ANNA PRZYBYLSKA

Wydzia Nauk Geogracznych iGeologicznych Uniwersytet im. A. Mickiewicza wPoznaniu anna.przybylska@amu.edu.pl

Przewidywanie aprognozowanie przyszoci przedsibiorstw turystycznych

sowa kluczowe: foresight korporacyjny, prognozowanie, kierunki rozwoju, przedsibiorstwa turystyczne streszczenie: Wpracy przedstawiono foresight korporacyjny jako narzdzie badania przyszoci na przykadzie Hotelu Twardowski wPoznaniu. Dla uzyskania caociowej wiedzy na temat moliwoci rozwoju hotelu, wyniki rozszerzono oelementarne badania zzakresu prognozowania, tak aby badaniu podlega og czynnikw izjawisk ocharakterze technicznym, ekonomicznym, atake spoecznym. Przedmiotem bada by hotel biznesowy, charakteryzujcy si indywidualnymi cechami, ktre s wznaczcy sposb zalene od warunkw panujcych wgospodarce, od przedmiotu dziaania ijego zakresu, atake od zaangaowania pracownikw. Przeprowadzone badania obejmoway nie tylko elementy wewntrzne przedsibiorstwa, ale rwnie wszelkiego rodzaju elementy zewntrzne traktowane jako swego rodzaju czynniki bezporednio oddziaujce na funkcjonowanie ikierunki rozwoju hotelu.

Foresight and forecasting the future of tourist enterprises

keywords: corporate foresight, forecasting, development directions, tourist enterprises abstract: e article presents acorporate foresight as atool for investigating future opportunities on the example of Hotel Twardowski in Pozna as acase study. To obtain acomprehensive information on the hotels development opportunities the results were extended to include basic forecasting methods so as to take into account some general factors and phenomena of atechnical, economic and social nature. e subject of the research was the hotel aimed at the business sector, characterized by individual features which are signicantly dependent on the general state of the economy, as well as on the eld and scope of its activity, and on the hotel employees
Foresight w praktyce zarzdzania przedsibiorstwem. Analizy i studia przypadkw Krzysztof Borodako, Micha Nowosielski (red.) Instytut Zachodni, Pozna 2012 by Instytut Zachodni, Pozna 2012

220

Anna Przybylska
commitment. e research included not only internal components of the enterprise, but also external elements treated as factors which exert adirect inuence on the functioning and development directions of the hotel

WPROWADZENIE

Popyt turystyczny charakteryzuje si nagymi zmianami kierunkw trendw, sezonowoci oraz wpywem takich wydarze, jak wojny ikatastrofy naturalne, ktre bardzo utrudniaj prawidowy proces prognozowania. Celem opracowania jest sformuowanie celw marketingowych przedsibiorstwa turystycznego, ocena ich stopnia realizacji oraz ocena oferowanych przez przedsibiorstwo produktw. Formuowanie celw marketingowych bezporednio wynikao zoceny sytuacji przedsibiorstwa turystycznego waspekcie czynnikw wewntrznych izewntrznych. Przedmiotem bada by hotel biznesowy wPoznaniu nie tylko na tle pozostaych obiektw noclegowych opodobnym prolu dziaania, ale rwnie na tle wszystkich czynnikw bezporednio lub porednio oddziaujcych na jego rozwj. Przeprowadzone badania obejmoway elementy przewidywania oraz prognozowania moliwych kierunkw rozwoju analizowanego hotelu.
PRZEGLD LITERATURY

Pierwsze prace dotyczce foresightu (rwnie tego korporacyjnego) byy prowadzone wlatach 70. ubiegego wieku iobejmoway wznacznym zakresie wszelkiego rodzaju prognostyczn dziaalno przedsibiorstwa. Jednak stosunkowo rzadko wyniki te byy publikowane wpostaci opracowa naukowych, co jednoczenie powodowao, e nie miay one zasadniczego wkadu wnauk. Dodatkowo foresight korporacyjny jest dotychczas najmniej znany i opisany wliteraturze (np. regionalny, technologiczny, naukowy) (Badecka, Skonieczny, 2009). Do najwaniejszych bada wzakresie foresightu naley zaliczy przede wszystkim prace ekspertw Unii Europejskiej, ktrzy wswoim

Przyszo przedsibiorstw turystycznych

221

Raporcie wykazali potencja, jakim charakteryzuje si foresight regionalny. Badania prowadzone przy wykorzystaniu narzdzia, jakim jest foresight miay charakter metodyczny oraz rozwojowy. Do pierwszej grupy naley przede wszystkim zaliczy prace: Burmeister, Neef, Beyers (2004) oraz Cuhls (2000). Na rynku polskim najwaniejszymi publikacjami ztego zakresu s: opracowanie Jasiskiego (2007) wzakresie badania przyszoci za pomoc tego narzdzia oraz artyku Badeckiej iSkoniecznego (2009), ktrzy wjasny sposb wskazuj metodyk przygotowywania foresightu korporacyjnego. Problematyk foresightu wzakresie przedsibiorstw zajmowali si ponadto: Rohrbeck (2012) oraz Heger, Rohrbeck (2012). Odrbn grup prac badawczych stanowi foresight specjalistyczne, np. Foresight Technologiczny nt for Podlaskie 2020. Regionalna strategia rozwoju nanotechnologii (Nazarko (red.), Ejdys (red.), 2011), foresight przedsibiorstw turystycznych Maopolski (Borodako, 2011), foresight sieci gospodarczych Wielkopolski (Wyrwicka (red.), 2010) czy te Narodowy Program Foresight Polska 2020 (2009). Jedynym syntetycznym opracowaniem wzakresie przewidywania kierunkw rozwoju turystyki jest opracowanie Borodako (2011), wpozostaych pracach badawczych turystyka traktowana jest jako poboczny element gospodarki. Wielu autorw, ze wzgldu na ma przewidywalno tych metod, wynikajc zwraliwoci rynku turystycznego na wszelkiego rodzaju zmiany wgospodarce, niechtnie wykorzystuje t metodyk. Pewne aspekty rozwoju turystyki wzakresie transportu na obszarach atrakcyjnych turystycznie podjto wopracowaniu Czyczuli (2007). Dodatkowo treci te zostay dosy obszernie poszerzone oaspekty inwestycyjne iochronne wzakresie infrastruktury turystycznej. Stosunkowo ciekawym ujciem foresightu turystycznego jest opracowanie dotyczce kierunkw rozwoju systemw satelitarnych waspekcie nowych technologii kosmicznych jako skoku technologicznego wsektorze transportu orbitralnego (Ryzenko, Bandurska, Kobierzycka 2007). Natomiast prognozowanie rozwoju turystyki zazwyczaj polegao na wykorzystaniu danych wtrnych, zbieranych czsto przez rzdy lub inne agencje. Ze wzgldu na charakter tych danych popyt turystyczny
Oce for Ocial Publications of the European Communities, Luxembourg, 2002.

222

Anna Przybylska

by zazwyczaj mierzony liczb turystw, cho kilku naukowcw traktowao wanalizach wydatki turystw jako rodek popytu (Song, Smeral, Li, Chen, 2008), (Athanasopoulos, Hyndman, Song, Wu 2011), (Song, Wi , Jensen, 2003). Dodatkowo woparciu ometody ilociowe oraz jakociowe zosta opracowany przez unwto podrcznik metodyczny prognozowania wturystyce (unwto, 2008). Swoistym rodzajem poczenia metod skadajcych si na prognozowanie iprzewidywanie byy badania przeprowadzone przez Yksel (2007), ktry wykorzystujc m.in. rednie ruchome, metod Holt-Winters, model arima wpoczeniu zpanelem eksperckim metod Delphi uzyska bardziej wiarygodne wyniki wzakresie prognozowania zapotrzebowania na usugi piciogwiazdkowego hotelu wAnkarze. Tak przeprowadzony proces prognozowania, ktry zintegrowa jednoczenie metody ilociowe ijakociowe, pozwoli na dostosowanie si przedsibiorstwa do zachodzcych zmian na rynku.
METODY BADA

Prawidowe okrelenie kierunkw rozwoju przedsibiorstwa turystycznego (inie tylko) musi obejmowa kompleksowe poczenie metod ilociowych oraz jakociowych. Jedynie synteza tych dwch podej pozwoli wskaza jasne iukierunkowane szanse rozwoju danej rmy. Bardzo czsto badania jakociowe s uzupenieniem oraz wyjanieniem tendencji, ktre s zarysowane na podstawie bada ilociowych. Przewidywanie iprognozowanie dla okrelenia moliwych kierunkw rozwoju przedsibiorstw nie dysponuje standardowymi, odrbnymi tylko dla siebie metodami bada. Ze wzgldu na procesy rzdzce wewntrz przedsibiorstw irelacje zachodzce pomidzy nimi aotoczeniem spoeczno-gospodarczym najistotniejsze wydaje si poczenie analizy otoczenia przedsibiorstwa, okrelenie przyszych trendw wzakresie rozpatrywanego dziau gospodarki oraz okrelenie moliwych scenariuszy rozwoju przedsibiorstwa. Ze wzgldu na ch ujcia moliwoci rozwoju przedsibiorstwa turystycznego waspekcie wielokryterialnym powyszy wachlarz metod poszerzono m.in. o: ocen prolu konkurencyjnego przedsibiorstwa ijego makrootoczenia, punktow ocen atrakcyjnoci przedsibiorstwa oraz sektora turystycznego, analiz

Przygotowanie foresight

Projektowanie foresight

okrelenie celu badania

Hotel Twardowski

Makrootoczenie

okrelenie kierunku rozwoju przedsibiorstwa krajowe

ocena prolu konkurencyjnego przedsibiorstwa

bezporednia konkurencja

studia literaturowe

analiza cyklu zycia obiektu turytycznego

ocena atrakcyjnoci sektora turystycznego

wybr metod badawczych

punktowa ocena czynnikw wewntrznych analiza kluczowych czynnikw sukcesu analiza interesariuszy analiza potencjau strategicznego przedsibiorstwa

analiza potencjau globalizacyjnego sektora turystycznego analiza otoczenia STEEP VL

Rycina 1. Schemat procesu badawczego wramach realizowanego projektu

Przyszo przedsibiorstw turystycznych

rdo: opracowanie wasne.

223

224

Anna Przybylska

kluczowych czynnikw sukcesu przedsibiorstwa oraz analiz potencjau strategicznego hotelu. Wykorzystane metody wzakresie prognozowania oraz przewidywania podzielono na: metody obejmujce analiz przedsibiorstwa oraz na metody obejmujce cae makrootoczenie (ryc.1). Mnogo wykorzystanych metod pozwolia na szczegowe okrelenie uwarunkowa regionalnych ikrajowych oraz organizacyjnych. Wykorzystane metody byy ponadto oparte na wykorzystaniu kierunkowej wiedzy ekspertw, wcelu okrelenia dugoterminowej strategii rozwoju przedsibiorstwa imiay za zadanie okrelanie punktw krytycznych dziaa wzakresie podejmowania decyzji owybranej strategii dziaania wodniesieniu do otoczenia spoeczno-gospodarczego. Ze wzgldu na szerokie spektrum wykorzystanych metod oraz uzyskanych wynikw wopracowaniu przedstawiono jedynie wybrane wyniki zbada.
CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU BADA

Hotel Twardowski naley do grupy hoteli biznesowych, czterogwiazdkowych. Usytuowany jest nieopodal centrum Poznania, zaledwie 1 km od autostrady A2 oraz 6 km od Midzynarodowych Targw Poznaskich idworca kolejowego Pozna Gwny (ryc. 2). Posiada 58 nowoczenie urzdzonych pokoi typu Classic (1- lub 2-osobowych) oraz 4 apartamenty, wtym luksusowy apartament prezydencki. Wszystkie pokoje s przestrzenne iklimatyzowane, wyposaone wazienk zprysznicem lub wann, wc oraz suszark do wosw, telefon, lodwk, radio, czajnik, szlafroki, telewizj satelitarn, telewizory lcd. Unikatowy klimat hotelu nadaj: ogrd zimowy, akwarium zrybami morskimi, Roma Bar oraz Music Pub. Hotel Twardowski posiada rwnie bogate zaplecze konferencyjno-bankietowe. Dysponuje 3 wielofunkcyjnymi salami, wyposaonymi wnowoczesny sprzt konferencyjny ocznej powierzchni ponad 240m dla 300 osb, usytuowanie na parterze daje elastyczne moliwoci aranacyjne. Dziki mobilnym cianom dziaowym sale mona szybko przeksztaci w 3 mniejsze przeznaczone do spotka lub szkole ocharakterze panelowym. Wsalach mona zorganizowa profesjonaln videokonferencj, a lmy lub prezentacje mog by wywietlane jedno-

Przyszo przedsibiorstw turystycznych Rycina 2. Otoczenie konkurencyjne Hotelu Twardowski

225

Legenda Hotel Twardowski Hotele 3*** Hotele 4**** 0 1 2 4 6 8 km

Opracowanie: Jacek Cielewicz.

czenie na 3 duych ekranach. Wszystkie sale konferencyjne wHotelu Twardowski s klimatyzowane, wyposaone wnowoczesny sprzt audiowizualny (m.in. wysokiej klasy rzutnik multimedialny), sprzt naganiajcy oraz szybkie cze internetowe. Gociom biznesowym zapewnia si kompleksow pomoc iobsug techniczn. Kada zsal posiada indywidualne wyjcie na hotelowy taras, afoyer hotelu stanowi dodatkowa przestrze konferencyjno-wystawiennicza. Ponadto oferuje gociom rwnie bezpatny dostp do Centrum Spa & Wellness, na terenie ktrego znajduje si kryty basen. Wokresie od 11.12.2008 r. do 30.06.2010 r. Hotel Twardowski realizowa projekt pt: Uruchomienie dziaalnoci czterogwiazdkowego Hotelu Twardowski dziki zakupom nowoczesnych urzdze iwyposaenia. Znaczce portale internetowe, prowadzce systemy rezerwacyjne ijednoczenie ocen warunkw zakwaterowania na terenie obiektw noclegowych, wskazuj jednoznacznie na bardzo dobre warunki

226

Anna Przybylska

panujce wHotelu Twardowski. Do elementw najwyej ocenianych zaliczono: czysto, personel oraz stosunek jakoci do ceny. Dosy duym osigniciem hotelu s wyniki rankingu Top 10 hoteli biznesowych, ktry zosta przeprowadzony przez serwis hotel.info. Zgodnie zwynikami prezentowanego rankingu, Hotel Twardowski uplasowa si na 2. miejscu wkraju. Powyszy ranking zosta przeprowadzony na podstawie oceny goci, brano gwnie pod uwag preferencje osb podrujcych subowo, dla ktrych wany jest stosunek jakoci do ceny. Wocenie uwzgldniano te tendencj do wybierania hoteli orednim ipodwyszonym standardzie, dlatego caociowej ocenie podlegay hotele 2-, 3-, 4-gwiazdkowe (cznie z4,5-gwiazdkowymi). Kolejnym sukcesem obiektu okazay si wyniki Best Hotel Award 2011, wktrym Hotel Twardowski zaj rwnie 2. miejsce wkategorii: Premiera roku. Konkurs zosta przeprowadzony przy wsppracy Global Hotels & Travel oraz rezerwuje.pl.
WYNIKI BADA

Aktualna strategia marketingowa przedsibiorstwa, jakim jest Hotel Twardowski jest cile powizana zpanujc koniunktur na rynku turystycznym. Do gwnych jej elementw zaliczono przede wszystkim: agresywn polityk cenow na portalach sprzedaowych (np. Booking), podpisywanie umw korporacyjnych oraz znaczn liczb pracownikw zatrudnionych wdziale sprzeday. Wramach przeprowadzonej analizy warunkw rozwoju przedsibiorstw noclegowych wPolsce dokonano oceny wpywu czynnikw: spoecznych, technologicznych, ekonomicznych, ekologicznych, politycznych, prawnych, przyrodniczych oraz systemu wartoci na moliwoci rozwoju przedsibiorstw hotelowych. Badanie zostao przeprowadzone wdwch etapach. Wpierwszej kolejnoci dokonano oceny wymienionych czynnikw whotelach znajdujcych si na terenie wojewdztwa wielkopolskiego. Porwnano j zwynikami Hotelu Twardowski. Ze szczegowej analizy wynika jednoznacznie, e
Konkurs obejmowa rwnie wszystkie obiekty noclegowe zlokalizowane na terenie Polski.

Przyszo przedsibiorstw turystycznych

227

wyniki przedmiotowego hotelu nie odbiegaj od oceny uzyskanej na podstawie przeprowadzonych bada wWielkopolsce. Do grupy czynnikw, majcych najwiksze znaczenie dla rozwoju bazy noclegowej, jednoznacznie zaliczono czynniki ekonomiczne oraz przyrodnicze. Wrd czynnikw ekonomicznych mona rozrni dwie grupy: czynniki zewntrzne, niezalene od przedsibiorstw turystycznych, np. dochd potencjalnych turystw, poziom zamonoci spoeczestwa, zwikszenie siy nabywczej Polakw, silny wzrost znaczenia turystyki biznesowej wwojewdztwie, oraz czynniki wewntrzne zalene od przyjtych przez przedsibiorstwa kierunkw rozwoju, np. umiejtno ich pozyskiwania funduszy krajowych iunijnych na rozwj dziaalnoci turystycznej, posiadanie wasnych rodkw nansowych przez przedsibiorstwo oraz znajomo rnych form nansowania przedsibiorstwa. Dosy istotnymi czynnikami, majcymi bezporedni wpyw na kierunki rozwoju ioglne moliwoci przedsibiorstw s: inacja, wahania kursw walut oraz kryzys globalny, ktry bezporednio wpywa na uktuacj popytu. Wysoka ocena wystpujcych walorw przyrodniczych zarwno wHotelu Twardowski, jak iwinnych hotelach wwojewdztwie wielkopolskim wskazuje jednoznacznie na ogromne znaczenie sytuowania tego rodzaju przedsibiorstw wokolicach atrakcyjnego rodowiska przyrodniczego zwystpujcymi zbiornikami wodnymi, nadajcymi si do uytkowania rekreacyjnego. Analiza wykazaa ponadto, e system wartoci przyjmowany przez polskie spoeczestwo odgrywa istotn rol wpodejmowaniu decyzji nie tylko opodry, ale rwnie wwyborze destynacji. Za kluczowe czynniki uznano: wzrost motywacji do uprawiania turystyki, wieksz popularno turystyki jako formy wypoczynku, jako wypoczynku, jak rwnie wzrost poziomu zaufania spoecznego do przedsibiorstw brany turystycznej. Wramach przeprowadzonej punktowej oceny atrakcyjnoci sektora usug turystycznych dokonano analizy szeregu czynnikw iich wpywu na moliwoci rozwoju przedmiotowego sektora. Wykonana analiza obejmowaa dwa aspekty czasowe teraniejszo oraz perspektyw 5 lat. Perspektywa picioletnia zostaa przyjta ze wzgldu na dynamik zmian wzakresie usug turystycznych oraz ogrom czynnikw majcych bezporedni wpyw na ten sektor gospodarki.

228

Anna Przybylska

Mimo stwierdzonej znacznej dynamiki wzakresie obsugi ruchu turystycznego zbada wynika, e tylko nieznaczna cz zjawisk bdzie miaa zasadniczy wpyw na kierunki rozwoju przedsibiorstw turystycznych. Ponadto wpicioletniej perspektywie czasowej rola tylko piciu czynnikw zmieni swoj wielko oddziaywania. Do najwaniejszych czynnikw wpywajcych bezporednio na wielko rynku docelowego oraz sposb dotarcia do klienta zaliczy naley zmiany technologiczne wzakresie systemw rezerwacji oraz pozostae usugi innowacyjne wturystyce poszerzajce jej ofert. Kadra kierownicza hotelu zauwaa ponadto, e zwiksza si te poziom kompetencji kadry sektora turystycznego. Do zakresu uznawanych kwalikacji naley dooy umiejtnoci oraz kompetencje, gdy to one bd gwnym czynnikiem rnicujcym rynek turystyczny. Jedynym czynnikiem, ktry zosta wskazany przez ankietowanych jako ten, ktrego znaczenie dla funkcjonowania przedsibiorstw spadnie, to wsppraca. Uzasadnienia dla takiego przekonania naley oczywicie szuka we wzrocie liczby przedsibiorstw turystycznych, atym samym wrosncej konkurencji pomidzy nimi. Kolejne etapy badania dotyczyy analizy strategicznej przedsibiorstwa wzakresie wewntrznego funkcjonowania oraz zachowania wobec konkurencji. Wczeniej przeprowadzone analizy skorelowano zwynikami szczegowej analizy tows, odpowiadajc jednoczenie na pytania: czy zidentykowane zagroenia osabi hotel? czy szanse wzmocni potencja hotelu? czy zagroenia wzmocni saboci hotelu? czy szanse hotelu pozwol przezwyciy saboci? czy zidentykowane siy pozwol wykorzysta szanse? czy saboci hotelu nie przeszkodz wwykorzystaniu szans? Wykonana analiza wykazaa, e do najsilniejszych stron hotelu naley zaliczy: wielko sal konferencyjnych,
Metoda analizy strategicznej suca do badania otoczenia organizacji oraz analizy jej wntrz. Pojcie tows Analyse jest rwnoznaczne zpojciem analizy swot lecz wg wielu badaczy akronim angielskich sw: Threats (zagroenia wotoczeniu), Opportunities (szanse wotoczeniu), Weaknesses (sabe strony organizacji), Strenghts (mocne strony organizacji), ma by umieszczony wtakiej kolejnoci, eby zrobi nacisk na sekwencj rozwizywania problemw wprocesach formuowania strategii.

Przyszo przedsibiorstw turystycznych Rycina 3. Wyniki punktowej oceny atrakcyjnoci sektora usug turystycznych wPolsce
Czynnik aktualna wielko rynku docelowego przewidywana dynamika wzrostu rynku docelowego sezonowo sprzeday usug zmiany technologiczne / innowacje na rynku intensywno konkurencji umiejtno wsppracy pomidzy przedsibiorcami wymagania kapitaowe bariery wsprzeday usug elastyczno cenowa pojawienie si nowej konkurencji moliwo wejcia zofert na rynki zagraniczne rentowno sektora usug turystycznych moliwo rnicowania produktw zmiany polityczne zmiany gospodarcze zwikszenie kompetencji kadry sektora jako usug turystycznych Warto czynnika dzisiaj 3 4 5 3 4 3 2 4 5 4 4 4 4 1 3 4 5 Warto czynnika wperspektywie 5-letniej 5 4 5 5 4 2 2 4 5 5 4 4 4 1 3 5 5 Zmiana

229

rdo: Opracowanie wasne na podstawie przeprowadzonych bada.

struktur wasnociow hotelu, kadr menedersk oraz brak rozdrobnienia wzakresie zarzdzania. Natomiast do najsabszych stron hotelu zaliczono: zbyt ma liczb oferowanych miejsc noclegowych, zbyt ma ilo atrakcji towarzyszcych ofercie, brak zagospodarowania terenu ociennego/zewntrznego. Identykacja tak okrelonych sabych stron hotelu wskazuje jednoznacznie, e mog one zmienia swj charakter ihotel wykorzystujc swoje szanse moe zniwelowa sabe strony poprzez rozbudow oferty. Do najwikszych szans hotelu, ktre s wci wykorzystywane iktre charakteryzuj si nadal znacznym potencjaem, naley przyjta polityka cenowa, ktra jest stale przygotowywana

230

Anna Przybylska

pod konkretnego kontrahenta, co wskazuje na du elastyczno wzakresie dostosowywania oferty do klienta. Niestety zidentykowane zagroenia maj znaczne oddziaywanie na cay rynek hotelowy nie tylko wPoznaniu, ale wcaym kraju. Najwiksze zagroenia to: dua liczba hoteli (wtym biznesowych), rosnca liczba hosteli, oglny kryzys na rynku wzakresie organizacji konferencji, poszukiwanie wszelkiego rodzaju oszczdnoci przez rmy. Przeprowadzona analiza wykazaa, e wHotelu Twardowski prowadzona jest agresywna strategia typu maxi-maxi, ktra dy do wykorzystania pojawiajcych si szans na rynku, bazujc jednoczenie na swoich mocnych stronach. Stosowany jest rodzaj silnej ekspansji rozwojowej, na co dowodem s osignicia hotelu ju wpierwszych latach jego funkcjonowania, wchodzenie na nowe rynki, inwestowanie idalsza budowa przewagi konkurencyjnej.
PODSUMOWANIE

Kade przedsibiorstwo podejmuje wmniejszym lub wikszym zakresie dziaania zorientowane na przyszo, co jest jego warunkiem rozwoju. Wprzygotowywaniu takiej wizji rozwoju bardzo pomocnym narzdziem jest prognozowanie wpoczeniu zforesightem. Synteza tych metod umoliwia uwzgldnienie wperspektywie rozwoju wszystkich czynnikw ilociowych ijakociowych majcych bezporedni wpyw na rozwj gospodarczy. Przewidywanie iprognozowanie branowe powinno by poprzedzone badaniami na poziomie poszczeglnych przedsibiorstw, charakteryzujcych si znaczcym stopniem rozwoju na poziomie kraju bd regionu. Wynika to przede wszystkim zfaktu, e kada rma charakteryzuje si indywidualnymi cechami, ktre wznaczcy sposb s zalene od warunkw, wjakich dziaa, od przedmiotu prowadzonej dziaalnoci oraz od charakteru interesariuszy, ktrzy maj bezporedni wkad wrozwj rmy. Wprzeprowadzonych badaniach dokonano analizy wszystkich czynnikw oddziaujcych na funkcjonowanie przedsibiorstwa, jakim jest Hotel Twardowski. Analizowane czynniki podzielono na oddziaujce pobudzajco oraz na te, ktre zasadniczo przyczyniaj si do zmniejszenia popytu na usugi turystyczne, awkonsekwencji dokonano pomiaru ich sposobu oddziaywania. Ocena wpywu wymienionych czynnikw

Przyszo przedsibiorstw turystycznych

231

nie wykazuje zasadniczych rnic pomidzy nimi wuwzgldnionej picioletniej perspektywie czasowej. Zauwaalne natomiast staje si znaczenie czynnikw, ktre nie tyle e wpywaj na zmniejszenie popytu turystycznego, ale raczej ograniczaj funkcjonowanie przedsibiorstw turystycznych na rynku polskim. Foresight korporacyjny decyduje nie tylko oprawidowym rozwoju przedsibiorstwa. Pozwala ponadto na osiganie zaoonych przez przedsibiorstwo celw (Diessl, 2006). Prawidowe wykorzystanie tego narzdzia daje szans na zdobywanie nowych bran oraz rynkw. Aprzez wzgld na dynamiczny charakter trendw panujcych wturystyce konieczne staje si tu nadanie za mod.
LITERATURA
Athanasopoulos G., Hyndman R.J., Song H., Wu D.C. (2011), The tourism forecasting competition, International Journal of Forecasting vol. 27(3), July, s. 822-844. Badecka I., Skonieczny J., (2009), Corporate Foresight jako narzdzie badania przyszoci przedsibiorstwa, www.ptzp.org.pl; Borodako K., (2011), Foresight wturystyce. Bariery wykorzystania irozwoju, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa. Burmeister K., Neef A., Beyers B., (2004), Corporate Foresight. Unternehmen gestalten Zukunft, Murmann, Hamburg. Cuhls K., (2000), Wie kann man ein Foresight-Prozess in Deutschland organisiert werden?, www.library.fes.de, Bonn. Czyczula W., (2007), Foresight technologiczny na rzecz zrwnowaonego rozwoju Maopolski, Krakw. Jasiski J., (2007), Mylenie perspektywiczne. Uwarunkowania badania przeszoci typu foresight, Instytut Nauk Ekonomicznych pan, Warszawa. Diessl K., (2006), Der corporate-Foresight-Prozess, vdm, Saarbrcken. Gierszewska G., Romanowska M., (2009), Analiza strategiczna przedsibiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa. Heger T., Rohrbeck R., (2012), Strategic foresight for collaborative exploration of new business elds, Technological Forecasting & Social Change No. 79 (2012) 819831. Nazarko J., Ejdys J. (red.), (2011), Metodologia iprocedury badawcze wprojekcie Foresight Technologiczny NT FOR Podlaskie 2020. Regionalna strategia rozwoju nanotechnologii, Rozprawy Naukowe nr 218, Ocyna Wydawnicza Politechniki Biaostockiej, Biaystok.

232

Anna Przybylska
Rohrbeck R., (2012), Exploring value creation from corporate-foresight activities, Futures 44 (2012), s. 440452. Ryzenko J., Bandurska A., Kobierzycka A., (2007), Kierunki rozwoju systemw satelitarnych: technologie kosmiczne, www.kosmos.gov.pl Song H., Smeral E., Li G., Chen J.L., (2008), Tourism Forecasting: Accuracy of Alternative Econometric Models Revisited, wifo Working Papers 326, wifo. Song H., Wi S.F., Jensen T C., (2003), Tourism forecasting: accuracy of alternative econometric models, International Journal of Forecasting vol. 19(1), s. 123-141. unwto, (2008), Handbook on Tourism. Forecasting Methodologies, Published by the World Tourism Organization, Madrid, Spain. Wyrwicka M. (red.), (2010), Analiza sytuacji Wielkopolski wkontekcie transformacji wiedzy wsieciach gospodarczych, (Projekt: Foresight sieci gospodarcze Wielkopolski scenariusze transformacji wiedzy wspierajce innowacyjn gospodark), Wydawnictwo Politechniki Poznaskiej, Pozna. Yksel S., (2007), An integrated forecasting approach to hotel demand, Presented at Mathematical and Computer Modelling, s. 1063-1070.