Poza Toruń NR 04

Lipiec 2012 Numer 4
ISSN 2084-9117
Specjalny dodatek dla rolnikw. Czytaj na str. 21-22

Reporta
Charon z Ostrowa
Stachu wie najlepiej jak wygldaj topielce wyowione z Wisy 12
Wywiad Powiat
Jestemy na peryferiach kosmosu
O Krupniczej 22, o krakowskim dziecistwie 9 i ssiedzie Kisielu
BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO
Jestemy te na facebook.com/pozatorun
URODZENI MORDERCY
Poszukiwani inieuchwytni - pozostaj na wolnoci, cho kady znich raz ju zabi. Niektrzy ukrywaj si latami, inni zapewne uciekli zkraju. Jednak nadal s miertelnie niebezpieczni. Kujawsko-pomorska policja powoaa specjaln grup do ich cigania.
Gmina Chema
Mieszkacy gminy Chema powitali lato z ryb w tle
***
Gmina Lubicz
Festyn cign do Zotorii mieszkacw gminy Lubicz. Cel by szczytny
***
Gmina Obrowo
Prestiowa nagroda za inwestycje ekologiczne
REKLAMA
Porwnaj bezpatnie OC i AC z 20 Towarzystw Ubezpieczeniowych. Zadzwo pod numer (56) 621 62 11 lub odwied www.cuk.pl
2 POZA TORU, lipiec 2012
fot. Aldona Mazurkiewicz
LIPCOWA KADROMANIA ROZSTRZYGNITA!

Pierwsze miejsce - Adam Nowacki (Chorwat) Drugie miejsce - Aldona Mazurkiewicz (Polak)
GRATULUJEMY! KADROMANIA Z POZA TORU

Robisz zdjcia? Przelij nam kilka swoich prac! Najlepsi maj szanse na publikacja albo, co atrakcyjniejsze, wspprace z nasz gazet! Zapraszamy wszystkich zapalonych fotografw, do przesyania prac. Temat: dowolny! Czekamy na prace od 1 do 20 kadego miesica! Prosimy przesya zdjcia na adres: redakcja@pozatorun.pl Regulamin oraz informacje na temat konkursu, dostpne na stronie: www.facebook.pl/pozatorun
fot. Adam Nowacki
Felieton
Sezon turystyczny... czyli Ksiga Wyjcia
MACIEJ KARCZEWSKI
Wydawa by si mogo, e teraz dla Starego Miasta id lepsze czasy. Najpierw rozpocz si sezon turystycznych wycieczek, potem zalaa je Zielona iWesoa Fala prosto zIrlandii, teraz wakacje Powinno to skutkowa wikszym zainteresowaniem Starwk ilepsz kondycj tutejszych firm isklepw. Nic bardziej mylnego Dziki szeregowi bdnych decyzji naszej miejskiej administracji, zSzerokiej od kwietnia znikny ju : Deichman, Carry, Reval, Matras, Kefirek ateraz jeszcze Reserved, Vero Moda i inni. To ju nie narzekanie, e jest kiepsko, to nie zamiana sklepiku z nabiaem na bank to proces, to dryf wz stron To Exodus biblijna Ksiga Wyjcia. Dlaczego w Waszym ssiedztwie, na reprezentacyjnym deptaku 200 tysicznego miasta nie s w stanie utrzyma si firmy, kiedy mae, lokalne ateraz rwnie sieciowi potentaci? Kto ico spowodowao, e jak na komend tu przed sezonem turystycznym zamykaj si zlokalizowane na paru pitrach sklepy? Nasza wadza mwi nam, e remontuje, naprawia ima wsercu powodzenie Pery Gotyku, jednoczenie podwyszajc opaty za parkowanie ze 1,20 na 3,00 z. Likwiduje kolejne parkingi i coraz liczniej wysya patrole miejskich stranikw z blokadami na powitanie goci ajako atrakcj dla nich proponuje toczenie Szerok beczek ze ledziami Jak maj si te beczki do gotyckiego charakteru miasta wie tylko menader Starwki Andrzej Szmak. Pytany jednak okondycj handlu na deptaku, odpowiada zmieszany, abym nie wrzuca wszystkich kartofli do jednego worka. Panie dyrektorze nie wrzucam, pozwol sobie tylko wskazujc Exodus biznesu, doda do tej paskiej beczki ledzi odrobin dziegciu
Felieton
Nie przypyn Meksykanie
RADEK RZESZOTEK
Wyznam szczerze. Zakochaem si. Jest pikna, najpikniejsza spord wszystkim, ktre poznaem. A znam ich wiele - ksztaty maj zawsze zaokrglone, kuszce, podne niesychanie... Ta jednak jest najwspanialsza. Pociga i fascynuje, przyciga i odpycha, kusi i gra na nosie, stawia wci nowe wyzwania. Jak rasowa Pani. Taki skarb mamy tylko jeden. Jest jedn z ostatnich w Europie, wmiar dzikich iwolnych, ktrej wci udaje si opiera ludzkim pomysom na zarabianie pienidzy... Wiseka. wiat z perspektywy jej lustra wyglda zupenie inaczej. Wiem, bo pywaem ni rnymi dkami - od kajaka z lat 70-tych, po statek wycieczkowy Wanda, ktry nie mia wsobie za grosz rejsowego klimatu. Najlepiej jednak wspominam wypraw dk pychwk zMarcinem Firguskim, mem znanej dzi ju aktorki Agaty Kuleszy, ktry kilka lat temu przewiz mnie spod Wyszogrodu do ujcia Drwcy. Na brzeg schodzilimy rzadko, na nocleg wybieralimy wyspy, mylimy si w rzece i jedlimy pieczony czosnek. Bylimy jak wolni Meksykanie. Drog midzy orlimi gniazdami i stadami kormoranw zagrodzia nam dopiero tama we Wocawku. Gigantyczna z urzdowymi zasadami eglugi rzecznej. Paskudztwo, jakich na Wile mao. Teraz Energa chce postawi kolejn tam, tym razem bliej Torunia. Dla pienidzy. Uton wiaty wysp, zmieni si brzegi, nie popyn ju tdy Meksykanie. A powd? Kto mieszka nad rzek, liczy si zpowodzi musi. Rzeki wylewaj, taka ich natura. Bo im wieksza tama, tym wiksza bdzie katastrofa. Kiedy kada rzeka si uwolni...
Stopka redakcyjna:
Redakcja Poza Toru Zotoria, ul. 8 marca 28 redakcja@pozatorun.pl Wydawca: Agencja PR Goldendorf goldendorf@goldendorf.pl Redaktor Naczelny: Radosaw Rzeszotek radekrzeszotek@gmail.com GSM 609 119 016 Dzia publicystyki i reportau: Marta Chojecka (GSM 667 243 743), Monika Olender, ukasz Pilip, Tomasz Wicawski Dzia rolnictwo: Katarzyna Hejna Dzia informacyjno-samorzdowy: Tomasz Skory, ukasz Piecyk Dzia Foto: Maciej Pagaa, ukasz Klimkiewicz Dzia Reklamy: Filip Kowalkowski reklama@pozatorun.pl GSM 721 84 80 78 Skad: Studio Poza Toru ISSN 2084-9117
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. *** Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione bez zgody Wydawcy.

REGION
Wykluczy wykluczonych
Marta Chojecka
Chcieli zrobi co dla siebie i innych. Spdzielnia socjalna wydawaa si by pomysem idealnym, jednak nie dla urzdw
wChemy. Zdzisaw Soniecki przy wsparciu kierowniczki Gminnego Orodka Pomocy Spocznej w Chemy Anny Bykowskiej, postanowi wyj z inicjatyw zaoenia spdzielni socjalnej. Dostaje poparcie wjta Gminy Chema Jacka Czarneckiego. Wszystko zostao zaplanowane. Zlecenia, umowy, statut Wstyczniu 2011 roku Zdzisaw Soniecki zwrci si z prob o uposaenie spdzielni do chemyskiego PUP-u. - Odpowiedzi nie otrzymalimy relacjonuje penomocnik Powrotu. Sprbowalimy ponownie 1 marca 2011 roku. Tym razem otrzymalimy odpowied odmown. PUP poinformowa nas, e nie posiadaj oni rodkw na uposaenie naszej spdzielni. Chemynian opr urzdnikw od bezrobocia jednak nie zniechci. 19 kwietnia 2011 roku Soniecki przy wsparciu kierowniczki GOPS-u, zorganizowa spotkanie z zainteresowanymi prac wspdzielni ochotnikami. Przyszo okoo 20 osb, 6 speniao odpowiednie kryteria umoliwiajce prac wspdzielni. - Zwrcilimy si z prob do Stowarzyszenia Kujawsko-Pomorski Orodek Wsparcia Inicjatyw Pozarzdowych TOK o przeszkolenie naszych pracownikw. Odbyy si szkolenia wstpne. Mielimy nadziej, e wszystko pjdzie po naszej myli opowiada Zdzisaw Soniecki. Ludzie mi zaufali. Spdzielnia Powrt zdya przyj statut, wybraa zarzd ikoordynatora Zdzisawa Sonieckiego. Pienidzy jednak nadal nie byo. Wmaju 2011 roku po raz trzeci zwrcono si do PUP-u z prob ouposaenie. Pismo skierowane byo take do wiadomoci starosty Powiatu Toruskiego Mirosawa Graczyka. Odpowied nie przysza. - Znam dobrze histori Spdzielni Socjalnej Od nowa, zawdziczaj oni swoje powodzenie w duej mierze starocie chemiskiemu opowiada Zdzisaw Soniecki. - My na takie wsparcie bardzo liczylimy. Wspara nas za to gmina dostalimy pomieszczenia i mielimy zapewnione zlecenia z ramienia gminy imiasta Chema. Dodatkowo staralimy si odotacje zUnii Europejskiej. Niestety z marnym skutkiem. Co na to wadze powiatu? - Nie znam sprawy, nigdy nie syszaem o problemie tej spdzielni odpowiada Mirosaw Graczyk, starosta Powiatu Toruskiego. Nie bardzo te wiem jak mog pomc. Nie ley to w ramach moich obowizkw. Zgodnie zart. 46 ust.1 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy starosta moe przyzna bezrobotnemu jednorazowo rodki na zaoenie lub przystpienie do istniejcej ju spdzielni socjalnej. Brak odpowiedzi na skarg, Mirosaw Graczyk tumaczy skomplikowanymi procedurami przyjmowania tego typu pism. Sugeruje, e pismo mogo by potraktowane inaczej, anieli skarga. WChemy podda si nie zamierzaj. - Jestemy gotowi zbiera ludzi po najbiedniejszych zakamarkach wojewdztwa, a nie tak jak wikszo spdzielni, ludzi z duych miast. W miastach s wiksze moliwoci ali si Zdzisaw Soniecki. Kiedy id po ulicy, czasami mi wstyd spojrze tym ludziom w oczy. Bya u mnie kiedy kobieta. Sidemka dzieci na utrzymaniu, nie bya nigdy nad morzem. Jak powiedzie teraz tym ludziom, e nikt nam nie chce pomc? Starosta poproszony o wsparcie pomysodawcw zaoenia spdzielni, komentuje sytuacj wsposb nastpujcy: - Nie jestem w stanie powiedzie czy gdybym mia pienidze, to przeznaczybym je na pomoc tym ludziom. Nie wiem wjakiej mieszcz si kategorii odpowiada. Problemw biedy i wielodzietnoci jest mnstwo. Mam dziesitki takich rozmw codziennie. Obiecuje jednak, e spraw zainteresuje si osobicie.
Sami siebie nazwali Powrt. Mieli wrci do pracy, do normalnoci, do ycia zwypat co miesic pierwszego. Nie wrcili. Walcz ju ponad rok o wsparcie z Funduszu Pracy. Spdzielnia ma statut, nazw i zarzd, ale nadal nie moe funkcjonowa. Kilku mieszkacw Chemy uwierzyo, e moe by lepiej. Czy przebij opr biurokracji? - Dzi powinnimy by w pracy, realizowa umowy uzgodnione z wjtem gminy Chema i burmistrzem miasta Chema, a my nadal stoimy wmiejscu tak pisze penomocnik grupy inicjatywnej - Zdzisaw Soniecki w licie do ministra Bartosza Arukowicza. Do Powrotu nigdy odpowied nie dotara, a przecie Minister Arukowicz zosta powoany na swoje stanowisko, wanie po to, by do wykluczonych wycign rk... Historia Spdzielni Socjalnej Powrt zaczyna si
PUP milczy lub odmawia
Skomplikowane procedury?
Podrczniki taniej kupi

ukasz Piecyk Nawet na 350 zotych mog liczy dzieci uczce si w podstawwkach lub zaczynajce nauk w szkoach ponadgimnazjalnych w gminie Czernikowo. Pomoc finansow na zakup podrcznikw otrzymaj rwnie rodzice niepenosprawnych uczniw. Wystarczy zoy wniosek u dyrektora szkoy. Wsparcie mog otrzyma uczniowie, ktrzy we wrzeniu zaczn nauk w liceach, szkoach zawodowych lub technikach. Pomoc przewidziana jest rwnie dla dzieci z klas I-IV szk podstawowych. W tym roku pierwszoklasici z podstawwek otrzymaj 180 zotych na podrczniki. Warunkiem jest dochd na jedn oso-
Jak zdoby dodatkowe pienidze na wyprawk szkoln?

b w rodzinie ucznia nie moe przekroczy 504 zotych netto. Na takie sam pomoc mog liczy uczniowie z drugich i trzecich klas, ale przy dochodzie nie przekraczajcym 351 zotych netto. O 210 zotych przy takim samym dochodzie mog stara si rodzice dzieci z IV klasy szkoy podstawowej. Najwicej, bo 352 zotych, mog zyska uczniowie wspomnianych szk ponadgimnazjalnych. W tym przypadku nie zmienia si rwnie prg dochodw. Pomoc objci s rwnie uczniowie niepenosprawni, rwnie w gimnazjum. Uczniowie z pierwszych trzech klas szkoy podstawowej otrzymaj 180 zotych. O 30 zotych wicej ci z klas IV-VI. Dla niepenosprawnych gimnazjalistw czeka 325 zotych. Wniosek na 25 zotych wicej moe skada rodzic, ktrego dziecko uczy si w szkole zawodowej lub liceum oglnoksztaccym. To samo dotyczy niepenosprawnych uczniw z II i III klas licew profilowanych i technikw oraz ich rwienikw z uzupeniajcych technikw i licew oglnoksztaccych. Pomoc dostan uczniowie niepenosprawni, czyli sabowidzcy, niesyszcy oraz upoledzeni umysowo w stopniu lekkim. Na pienidze mog liczy rwnie osoby majce orzeczenie o potrzebie ksztacenia specjalnego. Aby otrzyma pienidze, naley do 5 wrzenia zoy wniosek u dyrektora szkoy, w ktrej uczy si dziecko. Do podania trzeba doczy zawiadczenie o wysokoci dochodw oraz faktur VAT na zakupione podrczniki. Pienidze zostan zwrcone do 15 listopada.
Telent z Nieszawki mistrzem Polski!

Micha Goa po raz kolejny udowodni, e nie ma w Polsce od niego dzi lepszego kolarza. Wychowany pod okiem trenera Jzefa Dbrowskiego z Nieszawki, byy zawodnik klubi Iskra zapewni sobie udzia w zbliajcych si Igrzyskach Olimpijskich w Londynie. Czy i tam jego gwiazda rozbynie? Tego mu yczymy. Niech na met olimpijskiego wycigu wjedzie pierwszy!
Fot. Blog Michaa Goasia

GMINA CHEMA
Wiadomoci z gminy Chema

Dni Chemy - fiesta na caego Eko-wakacje
Gmina i miasto Chema bd wsplnie witowa
miasta ogaszane s granym na ywo charakterystycznym hejnaem. Chemynianie usysz wic pocztek obchodw. Drugiego dnia na rynku czeka bd stoiska Jarmarku oaskiego. Jest to stay punkt programu cieszcy si zawsze duym zainteresowaniem goci. Wtym samym czasie mona bra udzia w pikniku rodzinnym, ktry zaplanowano na dwa dni, 21 i 22 lipca. Podczas trzydniowych obchodw odbdzie si mnstwo konkursw, zarwno dla dzieci, jak i dorosych. Pokazy straackie, poczstunki iwystpy, to gwarant dobrej zabawy. (MC) Na 32 urodzinach Chemy bawi si bdzie kilka tysicy osb. Podczas trzydniowego wita mieszkacy miasta iokoliczny wsi bd mogli bra udzia w koncertach, konkursach i pokazach. Mieszkacy gminy bd mieli okazj do wsplnego witowania z chemynianami na imprezie organizowanej przez miasto. witowanie rozpocznie si 20 lipca. Obchody zainauguruje przemarsz przez miasto pt. Barwy Korowodu. Odbdzie si take Turniej Rodzinny. Scena gwna stanie jak zwykle na rynku miejskim wChemy. Tradycj jest ju, e urodziny Izabela Plaga
Edukacja ekologiczna w gminie Chema na pkoloniach

dz 3 i 4 dzie wraz z noclegiem. Czas zosta zaplanowany tak by dzieci wspominay je jak najlepiej si da. Organizatorzy zapraszaj na pkolonie dzieci w wieku 7-13 lat. Udzia w nich mona bra od 2 do 6 lipca, wgodzinach 9.00 14.00 na terenie zespou parkowo-paacowego wBrchnwku. Zgasza naley si wSzkole w Brchnwku lub w sklepie wBrowinie do 28 czerwca. Jedyne co jest potrzebne do zapisu to zgody na udzia wpkoloniach i wyjazd na Barbark oraz numer pesel. Pkolonie zostay dofinansowane przez Marszaka Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego , Starost Toruskiego w ramach programu Edukacja Ekologiczna iWojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska.
Tak byo rok temu. A w tym jak bdzie?
wito Ryby jesiotr powraca

Monotonne tematycznie festyny, to nie dla chemynian. Mieszkacy gminy Chema powitali lato z ryb w tle
Mieszkacy gminy Chema tegoroczne lato witali wZalesiu. Imprez zorganizowano na play rekreacyjno-wypoczynkowej. Obchody byy nietypowe, poniewa po raz pierwszy mieszkacy bawili si wsplnie z Lokaln Grup Ryback Rybak. Festyn, jak na rybi przystao, nosi nazw - wito Ryby Jesiotr powraca. Wasny Port i Strusie 4 to jedni z wykonawcw, ktrzy zagrali na chemyskim powitaniu lata. Wystpili take najlepsi uczestnicy Przegldu Artystycznego Szk Gminy Chema Bocianisko i laureatki tegorocznego Turnieju KGW. W programie imprezy przygotowano zawody rzutowe, turniej wdkarski, konkursy sprawnociowe oraz quiz z wiedzy
Dzieci zgminy Chema mog spdzi cztery dni wakacji wniespotykanej formie. Wiejskie Stowarzyszenie Kulturalno-Owiatowe Edukacja i Przyszo i Maa Szkoa w Brchnwku zorganizowali bezpieczny wypoczynek dzieci wformie pkolonii. Program nie powinien zawie wymagajcych maych ekologw. Zaplanowane zajcia, maj zwrci uwag dzieci na problemy ekologiczno-przyrodnicze. Pkolonie to nie tylko nauka, ale take zabawa. W tej kwestii organizatorzy rwnie nie zawiedli. Zaplanowane zostay konkursy, do udziau w ktrych na pewno zachc nagrody. Szkoa Lena na Barbarce to miejsce w ktrym dzieci sp-
turystyczno przyrodniczej. W menu nie mogo zabrakn potraw zryb wska-
dzie. Ogoszony zosta bowiem konkurs kulinarny na najsmaczniejsze rybie danie.
Nie byo wyboru, tego dnia to wanie ten rodzaj potraw musiay krlowa na stole.
Uczestnicy mogli nadsya zgoszenia do Centrum Inicjatyw Kulturalnych Gminy Chema. Podczas festynu na stoiskach promocyjnych swoj ofert zaprezentoway Lokalne Grupy Rybackie z caego wojewdztwa Kujawsko Pomorskiego. Wielo degustacji umilia czas kubkom smakowym goci. Dzie wczeniej na terenie orodka rozegrany zosta ju po raz kolejny otwarty Turniej Siatkwki Rekreacyjno-Plaowej. Powitanie lata zryb wtle, chemynianie z pewnoci doskonale zapamitaj. Festyn by wspfinansowany przez Uni Europejsk ze rodkw finansowych Europejskiego Funduszu Rybackiego. (MC)

REGION
Cakiem kulturalna koalicja CUK wybierze dla Ciebie najtasz

W ysomicach zostaa zainicjowana koalicja na rzecz rozwojuaktywnoci kulturalnej i edukacyjnej mieszkacw gminy ysomice
Marta Chojecka
O zadaniach i formach dziaania koalicji dyskutowali uczestnicy pierwszego spotkania organizacyjnego koalicji kulturalnej w ysomicach. Przedstawiciele samorzdu, instytucji, stowarzysze, bibliotek partnerskich stworzyli forum dla kulturalnych pomysw zainteresowanych spoecznoci lokaln. Co uda im si zdziaa? Spotkanie w ysomicach zainicjowao dziaanie w ramach Programu Rozwoju Bibliotek. Monika Wicherek kieru-
jca fili biblioteki gminnej w Ostaszewie przedstawia koncepcj zasad i korzyci z udziau bibliotek w Programie Rozwoju Bibliotek. Zaprezentowano te analiz bada potrzeb i oczekiwa wobec oferty biblioteki trzech grup potencjalnych klientw biblioteki. Alicja Usowicz, animatorka i trenerka Centrum Wspierania Inicjatyw Lokalnych, wprowadzia goci w temat tworzenia partnerstw bibliotek. Program Rozwoju Bibliotek to oglnopolskie przedsiwzicie, ktrego celem jest wzmocnienie potencjau bibliotek publicznych w maych
miejscowociach. Dziki programowi nowoczesne i aktywne biblioteki uatwi mieszkacom pene uczestnictwo w yciu spoecznym i gospodarczym. Maj by miejscami dostpu do wiedzy, informacji i edukacji. Ich zadaniem ma by take oferowanie przestrzeni do spotka i wydarze angaujcych lokaln spoeczno. - Na spotkaniu w ysomicach gos mg zabra kady. Pojawio si wiele propozycji z ktrych wikszo wg organizatorw zostanie zrealizowana informuje Urzd Gminy w ysomicach. (MC)
polis OC i AC
Wybr polisy OC iAC moe by szybki itani. Nie musisz ju traci czasu na porwnywanie dostpnych na rynku ofert. WCUK Ubezpieczenia, w zaledwie par minut, otrzymasz bezpatne zestawienie cen polis OC iAC z20 wiodcych Towarzystw Ubezpieczeniowych. W ten sposb moesz znale i kupi polis, za ktr na pewno nie przepacisz. Nawet okilkaset zotych moe rni si cena takiej samej polisy w zalenoci od wybranego przez nas ubezpieczyciela. Musielibymy powici wiele godzin na sprawdzenie ofert dostpnych na rynku, eby wybra t najlepsz. Dlatego zamiast traci cenny czas moemy uda si lub zatelefonowa do oddziau CUK Ubezpieczenia, gdzie w jednym miejscu znajdziemy, wybierzemy oraz kupimy najtasz i idealnie dopasowan do naszych potrzeb polis. Wszystko dziki autorskiemu systemowi informatycznemu CUK, ktry pozwala na szybkie i precyzyjne wyliczenie skadek ubezpieczenia OC, AC anawet zaawansowanych pakietw ubezpieczeniowych. Polega to na tym, e po wpisaniu podstawowych informacji, np. na temat kierowcy ijego pojazdu, program jest w stanie przeprowadzi dokadn symulacj cen oraz dobra zakres polisy,
Jak zaoszczdzi na ubezpieczeniu samochodu

ktry interesuje klienta. Po chwili otrzymamy gotowy, bezpatny wydruk, zawierajcy aktualne ceny polis z 20 Towarzystw Ubezpieczeniowych. Jeszcze nigdy wybr ubezpieczenia nie by taki prosty. CUK pomoe nam wybra nie tylko ubezpieczenie samochodu. Wten sam szybki iprecyzyjny sposb moemy ubezpieczy mieszkanie lub dom, skorzysta z dostpnych na rynku polis na ycie a nawet wybra polis turystyczn. Ceny polis s takie same jak woddziaach danego Towarzystwa a czasem nawet nisze! W CUK Ubezpieczenia za wybran polis zapaci moemy kart patnicz. Oddziay w Toruniu mona znale wcentralnej czci miasta, w dogodnych lokalizacjach, gdzie mona bez problemw i za darmo zaparkowa swoje auto. Specjalnie dla tych, ktrzy nie maj czasu wtygodniu, s zapracowani i zabiegani, oddziay CUK otwarte s take wsoboty wgodzinach 10.00-13.00. W tygodniu CUK dziaa w godzinach 9.00-17.00. Adresy najbliszych oddziaw CUK Ubezpieczenia w Toruniu: ul. kiewskiego 37 (parter ZDZ), tel. (56) 655 20 66; ul. Kraszewskiego 27, tel. (56) 621 62 11 oraz na www.cuk.pl R E K L AM A
Sportowe korzenie
Wystawa w Miejskiej Izbie Muzealnej
Chema ma si czym chwali, wielu sportowcw urodzonych na tej ziemi, osigno sportowe sukcesy. Chemynianie wspominaj ich dzi na starych fotografiach z sentymentem. W Miejskiej Izbie Muzealnej otwarto wystaw powicon chemyskim sportowcom. Przez wzgld na pikarskie klimaty, wiele miejsca na wystawie powicono chemyskiej Legii. Obrazy udanych strzaw, zasueni pikarze, wszystko opowiedzie miao jeszcze raz histori sportu w Chemy. Oprcz zdj legionistw na wystawie mona zobaczy take Kurkowe Bractwo Strzeleckie, Chemyskie Towarzystwo Wiolarzy, Pogo, Jutrzenk oraz wiele druyn reprezentujcych inne dyscypliny z okresu midzywojennego. Obejrze mona nie tylko pikarzy, ale te strongmanw, pywakw, wiolarzy, tenisistw, kolarzy, eglarzy ikajakarzy. Wszyscy Ci sportowcy wyroli i trenowali na ziemi chemyskiej. Wystaw mona oglda przez cay czas trwania Euro 2012 wgodzinach pracy biblioteki. (MC)
Wiatru w agle!
Powalcz o puchar Marszaka Wojewdztwa Kujawsko-Pomorksiego na jeziorze Chemyskim
Sezon eglarski 2012 rozpocznie si na Jeziorze Chemyskim, to tu wystartuje cykl Regat o Puchar Marszaka Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. Zmagania odbywaj si w ramach pierwszej w regionie ligi regatowej dla mieszkacw wojewdztwa kujawsko-pomorskiego. Organizatorami zawodw s Szkoa eglarstwa z Torunia oraz Przysta Tumska z Chemy. To oni wybrali Jezioro Chemyskie jako miejsca rozgrywania regat. - Wybr Jeziora Chemyskiego jako miejsca rozgrywania regat nie jest przypadkowy informuje Departament Rozwoju Regionalnego Urzdu Marszakowskiego. - Dziki rewitalizacji, dofinansowanej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013, teren w okolicy jeziora sta si miejscem przyjaznym dla mieszkacw. Nowa infrastruktura stwarza moliwo rozwoju w tym miejscu rekreacji wodnej. Zawody zostan rozegrane w cigu omiu weekendw. Regaty polega bd na rywalizacji zag w wycigach na wyznaczonej trasie. Organizatorzy zadbali take o widzw. Trasa regat zostanie przygotowana tak, aby mogli oni z brzegu obserwowa zmagania zawodnikw. Biegi nie bd trway wicej ni 40 minut, bd wic wzgldnie krtkie. Wstpne kwalifikacje rozpoczy si ju 2 czerwca. Regaty ligowe wystartuj 7 lipca. Rywalizacja bdzie si odbywa si przez cae wakacje, a termin finaowych zmaga zaplanowalimy na 15-16 wrzenia dodaj organizatorzy. Wszystkie informacje, w tym regulamin i harmonogram, na stronie organizatorw: www.szkolazeglarstwa.pl (MC)
Raj dla mionikw rolek

W Ciechocinku skate park przy ulicy Lipnowskiej
Wadze miejskie odday do uytku nowo wybudowany skate park przy ulicy Lipnowskiej. Trzy lata temu do Rada Miejskiej trafi wniosek o utworzenie skate parku. rodki finansowe na ten cel, czyli 200 tysicy zotych, zostay zaplanowane w budecie jeszcze na rok 2010. Okazao si jednak, e konieczne jest podjcie dziaa w zakresie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i wskazania moliwoci budowy obiektw sportowych wokolicy sali gimnastycznej przy ulicy Lipnowskiej. Do tej pory obowizywaa tam zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Kiedy doszo jednak do zmian stref uzdrowiskowych, obszar ten zosta objty stref A, co uniemoliwiao wybudowanie tam domw jednorodzinnych. Wszystkie procedury formalno-prawne zakoczyy si pomylnie wkwietniu 2011 roku. Mimo pocztkowych trudnoci, skate park zosta otwarty 1 czerwca br. Inwestycja powstaa zaledwie w kilka miesicy i pochona okoo 450 tysicy z budetu miasta. (MO)
nowoczesna stomatologia na najwyszym poziomie zapraszamy na bezpatn wizyt konsultacyjn
www.aldent.plpl

GMINA LUBICZ
Wiadomoci z gminy Lubicz
Straacy na start!
angaowanie. Bo przecie kada jednostka chce by najlepsz w okolicy. Gminne Zawody Sportowo Poarnicze za nami. Do zmaga, ktre odbyy si 3 czerwca w Grbocinie, przystpiy druyny ze wszystkich jednostek stray, jakie dziaaj na terenie gminy. Sprawno fizyczna, hart ducha i walka do upadego to wszystko cechuje kadego straaka. Rywalizacja miaa wyoni tych, ktrzy s najlepsi. Rywalizowano w kilku kategoriach. Wrd modych adeptw sztuki straackiej najlepsze okazay si druyny dziewczt z Myca Pierw-
Seniorsk rywalizacj wygrali straacy z OSP Gronowo. Nieznacznie zdystansowali oni ochotnikw z Rogowa i Myca Pierwszego, ktrzy zajli kolejne miejsca na podiom. Zmaganiom straakw bacznie przygldali si wjt gminy Lubicz Marek Olszewski oraz Prezes Zarzdu Oddziau Gminnego OSP RP Ryszard Korpalski. Cho takie zawody to tylko zabawa, a prawdziw walk tocz straacy w codziennej pracy, to zwycizcy bd chodzi z podniesionym czoem do nastpnej rywalizacji. (WT)
Spadkobiercy Gutenberga
Drukarze te maj swoje wito. Obchodzili je w Grbocinie
18 czerwca br. w Urzdzie Gminy Lubicz odbyo si walne zgromadzenie Stowarzyszenia Gmin Pomorskich na Rzecz Budowy Autostrady A-1. Oprcz Zarzdu i czonkw Stowarzyszenia, w posiedzeniu uczestniczyo wielu goci m.in. Marek Kowalczyk, dyrektor bydgoskiego oddziau Generalnej Dyrekcji Drg Krajowych i Autostrad, Stanisaw Adamczyk, Wjt Gminy Kowal, Krzysztof Lisiecki, Wjt Gminy Pitek, Andrzej Cymerman, Penomocnik Wojewody dzkiego czy Andrzej Jankowski, Burmistrz Strykowa. Obrady prowadzi Andrzej Stanuch, Prezes Zarzdu Stowarzyszenia, Burmistrz Pelplina. Wjt Gminy Lubicz, Marek Olszewski witajc zebranych podkreli, e zorganizowanie tego spotkania wLubiczu ma gboki sens, poniewa to wanie na terenie Gminy Lubicz powsta pierwszy fragment Autostrady A-1. W trakcie obrad poruszono
najwaniejsze obecnie wtki, ktre dotycz gmin ulokowanych wzdu budowanych i oddanych ju do uytku fragmentw autostrady. Wiele uwagi powicono staraniom oprawidowe inie krzywdzce gminy nazwy wzw autostradowych, ktrych propozycje s w niektrych przypadkach niezrozumiae. Dyrektor Kowalczyk przedstawi natomiast trudn sytuacj na 3 odcinku autostrady, na ktrym problemy finansowe i orzeczenia o upadoci wykonawcw, mog doprowadzi do odwleczenia koca inwestycji do 2013 roku. Wjtowie i Burmistrzowie dzielili si dowiadczeniami ispostrzeeniami dotyczcymi promocji gmin lecych przy autostradzie, potencjal-
nych korzyci i moliwoci rozwoju. Nawizano take do prac, ktre nastpi ju po oddaniu Autostrady A1, czyli bada akustycznych iewentualnych poprawek wprojektach ekranw dwikowych (maj one nastpi w2013 roku), jak rwnie innych prac porzdkowych, ktre wykonawcy przeprowadzaj na bieco. Na spotkaniu gociy take przedstawicielki firmy GTC, ktre wnikliwie przedstawiy problematyk przej dla zwierzt i przypadkw ich niewaciwego wykorzystywania prze mieszkacw gmin. Obrady byy bardzo interesujce i zapowiadaj dalszy rozwj wsppracy gmin i miast lecych na szlaku Autostrady A1.
Rzut beretem, futbol i ksidz sdzi

Festyn cign do Zotorii wielu mieszkacw gminy Lubicz. Cel by szczytny
Celem Festynu byo zebranie funduszy na kolonie dla dzieci zparafii, integracja mieszkacw oraz propagowanie zdrowego stylu ycia. Uczestnikw przywitay atrakcje - namiot interaktywny z nowinkami technicznymi XXI wieku, ciana wspinaczkowa, amerykaskie sigeje, ring bokserski, trampoliny, dmuchane zjedalnie, kucyki oraz scena z artystycznymi wystpami. Festyn zdominoway rozgrywki piki nonej panw w wieku 30+. Prowadzcym by wikariusza parafii ks. Arkadiusz Sobociski. W zawodach wzio udzia 5 druyn reprezentujcych wszystkie soectwa z parafii: dwie druyny ze Zotorii oraz po jednej zNowej Wsi, Kopanina iGrabowca. Nie wiadomo czy to atmosfera Euro 2012, czy wola walki, ale mecze grano na poziomie co najmniej zawodowym. Zagrzeway ich do walki nie tylko ony, ale te dzieci isotysi wsi wgminie Lubicz. Po dziesiciu meczach zwyciya I druyna ze Zotorii. Drugie miejsce trafio do druyny zGrabowca, atrzecie miejsce II druynie ze Zotorii. Rwnie panie bray udzia w przygotowanych dla nich konkursach - rzut beretem moherowym, rzut wakiem do celu, najdusze wiczenie hula-hop. Wszystkiemu towarzyszy program artystyczny, w ktrym wystpili uczniowie Szkoy Podstawowej w Zotorii, Maa Rewia z Torunia oraz seniorzy zgrbociskiej Zotej Jesieni. Tradycyjnie ju czstowano goci grochwka z wojskowego kota. Cukierkami na ziemi rozdawa olbrzymi bocian na szczudach, aznieba motolotniarz, przelatujcy nad zgromadzonymi. (MC)
Dawniej tak pracowali drukarze
Papiernictwo i drukarstwo nie s dzi profesjami tak elitarnymi jak setki lat temu. Nie oznacza to jednak, e nie warto pamita o trudnicych si tym fachem. Doskonaym miejscem do obchodw Dnia Drukarza jest Muzeum Pimiennictwa i Drukarstwa wGrbocinie. Pracownicy muzeum starali si, aby program wita by moliwie urozmaicony. Papier idruk, to kwestie wok ktrych 2 czerwca krcio si wszystko. Zinicjatywy Agaty Dworzak-Subocz dyrektora artystycznego muzeum, powstaa niecodzienna instalacja, ktra jest unikatowa, nie tylko na skal regionaln, ale take oglnopolsk Park Liter. Wszystkie eksponaty, s oczywicie efektem recyklingu. Zajcia w muzeum byy nie lada gratk dla najmodszych. Kade dziecko mogo poczu si tego dnia jak drukarz czy pa-
piernik. Program warsztatw by napity. Przeprowadzano zajcia ze zdobnictwa papieru, warsztaty drukarstwa na tkaninach czy zajcia polegajce na tworzeniu biuterii i rnego rodzaju figurek. Wszystko oczywicie z papieru. Zainteresowani mogli uczestniczy w pokazach techniki wypukodruku. Ze witem Papiernika i Drukarza wiza si take konkurs. Haso przewodnie tegorocznej edycji brzmiao: Johannes Gutenberg geniusz renesansu. Wkad pracy, ktr woyli w interpretacj hasa uczestnicy konkursu, zosta uhonorowany w postaci wystawy. Jej otwarcie nastpio ogodzinie trzynastej. Muzeum od samego powstania organizuje obchody, tego mniej znanego szerszej publicznoci, wita. Za rok znw bdzie okazja do spotkania si wjego murach. (WT)
Fot. Muzeum Papiernictwa w Grbocinie
Festyn w Zotorii jak zwykle przycign tum goci
Fot. Urzd Gminy Lubicz
Fot. Urzd Gminy Lubicz
WALNE ZGROMADZENIE STOWARZYSZENIA Pokonujc przeszkody, celujc sikawk do celu GMIN POMORSKICH NA i wykonujc wiele innych zada walczyli midzy RZECZ BUDOWY sob straacy z gminy Lubicz AUTOSTRADY A-1 W Walka na caego i pene za- szego i chopcw ze Zotorii. LUBICZU

REGION
Urodzeni mordercy
Monika Olender Zniknli bez ladu. Rozpynli si wpowietrzu. Nie ma ich. Pozostay tylko nazwiska ifotografie w policyjnych kartotekach. Zdjcia, ktre przyprawiaj odreszcze. Nazwiska brutalnych mordercw, ktrzy cigle pozostaj na wolnoci. Gdzie oni s? Czy wogle jeszcze gdzie s? Wystarczy uciec. Potem mona zmieni wygld, nawet nazwisko. Ukry si w lenym szaasie lub za granic. Pewnie mona te normalnie y. Bo jako przecie y trzeba. Przez rok, dwa lata, dwadziecia Potwierdzam, e Pawe Adamczyk, Adrian Murawski, Sawomir Banaszek oraz Sawomir Pawlik s cigle poszukiwani przez Zesp Poszukiwa Celowych informuje kierownik Wydziau Kryminalnego Komendy Wojewdzkiej Policji w Bydgoszczy. Maciek by jedynakiem. Pracowa wfabryce spoywczej wSzkocji. Do Bydgoszczy, rodzinnego miasta, przyjecha tylko na urlop. W sierpniu 2010 roku, wyszed z domu, aby odwiedzi kolegw. Nie wrci. Pawe Adamczyk mieszka niedaleko Maka. Tego wieczoru doczy do chopaka igrona jego znajomych. Doszo pomidzy nimi do sprzeczki. Otatua, jeden zwielu na ciele Pawa. Na prawej nodze ma wytatuowany napis Destroyer, czyli niszczyciel. Jego lew nog zdobi dwie czaszki. Na plecach ma zkolei tatua smoka, a na barkach skorpiona. Ktry znich nie spodoba si Makowi? Nie wiadomo. wiadkw zdarzenia jest niewielu, nie chcieli zbyt wiele mwi. Maciek wyszed z kamienicy przy ulicy Gdaskiej okoo godziny 20. Pawe ju na niego czeka. Wystarczy jeden cios, by upad. Skuteczny, w gow. Potem byy kolejne, a do zmiadenia koci. Miny dwa lata. Pawe Adamczyk nadal si ukrywa. Marcin mia trzydzieci lat. Pierwszego dnia wiosny 2011 roku szed do swojej dziewczyny, Kasi. By ju przy ulicy Nowodworskiej na bydgoskim Szwederowie, ale na spotkanie nie dotar. Zosta brutalnie pobity wbramie jednej z kamienic. Z urazem gowy trafi do szpitala. Tydzie pniej zmar. Adrian Murawski (ps. Tofi) mia trzech kolegw: Maka, Szymona iukasza. Jak wynika zrelacji dziewczyny Marcina, tego dnia napili si ju okoo godziny 9. Kiedy Kasia sza do pobliskiego sklepu kilka godzin pniej, prbowali j zaczepia. Bezskutecznie. Zza sklepowej szyby dziewczyna zauwaya, e caa czwrka mczyzn idzie w kierunku bramy. Marcin nie mia najmniejszych szans. Czterech na jednego. Caa tragedia rozegraa si na oczach Kasi. Nie zdya zareagowa. Trzech oprawcw trafio za kraty policyjnego aresztu. Trzydziestoczteroletni Adrian uciek. Prawdopodobnie ukrywa si na terenie Wielkiej Brytanii.
Zabili z zimn krwi i nadal s na wolnoci. Kim s najbardziej niebezpieczni przestpcy w wojewdztwie?
Sawek Banaszek, lat 35. Zapad si pod ziemi, po tym jak podziurawi noem ciao 48-letniego mczyzny. Do zdarzenia doszo wmarcu tego roku. Jak wynika z nieoficjalnych informacji, Sawek zna Jacka. Tego dnia mczyni pili alkohol wmieszkaniu sprawcy przy ulicy Piastowskiej 9 wToruniu. Zakrapiane spotkanie skoczyo si tragicznie. Dla czterdziestoomioletniego Jacka. To byo zaledwie kilka ciosw noem. Wszyj, plecy irk. Zmasakrowane ciao odnaleli spacerowicze prawie miesic pniej. Leao midzy drzewami wlasku przy ulicy Grudzidzkiej. Rekordzista By moe j kocha. Na mio jednak sposobw jest wiele. Mona kocha sercem, rozumem... pici. Mieszka wSolcu Kujawskim. Aby zabi, pojecha jednak do Poznania. Tam, w1992 roku, zzimn krwi udusi swoj kochank. Mia wtedy 25 lat. Rok pniej wydano za nim midzynarodowy list goczy. Od dwudziestu lat nikt nie wie, gdzie jest Sawomir Pawlik. Uwaga! Mczyzna jest bezwzgldny imoe by niebezpieczny! taki napis widnieje na jego licie goczym. Jak podejrzewaj ledczy, moliwe jednak, e Pawlik ju nie yje *** ciganiem najbardziej niebezpiecznych przestpcw, w wojewdztwie kujawsko-pomorskim, zajmuje si Zesp Poszukiwa Celowych Wydziau Kryminal-
Banaszek
Tofi
Destroyer
nego KWP w Bydgoszczy. Jest to specjalnie wyspecjalizowana grupa policjantw. Kryminalni przejmuj spraw, kiedy wszystkie dowody na popenienie przestpstwa s zebrane, a sprawca znikn. Najbardziej poszukiwanymi przestpcami s osoby, ktre dopuciy si popenienia najciszych przestpstw twierdz policjanci Wydziau Kryminalnego. Niekiedy poszukiwania cign si latami, tak jak w przypadku Sawomira Pawlika, ktremu nadano nawet tytu rekordzisty. Wczeniej by on cigany przez policjantw zSolca Kujawskiego. Jednostka ma na swoim koncie niejeden sukces. Zatrzymanie Przemysawa Planka (ps. Plankton), ktry uciek przed wymiarem sprawiedliwoci a do Islandii. Brutalnego zabjstwa dokona na terenie Wocawka w 2007 roku. W czerwcu 2008 roku zosta deportowany do Polski. ledczym udao si take odkry miejsce pobytu Szymona M. (ps. Mrwa), ktry ukry si wWielkiej Brytanii. Jest on oskarony o wspudzia w zabjstwie Romana R., do ktrego doszo cztery lata temu w Bydgoszczy. Nie przyznaje si do winy. Czasami ozapaniu przestpcy decyduje przypadek. Ukrywa si bliej ni mogoby si wydawa. Mieszkaniec Inowrocawia, chcc unikn kary, zamieszka wszaasie nad jeziorem, o czym policj zawiadomi rybak. Inny poszukiwany podj si pracy w sadzie. Nie zdy wypi piwa pod sklepem w Grjcu. Zosta zapany.
Biegiem przez region toruski

Na asfalcie iduktach zmaga si bd uczestnicy 2 Tour The Run Ziemia Gotyku
Gminy Chema, ubianka, ysomice iPapowo Biskupie stan si miejscem rywalizacji amatorw biegw dugodystansowych. Pikne krajobrazy podziwia bd mogli wszyscy uczestnicy drugiej edycji Tour The Run Ziemia Gotyku. Zmagania zaplanowano na 4 dni. Rozpoczn si one 23 sierpnia wmiejscowoci Piwnice (gm. ysomice) a zakocz pmaratonem w Brchnowie w gminie ubianka, ktry odbdzie si 26 sierpnia. Rywalizacja wdniach 24 i25 sierpnia odbdzie si wKoczewicach w gminie Chema oraz w miejscowociach Nowy Dwr Krlewski, Folgowo iPapowo Biskupie. Uczestnicy imprezy rywalizowali bd na 4 dystansach: 5, 9, 15 i21,1 kilometrw. Wzawodach moe wzi udzia kada osoba penoletnia oraz modzie, ktra ukoczya 16 lat (za pisemnym pozwoleniem rodzicw). Kwota wpisowego wynosi 50 zotych. Organizator imprezy Klub Maratoski Truchcik wubiance zapewnia atrakcyjne nagrody dla zwycizcw poszczeglnych klasyfikacji oraz noclegi, wyywienie, napoje i transport dla uczestnikw biegw. Wicej informacji mona znale na stronie internetowej http://www.maratonypolskie.pl. (WT)
Tylko do 31 lipca 2012 specjalne upusty na auta z naszego magazynu lub zamwione do produkcji!
Szczegy wyej wymienionej oferty dostpne w naszym salonie. Na zdjciach samochody przykadowe z wyposaeniem opcjonalnym. Dane dotyczce zuycia paliwa i emisji Co2 dostpne s na stronie www.skoda-auto.pl
Atrakcyjna oferta kredytowa i leasingowa Volkswagen Bank Polska S.A. Skorzystaj z okazji, odwied nas lub zadzwo. Odkupimy za gotwk samochody uywane.
Zapraszamy do salonu i serwisu koda: Z&Z Auto Zomaczuk, ul. Toruska 85, 87-162 Lubicz Dolny k/Torunia T: (56) 659 06 02, K: 668 072 977, K: 664 496 337, www.zlomanczuk.com.pl

REGION
Gmina Obrowo
Rubinowy hit
Tomasz Wicawski
Prestiowa nagroda dla gminy Obrowo - za konsekwencj w inwestycjach

Konkurs Gospodarczo-Samorzdowy HIT Regionu realizowany jest na terenie czterech wojewdztw. Poza wojewdztwem kujawsko-pomorskim, w zmaganiach bior udzia rwnie jednostki samorzdowe ipodmioty gospodarcze zWielkopolski, Pomorza iwojewdztwa lubuskiego. - Konkurs narodzi si w Wielkopolsce w 1995 roku mwi Leszek Roman Suwik, jeden z pomysodawcw i organizator konkursu. Pniej powstay edycje w kolejnych regionach. Jest to jedyny tego typu konkurs, ktrego formua i kryteria pozwalaj dokona sprawiedliwej oceny tego, co udao si zrealizowa wielkim podmiotom gospodarczym, jak rwnie maym przedsibiorstwom, firmom zatrudniajcych kilka osb, ajednak wiadczcym usugi na najwyszym poziomie. Gmina Obrowo uhonorowana zostaa jednym znajwaniejszych konkursowych wyrnie Rubinowym Hitem 2012. Wuzasadnieniu wyrnienia znalazo si stwierdzenie, i wadzom gminy udao si zrealizowa szereg spoecznie istotnych iniezwykle wanych inwestycji w zakresie gospodarki wodno-ciekowej. - Nie jest to pierwsze wyrnienie tego typu dla naszej gminy mwi Andrzej Wieczyski, wjt gminy Obrowo. Uhonorowani zostalimy ju w dziedzinie owiaty, kultury, a teraz otrzymalimy wyrnienie rubinowe - praktycznie najwysze - w dziedzinie ochrony rodowiska (w zakresie gospodarki wodno-ciekowej). Gmina Obrowo wykonaa ogrom inwestycji kanalizacyjnych, jak moderni- Kuba Dbrowski, kickboxer z A&W Team Obrowo zosta Mistrzem Polski w zacja oczyszczalni ciekw czy kategori jun.light-contact. Podczas zawodw w Lesznie nie mia sobie rwnych. Po pasjonujcej walce filaowej stan na najwyszym podium. budowa kanalizacji. O randze wyrnie moe wiadczy fakt, e wsporganizatorem edycji kujawsko-pomorskiej jest konwent starostw wojewdztwa. Nagrody otrzymuj przedsibiorcy i samorzdowcy, ktrych W Kole Gospody Wiejskich dziaaj nie dokonania na polu gospodarki, ekologii czy pracy na rzecz tylko panie. Jest te trzech panw lokalnej spoecznoci wyrniaj si w danym regionie. Kapitua konkursu nagrodzia wroku 2012 szereg podmiotw z powiatu inowrocawskiego i wocawskiego, std te tym bardziej nobilitujcym wyrnieniem jest statuetka dla samorzdowcw znaszego regionu.
Gmina Obrowo, jako jedyny podmiot z powiatu toruskiego, zostaa nagrodzona w konkursie Gospodarczo-Samorzdowy HIT Kujaw i Pomorza. Kolejn edycj imprezy organizowanej przez Agencj Promocyjn PUNKT S, zwieczyo wrczenie pamitkowych dyplomw istatuetek, ktre odbyo si 19 czerwca w murach toruskiego Dworu Artusa.
Reaktywacja w Stajenczynkach
Fot. Urzd Gminy Obrowo
Szkody na polach oszacowane

Koo Gospody Wiejskich wznowio swoj dziaalno. Przy pomocy Osieckiego Stowarzyszenia Kultury Ludowej od lutego znowu wsplnie gotuj. Organizacja liczy 18 czonkw. W Stajenczynkach przy kuchni nie stoj tylko panie. Do koa naley rwnie 3 mczyzn. Zajmuj si dziaaniami promocyjnymi lokalnych produktw, uczestnicz w spotkaniach oraz wymieniaj si dowiadczeniami kulinarnymi - mimo, e podlegaj kobiecie przewodniczc koa jest Agnieszka Kwintera. Stajenczynki maj ju na swoim koncie pierwsze sukcesy. W kwietniu czonkowie
Milena Kaszuba
Gminna Komisja w Obrowie ocenia zakres i wysoko strat w gospodarstwach rolnych, spowodowane fatalnymi warunkami atmosferycznymi. W wyniku przymrozkw od stycznia do lutego 2012 r. wikszoci upraw nie udao si utrzyma. Zgoszone szkody objy prawie 300 rolnikw i2 tysice hektarw ziemi uprawnej. Od maja do czerwca wpowiatowych biurach Agencji Restrukturyzacji iModernizacji Rolnictwa farmerzy mogli skada wnioski o udzielenie jednorazowej pomocy finan-
sowej za poniesione straty. Program umoliwia producentom rolnym zacignicie kredytw na wznowienie produkcji oraz porczenie i gwarancj spaty poyczek. Oprocentowanie kredytu wynosi 0,1 % w skali roku jeli producent wdniu wystpienia szkd posiada ubezpieczenie na co najmniej 50% powierzchni upraw lub liczby zwierzt 3,85 % gdy takiej umowy nie mia. Ponadto wytwrcy mog liczy na wsparcie przy ponownym obsiewaniu gruntw. Wwczas stawka pomocy wynosi 100 z na 1 ha powierzchni uprawy (yta, jczmienia, pszenyta, pszenicy, rzepaku) iudzielana jest przez ARiMR.
Dodatkowo gospodarze mog stosowa ulgi wpodatku rolnym za 2012r. Rolnik, ktry ponis straty izoy indywidualny wniosek, moe liczy na pomoc wopacaniu skadek na ubezpieczenie zdrowotne. Istnieje take moliwo odroczenia terminu patnoci skadek na ubezpieczenie spoeczne oraz rozkadania ich na raty, umorzenia w czci lub caoci. Opomoc wramach programu mog ubiega si rolnicy i producenci rolni, ktrzy zostali poszkodowani w wyniku przymrozkw, astraty oszacowane przez komisje wyniosy powyej 30% redniej rocznej produkcji rolnej.
zaprezentowali si na Wielkanocnym Festiwalu Smakw w Skpem. Ich nalewki, kiebasy ichleby zostay docenione iuhonorowane dyplomami oraz nagrodami rzeczowymi. Oprcz dziaa kulinarnych KGW angauje si worganizowanie imprez lokalnych takich jak Dzie Matki czy Dzie Dziecka, ktre odbywaj si wwietlicy wiejskiej wStajenczynkach. Dziki mskiej czci organizacji m. in. Michaowi Kokotowi dzieci imodzie poznaj w atrakcyjny sposb tradycje regionalne. Spotkania gromadz mieszkacw wsi oraz okolic. (MK)
Pomoc w chorobie alkoholowej

Pijesz? Pom sobie. Masz szans
WObrowie dziaa Punkt Informacyjno-Konsultacyjny dla Osb i Rodzin zProblemami Alkoholowymi. Gmina zaprasza wszystkich z problemami alkoholowymi do uczestnictwa wspotkaniach. Meeting grupy AA Wola odbywa si w kady czwartek o godzinie 18. Za kady ostatni czwartek miesica, to moliwo uczestniczenia w otwartym meetingu. Punkt prowadzi Wiesawa Tatera, Certyfikowany Terapeuta Uzalenie, specjalista w leczeniu choroby alkoholowej we wszystkich jej stadiach. Wszystkie spotkania odbywaj si wpomieszczeniu przy wietlicy wiejskiej wObrowie.
Jestemy na peryferiach kosmosu

Jako dziecko mieszka Pan wjednej kamienicy zWisaw Szymborsk. Co Pan pomyla, kiedy wlutym dowiedzielimy si, e od nas odesza? Najbardziej aowaem, e nie speniem proby mojej mamy i nie skontaktowaem ich ponownie po latach. Mama mnie o to prosia, a ja zapomniaem. Odkadaem to od duszego czasu, a potem Wisawa zmara. Szymborska nie udzielaa wywiadw. auj, e nie daa si ugi wtej sprawie. Zostay zrobione jeden czy dwa filmy oniej, ale to nie byy klasyczne wywiady. Sawomir Mroek, Stefan Kisielewski to osoby, ktre przewijay si przez Pana krakowskie dziecistwo. Takie wyciganie poszczeglnych osb nie ma wielkiego sensu. Kisiel wyprowadzi si z Krupniczej, kiedy miaem cztery i p roku. Troch pamitam Jurka Kisielewskiego z dziecistwa, tym bardziej, e donaszaem po nim ubranka. Mroek by ojcem chrzestnym mojej siostry. Gdy byem pierwszy raz w yciu w Paryu, to nawet mnie zaprosi na obiad. Wpyn na mnie raczej sam klimat Krupniczej 22, bo to by Dom Literatw w Krakowie. Ten klimat - spotkania z okrelonymi ludmi, o okrelonym temperamencie, poczuciu humoru, zostaj w czowieku na lata. Nie bez wpywu na moje ycie byo te to, e mj tata mia strasznie duo ksiek iod samego dziecistwa duo czytaem podkradaem ojcu ksiki. Zawsze chciaem zada pytanie osobie, ktra w jaki sposb zwizana jest z satyr polityczn, o to czy obracanie rzeczywistoci w kabaret, nie jest przypadkiem ucieczk od jej realnej oceny? Nie zgodz si, e mam co wsplnego zsatyr. Znam satyrykw. Szko kontaktowe jest programem publicystycznym, wtym sensie, e jemu scenariusz pisze ycie. My kadego dnia staramy si opowiedzie otym, co si zdarzyo. To, e mwimy lejszym tonem, e robimy sobie czasami arty znadtych politykw, to inna sprawa. Satyra, to pisanie tekstu na jaki temat. Ja nie pisz tekstw tylko dobieram materiay filmowe zdanego dnia ipotem je omawiam. Mwi Pan, e zna satyrykw. Wielu ludzi wychowao si na satyrze politycznej rodem z Kabaretu TEY czy Kabaretu Pod Egid. Satyra kontestujca rzeczywisto polityczn jest atwiejsza do uprawiania od satyry w demokratycznym pastwie? Dzisiaj robienie sobie artw zpolityki wkabarecie jest atwe. Wtedy trzeba byo posugiwa si bardziej finezyjn metaforyk, ale te ludzie byli nastawieni na poszukiwanie drugiego dna, adzisiaj tak nie jest. Dlatego w kabarecie szukam sensu, prawdziwego poczucia humoru, ktre potrafi pokaza czyj talent. Tak byo zKabaretem Potem, ktry potrafi urzec piewajc Czerwony autobus w sposb, ktrego nigdy nie syszaem przedtem czy robic Bajki dla potuczonych. Oni pisali naprawd dobre teksty. Szukam te w kabarecie odskoczni od coraz bardziej mczcej mnie polityki. Jaka jest, zdaniem Grzegorza Miecugowa, Polska anno domini 2012? Jestemy zaskakujco bogaci. Powszechne poczucie, e jestemy bardzo biednym krajem, jest nieprawdziwe. Jeeli jedzie si, nawet ulicami Torunia, strasznie trudno zobaczy stary samochd. Nie mwi o zabytkach, ale starych maluchach, starych polonezach. Wystarczy pojecha do prawdziwie biednego kraju, eby zobaczy jak ciko jest onowe auto. Mwi otakich krajach jak Bugaria czy Rumunia. Oni s znacznie biedniejsi od nas. Jak to, co si stao w Polsce przez ostatnie dwadziecia lat, prezentuje si na tle innych krajw europejskich? My sobie dajemy rad lepiej. Jestemy wprzeomowym okresie naszego rozwoju. To, co byo niegdy traktowane jako bogaty Zachd czy biedny Wschd za
REGION
O Krupniczej 22, o krakowskim dziecistwie i ssiedzie Kisielu z Grzegorzem Miecugowem, dziennikarzem TVN 24, rozmawia Tomasz Wicawski
chwil zmieni si wbogat Pnoc ibiedne Poudnie. My jestemy ewidentnie na pnocy. Jest Pan z wyksztacenia filozofem, ale prywatnie te mionikiem kosmosu. Gdzie plasujemy si we wszechwiecie? Jak przyoy si do tego odpowiedni miar, to jestemy wgalaktyce, ktra jest gdzie na uboczu, a my jestemy jeszcze na uboczu tej galaktyki. Jestemy na peryferiach kosmosu. Mamy wszdzie daleko, jest nam strasznie zimno, marzenia o lotach kosmicznych moemy odoy do lamusa, chyba, e wymylimy co zupenie nowe-
go. Jednak nasza zdolno do odtwarzania historii kosmosu jest niewiarygodnie dua. Myl, e za Pana ycia potroimy nasz wiedz otym wszystkim. Nikt nie lubi mwi o rzeczach, ktre s dla niego trudne. Ale czy jest taka rzecz, ktra pana najbardziej w sobie samym denerwuje? Papierosy Pan rzuci. Hazard te rzuciem. Jestem skonny do naogw, to prawda. Daje sobie jednak z tym rad, potrafi to kontrolowa. Wiem, e jak mam 57 lat, to si nie zmieni.
Fot. Wikipedia

REGION
Gmina Czernikowo
Miliony w dotacjach Bezrobotni
Wadze planuj szereg inwestycji
Fot. Urzd Gminy Czernikowo
z wikszymi szansami
Mieszkacy Czernikowa korzystaj ze szkole i kursw
Grupa 34 mieszkacw gminy Czernikowo zwiksza swoje szans na znalezienie pracy ipopraw sytuacji rodzinnej. Cykl warsztatw izaj ma im pomc wwalce ze spoecznym wykluczeniem oraz bezrobociem. Pierwsza grupa zacza w poowie maja. Wtedy 10 bezrobotnych rozpoczo praktyki oraz indywidualne szkolenia zawodowe w toruskim Centrum Integracji Spoecznej. Przez 6 miesicy bd zdobywa dowiadczenie, ktre ma pomc im w znalezieniu pracy odpowiedniej do ich umiejtnoci. Z pocztkiem czerwca 16 osb niepenosprawnych lub majcych takie w rodzinie odwiedzio Klub Integracji Spoecznej. Tam czekay na nich warsztaty zdrowia, zajcia o prawach i moliwociach osb niepenosprawnych oraz kurs komputerowy. Jedna z osb rozpocznie zajcia w szkole policealnej, aby uzupeni wyksztacenie. Ostatnie 8 osb z rodzin patologicznych obejmie Program Aktywnoci Lokalnej. Dziki niemu wybrani mieszkacy gminy od lipca bd mieli okazj spotka si z doradc zawodowym oraz uczestniczy w szkole rodzica. Prowadzcy zorganizuj rwnie grup wsparcia. Jedna zrodzin bdzie wsppracowa ze specjalnym asystentem, ktry ma pomc w codziennych problemach rodziny. Do projektu prowadzonego od 2008 roku przez Gminny Orodek Pomocy Spoecznej w Czernikowie wytypowano osoby w wieku aktywnoci zawodowej, ktre korzystaj z pomocy socjalnej oraz nie maj pracy. Rekrutacja zakoczya si 30 kwietnia. (P)
Bdzie wietlica
Dla uczniw ze Szkoy Muzycznej w Czernikowie
Gmina Czernikowo ubiega si o dofinansowanie kolejnych projektw. Mimo, i okres programowania 2007-2013 dobiega koca, nadal mona pozyska pienidze na niektre dziaania. Czernikowo ubiega si orodki zProgramu Rozwoju Obszarw Wiejskich. Przebudowa sieci kanalizacyjnej iinwestycje wzakresie owietlenia drg to projekty, ktre wadze gminy chc zrealizowa wprzyszym roku. Projekt odnoszcy si do gospodarki wodno-kanalizacyjnej opiewa na kwot ok. 1600000 z. Walka toczy si o blisko 462 000 z, ktre na ten cel mona pozyska z PROW. Gwnymi beneficjentami projektu maj by mieszkacy ulicy Kwiatowej i drg osiedlowych w Czernikowie, gdzie planowana jest budowa kanalizacji deszczo-
wej iremont nawierzchni. Drugi projekt to Budowa owietlenia hybrydowego w ramach przebudowy drg na terenie gminy Czernikowo. Kwota dofinansowania wtym przypadku opiewa na blisko 540000 zotych, co stanowi kosztw inwestycji. Dziaania w tym zakresie maj obj szereg miejscowoci gminy Czernikowo m.in. Witow, Steklinek, Jackowo czy Kijaszkowo. Umowa zostaa ju podpisana. Akt, ktry podpisali wjt gminy Zdzisaw Gawroski oraz skarbnik Hanna Koperska, jest jednym zpierwszych wregionie, jaki udao si zawrze wramach ogoszonego w 2012 roku naboru wnioskw dziaania 321 Podstawowe usugi dla gospodarki i ludnoci wiejskiej. (WT)
Gmina Czernikowo planuje budow obiektu dydaktyczno-widowiskowego. Wykonawc prac bdzie firma Budex. Realizacja projektu moliwa jest w duej mierze dziki dofinansowaniu uzyskanemu z Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. Fundusze z tego programu pokrywaj ok. 65% kosztw. Szkoa muzyczna, ktra dziaa od 2010 roku, jako filia orodka otym charakterze zChemy, ma zyska wielofunkcyjny budynek. Jego przeznaczenie ma by cile zwizane ze sta dziaalnoci placwki. Obiekt suy bdzie take jako miejsce organizacji rnego rodzaju uroczystoci, spotka czy innych imprez kulturalnych. Uczniowie szkoy maj mie do dyspozycj obiekt w peni wyposaony, ktry bdzie odpowiada potrzebom i charakterowi dziaalnoci placwki. Korzysta zbudynku otym charakterze bdzie moga jednak caa spoeczno, w ramach rnego rodzaju imprez ieventw. (WT)

EDUKACJA
Bajkowa lokomotywa odjeda w sin dal

Radni podjli decyzj o prywatyzacji Samorzdowego Przedszkola nr 2 w Aleksandrowie Kujawskim
Monika Olender
Wlutym Rada Miejska Aleksandrowa Kujawskiego podja zdecydoaa o likwidacji Przedszkola nr 2. Pracownicy placwki oraz rodzice zaczli protestowa, a radni burzliwie dyskutowa. Samorzdowe Przedszkole nr 2 Bajkowa Lokomotywa przy ulicy Sowackiego 145 skada si z czterech oddziaw: dwch 10-cio godzinnych oraz dwch 0 5-cio godzinnych. Do przedszkola, w ktrym zatrudnionych jest dziewiciu nauczycieli, uczszcza 78 dzieci. Cakowity koszt, jaki ponosz rodzice za pobyt swojego dziecka w placwce, to okoo 200 zotych. Od kilku miesicy zainteresowani obawiaj si, e wszystko moe si niebawem zmieni. W styczniu pojawia si informacja o prywatyzacji przedszkola. W lutym radni podjli intencyjn uchwa o likwidacji tej placwki i utworzeniu 1 wrzenia br. wjej miejsce przedszkola niepublicznego. Od pocztku
wadze miejskie uzasadniay swoj decyzj koniecznoci poszukiwania oszczdnoci ze wzgldu na trudn sytuacj finansow miasta. Do funkcjonowania placwek owiatowych dokadamy a 13 mln zotych przy budecie, ktry wynosi 32 mln informowa wtedy Andrzej Ciela, Burmistrz Miasta. Utrzymanie przedszkola nr 2 to koszt 790 zotych. Jeli zmiany nie zostan wprowadzone, w przyszym roku zabraknie rodkw na wynagrodzenie dla nauczycieli iplacwka bdzie musiaa zosta cakowicie zlikwidowana. Mieszkacy miasta byli przekonani, e chodzi o cakowit likwidacj placwki. Wadze miejskie zapewniay jednak, e bdzie ono nadal funkcjonowao, a struktura
13 milionw
Likwidacja, prywatyzacja
zatrudnienia oraz opaty, ktre ponosz rodzice za przedszkole, nie ulegn zmianie. W tej chwili nie przewiduje si zmian wzatrudnieniu itak umow zamierzam podpisa zpodmiotem, ktry wygra konkurs zapewnia wwczas Andrzej Ciela. Nie chc dopuci do sytuacji, w ktrej dojdzie do zwolnie pracownikw. Bd dy do tego, aby utrzyma aktualn liczb miejsc wprzedszkolu oraz nie gorsz ni jest obecnie opiek wychowawcz i ofert edukacyjn. Placwk zamierza przej Magdalena gowska, ktra prowadzi Niepubliczne Przedszkole Bim Bam Bino S.C. wToruniu. Burmistrz sugerowa, e przedszkole moe bra udzia wkonkursie wyjania Mago-
Co zoszczdnociami?
rzata Kobusiska, dyrektorka Przedszkola Samorzdowego nr 2. Poczyniam odpowiednie kroki, ale okazao si, e ze wzgldw prawnych jest to niemoliwe. Zgodnie zzaoeniami konkursu na wsparcie prowadzenia przedszkoli niepublicznych w ramach Programu Kapita Ludzki, organizowanego przez Urzd Marszakowski, przedszkole bdzie otrzymywao unijne wsparcie w wysokoci 500 tys. zotych przez okres dwch lat. Zaoszczdzone pienidze miasto planuje zainwestowa w rozwj sportu iowiaty. Zamierzam wybudowa nowy orlik, zmodernizowa stadion sportowy mwi Andrzej Ciela. Cay czas staram si, aby powsta wmiecie basen. Oszczdnoci zostan przeznaczone wycznie na
inwwestycje owiatowe, sportowe ikulturalne. Mimo, e konkurs nie zosta jeszcze rozstrzygnity, ostateczna decyzja wsprawie prywatyzacji przedszkola zostaa podjta na majowej sesji Rady. W gosowaniu wzio udzia pitnastu radnych. Uchwa o likwidacji przedszkola i przekazaniu go prywatnej spce poparo jedenastu z nich. Grzegorz Szelgowski, Anna Szczerbik oraz Elbieta Gapiska wyrazili swj sprzeciw, zkolei radna Anna Dbicka wstrzymaa si od gosu. Wadze miejskie zapewniaj, e niezalenie od przyjtych rozwiza, placwka nie bdzie miaa przerwy w dziaalnoci edukacyjnej. Burmistrz podkrela, e chodzi wycznie ozmian formy wasnoci.
Co od wrzenia?

REPORTA
Charon z Ostrowa
owi na wdk lub sie, ale nie ryby. Stachu wie najlepiej jak wygldaj topielce wyowione z Wisy
Marta Chojecka
Stach mieszka koo wau wilaskiego, kilka ma krokw nad rzek. W domu on i dwjk dzieci. Dzie zaczyna i kwwoczy spacerem. W rytmie rzeki - jest z ni w symbiozie. Rad byby za jej spraw umrze. Jak tamci. Zarzuca sieci w czarn wod codziennie. Czciej nad Wis jest, ni koo ony. - Do niej ucieka, jej si wyala. Ona go uspokaja. Jak do innej kobiety, a to tylko rzeka. mieje si Hania, ona Stacha. Kiedy mnie tam zabiera. Teraz bierze Kazia. Ludzie z Ostrowa mwi, e jest przeklty. Inni, e jest dobrym czowiekiem i dlatego znajduje topielcw. Siedmiu w siedem lat, jedna kobieta, szeciu mczyzn. Nie atwo byo pozna jaka pe. Stach ma ju wpraw, szacuje nawet wiek. Nigdy si nie myli. - Znajduje ich najczciej jesieni, wtedy woda jest gsta i ma dobr wyporno. Jak jeszcze dooy si do tego zachodni wiatr to zepchnie takie zwoki na mj brzeg i ja ich wtedy znajduje mwi Stach. Gdy opowiada o topielcach przy obiedzie z czernin i buraczkami, jego crka dawi si i ucieka do pokoju obok. mieje si z niej wtedy, e jest taka delikatna. Jego syn te si mieje, uwielbia czernin... - Co w tym nadzwyczajnego? Trup jak trup... odzywa si Stachu. Ramieniem trca syna. Jakby da trupowi imi Jeden ssiad ora pole wieczorem, byo ju ciemno. Pole dugie i wskie, na kocu skarpa. Cignik jednooki, nie wymienili wiata. Na polu bya wtedy mga, a w Wile wysoka
woda podesza pod wa. - I on tym cignikiem wjecha na ten wa zawiesza gos Stachu, do uoy na skos przy nosie. - Skarpa si oberwaa, cignik spad i chuj, po chopie... Przywali Mietka, e nie mg wyj. Utopi si w kauy. Gdyby Wisa miaa niszy poziom, to nie byoby tam wody. Ale to bya wiosna, woda wysoka Mczyzn z przewrconego cignika prbowano ratowa. Pogotowie przyjechao, kiedy jego serce przestawao bi. W pucach mia wod. Zmar w karetce. Obok miejsca gdzie Mietek skona, ronie drzewo. Przeklte. Na uboczu, zasonite przez inne drzewa. Gazie ma mocne nie urwie si pod ciarem ciaa. Kilku si na nim powiesio. - Miodka zdejmowaem z synem. Ja podtrzymywaem, Kaziu odcina... - zerka na syna, tym razem si nie mieje. Syn to syn, a pierwsza mier waniejsza jest od pierwszej kobiety. - Kaziu, pamitasz, co? Kaziu milczy. Pamita tylko cztery przypadki, jak sam mwi, to zbyt mao istotne eby wszystko dokadnie pamita. Nikt zreszt nigdy go o to nie pyta. Nawet ludzie ze wsi a wiadomo, e bywaj ciekawscy. Pierwszy by chopak, mody okoo trzydzieci lat. Mia na sobie trapery, takie jak nosi si w gry. Z przodu i z tyu plecak. Zastanawiali si, po co mu byy dwa. Przy wyciganiu puciy nitki, z plecaka wypady kamienie. Dobre 20 kilogramw obcienia z obu stron. Komu zaleao eby nie wypyn, albo sam chcia eby nie byo odwrotu. Najbardziej zaskoczyy okulary, mia je
cay czas na nosie. Spady dopiero, gdy kadli go na mary. Stachu znalaz je nastpnego dnia. W bocie, zardzewiae od wody. Przyjechaa policja, zabezpieczyli, podzikowali. - Woda w Wile mtna, moe zostawi okulary w nadziei, e bdzie widzia moment swojej mierci. Pniej spuch, okulary trzymay mu si na nosie. Nie byy ju wtedy potrzebne. mwi Stach podmiewajc si szczerze. Jak ten Hilary Kaziu, jak ten Hilary. Straacy przyjechali szybko, niecae p godziny po telefonie. Dla tej zaogi to by pierwszy trup. Wymiotowali, odskakiwali, zasaniali twarze, potem wracali i partiami wykonywali swoja prac. Ciao miao najwyej 2 miesice, wiee jeszcze, cho ledwo mona byo okreli wiek. Twarz rozmyta, biaa. Za rk i nog przywizane do drzewa przez Stacha. - Pniej mi si dziwili, e si nie brzydziem, dotyka i przywizywa. Przecie, to taka obrzydliwa galareta. Powiedziaem, ze przecie nie mogem pozwoli, eby odpyn. Zreszt ja si tam nie brzydz. Przyznali mi racje i podzikowali. Na drugi raz ju byli spokojni wspomina Stach. Wszystko wezm, co upoluje Stachu poluje. Przyznaje si do tego bez krpacji. W okolicy kusownictwo stanowi jeden z najpowaniejszych problemw. Najwicej ginie dzikw, s odstrzelane dwa razy do roku legalnie. Nielegalnie, na to nie ma statystyk. Dobre pienidze z pewnoci na tym zarabia. Podjeda od czasu do czasu pod jego dom jaki luksusowy samochd.
Na haku dzik, bez skry, bez gowy, minie poyskuj. Przyjeda waciciel restauracji z Chemna, chce dzika kupi. Stanisaw stoi podparty pod boki gumiaki, gruby sweter z grafitowej weny, spodnie jeansy. Przekonywa do zakupu nie zamierza. - Chcesz pan, to bierz mwi Stach z umiechem Bierze, musi tylko strzec si przed Sanepidem. Pakuje dzika do baganika Lexusa. Umiechnity, ma dziczyzn, dla najlepszego klienta, z Niemiec... Stach, gdy ma dobry humor i moe sprzeda, to co upolowa, wspomina dziewczyn w kozakach... Bo ona ysa... I w kozakach... No i jeszcze ci straacy, co si zakopali. Potem okropnie si dziwili, e trupa bez rk widzieli. W Biekwce bya pono tamtego wieczora zabawa festyn gminny. Ta, ktr potem wyowi, wysza z imprezy i posza nad Wis. Sama, nie sama... Kto tam wie. Igraa z lodem, wpada pod kr. Utona w biaej kurtce z futerkiem i kozakach na szpilce. Ostatni jej bal Kra ostrymi brzegami poucinaa jej rce. - Znalazem j wieczorem Stachu pociera nos, jakby chcia kichn. - ciemniao si. Zadzwoniem po chopakw ze stray, eby przyjechali. Ale ich star zakopa si na piaskowej drodze, o tam, przed waem. Byo wtedy morko, wiadomo, jesienne deszcze. Miodek ich wtedy wyciga cignikiem. Trupa zabrali dopiero koo jedenastej, siedem godzin tam pywa. Kaziu podobny jest do Stacha jak kropla wody. Te same ruchy, ukad twarzy te iden-
tyczny. W oczach ojca nie wida niepokoju, e syn podzieli moe jego los. Byby z niego dumny. Obaj kochaj Wisek.. - Dzika biznesmen. Trupa straaki. mwi Kaziu z dum w gosie - Wszystko wezm, co ojciec upoluje. Ten ostatni to nie mia plecw. Ryby mu wyary. Nie mona byo rozpozna pci, ani wieku. Gdy go wyciga, to zama nog. Straacy si miali, e wychodzi z formy. Wszyscy ju si przyzwyczaili, e w Ostrowie trupw jak grzybw. Do zapachu i wygldu te. -Nie ma ju oporw, tylko nowi si krzywi- mwi Tomek straak z Ochotniczej Stray Poarnej w Podwiesku. Wiseka bya tego dnia podobno wyjtkowo zoliwa. Mocne prdy i czarna jak smoa woda. - Prbowali go wyowi przy mocie w Chemnie, ale z dki nie dali rady, trzeba widzie jak... - mieje si do suchawki Kazik. - Tata mnie jak do zawodu przyucza. Nog zama, to ja wszystko za niego musiaem zrobi! Pena profeska! opowiada Kaziu. Cztery yki cukru. Stachu miesza kaw, yka uderza w szklank. Kawa ciepa dobrze smakuje ze sodkim. - Pani si czstuje specjalnie zrobiam Topielce rogaliki drodowe mka, mleko, cukier, dem. - mwi ona Stacha. Stachu nie siga po rogalika przejad si. Kaziu bierze jednego, teraz jego kolej. Kto by to wszystko zjad jak nie on

REKLAMA

REGION
Mwi, e aktywizuj bezrobotnych

Monika Olender
W powiecie toruskim zarejestrowanych jest ponad 6 tysicy bezrobotnych. Jak maj szans na znalezienie pracy?
osobom bezrobotnym dotacji na rozpoczcie dziaalnoci gospodarczej dodaje Pawe Przyjemski. Pracodawcy nie otrzymali take refundacji kosztw wyposaenia czy doposaenia stanowiska pracy dla osb bezrobotnych. tu Toruskiego realizuje take projekt systemowy pt. Moja praca moja przyszo, ktry jest wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej wramach Europejskiego Funduszu Spoecznego. Od lipca realizowany bdzie zkolei inny projekt pt. Przedsibiorczo szans na rozwj regionu kujawsko-pomorskiego w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki. Oczekujemy take na decyzj dotyczc przyznania rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego na realizacj projektu konkursowego pt. Wsparcie na dobry pocztek mwi Pawe Przyjemski. Ponadto czekamy rwnie na decyzj dotyczc przyznania rodkw Funduszu Pracy na realizacj programu specjalnego pt. AKTYWNI 50 + oraz programu aktywizacji zawodowej bezrobotnych zwolnionych z pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw. Czas pokae, czy powysze inicjatywy przyczyni si do poprawy sytuacji na regionalnym rynku pracy.
Liczba bezrobotnych w Polsce wynosi okoo 2 mln, czyli najwicej od czterech lat. Na terenie powiatu toruskiego zarejestrowanych jest 6.652 bezrobotnych. Bezrobocie wPolsce ronie, natomiast liczba ofert zatrudnienia maleje. Midzynarodowa Organizacja Pracy prognozuje w swoim raporcie, e rekordowe bezrobocie wrd ludzi modych nie spadnie przed 2016 r. Jak wyglda sytuacja na terenie powiatu toruskiego? Wedug stanu na dzie 30 kwietnia 2012 r., na terenie powiatu toruskiego zarejestrowanych byo 6.652 bezrobotnych informuje Pawe Przyjemski, kierownik Centrum Aktywizacji Zawodowej z Powiatowego Urzdu Pracy dla Powiatu Toruskiego. Efektywno zatrudnieniowa, po zakoczeniu poszczeglnych form aktywizacji zawodowej, wynosia na koniec
Pomoc dla tych wdoku
Procenty daj obraz
2011 r. odpowiednio: po szkoleniu 51,1 %, po stau pracy 46,0 %, po pracach interwencyjnych 84,3 %, po robotach publicznych 36,8 %. Na skutek drastycznego zmniejszenia wysokoci rodkw finansowych Funduszu
Pracy spada liczba dotacji udzielanych na rozpoczcie dziaalnoci gospodarczej. Przykadowo, w2010 r. udzielono 316 takich dotacji, wroku nastpnym ju tylko 5. Wokresie od stycznia do kwietnia 2012 r. nie udzielono
W obliczu tak niekorzystnych warunkw niezwykle trudno jest znale prac. Bezrobotni do 25 oraz powyej 50 roku ycia, samotnie wychowujcy dziecko, bez dowiadczenia zawodowego oraz niepenosprawni mog skorzysta z wielu instrumentw rynku pracy, takich jak: skierowanie na sta pracy, do wykonywania prac interwencyjnych, na przygotowanie zawodowe osb dorosych, na szkolenie, na roboty publiczne czy na prace spoecznie uyteczne. Osoby te mog stara si take ootrzymanie refundacji kosztw dojazdu do pracy i z powrotem, kosztw zakwaterowania czy nauki w ramach studiw podyplomowych. Od pocztku roku Powiatowy Urzd Pracy dla Powia-
Kierunek dobrej przyszoci
Kto zda? Kto nie?

Matura 2012 - jak wypadnie?
Z harmonogramu opublikowanego przez Centraln Komisj Egzaminacyjn wynika, e zawiadczenia o rezultatach tegorocznych matur trafi do szk 29 czerwca 2012. Dla jednych bdzie jest to dzie triumfu, dla innych poraki. W zeszym roku co czwarty ucze nie zda, dwa lata temu statystyki wyglday nieco lepiej. eby zaliczy matur, wystarczy osign prg 30 proc. poprawnych odpowiedzi. Zasada ta obowizuje jedynie wzgldem przedmiotw obowizkowych, czyli jzyka polskiego, matematyki i jzyka obcego. Na przekroczenie tego progu sta byo zaledwie 75 proc. maturzystw w 2011r., za dwa lata temu 81 proc. W 2010 r.. CKE szuka wyjanienia. MEN, zapowiedziao kontrol zada egzaminacyjnych. Jakie bd tego rezultaty? Dowiemy si z ca pewnoci po ogoszeniu wynikw. (MC)
Technikum Renowacji Elementw Architektury w Zespole Edukacyjnym BLOK w Toruniu
Takiej szansy absolwenci gimnazjw zokolic Torunia jeszcze nie mieli. Wanie powstao nowe technikum w odpowiedzi na potrzeby rynku pracy. Po ukoczeniu wnim nauki szanse na znalezienie dobrej pracy bd owiele atwiejsze! W opinii pracodawcw odczuwalny jest brak specjalistw przygotowanych do wykonywania prac konserwacyjno - remontowych wzabytkowych obiektach budowlanych. Uczniowie podejmujcy nauk w zawodzie technik renowacji elementw architektury oprcz przedmiotw oglnoksztaccych, ucz si przedmiotw kierunkowych, takich jak: podstawy historii architektury, rysunek i kompozycja, technologia robt sztukatorskich i kamieniarskich, dokumentacja techniczna, dziaalno zawodowa. Oprcz zaj teoretycznych uczniowie maj szans pozna praktyczne aspek-
ty zawodu biorc udzia w zajciach praktycznych i praktykach zawodowych organizowanych wfirmach zwizanych zwykonywaniem ikonserwacj elementw architektonicznych. Absolwent szkoy bdzie przygotowany do wykonywania nastpujcych zada zawodowych: wykonywania oraz renowacji sztukatorskich i kamieniarskich elementw architektury; wykonywania renowacji murw nieotynkowanych, tynkw i powok malarskich; wykonywania renowacji okadzin ceramicznych ikamiennych; organizowania i realizacji prac renowatorskich. Tytu technika renowacji elementw architektury (wraz z suplementem wjzyku angielskim) otrzymuje ucze po zdaniu egzaminw zdwch kwalifikacji: B.25. Wykonywanie i renowacja detali architektonicznych; B.26. Prowadzenie prac renowa-
torskich elementw architektury. Technik renowacji elementw architektury wpracy zawodowej: wykonuje sztukaterie (dekoracje gipsowe) i dekoracyjne elementy kamieniarskie, uczestniczy w pracach remontowo-budowlanych i renowacyjnych zabytkw architektury, wykonuje rekonstrukcje detali architektonicznych w zabytkowych obiektach, projektuje i wykonuje wystroje sztukatorskie i kamieniarskie wntrz wspczesnych, projektuje oraz wykonuje obiekty maej architektury zmateriaw kamieniarskich i sztukatorskich Absolwenci mog znale zatrudnienie w przedsibiorstwach budowlanych, laboratoriach, w biurach projektowych jako asystent projektanta, przedsibiorstwach zajmujcych si konserwacj obiektw zabytkowych, wnadzorze konserwacji zabytkw.

REGION
Jogurty, gdaskie guldeny i pa z Chemna

Rado, kiedy uda im si odnale kolejn z poszukiwanych rzeczy, jest bezcenna. Nie brak w naszym regionie ludzi pozytywnie zakrconych
Tomasz Wicawski Kolekcjonerstwo przybiera bardzo rne formy. Jedni zbieraj znaczki, inni pocztwki, jeszcze inni pasjonuj si poszukiwaniem monet, broni czy wieczek od jogurtw. Pasja to sowo, ktre pasuje najlepiej i odrnia ich od innych. Chocia nie jeden nazwaby to szalestwem. W naszym regionie jest wielu takich, ktrzy powicaj wolny czas na gromadzenie rnych przedmiotw. S wrd nich osoby, ktre maj dalece niepopularne zainteresowania... - Mam ju 60 lat, a kolekcjonerem jestem od sidmego roku ycia mwi Marian Szczygowski spod Torunia. Zaczo si niewinne. Babcia daa mi par starych monet. Od dziecka interesowaem si te broni. Pamitam jak z wypiekami na twarzy ogldaem wiatrwk, ktr kupi mj ojciec. Marian Szczygowski ma niezwyk kolekcj broni i zabytkowych monet. W jego zbiorach odnajdziemy dubeltwk kurkow z 1811 roku okresu, w ktrym Napoleon przygotowywa si do najazdu na Rosj. Nie mniej wartociow zdobycz jest Colt amerykaski z1878 roku. - Jest to egzemplarz tym cenniejszy, e w 1877 roku Colt wynalaz nabj zespolony ze rodkowym zaponem wskazuje Marian. Jako najcenniejsz, pasjonat broni izabytkowych monet, uwaa jednak dubeltwk La Fosche. Jest to bro amana, wktrej zapon nie nastpowa od tyu, ale z boku. Pochodzi z 1848 roku. Jak wskazuje kolekcjoner, takiego eksponatu nie posiada nawet muzeum broni myliwskiej pod Poznaniem. Jego zbir monet take robi wraenie. S wniej wszystkie monety zokresu przedwojennej Polski, oprcz monety Konstytucji 3 Maja. Wzbiorze znajduj si monety polskie, rosyjskie i niemieckie. Wrd nich niezwykle rzadko
Guldeny gdaskie
spotykane monety Wolnego Miasta Gdaska jednoguldenwka, dwuguldenwka i picioguldenwka. Inn pasj, ktra kolekcjonerstwem jako takim nie jest, ale ma znim szereg cech wsplnych, jest rycerstwo. Tak zbieranie zabytkowej broni, starych monet, jak take wszelkiego rodzaju rekonstrukcje, kultywowanie zwyczajw, odtwarzanie ducha minionych epok, wynikaj zmioci do historii. Karol Orenkiewicz zChemna, pomimo modego wieku (23 lata) ma do dugi sta wrnego roFot. Archiwum prywatne
Rycerze jak prawdziwi
dzaju organizacjach rycerskich. - Moja przygoda zrycerstwem rozpocza si gdy miaem 10 lat mwi Karol Orenkiewicz. - Wtedy do Zastpu Rycerskiego zChemna wstpi mj ojciec, a ja automatycznie zostaem jego paziem. Ciekawo chopica, fascynacja postaciami bohaterw, to wszystko powodowao modym czowiekiem, ktry chcia odkrywa kolejne tajniki tej sztuki. Bo bycie rycerzem, to sztuka. Karol jest jednym z zaoycieli bractwa Chorgiew Ziemi Chemiskiej. Czonkostwo wbractwie wie si z szeregiem wyjazdw, cikich treningw, ktre pozwalaj na samodoskonalenie si oraz namacalne obcowanie zprzeszoci. Mody rycerz poprawia mnie, mwic, e sowo kolekcjonowanie w tym przypadku naleaoby zastpi zwrotem zdobywanie kolejnych przedmiotw, ktre rycerzowi s niezbdne do funkcjonowania. Przede wszystkim stroje (uzbrojenie) konieczne do odtwrstwa, ktrych zebranie wcaoci moe zaj nawet kilka lat. Karol nie wartociuje przedmiotw, jakie posiada, bo wszystkie pozwalaj na jak najdokadniejsze odwzorowanie postaci rycerza konnego czy towarzysza pancernego, w ktrych role si wciela. - Symbolicznie najwiksze znaczenie ma mj pas rycerski,
ktry otrzymaem 26 maja tego roku podczas ceremonii pasowania na rycerza dodaje chopak. Niezwyk pasj ma take Aleksander Gomski z Torunia. Kolekcjonuje wieczka od jogurtw. Wswoich zbiorach ma ponad 4200 rnych wieczek z46 krajw wiata. Jedynym kontynentem, zktrego wieczka nie posiada, jest Australia. Nie jest to hobby popularne, czego dowodem moe by zainteresowanie telewizji, ktra zrobia o nim materia. Pocztki kolekcji sigaj 2002 roku. - Warto rynkow wszystkie zbiory maj zapewne tak sam, czyli znikom mwi Aleksander Gomski. Niektre jednak s bardzo bogate w to, jak wieczka kuwejckie, ktre przysali mi onierze zmisji wIraku. Olek zbiera wszystko, co moe si kiedy przyda, akolekcjonerstwo uwaa za doskonay sposb na nud. Najbardziej cieszy si z tego, e znajomi pamitaj ojego pasji iodkadaj dla niego wieczka. Pasjonatw pord nas jest bardzo wielu. Rni ich rodzaj pasji, zainteresowania, wiek isposb pozyskiwania eksponatw. Bez wtpienia czy ich jednak jedno ciekawo wiata imio do tego, co robi. PS. Niektre personalia zostay zmienione
Wieczka od jogurtw
Pas symbolem
POLICEALNE STUDIUM TECHNICZNE DLA DOROSYCH

(system zaoczny 2 lata)

REGION
niwa maej mierci

Marta Chojecka
Dzieci rolnikw kiedy przejm po nich gospodarstwa. Musz si uczy, co jak si obsuguje. Czasami to ich ostatni raz
-Najwicej czasu na prace rolne powicaj dzieci latem ijesieni. Dla wielu znich prace wykonywane w gospodarstwie s staym obowizkiem. Do wypadku doszo na ce wokolicy jednej zmiejscowoci w gminie Czyew. Ojciec wraz zdwjk dzieci wwieku 3 i 6 lat pojecha traktorem cigncym beczkowz na poblisk k. 38-letni tata nie wyczajc cignika wysiad z niego by zebra lece obok kamienie. Usysza, e maszyna ganie. Gdy si odwrci, modszy chopiec lea pod tylnym koem cignika. Trzylatek zmar. - Dziecko jest wrcz zobowizane do podejmowania rnych prac na rzecz rodziny komunikuje policja. - Kodeks rodzinny iopiekuczy wartykule 90 2 mwi, e dziecko, ktre pozostaje na utrzymaniu rodzicw imieszka unich jest zobowizane pomaga im we wsplnym gospodarstwie. rodek lipca, by ciepy soneczny dzie. Tomek ze swoim synem Mikoajem jedzi cignikiem z przyczep po polu. Wczy radio o15:31. Usysza komunikat: 12-letnie dziecko zgino kilka minut temu w miejscowoci Cierno abieniec w gminie Nagowice. Heder kombajnu uderzy je w gow dziecko zgino na miejscu. Tomek spojrza na syna. Kaza mu i do domu.
Dzieci sadza si na ciapkach bez kabiny. Nad koem nie ma pasw bezpieczestwa. Inne biegaj przy kombajnie koszcym pszenic. Czasami przez nieuwag, przez ze miejsce izy czas, to ich ostatnie niwa. Tylko psy wychodz z takich wypadkw bez jednej apy, ale ich prawie nikomu nie al. Chopiec z ukowa mia pene kieszenie szczcia migajce szkieka isze talizmanw z Ksiyca. Dwanacie lat widniao na szkolnej legitymacji. Pochwyciy go opaty rozrzutnika. Z duym trudem udao si wydosta go z maszyny. Ratowali go rodzice. Spanikowani. Paczca matka i rozwcieczony ze strachu ojciec. Wybiegli z domu, bo usyszeli cignik. Normalne, ale ten dwik brzmia inaczej. By wnim krzyk dziecka. Gdy znaleli syna, wci by we wntrzu maszyny. Jej opaty pracoway ibolenie raniy ich dziecko. Natychmiast j wyczyli iwezwali pomoc. Gdyby nie zdyli? Zdyli. Akurat oni tak. Z rozszarpanym barkiem, powyrywanymi miniami oraz licznymi zamaniami trafi na oddzia intensywnej terapii. Przey, pono cudem - Takiej tragedii jeszcze unas nie byo, tyle co si oniej dowiedziaem mwi dla nowin24 Jzef Sikora, sotys ukowa. Mateusz, uruchomi cignik zprzypitym do niego rozrzutnikiem obornika, ktry poy-
Na sekund spuci ich zoka
czyli od ssiadw. Jak twierdz rodzice, odbyo si to bez ich wiedzy. Chopiec zabra si za jego mycie. Polizgn si i wpad do skrzyni rozrzutnika. Wtedy pochwyciy go szpikulce do rozdrabniania i rozrzucania obornika. - W okresie wakacji notujemy wzrost liczby wypadkw w gospodarstwach rolnych. Wtakich miejscach czsto rodzicom pomagaj dzieci do 14 roku ycia informuje policja.
Mniej szczcia, ni rozumu
W okolicach Wielunia, jak to na wiosn, pracy byo duo. Obornik rozrzucony na polu zaraz mia by zaorany. Jak to przy pracy - gorco, wic piwo dobrze chodzio. Moe jakiej wdki? Tym razem na rozgrzewk. Dzieci piciem niezainteresowane. Chopiec bawi si w przyczepie do rozrzucania obornika. Wtym samym czasie 56-letni znajomy jego ojca zabra si za czyszczenie urzdzenia. Nie wiedzc, e wrodku jest chopiec, uruchomi
je. 11-latek ponis mier na miejscu. - Ojciec chopca by pijany informuje policja w Wieluniu. Ssiedzi nie wierzyli. Policjanci nie wierzyli. Przecie dzieci bawi si na cignikach iprzyczepach codziennie - Z bada Instytutu Medycyny Wsi wynika, e podczas prac polowych zdarzaj si wypadki, na skutek ktrych dzieci doznaj rnych obrae, anawet trac ycie pisze policja w oficjalnych komunikatach.
Kilka minut temu
Kady moe by sportowcem

Impreza w gminie Zawie Wielka
Sednem sportu s zmagania amatorw. Nie ma nic pikniejszego, ni pokona wasn sabo. Mogli si o tym przekona mieszkacy Gminy Zawie Wielka. Na przeomie maja iczerwca odbywa si tam Europejski Tydzie Sportu 2012. Inicjatywa ta realizowana jest przez Krajow Federacj Sportu dla Wszystkich na zlecenie Ministerstwa Sportu iTurystyki. Od 26 maja do 2 czerwca mieszkacy Zejwsi Wielkiej i okolic rywalizowali w rnych dyscyplinach sportu. Jak na imprez promujc zdrowy styl ycia i aktywno ruchow przystao, prologiem do zmaga mieszkacw gminy by turniej w gr FIFA 11. Z konsol, zabawa przeniosa si na boiska do siatkwki plaowej. Turniej w tej dyscyplinie by czci odbywajcego si 27 maja Festynu Parafialnego wZejwsi Wielkiej. Krzep mogli wykaza si take mczyni w czasie zawodw wcigniciu traktora na czas. Zawody dla przedszkoli, szk podstawowych i gimnazjum rozgrywane byy na gminnych boiskach sportowych od 28 do 31 maja. Wynik zmaga, niezwykle istotnych dla modych ludzi, nie jest kwesti najwaniejsz. Cieszy to, e do zawodw przystpiy wszystkie placwki dziaajce na terenie gminy. Dzie dziecka przynis kolejne atrakcje dla najmodszych, ajego zwieczeniem by turniej soectw wpice nonej, w ktrym bray udzia nieco bardziej wyronite dzieci. Po emocjonujcych zmaganiach, zwycizc okazaa si druyna soectwa Zawie Wielka, ktra pokonaa w finale rozgrywek Zwie Ma 3 do 1. Dzie pniej wga grali uczniowie szk podstawowych. W turnieju O Puchar Wjta zwyciyli pikarze zpodstawwki wZejwsi Wielkiej, wyprzedzajc Szko Pod-
stawow wSiemoniu ipodstawwk wynie. Najlepszym zawodnikiem turnieju uznano Dominika Maciejewskiego, a najlepszym bramkarzem okaza si Jakub Kaleta.
Europejski Tydzie Sportu 2012 zakoczy Festyn Rodzinny w Przysieku. Chocia pogoda w czasie imprez niejednokrotnie pataa figle organizatorom, to zainteresowanie
izaangaowanie mieszkacw jest sygnaem, e nie wyobraaj sobie oni przeomu wiosny i lata bez tego typu imprezy. (WT)

RZEKI
Drugi stopie bezpieczestwa

Marta Chojecka
Potna firma chce budowa na Wile drugi stopie i elektrowni wodn. Ci, ktrzy obawiaj si pknicia tamy we Wocawku si ciesz. Ale czy maj z czego?
wodnego na Wile. Wocawek jest gwnym zainteresowanym wtej sprawie - cae miasto jest bowiem terenem zalewowym. Zaledwie jeden polityk sprzeciwia si pomysowi, pozostali zgodnym gosem, ponad partyjnymi podziaami, dali nowemu projektowi swoje bogosawiestwo. Projekt Energa Wisa poprzedzony zosta pracami analitycznymi i badaniami wterenie midzy innymi inwentaryzacj rodowiskow, gdy zlokalizowany bdzie na obszarze chronionym Natura 2000. Intencj Grupy Energa jest, by projekt nie tylko wjak najmniejszym stopniu oddziaywa na rodowisko, ale rwnie zwiksza jego potencja. Dlatego projekt musi umoliwi wdrwk ryb, zapobiec erozji wgbnej w rzece oraz zapewni kompensacj wpywu inwestycji na rodowisko. informuje inwestor woficjalnym stanowisku dla mediw. Przeciwnikw budowy drugiego stopnia nie brakuje. Ekolodzy pisz listy otwarte i protesty, ale w zderzeniu z ekonomicznymi argumentami koncernu Energa, zyskuj niewielki posuch. Wspieraj ich ornitolodzy. Ich zdaniem ptaki maj w zwyczaju rozmnaa si na wilanych achach, a te z pewnoci znikn. Dodatkowo brzeg take nie pozostanie nietknity. - rodowisko naturalne ptakw moe zosta w powany sposb zachwiane opowiada Tomasz Kuziemkowski z toruskiego Ogrodu Zoobotanicznego. Ptaki w stresie poszukaj nowych miejsc lgowych, odlec wic std. Bdzie to powana strata dla rodowiska Doliny Dolnej Wisy.
Zapada decyzja olokalizacji drugiego stopnia wodnego na Wile. Eksperci koncernu Energa wskazali Siarzewo koo Ciechocinka jako najlepsze miejsce do budowy elektrowni wodnej. Niezaleni eksperci wtpi jednak, aby wnajbliszym czasie mogo do do rozpoczcia inwestycji. - Nie sdz by inwestycja wtym miejscu dosza do skutku - komentuje Prof. Marek Grze, hydrolog zUniwersytetu Mikoaja Kopernika w Toruniu, oraz konsultant naukowy przy wocawskim stopniu wodnym. - Drugi stopie wodny moe spowodowa nage osuszenie terenw wokolicach Ciechocinka. Inwestor twierdzi jednak, e lokalizacja jest zgodna z wymogami inie dostrzega jakichkolwiek przeciwnoci, ktre mogyby wpyn na zmian lokalizacji. - Miejscowo spenia oczekiwania w zakresie technicznym, rodowiskowym, hydrogeologicznym, erozji wgbnej, budowy geologicznej, warunkw fizjograficznych iochrony rodowiska, do dalszych prac projektowych budowy drugiego stopnia na Wile Energa mwi Beata Ostrowska, rzecznik prasowy Grupy Energa. Przedstawiciele koncernu Energa nie ukrywaj, e widz w krlowej polskich rzek potencja przede wszystkim do zarabiania pienidzy. W wypadku pierwszego stopnia wodnego koszty budowy przekroczyy dwukrotnie zapowiadan warto inwestycji. Cho wocawska zapora, dziki elektrowni, szybko na siebie
Ptaki, wyspy - znikn
Ma by dobra kasa
Niedoceniona Drwca
Marta Chojecka
zarobia, to drugi stopie wyceny jeszcze nie ma. A przynajmniej nie ma oficjalnie. - Oszacowanie kosztw izyskw na tym etapie przygotowania inwestycji jest niemoliwe informuj Jakub Dusza, przedstawiciel Energi. - Musimy poczeka na zakoczenie bada rodowiskowych, prac planistycznych i opracowanie projektu. Przekonujc do swoich planw dyskretnie wskazuj na tam we Wocawku, o ktrej wmediach regularnie pojawiaj si niepokojce informacje. Przy kadej fali powodziowej mwi si o zagroeniu przerwania tamy. Drugi stopie ma spraw pono wocawsk tam wesprze, ktra wedug niektrych specjalistw moe si przewrci pod naporem wysokiej fali. - Stopie wodny we Wocawku nie moe si przewr-
ci, bo on w jaki sposb ju ley. Wyobraenie ludzi na temat tego jak wyglda taka tama jest bdne komentuje profesor Marek Grze. Pierwszy stopie wystaje zaledwie 11 metrw ponad lustro wody. Gra odrugi stopie na Wile ma jednak nie psychologiczne, a biznesowe podoe. Z jednej strony atwo straszy widmem katastrofy po zerwanej tamie we Wocawku, a z drugiej argumentowa, e dziki turbinom wodnym pozyska si czyst energi. - Energia pynca z elektrownia wodnej jest bardzo atwa do uzyskania. Po prostu spuszczamy zbiornik, woda porusza turbin i mamy prd tumaczy prof. Marek Grze. - Elektrownia wodna osignie okoo 162 MW energii za jednym razem. A to tyle, ile jest
16 wiatrakw
w stanie wyprodukowa 16 wiatrakw. Dlatego produkcja tej energii jest taka atwa ipodana. Udzia Energi w produkcji energii odnawialnej w Polsce wynosi 13,6%. Przy okazji firma jest niekwestionowanym monopolist, jeli chodzi o elektrownie wodne w naszym wojewdztwie. Spka zgosia si do inwestycji sama. Koszty, jakiekolwiek by nie byy, przy energii produkowanej zodnawialnego rda bardzo szybko si zwrc. Wydaje si, e sprzymierzecami projektu s rwnie politycy. Marszaek wojewdztwa, Piotr Cabecki, przyj list intencyjny Energii w2009 roku. Przed wyborami parlamentarnymi w 2011 roku Modzieowy Orodek Opinii Publicznej Rafus pyta wocawskich politykw, co sdz na temat drugiego stopnia
Brak pomysu na wakacje? Wybierz si w podr Drwc

czysta woda pozwala na wystpowanie rzadkich ryb. Kajakarze wspominaj jednak malownicze przeomy rzeki. Wzdu koryta cignie si historia - niegdy Drwca stanowia granic pastwa krzyackiego, po ktrym pozostay warowne miasta inadgraniczne zamki. Na tych, co zdecyduj si spyn t rzek, czeka po drodze midzy innymi widok brodnickiego trjramiennego rynku, atake panorama zamku wGolubiu-Dobrzyniu. Dla kajakarzy dwie przenoski kajakw przy jazach w Lubiczu. Za Brodnic stalowy mostu nieczynnej ju kolejki wskotorowej. W pobliu wsi Smlniki, obok innego mostu jest przygotowane miejsce na obozowisko, skd mona si wybra na niedug piesz wycieczk do oddalonej o 3,5 km Szafarni. Tam atrakcj jest dworek i muzeum Fryderyka Chopina. Kompozytor spdza wSzafarni wakacje. Za Golubiem-Dobrzyniem Drwca wplata si w naturalny krajobraz. Pojawiaj si bystrza, oraz grone podwodne kamienie i gazy. Za przenosk w Lubiczu zaczyna si czysty i szybki odcinek rzeki, jednak nieco dalej napotkamy na przeszkody. Drwca poszatkowana jest przez spore drzewa, ktre zatarasoway koryto, tworzc naturalny prg. Najlepiej pyn z prawej strony, atwiej pokonywa tam napotkane przeszkody. W miejscu gdzie Drwca wpada do Wisy, wznosz si ruiny zamku, toczono o niego wprzeszoci krwawe boje. Spyw zakoczy mona na Wile. Najlepszym punktem jest miejsce przy Toruskim Klubie Sportowo-Tur ystycznym Budow l ani usytuowanym przy lewym brzegu. Pieszo czy kajakiem, moemy podziwia atrakcje, ktre przygotowaa dla nas historia albo natura. Drwca, cho niedoceniona, przyciga ku sobie coraz wicej turystw. Wycieczka wzdu jej koryta, to pomys na kilkudniow wakacyjn wycieczk.
Spokojna i bezpieczna, powiadaj, e idealna dla pocztkujcych kajakarzy. Jej rda tryskaj w pobliu miejscowoci Drwck, na terenie Wzgrz Dylewskich, wwojewdztwie warmisko-mazurskim. Przez kujawsko-pomorskie przepywa druga jej poowa, to unas jej wody zabiera Wisa. Dugo Drwcy to 253 km, jednak w granicach naszego wojewdztwa znajduje si okoo 100 km. Pynie od Pojezierza Brodnickiego do pooonej 6 km od Torunia Zotorii, gdzie znajduje si ujcie rzeki do Wisy. Pynie nurtem z reguy leniwym pord, jej

ZDROWIE
Uwaga: SOCE atakuje!

Monika Olender
Doradzamy, jak ochroni skr, wosy i oczy, aby opalanie byo przyjemne
przeznaczone do spukiwania s tylko kosmetykami regenerujcymi i wzmacniajcymi wosy. Na rynku istniej jednak specjalne mgieki i olejki ochronne, ktre naley pozostawi na wosach, kiedy wychodzimy na soce. One dziaaj bowiem podobnie jak kremy zawierajce filtry UV. Latem powinnimy wybiera produkty wycznie pielgnacyjne. Wszelkie lakiery oraz ele, w ktrych utrwalaczem jest alkohol, mog doprowadzi do przesuszenia wosw. Pieczenie, szczypanie, zaczerwienie lub uczucie suchoci i piasku pod powiekami to pierwsze objawy niebezpiecznego dziaania promieni sonecznych na gak oczn. Jak temu zaradzi? Po pierwsze, naley nosi okulary przeciwsoneczne, ale tylko z odpowiednim filtrem. Po drugie, podranione oczy naley nawila kroplami do oczu zpynnym filtrem UV. Osoby, ktre stosuj soczewki kontaktowe, powinny take wybiera tylko te, ktre posiadaj odpowiednie zabezpieczenie przed promieniami sonecznymi. Jednoczenie warto pamita, e soczewki nie zastpi okularw przeciwsonecznych.
Pikna opalenizna to prawdziwy wabik dla pci przeciwnej. Zanim wyjdziemy na soce, pamitajmy o uyciu kosmetykw ochronnych.
Marzenia o piknej opaleninie powracaj najczciej latem. Niestety promienie soneczne, ktre doskonale zmieniaj kolor naszej skry, s jednoczenie bardzo niebezpieczne. Kiedy wychodzimy na soce, zapominamy otym, e szkodzi ono szczeglnie skrze, wosom ioczom. Kosmetyki z filtrami UV naley stosowa zawsze przed wyjciem na soce. Niezalenie od tego czy spacerujemy po miecie, czy leymy na play. Osoby, ktre czsto ulegaj oparzeniom sonecznym, powinny wybiera kremy znajwyszymi filtrami, poniewa to wanie wich przypadku ryzyko powstania czerniaka jest szczeglnie due. Pamitajmy take przy tym, e naley smarowa wszystkie odkryte czci ciaa. To nieprawda, e wystarczy posmarowa tylko dekolt, barki, twarz oraz znamiona. Wszystkie kosmetyki przeciwsoneczne przestaj dziaa kilka godzin od aplikacji. Dzieje si tak, poniewa, pod wpywem wysokiej temperatury i promieni so-
Mrugaj do soca
necznych, trac swoj moc. Warto stosowa je zatem kilka razy dziennie im wicej, tym lepiej! Wybierajc kremy lub olejki do opalania, powinnimy zwrci szczegln uwag na: ich hipoalergiczno, odporno na pot i wod oraz ochron przed promieniowaniem UVA i UVB. Warto zwraca uwag take na warto SPF (Sun Protection Factor). Im wysz warto wybierze-
my, tym zapewnimy swojej skrze wiksz ochron podczas sonecznej kpieli. Pamitajmy take, e czerniak nie rozwija si tylko w znamionach. Bardzo czsto pieprzyk powstaje tam, gdzie rozwija si nowotwr. Jeli czerniak zostanie wykryty wczenie, to jest niegrony. Warto zatem regularnie bada znamiona doroli powinni poddawa si kontroli raz wroku,
dzieci raz w cigu trzech lat.
Wosy, ktre wystawimy na bezporednie dziaanie promieni sonecznych, trac swj poysk i kolor. Skutecznym sposobem zapobiegania temu jest zakadanie kapeluszy lub rozkadanie parasoli sonecznych. Pamitajmy, e wszelkie maski, szampony i odywki
Kapelusz zfiltrem
Sekret tkwi w masau

Monika Olender
Masa to najprzyjemniejszy sposb dbania o promienny i zdrowy wygld. Przekonaj si o cudotwrczej mocy dotyku
mini. Najistotniejszymi zaletami masau ujdrniajcego jest to, e zwiksza ukrwienie skry oraz spalanie tkanki tuszczowej. Pozwala pobudzi i ujdrni skr. Pomyl osobie Kolejny ciki dzie. Wpopiechu jesz niadanie i dopijasz kaw, a potem pdzisz do pracy? Najskuteczniejszym sposobem na stres, ktry pojawia niemal kadego dnia, jest chwila odpoczynku. Masa relaksacyjny zmniejsza, a nastpnie cakowicie redukuje napicie miniowo-nerwowe i psychiczne. Przywraca utracon energi, prawidowy rytm serca, waciwe krenie, a take pomaga w walce z bezsennoci. Podobne efekty przynosi take masa misami, ktry polega na tym, e specjalista ustawia na ciele rnej wielkoci misy, a nastpnie wnie uderza. Delikatne wibracje, w ktre wpadaj uderzane naczynia, pozwalaj rozadowa stres. Ten rodzaj masau peni take istotn rol wleczeniu migren oraz blw krgosupa. Na zdrowie Masa jest nie tylko przyjemny, ale przede wszystkim zdrowy. Leczniczy oddziauje na cay organizm, zmniejszajc napicie mini, a zwikszajc ukrwienie skry. Dziaa rwnie przeciwblowo. Prawidowy masa wykonuje si jednak seriami, gdy tylko wtedy przynosi on oczekiwane rezultaty. Najczciej stosuje si go w przypadku przewlekych chorb, dolegliwoci migrenowych, miejscowych blw zwizanych z wytonym wysikiem fizycznym, a take przy zamaniach iskrceniach. Pomaga zredukowa uciliwe skurcze ng, akobietom przynosi ulg w blach porodowych. Masa leczniczy zapobiega take wielu schorzeniom ima dziaanie profilaktyczne. Zawd zprzyszoci Jak si okazuje, rce to cakiem dochodowa cz ciaa. Uprawnienia do wykonywania zawodu masaysty daj dyplomy policealnego zawodowego studium medycznego, czy kilkutygodniowe kursy. Przykadowo, szans zdobycia niezbdnych kwalifikacji wregionie daje Studium Zdrowia przy Centrum Edukacji Dorosych wToruniu. Studium Zdrowia jest dwuletni szko policealn informuje Magdalena Masowska zCentrum Edukacji Dorosych. Zatrudniamy wysoko wykwalifikowan kadr pedagogiczn oraz wsppracujemy zwieloma instytucjami. Dziki temu moemy si pochwali wysok zdawalnoci egzaminw zawodowych. Due perspektywy rozwoju i znalezienia dobrej pracy maj take absolwenci fizjoterapii. Po ukoczeniu studiw wyszych, mog oni znale zatrudnienie w prywatnych i pastwowych instytucjach suby zdrowia, w gabinetach kosmetycznych, klubach sportowych, czy gabinetach odnowy biologicznej. Ze wzgldu na fakt, e zainteresowanie rnymi rodzajami masau cigle ronie, mog oni take otworzy wasny gabinet. Doradcy zawodowi przekonuj, e fizjoterapeuci i masayci s niezwykle atrakcyjni na rynku pracy.
Kadego dnia miliony ludzi zastanawia si, wjaki sposb zatrzyma czas, atake pikny imody wygld. To proste: masa wpywa na popraw zdrowia, a przy tym zapewnia dobre samopoczucie. W ostatnich latach wzroso zainteresowanie rnego rodzaju masaami. Specjalici s przekonani, e wynika to z tego, e w medycynie coraz czciej siga si po naturalne metody uzdrawiania. Masa moe uzupenia, bd niekiedy nawet zastpowa leczenie rodkami farmakologicznymi lub zabiegi chirurgiczne. Ponadto odpra, wpywa pozytywnie na skr iminie. Masa leczy ipielgnuje. Sylwetka do korekty Na pocztku lata pojawiaj si zwykle nowe kosmetyki wyszczuplajce, ujdrniajce i antycellulitowe. Czy rzeczywicie dziki balsamom uda si wysmukli sylwetk? O wiele bardziej skutecznym sposobem dbania o ciao jest masa odchudzajcy bd ujdrniajcy. Ten pierwszy zmniejsza ilo tkanki tuszczowej itoksyn worganizmie, ale take wzmacnia minie i stawy, osabione w wyniku nadwagi. Ponadto, jest skutecznym uzupenieniem wszelkich kuracji odchudzajcych, gdy zapobiega zwiotczeniu
zapisz si ju dzi i pa nawet 30% czesnego
Toruskie Technikum Informatyczne dla Modziey

zaprasza do klasy I

ZDROWIE
Stop miniakom!
Monika Olender
A psik, to tylko lato!
Miniaki to guzki macicy, ktre mona wykry podczas rutynowego badania USG
zawsze musz im towarzyszy dolegliwoci. Wikszo miniakw powstaje w sposb zupenie nieodczuwalny dla kobiety. Prowadz one jednak do utraty elaza worganizmie ianemii. Wyjtek stanowi tylko mae guzki, ktre nie osigny jeszcze rednicy 5 cm. Zdaniem wielu specjalistw wykrycie miniaka nastpuje zazwyczaj przypadkowo, podczas rutynowego badania USG. Jest to kolejny powd, dla ktrego kobiety nie powinny odkada kontrolnej wizyty uginekologa na pniej. Najczciej tylko due miniaki powoduj przykre dolegliwoci w postaci blu brzucha, plecw i ng. Nasilone miesiczki wystpuj tylko wtedy, kiedy mamy do czynienia zminiakiem podi nietrzymanie moczu. Warto zatem dokadnie obserwowa swj organizm. Im szybciej zauwaymy istotne zmiany, tym wiksze szanse, e przejmiemy kontrol nad chorob. Miniaki s szczeglnie niebezpieczne dla kobiet, ktre chc mie dziecko oraz dla tych, ktre s ju wciy. Coraz wicej kobiet podejmuje take walk z nimi, stosujc rodki farmakologiczne. Warto jednak pamita, e leki doustne umierzaj bl, przynoszc tylko krtkotrwa ulg. Inne rodki hamuj wydzielanie estrogenw i zmniejszaj objto miniaka nawet o poow. Jednak po zakoczeniu terapii guzki odzyskuj swoj dawn wielko, a niektre leki prowadz do tzw. menopauzy farmakologicznej. W przypadku miniakw, ktre powoduj silne dolegliwoci, naley podda si zabiegowi chirurgicznemu. Istnieje kilka metod pozbycia si guzw, ale najskuteczniejsz z nich jest operacja usunicia macicy, czyli tzw. histerektomia. Wikszo kobiet decyduje si jednak na inne, lejsze sposoby wyeliminowania uciliwego guza zmacicy. Kobietom, ktre ukoczyy 40. rok ycia doradza si czsto, aby braki progesteronu w organizmie, uzupeniay odpowiednimi preparatami w tabletkach. Ryzyko rozwoju miniakw jest take duo wiksze u pa wyjtkowo otyych.
Niezalenie od wieku kobiety zawsze pojawia si niepokj, gdy lekarz stwierdza obecno miniaka: natychmiast operowa czy moe jednak czeka? Statystyki dowodz, e problem dotyczy a 60% kobiet, ktre przekroczyy 40 rok ycia. Ginekolodzy potwierdzaj, e dla wikszoci ich pacjentek wiadomo o tym, e maj miniaka, jest zaskoczeniem. Trudno jednoznacznie stwierdzi, co powoduje powstawanie guzkw wmacicy. Tworz si one jednak najczciej, gdy w organizmie zaczyna brakowa progesteronu, czyli eskiego hormonu pciowego. Szybkie rozpoznanie mi-
Konsekwencje zdrowotne
Wraz z latem pojawiaj si alergie. Jak im zaradzi?

odraniona skra, czerwone izawice oczy oraz ciekncy nos to typowe objawy alergii. Na lato? Nie, na pylce drzewa itrawy. Trawy, pokrzywa, lipa, komosa, bylica czy szczaw to roliny, ktre pyl wanie w lipcu. Kiedy pojawiaj si pierwsze upay, to rwnoczenie nasilaj si uciliwe objawy alergii. Najbardziej dolegliwy jest katar sienny. Aby zmniejszy dolegliwoci zwizane z uczuleniem, powinnimy przyjmowa odpowiednie leki, ale take zadba owasny tryb ycia. Niezdrowa dieta, stres oraz przemczenie wpywaj niekorzystnie na samopoczucie alergika. Lato to idealny czas na poprawienie kondycji fizycznej. Uprawiany na wieym powietrzu sport dodatkowo zmniejsza dolegliwoci zwizane z katarem siennym. Najlepiej biega rano oraz wieczorem, kiedy stenie pykw w powietrzu jest stosunkowo mae. Najnisze jest ono jednak zaraz po deszczu. Wtedy moemy swobodnie spacerowa, biega oraz jedzi na rowerze bez wzgldu na por dnia. zawice oczy to prawdziwy problem dla wikszoci alergikw. Istnieje kilka sposobw, aby temu przeciwdziaa. Przede wszystkim naley zakada okulary przeciwsoneczne, ktre chroni oczy przed pykami. Warto wiedzie, e tusz do rzs dziaa na pyki jak pachta na byka. Co zrobi? To proste uywa, wtym okresie, henny. Najskuteczniejsze w walce z katarem siennym s owoce i warzywa bogate w antyoksydanty. Jednak osoby, ktre s uczulone na pyki brzozy, powinny zrezygnowa z surowych selerw, jabek imarchwi. Pod wpywem stresu iprzemczenia zwiksza si wraliwo nawet na niskie stenie pykw izanieczyszcze wpowietrzu. Aby temu zaradzi, wystarczy zrobi kilka przerw wpracy izadba oodpowiedni ilo snu. Warto take zainstalowa wmieszkaniu klimatyzator z filtrami pykw oraz pi codziennie jeden napj probiotyczny. (MO)
niaka jest bardzo wane, bo daje moliwo zastosowania odpowiedniego leczenia. Ze wzgldu na to, e guzki przybieraj rne rozmiary, nie
luzwkowym, czyli takim, ktry rozwija si w kierunku luzwki macicy. Innymi objawami pojawienia si guzka s take okresowe zaparcia
Przepis na kosmetyk
Prezentujemy kilka prostych sposobw na przygotowanie wasnych kosmetykw do codziennej pielgnacji ciaa
Z kminku, godzikw i masa rolinnego powstaj perfumy. Papryka, imbir irozmaryn dodawane s do balsamw. Halucynogenne zioa s skadnikami wielu kremw. Jak poczy naturalne skadniki w idealny sposb? Niektre preparaty nie tylko pielgnuj urod, ale take dobrze smakuj. Inne zawieraj skadniki, ktre pochodz zdomowych ogrdkw. Jeli kremy ze sklepowych pek niedostatecznie nawilaj skr, le si wchaniaj lub wywouj reakcj alergiczn, warto samodzielnie przyrzdzi krem, wykorzystujc naturalne i atwo dostpne produkty. Do przygotowania kremu potrzebne s skadniki, ktre powinny by dostpne w kadej aptece. Najpierw w odpowiednim naczyniu (na maym ogniu), musimy rozpuci maso kakaowe (30 g), lanolin (30 g) iwosk pszczeli (30 g). Wten sposb powstanie gorca masa, do ktrej naley doda maym porcjami, przygotowany wczeniej ipodgrzany napar zzi (350 ml) oraz oliw zoliwek (300 ml). Do naparu najbardziej odpowiednie s takie zioa jak pokrzywa, lipa czy rumianek. Niewielk ilo naparu naley wykorzysta take do rozpuszczenia w nim boraksu (0,5 yeczki). Nastpnie trzeba doda go take do kremu. Kiedy mieszanka zacznie wrze, naley zdj j zognia idokadnie ubija do otrzymania jednorodnej masy. Wtrakcie ubijania powinnimy doda po dwie krople witaminy A, D i E oraz yeczk gliceryny. Aby uzyska odpowiedni zapach, mona doda take kilka kropek olejku jodowego. Otrzymany krem trzeba odoy na jeden dzie, anastpnie przeoy do mniejszych pojemnikw. Produkt naley przechowywa wlodwce. W pielgnacji wosw szczeglnie skuteczne s dwa rodzaje olejw: jojoba zoty oraz kokosowy. Aby przygotowa olejow mask, naley odmierzy odpowiednio 25 g jednego z nich i umieci w miseczce. Warto doda take kilka kropel olejkw eterycznych: cedrowego, rumiankowego lub lawendowego. Wszystkie skadniki naley dokadnie wymiesza. Mask naley naoy na wosy, delikatnie wmasowa ipozostawi na okoo 15 minut. Nastpnie wetrze take szampon. Kiedy powstanie biaa emulsja, trzeba dokadnie spuka wosy. Aby przygotowa balsam do ciaa, potrzebnych jest 11 stoowych yek ekologicznej bazy balsamowej, 2 stoowe yki hydrolatu z nasion marchwi oraz 40 kropli olejku z nasion marchwi. Baz balsamow naley umieci wnaczyniu opojemnoci okoo 250 ml i doda do niej pozostae skadniki. Wszystko naley dokadnie wymiesza. Balsam najlepiej stosowa na wilgotn skr po kpieli. (MO)

FOTOREPORTA
Zdjcia Radosaw Rzeszotek
Szefowe spod Chemy

Radek Rzeszotek
wito K Gospody Wiejskich w Zelgnie w gminie Chema
VIP-y, jak to VIP-y. Krawaty, garnitury, pewny krok, spokojny wzrok, peen ogld sytuacji iumiech odpowiedni. Ale wstron kocioka zerkaj chtnie. Niby ukradkiem, jakby od niechcenia, ale jak tu nie uraczy si urkiem zapewne lepszym, ni ten zknajp wystawnych? Bo urek, to trzeba umie zrobi. W dobrej, wiejskiej kuchni na sztuczki nie ma miejsca. Kiebasa musi by swojska, woda czysta amietana od krowy, a nie ze sklepu. No imusi by kucharka, ktra surowym okiem dojrzy - czy chop zje szybko czy nie. Senator czy wjt, wszystko jedno. odek taki sam. W Zelgnie w gminie Chema spotkay si prawdziwe gospodynie. Na swoim wicie. Baby zjajami, co tych w portkach si nie boj - ani tych od niw, ani od Dolce Gabbana. Na ich doniach obrczki przyronite iwymite. Apalce spracowane, czerwonego lakieru adna nie nakada, tipsy oglday tylko na doniach crek. Oliwek na skrki uywaj do rzadko, akrem nawilajcy - jak zd... Nie kada impreza k gospody wiejskich jest taka sama. Kada ma swojego ducha, swj may region. Ten z okolic Chemy jest wyjtkowy - na pewno inny ni ten z obrzey Torunia. Mniej sztywny. Iniech taki pozostanie jak najduej. A paniom z KGW w Zelgnie za urek dla mnie imoich dzieci dzikuj. Pyszny by iniech zazdroci ten, co go nie sprbowa. Wiem, bo byem, jadem, piem, zapaliem...

ROLNICTWO
Poyczki dla samorzdw czekaj

V edycja Samorzdowego Programu Poyczkowego. Czy gminy z niego skorzystaj? Do wzicia 10 milionw zotych
wiejskich i wiejsko-miejskich zwykle nie pozwala na realizacj wszystkich inwestycji, dlatego warto szuka innej, pozabudetowej formy finansowania. Gminy biorce udzia w programie korzystaj z tego typu finansowania z uwagi na fakt, e ma ono preferencyjne oprocentowanie w stosunku do kredytw komercyjnych dodaje Marek Zagrski. - Wyjtkowo atrakcyjne s dla nich zazwyczaj poyczki na infrastruktur drogow, gdy nie ma wielu moliwoci pozyskania preferencyjnych kredytw ipoyczek na ten cel. W programie udzia bra mog wsie, ale take miasta do 20 tys. mieszkacw. Przy poyczce dla samorzdw nie paci si prowizji i dodatkowych opat. Moe ona zosta zacignita na sfinansowanie 100% wartoci zadania inwestycyjnego brutto. Jej maksymalna wysoko wynosi 1mln z. Poyczka, zgodnie zopini Centrum Zamwie Publicznych, moe zosta zacignita bez przeprowadzania przetargu.
Marta Chojecka
Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej ogosi nabr do V edycji Samorzdowego Programu Poyczkowego. Zainteresowane gminy i powiaty mog stara si o wsparcie finansowe na budow drg, zaopatrzenie wsi w wod oraz inwestycje wowiat. Dla gmin, ktre potrzebuj dodatkowego zastrzyku finansowego rozpoczyna si nabr wnioskw. Pula jak zapowiedziano w tegorocznej edycji konkursu to 10 milionw zotych. Oprocentowanie poyczek wyliczane jest na podstawie redniej wartoci wskanika WIBOR 3-miesicznego i obecnie wynosi 4,97%. Samorzdowy Program Poyczkowy kierowany jest do gmin ipowiatw, ktre planuj inwestycje zzakresu owiaty, zaopatrzenia wsi w wod, atake budowy oraz remontu
drg ipotrzebuj na to funduszy mwi Marek Zagrski, Prezes Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej (EFRWP). Niedugo EFRWP poda do wiadomoci list laureatw IV edycji programu. W ramach III edycji wybrano 13 zgosze,
wrd ktrych znalazy si gminy take te zwojewdztwa kujawsko-pomorskiego. Do tej pory Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej udzieli w ramach trzech edycji SPP poyczek na kwot ponad 20 mln zotych. Ograniczony budet gmin
Soneczna moc ma swoj cen

Czysta odnawialna energia pynie ze soca. Kolektory soneczne ma w domach coraz wicej Polakw
s potrzebne adne specjalne pozwolenia, aby zamontowa kolektory. -Kolektor soneczny najprociej mwic, to urzdzenie, zbierajce ciepo promieni sonecznych opowiada Micha Widuch z firmy Thornmann Eco, ktra zajmuje si sprzeda i montaem kolektorw sonecznych. Panele soneczne ustawione na poudnie nagrzewaj glikol, ktry oddaje swoj temperatur wodzie (ogrzewajc j) ischodzony wraca do panelu sonecznego tworzc wten sposb obieg zamknity. Systemy solarne mog oprcz podgrzewania wody, dogrzewa pomieszczenia przy pomocy kolektorw podczonych do ukadu centralnego ogrzewania. Urzdzenie to jest przeznaczone przede wszystkim do caorocznego dogrzewania domkw jednorodzinnych. Jeli zastosujemy je w obiektach, ktre nie s zamieszkiwane przez cay rok (domki rekreacyjne, dacze) skutecznie przyczyni si do obnienia ich zawilgocenia i powstawania pleni. W okresie zimy dogrzewanie soneczne podniesie temperatur wewntrz obiektu i bdzie chroni przed przemarzaniem cian. - To bardzo ekonomiczny system praktycznie ju od poowy marca do wczesnej jesieni moemy ogrzewa wod uytkow za darmo. Ponadto kolektory soneczne dziaaj rwnie zim, adni sonecznych wtym okresie nie brakuje. Tu znowu oszczdzamy, bo piecem dogrzejemy jedynie rnic - opowiada MiKolektory soneczne to nowy trend energetyczny. Energi ciepln wyprodukowan przez nie mona przeznaczy do ogrzewania wody uytkowej, pomieszcze albo podgrzewania wody w basenach. Prawidowo zaprojektowany system kolektorw sonecznych moe obniy koszty podgrzewania wody uytkowej o90 %, akoszty ogrzewania pomieszcze nawet o30-40%! Z bada wynika, e co wiele osb zainteresowanych kolektorami obawia si jednak, e ich monta oznacza zbyt du ingerencj w architektur budynku. W przypadku istniejcego ju domu zainstalowanie kolektorw oznacza przeprowadzenie orurowania przez wolny komin lub po elewacji. Co wane, nie cha Widuch. - Od 1 lipca mamy w swojej ofercie kolektory rwnie z15 letnia gwarancj ato oznacza, e wykonane s solidnie inie obawiamy si oprodukty z naszej oferty, ktre w 100% zostay wyprodukowane w Polsce. W kolektory warto inwestowa, jak w kade odnawialne rdo energii. Cena zestawu kolektorw sonecznych uzaleniona jest od iloci mieszkacw, dugoci instalacji i kilku innych czynnikw. Ale rednia cena to kwestia okoo 10-11 tysicy zotych bez dotacji. Dobrze zamontowana instalacja przez 20 lat bdzie chodzi jak wdniu jej uruchomienia pod warunkiem, e zostanie naleycie dobrana pod potrzeby klienta. Waciciel obiektu, ktry wybuduje system solarny z ywotnoci wynoszc wiele lat przyczyni si do wzrostu wartoci swojej nieruchomoci. Po upywie okresu zwrotu inwestycji, ktry bdzie si skraca wraz ze wzrostem cen energii (wedug rnych rde nawet o 30%), inwestycja zacznie przynosi inwestorowi wyrane korzyci. Wraz ze wzrostem cen energii zyski z systemu solarnego bd stale rosn. - Posiadamy istniejce instalacje w naszym regionie. Nasi klienci chtnie przedstawi zainteresowanym sposb ich dziaania proponuje Micha Widuch. - Wystarczy si z nami skontaktowa a podamy adres pod ktrym mona obejrze system solarny www.slonecznegminy. com albo 56 477 87 87.

ROLNICTWO
Globalne korporacje walcz o polski rynek rolny

Katarzyna Hejna
Czy Polska okae si tortem, ktrym podziel midzy siebie agrobiznesowe koncerny zajmujce si genetycznie modyfikowanymi organizmami (GMO)? Jeszcze w tym roku mog rozstrzygn si losy dwch wanych dla polskiego rolnictwa ustaw o nasiennictwie oraz o paszach. Rozmowa z dr Wojciechem Knieciem, socjologiem wsi z Uniwersytetu Mikoaja Kopernika w Toruniu.
narzuca nam ceny materiau, abardzo czsto rwnie rodki ochrony rolin wspdziaajce z rolin majc odpowiedni gen np. chronicy przed Roundup [silny herbicyd produkowany przez koncern Monsanto przyp. Aut.]. To jest pytanie oto, czy zgadzamy si by wielkie korporacje agrobiznesowe jeszcze bardziej kontroloway rolnictwo. W Polsce sytuacja jest otyle trudna, e mamy system oparty na gospodarstwach rodzinnych wprzeciwiestwie do krajw zachodnioeuropejskich. Tam te kwestie nie s tak mocno dyskutowane, bo wielkie gospodarstwa rolne ju od dawna s uzalenione od agrobiznesu. Takich globalnych koncernw jest zaledwie kilka. Natomiast mae gospodarstwa rodzinne nie podoaj opatom licencyjnym iich gospodarstwa zostan przejte. Rolnicy mog sami zdecydowa, czy kupi nasiona tradycyjne czy rolin transgenicznych. Oczywicie zawsze jest jaki wybr, przynajmniej teoretycznie. Ale w praktyce brakuje nam mylenia strategicznego, dugofalowego. I czsto ci, ktrzy kupuj te nasiona (czasem oferowane po cenach dumpingowych), potem budz si z rk w nocniku tak jak to miao miejsce wStanach Zjednoczonych. Oprcz tych kwestii pojawiaj si te przyrodnicze wprowadzenie GMO do ekosystemu powoduje nieodwracalne skutki. Takie jak np. wypieranie rodzimych gatunkw przez te transgeniczne bdce bardziej odporne na mrz czy chwasty. Dlatego te roliny daj dobry plon. Cho to te jest zudne. Zdarzao si ju, e uprawy GMO nie przynosiy spodziewanych, wysokich plonw, bo po pewnym czasie, i owady, ichwasty zaczynaj si na nie uodparnia. Tak byo z bawen w Indiach. Korporacje obiecyway, e jest odporna na wszystko, oprcz jednego insekta, ktry nie pojawia si tam latami. Ale gdy si pojawi, to zniszczy wszystkie uprawy. Rolnicy popeniali samobjstwa, bo zostali bankrutami. Czy nie okae si jednak, e polska bdzie skansenem, jeli nie bdziemy uprawia transgenicznych rolin? Nie jestem przeciwnikiem postpu w rolnictwie. Chodzi jednak o to, e jeszcze nigdy nie mielimy do czynienia z tak zmian. To jest rewolucja nie tylko technologiczna, ale ekologiczna i spoeczna. Dlatego musimy by szczeglnie ostroni. Dlaczego od tylko lat mamy sprzeczne stanowiska dotyczce tej kwestii, nawet wrodowisku naukowcw? Co jaki czas prezentowane s nowe, nierzadko wykluczajce si, badania. Fundowanie wyjazdw na konferencje, stay takie relacje midzy naukowcami zajmujcymi si badaniami nad genetycznymi modyfikacjami a agrobiznesowymi korporacjami s powszechne. To kwestia etyki. Tym bardziej powinnimy by ostroni, bo sami badacze nie maj jasnoci, co do bezpieczestwa tego typu rolin, ywnoci. Ta dyskusja mocno si upolitycznia. S naukowcy bdcy wojujcymi ekologami is tacy, ktrzy zostali przekupieni przez korporacje sprzedajce GMO. Czy te globalne korporacje lobbuj w zwizku z ustawami dotyczcymi GMO wpolskim parlamencie? Jak walcz onasz rynek? Monsanto ju od dawna to robi, ale to Avenits jest silniejsze w Polsce. Wystarczy przeledzi ostatnie przejcia firm nasienniczych wkraju iszybko okae si, e wacicielem najwikszych hurtowni nasienniczych jest Avenits aMonsanto powoli wpycha si na rynek. Te dwie korporacje rzdz GMO na wiecie. W Europie Wschodniej bardziej aktywne jest Aventis ni Monsanto, natomiast nie wyobraam sobie eby ta druga firma odpucia sobie tak wielki rynek jakim jest Polska. To dzieje si rwnie winnych krajach, np. wRumuni tam te firmy nasienne przejmowane s przez te dwie korporacje. Jakie moe by rozwizanie tej sytuacji, co mona zrobi? Obawiam si, e niewiele moemy zdziaa. W dobie globalizacji rzd polski nie ma szans wstarciu ztymi wielkimi korporacjami. One maj wietne lobby. Jeli udao im si to zrobi w Stanach Zjednoczonych, to Polska jest dla nich kwesti czasu. Sporo jednaka bdzie zaleao od konsumentw. Jeli rozwinie si wiadomy ruch spoeczny wok ywnoci produkowanej wsposb tradycyjny, to ci rolnicy si uratuj. Bdzie to jednak produkcja niszowa. Trzeba wic uwiadomi konsumentw, e maj wybr iswoimi codziennymi wyborami w sklepach decyduj o tym, jakie roliny bd uprawiane w Polsce.
W poprzedniej kadencji nie udao si uchwali nowych przepisw zwizanych z genetycznie modyfikowanymi organizmami. Dlaczego ta kwestia wci wzbudza tyle kontrowersji? Zrodzi si silny ruch spoeczny, ktry sprzeciwia si wprowadzeniu GMO do Polski ze wzgldu na negatywne dowiadczenia, ktre miay miejsce gwnie w Stanach Zjednoczonych. Pokazay one, e wprowadzenie GMO, to nie jest tylko kwestia zwizana ze zdrowiem. Nadal nie ma wiarygodnych bada, mwicych o negatywnym bd neutralnym wpywie takich organizmw. To trzeba obserwowa latami. Due obawy budz kwestie spoeczne, czyli np. uzaleniania producentw rolnych od korporacji sprzedajcych te nasiona. Jeli kupimy nasiona rolin genetycznie zmodyfikowanych, jestemy zobligowani do corocznego dokupowania materiau siewnego. I nie moemy, tak jak robi to tradycyjny rolnik, zostawi sobie materia siewny na przyszy rok. Bo jestemy zwizani zt korporacj, ktra

SPORT
Raj nie dla Flisaka, pieko dla Legii

Druyny z powiatu toruskiego zakoczyy rywalizacj ligow. Wiodo si im z rnym skutkiem
ro wostatnich kolejkach. Wynik punktowy jest zdecydowanie lepszy ni w ubiegym roku, co wiadczy o tym, e wszystko idzie wdobrym kierunku. Na uwag zasuguj przede wszystkim osignicia weterana i ywej legendy zespou Jarosawa Makiewicza, ktry pomimo upywu lat nie zatraca instynktu strzeleckiego. Wzakoczonych rozgrywkach pokonywa bramkarzy rywali 17 razy. Warto podkreli take dobr gr wwielu potyczkach 20-letniego pomocnika Dawida Bociana, ktremu udao si trafi do siatki przeciwnikw piciokrotnie. Na przeciwlegym biegunie tabeli znalaza si druyna z Chemy. Ju sytuacja zkoca roku 2011, kiedy swoj rezygnacj zoy dotychczasowy prezes klubu Rafa Lewandowski, nie napawaa optymizmem. Ale najgorsze przyszo w rundzie wiosennej. Druynie udao si zej z boiska jako zwycizca tylko jeden raz, kiedy w 17 kolejce pokonali na wyjedzie LTP Lubanie 2:0. Seria zawstydzajcych poraek spowodowaa, i widmo degradacji do okrgwki stao si faktem. Nie trzeba kibicom tumaczy, co znaczya dla druyny z Chemy porak z Cheminiank Chemno 2:7. A nie by to najwyszy wymiar kary, jaki spotka druyn Legii, bo wwyjazdowej potyczce zGromem Osie przegraa ona 0:8. Prowadzcy, przez wiksz cz sezonu, druyn trener Jerzy Smolarz, podda si po 20 kolejce i przegranej ze Startem Radziejw. Jego miejsce na awce trenerskiej zaj Dariusz Preis pikarz Legii itrener grup modzieowych. - Przejem druyn wkocwce sezonu wskazuje trener Preis. Tak naprawd to podjem si wyzwania tylko dlatego, e nikt inny nie chcia prowadzi ekipy seniorw. Czwartoligowego bytu nie udao si jednak druynie zachowa, a przedostatnim miejscem wtabeli inajmniejsz iloci strzelonych bramek wcaej lidze, take trudno si chwali. Marnym pocieszeniem jest, e ekipa Starta Radziejw prezentowaa si rozgrywkach jeszcze gorzej. Trudno by optymist przed nastpnym sezonem, bo druynie brakuje funduszy, a co za tym idzie trudno obudow
Tomasz Wicawski
W zupenie innych nastrojach rozgrywki IV ligi zakoczyli pikarze Flisaka Zotoria i Legii Chema. Pierwsi, przez wiele kolejek mieli realne szanse na awans do wyszej klasy rozgrywkowej. Drudzy, targani wewntrznymi problemami w zespole, w fatalnym stylu zostali zdegradowani do klasy okrgowej.
Makiewicz rulez!
Brak chtnych trenerw
Wkocowej tabeli czwartoligowych zmaga pikarze ze Zotorii uplasowali si na trzecim miejscu. Do awansu zabrako kilku punktw, jednak gra zespou wwielu potyczkach moe by dobrym prognostykiem na przyszo. Miejsce jest to samo, co rok temu, ale styl w jakim zostao osignite by o wiele bardziej efektowny. Dziewitnacie zwycistw w 30 meczach i 57 strzelonych bramek to statystyki mwice same za siebie.
- Sezon naley uzna za udany mwi trener Flisaka Zotoria, Maciej Broczek. Co prawda nie udao si wywalczy awansu do III ligi, ale szans na to stracilimy dopie-
Z ubianki do Rio de Janeiro?

Szkolenie modych adeptw hokeja na trawie jest znakiem firmowym Baaganw ubianka. Popularno tej gry zespoowej wrd modziey jest zadziwiajca, majc na uwadze pozycj dyscypliny w rodzimym sporcie. Jest dua szansa, e w kolejnych latach bdzie tylko lepiej. Bo sukces, zawsze przyciga kolejnych zapalecw. Karol nieek swoj przygod z hokejem na trawie zaczyna wanie w ubiance. Pod koniec maja zosta przez PZHT oficjalnie mianowany trenerem reprezentacji laskarzy. Z druyn zwizany jest jednak zdecydowanie duej. Do niedawna odpowiada za przygotowania reprezentacji do sezonu halowego. Jednak brak awansu do Igrzysk Olimpijskich w Londynie druyny seniorw spowodowa, e w kadrze musiay nastpi zmiany. Zwizek hokeja na trawie rozsta si z dotychczasowym trenerem Basem Dirksem, a misj przygotowania druyny do kolejnych imprez powierzono wychowankowi Baaganw i byemu graczowi Pomorzanina Toru. Nowy szkoleniowiec druyny narodowej jawi si jako osoba szalenie ambitna. - Wyzwania wyznaczaj kolejne turnieje, ktre obliguj nas do wzmoonej pracy mwi Karol nieek. Ju w sierpniu gramy w rozgrywkach Ligi wiatowej, gdzie musimy uplasowa si na jednym z pierwszych dwch miejsc, eby realnie myle o kwalifihalowym mistrzostw wiata. - W lipcu przeprowadzimy konsultacje krajowe - mwi o najbliszych planach druyny trener. Pierwsze mecze kontrolne rozegramy pod koniec lipca z druyn Walii. Na pocztku sierpnia bdziemy mierzy si ze Szkocj i Austri, a na sam koniec przygotowa zaplanowalimy starcie z druyn modzieow Malezji. Polacy, pod wodz trenera rodem z naszego regionu, wystartuj w rozgrywkach Ligi wiatowej w dniach 1419 sierpnia. Karol nieek wierzy w powodzenie swoich podopiecznych, mylc take o kolejnych wyzwaniach. Jako bardzo wan imprez dla przyszoci polskich laskarzy wskazuje mistrzostwa Europy grupy A, ktre zaplanowane s na nastpny rok. Przed polsk ekip nie lada wyzwanie zajcia miejsca w pierwszej szstce doborowo obsadzonego turnieju. Karol nieek nie uwaa, e mody wiek moe uniemoliwi mu dobr organizacj pracy czy dyscyplinowanie podopiecznych. - Gdy gralimy w halowych turniejach, niektrzy zawodnicy byli ode mnie starsi nawet o 5-6 lat i nie byo ad-
Polscy laskarze marz o olimpiadzie. Ma im w tym pomc Karol nieek, trener z naszego powiatu
nych problemw wskazuje szkoleniowiec. - Jeli czowiek przykada si do pracy i wymaga przede wszystkim od siebie, to zawodnicy odwdziczaj mu si szacunkiem. (WT)
kacji olimpijskiej do igrzysk w Rio de Janeiro w roku 2016. Trener ma wiadomo ogromu pracy, ktra go czeka oraz trudnoci wyzwania, jakiego si podj. Trzeba mie na uwadze rwnie fakt, i jest to bardzo mody, ale ju utytuowany szkoleniowiec. Pomimo tego, e ma 31 lat, to udao mu si w ubiegym roku zdoby z kadr srebrny medal
Fot. Nadesane
Fot. Filip Kowalkowski
Sukces bez awansu
zespou z aspiracjami. Modzi i niedowiadczeni pikarze (czsto juniorzy), co pokaza ten sezon, nie s jeszcze wstanie udwign odpowiedzialnoci. Na chwil obecn zesp nie ma nawet trenera. W Zotorii take ostronie wypowiadaj si o kolejnych rozgrywkach. - Wszystko zaley od tego, jak potocz si rozmowy ze sponsorami mwi trener Maciej Broczek. Po wstpnych rozmowach z zawodnikami wydaje si, e wszyscy bd chcieli zosta i nadal walczy dla klubu. Jarosaw Makiewicz, ktry pierwotnie mia zakoczy karier po tym sezonie, odoy decyzj ozawieszeniu butw na koku. Kibice Flisaka wierz, e w kolejnych rozgrywkach rasowy snajper, jakim bez wtpienia jest Makiewicz, nadal bdzie z tak regularnoci trafia do siatki. Aspiracje zespou uzalenione s od rodkw finansowych, ale mona przypuszcza, e druyna bdzie chciaa powalczy o awans do III ligi. Pikarze Legii musz walczy o powrt do IV ligi, co jednak nie musi by wcale proste.

Poza Toruń NR 04

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Poza Toruń NR 04

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Lipiec 2012 Numer 4

Specjalny dodatek dla rolnikw. Czytaj na str. 21-22

Jestemy na peryferiach kosmosu

O Krupniczej 22, o krakowskim dziecistwie 9 i ssiedzie Kisielu

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

Mieszkacy gminy Chema powitali lato z ryb w tle

Festyn cign do Zotorii mieszkacw gminy Lubicz. Cel by szczytny

Prestiowa nagroda za inwestycje ekologiczne

2 POZA TORU, lipiec 2012

fot. Aldona Mazurkiewicz

LIPCOWA KADROMANIA ROZSTRZYGNITA!

GRATULUJEMY! KADROMANIA Z POZA TORU

fot. Adam Nowacki

3 POZA TORU, lipiec 2012

PUP milczy lub odmawia

Podrczniki taniej kupi

Jak zdoby dodatkowe pienidze na wyprawk szkoln?

Telent z Nieszawki mistrzem Polski!

Fot. Blog Michaa Goasia

4 POZA TORU, lipiec 2012

Wiadomoci z gminy Chema

Edukacja ekologiczna w gminie Chema na pkoloniach

Tak byo rok temu. A w tym jak bdzie?

wito Ryby jesiotr powraca

turystyczno przyrodniczej. W menu nie mogo zabrakn potraw zryb wska-

dzie. Ogoszony zosta bowiem konkurs kulinarny na najsmaczniejsze rybie danie.

5 POZA TORU, lipiec 2012

Cakiem kulturalna koalicja CUK wybierze dla Ciebie najtasz

Jak zaoszczdzi na ubezpieczeniu samochodu

Raj dla mionikw rolek

nowoczesna stomatologia na najwyszym poziomie zapraszamy na bezpatn wizyt konsultacyjn

6 POZA TORU, lipiec 2012

Wiadomoci z gminy Lubicz

Rzut beretem, futbol i ksidz sdzi

Dawniej tak pracowali drukarze

Fot. Muzeum Papiernictwa w Grbocinie

Festyn w Zotorii jak zwykle przycign tum goci

Fot. Urzd Gminy Lubicz

Fot. Urzd Gminy Lubicz

7 POZA TORU, lipiec 2012

Biegiem przez region toruski

8 POZA TORU, lipiec 2012

Prestiowa nagroda dla gminy Obrowo - za konsekwencj w inwestycjach

Fot. Urzd Gminy Obrowo

Szkody na polach oszacowane

Pomoc w chorobie alkoholowej

Fot. Urzd Gminy Obrowo

Fot. Urzd Gminy Obrowo

9 POZA TORU, lipiec 2012

Jestemy na peryferiach kosmosu

10 POZA TORU, lipiec 2012

Dla uczniw ze Szkoy Muzycznej w Czernikowie

11 POZA TORU, lipiec 2012

Bajkowa lokomotywa odjeda w sin dal

12 POZA TORU, lipiec 2012

13 POZA TORU, lipiec 2012

14 POZA TORU, lipiec 2012

Mwi, e aktywizuj bezrobotnych

Pomoc dla tych wdoku

Procenty daj obraz

Kierunek dobrej przyszoci

Kto zda? Kto nie?

Technikum Renowacji Elementw Architektury w Zespole Edukacyjnym BLOK w Toruniu