Nasza Matka Ziemia

Nie tak dawno uczono nas w szkole, e nasza Ziemia to staruszka liczca sobie kilka miliardw lat, a najprymitywniejsze lady ycia pojawiy si na niej w jej pnej staroci, czyli ok. p miliarda lat temu. Tylko niektrzy przypuszczali wtedy, e ycie powstao duo wczeniej, ale nie mieli na to dowodw. Oglnie wierzono, e wczeniej nie mogo si pojawi, bo Ziemia bya pynn kul ognist, jej magma nie tylko nie dopuciaby wody koniecznej do ycia na powierzchni, ale zniszczyaby wszystko inne, nawet najtrwardsze skay. Pierwotny czowiek uksztatowa si na Ziemi kilkaset tysicy lat temu. W ostatnich kilkudziesiciu latach geologowie i paleontolodzy dostali do rki nowe narzdzia i metody badawcze, w wyniku czego wiele si zmienio w tych stwierdzeniach. Pniej, po zakoczeniu moich studiw zauwayem, e przesunito pocztki ycia do ok. 3 i p miliarda lat. Dzi ju do dokadnie wyliczono wiek Ziemi na 4,6 miliarda lat, wiek czowieka cofnito w czasie do ok. 5 milionw lat, najwaniejsz jednak sensacj jest twierdzenie, e ycie na Ziemi mogo istnie zaraz po jej powstaniu z materii midzygwiezdnej. Owszem bya to kula ognista o bardzo wysokiej temperaturze, ale do szybko ostyga, moe nawet w cigu dwustu milionw lat, zaczy wtedy powstawa ldy i morza, a to, e do dzisiaj nie mamy w posiadaniu najstarszych ska, to nie wina temperatury, ale raczej silnych wiatrw, a jeszcze bardziej kwanych deszczw, ktre wszystko skutecznie niszczyy. Szokiem dla nauki stay si badania malusiekich krysztaw, prawdziwych twardzieli, zwanych cyrkonami ( przecitna wielko do 0,3 mm rednicy). Okazao si, e co z okresu prehistorii Ziemi dotrwao do naszych czasw. Te malestwa otworzyy naukowcom na nowo oczy na wiat. Znaleziono je pocztkowo w Australii w skaach pochodzenia duo pniejszego. Faktycznie to minera skadajcy si nie tylko z pierwiastka cyrkonu, ale take atomw tlenu i krzemu i ladowych iloci innych pierwiastkw, niektre z nich s radioaktywne. Wspczesnym naukowcom udao si ustali, e np. poowa czasu rozpadu uranu na ow to 4,47 miliardw lat, duej traci poow swej masy jeden z izotopw rubidu przechodzcy w izotop strontu, bo a 47 miliardw lat, radioaktywny wgiel (C14) zamienia si do poowy w wgiel normalny (C12) w cigu 5370 lat, itp. Przeomem naukowym byo wysanie tych ska z cyrkonem przez dwch naukowcw Roberta Pidgona i Simona Wildea na Uniwersytet w Camberze. Tu William Compston ci te mae krysztaki, wyszlifowa je i

bombardowa wizk jonw. W ten sposb udao mu si od minerau oddzieli poszczeglne atomy szcztkowych pierwiastkw, midzy innymi uranu. To pozwolio ustali, e badany krysztaek istnia od 4,3 miliarda lat. A wic w tym czasie, niedugo po zaistnieniu Ziemia miaa chodne skay. Ustalono pniej, e ju wtedy byy na niej oceany, bo cyrkony, by powsta, musiay mie kontakt z wod i znajdujemy je w rnych miejscach na caym globie. Istniaa te atmosfera, pocztkowo prawie wycznie wodorowa, ale do szybko znalazo si w niej wystarczajca ilo tlenu pozwalajcego na utrzymanie ycia. Inne najnowsze badanie atomw hafnu, neodymu, cezu, kwarcu i tytanu wzitych z cyrkonu potwierdziy tez o zimnej Ziemi sprzed ponad 4 miliardw lat. W r. 2007 naukowcy niemieccy zaczli analizowa ladowe atomy diamentu w cyrkonie i kilka lat temu opublikowali w czasopimie Nature wyniki tych docieka. Diament zaprowadzi ich do przyjrzenia si wglowi, z ktrego powsta. Okazuje si, e ten wgiel jest zbliony do wgla znajdujcego si w organizmach ywych. A wic nowa sensacja, bo ycie nie tylko mogo istnie prawie od pocztku istnienia naszej planety, ale w rzeczywistoci istniao. Inne najnowsze badania atomw litu wzitego z cyrkonu potwierdzaj, e 4,3-4,4 miliardw lat temu istniay na Ziemi, przynajmniej czasowo, warunki do rozwoju ycia. Badania mineraw na Marsie prowadz te do konkluzji,e i tam byo ycie, bo byy na nim jeszcze korzystniejsze warunki do zaistnienia ycia w tym samym czasie co na Ziemi. onglowanie milionami i miliardami lat to rzecz trudno wyobraalna. Pommy wyobrani. A wic wyobramy sobie, e wiek Ziemi trwa jeden rok. Ju w styczniu, wedug tych najnowszych bada, pojawiy si na niej pocztki ycia. Okres kambryjski, od ktrego zaczynaa si wiksza znajomo Ziemi zaczerpnita ju nie od cyrkonu, przypada na listopad. Pierwsi ludzie zaistnieli ok. godz. 19-tej w dniu sylwestrowym, a wspczesny czowiek pojawi si dopiero 5 minut przed pnoc tego dnia koczcego rok.

(Wiek Ziemi, Metody badania wieku Ziemi, Cyrkony, Wadysaw Pomaraski)