25 lutego 2013 Numer 15

ISSN 2084-9117

Specjalny dodatek - Dzieciaki. Czytaj na str. 24-26

WWW.POZATORUN.PL

Reporta

Chore zakochanie

Historia, ktr przywioza do domu w Chemy, nie moga przej przez jej gardo

Wywiad

Pytamy Monik Pyrek o plany po zakoczeniu kariery

Moim hobby bdzie dziecko

27

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

Po jasnej stronie mocy

Opowie o ludziach, ktrych ycie pynie midzy marzeniami a nazw ulicy...

Jestemy te na facebook.com/pozatorun

Od maja rusza spdzielnia socjalna Powrt 9 Czemu jeszcze nie odwiedzamy pradawnej osady? 10 W gminie jest najwicej jednostek OSP w regionie 16

Chema

*** Gmina Chema *** Gmina Lubicz

*** Gmina ubianka

Uczniowie znaleli miejsce do kontemplacji 12

*** Aleksandrw Kujawski *** Gmina ysomice *** Gmina Obrowo

Burmistrz Ciela siga gboko do unijnej kieszeni 14

Klub krwiodawstwa od lat zbiera setki litrw krwi 18

Jak nie kocha pa z zespou Kawczynianki? 15

www.pozatorun.pl

Czytaj nas te w Internecie

2 POZA TORU, 25 lutego 2013

Poza Toru 24h/7 dni Dzwocie do nas!

Co si dzieje? Chcesz nam o tym opowiedzie? Poza Toru uruchamia dyury reporterskie! Czekamy na sprawy wymagajce interwencji reporterskiej! Jestemy dla Was dostpni 24 godziny na dob, siedem dni w tygodniu. Kontakt pod numerem telefonu: 537049 739 Lub na adres mailowy: redakcja@pozatorun.pl

Stopka redakcyjna

Felieton
Skd pochodz?
TOMASZ WICAWSKI
aden, nawet najlepszy, dziennikarz nie jest wstanie powiedzie tyle o regionie, w ktrym pracuje, co jego mieszkacy. Kady z Was, drodzy czytelnicy, zna historie, ktre nadaj si na czowki gazet, wie o miejscach, do ktrych ekipa telewizyjna nie dotrze nigdy, bo nie ma pojcia o ich istnieniu. Wszyscy moecie kreowa medialny wizerunek powiatu, w ktrym mieszkacie. Potrzebna do tego jest jednak jedna cecha. Odwaga. Przed sob samym trzeba przyzna si, e nie jest si idealnym. Pora zauway szare bloki i ponury krajobraz za oknem i niewielkie perspektywy na rynku pracy. Trzeba zmierzy si z alkoholizmem, ktry trawi nas w stopniu dalece powaniejszym ni wszystkie zarazy wiata. Nas, nasz rodzin, ssiadw i znajomych. Nie mona przej obojtnie nad faktem, e urzdnicy, ktrych spotykamy w gminnym budynku, nie s i nigdy nie bd Barackiem Obam czy Angel Merkel (chocia moliwe, e niektrzy udzco mogliby ich przypomina). Wicej, nie bd nigdy Olkiem Kwaniewskim, ktry na gocinnych wystpach zachowuje si dalece bardziej niestosownie ni pani rzecznik Urzdu Marszakowskiego. Co wolno jednak wojewodzie Trzeba te z pokor podej do faktu, e w naszych gminach yj lepsi od nas ludzie, ktrzy odcisnli wielkie pitno na losach tego kraju. Pora przekn gorzk piguk w postaci sukcesu ssiada, ktremu si najzwyczajniej w wiecie udao, pomimo tego, e nie jest zodziejem. Czas najwyszy ruszy sprzed telewizora i poszuka ladw przeszoci, ktre dla nas, yjcych w tym regionie, s dalece waniejsze ni odkrycia zespou Macierewicza. Wystarczy zada sobie jedno pytanie. Skd pochodz? Szpalty gazet czekaj na odwanych. Przynajmniej tej gazety.

Felieton
Samobjstwo czyli demokracja po torusku
MACIEJ KARCZEWSKI
Kiedy Machiavelli zastanawia si nad koncepcj nowoczesnego pastwa, zapewne nie wyobraa sobie tego bez opozycji. W kadej nowoczesnej demokracji, obojtnie czy w Europie czy za oceanem, ze szczegln trosk przygldaj si wanie okolicznociom w jakich dziaa opozycja. Powouje si komisje , ktre sprawdzaj czy jej dziaanie nie jest utrudniane, szuka si rnych narzdzi , ktre j umacniaj. Sowem opozycja jest czym wanym i kim na kogo wolnoci zaley wszystkim siom politycznym, dlatego e w demokracji kady prdzej czy pniej w opozycji si znajdzie, tak to ju jest. Kiedy tworzya si po 1989 nowa Polska, przy okrgym stole, a potem w pracach nad konstytucj ze szczegln dbaoci kada ze stron dbaa o to take u nas. Rol opozycji jest baczna obserwacja wadzy, krytyka i ocena jej dziaa, czsto wskazywanie na inne rozwizania. Od kilku miesicy w Toruniu toczya si dyskusja o dofinansowaniu Sali na Jordankach, budowa, czy nie budowa, potrzebna czy zbdna, teraz czy za par lat, za droga czy w sam raz tak wic dla opozycji okazja do wpywu na bieg spraw wrcz idealna. Jake wic zdziwio mnie gosowanie, w ktrym na 25 rajcw mojego miasta, a 15 wstrzymao si do gosu, w tym caa opozycja! I cho mwi si, e mowa jest srebrem a milczenie zotem, to chyba jednak nie w przypadku wybranych do reprezentowania nas radnych. Z przykroci musz wic stwierdzi, e razem z tym gosowaniem w Toruniu zgina opozycja. mierci samobjcz.

Redakcja Poza Toru

Zotoria, ul. 8 marca 28

Wydawca

Agencja PR Goldendorf

Redaktor Naczelny

Radosaw Rzeszotek radekrzeszotek@gmail.com GSM 609 119 016

Sekretarz Redakcji
Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)

Dzia reportau

Monika Olender, Marcin Tokarz, Maciej Koprowicz

Dzia samorzdowy Dzia foto

Agnieszka Kapela, Marcin Lewicki, Milena Kaszuba Tytus Szabelski, Maciej Pagaa, Maria Lewandowska

E-wydanie:

ukasz Piecyk

REKLAMA

Magorzata Paka (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292) Kinga Baranowska (GSM 796 302 471) reklama@pozatorun.pl

Skad

Studio Poza Toru

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.

ISSN 2084-9117
***

3 POZA TORU, 25 lutego 2013

REPOTRA

Fot. Tytus Szabelski

Po jasnej stronie mocy

Tomasz Wicawski Palet barw odnajduj jednak w pasjach moich rozmwcw. Jeden jest pitym beatlesem, a drugi, pomimo czterdziestki na karku, tkwi w wirtualnym wiecie Gwiezdnych Wojen. Ich zamiowania s na pierwszy rzut oka totalnie rne. Na pozr. Tak naprawd czy ich bardzo wiele. Obaj potrafi cieszy si jak dzieci, chocia kto moe pomyle, e nie s do koca normalni. Dawno, dawno temu w odlegej galaktyce... Wtedy pierwszy raz Kazimierz Musiaowski usysza piosenk czwrki z Liverpoolu. Pocztwkowa pyta puszczana z gramofonu zawadna umysem modego czowieka bez reszty. To ona kazaa pokona mu tysice kilometrw. W poszukiwaniu tego, co tak ulotne zawarte jedynie w strofach Lenona i spki. Do Smogorzewca dojecha samochodem nie atwo. Zawsze mona jednak dobiec, w kocu to tu organizowane s zawody Cross for the Beatles. - Odbyy si ju cztery edycje imprezy mwi Kazimierz Musiaowski, mieszkaniec Smogorzewca w gminie Obrowo, pomysodawca ulicy The Beatles. Co roku biegamy dla jednego z czonkw zespou. Jednak wyczerpalimy t list. Teraz zastanawiam si nad tym czy uczci Yoko Ono czy Pete Besta, moe mniej znanego, ale pierwszego perkusist zespou. Motyww z piosenek nie zabraknie jednak nigdy. Niewiele jest w Polsce osb, ktre przebiegy podobn do Kazimierza Musiaowskiego ilo maratonw. Liczba 125 robi wraenie, a na pewno nie jest ostateczn. W planach jest udzia w Biegu Piastw i duych imprezach maratoskich na caym wiecie. Zanim jednak zaczo si bieganie bya muzyka i morze. Powiew wolnoci z Radia Luksemburg - Beatlesw suchaem jako gwniarz na antenie Radia Luksemburg wskazuje Kazimierz Musiaowski. Mona powiedzie, e w tym roku jest okrga rocznica. P wieku temu zakochaem si w Twist and Shout i mio ta trwa po dzi dzie. Jako oficer polskiej marynarki nigdy nie zawitaem do portu w Liverpoolu. Nadrobiem jednak pniej zalegoci i wdrowaem ladami Johna, Paula, Georga i Ringo. Opisaem to w ksice 764 kilometry dla The Beatles. To druga publikacja mieszkaca Smogorzewca. Pierwsza bya ksika Przyjaciele z maratoskich tras. W planach jest kolejna. - Polska w latach szedziesitych bya szaro-bura wspomina Kazimierz Musiaowski. Muzyka i morze otwieray dla mnie zupenie inny wiat. Teraz mona wsi w samochd czy kupi tani bilet lotniczy i znale si bardzo szybko w dowolnym miejscu na ziemi. Kiedy nie byo tak prosto. Pierwsze rejsy do Kanady i Montrealu wprawiay w osupienie. Kolorowe sklepy, pene pki, coca-cola. W Polsce nawet miasta pozbawione byy barw. Rniy si od wsi tylko tym, e jedzi tramwaj czy autobus luksusy poprzedniego systemu. Rycerz Jedi kontra radni Mionik sagi Georgea Lucasa, pomimo, e ponad dwadziecia lat modszy, PRL zapamita tak samo. Znalaz w nim odskoczni i ruszy bez wahania w kosmiczn podr, ktra trwa po dzi dzie. - Gwiezdne wojny to smak dziecistwa mwi Leszek Budkiewicz, prawnik, pomysodawca i mieszkaniec ulicy Obi Wana Kenobiego w Grabowcu. Pierwsza seria filmu bya dla mojego pokolenia czym niezwykym. Mielimy po 8-10 lat i naprawd ylimy epizodami z tego filmu, utosamialimy si z postaciami, przenosilimy na chwil w zupenie inn rzeczywisto. Zestawienie filmowych kreacji z sierminymi komunistycznymi realiami, musiao spowodowa ogromne zainteresowanie sag. Przekonanie lokalnych radnych do pomysu nazwania ulicy w maej podtoruskiej wsi imieniem rycerza Jedi, nie byo prost spraw. W Polsce nazwy ulic musz czci bohaterw zasuonych dla ojczyzny postaci. Trudno wykaza zwizek Obi Wana Kenobiego z niepodlegoci czy powstaniami. Nie nalea on rwnie do opozycji antykomuni-

Obie opowieci zaczynaj si w PRL-u. W komunistycznej rzeczywistoci, kraju o wszystkich odcieniach szaroci
stycznej, chocia na jego korzy przemawia fakt, e reprezentuje jasn stron mocy. Z Lordem Vaderem byoby trudniej. Chocia i tak wikszo radnych nie miaa pojcia, o kim jest mowa. - Musiaem przygotowa charakterystyk postaci mwi Leszek Budkiewicz. Udao si przekona rad i w 2005 roku powstaa pierwsza w Polsce i jedna z niewielu na wiecie ulic zwizanych ze Star Wars. Tabliczka z nazw ulicy okazaa si akomym kskiem dla koneserw. Wielokrotnie gina w niewyjanionych okolicznociach. Kady szanujcy si kolekcjoner gadetw gwiezdno-wojennych za punkt honoru stawia sobie wczenie jej do swoich zbiorw. Gmina jednak posza po rozum do gowy i tabliczk przyspawaa. Czujno pomysodawcy ulicy jest jednak rewolucyjna. Zapasow trzyma w domu pod kiem. Co byoby bowiem, gdyby przyjechali turyci z Niemiec, Francji czy odlegej Japonii (ktrych nie brakuje) i nie mogli sobie zrobi pamitkowego zdjcia? - Toru i Bydgoszcz s na przemian miejscem zlotw fanw Star Wars mwi Leszek Budkiewicz. Pocztki tej imprezy wi si jednak z Grabowcem i ulic, na ktrej mieszkamy. Pierwszy nieformalny zlot by wanie tutaj. Impreza si niezwykle rozwina, ale co roku trzeciego dnia wszyscy trafiaj w to miejsce. Siedzimy do rana, rozmawiamy i wymieniamy si swoimi spostrzeeniami na wiele tematw. Przyjedaj, co jest ewenementem na skal wiatow, aktorzy, ktrzy grali w filmie. Pierwszy goci u nas Gerald Home, odtwrca roli Tesseka w Powrocie Jedi. Imperium kontratakuje? Najbardziej znan postaci, ktra przyjechaa zobaczy ulic w Grabowcu, by Dave Prowse, filmowy Darth Vader. - Warto podkreli dobry klimat panujcy w tej czci miejscowoci. Nasz dom by na tej ulicy pierwszy mwi Leszek Budkiewicz. Teraz jest ich znacznie wicej, ale wszyscy ssiedzi okazali si bardzo ciekawymi ludmi. Spotykamy si czsto i wietnie si dogadujemy. artujemy sobie z on, e to zasuga jasnej strony mocy, na ktr postawilimy przekonujc Rad Gminy pod koniec 2004 roku. Turystyczne znaczenie ulic Obi Wana Kenobiego i The Beatles jest ogromne. Niewielu syszaoby o Grabowcu i Smogorzewcu, gdyby nie mieszkali tam pasjonaci, ktrzy prbuj zaraa innych. Zawsze musi by jednak yka dziegciu w beczce miodu. Samorzdowcy nie interesuj si i nie umiej szczeglnie wykorzysta atrakcji, ktr otrzymali w prezencie. - Gocie z zagranicy, ktrzy do nas przyjedaj, dziwi si, e droga jest w takim stanie mwi Leszek Budkiewicz. Mwi, e Polska to kraj, w ktrym wiele si zmienio, jednak nie wszystko.

Fot. Tytus Szabelski

4 POZA TORU, 25 lutego 2013

Chore zakochanie
Marcin Tokarz Nieudany egzamin odreagowywaa papierosem na wieym powietrzu. Wybr mieszkania z balkonem by zatem jasny. Nie spodziewaa si, e prawdziwy stres wkradnie si nim, by na zawsze zmci spokj jej ycia. Usyszaa szmer dobiegajcy z pokoju. Monika bya przewraliwiona na punkcie dziwnych dwikw. Uspokajaa si jak zawsze, e to tylko jej wybujaa wyobrania. By si upewni, zajrzaa do pomieszczenia. Tym razem wszystko byo realne. Pistolet wymierzony w jej gow istnia na prawd. Trzyma go czowiek z zakryt twarz. Widziaa tylko jego oczy, pene podania *** Rodzina bya z niej dumna. aden krewny Moniki nigdy nie studiowa. Jednak rado pastwa Barciskich szybko zastpi niepokj. Mode piskl w kocu dorasta. Krtko potem wyfruwa z gniazda. Wynajlimy jej mieszkanie. Dziewczyna potrzebowaa ciszy i spokoju do nauki. tumaczy si Henryk Barciski, ojciec Moniki. Upara si, e musi by z balkonem. To takie znalazem. Cholerny balkonkomu przyszoby to do gowy? Od dwch lat studiowaa prawo na Uniwersytecie Mikoaja Kopernika. Bardzo czsto odwiedzaa rodzinny dom w Chemy. - Zawsze podekscytowana opowiadaa o udanych egzaminach i zawartych znajomociach. Lubia to miasto wspomina Jadwiga Barciska, matka modej studentki. Dziewczyna nie mwia caej prawdy. Nie chciaa denerwowa rodzicw. Bo zdarzao si, e oblaa egzamin. Wtedy balkon by jej ucieczk od stresujcych niepowodze. Papierosowy dym zlewa si z blad karnacj. Wida byo tylko jej ciemne, szatynowe wosy sigajce do ramion. Charyzmatyczna, uparta i wcibska. Czua potrzeb wstawiania si za innych. To dlatego wybraa prawo. Perspektywa duych zarobkw, take zachcaa. Niezalenie od winy swojego klienta adwokat powinien stan za nim murem. Tak mylaa przedtem. Jeden wieczr zmieni wszystko. Jej spojrzenie na mczyzn, zawd prawnika, poczucie wasnego bezpieczestwa. Przez dwadziecia dwa lata przeya tyle, ile przey moga nastolatka. Zakochiwaa si i rozstawaa. Szukaa i bdzia. Cieszya si i pakaa. Nie tak jak na pocztku wrzenia poprzedniego roku... Ziele jej oczu tona w zach wywoanych strachem. Przez dziesi minut doznaa wicej, ni kiedykolwiek. Twarz w twarz stana z najwikszym koszmarem jaki moe spotka kobiet. Porzdne mieszkanie na toruskich Wrzosach. Ssiedztwo te godne pozazdroszczenia - w pobliu biura rachunkowego i sa-

REPOTRA

Historia, ktr przywioza do domu w Chemy, nie moga przej przez jej gardo. Zszarpane niemym krzykiem dusio kade sowo
Nie ma pojcia jak wytrzymaa wtedy gr nerww. Sprawca - mczyzna w rednim wieku - wpad w osupienie. Monika miaa czas, by dobrze si mu przyjrze. Dopiero teraz zdaa sobie spraw, e wamywacz grozi atrap pistoletu. Z kad sekund pogarsza swoj sytuacj. W kocu, w akcie desperacji wybieg z mieszkania. Tym razem skorzysta z drzwi. Waciciel lokalu zadba o zwikszenie bezpieczestwa. W oknach wida teraz rolety antywamaniowe. - Zamontowano je ju po wyprowadzce Moniki informuje Micha Walczyk, nowy lokator. W miejscu przesiknitym zapachem zbrodni nie bya w stanie funkcjonowa wicej, ni kilka dni Gdy policja sporzdzaa portret pamiciowy, moda studentka podawaa wszystkie szczegy. Mimo szoku, jaki przeya, obraz twarzy gwaciciela znaa doskonale. Ten sam mczyzna wychodzi na spacery, kiedy wychodzia ona. Sza na wydzia on siedzia na awce. W drodze powrotnej, te go widziaa. Podczas zakupw w osiedlowym sklepie, uyczy jej drobnych. Zawsze by przy niej. Przedtem tego nie zauwaaa. Przecie by tylko obcym ssiadem, z ktrym nawet si nie witaa. Wodek Zarba pragn jej jak zakazanego owocu. Wszed balkonem na pierwsze pitro, by zgwaci kobiet, ktr kocha. Inaczej, ni powinien.

lonu urody. - Z pewnoci kto zadzwoniby na policj, gdyby usysza krzyki zapewnia Mirosaw Karpiski, waciciel mieszkania. W tym sk. adne podejrzane dwiki nie budziy niepokoju. A do zajcia jednak doszo bardzo dyskretnie. Po chwili leeli na ku. Przed kwadransem pocielia je do snuTeraz wia si owadnita mskim uciskiem. Pozbawionym uczucia, przesyconym agresj. Nie chciaa tego. Ze wszystkich si bronia si i wierzgaa. To koniec. Nikt mi nie pomorze mylaa w ferworze walki. Pomarszczone przecierado dopasowywao si do sylwetki jej bezbronnego ciaa. Opadaa z si. Rozpaczliwie zapaa napastnika za kominiark. Poznaa jego twarz. Zdemaskowany zamar w

bezruchu. Monika nigdy nie przypuszczaa, e znajomo prawa karnego i podstawowych zasad psychologii wyrw j kiedy z opresji. Studentka wykorzystaa moment dezorientacji napastnika. Przyja taktyk uwiadomienia przestpcy kary za popenione czyny. Teraz musisz mnie zabi, znam ju twoj gb. Pjdziesz siedzie nie tylk za gwat, ale za zabjstwo. Dwadziecia pi lat w pudle. Tam na takie jak ja patrze nie bdziesz wypalia mu prosto w oczy. Ulitmatum podziaao. Napastnik takiego obrotu spraw si nie spodziewa. Obiecaam, e nie zgosz napaci, ani wamania na policj, jeli opuci mieszkanie. relacjonuje kobieta. - Wydawa si by mao zdecydowany. By w szoku.

Fot. Tytus Szabelski

5 POZA TORU, 25 lutego 2013

Samobjcy na dwch kkach

Powstrzyma ich tylko stay nadzr. Jednak ten jest bardzo kosztowny. Pijani kierowcy jednoladw rozpoczli swj rajd po Powiecie Toruskim
Marcin Tokarz niegi topniej, a rowerzyci wyrastaj na drogach jak grzyby po deszczu. Cz z nich za nic ma zakaz jazdy po kieliszku. Slalomem chc dotrze do celu. Nie do koca wiadomi zagroenia jakie stanowi, zawzicie naciskaj peday. Pit-stop na wytrzewiace dobrze im zrobi Zakrapiana impreza utrzymaa stan upojenia dugo po wschodzie soca. Piesza podr do sklepu zajaby p godziny, wic Marek wsiad na rower. Mia zakaz prowadzenia jeszcze przez rok. Dwa promile w jego krwi kazay pokpi spraw. Godzin potem lea na toruskiej Izbie Wytrzewie. Sowiaska tradycja nakada nieoficjalny obowizek czczenia trunkw z procentami. Z kadym kieliszkiem ronie pewno wasnych moliwoci. Za to ubywa zdrowego rozsdku, a to nierzadko powoduje lawin kopotw. Jednym z nich jest kierowanie po spoyciu, albo co gorsza w stanie nietrzewoci. Nowy rok ruszy z kopyta. Naliczanie statystyk zatrzyma pijanych rowerzystw zostao rozpoczte. Jednego dnia jednostka policji patrolujca gmin Lubicz natkna si na troje mczyzn, kierujcych jednoladem pod wpywem alkoholu. W Zotorii, Mycu i Lubiczu Grnym doszo do zatrzymania kierowcw, ktrych stenie alkoholu we krwi absolutnie wykluczao dalsz jazd informuje asp. Mariusz Sierzchua z Zespou ds. Komunikacji Spoecznej. Ponadto jednego z nich obowizywa sdowy zakaz prowadzenia

REGION

pojazdw, w tym rowerw wany do 2017 roku. Rowerzycie grozi teraz do 3 lat pozbawienia wolnoci. Co sprawia, e w Polsce lekcewaco traktuje si kierowanie rowerem po kieliszku? Jest to jedno z najczciej popenianych przestpstw. W naszym spoeczestwie prowadzenie roweru nie utosamia si z uczestnictwem w ruchu drogowym informuje Danuta Gadziomska, dyrektor Miejskiego Orodka Edukacji i Profilaktyki Uzalenie w Toruniu. Ponadto agodzi si wyroki proponowane przez prokuratorw. Zbyt czsto zdarza si, e nieuchronno kary

widnieje tylko w przepisach. Norma jest powtarzanie przestpstwa przez t sam osob. Pan Jurek od lat nie trzewieje. Nie ma staego miejsca zamieszkania. Na swoim koncie nie ma ani grosza, ale moe pochwali si kilkukrotnym zatrzymaniem za jazd rowerem po pijaku. - Za prowadzenie po wypiciu winka zostaem zatrzymany ju chyba z pi razy mieje si bezdomny, znw na lekkim rauszu. Byem karany, a jake, ale zawsze si jako wywinem. Nie mam za co zapaci grzywny. Do ciupy wrzucili mnie tylko na miesic. Jako wytrzymaem, i tak domu nie mam zwierza si wieloletni

alkoholik z ysomic, ktry dostosowa si do narzuconego prawa wcale nie zamierza. Prawdziwy buntownik Z kolei dla modych sowo bezpieczestwo praktycznie nie istnieje. Dopki nie przystpi do zdawania na prawko, nieliczni maj wiadomo zagroenia prowadzenia pod wpywem alkoholu. Dlatego instytucje takie jak Miejski Orodek Edukacji i Profilaktyki Uzalenie dwoj si i troj, by uchroni modzie. Intensywnie skupiamy si na profilaktyce. Jedzimy po szkoach i prowadzimy kursy edukacji majce na celu uwiadomienie ryzyka, jakie ponosi osoba pro-

wadzca pod wpywem alkoholu opowiada Danuta Gadziomska. Jeden z nich na ycia starcie omal nie nabrudzi w swoich aktach. Mia i na studia i zacz pracowa. Za wybryk kierowania rowerem po spoyciu alkoholu grozia mu kara grzywny, zakaz prowadzenia pojazdw mechanicznych na dwa lata i prace spoeczne. Czsto jedziem rowerem po piwie. Nigdy nie przypuszczaem, e traktuj to, a tak powanie mwi Micha, student UMK. Ostatecznie dostaem solidn grzywn i zakaz jazdy na rowerze przez rok. Nauczk na przyszo pewnie te Prycze polskich zakadw karnych uginaj si pod ciarem rowerowych nieszcznikw. Wedug danych Suby Wiziennej aktualnych na koniec 2012 roku, jest ich ponad 15 tysicy. Koszt utrzymania lokatora za kratkami wynosi miesicznie okoo 2400 z. Z tego wzgldu szykuje si nowelizacja przepisw. Na jej mocy zmieni si kwalifikacja omawianego czynu z przestpstwa na wykroczenie. Dodatkowo grzywna bdzie duo mniej dotkliwa dla pijackiego portfela. Tre planowanej ustawy odciy wydatki pastwa na utrzymanie winiw. Zmniejszy take dochody zwizane z karami finansowymi. Nie trudno domyli si, e pijani rowerzyci bd jeszcze czciej, tym razem wykracza, poza prawo. W gr wchodzi niebanalna kwestia ycie uczestnikw ruchu. Mirosaw K. uczyni swoj on wdow samotnie wychowujc dwie crki, po tym jak wsiad na rower. Pi i p promila we krwi wpdzio go pod koa ciarwki.

Wkrtce zobacz mojego synka!

W 11. numerze Poza Toru przedstawialimy poruszajc histori 28-letniej Magdy Muchy z Zakrzewka koo ysomic. Przypomnijmy, Magda miaa raka mzgu wielkoci kurzego jajka. Lekarze nie dawali jej prawie adnych szans na przeycie. Przesza jedn z najciszych operacji w dziejach polskiej chirurgii onkologicznej. Mimo, e operacja si udaa i wycito z jej gowy olbrzymiego raka, to Magda utracia wzrok. Magda walczya przede wszystkim dla swojego synka. Najpierw o ycie, teraz o wzrok. Wiadomo o utracie wzroku bya dla Magdy oraz caej jej rodziny wielkim szokiem. Trzeba byo jednak szybko si z niego otrzsn, aby mc dalej walczy. Na zy nie byo czasu. M Magdy nigdy si nie podda. Kiedy okazao si, e jej nerwy wzrokowe s uszkodzone, a w Polsce nie ma adnej szansy na odzyskanie wzroku, szuka w Internecie nadziei. Tej ostatniej. Okazao si, e nerwy wzrokowe s leczone w Chinach - jednak koszt takiej operacji wynosi ok 150 tys. z. Zbirka takiej kwoty mogaby trwa dugo... Na szczcie dla pani Magdy zawiecia dobra gwiazda, w In-

Czytelnicy Poza Toru, Caritas Diecezji Toruskiej, Fundacja wiato - wszyscy pomogli Magdzie Musze z Zakrzewka
wany miesic pniej. Wszyscy bardzo si cieszymy i jestemy zaskoczeni, e udao si w tak krtkim czasie uzbiera tak du sum pienidzy. Najbardziej oczywicie cieszy si ona. Pojedziemy tam razem. Ju za miesic. Jak si okazuje, czytelnicy Poza Toru maj wielkie serca. To tylko dziki Wam, Magda ju niedugo zobaczy umiech na twarzy dwuletniego Bartusia. (MO)
Fot. Maciej Pagaa

W zotej pitnastce
Pera Samorzdu dla Wielkiej Nieszawki. Nagrod przyzna prestiowy Dziennik Gazeta Prawna
Wielka Nieszawka po raz kolejny zyskaa uznanie jury oglnopolskiego rankingu. Tym razem gmina zostaa laureatem Pere Samorzdu 2012 konkursu organizowanego przez Dziennik Gazet Prawn. Nagrody zostay przyznane na podstawie odpowiedzi udzielonych przez respondentw z poszczeglnych miast i gmin. Ranking nie opiera si wic tylko na danych statystycznych. Jego ide byo wybranie najlepszych prezydentw, burmistrzw, wjtw oraz miast i gmin wiejskich, ktrych dziaalno w sferze inwestycji, ochrony rodowiska turystyki, sportu i rekreacji, w skali kraju, ktrzy zasuguj na uznanie. Bylimy zaskoczeni wyrnieniem i z ciekawoci oraz zainteresowaniem przyjlimy zaproszenie na gal od Dziennika Gazety Prawnej. W moim imieniu uczestniczy w niej sekretarz gminy Jacek Mularz mwi wjt Wielkiej Nieszawki Kazimierz Kaczmarek. Gmina zostaa doceniona w dwch kategoriach. Po pierwsze znalaza si w czowce, jeli chodzi o planowanie nakadw na infrastruktur w przeliczeniu na jednego mieszkaca. Wielka Nieszawka wyprzedzia midzy innymi nadmorskim kurort Rewal. Druga kategoria wizaa si z wydawaniem rodkw na kultur fizyczn, w czym gmina rwnie przodowaa. Sukces ten wie si z latami pracy, nie jednej osoby, a caego zespou. Tego nie da si zrobi w rok. Du rol odgrywa tutaj zrwnowaony rozwj, uzyskiwanie odpowiednich wskanikw i pilnowanie ich oraz wyapanie niszy i wykorzystanie jej w pozytywny sposb. Dobra i rzetelna prac, to cay klucz do takich osigni opowiada Kazimierz Kaczmarek. To nie pierwszy sukces na koncie gminy. Wielka Nieszawka zostaa take laureatem midzy innymi konkursu Inwestor na medal oraz zaja 10 miejsce w Oglnopolskim Rankingu Zrwnowaonego Rozwoju Jednostek Samorzdu Terytorialnego 2012 w kategorii gmin wiejskich, jako jedyna w wojewdztwie kujawsko-pomorskim. (MK)

diach jest klinika, ktra wykonuje takie operacje za kwot znacznie mniejsz - mwi ksidz Daniel Adamowicz, dyrektor Caritas Diecezji Toruskiej. Kiedy spotkalimy si z Magd po raz pierwszy, na jej koncie byo prawie 40 tysicy. Na amach Poza Toru, wraz z Fundacj wiato i toruskim Caritas, prosilimy take o wsparcie dla Magdy. W grudniu na jej konto przybyo dodatkowe 9 tysicy. Wreszcie si udao nie kryje radoci Artur Mucha, m Magdy. Brakuje jeszcze pienidzy, ale dostalimy informacj, e musimy dostarczy ju tylko brakujc dokumentacj. Zrobimy to 25 lutego. Wyjazd jest plano-

Pom Magdzie. Przeka 1% Caritas Diecezji Toruskiej

KRS0000225584 z dopiskiem: dla Magdy

Fot. Tytus Szabelski

6 POZA TORU, 25 lutego 2013

Wystawa prac czystych serc

Tomasz Wicawski W powiatowym konkursie plastycznym bior udzia dzieci z caego regionu. Podzielone na trzy kategorie wiekowe rywalizuj o nagrody rzeczowe pozwalajce rozwija artystyczne pasje. W tym roku uczestnicy uwiecznili ciekawe postacie z najbliszego otoczenia. Rozstrzygnito Powiatowy Konkurs Plastyczny Mieszkam w ciekawym miejscu poznaj ciekawych ludzi. Wrczenie nagrd odbyo si 20 lutego w Starostwie Powiatowym w Toruniu. - To ju czwarta edycja konkursu mwi Malwina Rouba, naczelnik wydziau rozwoju i projektw europejskich, wsporganizator zmaga. Jego ranga ronie dziki skadowi jury. Troje profesorw ocenia prace cakowicie non profit. Czsto okazuje si, e dzieci, ktre nie zostay dostrzeone w szkole, maj niebagatelny talent i wielkie pokady ekspresji. Pierwsza edycja konkursu odbywaa si pod hasem Mieszkam w ciekawym miejscu. Jej sukces spowodowa, e projekt realizowany jest cyklicznie. W 2010 roku (II edycja) nadesano rekordow ilo prac 489. W szranki stanli uzdolnieni uczniowie z 19 szk. Pierwsz grup wiekow uczestnikw stanowi dzieci z klas 0-III szkoy podstawowej. Kolejn uczniowie klas IV VI. Najstarsi plastycy-amatorzy uczszczaj do gimnazjum. W jury zasiadaj profesor Bogumia Rouba, kierownik Zakadu Konserwacji Malarstwa i Rzeby Polichromowanej, profesor Lech Kubiak, kierownik Zakadu Technologii i Technik Malarskich Zakadu Sztuk Piknych UMK i profesor Lech Wolski, kierownik studiw doktoranckich w zakresie sztuk plastycznych na Wydziale Sztuk Piknych toruskiej uczelni.

REGION

Rzadko zdarza si, e dzieci z podstawwki oceniane s przez profesorw. Nagroda od takiego jury smakuje wyjtkowo

Fot. Tytus Szabelski

- Prace konkursowe nadsyane byy w tej edycji do koca grudnia 2012 roku wyjania Malwina Rouba. Otrzymalimy ich 123 z 10 szk z powiatu toruskiego. Sdziowie mieli duy problem z wyborem trzech najlepszych prac w kadej kategorii wiekowej, std te przyznano wiele wyrnie. Wszyscy uczestnicy mieli dowolno w wyborze techniki plastycznej. Kilka sw o postaci, ktr wybray, miao dawa pogld na motywacje, ktrymi si kieroway. Wybr by bardzo rny. Uwiecznieni zostali zarwno politycy dziaajcy w naszym regionie, jak rwnie osoby z najbliszego otoczenia modych mieszkacw powiatu rodzice, babcie, dziadkowie czy ssiedzi. - Namalowaam pani Zosi Winiewsk mwi Oliwia Jastrzbska, uczennica szkoy podstawowej w Makowiskach, wyrniona w konkursie. Jest to najstarsza mieszkanka Makowisk, niedugo skoczy sto lat. Bardzo j lubi za to, e zawsze jest pogodna i umiechnita. Modzi adepci sztuki bez wikszego skrpowania opowiadali o swoich dzieach. - Pracuj razem z moim bohaterem na farmie. Niedugo bdzie moim tat mwi Jakub ebrowski z Centrum Kultury w ubiance. Jest taki sam jak ja.

Jedzimy razem cignikami, wiele ze sob rozmawiamy. Jego farma jest ogromna i uwielbiam na niej przebywa. Planujemy zakup kombajnu. Wrd ciekawych postaci znalazy si babcia, ktra wychowaa szstk dzieci, wujek jedcy cystern z benzyn czy ksidz z miejscowej parafii. Nie zabrako rwnie straakw, ktrzy imponuj wielu chopcom. - Konkurs ma przede wszystkim ciekaw tematyk mwi prof. Bogumia Rouba, czonkini jury. Ocenianie prac dzieci jest dla mnie fantastycznym dowiadczeniem, zupenie innym od tych, ktre przeywam na co dzie. Im modsze dzieci tym mniej skrpowania w pracach. Nie s one jeszcze dotknite wstydem, obaw przed kompromitacj czy wasn niedoskonaoci. S niesychanie spontaniczne. W starszych gru-

Jury konkursu (od lewej): prof. Lech Wolski, prof. Bogumia Rouba i prof. Lech Kubiak

pach prac jest zawsze znaczenie mniej i s one zdecydowanie bardziej zdyscyplinowane. Wrd najmodszych nagrody gwne otrzymali Wiktoria Grenda-Wokow z SP w Koczewicach, Martyna Grabiec i Aleksandra Krupa z SP w ubiance. W kategorii klas IV-VI najwikszym uznaniem cieszyy si prace Ewy Kowalczyk z CK w ubiance, Natana Kostery z SP nr 2 w Lubiczu i Pawa Lisewskiego z podstawwki w Gronowie. W najstarszej kategorii jury najwyszej ocenio dziea Agaty Cielewicz z Gimnazjum w ubiance i Sandry Czerniawskiej z Gimnazjum nr 1 w Lubiczu. - S to prace wykonane przez czyste serca mwi profesor Lech Wolski, wrczajc nagrody. Ekspresja a bije od najmodszych uczestnikw konkursu. Nie mogo si oby rwnie

bez podzikowa dla nauczycieli, ktrzy wydatnie przyczynili si do sukcesu swoich podopiecznych. Uhonorowano Stanisaw Kardas, opiekunk 6 laureatw konkursu i Ew Czarneck, ktra uczy troje spord wyrnionych. - Konkurs jest tak istotny dlatego, e dzieci mog przedstawi swoje rodowisko mwi Stanisawa Kardas, nauczycielka w SP w ubiance. Czy to w postaci prac o zabytkach, miejscach odwiedzanych w czasie spacerw, jak miao to miejsce w poprzednich edycjach, czy te ukazujc wane dla nich osoby wzorce do naladowanie, idoli ycia codziennego. Wart odnotowania jest rwnie fakt, e najwicej prac konkursowych przesali uczniowie podstawwki w Dobrzejewicach dwadziecia osiem.

Fot. Tytus Szabelski

7 POZA TORU, 25 lutego 2013

REKLAMA

Telebim jeeli Ty widzisz, to inni te zobacz

Ekrany diodowe, powszechnie nazywane telebimami, s obecnie przedmiotem sporu dotyczcego skutecznoci tego typu reklamy. Mwi si, e kilka lat temu byy one nowoci i przycigay uwag, a teraz ju opatrzyy si odbiorcom i nie rzucaj si w oczy. Artyku ten ma na celu uwiadomienie czytelnikowi, e sam ekran diodowy, jako urzdzenie, odgrywa najmniejsz rol najwaniejsza jest lokalizacja nonika. Gwnym hasem naszych auto-promocyjnych spotw reklamowych jest Widzisz mnie? Ciebie te zobacz. To proste haso mwi samo za siebie. Lokalizacja w przypadku telebimw to 99% sukcesu. Tu nie chodzi o to, aby sytuowa nonik w miejscach, gdzie jest duy ruch pieszy czy koowy, ale aby sytuowa go w miejscu, gdzie widz zmuszony jest do patrzenia na ekran. Signijmy po przykad: powszechnie uznane za jedne z najlepszych lokalizacji parkingi przy duych centrach handlowych to nierzadko bardzo zy strza. Z dowiadczenia, zarwno jako waciciele ekranw led (pokusilimy si przed laty na postawienie telebimu przy parkingu CH Janki koo Warszawy pozornie idealna lokalizacja) , jak i klienci centrw handlowych wiemy, e ludzie w takich miejscach nie zwracaj uwagi na telebimy. Klient przede wszystkim skupia si na znalezieniu miejsca parkingowego, wypatrujc luki pomidzy setk samochodw, nastpnie mylami bdzi ju midzy sklepowymi pkami, po czym wchodzi do centrum handlowego, nierzadko nie zdajc sobie sprawy z tego, e gdzie w pobliu w ogle znajduje si ekran, nie mwic ju o zapamitaniu jakiejkolwiek reklamy. Jest to jedna z tych lokalizacji, ktre nie wymuszaj na odbiorcy patrzenia na ekran odbiorca w takim miejscu nastawiony jest na zupenie inne rzeczy, skupia si na celu, w jakim przyjecha do centrum handlowego, planuje w gowie zakupy. Podobny schemat przedstawia si, gdy klient wychodzi ze sklepu: szuka samochodu, skupia si na pakowaniu zakupw i szybko odjeda na og spniony, gdy wszyscy wiemy, jak wiele czasu spdza si w tego typu marketach. Kolejnym przykadem pozornie dobrych lokalizacji s miejsca wzdu drg przelosze nudzi si. Kierowca nie musi skupia si na drodze, poniewa stoi w korku, do ma widoku samochodw z kadej strony, wic wzrokiem ucieka gdzie indziej. Nie musi rwnie skupia si na sygnalizacji wietlnej, bo takowej tam nie ma oraz na pierwszestwie, gdy kierunki, z ktrych widoczny jest ekran i ktre s zakorkowane to w wikszoci drogi z pierwszestwem przejazdu lub pasy bezkolizyjne. Ekran zatem nie stanowi zagroenia wrcz przeciwnie, urozmaica kierowcy postj w dugim i stresujcym korku. Podobna sytuacja dotyczy oczekujcych na autobus. Wiadomo, e oczekujcy nic w tym czasie nie robi prcz stania. Automatycznie zwraca uwag na zmieniajce si reklamy, co stanowi dla oka pewien punkt zaczepienia, natomiast umys automatycznie koduje widziany obraz. W obu przypadkach odbiorca, chcc lub nie, widzi ekran, gdy jest on usytuowany w optycznie centralnym punkcie placu. Wystpuj tu zatem trzy najwaniejsze czynniki wyrniajce nasz lokalizacj: konieczno zatrzymania si, wymuszenie widzenia ekranu i nuda, ktra pozwala odbiorcy skupi si na noniku i treciach jakie ten nonik wywietla. Nie cena, nie wielko ekranu, a te wanie czynniki s gwarantem sukcesu zarwno naszego jak i Klienta, ktrego reklamy trafiaj do odbiorcy nie dlatego, e jest on tak reklam atakowany, a dlatego, e stanowi ona pewien rodzaj rozrywki dla oka i mzgu podczas dugich, nudnych, wymuszonych postojw. Pozdrawiam JA www.turkus-led.pl

towych. Charakteryzuj si na og bardzo duym ruchem koowym, z rnych kierunkw geograficznych, o zrnicowanym typie (transport, komunikacja miejska, samochody osobowe itd.). Jednak kierowca rwnie rzadko kiedy zwraca uwag na reklam. Owszem widzi ekran diodowy, ktry wieci, zmienia kolory, rozprasza wiato, natomiast kierowca skupia si przede wszystkim na drodze, poza tym nic nie wymusza na nim zatrzymywania si w tym miejscu. Kierowca mija ekran przymruajc oczy i skuteczno w tym przypadku wynosi jedynie kilka procent. Nieco lepsz sytuacj maj noniki usytuowane w pobliu duych skrzyowa z sygnalizacj wietln. Tam odbiorca zmuszony jest do zatrzymania si i spdzenia w tym miejscu kilkunastu sekund. W tym czasie jest w stanie wychwyci 2, gra 3 reklamy. Dlaczego wic nasza lokalizacja jest tak dobra i co wyrnia j od innych? Plac Armii Krajowej w To-

runiu to miejsce wiecznych korkw na most drogowy. Stoimy tam od rana do pnego popoudnia, nierzadko korki zdarzaj si nawet pnym wieczorem. Od momentu, kiedy kierowca zaczyna widzie nasz ekran, do momentu wjazdu na most stoi si w korku ok. 5 - 10 minut. Stoimy rwnie na przystankach autobusowych, zlokalizowanych dokadnie naprzeciwko naszego telebimu, na ktrych zatrzymuj si wszystkie autobusy wiozce ludzi do centrum Torunia i zabierajce goci przyjezdnych z Dworca Gwnego. Autobusy kursuj rednio co 10 minut. W tej lokalizacji znajduje si rwnie stacja benzynowa, oraz camping goszczcy dziesitki, a wielokrotnie setki turystw krajowych i zagranicznych, ponadto ekran widoczny jest z przejedajcych tam pocigw, ktre rwnie czsto zatrzymuj si , oczekujc na pozwolenie wjazdu na peron. Odbiorca jest zmuszony do zatrzymania si w tym miejscu i to na klika lub kilkanacie minut, a co najwaniej-

8 POZA TORU, 25 lutego 2013

Nowy, finansowy powiat?

Dementujemy plotki: Chema w planie miejskiego obszaru funkcjonalnego Bydgoszczy i Torunia
rodkw unijnych w latach 2014-2020 bd bardzo ograniczone. Trafi one do duych aglomeracji na regionalne projekty. To wanie na stronie internetowej Kowalewa Pomorskiego pojawia si powysza mapa. - Wicy obszar bdzie dopiero opracowany - dodaje Andrzej Grabowski. - ycz wszystkim samorzdom, aby znalazy si w obszarze. Opcj poszerzania (a nie ograniczania) obszaru delimitacji potwierdza Starostwo Powiatowe. - Wszelkie prace samorzdu wojewdztwa uwzgldniaj Chem - tumaczy Agnieszka Niwiska, rzecznik prasowy starostwa. - Opracowanie prof. leszyskiego jest jednym z wielu, ktre poruszaj t tematyk, jednak nie bdzie ono opracowaniem decydujcym, poniewa opiera si tylko na niektrych, wybranych kryteriach. - Ta koncepcja bazuje na wskanikach z 2007 roku. Od tamtej pory wiele si zmienio, np. uruchomiono lini kolejow pomidzy Chem a Bydgoszcz, czy powstanie strefy ekonomicznej - dodaje Jerzy Czerwiski. - W zwizku z tym powinnimy znale si w obszarze funkcjonalnym.

MIASTO CHEMA

Nierwno rozwizana
Pytamy burmistrza o stan drg w miecie

Fot. Nadesane

ukasz Piecyk

ukasz Piecyk

Koncepcja stworzenia obszaru metropolitalnego upada. W nowym rozdaniu unijnych pienidzy wiksz szans bd miay due orodki. W zdobyciu funduszy pomog miejskie obszary funkcjonalne. Jedna z koncepcji dla Bydgoszczy i Torunia wyklucza m. in. Chem. Na protesty jest jednak za szybko. Za ustalanie miejskich obszarw funkcjonalnych odpowiedzialne jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Resort zleci opracowanie granic Polskiej Akademii Nauk. Jedno z opracowa takiego obszaru przygotowa zesp prof. leszyskiego. Ta koncepcja delimitacji wykluczaaby z obsza-

ru wsppracy midzy dwoma powiatami m. in. Chem. - Urzd Marszakowski wystpi z wnioskiem o wwczenie nas do obszaru - wyjania Jerzy Czerwiski. - Decyzji jeszcze nie mamy, wic moemy mie tylko nadziej. List intencyjny w sprawie projektu podpisali prezydenci Bydgoszczy i Torunia, obaj starostowie oraz burmistrzw Naka nad Noteci i Kowalewa Pomorskiego. Skd te dwie jednostki w obszarze funkcjonalnym? - Samorzd Torunia wskaza na nas jako jednostk najcilej z nim powizany, ktra jednoczenie nie znajduje si w powiecie toruskim - mwi Andrzej Grabowski, burmistrz Kowalewa Pomorskiego. - Moliwoci pozyskiwania

Akcyza po- Co w rodzinie, to nie zginie sza z dymem Zaoyli firm i wyudzali zaliczki. ZatrzyPolicja przeszukaa mieszkanie w Chemy. Znaleli lewy tyto
Blisko 33 kilogramy tytoniu bez akcyzy znaleli policjanci z Chemy w domu 51-letniego mieszkaca miasta. Skarb Pastwa mg straci ponad 20 000 zotych z tytuu nieodprowadzonego podatku. Podejrzany mczyzna by wczeniej obserwowany przez policjantw z komisariatu w Chemy - informuje podinspektor Wioletta Dbrowska, oficer prasowy z Komendy Miejskiej Policji w Toruniu. Zgodnie ze swoimi przypuszczeniami w czasie przeszukania mieszkania funkcjonariusz chemyskiej komendy znaleli ponad 30 kilogramw tytoniu bez polskich znakw akcyzy. Podatek akcyzowy przy takiej iloci tytoniu wynisby ponad 20 000 zotych. ledczy przedstawili mu zarzut tzw. paserstwa akcyzowego. Zatrzymanemu grozi wysoka grzywna oraz do trzech lat pozbawienia wolnoci. (P)

Mieszkacy pisz do nas w sprawie ulicy Konopnickiej. W czasie zimy jej stan znaczco si pogorszy. Burmistrz obiecuj popraw, gdy tylko pozwol na to warunki pogodowe. Na skrzynk redakcyjn redakcja@pozatorun.pl dostalimy wiadomo o tragicznym stanie wspomnianej ulicy. Do informacji doczone byo zdjcie. - Nie da si normalnie przejecha t ulic skary si Andrzej, kierowca, ktrego spotkalimy w okolicy. Dziura na dziurze. Tylko czeka, a co si z samochodem stanie. Z nadesanym zdjciem bylimy u Jerzego Czerwiskiego, burmistrza Chemy. - To ulica bardzo trudna do prowadzenia prac naprawczych tumaczy. Nie bya utwardzana ulem, ale kamieniem wapiennym. Uzu-

penianie nic nie daje poza jej podnoszeniem. Magistrat planuje wyrwnanie tej drogi. - Ulica jest od niedawna skanalizowana i dlatego tam nie ma asfaltu wyjania Jerzy Czerwiski. Gdy tylko warunki pozwol, doprowadzimy j do lepszego stanu, bo wykonawca jest ju wybrany. Ulica Konopnicka jest brana pod uwag rwnie do budowy nowej drogi i pooenia asfaltu. Naley pamita, e na terenie miast i wsi nie wszystkie drogi nale do waciwego urzdu. Czci z nich zajmuj si inne instytucje, np. Wojewdzki Zarzd Drg.

mano ich po trzech latach

Prawie 3 lata trway poszukiwania rodziny z Chemy, ktra ma na koncie oszustwa i prby wyudze. Wpadli w Walentynki w jednej z toruskich kamienic. Toruska prokuratura od 2010 roku poszukiwaa listem goczym 57-letniego mczyzn, jego dwa lata modsz on i ich 28-letni crk. Poszukiwani czsto zmieniali miejsce zamieszkania. Policjanci z

chemyskiej komendy w kocu zatrzymali rodzin przy ulicy Sowackiego w Toruniu. Z policyjnych ustale wynika, e dokonali trzech oszustw i dwch prb wyudzenia pienidzy. Trzy lata temu zaoyli firm zajmujc si demontaem okien. Nie wykonali adnego zlecenia, mimo e pobierali zaliczki za wykonanie usugi. Grozi im do 8 lat wizienia. (P)

Interweniujemy w kadej wanej sprawie! Czekamy na sygnay pod numerem 537 049 739 lub pod adresem redakcja@pozatorun.pl. Zapraszamy rwnie do komentowania artykuw na naszej stronie internetowej www.pozatorun.pl.

Fot. ukasz Piecyk

9 POZA TORU, 25 lutego 2013

MIASTO CHEMA

Honory na koniec przewodniczenia Powrt na wsn rk

Zmiana warty w Polskim Zwizku Emerytw, Rencistw i Inwalidw w Chemy. Jest nowy przewodniczcy
ukasz Piecyk

Po dwch latach spdzielnia socjalna Powrt w kocu zacznie dziaa

W styczniu 2011 roku po raz pierwszy zwrcili si do Powiatowego Urzdu Pracy, ale bez skutku Mieli uzgodnione umowy z samorzdami w Chemy. W kocu udao si i od maja spdzielnia Powrt zacznie pracowa. - Fundamentem naszego dziaania jest wejcie w struktur samorzdw gminy i miasta Chema - tumaczy Zdzisaw Soniecki, penomocnik inicjatorw Powrotu. - Zajmiemy si kompleksowymi usugami sprztania na terenie objtym podpisanymi umowami. Spdzielnia nie ograniczy si jednak tylko do jednej dziedziny, bo ma plany na szersz dziaalno. Dziki temu wicej osb znajdzie prac na podstawie wsppracy z tutejszym samorzdem. - Nie ma sensu apa wielu srok za ogon. Chodzi nam na razie o pewny start i wypracowanie marki, bo jestemy nowym podmiotem gospodarczym - tumaczy Zdzisaw Soniecki. - Tutaj sowa uznania nale si burmistrzowi i wjtowi Chemy za wsparcie dziaania spdzielni. Od gminy dostalimy pomieszczenia, a oba samorzdy zapewniy nam zlecenia. Powrt zabiega o fundusze na siedzib, miejsce na przechowanie sprztu czy obsug prawno-ksigow. - W naszym powiecie nie byo adnej spdzielni socjalnej do koca 2012 roku - mwi Zdzisaw Soniecki. Sytuacj opisywalimy w lipcowym numerze Poza Toru. Wtedy spdzielnia z gotowym statutem zgaszaa si do chemyskiego Powiatowego Urzdu Pracy z wnioskiem o uposaenie. Zarzd Powrotu odpowiedzi nie otrzyma. Dwa miesice pniej po ponownym zgoszeniu zostali powiadomieni o odmowie. PUP argumentowa decyzj brakiem rodkw. List do Bartosza Arukowicza, ministra zdrowia, rwnie zosta bez odpowiedzi. - By moe nie rozmawialibymy, gdyby nie ta lipcowa publikacja. Na szczcie ruszymy z pierwszymi zleceniami dodaje Zdzisaw Soniecki. Siedziba Powrotu bdzie si miecia przy ulicy Ignacego Paderewskiego 11 w Chemy. Pod wzgldem prawnym do spdzielni socjalnej w 50% musz nalee osoby zagroone wykluczeniem spoecznym. To szansa do powrotu na rynek pracy dla osb bezrobotnych, niepenosprawnych czy uzalenionych. Zarzd spdzielni pod koniec stycznia zoy dokumenty rejestracyjne. Po poparciu ze strony PUP-u wnioskuj o doposaenie siedziby. (P)

Po 15-letniej subie Jerzy Wickowski ustpi z fotela przewodniczcego PZERiI w Chemy, zostajc jego honorowym czonkiem. Od teraz chemyskim oddziaem zwizku bdzie kierowa Eugeniusz Sulencki. - Za mn trzy kadencje, ale musimy pamita, e w dziaalno zwizku wczony jest cay zarzd - mwi Jerzy Wickowski. - Naszym gwnym zadaniem jest niesienie pomocy starszym osobom i inwalidom. Borykamy si na co dzie z wieloma trudnymi sytuacjami i przeciwnociami. Mimo to ten zwizek daje nam wiar w si emerytw, rencistw i inwalidw - Mog powiedzie, e jestemy te bardzo rozrywkowym i towarzyskim oddziaem. Wielokrotnie nasi czonkowie brali udzia w zabawach tanecznych czy spotkaniach przy kawie wspomina Jerzy Wickowski. Organizowalimy rwnie sporo wielodniowych wycieczek po kraju. Chemyski oddzia prowadzi rwnie spotkania rehabilitacyjne i turnusy zdrowotne. Dziki wsppracy ze sponsorami udao si rwnie prowadzi zbirki ywnoci dla najbardziej potrzebujcych. Wszystkie dokonania i historia zwizku s udokumentowane w pamitko-

Od lewej Jerzy Wickowski i nowy przewodniczcy Eugeniusz Sulencki

wej kronice. - Tymi dziaaniami chcemy te w jaki sposb zrekompensowa sytuacj w kraju. Mamy ograniczony dostp do suby zdrowia, musimy czeka w dugich kolejkach do specjalistw. Niektrzy czekaj nawet po kilka lat na wizyt u lekarza. Do tego dochodz krzywdzce waloryzacje rent i emerytur czy wysokie koszty lekarstw - komentuje Jerzy Wickowski. - PZERiI Oddzia w Chemy pod przewodnictwem Jerzego Wickowskiego dokadnie wypracowa swj wizerunek spoeczny - mwi Katarzyna Orowska z Urzdu Gminy Chema - Jerzy Wickowski udanie wsppracowa z wadzami samorzdowymi powiatu toruskiego, gminy i miasta Chema.

Fot. Nadesane

W nowym zarzdzie funkcj sekretarza zwizku obejmie Maria Pawska. Skarbnikiem zostaa Alina Pawlak. Pozosta cz zarzdu tworz Grzegorz Gurtowski, Janina Chyliska, Genowefa Strzakowska i Anna Zielniewska. - Mj poprzednik zawiesi poprzeczk bardzo wysoko, ale postaramy si z caym zarzdem prnie kontynuowa lini dziaania Jerzego Wickowskiego - mwi po wyborze Eugeniusz Sulencki, nowy przewodniczcy. - Rezygnacj przyjlimy jednak ze smutkiem, bo mj poprzednik bardzo dobrze wykonywa swoje obowizki. Zwizek na terenie gminy i miasta Chema obejmuje 309 czonkw.

10 POZA TORU, 25 lutego 2013

GMINA CHEMA

Grodzenie historii

Nowy duch pustostanw

W Urzdzie Gminy powstaje rejestr nieuywanych budynkw. S pierwsze zgoszenia

W krajach zachodniej Europy takie miejsca s rekonstruowane. W Grodnie pradziejowej osady nikt na razie jednak nie zobaczy
Problem ley na styku rozbienych interesw. Cz terenu naley do Lasw Pastwowych. - To byby wietny partner, ktry mgby pomc w budowie, np. przekaza promocyjnie troch drewna na budow i rekonstrukcj budynkw dodaje Jacek Czarnecki. Grodno jest wpisane do rejestru zabytkw, wic tak naprawd Lasy Pastwowe nie mog tam prowadzi adnej dziaalnoci, a my nie musimy by wacicielami tych gruntw. Proponowalimy take zamian na tereny, ktre mona by zalesi. Nadlenictwo Golub-Dobrzy, ktre zajmuje si lasami na terenie gminy, odpiera zarzuty. - Popieramy zamiar utworzenia tej inwestycji przez gmin mwi Mieczysaw Kolaski, nadleniczy. - Barier w tej kwestii stanowi fakt, i grunty zaproponowane do zamiany nie speniaj kryteriw w myl obowizujcych przepisw. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego pobliskiej wsi Kiebasin teren ten przeznaczony jest pod skadowisko odpadw. Trudno wic uzasadni potrzeby przeprowadzenia zamiany nieruchomoci ze wskazaniem celw gospodarki lenej. Rekonstrukcj pradziejowej osady zawieray rwnie wszystkie projekty zwizane z turystycznym rozwojem Zalesia. Take tutaj zaczyna si historyczno-przyrodnicza cieka prowadzca do Mirakowa. Na dwukilometrowej trasie zlokalizowano 11 przystankw. Ten przy Jeziorze Grodzieskim prowadzi praktycznie donikd.

Tak z lotu ptaka miaaby wyglda zrekonstruowana osada

Opuszczone budynki pozwol na stworzenie wiejskiej strefy ekonomicznej. Na zdjciu: pustostan w Grzegorzu

ukasz Piecyk

Najstarsze elementy maj ponad 2700 lat. Pierwsze wykopaliska rozpoczto 25 lat temu, tworzc baz naukow i dydaktyczn dla Uniwersytetu Mikoaja Kopernika. Wikszo turystw nie wie jednak, e szczeglny zabytek kultury uyckiej znajduje si nad Jeziorem Grodzieskim w gminie Chema. Osada w Grodnie wieci pustkami zarwno pod wzgldem infrastruktury jak i obecnoci zwiedzajcych. W ssiedztwie Zalesia na pwyspie przy zachodnim brzegu Jeziora Grodzieskiego pod koniec lat 70. dwch badaczy natkno si na pozostaoci osiedla obronnego z epoki elaza. Nie mamy tutaj te do czynienia z drugim Biskupinem, bo zabudowa w Grodnie okalaa wewntrz palisad, a na rodku by pusty plac. Cztery metry poniej obecnego poziomu wody zachowane s elementy konstrukcji obronnej

tumaczy Jacek Gackowski, doktor w Instytucie Archeologii UMK, wsptwrca koncepcji parku kulturowego. 0Eksponaty wykopane przez zesp z Instytutu Archeologii UMK le w archiwach jednostki. Wstrzymane zostay rwnie badania terenowe z udziaem studentw. - Pojawialimy si tam te z koami naukowymi, grupami rekonstrukcyjnymi, organizujc pokazy. Stworzylimy jednak cay program dla parku, aby nie byo syndromu stadionu narodowego, czyli wybudowa i na tym nie zarabia. Proponowany projekt osady pradziejowej zakada budow 5 domostw z obiektami gospodarczymi, umocnie obronnych, bramy wjazdowej i przeprawy mostowej. - Wiele osb dopytuje, czemu jeszcze nie powstaa rekonstrukcja osady mwi Jacek Czarnecki, wjt gminy Chema. Zabrako jednak woli po stronie wszystkich realizatorw, ktrzy wzili udzia w planowaniu parku kulturowego.

Urzd Gminy czeka na zgoszenia mieszkacw o pustostanach i nieuywanych obiektach. Posuy to do stworzenia spisu budynkw na poczet rozproszonej wiejskiej strefy ekonomicznej. Gwnie chodzi o wolne i niezagospodarowane pomieszczenia lub obiekty, ktre popadaj w ruin lub s obcieniem dla obecnego waciciela. - Mamy tu na myli m. in. obory, garae czy stodoy - wylicza Katarzyna Orowska z Urzdu Gminy. - Odnotowalimy ju pierwsze zgoszenia. Rejestr ma na celu stworzenie bazy infrastrukturalnej pod wiejsk stref ekonomiczn. Jeeli obiekt zostanie wczony uchwa do tego obszaru, to jego waciciel lub potencjalny inwestor bdzie mg liczy na zwolnienia od

podatku od nieruchomoci, a take od prowadzonej w nim dziaalnoci gospodarczej. - Zakadamy przeznaczenie pustostanw dla MP maych i rednich przedsibiorstw. I jak przystao na stref ekonomiczn przedsibiorcy mieliby zapewnione ulgi - tumaczy Jacek Czarnecki, wjt gminy Chema. - Przykadowo waciciel pustostanu wynajmuje go przyszemu przedsibiorcy. Jeli zgosiby si do nas, my moglibymy go zwolni z podatku. Gmina oferowaaby rwnie pomoc w obsudze prawnej lub ksigowej. Zainteresowani zgoszeniem budynku kierujemy do pok. nr 7 lub w Urzdzie Gminy Chema lub pod numer 56 6756076 w.43 lub 47. (P)

Solary wyjd zza chmur

Coraz bliej wyonienia w przetargu wykonawcw do montau solarw

Co dwie Cheme, to nie jedna

Wspomog samorzdowcw oddoln inicjatyw
stowarzyszenia, a teraz jego rzecznik i przewodniczcy komisji rewizyjnej. Zoylimy dokumenty rejestracyjne w Krajowym Rejestrze Sdowym przy Sdzie Okrgowym w Toruniu. Stowarzyszenie bdzie miao swoj siedzib w Skpem. Czonkowie w celach wymieniaj midzy innymi integracj mieszkacw, pobudzanie wrd nich wiadomoci w zakresie rodowiska naturalnego, promocj inwestycji proekologicznych czy kultywowanie historii tradycji i regionu. - Ujm to w ten sposb: wze autostradowy w Dwierznie, jak i obwodnica miasta Chema wymagaj wsparcia obywatelskiego. Te inwestycje to gwarancja rozwoju dla naszych samorzdw i przyblienie do Europy tumaczy Adam Galus. - Jestemy na siebie wzajemnie skazani. Gdyby
ukasz Piecyk

Obywatelsko pocz gmin i miasto, wspierajc urzdowe inicjatywy i pomysy. Pod szyldem stowarzyszenia, ktre zainicjowa czonek Rady Gminy. Dziki temu wsppraca bdzie miaa wymiar spoeczny, a samorzdy bd mia realny odzew ze strony mieszkacw. W Skpem pod koniec stycznia odbyo si pierwsze zebranie grupy pomysodawcw Stowarzyszenia na rzecz rozwoju Gminy i Miasta Chema. Inicjatorzy spotkali si wtedy z mieszkacami. - Na kolejnym spotkaniu powoalimy Zarzd, w ktrego w skad weszli Andrzej Smykowski, Aleksandra Borowicz i Zdzisaw Soniecki wylicza Adam Galus z Rady Gminy Chema, inicjator

przyj, e miasto Chema to samodzielne pastwo, to graniczy w caoci z gmin. Si rzeczy musimy i chcemy si wspiera. Podstaw dziaania stowarzyszenia jest uchwaa dotyczca wsppracy pomidzy Radami Gminy i Miasta Chema. - Celem stowarzyszenie nie jest zbudowanie hal i fabryk, ale wspieranie lokalnych samorzdw. Wszyscy z niecierpliwoci czekamy na budet unijny na lata 2014 2020, w ktrym mwi si o programach wsplnych nie tylko dla dwch, ale trzech gmin i w tym stowarzyszenie widzi sw rol. Osoby, ktre chc uzyska blisze informacje o stowarzyszeniu, mog kontaktowa si z Adamem Galusem pod numerem 502 813 627.

Do koca padziernika na terenie gminy pojawi si 188 sztuk kompletnych systemw solarnych do podgrzewania wody. Urzd Gminy czeka tylko na rozstrzygnicie przetargu. Bdzie to pierwszy etap realizacji inwestycji. Pozostae 375 zestaww zostanie zamontowanych w drugim etapie do grudnia 2014 roku. Poza montaem projekt instalacji solarw obejmie rwnie prze-

szkolenie uytkownikw. Przypomnijmy, e czerwcowy przetarg nie wyoni wykonawcy. adna z czterech ofert nie speniaa warunkw. Wtedy rwnie nie dopisaa liczba chtnych - przy tak maej liczbie Urzd Gminy nie mg liczy na dofinansowanie ze strony Urzdu Marszakowskiego. Koszt to blisko 7 milionw zotych. (P)

Fot. Nadesane

11 POZA TORU, 25 lutego 2013

REKLAMA

TANIEJ

695 Z
DO 15 MARCA

NAWET O

wsporganizuje akcje charytatywne, aktywnie spdza wolny czas oraz studiuje

Patryk, lat 21 projektuje strony www,

w WSB

Ty te

zacznij studia
ju w marcu

DYPLOM LICENCJATA

FINANSE I RACHUNKOWO LOGISTYKA SOCJOLOGIA (studia dofinansowane z UE) DYPLOM MAGISTRA TURYSTYKA I REKREACJA ZARZDZANIE ZARZDZANIE

Zapisz si on-line: www.wsb.pl

12 POZA TORU, 25 lutego 2013

Duchowe katharsis na Zamku Bierzgowskim

Uczniowie szkoy katolickiej z Bydgoszczy wybieraj gmin ubianka na miejsce kontemplacji
Tomasz Wicawski Na rekolekcje przyjedaj tu od zeszego roku. Zastanawiali si nad miejscem, ale wybr by prosty. Przez aklamacj wskazano mury trzynastowiecznego zamku. Tutaj mona w ciszy i spokoju rozmyla, gbiej zrozumie istot zbawienia. - Jako szkoa katolicka organizujemy dla dzieci i modziey trzydniowe rekolekcje wyjazdowe - mwi ks. Dariusz Biakowski, prefekt Zespou Szk Katolickich w Bydgoszczy, diecezjalny duszpasterz modziey. Chcemy aby oderway si one od codziennego ycia, szkoy i zwykych zaj. Od 18 do 20 lutego na Zamku Bierzgowskim przebywaj uczniowie liceum, tydzie pniej przyjad gimnazjalici, a na pocztku marca na trzy dni zjawi si tutaj dzieci z podstawwki. Zesp Szk Katolickich w Bydgoszczy wybra to miejsce nieprzypadkowo. Nie ley ono daleko od miejsca zamieszkania modych osb, ale zapewnia moliwo odcicia si od codziennych spraw. - Te wyjazdy owocuj w sposb niebyway mwi ks. Dariusz Biakowski. Modzie podejmuje rozmow na bardzo wane dla siebie tematy. W grupie nabiera nym gronie jest zdecydowanie wiksza otwarto. Wiadomym jest przecie fakt, e trudniej byoby mwi licealistom o swoich problemach przy drugiej pci. Opiekunowie modziey ciesz si, e wikszo osb podchodzi do rekolekcji na serio. Zdarzaj si oczywicie wyjtki, ale wida goym okiem, e pomys trafi w gusta modych ludzi. Maturzyci szczeglnie mocno przeywaj ten okres, tak z racji faktu zbliajcego si egzaminu dojrzaoci, jak rwnie dlatego, e jest to ich ostatni wyjazd tego rodzaju. - Rekolekcje wyjazdowe, o ile chcemy je przey gbiej i si skupimy, daj nam o wiele wicej ni zwyka, godzinna wizyta w kociele mwi Piotr, jeden z uczestnikw tegorocznych rekolekcji na Zamku Bierzgowskim, maturzysta. Moemy odczu swojego rodzaju katharsis, odci si od wiata, wyczy komrki i przebywa sam na sam z Bogiem. Wtruje mu ucze drugiej klasy liceum, Pawe. - Nasza wiara dziki takim inicjatywom zyskuje wymiar wsplnotowy wskazuje chopak. Moemy porozmawia ze sob o sprawach, na ktre na co dzie nie mamy czasu. Cay dzie powicony jest Jezusowi bez zbdnego i rozpraszajcego szumu.

GMINA UBIANKA

odwagi. Wiele osb si otwiera, a spowiedzi, ktrych udzielamy, s bardzo osobiste i szczerze. To wida. Harmonogram wyjazdu jest urozmaicony. Nie jest to jedynie modlitwa i wielogodzinne spdzanie czasu w kaplicy. Jest czas na zabaw, prac w grupach, konferencje. Wywietlane s filmy, ktre zwizane s cile z tematyk rekolekcji. Organizatorzy dbaj o to, by przemwi do modych ludzi nie tylko sowem, ale take obrazem. Integracja i wsplne

odczuwanie podobnych bodcw pozwala na peniejsze przeycie okresu postu. - Nawizujemy w tym roku do hasa wiatowego Dnia Modych, ktry odbdzie si w Rio de Janeiro Idcie i nauczajcie wszystkie narody wskazuje ks. Biakowski. Gwnym tematami s wiara i posuga. Misja goszenia ewangelii jest przypisana kademu katolikowi, nie tylko ksiom. Prbujemy ukaza modziey, jak istotna w dzisiejszym wiecie staje si ewangelizacja.

Wspiera si i nie da si

ubianka po brukselsku
Dzieci ze szkoy w Wybczu nagrodzone w unijnym konkursie

Od zeszego roku wprowadzono podzia miejsc noclegowych na mskie i eskie. Pewne czci dnia zarezerwowane s na wsplne inicjatywy, jednak cz przedsiwzi realizowana jest oddzielnie. - Obserwujc chociaby adoracj Najwitszego Sakramentu przez chopcw i dziewczta mona zauway kolosalne rnice mwi ks. Dariusz Biakowski. Inny jest sposb przeywania, rne intencje. W tak hermetycz-

Rodzice chorych dzieci z ubianki maj wasne stowarzyszenie

cign do ubianki nie tylko podopiecznych Stowarzyszenia i mieszkacw gminy, ale take ludzi z Torunia i Bydgoszczy. Nie mniejszym zainteresowaniem cieszy si I Bal Charytatywny zorganizowany z okazji andrzejek. Oba pomysy znajd si w kalendarzu na ten rok. Miejsc na bal w zasadzie ju nie ma. Nie lada osigniciem jest te stworzenie w Pigy bezpatnego orodka hipoterapii dla dzieci. Pisalimy projekt na wykonanie zadania publicznego i udao si pozyska fundusze z Urzdu Gminy mwi Karolina Janiszewska. Zajcia prowadzilimy cay poprzedni rok i wznowilimy je 1 lutego. Najpierw trzeba byo jednak zabezpieczy teren, bo po poprzednim stowarzyszeniu prowadzcym w Pigy zajcia zosta rozsypujcy si pot. Nasza pani prezes Sabina Kardach pozyskaa drewno z Lasw Pastwowych wyjania Karolina Janiszewska. Trzeba je byo okorowa i zbi. Zajo nam to chyba 2 miesice, spotykalimy si co sobot, ale udao si. Wysypalimy te nowy piasek, bo ko si zapada. W tym roku chcemy wyremontowa stajni. Zapau im wic nie brakuje, ale maj dla kogo si stara. Obecnie Stowarzyszenie skupia 18 rodzin i 3 wolontariuszy. Podopieczni s rni i zmagaj si z rnymi problemami. Najmodszy ma 3 lata, najstarszy 40. Wszystkie zebrane do tej pory pienidze czekaj na nich na koncie bankowym. Czekaj, eby speni marzenie: wysa ca grup na turnus rehabilitacyjny. (AK)

Fot. Nadesane

Fot. Tytus Szabelski

Agnieszka Kapela

Niepenosprawno, upoledzenie, autyzm, przeszczep... Dla jednych brzmi jak wyrok i to taki, od ktrego nie ma odwoania. Dla innych to temat tabu. Wstydliwy rumieniec przyapanej ciekawoci. Odwrcony wzrok. Szept, co ma by dyskretny, a wcale nie jest. Czsto wystarczy jednak tak niewiele, by pomc sobie i innym. Wiedz o tym czonkowie Stowarzyszenia Nasze Szczcia z ubianki. Grupa zajmujca si niesieniem pomocy dzieciom niepenosprawnym, upoledzonym i chorym oraz ich rodzinom powstaa w 2011 roku, ale pierwszy impuls pojawi si wczeniej. Zaczlimy pisa projekty o dofinansowanie do Unii Europejskiej opowiada Karolina Janiszewska, wiceprezes Stowarzyszenia. Pracuj w Gminnym Orodku Pomocy Spoecznej i razem z kierownikiem wpadli-

my na taki pomys. W naszej gminie robilimy co dla dzieci niepenosprawnych, ale nie dla ich opiekunw, dlatego stwierdzilimy, e naley si tym zaj. Pierwsza edycja projektu pojawia si w 2010 roku, rok pniej kolejna. Cotygodniowe spotkania gromadziy 16 rodzin. Wiele z nich poznao si dopiero tutaj. Okazao si, e ze swoimi problemami nie s sami. Tak narodziy si przyjanie i propozycja, by wspiera si dalej. Stwierdzili, e chcieliby zaoy stowarzyszenie, ktre mogoby pozyskiwa fundusze na rehabilitacj ich dzieci i wzajemn integracj wspomina Karolina Janiszewska. Pikniki, bale, konie i marzenia Na pocztku nie byo atwo. Wszystko przez brak dowiadczenia. 2011 rok powiecili na organizacj pracy, a pen par zaczli dziaa w roku 2012. I ju mog pochwali si sukcesami. Majowy Piknik Motocyklowy

Zajcia z plastyki dla jednych uczniw s zmor, dla innych najwiksz radoci. Do tej drugiej grupy z pewnoci nale laureaci artystycznych zmaga pod nazw Mj region. Moje rodowisko, ktrzy mimo modego wieku, pokazali, jak nie mie kompleksw na tle rwienikw z innych krajw i godnie reprezentowa gmin. Talent i wyobrani trojga uczniw Szkoy Podstawowej im. Ks. Stanisawa Kujota w Wybczu doceniono w Brukseli. To tam trafiy bowiem prace plastyczne uczestnikw konkursu organizowanego przez Przymierze Europejskie z Komitetu Regionw Unii Europejskiej. Grupie przewodniczy Jerzy Zajkaa wjt ubianki i to on 15 lutego w Wybczu wsplnie ze Zbigniewem Cywiskim przewodniczcym

Rady Gminy i radnym Janem Madejem wrczy nagrody zwycizcom. Spord prac nadesanych przez modych Europejczykw z krajw nalecych do Unii, najbardziej spodobaa si ta wykonana przez Pawa Wiciskiego z klasy zerowej. Drugie miejsce przypado w udziale Oldze Chlebosz z IV klasy, a trzeci lokat zaja Marta Prowadzisz uczennica klasy II. Dzieci otrzymay w nagrod przybory do rysowania oraz karty pocztowe ze swoimi pracami. Nie mogo take zabrakn wyrnienia dla szkoy. Wysokiej klasy kamer cyfrow odebraa Bogumia Osak dyrektor placwki. W Wybczu na pamitk sukcesu uczniw zostan te booklety ze wszystkimi dzieami laureatw oraz pocztwki. (AK)

Fot. Nadessane

13 POZA TORU, 25 lutego

FINANSE

2013

Z nami nie bj si kredytu

Doradcy Planet Finance Broker odpowiadaj na listy i pytania Czytelnikw Poza Toru
Hanna Tarczykowska

Napisa do nas z zapytaniem o porad pan Patryk, poniewa bank odmwi mu udzielenia kredytu. Moim problemem jest wiek, pisze pan Patryk, gdy mam ju 54 lata. Dochody ksztatuj si na do niezym poziomie, bo okoo 4 tys. z brutto, ale kwota kredytu jest do wysoka - 400 tysicy zotych. Nie mam wkadu wasnego. Czy w ogle mam szanse na kredyt czy musz o tym zapomnie? Panie Patryku, rozwizaniem Pana sytuacji bdzie zaproponowanie oferty kredytu hipotecznego w banku, ktry oferuje dugi okres spaty. S banki, ktre ustalaj maksymalny okres spaty do 75 lub 80 roku ycia kredytobiorcy. Rozoenie spaty kredytu na 20, a nawet na 25 lat znacznie zwikszy pana szanse na otrzymanie pozytywnej decyzji kredytowej. Naley jednak pamita, e w sytuacji gdy okres kredytowania jest tak dugi, wwczas bank moe zaproponowa dodatkowe zabezpieczenie spaty w postaci ubezpieczenia na ycie, stosujc skadk miesiczn lub podwyszajc kwot kredytu o ca skadk spacan wraz z rat kredytu. Innym rozwizaniem Pana sytuacji jest przystpienie do kredytu wspkredytobiorcy, ktry doczajc swoje dochody podwyszy Pana zdolno kredytow i tym samym umoliwi uzyskanie pozytywnej decyzji kredytowej. Aby omwi szczegy i

moliwo. Gdyby si okazao ,ze w Paskim banku nie ma takiej moliwoci wwczas naley poszuka oferty w innym, ktry zrefinansuje Paski kredyt. Wiele bankw na tak ofert.Tu wana jest jedna informacja dotychczasowa spata kredytu nie moe budzi zastrzee. Jednak po szczegy zapraszamy do naszej firmy. Natomiast Pani Ola pisze do redakcji: straciam prac a mam do spaty kredyt samochodowy. Co mog zrobi ? Pani Olu, w pierwszej kolejnoci to oczywicie naley najszybciej jak to moliwe to znale prac . Nawet jeeli nie bdzie ona speniaa Pani oczekiwa. W banku natomiast niech Pani podejmie rozmowy majce na celu wyduenie okresu spaty kredytu. Spowoduje to obnienie wysokoci raty. Moe te Pani wystpi o zawieszenie spaty kapitau. Wwczas bdzie Pani spacaa tylko odsetki od zacignitego kredytu. Wanym jest, aby nie dopuci do sytuacji, w ktrej kredyt nie bdzie spacany. Chc wzi kredyt hipoteczny. W banku wciskaj mi rne ubezpieczenia. Czy musz je wykupi? - zastnawia si Pawe z Czernikowa Kredytom hipotecznym towarzysz rne ubezpieczenia. Niektre z nich s obowizkowe, a niektre nie. Obowiz-

k o w y m

jest zawsze

Planet Finance Broker

ul. Grudzidzka 79 (Bumar) 87-100 Toru www.planetfinance.pl Tel: 56 663 53 53

dopasowa najlepsze dla Pana rozwizanie, zapraszamy na spotkanie z naszym Specjalist w biurze przy ulicy Grudzidzkiej 79 w Toruniu. Z kolei Pan Przemek zwrci si z zapytaniem w sprawie wczeniejszej spaty; wziem kredyt na 10 lat i chciabym go wczeniej spaci. Czy dziki temu zaoszczdz na odsetkach czy i tak bd musia spaci cay koszt kredytu? Kady bank udzielajc kredytu daje kredytobiorcy moliwo przedterminowej wczeniejszej spaty tego zobowizania, w czci lub w caoci. Kredytobiorca dokonujc wczeniejszej cakowitej spaty kredytu, spaca tylko kapita pozostay do spaty, bez odsetek za cay okres wynikajcy z harmonogramu. Naley jednak pamita, e bank moe od takiej transakcji pobra

opat w wysokoci wynikajcej z aktualnej Tabeli Opat i Prowizji. Opaty te ksztatuj si najczciej od 0,5% do 2% od kwoty podlegajcej spacie i s pobierane jeli wczeniejsza spata nastpuje w cigu 2 do 5 lat od chwili zacignicia kredytu. Po tym czasie banki rezygnuj z tych opat i kredytobiorca moe dokona cakowitej wczeniejszej spaty zobowizania bez dodatkowych prowizji. Dziki takiej operacji znacznie zaoszczdzi Pan na cakowitym koszcie kredytu. Droga redakcjo. Spacam kredyt hipoteczny ju 6 lat. Jednak rata wydaje mi si dosy wysoka. Czy mona j zmniejszy? - pyta pan Jacek. Oczywicie Panie Jacku, istnieje taka moliwo. W pierwszej kolejnoci prosz porozmawia z doradc w swoim banku czy istnieje taka

ubezpieczenie do czasu prawomocnego wpisu hipoteki zwane ubezpieczeniem pomostowym. W niektrych bankach wymagane jest te ubezpieczenie na ycie. Jeeli kredyt wynosi ponad 90% kupowanego mieszkania czy domu wwczas bank domaga si ubezpieczenia niskiego wkadu wasnego. W wielu bankach wykup ubezpieczenia powoduje obnienie mary lub prowizji. Moe te podnie nasz ocen jako kredytobiorcy. Jest to tak zwany scoring. Wykupujc ubezpieczenie jestemy dla banku bardziej wiarygodnym klientem . Oczywicie koszty ubezpieczenia powinny by dokadnie policzone. Nasz doradca jest w stanie Panu policzy takie koszty i pomc podj waciw decyzj.

Kolumn FINANSE redagujemy z

najlepszymi doradcami finansowymi w Toruniu

WYDARZENIA KULTURALNE W TORUNIU KALENDARIUM

Centrum Sztuki Wspczesnej

od 2013-01-25 do 201303-11 Lech Majewski, Telemach
Toruskie CSW zaprasza na wystaw Lecha Majewskiego. Wybitnego polskiego reysera. Twrcy audiowizualnego, ktry zasyn midzy innymi filmem Myn i Krzy interpretacj ptna Petera Bruegela Droga krzyowa. Fragmenty tej pracy bdzie mona oglda podczas indywidualnej wystawy artysty w CSW Znaki Czasu. Zasadnicz czci ekspozycji bdzie odsona cyklu filmowego Krew poety. Artysta wkilkudziesiciu projekcjach video rozwija wizualn opowie pen symboli, wizji iukrytych znacze.

scy artyci modego pokolenia realizuj w przestrzeniach Centrum wystawy pod opiek kuratorw zaproszonych do Torunia z prestiowych instytucji na caym wiecie.

niewiarygodnych wydarze. Padraic wraca na wysp, by znale morderc.

bilety: 20-30 z

Historia zmaga garstki onierzy walczcych z przewaajcymi siami niemieckimi, to jedno z najbardziej znanych wydarze kampanii wrzeniowej 1939 roku.

bezpatne

Kino Cinema City

15.02
Premiera

Wydaa dwie autorskie pyty, ktre zdobyy liczne wyrazy uznania ze strony suchaczy i krytykw. Jest chwalona za muzyczn wyobrani, wieo i brzmienie niespotykane na polskiej scenie muzycznej.

Teatr
Zimowe ceremonie
Reyseria: Iwona Kempa
Pomieszanie miechu i paczu, trwogi i niemal kabaretowych artw, fizjologii i wzniosych marze. lub to przecie pocztek nowego ycia, zapowied szczcia i narodzin, obietnica spenienia, pogrzeb za to ostatnie poegnanie, rozpacz po stracie, aoba i rodzcy si w sercach lk przed mierci.

Od nowa
2.03 Koncert Bracia Figo Fagot
Zesp powsta na potrzeby serialu telewizyjnego Kaliber 200 volt wyprodukowanego przez GIT produkcj dla kanau Rebel:tv. Zyska wielu fanw irozpocz koncerty wrealnym wiecie wypeniajc kluby po brzegi.

bilety: 35-45 z

Szklana puapka 5
Obsada: Bruce Willis, Jai Courtney, Mary Elizabeth Winstead
John McClane jedzie do Moskwy, eby namierzy swojego syna Jacka. Ze zdziwieniem odkrywa, e chopak jest tajniakiem i chroni rzdowego demaskatora, Komarova. McClaneowie musz zrobi wszystko co w ich mocy, eby zapewni Komarovowi bezpieczestwo i zapobiec zbrodni, do ktrej ma doj w najbardziej opustoszaym miejscu na Ziemi, Czarnobylu.

CH Plaza
14-28.02 Podwodny wiat Oceanarium Toru Plaza
Odwied Oceanarium Toru Plaza, narysuj lub namaluj prac plastyczn w formacie A4 i wygraj profesjonalne akwarium lub wycieczk do oceanarium dla caej klasy.

3.03 Koncert Grubson iBRK

Grubson bawi swoim charakterystycznym poczuciem humoru oraz stawia na melodie, ktra na dugo pozostaj w gowach suchaczy. Jego cisa wsppraca z BRK zaowocowaa powstaniem niezwykle bogatego materiau pod wzgldem muzycznym.

22-27.02

od 2013-01-11 do 201303-17 Focus Poland Project 3: Take 5

Take 5 to kolejna wystawa w ramach midzynarodowego projektu wystawienniczego FOCUS POLAND, stanowicego cz programu artystycznego Dobrili Denegri. Podczas kolejnych odson cyklu wybitni pol

bilety: 16-25 z

Fokus educational event

Trwajce 6 dni wydarzenie edukacyjne z magazynem Focus.

Porucznik z Inishmore
Reyseria: Ana Nowicka
Podczas gdy Padraic, bojownik Irlandzkiej Armii Wyzwolenia Narodowego, walczy o wolno w Pnocnej Irlandii torturujc i podkadajc bomby, na wyspie Inishmore kto zabija jego ukochanego kota. Jego smier nakrca spiral

15.02

Premiera

Tajemnica Westerplatte
Obsada: Micha ebrowski, Robert odziewski, Jan Wieczorkowski
Mieli wytrwa dwanacie godzin. Bronili Westerplatte przez siedem dni.

bilety: 33 z

23.02 Odkryj czekoladowe niebo Kopernika

Tego dnia o godzinie 16 odbdzie si oficjalne odsonicie czekoladowego pomnika Mikoaja Kopernika. Dodatkowo bdzie mia miejsce pokaz cukierniczy, w ktrym pokazywane bd tajniki robienia trufli.

Lizzard King
28.02 Koncert Gaba Kulka

14 POZA TORU, 25 lutego 2013

ALEKSANDRW KUJAWSKI

Pikne witki w kartonach kolejarza

Kolejarz z Aleksandrowa Kujawskiego rzebi figurki witkw. I nie tylko
Monika Olender

Zygmunt Sowiski od zawsze mia artystyczne skonnoci. Od wierszy do figurek. Od kolejarza do rzebiarza. Kawaek drewna i komplet maych dutek w do. Kilka miesicy i gotowe rzeby do kartonw. ona Jadwiga bya hulaj dusza. To pojechaa do Wrocawia, to do Krakowa. Wszdzie sama. Pan Zygmunt caymi dniami duba wtedy w drewnie. Hobbystycznie. Pani Jadwiga na pocztku miaa ju do figurek. Bo i si przy tym dubaniu brudzi. Wirki od dutek roznosz si po caym mieszkaniu. Potem si przyzwyczaia. Pan Zygmunt sprzta sam. Aby nie denerwowa ony, latem rzebi w parku obok aleksandrowskiego dworca. Przechodnie zatrzymuj si. Zachwycaj. Zaciekawione dzieci podbiegaj. I w kocu powstao ju ponad szeset figurek. Pan Zygmunt wikszo rozda. Kilka z nich stoi na pce, pozostaa cz na strychu. W kartonach. Sztuka osobista Zygmunt Sowiski wraz z on spdzi dugie lata w pomieszczeniach aleksandrowskiego dworca. Wczeniej maestwo Sowiskich mieszkao w blokach kolejowych. Pani Jadwiga artuje, e nie wiedziaa, e wychodzi za m za artyst. Jeszcze jak byem modym chopakiem, to razem z bratem strugalimy sobie komplet figur do szachw mwi rzebiarz. Kiedy przeszedem na emerytur, przez jaki czas pracowaem

Fot. Macjej Pagaa

Pani Jadwiga ze miechem wspomina czasy, kiedy m pracowa na kolei. To byo straszne przeycie, kiedy przychodzi cay czarny do domu mieje si. Wczeniej Zygmunt Sowiski suy w wojsku w formacji puku ochrony rzdu. Staem przy Bierucie, przy krlowej belgijskiej Elbiecie, ktra przyjedaa na konkursy chopinowskie wspomina. Jak ja suyem w wojsku, to akurat wybuchy rozruchy w 1956 roku. Przebierali nas wtedy na cywilnych, abymy mogli jak najbliej ochrania przywdcw. To bya bardzo ciekawa suba. A ja zatskniem za kolej i wrciem. Pani Jadwiga nigdy nie bya zawodowo zwizana z kolej. Od szesnastego roku ycia pracowaa jako introligatorka we wrocawskiej drukarni. Kolej ycia O kolei i aleksandrowskim dworcu Sowiski wie wszystko. Dawniej byy z drugiej strony dworca dwa tory tumaczy. Tam jeszcze ja wjedaem. Stamtd by wyjazd w kierunku Torunia i Ciechocinka. Dworzec w okresie powojennym by pikny. Zniszczono go dopiero przy modernizacji torw. Kiedy wszystko byo tutaj zadbane. Uroku dodaway freski. W carskich pokojach i holu byy pikne yrandole, ktre kto ukrad. W tych carskich pokojach zostay jeszcze tylko piece. Bya tu kiedy take restauracja i wietlica. Wiele czasu na aleksandrowskim dworcu spdzi take Edward Stachura.

na portierni. Z nudw zaczem noykiem parodiowa kolegw. A potem im zostawiaem te figurki na pamitk. Niekiedy doczaem do nich take wierszyk. Sowiski dubie w drewnie ju siedemnacie lat. Najczciej rzebi w drewnie lipowym. Prbowa te w innych gatunkach, takich jak brzoza czy olcha. Z inicjatywy Marii Polaszek, kustosza Aleksandrowskiej Izby Historycznej, zorganizowano kilka lat temu pierwsz wystaw jego rzeb. Wczeniej kolejarz zaprezentowa swoje figurki take na uroczystoci Dnia Dziakowca w ogrdkach dziakowych w Aleksandrowie Kujawskim oraz w Szkole Pod-

stawowej w Ostrowsie. Ja na pocztku mylaem, e te moje figurki to takie byle co mieje si kolejarz. Pani Polaszek zobaczya mnie na awce, kiedy akurat dubaem i namwia na wystaw. Nie miem sprzedawa swoich figurek. Kiedy poustawiaem je na szafach. Lubiem wtedy usi i na nie po prostu popatrze. Pani Jadwiga skary si, e m cakowicie powici si swojej pasji. On z kolei mwi, e ona jest jego ulubion figurk. Wczeniej pisa do niej miosne wiersze. Wojsko, kolej i moda ona Na kolei pan Zygmunt prze-

pracowa czterdzieci cztery lata. Teraz to ju nie jest kolej opowiada. Kolej bya wwczas, kiedy byy lokomotywy parowe, a ludzie nauczeni byli dyscypliny pracy i obowizkowoci. Ja tylko byem starszym maszynist i jedziem na najwikszych parowozach osobowych, jakie tutaj byy. Koa miay one wysze ode mnie. Jeli pocig by opniony kilka minut, to maszynista za to odpowiada. Zabierali nam premi, karali nas strasznie. Zanim zostaem maszynist, jeszcze jako pomocnik jechaem na parowozie wyprodukowanym przed wojn do Katowic. Wtedy spaliem w jedn stron trzynacie ton wgla.

Inwestycja za unijne miliony

Miejskie Przedsibiorstwo Gospodarki Komunalnej i Wodocigowej w Aleksandrowie Kujawskim otrzyma z Funduszu Spjnoci prawie 15 mln zotych na zrealizowanie programu kanalizacji. Zadanie Budowa kanalizacji oraz modernizacja oczyszczalni ciekw na terenie aglomeracji Aleksandrw Kujawski obejmuje trzy kontrakty: rozbudow oczyszczalni ciekw, budow toczni ciekw sanitarnych przy ulicy Granicznej, ktra bdzie znajdowa si na terenie istniejcej przepompowni ciekw oraz budow kanalizacji sanitarnej w czternastu ulicach miasta: Dolnej, Granicznej, Klonowej, Kochanowskiego, Ksiycowej, Modrzewiowej, Nowej, Okrnej, Sosnowej/ Leszczynowej, Spokojnej, Stachury, Tuwima, Krzywej oraz Moniuszki. Projekt przewiduje take budow dwch maych toczni ciekw sanitarnych umiejscowionych przy ulicach: Klonowej oraz Sosnowej/Leszczynowej. Jest to wane wydarzenie dla miasta zaznacza Andrzej Ciela, Burmistrz Miasta. Nie przypominam sobie, aby w ostatnich latach miaa miejsce tak wielka i wana, pod wzgldem finansowym oraz rzeczowym, inwestycja w Aleksandrowie Kujawskim. Projekt jest wspfinansowany przez Uni Europejsk ze rodkw Funduszu Spjnoci w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i rodowisko. Do zrealizowania programu kanalizacji miasto przygotowywao si od dawna oraz sfinansowao ca potrzebn dokumentacj. Zgodnie z wczeniejszymi zaoeniami inwestorem caego przedsiwzicia jest Miejskie Przedsibiorstwo Gospodarki Komunalnej i Wodocigowej, natomiast instytucj wdraajc Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Pracownicy WFOiGW w Toruniu brali udzia w ocenie projektu oraz jego wyborze do dofinansowania, a w przyszoci bd monitorowa take jego prawidow realizacj tumaczy Adam Karbowniczek, prezes Miejskiego Przedsibior-

Aleksandrw Kujawski sign po miliony z unijnej kasy. Na tej inwestycji skorzystaj wszyscy
Cakowita warto projektu wynosi okoo 25 mln zotych brutto. Miejskie Przedsibiorstwo Gospodarki Komunalnej i Wodocigowej bdzie zatem musiao wnie do inwestycji jako wkad wasny okoo 5 mln 200 tys. zotych netto. Po zakoczeniu projektu skanalizowane zostanie prawie 100% miasta tumaczy Adam Karbowniczek. Obecnie skanalizowane jest 70%. Rozbudowa istniejcej oczyszczalni ciekw jest konieczna. Bdzie ona suy mieszkacom caej gminy Aleksandrw Kujawski. Obecnie gospodarka ciekowa na terenie miasta odbywa si w oparciu o system zbiorczej kanalizacji sanitarnej o dugoci 34,1 km. W wikszoci jest to kanalizacja oglnospawna, ktrej dugo wynosi 18 km. Pozostaa to sie kanalizacji sanitarnej o dugoci 16,1 km. Projekt realizowany bdzie w latach 2012-2015. Zgodnie z planami jego zakoczenie ma nastpi do 30 czerwca 2015 roku. (MO)

stwa Gospodarki Komunalnej i Wodocigowej w Aleksandrowie Kujawskim. Na mocy podpisanej 8 lutego br., w Urzdzie Miasta w Aleksandrowie Kujawskim, umowy pomidzy Miejskim Przedsibiorstwem Gospodarki Komunalnej i Wodocigowej a Wojewdzkim Funduszem Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, beneficjent otrzyma z Funduszu Spjnoci prawie 15 mln zotych na realizacj tej inwestycji.

Jest to dziewita umowa podpisana w wojewdztwie kujawsko-pomorskim podkrelaa Emilia Kawka Patek, prezes Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Bardzo cieszy nas fakt, e Aleksandrw Kujawski wykorzysta unijn dotacj, gdy budowa kanalizacji oraz rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ciekw stworz lepsze warunki dla spoecznego i gospodarczego rozwoju caej aglomeracji.

Fot. Macjej Pagaa

numer 2(50)/2013 ISSN 1734-2066 AKTUALNOCI

WIADOMOCI

RELACJE

KOMENTARZE

www.powiattorunski.pl

Profilaktyka to podstawa!
Kobieco to: inteligencja, ekspresja, torebka, szminka, obcasy i samokontrola bo znamy ryzyko tak brzmi haso kampanii promujce profilaktyk raka piersi w naszym powiecie. Tym razem z bezpatnych bada, realizowanych w ramach tej kampanii, mogy skorzysta panie zaatwiajce akurat spraw w Starostwie, pracownice urzdu, okolicznych instytucji i zakadw pracy oraz mieszkanki Torunia i powiatu. Wszystko dziki temu, e w dniach 5-6 lutego na parkingu Starostwa Powiatowego w Toruniu stan, wzbudzajc due zainteresowanie, kolorowy mammobus. 8 marca 2013 minie rok od zainicjowania naszej kampanii profilaktycznej i z nieukrywan satysfakcj mog powiedzie, e udao si nam w tym czasie wykona dosownie setki bada mammograficznych i cytologicznych, przeprowadzi akcje profilaktyczne w instytucjach owiatowych, a take powoa grupy wsparcia wrd Amazonek mwi z radoci Iwona Fabich z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, koordynator kampanii. Do dyspozycji potrzebujcych pa jest te specjalna Rowa linia tel. 727 581 444. Korzysta z niej naprawd wiele osb zainteresowanych profilaktyk oraz tych poszukujcych specjalistw z rnych dziedzin medycyny. W kolejnym roku kampanii pani Fabich planuje wdroenie inicjatywy profilaktycznej dla mczyzn, gdy oni rwnie s naraeni na choroby nowotworowe, w tym raka prostaty. Nadzieja w tym, e informacja w postaci rzetelnie przygotowanej ulotki, przyniesiona przez on lub crk wracajce z bada mammograficznych pozwoli na dotarcie do szerszego grona mczyzn tak wic drogie panie zmotywujcie bliskich wam mczyzn do dziaania! W promocji kampanii pomagaj m.in. Starostwo Powiatowe w Toruniu, Urzd Miasta Torunia oraz lokalne media. Wszystkich zainteresowanych szczegami zapraszamy na strony Biuletynu Informacji Publicznej (BIP) PCPR w Toruniu do zakadki kampanie

Panie ju po badaniach - teraz kolej na panw...

Powiatowe drogi coraz bezpieczniejsze

Powiatowy Zarzd Drg ogosi przetarg na przebudow odcinka drogi powiatowej Turzno Rogwko Lubicz Dolny. Zima uwidocznia nienajlepszy stan drg w caym kraju. Wiele z nich wymaga remontw, bd te przebudowy. Aby taka przebudowa bya nie tylko typowym ataniem dziur czy okazj do przywrcenia drodze pierwotnych waciwoci nawierzchni, priorytetem przy tego typu robotach powinno by zwikszenie jej bezpieczestwa. Z takiego zaoenia wyszed Powiatowy Zarzd Drg, ktry przygotowa projekt przebudowy odcinka drogi czcej Lubicz Grny przez Jedwabno z Rogwkiem. Mamy nadziej, e zarwno kierowcy, jak i piesi doceni nowe oznakowanie poziome na jezdni (linie krawdziowe/osiowe, przejcia dla pieszych) oraz uzupenienie oznakowania pionowego i monta sygnalizacji wietlnej zasilanej fotoogniwami. Przebudowie drogi towarzyszy bd prace zwizane z modernizacj parkingu oraz zatoki autobusowej i chodnika w Jedwabnie. Przy chodniku, na wysokoci przejcia dla pieszych, stan bariery ochronne. Ponadto zostan tam zamontowane nowe bariery spryste oddzielajce skarp od jezdni.
Ciesz si, e zoona przeze mnie publicznie na amach Waszej gazety informacja o remoncie drogi powiatowej Rogwko - Jedwabno - Lubicz Dolny, doczeka si w br. realizacji. Wreszcie wieloletnie starania radnych powiatu z terenu gminy Lubicz zostan sfinalizowane, poprawiajc tym samym bezpieczestwo wszystkich uytkownikw tej drogi. Andrzej Siemianowski Przewodniczcy Rady Powiatu Toruskiego

INWESTYCJE

spoeczne www.bip.powiattorunski. pl/7367,kampanie-spoleczne.html Przypominamy jedoczenie, e trwa rekrutacja do kolejnej edycji projektu Uwierzy w siebie aktywna integracja osb przebywajcych w rodzinach zastpczych i je opuszczajcych. Zajcia, wspfinansowane przez Uni Europejsk ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki, bd odbyway si w Chemy. Uczestniczy w nich moe w ramach kontraktw socjalnych 30 osb z orzeczonym stopniem niepenosprawnoci i w ramach indywidualnego programu usamodzielniania 15 modych osb z rodzin zastpczych. Co wane, uczestnicy z terenu powiatu toruskiego maj zagwarantowany zwrot kosztw dojazdu. W programie poza zajciami przewidziane s take zalenoci od wybranej ciezki szkole wyjazdy integracyjne i studyjne oraz 14 dniowy turnus rehabilitacyjny w terenach nadmorskich. Serdecznie zapraszamy do udziau w dziaaniach projektowych! Rekrutacja trwa do 11.03.2013 r. Zainteresowanych prosimy o kontakt z Biurem Projektu. BIURO PROJEKTU PCPR Iwona Fabich, tel. (56) 662 87 67 projekty.efs@pcpr-torun.pl

68 pa chtnie skorzystao z moliwoci bezpatnych bada

Soneczniki naszych przedszkolakw w holenderskim muzeum

Jak to si stao, e obrazy namalowane przez chemyskich przedszkolakw zostay wyeksponowane w holenderskim Muzeum Vincenta van Gogha? Wszystko dziki Programowi edukacji przedszkolnej, wspomagajcemu rozwj aktywnoci dzieci w wiecie sztuki, ktry zakada przyblianie przedszkolakom dzie wybranych malarzy. 5-cio i 6-ciolatki z gminnego, niepublicznego Maego Przedszkola w Chemy poznay twrczo Vincenta van Gogha - malarza impresjonisty. Jesieni ubiegego roku dzieci w ogrdku przedszkolnym wykonay z natury rysunki sonecznikw, ktre w zaoeniu miay by dziecic kopi Sonecznikw autorstwa tego znanego artysty. Prace wraz z listem przewodnim zostay przekazane do muzeum jego imienia w Amsterdamie na rce dyrektora Axela Rgera. W korespondencji zwrotnej Przedszkole otrzymao zaskakujc informacj o tym, e ta prestiowa placwka wyeksponowaa nadesane prace na specjalnej wystawie w nowootwartej sali obrad! Do zaczonych fotografii dodano zapewnienie, e rysunki wywary na wszystkich odwiedzajcych ogromne wraenie. Przedszkole wzbogacio si te o przepiknie ilustrowany album, powicony twrcy impresjonizmu, a mali artyci o pamitkowe gadety. Rado dzieci bya ogromna i niewtpliwie bdzie ona zacht do dalszego podejmowania tego typu dziaa. Grayna Kwiatkowska

Dodatkowym elementem wpywajcym na bezpieczestwo przede wszystkim pieszych uytkownikw ruchu drogowego, bdzie ustawienie konstrukcji owietleniowej na wysigniku nad przejciem dla pieszych w okolicach przedszkola. Ponadto przewidziana jest modernizacja owietlenia na ptlach autobusowych w Rogwku i Jedwabnie stare lampy zostan wymienione na nowe energooszczdne. Prace potrwaj do koca sierpnia, a firmy zainteresowane zamwieniem mog skada swoje oferty do 28 lutego. Inwestycja ta zostanie dofinansowana w 50 % ze rodkw Narodowego Programu Przebudowy Drg Lokalnych przy udziale rodkw Gminy Lubicz. (KM)
www.powiattorunski.pl

2 Powiat Toruski,

luty 2013

NIE dla poczenia inspektoratw!

Stanowisko w tej sprawie radni cji Komisji Bezpieczestwa i Porzdku przyjli podczas XXVII Sesji Rady w dla Gminy Miasta Toru i Powiatu Todniu 31 stycznia. Zostanie ono prze- ruskiego wybrali take nowego rekazane KujawskoPomorskiemu Wo- prezentanta Rady Powiatu. Zosta nim jewdzkiemu Inspektorowi Nadzoru ponownie radny Zdzisaw Drapiewski, Budowlanego, ktry zaproponowa ktry od wielu lat ju wsppracuje z poczenie tych sub w jeden organ. Radni po wysuchaniu informacji starosty jednogonie przyjli uchwa wyraajc negatywne stanowisko. Tego dnia radni uchwalili rwnie zmiany do budetu na 2013 rok oraz do Wieloletniej Prognozy Finansowej Powiatu na lata 2013-2021. W zwizku z zakoczeniem 3-letniej kaden- XXVII Sesja Rady Powiatu Toruskiego

RADA POWIATU

RELACJA

Brak korzyci wynikajcych z poczenia inspektoratw oraz zaprzeczenie reformy samorzdowej z 1998 roku to tylko cz powodw, dla ktrych radni sprzeciwili si propozycji poczenia powiatowych inspektoratw nadzoru budowlanego dla Miasta Torunia i dla Powiatu Toruskiego.
ramienia powiatu z Komisj. W trakcie sesji przewodniczcy komisji staych zaprezentowali rwnie sprawozdania z dziaalnoci w roku 2012. Na zakoczenie przyjli plany pracy komisji na (IW) 2013 rok.

Forum

przewodniczcych
Przewodniczca sejmiku Dorota Jakuta otworzya 5 lutego br. spotkanie Kujawsko-Pomorskiego Forum Przewodniczcych Rad Gmin i Powiatw utworzonego przez Fundacj Rozwoju Demokracji Lokalnej - najwiksz organizacj pozarzdow w Polsce. Gwnym celem dziaania forum bdzie doskonalenie poziomu i sprawnoci funkcjonowania samorzdu terytorialnego. Forum zajmowa si bdzie take wspieraniem inicjatyw samorzdowych oraz przedstawianiem opinii czonkw zrzeszenia wobec organw administracji publicznej, a take innych organizacji i instytucji. Zrzeszenie bdzie prowadzio m.in. szkolenia i dyskusje problemowe, ktre bd skutkoway ocen obowizujcych aktw prawnych i opiniowaniem projektw rozwiza legislacyjnych. Forum podejmie rwnie wspprac z innymi organizacjami i bdzie dyo do efektywnej wymiany dowiadcze midzy przewodniczcymi rad gmin i powiatw naszego wojewdztwa.

Troska o stan techniczny istniejcych obiektw, jak te budowa nowych zgodnie z wymaganiami technicznymi - to jedno z podstawowych zada jakie ciy na Powiatowym Inspektorze Nadzoru Budowlanego. Rosnca liczba nowych inwestycji pod wzgldem iloci zada jakie musi wykona Inspektorat stawia powiat toruski w czowce wojewdztwa. Uznalimy, e zadania te wykonywane w dotychczasowej odrbnej strukturze, daj wiksze gwarancje mieszkacom w zapewnieniu bezpieczestwa osb przebywajcych w budynkach. Mirosaw Graczyk Starosta Toruski

Europa Kujaw i Pomorza

Propozycj przystpienia do samorzdowego stowarzyszenia Europa Kujaw i Pomorza zoy powiatowi toruskiemu Marszaek Wojewdztwa Piotr Cabecki. Jego celem ma by podejmowanie dziaa na rzecz budowy i rozwoju silnej pozycji wojewdztwa w Unii Europejskiej. Zarzd Powiatu w dniu 9 stycznia 2013 r. wyrazi wstpn wol przystpienia do tego stowarzyszenia. Od kilku lat szkoy w Gronowie i Chemy zachcaj modzie do nauki w swoich murach oferujc tzw. bonusy. S to kursy prawa jazdy opacane z budetu powiatu. Dla uczniw Zespou Szk w Chemy jest to kurs na samochd osobowy, a dla Gronowa dodatkowo na kombajn i cignik. Decyzj w sprawie bonusw dla tych szk Zarzd podj w dniu 23 stycznia br. Na ostatnim styczniowym posiedzeniu gwnym tematem bya analiza nowej propozycji partnerstwa z samorzdami gminnymi przy budowie chodnikw. Tego typu inwestycje s realizo-

ZARZD

Wstpna decyzja o przystpieniu do samorzdowego stowarzyszenia zapada. Ostateczn podejm radni powiatowi.
wane wsplnie od kilku lat, poniewa samorzdowcy zdaj sobie spraw z ich wpywu na bezpieczestwo mieszkacw powiatu. Pierwsze lutowe posiedzenie Zarzdu powicone byo w gwnej mierze inwestycjom. Czonkowie Zarzdu przyjrzeli si dwm wariantom przebudowy szkoy w Gronowie: rozwaana
Pragn zwrci uwag na fakt, e Zarzd dostrzega potrzeb wpisania Powiatu w strategi, zapewniajc caemu wojewdztwu siln pozycj w UE, co w efekcie skutkowa ma dostpem do rodkw unijnych, a jednoczenie podejmuje samodzielne inicjatywy na rzecz realizacji zada wasnych. Naley do nich m.in. budowa chodnikw w miejscach szczeglnie niebezpiecznych. W tym zakresie wiele zaley od decyzji samorzdw gminnych, na ktrych partnerstwie w realizacji w/w inwestycji Radnym Powiatu bardzo zaley. Honorata eglarska Czonek Zarzdu Powiatu

bya rozbudowa obiektu bd jego nadbudowa. Biorc pod uwag moliwoci finansowe, jak rwnie bezpieczestwo uczniw podczas prac inwestycyjnych Zarzd zdecydowa o rozbudowie szkoy o dodatkowe skrzydo, ktre pomieci aul oraz toalety. Zaplanowano rwnie wind dla potrzeb niepenosprawnych uczniw. Kolejne decyzje inwestycyjne obejmoway Pastwowy Fundusz Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych. W ramach konkursu na wyrwnywanie rnic midzy regionami powiat moe uzyska wsparcie na budow wind i podjazdw oraz zakup samochodw przystosowanych dla osb niepenosprawnych. Termin skadania wnioskw upywa w kwietniu, wic do tego czasu zapadn ostateczne decyzje, w tym decyzje budetowe. Na kolejnym posiedzeniu czonkowie Zarzdu rozstrzygnli otwarty konkurs ofert dla organizacji pozarzdowych wicej szczegw w tym numerze w dziale Pozarzdwki. (IW)

Czas na podsumowanie
Pocztek roku jest dobrym momentem na podsumowanie ubiegorocznej pracy radnych. Wszystkie komisje spotkay si w styczniu by zda relacj ze swoich zeszorocznych dziaa oraz zaplanowa prac na rok biecy. Radni naszego powiatu pracuj w 7 komisjach. Cay ubiegy rok ich czonkowie spotykali si, by zapozna si z projektami uchwa kierowanymi na sesje Rady Powiatu oraz realizowa swoje zaoenia z planw pracy. Najczciej spotykali si czonkowie Komisji Rewizyjnej oraz Komisji Budetu i Finansw - frekwencja na ich
www.powiattorunski.pl

KOMISJE

Radni pracowali w komisjach rolnictwa, rewizyjnej, regulaminowej oraz budetu.

posiedzeniach wynosia ponad 70%. Czonkowie Komisji Rewizyjnej kontrolowali funkcjonowanie starostwa oraz jego jednostek organizacyjnych. Cz tych spotka odbya si wic w domach pomocy spoecznej czy szkoach, dla ktrych powiat jest organem prowadzcym. Posiedzenia wyjazdowe rwnie maj w zwyczaju odbywa: Komisja Zdrowia i Komisja Edukacji. One take zoyy wizyty w szkoach oraz w DPS-ach. Naley rwnie podkreli, e te trzy komisje najczciej skaday wnioski do Zarzdu. Najlepsz frekwencj na posiedzeniach komisji mogli pochwali si przewodniczcy Komisji Statutowo Regulaminowej oraz Komisji Edukacji, Kultury i Sportu, to wanie czonkowie tych komisji mieli prawie 100% obecno na posiedzeniach. Z nowym rokiem przygotowano nowe plany pracy bdce kontynuacj podjtych ju dziaa. Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej na ktrej znajdziecie pastwo sprawozdania Komisji oraz nowe plany pracy. (AS)

Gociem specjalnym spotkania by prof. Jerzy Stpie, wspzaoyciel i wiceprezes FRDL, senator I i II kadencji Senatu RP. Autor licznych publikacji z zakresu administracji publicznej, prawa wyborczego, prawa konstytucyjnego i historii najnowszej. Wsptwrca polskiego samorzdu terytorialnego po 1989 r., ktry przedstawi Ocen stanu ustroju samorzdu terytorialnego w Polsce, jest niestrudzonym propagatorem ustroju samorzdu w obecnym ksztacie. Bardzo mocno podkrela, e obecne rozwizania ustrojowe musz przyczynia si do konsolidacji systemu wartoci pastwowych i do pokoju spoecznego. Nie powinny one konfliktowa ludzi i spoecznoci, lecz odwrotnie - winny stwarza warunki do pracy organicznej. W jego ocenie do tego potrzebne jest poczucie bezpieczestwa ustrojowego i stabilnoci prawnej, ktre samorzdy powinny wykorzysta dla dobra spoecznoci lokalnych w ich maych ojczyznach. Wystpienie pana profesora spotkao si z duym zainteresowaniem wszystkich trzydziestu przewodniczcych rad gmin, reprezentujcych cae wojewdztwo, w tym powiaty: wiecki, spoleski, toruski, nakielski, brodnicki, a take miasta Wocawek, Toru i Bydgoszcz. Andrzej Siemianowski Przewodniczcy Rady Powiatu Toruskiego

3 Powiat Toruski,

luty 2013

By na wsi byo bezpieczniej

konkursy maj zach do zwrcenia uwagi na zasady bhp.
Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego ogasza kolejn, XI edycj Oglnokrajowego Konkursu Bezpieczne Gospodarstwo Rolne, objtego Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisawa Komorowskiego. Wsporganizatorami konkursu s: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Pastwowa Inspekcja Pracy oraz inne instytucje i organizacje dziaajce na rzecz poprawy bezpieczestwa pracy w gospodarstwach rolnych. Celem konkursu jest promocja zasad ochrony zdrowia i ycia w gospodarstwach rolnych. Mog wzi w nim udzia osoby, ktre do 8 marca 2013 r. zgosz ch uczestnictwa na formularzu dostpnym w kadej jednostce organizacyjnej KRUS oraz w siedzibach Wsporganizatorw. Gospodarstwa zgoszone do konkursu zostan ocenione m.in. pod ktem adu i porzdku w obrbie podwrza, zabudowa i stanowisk pracy, stanu budynkw inwentarskich i gospodarczych, wyposaenia maszyn i urzdze, warunkw obsugi i bytowania zwierzt gospodarskich oraz stanu rodkw ochrony osobistej i odziey roboczej. Konkurs skada si z trzech etapw: regionalnego, wojewdzkiego i centralnego. Laureaci wszystkich etapw otrzymaj nagrody. Szczegowe informacje s dostpne na stronie www. krus.gov.pl To nie jedyny konkurs, poruszajcy tematyke bezpieczestwa pracy na wsi. Wydzia Inynierii Produkcji Szkoy Gwnej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz redakcja oglnopolskiego miesicznika AGROmechanika - Technika w gospodarstwie ogaszaj pity Oglnopolski Konkurs Wiedzy o Ergonomii i Bezpieczestwie Pracy w Rolnictwie, pod patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Stanisawa Kalemby, z udziaem Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego jako partnera strategicznego. Wicej informacji o Konkursie na stronie organizatora: www.agromechanika.net.pl OR KRUS w Bydgoszczy

DZIA ROLNY

Gwarancja, czy uprawnienia z tytuu ustawy?

Do podjcia dzisiejszego tematu przekonay mnie liczne telefony od konsumentw, zagubionych w gszczu przepisw dotyczcych uprawnie konsumenckich. Konsumenci czsto nie wiedz jakie prawa przysuguj im w przypadku zakupu wadliwego towaru, nierzadko te, niestety, celowo s wprowadzani w bd przez sprzedawcw, nie informujcych rzetelnie o zakresie ich uprawnie konsumenckich. Zdarza si, e ju w krtkim czasie od chwili zakupu towaru np. sprztu AGD lub RTV okazuje si on wadliwy. Sprzedawcy przyjmujc towar do naprawy najczciej informuj konsumenta, e sprzt bdzie oddany do naprawy w ramach uprawnie jakie przysuguj kupujcemu z tytuu gwarancji. Nie daje si konsumentowi prawa wyboru.
Warto pamita, e oprcz uprawnie z tytuu gwarancji, wykaz uprawnie, jakie posiada konsument i obowizki sprzedawcy lub usugodawcy okrelone s w ustawie z dnia 27 lipca 2002 r. o szczeglnych warunkach sprzeday konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176, z pn. zm.).

Co lepsze na bubel?

PRZYJAZNY URZD - RZECZNIK KONSUMENTW RADZI

Moe wybra ktre z praw, jakie daje mu art. 8 wspomnianej ustawy i zada doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umow przez nieodpatn napraw lub te domaga si wymiany towaru na nowy, chyba e naprawa albo wymiana s niemoliwe lub wymagaj nadmiernych kosztw. W takim wypadku mona da obnienia ceny a jeeli wada jest istotna to konsument moe od umowy odstpi.

Sowa przyleci do Gronowa!

Zesp Szk, CKU w Gronowie zaprasza gimnazjalistw na kulinarn przygod pod okiem samego Roberta Sowy!
Mistrz Kulinarny, kreator menu najwikszych wydarze kulturalno-kulinarnych w Polsce. Znany z programw telewizyjnych i audycji radiowych. Wiceprezes elitarnej Fundacji Klubu Szefw Kuchni, waciciel Restauracji Sowa & Przyjaciele, byy kucharz polskiej reprezentacji w pice nonej, ju 13 marca 2013 r. zawita do ZS, CKU w Gronowie! W ramach unijnego projektu Szkoa innowacyjna i konkurencyjna poprowadzi warsztaty kulinarne dla uczniw ksztaccych si w zawodzie kucharz oraz ich nauczycieli. Podczas pokazu kulinarnego uczestnicy dowiedz si o najnowszych trendach w gastronomii oraz o tym, jak bardzo zmienio si postrzeganie zawodu kucharza w Polsce na przestrzeni ostatnich lat. W ramach prezentacji, oprcz czci teoretycznej i pokazu kulinarnego, zostanie przygotowane rwnie danie z degustacj dla 80 osb. Dla kadego uczestnika przewidziana jest ksika Roberta Sowy ycie kocha je opatrzona dedykacj. Do udziau w warsztatach gronowskich kucharzy po raz pierwszy zostan zaproszeni uczniowie 3 klas okolicznych gimnazjw. Uczniowie ZS, CKU w Gronowie ksztaccy si w zawodzie kucharz, pod okiem Mistrza bd prezentowa swoje kulinarne umiejtnoci modszym kolegom, a tym samym zachca gimnazjalistw do ksztacenia si w tym smacznym zawodzie. Jednoczenie w tym czasie, bd odbyway si warsztaty profesjonalnego wizau i pokaz barmaski dla uczniw o specjalnoci technik hotelarstwa. (DR)

POWIAT W UNII

Art. 4 ustawy stanowi, e sprzedawca odpowiada wobec kupujcego, jeeli towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umow. Jednoczenie przepis ten zawiera domniemanie prawne, e jeli wada towaru ujawni si przed upywem 6 miesicy od jego wydania kupujcemu, to domniemywa si, e istniaa ona ju w chwili wydania. Jest to domniemanie, ktre oczywicie sprzedawca moe obali poprzez wykazanie, e wada towaru nastpia z winy kupujcego np. z powodu niezgodnego z instrukcj uytkowania lub towar zosta uszkodzony w sposb mechaniczny przez samego uytkownika, albo e wada bya widoczna w chwili zakupu a kupujcy pomimo to godzi si na zakup wadliwego towaru. Jeli jednak sprzedawca tego nie udowodni, to kupujcy ma prawo wyboru: moe da naprawy np. w ramach gwarancji, ale nie musi z tych uprawnie korzysta. Odstpienie od umowy moe si okaza nieskuteczne, jeeli wada jest

nieistotna i da si j z atwoci usun. Przy wadach towaru ujawnionych w pierwszych 6 miesicach od jego wydania to do kupujcego naley wybr czy chce aby towar mu naprawiono czy wymieniono na nowy. Owiadczenie takie winno by wyranie sformuowane, najlepiej w pimie reklamacyjnym zoonym sprzedawcy. Sprzedawca w takim wypadku nie moe samodzielnie bez zgody konsumenta decydowa, e towar bdzie naprawiony w ramach udzielonej gwarancji. Jak wynika ze skarg konsumentw, sprzedawcy czsto wprowadzaj w bd kupujcych informujc ich, e po upywie rocznej gwarancji kupujcy traci uprawnienia i towar bdzie naprawiony, ale odpatnie. Tymczasem ustawa daje konsumentom dwa lata na dochodzenie swoich roszcze z tytuu niezgodnoci towaru z umow i jeeli okae si, e wada ujawnia si po upywie okresu gwarancji, ale przed upywem dwch lat od zakupu towaru, to sprzedawca winien uwzgldni reklamacj a towar naprawi nieodpatnie. A jeli okae si to niemoliwe, to wymieni go na nowy, wolny od wad. Te uprawnienia przysuguj zawsze jeli towar jest niezgodny z umow i wada tkwi w towarze a nie powstaa z winy kupujcego. Warto na zakoczenie przypomnie, e kupujcy traci uprawnienia, jeeli przed upywem dwch miesicy od stwierdzenia niezgodnoci towaru konsumpcyjnego z umow nie zawiadomi o tym sprzedawcy. Do zachowania terminu wystarczy wysanie zgoszenia reklamacyjnego przed jego upywem listem poleconym lub zoenie reklamacji bezporednio u sprzedawcy. Powiatowy Rzecznik Konsumentw Marzenna Napirkowska

Fiska lekcja
Finlandia, niegdy zacofany gospodarczo kraj, w cigu zaledwie 40 lat zdoaa stworzy najlepszy system edukacji na wiecie. Dzi przez inne kraje brana jest za wzr, jak modych ludzi uczy i przygotowywa do zawodu. Dlatego te to wanie do fiskiego Tampere College, w ramach projektu finwansowanego z europejskiego programu Leonardo da Vinci, wybieraj si przedstawiciele piciu lokalnych instytucji zwizanych z ksztaceniem zawodowym i rynkiem pracy. Ide projektu, ktrego liderem jest Powiatowy Urzd Pracy dla miasta Torunia, jest bowiem poznanie systemw i rozwiza funkcjonujcych w Finlandii i wykorzystanie ich w polskiej praktyce. Toruski PUP zaprosi do wsppracy podmioty, ktre zajmuj si ksztaceniem zawodowym modych ludzi, ich aktywizacj zawodow czy te wspieraj lokaln przedsibiorczo i rynek pracy. W ten sposb w projekcie znalazy si: organ prowadz-

Specjalici od rynku pracy i ksztacenia zawodowego bd uczy si od fiskich partnerw.

cy dla szkoy zawodowej, czyli Starostwo Powiatowe w Toruniu, szkoa - Zesp Szk Mechanicznych, Elektrycznych i Elektronicznych w Toruniu, organizacja pozarzdowa Fundacja Gospodarcza Pro Europa i organizacja pracodawcw Izba Przemysowo-Handlowa w Toruniu. Na miejscu, w Tampere i jego okolicach, czeka na nich bd przedstawiciele szk i wsppracujcych z nimi firm oraz analogicznych fiskich instytucji. Wizytacje i rozmowy skupia si bd na takich aspektach, jak wsppraca pomidzy szkoami zawodowymi a przedsibiorcami, realizacja praktyk, organizacja szkole na miar i przygotowujcych do zatrudnienia, polityka rynku pracy, strategia ksztacenia zawodowego. Liczymy na to, e fiskie dowiadczenia pomog na m usprawni lokalne dziaania i wspprac na rzecz jak najlepszego przygotowania modych ludzi do wejcia na rynek pracy. (AH)
www.powiattorunski.pl

Robert Sowa w akcji

4 Powiat Toruski,

luty 2013

Kto odpowie czym jest zdrowie? Uwierzy w lecznicz moc wiey

Powiatowe eliminacje Konkursu Wiedzy o zdrowiu.
Co powoduje niedobr kobalaminy u czowieka? Na czym polega dziaanie lekw cytostatycznych? Jak funkcj peni adipocyty w organizmie czowieka? Na te i inne pytania odpowiadali uczestnicy etapu powiatowego III Regionalnego Konkursu Wiedzy o zdrowiu. Wrd reprezentantw szk ponadgimnazjalnych z naszego Powiatu

KONKURS

POCZTWKA Z PRZESZOCI

czyli jak wiea cinie przyczynia si do zwalczenia epidemii.

W konkursie wziy udzia reprezentacje wszystkich szk rednich z naszego powiatu

znaleli si Przemysaw Lewandowski, Krzysztof Pitek i Rafa Bojanowski z Zespou Szk, CKU w Gronowie, Roksana Gogoliska i Mikoaj Modelski z Zespou Szk w Dobrzejewicach, Katarzyna Trojanowska i Daria Fajfer z Zespou Szk w Czernikowie oraz Marta Sadowska i Klaudia Krawyciska z Zespou Szk w Chemy. To oni w eliminacjach szkolnych zdobyli najwiksz liczb punktw, pokonujc ponad 80 konkurentw. Na rozwizanie testu w etapie powiatowym uczestnicy mieli 60 minut. Pomimo, e test nie nalea do najatwiejszych, wszyscy wypenili go przed czasem oraz w doskonaych nastrojach. W trudzie przygotowa do konkursu uczniowie mogli liczy na pomoc swoich nauczycieli, ktrym w imieniu Starosty Toruskiego podzikowa Jan Krajewski, naczelnik Wydziau Edukacji wrczajc drobne upominki. Konkurs uwieczyo obdarowanie wszystkich uczestnikw nagrodami ksikowymi oraz podzikowaniami. Zakodowane prace uczniw trafiy ju do Urzdu Marszakowskiego, organizatora konkursu gdzie zostan sprawdzone i ocenione. Etap wojewdzki konkursu zaplanowano na marzec - mamy nadziej, e znajd si w nim rwnie reprezentanci naszego Powiatu. (JR,IK)

Prawie 40 organizacji pozarzdowych otrzyma w 2013 roku wsparcie finansowe z budetu Powiatu na realizacj swoich zada. Sport, kultura, ekologia i turystyka - to obszary w ktrych dziaaj organizacje przystpujce do konkursu, a na wsparcie ktrych Zarzd Powiatu przeznaczy kwot 110 tys. z. 13 lutego Zarzd podj decyzj o przyznaniu dofinansowania zarwno tym organizacjom, ktre od lat realizuj przedsiwzicia dla mieszkacw powiatu toruskiego, ale take tym, ktre po raz pierwszy wyszy z tak inicjatyw. Jak co roku najwicej ofert zoono na realizacj zada w zakresie sportu, ponad poowa z 52 ty z. przeznaczona zostaa na szkolenie sportowe dzieci, modziey oraz dorosych. Pozosta kwot przeznaczono na dofinansowanie regat, turniejw i imprez sportowo-rekreacyjnych. Natomiast kwot 18 tys. z. w ramach dziaa z zakresu kultury i sztuki wsparto organizacj midzy innymi festiwali oraz warsztatw plastycznych i teatralnych. Edukacj ekologiczn mieszkacw naszego powiatu zajm si organizacje, ktrym przyznano dotacje na czn kwot 35 ty z w zakresie edukacji ekologicznej, za walory turystyczne Powiatu poznamy dziki pieszym wdrwkom, rajdom rowerowym oraz spywom kajakowym realizowanym w ramach zada z turystyki i krajoznawstwa na ktre rwnie przyznano dofinansowanie. Peny wykaz organizacji, ktre otrzymay dofinansowanie znajduje si na stronie www.powiattoruski.pl w zakadce organizacje pozarzdowe. (JR)
www.powiattorunski.pl

Granty rozdane! W Nieszawce Zarzd Powiatu podzieli pienidze. jeszcze Kto otrzyma dofinansowanie? koldowali
Muzycznie i piknie okres Boego Narodzenia zakoczy si w Domu Pomocy Spoecznej w Wielkiej Nieszawce. W wito Ofiarowania Paskiego, czyli 2 lutego, na Koncert Kold i Pastoraek, przygotowany przez parafi NMP Krlowej Polski w Cierpicach przybyli liczni wykonawcy i jeszcze liczniejsza publiczno. Posucha mona byo interpretacji kold w wykonaniu wielu zespow wokalnych w tym modzieowego Mixter-a, dziecicego Puls-u, 33 druyny harcerskiej ,,Wrzosowisko przy SP Cierpice, a take nauczycieli oraz pracownikw Szkoy Podstawowej im. Kornela Makuszyskiego w Cierpicach i Teatru Bajarka. Byy zarwno tradycyjne koldy, jak i mniej znane pastoraki min.: Zapiewajmy wszyscy Jezusowi, wity, niepojty Jezu, Bg narodzi si, Przekamy sobie znak pokoju. W wyjtkowy nastrj koncertu, wprowadziy widzw wiersze boonarodzeniowe polskich poetw piknie wyrecytowane przez Janin Broczyk, Urszul Runowsk, Iz Paczkiewicz oraz Weronik Jankowsk.

POZARZDWKI

WYDARZENIA

Chemyska wiea cinie to pierwsza bohaterka naszej nowej serii Pocztwka z przeszoci. Raz w miesicu pasjonaci historii i kolekcjonerzy uchyl wrota sezamu dawnych widokw i historii z terenw powiatu toruskiego. Dziki naszej Pocztwce kady bdzie mg odby pasjonujc podr do przeszoci! Mimo, e ju w 1255 r. mistrz krzyacki Poppo von Osterna zatwierdzi budow w Chemy wodocigu z drewnianych rur, to w XIX w. szybko rozwijajce si miasto miao powane problemy z zaopatrzeniem w wie i zdrow wod pitn. Efektem tego byy liczne choroby i epidemie, np. tyfusu, na ktry w 1899 r. zachorowao 137 cheman. W XIX w. bowiem gwnym rdem zaopatrzenia w wod byy coraz bardziej zanieczyszczone studnie prywatne oraz studnia miejska na Rynku. Prbowano wic czerpa wod bezporednio z jeziora, ktre jednak rwnie stawao si coraz bardziej zanieczyszczone (cieki z cukrowni, masarni, itp.). Prowadzcy Monika Jankowska i Mirek Cierzniewski nie tylko przybliyli zebranym histori powstania kold oraz ciekawostki zwizane z poszczeglnymi pieniami, ale take skutecznie zachcili wszystkich do wsplnego koldowania! Koncert przynis Mieszkacom Domu Pomocy Spoecznej wiele radoci i wzrusze. Wielu z nich po koncercie podchodzio do wykonawcw z podzikowaniami, a kilka osb poprosio nawet o mikrofon, aby publicznie wyrazi swoj rado. Organizatorzy zapewniaj, e w przyszym roku rwnie przybd z Koncertem Kold do Domu Pomocy Spoecznej, aby da jego mieszkacom chwile radoci i szczcia. Magdalena Moch DPS Wielka Nieszawka

W 1888 r. wybudowano nawet 3 wysunite w jezioro pomosty, by umoliwi dostp do czystszej wody. Jednake po wspomnianej wyej epidemii tyfusu w 1899 r. podjto decyzj o budowie nowej sieci wodocigowej w ramach Wodocigw Miejskich. Niezbdne cinienie wody w kranach zapewnia nowemu systemowi wodocigowemu wybudowana na lekkim wzniesieniu w latach 1900-1901 siedmiokondygnacyjna, neogotycka, czworoboczna wiea wodna(Wasserturm, jak do dzisiaj nazywaj j starsi chemanie), zwana Wie Cinie, zwieczona czterospadowym dachem, pod ktrym znajduje si wewntrzny zbiornik wodny. Dzi ponadstuletnia ju Wiea Cinie nie tylko stanowi trway element architektoniczny chemyskiej panoramy miejskiej. Naley rwnie do bardzo cennych, bo unikatowych w skali kraju, zabytkw techniki uytkowej i funkcjonuje do dzi w ramach wspczesnych Wodocigw Miejskich. Dariusz Meller

SPROSTOWANIE
W artykule o XI Mistrzostwach w Warcabach Osb Niepenosprawnych w poprzednim numerze Powiatu Toruskiego wkrada si nieciso - nagrody dla uczestnikw ufundowa rwnie Burmistrz Miasta Chema. Za uchybienie bardzo przepraszamy i raz jeszcze dzikujemy za pomoc i wsparcie. Hanna Jeewska ZSS w Chemy

POWIAT TORUSKI Bezpatny Miesicznik Samorzdowy Starostwo Powiatowe w Toruniu ul. Towarowa 4-6 87-100 Toru
tel. 56 662 88 88, fax 56 662 88 89 e-mail: starostwo@powiattorunski.pl

Redakcja w skadzie: dr Malwina Rouba - redaktor naczelny Agnieszka Niwiska - redakcja numeru Andrzej Horniak (AH), Izabela Kwieciska (IK), Krzysztof Melkowski (KM), Joanna Rybitwa (JR), Dorota Rygielska (DR), Agnieszka Szymborska (AS), Iwona Wnuczyska (IW) Kontakt: tel. 56 662 88 52 rzecznik@powiattorunski.pl Skad: Starostwo Powiatowe w Toruniu

15 POZA TORU, 25 lutego 2013

GMINA OBROWO

Muzykalne gospodynie
Podtrzymuj kultur ziemi dobrzyskiej od 25 lat. Gray na wielu przegldach kapel, a jeszcze niejedna scena czeka na ich podrygi

Gogowo najlepsze
Rywalizowali od listopada. Za litry wylanego potu otrzymali puchary
Zakoczyy si zmagania gminnej ligi piki halowej. Dziesi ekip rywalizowao na halach w Dobrzejewicach i Osieku nad Wis. Stu trzydziestu graczy, w rnym wieku, na serio podeszo do rywalizacji. Emocji nie brakowao do ostatnich meczw. Rywalizacja pomidzy zespoem z Gogowa i Wis Osiek bya niezwykle zaarta. Dziki kompletowi zwycistw, odniesionemu 17 lutego, pierwsze miejsce przypado amatorom piki halowej z Gogowa. Na najniszym stopniu podium zmagania ukoczya druyna z Dobrzejewic. - Rozgrywki stoj z roku na rok na coraz wyszym poziomie mwi Andrzej Wieczyski, wjt gminy Obrowo. Kultura fizyczna jest niezwykle wana. Wiadomo, e gwnie chodzi o zabaw, chocia zawodnicy bardzo ambicjonalnie podchodz do wszystkich pojedynkw. Czerwon latarni rozgrywek okazaa si druyna KS Osiek, ktrej w osiemnastu meczach udao si zgromadzi zaledwie punkt. Bilans bramek strzelonych do straconych (19-79) take nie wypad najokazalej. Nagrody dla najlepszych druyn i pamitkowe dyplomy zostay wrczone 24 lutego podczas rozgrywania Pucharu Gminy Obrowo (zmagania zakoczyy si po zamkniciu tego numeru gazety). Sponsorem wyrnie bya gminna komisja profilaktyki. - Mam nadziej, e za rok znw znajd si chtni, ktrzy wezm udzia w gminnych rozgrywkach mwi Andrzej Wieczyski. Na zimowe weekendy trudno wyobrazi sobie lepsz rozrywk. (WT)

Tomasz Wicawski

Zesp Kawczynianki powsta w 1987 roku. piewa w nim 7 pa, ktrym akompaniuje akordeonista. Repertuar jest zrnicowany, ale zawsze ludowy. Stroje musz by starannie dobrane, eby nie zafaszowa obrazu kultury tych terenw. Sw nazw uzdolnione muzykalnie kobiety z Koa Gospody Wiejskich wziy od miejscowoci, z ktrej pochodz Kawczyna w gminie Obrowo. Grupa stara si promowa zanikajcy folklor tradycyjny. - Wystpy s dla nas odskoczni od codziennego ycia mwi Jadwiga Politowska, kierownik artystyczny zespou, a jednoczenie sotys Kawczyna. Lubimy scen, kochamy muzyk i czujemy si na estradzie jak ryby w wodzie. Strj ludowy, ktry przywdziewaj czonkinie zespou, jest charakterystyczny dla ziemi dobrzyskiej. Wykonywane utwory s jednak mozaik

rnych prdw muzycznych wystpujcych w kulturze ludowej wielu regionw Polski. Tekst utworw tworzone s przez Kawczynianki. - piewamy pieni biesiadne, okolicznociowe tworzone przez zesp mwi Jadwiga Politowska. Du rol odgrywa Rafa Wierzbowski, ktry gra na akordeonie i odpowiada za aranacj wykonywanych piosenek. Inspiracj czerpiemy z codziennego ycia, ktre dostarcza przeogromnej iloci pomysw gotowych do zagospodarowania na niwie artystycznej. Kapela ludowa doczekaa si wielu wyrnie. W 1998 roku otrzymaa puchar za zajcia III miejsca w Przegldzie Zespow Gminnych Ziemi Dobrzyskiej we Wocawku. Pierwsze miejsce osigny Kawczynianki w Wojewdzkim Przegldzie Zespow Ludowych w Golubiu-Dobrzyniu. Nagrody przyznaway rwnie lokalne media podczas rnego rodzaju przegldw zespow ludowych. - Bierzemy udzia we

wszystkich uroczystociach gminnych mwi kierownik zespou. Wystpowaymy na doynkach i Przegldzie Tradycyjnych Kapel Weselnych w Osieku nad Wis. Rokrocznie piewaymy na Przegldach Zespow Ludowych Ziemi Dobrzyskiej, ktre s organizowane nieopodal Dobrzynia. Nie omin nas rwnie wystp na oglnopolskich imprezach. Kawczynianki swoj twrczoci bawiy rwnie uczestnikw Festiwalu Twrczoci Ludowej im. Edwarda Nowaka imprezy powiatowej o kilkuletniej tradycji. Jadwiga Politowska jest wspzaoycielsk zespou. Kieruje nim od samego pocztku, starajc si zadba o jak najczstsz moliwo wystpw na lokalnych scenach. - Doczekaymy si takiego momentu, e jestemy na imprezy zapraszane mwi Jadwiga Politowska. Cieszy, e kto docenia nasz trud, ale i tak najwaniejsza jest dobra zabawa. Bo przecie muzyka to przyjemno, a nie praca.

Fot. Macjej Pagaa

Muzykalna modzie poszukiwana

W Osieku czekaj na nowych uczniw
Do 25 marca mona skada ankiety zgaszajce dzieci do szkoy muzycznej. Jest to jedyna bezpatna placwka artystyczna w okolicy. W poniedziaek 25 lutego o godzinie 18.30 odbdzie si spotkanie informacyjne z rodzicami w sprawie rekrutacji dzieci do szkoy. Zainteresowani powinni zjawi si w tym czasie w Zespole Szk w Osieku. Placwka przyjmowaa bdzie dzieci i modzie w wieku od 6 do 16 lat. Spotkanie zwieczy koncert Toruskiego Kwartetu Smyczkowego. Wzr ankiety dostpny jest na stronach internetowych Urzdu Gminy Obrowo (www. obrowo.pl) i szkoy w Osieku (www.osiek.sp.interia.pl) oraz w sekretariatach obu instytucji. O terminie egzaminw wstpnych zainteresowani zostan poinformowani drog mailow lub telefoniczn. Dodatkowe informacje mona uzyska u Marzeny Supczewskiej z UG w Obrowie pod numerem telefonu 566786022 w. 153 lub organizator szkoy Marioli Majrowskiej (tel. 607083876). (WT)

16 POZA TORU, 25 lutego 2013

GMINA LUBICZ

Prawdziwi, nie malowani ochotnicy

Kady may chopiec chce by straakiem. Na wsiach nie ma wielu atrakcji, a przecie wiadomo, e za mundurem panny sznurem
Tomasz Wicawski

Pienidzy nie maj z tego adnych. Nie dlatego to robi. S najbardziej szanowan sub mundurow w tym pastwie. Kogo nie zapytasz, powie, e chopcy z remizy to fajni gocie. Przy ciganiu kota siedzcego na drzewie jest kupa miechu, ale gdy wykopuj dziecko spod zwau ziemi, nikomu nie jest do artw Nie ma wiejskich imprez bez OSP. Ustawienie sceny, zamontowanie awek, przyniesienie kotw z grochwk nadaj si do wszystkiego. Nigdy nie marudz, chocia poczucie humoru maj czsto rubaszne. W gminie Lubicz jednostek stray jest a dziewi. To ewenement na skal lokaln. Najstarsz jest jednostka z Lubicza. Pamita jeszcze XIX wiek. - Powstalimy w 1877 roku mwi Ryszard Korpalski, prezes OSP Lubicz. W zeszym roku obchodzilimy 135-lecie. W tym momencie dysponujemy dwoma samochodami gotowymi do akcji ganiczych starem po remoncie i nowszym, lekkim fordem. Jestemy jedn z najbardziej leciwych jednostek w caym powiecie. Pod Chem jest tylko jedna starsza, o ktrej mi wiadomo.

Fot. Tytus Szabelski

gowski, naczelnik jednostki z Gronowa. Liczba wyjazdw si zmienia, ale co roku jest ich kilkadziesit. Nie naleymy do krajowego systemu, ale dziki temu, e mamy duy i stosunkowo nowy samochd, zawsze pomagamy w duych akcjach na terenie powiatu. W tamtym roku gasilimy m.in. koci w Toruniu. Zdarzay si te wyjazdy w inne miejsca np. do Chemy. Trudno szuka w straakach wielkiego zadufania. O ratowaniu ludzkiego ycia opowiadaj jak o najzwyklejszej czynnoci. Dla nich to takie normalne, e wchodzi si do poncego budynku, by uwolni z puapki uwizione dziecko. Do akcji podchodz z humorem, ale z penym profesjonalizmem. Nie ma bowiem nic gorszego ni le przeszkolony straak. Gra toczy si bowiem czsto o najwysz stawk.

Gmina dumna
Z uznaniem wypowiada si o ochotnikach ze swojej gminy wjt - Marek Olszewski. - Osiem z dziewiciu dziaajcych na terenie naszej gminy jednostek bierze udzia w akcjach ratowniczo-ganiczych mwi Marek Olszewski. Straacy z Mierzynka zajmuj si muzeum poarnictwa, dbaniem o tradycj czy to wyraon w postaci wiekowych stroi czy uzbrojenia straackiego. Pomagaj we wszystkich kocielnych imprezach. Mona powiedzie, e s jednostk reprezentacyjn. Godnym podkrelenia jest fakt, e w naszej gminie straacy ca stawk godzinow przysugujc za udzia w akcjach ratowniczych przeznaczaj na dziaalno swoich jednostek. Nic nie bior dla siebie. To prawdziwi, a nie malowani ochotnicy.

Straak w spdnicy?
Stereotyp, e w stray dziaaj jedynie mczyni, w gminie Lubicz nie ma pokrycia. Oczywicie, dziewczyn jest mniej, ale wcale nie brakuje im odwagi i bojowego nastawienia. Jedna jest nawet prezesem. Maria Baszczyk kieruje OSP w Zotorii. - Kierowc u nas jest Eweli-

na mwi Marian Kolikowski, prezes OSP w Mycu Pierwszym. Nasza jednostka naley, jako jedna z trzech w gminie (obok Grbocina i Zotorii), do Krajowego Systemu Ratowniczo-Ganiczego. Wyszkolonych do akcji straakw jest 20, a wszystkich cznie ponad 40. Najwiksza akcja, w ktrej bralimy udzia, to poar lasw pod Cierpicami. Spdzilimy tam trzy dni. Jak wida, czsto dzieje si tak, e pasja do pomagania innym ludziom przekazywania jest z pokolenia na pokolenie. Podkrela to wielu lubickich straakw. - Jak ojciec czy dziadek by straakiem, to zdecydowanie atwiej podj tak decyzj modemu chopakowi wska-

zuje Ryszard Korpalski. W ostatnich latach przychodzia do nas moda dziewczyna. Bya na wszystkich zebraniach. Gdy tylko skoczya 18 lat i zdobywaa odpowiednie certyfikaty, pierwsza biega do poaru. Takie mamy w Lubiczu dzielne kobitki. Z iloci i jakoci sprztu jest rnie, ale trudno narzeka. Wikszo jednostek ma przynajmniej dwa samochody i wyposaona jest w podstawowy sprzt pomagajcy codziennie ratowa ycie ludzkie. - Stra poarna jest na wsi popularna mwi Eugeniusz Jdryczko, prezes OSP w Rogowie. W zeszym roku doczyo do nas dziewiciu nowoprzeszkolonych straakw. Nie ma problemw z zainteresowa-

nie i uzupenianiem kadry. Poza poarami czy duymi akcjami uczestniczymy take w wielu innych dziaaniach na terenie gminy. Zawsze pomagamy przy powodzi. Bez nas trudno byoby sobie wyobrazi way przeciwpowodziowe. W Rogowie jednostka powstaa na przeomie 1927 i 1928 roku.

Wikszo zostaje
Jak mwi prezesi jednostek z caej gminy, cz modych osb przychodzi i do szybko rezygnuje. Wielu jednak chwyta bakcyla i zostaje na wiele lat. W Gronowie jednostka jest o wiele modsza. Powstaa w 1966 roku. - Teraz jestemy ju jedn z najwikszych OSP na terenie gminy mwi Andrzej Klu-

Wicej pienidzy dla soectw

Blisko 320 tysicy zotych udao si przeznaczy gminie Lubicz na fundusz soecki w 2013r.
W roku ubiegbym rodkw byo nieco mniej. Podzia funduszy zrodzi si w trakcie wiejskich zebra. Maj by one wykorzystane na inwestycje i realizacj tzw. dziaa mikkich. Do drugiej ze wspomnianych kategorii zalicza si rodki na zajcia wietlicowe, wyjazdy integracyjne czy wykonywanie dokumentacji. Fundusz soecki pozwoli w tym roku na zorganizowanie imprez integracyjnych, festynw czy zawodw sportowych w wielu miejscowociach m.in. Brzezinku, Grabowcu, Jedwabnie, Mycu Pierwszym i Drugim oraz Nowej Wsi. Atrakcji nie zabraknie rwnie w Brzenie, Grbocinie, Gronowie, Lubiczu Dolnym i Grnym, Rogowie, Rogwku, a take Zotorii. Wrd najciekawszych planowanych inwestycji mona lin, materia siewny, drzewka i krzewy. Cz funduszu zostanie spoytkowana na urzdzanie terenw zielonych. W Brzezinku i Gronowie powstan nowe chodniki i parkingi. - Doposaymy rwnie wietlice wiejskie m. in. w Jedwabnie, Kopaninie i Nowej Wsi wskazuje wjt gminy. W Mierzynku cay fundusz soecki przeznaczono na wymian okien w wiejskiej wietlicy. Lubicz Grny wzbogaci si o nowe namioty soeckie, ktre wykorzystywane s przy organizacji festynw. W Zotorii oznakowane zostan miejsca o wartoci historycznej. Rowerzyci bd mieli do dyspozycji nowe stojaki w Grbocinie, a w Lubiczu Dolnym bdzie mona odpocz dziki zakupionym urzdzeniom relaksacyjnym. (WT)

Fot. Maria Lewandowska

wymieni kontynuacj urzdzania terenu gminnego na cele sportowo-rekreacyjne w Krobii. - W tej miejscowoci zbudowano z funduszu soeckiego w 2012 roku boisko do piki nonej mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. Te-

Boisko w Krobi zostao zbudowane w 2012 roku ze rodkw soleckich

raz powstanie pole do gry w siatkwk plaow oraz plac zabaw. Podobne dziaania prowadzone bd w Brzenie, Grabowcu czy Rogwku. Nie zabraknie rodkw na popraw estetyki maych miejscowoci. Zakupiony zostanie sprzt do pielgnacji ro-

TANIE
OC AC
i

Ul. Lipnowska 51a tel. 56 477 99 01

Lubicz Grny

17 POZA TORU, 25 lutego 2012

GMINA LUBICZ

Chrem przed siebie

Podbj polskich i czeskich filharmonii ley w ich zasigu. Niespena ptora roku wystarczyo, by pod czujnym okiem Aleksandry Kwiatkowskiej i Ariela Radomiskiego wykrystalizowa si skad zdobywajcy wyrnienia. Zesp Szk nr 1 z Lubicza rozpocz intensywne przygotowania do udziau w Midzynarodowym Festiwalu Chrw a Cappella w Oomucu w Czechach. Liczne godziny spdzili na szlifowaniu gosu. To cika i mozolna praca. Krok po kroku, takt po takcie. Jednak cierpliwo i zaangaowanie przynosz oczekiwane rezultaty. Pierwszy sukces dziaa jak podpalony lont. Pozostaje dba, by nie zgas. W kocu celem jest eksplozja braw i kariery. Wielka rado, ale i ulga towarzyszyy reprezentantom lubickiego gimnazjum podczas finau Oglnopolskiego Konkursu Chrw a Cappella Dzieci i Modziey w Bydgoszczy. 21 padziernika 2012 roku w gmachu Filharmonii Pomorskiej Aleksandra Kwiatkowska odebraa Brzowy Kamerton dla swojego chru. Ten sukces by okupiony ogromn prac dziewczynek. Nie wyobraam sobie lepszej zachty dla dalszego rozwoju cieszy si Aleksandra Kwiatkowska, dyrygent chru z Zespou Szk w Lubiczu. Chry gin. Niewiele szk w Polsce tworzy tego typu zespoy muzyczne na poziomie

Po ich ostatnim koncercie rodzice nie mogli uwierzy, e ich dzieci tak piknie piewaj

Setki pa w Lubiczu Grnym

Poza Toru obj patronatem medialnym Gminne Spotkanie Kobiet
Impreza odbdzie si 9 marca w Zespole Szk nr 1. Pocztek planowany jest na godzin 16. Nie zabraknie atrakcji, ktre gmina przygotowaa dla swoich mieszkanek. W Lubiczu wystpi teatr Afisz z Torunia. Przedstawienie pod nazw Komisja Biesiadna ma umili czas kobietom korzystajcym z porad specjalistw. Repertuar utrzymany bdzie w konwencji balladowo-kabaretowej. - Chcemy doceni mieszkanki naszej gminy mwi Hanna Anzel, przewodniczca Rady Gminy Lubicz. Nie zawsze maj one dostp do tak duej liczby profesjonalistw, ktrzy dadz im odpowied, jak dba o wasne zdrowie, planowa diet czy zaatwi spraw w danej instytucji. Organizowana przez nas impreza ma poczy przyjemne z poytecznym. - W naszej gminie nawet samorzd jest silnie sfeminizowany - mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. - Panie peni wszelkie moliwe funkcj w yciu naszej spoecznoci. Na wszystkie panie czeka sodki poczstunek. W specjalnie przygotowanych na t okazj punktach bdzie mona skorzysta z porad przedstawicieli suby zdrowia, urzdu skarbowego, urzdu pracy, terapeuty, psychologa, pracownika socjalnego i wielu innych. - wito Kobiet jest jednym z najpikniejszym w naszym kalendarzu mwi Marek Olszewski. Oprawa musi by wic wyjtkowa. Na co dzie nie zwraca si moe tak wielkie uwagi, na trud, ktry wkadaj one w ycie naszych rodzin. Trzeba to odpowiednio doceni. W programie imprezy jest rwnie kiermasz biuterii, porady kosmetyczne i loteria fantowa. - Chciaabym, aby lekarz paniom przybyym na spotkanie zmierzy cinienie, eby mogy si za darmo wymalowa mwi wsporganizatorka imprezy Hanna Anzel. Naley im si jeden dzie bez codziennych obowizkw domowych i cikiej pracy. Wszystkie zainteresowane panie zapraszamy 9 marca do Lubicza Grnego. (WT)

Chr z Lubicza rusza na podbj Czech

oglnopolskim. Przyczyn naley szuka, nie tylko w zbyt sabym dofinansowaniu tej dziedziny kultury. Stworzenie chru, ktry intensywnie koncertuje, a przy tym osiga sukcesy to nie lada wyzwanie dla kadego z nas opowiada przewodniczka dwudziestu piciu piewaczek. - Bywa, e dopracowywanie materiau jest bardzo mudne. Niekiedy wywiczenie zaledwie czterech taktw zajmuje ca prb przekonuje chrmistrz. Aleksandra szmat czasu powicia muzyce. Ksztacia wiele wokalistek. Jak sama przyznaje - z rnym skutkiem. Jednak obecny skad chru wprawia j w dum. Po sukcesie w Bydgoszczy poczulimy si na siach, by wystpi na Midzynarodowym Festiwalu Chrw a Cappella.

mwi nauczycielka muzyki. Bdzie to, take wyjtkowa szansa na zapoznanie dziewczynek z innymi kulturami, a take pokazanie im jakie efekty daje cika praca. Wyjazd do Czech wie si ze znacznymi kosztami, gdy baz noclegow dla dwudziestopicioosobowego skadu wraz z dyrygentem narzucaj organizatorzy festiwalu. Jest to jednak inwestycja w przyszo chru, ktry ju teraz prezentuje wysoki poziom. Jego potencja doceni wjt Gminy Lubicz, Marek Olszewski, przekazujc na jego rzecz sum dwunastu tysicy zotych. Hojna zapomoga daa nadziej na uzbieranie caej kwoty. Chr wci potrzebuje jeszcze raz tyle. (MT)

Fot. Tytus Szabelski

18 POZA TORU, 25 lutego 2013

Krwiodawstwo uzalenia
Dwa i p tysica litrw krwi ratujcej ycie udao si odda klubowiczom z Ostaszewa
Tomasz Wicawski

GMINA YSOMICE

Klub Honorowych Dawcw Krwi istnieje w gminie ysomice od 1986 roku. Zaoyli go pracownicy PGR-u. Informacje o dobrowolnym oddawaniu krwi s obecnie powszechne. Prowadzone s rnego rodzaju akcje zachcajce do pomocy drugiej osobie. Dwadziecia siedem lat temu byo nieco inaczej. Gwnym zadaniem honorowego krwiodawstwa jest umoliwienie subie zdrowia ratowania poszkodowanych i chorych tym najcenniejszym lekiem. - Naleaem najpierw do klubu przy Zarzdzie Rejonowym PCK w Chemy mwi Czesaw Karasiewicz, prezes klubu HDK w Ostaszewie. Zauwayem jednak, e co raz wicej osb z Ostaszewa chce pomaga w ten sposb. Prezes chemyskiego oddziau, Alicja Jaboska, zaproponowaa, ebymy zaoyli klub u siebie. Potrzeba do tego jedynie dziesiciu osb. Honorowi Dawcy Krwi dziaaj formalnie w Ostaszewie od 23 kwietnia 1986 roku. Czonkami zaoycielami byli, oprcz Czesawa Karasiewicza, Andrzej Dobrzeniecki, Henryk Dembski, Marian Frtczak, Ryszard Kociski, Stanisaw owkajtis, Tadeusz i Lech Machtylscy, Witold Mosakowski, Andrzej Szwarcrok, Zdzisaw Winiarski, Kazimierz Winiewski oraz Wojciech Zglenicki.

Dziaalno klubw HDK PCK nie polega jedynie na oddawania krwi i osocza. Wczaj si one w rnego rodzaju akcje charytatywne, jak rwnie dziaania prospoeczne. Do oddziau naley obecnie 125 krwiodawcw, w tym siedem kobiet. - Krew oddawalimy nie tylko w specjalnych punktach w Toruniu i Chemy, ale rwnie w Centrum Zdrowia Dziecka w Midzylesiu k. Warszawy, Centrum Zdrowia Matki Polki w odzi czy Instytucie Hematologii i Transfuzjologii w Warsza-

wie mwi Czesaw Karasiewicz. Krwiodawcy z Ostaszewa uczestniczyli w konwojowaniu darw dla powodzian do Lubszy. Organizuj rwnie Szachowe Mistrzostwa Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego Honorowych Dawcw Krwi PCK i Mistrzostwa Gminy ysomice seniorw i juniorw. Dziewi razy uczestniczyli w Oglnopolskich Rajdach HDK PCK Czerwona Ra. - Wystpiem wanie o przyznanie odznaki honorowej Za-

suonego dla Zdrowia Narodu dla Andrzeja Dobrzenieckiego mwi prezes klubu HDK w Ostaszewie. To najwysze odznaczenie, ktre moe otrzyma krwiodawca. Zainteresowanie tego rodzaju dziaalnoci w gminie i okolicach sukcesywnie wzrasta. - Duo zakadw w ostatnim czasie rozwizano, co powoduje, e kluby w nich dziaajce przestaj istnie mwi Czesaw Karasiewicz. Wielu ludzi, nie tylko z Ostaszewa, trafia w taki sposb do nas.

Prezes dba rwnie o wiadomo istotnoci krwiodawstwa wrd modych mieszkacw naszego powiatu. Wygosi on prelekcje o tej tematyce w Zespole Szk Specjalnych w Chemy, Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawa II w Obrowie i Zespole Szk w Lubiczu Dolnym. - Rne s motywacje osb wstpujcych do tego rodzaju klubw mwi Czesaw Karasiewicz. Czsto impulsem jest choroba bd wypadek bliskiej osoby. Wtedy uwiadamiamy sobie, e krew moe by niezwykle potrzebna kademu z nas, bez wzgldu na to czy jest przewlekle chory. Przecie wypadki samochodowe dziej si na naszych ulicach co chwil. Krew pomaga ratowa ludzkie ycie. Nie ma wikszego daru, ktry mona da drugiemu czowiekowi. Klub z Ostaszewa dosta Odznak Honorow PCK II, III i IV stopnia i wiele innych wyrnie. Trudno zliczy wszystkie nagrody przyznane poszczeglnym krwiodawcom. - Oddawanie krwi uzalenia mwi prezes klubu. Kto sprbuje raz, przekona si, jakie uczucia temu towarzysz. Osocze mona obecnie oddawa nawet co dwa tygodnie. Wymg formalny przy oddawaniu krwi zakada dwa miesice przerwy midzy jednym a drugim pobieraniem. Ten czas potrzebny jest na regeneracj czerwonego pynu ycia w naszym organizmie.

Od Torunia dzieli nas las

O atrakcyjnym pooeniu soectwa, rozwoju i integracji, z Tomaszem Kdrem, sotysem Papowa Toruskiego-Osieki rozmawia Tomasz Wicawski
Soectwo Papowo Toruskie-Osieki jest bardzo mode. Nie oznacza to jednak, e nie ma si czym pochwali. Rzeczywicie, jestemy najmodszym soectwem w gminie ysomice. Rozwijamy si jednak najszybciej z racji swojego pooenia. Od Torunia dzieli nas tylko las. Powoduje to, e zainteresowanie mieszkaniami czy budow domw na naszym terenie jest bardzo due. Torunianie szukaj ciszy i spokoju, ale jednoczenie chc mie blisko do miasta. Papowo Toruskie-Osieki spenia oba kryteria. Kilka lat temu Marbud wybudowa w naszej miejscowoci 90 domw mieszkalnych, co pozwolio na dynamiczny rozwj tego osiedla. Jakie inicjatywy byy realizowane w soectwie odkd zosta pan sotysem? Najwaniejsz spraw bya budowa ulicy Lenej. Projekt ten by podzielony na dwa etapy. Pod koniec ubiegego roku caa trasa zostaa oddana do uytku. Cay pas drogowy ma ok. 10 metrw. Pooono nowy asfalt, wybudowano ciek rowerow, powsta chodnik i owietlenie czwartek, ale my organizujemy imprez w weekend. Ze wzgldu na to, e du cz osb mieszkajcych w soectwie stanowi ludno napywowa, konieczne jest prowadzenie takich dziaa. Ludzie si nie znaj, a codziennie nie maj czasu na kontakt z innymi, bo piesz si do pracy, do swoich obowizkw. Impreza cieszy si du popularnoci. Reszta rodkw przeznaczana jest gwnie na popraw estetyki soectwa. W poprzednich latach, kiedy budowana bya ulica Lena, cz rodkw przeznaczylimy na dooenie si do tej inwestycji. Pomimo tego, e soectwo jest mae, dziaa jego strona internetowa. Zaoy j jeszcze mj poprzednik. Nie jest ona prowadzona z dnia na dzie, ale mona znale na niej potrzebne informacje. Zamiecilimy kontakty do najwaniejszych placwek na terenie gminy, wrzucane s zdjcia z imprez okolicznociowych. Strona jest amatorska, ale moe chocia w maym stopniu przyczynia si do integracji naszej spoecznoci.
Fot. Nadesane

Fot. Maria Lewandowska

yczenia od Osieckiej
Teatr z Torunia wystpi 9 marca w Turznie
Dzie Kobiet musi by wyjtkowy. Liryczno-sentymentalny koncert ma by prezentem zoonym pci piknej przez mczyzn z gminy ysomice. Jak co roku obchody wita odbd si w Turznie. Impreza rozpocznie si 9 marca o godzinie 15.00 w Zespole Szk nr 2. W poprzednich latach w gminie ysomice wystpowali muzycy czy kabareciarze. Tym razem zaproszono aktorw. - Sala gimnastyczna zamieni si w przytuln kawiarenk. Nie zabraknie kwiatw i ycze oraz miej atmosfery mwi Piotr Kowal, wjt gminy ysomice. - Koncert aktorw z teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu pt. Okularnicy bdzie gwn atrakcj obchodw Dnia Kobiet. W programie artystycznym nie zabraknie najwaniejszych przebojw napisanych przez Agnieszk Osieck. Zabrzmi Okularnicy, Wielka woda, Czy te oczy mog kama czy Mwiam artem. Bilety mona otrzyma w Urzdzie Gminy ysomice w pokoju nr 3 lub zamwi pod numerem telefonu (56)6783222 wew. 30.

wzdu drogi. Dwa lata temu przed budow tego odcinka zostaa rwnie do czci soectwa doprowadzona kanalizacja. Czy w funduszu soeckim na 2013 rok s pienidze na kolejne inwestycje?

Ilo rodkw nie jest dua. Pienidze wydawane s na biece rzeczy m.in. integracj z mieszkacami. Zapocztkowaem tradycj obchodzenia Dnia ssiada. Pod koniec maja na caym wiecie s takie uroczystoci. Zawsze wypadaj one w

19 POZA TORU, 25 lutego 2013

Kosmos na wycignicie rki

Tomasz Wicawski

GMINA ZAWIE WIELKA

Modzie z gminy Zawie Wielka wemie udzia w projekcie Badaj Wszechwiat, bd wielkim Odkrywc
mocy spadochronu bezpiecznie wraca na ziemi. Cao eksperymentu jest filmowana przez zamontowan pod balonem kamer. Po odzyskaniu kapsuy modzie dokona analizy wynikw. Z wczeniejszych misji wiadomo, e uprawa kosmicznych nasion przynosi szokujce efekty. Kocowym etapem projektu bdzie czerwcowa wystawa fotograficzna Mj Dom Widziany z Kosmosu. Rezultatem programu ma by zwikszenie kompetencji uczestnikw, wspdziaanie oraz uatwienie dostpu do ciekawych projektw. - Ta inicjatywa daje szans rozwoju uczniom z maego orodka mwi Dawid Basak. Dzieci mog poczu si prawdziwymi badaczami, odkrywcami, przed ktrymi nie ma adnych barier w zdobywaniu wiedzy. Podobnego zdania jest dyrektor szkoy w Grsku. Naszym celem jest bezporednie zaangaowanie uczniw, rodzicw i nauczycieli w tematyk badawcz i nauk poprzez eksperyment mwi Andrzej Walczyski. W tym celu planujemy rozwijanie dalszej wsppracy z organizacjami pozarzdowymi.

Zesp Szk w Grsku jako pierwszy w gminie Zawie Wielka i powiecie toruskim wemie udzia w programie prowadzonym przez Fundacj Copernicus Project i Polsko-Amerykask Fundacj Wolnoci. Porozumienie o wsppracy podpisano 7 lutego. - Gwnym celem projektu jest propagowanie idei Cheap Access To Space, czyli taniego dostpu do kosmosu poprzez udostpnienie m.in. modziey gimnazjalnej platformy do eksperymentowania i realizowania wasnych amatorskich bada naukowych - mwi Andrzej Walczyski, dyrektor ZS w Grsku. - Co wane, udzia w projekcie jest cakowicie bezpatny dla uczniw, ktrych bd wspiera nauczyciele z naszej szkoy: Dawid Basak i Tomasz Tuchowski, a ze strony fundacji Maciej Jakimiec, ktry ma na swym koncie wiele udanych lotw do stratosfery. Modzie poprzez eksperymenty bdzie miaa szans na lepsze poznanie kosmosu. Mona tu przywoa acisk maksym Per aspera ad astra

Przez trudy do gwiazd mwi dyrektor placwki. W lutym miao miejsce spotkanie organizacyjne z przedstawicielem Fundacji Copernicus Project. Wprowadzi on uczniw w zaoenia jednego z trzech realizowanych projektw. Dwudziestu przybyych uczniw wyrazio ch udziau w przedsiwziciu. Dzieci otrzymay koszulki i polary

z logo projektu. Wezm one udzia w spotkaniach i warsztatach, w trakcie ktrych poprzez aktywn, twrcz prac polegajc na opracowaniu koncepcji eksperymentu, stan si bezporednimi realizatorami projektu. - Program, o ktrym mowa, ma na celu samodzielne przygotowanie przez grup modziey eksperymentw m.in.

z nasionami mieszczcymi si we wntrzu maej (stugramowej) kapsuy, ktra nastpnie zostanie wyniesiona za pomoc balonu stratosferycznego wypenionego helem do granic atmosfery i kosmosu mwi Dawid Basak, opiekun projektu. - Tam balon pod wpywem cinienia zmienia swoje wymiary z 1,5 m do15 m i pka. Kapsua z nasionami przy po-

Ksika w pikselach i megabajtach mierzona

ukasz Piecyk

Zesp Szk w Rzczkowie to jedna z nielicznych szk w naszym powiecie, gdzie wykorzystuje si multimedia
narazi placwki na straty, po urzdzenie musi przyj rodzic. Komputery s podczone do oglnoszkolnej sieci i to pozwala na biece sprawdzanie tego, co ucze zrobi. Przyszo w chmurze - Chcemy nauczy efektywnego korzystania z komputera, bo o ile uczniowie z obsug komputerw nie maj problemw, to trudnoci pojawiaj si, gdy trzeba go wykorzysta do nauki i wyszukiwania informacji - tumaczy Magorzata Jakiewicz. - Przy okazji projektw multimedialnych uczymy odwagi w wystpieniach publicznych. Szkoa myli przyszociowo o tzw. chmurze. Technologia ta opiera si na szybkim dostpie do internetu, dziki ktremu dana jednostka nie potrzebowaaby dyskw twardych, a wszystkie dane znajdowayby si w gwnym serwerze.

Szkoa dumna z innowacji Dyrektorka oprowadza nas po szkole. Na lekcji muzyki trwa nauka pieni ludowych w oparciu o wystpy zespow. Na matematyce uczniowie podchodz do laptopa, aby rozwiza zadanie w formie animowanej gry wywietlonej na cianie. Na jzyku polskim dopasowuj cechy bohaterw na dotykowej tablicy. Czwartoklasici na komputerach tworz obrazy czsteczek chemicznych. Sprzt wykorzystany jest rwnie na zajciach
Lekcje prowadzone s m. in. przy pomocy netbookw i dotykowych tablic

wietlicowych. - Dzieci wietnie zaadoptoway nowe technologie - mwi Magorzata Kleczkowska-Kurzyska, wicedyrektorka i koordynatorka Cyfrowej szkoy w ZS w Rzczkowie. - Nauczyciele tworz zespoy, wzajemnie sobie pomagajc w obsudze i rozwijaniu moliwoci, ktre daj obecne urzdzenia. Scenariusze zaj pedago-

dzy tworz sami. W innym wypadku pozostaje albo korzystanie z e-podrcznika, ktry jest wiern kopi wersji papierowej lub zakup gotowych lekcji, a to kosztuje. Komputery te do domu - Niestety wydawnictwa nie s przygotowane do nowych technologii. Musimy spo-

ro czasu powici, eby si przygotowa do lekcji - mwi Sylwia Mikulska, nauczycielka matematyki. - Moemy korzysta z lekcji przygotowanych przez innych pedagogw, ale pojawi si rnice programowe. - Musz przyzna, e to jest naprawd efektywne - mwi Beata Kantorska, polonistka. Szkoa wypoycza rwnie komputery do domu. Aby nie

Fot. ukasz Piecyk

Dotykowe tablice, netbooki dla uczniw, due telewizory i multimedia - tak nie wyglda szkoa przyszoci, ale zwyke zajcia w Zespole Szk w Rzczkowie. Placwka, do ktrej uczszcza ponad 80 uczniw, ma jedne z najlepiej wyposaonych sal w powiecie - Nic nadzwyczajnego w naszej szkole si nie dzieje przyznaje skromnie Magorzata Jakiewicz, dyrektorka placwki. - Z tablic dla klas 1-3 korzystamy od czterech lat. Od wrzenia bierzemy udzia w projekcie Cyfrowa szkoa dla czwartej klasy.

Fot. Tomasz Tuchowski

20 POZA TORU, 25 lutego 2013

GMINA WIELKA NIESZAWKA

Podatki napeniaj budet

Rozwj mierzy si obecnie iloci inwestycji. Jakie udao si zrealizowa w gminie Wielka Nieszawka w 2012 roku? W ubiegym roku, zgodnie z wczeniejszymi zaoeniami wieloletniego planu, realizowalimy duy program drogowy. Zgodnie ze stanowiskiem Rady Gminy wykonanych zostao 8 nowych nawierzchni jedna bitumiczna, a pozostae z kostki brukowej. Cztery ulice otrzymay nowe owietlenie LED-owe. Ponadto budowalimy kanalizacj i wodocigi, ktre konieczne s na nowych osiedlach. To zadanie w naszej gminie jest mniejsze, bo wiksza jej cz podczona jest ju do sieci wodocigowej. Przygotowujemy si cay czas do realizacji projektu BiT City przebudowy wiaduktu w Cierpicach i budowy przy nim przystanku szybkiej kolei. Powstan tam rwnie parkingi: samochodowy i rowerowy, aby mona byo tam dojecha i wsi w SMK-k do Torunia czy Bydgoszczy. Nabylimy rwnie od prywatnych wacicieli nieruchomoci pod Park Etnograficzny Mennonitw i Oldrw. Jesieni rozpoczy si tam pierwsze prace. Spjrzmy w przyszo. Co czeka gmin w 2013 roku? Program drogowy bdzie kontynuowany, z t rnic, e bdzie na jego realizacj dwa razy wicej pienidzy. Budujemy ze rodkw unijnych kanalizacj na jednym

O rozwoju gminy, wsppracy z Toruniem, komunikacji miejskiej i bilansowaniu budetu, z Kazimierzem Kaczmarkiem, wjtem gminy Wielka Nieszawka rozmawia Tomasz Wicawski
narzeka. Z Veoli wsppraca ukada si bardzo dobrze. Bardzo wane jest rwnie to, e nie musimy do pocze autobusowych dopaca. W przypadku MZK, pki co, sytuacja jest inna. Chciabym postawi spraw jasno. W tym momencie nie sta nas na dokadanie do komunikacji zbiorowej. Wsplnym mianownikiem nagrd przyznawanych gminie, ktr pan zarzdza, jest zbilansowanie budetu. Jaka jest recepta na to, by nie generowa dugw? Nie sztuk jest inwestowa i si zadua. Wsplnie z pani skarbnik udao mi si doprowadzi do takiej sytuacji budetowej, w ktrej gromadzimy pienidze na okrelone projekty przez duszy czas. Chcc zbudowa wiadukt w Cierpicach, ktrego koszt jest szacowany na okoo 8 milionw zotych (UE zwrci nam 59%), trzeba zaoszczdzi te pienidze. Konieczne jest prowadzenie waciwej gospodarki finansowej, jak w kadym normalnym domu. Staramy si wydawa pienidze rozsdnie i nie przejada wszystkiego na bieco. Inwestycje powinny przynosi pniejsze dochody samorzdowi. Czsto nie s one wyraone wprost, ale atrakcyjno gminy powoduje, e osoby do niej przyjedajce, bd robice na jej terenie interesy, zostawiaj podatki. To nimi napenia si budet.

z nowych osiedli, a takie prace bd prowadzone co najmniej na trzech kolejnych. Kanalizacja i wodocig zostan doprowadzone rwnie do parku etnograficznego. Realizowane s dalsze prace, ktre maj pozwoli pod koniec tego albo na pocztku nastpnego roku przebudowa wiadukt w Cierpicach, o ktrym wspominaem. Jest to bardzo zoony proces, bo uczestniczymy w tym projekcie razem z Bydgoszcz i Solcem Kujawskim. Odby si ju pierwszy przetarg na studium wykonalnoci i projekty przystankw. Do koca roku chcemy, aby wszystkie sprawy administracyjne byy sfinalizowane.

Mwi pan o wsppracy z Bydgoszcz i Solcem Kujawskim. Chciabym jednak zapyta o wspprac z Toruniem. Gmina Wielka Nieszawka ma bardzo istotne komunikacyjnie pooenie. Ulica Nieszawska jest jednak nadal w opakanym stanie. Jestemy zadowoleni z faktu, e miasto rozpoczo przebudow tej ulicy. Zdajemy sobie spraw, e proces inwestycyjny potrwa ponad rok, ale bdzie to droga o duo wyszym standardzie. Za to wadzom samorzdowym z Torunia trzeba podzikowa. Po dugim oczekiwaniu doczekamy si, mam nadziej,

tej drogi. Czy remont tego odcinka moe pozwoli na dziaalno MZK na terenie Wielkiej Nieszawki? Przede wszystkim liczymy, e przebudowa tej drogi i oddanie do uytku nowego mostu przez Wis wpynie na odblokowanie inwestycyjne naszej gminy. Tereny te s przygotowane i uzbrojone, jednak blokada wjazdu do miasta skutecznie spowalniaa ten proces. Przyszli nabywcy bali si korkw. Te dwa elementy zwiksz atrakcyjno ziem, ktrymi dysponujemy, a ktre mogliby wykupi potencjalni inwestorzy. Na sam komunikacj nie moemy

Fot. Tytus Szabelski

21 POZA TORU, 25 lutego 2013

GMINA CZERNIKOWO

Zobligowani do inwestowania
Emisja obligacji ma pomc w wyrwnaniu budetu
ukasz Piecyk

Czy-nie lepiej si douczy?

Stowarzyszenie z Czernikowo ma bezpatne kursy

Czernikowo to inwestycyjna czowka w naszym powiecie. Ponad 30% wydatkw budetowych tradycyjnie pochaniaj m. in. nowe drogi i rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjne. Tegoroczny budet zakada, e ponad wier wydatkw trafi na realizacj nowych przedsiwzi. cznie daje to kwot ponad 8 milionw zotych. Blisko 5 milionw to kwota pozyskana ze rde zewntrznych. Staramy si wykorzysta kad moliwo uzyskania finansowego wsparcia, jak daj nam unijne i pastwowe fundusze. Szkoda tylko, e to nie my wymylamy zakresy konkursw, gdy nie moemy cile poda wedug inwestycyjnych priorytetw mwi Zdzisaw Gawroski, wjt Czernikowa Gdybymy jednak mieli czeka na unijne rodki wiernie pokrywajce si z naszymi kluczowymi potrzebami, robilibymy niewiele. A tak piszemy wniosek za wnioskiem i infrastruktura ronie. Obecnie gmina realizuje m.in. budow obiektu dydaktyczno-widowiskowego przy Zespole Szk, czwarty etap rozbudowy sieci wodno-

Gmina Czernikowo nie zamierza rezygnowa z inwestowania w infrastruktur. U gry: przebudowana droga gminna w Mazowszu, niej Osiedle Modych w Czernikowie w czasie modernizacji nawierzchni ulic i regulacji kanaw deszczowych

-kanalizacyjnej oraz budow Centrum Integracji Kulturalnej. Wnioskw do zweryfikowania jednak przybywa. Chciabym, aby udao nam si wykorzysta dofinansowanie inwestycji drogowych, na ktre obecnie bra-

kuje udziau wasnego gminy s to odcinki drogowe w Czernikowie (Sowackiego i Strumykowej wzdu torw do drogi krajowej nr 10), Kijaszkowie i Makowiskach, w ramach tzw. schetynwek, gdzie koszt budowy to blisko

4 mln z oraz wsparta kwot ok. 120 tys. z w ramach dawnego FOGR-u przebudowa drogi w Ograszce. Szacunkowy koszt teje to p miliona zotych dodaje Zdzisaw Gawroski. W listopadowym wywiadzie dla Poza Toru Zdzisaw Gawroski wspomina, e nie wszystkie inwestycje uda si zrealizowa w tym roku. - Trzeba skoczy m. in. budow wspomnianej auli dla szkoy muzycznej, ktr planujemy otworzy na Dzie Edukacji Narodowej w 2013 r. - dodaje wjt Czernikowa. - Korzystamy z kredytw, ktre na szczcie w wikszoci maj niskie oprocentowanie i s w czci umarzalne. Intensywna polityka inwestycja wie si jednak z zadueniem gminy. Tegoroczny budet zakada dwumilionowy deficyt. Dziura budetowa pod koniec zeszego roku ksztatowaa si na poziomie ponad 13 milionw zotych. W zwizku z tym Urzd Gminy planuje emisj obligacji. Obok odzyskania podatku VAT, zmian poziomw dofinansowania w projektach dotyczcych przeciwdziaania wykluczenie cyfrowemu oraz wpywom z podatkw mieszkacw ma to by kolejny sposb na zbilansowania budetu.

Od marca w Szkole Podstawowej w Czernikowie rusz bezpatne kursy dla osb dorosych. Czekaj szkolenia z zakresu technika logistyki i opiekuna medycznego. Stowarzyszenie Czy-nie razem z CKU w Gronowie przygotoway moliwo zdobycia nowych kwalifikacji zawodowych. Kursy maj zastpi ksztacenie dorosych w szkoach policealnych. Nowe zdolnoci potwierdzi egzamin zewntrzny. W ramach doksztacania si jako logistyk odbdzie si blisko 900 godzin zaj rozoonych na cztery kursy. Przyszli ratownicy mog liczy na zajcia z jzyka migowego czy opieki nad osob chor. Podania mona skada w Szkole Podstawowej w Czernikowie. (P)

22 POZA TORU, 25 lutego 2013

1%

Dziesi lat, milion umiechw

Marcin Tokarz

Cika praca na rzecz innych to misja Fundacji wiato. Jej czonkowie daj z siebie wszystko, by zy byy mniej cierpkie, a serce spokojniejsze
dzi Fundacja wiato. Zakres udzielanej pomocy otacza opiek, take dzieci osierocone. Organizuje si wyjazdy kolonijne, integracyjne, zakupuje wyprawki i odzie. Widzie umiech na twarzach tych maluchw to rzecz bezcenna. W coraz wikszej iloci miejsc mona spostrzec urny wypenione korkami od butelek. Ten zaskakujcy dla niektrych widok to wynik akcji Zbieramy koreczki na wzeczki, ktr wspiera fundacja. Projekt ma na celu pomaga w zakupie wzkw dla osb niepenosprawnych. - Udao si ju zakupi wzek elektryczny dla Kuby, ktry od urodzenia zmaga si z dziecicym poraeniem mzgowym prezes fundacji cieszy si z sukcesu. W zeznaniu skadanym kadego roku podatnik moe przekaza 1% swojego podatku wybranej przez siebie organizacji poytku publicznego. Fundacja wiato pozyskane w ten sposb darowizny poytkuje na profesjonaln opiek pacjentw. - Mamy bardzo wielu sympatykw, ktrzy przekazuj 1% swojego podatku informuje Janina Miroczuk. Kada zapomoga pozwoli pomc jeszcze wikszej liczbie potrzebujcych. Fundacja wiele swoich dziaa realizuje w projektach dofinansowanych z Urzdu Miasta Torunia oraz Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. W projektach tych jest konieczny udzia wasny, wic rodki z 1% pozwalaj na ich realizacj. W 2012 roku suma pienidzy pozyskanych z 1% przekazanego na rzecz organizacji poytku publicznego wynosia ponad 400 milionw zotych. Za t kwot mona pomc wielu cierpicym, a wykonanie tego ruchu to aden wysiek.

W obliczu tragedii najwikszym przeciwnikiem jest brak nadziei na popraw sytuacji. Marne perspektywy na lepsze jutro osabiaj wol ycia. Samotno sprzyja wygaszeniu. S jednak organizacje, ktre wycign pomocn do. Pokarz jak dalej y, doo stara by ostatnie chwile nigdy nie nadeszy Wolontariusz Fundacji wiato to osoba, ktra chce podzieli si swoim czasem z innymi. Osoba wraliwa i twrcza, ktrej nie jest obojtny los drugiego czowieka. Czsto poddajca si prbie cierpliwoci, zrozumienia dla cierpicego czowieka. Ludzi potrzebujcych nigdy nie brakuje. Kada pomocna para rk bdzie jak promie soca w ponury dzie. Przez dziesi lat swojej dziaalnoci Fundacja wiato wspomoga setki rodzin, tysice osb wymagajcych specjalnej troski. Nieszczcie moe spotka kadego bez wzgldu na wiek. Sub przeciwko smutnej rzeczywistoci sprawuje grupa ludzi chccych naprawia wiat. - W fundacji jest okoo trzydziestu aktywnych wolontariuszy w tym wolontariusze medyczni i akcyjni informuje

Janina Miroczuk, Prezes Fundacji wiato. - Nie mog nie wspomnie o wolontariuszach Toruskiej Teatralnej Grupy Efata. Grupie osb, ktra gra charytatywne spektakle edukacyjne na rzecz pacjentw Zakadu Opiekuczo- Leczniczego Fundacji wiato. Organizacja skupia si na pomocy osobom marginalizowanym zdrowotnie i spoecznie. Wrd nich s ludzie w piczce, ktrzy do tej pory nie maj waciwego miejsca w yciu spoecznym. To pacjenci po wypadkach komunikacyjnych, zawaach, udarach, podtopieniach, zatruciach. - W Zakadzie Opiekuczo-Leczniczym,

ktry prowadzi fundacja wybudzio si dwadziecia sze osb. W skali kraju ale i caej Europy jest to wielki powd do radoci i dumy przekonuje Janina Miroczuk. Wszystkie te osoby wrciy si z krainy snu w rnym stopniu wiadomoci i potrzebuj intensywnej rehabilitacji. Rodziny pacjentw w piczce i pacjentw wybudzonych wymagaj edukacji w zakresie pielgnacji i radzenia sobie w tej trudnej sytuacji. Std fundacja organizuje warsztaty terapeutyczne dla rodzin. Osoby chore onkologicznie s wspomagane przez Oglnopolsk Akademi Walki z Rakiem , ktr od omiu lat prowa-

Fot. Agnieszka Kwiatkowska

23 POZA TORU, 25 lutego 2013

Uczniowie zostali bohaterami

Caritas Diecezji Toruskiej znw pomg chorym i niepenosprawnym dzieciom
W XXI wiatowym Dniu Chorego odby si w Baju Pomorskim fina akcji Warto by bohaterem. W projekcie wziy udzia 74 szkoy z caej diecezji. Potrzebujcy otrzymali ponad 26 tysicy zotych. rodki pochodziy z akcji Warto by bohaterem i funduszy Caritas Polska. Do Torunia przyjechao 300 uczniw, ktrzy aktywnie wczyli si w zbirk. Modzi wiekiem ludzie z wielkim zrozumieniem podeszli do problemu. Ich zaangaowanie wynikao z realnej chci pomocy, a nie koniunkturalizmu. - Czy jest co bardziej radujcego serce, ni mody czowiek, ktry czuje potrzeb niesienia pomocy bliniemu? - mwi ksidz praat Daniel Adamowicz, dyrektor Caritas Diecezji Toruskiej. - Akcja Warto by bohaterem czyni nas wszystkich lepszymi. W wiecie, gdzie dla niektrych waniejsze jest to co masz, a nie kim jeste, udao nam si udowodni, e umiemy kocha i si dzieli. Modzie opowiadaa dugo o motywacjach, ktre nimi kieroway, czsto w sposb niezwykle emocjonalny. Bohaterem w ich oczach s czsto osoby, ktre wbrew przeciwnociom yciowym nie zatracaj si i walcz. Jolanta, Sylwia i Nikola, uczennice Publicznego Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Toplce, powtarzay, e czynic dobro automatycznie stajesz si bohaterem. No i jeste

1%

Fot. Karolina Sarnowska

Ze rodkw z akcji Warto by bohaterem Caritas Diecezji Toruskiej przekazaa rwnie wzek elektryczny siedemnastoletniej Sylwii Marchlik, ktra cierpi na niedorozwj i niedowad koczyn. Ten dar pozwoli jej pokonywa

odlegoci bez pomocy opiekunw. Sylwia uczy si w Zespole Szk Ekonomicznych w Grudzidzu i chce studiowa. Moe ekonomi albo matematyk (WT)

cool, oczywicie. Wszystkie nale do Szkolnego Koa Caritas (diecezji toruskiej jest a 227), ktre wczyo si w akcj. Wikszo modych lu-

Fot. Karolina Sarnowska

dzi deklarowaa, e nie bd czeka z zaoonymi rkami na kolejn edycj, ale zamierzaj kontynuowa czynienie dobra przez cay rok.

Od 1% do miliona
Monika Olender

Przeka 1% podatku i uratuj komu ycie. To nic nie kosztuje

za swj 1% na jedn, wybran organizacj poytku publicznego. Aby to uczyni wystarczy, w odpowiedniej rubryce PIT, wpisa jej numer KRS oraz kwot, ktra nie moe by jednak wysza ni 1% podatku. Potem urzd skarbowy dokonuje przelewu na konto wybranej organizacji. Podatnicy, ktrzy wypenili ju zeznanie i nie przekazali 1% podatku dochodowego na rzecz okrelonego podmiotu, mog zoy jego korekt. Moe by ona rwnie dokonana drog elektroniczn poprzez system edeklaracje. Warto pamita, e bez wzgldu na kwot, ktr przekazujemy, wspieramy dziaalno danej placwki i pomagamy jej podopiecznym. Co roku na konta organizacji z tytuu 1% podatku wpywaj miliony zotych, co wiadczy o tym, e nawet symboliczna kwota, przekazana na rzecz okrelonego podmiotu, przyczynia si do rozwoju jego dziaalnoci. W przypadku, w ktrym podatnik nie zdecyduje si na podjcie takiego kroku, w 1% podatku trafia do ZUS. Wykaz wszystkich organizacji uprawnionych do otrzymania 1% podatku znajduje si na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej. Podatnicy z duych miast przekazuj najczciej swj 1% na rzecz znanych fundacji i instytucji, ktre obejmuj swoim zasigiem cay kraj i dziaaj take poza jego granicami, takich jak np.: PAH, PCK, poszczeglne oddziay diecezjalne Caritasu czy wojewdzkie instytucje typu schroniska dla zwierzt lub konkretne filie oddziaw zdrowotnych. To wanie z tych rodkw budowane s szpitale i orodki, w ktrych przyjmowani s pacjenci bez ubezpieczenia spoecznego. Z kolei mieszkacy wsi bd mniejszych miejscowoci wspieraj regionalne organizacje. Naley pamita, e wiele podmiotw tego typu dziaa i pomaga take w naszym regionie.

Miliony symbolicznych zotwek mog popyn do potrzebujcych z tytuu 1% podatku przekazanego na wybran organizacj poytku publicznego. Wystarcz tylko dobre chci podatnikw. Procedura przekazywania 1% swojego podatku powinna by znana kademu. W ubiegym roku rekordowa liczba podatnikw przekazaa swj 1% na rzecz organizacji poytku publicznego. Wraz z pocztkiem stycznia 2013 roku organizacje mog ponownie ubiega si o 1% podatku. Coraz wicej osb decyduje si na przekazanie 1% na konkretn organizacj poytku publicznego zapewnia Justyna Kowalska, rzecznik prasowy Pierwszego Urzdu Skarbowego w Toruniu. Pamitajmy zatem, wypeniajc roczne zeznanie podatkowe PIT przez Internet lub w sposb tradycyjny, aby przeka-

Fot. Sauron

Fot. Sauron

24 POZA TORU, 25 lutego 2013

DZIECIAKI

Idzie Ola do przedszkola

Monika Olender

Wspczesn rodzin rzdz dziecice potrzeby. Jakie jest idealne przedszkole dla superdziecka?
waniejsze kryteria, ktrymi powinien kierowa si rodzic przy wyborze idealnej placwki? Po pierwsze, naley sprawdzi liczb wolnych miejsc w konkretnym przedszkolu. Po drugie, warto zastanowi si, ktra placwka wychowawcza znajduje si najbliej naszego domu lub miejsca pracy. Po trzecie, powinnimy zwrci uwag na koszty, ktre poniesiemy posyajc dziecko do danego przedszkola. Warto pamita, e niektre placwki wprowadziy te opat za godziny, ktre maluch dodatkowo w niej spdza, np. z powodu spnienia rodzica. Przy wyborze idealnego dla naszego dziecka przedszkola nie powinnimy kierowa si wycznie wasnymi wymaganiami. To przede wszystkim ono powinno odczuwa rado i komfort przebywania w placwce. Podejmujc decyzj, warto sprawdzi take stan techniczny budynku i placu zabaw, na ktrym dzieci spdzaj duo czasu. Niema rol odgrywaj rwnie posiki. W wikszoci przedszkoli maluchy otrzymuj niadanie, obiad oraz podwieczorek. Zdarza si, e niektre placwki oferuj dodatkowo dwa posiki wicej. Kady rodzic powinien sprawdzi oferowane menu, zwaszcza jeli jego dziecko jest uczulone na niektre produkty spoywcze. Co wicej, istotn czci kadego przedszkola jest jego oferta zabaw oraz zaj edukacyjnych. Obecnie proponuj one bardzo szeroki wachlarz dodatkowych lekcji, co uatwia przygotowanie dziecka do podjcia obowizku szkolnego. W naszej placwce prowadzone s zajcia z robotyki, ktre dostarczaj fascynujcych przey zwizanych z zastosowaniem elektroniki i oprogramowania tumaczy Mirosawa Rutkowska, dyrektor Prywatnego Przedszkola Pod Muchomorkiem w Toruniu. Dzieci, wykorzystujc zabawki, mog poczu si inynierami. Buduj roboty i tworz najprostsze oprogramowanie. Natomiast, warsztaty prowadzone przez archeologw daj moliwo poznania sposobw odkrywania przeszoci ukrytej w wykopanych przedmiotach i innych znaleziskach. W przedszkolu maluchy ucz si jzykw obcych, malowa czy piewa. Podstaw wszystkich lekcji jest zabawa, poprzez ktr dziecko poznaje otaczajc go rzeczywisto, zdobywa niezbdn wiedz oraz nabywa nowych umiejtnoci. Zapisujc jednak dziecko na dodatkowe zajcia, warto zachowa zdrowy rozsdek i wybra te, ktre szczeglnie zainteresuj przyszego przedszkolaka. Nasze przedszkole proponuje bogaty zakres zaj dodatkowych dodaje Mirosawa Rutkowska. Najwaniejsze jednak, aby to dziecko dokonao wyboru, na jakie chce uczszcza. W tym celu odbywaj si prbne zajcia pokazowe. Maluch moe sprawdzi, na czym konkretne lekcje polegaj i wybra te, ktre najbardziej mu si podobaj. Kady rodzic moe zapisa swoje dziecko do naszej placwki w cigu caego roku. Publiczne czy prywatne? Wszystkie przedszkola realizuj program podstawowy, ktry jest narzucony przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu. Okrela on zakres edukacji dziecka i moe by realizowany przez rne placwki w odmienny sposb. Przedszkola publiczne s prowadzone przez miasto lub gmin. Do nich nale take placwki integracyjne, w ktrych niepenosprawne dzieci spdzaj czas wsplnie ze zdrowymi maluchami. Do standardowych zaj dodatkowych w publicznych przedszkolach naley rytmika, gimnastyka korekcyjna oraz jzyk angielski. Miesiczny koszt, ktry ponosz rodzice, posyajc dziecko do miejskiej placwki, ksztatuje si w granicach od 300 do 500 zotych. Fundacje lub osoby fizyczne prowadz z kolei przedszkola prywatne. Ich zalet jest to, e grupy w takich placwkach s odpowiednio mniejsze ni w publicznych. Wikszo przedszkoli tego rodzaju jest prowadzonych w oparciu o nowoczesne metody wychowawcze. Ponadto, oferuj one, obok programu podstawowego, wiele zaj dodatkowych. Miesiczny koszt pobytu dziecka w prywatnym przedszkolu jest jednak duo wikszy i waha si w granicach od 500 do 1000 zotych, a niekiedy nawet wicej.

Kady rodzic chce, aby cay wiat widzia, jak bardzo kocha swoje dziecko. Musi mie ono wszystko: modne ubranie, markowe zabawki, najlepsze przedszkole. Rodzice produkuj dzieci wysokiej jakoci twierdz socjologowie. Do jakiego zatem przedszkola supermama powinna posa superdziecko? Wybr odpowiedniego przedszkola to prawdziwe wyzwanie dla rodzicw, a jednoczenie pierwszy etap wycigu o idealn przyszo malucha. Najwaniejsze, aby dziecko czerpao rado z przebywania w nim. Oferta jest jednak bogata. Funkcjonuj przedszkola wegetariaskie, ekologiczne, jzykowe czy plastyczne. Nadszed najwyszy czas na podjcie decyzji. Nabr na rok szkolny 2013/2014 zosta rozpoczty. Kto pierwszy, ten lepszy Mama wraca do pracy? Poszukiwanie waciwego i sprawdzonego przedszkola to nie lada wyzwanie. Jakie s naj-

25 POZA TORU, 25 lutego 2013

DZIECIAKI

Geniusze w maych butkach

Im wicej mwi, tym szybciej si ucz, a przy tym, moe by caa masa miechu
Marcin Tokarz

Niewiadome otaczajcego ich wiata. Beztrosko podchodzce do kadej czynnoci. Bez wstydu mwi to z czym doroli mieliby problem. Dzieci bawi si yciem, bawic przy swoich rodzicw. Szczere do blu potrafi rozbawi lepiej, ni niejeden kabaret Ile to par przeciga decyzj o lubie? Dusz w sobie emocje, niepewnoci. W tajemnicy przed partnerem/partnerk zamczaj swymi rozterkami wszystkich dookoa. Dzieci tych obaw nie maj. Do zakochania potrzeba im uyczonego wiaderka w piaskownicy. Do decyzji o lubie wystarczy podarek w postaci lizaka oblepionego piaskiem. - A Wy to si chyba lubicie, co? pyta przedszkolanka. - Tak, nawet postanowilimy si pobra! wykrzykuje dziewczynka. - Tomku, a Ty o tym wiesz? pyta kobieta z umiechem. - Zasadniczo tak i nawet nie wykluczam takiej moliwoci odpowiada pewnie chopczyk. Czy to nie dojrzaa odpowied, zwaywszy, e Tomek ma 3 lata? Nic dziwnego, e terroryci do swoich szkek wysyaj ju za modu. Dzieci z atwoci potrafi manipulowa, szantaowa rodzicw jak przestpcy, ktrzy nie raz nie dwa haracz wymusili. Babciu, uwaaj lepiej, bo Ci wrzuc w koszty! grozi Dawid babci. Z kolei same nie lubi poddawa si poleceniom. Alu, prosz nie baagani! mwi babcia. Babciu nie podniecaj si. odpowiada Ala, kandydat na pierwsze miejsce mistrza citej riposty. Z czasem pojawiaj si pierwsze myli egzystencjalne. W kocu kady musi obra

cae ycie. Maa Ida, w wieku czterech lat ujawnia predyspozycje na zostanie w przyszoci obroc praw ludzkich. Mamo, czemu Faraon by zy? Nie mg ydw zostawi w spokoju, eby sobie poczytali? refleksja po obejrzeniu Ksicia Egiptu. Z rozwojem zainteresowa te, nie ma co zwleka. Mamusiu dlaczego Ty masz TE pyta Wiktor i wskazuje na piersi mamy. Bo dziewczyny tak maj tumaczy mama. Mama jest dziewczynk, ale ja w przedszkolu, te mam koleanki-dziewczynki i one nie maj TYCH. May, a ju wie czego szuka. Wiktor chyba bdzie kobieciarzem.

Dbanie o przedmioty, maluchw za bardzo nie interesuje. Ale odczyta emocje potrafi doskonale. Gdy tata wzi po mamie auto, bardzo si zdenerwowa. Dziesiciocentymetrowa rysa na lakierze wyprowadzia go z rwnowagi. Pewnie to co wanego. Mamu, ja rozumiem, e parkujesz auto, ale postaraj si nie zarysowa auta poucza mam Ala. Jak nic creczka tatusia. Dzieci zaskakuj swoimi wypowiedziami, czsto bardzo inteligentnymi. Widz czasem to czego nie zobaczy dorosy. Patrz w prosty sposb, nie krpuj si adnymi zasadami. Moe czasem warto przyj nauki od naszych malcw?

sobie jaki cel. Dzieci nie maj pojcia ile problemw czeka ich w dorosym yciu. W zaparte chc by jednak wiksze. Myl, e jak bd starsi to zamiast jednego kuferka zabawek dostan dwa. Mamo jak ja bardzo chciabym by ju duy mwi smutno Franek. Dlaczego synku? Co by si wtedy zmienio pyta mama. ycie odpowiada trzy letni chopiec. Bo gdybym by duy, to dostabym wicej zabawek dodaje po chwili. Franek wcale, a tak si nie myli. Kojarzy, e dorosy czowiek moe pozwoli sobie na zakup droszych rzeczy. Faktu, e by

mc si tym cieszy musi tyra osiem godzin dziennie, ju nie zauwaa. Na odbir tej przykrej wiadomoci ma jeszcze czas wiat kobiet i mczyzn rzdzi si odrbnymi prawami. Warto odkry ich cechy jeszcze za modu. Wiktorku, prosiam, eby tak nie mwi mwi mama. Prosia, ale czy ty wszystko musisz pamita? pyta rozalony Wiktor, a mama przytakuje. No tak jeste kobiet, a one pamitaj wszystko mdry chopak. Poradzi sobie w yciu. Na odkrycie swojego powoania trzeba nieraz czeka

26 POZA TORU, 25 lutego 2013

DZIECIAKI
Jedyna taka szkoa
Naszym wiodcym zaoeniem jest wykorzystywanie najnowszych technologii w procesie dydaktycznym i wychowawczym, tak by przygotowa uczniw do ycia w spoeczestwie informacyjnym. Bdziemy to realizowa poprzez zapewnienie uczniom narzdzi niezbdnych do rozwijania umiejtnoci wyszukiwania i selekcji informacji z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych na zajciach z rnych przedmiotw. Modern Academy gwarantuje take nabycie kompetencji w zakresie jzykw obcych - bieg znajomo jzyka angielskiego oraz podstaw dwch dodatkowych jzykw: francuskiego, hiszpaskiego, niemieckiego lub rosyjskiego (do wyboru). W celu maksymalizacji efektywnoci ksztacenia jzykowego, bdziemy je realizowa nie tylko w ramach zaj programowych, ale take w formie zaj pozalekcyjnych: warsztatw, gier i zabaw, a take wietlicy jzykowej. Wykreowany w ten sposb kontekst ma tworzy przyjazn przestrze do wykorzystywania i utrwalania wiedzy nabytej podczas zaj. W Modern Academy stawiamy na intelektualn kreatywno i samodzielno, umiejtnoci analizy i interpretacji informacji. Naszym celem jest zapewnienie uczniom
Prywatne Przedszkole Pod Muchomorkiem w Toruniu dziaa ju od dwudziestu jeden lat. Placwka organizuje wiele midzyprzedszkolnych i oglnopolskich przegldw, turniejw oraz konkursw. Dziki posiadaniu wasnej pracowni komputerowej nawizaa ona wspprac z przedszkolami z zagranicy poprzez udzia w midzynarodowym programie eTwinning. Od trzech lat przedszkole wsppracuje z Gimnazjum Akademickim oraz Uniwersytetem Mikoaja Kopernika. Studenci, nauczyciele i gimnazjalici przygotowuj dla przedszkolakw pokazowe lekcje fizyki, chemii, biologii i historii, w ktrych dzieci bior czynny udzia. Placwka oferuje take najnowsze formy spontanicznego dziaania dzieci, takie jak: pisanie wiatem, warsztaty z robotyki czy archeologii. Pozytywne efekty rozwijania zainteresowa przedszkolakw skaniaj przedszkole do dalszego poszukiwania niekonwencjonalnych sposobw oddziaywania na wszechstronny rozwj swoich wychowankw. Najnowszym przedsiwziciem placwki byo uruchomienie w ubiegym roku szkolnym grupy modszo-przedszkolnej dla dwulatkw. Dziki zdobytemu dowiadczeniu placwka otworzy kolejn grup dla dwuletnich dzieci ju 15 kwietnia.

odpowiednich warunkw harmonijnego rozwoju, we wszystkich obszarach ich aktywnoci, zarwno w zakresie rozwoju intelektualnego, jak i emocjonalnego, spoecznego oraz fizycznego, zgodnie z potrzebami dziecka na kadym etapie jego edukacji. Modern Academy nie jest szko profilowan, nastawion jedynie na wybrany obszar ksztacenia. Dajemy dzieciom moliwo dowiadczania rnorodnoci wielu dziedzin ycia, by mogy wiadomie odkrywa swoje zdolnoci i pasje. Temu suy odpowiednia organizacja i forma zaj oraz bogata oferta zaj pozalekcyjnych, obejmujca m.in.: szachy, kaligrafi, warsztaty taneczne, plastyczne, techniczne, robotyk, zajcia sportowe i rekreacyjne, wychowanie prozdrowotne, savoir vivre i wiele innych. Zapraszamy do odwiedzania naszej strony internetowej i bliszego zapoznania si z ofert szkoy.

Przedszkole Alfik w Toruniu jako prywatna spka funkcjonuje ju od dwudziestu jeden lat. Placwka posiada bogate zaplecze dydaktyczne: pracowni komputerow, gabinet logopedyczny, pracowni plastyczn, sal gimnastyczn ze sprztem, pomieszczenie z suchym basenem z pikami i zjedalni, oddzieln leakowni dla najmodszych. Troskliwi i wykwalifikowani opiekunowie dbaj o wszechstronny rozwj swoich podopiecznych, prowadzc interesujce zajcia. Przedszkole, jako jedyne w wojewdztwie, uczestniczy w programie Narodowego Centrum Kultury piewajca Polska, ktry wspiera rozwj chrw szkolnych. Przedszkolny chr moe pochwali si ju wieloma sukcesami w przegldach i festiwalach. Placwka oferuje take szeroki wachlarz zaj dodatkowych, takich jak: zajcia rytmiczne, komputerowe, plastyczne, teatralne, rzebiarskie, nauka gry w szachy czy lekcje z taca towarzyskiego i gimnastyki korekcyjnej. Przedszkole odwiedzaj take profesjonalni artyci, proponujc ciekawe formy zaj artystycznych. Placwka jest przyjazna nie tylko dla maluchw, ale take dla rodzicw. Mog do niej uczszcza ju dwuipletnie dzieci.

Przedszkole Niepubliczne Tczowa Kraina rozpoczo swoj dziaalno 15.06.2009r. Obejmuje opiek dzieci w wieku od 2,5 do 6 lat. Placwka oferuje opiek nad dziemi w godzinach od 6.30 do 16.30. Wykwalifikowana kadra pedagogiczna stosuje nowoczesne metody nauczania i wychowania oraz dba o zdrowie swoich wychowankw, wyrwnuje szanse edukacyjne, a take rozwija zdolnoci i zainteresowania dzieci w rnych dziedzinach w oparciu o bogat baz dydaktyczn. Przedszkole posiada plac zabaw wyposaony w nowoczesny, bezpieczny i dostosowany do potrzeb dzieci sprzt. Placwka wsppracuje z rnymi orodkami kulturalno owiatowymi, dzieci bior udzia w konkursach i zawodach sportowych. Organizowane s rwnie wyjazdy na imprezy i spotkania kulturalne (kino, teatr, jaskinia solna, salony zabaw, muzea). Ponadto przedszkole oferuje swoim dzieciom zajcia dodatkowe z zakresu logopedii, rytmiki, jzyka angielskiego oraz zajcia plastyczno rzebiarskie. Rodzice mog rwnie wzbogaci ofert o zajcia taneczne oraz karate. Duym atutem przedszkola jest wasna kuchnia w ktrej przygotowywane s smaczne i penowartociowe posiki.

27 POZA TORU, 25 lutego 2013

Moim hobby bdzie dziecko

Kobieca tyczka zacza si w Polsce od Moniki Pyrek. Ogosia pani wanie zakoczenie swojej kariery zawodniczej. Jaki jest bilans kilkunastu lat startw na arenach caego wiata? Ciko jest dokona takiego podsumowania w kilku zdaniach. Ciesz si przede wszystkim z tego, e dane mi byo przey tak przygod. Na pocztku wcale nie zapowiadao si na to, e bd wielkim sportowcem majcym szans na zdobywanie medali. Tym bardziej dzikuj losowi za to, jak moja kariera si potoczya. Spotkaam na swoje drodze wielu wspaniaych ludzi, mogam si od nich wiele nauczy. Sport mnie uksztatowa. Sta si wstpem do nowego ycia. Najwikszym sukcesem jest wicemistrzostwo wiata z Berlina z 2009 roku? Kady medal jest momentem ogromnego wzruszenia. Pokazuje, e wykonao si tytaniczn prac, ktra ma sens. Oczywicie ostatni najbardziej utkwi w pamici, z racji tego, e wspomnienia s najwiesze. Kady jednak mia swoj histori, okupiony by cik prac, emocjami, a na samym kocu ogromnym szczciem. Pozostaje pani przy sporcie? Jakie s plany na najblisze lata? Pki co pracuj w radiu. Prowadz poranki w Radiu Szczecin. W dalszym cigu dziaam w komisjach zawodniczych, jestem czonkiem zarzdu Polskiego Komitetu Olimpijskiecoraz bardziej wiadomym spoeczestwem, ktre wie, e dzieci musz si rusza, choby po to, by byy zdrowe. Obrazuje to fala zainteresowania bieganiem, ktr w Polsce obserwujemy w ostatnich latach. Ten kierunek jest obiecujcy. Odejdmy na chwil od sportu. Czym Monika Pyrek interesuje si prywatnie? Mwia pani o pracy w radiu. W t stron zwrcona jest pani uwaga? Zainteresowania jako takie mam rnorodne. W radiu wiele si dowiaduj, mog si uczy nowych rzeczy. Jestem wsptwrc audycji, ktr prowadz. Sama poszukuj informacji, wybieram tematy. To bardzo ciekawa przygoda. W najbliszym czasie moim hobby stanie si moje dziecko, ktre pochonie mnie bez reszty. Kadego dnia oswajam si z tym faktem i przygotowuj si do bycia rodzicem. Jest to due wyzwanie, ktre przede mn stoi. Nie mona przy okazji finiszu pani kariery nie zapyta o kondycj polskiego skoku o tyczce pa. Zostaje Ania Rogowska, ktra osiga od wielu lat sukcesy. Nie wida jednak nastpczy, ktre mogyby kibicom dostarcza tak wielkich wzrusze, jak te, ktre przeywalimy, ogldajc pani skoki. Mam nadziej, e troch oniemielaam inne dziewczyny, a teraz si otworz i zaczn wysoko skaka (miech). Jest duo zdolnych, modych tyczkarek w naszym kraju. Potrzebujemy 3-4 lat, eby ich talent rozbys z pen moc. Duy potencja

SPORT

Na zakoczenie kariery o polskiej tyczce, pracy w radiu, cudzie macierzystwa i planach na przyszo, z Monik Pyrek, multimedalistk mistrzostw wiata i Europy w skoku o tyczce, rozmawia Tomasz Wicawski
ma chociaby modziutka (siedemnastoletnia przyp. red.) Kamila Przybya. Jest Agnieszka Kolasa, ktra jak upora si ze wszystkimi kontuzjami, to na pewno bdzie wysoko skaka. Nie mona te zapomina o Ani Rogowskiej, ktra ma tak du wol walki, e na pewno bdzie zdobywa kolejne midzynarodowe laury.

Kalendarium imprez sportowych (25.02.13 r. - 08.03.13 r. )

27 II 2013r. - Turniej koszykarski dziewczt i chopcw Ju 27 na parkietach w Czernikowie odbd si turnieje koszykarskie dziewczt i chopcw w ramach rozgrywek Licealiada 2013. Start imprezy planowany godz. 10. 2 III 2013r. Cyklon Koczewice vs Unia Gniewkowo Start rozgrywek ligowych coraz bliej i pikarze Cyklonu kocz przygotowania do sezonu ligowego. Kolejnym sparingpartnerem druyny Zbigniewa Kowalskiego bdzie Unia Gniewkowo. Mecz odbdzie si 2 marca na boisku przy ul. Armii Ludowej w Toruniu o godz. 17:30. 3 III 2013r. - IV Gminny Turniej Piki Siatkowej Kibicw siatkwki zapraszamy do Brzozwki, gdzie 3 marca odbdzie si IV Gminny Turniej Piki Siatkowej, w ktrej rywalizowa bd najlepsze druyny z caej Gminy Obrowo. Pocztek imprezy zaplanowany jest na godzin 10:00.

go. Mam nadziej, e podobnie bdzie w kolejnej kadencji. Nie wyobraam sobie, ebym nie dziaaa w sporcie. Za duo dla mnie znaczy. W tym momencie myl jednak przede wszystkim o moim dziecku. Bd mam! W przyszym roku marzy mi si zorganizowanie przygody z lekkoatletyk dla dzieci. Wywoaa pani bardzo istotny temat. Czy jest pani zdaniem szansa na to, eby polskie wadze zaczy inwestowa w sport dzieci i modziey? Nie bdzie

Liga coraz bliej

Rne cele na wiosenn rund ligow stawiaj trenerzy regionalnych druyn. Niektre z nich tak jak Mustang Ostaszewo do ostatniej kolejki bd walczyy o awans, inne usilnie bd broni si przed spadkiem. Pewne jest to, e walka bdzie trwaa do samego koca tegorocznego sezonu. W najlepszej sytuacji s po jesiennych meczach pikarze Mustanga Ostaszewo. Podopieczni trenera Michaa Kouchowskiego zajmuj drugie miejsce w tabeli i maj na koncie tyle samo punktw, co A klasowy lider z Radomina. Mustang wietnie prezentuje si w przedsezonowych sparingach a jedynej bolesnej poraki pikarze z Ostaszewa doznali w meczu z rezerwami Elany Toru. - Naszym celem jest awans mwi Micha Kouchowski, trener druyny Jestem zadowolony z przygotowa do rundy wiosennej, z siedmiu rozegranych sparingw przegralimy tylko jeden a druyna prezentuje dobry styl. Trener Kouchowski jest rwnie zadowolony z sytuacji kadrowej w druynie. Ma do dyspozy-

bowiem sukcesw w wielu dyscyplinach, jeeli nie doczekamy si kompleksowych systemw szkolenia, nie zadbamy o baz sportow i finansowanie maych klubw. W kocu stamtd wyawiani s pniejsi mistrzowie. Mam nadziej, e tak bdzie. Pani minister zapowiada, e bdzie inwestowa w sport powszechny. To oczywicie dobra droga, ale nie mona zapomina take o sportowcach z osigniciami. Powinno si dba o jednych i o drugich. Jestemy

Byo SITO, by te AS

Kluby pikarskie przygotowuj si do rundy wiosennej rozgrywek, ktra startuje za niecay miesic
wym celem klubu byo zajcie rodkowego miejsca w stawce. Rzeczywisto okazaa si brutalna i pikarze Cyklonu maj przed sob cik rund wiosenn. Nie osabia to jednak woli walki wrd zawodnikw, ktrzy s zadowoleni z dotychczasowego przebiegu przygotowa - Jestemy zadowoleni z przygotowa - mwi Radosaw Malarski Liga zaczyna si niedugo i z nadziej czekamy na pocztek rozgrywek. Kocwka dla Chemy Przed rund wiosenn w dobrych nastrojach mog by kibice z Chemy. Legia miaa dobr kocwk jesieni i jeeli podopieczni Marka Zajca utrzymaj form z meczu z Victori Koronowo (wygranego 5:1) to z powodzeniem powinni walczy o spokojn pozycj w ligowej tabeli. wietn form zaprezentowa Daniel Stolkowski strzelec czterech bramek. Trener Zajc z nadziej patrzy w przyszo i ma nadziej, e jego pikarze utrzymaj dobr form przez ca rund rewanow. (ML)

cji 24 graczy a skad wzmocnio trzech nowych zawodnikw w tym Dawid Modzik z Cyklonu Koczewice oraz Mateusz ukawski z Zamku Bierzgowskiego. Z nadziejami na wiosn Zupenie inna jest sytuacja trzech pozostaych druyn z regionu. Flisak Zotoria, ktry przez ostatnie sezony rozpieszcza kibicw ambitn walk o awans, w te-

gorocznych rozgrywkach plasuje si pod koniec stawki. Podopieczni Macieja Broczka wygrali tylko cztery z pitnastu rozegranych w rundzie jesiennej spotka. Mimo tego w Zotorii optymistycznie patrz w przyszo i za cel stawiaj sobie spokojne utrzymanie. Podobnie sprawa wyglda w Cyklonie. Druyna z Koczewic zajmuje 14 pozycj w tabeli i ma tylko jeden punkt przewagi nad stref spadkow. Przedsezono-

Mistrzostwa Powiatu Toruskiego wyoniy kolejnych wierfinalistw szkolnych zawodw wojewdzkich. Tym razem rywalizowali mionicy siatkwki. Do poowy lutego hale sportowe w Chemy, Koczewicach, Grzywnie, Czernikowie, Guchowie i Pluskowsach wypenia modzie szkolna rywalizujca o tytu Siatkarskiego Mistrza Powiatu. Pierwsze na parkiecie stany naprzeciw siebie dziewczta z Zespow Szk w Chemy i Gronowie. Mecz zakoczy si zwycistwem Chemy. W kolejnych spotkaniach, rozegranych 1 lutego, rywalizowali pod siatk chopcy z Zespow Szk w Chemy, Gronowie i Dobrzejewicach. Bezkonkurencyjn druyn okazali si modzi chemanie. Kolejny tydzie to kolejne emocje - zawody rozpoczy podstawwki i gimnazja. W Igrzyskach Szkolnych Szk Podstawowych triumfoway dziewczta z ysomic, co zapewne przeoyo si rwnie na sukces chopcw z tej samej szkoy, ktrzy trzy dni pniej zdobyli Mistrzostwo Powiatu. Jak sami twierdzili - nie chcieli by gorsi od koleanek. (SA)

Turniej modych siatkarzy