Druk nr 1773

Warszawa, 5 marca 2009 r.

SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów
RM 10-27-09

Pan
Bronis!aw Komorowski
Marsza!ek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 i art. 123 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej

Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej
Polskiej projekt ustawy

- o zmianie ustawy o systemie

ubezpiecze! spo"ecznych oraz ustawy -
Prawo bankowe.

Rada Ministrów uzna!a wymieniony projekt ustawy za pilny ze wzgl"du

na konieczno#$ niezw!ocznego uregulowania kwestii zaleg!ych sk!adek na
ubezpieczenie spo!eczne osób, które od 1999 r. pobiera!y zasi!ki macierzy%skie
lub przebywa!y na urlopie wychowawczym i jednocze#nie prowadzi!y
pozarolnicz& dzia!alno#$ gospodarcz&.
W za!&czeniu przedstawiam tak'e opini" dotycz&c& zgodno#ci
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuj", 'e do prezentowania stanowiska Rz&du
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zosta! upowa'niony Minister Pracy
i Polityki Spo!ecznej.

(-) Donald Tusk

 Projekt

USTAWA
z dnia

o zmianie ustawy o systemie ubezpiecze! spo"ecznych oraz ustawy – Prawo bankowe

Art. 1. W ustawie z dnia 13 pa#dziernika 1998 r. o systemie ubezpiecze! spo"ecznych (Dz. U.

z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z pó#n. zm.1)) wprowadza si$ nast$puj%ce zmiany:

1) w art. 9:
a) po ust. 1b dodaje si$ ust. 1c i 1d w brzmieniu:
„1c. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10, spe"niaj%ce jednocze&nie
warunki do obj$cia obowi%zkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytu"u
pobierania zasi"ku macierzy!skiego lub zasi"ku w wysoko&ci zasi"ku macierzy!skiego,
podlegaj% obowi%zkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytu"u pobierania
zasi"ku macierzy!skiego lub zasi"ku w wysoko&ci zasi"ku macierzy!skiego. Mog% one
jednak dobrowolnie, na swój wniosek, by' obj$te ubezpieczeniami emerytalnym
i rentowymi tak(e z pozosta"ych, wszystkich lub wybranych tytu"ów.
1d. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 18a, spe"niaj%ce jednocze&nie
warunki do obj$cia obowi%zkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytu"u
pobierania zasi"ku macierzy!skiego lub zasi"ku w wysoko&ci zasi"ku macierzy!skiego,
podlegaj% obowi%zkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytu"ów.”,

b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:

„6. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 8, i osoby przebywaj%ce na urlopach
wychowawczych podlegaj% obowi%zkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym,
je(eli nie maj% ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie maj% innych tytu"ów
rodz%cych obowi%zek ubezpiecze! spo"ecznych.”;
 2) w art. 12:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Obowi%zkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegaj% osoby podlegaj%ce
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.”,
b) uchyla si$ ust. 3;

3) w art. 36:
a) ust. 2a otrzymuje brzmienie:
„2a. Osoba przebywaj%ca na urlopie wychowawczym jest obowi%zana poinformowa'
p"atnika sk"adek o ustaleniu prawa do emerytury lub renty albo o podleganiu
ubezpieczeniom spo"ecznym z innego tytu"u ni( przebywanie na urlopie
wychowawczym.”,
b) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„5. Osoby, które s% obejmowane ubezpieczeniami spo"ecznymi na zasadach
dobrowolno&ci, zg"aszaj% wniosek o obj$cie ubezpieczeniem w terminie przez nie
wybranym. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje si$ odpowiednio.”,
c) uchyla si$ ust. 6;

4) w art. 36a ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Za okres zawieszenia wykonywania dzia"alno&ci gospodarczej przedsi$biorca,
b$d%cy p"atnikiem sk"adek wy"%cznie za siebie, nie ma obowi%zku sk"adania deklaracji
rozliczeniowej oraz op"acania sk"adek na ubezpieczenia spo"eczne przewidzianych
w ustawie.”;

5) w art. 47:
a) ust. 2c otrzymuje brzmienie:
„2c. Osoby, o których mowa w ust. 2a, 2b i 2d, s% zwolnione z obowi%zku sk"adania
deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesi$cznych za kolejny miesi%c
tak(e wówczas, gdy zmiana w stosunku do miesi%ca poprzedniego jest spowodowana
wy"%cznie zmian% minimalnego wynagrodzenia lub przeci$tnego wynagrodzenia.”,
b) po ust. 2c dodaje si$ ust. 2d w brzmieniu:
2 !

!
 „2d. Duchowni op"acaj%cy sk"adki wy"%cznie za siebie s% zwolnieni z obowi%zku
sk"adania deklaracji rozliczeniowej za kolejny miesi%c, je(eli nie nast%pi"a (adna
zmiana w stosunku do miesi%ca poprzedniego.”.

Art. 2. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665,
z pó#n. zm.2)) w art. 105 po ust. 2a dodaje si$ ust. 2b w brzmieniu:
„2b. Banki, na pisemne (%danie organu wyp"acaj%cego &wiadczenie z ubezpieczenia
spo"ecznego lub zaopatrzenia emerytalnego albo uposa(enie w stanie spoczynku, s%
obowi%zane do sporz%dzania i przekazywania danych umo(liwiaj%cych identyfikacj$
wspó"posiadacza (wspó"posiadaczy) rachunku wspólnego, na który zosta"y przekazane
&wiadczenia lub uposa(enia za okres po &mierci &wiadczeniobiorcy.”.

Art. 3. 1. Na wniosek p"atnika sk"adek, który w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia
wej&cia w (ycie niniejszej ustawy, zg"asza" ubezpieczonego podlegaj%cego obowi%zkowo
ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytu"u, o którym mowa w art. 6
ust. 1 pkt 5 ustawy zmienianej w art. 1, i jednocze&nie pobieraj%cego zasi"ek macierzy!ski lub
zasi"ek w wysoko&ci zasi"ku macierzy!skiego z innego tytu"u, Zak"ad Ubezpiecze! Spo"ecznych
umarza nale(no&ci z tytu"u sk"adek na te ubezpieczenia, nale(nych za tego ubezpieczonego
w zwi%zku z prowadzeniem pozarolniczej dzia"alno&ci lub wspó"pracy przy tej dzia"alno&ci za
okres, w którym ubezpieczony pobiera" zasi"ek macierzy!ski lub zasi"ek w wysoko&ci zasi"ku
macierzy!skiego.
2. Je(eli w wyniku umorzenia nale(no&ci powsta"a nadp"ata z tytu"u sk"adek na ubezpieczenia
emerytalne, rentowe i wypadkowe zalicza si$ j% na poczet zaleg"ych lub bie(%cych sk"adek,
a w razie ich braku zwraca p"atnikowi sk"adek.
3. Przepis ust. 1 i 2 stosuje si$ równie( do sk"adek na ubezpieczenie chorobowe i Fundusz Pracy.
4. Zaliczenie nadp"aty na poczet zaleg"ych lub bie(%cych sk"adek albo jej zwrot obejmuje
równie( op"acone odsetki za zw"ok$, w cz$&ci odpowiadaj%cej kwocie zaliczenia lub zwrotu.
5. Przepisy ust. 1 – 4 stosuje si$ odpowiednio do op"aty prolongacyjnej.

Art. 4. 1. W sprawie umorzenia nale(no&ci z tytu"u sk"adek, o których mowa w art. 3, Zak"ad
Ubezpiecze! Spo"ecznych wydaje decyzj$, w której okre&la wysoko&' umorzonych nale(no&ci
3 !

!
oraz kwoty podlegaj%cej zaliczeniu lub zwrotowi, o ile powsta"a nadp"ata, o której mowa w art. 3
ust. 2.
2. Od decyzji przys"uguje odwo"anie do w"a&ciwego s%du w terminie i na zasadach okre&lonych
w art. 83 ust. 2, 3, 5 – 7 ustawy, zmienianej w art. 1.
3. Zwrot nadp"aty nast$puje:
1) w gotówce na podstawie przekazu pocztowego,
2) na wskazany rachunek bankowy p"atnika sk"adek lub rachunek w spó"dzielczej kasie
oszcz$dno&ciowo-kredytowej
– w terminie miesi%ca od dnia dor$czenia decyzji okre&laj%cej wysoko&' kwoty zwrotu
nadp"aty.
4. Za dzie! zwrotu nadp"aty uwa(a si$ dzie!:
1) obci%(enia rachunku bankowego Zak"adu Ubezpiecze! Spo"ecznych na podstawie
polecenia przelewu;
2) nadania przekazu pocztowego.
5. Je(eli zwrot nadp"aty nie nast%pi w terminie okre&lonym w ust. 3, nadp"ata podlega
oprocentowaniu w wysoko&ci równej odsetkom za zw"ok$ pobieranym od zaleg"o&ci
podatkowych, od dnia z"o(enia wniosku, o którym mowa w art. 3 ust. 1, do dnia dokonania
zwrotu nadp"aty przez Zak"ad Ubezpiecze! Spo"ecznych.
6. Sk"adki odprowadzone do otwartego funduszu emerytalnego podlegaj% zwrotowi na zasadach
okre&lonych w art. 24 ust. 8 i 8e ustawy zmienianej w art. 1.

Art. 5. Wniosek, o którym mowa w art. 3 ust. 1, mo(na z"o(y' w terminie 12 miesi$cy od dnia
wej&cia w (ycie niniejszej ustawy.

Art. 6. 1. W przypadku uwzgl$dnienia wniosku, o którym mowa w art. 3 ust. 1, na koncie

ubezpieczonego, którego dotyczy" wniosek, Zak"ad Ubezpiecze! Spo"ecznych, za okres
pobierania zasi"ku macierzy!skiego lub zasi"ku w wysoko&ci zasi"ku macierzy!skiego,
zewidencjonuje do dnia 31 grudnia 2012 r. ca"o&' sk"adek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
ustalonych od podstawy wymiaru odpowiadaj%cej kwocie tego zasi"ku.
2. Do sk"adek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zewidencjonowanych na koncie
ubezpieczonego stosuje si$ art. 19 ustawy zmienianej w art. 1.
4 !

!
Art. 7. 1. P"atnikowi sk"adek, który w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia wej&cia w (ycie
ustawy zg"asza" ubezpieczonego podlegaj%cego obowi%zkowo ubezpieczeniom emerytalnemu,
rentowym i wypadkowemu z tytu"u, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy zmienianej
w art. 1, i przebywaj%cego jednocze&nie na urlopie wychowawczym, za którego nie op"aci"
z tego tytu"u nale(nych sk"adek, Zak"ad Ubezpiecze! Spo"ecznych wyznaczy termin na ich
op"acenie nie krótszy ni( 1 miesi%c i nie d"u(szy ni( 6 miesi$cy.
2. W przypadku uregulowania nale(nych sk"adek w wyznaczonym terminie nie nalicza si$
odsetek za zw"ok$.
3. Zak"ad Ubezpiecze! Spo"ecznych mo(e, na wniosek p"atnika sk"adek, ze wzgl$dów
gospodarczych lub innych przyczyn zas"uguj%cych na uwzgl$dnienie, roz"o(y' nale(ne sk"adki na
raty, uwzgl$dniaj%c mo(liwo&ci p"atnicze p"atnika sk"adek.
4. W przypadku z"o(enia wniosku przed up"ywem terminu na op"acenie sk"adek, Zak"ad
Ubezpiecze! Spo"ecznych, zawieraj%c uk"ad ratalny, odst%pi od naliczenia odsetek i op"aty
prolongacyjnej.
5. Roz"o(enie nale(nych sk"adek na raty nast$puje w formie umowy.
6. Je(eli p"atnik sk"adek nie ureguluje nale(nych sk"adek w wyznaczonym przez Zak"ad
Ubezpiecze! Spo"ecznych terminie lub nie sp"aci w terminie ustalonych rat, pozosta"a kwota
nale(nych sk"adek staje si$ natychmiast wymagalna wraz z odsetkami za zw"ok$ naliczonymi od
dnia wyznaczonego przez Zak"ad terminu na op"acenie tych sk"adek do dnia ich zap"aty w"%cznie,
na zasadach okre&lonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U.
z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z pó#n. zm.3)).

Art. 8. Przepisy art. 3 – 7 stosuje si$ równie( do osób, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r.
do dnia 31 marca 2001 r. by"y wspólnikami spó"ki cywilnej, nie posiadaj%c wpisu do ewidencji
dzia"alno&ci gospodarczej.

Art. 9. Przepisów art. 3 – 6 nie stosuje si$ do osób, za które, w zwi%zku z prowadzon%
pozarolnicz% dzia"alno&ci% lub wspó"prac% przy niej, zosta"y op"acone nale(ne sk"adki i które
z tego tytu"u pobra"y &wiadczenia z ubezpiecze! spo"ecznych.

5 !

!
Art. 10. Ustawa wchodzi w (ycie po up"ywie 14 dni od dnia og"oszenia, z wyj%tkiem:
1) art. 1 pkt 2, który wchodzi w (ycie pierwszego dnia miesi%ca kalendarzowego
nast$puj%cego po up"ywie 3 miesi$cy od dnia og"oszenia;
2) art. 1 pkt 5, który wchodzi w (ycie pierwszego dnia miesi%ca kalendarzowego
nast$puj%cego po up"ywie 12 miesi$cy od dnia og"oszenia.

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 17, poz. 95, Nr 21,
poz. 125, Nr 112, poz. 769, Nr 115, poz. 791, 792 i 793 i Nr 176, poz. 1243, z 2008 r. Nr 63, poz. 394, Nr 67,
poz. 411, Nr 141, poz. 888, Nr 171, poz. 1056, Nr 209, poz. 1318, Nr 220, poz. 1417 i 1418, Nr 227, poz. 1505,
Nr 228, poz. 1507 i Nr 237, poz. 1654 i 1656 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 8, poz. 38, Nr 14, poz. 75, Nr 18,
poz. 97 i Nr 22, poz. 120.
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1070, Nr 141,
poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 50,
poz. 424, Nr 60, poz. 535, Nr 65, poz. 594, Nr 228, poz. 2260 i Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 64, poz. 594,
Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 121, poz. 1264, Nr 146, poz. 1546 i Nr 173, poz. 1808,
z 2005 r. Nr 83, poz. 719, Nr 85, poz. 727, Nr 167, poz. 1398 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 104, poz. 708,
Nr 157, poz. 1119, Nr 190, poz. 1401 i Nr 245, poz. 1775, z 2007 r. Nr 42, poz. 272 i Nr 112, poz. 769, z 2008 r.
Nr 171, poz. 1056, Nr 192, poz. 1179, Nr 209, poz. 1315 i Nr 231, poz. 1546 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97.
3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz. 727, Nr 86,
poz. 732 i Nr 143, poz. 1199, z 2006 r. Nr 66, poz. 470, Nr 104, poz. 708, Nr 143, poz. 1031, Nr 217, poz. 1590
i Nr 225, poz. 1635, z 2007 r. Nr 112, poz. 769, Nr 120, poz. 818, Nr 192, poz. 1378 i Nr 225, poz. 1671, z 2008 r.
Nr 118, poz. 745, Nr 141, poz. 888, Nr 180, poz. 1109 i Nr 209, poz. 1316, 1318 i 1320 oraz z 2009 r. Nr 18,
poz. 97.

02/33rch

6 !

!
 UZASADNIENIE

Projektowana nowelizacja zawiera nast!puj"ce propozycje zmian:

1. Zmiany w zakresie podlegania ubezpieczeniom spo#ecznym w okresie pobierania

zasi#ku macierzy$skiego (zasi#ku w wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego)

Projektowana nowelizacja zawiera zmiany w zakresie podlegania obowi"zkowym

ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytu#u pobierania zasi#ku
macierzy$skiego lub zasi#ku w wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego w przypadku
zbiegu tego tytu#u z innym tytu#em ubezpieczenia. Dotychczas osoby pobieraj"ce
zasi#ek macierzy$ski (zasi#ek w wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego) podlegaj"
z tytu#u pobierania tego zasi#ku ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym,
finansowanym z bud&etu pa$stwa, pod warunkiem &e nie wykonuj" w tym czasie
innego zaj!cia stanowi"cego tytu# do ubezpiecze$ spo#ecznych oraz nie maj" prawa
do emerytury i renty.

W art. 1 pkt 1 lit. a projektu (dodany ust. 1c w art. 9 ustawy o systemie ubezpiecze$
spo#ecznych, zwanej dalej „ustaw" o s.u.s”) proponuje si!, aby osoby w okresie
pobierania zasi#ku macierzy$skiego lub zasi#ku w wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego
wykonuj"ce równocze%nie prac! nak#adcz", prac! na podstawie umowy agencyjnej lub
umowy zlecenia, prowadz"ce pozarolnicz" dzia#alno%' (wspó#pracuj"ce przy niej),
wykonuj"ce odp#atnie prac! na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania
kary pozbawienia wolno%ci lub b!d"ce duchownymi podlega#y obowi"zkowo
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytu#u pobierania zasi#ku
macierzy$skiego (zasi#ku w wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego), niezale&nie od
ustalonego prawa do emerytury lub renty. Mog#yby jednak one dobrowolnie, na swój
wniosek, zosta' obj!te ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi tak&e z innych
tytu#ów.
Powy&sza zmiana ma z jednej strony zracjonalizowa' sytuacj! osób, które
w okresie pobierania zasi#ku macierzy$skiego wykonuj" umowy, z których uzyskuj"
niewielkie dochody, a z drugiej strony u#atwi' kobietom aktywnym zawodowo
w okresie po urodzeniu dziecka prowadzenie dzia#alno%ci gospodarczej. Aktualnie
osoby pobieraj"ce zasi#ek macierzy$ski (zasi#ek w wysoko%ci zasi#ku
macierzy$skiego), np. ze stosunku pracy, maj"ce inny tytu# do ubezpiecze$, s"
zobowi"zane zg#osi' si! na czas pobierania tego zasi#ku do obowi"zkowych
ubezpiecze$ emerytalnego i rentowych z innych tytu#ów rodz"cych obowi"zek
ubezpiecze$. Tym samym s" zobowi"zane do odprowadzania sk#adek z innego tytu#u
ni& pobieranie „pracowniczego” zasi#ku macierzy$skiego, a sk#adki z tytu#u pobierania
zasi#ku finansowane przez bud&et pa$stwa przestaj" by' odprowadzane. Prowadzi
to do sytuacji, w których nawet wykonywanie umowy zlecenia lub pracy nak#adczej,
z której podstawa wymiaru sk#adek jest znikoma (lub w danym miesi"cu zerowa),
powoduje utrat! ubezpieczenia emerytalno-rentowego z tytu#u pobierania zasi#ku
macierzy$skiego (zasi#ku w wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego). Ma to negatywne
skutki dla przysz#ego %wiadczenia emerytalnego lub rentowego kobiety #"cz"cej
opiek! nad dzieckiem z wykonywaniem umowy cywilnoprawnej czy wykonywaniem
pracy nak#adczej. Natomiast osoby pobieraj"ce zasi#ek macierzy$ski (zasi#ek
w wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego), np. ze stosunku pracy, prowadz"ce
jednocze%nie pozarolnicz" dzia#alno%' gospodarcz", s" zobowi"zane do op#acania
sk#adek z tytu#u tej dzia#alno%ci. Nale&y podkre%li', &e po powrocie do pracy,
po wyczerpaniu prawa do urlopu i zasi#ku macierzy$skiego zostaje reaktywowane
obowi"zkowe ubezpieczenie pracownicze, co powoduje wy#"czenie z obowi"zku
ubezpieczenia z tytu#u prowadzonej dodatkowo dzia#alno%ci. Analogicznie stosuje si!
t! zasad! do umowy zlecenia, umowy agencyjnej czy pracy nak#adczej. Wydaje si!,
&e w aktualnej sytuacji nie nale&y hamowa' aktywizacji zawodowej kobiet,
proponowa' za% trzeba rozwi"zania maj"ce na celu u#atwienie im #"czenia
macierzy$stwa z prac" zawodow". W wyniku wprowadzenia proponowanych
rozwi"za$ osoby podlegaj"ce obowi"zkowo ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym z tytu#u pobierania zasi#ku macierzy$skiego (zasi#ku w wysoko%ci zasi#ku
macierzy$skiego) b!d" mog#y bez utraty tego ubezpieczenia prowadzi' pozarolnicz"
dzia#alno%', korzystaj"c z ochrony ubezpieczeniowej, jak" daje pobieranie zasi#ku
macierzy$skiego (zasi#ku w wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego). To samo dotyczy
równie& kobiet wykonuj"cych umow! zlecenie, agencyjn" czy prac! nak#adcz".
Jednak&e nie ma przeszkód, aby osoby takie zg#osi#y si! do dobrowolnych
ubezpiecze$ tak&e z innych tytu#ów. Nale&y wskaza', &e zmiana dotycz"ca obowi"zku
podlegania ubezpieczeniom spo#ecznym z tytu#u pobierania zasi#ku macierzy$skiego
w czasie prowadzenia pozarolniczej dzia#alno%ci b!dzie mia#a równie& zastosowanie
do osób prowadz"cych pozarolnicz" dzia#alno%' równie& w formie spó#ek cywilnych,
poniewa& spó#ki cywilne zg#oszone w ewidencji dzia#alno%ci gospodarczej – na mocy

2
art. 5 pkt 5 ustawy z dnia 30 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze
S"dowym, Prawa upad#o%ciowego, ustawy o post!powaniu egzekucyjnym
w administracji, ustawy o wydawaniu Monitora S"dowego i Gospodarczego oraz
ustawy – Prawo dzia#alno%ci gospodarczej (Dz. U. Nr 114, poz. 1193) – podlega#y
wykre%leniu z tej ewidencji z urz!du. Natomiast na wspólnikach spó#ki ci"&y#
obowi"zek zarejestrowania si! do dnia 31 marca 2001 r., jako indywidualny
przedsi!biorca, w ewidencji dzia#alno%ci.

W art. 1 pkt 1 lit. a projektu (dodany ust. 1d w art. 9 ustawy o s.u.s.) proponuje si!,
aby osoby, które podlegaj" obowi"zkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym
z tytu#u pobierania zasi#ku macierzy$skiego (zasi#ku w wysoko%ci zasi#ku
macierzy$skiego), a sta#y si! pracownikami, cz#onkami spó#dzielni lub
funkcjonariuszami S#u&by Celnej, nie traci#y tego ubezpieczenia, natomiast
podlega#yby ubezpieczeniom z obu tytu#ów. Regulacja ta dotyczy sytuacji, w których
kobieta podejmuje zatrudnienie w okresie pobierania zasi#ku macierzy$skiego.

W art. 1 pkt 1 lit. b i pkt 3 lit. a projektu (zmieniany ust. 6 w art. 9 i ust. 2a w art. 36
ustawy o s.u.s.) dostosowuje si! brzmienie przepisu art. 9 ust. 6 ustawy o systemie
ubezpiecze$ spo#ecznych do zaproponowanych zmian.
Powy&sze propozycje zmian zosta#y z aprobat" przyj!te przez Polsk" Konfederacj!
Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Rzecznika Ubezpieczonych i Rad! Nadzorcz"
ZUS, która jednak&e wskaza#a na brak regulacji dotycz"cych sytuacji kobiet na
urlopach wychowawczych.

Na skutek opinii i wniosków, jakie po wys#aniu projektu do uzgodnie$ wp#yn!#y

do Ministerstwa Pracy i Polityki Spo#ecznej, uznano za wskazane zaproponowa'
regulacj! dotycz"c" osób ubezpieczonych, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r.
do dnia wej%cia w &ycie ustawy, w okresie pobierania zasi#ku macierzy$skiego,
jednocze%nie wykonywa#y pozarolnicz" dzia#alno%' lub inn" dzia#alno%' zarobkow"
i z tego tytu#u by#y zobowi"zane op#aca' sk#adki na ubezpieczenia spo#eczne.
Proponowana regulacja ma na celu umorzenie lub zwrot nale&no%ci z tytu#u sk#adek
(o ile zosta#y uregulowane) nale&nych w zwi"zku z prowadzon" dzia#alno%ci"
gospodarcz" oraz zewidencjonowanie na kontach tych osób sk#adek obliczonych od
zasi#ku macierzy$skiego.

3
Regulacj" by#yby obj!te tak&e osoby, które do dnia 31 marca 2001 r., nie posiadaj"c
wpisu do ewidencji, by#y wspólnikami spó#ek cywilnych podlegaj"cymi
ubezpieczeniu. Proponowana regulacja nie dotyczy osób, które op#aci#y sk#adki
z tytu#u prowadzenia pozarolniczej dzia#alno%ci i nast!pnie w zwi"zku z tym
korzysta#y ze %wiadcze$ z ubezpieczenia spo#ecznego.

We wskazanej regulacji zaproponowano tak&e rozwi"zania dla osób ubezpieczonych,

które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia wej%cia w &ycie ustawy nie op#aca#y
obowi"zkowych sk#adek z tytu#u pozarolniczej dzia#alno%ci w okresie korzystania
z urlopu wychowawczego. Osobom takim ZUS mia#by wyznaczy' nowy termin na
op#acenie tych nale&no%ci, a op#acenie ich we wskazanym terminie spowodowa#oby
nienaliczanie odsetek za zw#ok!. Osoba, która ze wzgl!du na sytuacj! materialn" nie
by#aby w stanie uregulowa' tych nale&no%ci w terminie, mia#aby prawo
do wyst"pienia o uk#ad ratalny.
Proponowane regulacje dotycz"ce zbiegów tytu#ów do ubezpiecze$ w okresie od dnia
1 stycznia 1999 r. do dnia wej%cia w &ycie ustawy koresponduj" z rozwi"zaniami
proponowanymi na przysz#o%', tj. do sytuacji wyst!puj"cych od dnia wej%cia w &ycie
ustawy.
Po wej%ciu w &ycie ustawy ulegnie zmianie sytuacja prawna w zakresie ubezpiecze$
spo#ecznych osób pobieraj"cych zasi#ki macierzy$skie i prowadz"cych w tym czasie
pozarolnicz" dzia#alno%' lub inn" dzia#alno%' zarobkow". Osoby takie b!d"
ubezpieczone z tytu#u pobierania zasi#ku i nie b!d" musia#y op#aca' sk#adek na
ubezpieczenia spo#eczne z tytu#u prowadzenia pozarolniczej dzia#alno%ci.
Odpowiednio osobom b!d"cym w takiej sytuacji w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r.
do dnia wej%cia w &ycie ustawy nale&no%ci sk#adkowe z tytu#u prowadzenia
pozarolniczej dzia#alno%ci zostan" umorzone, a je&eli zosta#y zap#acone, nast"pi zwrot
sk#adek. Na ich kontach w ZUS zastan" za% zewidencjonowane sk#adki: emerytalna
i rentowe z tytu#u pobierania zasi#ku macierzy$skiego.
Projektowana ustawa nie zmienia sytuacji prawnej w zakresie ubezpiecze$
spo#ecznych osób przebywaj"cych na urlopach wychowawczych i prowadz"cych
w tym czasie pozarolnicz" dzia#alno%' lub inn" dzia#alno%' zarobkow". Osoby takie
– jak dotychczas – b!d" podlega#y ubezpieczeniom i obowi"zkowym sk#adkom na
ubezpieczenia spo#eczne z tytu#u prowadzenia dzia#alno%ci. St"d – osobom b!d"cym
w takiej sytuacji w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia wej%cia w &ycie ustawy

4
zostan" umorzone tylko odsetki od zaleg#ych sk#adek, natomiast nale&no%' g#ówna
(sk#adka z tytu#u prowadzonej dzia#alno%ci) powinna by' zap#acona.

Proponowane zró&nicowanie sytuacji prawnej w zakresie ubezpieczenia spo#ecznego

osób prowadz"cych pozarolnicz" dzia#alno%' lub inn" dzia#alno%' zarobkow"
w okresie pobierania zasi#ku macierzy$skiego (przebywania na urlopie
macierzy$skim) i w okresie przebywania na urlopie wychowawczym wynika
z zasadniczych ró&nic mi!dzy tymi urlopami.
Prawo do urlopu macierzy$skiego przys#uguje z mocy prawa ka&dej kobiecie, która
urodzi#a dziecko w czasie trwania stosunku pracy, niezale&nie od sta&u pracy,
wymiaru wykonywanej pracy lub rodzaju zak#adu pracy, w którym jest zatrudniona,
i jest on urlopem obowi"zkowym (pracownica nie mo&e zrzec si! prawa do tego
urlopu). Okres urlopu macierzy$skiego jest czasem pozostawania w zatrudnieniu
(pracownik jest jednak zwolniony z obowi"zków wykonywania pracy)
i otrzymywania zasi#ku macierzy$skiego – b!d"cego pochodn" wynagrodzenia,
bo stanowi"cego 100 % przeci!tnego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesi!cy.
Funkcj" urlopu macierzy$skiego jest ochrona zdrowia pracownicy i dziecka,
w zwi"zku z tym pewna cz!%' tego urlopu musi by' przeznaczona na regeneracj!
fizycznych i psychicznych si# kobiety, jak równie& na zapewnienie dziecku opieki
w pierwszym okresie &ycia.
Nale&y równie& zauwa&y', &e urlop macierzy$ski trwa %ci%le okre%lony czas; obecnie
przys#uguje w wymiarze od 20 tygodni – w przypadku urodzenia 1 dziecka, do
37 tygodni – w przypadku urodzenia pi!ciorga i wi!cej dzieci przy jednym porodzie
(w latach 1999 – 2008 okres ten by# zmienny i wynosi# od 14 do 39 tygodni).

Natomiast, odnosz"c si! do urlopu wychowawczego, nale&y wskaza',

i& w przeciwie$stwie do urlopu macierzy$skiego, nie przys#uguje on z mocy prawa,
udziela si! go na pisemny wniosek pracownika i jest udzielany w wymiarze do 3 lat na
dziecko, nie d#u&ej jednak ni& do uko$czenia przez nie 4 roku &ycia (a pracownikowi
opiekuj"cemu si! dzieckiem niepe#nosprawnym przys#uguje jeszcze dodatkowy urlop
wychowawczy w wymiarze do 3 lat, z którego mo&e skorzysta' do uko$czenia przez
dziecko 18 roku &ycia).
Celem urlopu wychowawczego jest stworzenie pracownikowi korzystnych warunków
do sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w sytuacji trudno%ci z po#"czeniem

5
 obowi"zków opieku$czych z obowi"zkami zawodowymi. Urlop ten powoduje
czasowe zawieszenie obowi"zku %wiadczenia pracy po stronie pracownika,
za% po stronie pracodawcy obowi"zku zatrudniania go i %wiadczenia wynagrodzenia
(czyli jest w istocie urlopem niep#atnym).
Korzystanie z urlopu wychowawczego nie pozbawia pracownika mo&liwo%ci podj!cia
pracy u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo rozpocz!cia innej dzia#alno%ci
zarobkowej, a tak&e nauki lub szkolenia. Jednak &adna z tych aktywno%ci nie mo&e
wy#"cza' mo&liwo%ci sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

2. Zmiana dotycz"ca obowi"zku sk#adania dokumentacji ZUS w czasie zawieszenia

prowadzenia dzia#alno%ci na gruncie ustawy o systemie ubezpiecze$ spo#ecznych

Nowelizacja art. 36a ust. 3 ustawy o s.u.s. (art. 1 pkt 4 projektu) precyzuje, który
przedsi!biorca jest zwolniony z obowi"zku sk#adania deklaracji i op#acania sk#adek na
ubezpieczenia spo#eczne w okresie zawieszenia dzia#alno%ci. Zwolnienie mo&e
dotyczy' tylko tych przedsi!biorców, którzy nie s" zobowi"zani do rozliczania,
op#acania sk#adek za inne osoby ubezpieczane, np. za zleceniobiorców.

3. Rozszerzenie obowi"zkowego ubezpieczenia wypadkowego na zleceniobiorców

wykonuj"cych zlecenie poza siedzib" lub miejscem prowadzenia dzia#alno%ci
zleceniodawcy

W art. 1 pkt 2 lit. a i b projektu (zmieniany ust. 1 w art. 12 i uchylony ust. 3 ustawy
o s.u.s.) zak#ada si! obj!cie obowi"zkowym ubezpieczeniem z tytu#u wypadków przy
pracy i chorób zawodowych zleceniobiorców wykonuj"cych prac! poza siedzib"
zleceniodawcy. W efekcie ubezpieczeniem wypadkowym obj!ci byliby wszyscy
zleceniobiorcy – tak jak s" nim obj!ci wszyscy pracownicy niezale&nie od miejsca
wykonywania pracy. Dotychczas zleceniobiorcy podlegaj" ubezpieczeniu
wypadkowemu, je&eli wykonuj" umow! w siedzibie lub miejscu prowadzenia
dzia#alno%ci zleceniodawcy. Z uwagi na to, &e wykonywanie umowy zlecenia poza
siedzib" zleceniodawcy, w terenie, np. przez agenta ubezpieczeniowego, nie zmniejsza
ryzyka wypadku, wy#"czenie takich osób z obowi"zkowego ubezpieczenia
wypadkowego godzi w ubezpieczonych, pozbawiaj"c ich koniecznej ochrony. Nie jest
wi!c uzasadnione.

6
Nale&y przy tym wspomnie', &e ubezpieczenia z tytu#u wypadków przy pracy i chorób
zawodowych stanowi" od pocz"tku istnienia ubezpiecze$ spo#ecznych integraln"
i priorytetow" cz!%' tych systemów. Istotn" cech" ubezpieczenia od wypadków przy
pracy i chorób zawodowych by#o i jest stopniowe obejmowanie ochron"
ubezpieczeniow" wszystkich pracuj"cych.

Ubezpieczenie spo#eczne osób wykonuj"cych prac! na podstawie umowy agencyjnej

lub umowy zlecenia przewiduj"ce %wiadczenia z tytu#u wypadków przy pracy i chorób
zawodowych od pocz"tku istnienia do dnia 31 grudnia 1998 r. nie wy#"cza#o
z ubezpieczenia wypadkowego osób pracuj"cych w terenie. Wzrost popularno%ci
umów zlecenia, zawieranych w szczególno%ci na rynku us#ug finansowych, nie mo&e
powodowa' zwi!kszania si! liczby osób pozostaj"cych poza ochron"
ubezpieczeniow". Wzrost znaczenia takiej formy zatrudnienia powoduje, &e prawo
musi reagowa' na to zjawisko.
Projektowana zmiana zosta#a negatywnie przyj!ta przez Konfederacj! Pracodawców
Polskich i Polsk" Konfederacj! Pracodawców Prywatnych Lewiatan, które wskazuj"
na zwi!kszenie obci"&e$ sk#adkowych dla pracodawców (zleceniodawców) w dobie
kryzysu gospodarczego. Powy&sza uwaga nie zosta#a uwzgl!dniona, ze wzgl!du na
wskazan" wy&ej konieczno%' ochrony ubezpieczonych, którzy, wykonuj"c zlecenia
poza siedzib" zleceniodawcy (w terenie), równie& s" nara&eni, niejednokrotnie
w wi!kszym stopniu ni& pozostali, na ryzyko wypadku. Ponadto nale&y pami!ta', &e
przepisy ustawy o systemie ubezpiecze$ spo#ecznych nie rozró&niaj" w kontek%cie
podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu procentowo ilo%ci pracy wykonywanej
w siedzibie zleceniobiorcy i poza ni". Nawet w przypadku po%wi!cenia jedynie cz!%ci
czasu na wykonywanie zlecenia na prac! w siedzibie zleceniodawcy mamy do
czynienia ze zleceniem stwarzaj"cym obowi"zek zg#oszenia do ubezpieczenia
wypadkowego i op#acania sk#adki. Zatem projektowana zmiana doprowadzi do
ujednolicenia zasad podlegania ubezpieczeniom spo#ecznym przez zleceniobiorców.
Nietrafne jest twierdzenie opiniuj"cych, &e obj!cie ubezpieczeniem wypadkowym
wspomnianych osób nie jest zasadne m.in. dlatego, &e nie jest mo&liwe precyzyjne
ustalenie, kiedy i w jakich okoliczno%ciach mia# miejsce wypadek, w sytuacji gdy
firmy rozliczaj" takie osoby jedynie z efektów ich pracy, nie sprawuj" za% kontroli nad
kwesti" czasu pracy oraz miejscem jej wykonywania.

7
 Nale&y zwróci' uwag!, &e z podobn" sytuacj" w tym zakresie spotykamy si!
w przypadku zatrudnienia w formie telepracy, gdzie telepracownik dysponuje tak&e
stosunkowo du&" swobod" przy realizacji zada$. Telepraca jest najcz!%ciej
wykonywana w domu, ale mo&e by' równie& wykonywana w sposób mieszany,
tj. cz!%ciowo w domu, a cz!%ciowo w zak#adzie pracy. Telepracownik mo&e tak&e
wykonywa' zawodowe obowi"zki nie w domu, a w innym miejscu uzgodnionym
z prze#o&onym.
W ka&dym przypadku ma on zapewnion" prawnie pe#n" ochron" ubezpieczeniow".
Poza siedzib" pracodawcy prac! wykonuje do%' liczna grupa pracowników, których
prawa do obj!cia ubezpieczeniem wypadkowym nie mo&na kwestionowa', a których
charakter pracy mo&e nie ró&ni' si! zasadniczo od pracy zleceniobiorcy wykonywanej
poza siedzib" zleceniodawcy, np. jako listonosze, monterzy, instalatorzy, kierowcy,
przedstawiciele handlowi itd.
Poza osobami wykonuj"cymi prac! nak#adcz" (z regu#y we w#asnym mieszkaniu)
w odniesieniu do pozosta#ych grup ubezpieczonych, takich jak: pracownicy, osoby
prowadz"ce dzia#alno%' gospodarcz", parlamentarzy%ci, osoby pobieraj"ce stypendium
sportowe czy te& osoby duchowne itd., ubezpieczenie wypadkowe jest obowi"zkowe,
a przepisy nie uzale&niaj" obj!cia nim od miejsca, w którym wykonuj" oni swoj"
prac!. Pozostawienie takiego ograniczenia w odniesieniu do grupy zleceniobiorców
nie znajduje &adnego uzasadnienia.

4. Rezygnacja z okre%lania terminu do z#o&enia wniosku o obj!cie ubezpieczeniami

emerytalnym i rentowymi w przypadku zamiaru kontynuowania tych ubezpiecze$

W art. 1 pkt 3 projektu (zmieniony ust. 5 i uchylony ust. 6 w art. 36 ustawy o s.u.s.)
zak#ada si! uchylenie przepisu ograniczaj"cego mo&liwo%' z#o&enia skutecznego
wniosku o dobrowolne kontynuowanie ubezpiecze$ emerytalnego i rentowych do
30 dni od daty ustania obowi"zkowych ubezpiecze$. W aktualnej sytuacji
ekonomicznej utrzymywanie tak krótkiego terminu na z#o&enie wniosku o dobrowolne
przyst"pienie do ubezpiecze$ nie ma uzasadnienia. Bior"c pod uwag! ró&norodno%'
form zarobkowania, specyfik! rynku pracy oraz maj"c na uwadze przysz#e
%wiadczenia ubezpieczonych, zasadne jest umo&liwienie osobom niemaj"cym innego
tytu#u do ubezpiecze$ emerytalno-rentowych przyst"pienia do nich na zasadzie
dobrowolnego kontynuowania w dowolnie wybranym terminie.

8
 Proponowane zmiany zyska#y aprobat! PKPP Lewiatan.

5. Zwolnienie duchownych op#acaj"cych sk#adki na ubezpieczenia spo#eczne wy#"cznie

za siebie z konieczno%ci comiesi!cznego sk#adania deklaracji rozliczeniowych

W art. 1 pkt 5 lit. a i b projektu (zmieniony ust. 2c i dodany ust. 2d w art. 47 ustawy
o s.u.s.) zak#ada si!, &e duchowni op#acaj"cy sk#adk! wy#"cznie za siebie b!d"
zwolnieni ze sk#adania deklaracji rozliczeniowej za kolejny miesi"c, je&eli w stosunku
do miesi"ca poprzedniego nie nast"pi#a &adna zmiana. Powy&sza propozycja ma na
celu zracjonalizowanie sytuacji osób duchownych, które w aktualnym stanie prawnym
s" zobligowane do comiesi!cznego sk#adania deklaracji, nawet w przypadku gdy
w stosunku do poprzedniego miesi"ca nie nast"pi#a &adna zmiana. Zwa&ywszy, &e
podstaw! wymiaru sk#adek na ubezpieczenie osób duchownych stanowi kwota
minimalnego wynagrodzenia za prac!, która jest ustalana raz w roku, comiesi!czne
sk#adanie deklaracji rozliczeniowych nie ma uzasadnienia. W przypadku duchownych
maj"cych dodatkowy tytu# do ubezpieczenia, o których mowa w art. 18 ust. 4c ustawy
o systemie ubezpiecze$ spo#ecznych, byliby oni zwolnieni z obowi"zku
comiesi!cznego sk#adania deklaracji ubezpieczeniowych tylko w sytuacji, w której
w stosunku do poprzedniego miesi"ca nie zaistnia#aby &adna zmiana. Duchowni
byliby zwolnieni ze sk#adania deklaracji rozliczeniowych równie& wówczas, je&eli
zmiana wynika jedynie ze zmiany minimalnego wynagrodzenia.
Z uwagi na fakt, &e projekt dotyczy równie& praw i obowi"zków osób duchownych,
powy&sza propozycja zosta#a skonsultowana z Sekretariatem Konferencji Episkopatu
Polski i Polsk" Rad" Ekumeniczn".

6. Propozycje zmian w ustawie – Prawo bankowe

Projektowana w art. 2 projektu zmiana (dodanie ust. 2b w art. 105 ustawy – Prawo
bankowe) ma na celu zobowi"zanie banków, aby na pisemne &"danie organu
wyp#acaj"cego %wiadczenie z ubezpieczenia spo#ecznego lub zaopatrzenia
emerytalnego albo uposa&enie w stanie spoczynku sporz"dza#y i przekazywa#y dane
umo&liwiaj"ce identyfikacj! wspó#w#a%cicieli rachunku wspólnego, na który zosta#y
przekazane %wiadczenia za miesi"ce nast!puj"ce po %mierci %wiadczeniobiorcy.
Zgodnie z orzecznictwem S"du Najwy&szego (np. II UZP 7/06) przewidziany

9
w art. 138a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze$ Spo#ecznych
obowi"zek zwrotu przez banki kwot %wiadcze$ przekazywanych na rachunek w banku
za miesi"ce przypadaj"ce po miesi"cu, w którym nast"pi#a %mier' %wiadczeniobiorcy,
nie obejmuje wp#at na rachunek wspólny (art. 57 w zwi"zku z art. 55 ust. 1 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe). Banki, powo#uj"c si! na wskazane
wy&ej przepisy i orzecznictwo w tym zakresie, odmawiaj" przekazania danych
identyfikuj"cych wspó#w#a%ciciela (wspó#w#a%cicieli) rachunku wspólnego, od którego
(których) organy wyp#acaj"ce %wiadczenia mog#yby dochodzi' nale&no%ci
przekazanych po %mierci wspó#w#a%ciciela rachunku wspólnego, b!d"cego
%wiadczeniobiorc" organu rentowego. Banki, odmawiaj"c udzielania takich
informacji, kieruj" si! obowi"zuj"cymi przepisami dotycz"cymi tajemnicy bankowej.
Proponowany nowy ust. 2b w art. 105 ma umo&liwi' uzyskanie tych danych
i dochodzenie nale&no%ci, w tym w szczególno%ci emerytur z II filaru.

Projekt ustawy nie podlega procedurze notyfikacji, w rozumieniu przepisów

rozporz"dzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U.
Nr 239, poz. 2039, z pó(n. zm.).

Projekt ustawy nie jest obj!ty zakresem prawa Unii Europejskiej.

10
 OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddzia#uje ustawa

Proponowane zmiany dotycz" ubezpieczonych, p#atników sk#adek, Zak#adu

Ubezpiecze$ Spo#ecznych i sektora bankowego.

2. Konsultacje spo#eczne

Projekt ustawy zosta# przekazany do konsultacji mi!dzyresortowych, w tym do

Prezesa Narodowego Banku Polskiego i Zwi"zku Banków Polskich, oraz nast!puj"cym
partnerom spo#ecznym:

Organizacje pracodawców:
1) Business Centre Club – Zwi"zek Pracodawców,
2) Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan,
3) Konfederacja Pracodawców Polskich,
4) Zwi"zek Rzemios#a Polskiego,
5) Krajowa Izba Gospodarcza.

Organizacje zwi"zkowe:
1) Komisja Krajowa NSZZ „Solidarno%'”,
2) Ogólnopolskie Porozumienie Zwi"zków Zawodowych,
3) Forum Zwi"zków Zawodowych.

Informacja o przeprowadzonych konsultacjach spo#ecznych:

Opinii o projektowanej ustawie nie nades#ali ani uwag do projektu nie zg#osili: Business
Centre Club, Zwi"zek Rzemios#a Polskiego, Krajowa Izba Gospodarcza, Komisja Krajowa
NSZZ „Solidarno%'”, Forum Zwi"zków Zawodowych i Ogólnopolskie Porozumienie
Zwi"zków Zawodowych.

Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia#alno%ci lobbingowej

w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) projekt ustawy zosta# zamieszczony
na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Pracy i Polityki Spo#ecznej. )aden
z podmiotów nie zg#osi# zainteresowania pracami nad projektem ustawy.

11
3. Wp#yw regulacji na sektor finansów publicznych

Obj!cie obowi"zkowym ubezpieczeniem spo#ecznym kobiet z tytu#u pobierania zasi#ku

macierzy$skiego lub zasi#ku w wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego, które jednocze%nie
posiadaj" inny tytu# do ubezpiecze$, b!dzie mia#o wp#yw na wydatki z bud&etu pa$stwa.
Z szacunków przekazanych przez Zak#ad Ubezpiecze$ Spo#ecznych wynika, &e #"czny
wymiar sk#adek na ubezpieczenia spo#eczne podlegaj"cy umorzeniu wyniós#by
400,5 mln z#, w tym za osoby pobieraj"ce zasi#ki macierzy$skie sk#adki i odsetki podlegaj"ce
umorzeniu wynios#yby 167,2 mln z#, a za osoby przebywaj"ce na urlopach wychowawczych
kwota odsetek podlegaj"ca umorzeniu wynios#aby 233,3 mln z#. Projektowane umorzenie
dotyczy#oby 46,3 tys. osób, co ilustruje poni&sza tabela.

Dane na 21.01.2009 r.
zasi#ki szacowana kwota szacowana kwota
macierzy$skie sk#adek odsetek Razem
liczba
ubezpieczonych 46 300
89,4 mln z# 77,8 mln z# 167,2 mln z#
przeci!tny okres 4,5 m-ca
przeci!tne sk#adki 354,- i 454,-
urlopy szacowana kwota szacowana kwota
Razem
wychowawcze sk#adek odsetek
liczba
ubezpieczonych 34 700
267,9 mln z# 233,3 mln z# 501,2 mln z#
przeci!tny okres 18 m-cy
przeci!tne sk#adki 354,- i 454,-

Szacunki finansowe wprowadzenia przepisu o obowi"zkowym podleganiu ubezpieczeniom

emerytalnemu i rentowym z tytu#u pobierania zasi#ku macierzy$skiego lub zasi#ku
w wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego osób, które jednocze%nie maj" inny tytu# do
ubezpiecze$

Brak jest danych pozwalaj"cych na jednoznaczne wskazanie pe#nej liczby osób, które
pobieraj" zasi#ek macierzy$ski i jednocze%nie podlegaj" ubezpieczeniom spo#ecznym
z tytu#u innego ni& tytu# rodz"cy prawo do zasi#ku macierzy$skiego.

12
1. Mo&na przyj"', &e proponowana zmiana b!dzie dotyczy#a niewielkiej grupy
ubezpieczonych kobiet, które pobieraj" zasi#ek macierzy$ski i jednocze%nie podlegaj"
ubezpieczeniom spo#ecznym z tytu#u prowadzenia pozarolniczej dzia#alno%ci, umowy
zlecenia lub pracy nak#adczej.
2. Przyj!to za#o&enie, &e po wprowadzeniu zmian osoby te podlega#yby ubezpieczeniu
spo#ecznemu z tytu#u pobierania zasi#ku macierzy$skiego, a wysoko%' tego zasi#ku by#aby
równa przeci!tnej wysoko%ci zasi#ku macierzy$skiego ogó#em wyp#acanego
z Funduszu Ubezpiecze$ Spo#ecznych.
3. Je&eli przyj"', &e proponowana zmiana dotyczy#aby ka&dego miesi"ca 1.000 osób
pobieraj"cych zasi#ek macierzy$ski i prowadz"cych jednocze%nie pozarolnicz"
dzia#alno%', wykonuj"cych prac! nak#adcz" lub umow! zlecenie, to ka&de takie
1.000 osób spowodowa#oby wzrost wydatków bud&etu pa$stwa na sk#adki za 12 miesi!cy
2008 r. o 4,7 mln z#.
4. Wed#ug szacunków ZUS, opartych na miesi"cu lipcu 2008 r., liczba osób, które chocia&by
przez jeden dzie$ lipca pobiera#y zasi#ek macierzy$ski (zasi#ek w wysoko%ci zasi#ku
macierzy$skiego) i jednocze%nie podlega#y ubezpieczeniom spo#ecznym z innego tytu#u
ni& rodz"cy prawo do zasi#ku macierzy$skiego, wynosi#a ok. 5,3 tys. Jednak&e liczba ta
obejmuje wszystkie tytu#y do ubezpiecze$, w tym równie& pracowniczy.
W oparciu o te informacje mo&na stwierdzi', &e skala zjawiska, a tym samym ewentualne
koszty zwi"zane z op#aceniem sk#adek z tytu#u zasi#ku macierzy$skiego za te osoby nie
b!d" znacz"ce.
5. Trudno oszacowa', o ile zmniejsz" si! dochody FUS w zwi"zku z brakiem obowi"zku
odprowadzania sk#adki na ubezpieczenia spo#eczne z tytu#u prowadzonej pozarolniczej
dzia#alno%ci, pracy nak#adczej i umowy zlecenia.

Szacunki finansowe wprowadzenia przepisu o obowi"zkowym podleganiu ubezpieczeniu

wypadkowemu dla wszystkich zleceniobiorców

1. Zgodnie z danymi Zak#adu Ubezpiecze$ Spo#ecznych w grudniu 2008 r. sk#adk!

na ubezpieczenia emerytalne i rentowe rozliczono za 475,5 tys. osób wykonuj"cych
umow! agencyjn", umow! zlecenia lub umow! o %wiadczenie us#ug (#"cznie
z osobami wspó#pracuj"cymi), w tym za 66,4 tys. osób wykonuj"cych umow!

13
 agencyjn", umow! zlecenia lub umow! o %wiadczenie us#ug oraz osób z nimi
wspó#pracuj"cych, których praca nie jest wykonywana w siedzibie lub w miejscu
prowadzenia dzia#alno%ci zleceniodawcy. Oznacza to, &e proponowana zmiana,
wed#ug danych Zak#adu Ubezpiecze$ Spo#ecznych, b!dzie dotyczy#a 66,4 tys. osób,
wykonuj"cych umow! agencyjn", umow! zlecenia lub umow! o %wiadczenie us#ug
oraz osób z nimi wspó#pracuj"cych, a których praca nie jest wykonywana w siedzibie
lub miejscu prowadzenia dzia#alno%ci zleceniodawcy.

2. Obj!cie zleceniobiorców wykonuj"cych umow! poza siedzib" lub miejscem

prowadzenia dzia#alno%ci zleceniodawcy ubezpieczeniem spo#ecznym z tytu#u
wypadków przy pracy i chorób zawodowych spowoduje:
– obci"&enie zleceniodawców sk#adk" na to ubezpieczenie za wspomniane osoby,
– obj!cie tych zleceniobiorców uprawnieniami do %wiadcze$ w razie wypadku przy
pracy lub choroby zawodowej (jednorazowe odszkodowania, zasi#ki chorobowe,
renty).
Trudno oszacowa' wzrost wp#ywów do Funduszu Ubezpiecze$ Spo#ecznych z tytu#u
obj!cia ubezpieczeniem wypadkowym wspomnianej grupy zleceniobiorców, zwa&ywszy,
&e stopa procentowa sk#adki jest zró&nicowana w zale&no%ci od skali i rodzaju zagro&e$
w danej bran&y i wynosi od 0,67 % do 3,60 % podstawy wymiaru sk#adek (zarobków
ubezpieczonego). Bior"c pod uwag! liczb! ubezpieczonych oraz fakt, &e znaczna ich
cz!%' pracuje w bran&ach o ni&szej skali zagro&e$, a zatem ni&szej stopie procentowej
sk#adki wypadkowej (np. w po%rednictwie finansowym – 0,67 % wynagrodzenia), mo&na
przyj"', &e wzrost wp#ywów ze sk#adek nie b!dzie znacz"cy.

4. Wp#yw regulacji na rynek pracy, konkurencyjno%' gospodarki i przedsi!biorczo%', w tym

na funkcjonowanie przedsi!biorstw, oraz sytuacj! i rozwój regionalny

Projektowane rozwi"zania w zakresie ubezpieczenia spo#ecznego kobiet pobieraj"cych

zasi#ek macierzy$ski, które jednocze%nie wykonuj" zaj!cie zarobkowe w formie zlecenia,
pracy nak#adczej czy te& pozarolniczej dzia#alno%ci mog" mie' pozytywny wp#yw na rynek
pracy i przedsi!biorczo%'. Rozwi"zania te, tak jak i inne propozycje, nie b!d" mia#y
wp#ywu na konkurencyjno%' gospodarki, w tym na funkcjonowanie przedsi!biorstw oraz
sytuacj! i rozwój regionalny.
02/34rch

14
 .s. ,*.
$*tsttgE
ffitE
ryTW
ffi}s
uRZ D
KOMITETU II.{TEGRACJI BTIROPEJSKIEJ
SEKRETARZ
KOMITETU INTEGRACJiEUROPEJSK]EJ
SEKRETARZ STANU
Miko ajDowgielewicz
i-
Min.MDi{d! tostoytas

Warszawa,dnia{Cluteeo2009 r.

Pan
Maciej Berek
Sekretarz Rady Ministrótv

opinia o zgodno ciz prawem Unii Europejski ej ustaw1lo zmiante ustawyo systemie
ubezpiecze spo
i eczn1lchoraz ustoluy- Prgwo bcnko, ,ewyrazona na podstawie art.9 pkt
3 w rwi zku z art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o
Komitecie Integracji Europejskiej (Dz. U. Nr 10ó, poz. 494, z póin. zm.) przez
Sekretarza Kom itetu IntegracjiEu ropejskiej Miko aja Dowgie|ewicza

Szanav'n1,
P anie \li nistrze,

W zr,t'i zkuz przed o onym projektemustar "y(pismo nr RM-i0-27-09) pozwalam sobie

r'uyrazi nast prrjc opini :

Projektott'anaregulacja nie jest obj ta zakresernpra\ .aLTniiEuropejskiej.

t,

l pol a aniefu,
,l

IL-/)\nJ t! tr np -r. o!i l-i1r rr ;L l -;^A^,..^;^1.

"\ \ t u u \ ' r ! l \ , } l l .

Pani Jolan'raFedak
Minister Prac1'i Pclityki Spo ecznej