You are on page 1of 62

Dra.

Teresa Ben Fernndez


Dpto. Ciencia de los Materiales e Ingeniera Metalrgica y
Qumica Inorgnica
rea de conocimiento:
Ciencia de Materiales e Ingeniera Metalrgica
TPATAMIEMTOS TEPMICOS
8Ioque I: Infroduccion o Io
MefoIofecnio (porfe III)
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Los diogromos de foses indicon Ios foses presenfes en equiIibrio fermodinomico, pero NO
DAM IMFOPMACIM deI TIEMPO necesorio poro que se den Ios fronsformociones
Pero, o que veIocidod se producen esfos fronsformociones7
CIMETICA
IMTPODUCCIM
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
| || |||
6amb|o en |a compos|c|n de |as
fases
6amb|o en e| nmero de fases
0|fus|n
6omentar|o Fase estab|e (de equ|||br|o}
Fases
estab|es
Fase metaestab|e
Ejemp|os
8o||d|f|cac|n de un meta| puro
Transformac|ones a|otrp|cas
Recr|sta||zac|n y crec|m|ento de
grano
Reacc|n
eutecto|de
Transformac|n
martens|t|ca
TIPOS DE TRANSFORMACIONES DE UNA FASE TIPOS DE TRANSFORMACIONES DE UNA FASE
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
NUCLEACIN Y CRECIMIENTO CRISTALINO
NucIeucin
Crecimiento cristuIino
ncIeo
embrin
gruno / monocristuI
Lquido o SIido
de fuse distintu u
Iu que se vu u
creur
sIido
poIicristuIino
InestubIes:
Se pueden
redisoIver o
evoIucionur u
ncIeos
EstubIes:
SIo pueden
seguir creciendo
hustu formur Ios
nuevos grunos
Lu cIuve est
en conseguir
superur un
tumuo de
gruno con un
rudio crtico
Lu CINTICA
se encurgu deI
estudio de Iu
veIocidud de
estu
trunsformucin
Lu CINTICA
se encurgu deI
estudio de Iu
veIocidud de
estu
trunsformucin
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
6urva s|gmo|da| de |a ve|oc|dad de transformac|n
de austen|ta a per||ta en un acero eutecto|de a una
temperatura constante de 756.
La mayor|a de |as reacc|ones en estado s||do no son |nstantneas
Nuc|eac|n de |a nueva fase en |as
|mperfecc|ones, pr|nc|pa|mente en
|os ||m|tes de grano
T|empo para e| 507 de
|a transformac|n
T|empo de
|ncubac|n
F
r
a
c
c
i

n

t
r
a
n
s
f
o
r
m
a
d
a




Tiempo (s)
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Lo veIocidod de reoccion es eI resuIfodo de Io nucIeocion y eI
crecimienfo de crisfoIes
EjempIo de Iquido o soIido (MULTIFASE):
7 soIido
0
b0
I0 0
Efopo de
MucIeocion
Efopo de
Crecimienfo
Iog (fiempo)
f
b0
Lo veIocidod de nucIeocion oumenfo con T T
Lo veIocidod de crecimienfo oumenfo con T
Enfriomienfo Ienfo Enfriomienfo ropido
No se puede mostrar la
imagen en este
momento.
No se puede mostrar la
imagen en este
momento.
No
se
pue
de.
No
se
pue
de
No se
pued
e
mos
No
se
pue
de.
No
se
pue
de
No
se
pue
de
No se
pued
e
mos
No
se
pue
de
No se
pued
e
mos.
No
se
pue
de
No se
pued
e
mos.
No se
pued
e
mos.
No se
pued
e
mos
No
se
pue
de
No
se
pue
de
VeIocidod de nucIeocion Ienfo
Tiempo de crecimienfo Iorgo
L
CoIonio
de soIido
VeI. nucI. mediono
VeI. crec. mediono
Adopfodo de fig. I0.I,
CoIIisfer Ed. Z000
VeIocidod de nucIeocion oIfo
Tiempo de crecimienfo corfo
MUCLEACIM Y CPECIMIEMTO
L
L
CoIonio
de soIido
CoIonio
de soIido
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
1
0

m
- Menor

T:
Las coIonias,
Iuego granos
se hacen ms grandes
- Mayor
T:
Los granos
son de menor
tamao
T
transf
justo debajo de T
E
--Mayor T: Difusin ms rpida
--La perIita es ms GRUESA.
2 CASOS EXTREMOS:
T
transf
bastante debajo de T
E
--Menor T: Difusin ms Ienta
--La perIita es ms FINA
Adaptadas de fig. 10.7 (a) y (b), CaIIister Ed. 2000
CRAN08 E0U|AX|ALE8 60N FR0NTERA8 0E CRAN0 Y FR0NTERA8 0E |NTERFA8E
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
La CURVA SIGMOIDAL marca los tiempos de inicio, mitad y final
de una transformacin a una temperatura concreta (enfriamiento
isotrmico), que se usan como puntos en los DIAGRAMAS TTT.
Log (tiempo)
T
e
m
p
e
r
a
t
u
r
a




F
r
a
c
c
i

n
t
r
a
n
s
f
o
r
m
a
d
a
Nueva fase
inicio
Nueva fase
final

Curva sigmoidal
Diagrama TTT
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Curva sigmoidal
Diagrama TTT
EjempIo ocero eufecfoide:
EI porcenfoje de formocion de Io nuevo
fose depende de Io femperofuro o Io cuoI
enfriomos eI sisfemo
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Diagramas de trans. isotrmica {TTT)
Dispositivo experimental y experimento para estudiar los cambios microscpicos que
ocurren en la transformacin isotrmica de la austenita en un acero ordinario eutectoide
Sustituir por
imagen del
avner
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
T del horno 1
T del horno 2, 720 C
Diagramas de trans. isotrmica {TTT)
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Curva sigmoidal, curvas S
Diagramas TTT
Antes de enfriar el acero finalmente al agua se observa que, segn el tiempo
de permanencia en el segundo horno, pueden conseguirse distintos
porcentajes de transformacin de perlita ( +Fe
3
C) desde la austenita.
t
2
t
3
t
4
Log (fiempo)
F
r
o
c
c
i
o
n
f
r
o
n
s
f
o
r
m
o
d
o
Nuevu
fuse
inicio
Nuevu
fuse
finuI

T
e
m
p
e
r
o
f
u
r
o




t
2
t
3
t
4
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
TRANSFORMACIN MARTENSTICA: T-Ms en t
1
6om|enzo de |a
transformac|n
martens|t|ca
F|na| de |a
transformac|n
martens|t|ca
Fe {077%} Fe CT {077%}
T" - Z1"C

retenida

agujas
t
1
Diugrumu TTT ucero eutectoide
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
TRANSFORMACIN
MARTENSTICA
Dependiendo deI contenido en
C eI mecunismo de formucin
de murtensitu vuriur
Iigerumente,
En bugo curbono se formun
IumeIus unchus, En uIto
curbono se formun ugugus o
Ientegus,
Lu trunsformucin de uustenitu
u murtensitu tiene Iugur sin
difusin de C es decir sin
nucIeucin y crecimiento,
Los tomos upenus se
despIuzun yu que Iu formucin
de murtensitu resuItu cusi
instuntuneu {veIocidud deI
sonido},
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
TRANSFORMACIN PERLTICA
Fe {077%} Fe {00ZZ%} + Fe
3
C {7%}
Seometru que minimizu Iu
distunciu u recorrer por
difusin
Microgrufu de perIitu
Redistribucin deI curbono y eI hierro
Cementitu
Austenitu
Austenitu
orde de gruno
de Iu uustenitu
Direccin deI
crecimiento de Iu
perIitu
Difusin deI curbono u unu zonu de muyor
concentrucin formundo cementitu y degundo unu zonu
con mutriz de Fe {uhoru es u Ie cube menos C} ms
pobre {depIetudu} de C
T" : {770 - 40"C}
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Si en eI segundo horno: oob "C T 700 "C PEPLITA MEDIA
T"~oob "C PEPLITA FIMA
o00 "C T"oob "C SOP8ITA
bb0 "C T"o00 "C TPOSTITA
PerIitu finu
PerIifo grueso
Temperofuro de fronsformocion ("C)
E
s
p
o
c
i
o
d
o

e
n
f
r
e

I
o
m
e
I
o
s

(
c
m
)
I0
8
o
4
Z
Pero qu trusnformuciones puede sufrir Iu uustenitu si T 7Z0 "C?
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Fe {077%} Fe {00ZZ%}+Fe
3
C {7%}
TRANSFORMACIN AINTICA
T" - 40"C
Si Io femperofuro es suficienfemenfe
bojo no hoy suficienfe difusion poro
formor perIifo fino y se produce
boinifo.
Lo veIocidod de Io fronsformocion
oumenfo exponencioImenfe con Io
femperofuro isofermico, oI confrorio
de Io visfo poro Io ousfenifo.
Tronsformocion boinfico compefifivo
con Io fronsformocion perIfico.
Lo fronsformocion enfre perIifo y
boinifo no es posibIe sin coIenfor
nuevomenfe poro formor ousfenifo.
uinitu
superior
uinitu
inferior
Diugrumu TTT ucero eutectoide
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Microestructuru consistente en finsimus ugugus de buinitu constituidus
por purtcuIus uIurgudus de cementitu en unu mutriz ferrticu,
Lu buinitu superior tiene un uspecto urborescente y Iu buinitu inferior es
ms ucicuIur {ugugus ms uIurgudus y pequeus},
Fe {077%} Fe {00ZZ%} + Fe
3
C {7%}
TRANSFORMACIN AINTICA
uinitu inferior { 400}
T Z00-300"C
uinitu superior { 00}
T 300-40"C
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
PROPIEDADES MECNICAS DE LOS ACEROS EN
FUNCIN DE SU MICROESTRUCTURA
PerIifo
grueso
Superficie
de inferfose
PerIifo fino
Dure;o DucfiIidod
Fe
3
C
Fe(
)
8oinifo
CLAVE ~ APEA DE IMTEPFASE FEPPITA-CEMEMTITA (EMEP0A
LI8PE SUPEPFICIAL ACUMULADA) POP UMIDAD DE VOLUMEM
8oinifo PerIifo fino PerIifo grueso Esferoidifo
Esfero|d|ta
SUBENFRIADOS CON DIFUSIN ; RECALENTADOS
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
PROPIEDADES MECNICAS DE LOS ACEROS EN
FUNCIN DE SU MICROESTRUCTURA
La martens|ta es dura y frg|| deb|do a
A} |os pocos s|stemas de des||zam|ento de
|a estructura 6T; } E| reforzam|ento por
so|uc|n s||da sobresaturada de| 6
|nterst|c|a|
Per||ta, a|n|ta = Fe(66} + Fe
3
6
Hartens|ta = Fe(6T}
D
u
r
e
z
a

B
r
i
n
e
l
l
,

H
R
B

Temp|ado
Reven|do
Norma||zado
T|pos de curvas de lracc|r prev|slas
para e| r|sro acero cor d|sl|rlo TT
SUBENFRIADOS SIN DIFUSIN
8a|r|la
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
PROPIEDADES MECNICAS DE LOS ACEROS EN FUNCIN
DE SU MICROESTRUCTURA
SUENFRIADOS SIN DIFUSIN Y RECALENTADOS
PEVEMIDO: Peduce Io frogiIidod de Io morfensifo: reduce Ios fensiones
infernos cousodos por eI fempIe.
800
1000
1200
1400
1600
1800
30
40
50
60
200 400 600
T revenido (C)
%RA
resist.
traccin
Im.
esIstico
estriccin
9

m
Produce porfcuIos muy pequeos Fe
3
C dispersos en uno mofri; o

Iim
(MPa)

max
(MPa)
(Adaptada
de fig. 10.25,
CaIIister, Ed.
2000)
(Adaptada de fig.
10.24, CaIIister,
Ed. 2000)
martensita
revenida
H. reven|da
dure;o y resisfencio (un poco) y ducfiIidod y fenocidod (mucho) dure;o y resisfencio (un poco) y ducfiIidod y fenocidod (mucho)
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
RESUMEN:
TRATAMIENTO TRMICO VS. MICROESTRUCTURA
Fases Fases
Microestructura
resultante
Microestructura
resultante
Tiempo de
enfriamiento
Tiempo de
enfriamiento
Fase nicial Fase nicial
Austenita
Muy lento
Perlita gruesa
+
proeutectoide
+ Fe
3
C
Lento
Perlita fina
+
proeutectoide
+ Fe
3
C
Moderado
Bainita
+ Fe
3
C
Rpido
Martensita
Fase BTC
(tetragonal)
Martensita
revenida
+ Fe
3
C
Vuelto a calentar
Esfero|d|ta
CuIentumiento
T > 0"C
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Cromodo
TRATAMIENTOS
TRMICOS
ENVEJECIMEINTO
/ FORMACIN DE
PRECIPITADOS
SIN CAMIO
COMPOSICIN
SUPERFIOCIALES POR
TRATAMIENTOS
QUMICOS Y
TEMOQUMICOS
Pecocido
Cemenfocion
Ausfempering
TempIe
Pevenido
Morfempering
Mifrurocion
Cionurocion
SuIfini;ocion.
0oIvoni;odo Vifrificodo
Povonodo
CLASIFICACIN DE TRATAMIENTOS TRMICOS
Pecocido, fempIe y
envejecimienfo
TT de precipifocion
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
RECOCIDO
RECOCIDO
ESFEROIDIZACIN
ELIMICACIN
DE TENSIONES
RECOCIDO
DE
PROCESADO
NORMALIZADO
RECOCIDO
TOTAL
RECOCIDO DE PRIMER SNERO O SUCRTICO: sin cumbios de fuses puru
uIiviur tensiones en Iu estructuru y recuperur Iu estructuru en Ios posibIes
grunos por egempIo uIterudos durunte unu deformucin en fro,
RECOCIDO DE SESUNDO SNERO O CON NUEVAS FASES: con cumbio de
fuses,
RECOCIDO OMPLETO: Si todus Ius fuses cumbiun
RECOCIDO INCOMPLETO: Cuundo nicumente cumbiun uIgunus fuses,
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Tipos de
recocido
PECOCIDO de eIiminocion
de fensiones cousodos por:
- deformocion pIosfico
- enfriomienfos no uniformes
- fronsformociones de fose
(T, de formo que no se
pierden Ios propiedodes
obfenidos por un TF previo)
Esferoidi;ocion (oceros)
o gIobuIi;ocion, hoce bIondo o Ios
oceros poro un meconi;odo fociI:
Se frofo de coIenfor jusfo
debojo de Io Teutctoide y
monfenerIo unos Ib-Zb h.
Pec. fofoI (oceros)
rebIondece oceros poro un
mejor conformodo
por cuIentumiento hustu y
enfriundo muy Ientumente,,,
MormoIi;odo (oceros)
Se deformon Ios oceros de grono
gronde y Iuego se coIienfo o Trec y
enfron oI oire poro refinor eI grono.
PECOCIDO de
PPOCESADO
- Confrorresfo eI efecfo deI
frobojo en fro medionfe Io
reposicion, recuperocion y
recrisfoIi;ocion de gronos,
poro gonor ducfiIidod (T) .
METALES: ACEROS:
DEFINICIN y CLASIFICACIN DEFINICIN y CLASIFICACIN
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Esferoiditu: PurtcuIus esfricus de
Fe
3
C dispersus en unu mutriz
ferrticu { 0},
En Io procfico se obfiene oI coIenfor un
ocero con microesfrucfuro perIfico o
boinifico hosfo uno femperofuro jusfo por
debojo de Io eufecfoide duronfe un Iorgo
periodo de fiempo (ej.: 700"C, Z4 h).
Los porfcuIos de cemenfifo gIobuIor
oporecen como esferos incrusfodos en uno
mofri; confinuo de ferrifo.
Tiene Iugor por difusion sin combio en Ios
confidodes reIofivos de Ios foses ferrifo y
cemenfifo.
Lo fuer;o impuIsoro de esfo fronsformocion
es Io disminucion de Io inferfose enfre Io
ferrifo y Io cemenfifo.
Esfo fronsformocion no esfo incIuido en Ios
diogromos de fronsformocion isofermico.
ESFEROIDIZACIN
Fe {077%} Fe {00ZZ%} + Fe
3
C {7%}
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
o0 mm
o
(ferrifo)
Fe
3
C
(cemenfifo)
--crisfoIes o con incIusiones Fe
3
C esfericos
--dependienfe de Io difusion.
--coIenfor boinifo o perIifo o Iorgos fiempos
--reduce Io superficie de Ios Imifes de foses
(esfo minimi;ocion de E es Io fuer;o moforo)
CUPVA TTT:
I0
I0
3
I0
b
fiempo (s) I0
-I
400
o00
800
T(C)
Ausfenifo (esfobIe)
Z00
P
8
T
E
A
A
ESFEPOIDITA
I007 esferoidifo
I007 esferoidifo
Adopfodo de fig. I0.I0,
CoIIisfer Ed. Z000
Adopfodo de fig. I0.II,
CoIIisfer Ed. Z000
Pepresenfocion de Io
esferoidifo en un diogromo TTT:
No es convencionuI porque no se sueIe
obtener en enfriumientos isotrmicos,
Adverfencio:
ESFEROIDIZACIN
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
OTROS TRATAMIENTOS TRMICOS
fiempo (s)
T(C)
PIEZA
LAMINADA TEMPLADO REVENID0 NORMALIZAD0 RECOCID0
T 7Z7"C/30'
AUSTEMIZACIM
4b0"C/Ib'
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Morfensifo revenido: gronos de
cemenfifo exfremodomenfe finos y muy
dispersos en uno mofri; ferrfico.
Lo morfensifo revenido es menos duro y
resisfenfe que Io morfensifo pero
presenfo voIores de ducfiIidod y fenocidod
mejorodos (Io fose ferrifo es Io fose mos
dcfiI).
Los propiedodes meconicos dependen deI
fomoo de Ios porfcuIos de cemenfifo: Los
porfcuIos reIofivomenfe grondes
presenfon menos superficie de inferfoses
con Io ferrifo y, por fonfo, son mos
dcfiIes.
REVENIDO
Murtensitu revenidu en
ucero { 00}
Lo morfensifo es fon frogiI que es necesorio modificorIo poro opIicociones procficos.
Esfo se IIevo o cobo medionfe un coIenfomienfo o Zb0-ob0"C duronfe oIgn fiempo
(PEVEMIDO) que produce morfensifo revenido.
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Hayor temperatura y t|empo:
Esfero|d|ta (b|anda}
T|empo (s}
0
u
r
e
z
a

R
o
c
k
w
e
|
|
,

h
R
6
Temperatura
de reven|do
EI tumuo de Ius purtcuIus uumentu con Iu temperuturu de revenido
y con eI tiempo {ms difusin de C} uumentundo Iu ductiIidud deI
muteriuI,
REVENIDO y MARTENSITA REVENIDA REVENIDO y MARTENSITA REVENIDA
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
REVENIDO Y ALEANTES
Efecto de uIeur eIemetos
en Ius fuses formudus
durunte eI revenido:
Los oceros fempIobIes oI oire
muesfron un pico secundorio
de endurecimienfo, en eI
revenido de Io morfensifo se
formon corburos deI oIeonfe
fros ser expuIsodo eI C de Io
red de Fe que Io oIojobo.
Los eIemenfos de oIeocion reducen Io ropide; deI revenido en oceros oIeodos
en comporocion con Ios oceros de bojo corbono:
Funcionon mejor que Ios oceros ordinorios o oIfos femperofuros.
D
u
r
e
;
o

P
o
c
k
w
e
I
I
,

H
P
C
Temperofuro de revenido ("C)
En eI ucero ordinurio Iu durezu vu
disminuyendo con Iu T de revenido,
Mediunte uIeucin se puede disminuir
o contrurrestur este efecto,
REVENIDO y MARTENSITA REVENIDA REVENIDO y MARTENSITA REVENIDA
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
TempIes proIongodos con enfriomienfos isofermicos
AUSTEMPERINS
En eI uusrevenido, fombien ousfempIe y ousfempIodo (ousquenching) se obfiene uno
esfrucfuro 8AIMITA con propiedodes porecidos o Io de un ocero fempIodo y Iuego
revenido, pero con moyor fenocidod por menor presencio de fensiones .
A
3
A
I
;ono
boinifo
superior
T
f
EI ocero se refiro deI boo de
enfriomienfo (oguo o oceife) cuondo
oIcon;o Io femperofuro en que comien;o
o formorse Io buinitu superior y Iuego se
enfro usondo uno de esfos vorionfes:
(I) chorro de oire,
(Z) en un boo o T consfonfe hosfo que Io
T de Io seccion fronsversoI es
homogeneo y Iuego oI oire,
(3) hosfo que Io microesfrucfuro es
homogeneo y Iuego oI oire.
EI ocero se refiro deI boo de
enfriomienfo (oguo o oceife) cuondo
oIcon;o Io femperofuro en que comien;o
o formorse Io buinitu superior y Iuego se
enfro usondo uno de esfos vorionfes:
(I) chorro de oire,
(Z) en un boo o T consfonfe hosfo que Io
T de Io seccion fronsversoI es
homogeneo y Iuego oI oire,
(3) hosfo que Io microesfrucfuro es
homogeneo y Iuego oI oire.
{1}{Z} {3}
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
MARTEMPERINS
En eI murrevenido, fombien morfempIe/morfempIodo (morquenching)
Trofomienfo desfinodo o obfener morfensifo en oceros de medio fempIobiIidod
sin riesgos de fensiones, deformociones, ni griefos en Io pie;o.
A
3
A
I
Jusfo
encimo
de Mi
T
f
EI ocero se refiro deI boo de
enfriomienfo (oguo o oceife) cuondo
oIcon;o Io femperofuro en que comien;o
o formorse Io murtensitu y Iuego se
enfro usondo uno de esfos vorionfes:
(I) chorro de oire,
(Z) en un boo o T consfonfe hosfo que Io
T de Io seccion fronsversoI es
homogeneo y Iuego oI oire,
(3) hosfo que Io microesfrucfuro es
homogeneo y Iuego oI oire.
EI ocero se refiro deI boo de
enfriomienfo (oguo o oceife) cuondo
oIcon;o Io femperofuro en que comien;o
o formorse Io murtensitu y Iuego se
enfro usondo uno de esfos vorionfes:
(I) chorro de oire,
(Z) en un boo o T consfonfe hosfo que Io
T de Io seccion fronsversoI es
homogeneo y Iuego oI oire,
(3) hosfo que Io microesfrucfuro es
homogeneo y Iuego oI oire.
TempIes proIongodos con enfriomienfos isofermicos
{1} {Z} {3}
es preciso conocer con precision
Io femperofuro Ms y su fempIobiIidod (curvo TTT).
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
TEMPLAILIDAD Y SU ENSAYO
Copocidod de un ocero de formor morfensifo (hordenobiIify)
EI ensoyo Jominy de fempIe en borde mide Io fempIobiIidod
(reIocionodo con Io copocidod deI ocero de endurecerse).
Dure;o en funcion de Io disfoncio oI borde fempIodo:
probetu Joiminy
chorro de
uguu {Z4"C}
sistemu de sugecin
Ensuyo de durezu RockweII C
Superficie esmeriIudu u Io Iurgo
deI ciIindro
1
0
0

m
m
Z mm
Adopodo de fig. II.Z,
CoIIisfer Ed. Z000.
Distunciu uI etremo tempIudo
D
u
r
e
z
u


H
R
C
Adopodos de fig. II.3,
CoIIisfer Ed. Z000.
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Murtensitu Murt+PerI PerI finu PerIitu
M {comienzo}
M {finuI}
A M
fiempo (s)
f
e
m
p
e
r
o
f
u
r
o

(
"
C
)
distunciu deI borde tempIudo {in}
D
u
r
e
z
u

{
H
R
C
}
Lo veIocidod de enfriomienfo
(o de fempIe), es decir, Io
dure;o que desorroIIo eI ocero,
voro con Io posicion
Adopodo de fig. II.4,
CoIIisfer Ed. Z000.
D
u
r
o
/
r
e
f
o
r
;
o
d
o
D

c
f
i
I
Morfensifo
Morfensifo Pev.
8oinifo
PerIifo fino
PerIifo grueso
esferoidifo
Tendencio generoI
Ensoyo poro uno probefo
de ocero eufecfoide
TEMPLAILIDAD
~00 "C/s -70 "C/s
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
InfIuencio de Io geomefro de Io pie;o o fempIor:
Cuondo eI coeficienfe de superficie/voIumen es moyor:
-- Io veIocidod de enfriomienfo sube
-- voIor de dure;o moyor
TEMPLE: MEDIO Y SEOMETRA TEMPLE: MEDIO Y SEOMETRA
(Lo probefo Z enfro mos Ienfomenfe que Io I)
D
2
H
D
1
1 2
InfIuencio deI medio en que se fempIo:
Medio Infensidod deI fempIe Dure;o
AIPE pequeo menor
ACEITE moderodo moderodo
SALES FUMDIDAS oIfo moderodo/oIfo
A0UA energico moyor
Posicion VeIoc. enfriomienfo dure;o
superficie oIfo oIfo
cenfro pequeo pequeo
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
veIocidud enfriumiento {"C/s}
distunciu uI etremo tempIudo {mm}
d
u
r
e
z
u

H
R
C
Curvos de fempIobiIidod poro
b oceros oIeodos de 0,47 C
(ensoyo Jominy)
^ Lo odicion de oIeonfes fiende o reducir Io veIocidod
crfico de enfriomienfo necesorio poro obfener
morfensifo (excepfo poro eI Co).
"Aceros oIeodos"
-- confienen Mi, Mo, Cr (0,Z - Z wf7)
-- esfos eIemenfos voron
Io posicion de Ios "norices"
(perIficos y boinficos)
-- es mos fociI de formor
Io morfensifo ( fempIobiIidod)
Adopodo de fig. II.b, CoIIisfer Ed. Z000.
M {comienzo}
M {90%}
Movimiento A u
debido u uIeucin
Iog {t}
TEMPLE: COMPOSICIN QUMICA TEMPLE: COMPOSICIN QUMICA
Ioque II: Aceros uI curbono
Trofomienfos fermicos
10110
1,1 %C
A mayor % C, Ia nariz perItica
se despIaza ms a Ia izquierda izquierda izquierda izquierda
(eI acero es menos tempIabIe).
H
R
C
H
R
C
T

(

C
)
T

(

C
)
1050
0,5 %C
t (s)
TEMPLE: COMPOSICIN QUMICA TEMPLE: COMPOSICIN QUMICA
T

(

C
)
% C
A mayor % C bajan Ias Ts de
transformacin de Ia
martensita.
Pero. CuI es Ia dureza de Ia
martensita obtenida?
Ioque II: Aceros uI curbono
Trofomienfos fermicos
centro
CENTRO
Dimetro
de la barra (in)
Dureza HRC
Distancia efectiva desde el
extremo de la barra (in)
Distancia efectiva desde el
extremo de la barra (in)
PERFL DE
DUREZA
Adapada de fig.
11.10, CaIIister
Ed. 2000.
PERFILES
DE
DUREZA
TRAS UN
TEMPLE
PERFILES
DE
DUREZA
TRAS UN
TEMPLE
2 pulgadas
Con menos C, ms
aleantes o menor
severidad de temple
Ordinario en agua
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
ANLISIS DEL TEMPLE MEDIANTE LAS CURVAS "U" ANLISIS DEL TEMPLE MEDIANTE LAS CURVAS "U"
Medicion de dure;o en uno rebonodo, onfes y despues de ser fempIodo
Acero I
Acero Z
Acero Z es mos
fempIobIe que I
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
TPATAMIEMTOS
TEPMICOS SUPEPFICIALES
CARBONITRURACIN
NITRURACIN
CEMENTACIN
CIANURACIN
Medidas
microdureza de
acero cementado
Micrografa de acero
cementado 0,1%C.
Ncleo ferrtico-perltico
(inferior), superficie
ferrita en borde de
grano y perlita
abundante
Ioque II: Aceros uI curbono
Trofomienfos fermicos
Trofomienfos fermicos osisfidos por difusion poro endurecer Ios superficies de
pie;os de oceros ferminodos fros un meconi;odo.
{u} CuIentumiento seIectivo de Iu superficie "cuse hurdening" - coIenfor ropidomenfe Io
superficie de un ocero de medio corbono por encimo de A
3
(ousfeni;or) sin que eI inferior
sobrepose A
I
, y despues fempIor.
{b} SIo Iu superficie desurroIIur murtensitu y eI centro de Iu piezu no se ufectu:
piezus durus superficiuImente pero resistentes y tenuces,,,
SIN ASENTE EXTERNO
LIomo
Morfensifo
Ferrifo y
perIifo
Profundidod de
endurecimienfo
Ioque II: Aceros uI curbono
Trofomienfos fermicos
Difusion de ofomos ojenos oI ocero poro endurecer Ios superficies de pie;os
ferminodos fros un meconi;odo.
{1} CARURIZACIN: 0rupo de fecnicos en endurecimienfo donde eI C difunde. Lo pie;o se
coIienfo monfeniendoIo rodeodo de corbon vegefoI, coque o hidrocorburos.
{Z} NITRURIZACIN: Se infroduce eI mefoI en un boo de soIes de cionuro, o en un fIujo
de un gos que confengo nifrogeno, Iogrondo os que endure;co.
{3} CIANURIZACIN: Mifruri;ocion que se empIeo poro endurecer oceros de composicion
especioI medionfe su coIenfomienfo en omonioco goseoso.
{4} CARONITRURIZACIN: Endurecimienfo superficioI con C y M.
Trutumientos trmicos usistidos por difusin
NormuImente se reuIizu en
uceros ordinurios de bugo
curbono o de bugu uIeucin,
Produce unu superficie ms
resistente uI desguste
8ojo
[C]
AIfo
[C]
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
PECU8PIMIEMTOS
SUPEPFICIALES
VITRIFICADO
GALVANIZADO
PAVONADO
Ioque II: Aceros uI curbono
Trofomienfos fermicos
RECURIMIENTOS "SIN" DIFUSIN
Aumenfo resisfencio corrosion de oceros ordinorios o de bojo oIeocion
0ALVAMIZADO: Consisfe en recubrir de cinc fundido Io superficie deI
ocero, siendo esfe eI recubrimienfo mefoIico mos ufiIi;odo en vorios
oIeociones por su copocidod de socrificio.
VITPIFICADO: Disposicion de esmoIfe inorgonico (siIicofos de 8 y AI) de
oIfo esfobiIidod sobre eI ocero en uno o vorios copos de oxidos de corocfer
ocido y bosico obfenidos por fundicion.
PAVOMADO: ApIicocion de copo de oxido obriIIonfodo, de coIor o;uIodo,
negro o cofe, poro mejoror su ospecfo y evifor corrosion. Exisfen dos
mefodos de povonodo: eI cido y eI uIcuIino.
Trofomienfo superficioI o femperofuros moderodos y sin vorior su
microesfrucfuro . Se frofo de soIuciones borofos y exfendidos poro
uso o femperofuro ombienfe.
Ioque II: Aceros uI curbono
Trofomienfos fermicos
ACEROS GALVANIZADOS
La grar var|edad de procesos de
ga|var|zado perr|le ru|l|lud de
ap||cac|ores especil|cas:
Ioque II: Aceros uI curbono
Trofomienfos fermicos
ACEROS VITRIFICADOS
- EI esmuIte se upIicu por inmersin o por proyeccin
FinuIidud:
(I) AIfo voIor ornomenfoI por Io disfribucion ormonico y rico cromofismo
(Z) Lo copo inorgonico ocfo de oisIonfe dieIecfrico deI medio exferior
evifondo Io corrosion.
Menuge de cocinu
Termos
eIctricos
vitrificudos
uI vuco
PuneIes de seuIizucin
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Cu (7) Cu (7)
T
e
m
p
e
r
o
f
u
r
o

(
"
C
)
T
e
m
p
e
r
o
f
u
r
o

(
"
C
)
Al Al
+ L + L

+ +
LL
1
2
1
2
3
4
3
5,7% 5,7%
Aleaciones Al-Cu (serie 2xxx)
TempIe
s.s s.s
Modurocion
o
Envejecimienfo
+ precipitudos + precipitudos
Tiempo Tiempo
T
e
r
p
e
r
a
l
u
r
a

(

C
)
T
e
r
p
e
r
a
l
u
r
a

(

C
)
SoIubiIi;ocion

+ +
+ precipitudos + precipitudos
Jones, 0.R.l. , Asno,, V.F., "Eng|neer|ng Varer|a|s 2. An |nrrooucr|on ro rne|r Proerr|es & A||car|ons, 3urreruorrn - le|nemann, 2 Eo|c|on, '998.
TRATAMIENTO TRMICO DE PRECIPITACIN TRATAMIENTO TRMICO DE PRECIPITACIN
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
SoIubiIizucin
Mudurucin
Tiempo
Enfriumiento Iento
TempIe

saturada saturada
(CuAl
2
) (CuAl
2
)

sobresuturudu sobresuturudu
sobresaturada sobresaturada
Zonus SP Zonus SP
s s

CuAl
2

CuAl
2
LL
Envejecimienfo orfificioI
Envejecimienfo nofuroI
Envejecimienfo orfificioI
Envejecimienfo nofuroI
TRATAMIENTO TRMICO DE PRECIPITACIN TRATAMIENTO TRMICO DE PRECIPITACIN
Ioque II: Aceros uI curbono
Trofomienfos fermicos
Precipitacin en Al-Cu Precipitacin en Al-Cu
A|
A| A|
6u 6u
BF TEM BF TEM
SAED SAED
Zonas GP Zonas GP
Zonas GP Zonas GP
HRTEM HRTEM
[001] [001]
[010] [010]
[100] [100]
Zonas GP Zonas GP
0eformac|n coherente 0eformac|n coherente
10 nm 10 nm
1 nm 1 nm
10 nm 10 nm
Porrer, 0.A. , Easrer||ng, r.E., "Pnase Translormar|ons |n Vera|s ano A||o,s, 0naman & la||, '992
ronno, T.J. er a|. "0naracrer|zar|on ol Su|n|er-Presron Zones o, l|gn Ang|e Annu|ar 0erecror 0ark-l|e|o $TEV, J. E|ecrron V|crosco, {200'} 50, '05.
HAADF;STEM HAADF;STEM
Zonas GP Zonas GP
[001] [001]
[010] [010] [100] [100]
Ioque II: Aceros uI curbono
Trofomienfos fermicos
Endurecimiento por precipitacin Al-Cu Endurecimiento por precipitacin Al-Cu
0.05 m 0.05 m 0.5 m 0.5 m 2.0 m 2.0 m 10 m 10 m
T|empo de madurac|n (h} T|empo de madurac|n (h}
L
|
m
|
t
e

e
|

s
t
|
c
o

(
H
P
a
}
L
|
m
|
t
e

e
|

s
t
|
c
o

(
H
P
a
}
500 500
400 400
300 300
200 200
100 100
0 0
1 1 10 10 100 100 1000 1000
Envejec|m|ento
pt|mo
CP
Porrer, 0.A. , Easrer||ng, r.E., "Pnase Translormar|ons |n Vera|s ano A||o,s, 0naman & la||, '992
8888
Ioque II: Aceros uI curbono
Trofomienfos fermicos
lu||, 0. , 3acon 0.J., "lnrrooucr|on ro 0|s|ocar|ons, Pergamon Press, J Eo|c|on,'984
Endurecimiento por Deformacin Coherente Endurecimiento por Deformacin Coherente
T|empo de madurac|n T|empo de madurac|n
L|nea de
d|s|ocac|n
Prec|p|tado
coherente
6ampo de
deformac|n
Esfuerzo
ap||cado

LL
Zonas finamente dispersas Zonas finamente dispersas Zonas medianamente espaciadas Zonas medianamente espaciadas Zonas gruesamente espaciadas Zonas gruesamente espaciadas
Zonas o prec|p|tados coherentes Zonas o prec|p|tados coherentes
precipitado precipitado
matriz matriz
) , , ( = == = ) , , ( = == =
: deformac|n coherente
f: fracc|n de vo|umen de part|cu|as
L: separac|n med|a entre part|cu|as
: deformac|n coherente
f: fracc|n de vo|umen de part|cu|as
L: separac|n med|a entre part|cu|as
- L - L >> L >> L << L << L

LL

LL
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
MECANISMOS de ENDURECIMIENTO:
ENVEJECIMIENTO y SOREENVEJECIMIENTO
Los oIeociones de AI, de oIfo resisfencio se endurecen por precipifocion
de pequeos ";onos" que von creciendo por difusion y sufriendo
fronsiciones de fose '' y ' (oumenfo de resisfencio y dure;o) hosfo Io
fose de equiIibrio q.
Envejecimienfo: enfriondo o T
ombienfe
se conservo ": moximo resisfencio.
Sobreenvejecimienfo: moyor crecimienfo y desorroIIo de porfcuIos ' y
ocurre fros Iorgos periodos de fiempo y supone resisfencio y dure;o.
Tombien ocurre
en oIeociones
de Mg y Cu
Adopfodo de fig. II.I3,
CoIIisfer Ed. Z000.
Logorifmo deI fiempo de envejecimienfo
L

m
i
f
e

e
I
o
s
f
i
c
o

o

d
u
r
e
;
o
AIeocion AI-Cu
q: CuAI
Z
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
MECANISMOS de ENDURECIMIENTO:
ENVEJECIMIENTO y SOREENVEJECIMIENTO
Adaptada de fig. 11.13,
CaIIister Ed. 2000.
Logaritmo del tiempo de envejecimiento
L

m
i
t
e

e
l

s
t
i
c
o

o

d
u
r
e
z
a
Aleacin Al-Cu
: CuAl
2
Distorsin de la red Sin distorsin en la red
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
PROLEMAS EN LAS UNIONES SOLDADAS
ZAC: moferioI bose odyocenfe
con cicIo fermico que ofecfo o
su esfrucfuro y propiedodes,
F(x, T)
Zonu fusin: MoferioI es
fundido y Iuego soIidificodo,
VeIocidodes de enfriomienfo
Zono ofecfodo
por eI coIor
(ZAC)
Zono
fusion
MefoI
bose
EIecfrodo
Fuenfe de coIor
Zono ofecfodo
por eI coIor
MefoI
bose
T
e
m
p
e
r
o
f
u
r
o
,

T
Zono fusion
VeIocidod
enfriomienfo
ZAC
Tiempo, f
- Vuriuciones de composicin
qumicu,
- Vuriuciones estructuruIes
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
PROLEMAS EN LAS UNIONES SOLDADAS
SoIdudurus de
metuIes
trubugudos en
frio
Distancia
MefoI monofosico
frobojodo en frio
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
PROLEMAS EN LAS UNIONES SOLDADAS
Acero
ferrtico perItico
DesorroIIo de ZAC en uno
soIdoduro:
o) Esfrucfuro o Io moximo
femperofuro,
b) esfrucfuro despues de
enfrior en un ocero de
bojo fempIobiIidod y
c) esfrucfuro despues deI
enfriomienfo en un ocero
de oIfo fempIobiIidod.
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
MCROGRAFA DE LAS FASES TRAS
SOLDADURA DE UN ACERO AL
CARBONO (0,42%),
FRAGLZACN Y AGRETAMENTO POR
FORMACN DE MARTENSTA
MCROGRAFA PTCA DE LAS
FASES CONSECUENCA DE LA
TRANSCN ENTRE DOS
LTMAS PASADAS EN UNA
SOLDADURA (X100)
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
PROLEMAS EN LAS UNIONES SOLDADAS
AIeuciones
endurecidus por
precipitudos
Combios microesfrucfuroIes
que ocurren en Ios oIeociones
endurecidos por
envejecimienfo
o) Microesfrucfuro en Io
soIdoduro o Io femperofuro
pico, y
b) microesfrucfuro en Io
soIdoduro, despues de
hoberse enfriodo Ienfomenfe
hosfo Io femperofuro
ombienfe.
Zono
fusion
MefoI
bose
Zono
mefoI
bose
Zono
fusion
porcioI
Zono
con
disoIucion
Zono
de
exceso
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
Soldadura con mltiples pasadas: material fundido de las pasadas anteriores, Si T>
Ttrasnf regeneracin estructural, afino de grano, semejante a la realizacin de un
tratamiento trmico de normalizado.
Arco sumergido en dos pasadas
Aluminio, Cobre, inox austenticos
Aceros
Procesos MG/ MAG
con mltiples pasadas
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
TRATAMIENTOS TRMICOS DE LAS UNIONES SOLDADAS:
1, Uniones SoIdudus de Aceros {> 0,3 %C} : AIivio de fensiones onfes de
que Io union se enfre. (oIivio de fensiones compIefo, b90-o7b "C uno horo
por puIgodo de espesor
Z, Uniones SoIdudus de Aceros AIeudos: oIivio de fensiones poro mejoror
fenocidod o impocfo o poro minimi;or Io fendencio o Io corrosion bojo
fension.
3, Uniones SoIdudus de Fundiciones: oIivio de fensiones o oZ0" C, enfriondo
en horno oI menos hosfo Ios 370" C o enfriomienfo muy Ienfo (monfos
oisIonfes).
4, Uniones SoIdudus de Aceros InoidubIes Austenticos: No
precuIentumiento en cuso oIivio de fensiones (eIevodo coeficienfe de
diIofocion) poro evifor deformociones en un meconi;odo posferior (4 h/p o
ob0" C - I h/puIgodo o 8b0" C) . o. Uniones SoIdodos de Aceros InoxidobIes
Morfensficos
, Lus uniones en uceros inoidubIes murtensticos {> 0.I0 7) rongo de ob0-
800 " C, poro evifor Io fisurocion en Io ZAT.
MetuIotecniu e Ingenieru de MuteriuIes
Trofomienfos fermicos
, Uniones SoIdudus de Aceros InoidubIes Ferrticos recocidos 800" C con
enfriomienfo ropido en 400-o00" C poro evifor Io frogiIi;ocion.
7, Uniones SoIdudus de uIeuciones buse NqueI: AIivio de fensiones. Los
oIeociones de soIucion soIido son frofodos enfre 4Zb y 870" C dependiendo
de Io oIeocion concrefo. Los oIeociones endurecibIes por precipifocion son
soIubiIi;odos fros eI soIdeo poro eIiminor fensiones.
, Uniones SoIdudus de AIuminio: AIivio de fensiones o ~ 3b0" C.
9, Uniones SoIdudus de Cobre: en generoI no necesifon PWHT , ounque si se
debe reoIi;or un enfriomienfo confroIodo poro minimi;or fensiones.
10,Uniones SoIdudus de Mugnesio: oIivio de fensiones I3b- 4Zb " C segn Io
oIeocion.
11,Uniones SoIdudus de Titunio: AIivio de fensiones poro evifor Io fisurocion
por fensiones y por corrosion bojo fension. EI rongo de femperofuros voro
de 4Zb o 700 " C, dependiendo de Io oIeocion.
TRATAMIENTOS TRMICOS DE LAS UNIONES SOLDADAS:

You might also like