NR 2 (8) LUTY 2013

ORGAN STOWARZYSZENIA PRZYJACI SZCZEBRZESZYNA

Luty
,,Luty podkuj buty Przysowie to naleaoby zmieni luty za cieple buty. Bo to przecie najzimniejszy miesic zimy. Zima jakby stana twarda, krzepka, potna. Zagwodzia na dobre przyrod pola, rzeki. Pomimo ciepych domw ludzie pokurczyli si w sobie. niegu wci przybywa. Jakby na koniec zimy kto z nieba wymiata resztki. Jednolicie cala okolica pokryta biaym caunem niegu. Z dwch stron opasana grami. Zza jednej gry , od wschodu, wychyla si niemiao blade soce, a niebawem, za drug gr, zachodzi mocne, czerwone, barwic un zachodu poudniowozachodni cz nieba. Znak, e jutro znw bdzie mrono. Porodku rwniny rozcigaj si ki, wioski, rdpolne zarola. A wszystko trwa w niezmconej ciszy, przykryte biaym obrusem niegu. Zima zagocia si u nas jak gdyby na stae.

Zgodniae ptactwo, nie znajdujc pokarmu, przeamujc strach zadomowio si w pobliu ludzkich obej. Wobec tej ptasiej biedy ludzie s wyrozumiali, hojni. Przy kadym domu jest ptasia stowka. W bogatym jadospisie kady ptak, wedug swojego upodobania, moe wybra stosowne jado. Dla sikorek wisz nie tylko skrki, ale cae kawaki soniny. Korzystaj z niej nie tylko sikorki, ale wrble, dzicioy. Karmniki s napeniane rnego rodzaju ziarnem, nasionami, owocami, a nawet kanar pojawia si w niektrym karmniku. Ostatnimi laty pojawiy si u nas sjki. W tym bogatym menu znajd take co dla siebie. Najsmaczniejsze dla nich s odzie. Prawdopodobnie ptak ten moe w swoim wolu pomieci 10 sztuk odzi. Nie wykorzystuje ich wszystkich od razu. Jako zimowe zapasy cz zagrzebuj w ziemi. Nie zawsze pamitaj, gdzie je ukryy. Z tego powodu, ostatnimi czasy notuje si duy wysyp siewek dbw. Ptaki te zjadaj te jabka, orzechy, drobne nasiona.

SZCZEBRZESZYN

CHRZSZCZ NR 2 (8) 3 (7)

Na dobre zadomowiy si u nas baanty. Co rano obserwuj, jak z ukrytej noclegowni w stron stowki u ssiada poda 15 osobnikw pci mskiej. Kurki trzymaj si z daleka. Jest ich o poow mniej, by moe korzystaj z innego karmnika. Przebywaj na naszym terenie take inne gatunki ptakw. Ale trzeba byoby znawcy ornitologa, by okreli ich nazw. Bardzo atwo si pomyli trudno rozrni np. szpaka od kosa, cho wiadomo, e szpak spdza zim w ciepym klimacie poudniowych Woch, ale wrci do nas latem, by sia spustoszenie wrd czereni i wini. Jednak w tym zimowym krajobrazie czego nam brakuje. Tych maych czarnych punkcikw na niegu stada kuropatw zagrzebanych w niegu. Tylko jedna z nich staa na czatach, by w razie zagroenia ostrzec stado, aby mogo odlecie w bezpieczne miejsce. Brak nam upionego pod wysok miedz zajca. Dzi inaczej patrzylibymy na zniszczone drzewka, cho kiedy zorzeczylimy zajcom: ,,oby wam te zbiska powypaday. Obecna cywilizacja powolutku niszczy zimowy (i nie tylko) krajobraz polskiej wsi. Drugi dzie lutego to od wiekw wito Matki Boej Gromnicznej. Wiele wrae wizao si z tym witem. Do dzi w kociele wicimy gromnice. Woskowe wiece s piknie przystrojone kolorowymi wstkami i gazk zielonego przybrania. S one zupenie inne od tych z mojego dziecistwa. Wtedy bya to gruba woskowa wieca opltana dugimi pasmami wkna lnianego, na znak podzikowania Matce Boej za ubiegoroczne zbiory lnu, a take proby o obfite urodzaje lnu w biecym roku. Drugi dzie lutego by bardzo wany. Obserwujc go mona byo wywnioskowa, jakie bd plony. W jaki dzie tygodnia wypadao wito, w taki trzeba byo sia len. Jeeli dzie okaza si pogodny, wiecio soce - len wyronie dostatecznie dugi, bdzie odporny na deszcz na grad i na burz. W przypadku dnia pochmurnego i ddystego, mona spodziewa si tego, co najgorsze. Z opowiada starszych ludzi wynikao, e w ten mrony miesic zgodniae wilki atakoway ludzkie obejcia, wycigajc z chlewni owce, prosiaki i mae cielta. I tylko Matka Boa, wiecc wiatem gromnicznym, chronia t ludzk chudob. Po Gromnicznej kurczyy si ju zapusty. Kurczya si te nadzieja dziewczyn na wyjcie za m w tym karnawale. I czsto si powtarzao: ,,po Gromnicznej pocauj mnie gdzie Jasiu liczny. Gromnica speniaa wan rol przez cay rok. Przy schorzeniach takich jak: ra, bl zbw,
2

wrzody, ble piersi, lekiem byy pasemka wkna lnianego, ktrym bya opasana gromnica. Z pasemek pobierano niewielkie iloci wkna, robiono z nich delikatn kul, kadziono na bolce miejsce i podpalano wiatem gromnicy. Palce kule unosiy si w powietrzu, a spalony popi spada na bolce miejsce. Po tym zabiegu ble jakby rk odj. W czasie letnich burz, silnych grzmotw, palc si gromnic stawiano w oknie wraz z obrazkiem Matki Boej, by uchroni dom od pioruna. Obrzd ten stosuje si w niektrych domach do dnia dzisiejszego. I na koniec ziemskiego ycia, kady dostaje, w zastyga ju rk, zapalon gromnic, by z jej wiatem odszed w zawiaty. W lutym przypada tusty czwartek. Z dziecistwa nie pamitam, aby cokolwiek kojarzono z tym dniem. Dopiero w latach szedziesitych ubiegego stulecia, zaczto kojarzy ten dzie z czym tustym. Gospodynie zaczy interesowa si przepisami na faworki. Moe to nieduy koszt lub atwy sposb wykonania sprawiy, e prawie w kadym domu zagniecione ciasto tuko si wakiem na stolnicy, a stawao si elastyczne i dobrze odchodzio od rk. Sposb wykonania dzi ju wszyscy znaj. A oto stary przepis: 3 tka, 1 yeczka masa, 1 yka octu, 5 yek mietany, szczypta soli,1/2 yeczki proszku do pieczenia, cukier puder do posypania, mki -ile wejdzie. Oczywicie smalec lub olej do smaenia. Zagniata si ciasto jak na pierogi. Pniej ta czynno z wakiem, z podsypywaniem nieduej iloci mki. Wakowane do cienko, krojone w pasy itd., po usmaeniu suto posypujemy cukrem pudrem. Do pczkw podchodzono z niechci. Tylko wprawna gospodyni potrafia je usmay, ale i tak byo im daleko do dzisiejszych. Po hucznych zapustach nastawa Wielki Post. Zaczyna si rod popielcow. Ludzi ogarnia nie tylko smutek, ale i strach przed godwk trwajc 40 dni. Wiara ludzi bya tak dua ,e nawet bez nakazw religijnych, sami zakadali jarzmo wstrzemiliwoci w zakresie iloci spoywanych pokarmw, nie mwic ju o pokarmach tustych. Dzi te zakazy s zagodzone. Mino wiele lat. Wyrosy nowe pokolenia, ktre nie syszay o tym lub wol o tym nie myle. Pozostay nam tylko 2 dni cisego postu: roda popielcowa i Wielki Pitek. Ale mamy jeszcze luty. Przed nami ostatnie dni karnawau, przed nami zabawy, przyjcia, spotkania towarzyskie. Wic cieszmy si, e znw moemy przey kolejny rok naszego ycia. Bogu niech bd dziki ! Stefania Krukowska

CHRZSZCZ NR 2 (8)

Zima
Zima do nas przyjechaa na biaym koniu saniami w ciepy kouch ubrana dzwoni dzwoneczkami Wnet si do roboty bierze okna w kwiaty maluje jeziora skuwa lodem a wiatr ze niegiem tacuje Niebo janieje gwiazdami skrzypi mrz pod nogami dzieci wielk rado maj e wreszcie z grki pozjedaj jeden na ywach mknie drugi woa, dogo mnie! trzeci lepi bawana wesoa zabawa bdzie do rana. 5. XII. 2012 Henryka Stadnicka Gaj Gruszczaski

Powstanie styczniowe na Zamojszczynie.

Powstanie styczniowe jako wyraz oporu przeciwko narastajcemu terrorowi ze strony rosyjskich wadz zaborczych w stosunku do Polakw zostao ogoszone manifestem 22 stycznia 1863 wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rzd Narodowy,a trwao do jesieni 1864 roku. Zasigiem objo tylko zabr rosyjski czyli Krlestwo Polskie oraz ziemie zabrane Litw, Biaoru i cz Ukrainy. Wiele ze stoczonych w powstaniu potyczek z rosyjskimi oraz kozackimi oddziaami miao miejsce na terenie Zamojszczyzny. Trwajce na ziemiach Krlestwa Polskiego niepokoje wewntrzne, w wyniku ktrych doszo do wybuchu powstania, ju w roku 1861 stanowiy dla zarzdzajcego w imieniu cara pastwem polskim namiestnika pretekst do ogoszenia stanu wojennego. W Archiwum Pastwowym w Lublinie w Zespole Akt Rzdu Gubernialnego Lubelskiego zachoway si dane odnonie restrykcji wynikajcych z nieprzestrzegania przepisw dotyczcych stanu wojennego, w ktrych czytamy: Na mocy rozporzdzenia Namiestnika Krlestwa oraz przepisw dotyczcych stanu wojennego podaje si do wiadomoci powszechnej, co nastpuje:

8/ Po godzinie 9 wieczorem nie wolno nikomu chodzi bez owietlonej latarki za wyczeniem wojskowych. 12/ Na pogrzebach mog si znajdowa tylko krewni zmarego. 13/ Zbieranie si tumne na cmtarzach [zapis zgodny z oryginaem]zabrania si. Ze zmrokiem cmtarze zamykane by powinny. 17/ Sprzeda na ulicach wszelkiego rodzaju drukowanych, litografowanych i pisanych broszur, hymnw i. t. p najsurowiej zostaje wzbronione. 18/ Tak samo zabrania si wystawiania na sprzeda w sklepach pod rygorem zamknicia takowych oznak aobnych , niezwykych rozmaitych ubiorw, konfederatek, czamarek, kontuszw, pasw, szarf i kokard w kolorach narodowych jako te guzikw, piercieni i szpilek z orami, lub z herbem poczenia Litwy z Polsk i. t. p. 20/ Po upywie 48 godzin od daty niniejszego ogoszenia zoon ma by w Policyi bro palna i sieczna, przez wszystkich mieszkacw utrzymywana za wyczeniem wojskowych oraz urzdnikw cywilnych do 5 klasy wcznie co take dymissyonowanych wojskowych i urzdnikw rossyjskich. Stranikw celnych, Konsumpcyjnych i Tabacznych i Konduktorw Pocztowych . Warszawa d. 2 (16) padziernika 1861 roku. W kolejnym rozporzdzeniu (z dat 6 (18) padziernika 1861 roku odnoszcym si do stanu wojennego czytamy m. in.: art. 6/ Za spnione doniesienie miejscowej Policyi o ukrywaniu si ludzi podejrzanych, za skrywanie ich rwnie jak i ludzi z faszywemi wiadectwami i bez adnych wiadectw, na koniec osb przez Rzd poszukiwanych ulegn Sdowi Wojennemu prywatne osoby i przeoeni klasztorw udzielajcy przytuek, rwnie najblisza miejscowa Policya lub Wjt Gminy. Powstanie wybucho 22 stycznia 1863 w Krlestwie Polskim i 1 lutego 1863 w byym Wielkim Ksistwie Litewskim, kilka dni wczeniej - 13 (25) stycznia). Namiestnik Krlestwa wyda rozkaz dzienny dla wojska, wedle ktrego naleao: Buntownikw, ktrzy bd ujci z broni w rku, sdzi na miejscu przestpstwa w drodze doranego polowego wojennego sdu, a wyroki mierci co do nich wydane, zatwierdza maj ostatecznie i wprowadza w wykonanie naczelnicy Wojenni Okrgw: Warszawskiego, Lubelskiego, Radomskiego , Kaliskiego, Pockiego i Augustowskiego. W miar nastpujcych potyczek i star z rosyjskimi i kozackimi oddziaami, a take udzielania, co byo rzecz zupenie naturaln,
3

CHRZSZCZ NR 2 (8)

pomocy powstacom, zaczy ukazywa si dodatkowe instrukcje, czy rozporzdzenia odnonie zachowa ludnoci cywilnej. Wiele zego dla powstacw czynili take podporzdkowani organizacyjnie wadzom zaborczym naczelnicy powiatw, burmistrzowie oraz wjtowie. W omawianym Zespole Akt zachoway si takie donosy: 1/ Raport Naczelnika Powiatu Zamojskiego, ktry donosi Gubernatorowi Cywilnemu Lubelskiemu co nastpuje: O stanie powiatu mam honor Janie Wielmonemu Gubernatorowi przedstawi nastpujce wiadomoci, ktre stosownie do Rezolucyi z dnia 9 (21) padziernika r. b 57490 (1634) jednoczenie zakomunikowaem naczelnikowi Zamojsko Hrubieszowskiego Wojennego Oddziau: Burmistrz miasta Szczebrzeszyna zaraportowa pod dniem 31padziernika/11 listopada 1408, e dnia 11 listopada r. b. okoo godziny 11 - tej rano powstacy komi w liczbie od 36 do 40 uzbrojeni w sztucery, paasze lub rewolwery, dobrze odziani tytuujcy si "Konnemi Strzelcami Obwodu Tarnogrodzkiego" przybywajcy [...] . Nadmienia jeszcze Burmistrz e 3 - ech ochotnikw z ktrych 2 - ch wocian niewiadomego nazwiska i pochodzenia i jeden tameczny mieszkaniec Konstanty Juwiakowski syn Antoniego zczywszy si z powstacami razem z niemi uszli. 2/ Raport Wjta Gminy Strzelce w Powiecie Hrubieszowskim z dnia 28 stycznia /9 lutego 1863 roku 15 : Mam honor donie, e w dniu 7 b. m. powstacy czasowo przebywajcy w miecie Dubience przybyli do wsi Strzelce w liczbie okoo 30 na koniach uzbrojeni w piki, paasze i dubeltwki, zawezwali do siebie wocian miejscowych, ktrym odczytali pismo drukowane opatrzone pieczci, ktre nazwali manifestem narodowym, nastpnie zniszczyli herb pastwa zawieszony nad Kancelary wjta Gminy i zabrawszy osiem koni wasnoci dziedzica bdcych udali si do Biaopola. nadmieniam przytem, e w terytoryum gminy pod samym miastem Dubienk znajduje si fabryka W sierpniu 1863 roku namiestnikiem Krlestwa mianowany zosta Berg, ktry poprzez swoje bezwzgldne dziaania przyczyni si do upadku powstania. Czy ludno naszego kraju wydawaa powstacw, trudno dociec, jeeli ju, to byway to sporadyczne wypadki, jak w przypadku tomaszowskiego felczera pochodzenia ydowskiego o nazwisku Godak, ktry noc z 30 na 31 stycznia 1863 roku donis do dowdcy twierdzy zamojskiej o wkroczeniu do Tomaszowa oddziau powstaczego,
4

w nastpstwie czego 5 lutego tego roku Rosjanie dokonali rzezi w Tomaszowie, mordujc 24 osoby. Schwytany w okolicy Tarnawatki Godak zosta powieszony na przydronym drzewie. By moe do podjcia takiej decyzji skonia Godaka nagroda, jak przeznaczono za "przytrzymanie" powstaca czyli zatrzymanie go do czasu, a nadjedzie oddzia rosyjski - wynosia ona od 3 - 10 rubli, zapewne w zalenoci od statusu powstaca (zwyky onierz, dowdca, szlachcic, wocianin). Dla zachowania "rwnowagi" wprowadzono take kary pienine dla tych wocian, ktrzy wiedzc o pobycie powstacw na danym terenie, nie zo stosownego doniesienia do wadz rosyjskich: Naczelnik Krlestwa znalaz susznym, aby od wocian, ktrzy bd dawa przytuek powstacom albo te nie donios o przebywaniu ich w swoich domach lub wsiach, cigan bya kara od 3 - ech do 10 - ciu rubli za kadego powstaca. Jednak adne rozporzdzenie, aden zakaz wadz zaborczych nie byy w stanie zgasi narodowego ducha walki. Byo to najwiksze polskie powstanie narodowe, spotkao si z poparciem midzynarodowej opinii publicznej. Miao charakter wojny partyzanckiej, w ktrej stoczono ogem ok. 1200 bitew i potyczek. Zakoczyo si klsk powstacw pomimo pocztkowych sukcesw. Kilkadziesit tysicy powstacw zostao zabitych w walkach, blisko 1 tys. straconych, ok. 38 tys. skazanych na katorg lub zesanych na Syberi, a ok. 10 tys. wyemigrowao. W grupie osb biorcych udzia w powstaniu na uwag zasuguj przede wszystkim dowdcy bez reszty oddani sprawie narodowego wyzwolenia, sami powstacy, ale rwnie osoby postronne udzielajce powstacom daleko rozumianej pomocy z likwidacj denuncjatorw . Miao to miejsce w przypadku Kazimierza Bohdanowicza, mieszkaca Maej Bukowej (obwd krasnostawski), ktry zabi denuncjatora i zdrajc Starczewskiego; 31 stycznia 1863 stycznia Kozacy pod dowdztwem Witkowskiego (Bidkowskiego?) zjawili si we wsi, by go pojma, wywizaa si ze stacjonujcymi w pobliu powstacami potyczka, w wyniku ktrej ci pierwsi musieli salwowa si ucieczk, Witkowski zosta ranny. W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku oddzia lekarza z Dubienki, Neczaja (z pochodzenia Rusina) liczcy 400 powstacw zaj Hrubieszw i zabra kas powiatow. Sam Neczaj zosta wzity do niewoli podczas ataku na folwark ulin (ok. 13 km na pn wsch. od Chema), a nastpnie rozstrzelany 22 lutego 1863 roku. C.d.n. Regina Smoter Grzeszkiewicz

CHRZSZCZ NR 2 (8)

W gr serca! Polska wstaje patriotyczna postawa w poezji i yciu Mieczysawa Romanowskiego Rocznica wybuchu Powstania Styczniowego jest jednoczenie okazj do uczczenia pamici bohaterw biorcych w nim udzia. Kada z postaci, zwizana z tamtejszymi wydarzeniami w jakim stopniu zapisaa si na kartach historii i z pewnoci zasuguje na odrbne opracowanie. Szczeglnym szacunkiem naleaoby otoczy tych, ktrzy za zryw niepodlegociowy zapacili ofiar wasnego ycia. Wrd powstacw, ktrzy w 1863r. podjli walk w imi wolnoci Ojczyzny, znalaz si Mieczysaw Romanowski. Urodzi si 12 kwietnia 1833r. w ukowie na Pokuciu w zaborze austriackim. Pochodzi z rodziny szlacheckiej herbu Boawola. By najmodszym z szeciorga dzieci Erazma, dzierawcy majtku rodziny Dzieduszyckich w ukowie i ukocinie oraz Agnieszki z Gowackich. W jego domu wan rol odgrywao patriotyczne wychowanie dzieci. Romanowski pocztkowo uczy si w domu. Od 3 ej klasy uczszcza do szkoy normalnej w Koomii, a od 1845r. do gimnazjum w Stanisawowie. W czasie Wiosny Ludw, 27 kwietnia 1848r., jako 14 -letni ucze gimnazjum wraz z przyjacimi wzi udzia w manifestacji przed domem znienawidzonego i uwaanego powszechnie za zdrajc radcy kameralnego w Stanisawowie, uawskiego. Do uczniw przyczyli si przechodnie, czynic przy tym wiele krzyku i haasu. W czasie wiecu pojawili si onierze, ktrzy prbowali rozpdzi zgromadzonych. W wyniku przepychanek doszo do tragedii. Starszy kolega Mieczysawa, Stefan Hoszowski zosta miertelnie przebity bagnetem przez jednego z onierzy. To zajcie wywaro na Romanowskim ogromne wraenie. Zrozumia czym jest walka i jakie konsekwencje ze sob niesie. W jego umyle zaczy rodzi si myli o wielkich czynach i powiceniu. Jednake przed modzieczymi zrywami powstrzymywali go rodzice. W wyniku napywajcych wieci o sytuacji na Wgrzech, postanowi przemieni marzenia w czyn i wiosn 1849r. podj bezskuteczn prb przedostania si na Wgry, aby wzi udzia w powstaniu. Tu przed granic zosta zatrzymany i powrci do Stanisawowa. Nauka nie sza mu najlepiej, czego dowodzi niezdany za pierwszym razem egzamin maturalny. Uwielbia natomiast jazd konno i polowania. Kontakt z natur, patriotyczne wychowanie, a take ch walki o wolno ojczyzny wyzwoliy w nim dusz romantyka i poety...

W kwietniu 1851r. napisa pierwszy wiersz zatytuowany Modlitwa Polaka na wiosn zaczynajcy si od sw: Ojcze! Ju wiosna znw nam powrcia, A z jej powrotem i nadzieje nasze, I znw zielono t ziemi okrya, W czystym powietrzu buja wolne ptasz. Po zdaniu matury wstpi na Wydzia Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Z pomoc hr. Maurycego Dzieduszyckiego otrzyma stypendium i rozpocz prac w Zakadzie Ossoliskich. Dziki studiom pozna tosame z jego pogldami rodowisko patriotyczno literackie. Debiutanckim dzieem Romanowskiego by poemat Chory wydany w 1854r. we Lwowskim periodyku literackim Nowiny. Od tego momentu utwory Mieczysawa zaczy pojawia si w Nowinach i Dzienniku Literackim. Najbardziej znanymi s: poemat mieszczaski Dziewcz z Scza (1861), Popiel i Piast (1862) tragedia nawizujca do utworw Sowackiego, Projekta (1860) i Wczoraj(1861) szkice powieciowe, w ktrych przedstawi swoje pogldy spoeczne, a take rozprawka O legionach polskich(1861). Wczesne dziea Romanowskiego powstaway w oparciu o twrczo Mickiewicza i Sowackiego. Najwiksz warto w jego dorobku literackim stanowia liryka patriotyczna. Wzywaa do walki, a nawet powicenia ycia dla ojczyzny. Przykadem jest popularna pie: Co tam marzy-fragment: Co tam marzy o kochaniu, O bogdance, o r rwaniu, Dla nas nie ma r! My jak ptacy na wdrwce Dzi tu, jutro na placwce Moe staniem ju. Od poowy 1862r. wszed w skad tzw. awy Lwowskiej, tajnego komitetu sterujcego obozem czerwonych w Galicji Wschodniej, zwizanym z Komitetem Centralnym Narodowym w Warszawie. Pod koniec tego roku stan na czele ekspozytury Komitetu Centralnego Galicji. 22 stycznia 1863r. doszed go rozkaz o wybuchu powstania. 2 lutego z 30 osobowym oddziaem modziey wyruszy w kierunku granicy z Krlestwem. Tu przed pjciem do powstania w licie do swojej siostry Jzefy zawar sowa () Najdrosza Jzieko! zy pisa mi nie daj a ja przecie id wypeni najwitszy obowizek, staj do boju za Polsk. W tej chwili odebraem list Twj i Ojca! O, Bg Wam zapa za to anio dobry zesa mi to.

CHRZSZCZ NR 2 (8)

Bd je nosi na piersiach, kdy si tylko obrc. Teraz, droga Jzieko, klka przed Tob brat, a Ty bogosaw Twego Mieczysawa. W licie z 1 lutego 1863r. zawiadamia o swej decyzji brata, piszc: Kochany Emeryku! W Koronie powstanie! Ruszamy w pochd. Przygotuj na to Rodzicw. Bogosaw mi wraz z Tw kochan on i mdlcie si za mnie. Emeryku drogi! uciskaj ode mnie Twoje dzieci, Tw on, poegnaj rodzin ca, wszystkich a wszystkich naszych Idziemy peni nasz powinno. Czytajc ten list zrb krzy, Emeryku! A dobry anio, gdziekolwiek bd zaniesie ten krzy na gow Twego brata. Tu po wyjciu ze Lwowa oddzia Romanowskiego zosta aresztowany przez policj. Po zatrzymaniu niedoszli powstacy zostali osadzeni w celach klasztoru karmelitaskiego we Lwowie. Dziki staraniom rodziny i przyjaci, 11 marca 1863r.Mieczysaw zosta zwolniony z aresztu. Przed ponown prb przekroczenia granicy nie mg odmwi sobie wyjazdu choby na kilka godzin do ukowa, aby poegna swoich najbliszych. Jego decyzja wprowadzia w domu rodzinnym wielkie przygnbienie. Nie mg wyzby si myli, e widzi wszystkich po raz ostatni. Pomimo wszelkich prb odwiedzenia go od zamiaru walki, otrzyma bogosawiestwo i wyruszy ponownie do Lwowa. Te wydarzenia odzwierciedlone byy we wczeniejszym wierszu Pie modej wiary, ktrym w 1861r. zachca do walki swoich przyjaci, a wwczas stay si rzeczywistoci. Oto fragment: W gr serca! Polska wstaje, Krwi obmyta z krwawych plam. Ucisna ludy, kraje Ludom rzeka: Pokj wam! Chwaa Panu! sugom czarta zgon! wita nasza idzie zasi tron! Z drogi cary! zbiry precz! Z polskim ludem Bg i miecz. Bg nad nami Z piorunami Z drogi cary! zbiry precz! W drugiej poowie marca poeta wyjecha ze Lwowa do Medyki i tam wstpi do tworzcego si oddziau [Marcina Borelowskiego] Lelewela. Ze wzgldu na prawnicze wyksztacenie i znajomo relacji spoecznych w Galicji zosta jego adiutantem i audytorem.
6

8 kwietnia 300 osobowy oddzia powstaczy wyruszy z Ry Ranieckiej w kierunku granicy, ktr przekroczy w okolicy Tarnogrodu. Na pewien czas Borelowski rozbi obz na skraju Puszczy Solskiej w pobliu Borowca. Czas od przejcia granicy do pierwszej potyczki z wrogiem wykorzysta na przygotowanie swoich onierzy do walki. 16 kwietnia na terenie zajmowanym przez powstacw pojawi si 1 000 osobowy oddzia rosyjski na czele z gen. Sternbergiem. Lelewel postanowi przyj bitw. Romanowski dosta przydzia jako dowdca lewego skrzyda. Sternberg wiedzc o przewadze liczebnej, postanowi zaatakowa powstacw, odcinajc im jednoczenie moliwo wycofania si w kierunku granicy. Bitwa trwaa do zmierzchu. Lelewel obawiajc si paniki w szeregach niedowiadczonych w boju onierzy, postanowi si wycofa. Po stronie rosyjskiej rwnie nakazano odwrt. Bitwa nie zostaa rozstrzygnita. W czasie starcia rozkaz o wycofaniu nie dotar do lewego skrzyda i cz zgrupowania pod dowdztwem Romanowskiego zgubia si w ciemnociach. Nad ranem Romanowski poleci odwie ciko rannych na teren Galicji, a nastpnie razem z oddziaami wyruszy w okolic Jzefowa. Wieczorem odnalaz gwne siy. Dwa dni pniej zgrupowanie przeszo w rejon wsi Kozaki, nieopodal miejsca, gdzie zostaa stoczona pierwsza bitwa. 24 kwietnia oddziay nieprzyjaciela pojawiy si pod Tarnogrodem. Lelewel postanowi ponownie przenie si pod Jzefw i tam rozbi obz. Tego dnia w okolic miasteczka przybyy dwie kolumny wojsk rosyjskich. Pierwsza pod dow. mjr. Ogolina nadesza z kierunku Tomaszowa Lubelskiego, druga pod dow. ppuk. Tomaczewa - od Zamocia. Siy rosyjskie skaday si z 4 rot piechoty z 2 dziaami, sotni kozakw i szwadronem dragonw. cznie okoo 600 onierzy. Siy powstacze byy o poow mniejsze. Okoo 15-tej po poudniu pady pierwsze strzay. Obz powstacw zosta otoczony z trzech stron. Wskutek przewaajcej siy wroga, a take zaskoczenia, Borelowski wyda rozkaz odwrotu, z tym e jedyny wolny kierunek przemarszu prowadzi na bagna. Do osony oddziaw Lelewel w ogromnym popiechu zorganizowa 70 ochotnikw, ktrzy mieli odpiera ataki Rosjan. Wrd nich by Mieczysaw Romanowski. C.d.n. Andrzej Harkot

CHRZSZCZ NR 2 (8)

Ocali od zapomnienia - cig dalszy

Stanisaw Nowiski, ps.Jawor Bra udzia w walkach obronnych pod I, Solcem nad Wis, w Lublinie, pod czn, Krasnymstawem i w lasach janowskich. Od 1939 r. czonek ZWZ i AK. Zajmowa si aprowizacj. By aktywnym i odwanym onierzem. Z bratem Edwardem uczestniczy w wysadzeniu mostu na rzece Por w okolicy Radecznicy. Wspdziaa z BCh w Soli i Hucie Krzeszowskiej, a take z oddziaem ,,Ojca Jana - ,,Konara. Bra udzia w akcji uwolnienia okoo 70 winiw w Bigoraju, w tym ,,Konara i prof. Erlicha w dniu 24 wrzenia 1943 r. Wacaw uk Bra udzia w wojnie obronnej 1939 r. W czasie okupacji dziaa w AK. Po wyzwoleniu, w sierpniu 1944 r. stworzy chr mski w swojej wsi Michalw, z ktrym wystpi na uroczystoci uczczenia pamici 162 mieszkacw wsi Kitw w gm. Suw, pomordowanych przez hitlerowcw podczas pacyfikacji wsi w dniu 11 grudnia 1942 r. Bazyli Balicki Absolwent z 1934 r., uczestnik ruchu oporu. Aresztowany w 1942 r. zosta osadzony w obozie Breslau Wrocaw, a nastpnie wywieziony do Paschingu k/ Linzu w Austrii na przymusowe roboty na kolei, ktre wykonywa do czasu wyzwolenia przez Amerykanw. Po odzyskaniu wolnoci, wsplnie z Andrzejem Nowakiem absolwentem z 1930 r., rwnie winiem, zorganizowali, w obozie Wegcheld na terenie Austrii, szko polsk dla dzieci od 6 ciu do 20 tu lat. Po wojnie zamieszka w Kanadzie, gdzie by aktywnym dziaaczem Polonii. Stanisaw Burda, ps. Burski absolwent z 1929 r. Jako oficer dowodzi IV kompani Batalionw Chopskich. Walczy pod Zaborecznem i R. Aresztowany w lipcu 1943 r. zosta rozstrzelany na Rotundzie w Zamociu. Stefan Podzik , ps. Wrzos Bra udzia w wojnie obronnej w 1939 r. Przeszed szlak bojowy od Narwi do wsi Aleksandrw w powiecie bigorajskim. Tam dosta si do niewoli, z ktrej zdoa zbiec i wrci do domu. Od listopada 1939 r. jako czonek ZWZ AK prowadzi dziaalno konspiracyjn w okolicach Szczebrzeszyna, Zwierzyca, Kosobud i Bondyrza. By czonkiem komisji egzaminacyjnej szkoy podoficerskiej AK. Od 25 lipca 1944 r. dowodzi oddziaem partyzanckim, operujcym w lesie w rejonie gajwki Krzywe (podlega ,,Norbertowi Jan Turowski). Oddzia ,,Wrzosa przyj zrzut trzech samolotw angielskich we Floriance w czerwcu 1944 r. Po wojnie represjonowany.

Jan Kobylarz Bra udzia w wojnie obronnej jako dowdca plutonu zwiadowcw cyklistw 39 pp. Po powrocie do Nowosielec k? Niska zosta czonkiem SZ.P., pniej jaklo dziaacz AK kolportowa tajne pisma: Szczerbiec, Walka oraz Walka o wolno. Prowadzi take tajne nauczanie koo Janowa Lubelskiego. Wadysaw Paszkowski Czonek ZWZ i AK. W stopniu kapitana bra udzia w Powstaniu Warszawskim. Po kapitulacji stolicy dosta si do niewoli niemieckiej. Po wojnie zamieszka w Anglii, gdzie uczc si, uzyska tytu doktora inyniera. W Londynie prowadzi biura projektowo inynieryjne wielkich budw m.in.: porty handlowe w Afryce (Libia, Tunis,) wysokie budynki w Londynie. Uczestniczy w zjazdach absolwentw. Aleksander Przysada

Terra Immaculata - Ziemia Nieskalana

Dnia 30 stycznia 2013 roku w auli Liceum Oglnoksztaccego im. Zamoyskich odbya si konferencja ekologiczna pt. Terra Immaculata - Ziemia Nieskalana, zorganizowana w ramach projektu Commenius Regio Uczenie si przez cae ycie oraz otwartej rody licealnej. Konferencja powicona bya edukacji ekologicznej, poruszaa wany dla rodowiska temat dziaa proekologicznych w naszym regionie. Wydarzenie uwietniy wystpienia zaproszonych goci... W konferencji uczestniczyli przedstawiciele Starostwa Powiatowego w Zamociu, Wyszej Szkoy Zarzdzania i Administracji w Zamociu, dyrektor i nauczyciele Zespou Szk Nr 2 w Szczebrzeszynie, Zespou Szk Drzewnych i Ochrony rodowiska w Zwierzycu oraz dyrektor i nauczyciele Zespou Szk Nr 1 w Szczebrzeszynie. Konferencj otworzyo wystpienie pani dyrektor Magorzaty Piat, ktra krtko opowiedziaa o dziaaniach zwizanych z projektem Commenius Regio. Pani Jolanta Kuszpyt przedstawia nowy projekt zwizany z przedsibiorczoci, w ktry zaangaowana jest modzie naszego Liceum. Uczennica Magdalena Sobczuk przewodniczca Parlamentu Dzieci i Modziey Wojewdztwa Lubelskiego opowiedziaa o Eurolekcjach, jakie niedawno odbyy si w naszej szkole.

CHRZSZCZ NR 2 (8)

Cz pierwsz spotkania zakoczyo wystpienie pani Agnieszki Pochodaj, ktra przedstawia relacj z pobytu delegacji polskiej w Schwabisch Hall w grudniu 2012 roku. Po przerwie mona byo obejrze prezentacje i wysucha wystpie zaproszonych goci. Przedstawiciele Stowarzyszenia Jestemy z Tob - Bd z Nami prezentowali przykady dobrych praktyk w dziedzinie odnawialnych rde energii. Pan Zdzisaw Strupieniuk Dyrektor Roztoczaskiego Parku Narodowego w Zwierzycu zapozna zebranych z prac orodka badawczego Roztoczaskiego Parku Narodowego w Biaym Supie. Na zakoczenie wystpi prof. dr hab. Bogdan Kocik pracownik Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie ktry opowiedzia o zrwnowaonym rozwoju, o odnawialnych rdach energii. Konferencj swoj obecnoci wzbogacili: pan Grzegorz Krl artyst malarz, ktrego fascynuje przyroda okolic Szczebrzeszyna i Roztocza, pan Zygmunt Krasny Prezes LGD Dolina Wieprza i Poru. Cao zakoczya degustacja zdrowej ywnoci. Kinga

Szkoa ukraiska w Szczebrzeszynie

Po powstaniu Republiki Ukraiskiej ( 9 stycznia 1918 ) i przyznaniu jej na mocy traktatu brzeskiego ( 9 lutego 1918 ) niemal caej Zamojszczyzny, wadze ukraiskie na przyznanych terenach przystpiy do szybkiego powoywania wasnej administracji i tworzenia ukraiskich szk. Uwaano, e takie szkoy, szczeglnie wrd ludnoci wiejskiej, wiadczy bd o wasnej tosamoci narodowej. Ministerstwo Narodowej Owiaty Republiki Ukraiskiej 16 marca 1918r. powoao organ administracji szkolnej na przyczonych terenach Lubelszczyzny pod nazw Komisariatu Narodowego na Chemszczynie, Podlasiu i Polesiu. Jego siedziba znajdowaa si w Kijowie, a kierowa nim Karpo Dmitruk. Mia on swoich zastpcw, ktrzy urzdowali w terenie ( ziemie Lubelszczyzny podlegay Tomaszowi Lesiukowi, ktry mia swoj siedzib w Biaej Podlaskiej). Komisariat Owiaty Ludowej szczegln uwag przywizywa do organizacji szk elementarnych (nine szkoy). Wynikao to z faktu zainteresowania takimi szkoami przez wikszo rodzin ukraiskich mieszkajcych gwnie na wsi. Przejto wic wszystkie placwki pracujce, ale starano si take uruchomi te, ktre z rnych powodw zawiesiy dziaalno w czasie wojny. Cay proces przejmowania i uruchamiania tych szk odbywa si wiosn 1918r.( zatrudnianie nauczycieli, przeprowadzanie zapisw uczniw).

Do wakacji zdoano na Zamojszczynie powoa 187 takich placwek: w powiecie hrubieszowskim 50 szk ( 38 nauczycieli ), w tomaszowskim 75 szk (118 nauczycieli ), w bigorajskim 31 szk ( 41 nauczycieli ). W zdecydowanej wikszoci byy to szkoy nisko zorganizowane, w ktrych pracowa tylko jeden nauczyciel, w innych z powodu braku nauczyciela zatrudniano tylko tzw. pomocnicze siy nauczycielskie bez adnego przygotowania, a w jeszcze innych brakowao w ogle nauczyciela i szkoa nie funkcjonowaa, ale istniaa w zestawieniach. Nieco inaczej wygldaa organizacja szk ukraiskich w powiecie zamojskim, gdzie zdoano powoa 51 takich placwek, w ktrych pracowao 79 nauczycieli, przy czym w Zamociu zatrudniano 12 nauczycieli (najwicej w caej Lubelszczynie). Szkoa ta miaa spenia rol wzorcowo doradcz dla caej Zamojszczyzny. Drug podobn placwk bya szkoa w Szczebrzeszynie, gdzie zatrudniono 4 nauczycieli. Byli to: awrentij Jewtuszenko, Nikoaj Makarenko, Nadieda Rutkowska, Aleksandr Sochaczewskij (wszyscy wczeniej pracowali w szkoach rosyjskich). Szkoa w Szczebrzeszynie bya jedyn tak w caej gminie i miaa ona charakter zbiorczy dla dzieci ukraiskich ze wszystkich okolicznych wsi (najblisze szkoy ukraiskie zorganizowano w gminie Zwierzyniec, we wsiach Kawczyn, Kosobudy, Supy, Toplcza, Turzyniec, Wywoczka). Wszyscy wymienieni nauczyciele za swoja prac otrzymywali wynagrodzenie w wysokoci 150 karbowacw i zrnicowany dodatek staowy za prac pedagogiczn wynoszcy od 10 do 20 karbowacw. Byy to uposaenia niskie, ktre nie wystarczay do utrzymania. Dlatego nieustannie wystpowali oni z prob o zapomogi pienine i zazwyczaj je otrzymywali. W celu waciwego przygotowania ich do pracy w szkole ukraiskiej, w miesicach letnich 1918 r. ( lipiec lub sierpie ) zostali oni przeszkoleni na specjalnych kursach, jak podkrelano, w zakresie ukrainizacji. Odbyway si one w Brzeciu, a zajcia prowadzono w twierdzy brzeskiej. Program takiego kursu obejmowa nauczanie literatury i jzyka ukraiskiego, histori Ukrainy oraz matematyk i geografi ojczyst, a take podstawy prawno-organizacyjne szkolnictwa. Nie wszystkie szkoy ukraiskie podjy normaln dziaalno. Wikszo z nich przez cay czas odczuwaa kopoty organizacyjne brakowao nauczycieli, lokali i wyposaenia.

CHRZSZCZ NR 2 (8)

W Szczebrzeszynie cigle nie mona byo zebra uczniw z przylegych wsi. Wszystkie nowo powstae szkoy ukraiskie ostatecznie zostay zlikwidowane w listopadzie bd grudniu 1918 r. Przejo je powstajce niepodlege pastwo polskie i zamienio na szkoy polskie, a pracujcym w nich nauczycielom odmwiono dalszego zatrudnienia. Sam Komisariat Owiaty Ludowej , ktry je nadzorowa, zosta zlikwidowany 9 lutego 1919 r. przez wadze ju Radzieckiej Ukrainy. prof. dr hab. Jerzy Doroszewski

Od redakcji : w naszej gazecie piszemy czsto

o ludziach, ktrzy wsawili si bohaterstwem podczas wojny lub powsta narodowych. Dzi proponujemy histori kobiety, ktr los podczas okupacji niemieckiej rzuci w nasze strony. Jej sto lat ycia to najczystszej wody bohaterstwo ycie dla bliskich, dla rodziny.

Janina Kubiak
Sto lat przeya nasza Babcia. To cay wiek, waciwie cay wiek XX. Przeya cesarza Franciszka, marszaka Pisudskiego, nie da jej rady Hitler i Stalin. Przetrwaa komunizm i rzdy wspczenie nam panujcych te na pewno przeyje. Jednak miaa nieatwe ycie, ale bya silna. Nigdy nie stracia wiary w Boga. Ta zawsze bya dla niej najwaniejsza. To wiara pozwalaa jej trwa i y. Wbrew trudnociom i przeciwnociom losu. Bya najstarsza z jedenaciorga rodzestwa dzi z nami jest jedna z czterech sistr. Braci ju wrd nas nie ma. S jej dzieci ale te nie wszystkie. Pochowaa dwie crki, podobnie jak i ma. ycie Babci powinno by dla nas przykadem i wzorem, jak y i by zwyczajnie szczliwym. Zawsze mwia, e najszczliwsze dla siebie lata spdzia w rodzinnej wsi, w Potworowie. Czsto wspominaa tamte czasy, gdy chodzia do szkoy, chodzia na zabawy, spotykaa si z przyjacikami, a przede wszystkim bya wrd swoich najbliszych rodzestwa i rodzicw. Mwic o tamtym wiecie, recytowaa taki wierszyk: Najmilsze mi byy godziny w mojej miej chatce, Bo tam yam wrd rodziny, przy ojcu i matce. Niemal cae ycie to ona dbaa o innych rzadko o siebie. W dziecistwie miaa tyle modszego rodzestwa, ktrym musiaa si zajmowa. Potem wysza za m a tam okazao si, e trzeba opiekowa si chor ciotk, a wkrtce pitk dzieci i teciem. Kiedy wybucha II wojna wiatowa bya mod 31 letni kobiet. Niewyobraalne jest, e na wygnaniu zostaa sama z trojgiem maych dzieci,
CHRZSZCZ NR 2 (8)

bo dwie najstarsze crki poszy ,,na sub, a ma zamknito w obozie. Niemcy zmusili starsze maestwo we wsi Bonie w powiecie zamojskim, aby przyjo ich do swojego domu, ale nie zapewnili im nic wicej. Nawet nie przyznano im kartek ywnociowych, jakie otrzymywali wwczas Polacy. Bya zdana wycznie na siebie, wdrowaa wiele kilometrw do Lublina, eby, handlujc, zarobi cho par groszy. Nigdy nie narzekaa. Po prostu tak trzeba byo. Tak po prostu Nie mylaa wtedy o sobie, jako o tej, ktrej byo najgorzej byli przecie inni. To ona nauczya nas szacunku i tolerancji dla innych narodowoci i religii. Ona pierwsza opowiadaa nam o okropnociach wojny, z alem wspominajc to, co Niemcy zrobili narodowi ydowskiemu. O tym jakim bya wwczas czowiekiem, wiadczy choby przyja, jak zwizaa j z jedn z mieszkanek wsi Bonie, pani Stanisaw FLIS a do jej mierci (pani Flis red.) pisay do siebie listy, opowiadajc o swojej doli i niedoli. Nauczya nas, e maestwo jest jedno, raz na zawsze. Jej nie zawsze byo usane rami. Ale nigdy o swoim Wadku nie mwia le, a do gowy nie przyszyby jej myli o rozstaniu. Trzeba umie y z drugim czowiekiem na dobre i na ze. Znale w nim to, co najlepsze i razem trwa. Jest naprawd niezwyk kobiet. Skoczya zaledwie trzy klasy szkoy podstawowej i do dzi pamita piosenki i wiersze, ktrych tam si nauczya. Duo czytaa znaa Bibli, klasyk polskiej powieci i mnstwo bani. Miaa gawdziarski, cudowny styl nawet jak opowiadaa zwyk histori, suchao si jej jak wspaniaej bani, Nigdy nie polubia telewizji, nudzia j. Tylko raz siedziaa z zapartym tchem i patrzya, gdy transmitowano pierwsz wizyt Jana Pawa II w Polsce. Miaa powiedzonka na kad sytuacj. Cokolwiek by si zdarzyo dobrego czy zego- ona zawsze znalaza odpowiedni do tego komentarz. Nie ma sprawiedliwoci na tym wiecie. Po takim trudnym yciu przecie po powrocie z wygnania musiaa wraz z mem wszystko zaczyna od nowa. Zostawili tyle rzeczy, a gdy wrcili, okazao si, e nie ma prawie nic niemal pusty dom i zagroda. I znowu cika praca w polu, chodzenie kilkanacie kilometrw na targ do Turku, wychowanie najmodszej crki. I po tak trudnym yciu nie przyszo jej na staro spokojnie i w radoci y w otoczeniu kolejnych pokole dzieci, wnukw, prawnukw i praprawnukw. Nawet wtedy najlepiej czua si, gdy moga by potrzebna. Obieraa ziemniaki, czasem zostawaa z dziemi, ktre bayby si zosta same.
9

Uratowaa dom przed poarem, bo na gazie zosta czajnik z wod, a wszyscy wyszli z domu. Nie wiadomo, jakim cudem zdoaa sama zej z ka, dotrze do kuchni i wyczy gaz. Bya przemarznita, lekko poobijana, ale szczliwa dziki niej dom si nie spali.

Mojego dziecistwa wspomnienie

W moim starym domu mieszka wiatr Otwiera sprchniae drzwi Dawne melodie gra Melodie mojego dziecistwa Wracam pamici do tamtych lat Rysuj twarze drogich rodzicw i dziadkw Poorane bruzdami od trosk I wiele twarzy tak bardzo mi bliskich Ssiadw, znajomych oni tu s Rozmawiaj, powietrze dry od ich gosw I stare radio wci gra Sysz ich kroki, To babcia Helena drepcze drobniutko Bo gowa ju nie ta i krci si I nagle haas w sieni To Wadek Krukowski wchodzi Szybkim krokiem z rubasznym umiechem I wci palcym si papierosem A za nim jak kula niegu Wpada uradowany Reksio Jest zimowe popoudnie W starym piecu wesoo trzaska Ponce drzewo, na krzele przy ogniu Siedzi babcia Gienia, zawsze spokojna I umiechnita, tylko jako od Raka Nikogo nie ma Opatulona w ciepy sweter Siedz przy zamarznitym oknie Przez may krek odgrzanej szyby Widz wyiskrzone niebo I czerwone soce jest ju nisko Nad Podborczem jak mawiaa babcia W nocy pewnie bdzie duy mrz Stanisawa Anna Krukowska

Pani J. Kubiak siedzi, druga od lewej pani Maria Kisiel Umiaa nas wychowa w szacunku dla drugiego czowieka. Tak bardzo, e dzi jej crka nie wyobraa sobie, e jej matka mogaby zamieszka w domu opieki. Tak naprawd nikt nie zdaje sobie do koca sprawy, jak bardzo jest to trudne. Dziki Bogu za to, e babcia ma Zosi i Janka. Widocznie musiaa ich mie. Kto lepiej zajby si ni dzisiaj? Gdzie miaaby lepsz opiek? A nie jest atwo patrze, jak odchodzi. Jak coraz mniej nas pamita. Jak ganie. Mam nadziej, e zapamitamy j i bdziemy o niej myle, i mwi. Kochamy ci Babciu! Ostatnie sowa powiem w imieniu wnukw, ktrymi si opiekowaa w ich dziecistwie, a jest ich naprawd wielu. Nie mogli mie lepszej Babci. Nie tylko si nimi opiekowaa, dawaa je. Ale bya wtedy, gdy byo im le, gdy si bali, gdy potrzebowali wsparcia. Dzikujemy ci za to wszystko. Za to, e jeste. Rodzina

10

CHRZSZCZ NR 2 (8)

Propozycje wydawnicze MGBP

Pierwsz z nich jest powie Lisy Jackson ,,Bez litoci. Od mierci ojca Juli przeladuj koszmary. Jej siedemnastoletnia siostra przeywa tragedi na wasny sposb, dorabiajc si obszernej kartoteki za narkotyki i kradziee. Pobyt w szkole dla trudnej modziey ma pomc jej wyj na prost. Ale Julia ma ze przeczucia. Co kryje si za ponurymi plotkami krcymi o szkole?

Jubileusz

W dniu 6 lutego 2013 roku o godzinie 10.00 w auli Zespou Szk Nr 1 im. Zamoyskich w Szczebrzeszynie odbyo si spotkanie autorskie z Pani Regin Smoter Grzeszkiewicz poetk, regionalistk, autork licznych publikacji historycznych, ktra w tym roku obchodzi 15 lecie swojej twrczoci. Pani Regina jest absolwentk Liceum Oglnoksztaccego w Szczebrzeszynie. Regina Smoter Grzeszkiewicz wydaa 25 prac w wydawnictwie prowadzonym przez Stowarzyszenie, w tym: siedem tomikw bardzo wartociowej, gbokiej, nioscej wane przesania poezji; dziewi opracowa wspomnieniowych i historycznych: dziewi wydawnictw sownikowych; jedno opowiadanie beletrystyczne pt. ,,Julka. Autorka drukuje swoje opracowania rwnie w innych wydawnictwach. W dniu jubileuszu chcielibymy Pani Reginie Smoter Grzeszkiewicz yczy duo zdrowia, szczcia i aby pasja tworzenia Jej nie opuszczaa. Czekamy z niecierpliwoci na kolejne Pani opracowania. Na spotkaniu promowane byy dwa najnowsze opracowania Pani Reginy: Sownik historii bibliotek i ,,Zniszczone dziecistwo Shy Keenan to Mieszkali w Szczebrzeszynie. wstrzsajca, prawdziwa opowie o traumatycznym R. dziecistwie. Shy Keenan ju we wczesnym dziecistwie poznaa, co to pieko na ziemi. Skrzywdzili j ludzie, ktrzy powinni kocha swoje dziecko i troszczy si o nie. Poniana, bita i gwacona przez rodzicw oraz opiekunw dziewczynka znalaza w sobie si, by przey. Po latach traumy postanowia zacz wszystko od nowa i wymierzy sprawiedliwo. Dzisiaj Shy pomaga skrzywdzonym dzieciom i ofiarom pedofilii upora si z demonami przeszoci. Zaoya fundacj z rzdem Wielkiej Brytanii, by chroni najmodszych.

Zapraszamy. M.G.Biblioteka Publiczna w Szczebrzeszynie

11

CHRZSZCZ NR 2 (8)

Pitnasty Przegld Teatrw Jasekowych

Wernisa wystawy fotografii Janusza 21 i 22 stycznia 2013 r. w Miejskim Domu Kultury, Kapeckiego
odbyy si prezentacje Pitnastego Przegldu Teatrw Jasekowych. Modzi artyci, dostarczyli gociom wielu pozytywnych wrae. Wystp rodzimych maych wykonawcw by z zadowoleniem przyjty przez wszystkich zebranych. Uczestnicy wystpw, zostali nagrodzeni przez Miejski Dom Kultury (pamitkowe dyplomy). Wykonawcy: Szkoa Podstawowa w Niedzieliskach w spektaklu Kolda na Ziemi, opiekun: p. Anna Piciurek, Przedszkole samorzdowe w Szczebrzeszynie w spektaklu Tak, to on jest Krlem opiekunowie: p. Ewa Kita, p. Anna Gaka, Szkoa Podstawowa nr 1 w Szczebrzeszynie, opiekun: p. Boena Korkosz, Koo Teatralne ze Szkoy Podstawowej nr 1 w Szczebrzeszynie w spektaklu Jezus Narodzi si nie tylko w Betlejem, opiekun: p. Joanna Paczyk, Szkoa Podstawowa nr 1 w Szczebrzeszynie w spektaklu Kolda na Ziemi , opiekun: p. Boena Kita, p. Jolanta Dubiel Szkoa Podstawowa w Wielczy w spektaklu Cud Betlejemskiej Nocy, opiekun: p. Anna Malinowska W tusty czwartek sala widowiskowa MDK zapenia si po brzegi. Powodem przybycia do Szczebrzeszyna tak licznych goci nie byy pczki, ale fotografie autorstwa znanego regionalisty Janusza Kapeckiego. Cho pczkw rwnie nie zabrako. Wernisa wzbogacia prezentacja multimedialna zdj ukazujcych najciekawsze zaktki Roztocza. Podczas uroczystego otwarcia wystawy gos zabra m. in. Starosta Zamojski Henryk Matej, ktry wrczy autorowi eksponowanych prac list gratulacyjny. Spord zebranych na sali goci wylosowano piciu szczliwcw otrzymali oni albumy "Skarby przyrody i kultury" ufundowane przez Lokaln Grup Dziaania "Dolina Wieprza i Poru". MDK Szczebrzeszyn

Chrzszcz miesicznik informacyjny Wydawca Stowarzyszenie Przyjaci Szczebrzeszyna Redakcja Zygmunt Krasny, Joanna Dawid, Mateusz Sirko Adres : 22-460 Szczebrzeszyn ul. Pl. T. Kociuszki 1 E-mail: sps@onet.eu Projekt rysunku Chrzszcza Monika Niechaj 12

www.chrzaszcz.com.pl