Professional Documents
Culture Documents
FORMY REKLAMY
W SIECI
FOT. NOKIA
Czy kiedykolwiek tutaj klikne? Bdziesz klika! tak brzmia pierwszy przekaz reklamowy umieszczony na banerze internetowym. Od tego okresu mino ju ponad dziesi lat, a w wiecie komputerw i reklamy to bardzo duo. Czym jest reklama internetowa dzisiaj? Jakie przybiera formy?
Tomasz Frontczak
padzierniku 1994 r., w ramach kampanii reklamowej amerykaskiego giganta telekomunikacyjnego AT&T, zaprezentowany zosta pierwszy baner. Przewodnim hasem kampanii byo stwierdzenie you will, czyli bdziesz. W telewizyjnych i radiowych spotach reklamowych zadawane byy pytania typu: Czy kiedykolwiek rozmawiae przez telefon znajdujcy si na twoim nadgarstku?, Czy kiedykolwiek zacze oglda film w tej samej chwili, kiedy o tym pomylae? lub Czy kiedykolwiek uczestniczye w wykadzie prowadzonym przez osob znajdu-
jc si tysice kilometrw od ciebie?. Kady spot koczy si zawsze odpowiedzi: bdziesz. Firma AT&T zapewniaa ponad 10 lat temu, e bdziemy klika banery, prezentujc pierwszy m.in. na stronach portalu Yahoo (jak zamierzche to byy czasy, wiadczy wczesny adres Yahoo http://akebono.stanford.edu/yahoo/ pierwowzr utrzymywany na stronach Uniwersytetu Stanford). Umieszczenie banera w sieci zostao rozpowszechnione w prasie, w innym wypadku mao kto by si o banerze dowiedzia (dostp do Internetu mieli gwnie pracownicy na-
32
CMYK
WARSZTAT PROGRAMY MAGAZYN FIRMA Z OKADKI e-reklama NEWSY NA CD
ukowi). Czy przepowiednia si spenia? Najwyraniej tak, dzi baner to symbol reklamy internetowej, a sama sie przez niektrych uwaana jest za medium, ktre by moe pokona telewizj. Przez 10 lat historii baner ewoluowa w wielu kierunkach: krzykliwy, kolorowy, zawierajcy dwik, nieprzyjemne migajcy, czy w kocu w minimalnej formie jako tekstowy boks reklamowy. Mwic o ewolucji reklamy w Internecie nie mona si ograniczy tylko do graficznych form. Klasyczny baner jest w tej chwili uwaany za bardzo mao skuteczny rodek reklamowy. W ostatnim roku reklama w wyszukiwarkach internetowych napdzaa rynek. Bardzo duy rozwj jest dzi obecny na polu niewidocznym na pierwszy rzut oka przez uytkownika: modele rozliczania reklamy, systemy serwujce reklam w zalenoci od analizy kontekstowej (reklama kontekstowa), czy emisja reklamy wedug zachowa uytkownika (reklama behawioralna). Przewiduje si, e wiatowy wzrost rynku reklamy bdzie spowodowany gwnie popularyzacj coraz bardziej wyrafinowanych narzdzi reklamy internetowej. Aby jednak cae rozwaania o reklamie w Internecie miay podstaw, naley wyj od tego, czy w ogle ma ona sens? Czy Internet jest medium godnym uwagi dla reklamodawcy?
Rys. 2. Promocja napoju Pamelo, ktry nie istnieje m online na caym wiecie do 2009 roku zwiksz si z 6,6 mld USD w 2003 r. do 16,1 mld USD. pop-up i pop-under graficzna reklama dynamiczna emitowana w oddzielnym oknie przegldarki po wejciu uytkownika na dany serwis; pop-up wywietla si na wierzchu okna przegldarki, natomiast pop-under pod spodem gwnego okna przegldarki w ten sposb kontakt z reklam nastpuje dopiero po zamkniciu okna przegldarki, spot internetowy (interstitial) graficzna reklama w formie penoekranowej animacji z moliwoci zawarcia efektw dwikowych, cakowicie przykrywajca tre strony, toplayer graficzna reklama w formie animacji z moliwoci zawarcia efektw dwikowych, wywietlana nad treci strony w dowolnym jej miejscu, tapeta (watermark) reklama graficzna wywietlana na caej stronie serwisu w tle treci, akcje sponsoringowe mog obejmowa umieszczanie sponsorowanych artykuw w serwisach internetowych, prezentacj logo sponsora, znaki wodne (watemark patrz wyej), organizacj konkursw itd., programy partnerskie (PP) systemy umoliwiajce zarabianie w Internecie poprzez oferowanie usug lub towarw wiadczonych przez firmy w zamian za gratyfikacj finansow dla firmy, waciciela programu partnerskiego, PP staje si narzdziem reklamy, reklama w wyszukiwarkach bardzo istotna forma reklamy, ktrej powicony jest cay nastpny artyku. n
33
CMYK
NA CD NEWSY Z OKADKI e-reklama FIRMA MAGAZYN PROGRAMY WARSZTAT
Reklama w wyszukiwarkach
Codziennie miliony uytkownikw Internetu poszukuj informacji przy uyciu wyszukiwarek dlatego wanie reklama w wyszukiwarkach jest tak skuteczna.
Tomasz Frontczak
INTERNETOWYCH
rytmy wyszukiwarek wykracza poza ramy tego artykuu. Krtko mona wymieni cztery najwaniejsze, ktre odgrywaj kluczow rol w najbardziej zaawansowanych technologicznie wyszukiwarkach zagranicznych: link popularity algorytmy opieraj swoj ocen na liczbie odsyaczy i ich jakoci z innych stron do strony ocenianej. Dla bogatego w tre serwisu mona liczy na bezinteresowne umieszczanie odsyaczy przez inne serwisy lub wacicieli prywatnych stron internetowych. Pozyskiwanie nowych przypomina czsto dziaania typowe dla tradycyjnego Public Relations np. poprzez umieszczanie artykuw w zaprzyjanionych serwisach internetowych w zamian za umieszczenie odsyaczy (istnieje rwnie moliwo kupienia odsyaczy w serwisach wysokiej jakoci); tre strony (ang. content) i wystpowanie sw kluczowych umieszczenie duej iloci informacji o danej dziedzinie w formie przygotowanej dla wyszukiwarki warunkuje szans na wysok pozycj. Nie ma to jednak nic wsplnego z prymitywnym wciskaniem sw kluczowych w dokument HTML; struktura serwisu powinna by atwo dostpna dla robota wyszukiwarki i odzwierciedla podzia tematyczny. Struktura odsyaczy powinna by zrozumiaa dla uytkownika, co zachci innych wacicieli serwisw do dodawania na swoich stronach tzw. gbokich linkw do promowanego serwisu (np. link do konkretnego artykuu); projekt graficzny wyszukiwarki nie potrafi interpretowa grafiki i maj due problemy z technologi Flash. Tekst zapisany w grafice nie jest czytelny dla wyszukiwarki bezwartociowy z punktu widzenia rankingw.
Praca wykonana przez specjalistw od pozycjonowania nie jest natychmiast widoczna. W przypadku budowania serwisu od zera jego wypozycjonowanie to czsto minimum trzy miesice. Wyszukiwarki odwieaj swoje bazy z pewn cyklicznoci, poza tym zliczenie wszystkich odsyaczy prowadzcych do naszego serwisu take moe zaj sporo czasu. W ostatnim roku do wyszukiwarek (np. Google) zostay zaimplementowane algorytmy, ktre maj za zadanie wychwycenie stron nagle mocno optymalizowanych (np. nage pojawienie si duej liczby odsyaczy to podejrzenie o ich masowe kupno) dla danych sw kluczowych. Rankingi takich stron s pomniejszane, utrudnia to szybkie zdobycie wysokich pozycji. Czsto okazuje si, e dla danego sowa lub frazy konkurencja jest tak wysoka, e bardzo trudno bdzie zbudowa w krtkim czasie stron mogc przebi konkurencj. Co wtedy pocz? Rozwizania s dwa: zadowoli si dobrymi pozycjami w rankingu dla mniej konkurencyjnych sw powizanych z nasz ofert lub zainwestowa w patn form reklamy w wyszukiwarkach.
34
FOT. NOKIA
radycyjna reklama to nadawanie treci do potencjalnego klienta (odbiorcy) prba przekonania go do produktu. Wyszukiwarki internetowe dziaaj w odwrotnym kierunku. Dotychczasowi odbiorcy staj si nadawcami, informuj czego potrzebuj. Rnica jest ogromna, gdy inicjatywa i pierwszy komunikat wychodzi od odbiorcy. Philip Kotler, wybitny teoretyk i praktyk marketingu, definiuje marketing jako proces spoeczny i zarzdczy, dziki ktremu konkretne osoby i grupy otrzymuj to, czego potrzebuj i co pragn osign poprzez tworzenie, oferowanie i wymian posiadajcych warto produktw. adne dotychczas znane medium nie umoliwiao tak bezporedniego wyraania potrzeb. Wyszukiwanie stao si podstawow aktywnoci internautw. Badania pokazuj, e wikszo z nich zapoznaje si tylko z pierwsz plansz wynikw zwrconych przez wyszukiwark, a tylko 20,8% badanych zapoznaje si z drug stron wynikw, gdy pierwsza strona ich nie satysfakcjonuje. W tym momencie do dziaania wkraczaj specjalici do marketingu internetowego w wyszukiwarkach (SEM search engine marketing). Cel ich dziaania osignicie wysokiej pozycji w rankingu dla odpowiednich sw kluczowych moe zosta osignity na dwa sposoby: poprzez optymalizacj serwisu pod ktem wyszukiwarek (SEO search engine optimization, web positioning) lub kupowanie i zarzdzanie patn reklam w wyszukiwarkach.
CMYK
WARSZTAT PROGRAMY MAGAZYN FIRMA Z OKADKI e-reklama NEWSY NA CD
niektrych zapyta moemy jednak zauway (patrz ilustracja) take linki sponsorowane. Pojawiaj si one tylko nad organicznymi wynikami (w polskich portalach za ich emisj pobiera si opat uzalenion od liczby emisji reklamy CPM patrz sowniczek). W Onecie sytuacja moe si jeszcze bardziej skomplikowa, bo niektre boksy sponsorowane wywietlane s take powyej organicznych wynikw, pod linkami sponsorowanymi (co pokazuje ilustracja).
FOT. NOKIA
Rys. 4. Linki sponsorowane w Google Koszty emisji reklamy klasycznego linku sponsorowanego (wedug nazewnictwa Google) rozliczane s wedug modelu PayPerClick (PPC pa za kade kliknicie) Pozycja linku sponsorowanego uzaleniona jest od iloczynu zdeklarowanej ceny (CPC) za kade kliknicie oraz popularnoci stworzonej reklamy (wskanika CTR patrz sowniczek). Takie rozwizanie umoliwia wykazanie si osobom piszcym tekst boksu (copywriterom) czym lepszy tekst, tym wicej osb klika reklam. Pozycja ostatecznie determinowana jest wielkoci iloczynu CTR x CPC. Patna reklama w wyszukiwarkach ma pozytywny oddwik wrd uytkownikw, gdy nie jest kojarzona ze spamem (niechcian, nachalnie wciskan reklam przyp. red.). Wyranie odrnia si od reszty wynikw i jest mao inwazyjna. Skada si z samego tekstu, wic nie powoduje opnie w adowaniu strony. Jak mona wykorzysta potencja tkwicy w reklamie patnej? Skorzysta z istniejcych systemw do zarzdzania ni. Dla polskich fraz kluczowych sensownym bdzie uycie systemu Google AdWords (patrz ramka Reklama w Google 10 krokw), Boksw Onetu czy te Boksw Wirtualnej Polski. INTERNET.luty.2005
Reklama kontekstowa to gwnie tekstowe odsyacze. W ramach systemu mona rwnie umieszcza reklam graficzn, animowane banery. Co to wszystko ma wsplnego z wyszukiwarkami? Po pierwsze najpopularniejsze systemy do zarzdzania i publikacji reklamy kontekstowej zostay stworzone przez firmy posiadajce wyszukiwarki: Google (AdSense) i Yahoo (Overture Content Match). Poza tym, co istotniejsze, niewiadomie mona sta si reklamodawc systemu reklamy kontekstowej, korzystajc z Google AdWords do zarzdzania linkami sponsorowanymi w wynikach wyszukiwarki (patrz Reklama w Google 10 krokw krok 10).
35
CMYK
NA CD NEWSY Z OKADKI e-reklama FIRMA MAGAZYN PROGRAMY WARSZTAT
Rozmowa z Krzysztofem Gontarkiem, redaktorem naczelnym i wydawc serwisu Dziennik Internautw (www.di.com.pl)
MAGAZYN INTERNET: Dziennik Internautw to serwis idealne dla nich rozwizanie to reklama speniajca 4. Do tej pory zwikszanie si ogldalnoci serwisu cieszcy si coraz wiksz popularnoci. Co jest jednoczenie kilka warunkw: dociera do konkretnego czsto stawao si niejednokrotnie gwodziem do gwnym rdem dochodu dla serwisu? profilu grupy odbiorcw, charakteryzuje si jego trumny (koszty transferu coraz wikszej iloci KRZYSZTOF GONTAREK: Na dzie dzisiejszy wysok skutecznoci (przypominam, e danych). Teraz, im wiksza ogldalno, tym wik gwne rdo dochodu Dziennika to rekla w wikszej mierze zaley to od reklamo sze dochody. ma. Poza tym Dziennik uczestniczy w r dawcy ni reklamobiorcy), przy okazji 5. Adsense oszczdza nasz czas w kontaktach i nego nych programach partnerskich oraz udo umoliwia budowanie wiadomoci marki, cjacjach z klientami. stpniamy za drobn opat zasoby archi m.in. poprzez wysoki wspczynnik kontak MI: Czy wic AdSense moe stanowi zagroenie walne serwisu, ale obroty z tego tytuu nie tu z reklam w danym serwisie. Oczywicie dla polskich sieci reklamowych? s jeszcze zbyt znaczce. bardzo wanym aspektem jest rwnie KG: Tak, wedug mnie AdSense bdzie stanowio po MI: Jak ofert reklamow ma DI? umiarkowana, odpowiednio dopasowana wane zagroenie dla polskich sieci reklamowych, KG: Firmy pragnce dotrze ze swoj ofert do przekazu reklamowego cena. ktrych oferta jest skierowana zazwyczaj do duych do czytelnikw DI mog skorzysta z rnych form Skuteczne dotarcie do czytelnikw danego serwisu i rednich reklamodawcw. Poniewa firmy te maj reklamy graficznej, linkw sponsorowanych oraz re mona zazwyczaj osign poprzez emisj kampanii czsto bardzo sprecyzowane wymagania i chc trafi klamy tekstowej w biuletynie. Na reklam wizualn reklamowej skadajcej si z kilku rnych form prze do okrelonego odbiorcy, wiele serwisw zrzeszonych skadaj si przede wszystkim 3 rodzaje banerw: bill kazu. Dziki temu mamy gwarancj, e reklama dotrze w sieciach, ktre nie speniaj kryteriw reklamodaw board, boks rdtekstowy oraz skyscraper wszyst praktycznie do kadego internauty odwiedzajcego da cy, jest pomijanych w ich kampaniach i oczywicie nic kie o wymiarach zgodnych z zaleceniami IAB. Dodat n witryn, a do wikszoci co najmniej kilkakrotnie. nie zarabia na tym. kowo istnieje moliwo emisji generalnie nielubia I wcale nie oznacza to, e kampania musi by droga. W AdSense jest inaczej. Ju na pierwszy rzut oka wi nej przez internautw, ale skutecznej, jeli chodzi MI: W tej chwili serwis DI nie jest obecny w adnej da, e ten rodzaj reklamy jest dostpny take dla ma o CTR reklamy typu popup. W ofercie znajduje si te sieci reklamowej. Dlaczego? ych firm, a nawet mikrofirm, ktre chtnie zostawiaj watermak, czyli moliwo wstawienia opracowanego KG: Bylimy w sieci kilka lat temu i efekty finansowe tam swoje pienidze. Poza tym, przystpi do AdSen przez klienta ta w danej czci serwisu. byy niezbyt zachcajce do pozostania w takim uka se moe prawie kady serwis bez wzgldu na ogldal W przypadku linkw sponsorowanych wydzielilimy dzie na duej. Duo bardziej opaca si nam organiza no, liczy si jedynie jego zawarto. Zatem poza w serwisie dwie strefy, ktre rni si nie tylko poo cja sprzeday reklam poprzez accountw, dla ktrych medium reklamowym program te moe sta si dla eniem, ale i ograniczeniami w przypadku liczby zna ta forma rwnie jest bardzo opacalna i wygodna, polskich mikro i maych firm oraz serwisw take kw skadajcych si na tekst reklamowy. Ofert uzu a i dla nas procent podziau dochodw jest zadowala jednym ze rde dochodu. penia reklama tekstowa w codziennym biuletynie wy jcy. Poza tym coraz wiksz rol zaczyna w DI odgry Obawiam si tylko, eby szybko nie skoczy przez syanym do prenumeratorw oraz rne mniej popu wa program AdSense Google, dziki ktremu nie oszustwa, ktrych dopuszczaj si niektrzy, tzw. larne, ale cakiem skuteczne formy, takie jak moliwo mamy darmowych przebiegw (a tego nie mog za armie klikaczy, o ktrych zreszt byo wspominane przeprowadzenia na amach DI konkursu, kwizu, czy pewni nam sieci reklamowe). w poowie zeszego roku na amach Magazynu Inter te opublikowanie artykuu sponsorowanego. MI: No wanie, od trzech miesicy w Dzienniku net (MI 08/2004 przyp. red.) i DI. MI: Ktre formy reklamy charakteryzuj si najwik mona zauway duo reklamy kontekstowej, ser MI: Jak ocenia Pan rozwj reklamy Internetowej sz skutecznoci (np. najlepszy parametr CTR)? wowanej przez Google z programu AdSense. Jakie w Polsce w porwnaniu z trendami na wiecie? s dowiadczenia serwisu z tym programem? KG: Na pewno zauwaalne jest coraz wiksze zaintere KG: Z moich obserwacji wynika, e wysoko para KG: Z punktu widzenia DI jest to cakiem dobre roz sowanie polskich firm reklam w sieci. Moe jeszcze metru CTR w ogromnej mierze zaley nie od formy re wizanie, gdy: nie na tak skal jak w USA czy UE, jednak poprawa klamy, a gownie od atrakcyjnoci przekazu, ktry da 1. Wspomniany ju wyej brak tzw. darmowych przychodw ze sprzeday reklam w biecym roku na reklama sob niesie i waciwego doboru serwisu przebiegw praktycznie kada odsona niesie za jest wyrana. Potwierdzaj to take przedstawiciele (jego grupy docelowej) na reklam danej usugi lub sob moliwo tworzenia dochodu. sieci reklamowych i portali. produktu. 2. Mamy moliwo poznania realnej wartoci danej Ponadto warto zauway aktywn dziaalno Oczywicie w kadym serwisie s jednak takie miejsca, strefy reklamowej i jej waciwej wyceny. rnych organizacji i polskich firm (np. IAB, Pol w ktrych nawet sabo opracowana przez zleceniodaw 3. Minimalne obroty s teraz na przewidywalnym skie Badanie Internetu, Gemius, due portale) na c reklama bdzie miaa stosunkowo du skutecz poziomie. polu standaryzacji nonikw reklamowych, spo no. W Dzienniku s dwie wyrniajce si jeli sobu serwowania reklam i pomiaru chodzi o CTR strefy: boks rdteksto ogldalnoci serwisw. Moim zda wy widoczny przy penej odsonie wia niem, na tym polu dziaania Polska domoci (dwie trzecie dotychczas ser dotrzymuje kroku nawet wiatowej wowanych w tym miejscu reklam osi czowce. gno redni klikalno pomidzy 3,5 MI: A czego najbardziej brakuje na a 4 %) oraz linki sponsorowane. rynku? Poza tym form bogat w moliwoci KG: Polskich odpowiednikw (nie przekazu, a zarazem charakteryzujc jednego ale kilku) przedsiwzicia si bardzo du skutecznoci s arty typu Adsense wydaje mi si, ze kuy sponsorowane. jest to idealne pole do zagospodaro MI: Co mgby Pan szczeglnie pole wania dla istniejcych ju, znanych ci dla maych i rednich firm, ktrych polskim webmasterom sieci rekla budety reklamowe zazwyczaj s bar mowych. Przejmujc zasady przy dzo ograniczone? stpowania do programu Google KG: Mae i rednie przedsibiorstwa za wystarczy tylko umoliwi wygod zwyczaj nie dysponuj wielkimi bude niejsz i szybsz ni w AdSense tami na reklam (kilkaset do kilku tysi (czeki) form wypaty zarobionych cy zotych), nie wspominajc ju o mi rodkw, co w przypadku polskiej krofirmach, ktrych jest w polskiej sieci firmy nie stanowioby adnego pro coraz wicej, a ktre czsto maj bu Przykady reklamy w serwisie DI: 1. Reklama serwowana blemu. A pole do zagospodarowania dety reklamowe rzdu kilkudziesiciu przez AdSense; 2. Baner reklamowy rectangle; jest wedug mnie ogromne. do kilkuset zotych na miesic. Zatem 3. Linki sponsorowane; 4. Artyku sponsorowany
36
INTERNET.luty.2005
CMYK
WARSZTAT PROGRAMY MAGAZYN FIRMA Z OKADKI e-reklama NEWSY NA CD
Tomasz Frontczak
el powstania wielu witryn maych firm sprowadza si do tego, aby informacja na nich zawarta dotara do waciwego odbiorcy. Gdy ju dotrze, naley go przekona o korzyciach wynikajcych z korzystania akurat z usug tej konkretnej firmy. Poniewa internauci s coraz bardziej niecierpliwi, a konkurencja oddalona jest o jedno kliknicie, funkcjonalno strony ma kluczowe znaczenie. A co z sam reklam? Jak zacz, do kogo si zwrci, czy skorzysta z usug firmy zewntrznej? Jeeli zleca co na zewntrz, to jak wybra wsppracujc firm? A moe sprbowa podj pewne dziaania we wasnym zakresie? Jak zarzdza rodkami, ktre formy reklamy wybra?
ciej oczekuje si podania ceny. O ile takie podejcie jest uzasadnione w przypadku np. zakupu sprztu komputerowego, gdzie ocena oferty jest prosta, to dla usugi promocji w Internecie kierowanie si cen moe by zgubne. Niedowiadczone firmy nie s czsto wiadome kosztw i podaj nierealnie niskie stawki. Z drugiej strony profesjonalne agencje medialne niechtnie odpowiadaj w peni na zapytania ofertowe, gdy taka odpowied wymaga sporej pracy z zakresu keyword research. Dlatego czsto dla wasnego zabezpieczenia daj zaliczki. W angielskiej terminologii wystpuj dwie frazy, ktre mog by tumaczone na zapytanie ofertowe. Fraza Request For Proposal (RFP)
najbardziej odpowiada polskiemu zapytaniu ofertowemu, natomiast Request For Information (RFI) mona przetumaczy jako zapytanie o informacj. Wanie z takiego zapytania powinno si skorzysta w przypadku prby oceny firmy zajmujcej si marketingiem internetowym. O co pyta? Jak technologi optymalizacji posiadacie? Czy moliwe jest uycie technik spamerskich dla wysoce konkurencyjnych sw? Jakich metod uywacie do tradycyjnej optymalizacji? W jaki sposb rozliczacie swoje usugi? Jakie dziaania podejmowane s przez was w ramach bada nad sowami kluczowymi?
37
FOT. NOKIA
Polskie firmy s coraz bardziej wiadome faktu, e umieszczenie strony w Internecie to dopiero pocztek obecnoci w sieci. E-marketing staje si znaczc czci mediaplanw firm. Ronie zainteresowanie usugami zwizanymi z promocj w wyszukiwarkach.
Zareklamowa si W INTERNECIE
CMYK
NA CD NEWSY Z OKADKI e-reklama FIRMA MAGAZYN PROGRAMY WARSZTAT
Istniej serwisy, ktre nie nale do sieci reklamowych. Najczciej s one niszowe i wskie tematycznie. Posiadaj ofert reklamow, czsto o duym marginesie negocjacyjnym. Mae serwisy coraz czciej staj si te partnerami programu AdSense (patrz poprzedni artyku). Sieci reklamowe i portale oferuj rne formy reklamy (najczciej oferta jest zbliona i obejmuje wszystkie podstawowe formy reklamy graficznej, reklam pop-up, e-mailing, akcje sponsoringowe), czc je w produkty reklamowe przeznaczone dla poszczeglnych rodzajw kampanii. Produkty te mog wyglda nastpujco: reklama kierowana do konkretnej grupy, reklama w serwisach niszowych, reklama o duym zasigu, reklama, gdzie gwnym celem jest reakcja (kliknicie lub dziaanie na witrynie klienta). Rys. 5. Udzia w rynku reklamy internetowej portali i sieci reklamowych, koniec czerwca 2004 (rdo: IAB) Stworzenie strony internetowej czsto zleca si na zewntrz wyspecjalizowanym firmom. Ju na tym etapie warto bra pod uwag moliwoci firmy w zakresie promowania serwisu w wyszukiwarkach internetowych. Niektre firmy nie bior pod uwag czynnikw wpywajcych na pozycje w wynikach zwrconych przez wyszukiwarki strony przez nich stworzone trudno wypromowa, czsto wymagaj cakowitej przebudowy serwisu, a co za tym idzie dochodzi do dublowania kosztw. Wynajcie zewntrznej firmy nie jest warunkiem koniecznym do rozpoczcia dziaa promocyjnych w Internecie. W polskich warunkach cigle mamy do czynienia ze spor liczb niszowych sw kluczowych, dla ktrych stosunkowo atwo wypozycjonowa stron w Internecie. Moe si tym zaj wewntrzny pracownik firmy odpowiedzialny za stron internetow. Musi on jednak zna podstawowe reguy i zasady optymalizacji. Mimo powszechnego dostpu do podstaw optymalizacji (prezentowanych niejednokrotnie take na amach MI zobacz np. MI 2/2004 Tajniki pozycjonowania stron WWW), ich stosowanie nie jest banalne i atwo o bdy (np. uycie technik z pogranicza spamu). Jeeli jestemy zainteresowani patn reklam w wyszukiwarkach (linki sponsorowane), a liczba sw nie jest przytaczajco dua, jestemy w stanie sami sobie poradzi (zobacz ramka Patna reklama w Google 10 krokw).
38
CMYK
WARSZTAT PROGRAMY MAGAZYN FIRMA Z OKADKI e-reklama NEWSY NA CD
cych jest wskanik Conversion Rate (CR). CR to procentowa liczba osb poddanych jakiemu dziaaniu, ktra wykona podan akcj. Dziaaniem moe by wywietlenie banera, ale take zapoznanie si z treci serwisu. Przykad: link sponsorowany umieszczony w Google miesicznie klika 2000 osb. Kade kliknicie to wejcie do sklepu internetowego. Z powyszego grona 50 osb dokonao zakupu w sklepie. CR dla reklamy w Google obliczamy w nastpujcy sposb: CR Google = 50/2000 x 100% = 2,5% W Internecie wystarczy jedno kliknicie, aby znale si w cakowicie innym miejscu. Dotyczy to take potencjalnych klientw, ktrzy odwiedzaj promowany serwis. Przejcie na stron konkurencji to kwestia sekund. Czsto CR jest niski ze wzgldu na bdy w budowie serwisu, ktry utrudnia wykonanie podanych dziaa (akcji) uytkownikowi. Budowa funkcjonalnego serwisu internetowego zwiksza CR. W najpopularniejszym modelu reklamy patnej w wyszukiwarkach Pay Per Click reklamodawca paci za kade kliknicie odsyacza prowadzcego do jego serwisu. Kada wizyta to konkretny koszt. Czym jest podana akcja? Dla sklepu bdzie to zakup, ale dla innego serwisu zarejestro-
FOT. NOKIA
INTERNET.luty.2005
39
CMYK
NA CD NEWSY Z OKADKI e-reklama FIRMA MAGAZYN PROGRAMY WARSZTAT
wanie si uytkownika w bazie lub wypenienie ankiety. CR skada si z wielu poziomw, wzajemnie ze sob poczonych wewntrz serwisu. Mona rozrni mikro i makroakcje. Conversion Rate moe by mierzone na wielu poziomach. Najbardziej oczywistym jest ten, gdy uytkownik dokona zakupu to moe by gwny cel istnienia strony. Sukcesem bdzie take wykonanie przez uytkownika innych akcji: wypenienie formularza rejestracyjnego, cignicie pliku z serwera, subskrypcja newslettera, wysanie zapytania lub wiadomoci. Wskanik Return of Investment (ROI) koszty i przychody Wskanik ROI zwrot z inwestycji moe zosta wyraony jako warto procentowa lub stosunek liczbowy. Najprostsza formua na ROI przedstawia si nastpujco: ROI = [(NOWY_PRZYCHD INWESTYCJE)/INWESTYCJE ] x 100% Przykad:
wygenerowany nowy przychd dziki inwestycji = 1000 z (to czy ten przychd jest w rzeczywistoci zyskiem dla firmy jest poza naszymi rozwaaniami) inwestycja = 250 z ROI = [(1000-250)/250] x 100% = 300% ROI mona przedstawi take jako stosunek liczbowy: 1000:250 = 4:1 Wskanik ROI bardzo dobrze sprawdza si w obliczaniu zwrotu inwestycji w reklam patn w wyszukiwarkach. W tym przypadku: NOWY_PRZYCHD = ILO_WEJ x CR x REDNI_ZYSK_KONWERSJA gdzie: ILO_WEJ ilo wej na nasz stron z wyszukiwarki poprzez reklam patn;
CR omwione wyej, REDNI_ZYSK_KONWERSJA ile rednio zysku przynosi wejcie, ktre koczy si wykonaniem makroakcji (czyli np. zakupu). INWESTYCJE to rodki finansowe zainwestowane w reklam patn w badanym okresie. Dla linkw sponsorowanych w wyszukiwarce bdzie to: INWESTYCJE = ILO_WEJ x CPC gdzie: CPC cost per click koszt kliknicia reklamy. Wskanik ROI moe te by ujemny, kiedy inwestycje w reklam przekrocz wygenerowane przychody. Obliczanie ROI to dopiero pocztek analizy. Wicej informacji na ten temat mona znale w artykule Reklama w wyszukiwarkach: pomiar kosztw i skuteczno, MI 3/2004. n
nieczne s elementy interakcji, dziki ktrym moe my zainteresowa odbiorc, oraz mocniejszy, czsto kontrowersyjny przekaz wyrniajcy kreacj wrd innych reklam. MI: Reklama w wyszukiwarkach jest uwaana za lokomotyw caego rynku reklamowego? Czy susznie? T: Czy caego rynku reklamowego? Myl, e nie. Lecz jeli chodzi o reklam usug dystrybuowanych wycznie za porednictwem Internetu, to przyznaj, e pierwsze miejsce w wyszukiwarkach to marzenie kadego powanego usugodawcy. MI: Jakie dowiadczenia z reklam w wyszukiwar kach ma NetArt? T: Prowadzimy dziaania zapewniajce nam dobre pozycje w polskich i wiatowych wyszukiwarkach, zarwno poprzez tradycyjne pozycjonowanie serwi sw, jak i linki sponsorowane. MI: Czy linki sponsorowane s skuteczne i jak ma j si do wysokich pozycji w naturalnych wynikach zwrconych przez wyszukiwark? T: Link sponsorowany nigdy nie bdzie mia tak do brych wynikw, jak zwyky link w wyszukiwarce, kt ry zosta wypozycjonowany na pierwszym miejscu.
40
INTERNET.luty.2005
CMYK
WARSZTAT PROGRAMY MAGAZYN FIRMA Z OKADKI reklama NEWSY NA CD
INTERNET.luty.2005
41
CMYK
NA CD NEWSY Z OKADKI e-reklama FIRMA MAGAZYN PROGRAMY WARSZTAT
7. 8.
1.
2. 3.
4.
ewentualnego kodu promocyjnego, zaakcepto wanie warunkw umowy (w jzyku angielskim), wybranie formy patnoci Kart kredytow, po danie typu karty i jej numer, wprowadzenie swoich danych do fakturowania. Naley rwnie poda Specyfikacj VAT. Od dnia 1 lipca 2003 r. wszystkie konta AdWords, w ktrych faktura wystawiana jest na adres w Unii Eu ropejskiej, obcione s podatkiem VAT. Ponadto od 22 stycznia 2004 r. wszyscy reklamodawcy z Unii Eu ropejskiej s obsugiwani i obciani rachunkami nie jako klienci Google Inc. (gwna siedziba w USA), lecz Google Ireland Ltd. (oddzia w UE). Jeli podasz Google swj NIP europejski (EU VAT) i za znaczysz opcj Firma z terenu UE posia dajca numer patnika VAT, Google nie bdzie dolicza VATu do twoich kosztw; sam musisz wyliczy wielko VATu zgodnie ze stawk polsk i zapaci poda tek w Polsce (obowizek odprowadzenia podatku VAT obcia wstecznie odbiorc usugi, zgodnie z art. 9(2)(e) Szstej Dy rektywy UE w sprawie podatku VAT). Jee li wybrae opcj Osoba fizyczna lub firma z terenu UE nie posiadajca numeru pat nika VAT, Google obciy twoje konto bie c stawk irlandzkiego VATu. Zapisanie i aktywacja w peni uru chomi twoje konto. Zostanie nali czona opata aktywacyjna w wysokoci 20 z, a stworzona wczeniej reklama au tomatycznie zacznie si wywietla. Pod koniec miesica twoja karta kredytowa zostanie obciona kosztami reklamy. Panel administracyjny daje du e moliwoci zarzdzania re klam, dostp do statystyk raportw oraz faktur. Peny opis moliwoci Ad Words wykracza poza ten krtki opis. Zwr jednak uwag na opcj Edytuj ustawienia kampanii (grupy reklam moesz czy w kampanie. Na pocztek zostanie utworzona automatycznie Kampania nr 1) i punkt 5, w ktrym okrelasz, gdzie twoje reklamy maj by wywietlane (rys. 3). Opcja sieci wyszukiwarek to general nie wyszukiwarka Google. Opcja sieci stron z treci to emisja reklamy kon tekstowej w zewntrznych, partner skich serwisach (patrz artyku Marke ting w wyszukiwarkach internetowych w tym numerze MI). Domylnie zazna czone s obie opcje. Pamitaj, aby wiadomie okreli, czy decydujesz si na korzystanie z reklamy kontekstowej.
9.
10.
5.
6.
Podobnie dziaajce systemy do zarz dzania reklam patn oferuje od ponad roku Onet (Boksy Onetu: http:// boksy.onet.pl wicej informacji: MI 12/04, Onet jak Google. Nowy model rozlicze reklamy w wyszukiwarce One tu) i od niedawna w wersji testowej Wir tualna Polska (https://profilbiznesowy.wp.pl).
***
42
INTERNET.luty.2005
CMYK