Biuletyn Instytutu Zachodniego INSTYTUT ZACHODNI IM. Z.

WOJCIECHOWSKIEGO W POZNANIU

nr 3/2008 25092008

Redakcja: Joanna Dobrowolska-Polak (redaktor naczelny), Marta Gtz, Piotr Cichocki

Biuletyn Instytutu Zachodniego

Autor: mgr Ryszarda Formuszewicz

Przyszy status prawny Widocznego Znaku. Rzdowy projekt ustawy o utworzeniu Fundacji Niemieckie Muzeum Historyczne

Niemiecki rzd poinformowa dnia 3 wrzenia 2008 r. o przyjciu projektu ustawy regulujcej docelowy status prawny placwki Widoczny Znak przeciwko ucieczce i wypdzeniu (sichtbares Zeichen gegen Flucht und Vertreibung ). Zapowied jej utworzenia zostaa zawarta w umowie koalicyjnej partii rzdzcych CDU/CSU i SPD z 11 listopada 2005 r., a koncepcj realizacji tego zamierzenia ogoszono 19 marca 2008 r. Zgodnie z projektem ustawy Widoczny Znak urzeczywistniony zostanie w formie fundacji niesamodzielnej prawa publicznego o nazwie Stiftung Flucht, Vertreibung, Vershnung (Fundacja Ucieczka, Wypdzenie, Pojednanie). Jej gwnym zadaniem w bdzie prowadzenie w orodka wystawienniczo-dokumentacyjnego biurowcu Deutschlandhaus.

Berlinie,

zlokalizowanego

zabytkowym

Organizacyjnie Widoczny Znak znajdzie si w strukturze powstajcej federalnej Fundacji Niemieckie Muzeum Historyczne, ktra bdzie nastpc prawnym dziaajcej obecnie spki Deutsches Historisches Museum-GmbH. Powizanie Widocznego Znaku z dziaajcym duym muzeum, zgodnie z zaprezentowan w marcu 2008 r. koncepcj, umoliwia relatywnie szybk realizacj tego zamierzenia poprzez wykorzystanie istniejcych ju zasobw. Fundacje prawa publicznego to forma prawna czsto wybierana w Niemczech dla instytucji kultury, a take dla szk wyszych (fundacje prawa publicznego znane s take prawu polskiemu status taki maj: Zakad Narodowy

ul. Mostowa 27 A, 61-854 Poznao, tel. 061/852 76 91, fax 061/852 49 05, e-mail: izpozpl@iz.poznan.pl , www.iz.poznan.pl

Biuletyn Instytutu Zachodniego INSTYTUT ZACHODNI IM. Z. WOJCIECHOWSKIEGO W POZNANIU

nr 3/2008 25092008

im. Ossolioskich, Centrum Badania Opinii Spoecznej oraz Zakady Krnickie). Fundacja taka powoywana jest na mocy ustawy, w ktrej okrelona zostaje zasadnicza struktura organizacyjna i cel, ktry fundacja ma realizowad. Nadanie Widocznemu Znakowi formy fundacji prawa publicznego realizuje dwa cele: z jednej strony podkrela zakwalifikowanie upamitnienia wypdzeo jako zadania paostwa, realizowanego przy zaangaowaniu partnerw spoecznych, z drugiej strony natomiast wskazuje na odrbnod przedsiwzicia od prywatnoprawnej inicjatywy Centrum przeciwko Wypdzeniom pod auspicjami Zwizku Wypdzonych. Paostwo jako fundator zapewnia sobie rwnie trway wpyw na funkcjonowanie Stiftung Flucht, Vertreibung, Vershnung. Prawo niemieckie dopuszcza ustanawianie zarwno fundacji majcych osobowod prawn, jak i jej pozbawionych tzw. fundacji niesamodzielnych, o uproszczonej strukturze, nie wyposaonych w statut. Konstrukcja takiej fundacji oparta jest na stosunku typu powierniczego. Rozwizanie to przyjte zostao w stosunku do Widocznego Znaku. W planowanej fundacji niesamodzielnej Stiftung Flucht, Vertreibung, Vershnung przewidziano dwa gremia: Rad Fundacji i Naukowe Koo Doradcw. Powizanie organizacyjne dwch fundacji rnego typu moe prowadzid do nieporozumieo odnonie do ich organw i gremiw: naley rozrniad Kuratorium Fundacji Niemieckie Muzeum Historyczne oraz Rad Fundacji Stiftung Flucht, Vertreibung, Vershnung, jak rwnie odpowiednio Rad Naukow oraz Naukowe Koo Doradcw. Gwnym gremium fundacji niesamodzielnej Stiftung Flucht, Vertreibung, Vershnung ma byd Rada Fundacji, liczca 13 czonkw. Z polskiej perspektywy szczeglnie istotn kwesti jest reprezentacja Zwizku Wypdzonych, dla ktrych przewidziano trzy miejsca w Radzie Fundacji. Pozostaych czonkw wskazuj: Parlament Federalny (dwch czonkw); MSZ, Federalne Ministerstwo Spraw Wewntrznych oraz Penomocnik Rzdu Federalnego ds. Kultury i Mediw (po jednym czonku), a take Koci ewangelicki, Koci katolicki w Niemczech oraz Centralna Rada ydw w Niemczech (rwnie po jednej osobie). Wybr kandydatw naley do autonomicznej kompetencji podmiotw uprawnionych do reprezentacji w Radzie Fundacji, jednake powouje ich formalnie rzd federalny. Stwarza to moliwod oddziaywania (w szczeglnoci zgodnie z postulatem

in auenpolitischer Verantwortung) na skad personalny Rady Fundacji. Potencjalne spory rozstrzygane maj byd na zasadzie consensusu. Przy czym decyzje w sprawach
ul. Mostowa 27 A, 61-854 Poznao, tel. 061/852 76 91, fax 061/852 49 05, e-mail: izpozpl@iz.poznan.pl , www.iz.poznan.pl

Biuletyn Instytutu Zachodniego INSTYTUT ZACHODNI IM. Z. WOJCIECHOWSKIEGO W POZNANIU

nr 3/2008 25092008

personalnych zapadad bd dopiero po przyjciu ustawy, a wic raczej nie wczeniej ni pod koniec roku. Z urzdu do Rady Fundacji wchodz prezes Fundacji Niemieckie Muzeum Historyczne oraz prezes Fundacji Dom Historii Republiki Federalnej Niemiec z Bonn, a zalenod organizacyjn midzy Widocznym Znakiem a pierwsz z tych fundacji uwidacznia ponadto przyznane jej prezesowi prawo weta wobec decyzji Rady Fundacji w okrelonych w ustawie przypadkach. Uchway zapadad bd zwyk wikszoci gosw. Przewodniczenie Radzie Fundacji zastrzeone zostao dla przedstawiciela Penomocnika Rzdu Federalnego ds. Kultury i Mediw.

W posiedzeniach uczestniczyd maj rwnie dyrektor fundacji oraz przewodniczcy Naukowego Koa Doradcw. Kompetencje Rady Fundacji s znaczce: okrela ona gwne zarysy programu fundacji, a take decyduje o wszystkich zasadniczych sprawach fun dacji, pod warunkiem respektowania interesw fundacji nadrzdnej, tj. Fundacji Niemieckie Muzeum Historyczne. Rada zadecyduje w szczeglnoci o wykorzystaniu rodkw, o powoaniu czonkw Naukowego Koa Doradcw, jak rwnie o powoaniu i odwoaniu dyrektora fundacji niesamodzielnej. Eksperckie wsparcie dziaalnoci Stiftung Flucht, Vertreibung, Vershnung zapewnid ma liczce do dziewiciu osb Naukowe Koo Doradcw. Czonkw powouje si na okres piciu lat, z moliwoci ponownego powoania. W posiedzeniach tego gremium uczestniczyd bd z prawem zabierania gosu zarwno przewodniczcy Rady Fundacji, jak i dyrektor. Koncepcja realizacji Widocznego Znaku zapowiadaa trway udzia zagranicznych ekspertw, w szczeglnoci z paostw ssiednich; zaoenie to powtrzone zostao take w uzasadnieniu do projektu ustawy. Jednake sam projektowany tekst aktu prawnego nie zawiera adnych formalnych wymogw midzynarodowej

reprezentacji rodowiska naukowego zatem gremium jest otwarte na udzia ekspertw zagranicznych, jednak Rada Fundacji nie jest formalnie zobowizana do zapewnienia ich udziau w pracach Naukowego Koa Doradcw. Istotn rol w uksztatowaniu wizerunku Stiftung Flucht, Vertreibung, Vershnung moe rwnie odegrad dyrektor, ktrego zadania obejmuj kierowanie fundacj niesamodzieln, wykonywanie uchwa Rady Fundacji i przygotowanie jej posiedzeo. Uzasadnienie do projektu ustawy nie zawiera jeszcze penego szacunku kosztw uruchomienia Stiftung Flucht, Vertreibung, Vershnung i prowadzonego
ul. Mostowa 27 A, 61-854 Poznao, tel. 061/852 76 91, fax 061/852 49 05, e-mail: izpozpl@iz.poznan.pl , www.iz.poznan.pl

Biuletyn Instytutu Zachodniego INSTYTUT ZACHODNI IM. Z. WOJCIECHOWSKIEGO W POZNANIU

nr 3/2008 25092008

przez t fundacj orodka wystawienniczo-dokumentacyjnego. Finansowany bdzie on jednak trwale w formie dotacji z budetu federalnego. Do 2011 r. przewiduje si rocznie kwot 2,5 mln euro na ten cel.

Zacznik - Projekt ustawy

Ustawa o utworzeniu Fundacji Niemieckie Muzeum Historyczne z dnia 1 Parlament Federalny uchwali nastpujc ustaw: ARTYKU 1 USTAWA O UTWORZENIU FUNDACJI NIEMIECKIE MUZEUM HISTORYCZNE (DHMG)2 ROZDZIA 1 FUNDACJA NIEMIECKIE MUZEUM HISTORYCZNE 1 Nazwa, siedziba, forma prawna i powiernictwo Fundacji3 (1) Pod nazw Niemieckie Muzeum Historyczne tworzy si posiadajc osobowod prawn federaln fundacj prawa publicznego z siedzib w Berlinie. Fundacja powstaje z dniem wejcia w ycie niniejszej ustawy. (2) Fundacja jest powiernikiem fundacji niesamodzielnej Fundacja Ucieczka, Wypdzenie, Pojednanie ( 15). 2

Cel Fundacji
(1) Celem Fundacji jest prezentowanie caej niemieckiej historii w jej europejskim kontekcie. (2) Realizacji tego celu su w szczeglnoci: 1. Utworzenie, utrzymanie i dalszy rozwj staej wystawy; 2. Nabywanie przedmiotw dotyczcych niemieckiej historii, jak rwnie ich inwentaryzacja, dokumentacja i w razie potrzeby konserwacja; 3. Wystawy czasowe, wykady, seminaria, pokazy filmowe i inne wydarzenia; 4. Utrzymywanie biblioteki i medioteki; 5. Badania i publikacje; 6. Wsppraca z niemieckimi i midzynarodowymi muzeami i innymi instytucjami waciwymi merytorycznie. 3 Majtek Fundacji (1) Z wejciem w ycie tej ustawy majtek spki Deutsches Historisches Museum-GmbH, wraz ze zobowizaniami i majtkiem ruchomym Republiki Federalnej Niemiec, ktre zostay nabyte i udostpnione na cele Niemieckiego Muzeum Historycznego, przechodzi na Fundacj Niemieckie Muzeum Historyczne. Jednoczenie przestaje istnied spka Deutsches

1
2

Tumaczya R. Formuszewicz. Przypisy do tekstu projektu pochodz od tumaczki. Niemieckim ustawom nadawany jest oficjalny skrt 3 Tekst projektu nie posuguje si terminami Treuhand i Treuhnder, ale Trgerschaft i Trger na okrelenie wizi organizacyjno-prawnej midzy fundacj Niemieckie Muzeum Historyczne oraz Fundacj Ucieczka, Wypdzenie, Pojednanie. Decyzja o zastosowaniu w tumaczeniu jako ekwiwalentnych terminw powiernictwo i powiernik suyd ma uwidocznieniu specyfiki fundacji niesamodzielnej (unselbstndige Stiftung) jako fundacji powierniczej (Treuhandstiftung).

ul. Mostowa 27 A, 61-854 Poznao, tel. 061/852 76 91, fax 061/852 49 05, e-mail: izpozpl@iz.poznan.pl , www.iz.poznan.pl

Biuletyn Instytutu Zachodniego INSTYTUT ZACHODNI IM. Z. WOJCIECHOWSKIEGO W POZNANIU

nr 3/2008 25092008

Historisches Museum-GmbH. Kierownictwo spki zgasza przeniesienie majtku i wyganicie spki z ograniczon odpowiedzialnoci do rejestru handlowego. (2) Dla realizacji celu Fundacji przyznaje si roczn dotacj Federacji stosownie do kadorazowej federalnej ustawy budetowej, jak rwnie 23 i 44 federalnej ordynacji budetowej (Bundeshaushaltsordnung) wraz z wydanymi do niej przepisami administracyjnymi. (3) Fundacja jest uprawniona do przyjmowania przysporzeo od innych podmiotw. Przyjcie moe mied miejsce tylko wwczas, gdy nie jest zwizane z adnymi poleceniami, ktre utrudniaj realizacj celu Fundacji. Przyjmuje si, e utrudnienie realizacji celu ma miejsce wwczas, gdy wypenienie poleceo wymaga nakadu, ktry jest nieproporcjonalny do wartoci przysporzenia. (4) Majtek Fundacji naley wykorzystywad wycznie zgodnie z celem Fundacji. 4 Statut Fundacja nadaje sobie statut, ktry uchwala jej Kuratorium i ktry wymaga zatwierdzenia przez organ nadzoru prawnego. To samo obowizuje odnonie do zmian w statucie. 5

Organy Fundacji
Organami Fundacji s: 1. Kuratorium, 2. Prezes (Prsidentin albo Prsident)4, 3. Rada Naukowa. 6 Kuratorium (1) Kuratorium skada si z pitnastu czonkw delegowanych kadorazowo na pid lat. (2) Do Kuratorium po piciu czonkw deleguj: 1. Parlament Federalny 2. Rzd Federalny, w tym po jednym czonku proponowanym przez Penomocnika Rzdu Federalnego ds. Kultury i Mediw i przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych 3. kraje Federacji, w tym jednego czonka Kraj Berlina. Dla kadego czonka deleguje si zastpc na wypadek zaistnienia przeszkody dla jego osobistego dziaania. Czonkowie delegowani przez Parlament Federalny i ich zastpcy musz przez cay okres delegowania byd posami do Parlamentu Federalnego. Jeli przeszkod a dotyczy rwnie zastpcy, prawo gosu moe byd wykonywane przez innego czonka lub przez zastpc czonka Kuratorium. (3) Delegujce podmioty mog odwoad kadego delegowanego przez siebie czonka lub zastpc czonka. W przypadku wyczenia czonka lub zastpcy czonka, deleguje si nowego czonka lub zastpc czonka na okres pozostajcy do upywu piciu lat. (4) Kuratorium wybiera przewodniczcego spord czonkw delegowanych przez Rzd Federalny; wiceprzewodniczcym jest czonek delegowany przez Kraj Berlina. (5) Kuratorium nadzoruje dziaalnod kierownictwa Fundacji. Podejmuje decyzje odnonie do wszystkich zasadniczych kwestii, w szczeglnoci gwnych zarysw ksztatowania programu, statutu, planu gospodarczego, wyznaczeniu biegych rewidentw i wanych decyzji personalnych. Prawa i obowizki czonkw Kuratorium odpowiadaj prawom i obowizkom czonkw rady nadzorczej spki akcyjnej. Prezes informuje Kuratorium o swojej dziaalnoci. (6) Kuratorium jest zdolne do podejmowania uchwa przy obecnoci lub reprezentacji wicej ni poowy czonkw. (7) Uchway dotyczce statutu i jego zmian wymagaj wikszoci dwch trzecich oddanych gosw. W statucie mog zostad okrelone dalsze kwalifikowane wikszoci. W pozostaych przypadkach uchway wymagaj wikszoci oddanych gosw. W przypadku rwnej liczby gosw decyduje gos osoby przewodniczcej Kuratorium. Rozstrzygnicia w kwestiach podatkowych i personalnych nie mog zapadad przeciw gosowi czonka Kuratorium

Niemiecka redakcja uwzgldnia polityk rwnouprawnienia pci w warstwie jzykowej. Dla zapewnienia przejrzystoci tekstu zrezygnowano w tumaczeniu z wiernego oddania tego rodzaju sformuowao, sygnalizujc je tylko w zasadniczych punktach. ul. Mostowa 27 A, 61-854 Poznao, tel. 061/852 76 91, fax 061/852 49 05, e-mail: izpozpl@iz.poznan.pl , www.iz.poznan.pl

Biuletyn Instytutu Zachodniego INSTYTUT ZACHODNI IM. Z. WOJCIECHOWSKIEGO W POZNANIU

nr 3/2008 25092008

delegowanego na wniosek Penomocnika Rzdu Federalnego ds. Kultury i Mediw lub czonka, ktry go reprezentuje. (8) W posiedzeniach Kuratorium bierze udzia Prezes i Przewodniczcy Rady Naukowej z gosem doradczym, chyba e Kuratorium w danym przypadku zdecyduje inaczej. (9) Szczegy reguluje statut. 7 Prezes (Prsidentin albo Prsident) (1) Prezesa powouje Kuratorium po wysuchaniu Rady Naukowej. Pierwszym Prezesem Fundacji zostaje dotychczasowy prezes zarzdu (Geschftsfhrer) spki Deutsches Historisches Museum-GmbH. (2) Prezes skada Kuratorium sprawozdania odpowiednio do 90 ustawy o spkach akcyjnych (Aktiengesetz). Sprawozdania wymienione w 90 ust. 1 zdanie 1 ustawy o spkach akcyjnych skada si pisemnie. (3) Prezes prowadzi biec dziaalnod Fundacji, wykonuje uchway Kuratori um, decyduje we wszystkich sprawach, o ile nie nale one do waciwoci Kuratorium, reprezentuje Fundacj na zewntrz. (4) Czynnoci prawne i dziaania Prezesa o istotnym znaczeniu wymagaj zgody Kuratorium. (5) Szczegy reguluje statut. 8 Rada Naukowa (1) W skad Rady Naukowej wchodzi nie mniej ni 12 i nie wicej ni 25 ekspertw. Powoywani s przez Kuratorium na 5 lat. Ponowne powoania s dopuszczalne. (2) Rada Naukowa doradza Kuratorium i Prezesowi. (3) Szczegy reguluje statut. 9 Dziaalnod spoeczna Czonkowie Kuratorium i Rady Naukowej wykonuj swoj funkcj spoecznie. Zwrot kosztw podry i pozostaych wydatkw odbywa si zgodnie z przepisami obowizujcymi federaln administracj bezporedni. 10 Nadzr; roczne sprawozdanie finansowe; plan gospodarczy; kontrola budetowa i audyt, kontrola (1) Fundacja wraz z fundacj niesamodzieln podlega nadzorowi prawnemu Penomocnika Rzdu Federalnego ds. Kultury i Mediw. (2) Fundacja sporzdza roczne sprawozdanie finansowe i raport z dziaalnoci odpowiednio do przepisw trzeciej ksigi kodeksu handlowego odnonie do duych spek kapitaowych i zleca ich badanie. Przewodniczcy udziela zlecenia na badanie; biegy rewident skada sprawozdanie Kuratorium. (3) Fundacja sporzdza plan gospodarczy wcznie z rachunkiem przejciowym wedug federalnej ordynacji budetowej. Prowadzenie budetu i dziaalnoci gospodarczej dostosowane jest do przepisw obowizujcych federaln administracj bezporedni. (4) Prowadzenie budetu i dziaalnoci gospodarczej Fundacji wcznie z fundacj niesamodzieln podlega, bez uszczerbku dla kontroli przez Federalny Trybuna Obrachunkowy na podstawie 111 federalnej ordynacji budetowej, badaniu przez okrelony w statucie podmiot. 11 Sprawozdawczod Fundacja przedkada co dwa lata publicznie dostpne sprawozdanie z dziaalnoci i planw. 12 Zatrudnieni (1) Czynnoci Fundacji wykonywane s zasadniczo przez pracownikw. Do pracownikw Fundacji stosuje si obowizujce dla pracownikw Federacji umowy taryfowe i pozostae przepisy. Zdanie drugie obowizuje odpowiednio w stosunku do uczcych si zawodu.

ul. Mostowa 27 A, 61-854 Poznao, tel. 061/852 76 91, fax 061/852 49 05, e-mail: izpozpl@iz.poznan.pl , www.iz.poznan.pl

Biuletyn Instytutu Zachodniego INSTYTUT ZACHODNI IM. Z. WOJCIECHOWSKIEGO W POZNANIU

nr 3/2008 25092008

(2) Fundacja wstpuje bez uszczerbku dla 12 ust. 1 zdania 2 i 3 w prawa i obowizki spki Deutsches Historisches Museum-GmbH oraz w stosunki pracy i ksztacenia zawodowego istniejce w chwili likwidacji spki. (3) Fundacja ma prawo zatrudniad urzdnikw ( Beamte) zgodnie z 121 ustawy ramowej o ujednoliceniu prawa urzdniczego (Beamtenrechtsrahmengesetz). Urzdniczki i urzdnicy Fundacji z wyjtkiem prezesa mianowani s przez osob, ktra przewodniczy Kuratorium, o ile uprawnienie do mianowania nie zostao w statucie powierzone Prezesowi. Prezes mianowany jest przez Prezydenta Federalnego. (3) Organem subowym najwyszego szczebla dla urzdnikw Fundacji jest Kuratorium. 187 Federalnej ustawy o urzdnikach paostwowych (Bundesbeamtengesetz) pozostaje nienaruszony. 13 Opaty (1) Za korzystanie z urzdzeo Fundacji, jak rwnie za wstp na szczeglne wydarzenia pobierane s opaty. (2) Fundacja jest upowaniona do bliszego okrelenia w statucie okolicznoci podlegajcych opatom i do przewidzenia przy tym staych stawek lub stawek ramowych. Przy obliczaniu opat uwzgldnia si rodzaj i zakres kadorazowego korzystania, jak rwnie powizane z nim nakady personalne i rzeczowe. Zniki, jak rwnie zwolnienia z opat, mog zostad dopuszczone w pojedynczych przypadkach ze wzgldw susznoci lub interesu publicznego. 14 Pieczd subowa Fundacja posuguje si jako pieczci subow ma pieczci federaln z napisem Stiftung Deutsches Historisches Museum. ROZDZIA 2 FUNDACJA NIESAMODZIELNA FUNDACJA UCIECZKA, WYPDZENIE, POJEDNANIE 15 Nazwa, siedziba, forma prawna Pod nazw Fundacja Ucieczka, Wypdzenie, Pojednanie tworzy si z wejciem w ycie niniejszej ustawy fundacj niesamodzieln prawa publicznego w Berlinie w powiernictwie Fundacji Niemieckie Muzeum Historyczne. 16 Cel Fundacji (1) Celem fundacji niesamodzielnej jest upamitnienie w duchu pojednania ucieczki i wypdzenia w XX w. (2) Realizacji tego celu su w szczeglnoci: 1. Utworzenie, utrzymanie i dalszy rozwj staej wystawy dotyczcej ucieczki i wypdzenia w XX w., ta historycznego i kontekstw, jak rwnie wymiaru europejskiego i nastpstw; 2. Wypracowanie wystaw monograficznych odnonie do szczeglnych aspektw tematyki caociowej; 3. Przedstawianie wynikw badao i ustaleo naukowych; 4. Gromadzenie, dokumentacja i naukowa analiza odnonych akt i materiaw, w szczeglnoci take relacji wiadkw; 5. Wsppraca z niemieckimi i midzynarodowymi muzeami i instytucjami badawczymi. 17 Majtek Fundacji (1) Z wejciem w ycie niniejszej ustawy wszystkie ruchome skadniki majtkowe nabyte i udostpnione przez Republik Federaln dla tworzonej undacji niesamodzielnej Fundacja Ucieczka, Wypdzenie, Pojednanie przechodz do majtku powiernika. To samo obowizuje w stosunku do przedmiotw majtkowych z przysporzeo od innych podmiotw dla tworzonej fundacji niesamodzielnej Fundacja Ucieczka, Wypdzenie, Pojednanie. Powiernik zarzdza tym majtkiem specjalnym w rozdzielnoci od swojego majtku. (2) Dla realizacji celu fundacji powiernik otrzymuje na fundacj niesamodzieln roczn dotacj Federacji stosownie do kadorazowej federalnej ustawy budetowej jak rwnie 23 i 44 ul. Mostowa 27 A, 61-854 Poznao, tel. 061/852 76 91, fax 061/852 49 05, e-mail: izpozpl@iz.poznan.pl , www.iz.poznan.pl

Biuletyn Instytutu Zachodniego INSTYTUT ZACHODNI IM. Z. WOJCIECHOWSKIEGO W POZNANIU

nr 3/2008 25092008

federalnej ordynacji budetowej (Bundeshaushaltsordnung) wraz z wydanymi do niej przepisami administracyjnymi. (3) Powiernik jest uprawniony do przyjmowania przysporzeo od innych podmiotw. Przyjcie moe mied miejsce tylko wwczas, gdy nie jest zwizane z adnymi poleceniami, ktre utrudniaj realizacj celu Fundacji. Przyjmuje si, e utrudnienie realizacji celu ma miejsce wwczas, gdy wypenienie poleceo wymaga nakadu, ktry jest nieproporcjonalny do wartoci przysporzenia. (4) Majtek Fundacji naley wykorzystywad wycznie zgodnie z celem Fundacji. (5) Powiernik dysponuje rodkami fundacji z rocznej dotacji Federacji w wykonaniu uchwa Rady fundacji niesamodzielnej. (6) Powiernik sporzdza dla fundacji niesamodzielnej na 31 grudnia kadego roku sprawozdanie przedstawiajce sytuacj majtkow i wykorzystanie rodkw. W ramach swoich publicznych obowizkw informacyjnych dokada starao o odpowiedni jawnod dziaao fundacji. 18 Gremia i kierownictwo fundacji niesamodzielnej (1) Przy fundacji niesamodzielnej utworzone zostaj: 1. Rada Fundacji, 2. Naukowe Koo Doradcw. Czonkowie Rady Fundacji i Naukowego Koa Doradcw wykonuj swoje funkcje spoecznie. (2) Fundacja niesamodzielna ma Dyrektora (Direktorin albo Direktor). 19 Rada Fundacji (1) Rada Fundacji skada si z trzynastu czonkw. (2) Wskazywani s: 1. dwaj czonkowie przez Parlament Federalny, 2. po jednym czonku przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Federalne Ministerstwo Spraw Wewntrznych i Penomocnika Rzdu Federalnego ds. Kultury i Mediw, 3. trzej czonkowie przez Zwizek Wypdzonych (Bund der Vertriebenen e.V.), 4. po jednym czonku przez Koci Ewangelicki, Koci Katolicki w Niemczech i Centraln Rad ydw w Niemczech (Zentralrat der Juden in Deutschland). Dla kadego czonka wskazuje si zastpc na wypadek zai stnienia przeszkody dla jego osobistego dziaania. Czonkowie wskazani przez Parlament Federalny musz byd posami Parlamentu Federalnego. (3) Wyznaczeni czonkowie i ich zastpcy powoywani s przez Rzd Federalny na okres piciu lat. Mandat wygasa przed upywem okresu powoania, jeeli czonek lub zastpca czonka zosta wyznaczony jako penicy funkcj w ramach organu uprawnionego do wyznaczenia i nastpnie przestaje penid t funkcj. W tym przypadku wyznacza si i powouje na okres pozostajcy do upywu piciu lat nowego czonka lub nowego zastpc. (4) Z urzdu czonkami s Prezes ( 7) i prezes Fundacji Dom Historii Republiki Federalnej Niemiec (Haus der Geschichte der Bundesrepublik Deutschland). Zastpcami tych czonkw s ich statutowi przedstawiciele. (5) W przypadku zaistnienia przeszkody dla osobistego dziaania czonka lub jego zastpcy, prawo gosu moe byd wykonywane przez innego czonka lub zastpc czonka. (6) Uchway zapadaj wikszoci oddanych gosw. Przewodniczy czonek mianowany pr zez Penomocnika Rzdu Federalnego ds. Kultury i Mediw. Dyrektor i przewodniczcy Naukowego Koa Doradcw uczestnicz z prawem zabierania gosu. (7) Rada Fundacji okrela gwne zarysy programu fundacji i decyduje o wszystkich zasadniczych sprawach fundacji niesamodzielnej, o ile przez to nie narusza zasadniczych interesw administracyjnych powiernika. Rada Fundacji decyduje w szczeglnoci o wykorzystaniu rodkw od wysokoci wydatkw bliej okrelonej w regulaminie, o powoaniu czonkw Naukowego Koa Doradcw, jak rwnie o mianowaniu lub zatrudnieniu Dyrektora oraz jego zwolnieniu lub wypowiedzeniu oraz kontroluje jego dziaalnod. Rada Fundacji nadaje sobie regulamin. (8) Prezesowi ( 7) przysuguje prawo weta wobec decyzji Rady Fundacji, jeeli naruszaj przepisy prawa, w szczeglnoci statut powiernika lub zasady gospodarnoci i oszczdnoci. (9) W kwestiach budetowych i personalnych uchway mona powzid tylko za zgod czonka Rady Fundacji wskazanego przez Penomocnika Rzdu Federalnego ds. Kultury i Mediw.

ul. Mostowa 27 A, 61-854 Poznao, tel. 061/852 76 91, fax 061/852 49 05, e-mail: izpozpl@iz.poznan.pl , www.iz.poznan.pl

Biuletyn Instytutu Zachodniego INSTYTUT ZACHODNI IM. Z. WOJCIECHOWSKIEGO W POZNANIU

nr 3/2008 25092008

20 Naukowe Koo Doradcw (1) Rada Fundacji zakada Naukowe Koo Doradcw liczce do dziewiciu czonkw. Czonkowie powoywani s na pid lat. Ponowne powoania s dopuszczalne. Czonkami Naukowego Koa Doradcw musz byd osobistoci, ktre na gruncie swojego znawstwa s waciwe dla doradzania Radzie Fundacji i Dyrektorowi w kwestiach specjalistycznych. (2) Naukowe Koo Doradcw doradza Radzie Fundacji i Dyrektorowi stosownie do celu fundacji w kwestiach specjalistycznych. Powinno przyczyniad si prezentowania przez fundacj niesamodzieln wydarzeo historycznych w sposb wywaony i opierajc si na ustaleniach nauki historii, jak rwnie atrakcyjny, szeroki i pogldowy. (3) Naukowe Koo Doradcw wybiera ze swego grona przewodniczcego i jego zastpc wikszoci oddanych gosw. W posiedzeniach Naukowego Koa Doradcw uczestniczy Dyrektor jak rwnie Przewodniczcy Rady Fundacji z prawem zabierania gosu. 21 Dyrektor (1) Dyrektor kieruje fundacj niesamodzieln, wykonuje uchway Rady Fund acji i przygotowuje jej posiedzenia. O dziaalnoci naley stosownie informowad Rad Fundacji. (2) Za zgod Rady Fundacji Dyrektor moe zostad zatrudniony w stosunku urzdniczym na czas okrelony wynoszcy pid lat albo w ramach pozataryfowego stosunku pracy powyej najwyszej okrelonej umow taryfow grupy uposaenia, o ile jest to konieczne dla realizacji zadao. ARTYKU 2 ZMIANA FEDERALNEJ USTAWY O UPOSAENIACH (BUNDESBESOLDUNGSGESETZ) W zaczniku I (Federalne regulaminy uposaenia A i B) federalnej ustawy o uposaeniach w brzmieniu obwieszczenia z dnia 6 sierpnia 2002 r. (BGBl. I s. 3020), ktre ostatnio zmienione zostao przez 62 ust. 3 ustawy z 17 czerwca 2008 r. (BGBl. I s. 1010), dodane zostaj w grupie uposaenia B 3 po pozycji Direktor Bundeszentrale fr gesundheitliche Aufklrung pozycja Direktor der Stiftung Flucht, Vertreibung, Vershnung i w grupie uposaenia B 5 po pozycji Prsident und Professor der Bundesanstalt fr Straenwesen pozycja Prsident und Professor der Stiftung Deutsches Historisches Museum. ARTYKU 3 WEJCIE W YCIE Niniejsza ustawa wchodzi w ycie w dniu nastpujcym po jej ogoszeniu.

Instytut Zachodni jest jednostk naukowo-badawcz. Dziaa nieprzerwanie od 1944 r. Organem zaoycielskim Instytutu jest Minister Spraw Zagranicznych RP. Czaspisma Instytutu Zachodniego: Przegld Zachodni WeltTrends. Zeitschrift fr internationale Politik und vergleichende Studien Siedlisko Biuletyn Instytutu Zachodniego Nowoci wydawcznicze Instytutu Zachodniego: Declining Cities/Developing Cities: Polish and German Perspectives, ed. M. Nowak, M. Nowosielski, Poznao 2008; lzacy, Kaszubi, Mazurzy i Warmiacy midzy polskoci a niemieckoci, red. A. Sakson, Poznao 2008; B. Koszel, Polska i Niemcy w Unii Europejskiej. Pola konfliktw i paszczyzny wsppracy, Poznao 2008; J. Dobrowolska-Polak, Niemiecka polityka dziaao humanitarnych, Zeszyty Instytutu Zachodniego nr 47/2008, Poznao 2008.
ul. Mostowa 27 A, 61-854 Poznao, tel. 061/852 76 91, fax 061/852 49 05, e-mail: izpozpl@iz.poznan.pl , www.iz.poznan.pl