BIOMECHANIKA WYKAD 8 Temat: Biomechanika mini SKADOWE OBROTOWE I STABILIZUJCE SIY MINI

Gdy misie porusza ramieniem dwigni, do ktrej jest przytwierdzony w stawie jako centrum ruchu, rozwija dwa typy przyspieszenia (akceleracji). 1/ przyspieszenie styczne ( tangencjalne), ktre powoduje ruch w kierunku liniowym; ruch ten jest kontynuowany na tej drodze w linii prostej. Przyspieszenie to jest rwne szybkoci dzielonej przez czas:

at= V/t
2/ przyspieszenie normalne lub prostopade, skierowane od rodka stawu w kierunku promieniowym (an) . Rwna si ono kwadratowi szybkoci ( V2) dzielonej przez promie.

an = V2/r
Jest to akceleracja promieniowa czy odrodkowa, ktra ma tendencj oddzielania od siebie poruszajcych si czonw stawu od rodka ruchu. Misie podczas ruchu musi rozwija komponent obrotow( wykonujc ruch) i komponent stabilizujc ( przeciwdziaa rozrywajcej elementy kostne stawu sile odrodkowej), innymi sowy podzieli si na skadow obrotow i stabilizujc. Proporcje tych skadowych zale od kta, pod jakim cigno minia jest przytwierdzone do koci w jego przyczepie dalszym ( lub dokadniej od kta ( ) utworzonego przez mechaniczn o minia rami dwigni, do ktrej misie jest przytwierdzony. Obrotowa skadowa jest proporcjonalna do sin , a stabilizujca obrotowa do cos . Im bardziej kt przyczepu minia jest bliski 90o tym wiksza jest skadowa obrotowa( np. m. piersiowy). W wikszej czci minie s przytwierdzone pod maym ktem co powoduje, e utrzymanie pozycji, rwnowagi i stabilizacja jest w rzeczywistoci funkcj pierwotn, ruchy obrotowe maj wtrne znaczenie. Dla stabilizacji stawu skadowa stabilizujca jest wspomagana dziaaniem mini antagonistycznych i dziaaniem si zewntrznych np. grawitacji. MORFOLOGICZNA ADAPTACJA MINIA 1/ Budowa anatomiczna minia Anatomiczna budowa minia wskazuje, czy jest on zbudowany pierwotnie dla siy czy dla szybkoci, podczas gdy jego cakowita praca pierwotnie zaley od masy. Oglne napicie minia moe by zmierzone przez okrelenie fizjologicznego przekroju poprzecznego w cm 2 i pomnoenie uzyskanych wartoci przez sta dla przekroju poprzecznego jednostk, ktra wynosi 3,6 kg/cm2 SIA I SZYBKO Warunki waciwe do odpowiedniego ujawnienia szybkoci lub siy s nastpujce: 1/ anatomiczna budowa minia: a/ dla siy - wkna s krtkie, liczne, o ukadzie pierzastym, b/ dla szybkoci wkna s dugie i mniej liczne, o ukadzie rwnolegym ( wrzecionowatym);

2/ dwignia minia: a/ dla siy misie jest przytwierdzony w wikszej odlegoci od osi ruchu, b/ dla s szybkoci misie jest przytwierdzony do koci bliej osi ruchu. Due stawy s zaopatrzone w oba typy mini. NATURALNA DUGO, ODLEGO SKURCZOWA I NAPICIE MINIOWE Istnieje staa relacja midzy naturaln dugoci minia (L) a jego rn dugoci w skurczu( l ) i stopniem dokonywanego ruchu obrotowego. Oznacza to , e dla kadej jednostki skrcenia minia istnieje staa ktowa warto wykonywanego przez misie ruchu obrotowego: skrcenie minia i kt ruchu obrotowego s arytmetycznie proporcjonalne. Istnieje rwnie pewna relacja midzy dugoci skurczu minia ( e) i napiciem minia ( t). Stosunek napicia minia do jego dugoci nie jest arytmetycznie proporcjonalny, jeeli bowiem skurcz postpuje, to sia skurczu mniejsza si, i to coraz szybciej Naturalna dugo minia jest rwnoznaczna z dugoci spoczynkow, jest ona pewn znan rnic w dugoci minia, ktrego napicie odpowiada napiciu minia odnerwionego i minia, ktry jest zupenie zwiotczay.

Misie kurczc si wywouje efekt na dwch kocach. W punkcie przyczepu pocztkowego i kocowego. Dziaa centralnie i obwodowo. Efekt skurczu minia wpywa rwnie bezporednio na staw, dziaa wobec ssiedztwa i na stawy odlege. Dokonujc oblicze motorycznych naley uwzgldni rwnie grawitacj i bezwadno poruszajcych si odcinkw ciaa. Minie, ktre rozprzestrzeniaj si nad dwoma stawami produkuj w okolicy obu swoich przyczepw przyspieszenia odwrotnie proporcjonalne do poruszanych mas. Minie tylne uda produkuj ten sam moment rotacyjny w okolicy stawu kolanowego i biodrowego, lecz przyspieszenie jest w odwrotnej proporcji do mas prezentowanych przez ramiona obu dwigni. Minie dwustawowe rozpoczynaj dziaanie, kiedy obcienia grawitacyjne obracaj stawami w przeciwnym kierunku ( linia siy cikoci przechodzi przed stawem kolanowym i skokowym; grawitacja prostuje staw kolanowy w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara, a zgicie grzbietowe w stawie skokowym w kierunku przeciwnym). W miniach dwustawowych mog istnie dwie dynamiczne sytuacje: - dwa koce minia zbliaj si do siebie w czasie skurczu:np. misie prosty uda, kurczc si zgina staw biodrowy i prostuje staw kolanowy. Minie tylne uda s wtedy rozcignite na obu kocach - misie jest unieruchomiony na jednym kocu przez jego antagonist. Zachowuje wtedy swoj pocztkow dugo. Jest to wic skurcz izometryczny, np. misie prosty uda zgina staw biodrowy, podczas gdy minie tylne uda zginaj staw kolanowy.