You are on page 1of 26

Rozdzia l.

Magazynowanie - informacje Wprowadzajce


1.1. Magazyn i magazynowanie
Magazyn jest ogniwem systemu logtscznegq w ktrym towary s tymczasowo przechoyvwane i kierowan.e do kotejnych ogniw sieci dosa. uagiy mog by zarwno punktami dostaw i odbioru, jak i punktami koncentracji tut rZ)znustrumieni

towarw w systemie logtstycznym. W magazynie zachodz4 p."'y suaaowinn i przemieszeania. Dominaqb okrelonych procesw zalezy oa runicii ,"g"i._ Wi,ugu," funkcje w zasadniczy sposob wpywajq na tokatizacj tecnnongi prac stosowan W magazyne.

i,,j

o,',,*iiu,ii 'Coraz-,*'.q operaili magazynovvych, Systemaene zwikzanie pitot<iw ii,uL,,y,n i szybkoci ich przemieszeania wymusza1 ctg reorgania magazynw oraz wprowadzanie nowych
urzdze i wyposaenb. Nastpu'1e rt;y rozwj informaenych i automacznej idenffiiacji,

Rozwj gospodarki na przeomie XX i XXI wieku zmieni sposb funkcjonowanb przemysu i handlu. Pocign*o t9 z7 soba zmiany charakeru ,ugi,y,,, uvymaga im stawianych i spenianych przez nie funkcji zasadniczym p,zennio poilegaa struktura przechowywanych zapasw. Nastoi wzrost maczenia magazynw dystrybucy1nych przy rwnoCzesnym spadku roli magazynw surowcw. ,l iagi,u

t,niii,i_iugi,n,,*n,

systemw

dbr materia|nych (zapasw) w wyodrbnio"nej prtrzeni budow|i magazynowej wedug usta|onej techno|ogii, wyposaona w odpowiednie rodki tu.l,'n'"u, zarzdzana i obsugiWana przez
zesp |udz'.

Magazyn to jednostka funkcjonarno-organizaryin

przeznaczona do magazynowania

Magazynowanie to zesp czynnocizwizanych z czasowym przyjmowaniem, skadoWaniem, pzechowywaniem,


komp|etowaniem, przemieszczaniem, konseruvacj ewidencjonowaniem, kontro|owaniem i wydawaniem dbr materialnych (zapasw).
PN -N-0

_ _ _

chowywania i manipulowania zapasami Magazyn zawiera w sobie nastpujce e|emenry: zapasyt wyodrbniona przestrze,
wyposaenie, personel, organizacja,

Powysze definicje magazynu i ,magazynowania zostay podane zgodnie z norm 1 800 : 1 984 Gospoda rka ma gazy,o a _ Term inologtb p;d;; i , Mona take stwierdzi, ze magaryn to p|anowana paestrze d|a efekwnego prze-

kosz.

zapasy to i|odbr z preryzyjnie okre|on|oka izac.:-' ,,,.'.=:...: ... wych |ub wartociowychl.

arach i|ocio-

Wyodrbniona przestze to budow|a magazync,.,a' .*:: ,.,:.3.:: s:r"alvn i bezpieczn rea|izacj procesu magazynowania. Zapewn a ,,''*:..,.'3.-.r :.zechowywania zapasw' Zabezpiecza towary przed ubytkami i|osciov,1'- ::. ::. =- '3\.:s: Wyposaenie magazynowe obejmuje wyposaze.: :::-.: :; ::.: :"dow|ano-insta|acyjne. Wyposaenie techno|ogiczne umo|iwia ',,,'{:.,.'.,3.: ::'..:s: '..1'nikajrych
'

z funkcji magazynu i pzewidzianych technologicznym ].::.s:\Vyposaenie budowlano-instalacyjne zapewnia warunki klinatr,cz-: :s.., :: ::=:=:: e:zenie przeciwpoarowe, warunki sanitarne i bhp oraz ochron Drze: <'-:: :::. Personel magazynowy to zesp osb pracuja.ClC. '', -:.:,.?.^ ,,,v<onujcych czynnoci zwizane bezporednio z jego dziaalnoci' organizacja gospodarki magazynowej to caoksz:a.: S.::.:.'" ::s'e: metod oraz dobr struktur organizaryjnych skadajcych si na S}'sie- s.'::-:'..,.,..,:^ ziaa za-

'.=:, :

Kosz magarynowania to wyraone w ;ednosi<a:. ]:. .:. ':. .:..=:. :ezpored. nio zwizane z rea|izacj procesw magazyno\.,a... ;::-s:''" ]:=.- --:. ].:.,: e rodkw technicznych, materiaw, pa|iw ienergii oraz Dec:.:::,.,..:'.' -3;3:".:,","':^:.aautami.
Magazyn

pewniajcych efektywne magazynowan ie dbr

ateria l l.,,c^, :a :

- s

:'.,

i maniputowania zaf as3-.

to

planor.,'3^:

:':?i:-::- :

= =':..,.,,-a;- :':::^1,.,,'rr'atjd

e to zespo czynnocl ;,,., ;l]3.. .. T e:f , .. '_ : e :e,vi'ffi a) prrjmoraoiriem, skadowaniem iUZu]e. 3.:- ::: j:r'. . b) -f$o$0{ffi!.1'91zYJmowaniem, . skador.,a. :- ::3:-: ,\.,",.,3 :- q:-lietolvaniem ;. ;i...'{ffi" 1n dbr materia|nych izasas:,', t.. -.c.},..pnfuibtti
]

Pytania kontrolne x. J@ro''odgty'g9 magazyn jako ogniwc S.'s:=_.

:.;

-..-.3;:.

tr

3. 4.

. ...dl'fu@.i@i9*
J6|d'e

apasow w stosy i ich kc"-..-,a;=.:


tnryaocikztatu i !.*\.r ..:*'.

]3:.':s::" .:,:...:.',.,.:.)

Jakra lenrenty skadaj si na magazl^;

dwE

. grupy Vvyposaenia rnaga:, . : ,,.3; :

L.2. Funkcje i zadania

ma gazynow

Zasadnicze funkcje, ktore Spenia r^3]3--. s, :.*:*skoordynowanie wielkocipod azY i DlO] ,lzredukowanie kosztw transportu, Wspomaganie procesw produ kcyj l},C ^

: :..

:'':.

:-

10

Magazynowanie

informacje wprowad zaice

Wspomaganie procesw marketingowych.

niach poday (np. akuw ro|nych) Iub popytu (np. napojw)'

Skoordynowanie wielkoci poday i popytu jest konieczne przy znacznych waha-

Zredukowanie kosztw transpou produktw mona uzyska dziki zmniejszeniu czstot|iwoci dostaw przy jednoczesnym zwikszeniu jednorazowo dostarczanej i|oci' Wspomaganie procesw produkcyjnych mo|iwe jest poprzez utaymywanie niezbdnych zapasw surowcw i opakowa wymaganych do zapewnienia cigoci produkcji oraz przez systemaczny odbir wyrobw gotowych z produkcji'
sw niezbdnych do udanej rea|izacji akcji promoryjnej lub przez tworzenie zestaww.

Wspomaganie procesw marketingowych

mo|iwe jest poprzez gromadzenie zapa.

_ _

Podstawowymi zadaniami rea|izowanymi przez magazyn s: skadowanie towarw, dziaania manipu|acyjne.

Skadowanie towaru wystpuje w kadym czasie, w ktrym towar pozostaje bez ruchu. Zasadnicze skadowanie towaru jest zwizane z jego przechowywaniem W Wymaganych warunkach pzechowywania (temperatura, wi|gotno, czystopowietza, ochrona przed kradziefl. Skadowanie wystpuje take w innych fazach procesu magazynowania midzy ko|ejnymi operacjami manipulacyjnymi' Skadowaniu jest powicony rozdzia 3.3. Dziaania manipulacyjne s zwizane gwnie z przyjmowaniem wydawaniem towarw, Wystpuj zawsze podczas przemieszczania towarw, take w strefie skadowania |ub w wydzie|onej strefie komp|etadi. Nale do nich rwnie czynnoci, ktre powoduj zmian postaci adunku.

Cryl wiesz, e ...

z kilku

towarw, np. witeczny zestclw kosmetykw. Aby spenic tak funkcj, oprcz towarw, ktre wejd w skad zestawu, nale zapewni pracownikw do ich wkonani oraz miejsce na ich tworzenie.

W ramclch wspomagania procesw marketingowych w magazynie mona tworzy zestawy

Pytania kontrolne

Podstawowymi zadaniami realizowanymi przez magazyn s: sktadowanie towarow,

dziatania manipulacyjne.

ti''iJak.*"'.

:ltt

ib.gs

fi

...

1.3. Rodzaje magazynw

grup i rodzajw budow|i magazynowych. Zakwa|ifikowanie magazynu do odpowiedniej grupy za|e4 zaadniczo od funkcji i zada, ktp magazyn peni jako ogniwo |ogiscznej sieci dostaw. ( Zewzg|du na przeznaczenie rozrnia si magazyny: -,.-'.-przemysowe (surowcw, pfabrykatw, opakowa, wyrobw gotowych, materiaw do produki i zbytu, utrzymania ruchu), zapewniajce cigo zaopatrzenia dystrybucyjne (handlowe), Kre zapewniaj rozdzia towarw oraz cigo

_ _ -

Magazyny mona podzie|i wedug kiIku kfieriw:: przeznaczenia, postaci przechowywanych materiaw, warunkw przechowywania, rozwiza techniczno-organizacyjnych,

_ _

materiaowego i konsumpcji, rezerwowe, suce gromadzeniu i przechowywaniu zapasw na duszy czas. Uwzg|dniajc posta przechowywanych materiaw magazyny dzie|i si na: magazyny materiaW Ew. sztukowych, uformowanych i skadowanych w postaci Wsze|kiego rodzaju jednostek adunkowych (palety, kontenery, pojemniki, pakie, wizki), magazyny materiaw sypkich skadowanych |uzem (pryzmy, si|osy), magazyny cieczy |ub gazw skadowanych w duych zbiornikach. Z uwagi na warunki przechowywania i zagroenia wystpuj magazyny: materiaw, Kre nie wymagaj specja|nych warunkw i nie stwarzajzagroe, okre|onych warunkw przechovrrywania, materiaw, wymagajcych ci|e materiaw, ktre stwarzaj zagroenie' Magazyny materiaw sztukowych ze wzg|du na rozwizania techniczne i organiza. cyjne mona podzie|i na magazyny o skadowaniu: zapewniajrym bezporedni dostp do kadej jednostki adunkowej w dowo|nej chwi|i (bez przemieszczania i nnych jed nostek), bez bezporedniego dostpu do wszystkich jednostek adunkowych w kadej chwili (konieczne jest przemieszczanie innych jednostek), mieszanym, czciowo z dostpem, czciowobez bezporedniego dostpu.

_ _

_ ,,

'''

_ ,

.l.]so'iu magazynw wedug grup (otwarte, potwarte zamknite) i rodzajw budowli malarynowych pzedstawia si nastpujco3:

otwarte - skadowiska (place skadowe): z nawierzchni gruntow z nawierzchni tward (nieu|epszon |ub ulepszonJ, potwarte: zasieki: ze cianami aurowymi,

- _

FdakowskiJ.,Technologiamagazynowanin.|Yybranezagadnieni.;.P...::e;:.:.:*..'i'11;;;-i;:::'.'\.::szarr.al995. PN.B.o1012: |98I Budowle magazymowe 'Podzia, naq. i o1;7 j|r,::

wia: - _ nieosonite, _ osonite, - zbiorniki otwafte: (zagbione cakowicie |ub zagbione czciowoIub niezagbione), - naziemne nadziemne, _ zamknite: - zbiornikizamknite: podziemne, _ naziemne (zagbione czciowo|ub niezagbione), - nadziemne, - zasobniki (bunkry): - jednokomorowe, wielokomorowe, silosy:

ze cianami penymi,

- jednokomorowe, wielokomorowe, budynki magazynowe:

podziemne (z jedn kondygnacj podziemn |ub z wie|oma kondygnacjami podziemnymi), przyziemne (bez kondygnacji podziemnych lub z kondygnacjami podziemnymi), pafterowe (niepodpiwniczone lub podpiwniczone), jednopitrowe (niepodpiwniczone Iub podpiwniczone), wielopitrowe (niepodpiwniczone lub podpiwniczone)'

Wskazwk jest istniejry podzia budynkw na grupy wyokoci, zwizlny z okre|eniem ich wymaga technicznych i uytkowych. Budynki niskie maj wysoko-doi2 m wcznie' Wysokojest |iczona od poziomu terenu przy najniszym wejciu do budynku do grnei paszczyzny stropua.

obecnie nie ma unormowanej prawnie definicji magazynu wysokiego skadowania.

_ _

Ponad 12 m wysokoci maj budynki nalece do ko|ejnych grup: redniowysokie (do 25 m), wysokie (do 55 m) iwysokociowe (ponad 55 m). W niektrych opracowaniach za magazyny wysokiego skadowania uznaje si magazyny, ktrych: regay stanowi konstrukcj non strefa skadowania jest obsugiwana przez automatyczne ukadnice.

CzJl wiesa e ...

Niedaleko Mogilna znajduje si podziemny magazyn gazu ziemnego. Napenianie zbiornikw w kwernach solnych powoduje wzrost cinienia gazu' Przy pobierniu gazu cinienie
w

podziemnym zbiorniku maleje.

" Na

podstawie Rozporz dzenia Ministra Infrastruktory z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych' jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z pozniejszymi zmianami).

Magazyny materiatow sztukowych


[ub mieszanym.

ze wzgic- ^a -27,",.;Zanla techniczne i organizacyjne dzieti si na magazyny c S/{aC3'..,3^]L z bezpored. li* dostpem do kazdej jednostki tadu,il xo .,3; . ]ez :axiego dostpu

Pytania kontrolne
'1.

Jak ryi.image'.ynY: fel wzgl$u na. posta pzechowyryanych materiaow? "'Jb-l.dzeli.l'''nagaznf.e..1a1E*il.6i..warunki f ;" przecho*Fvana?
.

1,4. Rodzaje zapasw

'-

Zapas magarynowy to dobro materia|ne przyjte firycznie: cc<;ryleniacynie do magazynu, tam zaewidencjonowane i skadowane w ce|u pniejszego .,.,}dania d|a odpowiedniego wykozystania (np. w produkcji lub konsumpcji).

Idenczne dobro rzeczowe, w za|enociod konkretnego przeznacfelia, T']oze wystpowa w zapasach rnych faz procesw gospodarczych, tanolvic np. su.cv;iec, wyrb gotowy |ub towar. W zwizku z m magazyn, w ktrym paechowyr.,,an},]est zapas, moie by odpowiednio magazynem surowcw] magazynem wyrobw goto',ch u3 magazynem dystryburyjnym. Rodzaj zapasu wpywa na charakter magazynu. Podzia ze rvzg|du la Dzeznaczenie odpowiada gwnie magazynom przemysowym (surowcw, poraoxatov.., opakotva , wyrobw gotowych, materiaw do utrzymania ruchu) oraz dystrybu.y:ny' (tovlarov,,)' Jee|i pzewaia zapas zabezpieczajqcy/ sezonowy' ,,speku|acyjny',, st|ateglczny, wo|no rotujcy |ub zbdny, wwczas w magazynie dominuje skadowanie przY '.]]et..,ielkiej manipu|acji. Jest to na ogo magazyn rezerw |ub zapasw. W magazynach dystryburyjnych wystpuje przede wszystkim Zapas szybl(o . rotujry, o krtkim czasie skadowania. W procesie pzewaza man|pulacJa zwiqZana z obsug przyjmowanych, komp|etowanych 'aga,ynow"nia i wydawanych towarw.

(zapas rotujry/ zapas zabezpiecza.1a.o, zapas sezonowy/ pas,,speku lacyjny,,,'tworzenia za pas strateg iczny), szybko obrotu (zapas szybko rotujry i wo|no rotujry, zapas zbc.r,):. W magazynowaniu istotna jest znajomopowyzszych kfieriov pocz'al.'j umiejtno zakwa|ifikowania konkretnego materiau do okre|onej s,,pv',

zarzdzaniu zapasami k|asyfikuje si zapasy, przy]muja'c v;ie .W podziau' Do najwaniejszych nale: przeznaczenie zapasu (zapasy surowcw, robt
w pomocniczych i eksp|oataryjnych),

r.nych kfieriw

w toku, produco,.', :oy.,arow, materia-

powody i przyczyny

za

5
I4

lkzyaniak S., Cyplik P., Zapasy i magazynownie, Tom

I, Zapasy, wyd. 2,

ILiNt. Poznan

.r'.,(

. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

zarzdzania magazynem k|uczowe s waciwoci fizyko-, .chemiczne zapasw magazynowych. Waciwoc-i te wystpuj w owc gl.up..t,,iwaciwoci natura|ne - nieagresywne, waciwoci agresywne (np' pa|ne, wybuchowe, tokyczne)' Ze wzg|du na powysze waciwoci, zapasy dzieli si na dwie grupy: wyroby, ktre nie stwarzaj zagroenia d|a zdrowia i ycia |udzi o iaz dia rodowiska,
ktre stwarzaj zagroenie d|a zdrowia i ycia |udzi oraz d|a rodowiska.

Jednak d|a efewnego

niebezpieczne substancje i prepara chemiczne oraz materia niebezpieczne,

nich:

. .o

warunkach magazynowania zapasw decyduj ich waciwoci natura|ne. Na|e do

wra|iwo na warunki atmosferyczne, ksztat, wymiar, masa istan skupienia, odporno na pitrzenie, waciwoci ubytkowe, wymagane warunki konserwacji, podatno na korozj, podatno na samozagrzewanie, higroskopijno, pyochonno.

opady atmosferyczne, temperatur, wi|gotnopowietrza, dziaanie promieniowania sonecznego, zanieczyszczenie powietrza, intensywno ruchu powietrza.

Wraliwona warunki atmosferyczne jest zwizana z odpornoci zapasu

Poniej omwiono wybrane wasnocinatura|ne'

na:

_ _ _

Pod wzg|dem odpornoci na warunki atmosferyczne materiay dzie|i si na trzy grupy: cakowicie odporne, czciowo odporne i nieodporne. Wedug wymiaru towary sztukowe dzie|i si na wyroby o znorma|izowanych wymiarach, formowane na pa|etowych jednostkach adunkowyctr 1pji) o wymiaractr podstawy 800 mm x 1200 mm |ub 1000 mm x 1200 mm oraz ponaogabarytwe. Ze wzg|du na odporno na pitrzenie, nazywan take podatnoci na pitzenie, wyroby dzie|i si na: nieodporne, skadowane na posadzce |ub w uzdzeniach do skadowania, odporne, Kre mona pitrzy W stosy (ukada jedn jednostk adunkow na drugiej), odporne, skadowane np. w pryzmach.

Ct wiesz, e ,.. Niebezpieczne substancje i prepara chemiczne s hualffikowane co najmniej do jednej z I5 kategorii.

opracowano na podstawie: Dudziski Z., Kizyn M., Vademecum gospodarki magazynowej,oDDK, Gdansk

natu. o warunkach magazynowania zapasow decyduj jch wtaciwoci

Pytania kontrolne

ralne, midzy innymi: wrazliwo na warunki atmosferyczne. ksztat, wymiar, masa i stan skupienia. odporno na pitrzenie.

l.

.ffiffiTil
'

'

ffiH[T:[:..tr#Jtr[1T:.frT''' -*'amnia sonecznego i temperatu

.
i'

ffiil[i:"''.lT.

*-''

1.5. Warunki przechowywania


'\

warunki przechowyrvania to zbir wymaga przechotvalniczych w zakresie dopusz,cza|nych temperatur i wi|gotnociwzg|dnych powietrza w magazynie, czstot|iwoci wymiany powietrza, moliwociwsp|nego przechowywania zapasov, dopuszcza|nego okresu przechowywania, okre|ajce rwnie wymagania d|a budow|i magazynotvej i sposobu skadowania.

_ _ _ _ t

Jest to take zesp czynnikw i dziaa , ktre zapewniaj:

zachowanie cech jakociowych, i|ociowychi handlowych magazynowanych dbr ma-

terialnych, bezpieczne warunki pracy, bezpiecze stwo budowli, wyposaenia magazynu i rodowiskanaturalnego.

Do crynnikw zapewniajcych warunki przechowywania dbr materialnych


warunki k|imaczne,
rodzaj przestrzeni magazynowej (zamknita, potwarta i ohvarta), Wymagania konstrukcyjno-budow|ane doczce budowli lub ozestzeni magazynowej, wymagany rodzaj instalacji w budynku magazynowym/ sposb skadowania zapasu' warunki rozmieszczenia zapasw w magazynie (np. mo|irvosk.|adorvania z innymi), warunki kontro|i zapasw w okresie przechowywania, warunki konserwacji zapasw w okresie przechowywania' dopuszcza|ne okresy przechowywania (np. okresy trwaoci).

na|ez midzy innymi7:

Opracowano na podstawie: Dudzi ski

Z.,I<zynM., Vademecun gospo.i;"-::

?';.;.-:--

2002.

'-.,,. . ODiDK. Gda sk

16

z nimi grup wyrobw.

D|a kadej grupy okrelono nastpujce cechy charaKeryzujce Warunki przechowywania wyrobw (d|a niektrych grup odspiono od zdefiniowania pewnych

Na podstawie Katalogu Po|skich Norm wwpowano 15 bran (dziedzin) i zwizanych

_ _ _ _ -

cech): Wyszczeg|nienie wyrobw oraz norm reprezentujcych grup, charakteryska wyrobW grupy (np. podatno na korozj, higroskopijno), warunki pakowania, opakowania jednostkowe,

opakowania zbiorcze,
opakowania transpottowe,

jednostki adunkowe, warunki pzechowywania (rodzaj magazynu' temperatura i wi|gotno powietrza W prze-

staeni magazynowej),
warunki skadowania (np. w stosach), warunki konsenacji, okres przechowywania. Warunki przechowywania zostay poniej opisane na przykadzie grupy wyrobw prze-

mysu maszynowego.

Wyroby przemysu maszynowego s podatne na korozj. D|atego powinny by pnechowywane W magazynach zamknich, w ktrych nie skaduje si materiaw dziaajcych korodujco na meta|. Magazyn powinien by wyposaony W insta|acj owiet|eniow grzewcz wen|acyjn oraz W urzdzenia do pomiaru temperatury i wi|gotnoci. Za|eca si utrzymywanie odpowiednich warunkw k|imatycznych: temperatury od 20.C do 25.C oraz wi|gotnowzg|dn 7oo/o (przy temperatuze 20.C). Wyroby nie powinny by ustawiane bezporednio na pododze. Wyroby w opakowaniach jednostkowych i zbiorczych powinny by skadowane w regaach pkowych, a pa|etowe jednostki adunkowe w regaach ramowych. Jednostki adunkowe mona pitrzy w stosy, jee|i okre|ono |iczb warstw pitrzenia. Skadowane wyroby powinny by ustawiane od cian i stropu nie powinna by mniejsza minimum 1 m od urzdze g'zewcz'ph' od|ego ni 0'5 m.
Czy wiesz, e ...

Niska temperatura jednostek adunkowych przyjmowanych do mgazynu moe spowodowa skraplanie si pary wodnej na ich cinkch.Jest to zwizane z osiryniciem temperatury
punktu rosy.
Utrzymywanie wymaganych warunkow przechowywania pozwala zazachowanie cech jakociowych, ilociowych i handlowych, bezpieczne warunki pracy, bezpieczenstwo budowti' Wyposazenia magazynu i rodowiska naturatnego.

pewni:

Pytanla kontrolne

..$.E
lwe, toWa

przestrueni magazynowej? '.. c.] intensywno dziaari manipulacyjnych, poziom Zapasu zabezpreczajceg'o? d) podzia .'r.u wedug przeanacenia na surowce' robo w toku, wyroby goto"
]

a) sezonowopr.ze,p'.ywu b) sposob skadowania zapasul rodzaj

-Yryry**tr,-ffi i materia'w?'
.
..
'

.' '..
.''

'

,..uffi'rynm

fry1'f1o

warunki przechowywa"*

*ko

TT*ffT

rialnych, uformowany w sposb zapewniajcy tn,vao ksztatu, wymiarw, zawartoci, ochron przed uszkodzeniami, umoliwiajcy atwe |iczenie oraz zmechanizowane p,zemieszczanie i skadowanie za pomoc typowych urzdzefl transportowych8' adunkiem s dobra materia|ne (np. surowce, pwyroby, wyroby gotowe, towary), przemieszczane w a cuchu dostaw' jednorodne,
Rozrnia si jednostki adunkowe:

1.6. Jednostki adunkowe . Jednostka adunkowa to adunek drobnicowo-zbiorczy

okre|onej i|oci dbr mate-

niejednorodne.
pozY cji asormentowej

W jednostkach adunkowych jednorodnych adunek zawiera lko jednq parti jednej


.

Jednostki adunkowe niejednorodne s utworzone z co najmniej dwoch pozycji asormentowych.


kombinacj jednostek hand|owych, utworzon dla potrzeb przechowywania |ub transportu, w celu idenfikowania i |edzeniatych jednostek w aricuchu dostaw. Ze wzg|du na posta fizyczn i podobieristwo techno|ogiczne rozrlnia si nastpujce rodzaje jednostek adunkowychg : mikrojednostki (niespa|ezowane), paletowe, pakietowe, kontenerowe.

Kada jednostka adunkowa moze by jednostk logisczn. Jest ona dowoln

_ -

wania jednostek pa|etowych, ktre omwiono w podrczniku systemy logistyczne,

Powyzszy podzia jest zwizany

z wykorzystaniem urzqdze pomocniczych do

formo-

Warszaw a 1997 Na podstawie: j.w., s. 70.


.

Kaczmarek M., Korzeniowski A., Skowroriskt Z,, Weselik A., Zarzdzanie gospodark magazynow, PWE,

18

Magazynowanie

informacje wprowadzajce

i opakowania (np. kartonowe).

Do twozenia mikrojednostek wykoaystuje si pojemniki transpoltowo-magazynowe

niowych lub specjalnych.

Paletowe jednostki adunkowe s formowane na pa|etach paskich, supkowych, skzysi.

"

Tworzenie kontenerowych jednostek adunkowych jest podyktowane warunkami transpoftu.


i transporcie powszechnie adunkowe' S one formowane na.pa|ecie adunkowej stosuje si pa|etowe jednostki rJ,"i.i'.: paskiej) z szeregu
mniejszych jednorodnych

wymiarw gabafiowych iwynosi ponad

Pakie tworzy

z towarw, ktrych dugo jest znacznie wiksza od pozostach

i'z

m.

" obecnie W magazynowaniu

_ _

cyjna

niejednoiodnych wyrobw p)t".'v.n' Sposb formowania rozformowaniem jednostki podczas .samoczynnym skadowania, transportu i przeadunkw' Najcziei stosowa". .i"tv l].,","ol.o8oo mm |ub 1000 mm oraz dugo 12oo mm. Aby zmniejszy pracochonnozwizan ze postaci jednostek adunkowych podczas ich przemieszczania w acuchu .zmian dostaw, dy siqdo tug;,,;ov jednostka

powinien zabezpiecza. przed

jednostksprzeday'

jednostk transportowq, jednostk magazynow/

bya jednoczen ie10:

produk-

r.il$T."

Dziki temu jednostka adunkowa uformowana w procesie produkcyjnym nie musi zmienia swojej postaci a do chwi|i, w kt ko|ejne ogni*o ai.ucha dostaw (ko|ejny odbiorca) zada mniejszego adunku niz znajdujcv.i nuiuonosiJeiaounl.owei. Posta jednostki adunkowej wpywa na moz|iwocizastosowania rnych techno|ogii skadowania w magazynie :ezli to mo|iwe, okre|a .i poJuino?j jednostki adunkowej w stosach. Ten sposb skadowania 'ieonoitet aoun[owycn opisano w roz-

Czy wiesz, e ... Najczciej wjednostkach kontenerowych adunekjest uoonyod podogi po dcch. Dziki temu malcsymalnie wykorzyse si pojemno kontene- W;.;*;'i i"a,,t duej pracochtonnoci podczs umieszczani iiai,m wnie dunek, dostarczony do magazynu,";:;r;:::',fr::?"!;::;x;ffi,;#;:;:: wany w paletowe jednostki adunkowe.

odrbnym zagadnieniem jest tworzenie jednostek adunkowych' Podstaw formowania jednostki adunkowej s urzdzenia pomocnicze. Wymagania dotyczce jednostek adunkowych s zwizane przede wszystkim z pa|etowymi jednostkami adunkowymi. Zasady doczqce projektowania i formowania paletowych jednostek adunkowych okre|one .otuyw plrl.lv-zgo 2:L982oraz pN-M-78209:1989. ''

)i#ffffi'

#T#T:1#'t:;";:"'".,u'

A., Skowroski Z., Weseiik A., Zarzdzanie gospodark maga-

adunkowej

za|ecanych wymiarw: 600 mm x 400 mm. l".iio ,.,.'oou wy'jciowyd|a okre|enia systemu opakowa, urzdze do skadowania' przestrzeni skadowej magazynu' przestrzeni adunkowej rodkw transportu'

magazynu' a take przestrzeni W ce|u efekwnego wykorzystania przestzeni skadowej modu wymiarowy rokw-transpou, ustalono wsplny, midzynarodowy

_ _ _

Najczciej stosowan jednostk

w obrocie

magazynowym jest paletowa jednostka

adunkowa.Podstawoo_1e;ro,mowaniaspalepaskiedrewnianeowymiarach: 8o0 mm x 1200 mm - pa|eta pu EUR' _ 8oo mm x 1200 mm - paleta, ktra nie spenia wszystkich wymaga pa|ety EUR' 1ooo mm x 1200 mm - paleta nazywana przemysow.

Za|ecaneWymiarygabarytowejednostekadunkowychpodanowtabe|i1,111' jest pa|eta EUR, ktrej podSpord wymienionych q/pw palet najczciej uywana paskie drewniane adunkowe Pate stawowe parametry ot<iela no,..u PN-M-78216:t997 _ Palety typu EUR' mm x 1200 mm 800 jednopytowe ,z",,,iiiiowe bez skrzyde w jej obrysie zewntrznym' co adunek rozmieszczony na palecie powinien si mieci ogranicza mo|iwojego ewentua|nego uszkodzenia.
Tabe|a Dtugo lmml 600

I,L,

Za|ecane wymiary gabarytowe jednostek adunkowych

Szeroko lmml 400

Wysoko
lmml 400 600 800 400 600
1

800

600

800 000 400

1200 1200 600

800 000

600 800 1 000 1200


1

1200

17

600 50

wystawa on- poza krawd pa|e nie Dopuszcza si taki sposb uoenia adunku, aby na dugoci|ub szerokoci pa|ety). 40.mm wicej ni 20 mm na stion (czy|i maksyma|nie mog wic wynosi 1240 mm d|a dugoci Maksyma|ne wymiary aouniu a pa|ecie EUR
i 840 mm d|a szerokoci.

przedstawiono w tabeli 1.2.

Przykadowe rozmieszczenie opakowa w warstwie na pa|ecie B00 mm

1200 mm

Tabe|a 1.2. Przykadowe rozmieszczenie opakowa w warstwie na pa|ecie 800 mm x 1200 mm Zewnt rzne Wym iary opakowan ia dugo
[mm]

szeroko
lmml 300 240

Liczba opakowan w rzdzle


[szt.]

Liczba rzdow
2 2 3 2 4 2 3 2 4 2 4 3
5

Liczba opakowan
w warstwie
[szt.] 6
8

400 400 400 300 300

3 4 3 5
3

9 10 12 12 12 10 16 12

200 240 200 204


160

6 4 5 4 6 5 6 5
7

240 240

20
18

25
21

Preferowane jest uoenie, d|a ktrego |iczba opakowa w warstwie jest najwiksza. Takie uoenia oznaczono w tabe|i 1.2 wytuszczon czcionk. Sposb rozmieszczania

opakowa na paletach opisano i zilustrowano w normie PN-O-79021:1989 Opakowania


System wymiarovvlt

Jee|i to mo|iwe, opakowania w ko|ejnych warstwach powinny by rozmieszczane w sposb zapewniajcy ich naj|epsze wzajemne przewizanie. Warstwy o rnym sposobie
uoenia opakowa ri s ukadane naprzemien nie.

_ _ _

podatnoci opakowa na pitrzenie (poprzez ograniczenie |iczby warstw), dopuszcza|n mas pa|etowej jednostki adunkowej (sum masy adunku i pa|e),

Wysokopa|etowej jednostki adunkowej moe by ograniczona:

dopuszczaln wysokocipa|etowej jednostki adunkowej (sum wysokociadunku

ipa|e).

Podatno opakowar na pitrzenie to mo|iwoukadania warstwami - jedna na drugiej. Jest cech korzystn i powszechnie wykorzyswan' Za|ey od konstrukcji opakowania, sposobu rozmieszczenia adunku w opakowaniu ijego masy. Dopuszczalna masa pa|etowej jednostki adunkowej moe by ograniczona ze wzg|du na stosowane rodki transpoftu wewntrznego |ub nono undze do skadowania' Za|ecana masa jednostek adunkowych wyraona w ki|ogramach wynosi 250 (4oo), 630 (800)' 1000 (1250)' (1600) i (2000). Wartociwymienione bez nawiasw s za|ecane jako

21

Rozdzia

palety EUR wynosi 1000 k9 d|a zgodne z szeregiem udwigu rodkw transpoftu. Nono rozoonego rwnomiernie'.' adunku rozoonego niernomiernie oraz 1500 k9 d|a adunku rodkitransDopuszczalna wysokomoe by ograniczona z uwagi na stosowane portu zewntrznego |u-b wysokogniazd urzdze do skadowania.

Wprzypadkukilkuograniczejednostkamusispeniawszystkiewarunki.
naroniki i podkadki oraz foli rozcig|iw |ub termokurcz|iw.

zabezpieczenia, takie oraz ich ochrony przed uszkodzeniami stosuje si odpowiednie

jednostek adunkowych W ce|u zapewnienia trwaociksztatu, wymiarw i zawartoci jak

Prrykad 1

pakowanego w kaftonach o wyPzedsibiorstwo rozpoczyna produkcj nowego wyrobu, 20 mm, wysoko300 mm. Masa brutto wyrobu wraz 400 mm, seroro miarach: dugo z opakowaniem wYnosi 15 kg.

jednostkiadunkowe na palecie EUR, ktrej Zapadadecyzja, e bdWvozone paletowe nie powinien wykracza poza obrys .adunek mm' masa wynosi 25 kg, u *y,okot44 podatnona pitrzenie do pa|e' Badania wytzymaocikartonw z wyrobami wykazay na skadowanie pj pozwa|aj 7 warstw. Regay ramowe w magazynie wyrobw gotowych
o wysokocido1600 mm i masie 730 kg. i poda: Na|ey uformowa standardow pj d|a nowego wyrobu warstwie, w opakowa szkice dwch rnych uoe

_ _ _ _ _ -

|iczb Warstw,

Uwagal opakowa kartonowych nie mona ukada na boku! opakowa w warstwie pj Na rysunku 1.1. pokazano szkice dwch rnych uoe w widoku z gory'
Szkic
1

wysoko adunku, mas adunku' |iczb opakowa w pj' wysokopj' mas pj'

W warstwie uozono 3 x 4 = L2 opakowari

't PN-M-78fof:r98f.

Szkic 2

W warstwie uoono 2 x 6 = 12 opakowari

Rys. 1.1' Szkice dwch rnych

uoeriopakow3i;uT"*'" pa|etowej

jednostkiadunkowej

Maksymalna wysokopj ijej dopuszcza|na masa narzucaj liczb warstw opakowa . Dopuszcza|na wysoko adunku jest mniejsza od maksyma|nej wysokocipj o wysoko pa|e (144 mm) i wynosi: 1600 mm _ I44 mm = 1456 mm. 25 kg = 705 k9. Liczb warstw ze wzg|du na ograniczon wysokopj ustaa si na podstawie i|orazu wysokoci adunku i wysokoci opakowania: 1456 mm / 300 mm = okoo 4,9 (25 kg) i wynosi: 730 kg

Dopuszcza|na masa adunku jest mniejsza od maksyma|nej masy pj o mas pale

Poniewa pj powinna mie pene warstwy, a dopuszcza|na |iczba Warstw ze wzg|du na podatno na pitrzenie wynosi 7, przito 4 warstwy.
Liczb warstw ze wzg|du na ograniczon mas pj usta|a si na podstawie i|orazu masy adunku imasy jednej warstwy' Masa warstwy jest rwna 12 * 15 k9 = 180 kg' Iloraz wynosi: 705 kg / 180 kg = okoto 3,9

Poniewa pj powinna mie pene warstwy, a dopuszcza|na |iczba Warstw ze wzg|du na podatno na pitrzenie wynosi 7 , przyjto 3 warstwy.
palecie do 3 warstw.

Z ogranicze wysokoci i masy pj wynika wniose e opakowania mona pitrzy na


|iczby warstw i wysokoci opakowania ijest rwna: 3 x 300 mm = 9OO mm. Masa adunku jest i|oczynem |iczby Warstw i masy opakowa w warstwie i wynosi: 3 x 180 kg = 540 kg.

Wysokoadunku jest iloczynem

Liczba opakowa w pj jest i|oczynem |iczby warstw i |iczby opakowari w warstwie: 3 x 12 szt. = 36 szt. Wysokopj jest sum wysokoci adunku i wysokocipa|e: 900 mm + 144 mm = 1044 mm.
540 kg + 25kg = 565 kg.

Masa pj (brutto) jest sum masy adunku (netto) i masy pa|ety (tara):

23

Najczciej pjt musi speiniac 1ednoczesnie trzy kryter1a dotyczce: - podatnocina pitrzenie - dopuszczalnej wysokoci. - dopuszczatnej masY.
.

Pytania kontrolne

L.7. Program magazynowanla


Program magazynowania to p|an zamierzonej dziaalnoci,opracowany w formie jednoznacznie ce|, rodki, zbioru wytyc.nych |ub za|ece okre|ajcych kompleksowo i procesw magametody o,az c.ynnoci, ktrych wykonanie zapewnia sprawny przebieg
zynowychl3.

_ _ _

parametrami Program magazynowania zawiera midzy innymi e|emen zwizane z stanu zapasw magazynowych
:

liczba skadowanych grup asomentowych, struktura asortymentowa skadowanych grup, wielko zapasu magazynowego/ posta fizyczna towaru w skadowaniu,

PrzechowYvvania - warunki oraz dotyczce parametrw ruchu zapasw: _ posta flzyena towaru w przyjciu iwydaniu, wskanik pokrycia zapotrzebowania zapasem, _ czstopobra , _ struktura przy1, komp|etowania (komp|etacji) i wyda i odbioru, - sposb dostawy czasowe zwizane z procesem magazynowania - Wymagania dari),
,

(np. godziny przyj i wy-

si jedn |ub Grupa asomentowa (towarowa) to zbir wyrobw, ktre charakteryzuj grup towarowych ki|koma cechami wsp|nymi. Struktura asortymentowa skadowanych okre|aich liczebno'

"

PN-N-o

18oo: 1984.

24

Wie|kozapasu magazynowego jest okre|ana d|a poszczeglnych wyrobw |ub grup.

_ -

Na podstawie danych historycznych oraz prognoz usta|a si pzewidywan wie|kozapasu redniego oraz makyma|nego. Posta fizyczna towaru w przyjciu, skadowaniu i wydaniu jest zwizana: z rodzajem, wie|koci i |iczb jednostek adunkowych obsugiwanych przez magazyn d|a towaru, lGry jest uformowany w jednostki adunkowe, z rodzajem i i|ociobsugiwanego przez magazyn towaru, ktry nie jest uformowany
w jednostki adunkowe'

rnic jest Wymagana temperatura pzechowywania, ktra nakazuje skadowanie pewnych grup W wydzie|onych pomieszczeniach (np. chodni, mroni).

Warunki przechowywania s jednakowe d|a wyrobw konkretnej grupy' Najczstsz

waanym okresie i redniego dziennego popytu w m czasie. Czstopobra jest jednym z k|uczowych parametrw, charakteryzujcych proces komp|etacji oraz wyda' W ramach grup wyroby czsto pobierane powinny by rozmieszczane b|iej wyjcia. Wyroby pobierane rzadko s umieszczane da|ej od wyjcia.

Wskanik pokrycia zapotzebowania zapasem czy wie|kozapasu z przepwami' okre|a, na i|e dni wyda wystarczy redni zapas. Jest i|orazem redniego zapasu w roz-

Struktura przg, komp|etacji i wyda jest okre|anana podstawie dokumentW magazynowych' obejmuje |iczb towarw, bdcych przedmiotem obrotu oraz jego wie|ko wyraon w jednostkach miary (np. sztuki, ki|ogramy, metry) |ub |iczb opakowa jednostkowych, zbiorczych i jed nostek ad u n kowych. Sposb dostawy i odbioru jest zwizany z wykorzyswanymi rodzajami i wie|koci
rodkw transportu.

Wymagania czasowe zwizane z procesem magazynowania s warunkami brzegowymi, ktre wpywaj na przebieg procesu magazynowania w czasie. okrelaj Wymagane godziny przyj, pocztku i koca komp|etacji oraz wyda.

_ _ _ -

Ana|iza programu magazynowania obejmuje grupowanie wyrobw wedug nastpujcych kryteriw: Wymaganego rodzaju przestzeni magazynowej (skadowanie w budow|ach otwach, potwafich, zamknich), Wymaganych warunkw klimacznych (temperatury i wi|gotnoci) d|a wyrobw skadowanych W magazynach zamknitych,

postacifizyenej,
se|ektywnoci zapasu (ilorazu |iczby jednostek adunkowych w zapasie grupy asomentowej i |iczby pozycji asoymentowych w tej grupie), czstocipobra towarw,

wielkociwyda,
wskanika pokrycia zapasem'

Czy wiesz, e ,.. Selektywnoc zapasu moe dotyczy konlcretnego towru. Wwczas jest liczb jednostek adunkowych w zapasie tego towaru. Selekwnoc moe si rnic w magazynie kilkadziesit razy, przyjmujc dla jednych ,vvyrobw wrtoci uamkowe (np. jedno opakowanie
d et l iczne w z ap as ie), a dl a inny ch kilkadzi es it j edno
s t

ek dunkowy ch.

25

Program magazynowania jest charakterystyk obrotu i zapasu wyrobow

w magazynie.

Pytania kontrolne

"-:'.:l;:::,ffi
1.8. Inwentaryzacia
Inwentaryzacja zapasw magazynovvych to dziaania zwizane z usta|eniem rzeczywistego stanu ilociowego, jakociowego i wartociowego zapasw w magazyniela. Inwentaryzacja W magazynach po|ega na usta|eniu w sposb udokumentowany (w drodze spisu z natury) izeczywistego stanu i|ociowego rzeczowych skadnikw majt-

iowych, iclr wycenie, ustaleniu oraz wyjanieniu rnic midzy stanem rzeczywism a stanem wynikajcym z danych kigowych, roz|iczeniu ch rnic oraz dokonaniu oceny
przydatnoci zapasw.

_ sprawdzenie i korekta danych w ewidencji ksigowej' - roz|iczenie osb odpowiedzia|nych za powierzone mienie. Rozrnia si dwa rodzaje inwentaryzacji: _ inwentaryzacj jednorazow _ inwentaryzacj cig.

Gwnymi ce|ami inwentaryzacji s:

Inwentaryzacja jednorazowa spoadzana jest na okre|ondat, znan osobom powd odpowiedzia|nym za ruch i stan i|ociowy skadnikw majtkowych' Ze wzg|du na oko|icznociodorana, przeprowadzania, inwentaryzacja jednorazowa moe by okresowa , wa lub zdawczo-odbiorcza, Inwentaryzacja ciga po|ega na systematycznym dokonywaniu spisw z natury skadnikw majtkowych w rnych (zap|anowanych) terminach w cigu okresu inwentatego okresu objte spisem ryzacyjnego. Wszystkie skadniki zapasw musz zosta w cigu odpowiedzialnym za osobom sznane nie spisu z-uuyznaconczstotliwoci, Da izakres
ruch i stan zapasw' dzenie wewntrzne osoby odpowiedzia|nej (dyrektora, kierownika) obejmujce: metody itechniki inwentaryzacji,

Podstaw przeprowadzenia inwentaryzacji jest instrukcja inwentaryzacyjna |ub zarz-

|a Rozdziaoplacowano na podstawie Ustawy z dnia 29 wrzenia \994 r. o rachun]<owoci (Dz.U.1994'

Nr

121'

poz.59l).

26

_ _

czstot|iwo i terminy inwentaryzacji, opis przebiegu inwentaryzacji posiadanych skadnikw majtkowych, metody ich wyceny,

zasady roz|iczania osb odpowiedzia|nych, zasady archiwizacji dowodw inwentaryzacyjnych'

- roz|iczenie wynikw inwentaryzacji. Inwentaryzacja bazuje na spisie z natury, ktry: _ jest podstaw roz|iczenia osoby materia|nie _ _ _ _
i

Zakres inwentaryzacji obejmuje trzy podstawowe etapy: przygotowanie inwentaryzacji, przeprowadzenie spisu z natury,

odpowiedzia|nej za gospodarowanie powierzonym mieniem, umoliwia dokonanie oceny stanu i zmian w i|oci ijakocizapasw, pozwa|a na ocen przydatnocizapasw oraz ujawnienie zapasw zbdnych i nadmiernych, zapewnia weryfikacj stanu zapasw ewidencyjnych, stanowi podstaw zatwierdzenia rocznego bi|ansu.
:

nwenta ryzacj i. Inwenta ryzacj przeprowadza si

W inwentaryzacji obowizuj zasady og|ne, dotyczce czstot|iwoci, terminu i sposobu

_ -

na ostatni dzie kadego roku obrotowego (dopuszcza si przeprowadzenie inwentaryzacji w okresie od I padziernika do 15 stycznia),

na dzie zakoczenia dziaa|nociprzedsibiorstwa, na dzie poprzedzajcy postawienie przedsibiorstwa W stan |ikwidacji lub upadoci. od powyszych regu Wystpuj pewne odstpswa.

Cql wiesz, e ...


W duym magazynie inwentaryzacja

jednorazowa moe trwa kilka dni,

Rozroznia si dwa rodzaje inwenta ryzacji:

inwentaryzacj jednorazow' inwentaryzacj ciqgt.

2.'

one;M *la' y .ffi*lffiffie . .a} l Mffi


..

t.

Pytania kontrolne
Jakle s
g''

'wne ce|e inwen6,'ryeaeiP.''

zbkr&.in.wen.tawiffi

..

'

..':.

.'

.' '..

..

'

: ..

'''

:innyr.m:

.'oinic

;;J#til
h?.
]]

piicvt l...@icee',,'$e. l''' inw ''viu.inych, rozlimrrie"da'u Uz0o.drrenie iozrac'hunkoWl:.Z8mierdzenie i cngo bitinsu jeon'b*ki?.'
d)..'
. ':'':.'''

b)'.'.''s

s.z nffiry. weru,fikacj.d'okurnent w i.'''w*'.ffi''.,J lc

magayno

.....

. '' ' ' ."..

'

.'

'

1.9. Nadzorowaniemagazynu
Pracodawca jest zobowizany do zorganizowania gospodarki magazynowej i odpowiedzia|ny za na|e4'te skadowanie materiaw w przedsibiorstwie. Powinien przede wszystkim organizacj, zapewni odpowiednie rodki dziaania, kontro| oraz nadzr usta|i waciw nad prac magazynw. l. Najczciej spotykanymi stanowiskami pracy W magazynach s:

_ _

,2,zakres i forma kontro|i oraz nadzoru gospodarki magazynowej powinny by ujte w zaidzeniu wewntznym i okre|a: dzia |ub stanowisko pracy, do Krego naley przeprowadzenie kontro|i w magazynie' zakres i przedmiot kontro|i magazynu oraz sposb jej przeprowadzenia, sposb sprawowania nadzoru przez kierownictwo przedsibiorstwa nad pzeprowadzan

kierownik zespou magazynw, kierownik magazynuf starszy magazYnier, magazynier, robotnik magazynowy/ pracownik ochronY, inne, zwizane z obsug urzdze magazynowych.

_ _ -

_ -

Kierownik komrki nadzorujcej magazyn powinien przeprowadza przeg|dy pomieszcze magazynowych' Po kadym przeg|dzie ma on obowizek przekaza pracodawcy: przechowywanych zapasw, notatk o przystosowaniu magazynu do waciwoci pracy magazynu. wnioski zmierzajce do usprawnienia W dzia|e |ub na stanowisku prary, ktry nadzoruje prac magazynu powinien si znajprzedowa zbir przepisw doczcych gospodarki magazynowej, szczeg|nie warunkw
chow}vania. wizany do:

kontro|'

jest zoboPracodawca, bdc odpowiedzia|nym za obieg dokumentacji magazynowej,


opracowania instrukcji w sprawie zasad sporzdzenia i obiegu dokumentacji, a take ewidencji ruchu zapasw, przeszko|enia w tym zakresie persone|u i opracowania d|a niego szczegowego zakresu
czynnoci, Wyregu|arnego kontro|owania prawidowocisporzdzania i obiegu. dokumentacji oraz zakresie. w jakichko|wiek nieprawidowoci m cigania lionsekwencji w przypadku pracy Do ustawowych obowizkw pracodawcy, zwizanych z bezpieczestwem i higien

_ _

na|e midzy innymi:

ochrona ycia i zdrowia pracownikw przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunkw prary, dbanie o bezpieczny i higieniczny stan pomieszcze prary i wyposaenia technicznego, dbanie o sprawno rodkw ochrony indywidua|nej i zbiorowej oraz stosowanie ich zgodnie z Przeznaczeniem.

Magazynowanie

informacje wprowad zajce

_ _ _ _

dziaania:

Pracodawca ma obowizek zabezpieczenia przed zagroeniem pozarowym oraz zapewnienia ochrony przeciwpoarowej obiektom magazynowym. Sutemu nastpujce
gicznych,

przestrzeganie przeciwpoarowych wymaga budow|anych, insta|aryjnych

techno|o.

mowych, urzdze ganiczych, sprztu i urzdze ratowniczych, zapewnienie osobom przebywajrym W magazynie bezpieczestwa i mo|iwociewakuacji w czasie zagroenia, przygotowanie magazynu do prowadzenia akcji ratowniczej, usta|enie sposobu postpowania na wypadek powstania poiaru, k|ski ywioowej |ub innego zagroenia'

wyposaanie i utrzymywanie

w sprawnociurzdze i instalacji

sygnalizacyjno-alar-

Pracodawca ustala wtaciworganizacj, zapewnia odpowiednie rodki dziatania, kontrol oraz nadzor nad prac magazynow.

Pytania kontrolne

.. _ _ _ _ _ _
,"

1.10. odpowiedzialno w magazynie


Rozrnia si trzy rodzaje odpowiedzia|noci pracownika1s: odpowiedzialno za szkod wyrzdzon pracodawry, odpowiedzia|no materialn za powierzone mienie, odpowiedzia|no porzdkow.

dzia|noci za szkod:

Podstawow zasad zarwno prawa rywilnego, jak i prawa pracy jest odpowiedzial. nopracownika za szkod wyrzdzon pracodawry' Istniej dwa rodzaje odpowie-

odpowiedzialno kontraktowa, ktra wystpuje w sytuacji, kiedy szkoda powstaa

odpowiedzialno deliktowa, dotyczca sytuacji, gdy szkoda zostaa wyrzdzona


poprzez za ma n ie powszech neg o za|zu n ieszkodzen ia
i

na skutek niewykonania |ub niena|eytego wykonania zobowizania (najczciej umowy),


n

W prawie pracy rozrnia si: win nieumy|n win umy|n.

nym.

\o.zd.zy'opracowalo na podstawie: Dudziriski

Gda sk 2002.

Z.,KizynM,

Vademecum gospodarkt magazynowej,

1DDK,

Wina nieumy|na po|ega na |ekkomy|nym |ub racym niedba|stwie w wykonywaniu


obowizkw.

Wina umy|napo|ega na kradziezy |ub wyrzdzeniu pracodawry szkody wskutek dziaania (|ub zaniechania dziaania) z zamiarem wyrzdzenia szkody. szkod wyrzdzon pracodawcy. 1. Pracownik odpowiada za szkod w granicach rzeczpistej straty i ty|ko za norma|ne
Poniej przedstawiono szeoglnych zasad odpowiedzialnoci pracownika za
nastpstwa dziaania'

2' 3'
4. 5.

Przy winie nieumy|nej pracodawcy przysuguje odszkodowanie w wysokociWyrzdzonej szkody, rwne rzeczywistej wartoci szkody poniesionej przez pracodawc' Kwota

6.

odszkodowania nie moe by wikza ni trzymiesiczne Wynagrodzenie pracownika' Przy winie umy|nej pracownika pracodawry przysuguje odszkodowanie w penej wysokoci wyrzdzonej szkody. Jest ona sum rzeczywistej waftociponiesionej szkody oraz korzyci utraconych przez pracodawc. W przypadku winy ki|ku pracownikw odszkodowanie poszczeg|nych pracownikw jest propoona|ne do stopnia ich winy' Jeeli usta|enie stopnia winy jest niemo|iwe, to odpowiedzia|no jest dzie|ona w rwnych czciach(brak usta|enia stopnia winy). Szkod wyrzdzon osobie trzeciej naprawia pracodawca. Natomiast pracownik ponosi od powiedzia| nowobec pracodawcy. Naprawa szkody nastpuje na podstawie ugody midzy pracownikiem i pracodawc.

odpowiedzia|no pracownika za szkody moe by ograniczona. Pracownik nie ponosi odpowiedzia|noci za szkod w takim zakresie, w jakim pracodawca |ub inna osoba przyyniY si do jej powstania |ub zwikszenia. Pracownik nie ponosi take ryzyka zwizanego z dziaa|nocipracodawcy, a szczeg|nie nie odpowiada za szkod, ktra wynika w zwizku z dziaaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka.
sd pracy przy uwzg|dnieniu wszystkich oko|icznoci sprawy.

Wysokoodszkodowania moe obniy pracodawca w przypadku zawarcia ugody |ub


Pzesankami odpowiedzia|noci pracownika za szkod vrryzdzon pracodawcy sq:

_ _ -

bezprawno dziaania pracownika, czy|i naruszenie obowizkw pracowniczych przez niewaciwedziaanie Iub zaniechanie dziaania, powstanie szkody po stronie pracodawcy, zwizek przyczynory pomidzy dziaaniem |ub zaniechaniem dziaania pracownika a po-

wina, a wic wykazanie przez pracodawc oko|icznociuzasadniajrych odpowiedzialnopracownika i wysoko szkody'

niesion przez pracodawc szkod

poniesie odpowiedzia|noci w przypadku, gdy jedna z powyszych pzesanek nie wystpi.

obowizek udowodnienia powyszych przesanek ciy na pracodawcy. Pracownik nie

odpowiedzialno materialna pracownika za powierzone mienie to wymierne materia|ne konsekwencje ponoszone przez pracownika z !uu powstaej szkody zawinionej przez niego (pracownika). odpowiedzia|no materia|na persone|u magazynowego to okre|onywymiar konsekwencji materia|nych ponoszonych przez pracownika magazynu z $tuu powstaych niedoborw w powierzonych jego opiece zapasach.

Przy odpowiedzia|noci materia|nej pracownika za mienie powierzone pracodawca musi

udowodni: prawidowe powierzenie mienia z obowizkiem wy|ieenia si |ub zwrotu, powstanie szkody w mieniu powierzonym pracownikowi.

W takim przypadku obowizuje zasada domniemania' e istniej pozostae prze9anki


bezprawnodziaania, po|egajca na niewykonaniu |ub niena|eym wykonaniu obowizkw pracowniczych, wina pracownika, zwizek przyczynovvy pomidzy bezprawnym dziaaniem a powsta szkod. ' Rozrnia si trzy formy odpowiedzialnoci materialnej pracownikw magazyno.

odpowiedzia|noci, a wic:

_ _ _ -

wych za powierzone mienie: odpowiedzia|no jednostkowa, odpowiedzia|no wsp|na, odpowiedzialno,,szczeg|na,,'

istniejce ogran iczenia prawne i organizacyj ne. Przy odpowiedzialnocijednostkowej obowizek naprawienia szkody w powieaonym mieniu spoczywa na jednej osobie' Najczciej jest to kierownik magazynu |ub magazynier.

wyborze formy odpowiedzia|noci materia|nej deryduje pracodawca, uwzg|dniajc

Przy stosowaniu odpowiedzia|noci jednostkowej zaeca si spenienie nastpujrych


warunkw:

obsada magazynu jedno- lub kilkuosobowa,


niewielka powierzchnia magazynu/ praca jednozmianowa, niewie|kie stany iobro magazynowe. odpowiedzialno wsplna za powierzone mienie nakada obowizek naprawienia

szkody w powierzonym mieniu na wszystkich pracownikach magazynu w czciach,ktre s okre|one w umowie |ub proporcjona|nie do stwierdzonej winy. Wsp|na odpowiedzia|no nie wyklucza odpowiedzia|noci indywidua|nej za inne mienie powierzone pracownikowi.

warunki konieczne:

Stosowanie odpowiedzia|noci wsp|nej jest mo|iwe, je|is spenione nastpujce


|iczba pracownikw odpowiedzia|nych nie pzekracza:

_
n
i

8 osb przy pracy na 1 zmian, 12 osb przy pracy na2zmiany, 16 osb przy pracy na 3 zmiany, zawarcie pisemnej umowy z pracodawc objcie umow wszystkich pracownikw magazynu'

powiezenie mienia na podstawie inwentaryzacji z udziaem wszystkich pracownikw


ich przedstawicieli.

|ub

Umowa musi zawiera zgodne


eo

az zgaszania za zutw. Przy odpowiedzialnoci szczegInej obowizek naprawienia szkody w powierzonym


becnoci pracowni ka, dostpu osb trzecich
or

z przepisami zapisy, doczce odstpienia od

umowy,

mieniu spoczywa na pracownikach.

3t

_ -

Warunki konieczne do spenienia to: towarw, wyodrbnione pomieszczenie pzyjmowania i wydawania odpowiedzialnoci (wywsp|nej dla warunki przekraczajce due obiek magazynowe zwizkowej)' magane jest uzyskanie pozytywne5 opinii organizacji
przeprowadzen ie i nwenta ryzacj i pocztkowej, pisemne zawiadomienie pracownika'

pracownikw objtych odpowiedzia|Odpowiedzia|noszczeg|na nie moe dotyczy pracownika za naruszen|e ojpowiedzialno porzdkowa jest odpowiedzialnoci porzdkowa jest stosoiegulaminu pracy. odpowiedzia|no

nociwsp|n.

obowizkw, Kre wynikaj z wana ieza|enie od odpowiedzia|noci materia|nej. nagana) oraz stosowania kar dyscyp|inarnych (upomnienie lub Przewiduje si mo|iwo
pieninych.
jego przestrzeganla. Nieznajomoprawa nie zwalnia z obowizku

Pytania kontrolne

Zadania
Zadanie 1
190 mm. opakowania majwymiary: dugo390 mm, szeroko

Na pa|ecie EUR utworzy pen warstw w dwch wariantach. si w obrysie pa|ety. Narysowa szkice utworzonych warstw, zawierajrych zwymiarowa |uzy. obliczy |iczb opakowa w warstwie'

Zaznaczyi

Zadanie2
opakowania maj wymiary: dugo300 mm, szeroko 200 mm.
Na pa|ecie 1000 mm x 1200 mm utworzy pen warstw w dwch wariantach. Narysowa szkice utworzonych warstw, zawierajcych si w obrysie pa|e. Ktry wariant mieci wicej opakowa w warstwie i o i|e?

Zadanie 3
opakowania zbiorcze maj wymiary: dugo410 mm, szeroko 205 mm.
Na pa|ecie EUR utworzy pen warstw w dwch wariantach.

Narysowa szkice utworzonych warstw. adunek nie moe przekracza dopuszcza|nych wymiarw' ob|iczy |iczb opakowa w warstwie'

Zadanie 4
opakowania zbiorcze maj wymiary: dugo310 mm, szeroko 205 mm' Na pa|ecie 1000 mm x 1200 mm utwozy pen warstw w dwch wariantach' Narysowa szkice utworzonych warstw. adunek nie moe pnekraea dopuszcza|nych wymiarw. ob|iczy |iczb opakowa zbiorczych w warstwie.

Zadanie 5
opakowania zbiore maj wymiary: dugo 405 mm, szeroko 190 mm, wysoko250 mm. opakowania mona pitrzy do 8 warstw.
Na pa|ecie EUR (wysokociI44 mm) utworzy pa|etow jednostk adunkow ktra posiada wycznie pene warstwy' Pj nie moe przekracza wysokoci 1750 mm. Narysowa szkice utworzonych warstw w dwch wariantach. adunek w warstwie nie moe przekracza dopuszcza|nych wymiarw. D|a utworzonej pj poda: |iczb opakowa zbiorczych w warstwie, liczb warstw, fi |iczb opakowa zbiorczych w pj, wysoko adunku, 'l . ' . '' wysoko pj''l

_ _ -

l.

Zadanie 6
opakowania zbiorcze maj wymiary: dugo 265 mm, szeroko 150 mm, wysoko 260 mm
i mas 10 kg.

opakowania mona pitrzy do 6 warstw. Na pa|ecie EUR (o wysokoci I44 mm i masie 25 kg) utworzy pa|etow jednostk adun. kow ktra posiada wycznie pene warstr.y. Masa pj nie moe pzekracza too kg, a wysoko1650 mm. adunek nie moe wykracza poza obrys pa|e. Narysowa szkice utworzonych warstw w dwch wariantach.
Wybra wariant o wikszej |iczbie opakowa w warstwie.

Rozdzia

D|a utworzonej pj poda:

liczb opakowari zbiorczych W Warstwie, liczb warstw, mas adunku' wysoko adunku, |iczb opakowa zbiorczych W pj' mas pj'

wysokopj.

You might also like