Jarosaw Wrblewski

Analiza Matematyczna A1, zima 2011/12

Liczby rzeczywiste, liczby wymierne i niewymierne.

Wykad: zad. 42-46 wiczenia 10.10.2011: zad. 52-64 Konwersatorium 10.10.2011: zad. 65-67 Kolokwium nr 2, 11.10.2011: materia z zad. 1-67

42. Dowie, e nie istnieje liczba wymierna dodatnia, ktrej kwadrat jest rwny 2. 43. Czy liczba 0,(9) = 0,999999... jest wymierna czy niewymierna? 44. Niech x = 1 + 3 + 9 + 27 + 81 + 243 + ... Wwczas x = 1 + 3 1 + 3 3 + 3 9 + 3 27 + 3 81 + 3 243 + ... = = 1 + 3 (1 + 3 + 9 + 27 + 81 + 243 + ...) = 1 + 3x , skd x = 1/2. Jak to moliwe, e suma liczb cakowitych dodatnich jest ujemna i niecakowita? Przykad 45. Dowie, e liczba log2 3 jest niewymierna. Rozwizanie: Przeprowadzimy dowd nie wprost. Zamy, e liczba log2 3 jest wymierna i niech m/n bdzie jej przedstawieniem w postaci ilorazu liczb naturalnych (zauwamy, e jest to liczba dodatnia). Wowczas otrzymujemy kolejno m log2 3 = n m/n 2 =3 2m = 3n . Ta ostatnia rwno nie jest jednak moliwa, gdy liczba 2m jest parzysta, a liczba 3n nieparzysta. Otrzymana sprzeczno dowodzi, e liczba log2 3 nie jest liczb wymiern. 46. Dla liczby wymiernej dodatniej q = m/n, gdzie m,n N, zapisa warunek log2 3 < q. Wykorzysta tez warunek do porwnania log2 3 z liczbami 3/2, 5/3 oraz 8/5. Zadania 47-51 to proste zadanka rachunkowe. Na wiczeniach prawdopodobnie wystarczy tylko porwna wyniki. 47. Przedstawi liczb 0,123(45) w postaci uamka zwykego. 48. Przedstawi liczb 0,1(270) w postaci uamka zwykego. Obliczy podajc wynik w postaci uamka zwykego 49. 0,(4) + 3 3,374(9) 50. (0,2(9) + 1,(09)) 12,(2) 51. (0,(037))0,(3) 52. Dowie, e liczba log12 18 jest niewymierna. Lista 2 -5Strony 5-8

Jarosaw Wrblewski 53. Dowie, e liczba 54. Dowie, e liczba 55. Dowie, e liczba

Analiza Matematyczna A1, zima 2011/12 15 jest niewymierna. 2 + 3 jest niewymierna.

log4 25 jest niewymierna. 56. Dowie, e liczba 3 2 + 3 3 jest niewymierna.

57. Rozstrzygn, czy liczba log2 3 + log4 5 jest wymierna, czy niewymierna. 58. Dowie, e liczba 7 5 jest niewymierna. Oszustwo 59. Zadanie: Dowie, e liczba 3 8 2 jest niewymierna. Rozwizanie I: Liczba 2 jest niewymierna. Take liczba 3 8 jest niewymierna, bo gdyby bya wymierna, to jej kwadrat 3 8 te byby liczb wymiern, a nie jest. Zatem liczba 3 8 2 jest niewymierna jako suma liczb niewymiernych. Rozwizanie II: Przeprowadzimy dowd nie wprost. Zamy, e liczba 3 8 2 jest wymierna i oznaczmy j przez w. Wtedy w = 3 8 2 w+ 2 = 3 8 w2 + 2 2w + 2 = 3 2 2 2 2(w + 1) + (w 1)(w + 1) = 0 Dzielc ostatni rwno przez w + 1 otrzymujemy 2 2 + w 1 = 0, co stanowi sprzeczno z zaoeniem wymiernoci liczby w, gdy lewa strona rwnoci jest liczb niewymiern i nie moe by rwna 0. Czy powysze rozwizania s poprawne? 60. Niech n bdzie liczb naturaln. Majc do dyspozycji nawiasy, n, liczby cakowite 1 oraz znaki +,,,: i zapisa liczb niewymiern dodatni mniejsz od n . 61. Liczby a i b s dodatnie i niewymierne. Czy moemy std wnioskowa, e liczba a + b jest niewymierna? 62. Liczby a + b, b + c i c + a s wymierne. Czy moemy std wnioskowa, e liczby a, b, c s wymierne? 63. Liczby a + b, b + c i c + a s niewymierne. Czy moemy std wnioskowa, e liczba a + b + c jest niewymierna? Lista 2 -6Strony 5-8

Jarosaw Wrblewski

Analiza Matematyczna A1, zima 2011/12

64. Liczby a + b, b + c, c + d i d + a s wymierne. Czy moemy std wnioskowa, e liczby a, b, c, d s wymierne? 65. Dowie, e nie istnieje liczba wymierna q speniajca rwno qq = 5 . 66. Chcemy zlokalizowa pooenie wzgldem liczb wymiernych, liczby rzeczywistej q > 1 speniajcej rwnanie z poprzedniego zadania. Dla dowolnej liczby wymiernej postaci m/n, gdzie m jest liczb cakowit, a n liczb naturaln, zapisa warunki m/n < q oraz m/n > q uywajc tylko liczb m, n, dziaa na liczbach cakowitych, znakw nierwnoci i ewentualnie symboli logicznych. Wykorzysta te warunki do porwnania liczby q z liczbami 5/2 oraz 25/12 (bez uycia kalkulatora, korzystajc z nierwnoci typu: 25 < 27, 125 < 128). 9 9/4 67. Ktra z liczb jest wiksza czy 6 ? 4 W rozwizaniu wolno korzysta z wasnoci potgowania, wolno wykonywa obliczenia na liczbach naturalnych mniejszych od 100 oraz wolno wykorzysta rwnoci 211 = 2048 i 37 = 2187.

Nierwnoci.
Przykady z wykadw

68. Oszacowa liczb 1000! od gry i dou przez potgi dziesitki. 69. Oszacowa od gry i dou wyraenie n + 1 + n + 2 + n + 3 + ... + 9n . 70. Dowie, e dla dowolnej liczby naturalnej n n
2

............ zachodzi nierwno

2 .

W miejsce kropek wstawi liczb, dla ktrej udaje si atwo zredagowa dowd. 71. To samo dla nierwnoci n4 72. To samo dla nierwnoci n8 2n . Zastanwi si nad modykacj dowodu tak, aby zmniejszy liczb wpisan w miejsce kropek. 73. Wskaza liczb naturaln n > 1 speniajc nierwno n1000 < 2n . 2n .

Lista 2

-7-

Strony 5-8

Jarosaw Wrblewski

Analiza Matematyczna A1, zima 2011/12

Przykad 74. Wskazujc odpowiednie liczby wymierne dodatnie C, D (niezalene od n) udowodni, e dla dowolnej liczby cakowitej dodatniej n zachodz nierwnoci 4n4 + 3n3 2 C D. 5n4 4n2 + 2 Rozwizanie: Szacujc dane wyraenie od gry otrzymujemy 4n4 + 3n3 2 4n4 + 3n4 0 7n4 = 4 =7. 5n4 4n2 + 2 5n4 4n4 + 0 n Z kolei szacowanie od dou prowadzi do 4n4 + 3n3 2 4n4 + 0 2n4 2n4 2 = = . 5n4 4n2 + 2 5n4 0 + 2n4 7n4 7 Zatem dane w zadaniu nierwnoci s spenione ze staymi C = 2/7 oraz D = 7. Przykad 75. Wskazujc odpowiednie liczby wymierne dodatnie C, D (niezalene od n) udowodni, e dla dowolnej liczby cakowitej dodatniej n zachodz nierwnoci 4n4 3n3 + 2 D. C 5n4 + 4n2 2 Rozwizanie: Szacujc dane wyraenie od gry otrzymujemy 4n4 3n3 + 2 4n4 0 + 2n4 6n4 = =2. 5n4 + 4n2 2 5n4 + 0 2n4 3n4 Z kolei szacowanie od dou prowadzi do 4n4 3n3 + 2 4n4 3n4 + 0 n4 1 = 4= . 4 + 4n2 2 4 + 4n4 0 5n 5n 9n 9 Zatem dane w zadaniu nierwnoci s spenione ze staymi C = 1/9 oraz D = 2. Oszacowa podane wyraenia od gry i od dou (n N) przez wyraenia rnice si staym czynnikiem dodatnim (o ile nie podano inaczej) 2n + 10n2 n4 + 2n3 + n + 7 n n+4+5 78. n 76. 77. 3 2 + n4 4n4 + n2 + 15 n +4+1 n! n2 + 1 + n2 + 2 + n2 + 3 + ... + 2n2 80. 79. 2n 5 + n! + 10n n6 + 5n + 4 n7 + 9 + 6 n + 1 + n + 2 + n + 3 + ... + 64n 81. 82. 4 83. 3 3 2n3 n2 + 7 n + 15 + 8 n + 1 + 3 n + 2 + 3 n + 3 + ... + 3 64n 6x7 5x5 + 7 x (tylko od gry, x R) 85. (x (0, +)) 84. 2 x +1 5x7 2x4 + 3 n5 + n4 + 1 1 1 1 1 86. (szacowanie postaci g C/n) 87. + + + ... + 5 + n3 + 5 2n n+1 n+2 n+3 2n n n n n 88. 2 + + + ... + 2 (szacowanie postaci g C/n) n 1 n2 + 2 n2 + 3 + n +n n (szacowanie postaci g C/n) 89. n+1 90. Oszacowa n n. Lista 2 -8Strony 5-8