You are on page 1of 5

EJERCICIOS DE ETIMOLOGA Y DERIVACIN VOCALISMO la e- breve tnica (con acento) diptonga em ie (e>ie): bene>bien centum> equam> febrem> herbam>

t; mel> messem> metum> pedem> petram> la i- breve tnica pasa a e (i >e): bibere>beber cibum> cistam> linguam> silvam> viridem> spissum> sitem> blitum> nigrum> duritiam> committere> la -i- breve tona (sin acento) pasa a e (-i>e): brevitatem>brevedad circare> fricare> imperatorem> plicare> timorem> ordinare> originem> la o- breve tnica diptonga en ue (o>ue): absolutum>absuelto bonum> volutum> focum> grossum> hortum> populum> porcum> scholam> socerum> la u- breve tnica pas a o- (u>o): buccam> boca bullam> curtum> fluxum> guttam> muscam> lutum> tussem> la u- breve tona pasa a o- (u>o): cuculum>cogollo cuminum> ducalem> duplare> epistulam> gubernare> superbiam> supportare> umbilicum> sturninum> Slaba interior: las vocales tonas (sin acento) interiores postnicas desaparecen (sncopa) aequiparabilem> equiparable asinum> asno calidum> caldo (pero tb clido) diabolum> ineffabilem> inexorabilem> insulam> manicam> regulam> stabilem> tabulam> venabulum> nubilum> nobilem> permeabilem> 1

decem> ferum> leporem> nebulam> ventum>

circum> siccum> litteram> vittam> malitiam> convincere>

continere> involutum> inimicum> virginem>

contum> fortem> pontem> rotam> sortem>

currumpere> gulam> turpem> undam>

curtare> duplicare> lacratum> urticam> subornare>

Slaba final: la e desaparece: amare> amar compensare> crucificare> deponere> satisfacere> la u pas a o (-u>-o): cornu> cuerno barbarum> indomitum> gurdum> Diptongos el diptongo latino AE pasa a e (ae>e) coaetaneum>coetneo aemulum> daemonium> Daedalum> scaenam> praematurum> praeludium> Baeticam> aerarium> Aetnam> el diptongo AU monoptonga en o (au>o): audire>oir aucam> aurum> aut> causam> laudare> pauperem> ausare> el diptongo OE monoptonga en e (oe>e): amoenum>ameno coeliacum> foederare> foedum> oboedientem> Oedipum> poenam> tragoediam> CONSONANTISMO SIMPLE Slaba inicial (se mantienen oclusivas, lquidas, nasales, silvante): la f inicial pasa a h- (excepto seguida de o, e breves fontem>fuente; feram>fiera): fabam>haba facere> faenum> farinam> ferrum> fibram> formam> fumum> furtum> findere> ficum> formicam>

augurem> centurionem> legionem> sermonem> nectarem>

censorem> consulem> Neronem> tribunalem> priorem>

augustum> Cupidum> ingenium> angustum>

auspicium> imperium> libertum> lucrum>

paedagogum> paeninsulam> maenadem> aestuarium> Aeginam>

aullam> baucalem> paucum> taurum>

comoediam> foenum> oeconomicum> foetidum>

la s inicial seguida de consonante desarroll una vocal e de apoyo: scabrosum> escabroso scalam> scandalizare> scoriam> spectaculum> spectrum> Spartacum> Spartam> spinam> spiritum> statuam> stelam>

la i- inicial seguida de vocal pasa a y- (ia>y-), seguida de o,u pasa a j- (io-/iu->j-): iam>ya iurare>jurar iudicem> iocum> Slaba interior: las oclusivas sordas intervoclicas se sonorizan (p, t, c > b, d, g); tambin entre vocal+L; entre vocal+R: acutum> anatem> aperturam> aprilem> apricum> draconem> caecare> saporem> legatum> fidelitatem> sacratum> spicam> virtutem> securum> senatorem> clericum> comatrem> statum> las oclusivas sonoras intervoclicas (b,d,g) desaparecen tambin entre vocal+L; entre vocal+R: alligare>aliar cadere> crudelem> legalem> paradisum> rugitum> rumigare> taedam> limpidum> vaginam> regalem> traditorem> la grafa latina x pasa a j (x>j): Alexandrum> Alejandro Alexandriam> complexum> coxum> exemplum> exercere> exercitare> proximum> relaxare> texere>

fluxum> crucifixum> exercitum> fixum> luxum>

la grafa latina c + e/i (ce, ci) intervoclica pasa en castellano a [], con grafa c, z: calicem> cliz convalescere> crescere> fugacem> lucem> matricem> mordacem> mendacem> varicem> voracem> velocem> nascere> florescere> resuscitare> recrudescere> Slaba final (slo se mantienen s, -l): la m final se perdi (pasa a n en monoslabos) arietem > ariete basilicam> infamem> infantem> lucernam> Martem> superficiem> principem> cum>con tam> la r final pasa as posicin interior: inter>entre semper>

centuriam> Italiam> musam> satiram> quem>

GRUPOS CONSONNTICOS la grafa latina ph > f en castellano. aspahltum> asfalto blasphemiam> phalangem> phantasmam> pharmacum> philosophiam> la grafa latina th> t en castellano: aetherem> ter athletam> thermam> theologum> catholicum> epithalamium> la grafa ch> c/qu en castellano architectum> arquitecto charismam> chronicum> pulchrum> chirurgicum> chlamidem>

graphicum> pahraonem> philtrum>

cathedram> theatrum> Theocritum>

choleram> echinum> chartam>

el grupo latino ns> s en castellano (aunque se conserva en cultismos): ansam> asa constare> desponsare> mensam> pensare> sensum> mensem> pinsare> transfigurare> transfugam> translucidum> transmisorem> las consonantes geminadas dobles- se simplifican (excepto rr- que se mantiene): abbatem> abad affinem> bellicum> occasum> aggregare> tyrannum> classicum> praedecesorem> peccatum> los grupos geminados -LL-, -NN- palatalizan y pasan a grafa ll- y - respectivamente: annun>ao ballaenam>ballena caepullam >
capillum> cabannam> stannum> follem> pannum> sannam> mollem> grunnire> thallum>

el grupo QU+a/e/i pierde el apndice velar (u) (qua>ca; que,qui>que,qui ): aequanimem>ecunime antiquan> aquilam> quadrigas> quaerere> quaestionem> quietum> quintanam> quintum> sequacem> squalum> squamam> los grupos interiores TI/TE/CI/CHI/CE/CHE ante vocal > z,c []: acutiare>acuciar brachium>brazo plateam>plaza aequationem> allocutionem> calceare> cremationem> diligentiam> gratiam> nationem> patientiam> potionem> aequinoctialem> traditionem> sationem> los grupos interiores LE/LI ante vocal >ll/j: alienum>ajeno paleam>paja alium> cilia> despoliare> folia> humiliare> muraliam> mortualiam> erviliam> los grupos interiores MN/NG/GN/NI/NI ante vocal > : araneam>araa Britaniam>

victualiam>vitualla consilium> malleolum> taleare> filium>

cuneam>

damnum> lignum> scamnum> signa> vineam>

dominum> (tam) magnum> scrinium> sommum> stamineam>

grunditum> praegnare> seniorem> tangere> pugnum>

los grupos PL/CL/FL evolucionan: inicial >ll (en cultismos y dialectalismos se conservan)(pl a veces>l) clamare>llamar clausulam> clavem> flammam> plagam> planum> plebem> pluviam> flaccidum> interior > ch (precedidos de consonante) amplum>ancho

el grupo interior CT > ch (en cultismos ct>t): despectum>despecho auctorem>autor dictum> ductum> lectum> luctum> noctem> octo> refectum> strictum> algunos grupos interiores originados por sncopa evolucionan: -cl-, -gl-, tl-> j acuculam>aguja annuculum> auriculam> claviculam> sorticulam> vetulum> speculum> oculum> consonante + -cl-, -gl-, pl-> ch cingulum>cincho trunculum>

cataractam> fructum> luctam> tectum> sanctitatem>

apiculam> faculam> regulam> lenticulam >

You might also like