Mio to iluzja - str.

Spotkanie z awangard - str. 8-9

Luty 2013, nr 13

Zgrzyt
Zgierska Gazeta Niezalena

Przeka 1% lokalnie! - str. 16

Egzemplarz bezpatny

Byli pracownicy pozywaj Urzd

Na licencji (CC BY-NC-SA 2.0) Aut. coleydude @ Flickr.com

Urzdnicy nie nale do szczeglnie lubianej grupy zawodowej. Zarzuca im si niekompetencje, spdzanie czasu na plotkach i piciu kawy, traktowanie petentw jak natrtne muchy. Jest w tym obrazie sporo prawdy, ale krzywdzi tych, ktrzy swoj prac wykonuj sumiennie i z zaangaowaniem.
Zy wizerunek urzdnika sprawia, e kiedy w urzdach amane jest prawo pracy, opinia publiczna nie tylko nie oburza si, a wrcz radonie komentuje dobrze, wreszcie kto si za nich zabra. Czy rzeczywicie dobrze? Czy wanie nie od instytucji publicznych powinnimy oczekiwa, e postpuje zgodnie z Kodeksem Pracy, bdzie przykadem dobrych relacji pracodawca-pracownik? Oskarenia o mobbing i nepotyzm, nieumotywowane merytorycznymi przesankami zwolnienia, przyjmowanie pracownikw z pominiciem procedury transparentnego konkursu to sygnay wiadczce, e zarzdzanie urzdem nie idzie w kierunku konstruktywnych zmian, ktrych oczekiwa mog petenci. Przegrane i ugody w Sdzie Pracy, to nie tylko utrata prestiu, ale take znaczne sumy na odszkodowania, odsetki i koszty sdowe. Miejmy wiadomo, e to my, jako mieszkanki i mieszkacy miasta, ponosimy finansowe konsekwencje procesw, ktre tocz si na linii Urzd Miasta Zgierza jego byli pracownicy. Trwajce od ponad dwch lat roszady w Urzdzie Miasta Zgierza opisywa ju Adrian Skoczylas, w listopadowym numerze Zgrzytu. W swoim artykule Urzdowa trjpolwka, czyli wszystko pynie przybliy niuanse prowadzonej reorganizacji. Zaledwie dwa miesice po publikacji tekst wymaga aktualizacji kolejny wydzia zmieni swoj lokalizacj, trwaj przesunicia pracownikw. Iwona Wieczorek chtnie rne decyzje uzasadnia stwierdzeniem: Mam do tego prawo. Warto wobec tego przyjrze si bliej tym decyzjom kadrowym, ktre swj fina miay na sali sdowej. Cztery sprawy Anny Kwiecie (specjalistka Wydziau Promocji), Waldemara Gorzaka (Sekretarz Miasta), Wiesawy Dbrowskiej (radczyni prawna) oraz Andrzeja Juszczyka (Naczelnik Wydziau Infrastruktury) nie zakoczyy si dla Miasta sukcesem. Cig dalszy na stronie 3

Algorytm na mio
Umawianie si na randki chyba nigdy nie byo prost spraw. Niemiao i wynikajcy z niej stres byy czsto istotnym problemem w poszukiwaniu partnera/partnerki. Dzi, z pomoc przychodzi technologia. Wedug wasnych deklaracji portali randkowych, to wanie dziki nim uda Ci si znale idealnie dopasowan drug powk. Wystarczy, e si zarejestrujesz i wypenisz skomplikowany test osobowoci. Niestety, profesjonalne testy psychologiczne okazuj si mie wicej wsplnego z psychotestami wykonywanymi przez SMS. A za wiksze szanse w znalezieniu partnera/ki trzeba niekiedy dopaci. O tym, jak wyglda randkowanie przez Internet, jak robi to na Wyspach i czy faktycznie dzi mamy atwiej - pisze Ilona Majewska. Strony 6-7

Co dalej z Miastem Tkaczy?

W cigu ostatnich dwch miesicy Urzd Miasta nagle zmienia koncepcj - i sposb zarzadzania - Miastem Tkaczy. Spacer jego uliczkami przynosi na razie smutny widok pozamykanych na cztery spusty lokali. Jakie bd dalsze losy Miasta Tkaczy? Jakie plany ma Urzd Miasta? Artyku Patrycji Malik. Strony 10-11

Kochane od pierwszej komrki

Polska wci pozostaje krajem silnych sporw wiatopogldowych na temat zapodnienia in-vitro. Przeciwnicy szafuj argumentami dotyczcymi naturalnoci i zasad wiary. Po drugiej stronie - pary, dla ktrych in-vitro jest jedyn nadziej na posiadanie wasnego dziecka. O in-vitro pisze Karolina Miyska. Strony 14-15

Dzieci i Ryby

W przedszkolu bd moe miaa. Po co jest to wito? Marysia: eby obchodzi wito mioci. Dominika: Dla zakochania. I dla rodziny. Tosia: Dla zakochanych par, eby byo mio. Bo wtedy si cauj i im serca wybuchaj. A jak to jest kiedy si czowiek zakocha? Dominika: Dobrze jest. Tosia: Idzie sobie dziewczyna ulic, idzie, idzie, patrzy na koleg i w kocu myli, e on jej si strasznie podoba Marysia: Czowiek chce z kim by i si ju tak kocha na zawsze Dominik: Do umarego! Na zawsze czyli...? Marika: To znaczy si nie opuszcza. Marysia: No wanie. Nawet w trudnych chwilach. e np. co si stao. Marika: Kiedy si pali w domu, a tam nikogo nie ma. I wtedy jak si kocha, to si czowieka ratuje z tego poaru. A czy istnieje prawdziwa mio? Wszystkie dziewczynki: Taaaaak!!! A po czym j pozna? Marysia: No, e kto si razem przytula. Marika: Albo daje sobie buzi. Iga: Jak daje sobie czekoladki z napisem, albo kwiaty.

Czy mio jest wieczna? Wszystkie dziewczynki: Taaaak!!! Marysia: Wtedy nikt nie odpuszcza. Marika: Ale czasem ta mio si koczy Tosia: I przecie czasami pary si rozstaj A kto bardziej kocha kobieta czy mczyzna? Iga: Mczyzna. Bo np. mj tata kupi ostatnio mamie kwiaty. Marika: Mczyzna, bo jak np. kobieta jest chora to on daje jej leki. Marysia: I mczyzna dla ony zarabia pieniki. A czy Wy byycie kiedy zakochane? Iga i Dominika: Ja nie Marysia: Ja? Absolutnie! Marika: Jak si kiedy adnie uczesaam, to wszyscy chcieli mnie caowa, ale ja nie chciaam. Tosia: Byam i jestem. To pikne uczucie. Kto Ci si strasznie podoba, bo ma np. adne wosy i marzysz tylko o tym, eby mu da buziaka. Czyli moe to dobrze, e mamy takie wito jak Walentynki? Tosia: Z jednej strony fajnie jak sobie ludzie daj prezenty z zakochania. Ale z drugiej po co? Mog to robi w inny dzie Marika: Dobrze, dobrze bo przynajmniej ludzie si spotykaj. Rozmawiaa Karolina Miyska

Rys. Blanka Pustelnik

No to sobie pogadaam jak kobieta z kobietami o mioci. Z maymi kobietkami w zasadzie. Bardzo mdre miay spostrzeenia i niewiele inne od tych dorosych refleksji. Szkoda, e nie byo z nami chopcw, bo jestem bardzo ciekawa kto wg nich bardziej kocha kobieta czy mczyzna? I chocia relacje damsko-mskie 6 i 8 nie s obce, okazuje si data 14 lutego ju tak. Szkoda, e wiekiem to si odwraca ;)
Czy wiecie jakie wito jest 14 lutego? Tosia: Ja nie mam czerwonego pojcia. Marika: Wigilia? Marysia: To chodzi chyba o Walentynki! Ktra z Was obchodzi to wito? Marika: My robimy serduszka w rodzinie i przekazujemy sobie. No i potem jemy wspln kolacj. Marysia: Ludzie te daj sobie czekoladki z napisem i kwiaty. Albo id na imprez. Iga: Ja nie miaam Walentynek.

Ogoszenia
Miejski Orodek Pomocy Spoecznej im. b. o Rafaa Chyliskiego w Zgierzu,
Realizator projektu Jestem potrzebny, chc by potrzebny wspfinansowanego ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego, tywnoci zawodowej, w tym: osoby bezrobotne (w tym dugotrwale bezrobotne), osoby nieaktywne zawodowo (w tym uczce si i ksztacce si), osoby zatrudnione, osoby niepenosprawne. Osoby uczestniczce w projekcie odbd szkolenia zawodowe, otrzymaj wsparcie doradcy zawodowego, skorzystaj z szeregu dziaa rozwijajcych kompetencje niezbdne w procesie po-

wrotu na rynek pracy. W ramach projektu przewidziano szeroki wachlarz zaj o charakterze integracyjnym adresowanych do rodowiska osb uczestniczcych. Zgoszenia przyjmowane s w Biurze Projektu do 22.03.2013 r. w godz. 10.00-14.00 Wicej informacji udziela Biuro Projektu: Miejski Orodek Pomocy Spoecznej w Zgierzu ul.Duga 77 parter pok. 7A tel.(0-42) 716-02-33, e-mail: szwarcbach@mopszgierz.pl

rozpoczyna rekrutacj uczestnikw i uczestniczek

Do projektu mog przystpi: Osoby fizyczne w wieku ak-

Adres redakcji: ul. Rembowskiego 36/40, 95-100 Zgierz, tel. 511 202 214, www.gazetazgrzyt.pl, e-mail: kontakt@gazetazgrzyt.pl Redaguje zesp: Weronika Jwiak (koordynatorka projektu), Alina cka-Andrzejewska (Zgierski Uniwersytet Trzeciego Wieku), Ilona Majewska, Patrycja Malik, Mateusz Mirys (redaktor naczelny), Karolina Miyska, Adrian Skoczylas Wydawca: Stowarzyszenie Wielokulturowy Zgierz, ul. Rembowskiego 36/40, 95-100 Zgierz Partnerzy: WOZ - Die Wochenzeitung, Stowarzyszenie Homo Faber Nakad: 6 000 egzemplarzy

3
j z Urzdu. Ta sytuacja bya przyczyn drugiego pozwu, ktry Miksa wniosa z powdztwa cywilnego. Sprawa toczy si duej ni pozostaych zwolnionych pracownikw - od pocztku nie stawia si w roli wiadka Bogumia Kapusta, bya wiceprezydent. Na ostatniej sprawie przyczyn jej nieobecnoci byo zwolnienie lekarskie z powodu ciy, ale Kapusta nie pojawia si od dwch lat. Najblisza rozprawa jest wyznaczona na kwiecie. To ostatnia szansa jeli teraz nie stawi si wiadkowie, wyrok zapadnie bez ich zezna. O zarzutach wobec realizacji projektu SP 12 Miksa opowiada: Jeden z zarzutw dotyczy tego, jak w realizacji projektu stosowano prawo zamwie publicznych. Moim pomysem przy duych projektach, ktre realizowalimy, byo powoywanie zespow z przedstawicielami wydziaw merytorycznych. Nie jestem ekspertk od wszystkich tematw, przedstawiciele tych wy-

W dwch przypadkach Urzd przegra, w pozostaych zawar ugod. Wci tocz si najciekawsze dwa postpowania: w Sdzie Pracy i w Sdzie Cywilnym, ktre Urzdowi Miasta wytoczya Katarzyna Miksa. Bya Naczelniczka Wydziau Pozyskiwania i Zarzdzania rodkami Pomocowymi mwi o przyczynach pozwania pracodawcy: Prezydent zacza urzdowa w grudniu 2010 roku, mnie wezwano do jej gabinetu w lutym 2011. Byy tam Iwona Wieczorek i wiceprezydent Kapusta oraz radca prawny. Przedstawiono mi kilka zarzutw, cz z nich dotyczya projektu sali gimnastycznej przy SP 12 za ten sam projekt kilka tygodni wczeniej mwio si, e mam otrzyma nagrod. Wrd zarzutw byy oglniki typu utrata zaufania. Bogumia Kapusta powiedziaa, e jeli odwoam si do Sdu Pracy, Urzd skieruje spraw do Sdu Cywilnego. Miksa spodziewaa si zwolnienia, mimo e dobrze ocenia swoj prac na stanowisku Naczelnika Wydziau Pozyskiwania i Zarzdzania rodkami Pomocowymi. Iwona Wieczorek ju do

wyborw sza z zapowiedzi zmian w obszarze, ktrym si zajmowaam. Zarzucaa, e nie pozyskujemy dostatecznie duo rodkw w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki, nie dostrzegajc wszystkich prowadzonych projektw inwestycyjnych. Za kierownictwa Miksy Wydzia Pozyskiwania osiga dobre wyniki: Tam, gdzie aplikowalimy o rodki, bo bya wola prezydenta i zapewniony wkad wasny, tam otrzymywalimy dotacje, rozliczalimy projekty bez wikszych problemw. Mwic o przyczynach zwolnienia dodaje - Nigdy nie byam lubiana przez zgierskich przedstawicieli PiSu, a to teraz nie jest bez znaczenia przy obsadzaniu stanowisk w Urzdzie. Zarzut o utracie zaufania jest mieszny, nie mona straci czego czego si nie miao, nawet nie rozmawiaam z Prezydent Wieczorek na merytoryczne tematy. Przez trzy miesice od zmiany wadzy, Miksa nie otrzymaa adnej informacji zwrotnej, e pracuje niezgodnie z oczekiwaniami, e co powinna zmieni. Nie otrzymaa rwnie nalecego jej si wynagrodzenia

z tytuu umowy-zlecenie, za prac w zespole prowadzcym projekt budowy sali gimnastycznej przy SP 12. Pierwszy raz przy prowadzonym projekcie zesp zarzdzajcy mia podpisane umowy na dodatkowe zadania, ktre wynikay z realizacji projektu. Miksa przestaa otrzymywa wy-

Miksa przestaa otrzymywa wynagrodzenie mimo, e nikt nie rozwiza z ni umowy. O tym, e za wykonan prac nie dostanie (jako jedyna z zespou) pensji dowiedziaa si od kasjerki UMZ, ktra odmwia wypaty.
nagrodzenie mimo, e nikt nie rozwiza z ni umowy. O tym, e za wykonan prac nie dostanie (jako jedyna z zespou) pensji dowiedziaa si od kasjerki UMZ, ktra odmwia wypaty. Nikt jej sytuacji nie wyjani. Umow-zlecenie wypowiedziano jej dopiero po trzech miesicach niewypacania nalenoci, gdy zwalniano dziaw mieli odpowiada za swoje obszary tematyczne. By tam te przedstawiciel Wydziau Zamwie Publicznych, tymczasem zarzuty przedstawiono tylko mnie i to ja odczuam konsekwencje.

Cig dalszy na stronie 4

Na licencji (CC BY-NC-SA 2.0) Aut. coleydude @ Flickr.com

4
penienia przestpstwa radni powinni zareagowa. Sam Krzysztof Wieczorek z Urzdu Miasta odszed, za przyczyn podajc sytuacj, w ktrej prezydent wielokrotnie odmawiaa mu spotkania zarwno kiedy prbowa si umwi jako podwadny, a kiedy to nie poskutkowao, jako mieszkaniec. Wieczorek pracowa w Urzdzie 3 lata jako pomoc administracyjna Wydziau Mieszkalnictwa, gdzie zajmowa si midzy innymi kwesti remontw w zasobach lokalowych. Jak mwi, mona oceni wymierne korzyci finansowe, jakie jego praca przyniosa dla miasta. Poniewa dobrze ocenia swoj prac, chcia spotka si z Prezydent Wieczorek w sprawie awansu premia, ktr otrzymywa przyznawana bya okresowo. Kiedy nie udao mu si z prezydent spotka, napisa dugie pismo na ktre otrzyma zdawkow odpowied od wczesnego wiceprezydenta Leniewicza. Warto nadmieni, e rwnolegle do historii Wieczorka, ktremu z wyszym wyksztaceniem nie udao si awansowa ze stanowiska pomocy administracyjnej (najniszy szczebel urzdniczego zatrudnienia), takie awanse miay miejsce w przypadku innych pracownikw z niszym wyksztaceniem, zatrudnionych przez Iwon Wieczorek. W finale Wieczorek z urzdu odszed, jako przyczyn podajc mobbing. Mobbing jest form przemocy w miejscu pracy nkaniem pracownika trwajcym min. 6 miesicy. To zachowania wynikajce z wrogiego nastawienia, objawiajce si nieetycznym komunikowaniem. Mog si na niego skada bardzo rne dziaania, ktre uderzaj w poczucie wasnej wartoci ofiary, a w konsekwencji mog prowadzi do powanych zaburze zdrowia. Podczas, gdy wa si losy czy do sdu trafi kolejna sprawa przeciwko polityce kadrowej UMZ, Iwona Wieczorek w programie TV Centrum oznajmia: Byam, jestem i nadal bd wymagajca wobec moich pracownikw. Nim siedzc przed telewizorem zatrzemy rce z zadowolenia, e urzdnikw kto krtko trzyma miejmy wiadomo, e decyzje o zwolnieniach, zatrudnieniach i przesuniciach nie s motywowane trosk o petenta czy jako wiadczonych usug. W wikszoci zale od ukadw politycznych, ktre maj suy interesom wadzy, trwaniu koalicji czy odwdziczeniu si za poparcie w czasie wyborw .W interesie mieszkacw, take finansowym, jest aby prowadzc polityk kadrow prezydent wymagaa take od siebie ale przede wszystkim poszanowania Kodeksu Pracy. Ilona Majewska

Na licencji (CC BY-SA 3.0) Aut. Vladimir Menkov @ Wikimedia.org

Jak si czuje pracownik, ktry od dwch lat prbuje dowie niesprawiedliwo swojego zwolnienia? Na pocztku to jest stresujce, ale z czasem rodzi si dystans. Jest tak, e syszy si w lokalnych wiadomociach, e zwolnienie mnie byo wietn decyzj kadrow, ale ja ju nie mam moliwoci przedstawi swojego stanowiska, nikt nie pyta o moj wersj. Sprawy zakocz si wiosn przekonamy si, czy take tym razem Sd opowie si po stronie zwolnionego pracownika, a jeli tak, ile z powodu przecigania postpowania przyjdzie miastu za to zapaci.

zlikwidowane, kiedy ta przebywaa na zwolnieniu lekarskim, spraw sdow wygraa. Chcc wprowadzi zewntrzne usugi prawnicze zwolniono zatrudnionych radcw i nie odczekano a Dbrowska wrci ze zwolnienia. Zarwno Sekretarz Miasta Waldemar Gorzak, jak i Andrzej Juszczyk byli politycznie zwizani i kojarzeni z przeciwnikiem politycznym w czasie wyborw Jerzym Sokoem. Oboje kandydowali z jego list. O tym, e polec ze stanowisk mwio si w Urzdzie od razu po wyborach.

j, wspprowadzcy kampani Iwony Wieczorek, Tomasz Zgierski. Nikt nie obstawiby natomiast, e Michalak do Urzdu wrci najpierw jako osoba zajmujca si obsug inwestorw, a pniej trafi do Towarzystwa Budownictwa Spoecznego. W kuluarach mwi si, e jej powroty maj wiele wsplnego z pozytywnym gosowaniem Klubu Jerzego Sokoa przy przyznawaniu Prezydent Wieczorek absolutorium. Anna Kwiecie, ktrej szefow bya Michalak mwi: Magda zeznawaa przeciwko mnie w czasie

Najpierw awans, pniej zwolnienie

Pozostae zwolnienia rwnie nie byy umotywowane merytorycznymi zarzutami Anna Kwiecie zostaa zwolniona niedugo po tym, jak awansowaa na specjalistk Wydziau Promocji. Zarzuty byy bardzo oglne gdyby rzeczywicie obniaa si jako jej pracy, powinna to wykaza ocena pracownicza, a bezporednia przeoona posiadaa rnorodne narzdzia jak np. upomnienie, czy nagana z wpisem do akt, aby zdyscyplinowa podwadn. Na sprawie zeznawaa Magdalena Michalak (bya przeoona) mwi Anna Kwiecie - twierdzia, e le wykonywaam lub odmawiaam wykonywania polece, co byo nieprawd. Zarzucaa mi spnienia do pracy, wychodzenie wczeniej insynuacje, ktre nie miay odzwierciedlenia w moich ocenach pracowniczych, ktre miaam zawsze pozytywne. Anna Kwiecie spraw z Urzdem Miasta wygraa. W grudniu sd pod rygorem natychmiastowej wykonalnoci nakaza wypaci mi jedn z trzech pensji, ktre wraz z odsetkami jest mi winien Urzd. Jest pocztek lutego, a ja tych pienidzy jeszcze nie otrzymaam. To pokazuje, e nawet wyrok sdu niewiele dla urzdu znaczy mwi Kwiecie. Rwnie Wiesawa Dbrowska - radczyni, ktrej stanowisko pracy zostao

Kada przegrana sprawa to dla miasta koszty trzy miesiczne wynagrodzenia zwolnionego pracownika oraz odsetki karne, do tego dochodz koszty sdowe. W przyblieniu to czna kwota rzdu 50 000 z. Do wysoka cena jak mieszkacy i mieszkanki pac za decyzje dyktowane politycznym kluczem.
Juszczyk i Gorzak poszli z miastem na ugod tym samym, take w tych przypadkach sd nie uzna, e zwolnienia byy uzasadnione. mojej rozprawy tu po tym, kiedy wrcia do Urzdu, moim zdaniem nie jest to bez zwizku. Historia ta uzmysawia, jak wiele personalnych decyzji w urzdzie ma wty zwizek z kompetencjami, natomiast cile czy si z politycznymi zalenociami.

Ile to nas kosztuje?

Kada przegrana sprawa to dla miasta koszty trzy miesiczne wynagrodzenia zwolnionego pracownika oraz odsetki karne, do tego dochodz koszty sdowe. W przyblieniu to czna kwota rzdu 50 000 z. Do wysoka cena jak mieszkacy i mieszkanki pac za decyzje dyktowane politycznym kluczem. Dla kontrastu zwolnionych warto przywoa kuriozaln sytuacj Naczelniczki Wydziau Promocji Magdaleny Michalak, ktra prowadzia kampani wyborcz Jerzego Sokoa. Zwolnienie Michalak byo rwnie oczywiste jak Gorzaka i Juszczyka. Na stanowisku Naczelniczki Wydziau Promocji zastpi

Wieczorek kontra Wieczorek

Po grudniowej Sesji RMZ okazao si, e Iwonie Wieczorek zagraa kolejna sdowa potyczka z byym pracownikiem. W punkcie zapyta mieszkacw wystpi Krzysztof Wieczorek, byy pracownik Wydziau Mieszkalnictwa UMZ, proszc o skierowanie zainteresowania radnych na mobbing, ktrego w swoim odczuciu jest ofiar, a take panujcy w Urzdzie nepotyzm. Wystpieniem Wieczorka zaja si Komisja Rewizyjna UMZ, ktra uznaa, e w przypadku moliwoci po-

Mio to iluzja
W zasadzie nie ma si co dziwi, e zakochani wybrali na swoje wito ten sam dzie i tego samego patrona, co ludzie chorzy na epilepsj. W gruncie rzeczy zakochanie i padaczka s jakby podobne. Napad padaczkowy jest wyrazem przejciowych zaburze czynnoci mzgu wskutek nadmiernych i gwatownych wyadowa bioelektrycznych w komrkach nerwowych. Pord rnych przyczyn wystpowania tej powszechnej choroby, jedn z najczciej przytaczanych s padaczki o nieustalonej przyczynie. Czyli zupenie jak z zakochaniem.
Poniewa na etapie zakochania daleko nam do racjonalnego mylenia, chemia wycza nam zdrowy rozsdek, a decyzjami na pewno nie steruje rozum piknie wykorzysta to rynek. Luty to czas, kiedy nie ma innego wita, wszyscy czekaj ju na wiosn, chcemy, eby co si dziao po niezbyt atrakcyjnym czasie zimy. Wtedy trudno co sprzeda, zatem wymylenie Walentynek stao si doskona okazj, eby wycign od ludzi troch pienidzy. Troch to oczywicie nie najlepsze sowo. Na czekoladki, kwiaty, pocztwki, czy kolacje, biuterie i romantyczn bielizn wydajemy rednio midzy 20 a 50 z. I robi to blisko poowa z nas. Zatem na Walentynkach najbardziej zyskuj kieszenie przedsibiorcw, bo raczej nie relacje w zwizkach. Ten dzie jest te z pewnoci mocno opresyjny dla singli i singielek, sugeruje bowiem konieczno bycia w zwizku i pitnuje osoby yjce w pojedynk. Jedna z najbardziej popularnych w psychologii koncepcji odnoszca si do owego cudownego uczucia to trjczynnikowa koncepcja mioci Sternberga. Wedug tego amerykaskiego naukowca mio mona opisa przy pomocy trzech podstawowych skadnikw: intymnoci, namitnoci i zaangaowania. Intymno to blisko, przywizanie, pragnienie dbania o dobro partnera, przekonanie, e mona na liczy w potrzebie, wzajemne dzielenie si przeyciami i dobrami duchowymi oraz materialnymi. Namitnoci jest przeywanie silnych emocji pozytywnych i negatywnych, tu pojawia si podanie, tsknota, zazdro i niepokj. To wanie nasz pocztkowy, icie walentynkowy etap zakochania - silny, niepodatny na wiadome kierowanie. Namitno jak szybko ronie tak szybko spada, cho na szczcie naukowcy mwi, e spadek ten nie jest rwnoznaczny kocem mioci. Uf! Trzeci skadnik w miosnym tyglu Sternberga to zaangaowanie jedyne, ktre pono sami moemy kontrolowa. Na podstawie trjczynnikowej teorii mioci powsta trjktny model, ktry najbardziej funkcjonuje w potocznej wiadomoci. Na jego szczycie mamy faz zakochania, gdzie prym wiedzie namitno, potem s romantyczne pocztki z rozwojem intymnoci, no i wreszcie faz zwizku kompletnego, gdzie wystpuj wszystkie trzy skadniki razem: intymno, namitno i zaangaowanie. Przy Walentynkach niezbyt wypada powiedzie o fazie czwartej eczny scenariusz, ktry pozwala utrzyma naleyty porzdek, jest wdrukowanym schematem dla celw fizycznej reprodukcji. Przykadem zupenie odmiennego podejcia do mioci romantycznej jest pnocnokameruski, islamski lud Fulbe, badany przez amerykaska antropolok Helen Regis. Tam mio rozumiana jest jako szalestwo. I cho ludzie odczuwaj j podobnie, jak Europejczycy nie idealizuj jej, nie ma ona szczeglnego miejsca w ich yciu codziennym prywatnym i publicznym. Norm dla Fulbe jest nie zakochiwa si! Kto choby gestem nie potrafi powstrzyma si od upubliczniania mioci uznawany jest za chorego. Jeszcze bardziej kontrowersyjne wydaje si by stwierdzenie,

Mamy zudne przekonanie (z mediw, literatury), e ta wielka i romantyczna mio moe i powinna przydarzy si kademu. Ale wanie poszukiwania i tsknoty rozbijaj zwizek za zwizkiem.
zwizku przyjacielskim, pozbawionym skadnika namitnoci, a ju zupenie powinno si pomin faz numer pi zwizek pusty, charakteryzujcy si jedynie zaangaowaniem oraz sze rozpad zwizku. Idea mioci zasia ju sam Platon, piszc o stworzonych przez Boga dwch poczonych duszach zesanych na Ziemi, gdzie prbuj si odnale. Jednak pomimo ich wielkiej siy przycigania , silniejszej nawet od mierci nie udaje im si poczy, co jest rdem cierpienia. Tak te postrzega ten ywio uniesie pojcie mioci romantycznej, od ktrej zaczy si wszystkie miosne nieszczcia. Tam podstawow zasad jest kocha, ulega serca uniesieniom serca, bez wzgldu na to czy rokuj one na sukces czy nie. Ju samo dowiadczanie mioci jest wielkie i pikne , nawet jeli prowadzi ono kochankw do zguby, grozi zmceniem umysu czy nawet mierci. Kt bowiem nie pamita cierpie redniowiecznych trubadurw, modego Wertera czy Romea i Julii. Ta filozofia mioci romantycznej troch namieszaa nam wszystkim w gowach, tym bardziej, e wielu antropologw i socjologw uwaa, i mio romantyczna to po prostu spoeczna iluzja, ktrej ulegamy jedynie my Europejczycy i Amerykanie. Wedug nich mio romantyczna to spoe to wanie opieranie zwizkw maeskich na mioci jest przyczyn wysokiego wskanika rozwodw. Mamy zudne przekonanie (z mediw, literatury), e ta wielka i romantyczna mio moe i powinna przydarzy si kademu. Ale wanie poszukiwania i tsknoty rozbijaj zwizek za zwizkiem. Profesor Tomasz Szlendak idzie dalej, twierdzc, e najlepszym spoiwem dla zwizku jest interes. W czasach, gdy pary dobieray swatki i rodziny, wnikliwie dopasowujc partnerw, analizujc tradycje, korzenie, stan majtku i wanie wsplny interes zawierano po prostu lepsze ni dzisiaj maestwa. Wspczesne sabe wizi rodzinne i rodowe nie decyduj ju o wyborze wspmaonka/ki, wic uatwia to sia mioci. I cho mylimy, e ma ona wyzwalajc si, to tak naprawd powoduje wbijanie si w schemat, od ktrego chcielimy w ni uciec zaleno, obowizki, przemoc. Dzisiaj mamy powany konflikt interesw midzy mioci romantyczn a osobista wolnoci, rwnie mocno podan. To wanie powoduje problemy oraz niestabilno ycia rodzinnego. Ale co tam! Na 14 lutego cay wiat Zachodu odrzuca wolnociowe cigoty i ulega tej spoecznej iluzji. Karolina Miyska

Na licencji (CC BY-NC-ND 2.0) Aut. Jaunnine Captures @ Flickr.com

Algorytm na mio
Znajoma psycholoka twierdzi, e wspczesne zwizki maj dat przydatnoci do spoycia - po jakim czasie staj si niestrawne i skazane na rozkad. I rzeczywicie, coraz wicej maestw, zwizkw nieformalnych si koczy, a ci, ktrzy je tworzyli maj do wyboru ywot singla/singielki lub powrt na rynek matrymonialny. Kto na niego w dorosym yciu trafi, wie, e lekko nie jest im bardziej sprecyzowane mamy oczekiwania tym trudniej znale kogo na miar naszych potrzeb.
Sytuacja komplikuje si w przy-padku osb, ktrych ycie zawodowe i towarzyskie krci si w zamknitym krgu tych samych ludzi. Jak w takiej sytuacji pozna kogo z kim mona i na kolacj, do kina, urozmaici ycie niezobowizujc przygod czy zwiza si na duej? Filmy kami nie poznaje si ludzi w codziennych sytuacjach: na spacerze z psem, kupujc buki na niadanie. Jak wobec tego umwi si na randk? Biernie czeka a wydarzy si co nieokrelonego, co zmieni sytuacj, czy moe podj wyzwanie i rozpocz poszukiwania kandydata/tki na wasn rk? A jeli szuka, to gdzie? Pytanie jak w dzisiejszych czasach ludzie umawiaj si na randki kieruj do koleanki, ktra chodzi na nie regularnie. Anka mieszka w Londynie, ma 30 lat kolacje, koncerty, wyjcia do kina, galerii wszystkie te aktywnoci realizuje w ramach randek. Skd kandydaci? Z Internetu. Mimo, e ceni dobrodziejstwa, ktre pyn z dostpu do sieci, pomys,aby pj w jej lady rednio mi si podoba. Trudno mi nawet wyjani skd ta niech. Znaczn cz czasu spdzam z laptopem na kolanach praca, kontakty towarzyskie, zakupy wszystko to z powodzeniem realizuj w sieci. Najtrudniejsze sprawy najatwiej jest rozwizywa dziki poczcie elektronicznej. Relacje towarzyskie? Czy gdyby nie Internet udaoby si utrzyma kontakt ze znajomymi, ktrzy mieszkaj w innym miecie, kraju? Portale spoecznociowe pozwalaj na nieszkodliwe podgldactwo - bez zbdnego wysiku mona by na bieco, wiedzie co dzieje si w yciu dalszych znajomych, z ktrymi rozeszy si drogi. Nigdy nie korzystaam z Internetu jako rda nowych znajomoci. Historie znajomych, ktrzy wanie w ten sposb kogo ciekawego poznali rwnowayy opowieci o randkach-pomykach, kiedy w rzeczywistoci pojawiaa si osoba zupenie inna ni ta kreowana w sieci. Korzystanie z randkowych portali jawio mi si jako ostateczna kapitulacja przyznanie si, e w prawdziwym wiecie nikogo nie jestem w stanie sob zaciekawi i musz ucieka si do Internetu, gdzie wykreuj swj wizerunek, podreperuj go Photoshopem i moe kogo zapi. eby nie realizowa hasa nie znam si, to si wypowiem daj sobie dwa tygodnie na przeycie wirtualnego romansu. sualna te mog by singielk z klas, ale taka opcja nie jest przewidywana. Zostaj poinformowana, e celem zawenia obszarw poszukiwa i znalezienia dla mnie waciwego partnera musz rozwiza test 29 obszarw osobowoci. Rozpoczyna go seria pyta na temat mojego wygldu: czy jestem atrakcyjna? Czy jestem budowy drobnej, atletycznej, a moe mam nadwag? Czy jestem zdrowa, z poczuciem stylu, a moe niewyrniajca si? Udzielam odpowiedzi na temat swojej aparycji i formy czujc si jak klacz, ktra ma wzi udzia w zawodach, a nie jak dziewczyna, ktra ma umwi si na randk.

29 obszarw osobowoci
Rejestruj si na portalu, ktrego reklamy zachwalaj, e to miejsce dla singli z klas - osb

Nigdy nie korzystaam z Internetu jako rda nowych znajomoci. Historie znajomych, ktrzy wanie w ten sposb kogo ciekawego poznali rwnowayy opowieci o randkach-pomykach, kiedy w rzeczywistoci pojawiaa si osoba zupenie inna ni ta kreowana w sieci.
dojrzaych, ktre szukaj powanych znajomoci. Wybieram swoj pe, po czym portal automatycznie zaznacza, e tym czego szukam s mczyni. Sprawdzam, czy jako osoba homosekKolejne pytania dotycz wyznania, zachowa, cech charakteru. Czy jestem ciepa, zdolna, dominujca, mwica otwarcie, zakamana, niespeniajca oczekiwa? Najchtniej odpowiadaabym to zaley, ale takiej odpowiedzi nie przewidziano. Pozostaje mi wymijajce poniekd. Najbardziej absurdalne pytania: Czy przenosz rozmow na wysze poziomy intelektualne i Czy potrafi doceni urod atrakcyjnych ludzi. Zbadanie 29 obszarw osobowoci zajmuje nieco ponad 40 minut i jest tyle nuce co zabawne. Jeli chc zwikszy swoje szanse na poznanie kogo, mog przyspieszy proces wykupujc specjalny abonament. Portal zapewnia dyskrecj - wywietlenie mojego profilu tylko mczyznom, ktrych uznaj za godnych mojego zainteresowania.

Kandydatka na polsk on
Dla porwnania wybieram kolejne portale. Polishwife intryguje mnie, czy za nazw polska ona czy si faktycznie poszukiwanie maonek dla cudzoziemcw. Na Randkowa.com mam podobno szanse skoczy z samotnoci. Ku pokrzepieniu portal informuje, e z jego usug korzysta ju 541144 osb. Take tu

Na licencji (CC BY 2.0) Aut. MCAD Library @ Flickr.com

7
szych. Na darmowym Plentyoffish poszukuje si raczej jednorazowych przygd, chocia zdarza si trafi na kogo powaniejszego. Mamy jeszcze match.com - do drogi, stworzony we wsppracy z psychologami z Cambridge. Ludzie dobierani s tu za pomoc testu psychometrycznego. Jakby nie patrze wikszo moich znajomych poznaje kogo za pomoc tych stron, lub innych tematycznych znajomy pasjonat gier korzysta z odpowiednika Tastebuds, jedzi na turnieje, umawia si z ludmi o podobnej pasji. By moe Edyta ma racj wad stron na ktre trafiam jest brak przemylanych kryteriw doboru osb, pseudopsychologiczne badania predyspozycji, z ktrych nic nie wynika. Moliwe, e nie znalazam polskich odpowiednikw portali, ktre wyznaczaj rytm randek w Londynie. Poznanie kogo za pomoc internetowego narzdzia, ktre kierujc si naszymi preferencjami, wskae nam osob speniajc oczekiwania, na rwni ekscytuje co przeraa. Za jaki czas takie zawieranie relacji bdzie tak samo normalne jak wysyanie maila zamiast listu. Tak naprawd, to

Na licencji (CC BY-SA 2.0) Aut. Ed Yourdon @ Flickr.com

rejestracja czy si z profesjonalnym testem doboru partnerskiego. Pytania si powtarzaj, po krtkim badaniu na ile jestem otwarta, szczera, tajemnicza, w co i jak gorliwie wierzca, przechodz do swoich preferencji. Na polishwife pytaj o otwarto na odmienn religi, etniczno, moje zarobki roczne w dolarach. Na randkowa.com mam okreli cechy, ktre przeszkadzayby mi u partnera. Do wyboru: palenie papierosw, alkohol, niewierno, brak pracy. Do niechtnie, ale zamieszczam swoje zdjcie ma zwikszy moje szanse siedmiokrotnie. Czekam na rezultaty.

swoje profile. Okazuje si, e poza wszystkimi rnicami, co czy rzeczywisto z wiatem wirtualnym pozna kogo wartociowego jest tak samo trudno. Bilans dwutygodniowego eksperymentu wyglda marnie: z nikim si nie umwiam, nie wymieniam duszej ni dwuzdaniowa wiadomoci odebraam 5 umieszkw, 2 puszczone oczka i 4 buziaki.

li chodzi o kino, ksiki mwi Edyta. Jeli koncert, czy wyjcie potaczy dla kogo jest wane, a dla mnie jest, to przez stron trafiam na ludzi, z ktrymi mog

Jak to si robi na Wyspach?

W jaki sposb moja znajoma z tak skutecznoci umawia si na randki? Portal, z ktrego korzysta dobiera ludzi wedug kryterium ulubionej muzyki. Hasem Tastebuds jest poznaj nowych ludzi, odkryj now muzyk. Udostpniajc list utworw, ktrych najczciej si sucha proponuje osoby, ktre dziel zainteresowania i mieszkaj w pobliu. Jak si okazuje za gustem muzycznym, ktry jest punktem wsplnym, czsto id podobne preferencje je-

Bilans dwutygodniowego eksperymentu wyglda marnie: z nikim si nie umwiam, nie wymieniam duszej ni dwuzdaniowa wiadomoci odebraam 5 umieszkw, 2 puszczone oczka i 4 buziaki.
to dzieli. Prociej jest zacz rozmawia ni w sytuacji, gdy w zainteresowaniach zaznaczasz jedynie muzyka lub kino. Co z tymi dla ktrych muzyka nie jest najwaniejsza? Gdzie szukaj znajomoci? Na Guardian Soulmates paci si miesiczn subskrypcj, dobiera si ludzi ze wzgldu na gust teatralny, literacki. Tam znajdziesz ludzi bogatszych i starbez rnicy gdzie kogo poznajemy w bibliotece czy na portalu randkowym. Flirt i pierwsze randki bywaj stresujce, enujce lub ekscytujce chyba niezalenie od scenerii w ktrej si odgrywaj. Ilona Majewska

Kultura, literatura i podre

Czas przyjrze si kandydatom. E-darling sugeruje mi pana, ktry najlepiej lubi spdza czas nad moem (pisownia oryginalna) oraz drugiego, ktry deklaruje, e wiara, nadzieja, rodzina to trzy najwaniejsze sprawy w jego yciu. Spora poraka elektronicznej swatki czemu obiecani single z klas nie znaj podstaw ortografii i reklamuj si banalnymi frazesami? Zaproponowano mi jeszcze piciu kandydatw, wszyscy ok. 35-letni, z podobnymi, zupenie nic nie mwicymi opisami. Lubi kultur, muzyk i literatur, marz o podrach. Co to tak naprawd znaczy lubi muzyk? W lubieniu muzyki mieci si sympatia do disco-polo, jazzu i Bacha. Po 15 stronach anonsw panw o mao zachcajcych nickach kiler, ezoteryczny 32, ptysio daj spokj. Kilka dni odbierania puszczonych oczek i umieszkw, takich samych pyta: poklikamy?, szukasz przygody czy mioci i trac jakiekolwiek zainteresowanie. Z ulg kasuj

Spotkanie awangardy
Dwudziesty wiek to czas bardzo gwatownych przemian w sztuce. Mona powiedzie, e w cigu tych stu lat miao miejsce wicej radykalnych zmian w sposobach tworzenia sztuki ni we wszystkich poprzednich epokach w caej pozostaej historii razem wzitej. Pocztek tych zmian to czasy przed pierwsz wojn wiatow i dwudziestolecie midzywojenne. Muzeum Sztuki w odzi posiada w swoich zbiorach bardzo ciekaw kolekcj sztuki z tamtych czasw tzw. Midzynarodow kolekcj sztuki grupy a. r..
Zostaa ona zgromadzona przez artystw tworzcych grup a. r. dziki ich osobisty kontaktom z artystami w kraju i za granic. Do a. r. naleeli Wadysaw Strzemiski, Katarzyna Kobro, Henryk Staewski i dwaj poeci: Julian Przybo i Jan Brzkowski. Kolekcja ta od pocztku bya zbierana w celu wystawiania jej w publicznym muzeum. Bya to wielka nowo, dzkie muzeum byo trzecim na wiecie, ktre prezentowao miae prace wspczesnych artystw. W latach trzydziestych szacowne muzea unikay sztuki awangardowej bya ona zbyt dziwna i za bardzo rnia si od sztuki dawnej. Jej miejscem byy prywatne galerie i domy nielicznych, ekscentrycznych kolekcjonerw. Dziki energicznemu dziaaniu grupy a. r. w odzi znajduje si najwiksza w Polsce i jedna z najciekawszych na wiecie kolekcja europejskiej sztuki awangardowej z tamtego okresu. Wystawa Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, ktr mona oglda do koca czerwca w Muzeum Sztuki MS2 w odzi, znajdujcym si w Manufakturze, to poczenie dwch kolekcji. Midzynarodowa kolekcja sztuki grupy a. r. zostaa wymieszana ze zbiorami prywatnego kolekcjonera przedsibiorcy Hermana Rupfa, ktre dzi nale do muzeum Kunstmuseum Bern w Szwajcarii. Dziki poczeniu obu kolekcji w jedn wystaw moemy zobaczy prace znanych artystw rzadko wystawianych w Polsce takich jak Pablo Picasso, Wassily Kandinsky, Paul Klee, czy Andr Masson. moemy zobaczy prac Kandinskiego, autora pierwszej w historii sztuki akwareli abstrakcyjnej. W niektrych obrazach tego artysty wida pltanin fal i zygzakw oraz nieregularnych kolorowych plam. Kandinsky prbowa w nich przetumaczy muzyk na malarstwo. Poniewa muzyka nic poza sob nie przedstawia, take malarstwo, eby j wyrazi, musiao pozosta abstrakcyjne. Obok obrazw zawikanych i popltanych, powstaway take bardziej uporzdkowane obrazy abstrakcyjne: dominuj w nich figury geometryczne i linie proste. Tego rodzaju prace malowali np. holenderscy artyci Piet Mondrian czy Theo van Doesburg, ktrych prace rwnie moemy obejzwierzt. Mimo to zaokrglone, nieregularne ksztaty kojarz si bardziej z czym ywym, naturalnym. Taki rodzaj abstrakcji nazywany jest organiczn. Na wystawie moemy te zobaczy prace ony Hansa Arpa, Sophii Taeuber-Arp. Oboje malowali obrazy abstrakcyjne, ale nie byli zgodni co do ich rodzaju Sophie tworzya prace w nurcie geometrycznym. Inn par artystyczn, ktrej prace znajduj si na wystawie, tworzyli Wadysaw Strzemiski i Katarzyna Kobro. To dugo mieszkajca w odzi i bardzo zwizana z tym miastem para. W poszukiwaniach artystycznych maonkowie byli bardzo zgodni oboje interesowali si zarwno matematyk, a w szczeglnoci

Przetumaczy muzyk
Jedn z najwikszych przemian w sztuce, jakie dokonay si za spraw awangardy, byo pojawienie si abstrakcji. Malarstwo abstrakcyjne nie przedstawia widokw rzeczywistoci, ani portretw, ani martwych natur, ani krajobrazw. Odcina si ono od realistycznego przedstawiania rzeczywistoci artyci posugiwali si liniami, czy plamami barw uoonych w przemylany sposb. Na wystawie

W niektrych obrazach tego artysty wida pltanin fal i zygzakw oraz nieregularnych kolorowych plam. Kandinsky prbowa w nich przetumaczy muzyk na malarstwo. Poniewa muzyka nic poza sob nie przedstawia, take malarstwo, eby j wyrazi, musiao pozosta abstrakcyjne.
rze na wystawie. Chcieli pokaza porzdek w najczystszej, wanie geometrycznej, formie. Ich obrazy nie s jednak nudne. Posugiwali si rnymi proporcjami figur, rnymi liniami i kolorami eby stworzy z nich ciekawe, nowatorskie ukady. Czasem ich prace s symetryczne i wszystkie elementy s rwno rozprowadzone po caym obrazie. Innym razem rozplanowane zupenie nieregularnie. Zawsze jednak artyci dbali o starannie dobrane relacje midzy caoci obrazu a jego czciami. Ten rodzaj abstrakcji nazywany geometryczn tworzy take polski artysta Karol Hiller. W jego pracach wida, e ukady prostych figur czsto przypominaj wygldem maszyny. Wystawa w Muzeum Sztuki pokazuje, e malarstwo abstrakcyjne jest bardzo rnorodne. Moemy zobaczy take przykady form bardziej zaokrglonych, obych, przypominaj one ksztatem ludzkie ciaa, fragmenty rolin czy zwierzt, a nawet komrki ogldane pod mikroskopem. Nie wszyscy malarze lubili geometri Hans Arp wola inspirowa si wiatem przyrody i ciaem czowieka. Obrazy te to wci abstrakcja nie rozpoznamy w nich konkretnych czci ciaa, rolin czy proporcjami, jak i wiatem czowieka oraz natury. Warto wspomnie o koncepcji malarstwa Strzemiskiego, ktr nazwa unizmem. Poszukiwa w nim doskonaej, organicznej jednoci obrazu. Artysta chcia eby obraz stanowi cao na wzr stworze naturalnych. Dlatego obrazy unistyczne s pozbawione silnych kontrastw kolorystycznych i wyranych, kanciastych ksztatw. Co wicej, kady centymetr kwadratowy obrazu jest dla artysty tak samo wany. Bya to bardzo nowatorska koncepcja obrazy, ktre co przedstawiaj zawsze sprawiaj, e patrzymy na niektre czci obrazu uwaniej, a inne pomijamy. Pomys Strzemiskiego by tak radykalny i innowacyjny, e zapewni mu miejsce w podrcznikach wiatowej sztuki osignicie niezbyt czste w polskiej sztuce. W historii sztuki adne zmiany nie s jednak ostateczne abstrakcji nie udao si wyprze tzw. obrazw przedstawiajcych. Niemniej, artyci, ktrzy inspirowali si awangard zmienili sposb prezentowania rzeczywistoci w malarstwie bardzo czste stay si znieksztacenia i deformacje. Niektrzy artyci szukali sposobwna pokazanie w malar-

Gunther Uecker, Struktura pola, 1974

9
Widok wystawy Korespondencje, pitro 3, Antoni Starczewski, St z kolorowymi kartoflami, 1973, Daniel Spoerri, Zjedzone przez Katarzyn i przyjaci, 1991 Ireneusz Piegrzalski, Przyjcie, 1971
Fot. P. Tomczyk

Paul Klee, Zwei Mnner, einander in hherer Stellung vermutend, begegnen sich, 1903

stwie ruchu np. Enrico Prampolini podzieli sylwetki taczcych kobiet na drobne kawaki, aby obraz sta si bardziej dynamiczny. Inni artyci, jak Stanisaw Grabowski, przez znieksztacenia wprowadzali do obrazu tajemniczy nastrj. Nie sposb odgadn ile osb przedstawi ten artysta w nocnej scenerii Kompozycji lirycznej. Czy to jedna osoba na samotnym spacerze, a moe dwie podczas sekretnego spotkania? To pytanie pozostaje bez jasnej odpowiedzi. Jeszcze inne znieksztacenia stosuje Stanisaw Ignacy Witkiewicz, zwany Witkacym, w swoim pastelu Gowa. Gwatowne, wyraziste linie i ywe, kontrastowe kolory nadaj przedstawionej twarzy wyraz bardzo dramatyczny, rozpaczliwy. Tutaj waniejsze od oddania rysw postaci jest nastrj peen silnych emocji. W tej pracy wida zwizki Witkacego z ekspresjonizmem. To kierunek w sztuce ktry posugiwa si wyrazist lini i nasyconymi, kontrastujcymi barwami eby podkreli emocjonalny wyraz przedstawionych scen. Na wystawie moemy rwnie przeledzi jakim przemianom uleg klasyczny temat martwej natury. Istot tego gatunku malarstwa jest prba przedstawienia w jak najbardziej realistyczny sposb zwyczajnych przedmiotw. W dwudziestoleciu midzywojennym martwa natura zblia si bardziej w kierunku abstrakcji. Tylko na nielicznych obrazach rozpoznamy bez trudu przedstawione przedmioty, ktre byy inspiracj dla malarza. Nawet jeli natrafimy na lad przedmiotu, bardzo prawdopodobne jest, e zosta on podzielony na czci, pokawakowany. To wpyw kubizmu, nurtu ktry bardzo swobodnie traktowa malowanie z natury. Obserwacja przedmiotw lub ludzi prowadzia kubistw - Picassa i Georgea Braquea - do wybierania tylko ich pojedyczych linii, zarysw, fragmentw. W ten sposb powstaway prace inspirowane rzeczywistoci, ale prawie jej nie przedstawiajce. To obrazy, ktrym bliej do swobodnej kompozycji linii ni wiernego

odwzorowania realnych form. Wrd izmw kierunkw w sztuce awangardowej wane miejsce zajmuje surrealizm. Obrazy w tym nurcie malowane s realistycznie moemy atwo w nich rozrni przedstawienia rnych przedmiotw. Jednak kiedy prbujemy zrozumie cao kompozycji, czsto okazuje si to kopotliwe. Surrealici pokazywali zwyczajne przedmioty w zaskakujcych kontekstach, znieksztacali je tak, e to, co pozornie normalne i bezpieczne wydawao si dziwne i niepokojce. Tak dzieje si w obrazie Rozmowa mebli Massona, na ktrym widzimy fotele, ktre s jakby zarazem obdartymi ze skry, podobnymi do ludzi stworami. Zestawienie zwyczajnychprzedmiotw z wntrznociami oraz aluzjami seksualnymi byo typowe dla surrealistw. Uwielbiali oni szokowa pruderyjn, mieszczask publiczno. Podobny efekt wywouje praca surrealistki Meret Oppenheim tzw. Futrzana filianka. Skadaj si na ni filianka, spodek i yeczka oklejone ze wszystkich stron futrem. To dowcipne i miciutkie dzieo sztuki, ale myl o piciu herbaty z takiego naczynia budzi obrzydzenie. Sprzeczne uczucia zainteresowania i niesmaku czsto towarzysz ogldaniu prac surrealistw. Awangarda wywoaa prawdziw rewolucj, ale tempo przemian w sztuce nie zostao spowolnione po jej zmierzchu. Rnorodno nurtw i technik w sztuce drugiej poowy dwudziestego wieku moe przyprawi o zawrt gowy. Na wystawie znajdziemy abstrakcj z umiejtnie wbitych i owietlonych gwodzi oraz obraz z brudnych naczy przyczepionych do blatu stou. Mona te zobaczy efekty kolorystyczne wywoane przez neonowe napisy, dziea sztuki wykonane w fabryce, a take dziea przypadku, jak rwnie filmy i fotografie, ktre ukazuj codzienno w sposb niezwyky. Jeli chodzi o sztuk drugiej poowy dwudziestego wieku i najnowsz obie pokazane w odzi kolekcje gromadz bardzo ciekawe prace najbardziej cenionych artystw.

Wystawa Korespondencje jest bardzo obszerna, dlatego warto podzieli jej zwiedzanie na kilka wizyt. Inn moliwoci jest zrobienie sobie przerwy w znajdujce si w muzeum kawiarni. Na wystawie prezentowane s rnorodne prace. Zamiast studiowa kad po kolei, co zajoby cay dzie, warto poda za tym, co wydaje si nam intrygujce, ciekawe. Dobrze jest czasem zatrzyma si na duej przy dziele, ktre zwraca nasz uwag, a pomin te ktre mniej nas zainteresuj. W zapoznaniu si z dzieami moe pomc olbrzymi katalog, w ktrym znajduje si krtki komentarz do kadej pracy. Wystaw mona zwiedza w grupie, zamwi zwiedzanie

z przewodnikiem albo poczeka na otwarte dla wszystkich oprowadzanie czy warsztat edukacyjny. Wana jest jednak przede wszystkim wasna wraliwo i indywidualne spojrzenie. Sztuka wspczesna rzadko narzuca interpretacj dziea widzowi, wrcz przeciwnie zachca do dyskusji i zrozumienia poprzez indywidualne, nieszablonowe podejcie. Dziea sztuki to zagadki, ktre mona rozwizywa na wiele sposobw. Wystawa Korespondencje to wietna okazja, eby zapozna si ze sztuk nowoczesn w najlepszym europejskim wydaniu. Anna Nawrot

Florian Slotowa, Postumenty z Berna, 2010, w tle: Paul Klee, Sceneria-Pejza, 1937
Fot. P. Tomczyk

10

Co dalej z Miastem Tkaczy?

To, co miao przynie naszemu miastu dum, czyli Park Kulturowy Miasto Tkaczy przynosi niepokj. Na przeomie grudnia i stycznia zaszo wiele znaczcych zmian. Z Domem Turysty poegnao si stowarzyszenie, ktre dotychczas go prowadzio. Miasto wycofao si z konkursu dla organizacji pozarzdowych na jego prowadzenie, tumaczc decyzj oszczdnociami i swoim pomysem. Od miesica Dom Turysty stoi pusty. A w oknie lokalu gastronomicznego zawisa kartka o jego tymczasowym zawieszeniu. Czym jeszcze wadze miasta zaskocz mieszkacw i turystw?
Pod koniec ubiegego roku zapada decyzja, e Urzd Miasta Zgierza nie zorganizuje konkursu dla organizacji pozarzdowych na prowadzenie Domu Turysty. Powodem maj by oszczdnoci. Dotychczas prowadzca go organizacja Towarzystwo Ochrony Kultury Zgierza bya wspierana rocznie w kwocie 36 tysicy zotych, co dawao miesiczne wsparcie w wysokoci 3 tysicy zotych. Kwota w porwnaniu z rozpisanym budetem miasta, ktry w tym roku wynosi ponad 150 mln zotych wydaje si zbyt niska by rzeczywicie mie jakiekolwiek znaczenie. Jak poinformowaa nas prezeska TOKZ Maenna Gruszecka, pienidze wystarczay zaledwie na opacenie podstawowych potrzeb budynku wody, wiata czy internetu. Towarzystwo organizowao koncerty szkoy muzycznej, pozostaa dziaalno: wycieczki rowerowe czy szkolenia z robtek rcznych dla mieszkacw chccych wzi w nich udzia byy odpatne. Aktualnie Dom Turysty stoi pusty i nic nie wskazuje na to, aby w niedalekim czasie wrci do uytkowania. Trzy pomieszczenia, ktre TOKZ zajmowao od pocztku roku stoj nieczynne. Miasto miao swj pomys na prowadzenie Domu Turysty,mylano nad przekazaniem prowadzenia Domu Turysty Wydziaowi Miasta Tkaczy oraz Muzeum Miasta Zgierza. Jednak od pocztku roku nie wprowadzono go w ycie. Jak poinformowaa mnie pani Prezydent: Miasto bdzie chciao wyoni organizacj pozarzdow, ktrej zadaniem byoby prowadzenie sklepu z pamitkami. Czekamy na odpowied z Ministerstwa Kultury, poniewa uwaamy, e dotacje, ktre przyznawalimy na prowadzenie Domu Turysty moemy wykorzysta w inny sposb. Mamy wydzia i osoby, ktre pracuj w wydziale do spraw rozwoju parku kulturowego miasta tkaczy. Mog aktywnie zaj si realizacj tego zadania. Na pewno bdziemy ogasza konkurs dla organizacji, ktra poprowadzi sklep w domu turysty powiedziaa, w wywiadzie dla Radia Zgierz, Iwona Wieczorek. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ktre reprezentuje stron norwesk przyznajc dofinansowanie na Park Kulturowy nie zostao poinformowane o wycofaniu si gminy miasto Zgierz z przeprowadzenia konkursu na prowadzenie Domu Turysty. W grudniu minionego roku wadze miasta wystpiy jedynie z zapytaniem, czy istnieje moliwo prowadzenia instytucji obsugujcej przyjezdnych przez Urzd Miasta Zgierza. W umowie, dziki ktrej powstao Miasto Tkaczy, widnieje zapis o wyanianiu przez wadze organizacji non-profit do prowadzenia Do koca stycznia dwa budynki Miasta Tkaczy stay nieczynne. W Domu Turysty pusto. W oknie jadodajni widniaa kartka o tymczasowym zawieszeniu dziaalnoci. Pod koniec stycznia sprawa lokalu wyjania si.

Nowa spdzielnia nowa jako?

Wadze miasta przeprowadziy konkurs na prowadzenie lokalu gastronomicznego i hostelu. Wygraa go spdzielnia socjalna Wsparcie, ktra jest nastpczyni Deli, dotychczasowego najemcy, nie przystpujcej do konkursu. Dotychczas funkcjonujcy lokal gastronomiczny nie przyciga zbyt wielu klientw. Niezachcajca oferta? Zbyt wysokie ceny? W Miecie Tkaczy posta-

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ktre reprezentuje stron norwesk przyznajc dofinansowanie na Park Kulturowy nie zostao poinformowane o wycofaniu si gminy miasto Zgierz z przeprowadzenia konkursu na prowadzenie Domu Turysty.
informacji turystycznej, ktr to funkcj sprawowa Dom Turysty. To ewidentnie kci si z pomysem prowadzenia sklepu przez pozarzorganizacj pozarzdow. Arkadiusz Bogusawski, ktry przygotowa i wcieli projekt rewitalizacji Miasta Tkaczy w ycie, aktualnie zajmujcy si Ksiym Mynem, odmawia komentowania decyzji zgierskich wadz. wiono duy lokal, ktry ma ju wyrobion mark i niewtpliwie stanowi konkurencj dla prowadzonego przez Del. Czy spdzielnia Wsparcie stworzy ciekaw i konkurencyjn ofert dla Sphinxa? Pojawiaj si pytania: w jaki sposb bdzie wykorzystywany hostel? Czy oferta Miasta Tkaczy bdzie na tyle atrakcyjna, by byo to miejsce dla turystw? Miejscem na mapie Parku Kulturowego, w ktrym rzeczywicie wida, e co si dzieje jest Centrum Konserwacji Drewna. Przechodzc ulic Narutowicza, na ktrej jest usytuowane, przez okna widzimy ludzi, ktrzy rzeczywicie pracuj, przywracajc starym meblom ich wietno. Jednak to jeden z kilku strategicznych budynkw Miasta Tkaczy: Domu Turysty, lokalu gastronomicznego czy hostelu. To niewiele, patrzc na olbrzymie moliwoci tego terenu.

Zmiany, ale czy na lepsze?

Nie oszukujmy si Miasto Tkaczy byo w peni aktywne jedynie w czasie koncertw z oka-

1 1

zji zakoczenia lata czy jarmarku gralskiego. Wtedy rzeczywicie tumy przewijay si ulic Rembowskiego oraz Narutowicza. Pozostae wydarzenia zrzeszay wskie grono odbiorcw - jak w przypadku koncertw szkoy muzycznej, ktre organizowao TOKZ. Problem lea w braku lub niewaciwej promocji. A moe w braku rozeznania w tym, czego tak naprawd chc mieszkacy? Pisz w czasie przeszym, bo to co aktualnie ma miejsce to zupene zaprzeczenie idei tego miejsca.

Obecnie Miasto Tkaczy to adny obrazek, ktry nie wykorzystuje swojego potencjau. Naleaoby si zastanowi, jaki jest tego powd? Czy jest to wynikiem braku pienidzy lub niewaciwego gospodarowania nimi? A moe braku pomysu na dziaalno Miasta Tkaczy? Park Kulturowy Miasto Tkaczy ma swj potencja, ktry przy niewielkim wysiku mona by w peni wykorzysta. Sala konferencyjna, uruchomienie bardzo wanego strategicznie miejsca jakim

jest Domu Turysty, zapraszanie nie tylko wycieczek turystycznych, ale i studentw chociaby architektury do naszego miasta mogoby sprawi, e miejsce staoby si ywe. Moe wystarczyoby porozmawia z mieszkacami o ich oczekiwaniach i pomysach na rozwj Miasta Tkaczy tym czego oczekuj? Dotychczas przechadzajc si ulic Rembowskiego podziwia mona jedynie architektoniczne walory zabudowy, ktre tworz atrakcyjn wizytwk miasta. Warto

popracowa nad tym miejscem, by nie byo jedynie pikne na zewntrz, a puste w rodku. Przecie tyle mwi si o licznych wygranych konkursach czy sawie, ktr Zgierz zyska dziki Miastu Tkaczy. Idea Parku Kulturowego jest pikna. Trzeba tylko zastanowi si jakich rodkw uy by wcieli j w ycie, zadowalajc mieszkacw oraz cigajc turystw. Patrycja Malik

Ogoszenie wylicytowane w ramach XXI Finau Wielkiej Orkiestry witecznej Pomocy

12

Wywiad z prezydent Iwon Wieczorek

O realizacji przewyborczych zapowiedzi w temacie partycypacji obywatelskiej oraz ekonomii spoecznej, z prezydent Iwon Wieczorek rozmawia Micha Sobczyk (Nowy Obywatel).
Wanym elementem Pani programu byo wspieranie partycypacji obywatelskiej. Jak Pani ocenia funkcjonowanie istniejcych mechanizmw z tego zakresu? Iwona Wieczorek: Gmina realizuje projekt partycypacji spoecznej w ramach programu Decydujmy razem, powicony przeciwdziaaniu narkomanii. Wanym forum konsultacji spoecznych s ponadto rady osiedli. Kiedy za porednictwem Wydziau Nieruchomoci budowaam parking na osiedlu Cezaka, wsplnoty mieszkaniowe zostay zapytane o zdanie i to mieszkacy mogli zadecydowa, gdzie chc mie miejsca parkingowe, a gdzie plac zabaw. Mieszkacy ul. Witosa zostali bezporednio zaproszeni do rozwaenia z nami rnych wariantw dotyczcej jej inwestycji, a przyjte rozwizanie jest zgodne z ich wol. Jeszcze innym przykadem s obywatelskie gosy, e Proboszczewice, jako jedyne osiedle, nie maj adnego dowych organizowaa spotkania w Miecie Tkaczy. Wadze miasta te tam byy: robilimy prezentacje, odpowiadalimy na trudne pytania. Myl, e w zakresie partycypacji spoecznej robimy, co moemy. Jak Pani ocenia dorobek zespow konsultacyjnych przy prezydencie? I.W.: W ich spotkaniach uczestnicz mieszkacy oraz przedsibiorcy, przedstawiciele przernych instytucji i zawodw. Skad zespow jest tak dobrany, by zapewnia odmienne punkty widzenia omawianych tematw. Dobrym przykadem poytku z zespow jest wypracowana przez jeden z nich idea, by osoby majce zalegoci czynszowe wobec miasta mogy je odpracowa. Ten postulat ju zosta zrealizowany, kolejne uwagi zespow rwnie bdziemy si starali wprowadza w ycie. Na jednym z posiedze bya zbdnych do zgoszenia obywatelskiego projektu uchway. Jakie jest Pani zdanie na temat optymalnego ksztatu tego instrumentu? I.W.: O tym zadecydowali radni, nie zamierzam odpowiada w ich imieniu. Zdradz natomiast, e spodoba mi si jeden z wpisw na Facebooku, w ktrym uyto sformuowania polityczni akwizytorzy na okrelenie osb, ktre chciayby skorzysta na niszym progu wymaganych podpisw. Lubi taki city jzyk, bya to Wozie, nigdy by nie powiedziay, e miasto rzucao im kody pod nogi. W najbliszym czasie bdziemy ogasza konkurs na prowadzenie sklepu w Domu Turysty oraz inicjowanie wydarze turystycznych; zainteresowanie wyrazio wiele organizacji non profit. Mam nadziej, e dziki nim Miasto Tkaczy bdzie rozkwitao. Mwilimy o partycypacji obywatelskiej oraz ekonomii spoecznej. Czy ma Pani ja-

W najbliszym czasie bdziemy ogasza konkurs na prowadzenie sklepu w Domu Turysty oraz inicjowanie wydarze turystycznych.
moim zdaniem celna uwaga. Powtrz, e o ksztacie tego rozwizania zadecydowali radni. Uwaam jednoczenie, e mieszkacy maj zagwarantowane pene moliwoci zgaszania swoich pomysw i postulatw przede wszystkim od tego wanie s rady osiedli, nie tylko od organizowania wita Babci czy Dnia Dziecka. wietnie, e podejmuj rwnie i takie inicjatywy, ale najwaniejsze, eby znay problemy mieszkacw. Deklaruje Pani wsparcie dla sektora ekonomii spoecznej, ktry jak dotd nie jest w Zgierzu zbyt dobrze rozwinity. I.W.: Ostatnio ogosilimy konkurs na poprowadzenie hostelu i restauracji w Miecie Tkaczy, adresowany do podmiotw dziaajcych nie dla zysku; przystpia do niego m.in. Spdzielnia Socjalna Wsparcie. Kontynuujemy take wspprac ze Stowarzyszeniem Ja-Ty-My, wsplnie z ktrym zoylimy niedawno wniosek o dofinansowanie kilkumilionowego projektu aktywizacji osb zagroonych wykluczeniem spoecznym, np. niepenosprawnych. Uwaam, e bardzo dobrze nam si pracuje, jestemy jak do tej pory przez nich chwaleni za promowanie idei ekonomii spoecznej. Sdz, e nawet panie z upadej Spdzielni DELA, ktra prowadzia restauracj Raz na kie plany odnonie do innych sfer, ktre czerpi z wiedzy oraz energii mieszkacw? I.W.: W pierwszych dniach lutego podpisujemy z organizacjami spoecznymi porozumienie w sprawie wypracowanego modelu wsppracy. Chcemy wspomaga kluby sportowe oraz inne organizacje pozarzdowe, poczwszy od pomocy w pisaniu wnioskw pojawiy si bowiem due moliwoci aplikowania o rodki zewntrzne. Jeli bdzie potrzeba wsparcia, to na pewno go nie odmwimy. Przede wszystkim bdziemy jednak informowa. Organizacje pozarzdowe bd wiedziay, e mog si ubiega o rnorodne rodki, take we wsppracy z miastem i skorzystaj z tego lub nie (wiedzc, e maj od nas pomoc, myl, e powinny). Staramy si wkracza i pomaga, bo po to tutaj jestemy. t. Chtnie sucham podpowiedzi mieszkacw. Bo przecie aden pomys, np. zawarty w moich postulatach wyborczych, nie jest celem samym w sobie, a rozwizanie, ktre wydawao mi si idealne, w odczuciu spoecznym moe si okaza nie tak niezbdne. Wasne plany naley przewartociowywa i by elastycznym wobec pojawiajcych si wyzwa. Rozmawia Micha Sobczyk

Spodoba mi si jeden z wpisw na Facebooku, w ktrym uyto sformuowania polityczni akwizytorzy na okrelenie osb, ktre chciayby skorzysta na niszym progu wymaganych podpisw. Lubi taki city jzyk, bya to moim zdaniem celna uwaga.
placu zabaw dla dzieci; jak Pastwo wiecie, taki plac ju powsta. Staramy si komunikowa z mieszkacami za porednictwem dostpnych nam mediw. To wane take dlatego, e niektre oczekiwania wynikaj z niewiadomoci. Wemy remont ul. Pisudskiego. Wszyscy pukali do prezydenta, a okazuje si, e to nie jest droga nasza, tylko powiatu, i moglimy na niej robi jedynie biece naprawy. Jestemy jak najbardziej otwarci na dialog. W tamtym roku jedna z organizacji pozarzomawiana Akcja Li. Dowiadczenia lat minionych mwi, e niestety nie tylko licie s zawartoci zbieranych workw przy okazji ludzie wyrzucaj te kilka ton mieci. Pomysem jednego z czonkw zespou, ktremu przyklasnlimy, byo wprowadzenie zasady, e worki s wystawiane do odbioru bezporednio przed posesjami jeli kto wystawi prcz lici jeszcze mieci, nie zostan one odebrane. Spraw, ktra podzielia zgierzan, jest liczba podpisw nie-

1 3

Pozorne oszczdnoci powiatu

Od padziernika monitorujemy sytuacj Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w powiecie zgierskim. W artykule Powiat tnie, dzieci zostan na lodzie (Zgrzyt, nr 10) przybliylimy konsekwencje, jakie bd wynikay z ograniczenia dostpu do usug, ktre wiadcz poradnie. W przypadku zgierskiej Poradni cae zamieszanie dotyczy 150 tysicy z oszczdnoci, ktra w finale moe generowa znacznie wysze kwoty, jeli uczniowie, w por nieotrzymujcy wsparcia psychologicznego, bd kwalifikowa si do indywidualnego nauczania.
Modzieowego Domu Kultury. Sytuacja nie jest jednak analogiczna. Miasto prowadzi swoje instytucje kultury Miejski Orodek Kultury wraz z fili Centrum Kultury Dziecka i nie potrzebowao nastpnej. W przypadku poradni sytuacja wyglda inaczej. W duej mierze pod opiek placwki znajduj si dzieci z szk i przedszkoli, ktrych prowadzenie jest w kompetencji Miasta i ktremu nawet w wikszym stopniu ni zarzdowi Powiatu powinno zalee na utrzymaniu dostpu do usug przynajmniej na dotychczasowym poziomie. Szkoy posiadaj swoich psychologw/ pedagogw. Czy szkolny pedagog/psycholog nie wystarcza? Pyskiej poradni o 150 000 z z powodzeniem mogoby choby czciowo wyrwna ze swojego budetu Miasto, ktre posiada tzw. Fundusz kapslowy na prowadzenie dziaa profilaktycznych i terapeutycznych adresowanych do rodowisk zagroonych wykluczeniem spoecznym ze wzgldu na uzalenienia od alkoholu, narkotykw czy przemoc domow. Dzieci z rodzin, ktre borykaj si z wszystkimi tymi problemami, trafia do Poradni bardzo duo mwi Ziarnik. Debata, w czasie ktrej pracownicy poradni liczyli, e wpyn na radnych i radne zakoczya si fiaskiem. Nikt z Zarzdu Powiatu na niej si nie pojawi. Mimo

Osoby pracujce w poradniach oraz ich dyrektorzy, nie ustaj w prbach odwrcenia sytuacji. Nie chodzi tu o trosk o wasne zatrudnienie, zaley nam na naszych pacjentach, stworzeniu im dostpu do rzetelnej opieki psychologicznej mwi Agnieszka Majewicz ze zgierskiej Poradni. Poradnie doczekay si odpowiedzi pisemnej od Komisji Owiaty Kultury, Sportu i Rekreacji, ktra stwierdza, e decyzja zrwnowaenia wydatkw jest podjta przez Zarzd Powiatu z przyczyn niezalenych od powiatu. Natomiast ostateczne decyzje dostosowujce budety poradni na rok 2013/2014 maj podj dyrektorzy placwek. Komisja ubolewa nad tym nurtujcym problemem, rwnoczenie zapominajc, e decyzje o budecie podejmuj take radni i radne,

ktre w niej zasiadaj. Ca odpowiedzialno kogo zwolni i komu zredukowa etat pozostawia si dyrektorom, ktrzy dokonujc zmian kadrowych, rwnoczenie zadecyduj do ktrych usug dostp bdzie ograniczony. Jak przyznaj dyrektorzy to bardzo trudna dla nich sytuacja. Wydawa by si mogo, e wadze Miasta Zgierza i Powiatu powinny razem pochyli si nad problemem i by moe pomyle o moliwoci wsplnego finansowania placwki. W czasie spotkania pracownikw poradni z radnymi, 5 lutego 2013 roku, na pytanie czy wadze powiatu z tak propozycj do miasta si zwrciy nie uzyskaam odpowiedzi. Naczelnik Wydziau Owiaty mwi za to o odmowie, jak otrzyma powiat, kiedy prbowa zainteresowa wadze miasta przejciem

Radni nie czuj si odpowiedzialni za sytuacj, odsyaj przedstawicieli poradni do posw twierdzc, e to decyzje, ktre podja gra zmuszaj ich do cicia budetu.

Starosta Powiatu Zgierskiego Krzysztof Kozanecki rdo: http://www.powiat.zgierz.pl

tamy Jadwig Ziarnik, psycholok z Poradni: Zdecydowanie nie, nie we wszystkich przypadkach. S sytuacje, kiedy dzieci potrzebuj pomocy od kogo, kto jest spoza rodowiska szkolnego, przed kim atwiej bdzie si otworzy. Szkolny psycholog czasem jest postrzegany przez ucznia jako jeden z grona pedagogicznego. Szkoy wsppracuj z nasz placwk, szkolni psycholodzy odpowiadaj na inne potrzeby, reaguj na biece wydarzenia, nie maj moliwoci wydawania diagnoz, prowadzenia terapii. Warto pamita, e nie we wszystkich zgierskich szkoach psycholodzy w ogle s. Boena Wolska, logopedka, zauwaa, e zapotrzebowanie na pomoc terapeutyczn systematycznie wzrasta i bdzie wzrasta, choby dlatego, e do szk trafi nieprzygotowane do tego w peni szeciolatki. Spraw na Komisji Owiaty, Kultury, Sportu i Rekreacji Rady Miasta Zgierza przedstawi Dyrektor zgierskiej placwki Emil Wiktorowski. Nie wiadomo, czy poza stanowiskiem wydanym przez Rad Miasta Zgierza, w ktrym wyraa si sprzeciw wobec zaistniaej sytuacji, mona na cokolwiek liczy. Ograniczenie budetu zgier-

prb pracownikw poradni o wsplne wypracowanie odpowiedzi: z prowadzenia ktrych zada statutowych zrezygnowa, gdzie odsya pacjentw wymagajcych szybkiej interwencji, kto wemie odpowiedzialno za sytuacj, spotkanie nie przynioso konstruktywnych rozwiza. Radni nie czuj si odpowiedzialni za sytuacj, odsyaj przedstawicieli poradni do posw twierdzc, e to decyzje, ktre podja gra zmuszaj ich do cicia budetu. Jedynie radna Lidia Elert gono opowiedziaa si po stronie walczcych poradni, uwiadomia take zebranym, e cicia etatw maj by jeszcze wiksze ni do tej pory informowano na 4 poradnie (Zgierz, Gowno, Ozorkw, Aleksandrw dzki) ma przypada 18,16 etatu, a nie 21,25 (przed zmianami jest niespena 30). Elert odcina si od planowanych zmian mwic, e nie gosowaa za takim ksztatem budetu. Agnieszka Majewicz zapowiada, e jeeli zawiod prby porozumienia z powiatem, nie wykluczaj innych metod walki o spraw. Ilona Majewska

14

Kochane od pierwszej komrki

Takim hasem posuguje si jedna z warszawskich klinik leczenie niepodnoci. Z ca pewnoci nie jest to chwyt marketingowy, ale esencja wszystkich emocji, ktre towarzysz rodzicom przeywajcym rado i niepewno oczekiwania na dziecko. Bez wzgldu na to, jak pojawio si ono na wiecie. Ponad pi milionw z nich, potrzebowao pomocy lekarza na etapie poczcia i tworzenia si nowego ycia po to, by w ogle mogy si urodzi.
koci cytryny... Prawda jest taka, e leczenie niepodnoci, przygotowanie do procedury to wielkie obcienie dla organizmu, ale te trudne chwile dla zwizku. Nagle si okazuje, e nie bdzie dzieci pocztych romantycznie pod namiotem, czy rdziemnomorsk palm, e jedyna szansa to postpowa wg zalece lekarzy. I tak: trzy lata walki o dzieci, cige badania, okresy wspycia, okresy abstynencji. Dwa zabiegi in vitro, trzy nieudane podania zarodkw i dopiero czwarta prba zakoczona sukcesem. Bylimy ju tak wyedukowani, e w p sowa apalimy wasna, za co bd im wdziczna do koca ycia. Dzi z perspektywy czasu, mog powiedzie, e mamy trzeba sucha, ani tych trudw zajcia w ci, ani problematycznej ciy i pniej blu po cesarskim ciciu nie pamitam... dzieci wynagradzaj wszystko. Rodzicie dzieci pocztych metod in vitro jak chyba nikt inny rozumiej jakim cudem jest poczcie nowego czowieka i na jak wielki szacunek zasuguje on od momentu poczcia. Bez wzgldu na wyznanie czy pogldy polityczne. Oni kochaj i pragn tej Ewy, Kasi, Tomka czy Jzka od

Bezpodno zostaa umieszczona przez WHO (wiatow Organizacj Zdrowia) na licie chorb cywilizacyjnych XXI wieku, co nie dziwi, skoro statystyki mwi, e problem ten dotyka a 18% par w Europie. W Polsce in vitro to walka. Nie tylko walka lekarzy i rodzicw o poczcie dziecka, ale te walka na argumenty, pogldy, przekonania i uprzedzenia, walka o pienidze. Z jednej strony wiemy, e jeli mamy do czynienia z chorob naley j leczy wg. wielu specjalistw in vitro to nic innego, jak metoda leczenia. Z drugiej znamy stanowisko Kocioa katolickiego, dla ktrego metoda ta jest amaniem praw naturalnych i boych. A co robi ci, ktrzy pragn dziecka, cho natura lub Bg im tego nie moe da? Z dala od politycznych i wiatopogldowych awantur, medialnego show i instrumentalnego wykorzystywania tematu, by zwrci (lub odwrci) uwag wyborcw, mozolnie, czsto latami zmagaj si dramatem, powicajc ycie osobiste i czasem

wszystkie rodzinne oszczdnoci, by zobaczy dwie kreski na tecie ciowym. - Zgodnie z panujc opini, po roku bezskutecznych prb zajcia w ci, naley zacz si martwi... Nie byo to bezpodstawne w naszym przypadku. Okazao si, e jest wskazanie do in vitro: jeden-dwa ywe plemniki w polu widzenia, a po ludzku - szansa na zajcie w ci w sposb naturalny rwna zeru. Trzech lekarzy w trzech rnych orodkach leczenia niepodnoci dao wskazanie do ICSI (rodzaj procedury zapodnienia in vitro) - wspomina Anna, mama bliniakw pocztych siedem lat temu w jednej z warszawskich klinik leczenia niepodnoci. - Jak byam ma dziewczynk to, jak pewnie kade dziecko, pytaam mam czy pord boli. Wtedy odpowiadaa, e tak, ale e tego blu si nie pamita. Pniej, jako nastoletnia dziewczyna niedowierzaam, zwaszcza po filmie I kto to mwi? i scenach opisu przeciskania dyni przez otwr wiel-

Rodzicie dzieci pocztych metod in vitro jak chyba nikt inny rozumiej jakim cudem jest poczcie nowego czowieka i na jak wielki szacunek zasuguje on od momentu poczcia. Bez wzgldu na wyznanie czy pogldy polityczne.
skrty dotyczce leczenia, ktrymi posuguj si lekarze. Teraz da si to opisa w kilku zdaniach, ale to byy dugie lata nadziei, chwile radoci, smutku, w kocu zmczenia i decyzji o zmianie orodka leczenia. Przed t ostatni, udan prb, byam ju tak zmczona oczekiwaniem i niepewnoci, e podjam decyzje o ostatnim podejciu. Szczliwie umiejtnoci, ale te wiara lekarzy w sukces bya wielka, nawet wiksza ni moja pierwszej komrki. Tym bardziej niezrozumiae i bolesne wydaj si wypowiedzi przeciwnikw tej metody, e rodzice i lekarze to mordercy, a in vitro godzi w poszanowanie embrionu ludzkiego. - Wypowiedzi nieprofesjonalistw oraz osb, ktrych problem niepodnoci nie dotkn jednak powinny by odsuwane na bok w dyskusji o in vitro. Trudno ustosunkowa si komu logicznie mylcemu do podobnych opinii.

1 5

Na licencji (CC BY 2.0) Aut. M Glasgow @ Flickr.com

Przecie nie yjemy w czasach palenia czarownic na stosach. Medycyna idzie naprzd. Tak jak rozwizaniem problemw medycznych s przeszczepy organw i przetaczanie krwi, tak in vitro jest metod leczenia niepodnoci. By nie obcia organizmu leczonych pobiera si wicej komrek, eby w razie nieudanego podejcia, (jak w moim przypadku), mc poda te, zamroone w ciekym azocie. I musi by przy tym zachowana najwiksza staranno. To te zamroone zarodki daj szanse na kolejne cie, rwnie po kilku latach, gdy para zdecyduje si ponownie na potomstwo. Mroenie komrek to jest te szansa na potomstwo dla osb, ktre musz si podda innym metodom leczenia, osobom po nowotworach, ktre bez tego nie miayby szansy na wasne potomstwo. Powtarzane czasem w mediach bzdury o bestialskim traktowaniu zarodkw, niszczeniu ich nawet w onie matki po prostu nie mog mie miejsca! Nikt tak, jak rodzic oczekujcy latami na potomstwo nie szanuje pocztego ycia. O tym, e o zarodkach si nie zapomina wiadczy te fakt, e rodzice maj obowizek co roku uiszcza opaty za przechowywanie zarodkw w banku orodka leczenia. Warto te odwiedzi jak klinik nim si wyda krzywdzc opini. Orodek, w ktrym moje dzieci zostay poczte, ma dosownie wszystkie wolne ciany zapenione zdjciami dzieci urodzonych z in vitro - to robi wraenie na kadym. W Internecie wiele jest argumentw przeciwko in vitro, take specjalistw z dziedziny ginekologii i neonatologii. Twierdz oni, e statystyki skutecznoci metody s zafaszowane, a za wszystkim stoi tzw. przemys leczenia

niepodnoci. To wszystko powoduje trudnoci w upowszechnianiu naturalnej, akceptowanej w rodowiskach prawicowych i katolickich metody NaProTechnologii. Czym ona jest, skoro cz rde donosi, e nawet 97 % przypadkw leczenia koczy si sukcesem? Portal PROinvitro wyjania, e NaProTechnologia powstaa 30 lat temu jako skrt od sw Natural Procreative Technology (metoda naturalnej prokreacji). Jest metod diagnozowania

tym, i warto 97% odnosi si do trafnoci diagnozy, co wcale nie przekada si na 97% ci ani pocz uzyskanych drog tej metody. Jako metoda diagnostyczna bazujca na solennych i precyzyjnych badaniach, NaProTechnologia ma skuteczno niewtpliwie wysz od kilkunastu wizyt u rejonowego ginekologa i zleconych przez niego nierzadko przypadkowych bada. Jednoczenie jednak tak, jak internista gastrolog jest bezradny w obliczu ostrej niewy-

Paradoks oszaamiajcych statystyk w NaProTechnologii polega na tym, i warto 97% odnosi si do trafnoci diagnozy, co wcale nie przekada si na 97% ci ani pocz uzyskanych drog tej metody.
i leczenia niepodnoci polegajc na prowadzeniu dokadnych obserwacji kobiecego organizmu i tworzeniu na tej podstawie indywidualnych wytycznych dla kadej pary. Przecitna dugo cyklu metody NaPro (a wic penej diagnostyki) trwa 24 miesice. Oczywicie, wielu parom udaje si pocz dziecko jeszcze przed upywem dwch lat. NaProTechnologia jest przy tym metod w caoci naturaln, bo opierajc si na codziennych obserwacjach luzu, temperatury, samopoczucia itd., bezpieczn dla zdrowia pacjentki i dziecka, rzeteln diagnostycznie, przydatn rwnie przy problemie poronie nawykowych i ci zagroonych. Paradoks oszaamiajcych statystyk w NaProTechnologii polega na dolnoci wtroby ze wskazaniem do przeszczepu, tak naprotechnolog nie bdzie w stanie sprawi, i pacjent z cik kryptozoospermi (ladow iloci plemnikw w ejakulacie) stanie si kiedykolwiek zdolny do poczcia dziecka metod naturaln. Czstym argumentem przeciwnikw in vitro jest te adopcja skoro tak bardzo para pragnie mie dziecko, czemu nie adoptuje jednego z tysicy maluchw mieszkajcych w domach dziecka i rodzinach zastpczych? - Bo czowiek chce niemoliwego. Bo nie ma nic silniejszego od chci posiadania wasnego potomstwa! Natura jest silniejsza od nas. W przypadku naszej rodziny adopcja bya rozwaana, jako alternatywa po nieudanych prbach uzasadnia Anna.

Niestety, nie kad polsk par, borykajc si z problemem bezpodnoci sta na luksus procedury in vitro. Optymistyczny wariant zakada wydatki rzdu kilkunastu tysicy zotych. W padzierniku minionego roku powrcia dyskusja nt. refundowania procedury. Z programu przygotowanego przez ministra zdrowia, ktry ma wej w ycie od lipca br. bd mogy skorzysta kobiety przed 40 rokiem ycia, z udokumentowanym rocznym leczeniem niepodnoci. Pastwo bdzie refundowa maksymalnie trzy prby zapodnienia pozaustrojowego (za stymulacj hormonaln zapac pacjenci). Anna ma jednak wtpliwoci: - To jest bardzo zoony problem. Z jednej strony leczenie in vitro jest okropnie kosztowne, bo oprcz samej procedury zapodnienia, jest kilkadziesit bada wstpnych, czasami potrzebnych jest kilka podej. Ludzie bior kredyty, zrzucaj si cae rodziny, by speni to najwaniejsze marzenie. A w gr wchodz naprawd due pienidze i niestety nie oszukujmy si - sta na to wybranych. Z drugiej strony jednak do leczenia powinni mie dostp wszyscy. Kiedy jednak patrz na pastwow sub zdrowia, gdzie brakuje pienidzy na leczenie nowotworw, to nawet nie miem myle, e w Polsce nadejdzie kiedy dzie, w ktrym in vitro bdzie refundowane Chocia ycz tego wszystkim parom, ktre staj przed decyzj o leczeniu. Karolina Miyska

16

Przeka 1% lokalnie!
Zblia si okres rozliczania podatku za rok 2012. Prowadzone w mediach i w przestrzeni publicznej kampanie zachcaj do przekazania 1% podatku na dziaalno rnorodnych organizacji. Ktre organizacje warto wybiera i co naley zrobi, aby je wesprze ?

Dla kogo 1%?

Fundacja na rzecz Ochrony Obywateli (KRS0000019367) Fundacja Medor przyjaciele bezdomnych Zwierzt (KRS 0000226639), Stowarzyszenie Pomocna Do (KRS0000133764) Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osb z Upoledzeniem Umysowym Koo w Zgierzu (KRS 0000046184), Stowarzyszenie Kameleon (KRS 0000257416), Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Zdolnoci Dzieci i Modziey im. Andrzeja Goba (KRS 0000166097), Stowarzyszenie Hospicjum im. Jana Pawa II przy Pa rafii N.M.P Racowej z siedzib w Zgierzu (KRS 0000145412) Stowarzyszenie Absolwentw Gimnazjum i Liceum im. S. Staszica w Zgierzu, Stowarzyszenie Przyjaci Wojewdzkiego Szpitala im. Marie Curie Skodowskiej w Zgierzu (KRS 0000274550), Fundacja Twj Poranek (KRS 0000317174).

Kto moe przekaza 1% podatku?

Podatnicy i podatniczki podatku dochodowego od osb fizycznych (w tym m.in. podatnicy uzyskujcy dochody z odpatnego zbycia papierw wartociowych); osoby opodatkowane ryczatem od przychodw ewidencjonowanych; prowadzcy i prowadzce dziaalno gospodarcz i korzystajcy z liniowej, 19-procentowej stawki podatku. Emeryci i emerytki, pod warunkiem jednak, e samodzielnie wypeni PIT-37 na podstawie PIT -u otrzymanego z ZUS. Ci z nas, ktrzy zdecyduj si na rozliczenie podatku przez pracodawc nie maj moliwoci przekazania 1%.

Organizacja Poytku Publicznego czyli jaka ?

1% podatku mona przekaza tym organizacjom, ktre posiadaj status Organizacji Poytku Publicznego. Warto pamita, e nie posiadaj go wszystkie organizacje pozarzdowe, a jedynie te ktre o niego wystpi i wylegitymuj si prowadzeniem dziaalnoci nie tylko na rzecz swoich czonkw i czonki, przedstawi sprawozdania merytoryczne i finansowe. Zanim wypenimy nasze zeznanie warto zapozna si z wykazem podmiotw na stronie Departamentu Poytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej. S to organizacje, ktre otrzymay status OPP do 30 listopada 2012 roku, lub jeli posiadaj status duej czy zoyy odpo-

wiednie dokumenty sprawozdawcze i nie s w stanie ogoszonej upadoci lub likwidacji. Jeli od wielu lat wspieramy jak organizacj powinnimy kadego roku sprawdza, czy nie utracia statusu OPP. Wykaz aktualizowany jest dwukrotnie do 15 lutego, a kolejny do 15 marca. Kiedy wybierzemy organizacj, w rubryce zeznania podatkowego Wniosek o przekazanie 1% podatku nalenego na rzecz organizacji poytku publicznego OPP wpisujemy numer pod ktrym podmiot funkcjonuje w Krajowym Rejestrze Sdowym i gotowe! Na jednym formularzu moemy wpisa numer KRS tylko jednej organizacji. Jeli si pomylimy Urzd Skarbowy skontaktuje si z nami i bdziemy mogli uzupeni formularz. rodki zostan przekazane na konto organizacji do koca lipca, potrcajc koszty przelewu.

Przeznaczajc swj 1% moemy zapozna si ze sprawozdaniem finansowym i merytorycznym wybranej organizacji na stronie MPiPS.

Nie tylko 1%
Jeli cenimy dziaalno ktrej organizacji pozarzdowej (take tej, ktra nie posiadaj statusu OPP) moemy wesprze j w kadym momencie przekazujc na jej konto darowizn na cele statutowe. Jeli cele organizacji mieszcz si na licie okrelonej w art. 4 Ustawy o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie, wtedy moemy odliczy

Wspieraj lokalnie!
Zachcamy do przekazywania 1%podatku organizacjom poytku publicznego, ktre dziaaj na terenie Zgierza, taki lokalny patriotyzm sprawia, e rodki z jednego procenta nie wypywaj poza nasze miasto. Ponadto mamy moliwo wspiera organizacje, ktre zbieraj rodki na leczenie, opiek nad zgierzanami i zgierzankami - w takich przypadkach poza wpisaniem numeru KRS, w informacjach dodatkowych na formularzu okrelamy na jak osob przekazujemy pienidze.

darowizn od podstawy opodatkowania. Spis jest bardzo szeroki - w praktyce trudno znale organizacj, ktrej cele statutowe by poza ni wykraczay. Przekazanie 1% lub darowizny na cele statutowe pozwala nam, choby w maym stopniu, wesprze te inicjatywy spoeczne i organizacje, z ktrych dziaalnoci korzystamy lub ktre uznajemy za wartociowe spoecznie.

Na zdjciu po lewej animatorki i czonkinie ze Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Zdolnoci Dzieci i Modziey im. A. Goba

Projekt finansowany przez Szwajcari w ramach szwajcarskiego programu wsppracy z nowymi krajami czonkowskimi Unii Europejskiej