Slajd 1-4

Portugalia jest pooona na poudniowym zachodzie Pwyspu Iberyjskiego. To najdalej wysunite na zachd paostwo Europy od pnocy i wschodu graniczy z Hiszpani a od zachodu i poudnia z wodami Oceanu Atlantyckiego. Posiada szereg wysp znajdujcych si na Oceanie Atlantyckim skadajcych si na Archipelag Azorski (Aores). Do jej terytorium naley take wyspa Madera (Madeira). Pnoc Portugalii jest grzysta. Najwysze pasma gr to Serra da Estrela (1991 m n.p.m.), Serra do Larouco (1525 m n.p.m.), Serra de Marao (1415 m n.p.m.). Poudnie jest nizinno - wyynne. Bliej oceanu rozcigaj si wyyny Alentejo i Algarve. Wybrzee w poudniowej czci jest klifowe, na pozostaym terenie pokryte wydmami i lagunami. Ludnod: 10,6 mln Obszar: 92,094 km2. Stolica: Lizbona. Jzyki urzdowe: Portugalski.

Portugalia znajduje si w strefie euro od 2002 r. Portugalia jest krajem katolickim (85%). Dwa razy do roku odbywaj si masowe pielgrzymki do Sanktuarium w Fatimie. W Portugalii odbywaj si take liczne procesje. Szczeglnie hucznie obchodzone s wita ku czci miejscowych patronw.

Slajd 5

Flaga Portugalii jest prostoktem podzielonym na dwa pionowe pasy: zielony i czerwony. Na zczeniu pasw umieszczony jest herb Portugalii. Flaga Portugalii zwizana jest z pocztkami republiki w 1910. Wwczas rzd powoa komisj, ktra przedstawia projekt flagi. Zyska on ogln akceptacj. Kolory zielony i czerwony nawizuj do barw proporcw noszonych w czasach rewolty (1891 rok). Flaga Portugalii za czasw monarchii bya biao-niebieska. Ostatecznie zostaa przyjta 19 czerwca 1911. Slajd 6

Herb Portugalii jest wynikiem historycznej ewolucji. Niebieski krzy na srebrnej tarczy by herbem pierwszego krla Afonso Henriquesa (I po. XII w.). Gdy zosta on krlem Portugalii, w herbie zamieci dodatkowo srebrne koa, ktre podkrelay jego prawo do bicia monet. Jego syn, krl Sancho I, zamieni krzy na pid niebieskich tarcz ze srebrnymi koami. Zgodnie z portugalsk legend oznaczaj one pid klsk, jakie zada jego ojciec Maurom. Ok. 1242 roku krl Afonso III w herbie doda zewntrzne czerwone pole z siedmioma zotymi zamkami. W 1813 roku cay herb umieszczono na wizerunku sfery armilarnej, przyrzdu astronomicznego, nawizujc do czasw wielkich podry morskich Portugalczykw. Obecny herb zosta przyjty w 1911 r. Slajd 7

Republika Portugalska jest paostwem o ustroju parlamentarno-gabinetowym i scentralizowanej strukturze terytorialnej. Gow paostwa jest prezydent, wybierany w powszechnych, bezporednich i tajnych wyborach. Jego kadencja trwa 5 lat i moe j sprawowad najwyej dwukrotnie. Ostatnie wybory prezydenckie odbyy si 23 stycznia 2011 r. Zwyciy w nich, w I turze, Anbal Cavaco Silva, dotychczasowy prezydent wywodzcy si z Partii Socjaldemokratycznej (Partido Social Democrata, PSD) zdobywajc 52,94% gosw przy 46,63% frekwencji. Urzd obj 9 marca 2011 r. Slajd 8 Portugalia jest podzielona na 22 okrgi wyborcze, 18 na kontynencie, 1 na Maderze i 3 na Azorach. Na kady okrg wyborczy przypada 1 gubernator cywilny, mianowany przez rzd. Azory i Madera to Regiony Autonomiczne, posiadajce

wasne zgromadzenie regionalne penice funkcje wadzy ustawodawczej i wybierane w wyborach bezporednich, ktre to mianuj rzdy regionalne sprawujce wadz wykonawcz. Slajd 9 Prezydent reprezentuje panstwo, gwarantuje niepodlegod narodow, jednod panstwa, prawidowe funkcjonowanie instytucji demokratycznych oraz jest naczelnym dowdc si zbrojnych. Prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych, bezposrednich , tajnych. Uprawnieni do kandydowania na urzad prezydencki s obywatele Portugalii posiadajacy czynne prawo wyborcze oraz ukonczone 35 lat. Zabrania sie ubiegania na 3 kolejn z rzdu kadencj oraz w cigu 5 lat nastepujacych od razu po zakonczeniu 2 z rzdu kadencji. Kandydat na prezydenta, ktry uzyska wiecej ni poowe gosw(wiekszosc bezwzgledna) w I turze wyborw wygrywa. Jesli aden nie uzyska takiej wiekszosci wtedy przeprowadza sie II ture , do ktrej przechodza kandydaci z najwieksza iloscia gosw.

Slajd 10-11 ratyfikuje umowy midzynarodowe stoi na czele Najwyszej Rady Obrony Narodowej - organu konsultacyjnego rzdu i gowy paostwa w sprawach obrony narodowej i organizacji wojska moe przewodniczyd obradom Rady Ministrw, ale tylko na wniosek premiera posiada prawo do otrzymywania informacji i konsultacji ze strony rzdu wszystkie akty prezydenta s kontrasygnowane przez rzd przy urzdzie prezydenta dziaa Rada Paostwa - organ doradczy , ktry skada sie z prezydenta, przewodniczcego parlamentu, premiera, przewodniczcego Trybunay konstytucyjnego, Rzecznika Sprawiedliwoci, prezydentw rzdw regionalnych, byych prezydentw republiki oraz piciu obywateli wybranych przez prezydenta i przewodniczcego Zgromadzenia moe wystpid z adaniem prewencyjnej kontroli konstytucyjnoci projektu ustawy do Trybunau Konstytucyjnego - orzeczenie o niekonstytucyjnoci powoduje obligatoryjna odmow promulgacji, lecz w takim przypadku dopuszczona jest moliwod ponownego uchwalenia ustawy przez Zgromadzenie wikszoci 2/3 deputowanych lub poprzez dokonanie zmian. W takim wypadku moe on podpisad ustaw , ale nie musi zarzdza referendum na wniosek rzdu lub Zgromadzenia; propozycje zgoszone do referendum prezydent jest zobowizany przesad do Trybunau Konstytucyjnego celem zbadania konstytucyjnoci i legalnoci, jeeli prezydent odmwi wszczcia odpowiedniego postepowania to istnieje zakaz powtrzenia propozycji przeprowadzenia referendum w danej sprawie ta sama procedura ma miejsce gdy wyborcy na postawione pytania w referendum odpowiadaj negatywnie. slajd 12 Prezydent moe rozwizad parlament przed upywem jego kadencji po wysuchaniu opinii partii politycznych obecnych w parlamencie i Rady Paostwa Zgromadzenie Republiki nie moe byd jednak rozwizane w ciagu 6 miesiecy po wyborach, w ostatnim proczu kadencji prezydenta, oraz w okresie obowizywania stanu stanu wyjtkowego. Prezydent zwouje nadzwyczajne posiedzenia parlamentu, ale tylko w przypadku podjcia decyzji w specjalnej sprawie, to znaczy konstytucyjnie okrelonej i wymagajcej udziau Zgromadzenia.

Slajd 13 Prezydent powouje premiera po zacigniciu opinii partii politycznych w parlamencie, liczc sie z wynikami wyborw. Pozostaych czonkw rzdu powouje na wniosek premiera (art. 187). Premier odpowiedzialny jest przed prezydentem, w zakresie odpowiedzialnoci politycznej rzdu przed Zgromadzeniem Republiki Prezydent moe zdymisjonowad rzd tylko w tedy, gdy jest to konieczne dla zapewnienia prawidowego funkcjonowania instytucji demokratycznych po wysuchaniu opinii Rady Paostwa. Prezydent moe postawid weto absolutne w stosunku do dekretw rzdu.

Slajd 14 Kadencja rzdu jest rwnoznaczna z kadencj parlamentu i wynosi 4 lata. Rzd prowadzi oglna polityk kraju i jest najwyszym organem administracji publicznej. Rzd skada si z premiera, ministrw, sekretarzy i podsekretarzy, oraz jednego lub wicej wicepremierw. Natomiast rada ministrw skada si z premiera, wice-premiera (jeli takowy istnieje) i ministrw. Prezydent powouje premiera po zacigniciu opinii partii politycznych w parlamencie, liczc si z wynikami wyborw. Pozostaych czonkw rzdu powouje prezydent na wniosek premiera. Slajd 15 Rzd jest odpowiedzialny przed prezydentem i Zgromadzeniem Republiki. Premier odpowiedzialny jest przed prezydentem, w zakresie odpowiedzialnoci politycznej rzdu przed Zgromadzeniem Republiki. Rzd przedstawia Zgromadzeniu w cigu 10 dni od nominacji program rzdowy, konstytucja przyjmuje zasad, e rzd nie musi uzyskad wyraonego zaufania parlamentu wystarczajce jest domniemanie jego istnienia. Rzd moe jednak przedstawid wniosek o przyjecie programu, dla przyjcia ktrego wystarczy zwyka wikszod gosw. Prezydent moe zdymisjonowad rzd tylko w tedy, gdy jest to konieczne dla zapewnienia prawidowego funkcjonowania instytucji demokratycznych po wysuchaniu opinii Rady Paostwa.

Wniosek o wotum nieufnoci moe zgosid 1/4 deputowanych, lub grupa parlamentarna. Poddawany jest on rozpatrzeniu po upywie 48 h od zgoszenia, a debata nad nim nie moe trwad duej ni 3 dni. Powyszy wniosek przyjty absolutna wikszoci gosw oglnej liczby deputowanych powoduje dymisje rzdu. W przypadku odrzucenia wyej wymienionego wniosku jego sygnatariusze mog zgosid kolejny dopiero na nastpnej sesji. Rzd nie musi dla utrzymania sie u wadzy uzyskad bezwzgldnej lub zwykej wikszoci deputowanych wystarczy, _e nie wystpuje przeciwko niemu absolutna wikszod deputowanych. Wedle artykuu 193 rzd moe postawid wniosek o wotum zaufania , dotyczcy caoksztatu jego dziaalnoci. Dla poparcia tego wniosku wystarczy zwyka wikszod, a jego odrzucenie oznacza dymisj. Slajd 16 Posiada prawo inicjatywy ustawodawczej w formie inicjatywy ludowej. Rzd moe byd upowaniony do wydawani dekretw z moc ustawy w sferze wzgldnej rezerwy kompetencji ustawodawczych (tylko na wniosek rzdu, nie za z wasnej inicjatywy); do rezerwy wzgldnej nale: prawa, wolnoci i gwarancje, ustalanie podatkw, zasady opracowywania i organizacji budetu paostwa. W celu upowanienia rzdu wydaje sie specjalna ustaw, w ktrej zawarty jest przedmiot, zakres oraz czas trwania upowanienia. Ma ona charakter jednorazowy i wygasa, gdy nastpi dymisja rzdu, upynie kadencja lub nastpi rozwizanie parlamentu. Slajd 17 Rzd odpowiada politycznie za kontrasygnat udzielona prezydentowi; odpowiada politycznie za negocjacje i finalizowanie umw midzynarodowych, oraz przedstawia

prezydentowi kwestie podlegajce referendum. Rzd wydaje te dekrety z moc ustawy w zakresie kompetencji konkurencyjnych obejmujcych kompetencje nie mieszczce sie w rezerwie absolutnej i wzgldnej kompetencji ustawodawczych. Kompetencje ustawodawcze konkurencyjne nie s zastrzeone dla rzdu. Konkurencyjnod oznacza, e parlament i wadza wykonawcza wadne s wydawad akty prawne o mocy ustawy. Slajd 18 Wydaje te dekrety z moc ustawy jako akty rozwijajce zasady lub oglne ustawy zawarte w ustawach zwykych. Dekrety z moc ustawy z wyjtkiem wydawanych w ramach wycznej kompetencji ustawodawczej rzdu mog byd poddane ocenie Zgromadzenia, ktre jest wadne dokonad w nich zmiany, lub je odrzucid. Procedur zatwierdzania dekretw wszczyna sie, jeli z zadaniem takim wystpi 10 deputowanych, ale tylko w cigu pierwszych 10 posiedzeo plenarnych izby nastpujcych po publikacji dekretu (prezydent moe postawid weto absolutne w stosunku do dekretw rzdu). Slajd 20 Parlament to jednoizbowe Zgromadzenie Republiki, ktra liczy od 180 do 230 deputowanych obecnie liczy 230. Deputowani s wybierani w wyborach powszechnych na 4 lata (art. 171 mwicy o 4 sesjach parlamentu) wedug systemu proporcjonalnego przy uyciu przeliczenia gosw metod dHondta. Czynne i bierne prawo wyborcze posiadaj obywatele, ktrzy ukooczyli 18 lat. Zgromadzenie zbiera si na sesj parlamentarn, ktra trwa od 15 wrzenia do 15 czerwca. Miedzy sesjami, lub w czasie, gdy parlament jest rozwizany dziaa tzw. Staa Komisja jako organ kierownictwa parlamentarnego, skada si z przewodniczcego, wiceprzewodniczcych Zgromadzenia oraz deputowanych wskazanych przez partie. Midzy innymi stawia wniosek o zwoanie Zgromadzenia, obserwuje dziaalnod rzdu i administracji, upowania prezydenta do wprowadzania stanw nadzwyczajnych. Slajd 21 Nadzwyczajne posiedzenia parlamentu zwouje prezydent, ale tylko w przypadku podjcia decyzji w specjalnej sprawie tzn. konstytucyjnie okrelonej i wymagajcej udziau zgromadzenia. Parlament moe zostad rozwizany przed upywem kadencji przez prezydenta po wysuchaniu przezeo opinii partii politycznych obecnych w parlamencie i Rady Paostwa. Zgromadzenie Republiki nie moe byd rozwizane w cigu 6 miesicy po wyborach, w ostatnim proczu kadencji prezydenta, oraz w okresie obowizywania oblenia, lub stanu wyjtkowego. Slajd 22 Zgromadzenie Republiki posiada prawo inicjatywy ustawodawczej (deputowani, grupy parlamentarne) rwnie rzd i obywatele w formie inicjatywy ludowej, oraz w sprawach dotyczcych regionw autonomicznych regionalne zgromadzenie ustawodawcze. Uchwalony przez Zgromadzenie projekt ustawy, prezydent promulguje, albo zgasza don weto zawieszajce parlament moe obalid weto bezwzgldna wikszoci gosw oglnej liczby deputowanych, jednake dla ustaw zwykych dotyczcych stosunkw midzynarodowych regulujcych zakres sektorw wasnoci, rodkw produkcji, ordynacji wyborczej do Parlamentu Europejskiego oraz dla ustaw organicznych wymaga na jest wikszod 2/3 gosw obecnych deputowanych dla przeamania weta. Decyzja o przeprowadzeniu referendum naley do prezydenta, ktry moe dziaad tylko na wniosek Zgromadzenia, lub rzdu. Slajd 23

Uchwalona w 1974 roku, konstytucja Portugalii jest bardzo obszerna. Skada sie z 295 artykuw. Artyku pierwszy i drugi mwi o republikaoskiej formie paostwa oraz okrela kraj jako demokratyczne paostwo prawa. Wedug artykuu szstego Portugalia jest paostwem unitarnym, w ktrego skad wchodz dwa autonomiczne regiony : Azory i Madera posiadajce wasne statuty i parlamenty. Slajd 24 Skada si z 13 sdziw powoywanych na 9 lat (bez prawa reelekcji) 10 sdziw powouje Zgromadzenie Republiki, a 3 Trybuna. Stwierdza on: - niewykonanie konstytucji przez ustawodawc, - bada zgodnod ustaw i innych aktw z konstytucja, - rozpatruje skargi wyborcze, - sprawuje kontrol nad legalnoci i konstytucyjnoci referendw lokalnych i krajowych, - bada legalnod utworzenia partii politycznych, - nie bada sporw kompetencyjnych. Do Trybunau mog zwrcid si: prezydent, przewodniczcy parlamentu, premier, rzecznik sprawiedliwoci, prokurator generalny, 1/10 ogu deputowanych, ministrowie. Slajd 25 Powoywany przez Zgromadzenie Republiki na 4 lata, z prawem 1 reelekcji. Rzecznik chroni prawa i wolnoci obywatelskie, rozpatruje skargi obywateli na dziaanie lub zaniechanie administracji publicznej. Posiada prawo skadania do Trybunau Konstytucyjnego wnioskw o kontrole legalnoci i konstytucyjnoci aktw normatywnych.

Slajd 26 Partia Socjalistyczna (port. Partido Socialista) lewicowa portugalska partia polityczna. Zaoona w 1973 roku w niemieckim miecie Bad Mnstereifel, przez czonkw organizacji Portugalska Akcja Socjalistyczna. Partia ta jest czonkiem Midzynarodwki Socjalistycznej i Partii Europejskich Socjalistw, posiada 12 przedstawicieli w Parlamencie Europejskim. Slajd 27 Partia Socjaldemokratyczna (port. PSD) portugalska partia centrowoprawicowa, reprezentujca nurty chadecki, konserwatywno-liberalny i konserwatywny, czonek Europejskiej Partii Ludowej. Ugrupowanie rzdzio lub wsprzdzio Portugali w latach 19791995 i 20022005. Od 21 czerwca 2011 partia, w wyniku wygranych wyborw, ponownie jest ugrupowaniem wsprzdzcym. Wsptworzy centroprawicowy rzd Pedro Passos Coelho.