SEKTOR PUBLICZNY - zakres okrela konstytucja RP Obejmuje dwa podsektory: 1) Paostwowy administracja paostwowa, instytucje paostwowe, agencje paostwowe

e 2) Samorzdowy gmina, powiat, wojewdztwo i ich zwizki organizacyjno-prawne Zadania RB (sektora publicznego): 1) informacyjne rachunkowod budetowa i sprawozdania budetowe dostarczaj organom wadzy i administracji informacji o realizacji budetu. Sprzyja temu: Jednolita klasyfikacja dochodw i wydatkw budetowych Jednolity plan kont Jednolite sprawozdania budetowe 2) kontrolne dokumentacja, ewidencja ksigowa chroni mienie jednostek przed przywaszczeniem, zniszczeniem, marnotrawstwem 3) sprawozdawczo- analityczne rachunkowod budetowa i jej sprawozdania ustalaj, w jakim stopniu wykonano budet, jakie s przyczyny odchyleo wykonania budetu i stoj na stray dyscypliny budetowej Budet (sakwa, worek pienidzy): zasb pienidza plan finansowy dochodw i wydatkw (zestawienie dochodw kasowych i wydatkw kasowych) akt normatywny Akty prawne RB: ustawa o Rachunkowoci rozporzdzenie Ministra Finansw w sprawie szczeglnych zasad prowadzenia rachunkowoci w jednostkach budetowych, zakadach budetowych, gospodarstwach pomocniczych ustawa klasyfikacja budetowa rozporzdzenie prezesa GUS w sprawie sprawozdao budetowych Rb (sektor paostwowy) oraz Rb-s (samorzd) Rodzaje RB Zasadniczo rachunkowod budetowa jest zbliona do systemu rachunkowoci przedsibiorstw, ale cechy szczeglne budetu nadaj jej odrbn specyfik. W obrbie rachunkowoci budetowej wyrniamy 3 rodzaje: rachunkowod wykonania budetu paostwa i budetw jednostek samorzdu terytorialnego (gminy, powiatu, wojewdztwa) rachunkowod jednostek budetowych, zakadw budetowych, gospodarstw pomocniczych ewidencja podatku oraz niepodatkowych dochodw budetowych (podatki pobieraj urzdy skarbowe, zarzdy jednostek samorzdu terytorialnego) Wszystkie te 3 rodzaje rachunkowoci mog wystpid w wikszych gminach (g. miejskich). Urzd Gminy wystpuje wtedy w potrjnej roli: jako organ finansowy budetu gminy jednostka budetowa organ podatkowy W duych gminach mog to byd rwnie trzy odrbne ksigowoci. Gwny ksigowy budetu to: kwestor, skarbnik, kanclerz.

Przedmiotem RB jest: gromadzenie i wydatkowanie rodkw publicznych (wg zasady kasowej) ustalanie wynikw wykonania budetu (w postaci deficytw budetowych lub nadwyek budetowych) ewidencja dochodw, przychodw, wydatkw i kosztw (przychody i rozchody budetowe) ewidencja rozliczeo i rozrachunkw z kontrahentami (w ramach zamwieo publicznych) ewidencja inwestycji Szczeglne cechy RB (odmienne ni klasycznego przedsibiorstwa): 1) ze wzgldu na specyfik budetu wystpuj odmienne operacje gospodarcze i inna terminologia 2) nadrzdn zasad jest zasada kasowa (w przedsibiorstwie memoriaowa). Zasada kasowa zwizana jest z wykonaniem budetu i zamkniciem roku budetowego (kalendarzowego). Zasada ta mwi, e przychody uznaje si za zaistniae w momencie wpywu pienidza, a wydatki za dokonane w momencie rozchodu pienidza 3) wystpuje jednostkowy plan kont dla danej jednostki organizacyjnej 4) due znaczenie ma ewidencja analityczna w postaci tzw. rejestrw dochodw, wydatkw, kart, kosztw 5) przy dekretacji dokumentw ksigowych obowizkowe zastosowanie ma klasyfikacja budetowa (wskazanie tytuw prawnych) 6) ewidencja kosztw jest uproszczona, z reguy nazwy kosztw pochodz od nazw wydatkw 7) szczeglne znaczenie maj konta rozliczeniowe np. rozliczenie dochodw, rozliczenie wydatkw 8) ewidencja pozabilansowa jest bardzo rozbudowana (kartoteki zapasw, przedmiotw nietrwaych, zaangaowania) 9) cakowicie odmienny sposb amortyzowania majtku trwaego (amortyzacja nie jest kosztem i jest ksigowana jako fundusz na pokrycie amortyzacji lub przedmiot w momencie wydania do uytkowania, jest w 100% umarzany) 10) odmiennie s klasyfikowane rodki trwae np. zbiory biblioteczne, wyposaenie, eksponaty muzealne 11) prowadzenie ksigowoci wymaga mniejszej znajomoci przepisw podatkowych. Sektor budetowy nie jest patnikiem podatku VAT, zwolniony z podatku dochodowego 12) system sprawozdawczoci budetowej i raportowania jest bardzo rozbudowany (sprawozdania miesiczne, kwartalne, proczne, rdroczne, roczne) Sposoby organizacji budetw Budet (paostwowy, JST): 1) jednostki budetowe (rodki specjalne*) gospodarstwa pomocnicze 2) zakady budetowe 3) fundusze celowe *rodki specjalne, rachunek dochodw wasnych s to szczeglne formy organizacji budetu, prowadzone przez jednostki budetowe, ju nieistniejce. Byy to extra pienidze jednostki, ktre moga przeznaczyd wg zatwierdzonego wskazania. rodkiem specjalnym moe byd np. wynajem sali gimnastycznej w szkole, umieszczanie reklam w pasach drogowych. JEDNOSTKA BUDETOWA podstawowa, dominujca forma organizacji budetu.

wiadczy ona bezpatne usugi publiczne, ktre gwarantuje konstytucja. Nie moe pobierad dodatkowych pienidzy. Dziaa w oparciu o budet roczny. Na realizacj zadao publicznych otrzymuje rodki publiczne z budetu (dysponenta wyszego stopnia). Otrzymane rodki musi wydad zgodnie z zatwierdzonym planem. Niewykorzystane rodki musi zwrcid. Przykady jednostek budetowych: szkoa, komenda policji, prokuratura, sd, jednostki wojskowe, gmina, szpital zakady budetowe (szczeglnego rodzaju przedsibiorstwa) wiadcz odpatnie usugi publiczne o charakterze bytowym (gwnie materialne). S nastawione na osiganie zysku, mog i otrzymuj dotacje publiczne i maj obowizek wiadczenia usug po kosztach uytecznie spoecznych: - przedszkole - WOSIR/MOSIR - MKS, PKS,PKP - laboratorium analityczne - MZBM (Miejski Zarzd Budynkw Mieszkalnych) Gospodarstwa pomocnicze istniej tylko przy jednostkach budetowych. Maj dziaad jak przedsibiorstwa narybku: - warsztaty naprawcze przy jednostce wojskowej - pracownia krawiecka przy zespole szk - drukarnia przy urzdzie wojewdzkim Fundusze celowe (para budety) s to fundusze powoane do realizacji okrelonych celw i maj zapewnione odrbne obligatoryjnie rda finansowania (opaty, para podatki). Np.: - NFZ - Fundusz Pracy - Fundusz Alimentacyjny - Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Uzupenid! ...prawo do otrzymania pienidza publicznego i nie maj prawa do jego podziau (rozdysponowania). Otrzymuj pienidze na podstawie zatwierdzonych planw dochodw i wydatkw (budetw) np. szpital, sdy, szkoy, orodki sportu, kultury. Na wiecie istniej 2 systemy powizania budetu z jego jednostkami: 1) system budetowania brutto powszechny, popularny, dominujcy, w ktrym jednostki otrzymuj z budetu (dysponenta wyszego stopnia) rodki publiczne na swoje zadania (zadania wydatki). W tym systemie wszystkie uzyskane przez jednostki dochody nie mog byd przeznaczane na jej cele statutowe i musz byd bezwzgldnie odprowadzane do budetu. 2) system budetowania netto prbuje wzmocnid samofinansowanie i denie do osigania rentownoci (spenienie jednostek do dziaania jak przedsibiorstwa). Jednostki te powinny generowad zysk. Mog i z reguy otrzymuj dotacje budetowe na prowadzon dziaalnod. Wygospodarowanym zyskiem musz si dzielid dysponentem nadrzdnym w postaci: - odprowadzenia 50% zysku (gospodarstwa pomocnicze) - zwrot ponadnormatywu rodkw obrotowych (zakady budetowe) Klasyfikacja budetowa: 1. kryterium podmiotowe klasyfikacja resortowa - czci 2. kryterium przedmiotowe - dziay - rozdziay

3. kryterium rodzajowe - paragrafy Klasyfikacja budetowa ustawa, ktra suy do oznaczenia wg kodw przepyww pienidza w systemie budetowym. Wszystkie jednostki sektora finansw publicznych musz stosowad klasyfikacj budetow na etapie: sporzdzania planw finansowych (na przyszy rok) do biecej dekretacji dokumentw ksigowych do oznaczania symboli kont syntetycznych do sporzdzania sprawozdao budetowych do przestrzegania dyscypliny budetowej do analiz odchyleo od wykonania (nadwykonania) naoonych zadao publicznych Klasyfikacja budetowa zbudowana jest z: czci budetowych s to podmioty wystpujce w aktualnej strukturze politycznej budetu, ktre odpowiadaj w kraju za realizacj odpowiednich zadao publicznych. S to ministerstwa, rezerwy oglne, rezerwy na wypadki losowe dziay to rodzaje dziaalnoci gospodarki narodowej (PKD Polska Klasyfikacja Dziaalnoci, EKD Europejska Klasyfikacja Dziaalnoci) np. przemys, transport, handel rozdziay uszczegowione zadania w obrbie poszczeglnych dziaw paragrafy to najwaniejszy tytu prawny, ktry jest wykorzystywany w ksigowoci. S to konkretne 8-cyfrowe oznaczenia kodowe wprowadzane dla rodzajw dochodw budetowych (np. podatek dochodowy, dochody majtkowe, kary) i rodzajw wydatkw budetowych (np. wynagrodzenia, usugi materialne, dotacje)