Professional Documents
Culture Documents
ISSN: 2081-6413
SZTUKA ARCHITEKTURY
Teatr Rozrywki w Chorzowie spojrzenie autorskie
PORT LOTNICZY
Budowa terminala odpraw pasaerskich we Wrocawiu
SPLATANIE PRZESTRZENI
Budynek biurowo-usugowy w Warszawie
Spiralny architekt
Ja buduj, ty pacisz
Sowa te pochodz z piosenki zespou Black Sabbath, opowiadajcej w mocno psychodelicznym tekcie o budowie spiralnego miasta. Tytuowe okrelenie pasuje do dwudziestowiecznego architekta Franka Lloyda Wrighta, autora m.in. Muzem Guggenheima w Nowym Jorku, ktrego plan opiera si na spirali. Ksztat ten, poczony z form zigguratu, przeladowa twrc pod koniec ycia, co czytelne jest w jego rysunkach niezrealizowanego parkingu i idealnych miast. Pewne idee fix dotycz prawie kadego architekta. W niniejszym numerze wiata architektury prezentujemy absoluty wspczesnych projektantw. Najpierw wkroczymy w magiczny wiat teatru dziki artykuowi napisanemu specjalnie dla nas przez Jerzego Stoka. Autor Projektu z okadki Teatru Rozrywki dzieli si spostrzeeniami, obserwacjami i dowiadczeniem. Jego budynek jest zadziwiajcy, a okolicznoci, w jakich powsta, zasuguj na Pastwa uwag. Idc dalej tropem sztuk, prezentujemy praktycznie sceniczn architektur biur i sklepw tworzon przez Teres Sapey, wosk projektantk pracujc w Hiszpanii. Peen temperamentu wywiad Wzr i kolor zamiecilimy w sekcji Sylwetki. Nastpnie czeka Pastwa zagraniczne spotkanie z Bogusawem Brzczkowskim, czyli podr po architektonicznej Francji. Wicej projektw rzadkich i nietypowych, tj. palmiarni przy ul. w. Andrzeja Boboli w Warszawie oraz portu lotniczego we Wrocawiu, zamiecilimy w dziale Realizacje w Polsce. By z powrotem stan mocniej na ziemi, polecam zajrze do Specjalizacji, gdzie powicilimy miejsce rozwizaniom pasywnym w budownictwie artyku na temat obiektu sportowego w Somnikach, ktry cakowicie wykonany jest w prezentowanej technologii.
Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku fot. Karolina Bielak
Zapraszam do nowego wiata architektury, tym razem iluzoryczny i tajemniczy, przyprawiony hiszpaskim kolorytem!
wiat architektury
www.wienerberger.pl
Ratusz w Legionowie
Centrum informacyjno-administracyjne
53 56
W numerze:
WYDARZENIA NOWOCI PRODUKTOWE PROJEKT Z OKADKI
Sztuka architektury
Magnolia Park
SPECJALIZACJE
8 10
12 66
Pasywna hala
59 64
12
SYLWETKI
Wzr i kolor
REALIZACJE W POLSCE
Budujc miasto
66 70
16 22 24 28 33 36 40 44 47 50
44 78 28 72
Splatanie przestrzeni
72
Port lotniczy
LTRANGER
Francuskie krajobrazy
Precyzyjne podziay
78
Z WIZYT W FIRMIE
Firma Alsal
OLIMPIC PARK
82 84 87
WNTRZA
Zamwienie indywidualne
W CIENIU PALM
Wntrza z rozmachem
W 15 MIESICY
LIFESTYLE
Wielki bkit
wiat architektury
NA AGORZE
6
90
7
wiat architektury
Wydarzenia
Wydarzenia
SACROEXPO
Midzynarodowa Wystawa Budownictwa i Wyposaenia Kociow, Sztuki Sakralnej i Dewocjonaliw odbdzie si w Kielcach w dniach 14-16 czerwca 2010 r. Sacroexpo na przestrzeni jedenastu lat stao si jedn z najwaniejszych wystaw dla brany sakralnej w Europie. W trakcie ekspozycji swoj ofert zaprezentuj firmy architektoniczne, wntrzarskie i budowlane. Zwiedzajcy maj okazj pozna najnowsze rozwizania dotyczce budowy kociow, ich wyposaenia oraz elementw dekoracyjnych i konserwatorskich. Zaprezentowane zostan najnowsze technologie projektowania i utrzymania zieleni, renowacji wity lub ich adaptacji oraz rozwizania dotyczce owietlenia i nagonienia kociow. W tym roku wystawie bdzie towarzyszy debiutujcy Europejski Salon Nowych Technologii dla muzew, konserwacji zabytkw i dziedzictwa narodowego Expositio - impreza dedykowana firmom oferujcym produkty z zakresu muzealnictwa i ochrony zabytkw. Odbdzie si rwnie IV Midzynarodowa Konferencja Muzealnikw Muzea Naszych Czasw. www.targikielce.pl
WIENERBERGER
ARCHFILMFEST W RZESZOWIE
W trakcie festiwalu zaprezentowane zostan dobrane tematycznie filmy powicone architekturze dekonstrukcji. Pokazom bd towarzyszy dyskusje z udziaem zaproszonych goci wybitnych architektw, przedstawicieli sztuki i reprezentantw miasta. M.in. zostan wywietlone filmy: Architekci dekonstrukcji z udziaem Petera Eisenmana, Franka Gehryego, Zahy Hadid, Coopa Himmelblau, Rema Koolhaasa, Muzeum ydowskie w Berlinie, po ktrym oprowadza Daniel Libeskind, Szkice Franka Gehrego zrealizowany na prob architekta przez Sydneya Pollaca, Na krawdzi. Historia Opery w Sydney o tragicznej historii powstania obiektu, Cyfrowy barok opowiadajcy o twrczoci Zahy Hadid. 10-12 czerwca 2010 Rzeszw, WDK Rzeszw, ul. S. Okrzei 7, pocztek seansw: godz. 18.00 www.archfilmfest.eu ARCHITEON.PL Nowy serwis (nie tylko) dla architektw Zbudowa serwis, ktry bdzie platform do wymiany dowiadcze i nawizywania kontaktw midzy architektami i projektantami wielu specjalnoci taka bya idea przywiecajca twrcom witryny Architeon.pl. Serwis adresowany jest do grona architektw, studentw i projektantw rnych bran, biorcych udzia w procesie powstawania projektu architektonicznego. Suy wymianie dowiadcze, myli i pogldw dla osb zwizanych z bran. Uytkownicy serwisu Architeon.pl nie s anonimow spoecznoci wymagane jest podanie prawdziwego imienia i nazwiska co gwarantuje utrzymanie wysokiego poziomu spoecznoci. Zaoeniem twrcw byo przekazanie w rce uytkownikw narzdzi, ktre pozwol im samodzielnie ksztatowa zawarto witryny, zgodnie z modnym w Internecie trendem na tzw. Web 2.0. Serwis to kompendium wiedzy o brany, a jego oferta jest stopniowo rozszerzana. Na bieco publikowane s informacje o wydarzeniach, konkursach, nowych i ciekawych realizacjach. Prezentowane s koncepcje i projekty architektoniczne. Przewidziano rwnie dzia wiadomoci studenckich. www.architeon.pl
Dnia 8 kwietnia 2010 roku w Wiedniu Wienerberger AG po raz czwarty przyzna nagrody w ramach dotowanego kwot 21 000 euro konkursu Brick Award. Podczas tegorocznych eliminacji krytycy ocenili 260 projektw z 32 krajw. Midzynarodowe jury w skadzie: Andrea Deplazes (Szwajcaria), Maurizio Masi (Wochy), Radu Mihailescu (Rumunia), Vladimir Plotkin (Rosja) i Thomas Rau (Holandia), wybrao zwycizcw spord wszystkich zgosze. Kryteriami decydujcymi o wygranej, oprcz innowacyjnej, zewntrznej formy architektonicznej oraz sposobu zastosowania cegy ceramicznej w projekcie, byy funkcjonalno i ekologiczno budynku.
Koncepcja trwaoci
Heimo Scheuch, Prezes Zarzdu Wienerberger AG wyjania: Sposb zabudowy ma ogromny wpyw na nasze samopoczucie. Dlatego wane jest, aby w architekturze nie kierowa si wycznie teraniejszoci, ale rwnie wpywa na przyszo budownictwa. Cieszy mnie wic szczeglnie fakt, e wikszoci projektw, ktre wpyny do nas w ramach konkursu, przywieca wyranie idea trwaoci. Wida przy tym, e trwao oznacza nie tylko technologiczn cz architektury, ale rwnie rodzaj zastosowanych materiaw, inteligentne koncepcje i formy budowli oraz uwzgldnienie warunkw geograficznych i klimatycznych. Czynniki te determinuj zapotrzebowanie budynku na energi, a take wpywaj pozytywnie na jego caociowy bilans energetyczny. W naszym programie e4 bierzemy je pod uwag.
PIERWSZA NAGRODA budynek Forum Krajowego i Parlamentu Krajowego Ksistwa Liechtenstein (HANSJRGGRITZ Architekturstudio). DRUGA NAGRODA Centrum Dokumentacji Praw Czowieka w New Delhi (Anagram Architects). TRZECIA NAGRODA Dom jednorodzinny w Niemczech (Nikolaus Bienefeld). NAGRODY SPECJALNE budowle infrastrukturalne w Mali (Emilio Caravatti) oraz Muzeum Architektury Fundacji Insel Hombroich w Niemczech (lvaro Siza, Rudolf Finsterwalder).
Zwycizcy konkursu
wiat architektury
wiat architektury
Nowoci produktowe NOWY SYSTEM RYNNOWY GALECO STAL 110 PANELE PODOGOWE KOLEKCJA AMARIS V2
Kolor szary za spraw wieloci odcieni, otwiera przed nami niezwyke moliwoci aranacyjne. Laminowane panele podogowe z kolekcji Amaris V2 firmy WITEX s tego najlepszym przykadem. Panele zawdziczaj urok eleganckim dekorom, rozmiarowi deski, strukturze powierzchni, a take frezowanym krawdziom. Dwustronna v-fuga idealnie podkrela krawdzie wyduonego, mierzcego a 1376 mm dugoci elementu. Pi dekorw: Db Ambiente szary, brzowy oraz kremowy, a take Db Asturia i Db Labrador charakteryzuj si struktur klasyczn, Db Virginia za wyczuwaln struktur powierzchni. www.witex.com.pl www.kaldewei.pl
Stworzony jako uzupenienie systemu Galeco 130, wyrnia si na tle konkurencji pogbionym profilem. Rynny posiadaj zblion pojemno do stalowych przekrojw skandynawskich 125 mm, przy znacznie niszej cenie detalicznej. Ponadto wzbogacone zostay o szereg rozwiza, takich jak: nowoczesne, szerokie czniki ze zwikszon powierzchni uszczelnienia, przeznaczone do podniesienia stabilnoci systemu, nowe naroniki, ktre integruj sprawdzony system uszczelkowy z nowatorskim rozwizaniem klamrowym i pozwalaj na monta rynny bezporednio do naronika dachu. www.galeco.pl
W salach konferencyjnych czy pokojach spotka czsto wystpuje zjawisko trzepoczcego echa, dlatego przynajmniej jedna z przeciwlegych cian powinna by pokryta materiaem dwikochonnym. Ecophon Wall Panel Texona to nowoczesne, dekoracyjne panele cienne z weny szklanej, pokryte mocn tkanin z wkna szklanego. Dostpne w trzynastu kolorach i trzech barwach konstrukcji. Umoliwiaj dopasowanie systemu do kadego wntrza. Powierzchnia paneli moe by nonikiem dowolnego nadruku, stajc si ozdob wntrza. Umoliwia to popraw akustyki tam, gdzie estetyka odgrywa szczeglne znaczenie, np. w salach restauracyjnych czy apartamentach. www.ecophon.pl
www.esco.com.pl
www.mmcite.pl
wiat architektury
10
wiat architektury
11
Projekt z okadki
teatrem w budowie. Koczya si dwudziestozespou. Oprcz mnie tworzyli go koledzy ze paroletnia budowa zaplecza, jednak mimo kolejstudiw: Krzysztof Strojek i Ewa Moejko-Ronych remontw siedziba funkcjonujca od lat 70. gowska, zwana dla niepoznaki Karolin. Popenichylia si ku upadkowi. Nazwa go mona byo limy ju wsplnie par konkursw, ale albo byy nie tylko upadkiem technicznym, ale i moralnym to takie, w ktrych nie powinnimy bra udziau, (wykadziny na podogach przetrzymay milion albo takie, gdzie sdziowie patrzyli w inn strowidzw w cigu 25 lat). Ale gdyby byy pienin. Warunki konkursu byy stworzone dla nas. dze na remont? Powiedzmy par milionw. Uznalimy, e pozwalaj na wicej, ni oficjalnie No, to ju s jakie pienidze. Mona co za to definiuj. Ostatecznie okazao si, e konkurs zrobi. Potrzebny projekt. Porzdny architekt, jest dwuetapowy, a nasza nieukrywana wola albo taki co by si nadawa, bdzie za drogi. Poszukania, burzenia i budowania znalaza uznanie w oczach sdziw. Wygralimy! Wynik ogoszozostaje konkurs. Pierwszy za zaproszeniami, no 20 wrzenia. Obyo si nawet bez oficjalnych ktre wrcza kolejny inwestor zastpczy. Poszo protestw. szybko, ale efekt by niesaUmow podpisatysfakcjonujcy. Nastpny Nasza nieukrywana wola limy 8 grudnia 2004 konkurs oglnodostpny, roku, a dokumentacj z nagrodami, sdziami i szukania, burzenia i budowania projektow mielimy autorytetami: sdzia konznalazy uznanie w oczach przedoy 15 grudnia. kursowy SARP a jedno, sdziw. Wygralimy! czenie przewodniczcy I prawie by nam si lskiej Okrgowej Izby udao, gdyby nie aneks, Architektw i Wojewdzki Konserwator Zaktry przeduy prace projektowe o par miebytkw (bo nu bd problemy ze starociami) sicy 2005 roku. i oczywicie dyrektor Mikowski, bo kto jak kto, To, co projektowalimy, tak naprawd byo ale on wiedzia, co bdzie dla niego najlepsze. budow nowego teatru wewntrz istniejcej Lato tamtego roku nie rnio si zasadnistruktury. Podstaw jej tworzyy budynki byego czo od innych. Ci, co si nudz, zawsze mog hotelu Reden z 1905 roku. Sawny to by hotel, liczy na tych, co lubi letni umysow rozrywjeden z najlepszych na przedwojennym Gr-
SZTUKA
Teatr Rozrywki w Chorzowie spojrzenie autorskie
ARCHITEKTURY
Architekta Jerzego Stoka zaprosilimy do naszej redakcji w marcu tego roku. Rozmawialimy o jego zrealizowanych w ostatnim czasie projektach, a zwaszcza o przebudowie Teatru Rozrywki w Chorzowie. Byo to bardzo nietypowe spotkanie, podczas ktrego prawie nie zadawalimy pyta, dajc si porwa opowieci Pana Jerzego. Tak upyny nam blisko trzy godziny. Jerzy Stoek zgodzi si podzieli swoimi dowiadczeniami z kolegami po fachu. Zapraszamy do zapoznania si z t niezwyk histori, opowiedzian sowami naszego gocia.
1
o wszystko, co przeczytaj Pastwo traktuje o rzeczach i sprawach, ktre trudno znale w prasie architektonicznej. O przypadkach, ktre nie s przypadkami, o drugiej stronie medalu i o tym, e spryny trzeba nakrca. Tak naprawd jest to opowie o ludziach, dziki ktrym zmieniaj si widoki za naszymi oknami. Rzecz dotyczy Teatru Rozrywki w Chorzowie.
3
Nie tak dawno temu, za wieloma granicami miast, gmin i powiatw, za budetu roku 2004, pracowa w Chorzowie Dariusz Mikowski, czowiek zrwnowaony psychicznie i do tego ambitny. Od ponad dwudziestu lat by dyrektorem Teatru Rozrywki. Oprcz tego, a moe przede wszystkim, by reyserem. Stworzy prny zesp i gra dobre premiery. Teatr by mocny, ale jego budynki zawsze byy k. Jedn z ciekawych propozycji s konkursy na prace projektowe. Formua zaczynamy w lipcu, koczymy w sierpniu jest oglnie przyjta. Konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej przebudowy i modernizacji foyer, sceny w galerii oraz elewacji wschodniej Teatru Rozrywki w Chorzowie ogoszono 2 lipca, a fina przewidziano na 3 wrzenia. To bya waciwa propozycja dla naszego trzyosobowego nym lsku. Mia z tyu sal waciwie na poy teatraln, gdzie hucznie imprezowano i grano przedstawienia. Sal t pniej obudowano, a bye hotelowe podwrko w latach 70. dokumentnie zabudowano. W tym samym czasie pomalowano cay obiekt na entuzjastyczne kolory, a z boku od ulicy Konopnickiej pojawia si przemysowa elewacja z najlepszych blach huty Baildon, podbudowana sugestywnymi gablotami
12
wiat architektury
wiat architektury
13
nych zmian budynki teatru miay rne adresy. wykonanymi z aluminiowych profili. Gwne W kocu oryginalne rysunki si znalazy, ale wejcie dla publicznoci utkwio na granicy tego byo to duo, duo pniej. Same inwentaryskadu metali. Ukad pomieszcze i ich niewyzacje wykonane byy ze specyficzn dokadnodolna funkcjonalno nie naday za potrzeci. Dokadno t wyznacza 1 m. Dokadnie bami programowymi i utylitarnymi budynku o tyle potrafiy si rni dwie kolejne kondyteatru w XXI wieku. Zakres zmian wyznaczaa gnacje. praca konkursowa (wraz z uwagami wniesionyJest rzecz powszechnie znan, e rzadko mi przez jury) realizujca program funkcjonalny, ktry przedwojenny budynek spenia warunki stworzony przez Mikowskiego. Sanacja obejochrony przeciwpoarowej. Teatr nie by tu mowaa parter i pitro caego zespou w strewyjtkiem. Od pocztku istnienia funkcjonofie obsugi widza oraz synn blaszan elewacj wa na odstpstwach od powszechnie sza(aluminiowe gabloty ukradziono najszybciej). nowanych straackich Pojawia si te Maa Scena regu, a jak si za chwil z prawdziwego zdarzeInwentaryzacje okazao, rwnie nasza nia, nieukryta ju pod schodami. Zewntrznym wykonane byy ze specyficzn modernizacja wymagaa skutkiem tych dziaa dokumentu o nazwie dokadnoci. Dokadno t w historycznym budynku Ekspertyza w sprawie wyznacza 1 metr. bya przede wszystkim spenienia wymaga wymiana okien. Niestety w zakresie bezpieczetylko na dwch poziomach. Reszta nie miestwa poarowego w inny sposb ni okrelocia si w planowanych kosztach, nie mwic no w przepisach techniczno-budowlanych. w ogle o odnowieniu caej XIX-wiecznej Za nazw t kry si fakt, jak straakom udaelewacji. Ten smutny dysonans zlikwidowa je si adaptacja rzeczywistoci do przepisw. na szczcie nie tragiczny, ale mona by poAdaptacja jak zwykle si udaa. Bya to duga wiedzie teatralny wypadek. Kawaek gzymsu i pouczajca przygoda. wyrwany, a raczej wydelegowany z elewacji, Niestety po raz kolejny okazao si, e grzebanie w starych budynkach owocuje sabo trafi w gow spokojnego przechodnia. Spokojprzewidywalnymi wynikami. Znaczco wzrs nego, bo nie poszed szuka sprawiedliwoci, koszt uporania si ze star materi, a teatr a opatrzony uda si do domu. Ale skutkw ju pozyska dodatkowe fundusze na zakres prac nie dao si powstrzyma. Awaryjny remont nieprzewidzianych na etapie konkursu. eby elewacji nakazany przez Powiatowego Inspekzmieci si w i tak puchncym kosztorysie netora Nadzoru Budowlanego pozwoli zaj si gocjowalimy warunki finansowe najdroszych rwnie caoci elewacji. 28 lutego 2005 roku pozycji materiaowych bezporednio z produotrzymalimy zlecenie na projekt, a 4 lipca pocentami i dostawcami. I w paru przypadkach zwolenie na budow. Terminy te pozwalay uzyskalimy bardzo korzystne ceny wygeneroprzeprowadzi procedur przetargow i liczy wane na t jedn budow. Ostatecznie koszna to, e cao prac budowlanych zostanie ukoczona w grudniu tego roku (tak si boty caej inwestycji w roku 2008 zamkny si wiem skada, e budetowe pienidze zawsze w kwocie przekraczajcej 20 milionw zotych. trzeba rozliczy na koniec roku by taki dowcip Prezydent miasta Chorzw w dniu o tym, e majster szed po wypat, a reszta 31 maja 2006 roku ogosi: Zatwierdzam protrzymaa mur). Jedyn firm, jaka zgosia si jekt budowlany oraz udzielam pozwolenia na wykonanie robt budowlanych polegajcych do przetargu, byo Przedsibiorstwo Budowna przebudowie i modernizacji Teatru Rozrywki nictwa Oglnego i Usug Technicznych lsk () w czci foyer, sceny w galerii oraz elewacji z siedzib w Katowicach, firma na lsku znana wschodniej (). Taka decyzja to sedno stara i szanowana. architekta i podstawowy krok umoliwiajcy fiProjekt elewacji wyprzedzi nieco ostazyczn realizacj obiektu. Bywa jednak tak, e teczne ustalenia zwizane z funkcjonowamidzy terminami a pomysami zachodzi podniem wntrza. Okna parteru zostay ustalone stawowa sprzeczno. Ju w trakcie finiszu prow sposb nazwany ongi rosyjsk ruletk. Po jektu budowlanego stwierdzilimy, e mona dwch latach okazao si, e raz nie wyszo ze jednak lepiej zaprojektowa spory fragment rzu20 cm. Ale wtedy objawia si wielko Kierowtu. Zoylimy projekt na pozwolenie, ale na wanika Budowy. Chopy, trzeba to popcha. sn odpowiedzialno zaczlimy drugi, wproCiekawostk jest fakt, e nie dotarlimy wadzajc w nim nowe pomysy. Jak uzyskalimy do oryginalnych projektw i posiadalimy tylpierwsze pozwolenie, zoylimy dokumentacj ko inwentaryzacj z lat 70. Nie dotarlimy, o nazwie projekt budowlany uwzgldniajcy bo pani, ktra si nimi opiekowaa, miaa je istotne zmiany. Ponowne pozwolenie uzyskalischowane pod innym adresem ni ten, pod ktrym zameldowany by dzisiejszy teatr. Tak my 10 listopada 2006 roku. Na szczcie psi bowiem zoyo, e w powodzi powojenniejsze problemy koczyy si ju na dzienniku
patowa, okazao si jednak, e zawsze mamy jeszcze telefon do przyjaciela. By nim mj wielokrotny inwestor, a przy okazji posiadacz urzdze pozwalajcych poci stal oraz pomieszcze, gdzie mona byo wszystko zoy w cao. Zmieci si w kosztach. Kiedy wszystko zmierzao powoli do koca, pojawi si problem, wydawaoby si, marginalny. Niektre drzwi miay progi unoszce si pardziesit centymetrw nad istniejcymi chodnikami. W naszym projekcie konkursowym przewidywalimy zmian, i to zasadnicz, wygldu ulic, przy ktrych istnieje Teatr, ale dugo wszyscy przechodzili nad tym faktem do obojtnie. Zarzdc tych drg by Miejski Zarzd Ulic i Mostw w Chorzowie. Miasto obserwowao postpujce prace bu-
2 3 4 5
Teatr nie moe si obej bez paradnych schodw Hol wejciowy widoczny z grnego poziomu Jeden z widokw otwierajcych si na hol wejciowy Foyer teatru nawizuje czno z przestrzeni ulicy strukturalnym przeszkleniem Tak widzi hol kasowy potencjalny widz teatru Alegoryczna posta bazna (rzeba autorstwa Justyny Bonikowskiej)
6 7
14
15 15
dowlane i zgaszao ch zainwestowania piebudowy. Ale i tak dostalimy jeszcze jedn zmianidzy daleko poniej oczekiwa wynikajcych n pozwolenia na budow z dat na maj 2008 z projektu. I stao si tak, e nagle zapytano r. Wynikao to z faktu poszerzenia zakresu prac nas, ile na to potrzeba pienidzy. 11 kwietnia modernizacyjnych o cz wntrz nieobjtych 2007 roku podpisalimy umow z MZUiMem. wczeniejszymi umowami. Przetarg na cao 19 lipca oddalimy dokumentacj wykonawcz, prac budowlanych wygraa znana ju wczeniej a do koca roku miay zaistnie nowe drogi firma PBOiUT lsk. Ponownie jedyny konku(o tym, e co si koczy w grudniu, pisalimy rent. Zdarzaj si przypadki, e inwestor, proju powyej). jektanci i wykonawcy d do tego samego celu Modernizacja Teatru bya pod wieloi potrafi w tym duchu rozwizywa wszystkie ma wzgldami ewenementem. Przebudowa problemy. Mielimy szczcie by czci takiej i rozbudowa obiektu obejmujca 4.000 m2 triady. Tak si zoyo, e nasze propozycje na i zmieniajca wszystko poza Du Scen kompleksowe projektowanie zaowocoway w bya tak zaprojektowana, zaprogramowana kocu zleceniem nam projektu wntrz, obeji prowadzona, e pozwalaa normalnie gra mujcym rwnie warsztatowe rysunki projekzespoowi Teatru, a widzom dostarczaa wratowanych przez nas indywidualnych rozwiza e z permanentnego spektaklu zwanego Budow. Takiego przedstawienia nie zrealizowano elementw wyposaenia teatru. Podpisalimy do tej pory nigdzie w Europie. kolejn umow 1 grudnia 2006 roku, a w Pozwolenie na uytkowanie Teatr uzyska kwietniu 2007 roku oddalimy par nastpnych 26 padziernika 2007 roku, a ostatnie zawiapude dokumentacji. Bardzo nam si podobao domienie o zakoczeniu budowy ma dat to, co wymylilimy. By tylko jeden problem. 12 sierpnia 2008 roku. Zmiana tego i owego, otwarcie a nawet jeszcze troch Zdarzaj si przypadki, e Uroczyste w wietle jupiterw wicej. Zupenie inne inwestor, projektanci i wykoi z udziaem wszelowietlenie, sanitariaty i kich wadz odbyo si par jeszcze innych rzenawcy d do tego samego 10 grudnia 2008 roku. czy, nijak nie zgadzay si celu i potrafi w tym duchu Niestety, nasz zesp z projektem wykonawrozwizywa wszystkie prokonkursowy nie przey czym. Nie tylko z projektem wykonawczym, blemy. Mielimy szczcie by swojej pierwszej realizacji. Krzysztof, od duale i z kosztorysami, a czci takiej triady. szego czasu powanie prace budowlane trwachory, zmar w sierpniu 2005 roku, a z Karolin y na dwie zmiany. Dziao si, dziao. Zawsze nie potrafilimy znale satysfakcjonujcej obie zastanawialimy si, dlaczego pracownik lska, strony niekonkursowych form wsppracy ktry przeglda szafy z nasz dokumentacj, i rozstalimy si wiosn tego samego roku. Camia dug brod. o prac projektowych zrealizowaem siami Zaprojektowalimy duo elementw wyposaenia wntrz, gdzie podstawowym elewasnej firmy. mentem konstrukcyjnym bya surowa blacha Jerzy Stoek stalowa o gruboci nawet 20 mm (bary, bufety, kosze). Jak na kad rzecz naleao ogoMaa Scena kiedy podwrko si przetarg. Dwukrotnie oferenci przekraczali 1 midzy dwoma budynkami kwoty wynikajce z kosztorysu. Sytuacja staa si
Realizacje w Polsce
BUDUJC MIASTO
Tworzenie przestrzeni
Gwnym zamysem w ksztatowaniu obiektu byo poczenie i podkrelenie kontrastw midzy innymi zestawienie tradycji istniejcego budynku z nowym, miejsca nauki ze stref studenckich spotka, otwartych fragmentw biblioteki z jej chronionymi, zamknitymi magazynami. Wyliczenie zamyka rnorodno funkcji ukryta w prostej bryle obiektu. Budynki zlokalizowane wzdu ul. Nowy wiat uzupeniaj pierzej budujc miasto i stanowi kontynuacj linii zabudowy okrelonej lokalnymi przepisami oraz wynikajcej z wczeniejszego ukadu Uniwersytetu. Prosty rytm urbanistyczny przeamano wysunit na 10 metrw w kierunku ulicy opywow bry sali konferencyjno-koncertowej. Bezporednio przy niej powsta plac poprzedzajcy reprezentacyjne wejcie do budynku. Wyoono go kostk brukow na wzr szachownicy, ktrej kolorystyka to kontynuacja rozwiza fasadowych. Zasadniczo kompleks jest trzykondygnacyjny, a od strony elewacji tylnej obniono go do dwch poziomw. Kompozycja architektoniczna zostaa utrzymana w formach prostych, zwartych, ksztatowanych wok wewntrznych dziedzicw. Cao nowej zabudowy jest nieznacznie nisza od wczeniejszego budynku Uniwersytetu, ktry znajduje si w bliskim ssiedztwie inwestycji.
Tytuowa inwestycja, polegajca na stworzeniu kompleksu obiektw dla Wydziau PedagogicznoArtystycznego, wyoniona w konkursie w 2006 r., zakoczona zostaa w 2009 r. Zwraca uwag przechodzcych wzdu ulicy Nowy wiat mia bry i zdecydowan kolorystyk. Mocna rzeba sali koncertowo-konferencyjnej organizuje przestrze i stanowi nowy znak rozpoznawczy Uniwersytetu. Kompleks peen pogodzonych sprzecznoci zrealizowano wedug projektu Jacka Buata i jego pracowni.
16
wiat architektury
17 17
W dalszych etapach planuje si rozbudow obiektu w kierunku wschodnim. Powstanie wwczas kompleks uczelniany, zoony z aktualnie istniejcych budynkw, parkingu i parku oraz planowanych obiektw dydaktycznych, sali sportowej i boisk.
Kompozycja i architektura
Jak wskazuje Jacek Buat gwny projektant na decyzj dotyczc ksztatowania fasad miaa wpyw ch nawizania do elewacji istniejcego budynku Uniwersytetu, wybudowanego w stylu modernistycznym w latach 60. ubiegego wieku. Architekt tego obiektu Jan Dudek-Kornecki zastosowa w nim zestawienie dwch materiaw tynku i tego piaskowca, z ktrego wykonano detale. W projekcie proporcje ukadu kolorystycznego zostay odwrcone. Podstawowym tworzywem staa si ta ceramika elewacyjna, a detale wykonano w szarym tynku. Gwna, frontowa elewacja miaa w zaoeniach by tem dla ekspozycji bryy sali koncertowej. Std prba jej maksymalnego ujednolicenia poprzez poziome, metalowe listwy (bonie) biegnce midzy pytkami i przechodzce dalej na okna, gdzie peni funkcj aluzji. Pomys wysunicia przed lini zabudowy sali koncertowej by wynikiem interpretacji decyzji o warunkach zabudowy wydanej dla tego terenu. W jej treci autor wyznaczy gwn lini zabudowy i jednoczenie dopuci wysunicie przed ni wyeksponowanego fragmentu budynku. Na tej podstawie zostay przeanalizowane gwne osie widokowe wzdu ulicy
U rde inspiracji
Zapytany o inspiracje architektur muzeum w Bilbao, Walt Disney Hall i Experience Music Project, Jacek Buat opowiada: Chyba kady wspczesny architekt widzia projekty Franka Gheryego. Gdzie w nas tkwi jako doskonae i niedocignione ideay. Znamy jednak swoje miejsce w szeregu i moliwoci finansowe Uniwersytetu. Nie jestemy megalomanami, by snu takie porwnania. Oczywicie, poprzez zastosowanie podobnych materiaw i organiczno formy, kto nam bardzo yczliwy moe dopatrze si drobnych podobiestw. Myl jednak, e rda i inspiracje w obu przypadkach s rne. Architektura Gheryego jest amerykaska, ma inne korzenie kulturowe, wynikajce ze zoonoci kultur, innego ich postrzegania i czenia. Przykadowo Elvis Presley czsto piewa
Rozwizanie pomieszcze
Od strony ulicy Nowy wiat, przy sali koncertowo-konferencyjnej umieszczono reprezentacyjne wejcie gwne. Podkrelono je
Wyposaylimy w ciany mobilne ponad 6000 obiektw. Uniwersytet Adama Mickiewicza w Kaliszu rwnie.
10
lat
G
WA
18
wiat architektury
www.modul.waw.pl www.hufcor.pl
RANC
JI
Nowy wiat i std narodzi si pomys przekrzywienia tej bryy w stosunku do pozostaej czci zabudowa. Potem ju tylko poczono wysmakowan form z wyczuciem funkcji. Projektant podkrela: na dobr formy obiektu miay wpyw take czynniki ekonomiczne. Gwna cz budynku ma bardzo prost form i funkcj, w miar przystpn realizacyjnie i minimalizujc koszty. W tym kontekcie mona byo poszale przy sali koncertowej. Blacha tytanowo-cynkowa kolorystycznie i faktur wyranie kontrastuje z ceramiczn elewacj, jednoczenie stanowic dobry materia do budowania nietypowych form o organicznym charakterze.
rockowe utwory w strojach jak z operetki, z koronkami i abotami. Byy niemal rokokowe. W Europie takie zestawienia zawsze raziy. Ghery jest jednak mistrzem i potrafi zbudowa w oparciu o zoone formy co jeszcze bardziej skomplikowanego i zachwycajcego. Tak jak dawni mistrzowie europejskiego baroku, bawi si zoonoci formy. Nam w zespole pewnie by si to nie udao, jestemy inaczej uksztatowani, estetyk postrzegamy inaczej. Nie mamy te w sobie tyle odwagi, by zaproponowa tak zoony i czsto niefunkcjonalny projekt. Gdzie zreszt znalelibymy inwestora, ktry by to sfinansowa i zbudowa? Zewntrzny ksztat naszej sali koncertowej oddaje po prostu przetworzon form wntrza, ktre z kolei odzwierciedla idealny ksztat rozchodzenia si dwiku. Mona powiedzie czysty funkcjonalizm. Pozornie zblione formy maj wic zupenie inne rda powstania. Dylimy do tego, by nasza praktyczno nie bya bezduszna. Zostaa podporzdkowana wyranej dyscyplinie estetycznej, ktra wyraa si w kontrastowym zestawieniu bry sali koncertowej i budynku uczelni oraz bardzo konsekwentnym stosowaniu materiaw przypisanych pewnym funkcjom i bryom, zarwno na zewntrz, jak i wewntrz, np. poprzez wprowadzenie materiaw elewacyjnych do wntrza holu.
w y c z n y d y s t r y b u t o r H U F C O R w Po l s c e
Lokalizacja/adres Pracownia projektowa fot. archiwum Autorskiej Pracowni Architektonicznej Jacek Buat Architekt prowadzcy Architekci Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto Generalny wykonawca cianki przesuwne Stolarka przeciwpoarowa
Kalisz, ul. Nowy wiat 28-30 Autorska Pracownia Architektoniczna Jacek Buat Jacek Buat Adam Baszczyk, Marcin Siadek, Pawe wierkowski, wsppraca: Renata Kiciska, Agnieszka Walczak-Baszczyk architektura wntrz: APA Jacek Buat, wsppraca: ARC Architekci s.c. Adam Pulwicki Rafa Mroczkowski 20062007 20072009 od pocztku 2011 roku przewiduje si budow dalszych etapw Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (UAM) Pozna, ul. Henryka Wieniawskiego Zrealizowana 5 793 m2, docelowa ok. 20 000 m2 Zrealizowana 2 576 m2, docelowa 8 529 m2 Zrealizowana 31 535 m2, docelowa ok. 76 000 m2 Budimex S.A. Oddzia Budownictwa Oglnego Pnoc w Poznaniu Modu sp. z o.o. Alumil Polska sp. z o.o.
stowanego z czerwon tkanin foteli. Muzycy mwi przyzwyczajeni s do wntrz w kolorach drewna czerwono-brzowego, zblionego do koloru skrzypiec. Dla nas takie barwy w tym obiekcie byyby obce, niespjne z pozosta czci i elewacjami. To kolory wtpliwe uytkowo przy multimedialnym wykorzystaniu sali. Efekt kocowy zosta jednak cakowicie zaakceptowany przez uytkownikw. Inauguracja sali koncertem Filharmonii Kaliskiej bya jednoczenie jej najwaniejszym testem. Wszystkie opisane rozwizania byy dodatkowo konsultowane z Jerzym Rubiskim, dziekanem wydziau. Profesor zmar we wrzeniu 2007 r., a sali koncertowej UAM nadano jego imi.
1 1 2 2 3 3 4 4
Brya pokryta blach tytanowo-cynkow Ceramiczna fasada Przekrj sali koncertowej Wntrze sali
supami elbetowymi, biegncymi przez dwie kondygnacje. Za nimi rozciga si imponujcy trjpoziomowy hol, do ktrego przylegaj wszystkie najwaniejsze bloki funkcjonalne. Due otwarcia podkrelaj rang instytucji. Co wicej, tu koncentruje si ycie naukowe i towarzyskie uczelni, jest take miejsce na ekspozycje. ciany w holu pokryto pytkami elewacyjnymi montowanymi na ruszcie z uzupeniajcymi boniami aluminiowymi. Na supach zastosowano beton architektoniczny, a sufity podwieszono panele aluminiowe, aurowe. Drugie wejcie wychodzce z parkingu zlokalizowano naprzeciw gwnego. Rnorodno programowa zostaa sformuowana ju na etapie zaoe konkursowych. W projekcie znalazy si pomieszczenia zwizane z wieloma kierunkami: bibliotekoznawstwem, pedagogik, nauk jzykw ob-
cych, filologi, informatyk oraz artystycznymi, zwizanymi z muzyk, plastyk i projektowaniem mody. Mimo skomplikowania funkcji cay ukad jest prosty i czytelny. We wntrzach przyjto wysokie standardy wyposaenia, np. marmurowe posadzki w holu, gresy dla komunikacji poziomej dotyczy to rwnie rodkw technicznych wspomagajcych dydaktyk, opracowanie oraz przechowywanie ksiek i mebli. Na uwag zasuguj dobrej jakoci okadziny cian, energooszczdne owietlenie i komputery osobiste. Do tej pory zrealizowano I etap budowy, w ramach ktrego powstaa biblioteka, dziekanat z sal rady wydziau, hol z szatniami, galeri wystawow i kawiarenk, a take sala koncertowa z zapleczem dla muzykw orkiestrowych i solistw. Wzniesiono take cz sal wykadowych i pokoje dla kadry wykadowcw oraz doktorantw. Do zrealizowania pozostaa zasadnicza cz dydaktyczna z pokojami nauki gry na instrumentach, sala kameralna, audytoria, penowymiarowa sala gimnastyczna z widowni i boiskami sportowymi.
Prace nad projektem budowlanym, dziki duemu zaangaowaniu projektantw pracowni, trway zaledwie rok. Poszczeglne elementy budynku zostay dopracowane w wyniku nadzorw. Gwny projektant podkrela dobr wspprac z firm wykonawcz. Co ciekawe, w budow zaangaowani byli mieszkacy Kalisza, ktrzy swoje obserwacje umieszczali na internetowym blogu.
Sala koncertowa
Szczeglnym pomieszczeniem jest sala koncertowa, w ktrej due znaczenie mia dobr materiaw wykoczeniowych. Tak prac przy projekcie wspomina Jacek Buat: w trakcie projektowania sali koncertowej pierwsze skrzypce (nomen omen) gra aku-
styk. Naszym by dr Piotr Pkala z Uniwersytetu Poznaskiego. Spotkalimy si z nim ju po wygranym konkursie. Zweryfikowa nasz wstpny projekt, pochwali i kaza wszystko zmieni. C, nieraz trzeba bardzo duo przeprojektowa, eby zostao po staremu. Z uporem dylimy do zaplanowanej przez nas formy wntrza, stosujc zalecane materiay, konstrukcje i proporcje. ciany sali o wielowarstwowej izolacyjnej konstrukcji oboone s elementami rozpraszajcymi i odbijajcymi dwik. Ustroje rezonansowe zlokalizowano w obrbie estrady. Wszystkie wykonano indywidualnie na bazie materiaw drewnopochodnych sklejka + MDF, zabezpieczonych do klasy nierozprzestrzeniania ognia. Sufit by projektowany indywidualnie jako drewniany MDF, obogowany fornirem dbowym o indywidualnie ksztatowanym rysunku. Cz stropw zrealizowano jako gipsowe, gadkie, odbijajce dwik, a pod nawisami zastosowano paszczyzny z otworami. Dc do najkorzystniejszego, dugiego czasu pogosu (obliczeniowo 1,6 s), ustroje pochaniajce zlokalizowano jedynie na tylnej cianie pod balkonem. W rzeczywistoci osignito nieco wiksz warto tego parametru to znakomity wynik w stosunku do wielkoci obiektu. Sala ma take peni funkcje konferencyjne i wykadowe. W celu okresowego zmniejszania kubatury zaprojektowano skadan i chowan do kieszeni cian, ktr mo-
na wygrodzi cz sceny. Dla tych i innych potrzeb wntrze wyposaone jest w chowane ekrany, wysokiej klasy projektor multimedialny, reyserk wiata i dwiku, sprzt nagrywajcy, kabiny tumaczy,
dwig fortepianowy, a take wygodne fotele. Architekt podkrela, e: w trakcie realizacji oywione dyskusje wzbudzaa kolorystyka sali zestawiona z naturalnych fornirw i drewna w odcieniach dbu szarego i bielonego, skontra-
UAM w Kaliszu
20
wiat architektury
21
Realizacje w Polsce
Grafitowe pasma oplataj elewacj. Zielone paszczyzny akcentuj okna i rozwietlaj wntrza. Budynek pnie si w gr naprzemiennym ukadem okien i cian. Cao podniesiona na skonych supach zdaje si unosi nad ziemi... em Jednacz Architekci do opracowania koncepcji projektowej. Twrcom zaleao, eby budynek zachowa odpowiednie relacje z otoczeniem. Szczeglnie istotne byo nawizanie do ruchu i prdkoci na trasie A2. Dynamik budynku udao si uzyska dziki zastosowaniu grafitowych pasw, kolorystyk nawizujcych do nawierzchni autostrad. Kolejnym wyznacznikiem projektowym bya komercyjno obiektu, ktra narzucia elastyczne ksztatowanie przestrzeni wewntrz biurowca. Najlepszym rozwizaniem okazao si usytuowanie pionowego ukadu komunikacyjnego w rodku rzutu i rozplanowanie wok niego pomieszcze przeznaczonych na wynajem. mi aluzjami i emaliowanymi szybami koloru wieej mity. Okadziny z aluminiowych antracytowych pyt stwarzaj wraenie monochromatycznoci. Zudzenie to przeamuj supy z surowego betonu. Podkrelaj rwnie dynamiczny charakter formy. Wejcie do budynku zaprojektowano jako podcie o charakterze arkadowym. jest kontynuacj stylu zastosowanego w elewacji, tzn. antracytowe panele aluminiowe na cianach i czarny upek na pododze. Szklany zielony sup to akcent kolorystyczny we wntrzu, ktry dodaje wieoci wystrojowi. Dwie wysze kondygnacje s powtrzeniem parteru. Wynika to z faktu, e biurowiec jest przeznaczony do komercyjnego wykorzystania przez anonimowego najemc, dlatego ukad wewntrzny funkcjonuje jako otwarty rzut pozwalajcy na dowolne ksztatowanie przestrzeni. Duy taras na dachu jest kropk nad i projektu.
Zaoenia projektowe
W 2009 roku zakoczono realizacj budynku biurowo-usugowego przy Puawskiej 455 w Warszawie. Biurowiec zosta usytuowany na naronej dziace pomidzy wspomnian ulic i poudniow obwodnic miasta tras A2. Decyzja o warunkach zabudowy bya ograniczeniem architektonicznym i inwestorskim. Mimo to pooenie dziaki w ssiedztwie czteropasmowej arterii komunikacyjnej zainspirowao architektw z pracowni Budynek noc
Rzuty i rozwizania
Parter zajmuje hol i wejcia do czci gwnej oraz usugowej. Aranacja tych stref
Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Architekt prowadzcy Architekci Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto Generalny wykonawca
Warszawa ul. Puawska 455 em Jednacz Architekci Mirosaw Jednacz Architekci: Marek Malanowski, Pawe Supiaski, Grayna Bednarczyk Technicy architektury: Zoa Stegienko, Magdalena Sarnecka 2007 20082009 S.O.S. s.c. 3 500 m2 760 m2 12500 m3 Timbud sp.j.
Zabawa z grawitacj
Elewacja biurowca jest odpowiedzi na rozwaania architektw dotyczce wyraania ruchu za pomoc rodkw architektonicznych. Odzwierciedla fascynacje technik i jej konsekwencjami we wspczesnym krajobrazie urbanistycznym. Ranga zagadnienia wzrasta, gdy budynki usytuowane s jak ten na Puawskiej w pobliu tras szybkiego ruchu. Grafitowe pasma oplatajce budynek, ukad okien i okadzin, podkrelaj nieprzerwan cigo arterii komunikacyjnych. Pasy przeszkle dodatkowo zaakcentowano poziomy-
SPLATANIE PRZESTRZENI
Komunikacja oglna
Detale elewacji
22
wiat architektury
23 23
Realizacje w Polsce
Zielone atrium
Dziaka i rzuty
Lokalizacja obiektu na pocztku nie wydawaa si atrakcyjna. Nieregularna forma dziaki o ksztacie trjkta i otoczenie zabudow typowo przemysow, a take mao korzystny ukad komunikacyjny (dojazd tylko z jednej strony), wymusiy na architektach zastosowanie konkretnych rozwiza projektowych. Przyjto zatem zaoenie otwarcia budynku do wewntrz. Tak powsta parterowy obiekt o ksztacie prostokta z dwoma wewntrznymi, zielonymi i w peni przeszklonymi atriami oraz praktycznie pozbawion okien fasad.
Wntrza i materiay
Komfort i estetyk pomieszcze oraz najbardziej efektywne warunki pracy postanowiono zapewni poprzez uycie prostej struktury budynku. Umoliwia ona dowoln aranacj przestrzeni na powierzchni typu open space i pojedyncze biura. Zastosowano olbrzymi ilo przeszkle zarwno do atriw, jak i przy wydzielaniu wewntrznych powierzchni biurowych. Miao to na celu nie tylko zmaksymalizowanie dostpu wiata dziennego, ale take uzyskanie wraenia powikszenia przestrzeni.
Pocztek
Idea budowy obiektu powstaa w 2004 r. Rozwj firmy, wzrastajce potrzeby lokalowe oraz posiadanie prawa wasnoci do dziaki budowlanej, przekonay zarzd spki o koniecznoci wzniesienia wasnej siedziby. W wyniku tej decyzji powstaa koncepcja budynku, ktra zapewnia idealne warunki pracy dla projektantw i towarzyszcej im kadry inynierskiej. Proces twrczy przebiega wyjtkowo sprawnie. Miay na to wpyw nie tylko krtkie terminy realizacji, ale zwaszcza fakt, e projekt w caoci tworzony by przez przyszych uytkownikw obiektu. Dao to moliwo penej dowolnoci w doborze rozwiza projektowych (oczywicie w ramach zaoonego budetu) oraz realizacji indywidualnych potrzeb kadry projektowej. Fasada biurowca
Wntrza zostay wykoczone gwnie przy uyciu naturalnych materiaw: drewna, stali, szka i kamienia. Zarwno w zagospodarowaniu zewntrznym, jak i wewntrz biura, wystpuj w poczeniu z ogromn iloci zieleni. Zastosowano dynamiczn kolorystyk, a lokale wyposaono w nowoczesne meble systemowe. Aby uytkownikom budynku stworzy miejsce relaksu i chwilowego wytchnienia od pracy, atria zagospodarowano elementami maej architektury oczkami wodnymi i awkami.
Udane poczenie
Teren wok budynku sta si bardziej atrakcyjny po wybudowaniu w drugiej czci dziaki obiektu bliniaczego oraz po kocowym zagospodarowaniu terenu zieleni i obszarami parkingowymi. Przyjazne otoczenie, odizolowane od przemysowego krajobrazu ssiadujcych dziaek, umoliwio projektantom rozbudow o budynek przestronnej sali konferencyjnej (ok. 80 miejsc siedzcych), ktra posiada pene zaplecze kuchenne i sanitarne Obiekt o przeszklonej fasadzie, czy elegancj i nowoczesno wyposaenia z surowoci materiaw wykoczeniowych. Ciekawym rozwizaniem projektowym byo odsonicie podstropowej instalacji wentylacyjno-klimatyzacyjnej. W ten sposb powsta efekt przenikania si architektury przemysowej z biurowym wntrzem.
24
wiat architektury
wiat architektury
25
1.
Poczenie tych dwch budynkw tworzy kompleks biurowo-konferencyjny, ktry w caoci zaspokaja potrzeby wacicieli i najemcw obiektw, a czsto staje si take miejscem spotka, szkole oraz konferencji. Projektantom udao si wykorzysta moliwoci tej nietypowej dziaki poprzez optymalne rozwizania komunikacyjne i parkingowe, przy rwnoczesnym zachowaniu olbrzymiego udziau terenw zielonych. W efekcie powstay proste i funkcjonalne budynki o niebanalnym wntrzu i estetycznym otoczeniu. Siedziba AB-PROJEKT stanowi jeden z najnowoczeniejszych obiektw biurowych tego typu w regionie.
Tychy, ul. Fabryczna 43 Architektoniczne Biuro Projektw AB-PROJEKT sp. z o.o. Jzef Kuklok-Opolski Leszek Witaski, Andrzej Skocza budynek gwny stycze 2005 projekt zamienny wrzesie 2005 sala konferencyjna luty 2007
2.
Data opracowania
Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita/ uytkowa Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto Generalny wykonawca
budynek gwny grudzie 2005 sala konferencyjna sierpie 2008 Architektoniczne Biuro Projektw AB-PROJEKT sp. z o.o. 1 858 m2 1 999 m2 8 185 m3 Architektoniczne Biuro Projektw AB-PROJEKT sp. z o.o.
www.archicad.pl
cena od 6.900 z netto
3.
WIOSENNA PROMOCJA: KADY KUPUJCY PROGRAM ARCHICAD 13 W CZERWCU OTRZYMUJE W PREZENCIE SUPERNOWOCZESNY ROWER STRIDA !
wiat architektury
26
wiat architektury
27
Realizacje w Polsce
PORT LOTNICZY
Budowa terminalu odpraw pasaerskich
Wrocaw moe poszczyci si wieloma przykadami architektury na najwyszym wiatowym poziomie. Najcenniejsze dla miasta jest ksztatowanie budynkw nie poprzez mniej lub bardziej udane prby nawizywania do stylu istniejcych obiektw, ale kreowanie nowych wartoci architektonicznych. Tak jest wanie w przypadku terminalu, ktrego projekt przygotowaa pracownia JSK Architekci.
Koncepcja przestrzenna
Inwestycj zlokalizowano na zachd od istniejcych budynkw lotniska Wrocaw Strachowice. W jej skad wchodz terminal, budynki techniczne i pomocnicze. Gwny wjazd na dziak zlokalizowano od strony pnocnej, osiowo w stosunku do projektowanego obiektu. Z ulic Graniczn czy go bdzie rondo i dodatkowy, pnocno-wschodni wjazd dla zaopatrzenia oraz samochodw uprzywilejowanych. Ruch na terenie dziaki odbywa si w sposb okrny, bezkolizyjny. W granicach inwestycji zapro-
jektowano parkingi naziemne na 1011 miejsc postojowych, w tym 19 miejsc dla osb niepenosprawnych oraz parkingi naziemne przy podjedzie dla VIPw (84 stanowiska). Najwaniejszym obiektem kompleksu jest nowy terminal zaprojektowany zgodnie ze standardem C obsugi pasaerw wg IATA. Jest to hala mieszczca obie strefy funkcjonalne, tzn. zwizane z pyt lotniska (airside): sortowni bagau, poczekalnie, hale odbioru bagau przylatujcego wraz z pomieszczeniami pomocniczymi, jak rwnie strefy zwizane ze stron miejsk (landside): hale odpraw biletowo-bagaowych (odlotw i przylotw),
biura linii lotniczych, gastronomi, usugi itd. Budynek terminalu zaprojektowano w ukadzie ptorapoziomowym. Od strony wschodniej zlokalizowano wolnostojcy obiekt kotowni z pomieszczeniem adowania akumulatorw, wzkw bagaowych oraz rozdzielni prdu wraz z agregatami prdotwrczymi. Na poudnie od budynku kotowni usytuowano budk kontroli dostpu na pyt lotniska. Zgodnie z wymogiem zamawiajcego, zaprojektowane rozwizanie przewiduje moliwo jego bezkolizyjnej realizacji w kilku etapach, proporcjonalnych do
28
29
Forma architektoniczna
Terminal zaprojektowano jako lekk, jednoprzestrzenn hal, ktr zadaszono przekryciem o mikkim, ale wyrazistym i dynamicznym ksztacie fal. Dach podzielony zosta na sekcje po 15 m kada, przy czym ssiadujce ze sob ksztaty maj inn lini przekrojow. Przenikanie si patw dachu uzyskano poprzez zastosowanie stalowych,
Budynek posiada trzy kondygnacje naziemne oraz jedn podziemn. Dodatkowo na wysokoci 2,60 m znajduje si antresola zlokalizowana przy elewacji od strony pyty postojowej dla samolotw, penica funkcj korytarza przylotowego. Wejcia gwne na terminal zaprojektowano od strony pnocnej oraz zachodniej przy podjedzie VIP Przy pycie postojowej . dla samolotw znalazy si wyjcia ewakuacyjne oraz dwa gwne wejcia dla pasaerw przylatujcych. Od wschodu przewidziano ramp zaopatrzeniow prowadzc do podziemia budynku.
pasaerskiego transportu lotniczego i potrzeb przepustowoci wszystko przy zachowaniu wysokiego standardu obsugi. Zadbano o przejrzysto i czytelno funkcji przez umoliwienie odprawianym pasaerom utrzymania cigego kontaktu wzrokowego zarwno z podjazdem miejskim, jak i z pyt lotniska. Droga, jak pasaer musi pokona ze strefy miejskiej (landside), tj. z podjazdu, miejsca parkingowego lub stacji transportu szynowego, do strefy powietrznej (airside), tj. wejcia do samolotu, zostaa skrcona do niezbdnego minimum. Przy fasadzie terminalu od strony podjazdu zlokalizowano
nie tych stref wzdu fasady oraz zastosowanie systemu mobilnych cianek, moliwe jest elastyczne dopasowanie przepustowoci odpraw zalenie od rozkadu lotw. Z poczekalni, po boardingu, pasaerowie przechodz rkawami (jetway) bezporednio do samolotw lub wychodz mostami na drug stron driveway do klatek schodowych, ktrymi schodz do busw, a nastpnie s transportowani do samolotw. Osoby niepenosprawne ze stanowiska boardingu odprowadzane s w asycie sub lotniskowych do wind zlokalizowanych przy fasadzie od strony pyty lotniska. Zjedaj na poziom
portu, linii lotniczych, centrum antykryzysowe oraz pomieszczenia dyurnego operacyjnego pyty postojowej. Dodatkowo niezbdne pomieszczenia pomocnicze umiejscowiono w przyporzdkowaniu do podstawowych funkcji terminalu na parterze. Przewidziano rwnie miejsce skupienia kaplic ekumeniczn umieszczon na poziomie - 1 przy poczeniu z kolejk miejsk. Tu, oprcz pomieszcze technicznych, znalazy si take pomieszczenia socjalne i strefy magazynowe. Ukad kondygnacji biurowych zaprojektowany zosta w systemie modularnym, opartym na osi podstawowej 1,50 m. Isto-
Tak zaprojektowany terminal bdzie niewtpliwie funkcjonalny, oferujc sprawn obsug duej liczbie pasaerw. Wspczesne rozwizania techniczne zapewni trwao konstrukcji i wykocze. A dziki rytmicznej, harmonijnej, ale te powcigliwej architekturze ma szanse sta si eleganck wizytwk Wrocawia.
skrzynkowych dwigarw o geometrii sinusoidalnej. S one przesunite wzgldem siebie, co umoliwio jednoczesne uzyskanie efektu zrnicowanej, ale harmonijnej bryy terminalu i naturalne dowietlenie hali odlotw/przylotw poprzez wietliki powstae na styku ssiadujcych przekrojw. Struktura dachu podparta jest regularnym systemem skonych supw w ksztacie litery V. Ukad ten znakomicie porzdkuje wntrze i nadaje mu rytm. Celem podniesienia walorw bryy, dwigary podtrzymujce zadaszenie wyprowadzono wspornikowo ok. 12 m poza obrys parteru terminalu od strony podjazdu i 6 m od strony pyty postojowej dla samolotw.
Ukad funkcjonalny
Nowy terminal pasaerski spenia wszelkie wymogi stawiane midzynarodowym portom lotniczym w zakresie standardw operacyjnych i funkcjonalnych. W szczeglnoci uwzgldnia specyficzne warunki odpraw pasaerskich ukadu z Schengen, z zachowaniem stosownych, obowizujcych w Polsce regulacji Urzdu Lotnictwa Cywilnego. W ukadzie funkcjonalnym zapewniono otwart i elastyczn przestrze. atwo jest j dostosowa do zmieniajcych si wymogw w zakresie bezpieczestwa odpraw
atwo dostpne kasy biletowe, biura linii lotniczych, wynajmu samochodw i inne usugi. Przewidziano wbudowanie rnego rodzaju punktw handlu i usug dla pasaerw, ktre mog przyczyni si do sukcesu finansowego inwestycji terminalu. Po odprawieniu bagau pasaer przechodzi przez punkt kontroli bezpieczestwa, po ktrej nastpuje rozdzia pasaerw i przejcie na pierwsze pitro do poczekalni przedodlotowej dla grupy non Schengen lub Schengen. Strefy te zaprojektowano zgodnie z powszechnie stosowanym sytemem Common Gate, polegajcym na wsplnym korzystaniu z poczekalni przez pasaerw rnych lotw. Poprzez linearne usytuowa-
zero, gdzie odwoone s bezporednio do samolotw. Dla pasaerw przylatujcych zaprojektowano dwa korytarze przylotowe o rnym przeznaczeniu. Pierwszy S (Schengen) kieruje pasaerw bezporednio do hali odbioru bagau, a nastpnie do hali przylotw/odlotw. Drugi NS (Non Schengen) prowadzi przez stref kontroli dokumentw do hali odbioru bagau, ktra jest wsplna dla pasaerw obu korytarzy przylotowych.
t tego rozwizania jest rastrowy podzia powierzchni, analogiczny do osiowego podziau elewacji wewntrznych. Podobnie rozplanowano system instalacji grzewczej, wentylacyjnej, owietleniowej i telekomunikacyjnej, co zapewnia elastyczno podziau funkcjonalno-przestrzennego poszczeglnych jednostek biurowych i usugowych.
Zagospodarowanie terenu
Plac wejciowy zaprojektowano jako przenikajce si stopniowo nawierzchnie i powierzchnie trawiaste. W bezporednim ssiedztwie terminalu zaoono ukad posadzki kamiennej z blokami granitowymi
Pomieszczenia pomocniczne
Na pierwszym pitrze zlokalizowano biura administracyjne sub, a na drugim zarzdu
30
wiat architektury
wiat architektury
31
Realizacje w Polsce
PRECYZYJNE PODZIAY
w formie siedzisk. Liniowo kompozycji placu podkrel pasowe nasadzenia platanw o koronach formowanych w daszki. W tej przestrzeni wprowadzone zostan dodatkowo pasy zimozielonych ywopotw o zrnicowanej wysokoci. Na stosunkowo rozlegych wyspach przewidziano drzewa alejowe, sadzone po kilka w grupie. Takie rozwizanie zapewni im lepsze warunki wzrostu (miejsce na rozwj korzeni), ni gdyby byy sadzone pojedynczo na niewielkich powierzchniach. Posadzki i instalacje podziemne zostan zabezpieczone (przed ryzykiem wynoszenia si korzeni) przy pomocy ekranw przeciwkorzeniowych, umieszczonych w gruncie do gbokoci warstw podbudowy drogowej. Wsze pasy terenu oddzielajce poszczeglne rzdy miejsc parkingowych obsadzone zostan krzewami okrywowymi. Na zewntrznych terenach otaczajcych budynki terminalu, parkingach oraz strefach dalszej rozbudowy, zaoono ekstensywn k kwietn. W pasie oddzielajcym drogi wewntrzne od drg dojazdowych oraz serwisowych przewiduje si wprowadzenie pformowanych ywopotw kulisujcych. W szerszej czci pasa terenu, przy drodze serwisowej, zaplanowano docelowe miejsce dla kolidujcych z projektowan inwestycj dbw przewidzianych do przesadzenia. Kompozycj zamykaj swobodnie rozmieszczone platany w pasach pomidzy parkingami a drogami dojazdowymi.
Elewacja i dach
Fasady zaprojektowano jako supoworyglowe ciany kurtynowe mocowane do konstrukcji stalowej lub elbetowej. Zastosowano szklenie w postaci zestaww szyb izolacyjnych, zespolonych z poziomymi listwami dociskowymi na ryglach i fugami silikonowymi w pionie. Na elewacji frontowej budynku oraz od strony pyty przewidziano wykonany w szkle napis WROCAW. W fasadach
szczytowych zostay zastosowane wietliki pionowe z kwaterami staymi i wychylnymi, penicymi funkcj klap dymowych. Geometria wietlikw odwzorowuje ukad fal dachu. Projekt zakada wprowadzenie systemowego pokrycia dachowego z uyciem prefabrykowanych, samononych, aluminiowych arkuszy blaszanych, ktre zostao zaprojektowane specjalnie dla dachw paskich, pochylonych o kcie od 1,5 stopnia, oraz przy duych obnieniach poaci. Odwodnienie rozwizano za pomoc systemu podcinieniowego.
Wrd zieleni
Inwestycj zlokalizowano na dziace przy ul. aryna, ktra pooona jest blisko centrum, ale posiada take zalety cechujce przedmiecia. Usytuowana wrd zieleni oferuje dogodne poczenia komunikacyjne z wikszoci warszawskich dzielnic i lotniskiem. Szeciopitrowy, rozczonkowany budynek zrealizowano w klasie A+, co oznacza najwyszy standard oferowanych powierzchni biurowych. Kady z trzech kubistycznych czonw zespou umieszczono na jednokondygnacyjnym cokole, w ktrym przewidziano hole, powierzchnie biurowe i usugowe oraz zesp konferencyjny z powierzchni gastronomiczn. Powstae pomidzy czciami obiektu dwa atria przeznaczono dla rekreacyjnej zieleni. Dziedzice umieszczono na poziomie dachu parteru, zapewniajc wgld w nisz cz budynku, co jest wizualnie atrakcyjne. Kompleks uzupenia dwupoziomowy parking podziemny.
Architektura
W rozwizaniach przestrzennych projektanci zastosowali proste formy i podziay. Dao to moliwo skupienia si na zastosowaniu ciekawych detali, materiaw i rozwiza fasadowych. Poszczeglne elewacje zrnicowano. Zewntrzne s powcigliwe i eleganckie, oparte na zestawieniu okadzin kamiennych z przeszkleniami, a w peni przeszklone wewntrzne s mniej formalne, rozrzebione przez wysunite przed lico cian szklane prostopadociany. Strefa wejciowa zostaa zadaszona, co utworzyo gboki podcie i wydzielio wyranie plac przed budynkiem. Elementy kamienne elewacji miejskich wykonano w formie wskich, pionowych pyt, ktre uskokowo poprzesuwano wzgldem siebie. Ciekawy rysunek i barwa materiau odrniaj fasady budynku od otaczajcej zabudowy. Zlokalizowane midzy panelami tafle szklane zostay dodatkowo podzielo-
Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Architekt prowadzcy Architekci Data opracowania Data realizacji (planowana) Inwestor Powierzchnia cakowita Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto
Wrocaw ul. Graniczna JSK Architekci Micha Lah Marika Starzak, Przemek Tymoszuk, Jdrzej Przyuski, Alicja Drd, Micha Podleny, Dominik Grecki 20072009 20092011 Port Lotniczy Wrocaw S.A. 40814,30 m2 16067,8 m2 328139,93 m3
32
wiat architektury
wiat architektury
33
ne wskimi, aluminiowymi i wertykalnymi ebrami. Dziki temu nadano bryle lekko i uniknito wraenia monumentalnoci, ktra w budynku biurowym byaby obca. W ten sposb przeamano rwnie horyzontalny ukad bryy.
Rozwizania
Elewacje atrialne (wewntrzne) podzielono niesymetrycznie rozmieszczonymi, wspornikowo wysunitymi prostopadocianami. Dodatkowo zrnicowano je nierwnymi podziaami szka, w ktrych zastosowano nieprzezierne fragmenty. Cz tafli pokryto geometrycznym nadrukiem o motywie rolinnym (naniesionym metod sitodruku), ktry dobrze uzupenia si z wewntrzn zieleni. Projekt rozmieszczenia rolin i posadzek uzupeniono pytkimi sadzawkami, ktrych ukad przywodzi na myl grski strumie. Wprowadzenie wody na tarasach na poziomie +1 zasuguje na szczegln uwag, poniewa takie rozwizanie jest rzadko stosowane, a bardzo poprawia warto otaczajcego budynek rodowiska. Elementy maej architektury sprzyjaj relaksowi pracownikw biurowca. Wewntrzne atria maj charakter nieformalny, ale elegancki. Stanowi przestrzenny oddech w urbanistycznym ukadzie dzielnicy. W projekcie Harmony Office Centre zastosowano szyby przeciwsoneczne. Chroni one wntrza przed nadmiernym przegrzaniem lub wychodzeniem oraz stanowiska pracy przed bezporednim padaniem promieni sonecznych. Lokalizacja/adres Pracownia projektowa
Warszawa, ul. aryna Grupa5 sp. z o.o. Roman Dziedziejko, Mikoaj Kadubowski, Krzysztof Mycielski, Micha Leszczyski Wsppraca: Iwona Sierpiska, Damian Kotwicki, Rafa Grzelewski, Maciej Gruszecki, Monika Lhagwadawyn 20012003; 20062007 20082009 I etap Harmony Oce Centre 32 500 m2 3 400 m2 161 400 m3 SPS Construction sp. z o.o. BEM Brudniccy sp. z o.o.
Architekci
Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto Generalny wykonawca Produkcja, dostawa oraz monta drzwi drewnianych i stalowych, prolowych uniwersalnych oraz przeciwpoarowych
Obiekt Harmony Office Centre to realizacja udana. Wysok jako projektu i jego wykonania potwierdzi fakt, e ju w trakcie budowy znalaz si najemca, ktry zaj wiksz cz powierzchni biurowej. Prostota formalna uatwia elastyczne i wygodne uytkowanie, a dbao o detal zapewnia komfort korzystania z budynku.
www.bem.eu
BEM Brudniccy Sp. z o.o., Miros aw 26a k/P ocka, 09-472 S upno, Tel.: 024 262 27 38, Fax: 024 364 50 32, e-mail: biuro@bem.plo.pl
34
wiat architektury
Realizacje w Polsce
Zesp uzdrowiskowo-hotelowy
OLIMPIC PARK
Inwestycja zlokalizowana zostaa w bezporednim ssiedztwie pasa nadmorskiego Koobrzegu. W jej zaoeniach znalazy si: Hotel Uzdrowiskowy, Hotel Apartamentowy oraz park usytuowany po stronie pnocnowschodniej kompleksu.
Budynki i park
Kompozycja przestrzenna bryy budynku Hotelu Uzdrowiskowego zostaa uwarunkowana koniecznoci zapewnienia wysokich walorw widokowych pokojom oraz wynikaa z inspiracji lokaln architektur nadmorsk. Charakterystyczne przykady tego typu rozwiza znajduj si na pobliskiej wyspie Rugia. Architektw zainspiroway elewacje hoteli i sanatoriw o pastelowej kolorystyce i liczne werandy pokryte drewnianymi zdobieniami przypominajcymi koronki.
Rzut Hotelu Apartamentowego jest cigy, co zostao podyktowane chci czytelnego rozdzielenia komunikacji koowej od funkcji wypoczynkowych. Usytuowane w zachodniej czci dziaki drogi dojazdowe i parkingi potraktowano jak bufor, oddzielajcy stref cich od haasu, ssiedztwa i wiatru. Zabieg ten, wraz z dobr soneczn ekspozycj ogrodu i parku, sprzyja ich penemu wykorzystywaniu oraz rozwojowi rnorodnej flory i fauny. Rozplanowanie obiektw jest zgodne z wymogiem inwestora, ktry ma zapewni wtrny podzia nieruchomoci. Zrealizowano rwnie bogaty program przestrzenny przy zachowaniu optymalnych wartoci wielkoci powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni biologicznie czynnej, wysokoci budynkw i iloci miejsc parkingowych.
Konstrukcja i materiay
Za rozwizanie rzutw obiektw przyjto schemat korytarzowy. Ukad konstrukcyjny oparto na moduach: 3,60 m x 3,60 m dla czci uzdrowiskowej i 2,95 m x 2,95 m dla budynku z apartamentami. Zastosowanie cienkich stropw o niewielkich rozpitociach pozwolio znacznie obniy koszty realizacji. Ukad poduny umoliwi elastyczne ksztatowanie jednostek hotelowych do ostatniej chwili opracowywania projektu, a nawet podczas procesu budowlanego. Architekci docenili rwnie du swobod w ksztatowaniu budynkw poprzez ich rozdzielanie, obracanie, skracanie, wyduanie oraz dostosowywanie projektu do korekt lokalizacji.
1 36 36
37 37
Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Projekt zieleni Balustrady na balkonach, klatkach schodowych, daszki szklane, awki Tarasy i balkony Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Kubatura brutto ciany zewntrzne
Koobrzeg, ul. Przesmyk KAPS Architekci Korneluk Parysek Sowik sp. z o.o. arch. krajobrazu Jolanta Krzyanowska ESjOT" Janowski i Braun s.k. Metservice sp. z o.o. 2007 2009 Pro-Vita Development A i D Trafas s.c. zesp 50 697 m2 zesp 161 746 m3 Wienerberger Porotherm Dla ruchu pieszego zaprojektowano centralny deptak o sztywnej prostolinijnej budowie. Wytworzono w ten sposb rodzaj krgosupa, ktry spina cay zesp. Budynek z apartamentami meandruje wok niego, dziki czemu tworz si rnorodne, kameralne przestrzenie.
sb wydzieli j prawnie, jeli zajdzie taka potrzeba. W obrbie parkingu przewidziano miejsce dla autokarw, z ktrych przy gwnym wejciu wysiadaj gocie. Waciwy ruch pojazdw wycieczkowych i transport bagau przez oddzielne wejcie zapewnia okrgy dziedziniec. Dla Hotelu Uzdrowiskowego zrealizowano zielon drog poarow, ktra nie tylko spenia funkcj uytkow, ale rwnie doskonale wpisuje si w krajobraz kompleksu. Obsuga komunikacyjna apartamentw odbywa si przez parking naziemny i ramp zjazdow do garau podziemnego.
rolin i zwierzt oraz obiekty kulturalnorozrywkowe tworz system bodcw pozytywnie oddziaujcych na przebywajcych w orodku, zapewniajc najlepsze warunki do wypoczynku i poprawy zdrowia. W doborze gatunkowym rolin kierowano si lokalnymi warunkami klimatycznymi i siedliskowymi regionu zachodniopomorskiego, a take czerpano z bogatych tradycji koobrzeskich parkw. W nasadzeniach dominuj byliny, grupy drzew i krzeww liciastych oraz iglastych. S to w wikszoci roliny wystpujce w regionie: sosny, buki, dby, daglezje, brzozy, jarzbiny, kruszyny, leszczyny, jaowce i jeyny. W parku przewidziano take osobliwoci przyrodnicze, na ktrych wprowadzenie pozwoli wyjtkowo agodny, morski klimat Koobrzegu. Istotnym czynnikiem doboru rolin byy ich waciwoci lecznicze. Rosn tu drzewa produkujce jony ujemne, ktre korzystnie wpywaj na organizm ludzki.
Flora i fauna
Kompozycj parku oparto na kontrastowym poczeniu dwch kierunkw. Niektre fragmenty rozwizano na zaoeniach regularnych, a pozostae na krajobrazowych. wiat
1 2 3 4
Forma i funkcja
Tarasy z drewna egzotycznego i kompozytu drewna
IKAR Centrum Sanatoryjne
Balustrada, projekt Hermanowicz Rewski Architekci, Nowy Wilanw, budynek Fountain Warszawa
BALUSTRADY
nierdzewne, malowane, szklane
Podogi egzotyczne
Taras przy Restauracji Sand Hotel
Elewacje budynkw
Elewacja Rombo wierk Skandynawski
Fasady budynku Hotelu Uzdrowiskowego (w szczeglnoci od strony Batyku) s naprzemiennym ukadem tarasw i cian. Cao zostaa pokryta na pozr chaotycznie rozrzuconymi, pionowymi, biaymi listewkami, penicymi rol oson przeciwwietrznych. Oprcz walorw funkcjonalnych, pozwalaj na zdynamizowanie bryy. Ogldane w caoci wywouj zudzenie monochromatycznej graficznej koronki. Elementy te stanowi jedyn dekoracj elewacji, a wraz z czytelnym nawizaniem do tradycyjnych wartoci modernistycznych wpisuj si w kontekst miejsca i gwarantuj uzyskanie ponadczasowoci rozwiza estetycznych oraz trwaej atrakcyjnoci budowli. Architektura Hotelu Apartamentowego jest powizana stylistycznie z opisan wczeniej, przy uwzgldnieniu nieco odmiennego przeznaczenia. Architekci zwikszyli ekspresj odbioru poprzez zrnicowanie powierzchni pokojw. Dziki temu moliwe byo wysuwanie i cofanie cian frontowych. Uzyskano w ten sposb elewacje reliefowe, na ktrych wyranie zarysowuje si wiatocie. Dodatkowo pionowe listwy elewacyjne zostay wyduone i przechodz przez dwie, czasem trzy kondygnacje. Umoliwio to wprowadzenie zieleni pncej, co zmienia kolorystyk fasady zgodnie z porami roku i upywajcym czasem.
PRZEGRODY SCHODY
Balustrady szklane, Nowy Wilanw, budynek Fountain Warszawa
DASZKI
od 1994
since 1994
Olimpic Park Zote Tarasy Hotel Westin Rondo1 Nowe Powile Eko Park CH Galaxy
Balustrada ze szklan przegrod, Nowe Powile, Warszawa, projekt APA Kuryowicz Schody spiralne, Hotel Westin Warszawa, projekt Portman & Associates Daszek szklany, biurowiec Kopernik, Warszawa
Koobrzeg Warszawa Warszawa Warszawa Warszawa Warszawa Szczecin Jonkoping/Szwecja Sztokholm/Szwecja Karlsham/Szwecja
Komunikacja i parkingi
Ukad komunikacyjny oparty jest na rozdzieleniu wjazdu do Hotelu Uzdrowiskowego od Apartamentowego. Jedynym wsplnym elementem s bramy ze stanowiskiem ochrony. Drogi dojazdowe, parking i rampy do podziemnego garau oraz dziedzica gospodarczego, ktre obsuguj cz uzdrowiskow, usytuowano wzdu granicy dziaki ssiedniej. Pozwoli to w atwy spo-
www.drewno.metservice.pl
W obiekcie Olimpic Park w Koobrzegu wykonalimy 1800 m 2 tarasw i balkonw z kompozytu drewna.
38
wiat architektury
ESjOT Janowski i Braun s.k. Chrzstkowo 25 78-600 Wacz tel. 067 258 21 66 e-mail: sekretariat@esjot.biz.pl
Realizacje w Polsce
Lubi szuka nowych, odwanych sposobw realizacji pomysw. Wierz, e dopiero kiedy czowiek eksperymentuje, kiedy decyduje si na pewnego rodzaju ryzyko, udaje si stworzy ciekawy projekt. O wyjtkowym obiekcie HOT _elarni, funkcjonujcej jako Boutique hotel, opowiedzia nam jej architekt Bartosz Konieczny.
Strefa recepcji z drzewami symalne wyeksponowanie ogrodu poprzez otoczenie go budynkiem w tym celu odchyliem pnocne skrzydo. Wwczas powstao miejsce na obszerny tylni taras, ktry sprawia wraenie otulonego cianami, co gwarantuje mi atmosfer. Z otwartego tarasu przedniego roztacza si natomiast panoramiczny widok na cian lasu. Ostateczny ksztat dachu jest wynikiem poczenia pierwotnego projektu z koniecznoci umieszczenia pokoi na drugim pitrze. Przy przekryciu o rwnych, skonych poaciach nie byoby to moliwe, a zaleao mi na tym, by nie stosowa rozwizania mansardowego.
DESIGN
Projekt hotelu w Puszczykowie
Wntrze pokoju hotelowego
POD STRZECH
Brya hotelu Dach pokryty strzech
Wntrze hotelu
Tu przy Parku
Lokalizacja bardzo mocno uwarunkowaa ksztat i wygld hotelu. Ssiedztwo Wielkopolskiego Parku Narodowego, bajeczne widoki, romantyczno natury oraz ksztat dziaki wpyny zasadniczo na ostateczny charakter budynku. To przede wszystkim flora i fauna gwarantoway natchnienie w pracy. Zaleao mi na zachowaniu spokoju, jaki zapewniaa lokalizacja. Rwnoczenie pragnem, aby mj projekt wyrnia si poprzez odwag zastosowania w nim eklektycznych fuzji. Jedn z licznych inspiracji do stworzenia hotelu krytego strzech byy budynki na nie-
mieckiej wyspie Sylt. Wszystkie one doskonale wpisuj si w otoczenie czarujcej natury. Z racji e brya z zewntrz nawizuje do tradycji architektonicznych, cz odwiedzajcych jest pod wraeniem, i obiekt by restaurowany, a nie budowany od podstaw. Wntrza gwarantuj ju zupenie inne inspiracje. Zaleao mi, aby gocie przekraczajcy progi HOT _elarni wkraczali w inn rzeczywisto, ktra jest ukonem w stron New Designu.
Z widokiem
Jak ju wspomniaem, wygld budynku jest mocno zwizany z uksztatowaniem dziaki, na ktrej stan hotel. Zamysem byo mak-
40
wiat architektury
41 41
podzieli gwn sal bankietow na dwie czci lub otworzy j, tworzc pomieszczenie dla 300 osb. Tego typu masywna przestrze gwarantuje moliwo organizacji konferencji, wydarze kulturalnych oraz imprez okolicznociowych, np. wesel. Jednym z wikszych utrudnie w projektowaniu by ksztat budynku wynikajcy z wczeniejszych zaoe. Komplikowa on stworzenie wewntrznych przestrzeni speniajcych okrelone programem wymagania, a raczej moliwych do zrealizowania przy zachowaniu pierwotnej koncepcji. Wntrze pokoju hotelowego z azienk
wadza ulepszenia. Na przykad konstrukcja o rnych ksztatach przse, z ukiem lub wycinkiem elipsy, wymagaa cigej pracy i przygotowania indywidualnych rozwiza dla kadego etapu wykoczenia. Jeli chodzi o zagadnienia owietlenia i ewakuacji, to rwnie w tym obszarze nie byo atwych i standardowych rozwiza. Pragnc zachowa styl oraz charakter obiektu, musiaem nawizywa do rozwiza z innych epok. Tym samym unikaem stosowania m.in. duych przeszkle, co wizao si z trudnoci waciwego dowietlenia wntrz. Popraw-
cyduje si na pewnego rodzaju, ryzyko udaje si stworzy ciekawy projekt. Jednym z oryginalnych elementw wykoczeniowych jest dywan z wzorem kolorowej mapy. Zoona zostaa z 26 barwnych pasw uoonych na stonowanym, szarym tle. Kady z jej elementw identyfikuje inny pokj, oznaczony odpowiednim kolorem. Na tej podstawie gocie odnajduj swoje kwatery. Barwa z nazwy pomieszczenia jest odzwierciedlona przez jego elementy wykoczeniowe. Rwnie w tym przypadku ciekawy pomys natrafi na mur trudnoci
Slow Life
Zaleao mi, by wntrza hotelu nawizyway do idei Slow Life, zachcajc do zwolnienia obrotw i czerpania radoci z ycia. Blisko natury to z pewnoci jeden z elementw zachcajcych do ucieczki od popiechu codziennoci. Inspiracje, jakie zapewnia nam otaczajca flora i fauna, mona odnale w mnogich elementach wykoczeniowych wntrz HOT _elarni. Jednym z elementw budzcych ogromne zainteresowanie s drzewa, jakby rosnce we wntrzach hotelu. To supy konstrukcyjne, ktre zostay przykryte naturalnymi, nieokorowanymi drzewami dbowymi, czsto z gaziami. Cay proces by nie lada wyzwaniem. Dopasowanie kadego kawaka kory drzewnej w jego pierwotne lene miejsce byo zajciem przypominajcym ukadanie puzzli. Rwnie podogi hotelu to ciekawy temat. Posadzki drewniane byy specjalnie wybierane i segregowane przez firm, ktra przez duszy okres czasu selekcjonowaa sfatygowane deski dbowe. Zaleao nam na surowym materiale z niedoskonaociami, wyeksponowanymi sojami, ladami po kornikach oraz oddziaywaniu rodowiska naturalnego i upywu czasu. W efekcie podoga wyglda, jakby miaa za sob dug histori uytkowania. Interesujcym elementem na elewacji s parapety wycite z ogromnych kamieni polnych. Poniewa s niezwykle cikie, trzeba byo wykona dla nich specjalne konstrukcje wsporcze. Zdecydowanie byo jednak warto obecnie parapety wpasowuj si holistycznie w cao, s ciekawym detalem i w sposb naturalny przycigaj wzrok.
Oryginalna armatura
Kamienny parapet ne posadzki byy wybierane wanie w myl tej zasady. Idealnym rozwizaniem okaza si wapie indyjski w kolorze czarnym o czciowo polerowanej powierzchni. Uzyskano efekt jakby posadzka zostaa wyrwana ze starego zamczyska. O wyjtkowym wyposaeniu mona by mwi i pisa dugo. Cz to znane designerskie projekty najwikszych twrcw sztuki uytkowej, np. krzesa w restauracji Raya & Charls'a Eames, krzesa w recepcji Fabio Novembera, yrandol w holu Marcela Wandersa, wiele elementw Philipa Starcka, w pokojach krzesa Patrici Urquioli, Ronana & Erwana Bouroullec, stoki barowe Konstantina Grcica i innych. Du cz stanowi moje indywidualne projekty, np. szare, rozkadane sofy w pokojach, fotele, lampy w restauracji przypominajce stoy odwrcone do gry nogami. Szczeglnie w doborze dodatkw wida, e pozwoliem,
aby muza do czsto siadaa mi na ramieniu (miech). Poza tym nawet takie elementy jak drewniane wezgowia ek rni si midzy sob w poszczeglnych pokojach.
Na budowie
W trakcie robt budowlanych miaem moliwo nadzoru nad caym procesem inwestycyjnym. Obcowanie z materi, ktr si tworzy, byo niesamowitym, jednorazowym dowiadczeniem. Poszukiwanie i modyfikowanie rozwiza czsto odbywao si bezporednio na budowie, a rysunkw pewnie wicej byo na cianach ni na papierze (miech). Moliwo wsppracy z wykonawcami poszczeglnych elementw zapewnia dobranie najlepszych rozwiza. Taki sposb pracy, cho bardzo czasochonny i wymagajcy duego zaangaowania, daje wiele satysfakcji, poniewa przypomina prac nad rzeb. Obowizki architekta zbliaj si do pracy artysty. Poprzez moje znaczce zaangaowanie oraz liczne zmiany, proces budowy nie mia generalnego wykonawcy w postaci firmy zewntrznej. W wikszoci wsppracowalimy z ludmi zatrudnionymi bezporednio przez inwestora. Byy to czsto osoby o wyjtkowych zdolnociach lokalni rzemielnicy, ktrzy od pokole wykonuj dany zawd. Najwiksz satysfakcj daje rozwizanie problemu, ktry stwarza due trudnoci. Dlatego nieustanne niezadowolenie w trakcie projektowania HOT _elarni gwarantowao nieustajc motywacj w deniu do osignicia perfekcji. Bartosz Konieczny
Koncept Boutique
Cho skorupa hotelu jest prawie jednolita, wntrza maj zaskakiwa swoj rnorodnoci. Kade pomieszczenie jest inne. Odrniaj si od siebie barwami, ksztatami oraz doborem dodatkw krzese, lamp. Cao czy idea konceptu Boutique hotelu, ktra jest nowym pojciem na polskim rynku. Ambicj prowadzcych tego typu orodki nie jest konkurowanie z mocarzami hotelarstwa, a ch stworzenia obiektu wyrniajcego si indywidualnym i rozpoznawalnym charakterem. Tak zaprojektowana przestrze wymaga wysokiego stopnia zindywidualizowania wszelakich rozwiza od projektu po wykonawstwo.
ne rozwizanie ewakuacji wymagao ukrycia klatek schodowych w bryle obiektu, wydzielenia dodatkowych stref przeciwpoarowych. Szczliwie wszystkie zagadnienia zostay korzystnie rozwizane.
Wykoczenia i detale
W obiekcie znalazo si bardzo duo indywidualnych rozwiza. Rwnie przy wykoczeniach staraem si dziaa nieprzecitnie. Lubi szuka nowych, odwanych sposobw realizacji moich pomysw. Wierz, e dopiero kiedy czowiek eksperymentuje, kiedy de-
Technika i technologia
Musz przyzna, e lubi, gdy podczas pracy pojawiaj si utrudnienia. Pozwalaj one dokonywa dodatkowych zmian oraz wproDywan mapa
w trakcie realizacji. Nieatwo byo znale firm, ktra podjaby si przygotowania dywanu drogowskazu. Nieodzowne byo zastosowanie 26 kolorw, a wikszo fabryk drukujcych obrazy na wykadzinie dysponowaa maszynami stosujcymi jedynie 12 kolorw rwnoczenie. Rozwizaniem okazaa si by wykadzina tkana wedug projektu. Innym rozwizaniem, ktre miao zaskakiwa goci, s krany w toaletach publicznych. Zawieszone jakby na suficie, nie maj standardowego wyjcia z podogi czy cian bocznych. Pozostaj wiszce w powietrzu i tym samym staj si ciekawym elementem dekoracyjnym azienek. Korzystajc z materiaw wykoczeniowych, nie wybieraem typowych rozwiza. Elewacja zostaa pokryta mieszanin tynku i gliny. Wewntrz zastosowaem tynki maszynowe, ale kadzione rcznie. Ich kolorystyka okazaa si tak korzystna, e zostaa jedynie zabezpieczona bezbarwn powok. Dao to ciekawy efekt podniszczonych cian.
Stare i nowe
New design vs. classic design to haso przewodnie hotelu, ktre jest realizowane na wielu paszczyznach. Midzy innymi kamienLokalizacja/adres Pracownia projektowa Architekt prowadzcy Architekci Data opracowania Data realizacji Powierzchnia cakowita Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto ciany zewntrzne
Puszczykowo, ul. Morenowa 33 BARchitecture Bartosz Konieczny Tomasz Sotysiak 2008 2009 3 244,9 m2 1 023,6 m2 10 485,6 m3 Wienerberger Porotherm
42
wiat architektury
43 43
Realizacje w Polsce
W CIENIU
Okazaa palma na tle wystroju wntrza
PALM
W szklanej prostopadociennej hali zamknitych zostao kilkadziesit rnych gatunkw rolin tropikalnych. Co ciekawe obudowano je cakowicie now konstrukcj, poniewa stara nie speniaa ju odpowiednich wymogw bezpieczestwa. O budowaniu wokoo i midzy rolinami, spenianiu oryginalnych warunkw temperaturowych i wilgotnociowych oraz projektowaniu dla nietypowego uytkownika z Jerzym Szczepanikiem-Dzikowskim rozmawia Szymon Ciach.
Jak doszo do realizacji tego nietypowego zaoenia? Jerzy Szczepanik-Dzikowski: Obiekt powsta w miejscu istniejcej palmiarni wzniesionej okoo 1920 roku. Znajdoway si tu jedne z najstarszych palm w Warszawie oraz wiele okazw zieleni tropikalnej. Stara palmiarnia wymagaa rozbirki zarwno ze wzgldu na wzrost rolin, jak i zy stan techniczny. Prosz nam przybliy gwne zaoenia projektu? JSD: Ma to by szklarnia nowoczesna w formie. Poszukiwania form quasi historycznych uznalimy za niestosowne. Ten prosty klocek ksztatowany jest w wikszym stopniu przez wymogi technologiczne, ograniczenia zewntrzne i wymagania montaowe, ni przez wymylne poszukiwania estetyczne. Oczywicie ssiedztwo zobowizuje, co nie pozostao bez wpywu na form palmiarni. Byo to o tyle atwe (a moe trudne), e otaczajc zabudow te projektowalimy, ale znacznie wczeniej, jeszcze bez wiadomoci potrzeby przebudowy palmiarni. Pierwotnie miaa ona pozosta w historycznej formie. Zaoenia projektu musiay uwzgldnia ograniczenia wynikajce z ssiedztwa zabudowy mieszkaniowej, dziaki palmiarni oraz otoczenia starodrzewem, bdcym pozostaoci historycznego terenu zielonego. Ograniczenia te byy na tyle silne, e prby budowy nowej konstrukcji otaczajcej istniejc, ktr pniej poddano by rozbirce, co pozwolioby w trakcie budowy na ochron palm przed wpywami atmosferycznymi, nie mogy by brane pod uwag. W zwizku z tym zdecydowano si na rozbirk starej i realizacj nowej hali wraz z uruchomieniem ogrzewania w cigu 6 miesicy od chwili rozpoczcia budowy. Monta konstrukcji musia uwzgldnia zachowanie istniejcych okazw zieleni wewntrz i na zewntrz obiektu przy ograniczonym przez nie dostpie. W jaki sposb chronione byy tropikalne drzewa w trakcie rozbirki istniejcej hali, a montau nowej palmiarni? JSD: Zasadniczo drzewa nie byy chronione przed uszkodzeniami mechanicznymi. Rozbirk starej palmiarni trzeba byo przeprowadzi uwanie i ostronie. Podobnie monta. Natomiast ochron przed wiatrem, gradem etc. stanowia specjalna przepuszczalna folia, ktr owinite byy korony palm. W trakcie zwiedzania obiektu szczegln uwag przyciga architektura i konstrukcja hali. Jaki gatunek drewna zosta wybrany do tego wilgotnego rodowiska?
JSD: Konstrukcj non oraz konstrukcj elewacji zaprojektowano ze wierkowego drewna klejonego. Elementy te s po impregnacji odporne na wilgo (np. przekrycia w basenach). Gwn konstrukcj stanowi 6 ram, na ktrych oparta jest gstsza konstrukcja dachowa, a na niej dach. Drewniana konstrukcja fasad nie jest niczym obciona przenosi jedynie wasny ciar. Obcienia wiatrem przekazywane s z fasad na ramy konstrukcji gwnej za porednictwem kratownic stalowych, na ktrych uoone sa pomosty. Kilka sw o wntrzu... Wntrze to rolinno tropikalna. Materiay, z ktrych wykonane jest pomieszczenie, tj. drewno, stal, cega betonowa, tworz surowe to podkrelajce jej bogactwo. Do aranacji wntrza restauracji uyto tych samych materiaw drewnianych pergoli, trejay z metalowych siatek, siatkowych balustrad Jaki zastosowany zosta system nawadniania rolin? JSD: System nawadniajcy jest taki jak w ogrdku pompa i tryskacze lub nawadnianie kropelkowe. Jego elementy zainstalowane s take pod podog z sosnowych desek uoonych na ruszcie. Pod posadzk jest pustka i oddychajca ziemia. Nie ma adnych izolacji poziomych. Prosz powiedzie kilka sw o wentylacji i ogrzewaniu. JSD: System kontroli klimatu uwzgldnia z jednej strony potrzeby tropikalnej zieleni wymagajcej relatywnie duej wilgotnoci oraz stosunkowo niskiej temperatury w zimie (ok. +15C w strefie koron palm), z drugiej rwnoczesne zaoenie caorocznego uytkowania obiektu jako restauracji. Stanowi to oczywisty konflikt. System wentylacyjny w zimie pobiera powietrze spod dachu i po jego ewentualnym dogrzaniu wprowadza do wntrz na poziomie parteru i antresoli. Powstaje wymuszony mechanicznie obieg gra-d i grawitacyjny d-gra. W lecie, gdy na grze jest gorco, system wyrzuca powietrze na zewntrz przez uchylne klapy w dachu. Konieczny jest wtedy mechaniczny nawiew od dou, a przy dobrej pogodzie naturalny ruch powietrza napywajcego przez otwarte rozsuwane ciany na parterze po stronie pnocnej, gdzie jest zawsze chodniej. System wentylacji jest sprzony z systemem rolet, klap dachowych, okien oraz z ogrzewaniem. W hali szklarni nie ma klimatyzacji jest zabjcza dla rolin. ciany s szklone zestawami o wysokiej izolacyjnoci i ogrzewane na caej wysokoci. System ogrzewania stanowi poziome rury grzejne biegnce wzdu fasad
REMDOM
usugi budowlane
REMDOM Tomasz Gzowski 05-091 Zbki ul. Gdyska 24 tel. (022) 751 52 21 500 137 809, 502 671 681 remdom@onet.eu
Budownictwo oglne
Remonty, renowacje
obiekty zabytkowe lokale uytkowe i apartamenty
Modernizacje i adaptacje
Dzikujemy pracowni JEMS Architekci za udan wspprac przy realizacji obiektu Palmiarnia przy ul. Boboli w Warszawie
krtkie terminy wykonania robt 36-miesiczna gwarancja na wykonane roboty serwis techniczny po wykonaniu kontraktu
44
wiat architektury
Realizacje w Polsce
w odstpach 2 metrowych (w pionie). Na poziomie przebywania ludzi parter i antresola zastosowano dodatkowe ogrzewanie w korytach w poziomie podogi. Oba ukady mog pracowa razem lub rozdzielnie w zalenoci od potrzeb. Caoci (wentylacj, ogrzewaniem, roletami, klapami i oknami) steruje komputer w oparciu o dane z dwch stacji pogodowych wewntrznej i zewntrznej. Gratulujemy wyjtkowej i udanej realizacji i dzikujemy za rozmow.
Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Architekci Wsppraca autorska Architektura zieleni Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto Generalny wykonawca Dostawca i wykonawca kurtyny rolowanej fasadowej i cieniujcej dachowej Szklana hala palmiarni
Warszawa, ul. w. Andrzeja Boboli JEMS Architekci Olgierd Jagieo, Maciej Miobdzki, Marcin Sadowski, Jerzy Szczepanik-Dzikowski Piotr Czarnecki, Justyna Kociaska, Katarzyna Roman RS Architektura Krajobrazu Dorota Rudawa 2006-2007 2008-2009 Miejskie Przedsibiorstwo Robt Ogrodniczych sp. z o.o. 1 800 m2 750 m2 11 000 m3 Remdom Tomasz Gzowski Bosman Polska sp. z o.o.
W 15 MIESICY
ARCHITEKTURA PRZYJAZNA ROLINOM
Firma Bosman Polska jest oficjalnym przedstawicielem holenderskiego holdingu Bosman BV, specjalizujcego si od 85 lat w nowoczesnym budownictwie szklarniowym wielkopowierzchniowym, jak rwnie w nietypowych projektach palmiarni, centrw ogrodniczych, szklarni dowiadczalnych, laboratoriw i ogrodw zimowych.
sople lodowe). Dodatkow zalet jest walor estetyczny brak rur spustowych na zewntrz (rynna jest niewidoczna z zewntrz obiektu). Najbardziej egzotyczne inwestycje zrealizowane na wiecie to: palmiarnia z picioma klimatami w strefie sejsmicznej w Japonii, oaza pod dachem w Katarze, zesp szklarni schadzanych wod w Kenii finansowany przez FAO. W Polsce nasze obiekty powstaj od 1991 roku. Najciekawsze projekty to: kompleks szklarniowy SGGW Warszawa, przechowalnia dla palm Muzeum Paac Wilanw, kawiarnio-restauracja przy Palmiarni w Poznaniu, Palmiarnia w Warszawie. W prezentowanym artykule o Palmiarni Warszawskiej zastosowano wiele z reklamowanych przez nas elementw: dach typu Venlo przeszklony bez skroplinowym poliwglanem, rynny aluminiowe zbierajce rwnie wod kondensacyjn, kurtyny cieniujco-energooszczdne fasadowe i dachowe (niepalne, regulujce ilo wiata latem, a zim pozwalajce zaoszczdzi 40% ciepa), komputer klimatyczny, system c.o. podgrzewanie fasady i dachu (rury cienkocienne o nowatorskich ksztatach, wmontowane w konstrukcj), system wietrzenia (otwierany dach 40% powierzchni i uchylna grna cz fasady), system zamgawiania niskocinieniowego regulujcy wilgotno wewntrz, cao bezobsugowa, podczona do komputera i stacji meteo, uchylny dach i okna fasadowe sprzone z systemem przeciwpoarowym. Mamy przygotowany rwnie projekt odrestaurowania starej konstrukcji zdemontowanej Palmiarni, a na niej monta systemowej obudowy szklarniowej typ Bosman z penym wyposaeniem dla przewidzianych tam rolin.
Urbanistyka i infrastruktura
Teren inwestycji pooony przy ul. Braci Mieroszewskich i Starocmentarnej obejmu-
Strefa frontowa
Ide wiodc w tej brany budowlanej jest tworzenie optymalnych warunkw dla rolin, ktre znajd si pod szklanym dachem. Firma Bosman od 85 lat doskonali swoje projekty i jest wiodc nie tylko na rynku holenderskim, ale take na rynkach wiatowych. Na terenie naszego kraju kompleksowym wykonawstwem projektw zajmuje sie Bosman Polska Sp. z o.o. z siedzib w Skrzewie k. Poznania. Posiadamy ekipy monterskie z wieloletni praktyk i dowiadczeniem zdobytym na budowach w Holandii, Norwegii, Austrii, Katarze i Polsce. Gwarantujemy poznask solidno i terminowo oferowanych usug, a o jakoci wiadcz oddawane obiekty i ich Uytkownicy.
46
wiat architektury BOSMAN Polska Sp. z o.o. Skrzewo, ul. Spdzielcza 52, 60-185 Pozna, tel. 606-618-017
wiat architektury
47
Detal fasady wymogi technologiczne zwizane z organizacj imprez targowych, ale z zachowaniem istniejcej siatki konstrukcyjnej elementw nonych. Supy i kratownice dachowe (po odpowiednim wzmocnieniu) byy jedynymi elementami istniejcego budynku wykorzystanymi w nowej strukturze. Pozostae elementy posadzk, ciany zewntrzne i dach cakowicie wymieniono. Wykonano podog przystosowan do celw targowych, ktra ma podwyszone waciwoci none i ukryt wewntrz infrastruktur energetyczn, wodno-kanalizacyjn i telekomunikacyjn. Potrzeby zwizane z koniecznoci wprowadzenia funkcji biurowo-konferencyjnej zaowocoway projektem dodatkowej kondygnacji wewntrz hali. Nowe elementy o neutralnym wygldzie zostay naniesione tak, aby nie wpyway na konstrukcyjny charakter wntrza. Wewntrzna, dwukondygnacyjna cz budynku jest prosta i stanowi jedynie to dla stoisk targowych, banerw i reklam. Idea neutralnoci uwidacznia si w obudowie wewntrznej przez zastosowanie pyt laminowanych w kolorze beowoszarym. Zabudow wykonano na caej paszczynie cian, drzwi i klap rewizyjnych. Wygld zewntrzny hali targowej rwnie podporzdkowano minimalistycznej formie, bdcej tem dla imprez targowych organizowanych na zewntrznym placu. Aby osign taki efekt, hal obudowano grafitowymi pytami warstwowymi, ukadanymi w pionowe, dwunastometrowe pasy o szerokoci 1,2 m. Na elewacji frontowej zaprojektowano szklany element wejciowy, ktry jest jedyn dominant fasadow i peni funkcj zadaszenia nad wejciem gwnym. Ta mocna, symboliczna brya-portal koreluje z wielkoci placu wystawienniczego. Jest widoczna z kadego miejsca, a jednoczenie nie konkuruje z kolorowymi boksami wystawowymi.
Lokalizacja/adres
Sosnowiec, ul. Braci Mieroszewskich 124 Biuro Projektowe Architekt Marek Trela Wsppraca: Archnova. Autorska pracownia architektury. Czesaw Suek arch. Marek Trela arch. Czesaw Suek arch. Pawe Curzytek, arch. Remigiusz Jurek, arch. Marek Pocztko, arch. Joanna Trela, arch. Grzegorz Kulesza Wsppraca: arch. Joanna Tomica, arch. Agata Walawska-Budzy, arch. Monika Hepel, arch. Micha Gnoiski, stud. arch. Pawe Gajewski 2006 20072008 Kolporter Expo sp. z o.o. Cz adaptowana 14 835,4m2 Cao 41456,00 m2 Cz adaptowana 13024,40 m2 Cz adaptowana 143264 m3 Portal wejciowy kubatura 2 484 m3 Condite sp. z o.o. AGA Light S.A.
Pracownia projektowa
Architekt prowadzcy
Architekci
48
wiat architektury
Aga Light S.A. Ul.Sochaczewska 110, 05-850 Oarw Mazowiecki tel + 48 22 721 72 72 www.agalight.pl
wiat architektury
49
o podobnym standardzie. Ponadto, na terenie dziaki zapewniono miejsca parkingowe dla 1 500 samochodw. Realizacj podzielono na 2 etapy. W pierwszym podjto decyzj o adaptacji i penej modernizacji czci pnocno-wschodniej kompleksu o powierzchni ok. 13 000 m2 wraz z zewntrznymi placami wystawienniczymi i parkingami cznie 20 000 m2. Etap drugi bdzie obejmowa budow nowej hali (przylegej bezporednio do zrealizowanej) oraz wzniesienie wolnostojcej hali wielofunkcyjnej, opisanej na rzucie koa. W kolejnych etapach planowana jest dalsza rozbudowa zarwno pawilonw, jak i zewntrznej powierzchni wystawienniczej. Docelowo Centrum Expo Silesia bdzie dysponowa halami o powierzchni 45 000 m2 oraz kompleksem restauracyjno-handlowym i hotelem.
Rozwizania techniczne
W celu sprostania wymogom wspczesnych centrw wystawienniczych Expo Silesi wyposaono w niezbdne urzdzenia i instalacje, ktre zapewniaj komfort i bezpieczestwo uytkowania. W caym obiekcie zaprojektowano instalacje wentylacyjno-klimatyzacyjne z rozdziaem na czci: biurow, konferencyjn i wystawiennicz. Stref wystawiennicz wyposaono w specjalny ukad kanaw instalacyjnych podpodogowych, pozwalajcych na podczenie poszczeglnych mediw do stoisk wystawowych. Odpowiednio rozmieszczone rozdzielnice elektryczne i sterownicze zapewniaj szybki i atwy monta stoisk oraz umoliwiaj instalacj wystaw o znacznym poborze energii. Ze wzgldu na bezpieczestwo uytkowania cay obiekt zosta wyposaony w instalacje tryskaczowe, oddymiajce, SAP i DSO. Wszystkie pomieszczenia biurowe posiadaj owietlenie dzienne (przez okna zewntrzne), natomiast cz wystawiennicza i sale konferencyjne ze wzgldu na specyfik uytkow jedynie owietlenie sztuczne. Zainstalowano take owietlenie awaryjne i ewakuacyjne oraz niezalene zasilanie wasnym agregatem prdotwrczym.
Realizacje w Polsce
NA AGORZE
Strefa wejciowa
jednoczenie moliwo ich niezalenego uytkowania. W miar moliwoci elementy programu wkomponowano w istniejcy obiekt. Nie uniknito jednak rozbudowy. Centrum Informacyjno-Biblioteczne zlokalizowano w nowej kubaturze, powstaej w wyniku wypenienia przestrzeni pomidzy poudniowo-wschodni czci parterowego skrzyda a korpusem budynku. Dwukondygnacyjny hol wejciowy zaprojektowano w miejscu jednokondygnacyjnego murowanego naronika gwnego obiektu. Tu zlokalizowano rwnie pomieszczenia realizatorw kultury, obsugi imprez i szatni. Kolejnym dobudowanym elementem jest dwukondygnacyjna brya sali wielofunkcyjnej na 200 osb. Takie rozwizanie umoliwio stworzenie duego jednoprzestrzennego wntrza i zapewnienie odpowiedniej wysokoci w wietle pomieszcze. Sal teatraln z widowni dla 100 osb usytuowano w poudniowo-zachodnim parterowym skrzydle budynku po uprzedniej rozbirce cian wewntrznych i stropu. Zwikszono w ten sposb wntrza oraz wykonano dodatkowe pasowe przeszklenie wzdu cian zewntrznych i zaprojektowanego zadaszenia o lekkiej konstrukcji. Sala baletowa i pracownie plastyczne zostay umieszczone na pitrze w obu skrzydach budynku.
Nowa siedziba CK Agora zostaa uroczycie otwarta w czerwcu zeszego roku przez Prezydenta Wrocawia. Jej projekt wyoniono w konkursie architektonicznym zorganizowanym przez wadze miasta w 2006 r.
Na Rance
Na now lokalizacj wybrano rozleg dziak przy ulicy Serbskiej w dzielnicy Ranka. Od poowy lat osiemdziesitych bya ona zajta przez pozostawiony w stanie surowym budynek niedokoczonego przedszkola. Konkurs zakada maksymalne wykorzystanie konstrukcji tego obiektu oraz jego adaptacj do rnorodnych funkcji Centrum Kultury.
Wyzwanie projektowe polegao gwnie na zminimalizowaniu wyburze i prac rozbirkowych, a jednoczenie na stworzeniu zupenie nowej, atrakcyjnej formy architektonicznej. Konieczno spenienia zaoe programowych inwestora, aktualnych wymogw prawnych i technicznych oraz zapewnienie odpowiedniego standardu funkcjonalnego spowodoway, e istniejca brya zostaa w znacznym stopniu zmodyfikowana.
Program funkcjonalny
Obiekt skada si obecnie z dwch gwnych czci Centrum Kultury, z sal widowiskow, sal teatraln, pracowniami plastycznymi, ceramicznymi, fotograficznymi,
muzycznymi, sal baletow, kawiarni i pomieszczeniami administracyjnymi oraz Centrum Informacyjno-Bibliotecznego. Oba skrzyda czy otwarta przestrze publiczna hol wejciowy, z ktrego dostpne s wszystkie funkcje budynku. Ten element zaoenia wydaje si zaprasza okolicznych mieszkacw do wspuczestniczenia w dziaalnoci placwki. Charakterystycznym elementem holu s reprezentacyjne schody wachlarzowe, ktre cz wszystkie trzy kondygnacje obiektu. Ukad funkcjonalny zosta zaprojektowany z uwzgldnieniem wygody uytkownikw i klarownoci przestrzeni. Szczeglny nacisk pooono na odpowiednie zgrupowanie poszczeglnych funkcji, zapewniajc
50
wiat architektury
wiat architektury
51
Realizacje w Polsce
Cz administracyjna stanowi odrbn przestrze, ktr zlokalizowano w nadbudowie nad poudniowo-wschodnim, wczeniej parterowym, skrzydem. Pomidzy ni a korpusem budynku znajduje si wewntrzna galeria patio, ktre peni funkcj ekspozycyjn. Ma charakter ogrodu zimowego z rzdem wietlikw, meblami plenerowymi i nisk rolinnoci ozdobn.
RATUSZ W LEGIONOWIE
Centrum informacyjno-administracyjne
nego placu miejskiego, zwizanego z gwn arteri komunikacyjn miasta ulic Pisudskiego, ktra czy najstarsz cz Legionowa z nowymi dzielnicami. ciany placu tworz dwa skrzyda ratusza: pnocne o funkcji administracyjnej i poudniowe, gdzie zlokalizowano Centrum Kulturalno-Informacyjne. Zamknicie natomiast stanowi przeszklone atrium, przez ktre wida ziele parku. Elegancki, reprezentacyjny charakter przestrzeni pubW sierpniu 2008 r. oddano do uytku budynek ratusza w Legionowie wzniesiony wedug projektu Pracowni Projektowej Janusza Pachowskiego. Realizacja stanowia kontynuacj I nagrody w konkursie SARP.
Architektura
W nawizaniu do stanu pocztkowego zachowano horyzontaln kompozycj obiektu. Brya zostaa ujednolicona, a jej obrys uproszczony. Architekturze nadano stonowany charakter, inspirowany rozwizaniami skandynawskimi. Zauwaalne s rwnie odwoania do dawnego modernizmu, tak charakterystycznego dla Wrocawia. W poziomym ukadzie fasad czytelne s due paszczyzny zestawione z pasowym rytmem okien. Uyte drewnopochodne okadziny i obszerne fasady szklane nale do wspczesnych elementw jzyka architektonicznego. Wszystkie dobudowane i przebudowane fragmenty wyrniono w elewacji innym materiaem: laminatem o rysunku drewna, przypisanym do sali teatralnej, sali wielofunkcyjnej i administracji, oraz transparentn fasad dla holu wejciowego. Kompleksowe potraktowanie architektury obiektu wraz z zagospodarowaniem terenu oraz wystudiowanie proporcji sprawia, e budymek pomimo powcigliwoci rozwiza formalnych odznacza si du estetyk. Maciej Szarapo, Mikoaj Smoleski
Przestrze publiczna
Podstawowym zaoeniem projektu byo stworzenie przed ratuszem oglnodostp-
licznej podkrela specjalnie zaprojektowa na posadzka (2 rodzaje kostki betonowej, paszczyzna prowadzca do wejcia z kostki granitowej), podwietlana fontanna, wyeksponowane drzewa, latarnie parkowe wzdu gwnego cigu podkrelajcego wejcie, awki. Plac jest rwnie pocztkiem osi kompozycyjnej, prowadzajcej do parku, gdzie, obok placu zabaw dla dzieci, znajduje si amfiteatr wykorzystywany podczas imprez kulturalnych. Na parking podziemny
Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Architekci Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto Generalny wykonawca
Wrocaw, ul. Serbska 5a A.S.P.A. Pracownia Architektoniczna Aleksander Szarapo, Maciej Szarapo, Mikoaj Smoleski, ukasz Komar 20062007 20072009 Zarzd Inwestycji Miejskich we Wrocawiu 2 911 m2 1 771 m2 14 812 m3 Bud-Trans Przedsibiorstwo Wielobranowe Przestrzenne wntrze fot: archiwum A.S.P.A.
52
wiat architektury
53
(67 miejsc) oraz zaplecze samochody przejedaj przez przejazd (podcie) na parterze.
Park Ratuszowy
Projekt zagospodarowania terenu wok ratusza nawizuje do krajobrazu regionu, wykorzystujc i chronic istniejc wydm oraz porastajcy j lasek sosnowy. Jednoczenie uwzgldniono reprezentacyjny charakter obiektu i jego rang poprzez odpowiednie zaprojektowanie posadzki i maej architektury bezporednio wok budynku. Obszar zagospodarowano w sposb zrnicowany. Wok budynku i amfiteatru kompozycja jest zgeometryzowana, ma miejski, elegancki styl. Park to teren krajobrazowy, zachowuje charakter istniejcej wydmy i lasku sosnowego, wzbogacony o ogrd traw ozdobnych, wrzosowiska. Brya ratusza zostaa celowo zaprojektowana w ten sposb, aby zachowa i wyeksponowa jak najwicej wartociowych drzew.
Osobne wejcie prowadzi do restauracji. Na pitrze zlokalizowano sal wielofunkcyjn z zapleczem oraz sal konferencyjn. Pierwsza zostaa zaprojektowana w sposb umoliwiajcy jej rnorodn aranacj (sala widowiskowa, kinowa). Ruchome skadane cianki zapewniaj poczenie sali z foyer i sal konferencyjn w jedn przestrze. Przewidziano take moliwo obsugi gastronomicznej tej strefy.
Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Architekt prowadzcy Architekci Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Kubatura brutto Generalny wykonawca
Legionowo, ul. Pisudskiego 41 Pracownia Projektowa Janusz Pachowski arch. Janusz Pachowski arch. Ewa Pachowska z zespoem 20052006 2008 Urzd Miasta Legionowo 7 628 m2 38 157 m3 Flisbud
Konstrukcja
Podstawowym materiaem konstrukcyjnym zastosowanym w budynku jest elbet monolityczny. Gwny korpus biurowy oraz parking podziemny rozplanowano na siatce supw 5 x 7,5 m oraz 7,5 x 7,5 m w ukadzie szkieletowym pytowo-supowym. Usztywnienie budynku zapewniaj ciany szczytowe, ciany klatek schodowych i wind. Skrzydo z sal widowiskow i konferencyjn zaprojektowano czciowo jako ukad szkieletowy, czciowo jako ciany none w ukadzie podunym. Strop nad salami wykonano jako ebrowy z pyt o gruboci 12 cm. Atrium przykryte zostao dwigarami z drewna klejonego, a konstrukcja wsporcza pod szko zostaa wykonana z aluminium.
Architektura
W kompozycji bryy ratusza nawizano do miejskiego, pierzejowego charakteru ulicy Pisudskiego. Dominant budynku stanowi wiea zegarowa, usytuowana w linii zabudowy i wieczca skrzydo pnocne. Gwne wejcie do ratusza znajduje si w centralnej czci obiektu, w szklanej cianie atrium. Jest to przestrze wsplna, ktra peni funkcj wza komunikacyjnego. Po stronie poudniowej pynnie obniono do powierzchni posadzki ukowe dwigary i oparte na nich transparentne pokrycie. Zapewnia to pikny widok, kontakt z przyrod i naturalne wiato. Dodatkowo obie czci ratusza poczone s kadk na I pitrze. Stref administracyjn usytuowano w trzy- i czterokondygnacyjnym skrzydle pnocnym. W skrzydle poudniowym znajduj si pomieszczenia o funkcjach kulturalno-informacyjnych. Na parterze umieszczono Biuro Obsugi Klienta, ktre od atrium oddziela przeszklona ciana. W skrzydle poudniowym mieci si Centrum Informacyjne (internet, kawiarenka internetowa) oraz szatnie i sanitariaty dla klientw ratusza i czci Informacyjno-Kulturalnej. Reprezentacyjna klatka schodowa i winda prowadz na I pitro, gdzie zaprojektowano Urzd Stanu Cywilnego z sal lubw. T ostatni urzdzono w czci otwartej widokowo na park. Pozostae biura administracji usytuowane s na II, III i IV kondygnacji skrzyda pnocnego.
Materiay
W budynku ratusza zastosowano trzy podstawowe materiay elewacyjne: okadzi-
n z pyt HPL o fakturze i strukturze drewna (nawizanie do tradycyjnej legionowskiej architektury drewnianej), okadzin kamienn z piaskowca i szklane paszczyzny (ciana kurtynowa ze szka o maym stopniu refleksyjnoci oraz szko przejrzyste w atrium). Uyte materiay harmonizuj z otaczajc przyrod, nawizuj do tradycji miasta i nadaj now jako przestrzeni Legionowa. We wntrzach zastosowano wysokiej jakoci materiay wykoczeniowe. Zadbano o wyciszenie pokoi biurowych i korytarzy za pomoc odpowiednich wykadzin podogowych. Gara i pomieszczenia techniczne zostay wyizolowane akustycznie. Bezpieczestwo oraz komfort uytkowania gwarantuj wysokiej jakoci instalacje i systemy technologiczne.
11 Fasada ratusza w wie zegarow 22 Wntrze atrium hol gwny 33 Plac przed ratuszem 44 Jedna z sal posiedze 55 Detale konstrukcyjne przeszklenia
Ratusz to budynek, w ktrym mieci si siedziba najwyszych wadz miejskich. Std obiekty te byy i s wznoszone jako eleganckie, reprezentacyjne, wiadczce o zasobnoci danego regionu. Szczegln form nadawano im w czasie renesansu (np.: Poznaniu, Sandomierzu, Zamociu). W Legionowie powsta niezwyky budynek, w ktrym zachowano te wartoci, ale ujto je we wspczesne formy. Uwag przyciga minimalistyczna wiea zegarowa, przy projekcie ktrej porzucono cakowicie historyczn pretensjonalno ratuszowych baszt. Due przeszklenia i ich unikalne formy zapraszaj przypadkowych przechodniw do zagldania w gb. To wraz z udostpnieniem placu i parku dla imprez masowych, wypoczynku i rekreacji - jeszcze mocniej podkrela, e nowoczesny ratusz nie jest ju tylko siedzib wadz, ale przede wszystkim ma suy mieszkacom. Niewtpliwie projekt pracowni Janusza Pachowskiego wyznacza nowe standardy w planowaniu budynkw reprezentacyjnych, a przede wszystkim w myleniu wadz o randze przestrzeni publicznej w tkance wspczesnego miasta.
4 54
wiat architektury
wiat architektury
55
Realizacje w Polsce
MAGNOLIA PARK
Mieszkania i ukad
Na elewacji zewntrznej zastosowano okadziny z drewna egzotycznego oraz korespondujc z nim kolorem drewnian stolark okienn. W celu zapewnienia jednolitej formy budynkw przyjto jeden poziom parterw dla wszystkich obiektw. Niska zabudowa budynkw trzy i czterokondygnacyjnych mieci funkcjonalne, przestronne mieszkania o zrnicowanych powierzchniach: od 34 do 100 m2. Atrakcyjn przestrze tarasw uzyskano dziki wycofaniu z lica bryy ostatniej kondygnacji. Spokj i widok na zielone wntrze osiedla zapewnia usytuowanie czci dziennej od strony dziedzica. Lokale na parterze posiadaj take tarasy z wyjciem na ogrdek, a standardowym elementem kadego mieszkania jest balkon lub loggia. Dwigi osobowe oraz drzwi wejciowe do budynkw przystosowane s do potrzeb osb niepenosprawnych. Co wicej, kada z klatek schodowych wyposaona jest w cichobien wind zjedajc do garau podziemnego.
Szczecin, ul. Klonowica, Wernyhory, Janickiego, DEDECO sp. z o.o. arch. Natalia Zombirt Sawomir Wunsch, Edyta Kuryo, Marta Wegner, Magorzata Rogalka, Joanna Wachowicz, Iza Baszkiewicz-Koza, Maciej Panek, Tomasz Kondratowicz, Piotr Wolski, Tomasz Sachanowicz, Dariusz Gwizdek 2006 2009 Calbud Developer - Gackowski, Osina, Wgrzyniak sp. j. lokali mieszkalnych 19 978,0 m komunikacji 4 404,6 m2 kondygnacji podziemnej 6 798,8 m2
2
Osiedle Magnolia Park wedug projektu DEDECO stanowi dla mieszkacw oaz spokoju. Kameralno zaoenia uzyskano poprzez niewielk wysoko budynkw. Obszerne tereny zielone i niezwyka fontanna w centrum podkrelaj unikatowo rozwizania. Szczegln uwag zwracaj rwnie proste w formach, a przy
Architekci
Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto Generalny wykonawca
8 625 m2 67 219 m
3
Osiedle Magnolia Park zlokalizowano na granicy dzielnicy Krzekowo i Pogodno. Precyzyjna realizacja projektu, dbao o najmniejszy detal, a take dua wiadomo inwestora sprawiy, e obiekt sta si pikn wizytwk miasta.
Osiedle w zieleni
Plan i brya
Zaprojektowano dwa wjazdy na teren inwestycji po jednym od strony ulicy Klonowica i Wernyhory. Komunikacj wewntrzn rozprowadzono za pomoc obwodowego cigu pieszo-jezdnego powizanego z miejscami postojowymi. Dostpno samochodw do wntrza dziaki zostaa
ograniczona, co zapewnia mieszkacom cisz i komfort. Zesp oddzielono od ruchu miejskiego pasem zieleni i zapewniono mu ochron. W centrum zaoenia urbanistycznego znajduje si fontanna Rado, ktra doskonale oddaje charakter nowoczesnego i przyjaznego mieszkacom kompleksu. Zarwno projektant jak i inwestor zwrcili szczegln
uwag na zagospodarowanie terenu. Osiedle tonie w zieleni dziki soczystym kolorom trawnikw (ukadanych z rolki), starannie dobranym krzewom oraz nasadzonym, kilkunastoletnim drzewom. Wrd flory krluj oczywicie magnolie symbol osiedla. Aleja drzew na wewntrznym dziedzicu i starannie wykonane podjazdy zapewniaj bezpieczestwo, wygod i presti. Ukad urbanistyczny
56
57 57
Specjalizacje
MEBLUJEMY:
WE FURNISH:
hotels 6*; 5*; 4* students accomodation schools healthcares residentials
Od lat oczekiwany obiekt powinien zaspokoi aktualne potrzeby mieszkacw oraz zagwarantowa trwa i tani eksploatacj w przyszoci. Koszty uytkowania, przy zachowaniu penego komfortu, nie powinny nadmiernie obcia budetu gminy. Dlatego wybrano koncepcj budynku w standardzie pasywnym.
PASYWNA HALA
Obiekt sportowy w Somnikach
Realizacja Hali Sportowej w Somnikach pod Krakowem zostanie ukoczona we wrzeniu 2010 r. To typowy obiekt sportowy, ktry poza podstawowymi funkcjami bdzie peni rol sali wielofunkcyjnej, zgodnie z zamiarem lokalnych wadz.
Projekt
Gwnym zaoeniem projektowym byo zachowanie waciwych relacji przestrzennych z budynkiem szkoy i planowanym kompleksem boisk zewntrznych. Ze wzgldu na przewidziane funkcje publiczne, przed wejciem gwnym konieczne byo stworzenie przedpola bdcego stref rekreacyjn i miejscem odbywania si imprez. Ponadto, dziki zaproponowanej aranacji placu publicznego, obszar ten bdzie wanym miejscem spotka lokalnej spoecznoci, podnoszcym jako przestrzenn tej czci miasta. Zachowano rwnie szerokie otwarcie istniejcego dziedzica szkolnego, ktre zapewnia dobre nasonecznienie hali sportowej i atwy dostp do niej.
ENERGOOSZCZDNE BUDOWANIE
Unia Europejska wprowadza zmiany w Dyrektywie EPBD na rzecz energooszczdnego budownictwa. Od 2021 r. wznoszone bd obiekty o niewielkim zapotrzebowaniu na energi (prawie zerowym), zasilane z jej odnawialnych rde. Zmiany obejm te stare, sabo zaizolowane budynki. Wprowadzenie nowych zapisw ma przynie europejskiej gospodarce oszczdnoci rzdu 250 mld euro rocznie, zmniejszy uzalenienie od importu gazu i ropy oraz pozwoli na redukcj emisji gazw cieplarnianych a o 70% w stosunku do obecnego limitu. www.rockwool.pl
Dowietlenie
Majc na uwadze wyej wymienione lokalne uwarunkowania, architekci dyli do jak najszerszego otwarcia budynku na poudnie. Uzyskali je poprzez skierowanie duszego boku projektowanego zespou sportowego w podanym kierunku, tak aby zapewni maksymalne dowietlenie pomieszcze wiatem sonecznym. Takie ustawienie budynku w stosunku do stron wiata zapewnia bierne zyski soneczne w czasie obnionych temperatur. Naley doda, e w celu ochrony wntrz przed przegrzewaniem, poudniowe przeszklenia wyposaono w zewntrzny system oson, gwarantujcy cakowite zacienienie okien latem. Aby zmniejszy zuycie energii wydatkowanej na sztuczne dowietlenie budynku, najwiksze otwory s w cianie poudniowej wraz z liniowym pasem okien od strony pnocnej. Podany system usytuowany wzdu duszych bokw zapewnia rwnomierne dowietlenie pola gry. Na cianach wschodniej i zachodniej nie wbudowano okien z kilku powodw. Po pierwsze, dziki temu budynek nie bdzie przegrzewa si latem. Ochrona przed nadmiernym nasonecznieniem jest trudna i wymagaaby zastosowania ruchomych przeson zewntrznych. Po drugie, bramki i kosze gwnego boiska zostay zlokalizowane na wschodniej i zachodniej cianie. Powstaoby wic ryzyko olepiania zawodnikw.
Wizualizacja wntrza
Rzuty
Rozmieszczenie poszczeglnych zespow funkcjonalnych zostao podyktowane chci stworzenia kompleksu cile zintegrowanego z budynkiem szkoy, a rwnoczenie atwo dostpnego dla osb z zewntrz. Zesp socjalny z przebieralniami, siowni i pozostaymi pomieszczeniami umiejscowiono w poudniowej czci, aby zapewni korzystne powizanie ze szko i z kompleksem boisk zewntrznych. Taka lokalizacja zapewnia dodatkowo waciwe dowietlenie wszystkich pomieszcze i ich poczenie z aren sportow oraz holem wejciowym. Ilo i wielko zespow szatniowych w peni zaspokaja potrzeby klas i rwnoczenie z powodzeniem
moe by wykorzystywana w trakcie zawodw (moliwo wynajmu budynku). Przebieralnie zostay dostosowane dla potrzeb uytkownikw niepenosprawnych, co umoliwia wykorzystanie obiektu w celach leczniczorehabilitacyjnych. W centralnej czci budynku zlokalizowano widowni, a po stronie pnocnej aren sportow. Trybun zaprojektowano zgodnie z wymogami europejskiej normy PN-EN 13200-1:2005, gwarantujc komfort widzom oraz bezpieczn ewakuacj w warunkach zagroenia. Przewidziano 224 miejsca siedzce i okoo 60 miejsc stojcych. Pod widowni znalazy si pomieszczenia techniczne i magazynowe niewymagajce dostpu wiata dziennego: wentylatornia,
58
wiat architektury
wiat architektury
59
kotownia oraz magazyny. Centralne pooenie tej strefy minimalizuje dugo przewodw instalacyjnych, znacznie obniajc koszty inwestycyjne. Arena pole gry o wymiarach 44,75 m x 22,50 m i wysokoci 7,05 m (do spodu konstrukcji) umoliwia rozgrywanie spotka na poziomie krajowym w nastpujcych dyscyplinach: pika rczna, siatkwka, koszykwka, tenis ziemny, zapasy, gimnastyka sportowa, akrobatyka sportowa, badminton, judo oraz wybrane dyscypliny lekkoatletyczne. Dodatkowo wprowadzono moliwo podziau boiska na trzy czci za pomoc specjalnych kurtyn. Wyposaenie czci sportowej, poza ruchomymi urzdzeniami gimnastycznymi, stanowi wewntrzna ciana wspinaczkowa o powierzchni 120 m2 oraz zewntrzna o dugoci 20 m i wysokoci 2 m. W obiekcie przewidziano powierzchni wielofunkcyjn (okoo 60 m2), ktr przeznaczono na siowni, a w razie potrzeby moe peni funkcje salki do rozgrzewki lub sali fitness. Do przeczytania artykuu na temat rozwiza technicznych i technologicznych zastosowanych w hali sportowej w Somnikach zapraszamy w nastpnym numerze. Wizualizacja hali
Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Architekt prowadzcy Architekci Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia netto Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto Generalny wykonawca
Somniki, ul. wierczewskiego Architektura Pasywna Pyszczek i Stelmach sp.j. Tomasz Pyszczek i Marcin Stelmach Mateusz Gierszon, Antoni Surowiak sierpie 2008 20092010 Urzd Miasta Somniki 1 755 m2 1 740 m2 14 585 m3 Budostal-2 S.A.
EKONOMIA I EKOLOGIA
Drewno jest materiaem odnawialnym, nadajcym si do wielokrotnego uycia, w efekcie kocowym moe suy do produkcji energii. Jego powszechna dostpno i charakterystyczna dla obrbki maa ilo odpadw przyczyniaj si do popularnoci tego surowca budowlanego. Przyjazne rodowisku drewno jest w przyrodzie czci cyklu wglowego. Przy prawidowo prowadzonej gospodarce lenej moe by materiaem praktycznie niewyczerpywalnym.
Thermo-drewno
Idea termicznej modyfikacji drewna powstaa w Skandynawii, gdzie szukano bezchemicznej metody zabezpieczenia drewna przed korozj biologiczn. Pocztkowo modyfikacji poddawano drewno iglaste stosowane w budownictwie (elewacje, tarasy), potem termo-drewno zaczto produkowa z gatunkw liciastych, takich jak brzoza, osika, db czy jesion, ktre znalazy zastosowanie gwnie w produkcji bardzo atrakcyjnych materiaw podogowych. Thermo-drewno powstaje w wyniku dziaania wysokiej temperatury midzy 160230C w osonie gazu obojtnego. Proces ten odbywa si w specjalnych komorach sterowanych komputerowo, gdzie utrzymywane s stae parametry temperatury, wilgotnoci w odpowiednim czasie. fot. archiwum Architektura Pasywna Pyszczek i Stelmach sp.j.
Dzisiaj w zastosowaniach zewntrznych najwikszym powodzeniem cieczy si thermo-jesion ze wzgldu na swj niepowtarzalny wygld i waciwoci techniczne. Z tego materiau wykonuje si deski elewacyjne, deski tarasowe, awki itp. Wystpuje on w dwch odcieniach: jasny bursztyn oraz ciemny koniak. Utrzymanie tego koloru wymaga konserwacji przy pomocy olejw do drewna z filtrami UV lub lazur. Mona pozostawi powierzchni bez zabezpieczenia, wtedy janieje i pokrywa si szar patyn, nie tracc odpornoci na odksztacenia czy korozj biologiczn. Podobne waciwoci posiada thermodrewno produkowane z wierku lub sosny, ale znaczna ilo skw powoduje niejednolito materiau. Materia mona zabezpieczy przeciwpoarowo do klasy niezapalnoci.
Znaki szczeglne
Cechy thermo-drewna:
Atrakcyjny wygld przypominajcy drewno egzotyczne. Surowiec do produkcji thermo-drewna pochodzi z lasw certyfikowanych FSC. Dua stabilno wymiarw i ksztatu, podatno porwnywalna z drewnem teakowym i 50% wiksza stabilno wymiarowa w porwnaniu z drewnem nie modyfikowanym. Znaczna podatno na skrawanie, klejenie, czenie elementami metalowymi i wykaczanie uszlachetniajce (woskowanie, olejowanie, lakierowanie). Maa chonno wody i pary wodnej. Nisza wilgotno rwnowana w odniesieniu do drewna przed obrbk 46%. Bardzo dua odporno na biodegradacj. Wzgldnie niska gsto. Korzystny stosunek wytrzymaoci do gstoci. Wysoka oporno cieplna (niski wspczynnik przewodnoci cieplnej). Korzystne waciwoci poarowe (np. nisza, w odniesieniu do drewna naturalnego, emisja dymu podczas poaru). Nisza w stosunku do drewna naturalnego emisja TVOC.
Tartak Stefan Spka Jawna P. Cielak, J. Cielak 64-140 Woszakowice, ul. Jana Otto 13 tel. (+48) 65 5370015 www.tartakstefan.pl
60
wiat architektury
61 61
Specjalizacje
istotnym elementem jest ochrona przeciwogniowa. Qbiss by trimo zapewnia zintegrowany system ochrony przeciwogniowej. Jego ognioodporno o najwyszych standardach zostaa potwierdzona licznymi certyfikatami, otrzymanymi we wszystkich krajach na wiecie, w ktrych odbywa si jego sprzeda.
Qbiss by trimo
Inspirujce elewacje
Energooszczdno
Jednake prawdziwy koszt budynku nie sprowadza si tylko do jego konstrukcji, ale przede wszystkim do jego efektywnoci energetycznej, jak posiada ju w chwili jego uytkowania. System Qbiss by trimo jest wyjtkowo efektywny energetycznie, poniewa wyeliminowano w nim mostki termiczne. Nawet w pionowym czu znajduje si materia izolacyjny. Dodatkowo podczas montau systemu nie ma zagroenia wilgoci, poniewa izolacja cieplna jest przed ni chroniona za pomoc okadzin z blachy stalowej.
Nowe moliwoci
Dodatkowym, niezwykle innowacyjnym rozwizaniem montau systemu Qbiss by trimo, obok tradycyjnych ju rozwiza pionowego i poziomego ukadu, jest system mijankowy. To niezwyke rozwizanie daje wszystkim architektom i projektantom, poszukujcym nowoczesnych rozwiza wanie to co, co jeszcze bardziej rozszerza ich moliwoci zaprojektowania wyjtkowych i niepowtarzalnych obiektw. Oczywicie Qbiss by trimo dostpny jest w szerokiej gamie metalizowanych i jednolitych kolorw Corus Colorcoat Pisma. System Qbiss by trimo posiada 10 letni gwarancj na cao systemu, oraz dziki zastosowanej ochronie antykorozyjnej Corus Colorcoat Prisma, do 25 lat gwarancji na blach stalow z certyfikatem Confidex.
Centrum samochodw Porsche w Amsterdamie, Holandia Zewntrzna elewacja budynku, wraz z architektur, ktra si z ni wie, uznawana jest za element cigle rozwijajcy si, ulegajcy wielu ewolucyjnym zmianom. Z chwil pojawienia si na polskim rynku budowlanym nowoczesnego, modularnego systemu elewacji Qbiss by trimo, mona miao powiedzie, i wanie pojawia si nowoczesna generacja produktw do obudowy elewacji, charakteryzujca si najwysza jakoci. i czcych, obrbek blacharskich, naronikw a nawet, jeli jest to tylko wymagane z okien, ale waciwie to elewacja sama w sobie jest jego najbardziej atrakcyjnym elementem. Zaprojektowana zgodnie z architektonicznymi i inynierskimi wymaganiami elewacja Qbiss by trimo, jako jedyna na rynku, posiada prawdziwe, zaokrglone naroniki. Estetyka i jako s dodatkowo podkrelone dziki znanym cieniowanym czeniom shadow joint, ktre maj t sam szeroko zarwno w pionie jak i poziomie. Ich obecno wzmacnia wraenie gadkoci i dobrze wpisuje si w styl minimalistyczny. nie wymaga on montowania dodatkowej konstrukcji wsporczej, a samo mocowanie wymagane jest jedynie na krawdziach poprzecznych. Takie rozwizanie daje ogromne korzyci, poniewa w przeciwiestwie do innych systemw elewacji, Qbiss by trimo nie wymaga dodatkowego wsparcia w postaci betonowych cian nonych lub dodatkowej podkonstrukcji, gwarantujc bezporednie oszczdnoci pienidzy i czasu. Gdy koszt budowy elewacji jest zawsze uwanie szacowany i kadzie si ogromny nacisk na jego redukcj, to nowoczesne rozwizanie Qbiss by trimo staje si wiarygodnym i autentycznym narzdziem biecego pomiaru zyskownoci inwestycji. Oczywicie w przypadku nowoczesnych rozwiza systemw do obudowy elewacji, nie wystarczy by system ten by efektywny kosztowo, estetyczny i funkcjonalny rwnie Qbiss by trimo posiada wiele innych dodatkowych zalet. Nie tylko ze wzgldw bezpieczestwa ycia i zdrowia, ale rwnie z powodu niszych kosztw ubezpieczenia i ponoszonej odpowiedzialnoci, niezwykle
W celu uzyskania dodatkowych informacji o moduowym systemie elewacji Qbiss by trimo, prosimy o kontakt z naszym biurem:
W odpowiedzi na wymagania
Ale innowacyjno Qbiss by trimo nie koczy si tylko na jego estetyce. Jest on bowiem wysoko rozwinitym systemem inynieryjnym, stworzonym w odpowiedzi na specjalne konstrukcyjne wymagania architektw i projektantw. Na szczegln uwag zasuguje jego samonona natura;
Trimo Polska Sp. z o.o. Ul. ucka 18/2001 00-845 Warszawa Tel. 022 654-39-16 Kom.: +48 607 52 55 55 Fax: 022 843 06 39 Mail: qbiss@trimo.pl www.qbiss.eu
62
wiat architektury
63
SYSTEMY
ODDYMIANIA
W ARCHITEKTONICZNEJ KONCEPCJI BUDYNKU
suy do codziennej, naturalnej wentylacji pomieszcze. Wiele central sterujcych posiada rozbudowane funkcje komfortowej wentylacji, m.in. czasowe przewietrzanie, zamykanie okien w przypadku deszczu lub silnego wiatru.
obcienia niegiem (SL) klasyfikacja tylko dla okien dachowych dziaania w niskiej temperaturze (T) obcienia wiatrem (WL) odpornoci na wysok temperatur (B). Odpowiedni dobr rozmiarw oraz typw okien oddymiajcych uzaleniony jest od parametrw i charakterystyki danego budynku, obliczany jest indywidualnie. Przy dobieraniu okien, oprcz wymaganej powierzchni czynnej, powinny by okrelone pozostae parametry, m.in. wymiary skrzyda, system, z ktrego ma zosta wykonane okno, typ ramy oraz skrzyda, rodzaj szyby, sposb otwierania okna, kt otwarcia, parametry napdu, ktry naley zastosowa do okna oraz miejsce i sposb jego montau. Dla bezpieczestwa funkcjonowania systemw oddymiania oraz zgodnie z wymaganiami normy stosowane rozwizania powinny by kompletne. W zwizku z tym okna oddymiajce dostarczane s wraz z napdami otwierajcymi.
Wybr rozwiza
Podczas wyboru okien oddymiajcych i napowietrzajcych mona zdefiniowa cz parametrw oraz wymiarw. Na ich podstawie pozostae elementy dobierane s tak, aby spenione zostay wymagania normy. Taki sposb doboru okien oddymiajcych nie zaburza koncepcji projektu architektonicznego i umoliwia dostosowanie okien do istniejcych planw, a nie odwrotnie.
Oddymianie i napowietrzanie poprzez fasad budynku ystemy oddymiania s zwykle przez dugi okres czasu milczce, jednak w sytuacji zagroenia to one odgrywaj kluczow rol w ratowaniu ycia ludzkiego. SHEV, czyli systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepa (z ang. terminu Smoke and Heat Exhaust Ventilation), stosuje si w budynkach mieszkalnych, biurowcach, budynkach uytecznoci publicznej, na dworcach, lotniskach, w hotelach, szkoach i szpitalach.
Jednak nowoczesno okien oddymiajcych w mniejszym stopniu zaley od ich parametrw, a w wikszym od systemw napdw, ktre nimi steruj. Przy koncepcji wszelkich nietypowych rozwiza: wymiarw, duych, szerokich i cikich poaci, pojawia si problem wysterowania okien. Na rynku dostpne s kompaktowe napdy acuchowe przystosowane do zintegrowanego montau w profilach okiennych, ktre sprawdzaj si wszdzie tam, gdzie jest mao miejsca. Wybierajc rozwizanie, naley jednak zawsze pamita, e projektowane okna oddymiajce powinny by certyfikowane na wybranych profilach, zgodnie z norm PN-EN 12101-2. Magdalena Mazur z firmy D+H Polska sp. z o.o.
Co
jest
najwikszym
zagroeniem
w trakcie poaru? Wikszo z nas stwierdzi, e ogie, ktry bezlitonie niszczy mienie. Dla ycia ludzkiego najwiksze zagroenie stanowi jednak dym i wydzielajce si w efekcie spalania toksyczne gazy poarowe, ktre mog prowadzi do silnego zatrucia organizmu, a przy duym steniu nawet do mierci. Aby skutki ich oddziaywania byy jak najmniejsze, zabezpiecza si obiekty budowlane rozwizaniami technicznymi, wpywajcymi na popraw bezpieczestwa poarowego. Nowoczesne rozwizania systemw oddymiania, wymagane przez prawo, nie musz burzy architektonicznej koncepcji budynku.
dzi przebywajcych w zagroonym budynku, szybsze wprowadzenie jednostek ratunkowych, natychmiastowe zlokalizowanie ognia i skuteczne jego gaszenie. Dla polepszenia naturalnego cigu w dolnych czciach budynku stosuje si dodatkowe otwierane elementy doprowadzajce wiee powietrze. Ogromne znaczenie dla rozpoczcia skutecznej ewakuacji ludzi ma odpowiednio szybkie otwarcie okien w grnej czci budynku oraz urzdze doprowadzajcych powietrze z zewntrz (napowietrzajcych). Dodatkowo, elektrycznie sterowane urzdzenia do odprowadzania dymu i gorca mog
W chwili obecnej przepisy wymagaj, aby okna oddymiajce byy przetestowane cznie z napdem i dopiero takie kompletne, certyfikowane okno, zgodne z norm PN-EN 12101-2 i oznakowane znakiem CE, mona zastosowa w systemach oddymiania. Zgodno okien oddymiajcych SHEV ze wszystkimi wymogami standardu PN-EN 12101-2 wyraa si przez wstpn kontrol typu (kontrola sytemu) oraz wstpn inspekcj i kontrol jakoci produkcji (ZKP). Badania prowadzone na etapie uzyskiwania certyfikatw obejmuj szereg parametrw: powierzchni czynn okna (Aa) klasyfikacj niezawodnoci (Re, Le)
64
wiat architektury
wiat architektury
65
Sylwetki
Projekt Isolee Claudio Coello cechuje bardzo spjna przestrze przy zaskakujcej rnorodnoci zastosowanej grafiki.
Z Teres Sapey o poudniowym temperamencie w architekturze, a take o tym, e projektowanie parkingw moe sprawia rado, rozmawiaa Karolina Cawricz. Estudio de Arquitectura to firma o wiatowej ju sawie, ktra zacza dziaalno na rynku hiszpaskim zaledwie w 1990 r. Specjalizujecie si w projektowaniu przestrzeni publicznych, hoteli, biur i sklepw. Ktra z tych wielu dziedzin dziaania jest Pani najblisza? Teresa Sapey: Zawsze powtarzam, e projektujemy przestrze uczuciami, wic nie zaley to od kategorii, ale od relacji pomidzy klientem a architektem. Uwielbiam projektowanie domw jednorodzinnych dla inwestorw prywatnych, ale odnajduj si rwnie w planowaniu parkingw. Marz o stworzeniu muzeum czy jachtu! Kady z Pani projektw jest peen pasji, woskiego i hiszpaskiego charakteru, ktry we wntrzach biurowych jest szczeglnie nietypowy jestemy przyzwyczajeni do szarych czy czarno-biaych przestrzeni. Jak przekonuje Pani inwestorw, by poszli w innym kierunku? TS: Kolor jest dusz materiau i obojtne, czy tym materiaem bdzie drewno, czy kryszta.
WZR I KOLOR
Wywiad z Teres Sapey
eresa Sapey to hiszpaska projektantka urodzona we Woszech, wacicielka pracowni Estudio de Arquitectura. Skoczya studia architektoniczne na politechnice w Turynie, nastpnie uzyskaa tytu doktora sztuk piknych. Znana jest z projektowania typowych przestrzeni w sposb nietypowy, w tym garay, ktre stara si zhumanizowa (parkingi: Chueca Andante, Hotel Puerta de Amrica). Jej twrczo wypeniaj kolory i oryginalne formy, przykada du wag do wykocze oraz detali. Ponadto projektuje elementy wyposaenia wntrz lampy, flakony. Wykada i publikuje, jej zainteresowania obejmuj tematyk zielonej architektury oraz energii ze rde odnawialnych. Wyrniona w wielu konkursach, m.in. Women Together, Nowy York 2008; Wallpaper Breakthrough Designer of the Year 2007. Wrd wikszych projektw pracowni Estudio de Arquitectura mona wymieni: Centrum Kultury Entrambasaguas w Cantabria 2008 r., renowacj szkoy SEK w Santa Isabel 2007 r. i Casa Decor w Miami 2006 r.
Parking Canovas Valencia zosta zaprojektowany w chodnej kolorystyce (z wyjtkiem klatek schodowych), ale nie ustpuje poprzednikowi pod ktem emocji, jakie wzbudza.
66 66
67 67
Wierz, e skoro projektujemy przez emocje, to budujemy za pomoc koloru. Nie przyklejamy koloru do powierzchni jak tapety do cian. To jest wielka rnica! Czy fakt, e jest Pani zwolenniczk projektowania ekologicznego i zieleni, wpywa na projekty? TS: Zawsze. Wszystkie dobre projekty s ekologiczne, caa dobra architektura jest zielona. Pozostawanie w rwnowadze oznacza szacunek dla wiata. Gdzie poszukuje Pani inspiracji? TS: ycie jest moj inspiracj. Czerpi pomysy z codziennych wydarze. Moe
Wykada Pani obecnie na Universidad Camilo Jos Cela i w Interior Design Master na Universidad Politcnica de Madrid. Jak wiedz przekazuje Pani swoim studentom? TS: Prowadzc zajcia, zawsze podkrelam, e podstaw naszej pracy jest obecno na terenie budowy. Jak powiedzia Adolf Loss: jestemy murarzami, ktrzy nauczyli si aciny. Zachcam moich studentw do podrowania, poniewa zawsze jest to dowiadczenie magiczne! W swoim bardzo zajtym yciu zawodowym znalaza Pani czas na projektowanie maych form, takich jak wazony czy lampy. Skd pochodz te zainteresowania?
TS: Dobry architekt powinien umie zaprojektowa wszystko, od yeczki po miasto! Niewane jakiej wielkoci jest projekt najwaniejszym aspektem naszej dziaalnoci i praktyki zawodowej jest sposb, w jaki radzimy sobie z rnymi skalami. Czy ma Pani taki projekt, ktry darzy szczegln sympati? TS: Parking w hotelu Puerta de America, parking w hotelu Puerta de America, parking w hotelu Puerta de America, Eh,eh,eh !!! (miech) Dzikujemy za rozmow.
Projekt Isolee Claudio Coello Grafika przy klatce schodowej Parking Puerta America Balustrady z nadrukami Parking Canovas Valencia Unikalne miejsca postojowe Parking Canovas Valencia miae rozwizania kolorystyczne
2 3 4
Parking Puerta America zdominoway ywe kolory cie, pomaracze oraz motywy sylwetek zwierzt i ludzi. W projektach tych ostatnich czytelna jest inspiracja piktogramami i syntetyczn form przekazu znakw drogowych. Zastosowanie na cianach, wypenieniach balustrad i detalach wykoczeniowych nadrukw sprawia, e osoby zostawiajce na parkingu samochody chc zatrzyma si tu na duej.
Projekt Momentum Oficina wzbudza ogromne zainteresowanie unikalnymi formami architektonicznymi. Geometryczna gra kolorw i wzorw pokrywajcych ciany i posadzki wntrz podnosi jako i komfort pracy.
z cienia, rozgldania si wokoo siebie, moe z rozmowy z kim kogo nie znam, moe z zauwaenia zwykego przedmiotu. Z tych obserwacji rodz si pomysy, z ktrych z czasem moe powsta niesamowity nowy budynek! Syszelimy, e planuje Pani otworzy jedno ze swoich biur w Londynie. Czy to prawda? TS: Tak. Londyn to niezwykle chonny i kosmopolityczny rynek. Jest bardzo na czasie!
Parking Puerta America Piktogramy na cianach parkingu Projekt Momentum Oficina Wyraziste kontrasty Projekt Momentum Oficina
68
wiat architektury
wiat architektury
69
kach meblowych. Umiejscowione po wewntrznej stronie ramy i skrzyda pozostaj niewidoczne przy zamknitym oknie bd drzwiach zarwno od zewntrz, jak i wewntrz pomieszczenia. Czujniki s kompatybilne ze wszystkimi systemami alarmowymi. www.oknoplus.com.pl
Produkty z tej linii speniaj wymagania stawiane przez szpitale oraz obiekty uytecznoci publicznej, a ich uniwersalny design, oparty na prostych i nowoczesnych ksztatach, komponuje si z rnymi aranacjami wntrz. www.kfa.pl
kowo redukuj koszty utrzymania czystoci i eksploatacji klimatyzacji. Mona je czy z szybami niskoemisyjnymi Pilkington Optitherm lub Pilkington K Glass zapewniajcymi wiksz izolacyjno ciepln lub szkem laminowanym Pilkington Optiphon w celu izolacji akustycznej. www.pilkington.pl
www.wienerberger.pl
Divoroll Maximum S jest wytrzymaa na rozdzieranie dziki tkanej wkninie o duej zdolnoci wchaniania i pozbywania si wilgoci. Powoka jest antypolizgowa i odporna na opady atmosferyczne. Obydwa produkty posiadaj samoprzylepne paski, co pozwala na wysok jako wykonania prac dekarskich. www.monier.pl
premierze w 2009 roku. System ten to poczenie wygody z funkcjonalnoci. Magnes przyciga wzrok swoim wygldem, a jego wymiary nie dominuj przestrzeni. Rozwizanie jest elastyczne i doskonale sprawdza si zarwno w duych, jak i maych przestrzeniach publicznych. Zrnicowana i miaa kolorystyka pozwala zrealizowa niemal kad wizj projektanta i nadaje wntrzom wyjtkowy charakter. www.sigma.pl www.bnos.com
70
wiat architektury
wiat architektury
71
Historia i wspczesno
ZAMIESZKA
W SPICHLERZU
Sp. z o.o.
Wykonawca projektu technicznego i elewacji z cortenu na obiekcie Spichlerz Gliwice
Adaptacja
Adaptacja nie zakadaa znaczcych zmian w bryle budynku. Jednak z uwagi na zaprojektowany ukad mieszka, od strony poudniowo-zachodniej do istniejcej elewacji dobudowano dwa niezalene trzony komunikacyjne z ewakuacyjnymi klatkami schodowymi oraz windami, wykonane w konstrukcji elbetowej. Piony zdylatowano od istniejcego budynku, a miejsce styku z elewacj rozwizano za pomoc przeszkle, co wyrnio je wizualnie. Zachowanie spjnej kolorystyki zapewniono przez oboenie trzonw blach stalow o kolorystyce rdzawo-brzowej. W paszczyznach frontowych wprowadzono przeszklenia wielkoformatowe. Elewacj poddano renowacji i konserwacji. Naprawiono obrbki blacharskie gzymsw, rynny i rury spustowe. Wyczyszczono powierzchnie cian i usunito oryginaln lusark eliwn, a w jej miejsce osadzono
Lokalizacja
Spichlerz znajduje si w bardzo atrakcyjnej czci Gliwic, wypenionej nisk i redniowysok zabudow rezydencjonaln. Jest on otoczony starodrzewem i ssiaduje z Parkiem Grunwaldzkim. Ta atrakcyjna lokalizacja jest nietypowa dla obiektw i terenw poprzemysowych. Zrewitalizowany budynek stanowi cz zespou koszar dawnej Pruskiej Jednostki Wojskowej w Gliwicach. Kompleks, ktrego powstanie datuje si na 1895 rok,
Wntrza
Pozostawiono oryginalny charakter wntrz, zarwno mieszka, jak i lokali usugowych. Zachowano surow ceg i drewnian konstrukcj budynku w naturalnej barwie. Elementy te poddane zostay jedynie oczyszczeniu oraz stosownej impregnacji. Nowo projektowane klatki schodowe wykonano w technologii betonu architektonicznego w poczeniu ze wspczesn informacj wizualn. Piony komunikacyjne od strony pnocno-wschodniej zostay odrestaurowane, a do ich wntrza wprowadzono nowe dwigi
AMIE:
M A
AA
RCHITEKTURA:
- Projektowanie, wykonawstwo,
monta elewacji kamiennych - Kominki, fontanny - Posadzki kamienne
ul. Prof. Myczkowskiego 63, 30-198 Krakw tel: 012/ 256 05 20, fax: 012/ 256 05 21 e-mail: biuro@ankora.com.pl www.ankora.com.pl
72
wiat architektury
wiat architektury
73
podchodzimy do spraw projektowych bardzo indywidualnie. Podobnie jak u medykw: primum non nocere, std staramy si przeprowadza operacj w sposb dyskretny. Czasami jednak obiekt wymaga wikszej ingerencji i w takim przypadku nie boimy si pokaza wyranie, co jest now substancj, a co star, i odpowiednio wywaamy rwnowag pomidzy nimi. Bardziej interesuje nas jednak metodyka projektowania i w zgodzie z ni podejmujemy decyzje estetyczne. Jest to waniejsze ni prba pseudo kontynuacji zastanego utworu. Prosz nam opowiedzie, jak dalece rnia si Pastwa wizja przebudowy od koncepcji inwestora. Czy powstaway na tym tle konflikty? Mielimy szczcie do inwestora wiadomego i kulturalnego, co pozwolio nam wsplnie wypracowa koncepcj przebudowy i adaptacji. Trudno wic mwi o rozbienociach oczekiwa w stosunku do projektu. Zgodnie z zasad: lekarz leczy, mechanik naprawia, a architekt projektuje obdarzono nas duym zaufaniem, ktrego staralimy si nie zawie. Rnica wystpia w zderzeniu z polskim rynkiem mieszkaniowym, gdzie na podstawie przeprowadzonych specjalistycznych bada rynkowych szybko okazao si,
e polski loft to 70150 m2, a nie zakadane 150300 m2. Zmusio nas to do rezygnacji z koncepcji duych jednoprzestrzennych loftw obsugiwanych z istniejcych klatek schodowych i podziau budynku na wiksz ilo mieszka. Paradoksalnie to badania rynkowe zaowocoway zauwaaln dzisiaj hybryd architektury zabytkowej i wspczesnej, wymuszajc konieczno dobudowy dwch wie komunikacyjnych. Czy wsppraca z konserwatorem zabytkw przy projekcie spichlerza bya dla Pastwa satysfakcjonujca? lski Wojewdzki Konserwator Zabytkw ma od dawna renom urzdu otwartego i wiatego. Dziki okazanemu zaufaniu oraz brakowi obaw w korzystaniu ze wspczesnego jzyka architektonicznego jako koniecznoci cigoci rozwoju przestrzeni, udao si w wyniku licznych spotka wypracowa obecn koncepcj. Pomimo zdecydowanych wspczesnych form szanuje ona zastan tkank historyczn i tworzy spjny, chocia zrnicowany wewntrznie, hybrydowy organizm. W elewacjach zastosowali Pastwo interesujce rozwizania materiaowe. Zauwaylimy bardzo nietypowy dobr produktw
chemicznych do renowacji cegie. Czy byo to podyktowane chci uzyskania konkretnego efektu wizualnego, czy te stanem technicznym fasady? Zarwno aspekty estetyczne, jak i zwizane z fizyk budowli, byy dla nas wane. Dobr wspomnianych produktw by dokonywany ze specjalistami zajmujcymi si renowacj poszczeglnych elementw budynku. Nasz gwn intencj staa si ch zachowania prawdziwej, niczym nieudawanej kolorystyki oryginalnej fasady i zapewnienie jej odpowiednich cech fizycznych, wpywajcych na dalsze ycie budynku. Trzony komunikacyjne zostay pokryte blach o rdzawym zabarwieniu. Czy ma ona si starze wraz z elewacj, czy zostaa tak przygotowana, aby zachowaa swj obecny wygld duszy czas? Jako wspczesne uzupenienie zastanych elewacji uylimy blachy szlachetnej, ktrej patyna przypominajca rdz kontynuuje rnorodno fasady ceglanej oraz w naszej opinii uzupenia jej szlachetny charakter. Materia ten z biegiem lat zmienia odcie, aby w finalnej fazie osign w miar jednolit barw. Decyzja o uyciu Cortenu dojrzewaa dugo, szukalimy bardzo wielu materiaw, ale nadal, szczeglnie po zrealizowaniu, uwaamy, e bya to decyzja waciwa. W portfolio pracowni jest duo wspczesnych rozwiza, obiektw uytecznoci publicznej (m.in. kompleks biurowy w odzi, hotel w Kowarach, centrum sportowe Fairplay). Jak w tak tematyk wpisuj si realizacje zwizane z rewitalizacjami?
Jestemy architektami, std podejmowane przez nas tematy dotycz wszystkich aspektw przestrzeni. Poniewa bardziej interesuje nas sama metodyka projektowa ni jedynie mylenie o estetyce, do atwo angaujemy si w projekty o rnej skali oraz przeznaczeniu, w tym projekty komercyjne, pozornie wydajce si bardzo odlegymi.
W rzeczywistoci jednak zadanie do rozwizania przez architekta jest zawsze takie samo i dotyczy po prostu przestrzeni, w ktrej yjemy. z ukaszem Zaga, Przemem ukasikem i Rafaem Dziedzicem rozmawiaa Magdalena Buczek
Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Architekci Wsppraca autorska Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto Autor projektu technicznego i wykonawca elewacji Producent systemw stalowych elewacyjnych Producent wyrobw silikonowych Producent nowoczesnych systemw hydroizolacji, termoizolacji oraz zazielenienia dachw
Gliwice, ul. Zygmunta Starego 24a medusa group Przemo ukasik, ukasz Zagaa Rafa Dziedzic, Kuba Pudo, Tomasz Majewski, Dominik Jaksik, Dawid Beil, Krzysztof Drozda, Justyna Siwiska, Agnieszka Szewera, Jakub Mago 20072008 20082009 Wektor Inwestycje sp. z o.o. 6 136,58 m2 1 216,25 m2 12 596,71 m3 Ankora sp. z o.o. Ruukki Polska sp. z o.o. Silikony Polskie sp. z o.o.
74
wiat architektury
UNIKALNE ROZWIZANIA
SYSTEM FASAD KASETONOWYCH
Kasetony elewacyjne RSP wykonane s ze stalowych arkuszy blachy z odpowiednio uformowanymi krawdziami. Dziki moliwoci indywidualnego doboru wielkoci kasety, bogatej kolorystyce, rnorodnoci powok czy rnej szerokoci cze uzyskujemy nieograniczon moliwo zaprojektowania fasady budynku rwnie w poczeniu z innymi materiaami elewacyjnymi. Wielkoci kasetonw zale od wielu czynnikw: gruboci materiau, z ktrego s one wykonane, rodzaju stosowanego metalu oraz ogranicze produkcyjnych. Oczekiwany efekt estetyczny uzyskujemy przestrzegajc podstawowych zasad projektowania oraz kontrolujc waciw jako montau na budowie. Ruukki dysponuje najwiksz palet kolorw standardowych, kasetony mog by wykonywane z blachy o gruboci 1,2 mm, 1,5 mm, 2,0 mm. W celu zapewnienia idealnie paskiej powierzchni kasetonw o duych wymiarach panele RSP500G maj usztywnion tyln cz. Tabela rekomendowanych wymiarw dla kasetonw elewacyjnych pomaga w eliminowaniu zjawiska falowania ich powierzchni. Dla okrelenia wielkoci poszczeglnych kaset stosujemy trzy wymiary: szeroko, wysoko i gboko kasety. Podana musi by rwnie szeroko szczelin pomidzy kasetonami.
ARCHITEKTONICZNE RUUKKI
W zalenoci od typu, kasetony RSP wystpuj z widocznymi lub z ukrytymi cznikami mocujcymi je do konstrukcji wsporczej. System RSP i RSP G standardowo wykonywany jest ze stali ocynkowanej ogniowo, powlekanej powok organiczn PVDF gruboci 27 m. Powoka PVDF zostaa opracowana specjalnie do zastosowania na elewacjach budynkw, posiada doskonae waciwoci chronice materia przed korozj oraz bardzo dobr odporno na promieniowanie soneczne. Odporno na korozj jest uzyskana dziki poczeniu waciwoci stali zimnowalcowanej ocynkowanej ogniowo oraz powok ochronnych: poczenie w procesie powlekania cynku i warstw ochronnych zapewnia znacznie lepsz odporno na korozj ni w przypadku oddzielnego ich stosowania. Powoka organiczna zabezpiecza warstw cynku przed dziaaniem wilgoci oraz substancji agresywnych zawartych w powietrzu, gwarantujc waciw ochron rdzenia stalowego. Warstwa cynku spowalnia natomiast proces korozji w przypadku, gdy powoka organiczna ulegnie zarysowaniu. Kasetony elewacyjne Ruukki produkowane s rwnie ze stali COR-TEN oraz ze stali nierdzewnej, aluminium, stali kwasoodpornej i miedzi. Kasetony z blachy COR-TEN razem z akcesoriami tworz w peni wykoczone i dokadnie zwymiarowany system elewacyjny, ktry dziki penej patynacji stali COR-TEN daje wysok jako wykoczenia powierzchni fasady. Z powodu swego unikalnego skadu chemicznego blachy ze stali COR-TEN maj znacznie lepsz odporno na korozj atmosferyczn ni podobne elementy ze zwykej stali wglowej. Stale odporne na korozj atmosferyczn s stosowane w konstrukcjach architektonicznych bez wymaganej dodatkowej obrbki powierzchni. Zastosowanie tego gatunku stali eliminuje potrzeb nakadania dodatkowych powok podczas produkcji i okresu eksploatacji, redukujc zanieczyszczenie rodowiska i obniajc koszty w okresie ycia produktu. Dla kadego projektu materia kasetonw dobierany jest indywidualnie. Bardzo efektownie prezentuj si obiekty budowlane,na ktrych poczono rne typy kasetonw wykonanych np. ze stali powlekanej powok PVDF i stali COR-TEN. Kasetony w obrbie tej samej elewacji mona te rnicowa ich gbokoci dostpn w zakresie od 20 do 60 mm.
nego. Zamwienia na kasetony s skadane na bazie projektu wykonawczego elewacji, zawierajcego opis konstrukcji, kierunek montau kasetonw, szeroko poziomych i pionowych szczelin midzy kasetonami, ktre zapewniaj wentylacj przestrzeni midzy kasetonami, a warstw ocieplenia i umoliwiaj termiczne ruchy elewacji. Dla uatwienia montau kasetony s indywidualnie numerowane. Wymiary kasetonw musz zgadza si z rysunkami architektonicznymi, ktre zawieraj zwymiarowane detale pocze poziomych i pionowych kasetonw, naronikw, obrbek otworw. Na bazie tych planw montayci mog odpowiednio mocowa poszczeglne elementy elewacji. Rysunki montaowe powinny zawiera rwnie ilo wkrtw oraz ich rozmieszczenie uwarunkowane wielkoci kasetonw oraz si oddziaywania wiatru. W kasetonach typu RSP200, RSP500 i RSP500G zakres szerokoci szczelin poziomych i pionowych wynosi od 5 do 30 mm. Przy wywinitych na zewntrz krawdziach montaowych kasetonw RSP100 ocynkowane profile konstrukcji nonej s zakryte. Przy kasetonach RSP200, RSP500 i RSP500G w miejscu pionowych szczelin widoczny jest profil kapeluszowy, ktry jest lakierowany w kolorze kasetonw. Poziome krawdzie kasetonw s pochylone (wyjtek stanowi RSP100), zapewnia to moliwo odprowadzenia wody na zewntrz elewacji i przedua trwao materiau.
OBRBKI BLACHARSKIE
Ilo obrbek dla elewacji moe zosta okrelona precyzyjnie dziki waciwemu projektowi wykonawczemu. Podobnie jak w przypadku kasetonw, obrbki powinny by wykonane wedug danych wymiarw w fabryce z blachy w tym samym kolorze co kasetony elewacyjne. Najczciej stosowane s obrbki otworw okiennych i drzwiowych oraz obrbki attyk, okapw i pocze z innymi elewacjami. Due dowiadczenie Ruukki w projektowaniu i dostawie systemw elewacyjnych opartych na kasetonach RSP pomaga w osigniciu najlepszych efektw. Elewacja budynku stanowi wizytwk dla waciciela budynku, a ciekawa fasada wzbudza szerokie zainteresowanie obiektem budowlanym.
Dodatkowych informacji o kasetonach i blachach ze stali Cor-Ten udziela Adam Myliwiec: tel. kom. 601-333-926, adam.mysliwiec@ruukki.com Rautaruukki posiada swoje oddziay w 27 krajach i zatrudnia 11 700 osb. Obroty netto w 2009 roku wyniosy 2,0 miliardw euro. Akcje Spki notowane s na Giedzie Papierw Wartociowych NASDAQ OMX w Helsinkach (Rautaruukki Oyj: RTRKS). Koncern posuguje si marketingow nazw Ruukki.
WENTYLACJA
Elewacje z kasetonw elewacyjnych RSP projektowane s jako wentylowane. Pomidzy kasetonami, a powierzchni ocieplenia powinna zosta zapewniona szczelina wentylacyjna (min. 20 mm), umoliwiajca cyrkulacj powietrza. Spodnie krawdzie kasetonw posiadaj otwory pozwalajce na odprowadzenie skondensowanej pary wodnej na zewntrz elewacji. W przypadku elewacji z kasetonw RSP600 ze stali COR-TEN konstrukcja elewacji musi mie zapewnion swobodn wentylacj ze wszystkich stron. Powietrzne kanay wentylujce musz by gbokie na przynajmniej 30 mm. Wszystkie elementy ze stali COR-TEN musz by oddzielone od siebie i od innych powierzchni metalowych, na przykad przy pomocy podkadek z gumy EPDM. W celu zapewnienia harmonijnego ksztatu elewacji wykonuje si kasetony narone, mog one by proste rwnoramienne i nierwnoramienne w ksztacie liter L i U. Dopuszczalne wymiary kasetonw naronych opisane s w oddzielnej tabeli wymiarowej.
R kki Polska Sp. Ruukki P l k S z o.o. ul. Jaktorowska 13 96-300 yrardw Infolinia: 0 801 11 33 11
biuro@ruukki.com www.ruukki.com/pl
76 6 76
wiat architektury wiat architektury wi arc itek y w t architektury r tekt wiat architektury
77 77 77
ltranger
Dom wakacyjny na Korsyce Do Francji przyby Pan w 1965 r. i w zasadzie od razu rozpocz prac przy Orodku Sportw Zimowych w Avoriaz. Jak dua bya to zmiana dla polskiego architekta wyksztaconego w kraju? Bogusaw Brzczkowski: Studia skoczyem na Politechnice Gdaskiej w 1961 r. Pocztkowo pracowaem w Polsce w Miastoprojekcie przy odbudowie Teatru w Gdasku. Gdy przyjechaem do Francji, by to okres wielkiego rozwoju ekonomicznego, potrzeby mieszkaniowe rosy, kilometrami budowano lokale socjalne. Wikszo pracowni wykonywaa plany architektoniczne, w nieskoczono powtarzajc mieszkania typowe. Na szczcie szybko trafiem do biura, ktre zaczynao budowa stacj sporstycznej. Oczywicie teraz poziom szk francuskich bardzo si zmieni na lepsze. Co dla Pana byo najwikszym problemem w tych pierwszych latach pracy zawodowej na terenie Francji? BB: Przeduenie paszportw w naszym konsulacie sprawiao kopoty. Kontakty z rodzin w Polsce te byy utrudnione. Jak potoczya si Pana dalsza kariera zawodowa? BB: Od roku 1969 byem wsplnikiem pracowni GEA, ktr prowadziem razem z trzema architektami francuskimi. Wszyscy bylimy laureatami konkursu Program Nowej Architektury. Otrzymalimy liczne zamwienia na projekty socjalnych budynkw mieszkalnych HLM. Wntrze domu na Korsyce
FRANCUSKIE KRAJOBRAZY
Wywiad z Bogusawem Brzczkowskim
tw zimowych w Avoriaz. Byo w tej pracowni kilku Polakw: Andrzej Wujek, Jerzy Hataa, Urszula Mrowiec, Wojtek Suchodolski i moja ona Elbieta. Razem z modymi architektami francuskimi Jacquesem Labro, Jacquesem Orzoni i Pierrem Lombardem mielimy okazj zrobi co nowego. Pracowalimy na miejscu w grach, robilimy duo makiet, a nasze przygotowanie techniczne pozwalao na urzeczywistnienie idei nowatorskich. Dla Polakw by to duy szok i wyzwolenie kady pomys mg by zrealizowany. Jak francuscy architekci postrzegali Pana? Czy odbiega wwczas Pan od nich zakresem wiedzy, a moe byo wrcz odwrotnie? BB: W rodowisku architektw nie mielimy problemw z integracj. W tych czasach lata 50. i 60. polscy architekci byli bardziej przygotowani technicznie ni francuscy. Ecole de Beaux Arts ksztacia tylko od strony artyProjekty Logements HLM przycigaj uwag niespokojnymi liniami, ciciami fasady, bogat tektonik. Czy wntrza rwnie powtarzaj ten ukad? Na co kadli Panowie nacisk w projektowaniu tych przestrzeni wielorodzinnych? BB: Pracujc nad nimi, prbowalimy wdroy idee wypracowane w Avoriaz, tj. zrnicowanie planw lokali, zastosowanie pod dachem rozwiza dwupoziomowych, systemu komunikacji pozwalajcego na kontakt midzy mieszkacami (m.in. galerie i wewntrzne ulice). Chcielimy te wzbogaci sylwet budynkw. Zrealizowalimy okoo tysica mieszka w nowych miastach. Rwnoczenie zaczlimy pracowa na Korsyce i w Portugalii, tworzc domy wakacyjne przy polach golfowych. Idee integracji i kontakt wntrza z pejzaem doprowadziy do uycia struktur drewnianych, inspirowanych systemem amerykaskim. Z pocztku mielimy due trudnoci ze znalezieniem klientw.
Ambasador architektury drewnianej we Francji, mistrz amania konwencji, mionik gry faktur i geometrycznych zestawie Bogusaw Brzczkowski w rozmowie z Joann Jabosk tak mwi o swojej architekturze: zastosowanie drewna daje duo moliwoci rozbicia bryy. Przestrzenie na zewntrz budynku, tarasy, balkony i ich penetracja wntrza, due przeszklenia otwarte na pejza, sposb rozwizania dachw, stwarzaj nastrj i pozwalaj unikn partycypacji dekoratora.
78 78
79 79
Villa M w Sperone Z czasem reklam zrobili nam znani publicyci i aktorzy, ktrzy znali realizacje amerykaskie i publikowali zdjcia swoich domw w prasie. Pracownia projektowa GEA/Brzeczkowski powstaa w 1999 r. Prosz nam powiedzie kilka sw o tym, jakie byy pocztki jej dziaalnoci i jaki profil ma obecnie? BB: Pracowni GEA/Brzeczkowski prowadz indywidualnie. Robi gwnie domy wakacyjne na Korsyce i rzadziej renowacje (np. Chatillon, Vanves przyp. redakcji). Na przedmieciach Parya domy robotnicze z pocztku XX w. s powikszane i nadbudowywane przez mode maestwa, ktre poszukuj komfortu. Daje to czsto okazj do ciekawych rozwiza przestrzennych. W projektach Pana willi szczegln uwag zwraca gra formy, amanie konwencji, uciekanie od typowego mylenia o domu jednorodzinnym. Skd takie podejcie do zagadnienia? BB: Praca z bezporednim klientem jest bardzo interesujca. Kady projekt podpoDom Falatte na Korsyce rzdkowuj terenowi i osobowoci uytkownika, co skutkuje rnorodnoci rozwiza. Zastosowanie drewna daje duo moliwoci rozbicia bryy. Przestrzenie na zewntrz budynku, tarasy, balkony i ich penetracja wntrza, due przeszklenia otwarte na pejza, sposb rozwizania dachw, stwarzaj nastrj i pozwalaj unikn partycypacji dekoratora. Wprowadzi Pan do francuskiej architektury drewno jako podstaw budynku. Takie podejcie spotkao si pocztkowo z entuzjazmem czy moe z nieufnoci inwestorw? BB: Struktury drewniane s obliczane statycznie, co daje du lekko budynkom. Zawsze podobay mi si idee oszczdnego uywania materiaw. Takie podejcie bliskie ekologii jest teraz na czasie... Dzikujemy za rozmow!
W 1961 r. Bogusaw Brzczkowski ukoczy studia architektoniczne na Politechnice Gdaskiej, a cztery lata pniej wyemigrowa do Francji. W latach 19661969 wsppracowa przy projekcie Orodka Sportw Zimowych w Avoriaz. W 1969 r. wsplnie z Guy Andre, Guy Breton i Jacques Roques (wszyscy byli laureatami konkursu Program Nowej Architektury) utworzy grup architektoniczn GEA (Groupement dtudes Architecturales), ktra zaprojektowaa tysice mieszka i uksztatowaa nowe miasta: LIsle dAbeau, Marne la Valle. Od 1970 r. architekt pracuje na Korsyce, gdzie zaprojektowa centrum administracyjne Sartene oraz wille i szkoy od jedenastu lat w ramach wasnej pracowni projektowej.
80 80
wiat architektury
81
Z wizyt w firmie
FIRMA ALSAL
Maopolskie przedsibiorstwo projektuje, produkuje i montuje konstrukcje oraz elementy ze szka i aluminium dla budynkw uytecznoci Firma publicznej, mieszkalnych i przemysowych i technologie w oparciu o najnowsze technologie i trendy architektoniczne. nieustannie modernizuje metody wykonawstwa i na bieco je wdraa. Z jej wacicielem Wojciechem Hudyk rozmawiaa Karolina Cawricz.
Wojciech Hudyka: Dziaalno prowadzimy w kilku dziedzinach wykorzystujcych i bazujcych na przetwrstwie aluminium dla potrzeb budownictwa. S to m.in. wielkopowierzchniowe przeszklenia, aluminiowo-szklane ciany osonowe, elewacje dla awangardowych budynkw, ciany dziaowe typu przestawnego, wszelkiego rodzaju balustrady, okadziny elewacyjne z pyt kompozytowych oraz ceramicznych. Projektujemy i wykonujemy rwnie dachy szklane w wielu technologiach - caoszklanych i opartych na bazie konstrukcji stalowych. Ponadto jestemy w stanie wyposay nasze konstrukcje w automatyk, bazujc na urzdzeniach czoowych producentw. Wyej wymienione konstrukcje i urzdzenia w sposb umiejtny projektujemy oraz stosujemy w naszych systemach w oparciu o wymagania architektw. Moemy swobodnie twierdzi, e jestemy w stanie rozwiza najbardziej skomplikowane konstrukcje zarwno od strony estetycznej jak i technicznej oraz ze wzgldu na bezpieczestwo uytkowania. Projektujc i wykonujc nasze systemy oraz nieustannie rozbudowujc zakad produkcyjny i biuro konstrukcyjne staramy si dorwna czoowym firmom zachodnim reprezentujcym t bran. W portfolio Pastwa firmy sporo jest realizacji dotyczcych salonw samochodowych. Czy mona powiedzie, e specjalizuj si Pastwo w tego typu realizacjach? WH: Specjalizujemy si we wszelkiego rodzaju konstrukcjach aluminiowo-szklanych oraz szklanych. Bez wzgldu na to, czy projektujemy lub wykonujemy salon samochodowy, czy obiekt wielkopowierzchniowy, staramy si maksymalnie wykorzysta nasz wiedz i dowiadczenie. To prawda, e zrealizowalimy sporo salonw samochodowych rnych marek, wsppracujc z wieloma biurami architektonicznymi. Dzisiaj moemy powiedzie, e nasza praca i dowiadczenie nie poszy na marne wci rozbudowujemy istniejce obiekty, budujemy nowe, w wikszoci dla klientw, ktrzy wracaj do firmy po kilku latach i bardzo dobrze oceniaj nasz prac. Dlatego nasi klienci i biura architektoniczne chc z nami pracowa i nie ukrywamy, e z wzajemnoci. Patrzc na Pastwa bogate dowiadczenie i park maszynowy, czy mona powiedzie o firmie, e spenia kade architektoniczne marzenie projektanta? WH: Zdecydowanie tak. Staramy si spenia wikszo ycze naszych klientw oraz architektw, z ktrymi pracujemy. Nie boimy si trudnych zada. Realizujemy najbardziej
wyszukane konstrukcje w oparciu o projekty czsto wydajce si nie do zrealizowania. Nasi inynierowie s do dyspozycji klientw w kwestii doradztwa technicznego ju na etapie koncepcji obiektu, dziki czemu jestemy w stanie tak przygotowa konstrukcje i zrealizowa stan surowy, aby rozwizania elewacji i wszelkich struktur aluminiowo-szklanych speniay oczekiwania inwestora i projektanta. Istniej Pastwo na rynku od 17 lat. Od kiedy konstrukcje aluminiowe stay si tak popularnym rozwizaniem wrd architektw? WH: Od okoo dziesiciu lat obserwujemy zwikszone zainteresowanie konstrukcjami aluminiowo-szklanymi. Trzeba rwnie przyzna, e moliwoci, jakimi dysponuj polskie firmy, znacznie si poszerzyy. Nasza firma kilkakrotnie zwikszya zatrudnienie, wyposaylimy perfekcyjnie park maszynowy, centrum logistyczne oraz biuro projektowe, oczywicie nie zapominajc o rozwoju merytorycznym kadry. Nasi pracownicy uczestnicz w szkoleniach i seminariach w kraju i za granic, nieustannie poszerzajc swoj wiedz. Biorc pod uwag wietne przygotowanie firmy w projektowaniu i produkcji konstrukcji aluminiowo-szklanych oczywiste jest, e zarwno architekci, jak i inwestorzy, chc korzysta z naszych usug, podnoszc jednoczenie presti projektowanych obiektw. Czy mog Pastwo porwna wspprac z polskimi i z zagranicznymi architektami?
WH: Zdecydowanie moemy postawi w tym miejscu znak rwnoci. Jako ich pracy, efekty i moliwoci nie odbiegaj od siebie. Jestemy zadowoleni ze wsppracy ze wszystkimi projektantami, nawet chiskimi, z ktrymi realizujemy hotel w Krakowie. Poziom jest bardzo wyrwnany. Ktra z ukoczonych realizacji, bazujcych na Pastwa rozwizaniach, podoba si Wam najbardziej pod wzgldem architektonicznym? WH: Wszystkie realizacje zaprojektowane i wykonane przez naszych pracownikw s dobre, zale jednak od zasobnoci portfela inwestora i pod tym wzgldem moemy je klasyfikowa na due, rednie i mae, ekstrawaganckie, skromne oraz praktyczne. Szczycimy si trudnymi realizacjami, ktre stanowi intelektualne wyzwanie. Wdraamy tam nasze autorskie rozwizania, pozytywnie zaskakujemy inwestorw, architektw i zwykych odbiorcw. Dumni jestemy z obiektw, ktre robi wraenie i s dobrze odbierane przez uytkownikw. Polski architekt to bardziej inynier czy artysta? WH: Polski architekt jest inynierem, artyst, menaderem i ekonomist. wietnie czy wszystkie te funkcje i z powodzeniem wykorzystuje wiedz z kadej z tych bran. Czy maj Pastwo jakie niespenione marzenie. W jakim projekcie lub u jakiego architekta chcieliby Pastwo zaistnie? WH: Kady ma marzenia. My marzymy o nieskrpowanych moliwociach zarwno technicznych, jak i finansowych. Marzenia o szklanych domach wanie si speniaj, a my w tym pomagamy. Czsto spotykaj si Pastwo na szkoleniach, konferencjach, imprezach branowych? WH: Jeli tylko czas na to pozwala. Du wag przywizujemy do tego typu spotka, pozwalaj na wymian dowiadcze, poszerzanie wiedzy. Pomimo wieloletniego dowiadczenia naszych pracownikw, wci si uczymy i dlatego korzystamy z kadej moliwoci pozwalajcej na poszerzenie horyzontw. Czego chcieliby Pastwo yczy polskim architektom? WH: Inwestorw ze wspaniaymi marzeniami, a take szerokich moliwoci, fantastycznych pomysw i wsppracy z biurami i firmami takimi jak ALSAL. Zapraszamy do wsppracy. fot. archiwum Alsal
wiat architektury wiat architektury
82 82
83 83
Wntrza
skosach wystpuj w wikszoci detali i elementw wykoczeniowych. Dziki indywidualnym projektom mebli, cian, wykadzin, sufitw, nic nie zakca logiki przyjtych rozwiza. Zastosowano tu wiele paszczyzn odbijajcych wiato i powierzchnie z grafik. Byszczce fronty mebli, czarny refleksyjny sufit, listwy z polerowanej stali sprzyjaj tworzeniu si iluzji i odrealnieniu wntrz, co potguje dodatkowo bardzo starannie zaprojektowane owietlenie. Kinkiety w strefie recepcji i poczekalni powstay wedug autorskiej koncepcji. Gruba, szlachetna wykadzina podogowa rwnie zostaa wykonana zgodnie z projektem Roberta Majkuta. Gwny motyw to ukad czarnych i tych linii, przeplatajcych si pod zmiennymi ktami na miedzianym tle. Ich rysunek odbija si w suficie, a to potguje zudzenie ruchu, jakie wywouj dynamiczne pasma. Cao domyka pionowy ukad tych, wietlnych yletek zlokalizowanych przy recepcji. Na cianach pooono toczone, jedwabne tapety w kolorze miedzi i grafitu. Uwag klientw przyciga take monolityczna brya recepcji wykonana z lakierowanego MDFu, naturalnej skry i szka hartowanego, barwionego w masie. W strefie
ZAMWIENIE INDYWIDUALNE
Sie Private Banking dla Alior Bank Polska
1
sugi typu Private Banking s przeznaczone dla najbardziej zamonych i wymagajcych osb. Oprcz wysokich standardw obsugi i produktw finansowych, banki staraj si nada odpowiedni opraw spotkaniom z klientem. Dlatego powstaj wntrza, w ktrych architektura i design stoj na najwyszym poziomie wiatowym. Zapraszamy Pastwa do wizyty w najnowszej placwce Centrum Private Banking Alior Banku, wykonanej wedug projektu i pod cisym nadzorem autorskim Roberta Majkuta, waciciela studia Robert Majkut Design.
Inspiracja
Identyfikacja wizualna banku zostaa zaprojektowana przez White Cat Studio i nagro-
dzona Zotymi Orami 2008. Oparty na wizerunku anioa stylizowanego na star rycin i trzech charakterystycznych kolorach: bordowym, tym i biaym, system bardzo szybko wszed do wiadomoci uytkownikw usug bankowych. W zwizku z tym projektant postanowi przyj jego elementy jako osnow do stworzenia koncepcji przestrzennej i formalnej wntrz, dostosowujc je do rangi projektowych pomieszcze, swoich wyobrae oraz dotychczasowych dowiadcze. Ponadto stara si zrezygnowa z osadzania wntrza w konkretnym czasie i stylu architektonicznym, std zastosowanie rozwiza klasycznych, czerpanych prosto ze rde designu amerykaskich biur z lat 50. i 60. W projekcie Robert Majkut zrezygnowa ze stosowania bieli i bordo na rzecz
kolorw: czarnego, miedzianego, szarego i grafitowego. Rozrni w ten sposb wygld pomieszcze Private Banking od charakteru placwek detalicznych, a take zadba o szczegln elegancj. Formy wntrz i wyposaenia opar na czytelnym w logotypie zestawieniu dwch kwadratw. Te wielokrotnie powielane ksztaty, czone ze sob w najrniejszych konfiguracjach, s wszechobecne. Autor wskazuje na powstawanie bezporednich skojarze z tradycjami Bauhausu czy geometrycznym malarstwem Pieta Mondriana.
Lokalizacja/Adres Projektant Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Nadzr nad realizacj
Warszawa Robert Majkut 2007 2008 Alior Bank 300 m2 Majkut Design
Recepcja
Koncepcja strefy wejciowej oparta zostaa na linearnoci obecnej w logotypie. Pasy horyzontalne, wertykalne i prowadzone po
84
wiat architektury
85 85
Wntrza
Budynek ratusza jest obiektem wolnostojcym, 4-kondygnacyjnym, cakowicie podpiwniczonym. Znajduje si w centrum redniowiecznego rynku, otoczony gliwick starwk. Przykryty zosta dachem stromym dwuspadowym o konstrukcji drewnianej z murowan wie o wysokoci okoo 40 metrw. Gwne wejcie do gmachu znajduje si po stronie poudniowo-zachodniej. Budynek ma podcie arkadowy o wysokoci jednej kondygnacji, zwieczony tarasem. Tu znajduje si zejcie do piwnic zajmowanych przez lokal gastronomiczny.
WNTRZA Z ROZMACHEM
Przebudowa wntrz ratusza w Gliwicach
Zakres prac
Ostatnia znaczna przebudowa ratusza miaa miejsce okoo 1979 r. W 2000 r. zmodernizowano piwnice, a dwa lata pniej wykonano renowacj elewacji. Przed remontem i przebudow z 2008 r. wntrza obiektu nie speniay wymogw prawa budowlanego i byy warunkowo dopuszczane do eksploatacji. Prace projektowe obejmoway swoim zakresem wntrza kondygnacji nadziemnych obiektu. Na kadym etapie byy uzgadniane ze lskim Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw, gdy ratusz znajduje si w rejestrze od 1960 r. Wiksze przebudowy nie mogy mie miejsca, wic podstawowe elementy none budynku pozostay nienaruszone. Usunito natomiast cianki dziaowe z lat siedemdziesitych oraz wykonano otwr w stropach w celu przeprowadzenia szybu windy.
4
poczekalni ustawiono wysokiej jakoci, markowe skrzane kanapy i fotele przy stolikach ze szka i stali chromowanej. Obszern szaf umieszczono za reliefowymi drzwiami, ktre bdc zamknite, w aden sposb nie zdradzaj ukrytych za nimi funkcji. Dominuj tu stoy wykonane wedug oryginalnych projektw Roberta Majkuta. Blat oparty na zestawionych ze sob kwadratowych polach, wzbogacony o wbudowane urzdzenia elektroniczne, wsparto na rozrzebionym w detale walcu ze stali chromowanej. Tak przygotowany mebel mona w kadym momencie przeksztaci w jednostk suc prezentacji multimedialnej czy wygodnej pracy komputerowej. Stoy wykoczono czarnym, fortepianowym lakierem o wysokim poysku i naturaln, mikk skr. ciany zostay pokryte ciemnymi, jedwabnymi tapetami. Ich kompozycj wzbogacono
Gabinety
Tu za recepcj, oddzielone od niej szklan cian w kolorze antracytowym, znajduj si pokoje do rozmw. Ich stylistyka zostaa znacznie uspokojona w stosunku do bogatej w bodce przestrzeni wejciowej.
reliefowym logotypem w lakierowanej na czarno zabudowie. Gabinety zamknito czarno-biaymi sufitami, w ktrych umieszczono elementy owietleniowe. Gadkie wykadziny podogowe stanowi to dla pozostaych elementw wntrza. Przed nadmiernym przegrzaniem pomieszczenia chroni drewniane, szerokie aluzje. W caoci placwki dominuje dostojna, szlachetna elegancja.
Podsumowanie
Zajmujc si designem od 1996 roku, studio Robert Majkut Design zdobyo dowiadczenie w kreowaniu przestrzeni spjnych, ale o awangardowym charakterze. Dziki temu udana i oryginalna realizacja dla Alior Banku staa si wyznacznikiem stylu dla caej sieci placwek, ktre bd powstawa w innych miastach Polski. Przeprowadzenie tak szeroko zakrojonego projektu nie byoby moliwe bez otwartej postawy inwestora i zainwestowania w dobry design.
1 Strefa poczekalni 1 2 Gabinet spotka z indywidualnie 2 zaprojektowanym stoem 3 Recepcja 3 4 Dynamika przestrzeni 4
87 87
Rzut II pitra
Po uzgodnieniu z konserwatorem zabytkw wstawiono nowe, wzmocnione drzwi wejciowe z litego dbu, nawizujce swoim charakterem do zabytkowej elewacji.
Program uytkowy
W ratuszu na parterze mieci si obecnie Sala lubw (sala wielofunkcyjna), reprezentacyjny hall oraz szatnia i portiernia. Na I pitrze zlokalizowano sal konferencyjn oraz bankietow z zapleczem. Istnieje moliwo poczenia ich w pomieszczenie jednofunkcyjne (np. sal wystawiennicz). Kolejna kondygnacja ma sal sesyjn z widowni i klub Rady Miejskiej (z moliwoci utworzenia z nich pomieszczenia jednoprzestrzennego), pokj biurowy wielofunkcyjny (urzdnikw stanu cywilnego lub obsugujcy sal). Ponadto na kadym poziomie znajduj si sanitariaty, a pomidzy parterem i II pitrem funkcjonuje dwig dla osb niepenosprawnych. Ostania kondygnacja w formie poddasza przeznaczona zostaa na pokoje biurowe, pomieszczenia gospodarcze, wentylatorni, serwerowni i pomieszczenie porzdkowe. Ze wzgldu na bezpieczestwo sale nie mieszcz wicej ni 50 osb. Wntrza dla wikszej liczby uytkownikw wymagaj wielokierunkowej ewakuacji, ktrej zapewnienie nie jest moliwe w zabytkowym budynku.
Wykoczenia i materiay
Magdalena Pocica wskazuje: We wntrzach zastosowalimy amerykaskie, nie-
palne, lateksowe tapety projektantki Carey Lind, hiszpaski marmur, francuskie firanki z delikatnej koronki i... polski parkiet jesionowy. Zosta on specjalnie impregnowany olejem, ktry kolejnymi warstwami pracowicie wcierano w drewno. Tradycyjna technika pozwolia nie tylko uzyska interesujcy kolor, ale te zachowa i zakonserwowa materia na lata. Drewno jesionowe znajduje si na pododze, na mobilnych cianach dziaowych oraz meblach w postaci forniru wszystko zostao wykonane na specjalne zamwienie. Kondygnacje zostay podzielone na strefy kolorystyczne. Czerwie ze zotem zastosowana w Sali Rajcw to cikie zestawienie symbolizujce dostojestwo, powag i presti. Ma wiadczy nie tylko o randze miejsca, lecz take je wizualnie obnia. Zimny bkit w Sali lubw stanowi subtelne to dla sukien lubnych, a lekki, transparentny be sali konferencyjnej ma pomaga w skupieniu w czasie spotka. Marmury zastosowane nie tylko na podogach, ale rwnie na koronie sali sesyjnej to rozwizanie nieszablonowe. Architekt podkrela: W fazie projektowania zwracalimy szczegln uwag na akustyk wsppracowalimy ze specjalistami w tej dziedzinie i wykonalimy badania, eby zminimalizowa niepodane odbicia dwiku. Tym samym mielimy wpyw na polepszenie jakoci pracy i zmniejszenie zmczenia przebywajcych tam osb. Zastosowalimy monolityczne sufity podwieszane, ktre zdecydowanie poprawiaj akustyk wntrz, a tym samym komfort uytkowania obiektu.
Zaoenia i inspiracje
Architekci inspirowali si wntrzami National Gallery w Londynie. Jest ona doskonaym przykadem potraktowania budynku zabytkowego w sposb nowoczesny, bez odbierania mu historycznego klimatu. Tak o gwnych zaoeniach projektowych mwi architekt Magdalena Pocica: Zaleao nam na jednoznacznej identyfikacji wntrza jako posiadajcego histori, ale osadzonego w realiach XXI wieku. Chcielimy unikn surowego, odhumanizowanego wraenia, jakie daje zastosowanie betonu, stali, szka, tak preferowanych przez architektw, a nielubianych przez codziennego uytkownika. Warunki niezbdne do prawidowego funkcjonowania budynku ratusza zostay osignite dziki odpowiedniej i zgodnej z yczeniem inwestora lokalizacji miejsc o funkcjach uytkowych. Cay obiekt zosta powtrnie skomunikowany, zadbano o dostosowanie do aktualnych wymogw drg ewakuacyjnych i wyposaenia budynku. Wprowadzono wind dla osb niepenosprawnych. Wymieniono ele-
menty wystroju wntrz, w tym posadzki, okadziny cian i stropy. Cao obiektu po przebudowie spenia warunki techniczno-budowlane, sanitarne, BHP i jest zgodna z polskimi normami.
Przeprowadzone prace
W trakcie prac wykonawczych przebudowie poddano wiksz cz pomieszcze. Powikszono szeroko uytkow schodw i spoczniki klatki schodowej oraz wykonano wind dla osb niepenosprawnych. Dodatkowo wprowadzone zostay elementy ochrony przeciwpoarowej. Najtrudniejszym momentem przebudowy byo wykonanie szybu windy dla osb niepenosprawnych do poziomu II pitra, bez posadawiania jej na fundamencie. Po odpowiednim wzmocnieniu opiera si ona na stropie lokalu gastronomicznego. Z myl o osobach niepenosprawnych zaprojektowano take podjazd dla wzkw inwalidzkich, gwne cigi komunikacyjne na poszczeglnych pitrach oraz dwie toalety.
Kolejnym zagadnieniem problematycznym, z ktrym musiano sobie poradzi, by zy stan zabytkowej cegy, co okazao si dopiero na etapie budowy po zdjciu tynkw z lat 70. Projektantka mwi: Musielimy zastosowa specjaln mieszank tynkw, by nie pogarsza ich stanu. Niestety, uniemoliwio nam to pozostawienie odsonitej cegy na klatce schodowej, jak pierwotnie planowalimy. Utrudnieniem przy prowadzeniu instalacji, przede wszystkim klimatyzacyjnej, by zakaz naruszania istniejcej tkanki zabytkowych cian oraz niska wysoko kondygnacji. W zwizku z tym precyzyjnie projektowano przekroje przewodw wentylacyjnych w tak niewielkim i starym budynku trudno znale miejsce na potne centrale wentylacyjne. Ostatecznie jedna stana na tarasie, a druga na poddaszu. Wprowadzono cakowicie nowe instalacje wentylacyjne, wodno-kanalizacyjne, elektryczne i saboprdowe oraz komputerowe cza internetowe do Urzdu Miejskiego, take te zwizane z monitoringiem urzdze oraz sygnalizacj ewentualnych prb wama.
11 Budynek ratusza z zewntrz 22 Sala sesyjna rady miejskiej 33- Widok wntrza sali secesyjnej
Lokalizacja/adres Pracownia projektowa Architekt prowadzcy Architekci Data opracowania Data realizacji Inwestor Powierzchnia cakowita Powierzchnia zabudowy Kubatura brutto Generalny wykonawca
Gliwice, Rynek 1 Pracownia Architektoniczna Mezzanino mgr in. arch. Magdalena Pocica arch. Magdalena Pocica arch. Magdalena Pocica arch. Daniel Pocica 20062007 20082009 Gmina Gliwice 854,4 m2 419,5 m2 5 475 m3 Firma remontowa Welbud z Tarnowskich Gr
6
wiat architektury wiat architektury
88
wiat architektury
89 89
Lifestyle
WIELKI BKIT
Chcecie zobaczy omiornic, ktra w celu kamuflau zmienia ubarwienie i ksztat skry? A moe muren przyczajon w skalnym zakamarku i czyhajc na ofiar? Jeli tak, to nie ograniczajcie si do filmw przyrodniczych, tylko sami zanurkujcie w bkitn otcha.
W Polsce nurkowanie przestao by ju sportem zarezerwowanym dla wskiego grona pasjonatw. Coraz wicej urlopowiczw wybiera podwodne eskapady jako pomys na wakacyjn rozrywk. Zanim jednak przystpimy do eksplorowania gbin, trzeba przej kurs i zaopatrzy si w odpowiedni sprzt. nieostry. Waciwoci wody sprawiaj jednak, e obiekty s trzykrotnie wiksze ni w rzeczywistoci. Dobrze dobrana maska zapewni nam duy kt widzenia zarwno w pionie, jak i w poziomie. Rurka, zwana fajk, pozwala oddycha bez unoszenia gowy ponad powierzchni wody. Zaawansowane modele w znaczym stopniu uniemoliwiaj dostanie si wody do fajki. Petwy odpowiadaj za sprawne poruszanie si w podwodnej przestrzeni i speniaj rol efektywnego napdu. Typ kaloszowy zakada si na goe stopy lub skarpet neoprenow. Maj one jednak mniejsz si cigu, dlatego wikszo nurkw wybiera petwy paskowe, ktre wymagaj zakupu butw neoprenowych. Dziki nim mona swobodnie porusza si bez petw po kamienistych plaach. Podeszwy butw nurkowych zapewniaj stabilno przy chodzeniu po liskich skaach oraz dnie, a take chroni nasze stopy przed ostrymi muszlami czy oparzeniami. Jest to przydatne zwaszcza dla naukowcw, ktrzy schodz pod wod, by zbiera prbki i obserwowa flor i faun. Mao dowiadczeni ograniczaj si do pywania przy powierzchni. miali i zdolni do wstrzymania oddechu na dusz chwil, nurkuj gbiej. Ci bardziej bojaliwi zabezpieczaj si kapokiem umoliwiajcym utrzymanie dodatniej pywalnoci. jest w nich przejrzysto i nisza temperatura wody ni za granic. Nasi rodacy najczciej nurkuj w Morzu Czerwonym u wybrzey Egiptu.
Tanie pywanie
Kursy nurkowania i snorkelingu (pywanie powierzchniowe tylko ze sprztem ABC, czyli rurk, mask i petwami) s nie tylko rozrywk dla bogatych. Szkolenia zaczynaj si ju od 900 zotych. Przystpi do nich mog nawet omioletnie dzieci. Wystarcz chci i zawiadczenie lekarskie o braku przeciwwskaza do uprawiania tego sportu. Poziom rodzimych instruktorw nie odbiega od standardw wiatowych. Zwaszcza od chwili, gdy w kraju pojawia si organizacja PADI (Professional Associaton of Diving Instructors). Aby nurkowa, nie trzeba posiada specjalnych umiejtnoci ani by niezwykle wysportowanym. Polskie zbiorniki nie s jednak dobre do stawiania pierwszych krokw, bo mniejsza
90
91
Lifestyle
stwo wrakw. Sporo z nich zatono podczas dziaa II wojny wiatowej. Na dnie spoczywaj rwnie stosunkowo mode wraki, ktre mona eksplorowa, np. Jan Heweliusz prom, ktry zaton 13 stycznia 1993 roku w drodze ze winoujcia do Ystad w Szwecji. Pozazdroci Egipcjanom mona za to temperatury wody. Przy wraku Heweliusza waha si ona w granicach zaledwie 510C.
Kolorowe notebooki
Nie mniej interesujca jest eksploracja najbardziej spektakularnego wraku Morza Czerwonego, czyli frachtowca Thistlegorm. W padzierniku 1941 roku parowiec transportowa z Glasgow zaopatrzenie dla brytyjskiej 8 Armii stacjonujcej w Egipcie. W swoj ostatni podr statek wyruszy do Egiptu, gdzie zosta zaatakowany przez niemieckie bombowce. Kilkadziesit lat pniej mionicy podwodnych eskapad mog podziwia m.in. lokomotyw, ktra si wybuchu wyleciaa ze statku, jeepy, motory, elementy samolotw oraz dziaka przeciwlotnicze.
W Polsce te mona
Cudze chwalicie, swego nie znacie? Nic z tych rzeczy. Polska jest take wspaniaym miejscem, gdzie mona uprawia nurkowanie. W poudniowej czci kraju atrakcyjne s kamienioomy. Na pnocy nie brakuje za czystych jezior. Ryby wiszce w toni wygldaj inaczej ni na haczyku wdki. Ciekawym zjawiskiem s take awice drobnicy, ktre pyn u naszego boku i towarzysz przez duszy czas niczym nurkowy partner. No i jest jeszcze Batyk, na dnie ktrego znajduje si mnCzy to ciepe wody poudniowe, czy nieco chodniejsze krajowe, nurkowanie stao si dla wielu Polakw pasj, ktra oddala od monotonii ycia codziennego. Jeli chcecie swj wolny czas spdzi aktywnie i przey podwodn przygod, nie zwlekajcie. Bkitna otcha na was czeka.
Seria notebookw multimedialnych firmy Sony powikszya si o dwa nowe produkty z szybkim dostpem do Internetu bez uruchamiania komputera. Pierwszy model Vaio E z 14-calowym ekranem cechuje ywa kolorystyka obudowy oraz wywietlacz panoramiczny o rozdzielczoci 1600 x 900 pikseli. Kolejny, z duym, 17-calowym ekranem, ma wydajn kart graficzn, klawiatur z penowymiarowym blokiem numerycznym oraz kontrastowy wywietlacz z podwietleniem LED.
Aparat fotograficzny DMC-G2 firmy Panasonic pozwala na ustawienie ostroci, parametrw ekspozycji i zwolnienie migawki poprzez jedno dotknicie ekranu. Na uwag zasuguj: wywietlacz LCD o przektnej 3,0 cala oraz wizjer 1,4x (0,7x), pracujce w trybie Live-View. Filmy nagrane w formatach Motion JPG i AVCHD Lite mona odtwarza na ekranie telewizora. Tryb My Colour oferuje siedem predefiniowanych ustawie kolorystycznych i jeden program niestandardowy dopasowany do obiektu, a tryb Movie P pozwala sterowa przyson podczas nagrywania. Aparat dostpny jest w trzech kolorach: czarnym, czerwonym i niebieskim. www.panasonic.pl
www.sony.pl
Technolux stworzy seri lamp azienkowych z linii Bathroom. Z matowego aluminium wykonano kinkiety Missouri, ktre szczeglnie efektownie wygldaj na cianie utrzymanej w ciemnej kolorystyce. Mleczne szko i stal chromowana pozostaych lamp wspgraj z lnic armatur i jasnymi kafelkami. W okolicach wanny lub prysznica sprawdzaj si lampy Tahoe oraz Garda z prostymi, geometrycznymi oprawami wystpujcymi w licznych kolorach. Nie zaszkodzi im nawet bezporedni strumie wody, co gwarantuje wspczynnik ochrony IP 65.
www.pieknowdomu.pl
wiat architektury wiat architektury
92
93
2 / 2010
Wydawca: W.A. sp. z o.o. Adres Wydawcy i Redakcji: ul. Szewska 3a 50-053 Wrocaw tel. 71 369 93 49 fax 71 369 93 31 Redaktor Naczelna: dr in. arch. Joanna Jaboska tel. 71 369 93 62 j.jablonska@swiatarchitektury.com
ISSN: 2081-6413
SZTUKA ARCHITEKTURY
Teatr Rozrywki w Chorzowie spojrzenie autorskie
PORT LOTNICZY
Budowa terminala odpraw pasaerskich we Wrocawiu
SPLATANIE PRZESTRZENI
Budynek biurowo-usugowy w Warszawie
Sekretarz Redakcji: Szymon Ciach tel. 71 369 93 49 sz.ciach@swiatarchitektury.com Korekta: Maja Kadubek
wiat architektury
nowy miesicznik dla architektw.
OTWARTA PRZESTRZE DLA TWOICH POMYSW!
Autorzy: Marta Gowacka, Pawe Kraus, Magdalena Maszczyk, Grzegorz Mazur, Adam Osiski, Marcin Szczelina Kierownik Projektu: Magdalena Buczek tel. 71 369 93 45 m.buczek@swiatarchitektury.com Dzia marketingu i reklamy: Karolina Cawricz tel. 71 369 93 48 k.cawricz@swiatarchitektury.com Szymon Ciach tel. 71 369 93 49 sz.ciach@swiatarchitektury.com Redaktor techniczny: Tomasz Gowicki Druk: MeCo Media Communications GmbH Wiede, Austria Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstw, zmiany tytuw oraz niepublikowania ich bez podania przyczyny. Wszystkie materiay publikowane na amach wiata architektury objte s prawem autorskim. Przedruk i udostpnianie wycznie po uzyskaniu zgody redakcji. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoci za tre zamieszczanych ogosze i reklam. Wszelkie prawa zastrzeone W.A. sp. z o.o. Wrocaw 2010
Nowy natynkowy wideounifon Gira jest dostosowany do stylistyki osprztu elektrycznego. Gonomwicy wideounifon Gira zawiera najnowoczeniejsz technologi w najmniejszej obudowie. Wysokiej rozdzielczoci kolorowy wywietlacz TFT oferuje doskonaej jakoci obraz, a dziki technice pojemnociowej moe by obsugiwany lekkimi municiami palca. Wygld wideounifonu jest zgodny z liniami stylistycznymi Gira, dziki czemu zapewnia wyjtkow swobod w wyborze kolorw oraz ksztatw ramek i jest idealnie dostosowany do wzornictwa wycznikw i gniazd. Doskonao doceniona nagrodami iF product design, red dot award i Plus X Award 2009. Wicej informacji: tel.: 022 878 03 55, faks: 022 846 47 45, email: biuro@tema.pl lub www.gira.pl i www.gira.de/tuerkommunikation Na zdjciu; z lewej: Gira Wideounifon nt., z prawej: zestaw podwjny wycznik przyciskowy i gniazdo wtyczkowe, program stylistyczny Gira Esprit, szko C umbra / kremowy z poyskiem
Jeste autorem ciekawego projektu, ktrego realizacja zostaa ju ukoczona, i chcesz go opublikowa bezpatnie na naszych amach? Chciaby otrzymywa nieodpatnie miesicznik wiat architektury? Skontaktuj si z nami! biuro@swiatarchitektury.com tel. 71 369 93 45 wiat architektury to nowy miesicznik dla architektw, w ktrym prezentujemy najnowsze realizacje polskich biur projektowych. Magazyn dystrybuowany jest do biur architektonicznych, jak rwnie inwestorw, wacicieli firm budowlanych i deweloperskich, Wydziaw Architektury Urzdw Miast oraz bankw. Zapraszamy na nasz stron: www.swiatarchitektury.com, gdzie dostpne jest aktualne wydanie.
94
wiat architektury
hgschmitz.de