Wielcy mistrzowie zakonu templariuszy

Strj wielkiego mistrza

Urzd wielkiego mistrza by najwyszym w zakonie templariuszy. Wielcy mistrzowie sprawowali rzdy przy pomocy swojej kapituy, ktra zbieraa si w zalenoci od biecych potrzeb. Bracia winni byli mistrzowi bezgraniczne posuszestwo. Wielki mistrz mia prawo do posiadania czterech wierzchowcw, rynsztunku i wity, w ktrej znajdowaa si m. in. stra przyboczna, kapelan, pisarz i tumacz. W dziejach zakonu wielkich mistrzw byo dwudziestu trzech. Wielu zgino z broni w rku walczc z niewiernymi. O ich wyborze decydowa autorytet jakim cieszyli si w zakonie, niekiedy jednak wybr podyktowany by przesankami politycznymi i dotyczy osb spoza stowarzyszenia.

Poczet Wielkich Mistrzw

(herby - dziki uprzejmoci Projet Beauceant) Hugon de Payns (1118 - 24 maja 1136) pochodzi z Szampanii, z wpywowego rodu rycerskiego. Osada Payns oddalona jest ok. 12 km od Troyes, a istniejca tam pniej komandoria templariuszy powstaa zapewne z jego nadania. Zaoyciel Stowarzyszenia Ubogich Rycerzy Chrystusa w 1118 roku w Ziemi witej. Prowadzi misj dyplomatyczn na rzecz nowego zgromadzenia. Uczestniczy w Synodzie w Troyes w 1126 roku. Odwiedzi w celach propagandowych Normandi, Angli, Andegaweni i Prowansj. Okoo 1130 roku powrci do Ziemi witej, gdzie zmar w 1136 roku. Robert de Craon (1136 - 13 stycznia 1139) pochodzi z Andegawenii. By pord pierwszych templariuszy, midzy ktrymi znalaz si doznawszy zawodu miosnego. Ceniony za waleczno oraz za zdolnoci organizacyjne i dyplomatyczne. Przed wyborem na wielkiego mistrza znany w europejskich prowincjach jako Robert Seneszal. Dziki jego zabiegom doszo w 1139 roku do ogoszenia przez papiea Innocentego II synnej bulli

"Omne datum optimum". Bulla ta zapewniaa templariuszom autonomi i stanowia podwaliny pod przysz wielko zakonu. Everard des Barres (1149 - 1152) wczeniej mistrz prowincji francuskiej. Bra udzia w II wyprawie krzyowej. Do Ziemi witej sprowadzi templariuszy z prowincji hiszpaskiej, ktrzy jako zaprawieni w walkach grskich ocalili armi chrzecijask w grach Cylicji. Po ostatecznej klsce krucjaty powrci do Francji bdc ju wielkim mistrzem templariuszy. Wobec wasnej niemocy i zwtpienia zrezygnowa z funkcji i wstpi do klasztoru cystersw w Clairvaux. Data jego mierci nie jest znana, wiadomo, e jako mnich cysterski y jeszcze w 1176 roku. Bernard de Tremelay (ok. 1152 - 16 sierpnia 1153) pochodzi z burgundzkiego rodu spod Dijon. Zgin podczas oblenia Askalonu. Wedug Wilhelma z Tyru mier jego bya wynikiem pychy. W utworzonym wyomie w murze wtargn do miasta wraz z kilkudziesicioma innymi templariuszami. Nie czekajc na reszt armii chrzecijaskiej a chcc wycznie sobie przypisa zdobycie twierdzy i zagarn bogate upy, poleg wraz ze swoimi towarzyszami wobec przewaajcego wroga. Andrzej de Montbard (1153 - 17 stycznia 1156) brat matki Bernarda z Clairvaux - Alety de Montbard. Z Bernardem z Clairvaux oprcz wizw pokrewiestwa czya go take przyja znajdujca odzwierciedlenie w wymienianej przez nich korespondencji. By jednym z dziewiciu pierwszych braci i suy w zakonie przez okoo trzydzieci lat, piastujc najwysze urzdy. Okoo 1149 roku zosta seneszelem zakonu. Zmar wkrtce po wyborze na wielkiego mistrza. Bertrand de Blanquefort (1156 - 2 stycznia 1169) pochodzi zapewne z Tuluzy, gdzie zaraz po jego wstpieniu do templariuszy, rodzina zoya bogate ofiary na rzecz zakonu. Uwaany za jednego z najwybitniejszych administratorw pord wielkich mistrzw. Zosta wzity do niewoli w 1157 roku przez Nur-ed-Dina, gdy osania Brd Jakuba. W dwa lata pniej odzyska wolno. Nie popar wyprawy egipskiej armii chrzecijaskiej, ktra jak si susznie okazao skazana bya na przegran.

Filip de Milly (1169 - 1171) pan na Napuzie. Wywodzi si z pikardyjskiego rodu osiadego w Syrii. W 1148 roku jako wiecki rycerz bra udzia w obleniu Damaszku. Wstpi do zakonu templariuszy po mierci ony. Po wyborze na wielkiego mistrza poda si wkrtce do dymisji i nastpnie towarzyszy Amalrykowi w podry do Konstantynopola. Brak informacji na temat jego pniejszych losw. Odon de Saint - Amand (1171 - 9 padziernika 1180) peni funkcj marszaka Jerozolimy, nastpnie by wielkim podczaszym Krlestwa. Po wstpieniu do zakonu templariuszy i wyborze na wielkiego mistrza zasyn tym, e odmwi Almarykowi wydania Gautiera de Mensil, ktry zamordowa posacw izmalickich. Za jego spraw wybudowano zamek Chatelet u Brodu Jakuba. W bitwie pod Mesafatem dosta si do niewoli, gdzie wkrtce zmar. Arnold de La Tour (1180 - 30 wrzenia 1184) od 1167 by mistrzem Hiszpanii i Prowansji, szczeglnie aktywnie dziaa na terenie Aragonii. Wielkim mistrzem zosta wybrany w sdziwym wieku. W 1184 roku wyruszy z patriarch jerozolimskim i mistrzem joannitw do Woch i Francji, aby zabiega o pomoc w walce z niewiernymi. Zmar podczas podry w Weronie. Gerard de Ridefort (1185 - 4 padziernika 1189) pochodzi z Flandrii lub Normandii. W 1179 roku peni funkcj marszaka Krlestwa Jerozolimskiego. W podzice za ozdrowienie wstpi do zakonu templariuszy. W 1183 roku by ju seneszelem. Wybrany wielkim mistrzem w wyniku intryg. Bra udzia w zamachu stanu we wrzeniu 1186 roku. Doprowadzi do klski armii chrzecijan u rde Cresson, nastpnie przyczyni si do klski pod Hittinem, gdzie dosta si do niewoli. Uwolniony we wrzeniu 1187 roku w zamian za zamek templariuszy w Gazie. Zgin podczas oblenia Akki. Robert de Sable (1191 - 8 wrzenia 1193) pochodzi z monego rodu w Andegawenii. W 1173 roku wspar modego Henryka w jego buncie przeciw ojcu Henrykowi II. Wyruszy w trzeciej wyprawie krzyowej do Ziemi witej w zadouczynieniu popenionych niegodziwoci. Blisko zwizany z Ryszardem Lwie Serce. Przygotowywa w

1190 roku wypraw krzyow w Andegawenii i Normandii. Mianowany jednym z piciu komandorw floty krzyowcw. Zosta wielkim mistrzem dziki wstawiennictwu Ryszarda Lwie Serce. Gilbert Erail (1194 - 12 grudnia 1200) by wczeniej komandorem Jerozolimy i skarbnikiem templariuszy. W latach 1185 - 1190 by mistrzem Prowansji i Hiszpanii a nastpnie w latach 1190 1193 mistrzem prowincji zachodnich. Potem krtko wystpuje jako komandor Jerozolimy. Po wyborze na wielkiego mistrza przez trzy lata przebywa w Hiszpanii. Po przypyniciu do Ziemi witej w 1198 roku uczestniczy w zgromadzeniu w Akkce, gdzie powoano zakon krzyakw. Filip de Plessiz (1201 - 12 lutego 1209) pochodzi z monego rodu w Andegawenii, z zamku Le Plessiz k. Angers. By modszym synem tamtejszego seniora. Mia on i dzieci. Zastawi ziemi u brata Fulka aby wzi udzia w III wyprawie krzyowej. Do Ziemi witej przyby jako wiecki rycerz. Nie ma o nim adnych wzmianek, a do wyboru na wielkiego mistrza. Wilhelm de Chartres (1210 - 25 sierpnia 1219) pochodzi z rodu zwizanego z templariuszami. Wstpi do zakonu w Ziemi witej w 1193 roku i przekaza cz swych dbr komandorii w Sours k. Chartres. Za jego rzdw ukoczono budow Zamku Pielgrzyma. Zmar pod Damiett w skutek zapadnicia na zaraliw chorob dziesitkujc wtenczas krzyowcw. Piotr de Montaigu (1219- 28 stycznia 1232) pochodzi z Clermont w Owernii. Jego rodzina bya mocno zaangaowana w kolejne wyprawy krzyowe. Jeden z jego braci Gavin by wielkim mistrzem joannitw, drugi Eutorgiusz arcybiskupem Nikozji. Uchodzi za dowiadczonego rycerza zakonnego. W latach 1206-1212 by mistrzem Prowansji i Hiszpanii a nastpnie prowincji zachodnich. Bra udzia w zwyciskiej bitwie pod Las Navas de Tolosa. Przyby do Ziemi witej z flot niemieck w 1218 roku. Armand de Perigord (ok. 1232 - 17 padziernika 1244) pochodzi z Gujenny. Wczeniej by preceptorem Sycylii i Kalabrii. Zosta

wielkim mistrzem prawdopodobnie pod wpywem naciskw cesarza. Za jego czasw odbudowano zamek Safita, bdcy jednym z gwnych warowni chrzecijaskich w Ziemi witej. Poleg w bitwie pod La Forbie wraz z trzema setkami braci templariuszy. Wilhelm de Sonnac (ok. 1247 - 11 lutego 1250) wczeniej by mistrzem prowincji francuskiej. Cieszy si znacznym autorytetem wrd templariuszy i zosta obrany wielkim mistrzem mimo sdziwego wieku. Pertraktowa z sutanem bd jego emirami, za co zosta zganiony przez Ludwika witego. Zgin podczas krucjaty Ludwika witego pod Mansur w 1249 roku. Renald de Vichiers (1250 - 20 stycznia 1256) W 1240 roku by komandorem Akki. W latach 1241-1248 peni funkcj francuskiego mistrza prowincjonalnego. Towarzyszy Ludwikowi IX w krucjacie do Ziemi witej. Umoliwi krlowi poyczk ze skarbca templariuszy na rzecz okupu. Ojciec chrzestny syna krla Francji. Ostatecznie popad w nieask, bowiem pertraktowa z muzumanami, za co zosta upokorzony przez krla. Tomasz Berrard (1252 - 25 marca 1273) doprowadzi w 1258 roku do zawarcia przymierza midzy templariuszami joannitami i krzyakami po kilkuletnich waniach. Sa pen obaw korespondencj do wadcw europejskich w nadziei na pomoc finansow i militarn. Ostrzega zachodnie mocarstwa zwaszcza przed zagroeniem mongolskim. Za jego rzdw templariusze utracili szereg zamkw m. in. Baghras czy Chastel-Blanc. Wilhelm de Beaujeu (1273 - 18 maja 1291) wczeniej preceptor poudniowych Woch i Sycylii. By czwartym synem Guicharda de Beaujeu seniora Montpensier. Spokrewniony poprzez matk z Karolem Andegaweskim. Do zakonu wstpi w 1253 roku. W trakcie wyprawy Jana z Ibelinu dosta si do niewoli, z ktrej zosta nastpnie wykupiony. Bra udzia w wyprawie egipskiej Ludwika IX. W 1271 roku by preceptorem zakonu w hrabstwie Trypolisu. Po wyborze na wielkiego mistrza pozostawa we Francji, Hiszpanii i Anglii, gdzie wizytowa komandorie. W 1274 roku stan na czele delegacji templariuszy na soborze w Lyonie. Przygotowywa grunt pod kolejn wypraw krzyow.

Tybald Gaudin (1291-16 kwietnia 1293) suy w Ziemi witej przez okoo trzydzieci lat. By w tym czasie komandorem i dowdc turkopoli. Wobec upadku Akki zosta wybrany przez zaog w Sydonie na wielkiego mistrza. Uda si na Cypr w celu uzyskania pomocy, tam jednak zosta posdzony o tchrzostwo. Wkrtce na wyspie pojawili si jego towarzysze, ktrzy zrezygnowali z obrony i porzucili Sydon. Ziemia wita bya bezpowrotnie stracona. Jakub de Molay (ok. 1293 - 11 marca 1314) pochodzi z Burgundii. Jego rodzina bya zwizana z templariuszami. Wstpi do zakonu w Beaune (diecezja Autun). Spdzi wiele lat w Ziemi witej. Bra udzia w 1303 roku w obronie wyspy k. Tortosy, nalecej do templariuszy. Po wyborze na wielkiego mistrza przebywa na Cyprze, a nastpnie przenis si do Parya. Czyni przygotowania do kolejnej wyprawy krzyowej. Aresztowany przez Filipa Piknego, pocztkowo przyzna si do zarzucanych mu czynw, aby potem odwoa swoje zeznania. Spalony na stosie wraz z preceptorem Normandii.

Wizerunek Jakuba de Molay wykonany w XVIII wieku opracowanie: Baej Skaziski