.
Za realizacj zada z zakresu pomocy spoecznej na terenie gminy Kosakowo odpowiedzialny jest Gminny Orodek Pomocy Spoecznej. Do jego obowizkw naley: prowadzenie diagnostyki jednostkowej i rodowiskowej; bezporednie i porednie udzielanie wiadcze (w tym organizowanie opieki i usug domowych); wsppraca z organizacjami i instytucjami, a zwaszcza z samorzdem lokalnym; aktywizowanie rodowiska lokalnego.
Osoby objte pomoc spoeczn w latach 2003-2005

900 750 600 450 300 150 0 2003 liczba osb w rodzinach 2004 liczba osb 2005 liczba rodzin 413 231 403 205 415 211 830 716 744
Dane Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej w Kosakowie.
Jak pokazuje powyszy wykres, liczba osb objtych systemem pomocy spoecznej utrzymuje si na podobnym poziomie. Decydujcy wpyw na korzystanie z systemu pomocy spoecznej w Polsce maj regulacje prawne zawarte w ustawie o pomocy spoecznej oraz innych aktach normatywnych. Podstawow przesank przyznania wiadcze jest kryterium dochodowe osoby i rodziny. Od 1 padziernika 2006 roku kryterium to bdzie na poziomie 477 z miesicznie w przypadku osoby samotnie gospodarujcej (poprzednio 461 z) i 351 z na osob w rodzinie (poprzednio 316 z). Niski poziom kwot uprawniajcych do przyznania wiadcze zawa liczb potrzebujcych i moe istotnie wypacza skal wystpujcego ubstwa. Na wahania liczby uprawnionych do wiadcze wpyw miay m.in. ustawa o rencie socjalnej i ustawa o wiadczeniach rodzinnych, ktre
27
spowodoway w 2004 przejcie czci klientw systemu do Zakadu Ubezpiecze Spoecznych i patnika wiadcze rodzinnych.
Liczba osb korzystajcych z systemu pomocy spoecznej a ludno gminy w 2005 roku
744; 9,5%
7069; 90,5% osoby objte pomoc spoeczn pozostali mieszkacy gminy
Spord 7.813 mieszkacw gminy, 744 osoby skorzystay z systemu pomocy spoecznej w roku 2005. Liczba ta obejmuje rwnie czonkw rodzin osb, ktrym decyzj administracyjn przyznano wsparcie.
Wydatki na pomoc spoeczn w latach 2003-2005 i wiadczenia rodzinne w 2004 i 2005 r.
1600000 1200000 1 173 179 z 800000 400000 0 324 758 z 219 657 z 2003 679 620 z
135 862 z
101 069 z
209 478 z 2004 zadania zlecone
283 036 z 2005 wiadczenia rodzinne
zadania wasne
Na wykresie przedstawiono wysoko rodkw finansowych pozostajcych w dyspozycji Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej, uwzgldniajc wydatki na zadania wasne pochodzce z budetu gminy, kwoty na zadania zlecone uzyskane z budetu pastwa oraz warto wiadcze rodzinnych.
Analizujc wysoko nakadw przeznaczonych na pomoc spoeczn w gminie, naley zauway, i nakady finansowe przeznaczane na wspomaganie osb i rodzin w latach 2004-2005 wzrosy w porwnaniu z rokiem 2003. Taki stan rzeczy by efektem wprowadzenia zmian ustawowych czynicych orodek dysponentem rodkw na wiadczenia rodzinne, ktre co potwierdzaj powyej przedstawione dane stanowi niebagateln pozycj w jego budecie. Ogem wielko wydatkw na udzielane wsparcie w kolejnych latach wyniosa: w roku 2003 544.415 z, w roku 2004 1.024.960 z (w tym 679.620 z na wiadczenia rodzinne), a w 2005 roku 1.557.284 z (w tym 1.173.179 z na wiadczenia rodzinne).
Rodzaje pomocy udzielanej przez GOPS w latach 2003-2005
300 250 200 150 100 50 2 0 2003 wiadczenia pienine opieka psychologiczna sprawienie pogrzebu
282 257 209 219 208 150 150 158 150
4 3 2004 wiadczenia rzeczowe udzielenie schronienia
5 2005
udzielenie porad usugi specjalistyczne
Analiza danych pozwala stwierdzi, i wiadczenia rzeczowe byy najczciej udzielan form pomocy. W roku 2005 nastpi wzrost tego rodzaju wsparcia. Drug w kolejnoci form udzielanej pomocy byy wiadczenia pienine. Liczba osb objtych tego rodzaju wsparciem na przestrzeni lat 2003-2005 systematycznie spadaa. Ponadto w analizowanym okresie beneficjenci systemu pomocy spoecznej korzystali m.in. z porad udzielanych przez pracownikw orodka oraz schronienia.
Typ realizowanych wiadcze w latach 2003-2005
2003 Typy wiadcze Liczba osb Liczba rodzin 2004 Liczba osb Liczba rodzin Liczba osb 2005 Liczba rodzin
29
Pienine Rzeczowe Udzielenie porad Opieka psychologiczna Udzielenie schronienia Usugi specjalistyczne Sprawienie pogrzebu
209 219 150
203 106 150
208 257 150
207 143 150
158 282 150 5
158 172 150 5 3 4 1
2 3
2 3
4 3 1
3 3 1
6 4 1
Wikszo wiadcze jest przyznawana w drodze decyzji administracyjnej. Beneficjenci niezadowoleni z uzyskanej pomocy maj prawo odwoa si do Samorzdowego Kolegium Odwoawczego, ktre, w trybie administracyjnym, moe decyzj GOPS-u utrzyma w mocy, uchyli w czci lub caoci albo przekaza do ponownego rozpoznania.
Liczba osb skierowanych do Domw Pomocy Spoecznej w latach 2003-2005
2 2 1
1 0 2003 2004 liczba osb
2005
Organizowanie placwek caodobowej opieki nie jest zadaniem samorzdu gminnego, tym niemniej to pracownicy GOPS-u kwalifikuj i kieruj za porednictwem waciwego Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie osoby do DPS-w. Do placwek tych trafiaj osoby wymagajce caodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepenosprawnoci, ktre nie s w stanie samodzielnie funkcjonowa w codziennym yciu, a nie mona im zapewni niezbdnej pomocy w formie usug opiekuczych. Osob tak kieruje si do domu pomocy spoecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliej miejsca zamieszkania, po uzyskaniu zgody tej osoby lub
jej przedstawiciela ustawowego. Zarwno dla zainteresowanej osoby, jak i dla caego systemu, skierowanie do domu pomocy spoecznej jest zawsze ostatecznoci, gdy powoduje izolacj osoby od jej naturalnego rodowiska.
Powody przyznawania pomocy spoecznej w 2005 roku (liczba osb w rodzinach)
52; 2,7% 76; 3,9% 172; 8,9% 211; 10,9% 15; 0,8% 415; 21,5%
259; 13,4% 338; 17,5% ubstwo
394; 20,4%
bezradno w sprawach opiekuczo-wychowawczych bezrobocie alkoholizm niepenosprawno dugotrwaa choroba przemoc w rodzinie potrzeba ochrony macierzystwa inne
Ustawa o pomocy spoecznej zawiera zamknit list powodw, dla ktrych kady mieszkaniec ma prawo skorzysta z systemu pomocy spoecznej. Podstawow przesank przyznawania pomocy jest spenienie wspominanego wczeniej kryterium dochodowego, informujcego o istotnym braku rodkw do ycia, zarwno w przypadku osoby samotnie gospodarujcej, jak i caej rodziny. W 2005 roku GOPS w Kosakowie udziela wsparcia osobom i rodzinom z nastpujcych przyczyn: ubstwo 415 osb w 149 rodzinach, bezradno w sprawach opiekuczo-wychowawczych i prowadzenia bezrobocie 338 osb w 93 rodzinach, alkoholizm 259 osb w 71 rodzinach,
gospodarstwa domowego 394 osoby w 74 rodzinach,
31
niepenosprawno 211 osb w 58 rodzinach, dugotrwaa lub cika choroba 172 osoby w 56 rodzinach, przemoc w rodzinie 76 osb w 14 rodzinach, potrzeba ochrony macierzystwa 52 osoby w 12 rodzinach, bezdomno 8 osb w 5 rodzinach, trudnoci w przystosowaniu do ycia po opuszczeniu zakadu karnego 4 zdarzenia losowe 3 osoby w 1 rodzinie.
osoby w 4 rodzinach,
Struktura odbiorcw pomocy spoecznej ze wzgldu na aktywno zawodow w 2005 r. (liczba osb w rodzinach)
21; 4,3% 7; 1,4% 4; 0,8% 139; 28,8%
32; 6,6% 36; 7,5%
53; 11,0% 106; 21,9%
85; 17,6%
nie pracuje pracuje na rencie na emeryturze na zasiku dla bezrobotnych
bezrobotny, bez prawa do zasiku pracuje dorywczo uczy si studiuje
Analizujc struktur odbiorcw pomocy ze wzgldu na aktywno zawodow, dochodzimy do wniosku, e najliczniejsz grup w 2005 r. stanowiy osoby nigdzie niepracujce (139 osb w rodzinach) oraz osoby bezrobotne, bez prawa do zasiku (106 osb w rodzinach). Nastpne co do wielkoci grupy stanowiy osoby pracujce oraz osoby pracujce dorywczo (odpowiednio 85 i 53 osoby w rodzinach). Liczn grup byy rwnie osoby na rencie (36 osb w rodzinach). Na kolejnych miejscach znajdoway si osoby uczce si oraz korzystajce ze wiadcze emerytalnych (odpowiednio 32 i 21 osb w rodzinach). Najmniej liczne grupy stanowiy osoby studiujce oraz otrzymujce zasiek dla bezrobotnych (odpowiednio 7 i 4 osoby w rodzinach).
Struktura demograficzna odbiorcw pomocy spoecznej w 2005 r. (liczba osb w rodzinach)
42; 5,8% 126; 17,3%
21; 2,9% 17; 2,3% 284; 39,1%
83; 11,4% 52; 7,2% 102; 14,0%
do 15 lat
16-21
22-30
31-40
41-50
51-60
61-70
71 i wicej
Struktura demograficzna wiadczeniobiorcw systemu pomocy spoecznej w 2005 r. bya porwnywalna ze struktur demograficzn caej lokalnej spoecznoci. Niepokojca bya dua grupa beneficjentw w wieku produkcyjnym, ktrzy, posiadajc ku temu warunki, powinni samodzielnie pracowa i osiga dochody umoliwiajce utrzymanie siebie i swoich rodzin. Uwag zwracaa rwnie znaczna liczba dzieci wspieranych przez system pomocy spoecznej, gwnie poprzez doywianie w szkoach, co dowodzi istnienia powanych niedoborw materialnych wrd znacznej liczby rodzin.
wiadczenia rodzinne przyznane przez GOPS w 2005 roku

21; 0,2% 2312; 17,4% 47; 0,4% 406; 3,1% 532; 4,0% 750; 5,7% 7621; 57,5% 596; 4,5% 966; 7,3%
zasiek rodzinny dodatek do zasiku z tytuu podjcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania zasiek pielgnacyjny dodatek do zasiku z tytuu rozpoczcia roku szkolnego dodatek do zasiku z tytuu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego dodatek do zasiku z tytuu ksztacenia i rehabilitacji dziecka niepenosprawnego dodatek do zasiku z tytuu urodzenia dziecka dodatek do zasiku z tytuu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiku dla bezrobotnych inne
Zgodnie z ustaw, wiadczeniami rodzinnymi s: zasiek rodzinny i dodatki do tego zasiku oraz wiadczenia opiekucze w postaci zasiku i wiadczenia pielgnacyjnego. W roku 2005 Gminny Orodek Pomocy Spoecznej w Kosakowie przyzna ogem: osb), osb), 47 dodatkw do zasiku z tytuu urodzenia dziecka niepenosprawnego 21 dodatkw do zasiku z tytuu samotnego wychowywania dziecka i utraty (dla 47 osb), prawa do zasiku dla bezrobotnych (dla 2 osb),
7.621 zasikw rodzinnych (dla 386 osb), 966 dodatkw do zasiku z tytuu podjcia przez dziecko nauki w szkole 750 zasikw pielgnacyjnych (dla 72 osb), 596 dodatkw do zasiku z tytuu rozpoczcia roku szkolnego (dla 215 532 dodatki do zasiku z tytuu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania 406 dodatkw do zasiku z tytuu ksztacenia i rehabilitacji dziecka (dla 39
poza miejscem zamieszkania (dla 117 osb),
z urlopu wychowawczego (dla 58 osb),
inne 2.312 wiadcze rodzinnych (dla 163 osb).
2.4. KWESTIA DZIECKA

Polityka spoeczna zajmuje si dziemi jako grup wymagajc szczeglnej troski i ochrony. Dziaalno na rzecz dzieci polega przede wszystkim na ochronie ich praw, wyrwnywaniu szans yciowych poprzez uatwienie dostpu do owiaty, suby zdrowia, wypoczynku oraz asekurowaniu w obliczu ryzyka yciowego. System opieki nad dziemi potrzebujcymi wsparcia organizuj instytucje pastwowe, samorzdy, organizacje pozarzdowe. Na system ten skadaj si: domy pomocy spoecznej dla dzieci specjalnej troski, pogotowia opiekucze, domy dziecka, orodki szkolno-wychowawcze dla dzieci i modziey, ogniska wychowawcze placwki rodowiskowe zapobiegajce niedostosowaniu spoecznemu i osamotnieniu dzieci i modziey oraz zapewniajce pomoc rodzicom majcym trudnoci w wychowaniu dzieci, wioski dziecice, orodki adopcyjno-opiekucze, rodziny zastpcze, rodzinne domy dziecka, modzieowe orodki wychowawcze. Wszystkie te placwki wyrwnuj szanse dzieci i modziey, niemniej dziecko, dla penego i harmonijnego rozwoju swojej osobowoci, powinno wychowywa si w rodowisku rodzinnym, w atmosferze szczcia, mioci i zrozumienia. W celu uzyskania informacji o problemach dzieci i modziey w lokalnym systemie ksztacenia i wychowania zostay rozesane do szk gminy ankiety. Pozwalaj one zdiagnozowa rodowisko szkolne pod ktem wystpowania zachowa o cechach patologii spoecznej wrd uczniw oraz przekazuj informacje o realizacji dziaa opiekuczo-wychowawczych, profilaktycznych i leczniczych prowadzonych wrd dzieci i modziey. W sumie do badania przedoono 4 ankiety, z czego 2 dotyczyy szk podstawowych, a po 1 gimnazjum i Zespou Szkoy Podstawowej i Szkolnego Schroniska Modzieowego. W materiale badawczym respondenci oceniali gwnie pozycj dzieci i modziey w rodowisku lokalnym.
Problemy wystpujce w rodowisku dzieci i modziey szkolnej

Obecno poszczeglnych cech Lp . 1. 2. 3. 4. 5. Cechy patologii spoecznej wystpuje (liczba wskaza i ujawnionych przypadkw) 3 (48) 2 (10) 3 (56) 3 (ok. 9) nie wystpuje 1 2 1 4 1
Alkoholizowanie si Narkotyzowanie si Palenie papierosw Ucieczki z domu Kradziee Agresja i przemoc, w tym (ponianie, zastraszanie, zncanie si, bicie, wymuszanie pienidzy, zmuszanie do palenia papierosw) Autoagresja Przestpczo ujawniona Niszczenie mienia szkolnego Udzia w grupach negatywnych Opieka kuratora sdowego Przemoc w rodzinie Zaniedbanie przez dom Wykorzystywanie seksualne
6.
3 (ok. 5)
7. 8. 9. 10 . 11 . 12 . 13 . 14 .
4 1 (ok. 1) 2 (7) 1 (ok. 1) 4 (ok. 7) 3 (ok. 10) 4 (ok. 79) 4 1 3 2 3
Badania wasne Centrum AV.
Najczciej wystpujce problemy w rodowisku dzieci i modziey szkolnej
36
10 9 10 48 56 79
20 narkotyzowanie si przemoc w rodzinie palenie papierosw
40
60 kradziee alkoholizowanie si zaniedbanie przez dom
80
Wskazujc najistotniejsze kwestie, pedagodzy korzystali z zamknitego zestawu kategorii, majc do wyboru 14 zmiennych. Stwierdzajc obecno lub brak poszczeglnych cech, podawano jednoczenie liczb wystpujcych przypadkw. Okrelajc problemy uczniw i szkoy w pytaniach otwartych, wskazywano gwnie na zjawisko uboenia rodzin i zwizany z nim problem bezrobocia, dysfunkcje wystpujce w domu (odnoszce si do niewydolnoci opiekuczo-wychowawczej, uzalenie i niezaradnoci yciowej rodzicw), agresj i przemoc (powstawanie grup przestpczych). Wszystkie szkoy posiadaj dostp do Internetu, prowadz doywianie uczniw (zapotrzebowanie w tym zakresie wykracza jednak poza ich obecne moliwoci), umoliwiaj korzystanie z sali gimnastycznej oraz zatrudniaj pedagoga. W czci placwek pracuje logopeda i psycholog, a tylko w jednej z nich funkcjonuj klasy integracyjne. Szkoy oferuj swoim wychowankom zajcia dodatkowe (m.in. rnorodne tematycznie koa zainteresowa i zajcia szkolnego kka sportowego), a dla uczniw ze specjalnymi potrzebami logopedyczne, edukacyjnymi zajcia wyrwnawcze, rewalidacyjne i korekcyjnogimnastyk kompensacyjne, korekcyjn. Okrelajc dziaania profilaktyczne i naprawcze oraz badania niezbdne do przeprowadzenia na terenie szkoy wskazywano na konieczno dokonania analizy potrzeb dzieci i modziey, podejmowania wsppracy z waciwymi instytucjami, prowadzenia zaj socjoterapeutycznych i edukacji rodzicw, zapewnienia pomocy pedagoga, psychologa i nauczycieli, objcia uczniw pomoc materialn oraz zintensyfikowania dziaa profilaktycznych, m.in. w celu zapobiegania szerzeniu si przemocy.
socjoterapeutyczne,
Analizujc potrzeby dzieci i modziey, wskazano na konieczno zapewnienia alternatywnych form spdzania czasu wolnego (m.in. zwikszenie liczby zaj pozalekcyjnych i k zainteresowa, zagwarantowanie szerszego dostpu do wietlicy szkolnej i biblioteki), organizowania wypoczynku letniego i zimowego, zwikszenia pomocy socjalnej oraz potrzeb obowizkowej pedagogizacji rodzicw.
2.5. KWESTIA OSB BEZROBOTNYCH

Statystyki dotyczce bezrobocia w znacznym stopniu znieksztacaj obraz zjawiska ze wzgldu na duy stopie tzw. bezrobocia utajonego oraz powszechnoci pracy na czarno. Bezrobocie powoduje, i standard ycia wielu ludzi stale si obnia i rozszerza si obszar patologii spoecznej. Bezrobotnym, zgodnie z definicj ustawow, jest osoba pozostajca bez pracy, ale jednoczenie zdolna i gotowa do jej podjcia w penym wymiarze czasu. Bezrobocie, przyczyniajc si do zuboenia materialnego, w bezporedni sposb wpywa na poziom ycia rodzin, wywierajc negatywne skutki, zwaszcza w postaci: dezintegracji rodziny, zmniejszenia siy wsparcia emocjonalnego i solidarnoci pomidzy czonkami rodziny, zwikszenia ryzyka zaistnienia patologii ycia spoecznego. Dugookresowe bezrobocie ma wpyw na ekonomiczn i psychospoeczn sfer ycia czowieka bezrobotnego oraz jego rodzin. Jednym z pierwszych skutkw utraty pracy jest obnienie standardu ycia rodziny, take wtedy, gdy otrzymywane s wiadczenia kompensujce pac. Sytuacja materialna osb dotknitych bezrobociem zaley od ich standardu ycia w czasie trwania zatrudnienia, a zwaszcza od posiadanych dbr trwaego uytku, oszczdnoci i dugw. Due znaczenie ma poziom, od ktrego zaczyna si proces degradacji ekonomicznej i spoecznej. W najbardziej dramatycznej sytuacji s rodziny wiadczeniobiorcw pomocy spoecznej, ktre od dawna korzystay z systemu wsparcia
socjalnego z powodu np. niskich dochodw, wielodzietnoci, inwalidztwa. Trudnoci finansowe w takich rodzinach prowadz do drastycznych ogranicze wydatkw nawet na podstawowe potrzeby bytowe. Problem bezrobocia dotyczy nie tylko osoby nim dotknitej, lecz take caej rodziny. Pogorszenie stanu funkcjonowania rodziny jest proporcjonalne do okresu pozostawania bez pracy, co przejawia si problemami opiekuczo-wychowawczymi, przemoc czy zanikiem autorytetu rodzicielskiego. Moe take prowadzi do rozpadu rodziny. W tych okolicznociach pojawia si rwnie groba przyjmowania przez dzieci negatywnych wzorw osobowych, a w konsekwencji dziedziczenia statusu bezrobotnego. Wzrost liczby bezrobotnych wiadczeniobiorcw powoduje przyrost iloci zada z zakresu pomocy spoecznej oraz zwikszenie puli wydatkw na udzielanie pomocy. Sytuacja taka wymusza rwnie konieczno dostosowania dotychczasowych form dziaania do nowych potrzeb. Poniewa moliwoci budetu pastwa i samorzdu lokalnego s ograniczone, podstawowego znaczenia w pomocy w wychodzeniu z bezrobocia nabiera praca socjalna, ktra przyjmuje zrnicowane formy. Praca socjalna prowadzona przez pracownikw socjalnych to midzy innymi pomoc w planowaniu nowych koncepcji ycia zawodowego, rozbudzanie motywacji do dziaania ukierunkowanego na zatrudnienie oraz technika kontraktu socjalnego, ktra pozwala na uzalenienie pomocy formy, wysokoci i okresu wypacania wiadczenia od aktywnoci bezrobotnego i jego rodziny. Niepokojcy jest wpyw bezrobocia na zachowania patologiczne. Szczeglnie niebezpiecznym zjawiskiem staje si przemoc w rodzinie. Dugie pozostawanie bez pracy stymuluje procesy dezintegracji ycia rodzinnego. Przymusowa bezczynno zawodowa i nieuregulowany tryb ycia wyzwalaj zachowania dewiacyjne, skierowane na rodzin i lokalne rodowisko spoeczne. Negatywne emocje zwizane z sytuacj bezrobocia przenoszone s na najbliszych ofiarami przemocy i zego traktowania s najczciej oddziaywa.
Stopa bezrobocia w kraju, wojewdztwie i powiecie w latach 2003-2005
kobiety
dzieci.
Dugotrwae
bezrobocie,
jego
negatywnymi form
konsekwencjami
psychospoecznymi,
wymaga
stosowania
odpowiednich
39
25 20,0 20 15 10 5 0
22,4 19,5 19,1
21,3
20,2 17,6
19,3
20,5
2003 Polska
2004 wojewdztwo pomorskie

Dane Gwnego Urzdu Statystycznego.
2005 powiat pucki
Stopa bezrobocia to procentowy udzia liczby bezrobotnych w liczbie cywilnej ludnoci aktywnej zawodowo, ale bez osb odbywajcych czynn sub wojskow oraz pracownikw jednostek budetowych prowadzcych dziaalno w zakresie obrony narodowej i bezpieczestwa publicznego. Analizujc powyszy wykres, naley stwierdzi, i w roku 2005 powiat pucki charakteryzowa si wysz, w stosunku do wojewdztwa pomorskiego i kraju, stop bezrobocia. Generalnie w skali caego kraju z uwagi na popraw kondycji gospodarki mamy do czynienia z powolnym zmniejszaniem si stopy bezrobocia, natomiast w powiecie puckim obserwujemy sytuacj zupenie odwrotn. Wedug danych Powiatowego Urzdu Pracy w Pucku na dzie 31 grudnia 2005 roku w gminie Kosakowo pozostawao zarejestrowanych 437 bezrobotnych. Wrd nich wiksz liczebnie grup byy kobiety, ktre stanowiy 257 ogu bezrobotnych w gminie. Prawo do zasiku posiadao 61 osb, w tym 30 kobiet. Naley doda, e poziom bezrobocia odnotowany w statystykach instytucji rynku pracy moe by rny od rzeczywistej liczby informujcej o osobach pozostajcych bez pracy.
Bezrobotni i osoby aktywne zawodowo pracujce z kocem 2005 roku
40
437; 8,4%
4795; 91,6% bezrobotni osoby aktywne zawodowo pracujce
Dane Powiatowego Urzdu Pracy w Pucku.
Spord
4.795
osb
terenu
gminy
Kosakowo,
bdcych
wieku
produkcyjnym, z kocem 2005 roku 437 osb pozostawao bez zatrudnienia.
Bezrobotni wedug wieku stan na 31.12.2005 r.

150 120 90 60 30 17 0 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 60-64 liczba osb ogem liczba kobiet 81 79
126 95 65 52 35 5 95
44
Z kocem 2005 roku w grupie bezrobotnych stosunkowo duo byo ludzi modych, czsto nieposiadajcych wczeniejszych dowiadcze zawodowych. Byo to porwnywalne z sytuacj w kraju. Niepokoia rwnie liczna i zarazem posiadajca
niewielkie szanse na zmian swej sytuacji yciowej grupa osb bezrobotnych, ktre przekroczyy 45. rok ycia. Osobom pozostajcym jeszcze w wieku produkcyjnym, ale ju niemobilnym, zdecydowanie trudniej znale prac i zdoby nowe kwalifikacje zawodowe. We wszystkich grupach wiekowych odnotowano niekorzystn sytuacj kobiet.
Bezrobotni wedug czasu pozostawania bez pracy stan na 31.12.2005 r.
125 100 75 50 25 0 19 9 do 1 mies. 1-3 mies. 35 45 25 3-6 mies. 6-12 mies. 12-24 mies. liczba kobiet pow. 24 mies. 62 49 61 83 82 121
103
liczba osb ogem
Powrt do pracy jest tym trudniejszy, im duszy jest okres pozostawania poza zatrudnieniem, co wyranie wida na powyszym zestawieniu. Brak pracy moe powodowa nieodwracalne szkody nie tylko ekonomiczne, ale przede wszystkim spoeczne, cznie z daleko idc demoralizacj i wykluczeniem osb pozostajcych bez zatrudnienia. Dugotrwale bezrobotni czsto nie s w stanie samodzielnie wrci do zatrudnienia, std tak wane w ich przypadku s: poradnictwo zawodowe, praca socjalna oraz kluby integracji spoecznej.
Bezrobotni wedug stau pracy stan na 31.12.2005 r.
42
100 80 60 40 20 0 bez stau do 1 roku 40 74
85
91 75 53 56 61
41 24
51
31 10 2 1-5 5-10 10-20 liczba kobiet 20-30 30 lat i wicej
liczba osb ogem
Dane Powiatowego Urzdu Pracy w Kosakowie.
Sta pracy warunkujcy zdobycie dowiadczenia zawodowego jest cech niezwykle podan przez pracodawcw. Z kocem 2005 roku najwiksze grupy bezrobotnych w gminie stanowiy osoby ze staem pracy od 10 do 20 lat oraz osoby z niewielkim (od roku do 5 lat) bd bez dowiadczenia zawodowego. W programach aktywizujcych osoby bezrobotne naley zatem zwrci szczegln uwag na absolwentw, tak by mieli moliwo zdobycia pierwszych dowiadcze zawodowych oraz osoby z ponad 10-letnim staem pracy, ktrym naley zapewni moliwo przekwalifikowania si, aby wzmocni ich konkurencyjno na rynku pracy.
Bezrobotni wedug wyksztacenia stan na 31.12.2005 r.
43
wysze policealne i rednie zawodowe rednie oglnoksztacce zasadnicze zawodowe gimnazjalne i nisze 0
26 21 100 69 29 24 140 72 142 71 30 60 90 120 150
liczba osb ogem
liczba kobiet
Dane Powiatowego Urzdu Pracy w Kosakowie.
Z kocem 2005 r. zdecydowanie lepsz sytuacj na rynku pracy posiaday osoby z wyksztaceniem wyszym i rednim; tych w rejestrach bezrobotnych figurowao najmniej. Wraz z malejcym poziomem wyksztacenia zwiksza si udzia bezrobotnych w rejestrach Powiatowego Urzdu Pracy. Zestawiajc ten fakt z sytuacj na rynku pracy, naley nadal zachca modzie do zdobywania wyksztacenia, natomiast w przypadku osb ju bezrobotnych szczeglny nacisk naley pooy na szkolenia, doksztacanie i zmian kwalifikacji zawodowych.
2.6. KWESTIA UZALENIE

Problemy wynikajce z picia alkoholu i zaywania narkotykw stanowi obecnie jedn z powaniejszych kwestii spoecznych. Zjawisko to ma istotny wpyw zarwno na poczucie bezpieczestwa spoecznego (wzrasta liczba nieletnich nietrzewych sprawcw przestpstw, ale rwnie nieletnich nietrzewych ofiar), jak rwnie oglny stan zdrowia populacji, zdolno do konkurencji na coraz bardziej wymagajcym rynku pracy, a take na relacje interpersonalne z rwienikami i rodowiskiem rodzinnym. Liczba osb uzalenionych od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych jest trudna do ustalenia. Z jednej strony moemy si opiera na danych szacunkowych ustalonych dla populacji, m.in. przez Pastwow Agencj Rozwizywania Problemw Alkoholowych, ktre prezentuje ponisze zestawienie, z drugiej na danych przedstawianych przez poszczeglne instytucje podejmujce kwestie uzalenie w swej dziaalnoci statutowej.
Populacje osb, u ktrych wystpuj rne kategorie problemw alkoholowych
W Polsce 38,6 mln Liczba osb uzalenionych od alkoholu Doroli yjcy w otoczeniu alkoholika (wspmaonkowie, rodzice) Dzieci wychowujce si w rodzinach alkoholikw Osoby pijce szkodliwie Ofiary przemocy domowej w rodzinach z problemem alkoholowym ok. 2% populacji ok. 800 tys.
W miecie
W miecie
W gminie 10 tys. mieszk. ok. 200 osb
100 tys. mieszk. 25 tys. mieszk. ok. 2.000 osb ok. 500 osb
ok. 4% populacji
ok. 1,5 mln
ok. 4.000 osb
ok. 1.000 osb ok. 400 osb
ok. 4% populacji 5-7% populacji 2/3 osb dorosych oraz 2/3 dzieci z tych rodzin
ok. 1,5 mln 2-2,5 mln razem ok. 2 mln osb: dorosych i dzieci
ok. 4.000 osb
ok. 1.000 osb ok. 400 osb ok. 500-700 osb ok. 530 osb: dorosych i dzieci
5.000-7.000 osb1.250-1.750 osb
ok. 5.300 osb: ok. 1.330 osb: dorosych i dzieci dorosych i dzieci
Dane szacunkowe Pastwowej Agencji Rozwizywania Problemw Alkoholowych.
Definiujc problem alkoholizmu, przyjmuje si, e jest to caoksztat problemw zwizanych z uywaniem napojw alkoholowych. Rozumie si przez to zarwno upoledzenie decyzji dotyczcych rozpoczynania picia alkoholu, jak i polegajcych na niemonoci przerwania picia alkoholu. Problem alkoholizmu rozpatrywany jest w dwch paszczyznach: jako choroba alkoholowa (utrata kontroli picia, niemono utrzymania si w abstynencji); jako zagadnienie spoycia napojw alkoholowych i akceptowanych przez spoeczestwo wzorw picia, co stwarza konieczno poszukiwania alkoholu. Rozmiary zjawiska uzalenie odnotowane w oficjalnych statystykach rni si od faktycznego stanu. Najlepiej wida to w sferze odczu spoecznych mieszkacw, ktrzy bardzo czsto wskazuj na alkoholizm jako powany problem spoeczny. Spord 211 rodzin objtych pomoc spoeczn przez Gminny Orodek Pomocy Spoecznej w Kosakowie w 2005 roku, 71 rodzin liczcych 259 osb sw trudn sytuacj yciow tumaczyo problemem alkoholowym. Nie jest uwidocznione uywanie narkotykw. W analizowanym okresie z tytuu narkomanii miejscowy Orodek nie wiadczy pomocy, co jednak nie moe by tosame z twierdzeniem zupenego braku wystpowania zjawiska. Aby eliminowa niekorzystny wpyw alkoholizmu na spoeczno gminy, konieczne jest prowadzenie dziaa o charakterze profilaktycznym oraz rnych form promocji zdrowego stylu ycia. Wan rol odgrywaj w tym procesie uchwalane
corocznie programy profilaktyki i rozwizywania problemw alkoholowych oraz podejmowane przez Gminn Komisj Profilaktyki i Rozwizywania Problemw Alkoholowych w ramach przysugujcych jej uprawnie dziaania. W 2005 roku Gminna Komisja Profilaktyki i Rozwizywania Problemw Alkoholowych przyja 30 wnioskw dotyczcych skierowania na leczenie odwykowe osb uzalenionych, z tego 17 osb skierowano na leczenie. W analizowanym okresie 1 sprawa zostaa skierowana do prokuratury w zwizku z przemoc alkoholow.
rodki finansowe suce rozwizywaniu problemw uzalenie w latach 2003-2005
99 354 z 100000 75000 50000 25000 0 86 956 z 76 221 z
2003
2004 rodki finansowe
2005
Dane Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwizywania Problemw Alkoholowych w Kosakowie.
Wielko rodkw przeznaczonych na profilaktyk i rozwizywanie problemw alkoholowych w gminie Kosakowo na przestrzeni lat 2003-2005 stanowia tendencj wzrostow. W 2003 r. wyniosa 76.221,08 z, w roku nastpnym 86.956,21 z, a w 2005 r. osigna poziom 99.354,02 z.
2.7. KWESTIA PRZESTPCZOCI

Przestpczo jest jednym z tych zjawisk spoecznych, ktre odciskaj dotkliwe pitno na funkcjonowaniu lokalnej spoecznoci. Jest to margines ycia spoecznego, ale intensywno zdarze oraz czstotliwo, z jak wystpuj, mog mie wpyw na formowanie si postaw i zachowa ludzi tworzcych spoeczno gminy Kosakowo. Z analizy stanu zagroenia przestpczoci za okres 12 miesicy 2005 roku wynika, i na terenie dziaania Posterunku Policji w Kosakowie stwierdzono 106 czynw przestpczych.
Kategorie przestpstw popenionych w 2005 roku na terenie dziaania Posterunku Policji w Kosakowie
50 40 30 20 10 0 kradzie z wamaniem kradzie mienia zncanie si i niealimentacja kradzie pojazdu rozbj i wymuszenie prowadzenie pojazdu pod wpywem alkoholu
Dane Posterunku Policji w Kosakowie.
45
20
19 8 7 7
Analizujc powysze zestawienie, naley stwierdzi, i najczciej popenianymi przestpstwami w roku 2005 byy rne postacie kradziey ogem 84 przypadki, z czego 45 dotyczyo kradziey z wamaniem, 20 kradziey pojazdu oraz 19 kradziey mienia. Na kolejnym miejscu znalazy si rozboje i wymuszenia 8 przypadkw. W analizowanym okresie odnotowano rwnie po 7 przypadkw zncania si i niealimentacji i tyle samo przypadkw prowadzenia pojazdu w stanie nietrzewoci.
2.8. KWESTIA NIEPENOSPRAWNOCI

W rozumieniu ustawy o pomocy spoecznej niepenosprawno oznacza stan fizyczny, psychiczny lub umysowy, powodujcy trwae lub okresowe utrudnienie, ograniczenie bd uniemoliwienie samodzielnej egzystencji. Tymczasem obecnie niepenosprawno jest rwnie rozumiana jako wynik barier spoecznych, ekonomicznych oraz fizycznych, jakie jednostka napotyka w rodowisku zamieszkania. W zwizku z tym polityka spoeczna powinna promowa aktywne dziaania na wszystkich szczeblach ycia spoecznego oraz aktywnie wspiera wszelkie dziaania na rzecz rwnouprawnienia osb niepenosprawnych, a take przeciwdziaa ich dyskryminacji i tworzy mechanizmy wyrwnujce szanse yciowe oraz warunki do korzystania z przysugujcych im praw.
Osoby niepenosprawne a ludno gminy w 2002 roku

498; 7,1%
105; 1,5%
6390; 91,4%
osoby niepenosprawne prawnie osoby niepenosprawne biologicznie pozostali mieszkacy gminy

W roku 2002 w gminie Kosakowo zamieszkiway 603 osoby niepenosprawne (w tym 318 mczyzn i 285 kobiet), co stanowio 8,6% ogu mieszkacw gminy. Grupa ta bya silnie zrnicowana nie tylko pod wzgldem stopnia niepenosprawnoci, ale take wieku, wyksztacenia i rda utrzymania. W skali caego kraju zdecydowana wikszo osb niepenosprawnych 84% utrzymuje si gwnie ze wiadcze spoecznych: rent, emerytur i zasikw. Jedynie dla 8% tej populacji gwne rdo utrzymania stanowi praca, za kolejne 8% pozostaje na utrzymaniu innych osb, nie posiadajc wasnych rodkw na przeycie. Prawie poowa osb niepenosprawnych legitymuje si co najwyej wyksztaceniem podstawowym, a to znacznie utrudnia wejcie na rynek pracy i utrzymanie zatrudnienia.
Osoby niepenosprawne wedug ekonomicznych grup wieku w 2002 roku
48
40; 6,6% 177; 29,4%
386; 64,0%
osoby niepenosprawne w wieku przedprodukcyjnym osoby niepenosprawne w wieku produkcyjnym osoby niepenosprawne w wieku poprodukcyjnym
Integracja spoeczna osb niepenosprawnych przez prac stanowi w Polsce bardzo wymagajce i trudne do realizacji zadanie. Istnieje wiele czynnikw wpywajcych niekorzystnie na zatrudnianie osb niepenosprawnych. Po stronie podaowej s to (poza relatywnie niskimi kwalifikacjami osb niepenosprawnych): sabe motywacje i liczne bariery instytucjonalno-infrastrukturalne, a po stronie popytu na prac: niech pracodawcw i w konsekwencji znaczny koszt ich motywowania oraz oglnie trudny rynek pracy, charakteryzujcy si sab dynamik tworzenia miejsc pracy.
Osoby niepenosprawne w wieku 13 lat i wicej wedug poziomu wyksztacenia w 2002 r.
wysze policealne i rednie zasadnicze zawodowe podstawowe ukoczone podstawowe nieukoczone 0 21 50 100 liczba osb
31 134 145 236
150
200
250
49
Osoby niepenosprawne s bardzo zrnicowan grup ludzi, w zwizku z czym konieczna jest polityka, ktra bdzie respektowa t rnorodno. Szczeglnej uwagi wymagaj osoby o zoonych, wielorakich potrzebach uzaleniajcych je od pomocy innych oraz ich rodziny. Niepenosprawni s czsto gorzej wyksztaceni, co zdecydowanie utrudnia ich funkcjonowanie na rynku pracy. Rodziny posiadajce niepenosprawne dzieci wymagaj szczeglnej uwagi, jeeli chodzi o ich edukacj i spoeczne wczanie oraz moliwoci rehabilitacyjne. Szczeglnych wysikw wymaga rehabilitacja spoeczna i zawodowa osb niepenosprawnych, tj. m.in.: promocja dostpu osb niepenosprawnych do zatrudnienia oraz budowa systemu wsparcia dla osb chorych psychicznie, ktrych systematycznie przybywa. Wspomniane dziaania stwarzaj moliwo integracji tej grupy osb z pozosta czci spoeczestwa. Jednoczenie nadal powinny by konsekwentnie likwidowane bariery architektoniczne, komunikacyjne oraz transportowe, utrudniajce osobom niepenosprawnym funkcjonowanie w spoeczestwie.
2.9. IDENTYFIKACJA NAJWANIEJSZYCH PROBLEMW SPOECZNYCH NA TERENIE GMINY

Identyfikacja problemw spoecznych jest jednym z najwaniejszych elementw kadego postpowania diagnostycznego, majcego okreli zasadnicze problemy i ewentualne kierunki ich rozwizywania. Podstawowym narzdziem badawczym, za pomoc ktrego identyfikowano problemy spoeczne gminy, bya ankieta rozesana do osb majcych wpyw na ksztat lokalnej polityki spoecznej, midzy innymi do osb reprezentujcych wybrane instytucje lokalne, takie jak: orodek zdrowia, koci, szkoa, organizacje pozarzdowe, a take do lokalnych przedsibiorcw, pracownikw socjalnych GOPS-u, radnych, mieszkacw gminy. Ponisze wykresy prezentuj obraz najistotniejszych kwestii dotykajcych lokaln spoeczno.
rodowiska zagroone ubstwem
Przyczyny popadania w ubstwo

50
12,0% 16,0%
28,0%
11,1%
11,1%
33,3%
14,8% 20,0% osoby bezrobotne osoby dotknite problemem uzalenie osoby o niskich dochodach osoby starsze i samotne rodziny wielodzietne 24,0% bezrobocie niedostosowanie spoeczne uzalenienia dziedziczenie ubstwa inne
29,6%
Za grupy szczeglnie naraone ubstwem ankietowani uznali osoby bezrobotne i osoby dotknite problemem uzalenie. Kolejnymi grupami naraonymi na ubstwo byy osoby uzyskujce niskie dochody, osoby starsze i samotne oraz rodziny wielodzietne. Najczstszymi przyczynami popadania w ubstwo wedug respondentw byo bezrobocie oraz niedostosowanie spoeczne.
rodowiska zagroone uzalenieniami

11,1% 11,1% 40,7%
Skala problemu uzalenie

18,5% 3,7% 59,3%
14,8% 22,2% osoby bezrobotne rodziny dysfunkcyjne osoby o niskich dochodach ludzie modzi inne
18,5% rednia niska wysoka trudno powiedzie
Czy oferta pomocy osobom uzalenionym jest wystarczajca?
51
14,8% 7,4%
51,9%
25,9% raczej tak raczej nie tak trudno powiedziec
Za grupy szczeglnie zagroone problemem uzalenie ankietowani uznali osoby bezrobotne i rodziny dysfunkcyjne. Ponad poowa respondentw uwaaa, e skala problemu uzalenie w gminie jest rednia. Tylko 3,7% ankietowanych uznao skal problemu uzalenie za wysok. Take ponad poowa ankietowanych uznaa, e oferta pomocy osobom uzalenionym jest raczej wystarczajca.
Problemy spoeczne dotykajce osb starszych

11,1% 7,4% 3,7% 37,0%
Czy oferta pomocy osobom starszym jest wystarczajca?

3,7% 11,1% 11,1%
18,5% 22,2% ubstwo i bieda choroby brak opieki ze strony rodziny niepenosprawno samotno niedostosowanie spoeczne
18,5% 55,6% raczej tak raczej nie nie tak trudno powiedzie
Respondenci za najczstsze problemy dotykajce ludzi starszych uznali ubstwo i bied, choroby oraz brak opieki ze strony rodziny. Ponad poowa ankietowanych uznaa, e oferta pomocy osobom starszym jest raczej wystarczajca.
Czy osoby niepenosprawne s akceptowane w rodowisku lokalnym?
Czy oferta pomocy osobom niepenosprawnym jest wystarczajca?

52
3,7% 3,7% 22,2%
7,4% 70,4% 18,5%
29,6%
22,2%
22,2%
raczej tak tak raczej nie trudno powiedzie
raczej tak nie trudno powiedzie
raczej nie tak
Problemy spoeczne dotykajce osb niepenosprawnych

15,4% 50,0%
34,6% utudniony dostp do placwek rehabilitacyjnych bariery architektoniczne inne

Badania wasne Centrum AV
Respondenci w znacznej wikszoci (70,4%) uznali, e osoby niepenosprawne s raczej akceptowane w rodowisku lokalnym, a 22,2% pytanych stwierdzio, e s akceptowane. Zdania byy podzielone co do oferty pomocy osobom niepenosprawnym 29,6% osb uznao j za raczej wystarczajc, 22,2% za raczej niewystarczajc i tyle samo za niewystarczajc. Poowa ankietowanych uznaa, e osoby niepenosprawne maj utrudniony dostp do placwek rehabilitacyjnych, a 34,6% respondentw uwaao, e niepenosprawni maj problemy z barierami architektonicznymi.
Czy na terenie gminy zamieszkuj osoby chore psychicznie?
53
14,8% 14,8%
51,9%
18,5% znam takie osoby syszaem o takich osobach nie znam takich osb nie syszaem o takich osobach
Ponad poowa ankietowanych zna osoby chore psychicznie zamieszkujce na terenie gminy, a 18,5% respondentw syszaa o takich osobach.
Czy w rodzinach istnieje zjawisko przemocy domowej?
11,1% 3,7% 44,4%
40,7% syszaem o takich przypadkach znam takie przypadki nie syszaem o takich przypadkach nie znam takich przypadkw
Badania wasne Centrum AV
Ponad 44% respondentw syszao o istnieniu zjawiska przemocy domowej na terenie gminy, a 40,7% z nich zna nawet takie przypadki, co jest zjawiskiem wysoce niepokojcym.
Czy czuje si Pani/Pan bezpiecznie
Przyczyny braku bezpieczestwa

54
w miejscu zamieszkania?
22,2% 51,9% 18,8% 50,0%
25,9% raczej tak tak raczej nie
31,3%
brak patroli policyjnych czste wamania i kradziee sabe owietlenie
rdo wiedzy na temat stanu bezpieczestwa w gminie

22,2%
77,8% dowiadczenia wasne dowiadczenia innych osb

Zdecydowana wikszo respondentw czuje bezpiecznie w miejscu swojego zamieszkania. Odmiennego zdania byo 22,2%, ktrzy jako gwn przyczyn braku bezpieczestwa wymieniali brak patroli policyjnych, czste wamania i kradziee oraz sabe owietlenie na terenie gminy. Respondenci w wikszoci doszli do takich wnioskw z wasnego dowiadczenia.
Czy pomoc GOPS-u jest wystarczajca?
Jak form wsparcia powinien oferowa GOPS?

55
7,4%
3,7% 15,9%
15,9%
25,0%
33,3% raczej tak tak raczej nie trudno powiedzie
55,6%
20,5% aktywizacja bezrobotnych wsparcie rzeczowe praca socjalna doradztwo usugi opiekucze
22,7%
Ankietowani w znacznej wikszoci (55,6%) uznali pomoc oferowan przez miejscowy GOPS za raczej wystarczajc, a 33,3% osb uwaao j za wystarczajc. Respondenci zaznaczali jednoczenie, e GOPS powinien przede wszystkim aktywizowa osoby bezrobotne, udziela wsparcia rzeczowego oraz poprzez prac socjaln, doradztwo, a take usugi opiekucze.
Ocena pracy pracownikw socjalnych
18,5%
25,9% dobra bardzo dobra nie mam zdania

55,6%
Ponad poowa ankietowanych ocenia prac pracownikw socjalnych jako dobr, 25,9% jako bardzo dobr, a odmiennego zdania byo 18,5% respondentw.
Czy oferta pomocy wiadczonej przez organizacje pozarzdowe zaspokaja potrzeby rodowiska lokalnego?
56
25,9%
40,7%
11,1% 22,2% raczej tak raczej nie nie trudno powiedzie

Wedug 40,7% respondentw oferta pomocy wiadczonej przez organizacje pozarzdowe raczej zaspokaja potrzeby rodowiska lokalnego, niemniej jednak ponad 30% osb byo odmiennego zdania.
2.10. ANALIZA SWOT

Bardzo uyteczn metod przy okrelaniu priorytetw rozwojowych jest coraz powszechniej stosowana w pracach nad strategi analiza SWOT. Nazwa SWOT jest akronimem angielskich sw: Strengths (mocne strony), Weaknesses (sabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagroenia w otoczeniu). Analiza SWOT jest efektywn metod identyfikacji sabych i silnych stron organizacji oraz badania szans i zagroe, jakie stoj przed organizacj. Analiz t mona z powodzeniem zastosowa do dowolnego przedsiwzicia, wcznie z programowaniem strategicznym. Wnikliwe opracowanie SWOT jest istotnym etapem procesu planowania strategicznego. Przy waciwym opracowaniu stanowi punkt wyjciowy dla okrelania celw strategicznych oraz projektw socjalnych. Analiza SWOT zostaa przygotowana w miejscowym Orodku Pomocy Spoecznej. Przedstawione poniej czynniki obejmuj: siy wewntrzne uwarunkowania o pozytywnym wpywie na sytuacj spoeczn, saboci wewntrzne uwarunkowania o negatywnym wpywie na sytuacj spoeczn, szanse zewntrzne uwarunkowania o pozytywnym wpywie na realizacj celw,
zagroenia zewntrzne uwarunkowania o negatywnym wpywie na realizacj celw.
Wynik prac obrazuj prezentowane poniej zestawienia. Doda naley, e w analizie SWOT odniesiono si wycznie do kwestii spoecznych. Kwestia ludzi bezdomnych Mocne strony moliwo okrelenia liczby bezdomnych, posiadanie wiedzy dotyczcej miejsc grupowania si osb bezdomnych, gmina dostrzega rnorodno problemu bezdomnoci i stosuje dziaania w celu
jego zapobiegania, informowanie bezdomnych o ich prawach i moliwociach uzyskania pomocy, dostateczne angaowanie sub do dziaa na rzecz bezdomnych, nie wystpuje problem minimalizowania zjawiska bezdomnoci w maych Sabe strony brak organizacji pozarzdowych nioscych pomoc bezdomnym, brak indywidualnych programw wychodzenia z bezdomnoci, saba komunikacja z mediami w sprawach bezdomnoci, brak struktury stacjonarnej i standaryzacji usug dla bezdomnych oraz odpowiedniej infrastruktury na poziomie lokalnym dla osb wychodzcych z bezdomnoci. Szanse bezdomnych. Kwestia osb uzalenionych
spoecznociach lokalnych.
pozytywny wpyw systemu gospodarczego na problem bezdomnoci w gminie, nieograniczanie praw obywatelskich osobom bezdomnym. Zagroenia brak programw w zakresie budownictwa socjalnego oraz dostpu
do programw rzdowych przeciwdziaajcych bezdomnoci, nieobiektywne przedstawianie w mediach zjawiska bezdomnoci, brak spoecznej akceptacji osb bezdomnych, istnienie zjawiska dugotrwaego bezrobocia wrd osb
Mocne strony dobrze przygotowana kadra do pracy z osobami uzalenionymi, gmina dysponuje staymi rodkami finansowymi na profilaktyk i rozwizywanie problemw alkoholowych, prawidowe wykorzystywanie rodkw pochodzcych z zezwole, spoecznoci lokalne wczaj si w dziaania pomocowe, dobra wsppraca z Kocioem. Sabe strony niewaciwie przygotowana baza lokalowa i baza lecznictwa odwykowego, gmina nie dysponuje miejscami pobytu dla ofiar przemocy, brak organizacji pozarzdowych zajmujcych si osobami uzalenionymi, saby przepyw informacji oraz wymiana dowiadcze pomidzy instytucjami Szanse traktowanie uzalenie jako problemu spoecznego, wsppraca fachowcw rnych dziedzin na rzecz przeciwdziaania
i organizacjami dziaajcymi w obszarze uzalenie.
uzalenieniom, istnieje system wsparcia dla osb i rodzin wymagajcych specjalistycznej
pomocy, skuteczno i efektywno dziaa Zagroenia niemono sprostania potrzebom w zakresie uzyskiwania pomocy w dziedzinie podejmowanych na rzecz osb
uzalenionych.
uzalenie, niedostateczne wykorzystywanie systemu informacji, w spoeczestwie zachodz zjawiska zmczenia, bezsilnoci i bezradnoci. Rozwj kadr i sub pomocowych Mocne strony pomoc Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w rozwizywaniu lokalnych problemw spoecznych, posiadanie wyspecjalizowanej kadry pracownikw pomocy spoecznej,
59
prowadzenie dziaa socjalnych z rodzin, atwy dostp do placwki owiatowej zajmujcej si ksztaceniem w zakresie usug opiekuczych. Sabe strony brak pracownikw kompleksowo zajmujcych si rodzinami z rnymi
problemami, przecienie pracownikw socjalnych liczb zada,
brak placwek opiekuczo-wychowawczych na terenie gminy. Szanse stae doskonalenie zawodowe pracownikw pomocy spoecznej, istnienie wsppracy z jednostkami pomocy spoecznej prowadzonymi przez inne podmioty. Zagroenia sabe przygotowanie zawodowe absolwentw szkolnictwa do potrzeb rynku w zakresie sub pomocy spoecznej, niewystarczajca w stosunku do potrzeb ilo wykwalifikowanej kadry. Kwestie dzieci, modziey i rodziny Mocne strony wsppraca instytucji zajmujcych si problematyk dzieci i modziey, aktywna dziaalno pracownikw sub spoecznych na rzecz pomocy dzieciom
i modziey, prowadzenie dziaa w kierunku rozwoju zastpczej opieki rodzinnej nad
dziemi, zabezpieczanie dzieciom i modziey dostpu do rnorodnych form spdzania
czasu wolnego, propagowanie idei wolontariatu na rzecz dzieci i modziey. Sabe strony niedostateczna ilo rodkw finansowych, nieadekwatne do potrzeb zatrudnienie kadry merytorycznej w systemie pomocy
spoecznej,
60
niewaciwa
komunikacja
pomidzy
pracownikami
sfery
rzdowej
pozarzdowej, samorzd nie wspiera organizacji pozarzdowych i grup nieformalnych
pracujcych na rzecz dzieci, modziey i rodziny oraz nie prowadzi dziaa zapobiegajcych dysfunkcjom rodziny, deficyt placwek resocjalizacyjnych dla nieletnich, domw dla samotnych matek
oraz orodkw wsparcia dla rodzin w kryzysie, mao aktywne poszukiwanie rodkw pozabudetowych, brak warunkw do prowadzenia skutecznej pracy socjalnej. Szanse czonkostwo Polski w Unii Europejskiej jest szans na popraw polityki
spoecznej wobec dzieci, modziey i rodziny, decentralizacja wadzy sprzyja udzielaniu pomocy spoecznej dzieciom i
modziey, wysoki poziom wsppracy pomidzy szko a rodzin, prowadzenie przez szkoy programw profilaktycznych. Zagroenia nie wzrasta znaczenie organizacji pozarzdowych w pracy na rzecz pomocy
dzieciom i modziey, nie wzrasta wiadomo spoeczna wadz samorzdowych,
wystpowanie zjawisk: rozpadu wizi spoecznych i zaniku kontroli spoecznej oraz zagroe funkcjonowania rodziny: uzalenie, zjawiska rozpadu wizi rodzinnych, bezrobocia, przemocy w rodzinie i ubstwa, niewystarczajca opieka medyczna w szkoach, niski poziom kultury prawnej spoeczestwa, brak stabilnoci prawnej w dziedzinie pomocy spoecznej dziecku i rodzinie. Kwestia osb bezrobotnych Mocne strony niska skala bezrobocia na terenie gminy; niskie bezrobocie dugotrwae wrd
mczyzn,
61
odpowiednie przygotowanie pracownikw pomocy spoecznej do pracy z Sabe strony
osobami bezrobotnymi.
wysokie bezrobocie dugotrwae wrd kobiet, wystpowanie zjawiska dziedziczenia bezrobocia, nie wzrasta znaczenie wyksztacenia jako wartoci, osoby bezrobotne dugotrwale, charakteryzujc si niskim poziomem
wyksztacenia, nie podnosz swoich kwalifikacji, nie istniej organizacje pozarzdowe pomagajce osobom bezrobotnym. Szanse zjawisko wykluczenia spoecznego w niektrych grupach spoecznych lub/i w
ukadzie geograficznym si nie rozwija, wzrost mobilnoci geograficznej. Zagroenia wadze lokalne i regionalne nie wsppracuj z partnerami spoecznymi w ramach
rozwizywania problemw osb bezrobotnych i dugotrwale bezrobotnych, programy dla bezrobotnych dugotrwale nie s powizane z programami rozwoju
zasobw ludzkich, przekwalifikowa i reorganizacj, nie wzrasta dostpno ksztacenia ustawicznego, istnienie zjawiska osabienia instytucji rodzinnych w zbiorowociach dotknitych
dugotrwaym bezrobociem, istnienie zjawiska nielegalnego zatrudnienia.
Kwestia ludzi starszych Mocne strony osoby starsze maj dostateczny dostp do jednostek organizacyjnych pomocy
spoecznej, kadra posiada profesjonalne przygotowanie w wiadczeniu pomocy osobom
starszym, prawidowy obieg informacji o formach pomocy spoecznej,
dobry dostp do domw pomocy spoecznej, osoby starsze maj moliwo samorealizacji w organizacjach samopomocowych.
Sabe strony nie istnieje okrelony standard usug dla osb starszych, niewystarczajca ilo kadry zajmujcej si problematyk tych osb,
niski poziom ycia osb starszych; wzrasta liczba wiadczeniobiorcw pomocy spoecznej, gmina nie dysponuje maymi formami pomocy spoecznej dla osb starszych, osoby starsze nie maj moliwoci kontynuacji aktywnoci zawodowej, brak dziaa w celu poprawy sfery technicznej uatwiajcej codzienne ycie osb starszych, niekorzystanie z pomocy wolontariuszy w dziedzinie pomocy osobom starszym. Szanse uwraliwianie systemu owiaty na problem osb starszych oraz dostosowywanie standardw usug do wymogw Unii Europejskiej, nie wzrasta liczba osb samotnych, infrastruktura jest dostosowana do osb starszych. Zagroenia brak szkole dla kadry realizujcej pomoc osobom starszym, brak koordynacji dziaa podmiotw na rzecz osb starszych, niewaciwe rozpoznanie potrzeb osb starszych, migracja ludzi modych na inne tereny. Kwestia osb niepenosprawnych Mocne strony przepyw informacji pomidzy podmiotami pomocowymi, upowszechnianie w rodowisku lokalnym pozytywnych wzorcw postaw
filantropijnych i charytatywnych, pene rozpoznanie liczby osb niepenosprawnych. Sabe strony organizacje pozarzdowe nie funkcjonuj w sferze niepenosprawnoci, rodowisko osb niepenosprawnych nie jest zaangaowane w dziaalno
samo-pomocy,
63
istnienie barier utrudniajcych peen udzia osb niepenosprawnych w yciu
spoecznym, nierwnomierna i niewystarczajca oferta pomocy osobom niepenosprawnym, niedostateczna baza rehabilitacyjna Szanse wzrost spoecznej akceptacji osb niepenosprawnych, edukacja o rozumieniu potrzeb osb niepenosprawnych, upowszechnianie w mediach problematyki niepenosprawnoci w celu i oferta opieki nad osobami
niepenosprawnymi.
ksztatowania pozytywnych postaw, likwidowanie barier architektonicznych. Zagroenia nierwnomierne korzystanie ze rodkw pozabudetowych i pomocowych, niesprzyjajca pomocy osobom niepenosprawnym sytuacja ekonomiczno-
gospodarcza kraju, spadek liczby miejsc pracy dla osb niepenosprawnych, wzrost zapotrzebowania na placwki opieki stacjonarnej oraz usugi opiekucze
i stacjonarne. Inne mocne i sabe strony lokalnego systemu polityki spoecznej Mocne strony dobra wsppraca sotysw z mieszkacami wsi, dobra wsppraca na szczeblu szkoy GOPS, korzystne pooenie w pobliu duej aglomeracji miejskiej, moliwoci zwikszenia zatrudnienia w sezonie turystycznym, posiadanie przez Urzd Gminy certyfikatu ISO, dobra wsppraca ze sub zdrowia, bliskie wizi wrd mieszkacw wsi, due poczucie bezpieczestwa niszy wskanik przestpczoci ni w duych
miastach, udzia w konkursach i zdobycie nagrd:
I miejsce Gmina manager 2006 za najlepiej zarzdzan gmin w wojewdztwie

pomorskim w kategorii gmin wiejskich, HIT 2005 za skuteczne kreowanie wizerunku gminy przyjaznej mieszkacom, gocinnej wobec turystw i otwartej na inwestorw, IV miejsce w rankingu inwestycyjnym samorzdw 2001-2003 w grupie gmin wiejskich. Sabe strony mae zaangaowanie wadz samorzdowych w rozwizywanie problemw spoecznych, brak programw lokalnych sucych rozwizywaniu problemw, niedostateczna ochrona ze strony sub Policji i Stray Gminnej, brak Centrum Interwencji Kryzysowej, deficyt mieszka socjalnych, chronionych oraz grup samopomocowych, na terenie gminy nie funkcjonuj organizacje pozarzdowe zajmujce si problemami spoecznymi, maa czstotliwo autobusw w kierunku Gdyni; brak staego poczenia z Puckiem.
2.11. ZASOBY UMOLIWIAJCE ROZWIZYWANIE PROBLEMW SPOECZNYCH

Zasobami umoliwiajcymi rozwizywanie problemw spoecznych okrelamy instytucje znajdujce si na terenie gminy lub obejmujce swym zasigiem dziaania jej mieszkacw, ktre funkcjonuj w obszarze polityki spoecznej i rozwizuj dane problemy. S to zarwno jednostki samorzdowe, jak i niepubliczne, na przykad organizacje pozarzdowe. 2.11.1. INSTYTUCJE OFERUJCE POMOC I WSPARCIE Instytucje oferujce pomoc i wsparcie prezentujemy w formie kart
informacyjnych, ktre najtrafniej oddaj moliwoci udzielania wsparcia i pomocy mieszkacom gminy. Karty zasobw zostay opracowane w ramach prac nad strategi i wskazuj take pojawiajce si w jednostkach potrzeby i moliwoci rozwoju.
65
Gminny Orodek Pomocy Spoecznej ul. eromskiego 69, 81-198 Kosakowo.

1. Podmiot prowadzcy:
Urzd Gminy w Kosakowie, ul. eromskiego 69, 81-198 Kosakowo.

2. Co oferuje (zakres usug):
Orodek realizuje zadania wynikajce z ustawy o pomocy spoecznej i wiadcze rodzinnych, midzy innymi koordynuje rozwizywanie problemw spoecznych w gminie. Kadr Orodka stanowi kierownik, 2 pracownikw socjalnych oraz 2 innych pracownikw.
3. Do kogo skierowana jest oferta jednostki (kategorie i ilo klientw):
Oferta jednostki jest skierowana do mieszkacw gminy, ktrzy znajduj si w trudnej sytuacji materialno-bytowej i zdrowotnej.
4. Udzia w szkoleniach kadry zatrudnionej w Gminnym Orodku Pomocy Spoecznej:
Kadra zatrudniona w GOPS-ie uczestniczyli w rnych formach doksztacania i podnoszenia swoich kwalifikacji, ktrych tematyka dotyczy aktualnych spraw zwizanych z pomoc spoeczn, wiadczeniami rodzinnymi, dodatkami mieszkaniowymi oraz innych problemw pokrewnych.
Jednostka specjalistycznego poradnictwa psycholog


Jednostka oferuje poradnictwo psychologiczne.

Oferta jednostki skierowana jest do osb uzalenionych, wspuzalenionych, ofiar przemocy, sprawcw przemocy, a take osb znajdujcych si w dugotrwaym stresie spowodowanym zdarzeniami losowymi. W 2005 r. pod opiek psychologa byo 5 rodzin.
4.Propozycje w zakresie rozwoju placwki (potrzeby):
zwikszenie liczby godzin wykonywania porad psychologicznych, zatrudnienie wikszej iloci psychologw,
zwikszenie zakresu usug stworzenie lokalu zabezpieczajcego miejsce osobom dotknitym przemoc domow, stworzenie telefonu zaufania dla mieszkacw.
Jednostka specjalistycznego poradnictwa prawnik


Poradnictwo prawne: z prawa rodzinnego, karnego, majtkowego.

Oferta jednostki skierowana jest do klientw pomocy spoecznej oraz osb uzalenionych. W 2005 r. pomoc prawn objtych byo 150 rodzin.
4.Propozycje w zakresie rozwoju placwki (potrzeby):
zwikszenie liczby godzin wykonywania usug prawnych, zapewnienie wszystkim mieszkacom dostpu do bezpatnych porad prawnych, zabezpieczenie staego miejsca (lokalu) do swobodnego przyjmowania klientw. 2.11.2. ORGANIZACJE POZARZDOWE W gminie Kosakowo funkcjonuj 2 fundacje, 3 stowarzyszenia oraz istniej 3 parafie Kocioa rzymskokatolickiego i 1 zrzeszenie. Pomidzy sektorem publicznym a pozarzdowym istnieje dobry przepyw informacji dotyczcy podopiecznych korzystajcych z pomocy. Samorzd gminy dysponuje uregulowaniami okrelonymi przez odpowiednie akty prawa miejscowego dotyczce wsppracy z organizacjami nalecymi do sektora pozarzdowego. Skutkuje to podejmowaniem wsppracy z tymi organizacjami w zakresie zlecania realizacji zada wasnych, dofinansowywania dziaalnoci statutowej organizacji, wsparcia rzeczowego oraz doradztwa i konsultacji. Kada spoeczno, w ktrej istniej silne wizi spoeczne, winna organizowa wspprac midzy samorzdem a organizacjami pozarzdowymi, aby wspdziaa w kierunku uzupenienia i usprawnienia instytucjonalnego form pomocy. Poniej prezentowane s organizacje pozarzdowe dziaajce na terenie gminy Kosakowo.
67
ORGANIZACJE POZARZDOWE DZIAAJCE NA TERENIE GMINY KOSAKOWO 1. Stowarzyszenie Agroturystyczne Bursztyn, ul. eromskiego 69, Kosakowo. 2. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie/Dbogrze, Dom Kaszubski, ul. Pomorska 20, Dbogrze. 3. Spoeczny Komitet Ochrony rodowiska w Rewie, ul. Plaowa 11, Rewa. 4. Stowarzyszenie Mieszkacw wsi Rewa i Mechelinki zainteresowanych turystyk. 5. Stowarzyszenie Kaszubski Regionalny Chr Morzanie, Dom Kaszubski, ul. Pomorska 20, Dbogrze. 6. Ochotnicza Stra Poarna w Kosakowie, ul. Chrzanowskiego 44, Kosakowo. 7. Fundacja Kombatantw i Ludzi Starszych Umiech Czowieka, ul. Ogrodowa 26, Mosty. 8. Fundacja Opieki Socjalnej wiato w Doniach, ul. Szkolna 23, Mechelinki.
2.12. PODSUMOWANIE CZCI DIAGNOSTYCZNEJ

Dokonujcy diagnozy problemw spoecznych na terenie gminy zesp korzysta z szeregu moliwoci, jakie stwarza funkcjonowanie jednostek organizacyjnych samorzdu terytorialnego, jednostek pozarzdowych oraz instytucji wspdziaajcych w szeroko rozumianym obszarze polityki spoecznej. Nie poprzestajc na analizie rde zastanych, ktrymi dysponuj Gminny Orodek Pomocy Spoecznej, Policja, Powiatowy Urzd Pracy i inne, korzystano obficie z bardzo wskazanych przy sporzdzaniu analiz diagnostycznych rde wywoanych, tj. bada ankietowych i analizy SWOT. Sumujc uzyskane informacje i nakadajc wyniki diagnozy na zakres moliwoci kompetencyjnych samorzdu, moemy wskaza najwaniejsze obszary problemowe, ktrych rozwizanie powinno sta si przedmiotem troski samorzdu lokalnego, a s one treci czci programowej niniejszego dokumentu. Zesp przygotowujcy dokument uzna, e naley zaprogramowa dziaania, zmierzajce do rozwizania nastpujcych problemw: Rodzina powinna zapewnia swoim czonkom oparcie i pomoc. Moe to uczyni tylko silna rodzina, w zwizku z czym wszelkie problemy opiekuczo-wychowawcze osabiajce jej funkcje powinny by diagnozowane i rozwizywane. Polepszeniu
powinna ulec sytuacja dziecka, w szczeglnoci naley si zaj ograniczon liczb miejsc spdzania czasu wolnego. Bezrobocie powoduje nieprawidowoci w funkcjonowaniu rodziny, zwikszajc obszar ubstwa, a tym samym prowadzc do bezdomnoci. Uzalenienie od rodkw psychoaktywnych jest jednym z problemw spoecznych wystpujcych na terenie gminy. Przyczynia si do powstawania szeregu negatywnych zjawisk, szczeglnie przemocy domowej, skutecznie ograniczajcych wydolno rodzin nimi dotknitych. Zwikszajca si liczba osb w wieku poprodukcyjnym stwarza konieczno zapewnienia w najbliszych latach odpowiednich usug wzmacniajcych i wspierajcych t grup spoeczn. Wraz ze starzeniem si lokalnej spoecznoci zwiksza si liczba osb niepenosprawnych.
Waciwa
ocena moliwoci lokalnego systemu pomocy spoecznej i jego rozwj wspierania mieszkacw. Ograniczona liczba organizacji
zgodnie ze zmieniajcymi si potrzebami spoecznymi moe przyczyni si do skuteczniejszego pozarzdowych na terenie gminy skutecznie utrudnia realizacj nowatorskich rozwiza oraz wystpowanie o fundusze wspomagajce rozwizywanie lokalnych problemw spoecznych.
69
ZWIZEK ZIDENTYFIKOWANYCH PROBLEMW SPOECZNYCH Z PROGRAMOWANIEM DZIAA
70
71
ZIDENTYFIKOWANE ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY SPOECZNE PROBLEMY SPOECZNE
INNE DOKUMENTY INNE DOKUMENTY STRATEGICZNE STRATEGICZNE
PROGRAMOWANIE PROGRAMOWANIE ROZWIZYWANIA ROZWIZYWANIA PROBLEMW PROBLEMW SPOECZNYCH SPOECZNYCH
MOLIWOCI FINANSOWE MOLIWOCI FINANSOWE ORGANIZACYJNE IIORGANIZACYJNE
ZADANIA SAMORZDU ZADANIA SAMORZDU GMINNEGO GMINNEGO
72
Powyszy w programowaniu
wykres dziaa
przedstawia sucych
zwizek
zidentyfikowanych problemw
procesie
badawczym problemw spoecznych z czynnikami, ktre naley bra pod uwag rozwizywaniu spoecznych rodowiska lokalnego. Oczywicie wpyw poszczeglnych czynnikw jest zoony i niejednorodny. Najwiksze znaczenie przy projektowaniu dziaa maj moliwoci kompetencyjne samorzdu lokalnego oraz warunki finansowe, nieco mniejsze, cho take istotne, inne dokumenty strategiczne omwione w czci wstpnej.
3. CZ PROGRAMOWA
W tej czci strategii zawarte s programy szczegowe polityki i pomocy spoecznej, przeznaczone do realizacji na terenie gminy. Zostay one ujte w formie misji, celw strategicznych, celw szczegowych i kierunkw dziaa.
73
3.1. MISJA
GMINA KOSAKOWO TWORZY SILN, ZINTEGROWAN SPOECZNO LOKALN DZIKI SPRAWNEMU SYSTEMOWI OPARCIA SPOECZNEGO
74
3.2. CELE STRATEGICZNE
Problem: Rodzina powinna zapewnia swoim czonkom oparcie i pomoc. Moe to uczyni tylko silna rodzina, w zwizku z czym wszelkie problemy opiekuczo-wychowawcze osabiajce jej funkcje powinny by diagnozowane i rozwizywane. Polepszeniu powinna ulec sytuacja dziecka, w szczeglnoci naley si zaj ograniczon liczb miejsc spdzania czasu wolnego. Cel strategiczny 1.
Sprawny system pomocy rodzinie, ze szczeglnym uwzgldnieniem potrzeb dzieci i modziey

Cele szczegowe: 1. Pomoc w likwidacji przyczyn dysfunkcji. 2. Wspieranie i usprawnianie systemu wsparcia dla rodziny: psychologicznego, prawnego, socjalnego. 3. Wsppraca z instytucjami i organizacjami zajmujcymi si opiek i pomoc rodzinie. 4. Zapewnienie dzieciom i modziey, w tym niepenosprawnym, odpowiednich warunkw do ycia i rozwoju zgodnie z ich potrzebami i przysugujcymi im prawami. Kierunki dziaa do celw szczegowych 1-4:
75
1. 2. 3. 4.
Rozwj wsparcia psychologicznego i w formie pracy socjalnej dla rodzin naturalnych, zastpczych, a take terapii rodzinnej. Zintensyfikowanie i rozwj form pracy socjalnej, ze szczeglnym uwzgldnieniem dzieci ze rodowisk niewydolnych wychowawczo. Prowadzenie grup wsparcia i grup samopomocowych. Zabezpieczenie potrzeb bytowych dzieci i modziey z rodzin ubogich poprzez organizowanie i finansowanie doywiania w trakcie nauki w szkole, zapewnienie odziey, wyposaenia w artykuy szkolne, organizowanie i finansowanie wypoczynku letniego i zimowego oraz organizowanie akcji charytatywnych dla pozyskiwania rodkw na pomoc dzieciom.
5.
Podejmowanie
inicjatyw
nowatorskich
rozwiza
na
rzecz
ochrony
macierzystwa i dziecka w rodzinie. 6. Wspieranie dziaa majcych na celu utworzenie na terenie gminy domu oraz mieszka socjalnych i komunalnych przeznaczonych dla samotnych matek. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Szkolenie i podnoszenie kwalifikacji kadry specjalistw do pracy z rodzin oraz w zakresie zaspokojenia potrzeb dzieci w placwkach. Tworzenie warunkw do realizacji programw socjoterapeutycznych. Podjcie dziaa w kierunku utworzenia Orodka Interwencji Kryzysowej. Opracowanie i realizacja gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodzin. Rozwj nowych form dziaa osonowo-aktywizujcych na rzecz dzieci i modziey niepenosprawnej. Tworzenie i wdraanie programw w zakresie wyrwnywania szans edukacyjnych dzieci i modziey. Wykorzystanie potencjau partnerw spoecznych w realizacji pomocy dziecku i rodzinie. Zintegrowanie dziaa na rzecz dziecka i rodziny ze rodowiskiem lokalnym, w szczeglnoci z jednostkami organizacyjnymi pomocy spoecznej, sdami i ich organami pomocniczymi, instytucjami owiatowymi, zakadami opieki zdrowotnej, kocioami i zwizkami wyznaniowymi oraz z organizacjami spoecznymi. 15. 16. Inicjowanie i rozwj rnych form integracji rodzin ze spoecznoci lokaln wspieranie wypoczynku rodzinnego, organizowanie imprez integracyjnych i kulturalnych, festynw, spartakiad. Upowszechnianie informacji o podmiotach wiadczcych pomoc dziecku
i rodzinie. 17. Zapewnienie dzieciom i modziey alternatywnych form i miejsc spdzania czasu wolnego (m.in. tworzenie k zainteresowa, klubw sportowych i placw zabaw, ogrdkw jordanowskich oraz podjcie dziaa, w kierunku wybudowania sali widowiskowej). Odpowiedzialni za realizacj kierunkw dziaa: Rada i Urzd Gminy, szkoy, jednostki organizacyjne samorzdu gminnego i pomocy spoecznej.
rodki finansowe: Budet samorzdu lokalnego, rodki pozyskane z funduszy zewntrznych: rzdowych, pozarzdowych, programw celowych. Partnerzy: Instytucje rzdowe, naukowe, samorzdowe, organizacje spoeczne, ze szczeglnym uwzgldnieniem organizacji poytku publicznego.
77
Problem: Bezrobocie powoduje nieprawidowoci w funkcjonowaniu rodziny, zwikszajc obszar ubstwa, a tym samym prowadzc do bezdomnoci. Cel strategiczny 2.
Zwikszenie szans na podjcie pracy zawodowej i przeciwdziaanie negatywnym skutkom spoecznym wynikajcym z bezrobocia w rodzinie
Cele szczegowe: 1. Przygotowanie i wspieranie bezrobotnego w trakcie poszukiwania pracy. 2. Pomoc rodzinom i osobom pozostajcym bez rodkw doycia i schronienia. 3. Wspieranie odbudowa i podtrzymanie umiejtnoci uczestniczenia w yciu spoecznoci lokalnej i penieniu rl spoecznych. Kierunki dziaa do celw szczegowych 1-3: 1. Praca socjalna. Zwikszenie szans na podjcie zatrudnienia dokonuje si przez odpowiednie przygotowanie klienta do poszukiwania pracy, pomoc w znalezieniu ofert pracy, poredniczenie w kontaktach z pracodawcami, kontakt z doradc zawodowym, motywowanie do podjcia nauki, uczestnictwa w kursach, monitorowanie i wspomaganie osoby bezrobotnej w dziaaniach sucych rozwizaniu problemu bezrobocia. Prac socjaln naley rwnie obj osoby zagroone bezdomnoci udzielanie porad w zakresie moliwoci pomocy w opacie czynszu celem zapobieenia eksmisji i bezdomnoci, informowanie
78
o zamianie mieszka, zapewnienie dostpu do poradnictwa specjalistycznego: prawnego i psychologicznego. 2. Wsparcie materialne dla rodzin i osb dotknitych ubstwem i bied, zapewnienie im schronienia w sytuacjach kryzysowych (tworzenie mieszka socjalnych i komunalnych, podjcie dziaa w kierunku utworzenia na terenie gminy noclegowni). 3. Opracowanie i realizacja indywidualnych programw wychodzenia z bezdomnoci. 4. Wsppraca z organizacjami z terenu powiatu i wojewdztwa w zakresie budowy programw kierowanych do bezrobotnych kobiet. 5. Wsppraca z Powiatowym Urzdem Pracy w zakresie organizowania szkole, stay oraz robt publicznych. 6. Organizacja punktu informacyjnego wspierajcego bezrobotnych w poszukiwaniu pracy. 7. Podjcie dziaa w kierunku utworzenia na terenie gminy Klubu Integracji Spoecznej. 8. Tworzenie na terenie gminy sprzyjajcego klimatu dla potencjalnych inwestorw, mogcych tworzy nowe miejsca pracy. 9. Wspieranie maych i rednich przedsibiorstw poprzez ulgi podatkowe i partycypowanie w kosztach zatrudnienia osb bezrobotnych. Odpowiedzialni za realizacj kierunkw dziaa: Rada i Urzd Gminy, jednostki organizacyjne samorzdu gminnego i pomocy spoecznej. rodki finansowe: Budet samorzdu lokalnego, rodki pozyskane z funduszy zewntrznych: rzdowych, pozarzdowych, programw celowych. Partnerzy: Instytucje rzdowe, naukowe, samorzdowe, organizacje spoeczne, ze szczeglnym uwzgldnieniem organizacji poytku publicznego.
79
Problem: Uzalenienie od rodkw psychoaktywnych jest jednym z problemw spoecznych wystpujcych na terenie gminy. Przyczynia si do powstawania szeregu negatywnych zjawisk, szczeglnie przemocy domowej, skutecznie ograniczajcych wydolno rodzin nimi dotknitych. Cel strategiczny 3.
Budowa zintegrowanego systemu profilaktyki i rozwizywania problemw uzalenie na terenie gminy

Cele szczegowe: 1. Zapobieganie powstawaniu nowych problemw uzalenie. 2. Zmniejszanie rozmiarw problemw, ktre aktualnie wystpuj. 3. Zwikszenie zasobw niezbdnych do radzenia sobie z problemami ju istniejcymi. 4. Zwikszenie dostpnoci pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osb uzalenionych. 5. Przeciwdziaanie przemocy domowej. Kierunki dziaa do celw szczegowych 1-5: 1. Ograniczanie i zmiana struktury spoycia napojw alkoholowych. 2. Zmiana zachowa i postaw mieszkacw w sytuacjach zwizanych z alkoholem i narkotykami. 3. Zintensyfikowanie stosownych form profilaktyki alkoholowej i narkotykowej kierowanej w szczeglnoci do dzieci i modziey podjcie dziaa w kierunku utworzenia na terenie gminy Poradni Profilaktyki Uzalenie.
4. Budowanie skutecznych form kontroli prawnej i spoecznej nad szkodliwymi formami postpowania osb naduywajcych alkoholu. 5. Zwikszenie skutecznoci i dostpnoci leczenia i terapii osobom uzalenionym i wspuzalenionym w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwizywania problemw uzalenie oraz wzmacnianie efektw leczenia. 6. Organizowanie poradnictwa specjalistycznego (w tym prawnego) oraz grup wsparcia dla osb i rodzin dotknitych problemem uzalenie. 7. Rozszerzenie wsppracy grupy AA, dziaajcej przy Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwizywania Problemw Alkoholowych, z kocioem. 8. Uruchomienie caodobowego telefonu zaufania. 9. Opracowanie i realizacja lokalnego programu przeciwdziaania narkomanii. 10. Przeciwdziaanie przemocy domowej i zaniedbaniom: opracowanie i realizacja lokalnego programu przeciwdziaania przemocy domowej, zapewnienie mieszka dla ofiar przemocy.
Cele i kierunki dziaa s realizowane zgodnie z przyjmowanym corocznie przez Rad Gminy Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwizywania Problemw Alkoholowych, zawierajcym szczegowe dziaania w ww. zakresie. Odpowiedzialni za realizacj kierunkw dziaa: Rada i Urzd Gminy, szkoy, jednostki organizacyjne samorzdu gminnego i pomocy spoecznej. rodki finansowe: Budet samorzdu lokalnego, rodki pozyskane z funduszy zewntrznych: rzdowych, pozarzdowych, programw celowych. Partnerzy: Instytucje rzdowe, naukowe, samorzdowe, organizacje spoeczne, ze szczeglnym uwzgldnieniem organizacji poytku publicznego.
81
Problem: Zwikszajca si liczba osb w wieku poprodukcyjnym stwarza konieczno zapewnienia w najbliszych latach odpowiednich usug wzmacniajcych i wspierajcych t grup spoeczn. Wraz ze starzeniem si lokalnej spoecznoci zwiksza si liczba osb niepenosprawnych. Cel strategiczny 4.
Poprawa jakoci ycia osb starszych, w tym w szczeglnoci samotnych oraz niepenosprawnych
Cele szczegowe: 1. Przeciwdziaanie izolacji i wykluczeniu spoecznemu ludzi starych
i niepenosprawnych. 2. Tworzenie warunkw do zachowania samodzielnoci i niezalenoci osb starych i niepenosprawnych poprzez rozwj kompleksowego systemu usug specjalistycznych i rehabilitacyjnych. 3. Aktywizacja rodowiska, tworzenie grup samopomocowych, grup ssiedzkich, grup wsparcia itp. Kierunki dziaa do celw szczegowych 1-3: 1. Rozwijanie systemu pomocy osobom starym, chorym i niepenosprawnym w ich rodowisku zamieszkania poprzez: usugi opiekucze, wiadczone przez Gminny Orodek Pomocy Spoecznej, stworzenie bazy danych o osobach i placwkach wiadczcych usugi opiekucze i pielgniarskie. 2. Podjcie dziaa w kierunku organizacji klubu seniora w oparciu o tradycje
82
wsplnoty ssiedzkiej, ewentualnie w sprzyjajcych okolicznociach utworzenie Domu Dziennego Pobytu. 3. Rozwj sieci usug na rzecz osb starych. 4. Rozwj pracy socjalnej na rzecz integracji osb niepenosprawnych ze rodowiskiem lokalnym. 5. Podjcie dziaa zmierzajcych do powoania grup samopomocowych dla osb starszych i niepenosprawnych. 6. Wsppraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie i Powiatowym Urzdem Pracy w zakresie aktywizacji spoecznej i zawodowej osb niepenosprawnych. 7. Wsparcie osb zaburzonych i chorych psychicznie w samodzielnym funkcjonowaniu na terenie gminy w szczeglnoci poprzez opiek medyczn, poradnictwo socjalne i pomoc materialn. 8. Tworzenie mieszka chronionych dla osb niepenosprawnych. 9. Zapewnienie osobom starszym i niepenosprawnym szerszego dostpu do specjalistycznej opieki medycznej. 10. Systematyczna wsppraca z Domami Pomocy i Zakadami Opieki Zdrowotnej, dziaajcymi na terenie powiatu. 11. Wspdziaanie z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie i Pastwowym Funduszem Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych w zakresie kontynuowania likwidacji barier architektonicznych. 12. Wsppraca z instytucjami, organizacjami, kocioami, zwizkami wyznaniowymi, prowadzcymi akcje na rzecz ludzi starych. 13. Doradztwo i zachcanie do rozwoju maych form pomocy dla osb starych, takich jak rodzinne domy pomocy. 14. Rozszerzenie wolontariatu, m.in. wrd modziey, na rzecz opieki nad osobami starszymi i niepenosprawnymi. Odpowiedzialni za realizacj kierunkw dziaa: Rada i Urzd Gminy, jednostki organizacyjne samorzdu gminnego i pomocy spoecznej. rodki finansowe: Budet samorzdu lokalnego, rodki pozyskane z funduszy zewntrznych: rzdowych, pozarzdowych, programw celowych. Partnerzy:
Instytucje rzdowe, naukowe, samorzdowe, organizacje spoeczne, ze szczeglnym uwzgldnieniem organizacji poytku publicznego.
Problem: Waciwa ocena moliwoci lokalnego systemu pomocy spoecznej i jego rozwj zgodnie ze zmieniajcymi si potrzebami spoecznymi moe przyczyni si do skuteczniejszego wspierania mieszkacw. Ograniczona liczba organizacji pozarzdowych na terenie gminy skutecznie utrudnia realizacj nowatorskich rozwiza oraz wystpowanie o fundusze wspomagajce rozwizywanie lokalnych problemw spoecznych. Cel strategiczny 5.
Rozwj kapitau spoecznego i ludzkiego w rodowisku lokalnym

Cele szczegowe: 1. Ocena stanu potrzeb spoecznych. 2. Ocena moliwoci skutecznego reagowania na pojawiajce si kwestie spoeczne. 3. Stwarzanie korzystnych warunkw dla powstawania i rozwoju organizacji pozarzdowych na terenie gminy. 4. Wsppraca z partnerami zewntrznymi zmierzajca do budowy struktur pozarzdowych. Kierunki dziaa do celw szczegowych 1-2: 1. Systematyczny monitoring problemw spoecznych realizowany przez
pracownikw Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej. 2. Systematyczna analiza zasobw finansowych przeznaczonych na realizacj zada wasnych i zleconych. 3. Coroczne informowanie radnych i decydentw o istniejcych potrzebach i kwestiach spoecznych.
4. Analiza wiadczonej pomocy ze wzgldu na efektywno i waciwo adresatw. 5. Cige podnoszenie kwalifikacji przez kadr pomocy spoecznej w celu lepszego rozpoznawania i reagowania na pojawiajce si kwestie spoeczne. 6. Systematyczny monitoring istniejcych i rozpoczynajcych si programw celowych i funduszy, sucy ewentualnemu pozyskiwaniu rodkw zewntrznych na rozwizywanie lokalnych potrzeb spoecznych. 7. Doskonalenie systemu informacyjnego o moliwociach udzielania pomocy spoecznej i wsparcia mieszkacom gminy stworzenie punktu informacyjnego oraz zapewnienie dostpu do Internetu. Kierunki dziaa do celw szczegowych 3-4: 1. Kontynuacja systematycznej wsppracy samorzdu lokalnego z istniejcymi na terenie gminy organizacjami pozarzdowymi. 2. Podjcie dziaa w kierunku inwentaryzacji moliwoci dziaania i potrzeb organizacji pozarzdowych funkcjonujcych na terenie gminy. 3. Analiza ofert organizacji pozarzdowych funkcjonujcych na terenie powiatu i wojewdztwa. 4. Rozwj wsppracy z organizacjami pozarzdowymi o dziaalnoci ponadlokalnej i oglnopolskiej poprzez zaprezentowanie im walorw i moliwoci samorealizacji na terenie gminy. 5. Rozszerzanie ruchu pozarzdowego na terenie gminy poprzez uczestnictwo w szkoleniach dla liderw. 6. Propagowanie idei samopomocy i obywatelskiego uczestnictwa w yciu spoecznoci lokalnej oraz promowanie idei wolontariatu. 7. Podejmowanie dziaa zmierzajcych ku powoaniu Gminnego Centrum Wolontariatu. Odpowiedzialni za realizacj kierunkw dziaa: Rada i Urzd Gminy, jednostki organizacyjne samorzdu gminnego i pomocy spoecznej. rodki finansowe: Budet samorzdu lokalnego, rodki pozyskane z funduszy zewntrznych: rzdowych, pozarzdowych, programw celowych.
85
Partnerzy: Instytucje rzdowe, naukowe, samorzdowe, organizacje spoeczne, ze szczeglnym uwzgldnieniem organizacji poytku publicznego.
3.3. MONITORING I WDRAANIE STRATEGII

3.3.1. MONITORING I EWALUACJA Monitoring i ewaluacja zapisw strategicznych polegaj na systematycznej ocenie realizowanych dziaa oraz modyfikacji kierunkw dziaania w przypadku istotnych zmian spoecznych, ktre mog pojawi si poprzez zmian regulacji prawnych czy te narastanie poszczeglnych dolegliwoci spoecznych. Caociowa ocena wymaga odpowiedzi na pytania o zgodno ocenianej polityki z przyjtymi wartociami i zasadami. Ewaluacja jest dziaalnoci z natury normatywn, gdy z jednej strony wykorzystuje si w niej istniejce normy, z drugiej za w jej wyniku mog pojawi si propozycje wprowadzenia nowych norm i procedur. Jest take dziaalnoci instrumentaln, poniewa jej podstawowym celem jest dostarczenie podmiotom polityki spoecznej praktycznej wiedzy potrzebnej przy podejmowaniu decyzji. Elementami skutecznego monitoringu i ewaluacji bd przede wszystkim: Zesp wdraajcy strategi. Zesp powinien zosta powoany przez wjta odrbnym zarzdzeniem, a w jego skad mog wej m.in.: zastpca wjta, kierownik Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej oraz inne osoby wskazane przez wjta. Roczna ocena wdraania strategii. Zesp wdraajcy strategi winien si zbiera przynajmniej raz w roku i oceni poziom wdraania poszczeglnych celw i kierunkw dziaa. Zesp swoj ocen powinien przekaza wjtowi i radzie, sugerujc przyjcie proponowanych rozwiza, np. programw celowych. 3.3.2. WSKANIKI STOPNIA EFEKTYWNOCI REALIZACJI STRATEGII
86
W obszarze polityki spoecznej dysponujemy stosunkowo szerok gam wskanikw spoecznych, za pomoc ktrych moemy skutecznie ocenia poziom wdraanych w wybranym sektorze zmian. Zesp wdraajcy strategi bdzie mg korzysta z szerokiego wachlarza wskanikw odzwierciedlajcych wane wartoci zakadane do osignicia i ukierunkowujce proces rozwoju. W obszarze dotyczcym ludnoci: przyrost naturalny na 1.000 osb, saldo migracji na 1.000 osb.
W obszarze dotyczcym rynku pracy: udzia zarejestrowanych bezrobotnych w oglnej liczbie czynnych zawodowo, udzia bezrobotnych do 30. roku ycia w oglnej liczbie bezrobotnych, liczba poszukujcych pracy na jedno wolne miejsce pracy.
W obszarze dotyczcym dochodw i wydatkw ludnoci: dochody do dyspozycji gospodarstw domowych, dochody na 1 osob w podstawowych typach gospodarstw domowych, odsetek osb yjcych w ubstwie, gboko ubstwa, udzia gospodarstw domowych oceniajcych swoj sytuacj jako z lub bardzo z. W obszarze dotyczcym owiaty i wyksztacenia: liczba ludnoci z wyksztaceniem wyszym na 1.000 osb w wieku 25 lat i wicej, liczba ludnoci z wyksztaceniem co najmniej rednim na 1.000 osb w wieku 20 lat i wicej. Dodajmy, e istniej rwnie wskaniki instrumenty polityki spoecznej,
za pomoc ktrych cele mog by osignite lub ktre mog wspomaga procesy osigania celw. S to m.in. procentowe udziay: osb dotknitych problemami alkoholowymi korzystajcych z pomocy w tym zakresie w ogle osb dotknitych tymi problemami, osb dotknitych problemami alkoholowymi nalecych do klubw AA itp. w ogle osb dotknitych tymi problemami, modziey wyedukowanej w zakresie zagroe alkoholowych w ogle modziey,
87
modziey wyedukowanej w zakresie zagroe zwizanych z narkotykami w ogle modziey, osb dotknitych problemami narkomanii korzystajcych z pomocy w tym zakresie w ogle osb dotknitych tymi problemami, osb dotknitych problemami ubstwa korzystajcych z pomocy w tym zakresie w ogle osb dotknitych tymi problemami, osb dotknitych problemami dotyczcymi niepenosprawnoci korzystajcych z pomocy w tym zakresie w ogle osb dotknitych tymi problemami. Powysze wskaniki s w wikszoci dostpne w zbiorach statystyki publicznej
oraz w zasobach informacyjnych instytucji zajmujcych si pomoc spoeczn. Cz danych moe by zbierana okresowo poprzez badania ankietowe wrd mieszkacw gminy oraz w kluczowych dla rozwizywania problemw spoecznych instytucjach. Ostateczny ksztat systemu monitoringu powinien zosta skorelowany z projektami, ktre bd realizowane w ramach strategii. Najpowszechniej wskaniki lokalnej efektywnoci osiganych celw s pogrupowane wok najwaniejszych obszarw realizacyjnych strategii i odnosz si do poszczeglnych zagadnie. Podstawowymi wskanikami, jakie mog by przyjte dla pomiaru efektywnoci wdraania strategii, s wskaniki ekonomiczne i spoeczne.
Ekonomiczne: stopie poniesionych nakadw, koszty jednostkowe uzyskania
efektu, ilo rodkw finansowych przeznaczonych na realizacj danego projektu.
Spoeczne: liczba programw i projektw socjalnych zrealizowanych
w odniesieniu do poszczeglnych celw strategicznych, liczba uczestnikw szkole i warsztatw, ocena wartoci merytorycznej realizowanych projektw, inicjatywy spoeczne w obszarze aktywizacji i integracji spoecznej, liczba osb usamodzielnionych. 3.3.3. CECHY PROGRAMW I PROJEKTW Strategia integracji i rozwizywania problemw spoecznych bdzie skuteczna, o ile przedstawiciele samorzdu lokalnego znajd zasoby umoliwiajce budow i realizacj programw celowych zgodnych z przyjtymi kierunkami dziaa. Programy mona realizowa w okresach rocznych, duszych lub krtszych, w zalenoci od charakteru danego projektu. Przy budowie projektw znaczenie bd miay rodki, ktre
Rada Gminy rocznie bdzie przeznaczaa na ten cel. Projekty winny by realizowane w ramach: wasnych zasobw samorzdu (np. projekty GOPS-u), poprzez organizacje pozarzdowe, poprzez inne instytucje zewntrzne. Projekty i programy mog by przyjmowane przez Rad Gminy stosownymi uchwaami, ktre winny przybiera formu zacznikw do niniejszej strategii. Projekty i programy realizowane w ramach strategii powinny by zgodne z przyjtymi kierunkami dziaa. Ponadto powinny je cechowa: efektywno, skuteczno i celowo. Efektywno jest to jedna z najbardziej podanych cech polityki spoecznej i jednoczenie kryterium jej oceny. Stosowana jest w polityce spoecznej w znaczeniach nadawanych jej przez ekonomi, prakseologi i socjologi. Jest to relacja midzy osignitymi bd planowanymi celami (korzyciami) danego dziaania a ponoszonymi lub planowanymi nakadami. Mona tego dokona dwoma sposobami: osigajc maksymalny stopie realizacji celu przy danym nakadzie zasobw (zwikszenie wydajnoci) lub uywajc minimalnego nakadu rodkw, by w jak najwikszym stopniu zbliy si do realizacji celu (oszczdzanie zasobw). Efektywne programy, realizowane w ramach strategii, rozwizuj jedn kwesti spoeczn, nie przyczyniajc si do powstania nowych. Su zachowaniu rwnowagi midzy interesami rnych grup spoecznych oraz podnosz poziom zaspokajania potrzeb spoeczestwa, oszczdnie i wydajnie dysponujc posiadanymi rodkami. Skuteczno jest to zgodno midzy stanem rzeczy, okrelanym jako skutek danego dziaania, a zakadanym celem. Skuteczno jest stopniowalna: za skuteczne uznaje si nie tylko dziaania, ktrych skutki s tosame z celem, ale i te, ktre zbliaj do jego osignicia. Skuteczno jest ocen, dla ktrej punktem odniesienia jest wzorzec stanu docelowego. Ten stan docelowy w polityce spoecznej moe by postrzegany bardziej konkretnie jako podane i zaplanowane zmiany w jakiej dziedzinie ycia spoecznego (np. ograniczanie obszarw biedy). Celowo jest to cecha oznaczajca dotarcie z danym programem do rodowiska osb rzeczywicie go potrzebujcych. Ocena celowoci powinna si opiera na rzetelnie przeprowadzonej diagnozie problemu.
3.3.4. PROPONOWANE PROJEKTY BANK POMYSW Prezentowane projekty powstay w trakcie prac nad dokumentem strategicznym i przedstawimy je na zasadzie banku pomysw, tzn. ich realizacja jest wskazana, ale moliwa bdzie dopiero wtedy, gdy wnioskodawcy projektw pozyskaj na nie rodki finansowe. Naley doda, e zaproszenie do budowania projektw przekazano organizacjom pozarzdowym i instytucjom gminy dziaajcym w obszarze polityki spoecznej.
1. Inkubator przedsibiorczoci
Wnioskodawca: Cel strategiczny: Grupa objta dziaaniem:
Mechelinki, ul. Szkolna 54, 81-198 Kosakowo. Zwalczanie bezrobocia w gminie Kosakowo. Mieszkacy gminy Kosakowo i bezrobotni.
2. Koo polonistyczno-teatralne Zesp Szkoy Podstawowej im. Obrocw Kpy Oksywskiej Wnioskodawca: i Szkolnego Schroniska Modzieowego w Dbogrzu, Dbogrze, ul. Pomorska 30, 81-198 Kosakowo. rozpowszechnianie wiedzy o historii naszej maej ojczyzny, Cel strategiczny:
pielgnowanie wartoci kulturowej jzyka polskiego, rozwijanie zdolnoci prawidowej wymowy jzyka polskiego
i kaszubskiego.
Grupa objta dziaaniem:
Wszyscy mieszkacy gminy.
3. Koo matematyczno-informatyczne Zesp Szkoy Podstawowej im. Obrocw Kpy Oksywskiej Wnioskodawca: i Szkolnego Schroniska Modzieowego w Dbogrzu, Dbogrze, ul. Pomorska 30, 81-198 Kosakowo.
zagospodarowanie czasu wolnego uczniw po lekcjach,

Cel strategiczny: organizowanie zaj alternatywnych,
rozwijanie zainteresowa.
Dzieci i modzie ze wsi Dbogrze i okolic, ktre nie posiadaj komputerw i maj trudnoci w nauce.
4. Ognisko muzyczne Zesp Szkoy Podstawowej im. Obrocw Kpy Oksywskiej Wnioskodawca: Cel strategiczny: Grupa objta dziaaniem: i Szkolnego Schroniska Modzieowego w Dbogrzu, Dbogrze, ul. Pomorska 30, 81-198 Kosakowo. Organizacja czasu wolnego dzieciom. Rodziny z dziemi ze wsi Dbogrze i z okolic.
5. Aerobik dla dorosych Zesp Szkoy Podstawowej im. Obrocw Kpy Oksywskiej Wnioskodawca: i Szkolnego Schroniska Modzieowego w Dbogrzu. Dbogrze, ul. Pomorska 30, 81-198 Kosakowo Promocja zdrowego stylu ycia oraz zachcenie do wsplnego spdzania czasu wolnego. Wszyscy mieszkacy gminy Kosakowo.
Cel strategiczny: Grupa objta dziaaniem:
6. Zimowe i letnie warsztaty muzyczne - warsztaty integracyjne Zesp Szkoy Podstawowej im. Obrocw Kpy Oksywskiej Wnioskodawca: i Szkolnego Schroniska Modzieowego w Dbogrzu, Dbogrze, ul. Pomorska 30, 81-198 Kosakowo. zacienienie wsppracy z Orodkiem dla Niewidomych Cel strategiczny: w Owiskach oraz z orkiestr w erkowie,
nauka tolerancji i szacunku wobec osb niepenosprawnych.
Mieszkacy Dbogrza i okolicznych wsi.
7. Dofinansowanie dziaalnoci koa folklorystycznego przy Szkole Podstawowej w Dbogrzu Zesp Szkoy Podstawowej im. Obrocw Kpy Oksywskiej Wnioskodawca: Cel strategiczny: Grupa objta dziaaniem: i Szkolnego Schroniska Modzieowego w Dbogrzu, Dbogrze, ul. Pomorska 30, 81-198 Kosakowo Krzewienie kultury i tradycji kaszubskiej. Wszyscy mieszkacy gminy Kosakowo.
91
8. Klub dla modziey SZANSA Stowarzyszenie Agroturystyczne Bursztyn, ul. eromskiego 69, 81-198 Kosakowo. Stworzenie miejsca spotka dla modziey. Wszyscy mieszkacy gminy Kosakowo.
Wnioskodawca: Cel strategiczny: Grupa objta dziaaniem: 9. Kanalizacja osiedla Rewa
Wnioskodawca: Cel strategiczny: Grupa objta dziaaniem:
Sotys wsi Rewa, Rewa, ul. Batycka 18, 81-198 Kosakowo. Kanalizacja osiedla Rewa pozwoli to zachowa czyste rodowisko w miejscowoci turystycznej. Mieszkacy Rewy.
92
4. UWAGI KOCOWE
Zapisy zawarte w strategii bd realizowane w ramach kierunkw
poszczeglnych dziaa, w zalenoci od posiadanych przez samorzd i pozyskanych z zewntrz rodkw finansowych. Inne dokumenty programowe w zakresie lokalnej polityki spoecznej powinny by zgodne z wytyczonymi w niniejszym dokumencie celami strategicznymi i kierunkami dziaa. Powinny je rwnie rozwija i uszczegawia. Odnosi si to zarwno do programw przyjmowanych przez organy samorzdu corocznie, jak i dokumentw wieloletnich, m.in. do: wszystkim, Programu Profilaktyki i Rozwizywania Problemw Alkoholowych, Systemu Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodzin, Programu Wsppracy z Organizacjami Pozarzdowymi, Programu Przeciwdziaania Przemocy w Rodzinie, Programu Przeciwdziaania Narkomanii. ktrzy przyczynili si do identyfikacji najwaniejszych problemw
Autorzy niniejszego dokumentu pragn zoy serdeczne podzikowania tym spoecznych rodowiska lokalnego, oraz maj nadziej na dalsz wspprac prowadzc do zmiany spoecznej.
93

Strategia Integracji I Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kosakowo NA LATA 2006-2013

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Strategia Integracji I Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kosakowo NA LATA 2006-2013

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Zacznik do: Uchway Nr XLVIII/58/06 Rady Gminy w Kosakowie z dnia 19.10.2006r.

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO NA LATA 2006-2013

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

1.2. WARTOCI, ZASADY, DEFINICJE

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

1.3. STRUKTURA DOKUMENTU

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

METODOLOGIA OPRACOWANIA DOKUMENTU

RAMY PRAWNE I WARTOCI PRZYJTE PRZEZ AUTORW

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO

Analiza dokumentw i ich wpyw na lokaln spoeczno

1.4. PRZESANKI WYNIKAJCE Z DOKUMENTW STRATEGICZNYCH

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

rekompensowanie deficytw rozwoju intelektualnego i sprawnociowego dzieci; upowszechnienie ksztacenia ustawicznego.

W zakresie realizacji prawa do zabezpieczenia socjalnego:

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

Stworzy warunki do lepszego wykorzystania funduszy UE.

maych i rednich przedsibiorstw; niepenosprawnych;

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

2.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

Rycina 1. Gmina Kosakowo.

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

1562 1 600 1 200 800 400 0 668 177

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

Dane Narodowego Spisu Powszechnego 2002.

Dane Urzdu Gminy w Kosakowie.

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

756; 9,7% 2262; 29,0%

4795; 61,4% osoby w wieku przedprodukcyjnym osoby w wieku poprodukcyjnym

osoby w wieku produkcyjnym

2.3. MARGINALIZACJA I WYKLUCZENIE W PERSPEKTYWIE ORODKA POMOCY SPOECZNEJ

Osoby objte pomoc spoeczn w latach 2003-2005

Dane Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej w Kosakowie.

7069; 90,5% osoby objte pomoc spoeczn pozostali mieszkacy gminy

Dane Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej w Kosakowie.

209 478 z 2004 zadania zlecone

283 036 z 2005 wiadczenia rodzinne

Dane Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej w Kosakowie.

282 257 209 219 208 150 150 158 150

4 3 2004 wiadczenia rzeczowe udzielenie schronienia

udzielenie porad usugi specjalistyczne

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

209 219 150

203 106 150

208 257 150

207 143 150

158 282 150 5

158 172 150 5 3 4 1

Dane Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej w Kosakowie.

1 0 2003 2004 liczba osb

Dane Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej w Kosakowie.

259; 13,4% 338; 17,5% ubstwo

gospodarstwa domowego 394 osoby w 74 rodzinach,

STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWIZYWANIA PROBLEMW SPOECZNYCH GMINY KOSAKOWO

32; 6,6% 36; 7,5%

53; 11,0% 106; 21,9%