Projektowanie i obliczanie pocze i wzw konstrukcji stalowych tom 1

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment penej wersji caej publikacji.

Aby przeczyta ten tytu w penej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja moe by kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez Wydawnictwo PWT. Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawartoci publikacji bez pisemnej zgody Wydawnictwa PWT - wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania si jej odsprzeday.

Pena wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym

http://witmir.pl

Projektowanie i obliczanie pocze i wzw konstrukcji stalowych

pod redakcj Jana Brdki i Aleksandra Kozowskiego

tom 1

Projektowanie i obliczanie pocze i wzw konstrukcji stalowych

pod redakcj Jana Brdki i Aleksandra Kozowskiego

tom 1
a k

Jan Brdka Aleksander Kozowski Ireneusz Ligocki Jan aguna Lucjan lczka

polskie wydawnictwo techniczne

Przedmowa do drugiego wydania

poszczego lnych Pierwsze wydanie ksia z w trakcie publikowania polskich tumaczen ki ukazao sie ci Eurokodo w. Po wycofaniu w 2010 r. przez PKN pakietu Polskich Norm PN-B, proces cze s wdraz juz ania Norm Europejskich uleg przyspieszeniu. Normy PN-EN stay sie podstawowym dem nauczania w s rednich i wyz wniez zro sie one ro szych szkoach technicznych. Staja coraz ciej wymaganiami inwestoro w przy projektowaniu i wykonywaniu konstrukcji stalowych. cze s w i procedur projektowania Znaczne rozszerzenie zakresu wiedzy oraz skomplikowanie wzoro ci przy ich przyswajaniu. Sygnay napywaja w Eurokodach stwarza wiele trudnos ce z caej Europy w norm oraz z os rodko w naukowych spowodoway, wnolegle do CEN od uz ze ro ytkowniko z wdraz to proces ich weryfikacji i modyfikacji. Ma on na celu niezbe dna aniem norm rozpocze ci norm oraz wprowadzenie moz korekte i uzupenienie (rozszerzenie) tres cia liwych do przyje procedur obliczeniowych. Prace nad cia w prowauproszczen gym uaktualnianiem Eurokodo wnolegle, w Komitetach dzone sa w Evolution Groups dziaaja cych w ramach CEN-u, oraz ro Technicznych (TC) ECCS (Europejskiej Konwencji Konstrukcji Stalowych). Zatwierdzone zmiany do norm sa w Polsce publikowane na stronie internetowej PKN-u (www.pkn.pl), ska d moga byc bezpatnie pobierane. w projektanci staraja z programo w komputerowych, Stosuja c aktualne wersje Eurokodo sie korzystac re opro cz wymiarowania elemento w oferuja wniez . Taka droga kto ro czen projektowanie poa konstrukcji stalowych droga poste powania nie jest w odniesieniu do projektowania poa czen li korzysta sie ci zasad ksztatowania i projektowania we w. bezpieczna , jes z niej bez znajomos zo Maja c to na uwadze Autorzy zdecydowali sie na drugie wydanie ksia z ki, poprawione i uzupenione na podstawie aktualnego stanu wiedzy. Uwzgle dniono wszystkie opublikowane oficjalnie przez PKN poprawki, a takz ce z zaste powania kolejnych polskich e wprowadzono korekty wynikaja norm normami europejskimi. Autorzy

Przedmowa do pierwszego wydania

Europe en de Normalisation (CEN) Przysta pienie Polskiego Komitetu Normalizacyjnego do Comite ry wo wczas przygotowywa ostatnie fazy opracowania Eurokodo w, w tym EC0, w roku 2004, kto wnoczesnym zobowia EC1 oraz EC3, wia zao sie z ro zaniem do przyje cia tych norm jako norm lnymi cze ciami tych polskich (PN-EN) [0.1 0.3]. Prace w CEN (a takz s e w PKN) nad poszczego norm przebiegay w ro znym tempie. Dzisiaj jest juz ich komplet. Dotychczasowe Polskie Normy normy be da wycofane do 31 marca 2010 roku. Ten termin oznacza, ze be da obowia zywac owe ich przedeuropejskie (EN) jako normy polskie (PN EN). Jest wie c poz dane szczego a nienie, umieszstawienie w podre cznikach i monografiach, maja cych jako cel nauczanie i wyjas , wskazanie prawidowej interpretacji i podstaw dos wiadczalnych czonych w nich zalecen wnoczesnym przypomnieniem podstaw teoretycznych. z ro Minione lata transformacji ustrojowej i gospodarczej przyniosy w branz y konstrukcji stalowych cia do projektoogromne zmiany technologii wytwarzania. Z tymi zmianami wia z sie nowe podejs a w i poa . Sa wno projektantom jak tez wania konstrukcji stalowych, ich elemento czen zaro wykonawcom doste pne doskonae materiay i wyroby. Ekonomiczne aspekty technologii wytwa w, jak tez stwa doprowadziy do nowego rzania i montaz u elemento zapewnienia ich bezpieczen cia do projektowania i obliczania poa i we w. podejs czen zo b nagromadzonej wiedzy, wyniko w badan eksperymentalnych i teoretycznych oraz Duz y zaso cza informacji o zastosowaniach jest uz stkowych i doniesien ytkownikom znany z opracowan

Przedmowa

w i podre w, dotycza technicznych, fragmentarycznie studentom ze skrypto czniko cych podstaw w (zwykle nieopuprojektowania konstrukcji stalowych, a pracownikom naukowym z raporto w wygaszanych na konferencjach naukowo-technicznych. blikowanych) i referato Taki stan nagromadzonej wiedzy i doste pnych (ale rozsianych w ro znego rodzaju publikacjach) i jakim Czytelnikom jest ona informacji stawia dylemat, jakiego rodzaju publikacje przygotowac w, chociaz potrzebna. Monografia naukowa w peni satysfakcjonowaaby autoro do jej publikacji wydawce c byoby trudno obecnie znalez . Uz przede wszystkim projektanciytkownikami sa wno Ci, kto rzy pragna swoja c zagadnien i udoskonalic praktycy zaro poszerzyc znajomos ci, jak tez rzy poszukuja nien do nurtuja ci, czy tez umieje tnos wyjas cych ich akurat wa tpliwos Ci, kto nienie procedur normowych lub dobrze przedstawionego przykadu obliczen che tnie widza wyjas lnych kwestii. Jest oczywiste, poszczego ze monografia taka tez powinna zainteresowac w, zwaszcza dyplomanto w, jak tez w naukowych i dydaktycznych, studento modych pracowniko ci be da c dla nich pomoca w ich ksztaceniu jako poradnik i przewodnik bez koniecznos przedzierania sie przez caa literature zwykle w je zykach obcych. Autorzy podje li zatem decyzje , rej zaprezentuja ze przygotuja ksia z , w kto praktyczne sposoby projektowania i zapewnienia ke stwa poa i we w konstrukcji stalowych, biora bezpieczen czen zo c jednak pod uwage to wiadczalne i teoretyczne. Przy jej opracowaniu dokonali selekcji dokonan mie dos dzynarodowych informacje najbardziej potrzebne krajowemu odbiorcy, jednak i polskich, aby przedstawic ledzenia tych wszystkich dokonan badawczych z miniozache caja c go do bardziej dokadnego s wno przykady obliczen , jak tez nych czterdziestu lat. Z tego wzgle du wyste puja w monografii zaro miennictwa, co daje moz c korzystania uz cytowania licznego pis liwos ytkownikom i czytelnikom o ro znych zainteresowaniach. Podobnemu celowi suz z yy dawno juz wyczerpane, lecz nadal bardzo poz yteczne ksia ki, publikowane okoo 20 lat temu pod kierunkiem prof. Jana Augustyna w serii Wydawnictwa Arkady pt. Ekonomiczne konstrukcje stalowe. Projektowanie i realizacja [0.4][0.6]. Od tego czasu, na co wskazano na pocza tku tego rozdziau, wiedza, normy i technologia poszerzyy sie c biegos ci w zawodzie i ksztacenia sie lub ulegy udoskonaleniu, jednak koniecznos nadal sa rzy chca sukcesy. aktualne i potrzebne tym wszystkim, kto osia gac ci z ro re suz Rodzaj wiedzy i umieje tnos znych dziedzin, kto do prawidowej oceny i realizacji a w i budowli, nakazuje co pewien czas dokonywac rewizji podstaw zapewniaja budynko cych ci w praktycznym dziaaniu. Rozwo j jest cia nauczanie i zdobywanie umieje tnos gy, ale rewizja odbywa sie skokowo przez zmiane norm i publikacje monografii. Jeszcze do poowy ubiegego stulecia ta rewizja naste powaa co okoo 50 lat. Obecne czasy przyniosy przyspieszenie i ten okres skurczy sie do 20 30 lat.

miennictwo Pis
[0.1] [0.2] [0.3] [0.4] [0.5] [0.6] PN-EN 1990 Podstawy projektowania konstrukcji. PN-EN 1991 Oddziaywania na konstrukcje. PN-EN 1993 Projektowanie konstrukcji stalowych. Augustyn J., aguna J.: Racjonalne stosowanie stali. Arkady. Warszawa 1986. aguna J., ypacewicz K.: Poa czenia srubowe i nitowe. Arkady. Warszawa 1986. Augustyn J.: Poa czenia spawane i zgrzewane. Arkady. Warszawa 1987.

Pamie taja c o naszym znakomitym poprzedniku Profesorze Janie Augustynie, wybitnym wie projektancie, dydaktyku i naukowcu, te ksia z ke pos caja Mu Jego koledzy i uczniowie. Autorzy

ci Spis tres

Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . miennictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pis lne (Jan Bro dka) . . 1 Zagadnienia ogo 1.1 Materiay i wyroby . . . . . . . . . i we w 1.2 Systematyka poa czen zo 1.3 Zasady projektowania . . . . . . . miennictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pis ... ... .. ... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 8 17 17 35 42 43 45 45 47 47 48 49 50 51 54 55 61 61 61 62 62 67 70 70 71 72 73 74 74 75 76 76 77 77

le 2 Poa czenia spawane (Aleksander Kozowski, Lucjan S czka) . . . . . . . . . 2.1 Wste p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2 Charakterystyka procesu spawalniczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ro da ciepa spawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1 Z 2.2.2 Osona jeziorka spawalniczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3 Wtopienie i udzia metalu rodzimego w spoinie . . . . . . . . . . . 2.2.4 Rozprzestrzenianie sie ciepa w elemencie spawanym . . . . . . 2.2.5 Zro znicowanie mechaniczne poa czenia spawanego . . . . . . . 2.2.6 Podstawowe parametry spawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c stali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.7 Spawalnos 2.3 Rodzaje poa czen i spoin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1 Poa czenia warsztatowe i montaz owe . . . . . . . . . . . . . . . . . . spawanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2 Klasyfikacja poa czen 2.4 Elementy za cza i spoiny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.1 Rodzaje spoin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.2 Oznaczenia spoin na rysunkach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5 Zagadnienia technologiczne spawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1 Typowe procesy spawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1.1 Spawanie ukowe re czne elektroda otulona ........ 2.5.1.2 Spawanie ukowe elektroda topliwa w osonie gazowej (oboje tnej lub aktywnej) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1.3 Spawanie ukiem krytym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1.4 Spawanie ukowe drutem elektrodowym proszkowym 2.5.1.5 Spawanie ukowe elektroda wolframowa .......... 2.5.1.6 Spawanie elektroz uz lowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1.7 Spawanie gazowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1.8 Spawanie laserowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1.9 Spawanie plazmowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1.10 ukowe przypawanie koko

10

ci Spis tres

2.6

2.7

2.8

2.9

2.5.2 Plan spawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w elemento w do spawania . . . . . . . . . . . . . 2.5.3 Przygotowanie brzego 2.5.4 Pozycje spawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.5 Materiay dodatkowe do spawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.6 Technika spawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bka cieplna po spawaniu . . . . . . . . 2.5.7 Wste pne podgrzewanie i obro c poa spawanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.8 Wadliwos czen 2.5.9 Napre zenia i odksztacenia spawalnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zalecenia ksztatowania spoin w za czach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ciowe poa .................. 2.6.1 Ksztatowanie wytrzymaos czen 2.6.2 Ksztatowanie technologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.3 Zagadnienia ekonomiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos c spoin i poa ................................... Nos czen .............. 2.7.1 Zaoz czen enia i zasady obliczania spoin i poa nos c obliczeniowa spoin czoowych o penym 2.7.1.1 Nos przetopie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos c obliczeniowa spoin pachwinowych . . . . . . . . . . 2.7.1.2 Nos nos c obliczeniowa spoin czoowych o niepenym 2.7.1.3 Nos przetopie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos c obliczeniowa spoin pachwinowych obwodowych 2.7.1.4 Nos nos c obliczeniowa spoin otworowych . . . . . . . . . . . . 2.7.1.5 Nos 2.7.2 Charakterystyki sia wyduz enie spoin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.3 Poa czenia zakadkowe obcia z one osiowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.3.1 Poa czenia zakadkowe ze spoinami pachwinowymi poduz nymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.3.2 Poa czenia zakadkowe ze spoinami pachwinowymi poprzecznymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.3.3 Poa czenia zakadkowe ze spoinami pachwinowymi poprzecznymi i poduz nymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.4 Poa czenia zakadkowe dugie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ze spoinami pachwinowymi . . 2.7.5 Wymiarowanie zoz czen onych poa 2.7.6 Ksztatowniki mocowane jednym ramieniem . . . . . . . . . . . . . . . . ek . . . . . . . . . . . . 2.7.7 Poa czenia doczoowe do nieusztywnionych po 2.7.8 Poa czenia rur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.9 Poa czenia ze spoinami czoowymi i pachwinowymi . . . . . . . . . . . 2.7.10 Poa czenia hybrydowe (mieszane) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lania nos nos ci poa spawanych . . . . . . . . 2.7.11 Inne metody okres czen i elemento w spawanych . . Wpyw spawania na zachowanie sie poa czen 2.8.1 Napre zenia spawalnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.8.2 Przestrzenny stan napre zenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.8.3 Strefa wpywu ciepa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ci poa spawanych . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymagania stawiane jakos czen 2.9.1 Klasa wykonania konstrukcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

78 78 79 79 82 85 85 89 93 93 99 100 102 102 103 104 106 107 107 107 109 109 110 112 113 114 121 123 124 125 126 126 129 129 131 132 132 132

ci Spis tres

11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 134 135 136 136 141 157 159 159 159 159 161 167 168 169 170 172 173 173 173 180 180 181 181 181 182 182 182 183 184 184 191 192 194 195 196 196 196 196 197 199 199

nie spawania konstrukcji 2.9.2 Wymagania odnos ci prac spawalniczych . . . . . 2.9.3 Kontrola jakos poa spawanych . . . . . 2.9.4 Metody badan czen poa spawanych . . . . . . . 2.10 Przykady obliczen czen 2.10.1 Poa czenia ze spoinami czoowymi . . . . . . 2.10.2 Poa czenia ze spoinami pachwinowymi . . . miennictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pis

3 Poa czenia na a czniki mechaniczne (Jan aguna) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1 Wste p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2 Podstawowy asortyment a czniko lne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1 Informacje ogo ruby, nakre 3.2.2 S tki i podkadki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3 Nity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.4 Sworznie i zawleczki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ruby z iniekcja 3.2.5 S ..................................... ruby i sworznie z trzpieniem zrywanym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.6 S 3.2.7 Nakre tki napinaja ce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ciwos ci a w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3 Was czniko lne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1 Informacje ogo ciwos ci s rub i nakre 3.3.2 Was tek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ciwos ci nito w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.3 Was ciwos ci sworzni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.4 Was ciwos ci sworzni dwustronnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.5 Was ciwos ci s rub z iniekcja 3.3.6 Was ............................ ciwos ci podkadek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.7 Was ci i odbio r a w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.8 Kontrola jakos czniko w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4 Osadzanie a czniko w przejs ciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.1 Wykonywanie otworo rub w poa 3.4.2 Osadzanie s czeniach niespre zanych i sworzni . . . . . . . rub w poa 3.4.3 Osadzanie s czeniach spre zanych . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.3.1 Metody dokre cania srub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.3.2 Metoda kontrolowanego momentu dokre cania . . . . . . . . 3.4.3.3 Zmodyfikowane metody spre zania wedug PN-EN 1993-1-8/ Ap2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.3.4 Metoda kombinowana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rednich wskaz w napie niko 3.4.3.5 Metoda bezpos cia . . . . . . . . . 3.4.3.6 Metoda HRC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.3.7 Metoda napinania siownikami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rub z iniekcja 3.4.4 Osadzanie s .............................. w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.5 Osadzanie nito 3.4.6 Kontrola osadzania srub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i kryteria oceny ich nos nos ci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5 Rodzaje poa czen lne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5.1 Informacje ogo

12

ci Spis tres

s rubowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5.2 Kategorie poa czen nos c pojedynczych w w poa 3.6 Nos srub i nito czeniach . . . . . . . . . . . . . . . . nos c obliczeniowa s ruby na s cinanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.1 Nos nos c obliczeniowa nitu na 3.6.2 Nos scinanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.3 Nosnosc obliczeniowa sruby na rozerwanie trzpienia . . . . . . . . . . nos c obliczeniowa nitu na rozerwanie trzpienia . . . . . . . . . . . 3.6.4 Nos nos c obliczeniowa trzpienia s ruby na jednoczesne s cinanie 3.6.5 Nos i rozcia ganie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos c na przecia 3.6.6 Nos gnie cie ba a cznika przez blache .......... c siy spre 3.6.7 Obliczeniowa wartos zenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos ci obliczeniowych s rub . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.8 Zestawienie nos 3.7 Poa czenia zakadkowe typu dociskowego kategorii A . . . . . . . . . . . . . . lne i kryteria obliczeniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.7.1 Informacje ogo w w poa 3.7.2 Rozkad si i rozmieszczanie a czniko czeniach . . . . . . . . nos c na docisk do scianki otworu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.7.3 Nos nos c przekroju osabionego otworami . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.7.4 Nos nos c na rozerwanie blokowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.7.5 Nos rodu siy prostopadego do paszczyzny styku na 3.7.6 Wpyw mimos nos c poa nos czenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nie styku . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.7.7 Poa czenia zaginane w paszczyz 3.7.8 Poa czenia nominalnie przegubowe belek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.8 Poa czenia na sworznie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.8.1 Kryteria obliczeniowe sworzni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ci a 3.8.2 Wymiarowanie cze s czonych sworzniami . . . . . . . . . . . . . . . . w ste ..................... 3.8.3 Poa czenia sworzniowe pre to zen rubowe cierne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.9 Poa czenia s i kryteria obliczeniowe . . . . . . . . . . . . . 3.9.1 Charakterystyka poa czen 3.9.2 Charakterystyka powierzchni styku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos c obliczeniowa na pos lizg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.9.3 Nos nos c na jednoczesne 3.9.4 Nos scinanie i rozcia ganie . . . . . . . . . . . . . . nos c przekroju elemento w a 3.9.5 Nos czonych . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos c poa hybrydowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.9.6 Nos czen ruby z iniekcja 3.10 Poa czenia na s ................................ lne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.10.1 Informacje ogo nos c obliczeniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.10.2 Nos 3.11 Poa czenia doczoowe rozcia gane kategorii D i E . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.11.1 Zasady ksztatowania i kryteria obliczeniowe . . . . . . . . . . . . . . . . nos c doczoowych kro c co w rozcia 3.11.2 Nos ganych . . . . . . . . . . . . . . . 3.11.3 Rozkad si wewne trznych w poa czeniach zoz onych . . . . . . . . . . wedug PN-90/B-03200 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.11.4 Metoda obliczen metoda 3.11.5 Obliczanie poa czen skadnikowa .................. sztywnych uproszczona 3.11.6 Projektowanie poa czen metoda skadnikowa cianek powok w stanie liniowo-spre 3.12 Poa czenia konierzowe s zystym . . . .

200 203 203 204 204 204 204 205 205 205 206 206 208 213 215 217 218 220 222 230 230 231 233 235 235 237 237 238 238 239 239 239 239 240 240 241 252 258 259 262 264

ci Spis tres

13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264 266 266 267 271 289 293 293 298 298 300 311 313 315 318 318 320 327 331 338 340 342 342 350 366 371 371 375 375 377 379 381 382 385 386 387 388 390 397 398 401 413

lne . . . . . . . . . . . . . . . 3.12.1 Informacje ogo 3.12.2 Styk teowy w stanie liniowo-spre zystym 3.12.3 Styk ka towy niespre zany . . . . . . . . . . 3.12.4 Styk ka towy spre zany . . . . . . . . . . . . . .................... 3.13 Przykady obliczen miennictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pis

w maej grubos ci (Jan Bro dka, Jan aguna) 4 Poa czenia elemento lne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1 Informacje ogo 4.2 Poa czenia spawane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1 Zagadnienia ogo 4.2.2 Poa czenia ze spoinami czoowymi i pachwinowymi . 4.2.3 Poa czenia ze spoinami punktowymi . . . . . . . . . . . . 4.2.4 Poa czenia ze spoinami otworowymi . . . . . . . . . . . . 4.3 Poa czenia zgrzewane punktowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4 Poa czenia na a czniki mechaniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . lne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1 Zagadnienia ogo ruby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.2 Poa czenia na s 4.4.3 Poa czenia na wkre ty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.4 Poa czenia na gwoz 4.4.5 Poa czenia na nity jednostronne . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.6 Poa czenia klejone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.7 Poa czenia specjalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wiadczalne a w mechanicznych . . . . . . . 4.5 Badania dos czniko .............................. 4.6 Przykady obliczen miennictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pis

dka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 We zy podatne (Jan Bro 5.1 Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wiadczalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2 Podstawy dos lne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1 Informacje ogo rodniku rygla . . . . . . . . . . . 5.2.2 We zy z jednostronna przykadka na s 5.2.3 We zy z dwustronnymi przykadkami na srodniku rygla . . . . . . . . . w na stopkach rygla 5.2.4 We zy z jednostronnymi nakadkami z ka towniko rodniku rygla . . . . . . . . . . . . 5.2.5 We zy ze stolikiem i przykadka na s 5.2.6 We zy z czoowa blacha gowicowa ....................... 5.2.7 We zy z czoowymi blachami wpuszczonymi . . . . . . . . . . . . . . . . w teowych na stopkach rygla . . . . . 5.2.8 We zy z nakadkami z odcinko 5.2.9 We zy z czoowymi blachami wystaja cymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . w . . . . . . . . . . 5.2.10 We zy rygli ze supami z zamknie tych ksztatowniko nos ci, spawane z dwuteowniko w amerykan skich 5.2.11 We zy o duz ej nos wiadczen ................ 5.2.12 Inne zagadnienia wynikaja ce z dos 5.3 Metody prognozowania charakterystyk M-u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4 Klasyfikacja we zo

14

ci Spis tres

c momentu-obrotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5 Zalez nos 5.5.1 Funkcje wielomianowe, opracowane przez Fryea i Morrisa [5.136] 5.5.2 Funkcje pote gowe, opracowane przez Anga i Morrisa [5.145] . . . . 5.5.3 Funkcje dwuodcinkowe opracowane przez Kozowskiego [5.18] . . owe dane prognozowania krzywych M-u . . . . . . . . . . . . 5.5.4 Szczego ................................... 5.5.5 Przykady obliczen stwo we w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6 Bezpieczen zo c do obrotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.7 Zdolnos w w konstrukcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8 Zachowanie sie we zo miennictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pis w zamknie dka, Ireneusz Ligocki) . . . . . . . . 6 We zy z ksztatowniko tych (Jan Bro 6.1 Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w spawanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2 Ksztatowanie we zo 6.2.1 We zy standardowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1.1 We zy kratownic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1.2 We zy belek bezprzeka tniowych i ram . . . . . . . . . . . . . . 6.2.2 We zy o technologicznym rozwia zaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . s rubowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3 Ksztatowanie poa czen 6.3.1 Ukady paskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.2 Ukady przestrzenne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w do spawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4 Przygotowanie ksztatowniko 6.5 a czniki mechaniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos c we w spawanych o standardowych ksztatach wedug PN-EN 6.6 Nos zo 1993-1-8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos ci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.1 Modele oceny nos 6.6.2 Spawane we zy pre tow z rur okra gych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w prosto6.6.3 Spawane we zy mie dzy pre tami o pasach z ksztatowniko w skratowania z ksztatowniko w okra ka tnych i pre to gych lub prostoka tnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................... 6.6.3.1 We zy bez wzmocnien 6.6.3.2 We zy ze wzmocnieniami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w a skratowaniami 6.6.4 Spawane we zy mie dzy pasami z dwuteowniko w zamknie z ksztatowniko tych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w a skratowaniami 6.6.5 Spawane we zy mie dzy pasami z ceowniko w zamknie z ksztatowniko tych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos c spawanych we w specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.7 Nos zo nos c spawanych we w standardowych wedug Wytycznych IIW . . . 6.8 Nos zo nos ci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8.1 Modele oceny nos w z rur okra 6.8.2 Spawane pre ty we zo gych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w 6.8.3 Spawane we zy mie dzy pre tami o pasach z ksztatowniko w skratowania z ksztatowniko w prostoka prostoka tnych i pre to tnych lub okra gych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

420 420 422 423 424 433 449 455 468 479 489 489 490 490 490 495 498 504 504 513 517 519 521 521 529

536 538 546 549 553 555 559 560 563

568

ci Spis tres

15

w a skratowaniami 6.8.4 Spawane we zy mie dzy pasami z dwuteowniko w zamknie z ksztatowniko tych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos c poa spawanych w we 6.9 Nos czen zach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nos c we w 6.10 Nos zo srubowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.10.1 Styki rur rozcia ganych na blachy czoowe . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.10.2 Styki zginane na blachy czoowe, a czone srubami zakadanymi jednostronnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w z ksztatowniko w zamknie 6.11 Wytwarzanie elemento tych . . . . . . . . . . . . . . we w i styko w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.12 Przykady obliczen zo miennictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pis dka) . . . . . . . . . . . . . 7 We zy kratownic (Jan Bro 7.1 Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2 We zy paskich kratownic dachowych . . . . 7.3 We zy przestrzennych kratownic dachowych 7.4 We zy ram kratowych . . . . . . . . . . . . . . . w . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.5 Obliczanie we zo .................. 7.6 Przykady obliczen miennictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pis .... .... .... ... .... .... .... .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

577 577 587 587 593 596 610 642 649 649 656 679 694 707 723 728 733

...................................... Skorowidz waz c niejszych poje

262

Poa czenia na a czniki mechaniczne

P w s rub przyjmuje sie c leff ro wna ci efektywnej leff, okregrupy szerego wartos sumie dugos lonej w odniesieniu do kaz ciwego szeregu s rub jako cze ci grupy s rub. s s dego was c blachy czoowej i jej cze c mie Wystaja ca poza pas cze s s dzy pasami belki sa modelowane jako ch oddzielnych zaste c co w teowych. Do wystaja ci blachy blachy czoowe dwo pczych kro cej cze s czoowej stosuje sie ex i mx zamiast e oraz m.

sztywnych uproszczona 3.11.6 Projektowanie poa czen metoda skadnikowa

b projektowania podany w [3.107], odnosi sie nominalnie Uproszczony sposo do poa czen nos ci speniaja sztywnych o penej lub niepenej nos cych warunki wedug PN-EN 1993-1-8/5.2.2.5 ciej stosowane [1.25], lub tez s traktowanych jako sztywne w praktyce inz ynierskiej. Te najcze projektowane wedug uproszczonej procedury obliczeniowej, przy poa czenia moga byc zaoz eniu odpowiednio grubych i usztywnionych blach czoowych. Nie ma przy tym potrzeby owego sprawdzania nos nos ci wszystkich skadniko w, co ma miejsce przy poa szczego czeniach c podatnych i jest niezbe dne w programach komputerowych. Jest jednak potrzebna znajomos : rozkadu si wewne trznych i przestrzeganie naste puja cych zasad ksztatowania poa czen . Usytuowanie, liczbe rednice ci s rub w strefie rozcia , s i klase wytrzymaos ganej ustala sie wedug rozdz. 3.11.1. . Grubos c blach czoowych tp w poa rubami klasy 10.9 czeniach sztywnych spre zanych s na podstawie katalogu [3.99] przy dwo ch szeregach moz srub na przyjmowac ruby oraz tp dwie s przylegaja cych do pasa rozcia ganego tp = 1,0d gdy w szeregu sa rych s ruby usytuowane sa = 1,25d gdy w szeregu sa cztery sruby. W poa czeniach w kto ch i czterech s rubach c blach przyjmuje sie tylko mie dzy pasami grubos tp = 1,5d przy dwo ruby klasy niz grubos ci w szeregu. W poa czeniach na s szej niz 10.9, moz na przyjmowac ci blach czoowych tp wyznaczone z wzoru (3.57), decyduja c sie na obniz enie sztywnos . W poa c blach czoowych poa czen czeniach obcia z onych wielokrotnie zmiennie grubos c wigni. Najmniejsza przyjmuje sie taka , aby w poa czeniu nie wyste powa efekt dz grubos

doczoowych pre w dwuteowych rozcia Rys. 3.95 Schematy poa czen to ganych osiowo

Poa czenia na a czniki mechaniczne

263

3
doczoowych cie Rys. 3.96 Schematy poa czen gien z blach

blachy czoowej zginanej jednokierunkowo c cu teowym moz wtedy na w kro na wyznaczyc podstawie wzoru (3.59) przy o=1,40. . Gatunek stali blach czoowych przyjmuje sie taki sam jak w elementach a czonych. . Za cza spawane blachy czoowej z pasem rozrodnikiem projektuje sie cia ganym i s na pena nos c przekroju. Grubos c dwustronnych spoin nos pachwinowych speniaja ca ten warunek wynosi 0,5t przy a czeniu stali S235 oraz 0,6t przy c pasa lub a czeniu stali S355 (gdzie t grubos rodnika. Na ogo nie stosuje sie s spoin pachwinowych grubszych niz 10 mm. Grubsze spoiny pachwinowe zaste puje sie spoinami czoowymi, lub spoiny pachwinowe uzupenia sie spoinami czoowymi z niepenym przetopem. ci c cu: Rys. 3.97 Oznaczenia odlegos srub w kro rub w poa Schematy i oznaczenia usytuowania s c spoiny pachwinowej, r a grubos w rozcia czeniach doczoowych pre to ganych osiowo wyokra promien glenia rubami w szeregu z dwoma lub czterema s pokazano na rys. 3.95 i rys. 3.96. nos c szeregu dwo ch s rub w poa c mniejsza Nos czeniu przyjmuje sie jako wartos z obliczeniowej nos ci s rub na rozcia nos ci blachy czoowej na zginanie wyznaczonych z wzoro w nos ganie i nos ci efektywnych okres lonych wedug tablicy 3.42. Przykadowo podanych w tablicy 3.40 dla dugos rub z usztywnieniem blach czoowych dwoma modelem poa czenia rozcia ganego na 8 s zebrami ciec krzyz c ce teowe z wedug rys. 3.96a jest kro zginana dwukierunkowo i 2 kro owy w z blacha c blach czoowych przyjmuje sie z blachami zginanymi w jednym kierunku. Grubos w tym przypadku tf = 1,25d.

264
ci efektywne blachy czoowej leff Tablica 3.42 Dugos
1)

Poa czenia na a czniki mechaniczne

rub Szereg s

ciec Kro

Numer szeregu

ciec wewne Kro trzny (w) ruby w styku na 4 lub na 2 s w szeregu 2) szeregi nr 1+2 lub nr 2 szeregi srub nr 1+2+3+i lub nr 2+3+i 5d 5d

ciec teowy Kro zewne trzny (z) w styku ruby w szeregu na 4 s

teowy Na zewna trz pasa (z ebra) krzyz owy krzyz owy Od wewna trz pasa (z ebra) teowy 2 1

2 sruby w szeregu 0,5bp ruby w szeregu 0,25bp 4s m m

3) 3)

0,25bp 0,5w2 + w3 0,5w2 + w3

5d 5d

0,5p +  m (2m + 0,625e) 3) 0,5p + m (2m+0,625e) 3) 2 m 4m 1,25e p 0,5p + 2m + 0,625e

5d

3
1)

rednim Przy zebrze pos Pomie dzy dwoma zebrami redniprzy Pos srodniku rodniku Skrajnyprzy s

krzyz owy dwuteowy teowy teowy

3 2 lub i 3 lub i i

c cach teowych leff 5d, przy braku brzegu przyje to e ! 1,5d, 2d ! m ! 1,3d, w1 ! 4d, w2 ! 2,5d, 6d ! p ! 3d, w kro warunki wedug tablicy 3.41, swobodnego e = 1,25m. W innych przypadkach nalez y sprawdzic 2)  wedug rys. 3.94, 3) rub), oraz e ! 1,5d, w2 ! 2,5d (w szeregu 4 gdy m 2d, n = min(e, 1,25m), e ! 1,5d (w szeregu 2 s srub) moz na FT,Rd(w) = 2Ft,Rd dla ci tp ! 1,25d, lub blach ze stali S355 o przyjmowac srub klasy 10.9 i blach ze stali S235 o grubos ci tp ! d. grubos redniego ze nos nos c nie mniejsza ci poa czenie zebra pos srodnikiem powinno miec niz wyznaczona dla dugos leff =  m (2m + 0,625e + 0,5p). Oznaczenia pokazano na rys. 3.97.

cianek powok w stanie liniowo3.12 Poa czenia konierzowe s -spre z ystym

lne 3.12.1 Informacje ogo
konierzowych elemento w o przekroju rurowym o maej Niniejsze informacje dotycza poa czen rej sztywnos c gie wyznaczana jako pytowa. nie, przy kto krzywiz tna scianki moz e byc cianek trzono w rurowych komino w wiez w wymagane W poa czeniach konierzowych s i maszto ci na zme ci i bezpieczen stwa przed odjest zapewnienie wytrzymaos czenie oraz szczelnos rubami i obliczane kre caniem sie nakre tek srub. Z tego powodu poa czenia te sa spre zane s zapewniony docisk stali do stali. Poa w stanie liniowo spre zystym. W styku powinien byc czenie c siy rozcia w powoce. Najcze ciej oblicza sie na najwie ksza wartos gaja cej, jaka moz pic s e wysta stosuje sie poa czenia ka towe z konierzami od strony zewne trznej w kominach i od strony w, pokazane na rys. 3.98. wewne trznej w trzonach wiez i maszto Na rysunku 3.99 pokazano ro zne rodzaje konierzy i ich poa czenia ze scianka powoki. Najcianki powoki z konierzem, zapobiegaja korzystniejszym sposobem poa czenia s cym jego nos c rozwarstwieniu, jest poa czenie dwoma spoinami pachwinowymi (rys. 3.99a i b). Nos osia ci w s ciance powoki. Konierze tych spoin powinna umoz gnie cie granicy plastycznos liwiac ze stykiem profilowanym (rys. 3.99b i d) maja ustalone pooz enie stref docisku i siy efektu

Poa czenia na a czniki mechaniczne

265

Rys. 3.98 Konierzowe styki ka towe walcowych powok zginanych lub rozcia ganych

Rys. 3.99 Przykady konierzy ka towych i ich poa czen z powoka

266

Poa czenia na a czniki mechaniczne

c zme wigni, co zapewnia im dobra dz wytrzymaos czeniowa . Rozkad si wewne trznych w zgi nanych poa czeniach konierzowych idealnych powok rurowych jest zro znicowany i nielic przyjmuje sie c konierzy m 1,5d niowy. Ze wzgle du na potrzebna sztywnos maa szerokos i e ! 1,5d. W poa czeniach rzeczywistych wyste puja nieuchronne zaburzenia rozkadu si, wywoane ci styko w konierzowych i napre odchykami paskos zeniami wasnymi po spawaniu i po spre zecianek powoki moz bardzo niu. Z tego powodu obliczeniowa ocena wyte zenia s ro znic e sie znacznie od stanu rzeczywistego, nawet przy zachowaniu dopuszczalnych tolerancji wykonania. z moz cia nawet Trzeba sie zatem liczyc lokalnego wysta pienia w sciance powoki napre zen liwos ci. na poziomie granicy plastycznos

3.12.2 Styk teowy w stanie liniowo-spre z ystym

nos ci kro c ca teowego moz lic jako jednoczesne osia nos ci Stan graniczny nos gnie cie nos na okres rub i przekroju blachy konierza wedug wzoru (3.64). Dugos c efektywna spre zystej s konierza przez analogie rodnikiem z tablicy 3.41 jak dla moz do styku blachy czoowej ze s na przyjmowac rub wewne ci wedug sztywnos ci pytowej ze wzoru s trznego szeregu. Wyznaczanie tej dugos uzasadnione w przypadkach konierzy a cianek. leff = 2m + d moz czonych do wiotkich s e byc c wspo czynnika efektu dz przyjmowana wedug wzoro w (3.53) i (3.54) wigni moz Wartos e byc jak dla stanu spre zysto-plastycznego.
Fp;Cd m 0; 5d leff tt2 ;r ;min fy 6gM 0 ,

(3.64)

gdzie:
Fp,Cd d c siy spre obliczeniowa wartos zenia wedug wzoru (3.11a), rednica s ruby. s

Pozostae oznaczenia jak we wzorze (3.53). nos c s rub w styku teowym sprawdza sie Nos z wzoru:
Ft Nwt leff tw swt;max 2b 2b Ff,Rd,

(3.65)

gdzie:
c s cianki, tw grubos czynnik efektu dz wigni z wzoru (3.54), b wspo ciance. swt,max najwie ksze obliczeniowe napre zenia rozcia gaja ce w s

3.12.3 Styk ka towy niespre z any

ci s cianki W styku ka towym siy w srubach wyznacza sie zwykle z pominie ciem wpywu sztywnos ci s cianki do sztywnos ci blachy konierza jest bardzo may powoki, poniewaz stosunek sztywnos w strefach wyste ci konierza. W styku ka i wpyw ten moz powania odchyek paskos toe zanikac c siy w s rubie przy schemacie rozkadu si, jak na rys. 3.83b, oblicza wym niespre zanym wartos sie ze wzoru:
Nwt mw e Ft e 0, Ft Nwt mw e e Ft;Rd ,

(3.66)

Nwt leff tw swt;max ,

 w zamknie We zy z ksztatowniko tych

489

w zamknie 6 We zy z ksztatowniko tych

6.1 Wprowadzenie
w o przekrojach zamknie Konstrukcje stalowe z ksztatowniko tych (rurowych) odro zniaja sie od w walcowanych na gora podobnych konstrukcji z ksztatowniko co o przekrojach otwartych tym, w) sa ze ich pre ty (np. kratownic, ram, supo wewna trz puste. Ta cecha powoduje ro znice w, a zwaszcza ich poa i we w odnosza ce sie do projektowania i ksztatowania elemento czen zo w ich wykonania. Wynikaja ciwos ci powoduja oraz sposobo ce z tego was powstanie licznych zalet ciowych i statecznos ciowych pre w i elemento w, ale ro wnoczes nie szereg wytrzymaos to ci, gdy poa w, panuja niedogodnos czenia i we zy projektuje sie wedug tradycyjnych pogla do cych w o przekrojach otwartych. podczas rutynowego stosowania ksztatowniko Ksztatownik zamknie ty wewna trz pusty powoduje nie tylko utrudnienia, zwia zane z wykonaniem z powodu braku bezpos redniego doste wniez poa czen pu od strony wewne trznej, ale ro ze to, w i ich wykonania uzyskuje sie podczas prostego ksztatowania we zo rozwia zania, charakteryc duz cia zuja ce sie dos podatnos . Wzorowanie sie na poa czeniach i we zach o geometrii a tradycyjnego ksztatowania prowadzi do tego, ze ich wykonanie jest nieekonomiczne ze wzgle du c i koszty robocizny. Z kolei podatnos c s cianek cylindrycznych rur o profilu na pracochonnos cianek pytowych rur o profilu prostoka dem wielu koowym oraz s tnym i kwadratowym bya zro ci podczas oceny nos nos ci we w. wa tpliwos zo wniez w (np. w stosunku do ka w) tradyRo du na wyz cene tych ksztatowniko towniko ze wzgle sza w oraz ich poa i we w byo zbyt mao opacalne, aby cyjne i rutynowe ksztatowanie elemento czen zo projektanto w do ich stosowania. Proste ksztatowanie we w dawao obniz w, zache cic zo koszto ke stwo konstrukcji, zwaszcza przy stosowaniu ksztatowniko w lecz rodzio obawy o bezpieczen zainteresowanie ksztatownikami o profilach zakwadratowych i prostoka tnych. Aby zwie kszyc niezawodnos c ich we w, czoowi producenci rur na s wiecie przeznaczali od mknie tych i poprawic zo do wyjas nienia okoo roku 1960 duz ce doprowadzic e fundusze na badania eksperymentalne, maja bezpiecznego ich stosowania w konstrukcjach budowlanych ro znego typu i przeznaczenia. w ksztatowniko w zamknie International Powstao stowarzyszenie producento tych CIDECT (Comite tude de la Construction Tubulaire), kto veloppment et lE re sfinansowao obszerne prace pour le De wiadczalne we w kratownic paskich, a takz ciowo kratownic przestrzennych i belek dos zo s e cze bezprzeka tniowych, a czonych za pomoca spawania. Zainteresowanie we zami ram byo znacznie dos wiadmniejsze, ale prace eksperymentalne nad takimi zagadnieniami trwaja . Wyniki badan rodko w naukowych, dotycza czalnych i teoretycznych uje to w licznych raportach wielu os cych w z rur o profilu koowym (jak np. [6.1] do [6.10]) lub rur o przekroju prostoka we zo tnym (jak np. w o przekroju [6.11] do [6.18]), a takz e z ich zastosowaniem, gdy pas wykonano z ksztatowniko owe wyniki badan eksperymentalnych i teoretycznych otwartym (jak np. [6.19] do [6.22]). Szczego byy przedstawiane na sympozjach, maja cych haso Tubular Structures. rej rozpatrzy Podsumowania tych licznych prac dokona J. Wardenier w dysertacji [6.23], w kto w z ksztatowniko w zamknie podstawowe zagadnienia obliczeniowe we zo tych i ich modele w i ich analiz. w nawia zaniu do przeprowadzonych eksperymento w prostoka W Polsce badania nad we zami kratownic i ram z ksztatowniko tnych byy prowadzone rodku Badawczo-Projektowym Konstrukcji Metalowych Mostostal (np. [6.24] w Centralnym Os do [6.37]) i w Politechnice Biaostockiej (np. [5.111], [5.165], [5.167], [5.187], [6.38]). w Wynikiem prac sfinansowanych przez CIDECT byo ustalenie zasad ksztatowania we zo nos ci. Zostay one przedstawione w publikacjach [6.39] do [6.44]. standardowych i oceny ich nos nos ci zostay uje Te zasady i ocena nos te w rozdz. 7 PN-EN 1993-1-8 [1.25].

490

w zamknie We zy z ksztatowniko tych

w o przekrojach zamknie Zagadnienia stosowania ksztatowniko tych w tym przede wszystkim i we w, stay sie projektowania i obliczania poa czen zo przedmiotem kilku opracowan monograficznych, krajowych [5.168], [6.45] do [6.48] i zagranicznych (np. [6.49] do [6.52]). Na lna rej przedstawiono to eksperymentalne oraz szczego uwage zasuguje monografia [6.51], w kto miennictwa s wiatowego. bardzo bogaty wykaz pis

w spawanych 6.2 Ksztatowanie we zo

6.2.1 We zy standardowe
6.2.1.1 We zy kratownic

w zamknie Standardowe we zy kratownic paskich, spawane z ksztatowniko tych o przekroju w, przedstawiokoowym, kwadratowym i prostoka tnym ksztatuje sie zwykle jako ukady pre to nien , geometrie w okres la nych na rys. 6.1. Maja c na uwadze prostote dalszych objas tych we zo obcia sie symbolami literowymi, wskazanymi na tym rysunku. Pre ty sa na ogo z one przyoz onymi ci moga s ciskanie lub rozcia osiowo siami poduz powodowac ganie. W zalez nymi. Ich wartos ci od rozmieszczenia krzyz w lub krzyz w i supko w w kratownicy zwroty si poduz nos ulco ulco nych takie, aby we wnowadze. Przyjmuje sie powinny byc ze pozostawa w ro wie c, ze w obu pre tach cie z wyja skratowania ich znaki sa ro zne (oczywis tkiem we za typu X).

w kratownic paskich Rys. 6.1 Rodzaje we zo

nione rozwia Unowoczes zania konstrukcyjno-geometryczne, dogodne do prostego, technologiczw nego wykonania przedstawiono na rys. 6.2 do rys. 6.4 przy zastosowaniu ksztatowniko ciankach paskich lub walcowych. Te przykady, kto re pokazano przy wykonaniu zamknie tych o s zaprojektowane ro wniez wczas z rur kwadratowych, moga byc gych i odwrotnie. Wo z rur okra w i pre w skratowania maja tylko wzajemne styki paso to inne, niz , pokazano, linie przenikania sie

 w zamknie We zy z ksztatowniko tych

491

wniosek, a wie c maja tez geometrie spoin. Z rysunku 6.4 atwo wycia gna c ze zastosowanie inna rni tak proste, jak rur o przekroju koowym nie jest przy skadaniu elementu kratowego w wytwo w okra jego wykonanie z rur kwadratowych (prostoka tnych). Ksztat walcowy ksztatowniko gych co w pre w skratowania do podczas ich stykowania w we zach wymaga dostosowania kon to przestrzennych krzywych przenikania sie , powstaja cych w takich geometrycznych ukadach. co w pre w skratowania, jak tez Rozwia zania dogodne do prostego ksztatowania kon to do atwego rodo w e, kto re moga ukadania spoin zwykle wymagaja stosowania w we zach mimos byc

w prostoka Rys. 6.2 We zy typu Y i K z zamknie tych ksztatowniko tnych

w prostoka Rys. 6.3 We zy typu T, N i KT z zamknie tych ksztatowniko tnych

Projektowanie i obliczanie pocze i wzw konstrukcji stalowych tom 1

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment penej wersji caej publikacji.

Aby przeczyta ten tytu w penej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja moe by kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez Wydawnictwo PWT. Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawartoci publikacji bez pisemnej zgody Wydawnictwa PWT - wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania si jej odsprzeday.

Pena wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym

http://witmir.pl