You are on page 1of 70

Zoitsa Mitreva Veritsa Costova Iana Mihailova

LIMBA SHI CULTURA A ARMNJLOR


TI CLASA III nau anj educatsii primar

Scopia, anlu 2011

Izdava~: MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA ul. Mito Haxivasilev Jasmin, bb - Skopje

Retsenzents:

Vasil Nicolov Stavre Shoche Biliana Filipovsca :

. 22-4761/1 07.09.2010

: ,

CIP K . , 373.3.016:811.135.1(075.2) MITREVA, Zoitsa Limba shi cultura a armnjlor ti clasa III : nau anj educatsii primar / Zoitsa Mitreva, Veritsa Costova, Iana Mihailova. - : , 2010. - 68 . : . ; 30 ISBN 978-608-226-186-7 1. Costova, Vertisa [] 2. Mihilova, Iana [] COBISS.MK-ID 84321290


  ,,,                      N            

UNIT 1 S-N GHINUIM! / S-N ALSM SNTATEA! Scularlu: li nveats literili: a, b, c, (ci, ce, chi, che); dghivseashti shi ngrpseashti zboar cu literili: a, b, c, (ci, ce, chi, che); achicseashti salutrli tu situatsii formali shi niformali; XOLVHDVKWL IRUPL WL JKLQXHDUL VKL DOmVDUL VmQmWDWL 14-17 UNIT 2 S-N CNUSHTEM

Scularlu: li nveats literili: d, e, f, g (dz, gi, ge, ghi, ghe); dghivseashti shi ngripseashti zboar cu literili: d, e, f, g (dz, gi, ge, ghi, ghe); DFKLFmVHDVKWL SUH]HQWDUHD DODQWXL poati s-prezentadz singur shi alt persoan; DGDUm VKFXUWL GHVFULSWVLL D SHUVRDQLORU 18-21

UNIT 3

TI MULTS ANJI!

Scularlu : OL mQYHDWVm OLWHULOL K L M N m GJKLYmVHDVKWL VKL mQJULSVHDVKWL ]ERDUm FX OLWHULOL K L M N m achicseashti urr ti diferiti srbtori; poati s-uar diferiti srbtori; mQYWVm YRFDEXODU OLJDW FX VmUEmWRUL 22-25

REVIZII - I

UNIT 4

LUMEA TU COLORI

Scularlu : OL mQYWVm OLWHULOL O OM P Q QM dghivseashti shi ngrpseashti zboar cu literili: l, lj, m, n, nj; OL mQYWVm QXPLUOL GL XQm SmQm WX \LQJKLWV mQYWVm YRFDEXODU OLJDW FX FRORULOLEXHLOLKURPL 28-31

UNIT 5

IU EASTI, IU S-AFL?!

Scularlu : OL mQYWVm OLWHULOL R S U  V  W WV dghivseashti shi ngrpseashti zboar cu literili: o, p, r, s, t, ts; poati s-caft/s-da informatsii; VDQWUHDEm WL YmUm ORFDOLWDWL 32-35

UNIT 6

TSI S-ADRM AZ?

Scularlu: OL mQYWVm OLWHULOL X Y Z [ \ ] GJKLYmVHDVKWL VKL mQJUmSVHDVKWL ]ERDUm FX OLWHULOL X Y Z [ \ z; poati s-spun tsi adar tu chirolu liber; VmQJUmSVHDVFm PHVDML GLIHULWL 36-39

REVIZII - II

DIMNDAREA PRINTEASC Printeasca dimndari N sprigiur cu foc mari, Frats di mum shi di-un tat Noi Armnji di eta toat. Di sum plocili di murmints Strig-a noshts bunj prints: Blstem mari s-aib-n cas Cari di limba-a lui s-alas. Cari shi-alas limba-a lui S-lu-ard pira-a focului, S s-dirin yiu pri loc S-lji si frig limba-n foc. El n vatr-lji printeasc Fumealjea s-nu-shi hrseasc, Di fumelji crunji s-nu bashi Nat n leagn s nu-nfashi. Cari fudzi di-a lui mum Shi di printeasca-lji num, Fug-lji doara-a Domnului Shi dultseamea-a somnului! Constantin Belemace (1844-1932)

Aa Cc Ff ,L Ll Oo Rr 8X ;[
8

Dd Gg -M Mm Pp Ss 9Y <\

Bb Ee Hh .N Nn Qq Tt :Z =]

Reguli ti ngrpseari/dghivseari cu literili armneshts

FL  FH  FKL FKH JL  JH  JKL JKH

OM QM WV VK \LH LDRXYRFDO G]

ndau egzampli cu combinatsii di literi armneshts:


Mini am crtsm Aesti dzmOL HVFX DFDVm Ana ari minghiXVKL ngrpsescu cu cundilj Toma \LPQm SL XQ FLFLRU Paranuma lji easti GheorghiHY 0DPD DQFXSmUm giXOGDQL NjHOX HDVWL QMLF %mKceOX HDVWL VLPLQDW 3DSOX IUmPVL chelchi 0DWVD PmFm shRDULWV GeSHD HDVWL PDUL
9

S-nchisim
I. Aesti zboar armneshts tuts li shtim:

aeroplan

banan

compiuter

autobus

televizor

robot

ananas

crivati

purdicalji

balon

tetrad

top

II. Spuni cari fraz cu cari cadur corespondeadz:


 $HVWm HDVWL PDVm D

E

 $WVHO RELHFWX HDVWL WHDWUX

F G

 ,R DP VWLOR

 )UDWLOL D PHX mQJUmSVHDVKWL

H I

 'JKLYmVHVFX OHFWLUm

 7DWL DQFXSmUm GXPDWL


10

, $X DSDQG
$ 6KWLL DUPmQ % =EXUmVKWVm & $FKLFmVHV

mVHD WL FD m

QWULEmUL
HVFX WVLYD

HDVKWL" DUPmQHDVKWL" VKWL" L"

 1X DFKLFmV

KWVm DUPmQHD

' 'HVL ]EXUm

VKWVm DOWL OLPE

 =EXUmVFX Q LKHDP DUPmQHDVKWL  'D ]EXUmV FX VKL IUDQWVX]HDVKWL   'D VKWLX D UPmQHDVKWL

,,

mQHD P U D P m U X E ] $LGL Vm


" "

VKWL
VKL ERU

7VL HDVWL DHVWm

$HVWm HDVWL X

D 7VL HDVWL DWVH 'HVL DHVWm HD

$WVHD HDVWL X

VWL FDUHFOm" QGLOMOX"

DVWL 'D FDUHFOm H DUHFOm F WL V D H X Q  X 1 VWL 'D D PHX HD PHX 1X QX HDVWL D

$ WmX HDVWL FX

,,, 6SXQL VKWLQL mQGDX ]ERDUm VKL IUD]L DUPmQHVKWVm


11

ae i l t l u c s A . IV : achicseshts
apandsea dishclidi dghivsea

ni des u p s i h s r a sti zbo


ntreab bag completeadz

i li

ngrpsea ascult spuni

V. Ascult li aesti frazi sh i spuni desi achicseshts li :


Scoal ti m Dishclidi-u c Disf-u tetra proast! Shedz mpa di! tea! u!

artea!

nclidi-u car Discuteadz

da!

co sotslu a ta

9, $JLXFDG]Ym FX ]ERDUmOL VKL IUD]LOL GL PD mQVXV GDVFDOD YD VmVSXQm XQ ]ERU LFm IUD]m D VFXODUOML OLSVHDVKWL VX EDJm SL DUDGm
12

ABETSEDA

ARMNEASC

Literi mri, literi njits, voi mi ftsets, mini s-v nvets. Abetseda armneasc tuts s-n hrseasc, ca cu ea noi cftm zboarali pi carti s-li bgm. Ghrama a noastr easti mushat di multu chiro avigljat, s-chear, noi nu dm ashi prosuplu va n-aspilm. Grailu armanescu nu cheari atsea di Dumidz easti dari, nica dit soarti ca zghic di moarti. Zoitsa Mitreva
13

1S-N GHINUIM! / S-N ALSM SNTATEA!


, 0XWUHD DVFXOWm UHSHWHDG]m  6DOXW 3HWDU &XP HVKWVm"  *KLQL HVFX +DULVWR 7LQL FXP HVKWVm"  6KPLQL HVFX JKLQL

- Bun V dzu doamn GDVFDOm  %XQm G]Xm 0LKDOL  &XP KLWV GRDPQD GDVFDOm"  *KLQL +DULVWR 7LQL FXP HVKWVm"  0XOWX KmULRV

- Bun V dimneats doamne GLUHFWRU  %XQm VDYHWV GRDPQm 0LVKD &XP KLWV"  1X SDUD PL GXFKHVFX PXOWX JKLQL

 *KLQL YLQLW VFXODUOML D PHL &XP KLWV"  *KLQL 9m DmP GDVFDOm 1D KmUVLP FD YD YLGHP  +DUDXD HDVWL VKL D PHD ,, *KLQXHD WL FX VRWVOX D WmX
14

,,, *KLQXHDO GLUHFWRUOX WX VFXOLD D WD

!
%XQm GLPQHDWVm %XQm G]Xm %XQm VHDUm *KLQL YLQLW *KLQL 9m DmP $UPmQHWV FX VmQmWDWL $UPmQHWV JKLQL

UNIT 1
$GLR 2DUm EXQm &DOL EXQm 9LGHDUL EXQm 1RDSWL EXQm 6RPQX GXOWVL 1RDSWL EXQm DSLULWm FDPD EXQm

 %XQm GLPQHDWVD PDPm %XQm GLPQHDWVm &XP GXUQMLVK" 0L GLVFXUPDL PXOWX JKLQL  %XQm VHDUm EDEm *KLQL YLQLVK FLRUOX D PHX ,X HDVWL SDSX" (O HDVWL WX XERU

 %XQm G]Xm %XQm VDL PXVKDWD D PHD &XP HVKWVm" *KLQL +DULVWR  1RDSWL EXQm PDPm 6RPQX OLVKRU 1RDSWL EXQm DSLULWm FDPD EXQm

,9 *KLQXHDUL WX VLWXDWVLL IRUPDOm 7LUD &XODFK 7LUD &XODFK 7LUD *KLQL YLQLW GRDPQH *KLQL 9m DDL GRDPQH 7LUD 8UVLWV SL XQ FDIp 0L DJXQMXVHVFX 9LGHDUL EXQm &DOL EXQm

9 $OmVmWV VmQmWDWHD FX IUDWLOL D WmX


15

UNIT 1

S-u nvitsm abetseda armneasc


A a, B b, C c, (Ci ci, Ce ce, Chi chi, Che che)

aru

bibliotec

cal

chicut

chelchi

cicior

cireashi

rachet

cupanji

cetc

vulchi

porcu

, 7X WHWUDGm mQJUmSVHD OL OLWHULOL $ D % E & F &L FL &H FH &KL FKL &KH FKH ,, QJUmSVHD FDUL OLWHUm LX OLSVHDVKWL VEDJm

m_imun

_i_ior

_ar_

_stur

III. Dghivsea shi ngrpsea tu tetrad:  1RL KLP Oa scXOLL  Coli s-dutsi la lucUX  0L aJXGLL SL PmQm
16

 0XOWX YRL VPmF PHaUL  6RUa a mea va bambRQL  0LQD DGXQm cheWVmUL

Di cultura a Armnjlor
BUN DZU
Cndu mi scol tahinima io spun: Bun dimneats shi a tutulor l or ghinets. Shi ti prndzu io dzcu: Bun dzu, bana s-v hib dultsi ca au. Shi pi ninga oar io v dzc: Bun va oar tu csb shi n hoar. Shi tu soni, cndu ntunearic shi dzua va s-chear, pots s-spunj bun V sear. Shi cndu n bgm noaptea, dztsem: Noapti bun sh-dada adavdzi: Apirit cama bun. Zoitsa Mitreva  7X SRH]LD DHVWm Dm OL IRUPLOL GL JKLQXHDUL  6SXQL FDUL IRUPm FmQGX VXOLVHDVKWL

NANI, NANI TU NNUSHI


-cntic popularNani, nani tu nnushi, s-yin somnul di la ushi, VOX DFDWVm FLRUOX GL JXVKL s-lu aruc tu srmnushi, srmnushea atsea di asimi, cu iorganea atsea di sirm, VmQM GRDUPm FLRUOX s-l leagn cu ciciorlu, ta s-nj creasc mari sh-gros, s-nj si fac sntos.

 $HVWX FmQWLF OX FmQWD GDGLOL VKL EDELOL D QMLWVORU WD VGRDUPm FDPD DJKRQMHD  QYHDWVmO VKWLQL DHVWX FmQWLF

&+($75$ 6)51'=, +(5/8 678&+($6+7, )80($/-($ 31 ($67, 1-,& 635;($6+7,

Io nvitsai: - literili: a, b, c, (ci,ce,chi,che,) - salutrli formali shi niformali - ghinueari shi alsari sntati

17

S-N CNUSHTEM
, $VFXOWm GJKLYmVHD mQWUHDEm  &DUL HDVWL QXPD D WD"  1XPD D PHD HDVWL 3LKD  $ SDUDQXPD"  3DUDQXPD QML HDVWL 7DVKFRYD  'L FDUL IDPLOLL HVKWVm"  'L IDPLOLD 'LQDFLD

)UD]L WL FmQXVKWHDUL Aest doamn easti Voi s-V cnoscu cu 0L KmUVHVFX Fm Qm FmQXVFXP +DUDXD HDVWL VKL D PHD ,, 'JKLYmVHDO GLDORJOX VKL mQJUmSVHDO WX WHWUDGm $QD 'HLDQ $QD 'HLDQ $QD 'HLDQ 0LKDHOD 6DOXW 'HLDQ &XP HVKWVm" 6DOXW $QD *KLQL HVFX 7LQL FXP HVKWVm" 6KPLQL HVFX JKLQL 'HLDQ FmWV DQM DL" 0LQL DP QDX DQM $ WLQL" 6KPLQL DP QDX DQM 0LKDHOD WLQL FmWV DQM DL" $]m XPSOX G]DWVL DQM

,,, QWUHDEmO VRWVOX SL QLQJD WLQL FXP OML HDVWL QXPD VKL FmWV DQM DUL

18

UNIT 2
,9 &XP VWL FmQRVKWVm FX QmX VRWV  %XQm G]Xm 6Ym FmQRVFX 0DULD HDVWL D PHD QDLPD EXQm VRDWVm  0L KmUVHVFX 0LQL HVFX &DOLRSL  0LUDFKL QMHDVWL WVL QD FmQXVFXP  0DULH GL LX HVKWVm WLQL"  0LQL HVFX GL 6KWLS  &DUL FODVm HVKWVm"  ,GJKHD FD WLQL FODVD WUHL $ WLQL GL LX HVKWVm"  0LQL HVFX GL %LWXOL

9 'JKLYmVHDO GLDORJOX VKL Gm GHVFULSWVLL D VRWVOXL D WmX  9LQL QDXD GDVFDOm  'HVL X YLG]XVK"  'D X YLG]XL (DVWL DQDOWm FX OXQG]m SHUL EORQGm  'HVL HDVWL WLQLUm"  (DVWL SL LOLFKLL GL PHVL

9, $VFXOWmX GDVFDOD VKL DGDUm FRPSDUDWVLL FX VLWXDWVLD GL PD mQVXV 'LUHFWRUOX 'DVFDOD 'LUHFWRUOX Dascala: 'LUHFWRUOX 6KWHULRYD %XQm 9m G]Xm 0LQL HVFX QmXOX GLUHFWRU 1ML HDVWL WLQMLL WVL 9m FmQXVFXL GQH GLUHFWRU 7LQMLHD HDVWL VKL D PHD Dats nji izini s-V u prezentedz colega a mea, d-na 6KWHULRYD GDVFDOD SL PDWHULD GL LVWRULL %XQm 9m G]Xm QMSDUL JKLQL Fm 9m FmQXVFXL &X PDUL WLQMLL GRDPQH GLUHFWRU
19

UNIT 2

S-u nvitsm abetseda armneasc


Dd, Ee, Ff, Gg (Dz dz, Gi gi, Ge ge, Ghi ghi, Ghe ghe)

dints

tur

gortsu

nel

dzeadit

ghel

ghiurdani

gioni

, 7X WHWUDGm mQJUmSVHD OL OLWHULOL 'G (H )I *J '] G] *L JL *H JH *KL JKL *KH JKH ,, 6XP FDGXUOX FRPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL WD VDLEm ORJKLFm VKL XOLVHD OL WX H[HUFLWVLL

_umat

ver_ _u

_u_uleani

a_randz

,,, Bag li zboarli pi arad ta-s aib loghic


 fXVWDQL ,R DP  VKHDGL gmUGLQm 3DSOX WX  OD 0DPD FKLUR DgiXPVL  GhiQL GRDPQH YLQLW  QML $]m FDdur deadLUm
20

Di cultura a Armnjlor
MUZ, CALAUZ
-cntic popularNji am n muz cari mi nveats sh-mi disgljeats shi nj ciuciur s-dzc din-gur: 2POX SRDWL VOL IDFm WRDWL

LUPLU SHI OAIA


8Q OXS WXW PmVKFDW GL FmQM VEmJm VGLVFXUPm SL QLQJD DUmX $SURDSHD GL HO YLG]X XQm RDL VKL X SOmFmUVL VOML DGXFm QLKHDP DSm WL EHDUL - Cu mari harau voi s-ts agiut lji apandsi oaia, - ma shi pi ninga atsea tsi eshts aht multu mshcat shi fr puteari, tini iara eshts lup, shi nji easti fric s-nu ts hib ma multu IRDPL GL FmW VHDWL

Tsi mindueshts:  7LWVL RDLD QX YUHD VOML GD DSm D OXSOXL"

0817, &8 0817, 18 6$'81 6276 &8 6276 6$'81

Io nvitsai:  OLWHULOL G H I J G]JLJHJKLJKH  FXP VPL SUH]HQWHG]  FXP VSUH]HQWHG] DOWX  GHVFULSWVLL D SHUVRDQLORU

21

TI MULTS ANJI!
, &XP VXUmP XQm VmUEmWRDUL"

 +mULRV DQOX 1mX 7LKL VKL VmQmWDWL - Haristo, sntati, tihi shi VXFWVHV VKL D WVHD WX 1mXOX $Q

- Ti mults anji Anlu Nu, d-ne Costa, V or multu sntati, irinji VKL ELULFKHWL

- Ti mults anji dzua di neashtiri, 'LQD  +DULVWR PXOWX WL XUmUOL

 +ULVWROX VIHDWVL  'HDOLKHD VIHDWVL  +mULRV &mUFLXQ

,, &X VRWVOML D WmL XUDG]Ym GLIHULWL VmUEmWRUL G]XD GL QHDVKWLUL $QOX 1mX &mUFLXQOX 3DVKWLOL QXPD
22

UNIT 3
&DUWL GL XUmUL Vruta Neli, Tu aestu Nu An... mash harau shi suctses! Ts oar soatsa a ta Maia! Hrios Anlu Nu! Crciunlu ti mults anji!

Yioryi: Marie, s-u decorm ela ti $QOX 1mX Maria: 7RUD VDGXF GHFRUDWVLOL Yioryi: Mutrea cti lampioni shi JKLUODQGL DUL WX WXWL FRORUL Maria: Da, Ela va-s hib PXVKDWm $XD VXP (Om 3DS &mUFLXQ YDQm EDJm KDUL

,,, 6SXQL FDUL XUDUL FX FDUL FDGXU FRUHVSRQGHDG]m

7L PXOWVD DQML $QOX 1mX +ULVWROX mQ\LH 'HDOLKHD mQ\LH +mULRDVm G]XD GL QHDVKWLUDL

IV. Tu tetrad ngrpsea un carti di urri ti sotslu/soatsa a ta ti XQm GL VmUEmWRUOL


23

UNIT 3

S-u nvitsm abetseda armneasc


Hh, Ii, Jj, Kk, (i+a,o,u+vocal)

hari

rid

jurnalistu

ccot

hiumnic

mn

jujunar

ornji

, 7X WHWUDGm mQJUmSVHD OL OLWHULOL +K ,L -M .N m LDRXvocal ,, 6XP FDGXUOX FRPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL WDVDLEm ORJKLFm VKL XOLVHD OL WX IUD]L

s_ati

p_t

c_nt_tor

ush_

III. Dghivsea li frazili shi ngrpsea li tu tetrad. Spuni shi alti zboar cu aesti literi: h, i, j, k,
 ,R YLG]XL hHOLFRSWHU  9DFD DUL GDX FRDUQi  0DPD WVQL QMLFOX WX PmQM  0LQL DP \LQJKLWV NLODWV
24

Di cultura a Armnjlor
DOILJI SOTS
SLUPLX mQM OX VSXQHD EDED D PHD 8Qm G]Xm VSULLPQD GRL VRWV SLW SmGXUL &DQGX GL QLQWL Om Vm VWLKLVL XQm XUVm 8QOX VRWV FDUL SURWD X YLG]X XUVD IXG]L VKL VDOLQm SL SRP $ODQWX FmQGX mOM VL DSUXFKH XUVD FDUD QX DYHD WVL VDGDUm VEmJm mPSDGL VKL VIHDWVL FD PRUWX 8UVD YLQL QLQJm HO VKL OX DUQMXG]HD PD DHVWX QX VGLGHD 8UVD IXG]L VKL OX DOmVm 'LSXVL sotslu dipi pom shi ahurhi s-ard: (HH VSXQLQM WVL WVm FLXFLXUm XUVD" QM G]mVL VQX QMDP OXFUX FX RP WVL WX ]RUL IXG]L VKL PLDODVm VLQJXU / 1 7ROVWRM

Apandsea:  7VL HDVWL PHVDMOX WX DHVWX SLUPLI"  'HVL JKLQL DGUm VRWVOX FDUL IXG]L VKL QXOM VSXVL DOmQWXL VIXJm VKHO"  7VL HDVWL WL WLQL VXWVDWD"

7, $/$786,/, /-,57$5, $5,  0$ 6+, 6,185, $5, 7, ,1,0$ 76, 9$ 0$6+ &/-85, ',6+&/,6, $5,

Io nvitsai:  OLWHULOL K L M N m  FXP VRU GLIHULWL VmUEmWRUL  YRFDEXODU OLJDW GL VmUEmWRUi

25

26

REVIZII - I
I. Adar corectsii a zboarlor di ma nghios:

celci _______ NDSWLQ BBBBBBB

FDUHNOmBBBBBBBBB FLDWUm BBBBBBBBBB III &RPSOHWHDG]m OL IUD]LOL FX ]ERDUmOL FLFLRU FULYDWL FKHOFKL DQDQDV bisiclet  ,R DP BBBBBBBBBBB  %DED VKL SDSOX GRUPX SL BBBBBBBBBBB  )UDWLOL D PHX VDJXGL SL BBBBBBBBBB  9RL VPmF BBBBBBBBBBB  'mQM DSm WX BBBBBBBBBBB

II $m OL ]ERDUmOL WX DHVWm ]ERDUmQFUXWVLOMHDWL FLRUOX EHDUL GDVFDO JRUWVX JKLQL ELOLJLFm cicior
G O R T S U H K F T D V R B C P I R A M < I I V F E S A T L C G I B C G A I I D C E A H R G O U I A L I C I R L O R L N Z C S J R I D I X D N L S R M D F V

IV $UGmSVHD OL IUD]LOL GL GLDORJOX WDVDLEm ORJKLFm  $ SDUDQXPD"  &XP WVmL HDVWL QXPD"  $ PHD QXPm HDVWL ,DQD  3DUDQXPD QML HDVWL 0LKD BBBBBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBBBBB

9 QJUmSVHD XQm FDUWL GL XUmUL WL ']XD GL QDVKWLUL D VRWVOXL D WmX __________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ __________________________________
27

LUMEA TU COLORI
COLORI (BUEI, HROMI)

l r i nj
murg
 &DWVL EXHDX HDVWL FXQGLOMOX" - Cundiljlu easti njirlu - Tini cari colori u vrei naima PXOWX" - Naima multu u voi aroshea

o r a

alb

- Aest FDOLL colori, easti PXVKDWm" - Nu, easti multu ancljis - Maca, s-u ancupru fanela cu dishclis FDOLL

, 'JKLYmVHDO GLDORJOX VKL mQJUmSVHDO WX WHWUDGm


Panci: 0DPD Panci: 0DPD Panci: Mam, iu easti a mea galbin FmPHDVKL" 7RUD YD WVX GDX /L YUHL VKL laili SDQWDORQL" Nu, va li portu murdzli $ WVL SDSXWVm YD VSRUWVm" Laili SDSXWVm YD QML OL EDJ

,, 'LVFXWHDG]m FX VRWVOX D WmX WL FRORULOL GLIHULWL


28

ga l

purdicalii

i h s

bi

I I L I F A C p ginghirlii im vear di b

lai
n

ilii

UNIT 4
180,5, ', 81 31 <,1*+,76

0 zero 4 patru 8 optu 12 dauspr 16 shaspr 20 yinghits

1 un 5 tsintsi 9 nau 13 treispr 17 shaptispr

2 dau 6 shasi 10 dzatsi 14 paspr 18 optuspr

3 trei 7 shapti 11 unspr 15 tsispr 19 nauspr

,,, 8Q VFXODU VSXQL QXPLUL GLIHULWL DOWX OL mQJUmSVHDVKWL SL WDEOm IV. Spuni cti persoani ic obiecti ari pi cadurlu di ma nghios shi GL FDUL FRORUL EXHDX VXQWX

9 6Qm DJLXFmP FX QXPLUOL


&D VFXODU mQJUmSVHDVKWL FmWL WVLQWVL QXPLUL GL XQ SmQm WX \LQJKLWV 'DVFDOD VSXQL numiri fr arad, shi cari scular prota va li ntsercljeadz a lui numiri, greashti $0,17$, 6KL DVKL PD DQFOR

9, 8OLVHD OL QXPLUOL WX IUD]L FD WX DHVWL HJ]HPSOL


 'DGD DUL doi FLRUL  +DOFLD DGXVL nau NLODWV GL SDWDWL  7X XERU DUL trei DPm[L  0LQL DP unspr GL DQM
29

UNIT 4

S-u nvitsm abetseda armneasc


L l, Lj lj, M m, N n, Nj nj

lilici

cali

ljepur

pulj

cundilj

mas

lamp

om

nior

cni

njel

cnj

, 7X WHWUDGm mQJUmSVHD OL OLWHULOL /O /M OM 0P 1Q 1M QM ,, &RPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL VXP FDGXUOL FX OLWHULOL WVL OLSVHVFX

_ingur

a_uri

gtu_ _i

_prtic

III. Agiucats un gioc cu literi:  3L OLWHUm SL OLWHUm  1

'HVL HDVWL QHO"

8Q VFXODU mQJUmSVHDVKWL XQ ]ERU SL FDUWL VKL X GD D GDVFDOmOMHL $ODQWVm sculari lipseashti s-l chiulueasc zborlu)
30

Di cultura a Armnjlor
AIDI S-MISURM Aidi s-misurm shi numiri s-cntm. Un, dau, trei ts dau tsi vrei, patru, tsintsi, shasi baba npoi armasi, shapti, optu , nau dada misur oau. Shi tu soni easti dzatsi gletslu easti multu aratsi, dzatsi shi dzatsi suntu yinghits io ahnti mshcturi anglits. Zoitsa Mitreva
QYHDWVmO FmQWLFOX DHVWX VKL VSXQLO D VRWVORU WX FODVm QWULEDWV SmSmQMOML D YRVKWVUm WL YmUm FmQWLF SRSXODU

180,5,/, 60,685 +$5$8$ &$ )171 &85 086+$7,/, =%2$5  %$1$ '8/76, 8 $'$5

Io li nvitsai:  OLWHULOL O OM P Q QM  QXPLULOL GL XQm SmQm \LQJKLWV  FRORULOL EXHLOL KURPLOL

31

IU EASTI, IU S-AFL?!
, &XP VFmIWmP LFm VGmP XQm LQIRUPDWVLL - V plcrsescu, spunets nji iu VDm JDUD GL SDPSRUL"  &XP QX 3RVKWD WVHQWUDOm HDVWL \LQJKLWV GL PHWUL QmSRL VKL SURWD VXFDFKL GL D VWmQJD SDUWL - Aest easti sculia primar Pitu *XOL  *DUD" 1X HDVWL ODUJX 0DVK mQGUHSWX

 &X OMLUWDUL FXP V\LQ SmQm OD KRWHOX $OH[DQGDU 3DODV" - Desi putets s-nji agiutats, voi VDJLXQJX OD SRVKWD WVHQWUDOm

 &DUL HDVWL DHVWm VFXOLL"

 0DVK FX WD[L 'L DXD HDVWL PXOWX ODUJX

 +DU  +DU

LVWR P

XOWX W

LVWR

VL QML

 9D

QML GL

DJLXW

KmULV

SLVLW

DW

WXVHV

PDUL

FX GL

OXFUX D

W LQLP

 %XQm G]Xm GRDPQH  %XQm G]Xm FLRUL  &X OMLUWDUL LX VDm WHDWUXO" - Obiectul di ninti voi easti WHDWUXO  +DULVWR PXOWX  1RDUL WL WVL

32

UNIT 5
,, &X VRWVOX SL QLQJm WLQL WX SUHDFOML mQWULEDG] VKL GDWV DSDQGmVL WL QXPLUOX GL WHOHIRQL WL DGUHVD LX VDm JDUD GL SDPSRUL LFm GL DXWREXVL VKL DOWX  %XQm 9m G]Xm 1ML OLSVHDVKWL QXPLUOX GL WHOHIRQL DOL &DWD 6KWHULRYD  3L FDUL DGUHVm EmQHDG]m" - Ea bneadz pi adresa Pitu Guli numir  - Ursits, ngrpsits-lu numirlu: 3 123 543  +DULVWR PXOWX

- Va plcrsescu, cum s-agiungu SmQm OD VFXOLD 1LFROD &DUHY " - Sculia easti tu tsentrul a FmVmEmOXL 0DVK GXWVHWVYm andreptu, shi la prota sucachi, VKXWVmWV SL D VWmQJD  (DVWL ODUJX"  1X HDVWL PXOWX DSURDSHD  +DULVWR WL DJLXWRUOX

- Cu ljirtari, cndu nchiseashti SDPSRUHD WL %LWXOL"  /D VmKDWHD WUHL GXSX SUmQG]X  'HVL DUL PD DJKRQMHD" - Da, ari la shatea 12, ti SUmQG]X  +DULVWR PXOWX WL LQIRUPDWVLD

III. Tu tetrad ngrpsea un situatsii tu cari cafts/dai un LQIRUPDWVLL


33

UNIT 5

S-u nvitsm abetseda armneasc


Oo, Pp, Rr, Ss, Tt, Ts ts

pputs

os

zahri

sac

tetrad

tserbu

radio

pescu

, 7X WHWUDGm mQJUmSVHD OL OLWHULOL 2R 3S 5U 6V 7W 7V WV ,, &RPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL VXP FDGXUOL FX OLWHULOL WVL OLSVHVFX

_r_odz

_ras_u

_rnji

_ _eap

IIII. Agiucats un gioc cu literi:  'HVL XDUL OLWHUD 3" 'HVL HDVWL ]ERUOX" 8Q VFXODU mQJUmSVHDVKWL XQ ]ERU SL FDUWL VKOMX GD D GDVFDOmOMHL 3L WDEOm mQJUmSVHDVKWL SURWD OLWHUm GL DHVWX ]ERU VKL WL FD DOWm OLWHUm EDJm XQm OLQLL $ODQWVm VFXODUL OLSVHDVKWL VOL FKLXOXHDVFm DODQWL OLWHUL LFm ]ERUOX mQWUHJ
34

Di cultura a Armnjlor
DAVANLU SHI LIONDARLU
Davanlu vini la liondarlu shi lji dzsi:  0LQL QX PL DVSDU GL WLQL WLQL QX HVKWVm PD FXUDMRV GL PLQL $LGL VYLGHP GHVL DP mQGUHSWX Di cndu u dzsi aest, davanlu ahurhi s-azboair anvrliga di liondarlu, lu antspa anvrliga di gura, narea /LRQGDUOX VDSXUD VKL VLQJXU VDJXGL SL PD PXOWL ORFXUL VKL DVKLWVL VSLGLSVL &mQGX DQmFKLVL GDYDQOX FmQWm XQ FmQWLF VKL IXG]L $PELWDW GL KDUDX QX PXWUHD LX D]ERDLUm VKL VmPSLOWL WX OHDVD D SDQJXOXL 3mQm DVKWLSWD SDQJXO VOX PmFm VKPLQGXHD  &DWVL WD[LUDWL PL Dm 0L DQmFKLVL XQ SDQJX VKL DWVHD GL FmQGX PLQL LQVKLL mQ FDS FX QDLPD FXUDMRDVD SULFL

7VL PLQGXLWV GHVL GDYDQOX DYX DKWDUL WD[LUDWL PD VDFmWVm WX OHDVD D SDQJXOXL FD QX DYX DQJmWDQ"

&8 &,80$*/8 6%$7, &8 =%25/8 635,;($6+7, %81/8 =%25 86+, ', +(5 ',6)$76,

Io nvitsai:  OLWHULOL R S U  V  W WV  VFDIWXVGDX LQIRUPDWVLL  VmQWUHE WL YmUm ORFDOLWDWL

35

6
,R YRL

TSI S-ADRM AZ?

 +DL VQm DJLXFmP IXGEDO  *KLQL PD LX" - Dupu casa a noastr ari mari teren ti sportu, putem s-nirdzem DFOR

 ,R PXOWX YRL VPXWUHVFX OPXUL  $UL QDXm OPXUL WX FKLQR 5H[  'HDOLKHD " 7VL WXUOLL GL OPXUL VXQWX" - Ari un di actsiuni, un easti URPDQWLF VKL DOWX DQLPDW

 $L QDX JLRFXUL WL SL FRPSLXWHU" - Da, sora a mea ancupr nau CD-uri cu giocur educativi 6XQWX PXOWX LQWHUHVDQWL , 7VL DGDUL FmQGX HVKWVm OLEHU"

- S-n priimnm niheam tu parc PmQL  'D SXWHP VDGUmP VKL SLFQLF - Va-s ascultm muzic, io va-s OMHDX VKL XQm FDUWL WL GJKLYmVHDUL

,, &X VRWVOX D WmX DGDUm SODQXUL FXP VOX WULWVHWV YLFKHQGOX
36

UNIT 6
8Q PHVDM SL FRPSLXWHU

Salut Panci, 7VL DGDUL WRUD VHUD" ,R DVFXOWX PX]LFm VKL PL DJLRF SL ,QWHUQHW 8 YLG]XVKL IDUPD D PHD SL )DFHERRN" 0DUL HDVWL GLPL" $P di tuti: cas, grdin, prvdz/animali, lilici shi machini ti OXFUX 0mQL YDV DGXQ FLUHDVKL <LQD VQML DJLXWV Adio, Mia

,,, 6SXQL WVL YHG] SL FD FDGXU

,9 $QWUHDEXO VRWVOX D WmX WVL DGDUm FmQGX DUL FKLUR OLEHU VKL VSXQL WLQL WVL DGDUL WX FKLUROX OLEHU"
37

UNIT 6

S-u nvitsm abetseda armneasc


Uu, Vv, Ww, Xx, Yy, Zz

ureaclji

budz

ta[i

vaz

Zater-polo

ama[i

zebr

\iaspi

, 7X WHWUDGm mQJUmSVHD OL OLWHULOL 8X 9Y :Z ;[ <\ =] ,, &RPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL VXP FDGXUOL FX OLWHULOL WVL OLSVHVFX

_mbrel

cri_ati

ari_

_ero

,,, =ERDUmOL GL PD mQJKLRV mQJUmSVHD OL FRUHFW FmFXOm _________


38

F\QGLOM ________

WHEUDGm ________

SULPXIHDUm _________

Di cultura a Armnjlor
7,76, $0$5($ $5, 6$5,
Sh-eara vrnu oar doi frats. Printslj cndu murir l-alsar aveari mari cari u-amprtsr pi dau prts. Ghini ma, marli frati cari eara multu nibun shi chizmusos, tut tsiva lu-ardea shi lu fura ma njiclu frati shi aestu peanarganarga s-featsi oarfn. Lucra multu, ma nu putea s-amint. Un sear vini un aush la ushea a lui shi lji cft tsiva ti mcari. Bunacicul, cara eara oarfn iu deadi cumada di pni tsi u avea ti tsin ti el shi nicuchira a lui. Aushlu u lo pnea shi ninti s-nchisesc lji deadi un njic oal.  ,D FLRUOX D PHX DHVWm RDOm IUHDFmX QLKHDP VKL GLW OMHD YDV DKXUKHDVFm Vm zvoam sari. Vindi-u sarea shi ashi va-s amints ti ban. Cndu vrei s-dnseasc dz: Ti plcrsescu, dnsea! Ma aest easti secret shi nu lipseashti a curiva s-u spunji. Ashi adr bunlu frati shi ahurhi s-amint. Marli, nibun cum eara, tut mutrea VYHDGm GL LX X VFXDWL IUDWLVX VDUHD WVL X YLQGL 8Qm VHDUm VGXVL VXP ULGm OD IUDWLVX VKL VHDUD WXWm mO PXWUHD SLW ULGm &mQGX DHVWX DKXUKL VX IUHDFm RDOm vidzu cum dit ea iasi sarea. -Aha, ia di iu easti sarea! mindui shi s-turn acas. Dup vrn dzua s-dusi shi u fur uala a frati-su. Lo un cravi t-s duc tu altu loc iu va-s poat s-vind sari. Nica pi cravi u fric oala ta-s vead desi va-s zvuam sari. Oala dinshun ahurhi s-scoat sari, shi ti niheam di oar cravea s-umplu di sari. Nibunlu om nu shtea tsi s-adar t-s aghliseasc zvumearea a sariljei, a cara eara tmhear nu vrea s-u aruca oala, ashi c cu tut oal shi cravea s-nica tu amari. Oala continueadz s-scoat sari shi az dzua tut. Ti atsea apa dit amari easti nsrat.

%$1$ ($67, 6&$5 &$'= 6+, 7, 6&2/-, ($67, 6+&$ 9/-85, &8 08/7, &/-85,

Io nvitsai:  OLWHULOL X Y Z [ \ ]  VmVSXQ WVL DGDU WX FKLUROX OLEHU  VmQJUmSVHVFX PHVDML GLIHULWL

39

40

REVIZII - II
, %DJmO QXPLUOX VXP cadurlu tsi corespondeadz:  EXQHOm  PXQWL  XQJOL  VXOM  PmQM

__

__

__

__

__

II &RPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL FX DHVWL OLWHUL U V R S WV  PLBXU  FDBQL  IBF  BFOMX  VLPLB Bm  BmWXUL I9 &RPSOHWHDG]m OL IUD]LOL FX DHVWL ]ERDUm FmQML WHQLV VFXOLL SDUF  9RL VPL DJLRF WX BBBBBBBBBBB  ,R HVFX OD BBBBBBBBBBBB  0LQD DUL WUHL BBBBBBBBBBB  'HVL VKWLL VWL DJLRWV BBBBBBBBBB"

III. ngrpsea li numirli cu tsifri: Nau Dauspr Shapti Nauspr <LQJKLWV Tsispr _______ _______ _______ _______ BBBBBBB _______

V 6XP FD FDGXU FRPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL FX OLWHULOL R S U V

_ ptu

u_s

_atati

bro_cu

VI. Adar corectsii a zboarlor di ma nghios:  )X]EDO  $JRDFm  .RPSLXWHU  &LQFL BBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBB
41

CNTITS, POEZII SHI PIRMIFI ARMNESHTS

42

IO CU PAPLU
Paplu a meu, paplu a meu, multu va mgiuni, totna doilji noi, X PmFmP GHDGXQ Maia a mea, maia a mea, tut strig pi noi, paplu lj-dztsi: Tsi s-fac, lea, FmQGX DKmW X YRL <LQX \LQX SDSX OmL \LQX VQmQGXOWVLP maia ma s-n vead, GRLOML YD VIXG]LP <LQX \LQX SDSX OmL noi s-mcm mgiun, maia ma s-n vead, YD VIXG]LP GHDGXQ Hristo Hristoschi - Mular
43

ARMNAMEA A NOASTR VRUT


Armnici escu mini, mi mrescu tsnets minti, armneashti nji zburscu, sh-io cu soia mi mrescu. Armnamea a noastr vrut, noi nu ti agrshim, s-nu cheri eta tut, QRL YD WL DULP Armnici escu mini, mi mrescu tsnets minti, voi dascal s-mi fac mini, WXWV FLRUOML VOML mQYHWV JKLQL Armnamea a noastr vrut, noi nu ti agrshim, s-nu cheri eta tut, QRL YD WL DULP Dina Cuvata
44

ALB, AROSHI Galbin easti Soarli cari n-ngldzashti, veardi easti iarba tsi iasi pit paduri. Njirlu easti tserlu, aroshi easti merlu, lai easti noaptea albu easti prosuplu ali dadi ea pute nu da di padi. Pimbilii easti bana ma fr pon noari cana. Zoitsa Mitreva

PAPLU GLJETS Paplu Gljets, papu Gljets candu la noi va s-trets, mini ta s-mi vedz shi cniscu s-nj pitrets. Pap Crciun, Pap Crciun desi tini eshts minciun, io atsea u shtiu ghini ma voi s-pistipsescu tu tini. Zoitsa Mitreva
45

A LI MUNTE ANALTU
(cntic popular) A li munte analtu tsi nj-tsnj avr mari, aidi sh-dupu munti sh-n livadi veardi. Aidi sh-tru livadi sh-n fntn aratsi, aidi mi aplicai s-nj beau ap aratsi. Aidi inima a mea amplin cu frmatsi, aidi nu am n dad s-i li spun cu arad. Aidi nu am n soru s-i li spun cu doru, aidi nu am un frati s-lji spun dit hicati.

46

CRUSHUVA A NOASTR
(cntic popular) Crushuva a noastr alvdat s-ti ljea harau di tu intrat! Crushuvean! Cu curia anvrligat! Crushuvean! Nji vinj io lailu lea pn la cul, a, Crushuva tsi e bun! Crushuvean! Nji vinj io lailu lea pn la cheatr, VKDFOR QMDDL Qm IHDWm PXVKDWm Crushuvean! Nji vinj io lailu lea pn la cheale, VKDFOR QMDDL Qm IHDWm mQ FDOH Crushuvean! Oclji cu oclji lea n mutreamu, gur cu gur n zburamu! Crushuvean! Aidi lea feat ta s-n lomu, sh-aist ban s-u bnmu! Crushuvean!
47

CALU SHI GUMARLU


8Q RP DYHD FDO VKL JXPDU &mQGX WXWV GHDGXQ DQFKLVLUm SL FDOL gumarlu lji dzsi a calui: &DUD VYUHL VDUPmQ WX EDQm LD QLKHDP GL IXUWLD D PHD &DOX QX OX DVFXOWm 'XSX YmUm FKLUR SLGLSVLW JXPDUOX FmG]X mQSDGL VKL SVXVL $WXPWVHD WXWm IXUWLL QLFXFKLUOX X EmJm SL FDOX SmQm VKL FKHDOHD D JXPDUOXL 7L VKFXUWX FKLUR FDOX DKXUKL VXKWHDG]m  0mUDWOX LR WVL PL Dm 1X YUHDP QLKHDP VOML DJLXW D JXPDUOXL D WRUD OLSVHDVKWL VSRUWX WXW SmQm VKL FKHDOHD D OXL

TSERBUL SHI LIONDARLU


8Q WVHUEX D FXUL OML HDUD VHDWL VGXVL OD XQm L]YXU WD VEHD DSm 7X atsel momentu, tu apa sh-u vidzu aumbra a lui, shi eara multu pirifan SL FRDUQLOL WVL OL DYHD FD HDUD PXVKDWL VKL PmUL 'L FLFLRDUOL VDUVKXQD Fm OML HDUD PXOWX VXSWVmUL 7X DWVHO PRPHQWX OML VL DSUXFKH XQ OLRQGDU VKL DKXUKL VOX DYLQm WD VOX DFDWVm 7VHUEXO DKXUKL VDODJm FX DJXQMLL VKL OML IXG]L DO OLRQGDUOXL Alga tserbul fr dnseari, ma cndu agiumsi tu pdurea, coarnili OML VL DPSLOWLUm WX OXPmFKOL GL SRQMOML $VKLWVL OLRQGDUOX OX DJLXPVL VKOX DFmWVm 7X DWVHO PRPHQWX WVUEXO VKPLQGXL - Ct escu nibun, mi arshunam di cicioarli cari va mi ascpa, a HDUDP SLULIDQ SL FRDUQLOL GL FDUL WRUD YD VPRU

48

TREILI SURRI
(pirmif popular)
6KHDUD WUHL VXUmUL 7XWL VPmUWDUm 'L WXWL HDOL QDL PD QMLFD VGXVL WX PXOWX EXQ ORF PXOWX EXQ JLRQL OR $ VXUmUORU OD HDUD VWUmPEX VKL YUHD VX FKHDUm 6PLQGXLUm FXP VOX DGDUm DWVHO OXFUX 0DPDVD HDUD PRDUWm VKL QDL PD QMLFD IHDWm QX XVKWHD 8Qm G]Xm dauli surri adrar grnu shi piscuri sh-lji dzsir ca va s-duc la mama-sa la PLUPLQWVm 0D HDOL QX VGXVLUm OD PLUPLQWVm VGXVLUm WX YmUm SmGXUL XDUmVLUm 7LQL VKHG] DXDWVL QRL YD Qm WXUQmP (DUD YD V \LQLP (DOL IXG]LUm D VRUVD DUPDVL WX SmGXUL 'XSX YmUm FKLUR mQWXQLFm 9LG]X YmUm QMHO VKL VKG]mVL  ,X YD VGXFm DHVWX QMHO VKPLQL YD VQHUJX GXSX HO $JLXPVL OD XQm FDVm $FOR EmQD QDX IUDWV PD G]XD QX HDUD DFDVm FD VGXWVHD VOXFUHDG]m )HDWD G]XD OXFUD SLW FDVm X DQGULG]HD DGUD PmFDUL PD FmQGX \LQHD FKLUROX WD VWRDUQm IUDWVOML IHDWD VDVFXQGHD )UDWVOML VFLXGXVHD  &DUL QmX DGDUm DHVWm EXQHDVWVm" Un dzu, nai ma marli frati dzsi:  ,R YD VDYHJOMX D]m VKL YD VYHG FDUL HDVWL $UPDVL HO DFDVm VKLG]X DYLJOMH DYLJOMH VKWX VRQL GXUQML 7X DWVHO FKLUR IHDWD ImWVHD KX]PHWL ODGUD PmFDUL &mQGX YLQLUm GL[HDUD IUDWVOML OX mQWULEDUm  )UDWH FDUL HDVWL"  (P LR GXUQMLL VKQX YLG]XL Alant dzu, alantu frati armasi acas, ma sh-el durnji, shi tuts ashi pi arad armasir acas, ma tuts durnjir shi nu putur s-vead cari l u fatsi atsea EXQHDWVm 'LS WX VRQL QDL PD QMLFOX DUPDVL DFDVm VKL VDVFXPVL GXSX XVKL )HDWD GLSXVL IHDWVL KX]PHWL ODGUm WVLQm EmJm WXW SL VLQLL VKOR VDOLQm SL GmYDQL $WXPWVHD FLRUOX OML G]mWVL  1X WL DOLQm SL GmYDQL QRL QX DYHP VRU WLQL YD VHVKWVm D QRDVWUm VRU )UDWVOML FDVK WVL QLFD QX OML DQFXSmUDUm WX VLUQML X WVmQHD 'DXOL VXUmUL mQYLWVDUm FD QDL PD QMLFD VRU QLFD HDVWL WX EDQm VKL VPLQGXHD FXP VX FKHDUm 3LWULFXUm YmUm PRDVKL OML GHDGLUm ImUPDF WD VX mQIDUPmFm 6GXVL PRDVKHD OD IHDWD PD IHDWD X FmQXVFX VKL QX OML GLVKFOLVL XVKHD $WXPWVHD PRDVKHD OML G]mVL  'LVKFOLGL QLKHDP JLDPOX Feata lu dishclisi giamlu, moashea lji tlje niheam dzeaditlu di mn, OML EmJm ImUPDF VKL IHDWD VmQImUPmFm &mQGX YLQLUm GL[HDUD IUDWVOML X DDUm PRDUWm 7VL VDGDUm WRUD (OML QX FmQGLVHD VX DUXFm PD OML DGUDUm VYLQGXFKL GL PDOmPm X GXVLUm OD VKRSDW VKL X VSLQG]XUDUm GL SRP 7DKLQLPD YLQL FLRUOX D YmVLOMHOXL VOX DGDSm FDOX &mQGX YHDGL VYLQGXFKL GL PDOmPm FmQGX GLVKFOLGL YHDGL IHDWm FDVKFmW PXVKDWm (O X OR VKX GXVL DFDVm /ML G]mVL D PDPmVDL  $HVWm IHDWm YD X WVmQHP VX OMHDX YmUm WXUOLL WL mQYHDVWm 0DPmVD OML G]mVL  &XP RP PRUWX YD VOMHDL" ,D VX DVSUXFXFKLP FX \LQ SRDWL YD VmQ\HDG]m U asprucuchir feata, ea s-ascul shi deadun cu hiilu a vsiljelui tricur PXVKDWm EDQm 3LUPLI QML VKWHDP SLUPLI YD VSXVK
49

VOCABULAR
S-NCHISIM
UHJXOL OLWHUL DEHWVHGD HJ]DPSOL FmUWVm OLPEm DFDVm G]mOL PLQJKLXVKL SDUDQXPm JLXOGDQL QMHO EmKFH VLPLQDW FKHOFKL VKRDULWV JHSL WXWV VKWLP WHWUDGm WRSm IUD]m FDGXU FRUHVSRQGHDG]m PDVm VKWLL ]EXUmVKWVm DFKLFmVHVKWVm VFRDOm VKHG] GLVKFOLGL GLVIm mQFOLGL RUGLQm FmIWmP DYLJOMHDWm DVSLOmP SURVXSOX FXQGLOM FLFLRU FULYDWL SXUGLFDOML VWLOR IUDWL GXPDWL QLKHDP DHVWm DWVHD XVKL XERU VFDPQX FDUHFOm DSDQGmVHD mQWUHDEm mQJUmSVHD EDJm GJKLYmVHD FRPSOHWHDG]m VSXQL ]JKLJ 

50

1 S-N GHINUIM! / S-N ALSM SNTATI!


PXWUHD DVFXOWm UHSHWHDG]m GRDPQm KULRV QX PL GXFKHVFX JKLQL YLQLW JKLQL Ym DmP Qm KmUVLP KDUDX JKLQXHD WL VmQmWDWL EXQm GLPQHDWVm EXQm G]Xm EXQm VHDUm DGLR RDUm EXQm FDOL EXQm YLGHDUL EXQm QRDSWL EXQm VRPQX GXOWVL DSLULWm SUmQG]X OLVKRU XUVLWV PL DJKXQMXVHVFX FKLFXWm FXSDQML YXOFKL EDUEm FmVWXUm PL DJXGLL FKHWVmUL mQWXQHDULFm FLRU   VmUPmQXVKL DVLPL VmO OHDJXQ FUHDVKWL VmQmWRV FmQWLF IUmQG]L KHU WXFKHDVKWL VSUm[HDVKWL FmVWUmYHWV FKHDSWLQ DQJKL ELVLFOHWm KDULVWR GDVFDOm VFXODUL GRDUPL GLVFXUPDUL PXVKDWm DUmX FDO FLUHDVKL SRUFX VFXOLL OXFUX PmQm PHDUL VRU WDKLQLPD FmVmEm KRDUm JXVKL PDUL JURV

51

2 S-N CNUSHTEM
VQm FmQXVKWHP XPSOL LGJKHD LOLFKLL GL PHVL WLQMLL L]LQL SUH]HQWHDG]m HJ]DPHQ DKRUJKHD XOLVHD H[HUFLWVLL DIUDQG]m WXU QHO JLRQL IXVWDQL DJLXPVL GL]JOMHDWVm FLXFLXUm RP PmVKFDW ImUm SXWHDUL IULFm IRDPL VHDWL PXQWL   JKLXUGDQL IRF QXPm FXP HVKWVm JKLQL HVFX DQM VRWV QDL PD EXQm FODVm QDXm DQDOWm SHUL EORQGL WLQLUm JRUWVX G]HDGLW JKHOm JXJXOHDQL YHUG]X OXS FmQM RDL DSm G]mQXFOMX HOHIDQWX JmOMLQm

52

3 TI MULTS ANJI!
XUDUL VmUEmWRDUL WLKL VmQmWDWL VXFWVHV $QOX 1mX WL PXOWVm DQM LULQML QHDVKWLUL GHOLKHD +ULVWROX VIHDWVL +ULVWROX mQ\LH GLIHULWL FXUDM YUXWm GHFRUDWVLL 3DS &mUFLXQ KDUL LQLPm MXUQDOLVWX FmFRW RUQML MXMXQDU FmQWmWRU EHEm QMLF YDFm FRDUQL

SULLPQm SmGXUL IXG]L DOLQm DSUXFKH mPSDGL DUQMXG]HDVKWL DODVm DKXUKL VDUmGm WX ]RUL VLQJXU PHVDM SLUPLI DODWXVL FX OMLUWDUL VLQXUL FDOL KLXPmQLF VmKDWL G]Xm XUVm PRUWX KLOML KHDUKLWm FDVm

53

4 LUMEA TU COLORI
FRORUL EmHL QMLUOm ODL DOEm JDOELQm SLPELOLL SXUGLFDOLL DURVKL PXUJm YHDUGL JLQJKLUOLL FDOLL DQFOMLVm FRORUL DQFXSmUm ImQHOm FmPHDVKL SmSXWVm QXPLUL VPLVXUmP ]HUR XQm GDX WUHL SDWUX WVLQWVL VKDVL VKDSWL RSWX QDX G]DWVL XQmVSUm GDXVSUm WUHLVSUm SDVSUm  WVLVSUm VKDVSUm VKDSWLVSUm RSWXVSUm QDXVSUm \LQJKLWV mQWVHUFOMHDG]m SHUVRDQL RELHFWL DQM OLQJXUm EXQHOm DPXUL JmWXQML QmSmUWLFm QDSRL PmVKFmWXUm DQJOMLWV FXUm GXOWVL OmQGXUm PXOMHDUL QXPWm QMDUL FXQGLOM PXOLGL WRUD OLOLFL OMHSXU QLRU RDXm IHDWm XQJOML VXOM N 

54

5 IU EASTI, IU S-AFL?!
FDIWm GD SOmFmUVHVFX JDUm FXQGLOM PXOLGL GLSLVL WRWQD XUVLWV VDJLXQJX DQGUHSWX VXFDFKL VKXWVmWV VWmQJD ODUJX DSURDSHD DJLXWRU RV ]DKmUL VDF WVHUEX SmUSRG] WUDVWX WVHDSm DOWm mQWUHJ GDYDQ OLRQGDU DVSDUL D]ERDLUm mQYmUOLJD mQWVDSm DJXGL SLGLSVLW DQmFKLVL IXG]L mPELWDW WD[LUDWL SDQJX OHDVm SULFL FLXPDJm SLFXUDU SDPSRUL EURVFX PLVXU FDUQL SmWXUL WX SUHDFOML EmQHDG]m JXUm QDUL SUHIWX PLQWLPHQ SDWDWL RFOML VLPLWVm

55

6 TSI S-ADRM AZ?


DJLXFmP GHOLKHD OPX DQLPDW HGXFDWLYL LQWHUHVDQWL PmQL WRUD VHDUD GLPL GLUPL SUmYG]m DQLPDOL OLEHU FKLUR YD]m \LDVSL XPEUHOm DUL] FmFLXOm DPDUL VDUL SmULQWVm DYHDUL DPSmUWVmUm FKL]PXVRV IXUm RDUImQ DXVK PmFDUL EXQDFLFX FXPDWm EXFDWm SmQL WVLQm VHFUHW ULGm GLQmVKXQm VDJKmOLVHDVFm FDG] WL VFROML JLRFXUL XUHDFOML DPD[L SULPXYHDUm YDOL RDOm FmUDYL 

56

CNTITS, POEZII SHI PIRMIFI ARMNESHTS


PDLD PL PmUHVFX WVmQHWV PLQWL VRL \LQD DQJmOG]DVKWL WVHU HWm LDUEm ImUm SRQ 3DSOX *OMHWV FmQLVFX SLVWLSVHDVKWL PL DSOLFDL ImQWmQm ImUPDF DOmYGDWm EDQm FXULL LQWUDWm IXUWLL 

SLGLSVLW SVXVL FKHDOL PmUDWOX DXPEUm SLULIDQ DUVKXQHDG]m OXPDFKL VXSWVmUL PLUPLQWVm VWUmPEX DVFXQGL EXQHDWVm GRDUPL GmYDQL PDOmPm VKRSDW XDVSLQG]XUDUm YmVLOMH XDVSUXFXFKLUm

57

PARTI DI EXERCITSII
(frndz ti fotocopiari)

1 S-N GHINUIM! / S-N ALSM SNTATI!


, &RPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL FX OLWHULOL D E F FL FKL  9RL Qm B B BFXWm GL DSm  BDBD HDVWL WX XERU  ,R PmF BmVWUmYHWV  6RUD D PHD VDJLRDFm FX BHURSOBQ  3DSX PmFm B BUHDVKL

,, %DJmO QXPLUOX GL FD ]ERU SL QLQJD cadurlu tsi corespondeadz:  FKDSWLQ  DQJKL  FLUHDVKL  SRUFX  EUDWVm

__

__

__

__

__

III. Adar tradutsiri a frazilor:  %XQm GLPQHDWVD  *KLQL YLQLW  $UPmQHWV FX VmQmWDWL  2DUm EXQm  1RDSWL EXQm  BBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBB

,9 QJUmSVHDO GLDORJOX SL DUDGm WDVDLEm ORJKLFm  &XP HVKWVm GDGR"  *KLQL YLQLVK FLRUOX DOL GDGL  +DULVWR JKLQL HVFX  %XQm G]Xm GDGR
60

BBBBBBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBBBBBB

S-N CNUSHTEM
, 6XP FD FDGXU FRPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL FX OLWHULOL J G JK I

_umat

_rdin

a_randz

_ _iurdani

,, &RPSOHWHDG]mO GLDORJOX WDVDLEm loghic: &XP WVm HDVWL BBBBBBBBBB"  $ PHD BBBBBBBB HDVWL $QJKHOD  'L LX BBBBBBBB"  0LQL HVFX GL &UXVKXYD  &mWV BBBBBB DL"  $]m BBBBBBBBBBB VKDSWL DQM

,,, &RPSOHWHDG]m OL IUD]LOL FX ]ERDUmOL G]mQXFOMX JLRQL HOHIDQWX IDUPm JmOMLQm  BBBBBBBBBB HDVWL FX SXOMOL  0L GRDUL BBBBBBBBBBB  &DUL HDVWL DHVWX BBBBBBBBBB"  (VFX OD BBBBBBBBBB  7X ]RR JmUGLQD DUL BBBBBBBBBBB

IV. Adar tradutsiri a frazilor:  &XP WVm HDVWL QXPD"  'LX LX HVKWVm"  &mWV DQM DL"  &XP HVKWVm" BBBBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBBBB

V. ngrpsea dialog tu cari dau persoani sJKLQXHVFX VSUH]HQWHDG] ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ __________________________________
61

TI MULTS ANJI!
, &RPSOHWHDG]m OL IUD]LOL FX DHVWL ]ERDUm KRDUm MXUQDOLVWm LULQML +ULVWD ntreab  0DPD OXFUHDG]m FD BBBBBBBBBBB  1RL EmQmP WX BBBBBBBBBB  &ROL BBBBBBBBBB FmQGX QX VKWLL  1XPD DO WDWL HDVWL BBBBBBBBBB  )DUPD D QRDVWUm HDVWL mQ BBBBBBBBBB

,, &RPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL FX OLWHULOL K L M m N  BLOML  BLORV  FDVB  BHDUKLWm  BQGUHSWX  XQ B LOm

,,, $m OL ]ERDUmOL WX DHVWm ]EXDUmQFUXWVLMDW shi sumlinieadz li: hearhit NLOm FXUDM KLXPmQLF MXMXQDU KHDUKLWm
W U P H R N X C A C U I P J Z K U M U E U T S I R B M C J P P L A R U U T J E N N N R R O L L I D A A V N C I R D E U S U M L A T H E A R H I T

IV. Angrpsea zboar tu cari ari un GL DHVWL OLWHUL K L M N m

BBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBB

V. Adar tradutsiri a frazilor:  7L PXOWVm DQM $QOX 1mX  +mULRDVm G]XD GL QHDVKWLUL  +ULVWROX VIHDWVL  +ULVWROX mQ\LH  &mUFLXQOX KmULRV  BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB

62

LUMEA TU COLORI
, QJUmSVHD WVL FRORUL DX DHVWL \LPLVKL VKL ]mU]mYDWV

__________

___________

___________

__________

,, &RPSOHWHDG]m OL ]ERDUmOL VXP FDGXUOX FX OLWHUL WVL OLSVHVFX

_ndur

_uljeari

_umt

_ _ari

III. ngrpsea li numirli cu literi: 5 ____________ 13 ____________ 2 ____________ 10 ____________ 9 ____________ 6 ____________ 18 ____________ 14 ____________

,9 &RPSOHWHDG]m OL IUD]LOL FX QXPLULOL WUHL XQmVSUm WVLQWVL XQm GDX  BBBBBBBB IHDWm FmQWm  $P BBBBBBBBBB G]HDGLWL SL PmQm  1RL KLP BBBBBBBB VXUmUL  7RUD HDVWL VmKDWHD BBBBBBBBBB  *mOMLQD DUL BBBBBBBBBB FLFLRDUL
63

IU EASTI, IU S-AFL?!
I. %DJmO QXPLUOX GL FD ]ERU VXP cadurlu tsi corespondeadz:  SUHIWX  IRF  WUHL  SDUFX

__

__

__

__

,, &RPSOHWHDG]m OL IUD]LOL FX DHVWL ]ERDUm VXUmUL SLFXUDU mQWUHE ]ERU RDVL  9RL VYD BBBBBBBBBBBBB WVLYD  3DSX HDVWL BBBBBBBBBBBB  0LQL DP GDX BBBBBBBBBBB  'DVFDOD VSXVL BBBBBBBBB PLQWLPHQ  /LPED BBBBBBB QRDUL PD BBBBBBBB IUmQG]L

III. Adar tradutsiri a frazilor:  ,X VDm EDQFD"  9D SOmFmUVHVFX FXP V\LQ SmQm GL WHDWUXO"  +DULVWR WVL PL WLQMLVLW  &X OMHUWDUL FDUL HDVWL DHVWm VFXOLL"  7RWQD KLWV JKLQLYLQLW  BBBBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBBBB  BBBBBBBBBBBBBBBBBBBB

,9 QJUmSVHD VKFXUWX GLDORJ WL GDUL LQIRUPDWVLL LX VDm RVSLWDOm ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________
64

6
W U P L R N X C A C U I P J Z T M L E E T S

TSI S-ADRM AZ?


, $m OL VKL VXPOLQLHDG]m OL ]ERDUmOL WX DHVWm ]EXDUmQFUXWVLOMDWm NJEL, CSTRVETS, VAGON, CUNDILJ, CCIUL, UMBREL, LILICI, OM, TETRAD
V C B I C L E T A I R C U < T G U E I N I R R O L L W D S A V N O I C D E U S U M L A T R I T U J G B S

II. ngrpsea tradutseri a zboarlor: NJEL VAGON CSTRVETS OM CUNDILJ CCIUL UMBREL LILICI TETRAD ___________ ___________ ___________ ___________ ___________ ___________ ___________ ___________ ___________

III. %DJmO QXPLUOX GL FD ]ERU VXP cadurlu tsi corespondeadz:  EXFKHW GL OLOLFL  YHUG]m FmVWUmYHWV  WVLQWVL RDXm  GDX XPEUHOL  PHDUL
__ __

__

__

__

,9 %DJmO GLDORJOX SL DUDGm WmV DLEm ORJKLFm QXPHUHDG]m OL IUD]LOL BBBBBB,R DP QDX '9'XUL $LGL OD PLQL VPXWULP GHDGXQ BBBBBB1X QX YRL WHQLV YRL VPXWUHVFX YmUQX OP BBBBBB7VL VDGUmP D]m" BBBBBB$L VQLUG]HP WX SDUF VQm DJLXFmP WHQLV BBBBBB*KLQL GXSX DWVH YD QmDJLXFmP WRSm
65

1. S-N GHINUIM! / S-N ALSM SNTATI!


,  9RL Qm chiFXWm GL DSm  BabD HDVWL WX XERU  ,R PmF cmVWUmYHWV  6RUD D PHD VDJLRDFm FX aeroplaQ  3DSX PmFm cLUHDVKL ,,,      ,9 %XQm G]Xm GDGR  *KLQL YLQLVK FLRUOX DOL GDGL  &XP HVKWVm GDGR"  +DULVWR JKLQL HVFX

2. S-N CNUSHTEM
, dumat, grdin, afrandz, ghiurdani ,,  &XP WVm HDVWL QXPD"  $ PHD QXPm HDVWL $QJKHOD  'L LX HVKWVm"  0LQL HVFX GL &UXVKXYD  &mWV DQM DL"  $]m XPSOX VKDSWL DQM ,,,  *mOMLQD HDVWL FX SXOMOL  0L GRDUL G]mQXFOMXO  &DUL HDVWL DHVWX JLRQL"  (VFX OD IDUPm  7X ]RR JmUGLQD DUL HOHIDQWX

,9  "  "  "  "

3. TI MULTS ANJI!
,  0DPD OXFUHDG]m FD MXUQDOLVWm  1RL EmQmP WX LULQML  &ROL mQWUHDEm FmQGX QX VKWLL  1XPD DO WDWL HDVWL +ULVWD  )DUPD D QRDVWUm HDVWL mQ KRDUm ,,, W U P H R N X C ,,  KLOML  KHDUKLWm  MLORV  FDVm  mQGUHSWX  XQ NLOm

A C U I P J Z

K U M U E U T S

I R B M C J P P

L A R U U T

J E N N N R R

O L L I D A A V

N C I R D E

U S U M L A T

H E A R H I T

9

    

66

4. LUMEA TU COLORI
, YHDUGL DURVKL JDOELQm SXUGLFDOLL ,, lndur, muljeari, numt, njari ,,, WVLQWVL treispr dau dzatsi QDX shasi optuspr paspr

,9  Un IHDWm FmQWm  $P tsintsi G]HDGLWL SL PmQm  1RL KLP trei VXUmUL  7L SUmQG]X VmKDWHD HDVWL dauspr  *mOMLQD DUL dau FLFLRDUL

5. IU EASTI, IU S-AFL?!
,,  9RL VYD mQWUHE WVLYD  3DSX HDVWL SLFXUDU  0LQL DP GDX VXUmUL  'DVFDOD VSXVL ]ERU PLQWLPHQ  /LPED RDVL QRDUL PD RDVL IUmQG]L ,,,  "       "   "

6. TSI S-ADRM AZ?


, W U P L R N X C A C U I P J Z T M L E E T S V C B I C L E T A I R C U < T G U E I N I R R O L L W D S A V N O I C D E U S U M L A T R I T U J G B S

,,         ,9  7VL VDGUmP D]m"  $L VQLUG]HP WX SDUF VQm DJLXFmP WHQLV  1X QX YRL WHQLV YRL VPXWUHVFX YmUQX OP  ,R DP QDX '9'XUL $LGL OD PLQL VPXWULP GHDGXQ  *KLQL GXSX DWVHD YD QmDJLXFmP WRSm

67

You might also like