Professional Documents
Culture Documents
ISSN 2084-9117
Reporta
Wywiad
30
Jestemy te na facebook.com/pozatorun
Gmina Chema
Jak histori kryje za sob gaz w ysomickich lasach? 18 Uczennice z oglnopolskimi sukcesami 20 Wadze zaczynaj z ofensyw inwestycyjn 21 Fala wama na terenie gminy. Mieszkacy w strachu 22
Stopka redakcyjna
Felieton
Pomc a nie zaszkodzi
TOMASZ WICAWSKI
Ch pomocy drugiemu czowiekowi jest w kadym z nas. Czasami a trudno uwierzy, e los jest dla innych tak okrutny. W dramatach, ktre obserwujemy, prbujemy odnajdywa znane nam emocje, sytuacje czy dowiadczenia. Nie ma rodzin wolnych od biedy, alkoholizmu lub chorb. Szczeglnie te ostatnie nie prowadz wstpnej selekcji. Mieszaj si w nas rne uczucia. Nie chcemy przyjmowa odpowiedzialnoci za czyje ycie. Najchtniej przekazujemy jaki grosz, by pomc biednym. Co si z nim pniej dzieje, nie ma dla nas szczeglnego znaczenia. Pomoglimy. Zabilimy wyrzuty sumienia, ktre trawi nas wszystkich. Bo mamy lepiej, atwiej, bo nam wyszo. Pastwowy system pomocy powinien jednak by wolny od tego rodzaju rozterek. Pomc, to nie zawsze oznacza da. Jedyn rzecz, ktrej mona oczekiwa od politykw, jest stworzenie warunkw. To strasznie trywialne, ale psuje ludzi ryba (stworzenie to ma w sobie wbudowane psucie si), a naprawia wdka. Czasem wystarczy pokaza, pochyli si, wytumaczy i da szans. Dwie dychy dane z budetu starcz na flaszk lub dwa kilo kiebasy. Oburza nas fakt, e kto wlewa w siebie ciko zarobion przez nas kas. Mamy racj, co nie oznacza, e kupno czegokolwiek innego za t kas jest duo lepsze. Jedynie pomnoenie tej kwoty przez prac ma sens. Ludzi trzeba edukowa, a nie leczy chorob w miertelnym stadium. Charytatywno powinna by domen prywatn. W pastwowym wydaniu nic nie daje. Kosztuje znacznie wicej i przynosi niewspmiernie nisze efekty.
Felieton
Wydawca
Agencja PR Goldendorf
Redaktor Naczelny
Sekretarz Redakcji
Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)
Dzia reportau
Agnieszka Kapela, Marcin Lewicki, Milena Kaszuba, ukasz Piecyk Tytus Szabelski, Maciej Pagaa, Maria Lewandowska
E-wydanie:
ukasz Piecyk
REKLAMA
Magorzata Paka (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292) Kinga Baranowska (GSM 796 302 471) reklama@pozatorun.pl
Skad
ISSN 2084-9117
***
Byy groby, konflikty i wrogowie. Wielkie pomienie zabray wszystko. Dramat mieszkaca Wielkiej Nieszawki
mieszka kilkanacie metrw dalej. Dogada si nie mog. I jeszcze ten handlarz nielegalnymi papierosami, co Boguszewski policj na niego nasa. Podjecha na moje podwrze i chcia mi sprzeda te papierosy wspomina. Zaczlimy si szarpa, zabraem mu kluczyki od samochodu, zamknem si w domu i zadzwoniem po policj. W tym czasie on poszed i zostawi t torb z papierosami w lesie. To byo marlboro. Ruskie. Wrogw tylu si porobio, e Janowi Boguszewskiemu trudno wskaza podpalacza: ona, siostrzeniec, handlarz czy los? Podobno wszyscy mu grozili. Obiecywali, e mu poka. Ludzie ze wsi go lekcewa, bo on ze wszystkimi yje w konflikcie przyznaje ssiad Jana Boguszewskiego, ktry chce jednak pozosta anonimowy. Nikogo nie oszuka, to uczciwy czowiek. Ale charakter ma trudny. Straci w tym poarze wszystko. I nie ma szans na odbudowanie. Bo za co? *** Boguszewski kurtuazyjnie zaprasza nas do rodka. Nie jest chyba do koca wiadomy, e za chwil nie bdzie mia, co do garnka woy. Ja yj tutaj sam. W takich polowych warunkach mwi. Ale ja wszystko opowiem. Co dalej? pytam. Nie wiem, jestem bankrutem. Crka panu pomoe? Nie. Musiaem sprzeda ziemi, bo przysaa pismo, e zalegam z alimentami. Wstydz si to pokaza. Ona nawet nie pisze do mnie tato. A mnie moe nawet ju nie ma. Moe te si spaliem. Ja w to wszystko nie wierz.
Nie ma kanalizacji. Nie ma wody. Jest telewizor. Ale gospodarz boi si go wcza od czterech miesicy. Nie moe patrze na ogie. Strach te, kiedy zadzwoni telefon. Bo si zawieci. Jak tamtego wieczoru Siedziaem w sypialni i ogldaem telewizj opowiada Jan Boguszewski. To bya niedziela, wieczr. wiato od pomieni przedostao si przez zasony. Wybiegem przed dom. Nie wierzyem w to, co widz. Wrciem po dokumenty. Ogie dochodzi pod dom. Nie pamita, ile razy prbowa dodzwoni si do stray poarnej. Ani razu nie wybra poprawnego numeru. Straacy otrzymali zgoszenie od kogo innego. Nie mg te patrze, jak ogie odbiera mu
wszystko, co ma. Ruszy w pomienie. Krzesa, pralka, tabletki, wszystko w domu zostao. Ale co z tego? Z tego wyy si nie da. To, co spono, dawao chleb. Prbowaem przede wszystkim ratowa cignik wspomina. Chciaem go odpali, wyjecha z tego ognia. Byo za zimno, silnik nie zaskoczy. Poparzyem sobie tylko rk, zrobi mi si ogromny bbel. Odwieli mnie do szpitala. Jeden ssiad natychmiast przybieg z pomoc. Dziki niemu kilka czci maszyn rolniczych nie spono doszcztnie. Jak tylko zobaczyem ogie, zabraem syna i pobieglimy mwi Zbigniew Woniak. To, co si dao, odstawialimy na bok. Zostao niewiele. Wszystko spalone, czarne. Szkielety. Wraki.
Gruzy. Trzeba to pogorzelisko jako z ziemi zrwna. Jan Boguszewski straci stodo, maszyny rolnicze, cignik, samochd, nasiona, farby. Szacuje straty na 250 tysicy zotych. ycz Ci jak najgorzej Jan Boguszewski czuje si w Wielkiej Nieszawce jak w puapce. Siedzi w zamokych gratach przed domem. Nikt si nim nie interesuje. ona odesza kilkanacie lat temu. Zabraa crk. Boguszewski zakasa wtedy rkawy, poszed w pole i zabra si do pracy. Ze wszystkiego, co kupi, tumaczy si przed sdem. Paci coraz wiksze alimenty na crk. Z ssiadami cigle ma konflikty. Siostrzeniec z konkubin
Kolejni gospodarze prosili ich do siebie. Koncerty zespou przeduay si do kilku dni. Bo kapela im. Kamiskich graa jak adna inna i drugiej takiej nie ma do dzi
Henryk Kamiski. Ju porobiy si na klawiszach wyobienia od palcw, jednake tylko raz musiaem go odda do kapitalnego remontu. Trzyma si rwnie dobrze jak ja. Humoru i radoci ycia muzykom kapeli mona pozazdroci. Do dzi wspominaj majwki, podczas ktrych grali. Schodzia si caa wie i tum goci. Wszyscy w doborowych nastrojach. Wytworni mczyni i pikne panie. - Sama przychodziam na takie zabawy mwi ona Henryka Kamiskiego. Nie znaam jeszcze wtedy ma. Nie najgorzej gra ten akordeonista mylaam w duszy. Do tego jaki przystojny. Zesp od dawien dawna wystpuje w klasycznych strojach ziemi dobrzyskiej. Wszystkie wyjazdy kapeli wspfinansowane s ze rodkw Urzdu Gminy. Muzycy dodaj, e w tej sprawie zawsze mona liczy na wjta. - Ronie nowe pokolenie, wic bdzie komu przekaza paeczk mwi Henryk Kamiski. Mj syn jest organist w kociele. Z nami nie gra, ale dzieciaki ma niezwykle uzdolnione. Mam nadziej, e wnuki pjd w nasze lady. Chocia ja si jeszcze nigdzie nie wybieram. Moe i mam 73 lata, ale czuj si najwyej na 40. Zaproszenia na ten sezon ju przychodz. Zesp, jak co roku, wystpi na pewno w Skudzewie. Na przegldzie kapel weselnych w Osieku te go nie moe zabrakn. W kocu s u siebie. Graj w Dobrczu, Czernikowie, Golubiu-Dobrzyniu i wielu innych miejscowociach z caego regionu. - Wychodzimy czsto, eby zagra kilka utworw mwi Ryszard Cbrowski. Jak poleczk, fokstrota, tango czy oberka. Publiczno nie chce nas jednak tak szybko wypuci. Cz utworw to klasyczne kompozycje ludowe, reszt napisa sam zesp. Z nostalgi w gosie przypomina sobie jednak Henryk Kamiski czasy, kiedy grao si przez trzy dni. Jak zapusty wypaday we wtorek, to koncert trwa przez sobot, niedziel i poniedziaek, a do wtorku wcznie. W ostatnim czasie problemy ze zdrowiem ma drugi filar zespou, Stanisaw Kamiski. Jego kompani maj jednak nadziej, e dojdzie do siebie przed rozpoczciem sezonu. Na koniec ycz akordeonicie kolejnych dwudziestu lat kariery. - Ja zamierzam pogra jeszcze przynajmniej czterdzieci mieje si muzyk.
lat gra z nimi ich ojciec, Wacaw. Po jego mierci kapel zasili Micha Kokot, ktry gra na klarnecie i piewa. Nowy nabytek zespou nie by osob przypadkow, gdy od pnych lat 70-tych peni rol kierownika artystycznego i technicznego. Pochodzcy z Osieka Cbrowski gra w zespole od kilku lat. Chce w ten sposb uczci pami crki, ktra przedwczenie zmara. - Piknie graa na skrzypcach. Nie to, co ja mwi dumny ojciec. Ale ona bya zawodowcem. Zdobya wyksztacenie w Aka-
demii Muzycznej, a nawet tam uczya. Graa w wielkich filharmoniach. Zesp wystpuje na wszelkiego rodzaju przegldach i festiwalach w caym regionie. Wielokrotnie muzycy otrzymywali nagrody i wyrnienia. Cz pucharw odnajdziemy w domu Stanisawa Kamiskiego, a reszt mona podziwia w Osieckiej Izbie Regionalnej. Koncerty zaczynaj si na przeomie kwietnia i maja. Ostatnie wystpy trafiaj si nawet w grudniu. - Mj zabytkowy akordeon ma ju ponad 50 lat mwi z dum
REGION
Maa Wiktoria chce by weterynarzem. Bardzo lubi zwierzta. Studia bd kiedy. Teraz chciaaby mie azienk i ciep wod. Rodzina z Siemonia potrzebuje pomocy
jach zimnej rudery toczy si ycie Agnieszki i Janusza Sadeckich. Szecioro dzieci trzeba nakarmi i ubra. - Oboje z mem pochodzimy z Torunia mwi Agnieszka Sadecka. Kiedy wynajmowalimy pokoje, ale pojawio si pierwsze, drugie, a potem trzecie dziecko i nie sta nas byo na taki luksus. Te zaproponowa, e moemy zamieszka w jego domu. Z dziesi lat tutaj mieszkamy. Ojciec ma nie chce jednak przepisa domu na syna. W gminie nie ma mieszka socjalnych. Podania o mieszkanie komunalne Sadeccy nie zoyli. - Wpyno do nas 38 wnioskw w tej sprawie mwi Jan Surdyka, wjt gminy Zawie Wielka. Wrd nich nie ma zgoszenia rodziny Sadeckich z Siemonia. Adoptujemy na mieszkania komunalne rnego rodzaju budynki. W tym roku uda si pomc kilku rodzinom. Dwa metry nad gow Agnieszki Sadeckiej jest strop. Jak wiatr wieje silniej, to dachwki lataj nad gowami. Wod trzeba przynie ze studni, bo nie ma podczenia do domu. Mieszkanie skada si z trzech pomieszcze.
Pierwsze jest nieogrzewane. Stoi w nim stara lodwka, walaj si jakie graty. W dwch malutkich pokoikach gniedzi si omioosobowa rodzina. Kto musi by w domu cay czas, bo 11-letni Dawid ma orzeczon niepenosprawno. Jest upoledzony w stopniu rednim i chory na padaczk. - Ataki ma najczciej w nocy mwi Agnieszka Sadecka. Dorosy musi by wtedy przy nim. Trzeba go wozi do specjalistw, ale nie mamy auta. Wszdzie trzeba dosta si autobusem. Dojazdy do Bydgoszczy sporo kosztuj. W szkole zgodzili si na specjalny tryb nauczania. Dawid chodzi na dwie lub trzy lekcje, ale zawsze musz go zaprowadzi i odebra. Staym dochodem rodziny jest zasiek rodzinny w kwocie ok.. 900 zotych miesicznie. Janusz Sadecki pracowa kiedy w Toruniu, ale go zwolnili. Z zawodu jest lusarzem. Ostatnio dosta sta w Rzczkowie. Sortuje tam odpady komunalne. Jego ona skoczya jedynie podstawwk. Edukacj zatrzymaa szybko powikszajca si rodzina. Z takimi kwalifikacjami trudno o prac. Z szstk dzieci w domu nie sposb jej szuka. Najstarsza crka chodzi do
drugiej klasy gimnazjum. Powinna uczy si w trzeciej, ale musiaa powtarza jeden rok nauki. Nie ma kto jej pomc. Mama boi si, e bez wyksztacenia bdzie jej ciko w yciu. Sama zna to najlepiej. - Zakad Gospodarki Mieszkaniowej z Torunia zaalarmowa nas o bardzo trudnej sytuacji w tej rodzinie mwi Ewa Hodana z Caritas Diecezji Toruskiej. Pani Sadecka zwrcia si do tej instytucji z prob o pomoc, ale nie moe jej otrzyma, bo nie jest to ten sam powiat. Przekazalimy paczki ywnociowe przed Wielkanoc. W miar moliwoci bdziemy udzielali rodzinie pomocy rzeczowej. W GOPS-ie w Zejwsi Wielkiej nie mog wiele wicej zrobi. Jeeli wpywa podanie z prob o pomoc, zazwyczaj rozpatrywane jest pozytywne. rodki s jednak ograniczone. Nie ma funduszu, ktry pozwoliby na gruntowny remont mieszkania rodziny Sadeckich. Wiktoria nie do koca jeszcze rozumie, czemu w telewizji pokazuj rodziny majce wielkie apartamenty. Nie wie, skd bior si tak wielkie rnice midzy
ludmi. Cukierki i czekolada, ktre otrzymaa z Caritasu, byy niezwykle sodkie. Tylko dlaczego tak sone s zy jej mamy, kiedy si do niej przytula? - Nie pacz powtarza zawsze. Najwaniejsze, e si kochamy. Wcz Toma i Jerrego. Zapomnijmy o tym mwi.
REPORTA
Za oknem wci mrz do pidziesiciu stopni, ale w sercach gorca wdziczno. Wsplna akcja synnego podrnika i Macieja Karczewskiego, toruskiego optometry, felietonisty Poza Toru na dalekiej Syberii
Marcin Tokarz
S potomkami polskich zesacw. Dugo ycia mierz iloci benzyny w baku i si mini. Dla wikszoci z nich Syberia to pierwsze i ostatnie miejsce, jakie widz. Jednak dopiero od niedawna mog cieszy si tym przywilejem. Za spraw ekipy optykw z Polski, wraz z Maciejem Karczewskim z Torunia, przebadano i obdarowano okularami rodakw zamieszkujcych Wierszyn, niewielk osad na Syberii. W Rosji wszystkie dokumenty s istotne. Im wicej piecztek tym s waniejsze. Do syberyjskiej wioski przysano pismo obficie nimi zdobione. Pojawi si jednak problemem. Bez okularw nikt nie potrafi przeczyta jego treci. May Andrea szybko pobieg po jedyn dostpn par. Obserwowa to polski podrnik, Romuald Koperski, jeden z najsynniejszych polskich podrnikw. Zna czowieka, ktry podjby si akcji przeprowadzenia bada wzorku, a take dopasowania i przygotowania odpowiednich okularw. Maciej Karczewski, toruski optometra i spoecznik pomys podchwyci od razu. - Klimat mamy nieskomplikowany: dwanacie miesicy zimy, reszta lato artuj mieszkacy polskiej Wierszyny. Im dalej na pnoc, tym supek rtci jest niszy. Trudne warunki do ycia w Wierszynie oddalonej 130 kilometrw od Irkucka s codziennoci. Do wsi prowadzi tylko jedna droga. Po wielkich opadach staje si nieprzejezdna i odcina j od reszty wiata.
wienie daje tu tajga, bo stamtd wszystko jest za darmo. W Wierszynie mog tylko pomarzy o jakiejkolwiek opiece zdrowotnej. T polonijn enklaw nazywa si Ma Polsk. Mimo dystansu ponad szeciu tysicy kilometrw dzielcych j od macierzystego kraju, w Wierszynie zachowano ojczyst mow. - Przez przeszo sto lat pielgnuje si tam polsk tradycj. To ewenement na tle wszystkich orodkw polonijnych na wiecie komentuje Romuald Koperski. Na cianach wisi orze biay. Na szyi wsatego Wasilijewa te. To patrioci, ktrzy od rzdzcych ojczystym krajem dostaj obietnice politycznych reform tylko w trakcie wyborw. - Widziaem cztery tomy Chopw, ktre jedna z najwaniejszych postaci w Polsce przekazaa Wierszynie. Mino ptora roku, a wci leay nie rozpakowane. Nikt nie by w stanie ich przeczyta opisuje Maciej Karczewski. O ile zdezynfekowanie rany moczem, usztywnienie zamania dwoma klepkami obwizanymi tam czsto wystarcza, by kontynuowa prac w tajdze, o tyle saby wzrok lub jego brak trzeba leczy specjalistycznie. Z t misj 11 grudnia 2012 roku do Wierszyny przybya ekipa czterech lekarzy, w tym dwoje okulistw. Przebadali 350 osb. Gabinet optyczny powstay w polowych warunkach funkcjonowa od rana do wieczora. Mimo upywu dni, krzesa w poczekalni wci byy zajte. - Koszta akcji pokrylimy z wasnej kieszeni - mwi Maciej Karczewski. - W Irkucku wypoyczylimy autorefraktometr. Cay potrzebny sprzt zapakowalimy do bagay podrcznych. Gwn zawartoci plecakw byy szka i oprawy, ktre pozyskalimy ze zbirek w Polsce oraz te zakupione na wasny rachunek. Jeszcze w Wierszynie wydalimy okoo 200 par okularw.
W 60 przypadkach bardziej wymagajcych wykonano je w Polsce, po czym odesano na Syberi do ich nowych wacicieli.
REGION
Wstpia do ludowych Batalionw Chopskich. Za ma wybraa jednak onierza wykltego. Kolejna odsona cyklu Poza Toru o ludziach, ktrzy powoli od nas odchodz
Tak poznaa przyszego ma. Pasowali do siebie - przystojny wojak i urodziwa dziewczyna ze zbrojn przeszoci. - Jako czniczka niewiele wiedziaam o tym, co przenosz opowiada Zofia Noskowicz. Wszystko byo tajne. Nie mogymy za wiele wiedzie, bo w razie wpadki mogybymy si wygada. W moim rodzinnym domu chopaki z partyzantki wiczyy strzelanie. Przecie wielu chciao walczy, a pierwsz styczno z broni miao dopiero w czasie wojny. Ojciec na to przyzwala, chocia kara byaby oczywista. Z alem w gosie mieszkanka ysomic opowiada o wydarzeniach z 1944 roku. - Ogromnie cieszylimy si, e Niemcy uciekaj mwi Stokrotka (pseudonim z Batalionw Chopskich). Miaa powsta wolna i niepodlega Polska. Ale sprzedali nas Ruskim. Legitymacj kombatanck Zofia Noskowicz ma w domu. Pamitek z czasw wojny nie posiada. Pokazuje zdjcia ma z jego oddziaem. Wybranka podziwia i kocha po dzi dzie. - Dorobilimy si 4 dzieci i 13 wnukw mwi Stokrotka. Teraz ma ju take 9 prawnukw. Swoje lata mam, ale zdrowie jeszcze dopisuje, dziki Bogu. Tylko tej Polski po wojnie al.
zantce. Nalea do oddziau noszcego kryptonim cigacz. Dowdc jednostki by ppor. Stefan Kaczmarczyk ps. Baca. Oddzia formalnie dziaa tylko przez kilka miesicy, ale onierze wyklci na trwae wpisali si w histori naszego kraju, toczc nierwn walk z reimem komunistycznym. - Ju jako dziecko wychowywany byem w domu w duchu antykomunistycznym mwi Jerzy Noskowicz, syn Zofii i Leopolda. Inne dzieci nie wiedziay, co naprawd zdarzao si w lesie katyskim. Mymy wiedzieli. Ojciec, zanim trafi do partyzantki, pracowa w fabryce kabli. Stamtd uciek na skradzionych Niemcom koniach. Nie zna za bardzo jzyka
wroga, ale wojna tak wpyna na jego psychik, e przez sen piewa po niemiecku. Rano tego nie pamita. Oddzia cigacz dziaa w okolicy Bochni. Jego onierze rozpierzchli si pniej po caym kraju. Komunici nie bawili si z takimi osobami. Rg (pseudonim Leopolda Noskowicza z czasw partyzantki) zosta aresztowany w Gdyni. Udao mu si unikn kary. - Mia podrobione dokumenty opowiada czniczka. Tylko to go uratowao. Wczeniej chcia wyemigrowa z kraju, ale nie dosta si na statek pyncy za granic. Traf chcia, e po wojnie Zofia Markiel (nazwisko panieskie) take trafia na Pomorze.
Tomasz Wicawski
Nie s ze sob spokrewnieni, ale czy ich wi silniejsza ni w niejednej rodzinie. Choroba topiona w morzu alkoholu bya drog w jedn stron. Przyjaciele pojawiali si, gdy przychodzia renta. Nie tacy na 100, ale na 40%. - Wracajc z pracy z Bydgoszczy, spotkaem Marka siedzcego przed wejciem do sklepu mwi m Haliny Szczsnej z Nawry. Paka dziecicymi zami. Z godu. Marek Hejda pracowa jako sanitariusz w pogotowiu ratunkowym. Uprawia ten zawd blisko 10 lat. Los nie by jednak askawy. Choroba nie przeprowadzaa selekcji zawadna yciem modego czowieka na zawsze. Uszkodzenie mdku midzynerwowego uniemoliwio dalsz prac. Pozostay codzienne zachwiania rwnowagi, kopoty z chodzeniem. Po flaszce atwiej o odwag, chocia i przed siebie wcale nie prociej. - Marek ma syna, ktry mieszka na stae w Anglii mwi Halina Szczsna. lubu nigdy nie wzi, a matka jego pierworodnego odesza, gdy zachorowa. Chopak raz na jaki czas odwiedzi ojca, ale niezbyt czsto. Na schodach sklepu oczekiwa nieuchronnie zbliajcego si koca. Bez pienidzy, z kredytami wzitymi na lichwiarski procent i such buk w rku.
Bez zdrowia, perspektyw i z naogiem niszczcym go jak rak. - Pooyam rk na stole i postawiam spraw jasno mwi Halina Szczsna. Albo koledzy, ktrzy zrobili sobie z jego mieszkania przytuln melin i hektolitry wypijanego alkoholu, albo jedzenie, ubrania, ciepo oraz szansa wyjcia na prost. Przysig, e nigdy wicej nie tknie wdki. Pomoc zacza si od kupienia najwaniejszych produktw ywnociowych. Przecie czowiek musi co je. Pniej przyszed czas na remont mieszkania. Marek nie mia nic. Podstawowe rzeczy osobiste to luksus, na ktry nie mg sobie pozwoli. W mieszkaniu hula wiatr, bo nie mia kto zadba o
ogrzewanie. Gospodarz hula w inny sposb. - Zapaem pana Boga za nogi mwi Marek Hejda. Kiedy moje ycie toczyo si miedzy jedn szyjk butelki a drug. yem, ale trudno to nazwa yciem. Pustelnik, to chyba dobre okrelenie. Wielu przyjaci i strasznie przygnbiajca samotno. Marek jest organist w kociele w Nawrze. Rower pomaga mu w utrzymywaniu rwnowagi. Proboszcz zaakceptowa go takiego, jaki jest. To nie problem, e czasem nie pojawi si na mszy, bo droga jest bardzo mokra, bd pokry j ld. Organista nie lubi jednak sytuacji, w ktrych nie moe gra. To jego pasja. Gdy siada za organami,
daj rad jecha rowerem. W dzie zamykam altank, bo nie chc, eby stare czasy wrciy. W GOPS-ie znaj sytuacj Marka Hejdy. To tam uzyskalimy pierwsze informacje o dzielnej kobiecie z Nawry, ktra bezinteresownie pomaga osobie niepenosprawnej. Z pomocy spoecznej organista otrzymuje przydzia opau na zim. Nie wystarcza on na cay sezon grzewczy, ale uatwia sytuacj. - Moe i mogabym si stara o jakie dodatkowe rodki na pomoc dla mojego podopiecznego, ale przecie ja nie robi tego dla zysku mwi Halina Szczsna. Pracowaam wiele lat w szpitalu, wic rozumiem istot pomocy drugiemu czowiekowi. Tak zostaam wychowana w domu rodzinnym i si nie zmieni. Nawet jakby kto za plecami czyni rne uwagi. Opinie stojcych przy sklepie nie s dla mnie szczeglnie wane. Pastwo Szczni staraj si, eby Marek Hejda nie by rwnie sam w czasie wit. Zapraszaj go do siebie do domu. Umoliwiaj mu rwnie kontakt z rodzin mieszkajc w okolicy. Mieszkaniec Nawry stwierdza, cho nie bez alu w gosie, e krewni nieszczeglnie interesuj si jego losem. To ciocia daa mu drug szans nowe ycie.
Zdajemy sobie spraw, e niektre sformuowania z ofert czy metody wylicze mog dla kredytobiorcy brzmie niezrozumiale. Dlatego staramy si tumaczy klientom wszelkie zawioci. Chcemy, eby klient zna warunki, na jakich zaciga kredyt i rozumia najwaniejsze postanowienia umowy kredytowej, bo przecie wie si z kredytem na dugie lata. To pozwala na komfortow wspprac i zadowolenie obydwu stron. kont, kart kredytowych i inwestowania w fundusze. Jednak w tym przypadku korzyci trudniej obliczy, poniewa za kady dodatkowy produkt finansowy bdziemy musieli kiedy zapaci. mog zda si na wasne umiejtnoci negocjacyjne. Ci, ktrzy nie poruszaj si swobodnie w meandrach bankowych ofert i chc oszczdzi sporo czasu mog si zwrci do doradcy Planet Finance Broker, ktry cao relacji z bankiem wemie na siebie. Dodatkowym argumentem, ktry przemawia za takim rozwizaniem jest fakt, e doradcy komunikuj si z bankami w jzyku, ktrego te uywaj na co dzie, a ktry dla klienta moe brzmie obco.
Jeszcze po nuteczce
Jest ich coraz mniej, ale nadrabiaj zapaem. Szukaj wieej krwi, aby chr mg zapiewa z nalen moc
ukasz Piecyk
Gdy tylko dyrygent zrobi pauz, rozlega si gwar rozmw i miech. Gdyby nie karteczki z religijnymi pieniami, mona by da sobie gow uci, e w salce przy bazylice gromadzi si spora rodzina. czy ich jednak piew i bogosawiestwo w. Cecylii trwajce ju ponad 140 lat. Spotykaj si dwa razy w tygodniu na niecae dwie godziny. W sali przy bazylice wicz do coniedzielnych mszy witych. - Co tydzie piewamy co nowego, aby si nie powtarza mwi Nikodem Sotys, prezes chru. Nikodem Sotys jest jednoczenie tenorem. - Mimo e jest tu gwarno i rodzinnie, to niestety brakuje nam gosw dodaje prezes. W czasach wietnoci w chrze piewao nawet ponad 70 osb. Teraz ciko i z poow tej liczby wystpi. Modzi i zdolni wyjechali na studia, a starszym zabrako ju nut na yciowej piciolinii. S jednak i tacy, ktrych siy w pucach nie opuszczaj przez dziesiciolecia. - Na pocztku stwierdziem, e si nie nadaj wspomina Tadeusz, bas. Chyba nie byo potrzeby si zamartwia, bo od tamtego momentu mino ponad 40 lat, a ja obecnie udzielam si w trzech chrach. Tymczasem w zespole chrzystw okrg rocznic swojej dziaalnoci obchodzi Mieczysaw. - Do piewania wcign-
Alfons Dorawa dyryguje chrem od 1958 roku. Zesp natomiast spotyka si w dwa razy w tygodniu
li mnie koledzy tumaczy 75-letni tenor, ktry z bogosawiestwem w. Cecylii piewa od 30 lat. W sumie to ju niewane, jak dugo to wszystko trwa. Najlepiej, aby cigle mona byo tu poartowa i zapewni sobie dobr pogod ducha. Gdzie ci mczyni? Mskich gosw w chrze jednak jak na lekarstwo. - Chopw nam trzeba, bo tu ju praktycznie same wdowy i stare panny miej si kobiety. - ebycie tak pieway, jak gdakacie ucisza je przed prb jeden z panw. - Ty e od matki yowa tyle, to si teraz nie wcinaj odpowiada jedna z nich. Wszystko z umiechem i bez cienia urazy. Prezes mwi, e wanie to stanowi o sile chru. - Czasem czuj si jak w
szkole, bo towarzyszy nam gwar uczniowskich docinek. Ta nie bdzie siedziaa z tamt, a ten jest taki i taki sysz to co chwil na naszych prbach mieje si Nikodem Sotys. Jedyne trudnoci, ktre napotykamy w piewie, to osignicie dwiku ciszy. Nad rozgardiaszem panuje Alfons Dorawa, dyrygent, ktry od 55 lat dyscyplinuje gosy w. Cecylii. Gdy zacznie gra na pianinie, wszyscy s ju skupieni wycznie na muzyce. - Paeczk dyrygenta przejem po mierci mojego ojca, ktry rwnie peni t funkcj wspomina Alfons Dorawa. Najwikszym zaskoczeniem jest to, e jestem dopiero czwart osob, ktra kieruje zespoem. Wszyscy zgodnie przyznaj, e pod batut Alfonsa Dorawy jest i sympatycznie, i pracowicie. Sam dyrygent uwaa jednak, e kieruje zespoem
ju tylko po czci. - Swoje lata mam, wic to tylko 1/3 etatu. Wikszymi sprawami zajmuje si ju nasz nowy nabytek, ale prb nie opuszcz mieje si zza stou, na ktrym le teczki z tekstami i nutami. To jednak praca pod napiciem, bo jak nie wychodzi, to trzeba wakowa i wakowa. Lania przecie nie dam ani grozi nie bd. Pierwsze koty za poty Wszyscy wychodz. Dyrygent musi przesucha Wioletty. Nowy gos staje przy pianinie i wiczy skal dwikw razem z Alfonsem Doraw. Po klasyfikacji zostaje do koca prby. - Zawsze marzyam o piewaniu w podobnym klimacie, ale z chrem kocielnym nie byo mi po drodze, bo do kocioa trzeba chodzi przyznaje si Wioletta. Tutaj jednak warto zosta, a e znam
wikszo z czonkw, to tym lepiej. Swoje pierwsze prby ma natomiast za sob 18-letni Jdrzej, ktrego 4 lata temu na spotkania przyprowadzia mama z babci. W grupie chrzystw jest najmodszy. - Nigdy nie mog poj, czemu modych jest tu tak mao. Przecie tu jest naprawd towarzysko i kady si tu odnajdzie zastanawia si Jdrzej. A przecie piew w chrze w. Cecylii to nobilitacja. Na koncie maj m. in. udzia w mieszanych chrach w czasie pielgrzymek Jana Pawa II do Polski. Jako nieliczni na wiecie zostali uhonorowani w 1996 roku przez Ojca witego papieskim odznaczeniem Pro Ecclesia et Pontifice. Na 140. urodziny burmistrz, w imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wrczy zespoowi srebrny medal Zasuony Kulturze Gloria Artis. Brzowe odznaczenie otrzyma Alfons Dorawa za dugoletni prac. A wystarczy pojawi si w poniedziaek lub pitek o 18 w sali prb domu kapitalnego przy bazylice w. Trjcy, aby wsptworzy muzyczn histori Chemy.
Pomost na start
Magistrat wybra firm, ktra zajmie si budow pomostu na Jeziorze Chemyskim. Inwestycja, ktra poczy oba brzegi akwenu, ma by skoczona w listopadzie tego roku. Deptak Poudniowy, bo tak nazywa si oficjalnie pomost, to jedna z inwestycji zwizanych z modernizacj Bulwaru 1000-lecia na potrzeby turystyki i rekreacji. Poczy okolice klubu Wkniarz ze ciek piesz i rowerow w cigu ulicy Plaowej. - Czekamy, a zniknie ld na Jeziorze Chemyskim tumaczy Marek Kuffel, zastpca burmistrza Chemy. Wtedy ruszamy z pracami. Urzd Miasta zapewnia, e budowa nie zakci spokoju na Bulwarze. Wszystkie sprzty budowlane bd po stronie tzw. stolbudowskiej play. - Prace zaczniemy z drugiej strony, aby nie naruszy brzegu od strony Wkniarza dodaje Marek Kuffel.
modej filii jeszcze nie widziaa - dodaje Jerzy Czerwiski. Wrd nich s zarwno emeryci i rencici, jak osoby aktywne zawodowo. - Najwaniejsze to znale si wrd ludzi - tumaczy Barbara Kuna, wicestarosta grupy. - Wsplne spdzanie czasu jest budujce i wspiera nasz aktywno. Czonkowie UTW organizu-
j rwnie wykady prowadzone przez zewntrzne osoby, np. funkcjonariuszy policji, ktrzy na jednym z wykadw mwili o zagroeniach zwizanych z oszustwami na wnuczka. Za dodatkow opat jed na wycieczki, rwnie kilkudniowe poza granic Polski. Semestr filii w Chemy koczy si 19 czerwca. (P)
W kocu nie jeden ich znajomy zosta kalek. Koledze migo ucio palce. Inny wpad na sup wysokiego napicia powanie poparzyo mu nog. Wielu
poamao koczyny, czy doznao urazw krgosupa. ukasz te kiedy zaliczy wypadek. Podczas startu nie zapanowa nad skrzydem. Drobny bd. Chwila nieuwagi wystarczya, by wyldowa na drzewie. Dzi si z tego miej, chocia wiedz, e takie sytuacje mog skoczy si tragicznie. Teraz ju mog umrze Pytam, czy jest zazdrosna o paralotni. Jak mogabym by zazdrosna o co, co sprawia, e ukasz jest szczliwy?! odpowiada. Chce, eby pielgnowa swoje pasje. ukasz jej nie za-
Przed paacem w Nawrze ostatnia prosta na prawniczej ciece. Skoczy si po myli dawnych wacicieli?
- By pomys, eby gmina przeja obiekt, ale to dalece wykracza poza nasz budet mwi Jacek Czarnecki, wjt gminy Chema. Najwiksze zainteresowanie wzbudzi jednak pomys przejcia paacu przez urzd marszakowski. Przypominalimy o tym m. in. w propozycjach do strategii wojewdztwa na lata 20142020. Dotychczas Piotr Cabecki podtrzymywa decyzj o przejciu i odrestaurowaniu zabytkowego obiektu. Spraw komplikuje wci niejasny status prawny.
Zesp paacowo-parkowy w Nawrze od przejcia przez wadze wojewdztwa dzieli ju tylko wyrok sdu kasacyjnego. Optymistyczna wersja zakada, e to ju ostatni etap przed powstaniem muzeum ziemiastwa. Potomkowie rodu Sczanieckich czekaj na rozwizanie sprawy, ktra cignie si latami. Pojawio si jednak wiateko w tunelu, bo wszystko wskazuje na to, e odwoanie do sdu najwyszego zoone przez Instytut Hodowli i Aklimatyzacji w Radzikowie, dotychczasowego zarzdc budynku, to formalno. - Na decyzj Sdu Najwyszego moemy czeka nawet 1,5 roku - tumaczy Wojciech Gorczyca, przedstawiciel spadkobiercw. - Przedstawiciele IHiA zoyli apelacj zaraz po ostatniej decyzji wymiaru sprawiedliwoci. Chc oni przej przez wszystkie etapy sprawy sdowej. Pierwsi Sczanieccy pojawili si w Nawrze na przeomie lat 60. i 70. XIX wieku, wchodzc w posiadanie zespou paacowo-parkowego. Do 1939 roku rodzina zgromadzia tam najwiksz bibliotek w pnocnej Polsce. Dwa lata pniej wojska niemieckie przejy posiadoci rodu, a sami Sczanieccy uciekli z terenw obecnej gminy. Po wojnie majtek rodu przej Skarb Pastwa. Od 1946 roku posesja bya domem wypoczynkowym dla Uniwersytetu Mikoaja Kopernika.
10 milionw na odrestaurowanie
- Jestemy cay czas zainteresowani obiektem w Nawrze, ale czekamy na uregulowanie prawne wasnoci tumaczy Beata Krzemiska, rzecznik prasowy marszaka. Bardzo nas cieszy ostatnia decyzja sdu. Nieoficjalne szacunki mwi, e koszt odrestaurowania paacu moe sign nawet 10 milionw zotych. Apelacja otworzyaby drog do podjcia prac, ale Feliks Stolkowski studzi zapa. - Na zakoczenie swojej ksiki pisaem, e byoby piknie, gdybym mg zakoczy j ze wiadomoci, e paac nie popadnie w jeszcze gorsz ruin ni podobny obiekt w Studziecu. Niestety tak na razie nie jest, ale obym by zym prorokiem dodaje regionalista.
Zabytkowy kompleks przey take PGR. W planach na lata 70. XX wieku byo nawet utworzenie w budynku Filharmonii Pomorskiej. Ostatecznie spocz w rkach wspomnianej firmy z Radzikowa, ktra jest przedsibiorstwem Skarbu Pastwa. Przez ten okres paac w Nawrze zosta powanie nadszarpnity zbem czasu. - Wedug naszej oceny obiekt pozostaje w bardzo zym stanie tumaczy Sambor Gawiski, wojewdzki konserwator zabytkw. - W ostatnich latach nie prowadzono przy paacu prac konserwatorskich.
W rkach Temidy
Batalia o ustalenie wasnoci przed wymiarem sprawiedliwoci trwa od 2009 roku. Wte-
dy wpyn pierwszy wniosek ze strony rodziny. Po dwch latach Sd Rejonowy w Toruniu oddali wniosek rodziny. Pod koniec zeszego roku losy cakowicie si odmieniy i akt wasnoci moe trafi do potomkw Sczanieckich. Instytut zoy jednak wniosek o kasacj. - Zachowanie obecnego waciciela moe troch dziwi, ale jest na nie wytumaczenie komentuje Feliks Stolkowski, regionalista. Paac generuje olbrzymie koszty, m. in. w postaci kar nakadanych przez konserwatora zabytkw. Odwoywanie si od wyroku do najwyszej instancji moe uchroni instytut z Radzikowa przed zarzutem naraenia Skarbu Pastwa na straty. Feliks Stolkowski Nawr zajmuje si od kilku lat. Na
wydanie czeka jego publikacja Nawra z tamtych lat. To bogato ilustrowana ksika, w ktrej pisze m. in. o zespole paacowo-parkowym na podstawie rozmw z Janem Sczanieckim, ostatnim wacicielem obiektu. W swoim archiwum regionalista zgromadzi 70 godzin materiau. - Publikacja pki co nie ukae si ze wzgldw finansowych. Miaem wstpnie uzgodnione kwestie sfinansowania ksiki, ale na razie chyba nie nadszed czas, aby ujrzaa wiato dzienne.
W oczekiwaniu na muzeum?
Najbardziej prawdopodobnym wariantem jest stworzenie w budynku paacu muzeum ziemiastwa.
Modym okiem
Samorzd konsultuje si z modymi
Gmina przeprowadzia pierwsze konsultacje z grup osb w wieku 20+. Analiza SWOT sporzdzona przez modych ludzi pomoe w okreleniu strategii na lata 2014-2020. Warsztaty konsultacyjne przeprowadzia Ewa Pudo, sekretarz gminy. Modzie analizowaa mocne i sabe strony samorzdu oraz sporzdzia list szans i zagroe dla gminy Chema. Mamy swoj wsplnot, staramy si dba o swoich mieszkacw zwrci si do modziey Jacek Czarnecki, wjt gminy. - Przed kolejnym rozdaniem rodkw unijnych warto si zastanowi, na co je wyda. Chc pozna wasze oczekiwania. Urzd Gminy przewiduje jeszcze dwa spotkania w tej grupie wiekowej. (P)
Do Chemy maj 15 kilometrw. Autobusem do miasta jednak nie dojad. Mimo e przez Zajczkowo przejeda autobus szkolny, to o transporcie dla wszystkich mieszkacw na razie mona pomarzy. Urzd Gminy Chema skierowa do Veolii, gwnego przewonika na terenie powiatu, wniosek o kurs autobusu przez Zajczkowo. Pismo zostao wysane 21 wrzenia zeszego roku. Proba urzdu dotyczya uwzgldnienia wsi minimum dwa razy w tygodniu: we wtorki i pitki. Autobus miaby kursowa w kierunku Chemy przed poudniem, a wraca przez Zajczkowo w godzinach popoudniowych. - Tu chyba brakuje dobrej woli mwi Jacek Czarnecki, wjt gminy. Mgby to
by nawet jeden kurs tygodniowo. Starsi ludzie mogliby wtedy jecha na zakupy, a potem wraca pniejszym autobusem. Jeli okazaoby si, e ludzi na przystanku nie ma, to likwidacja kursu byaby oczywista, ale mieszkacy zgaszaj tak potrzeb. Najbliszy przystanek
znajduje si na drodze wojewdzkiej na trasie Chema-Wbrzeno. Dla starszych osb to odcinek, ktry czsto jest nie do pokonania. - Modsi mog przej te 2 kilometry mwi Jolanta Sarnowska, sotys Zajczkowa. Starsi s praktycznie odcici od wiata. Najbliszy
lekarz czy apteka znajduj si w Zelgnie, bo o Chemy to ju nawet nie ma co wspomina. Skd taka zwoka ze strony Veolia Transport? - Ten temat na razie utkn w martwym punkcie tumaczy Dariusz Lewandowski, przedstawiciel przewonika. Mamy jednak nadziej, e w przyszym tygodniu uda nam si spotka z wadzami gminy, aby zrobi analiz trasy pod ktem obecnoci przystankw i jej dokadnego przebiegu.
W NASZYM OBIEKTYWIE
1 kwietnia papierowa wersja pierwszego numeru Poza Toru ujrzaa wiato dzienne. Wtedy by to nowy miesicznik, dzisiaj rozpoznawalny dwutygodnik. Od naszych Czytelnikw wielokrotnie dostajemy sygnay, e takiego produktu na rynku prasy brakowao. Brakowao poruszajcych historii, inspirujcych wywiadw i dokadnych wiadomoci. Teraz w Pastwa rce oddajemy nasz urodzinow galeri zdj, aby w skrcie opowiedzie, czym zajmowalimy si przez ten rok. Dzikujemy za Pastwa obecno przez ten rok!
GMINA LUBICZ
Wikszo z nas postrzega nowotwory jako chorob osb dorosych. Przecie dzieci nie zmagaj si z rakiem
nauczania w czasie choroby. Trzeba przecie normalnie y. - Oddaj krew nie pierwszy raz mwi Ewa Matusewicz, ktra pojawia si w autobusie pobierajcym krew w Gronowie. Tym razem czuj si jednak wyjtkowo, bo pomagam konkretnej osobie. Znam rodzin chopca (jego cioci), wic nie mogam zosta obojtna. Na samym pocztku choroby Maciej dosta wiele litrw krwi. Nie wiadomo, ile bdzie jej potrzeba w dalszym leczeniu. Wiele zaley od tego czy konieczny bdzie przeszczep szpiku. Krew, ktr oddajemy w punktach krwiodawstwa, nie marnuje si jednak. Kada jej kropla moe uratowa ludzkie ycie. - Syn schud ju sze kilogramw od pocztku chemioterapii mwi ojciec chopca. Nie mg przekn wielu potraw, bo z blu paka. Dwa lata temu syn mia robione badania i wszystko byo w porzdku. Teraz poziom hemoglobiny i czerwonych pytek nie dawa wtpliwoci. Ta choroba nie wysya sygnaw ostrzegawczych.
Kady moe pomc rodzinie Gojw z Brzena. Wystarczy wpaci pienidze, ktre pomog w walce z chorob ich syna, na numer konta:
kanacie lat mwi Zbigniew Goj. Prowadz tutaj warsztat lusarski, ludzie mnie znaj. Dyrekcja szkoy zorganizowaa zbirk krwi dla Maka. Specjalny autobus przyjecha do Gronowa w sobot 6 kwietnia. Wielu ludzi si do mnie zgosio, e przyjdzie i pomoe. Lekarze nie mwi w tym momencie gono o przeszczepie. Najpierw dziecko otrzymuje chemioterapi. Jeeli ta przyniesie zakadane rezultaty, moliwe, e szukanie dawcy szpiku nie bdzie konieczne. Dawki chemii maj jednak swoje skutki uboczne. Jednym z nich jest grzyb powstajcy w ukadzie pokarmowym, ktrego trzeba puka specjalnymi pynami. - Szpital czasami zapewnia
ten lek, ale nie zawsze wystarcza go dla wszystkich. ona kupia na razie jedno opakowanie, ktre kosztowao 300 z. Taka dawka starcza na 10 dni, bo trzeba puka organizm kilka razy dziennie. Dojazdy do Bydgoszczy te kosztuj. Dobrze, e mielimy oszczdnoci, bo na bieco mogoby by ciko. Zobaczymy, jak bdzie dalej. Po piciu latach od zakoczenia leczenia, o ile nie ma nawrotw, uznaje si chorob za wyleczon. Nie ma moliwoci, by przy tej chorobie rodzic nie by na stae z dzieckiem w szpitalu. Nie ma znaczenia czy jest to piciolatek czy szesnastoletni mody czowiek. Rodzice czsto le w salach na pododze.
W Gronowie pojawiy si tumy. Kady chcia pomc synowi Zbyszka Goja. - Nie mona obojtnie patrze na tragedi drugiego czowieka mwi oddajcy krew Andrzej Klugowski, naczelnik OSP w Gronowie. Spodziewaem si, e przyjdzie tak wiele osb, bo znam to rodowisko. Wszyscy tutaj szanuj rodzin Gojw. Znalaza si ona w trudnej sytuacji, wic moemy pomc chocia w taki sposb. Ojciec dwunastolatka chorego na biaaczk nie traci nadziei. Ufa, e wszystko bdzie dobrze. Chopak bardzo dobrze si uczy, wic przymusowa przerwa w szkole nie bdzie a tak dotkliwa. Rodzice staraj si o specjalny tok
98949100030000000090740001
We wszystkich punktach krwiodawstwa mona rwnie odda krew dla Maka Goja.
Wirtualna rewolucja
Marcin Tokarz
Pasj do piki nonej poczyli z wiedz informatyczn. Jednak, by stworzy pierwszy polski, darmowy pikarski menager on-line, mogcy stawia czoo konkurencji, potrzebny by pomys. Za kolorowym interfejsem Total Football Menagera kryje si tylko dwch programistw. Jeden z nich wkrtce zamieszka w Zotorii. W Total Football Menagerze, by poczu namiastk pracy, jak wykonuje Jose Mourinho, bez wstawania od komputera, potrzeba realnego zaangaowania. Wanie to jest rdem zabawy proponowanej przez gr przegldarkow produkcji niezalenej firmy deweloperskiej 2DEV. Podobiestwo jej wygldu do portalu Facebook, wcale nie jest przypadkowe. - Nasz produkt czy w sobie to, co kady internauta zna i lubi, ju za porednictwem innych serwisw. Z pen wiadomoci moemy powiedzie, e jest stylizowany na podob Facebooka. Dziki temu gracze mog intuicyjnie rozpozna wiele rzeczy mwi Micha Rygielski, jeden z kreatorw internetowego menagera pikarskiego. Nie nastawiaj si na ilo uytkownikw. Zaley im na staych graczach bdcych integraln czci produkcji. Zdaniem twrcw Total Football
GMINA LUBICZ
Ich dewiza to denie maymi, ale przemylanymi krokami w stron doskonaoci. W naszym regionie powsta pierwszy darmowy menager pikarski on-line
Menager proponuje rozwizania, jakich prno szuka u konkurencji. Innowacyjno wida na kadym kroku. W TFM istnieje sposobno organizacji konkursw polegajcych na wybieraniu przez reszt graczy, tego jednego, ktry dan czynno wykona najlepiej. Uytkownicy mog sami tworzy turnieje, co znacznie urozmaica rozgrywk. Bycie menagerem w wiecie wykreowanym przez Michaa i Tomasza to nie atwe zadanie. Zarzdzanie finansami klubu, ustalanie taktyk, rozbudowa infrastruktury oraz dokonywanie
transferw zawodnikw to tylko kropla w morzu obowizkw naczelnego zespou. Gwarantem satysfakcji korzystania z menagera jest swoboda narzucona uytkownikowi ju na samym starcie. - Moliwo stworzenia wasnej druyny, a take pojedynczych zawodnikw to atut naszego produktu. W innych tego typu grach, losowa druyna jest przydzielana uytkownikowi po pierwszym zalogowaniu si. My poszlimy w inn stron dajc graczom pen autonomi zdradza Micha Rygielski, przyszy mieszkaniec Zotorii.
Co, czyni Total Football Menager wyjtkowym, to fakt szybkiego rozrostu bazy danych, wykorzystywanej na obsug lig z ponad 200 krajw. Wszystkie inne tego typu produkcje opieraj si o wirtualne, wymylone imiona, nazwiska i nazwy klubw. Mimo krtkiego czasu funkcjonowania firmy, duet programistw ma ju w zanadrzu pomys na kolejny twr. Nie chc zdradza szczegw, jednak zapewniaj, e bdzie to maa rewolucja, gra jeszcze przez nikogo na wiecie nie wprowadzona.
skierowa je do swojego radcy prawnego, Mariusza Monety. Nastpnie sprawa trafia do Sdu Rejonowego we Wocawku. Kada z pa zoya indywidualny pozew o wypacenie wynagrodzenia.
Mimo to, e zoyam pozew, to i tak nie wierz, e kiedykolwiek wywalcz wszystkie zalege pensje mwia wwczas jedna z pracownic zakadu. Zakad odzieowy Emex
to wocawska spka. Przez dugie lata siedziba firmy znajdowaa si przy ulicy Wojska Polskiego w Aleksandrowie Kujawskim, a potem zostaa przeniesiona na ulic Spdzielcz 2. Jak si okazao,
Zapisy do przedszkola
Uwaga rodzice maluszkw
Trwaj zapisy dzieci do Przedszkola Samorzdowego Nr 1 im. Juliana Tuwima w Aleksandrowie Kujawskim, ul. Dworcowa 19 na rok szkolny 2013/2014 trwaj do dnia 20 kwietnia 2013r. Karty zgoszenia dziecka do przedszkola mona pobra na stronie internetowej www. ps1alekskuj.za.pl lub w sekretariacie przedszkola w godz. 7:00 15:00. Nastpnie wypenion kart naley zoy w sekretariacie przedszkola.
W hodzie naczelnikowi
Marcin Tokarz
Znami minionych lat skryte w zieleni ysomickich lasw. Kamie pamitajcy burzliwy okres swej przynalenoci do terenw zaboru pruskiego. Na nim wygrawerowano enigmatyczn inskrypcj, ktrej pochodzenie jest znane niewielu. Gos, ktrym przemawia, wskazuje na jego zwizek z Tadeuszem Kociuszko. Co dokadnie chce nam przekaza? Znajduje si na szstym kilometrze toruskiego pieszego szlaku martyrologii. Niegdy sta przy drodze krajowej nr 1. Potem przeniesiono go tu za zabudowania leniczwki w ysomickim lesie. W 1955 roku nadano mu miano pomnika przyrody. To, co jest najbardziej nurtujce w jego historii, to pochodzenie wyrytego w nim napisu. Stanowi on zagadk nawet dla pracownika suby lenej. - W jego pobliu szed szlak Tadeusza Kociuszki, ale konkretnej genezy nie znam. Co roku przy kamieniu, w rocznic mierci wodza insurekcji, zjawia si pewien tajemniczy wdrowiec i skada pod nim kwiaty opowiada Jarosaw Romanowski, leniczy w ysomicach.
Dzi gaz otacza drewniana, poamana barierka. Pokryty mchem zlewa si z kolorem kory drzew. Gdyby pomin wygrawerowany napis, nie zwracaby niczyjej uwagi. Po latach przetrwanych na osanianiu uciekinierw wojennych, budzi zaciekawienie wrd turystw, edukujc, wywoujc wspomnienia. Znalaz si na licie atrakcji zielonego szlaku PTTK w Toruniu. Ostatecznie zbadany i poddany analizom zdradza swoje pochodzenie. - Jest to gaz narzutowy o sporych rozmiarach: 250 cm w obwodzie i wysokoci 70 cm. Zalicza si go do pomnikw przyrody nieoywionej. Inskrypcja wyryta na gazie, powstaa z inicjatywy Jana Donimirskiego, waciciela dbr
ysomickich, znanego z obywatelskiej pracy w duchu narodowym na kresach polskoci. Kamie osadzono w lasach ysomickich w 1917 roku informuje Henryk Mioszowski, prezes PTTK w Toruniu. Lenictwo ysomickie przekonuje, e gaz ten nie jest ju pomnikiem przyrody z racji niespenionych kryteriw. Kci si to ze stanowiskiem wygoszonym przez PTTK. Kamie wci spowija mga niejasnoci i niedopowiedze. Inskrypcja (T. K. 1817-1917) zostaa uznana za upamitniajc setn rocznic mierci Tadeusza Kociuszko, jednak nie odnaleziono bezporedniego rda tej informacji.
zabezpieczy zmagania i zadbaj o porzdek. Bilety bdzie mona naby na miejscu jedynie w dniu imprezy. Mieszkacy gminy zapac 10 z. Przyjezdni musz liczy si z wydatkiem 25 z za normaln wejciwk lub 15 z za bilet ulgowy. Miejsce przy stoliku kosztowa bdzie 50 z. Dzieci do lat 7 zostan wpuszczone na aren zmaga bezpatnie. (WT)
strychu. Czasami odnosz wraenie, e nazywamy si teatrem amatorskim tylko dlatego, poniewa nie organizujemy przedstawie za pienidze i robimy to tylko poza godzinami pracy mwi Iza. Wszyscy aktorzy zdolni s niesamowicie. Poza tym, jak kto ju wejdzie w to nasze teatralne tempo, to nie chce w ogle odchodzi. Iza przez wiele lat mieszkaa tu obok Teatru Dramatycznego w Elblgu. Uwielbia rosyjskich bajkopisarzy. Najwiksz frajd sprawia jej przygotowywanie dekoracji. Dla mnie najtrudniejsza jest gra dodaje. Najbardziej odpowiadaa mi rola wrki kwiatw w Krlowej niegu.
liy t wspania inicjatyw, od razu do nich doczyam. Kiedy Bogusia Broczyk odchodzia na emerytur, modsi koledzy przygotowali specjalny benefis. Sawek Zmiendak napisa utwr Z pamitnika modej nauczycielki. Hania Zejfert wspomina, e miaa straszn trem, gdy musiaa go wyrecytowa. Na warsztat bierzemy coraz trudniejsze sztuki dodaje Bogusia. Ze wzgldu na dowiadczenie zawsze staram si co podpowiada. Ale kady co wnosi od siebie, nikt nie dominuje. Z najwikszym podziwem patrz na modzie, ktra kosztem swojego wolnego czasu, angauje si w teatr.
P wieku razem
Trzy maestwa z Wielkiej Nieszawki witoway rocznice lubw
W uroczystoci zorganizowanej w Orodku Kultury w Maej Nieszawce, 23 marca br., wzili udzia jubilaci, ich rodziny oraz zaproszeni gocie. Bernadeta i Eugeniusz ysiakowie spdzili wsplnie 55 lat. Tak dugi okres poycia maeskiego nazywamy szmaragdowymi godami. Pozostae pary maj nieco krtszy sta, poniewa Janina i Pawe Duszyn oraz Honorata i Jzef Grzekowiak spdzili ze sob a p wieku. Medale, przyznane przez prezydenta, Bronisawa Komorowskiego, oraz gratulacje wraz z yczeniami, wrczyli: wjt Kazimierz Kaczmarek i Krystyna Bach. Jubilaci otrzymali take kwiaty i upominki, a na wszystkich czeka sodki poczstunek. (MK)
Obie grupy sukcesy odniosy w marcu. Midzynarodowe konkursy wymagaj jednak wkadu wasnego. Dziewczyny szukaj osb, ktre pomogyby wspfinansowa wyjazdy
ukasz Piecyk
Dwie rne ekipy, dwa sukcesy dajce wstp na midzynarodowe rozgrywki. Szukanie sponsorw, ktrzy uatwi starty. Uczennice oraz wychowankowie szkoy podstawowej w Czernikowie maj szanse na wiatowe sukcesy. Marzec dla uczennic z gminy Czernikowo to pasmo sukcesw. W poowie miesica zesp wokalny Pikolo zosta nominowany do udziau w 34. Midzynarodowym Dziecicym Festiwalu Piosenki i Taca w Koninie. Tydzie pniej Czernikowo obiega informacja, e dziewczyny startujce pod szyldem stowarzyszenia Czy-nie lec do USA na wiatowy fina konkursu Odyseja Umysu. O takie miejsca kada z druyn walczya latami. Kierunek: Michigan Mwi o nich Odyseusze. W tym roku jednak zesp zdominowaa pe pikna. Siedem dziewczyn z Czernikowskich szk w finale oglnopolskim w Gdasku, a wczeniej take w Poznaniu, otworzyo sobie furtk do wyjazdu do Michigan, znajdujcego si w pnocno-wschodniej czci USA. - Dotychczas startowalimy w dwch grupach mieszanych, ale teraz zjednoczony zesp zdominoway dziewczyny
tumaczy Dorota Puciska, nauczycielka ze SP w Czernikowie, ktra razem z Marzen Szarszewsk i Beat Siekiersk opiekuj si Odyseuszkami. - Wczeniejsze prby nie koczyy si najgorzej, ale zawsze zabrako odrobiny szczcia, by przej do kolejnego etapu. miaymy si, e jestemy mistrzami III miejsca. Ide konkursu jest rozwijanie kreatywnoci wrd modych osb. Kada z druyn losuje tzw. problem dugoterminowy, ktry rozwizuje i opracowuje przez kilka tygodni. Moe to by np. konstruowanie urzdze i maszyn w oparciu o stare przedmioty i wykorzystanie ich w trakcie przygotowanego przedstawienia. W cigu 8-minutowej prezentacji uczestnicy musz wykaza si kreatywnoci oraz realizacj wymogw zadania. Liczy si rwnie wasny styl oraz humor. - Naprawd si nie spodziewaymy, e tym razem si uda przyznaje Julia, jedna z zawodniczek. Zdobyy w swojej grupie wiekowej 347 punktw, deklasujc zawodnikw z Gdyni i odzi. Dziewczyny mwi jednak skromnie o swoim sukcesie. W kocu nagrod gwn Odysei Umysu s tytuy i puchar. - Kogo tam nie byo, ten nie zrozumie istoty konkursu relacjonuje zachwycona konkursem Marta. W czasie trwania konkursu
nie mylay o zdobyciu tytuu mistrza Polski, cho na kilka dni przed wyjazdem traciy wiar w to, e w ogle pojad. - Najpierw zacza si nerwowa zmiana scenariusza, a potem choroby dodaje Alicja. A to zapalenie puc, a to przezibienie. Teraz czeka je praca nad ulepszeniem scenariusza i przetumaczeniem go na jzyk angielski. Wokale z tradycjami Do pokoju, w ktrym rozmawiam z zespoem Pikolo i jego opiekunk, Magorzat Janiszewsk, wchodzi Dariusz Chrobak, dyrektor SP w Czernikowie, w ktrej ucz si wokalistki. - Nigdy nie byem z was zadowolony rzuca w ich stron. Brak reakcji zdaje si potwierdza wypowiedziane sowa, ale to tylko podpucha, bo dziewczyny nie lubi chwali si swoimi sukcesami. - Widzi pan? Czowiek im nakamie w ywe oczy, a one s tak skromne, e nawet si nie sprzeciwi mieje si Dariusz Chrobak. Dziewczyny, wicej pewnoci siebie, bo jest co chwali! Docenili je m. in. Janusz Tylman oraz dr Anna Serafiska, gdy zdecydowali o tym, e Pikolo wystpi w midzynarodowej edycji konkursu w Koninie. - Stres by na pewno, ale uda-
o si mwi Klaudia, jedna z wokalistek zespou. Pomogy nam wiata, bo praktycznie nie widziaymy widowni. Czuymy si, jakby na sali nie byo nikogo. SP w Czernikowie ma spore tradycje wokalne. Ostatnio jej absolwentka, Joanna Kaczmarkiewicz, wystpia w talent-show, zyskujc uznanie jurorw. Dziewczyny z Pikolo te miay swoje pi minut. I maj szanse na wicej. - To naprawd mie, gdy z kadego miejsca pyn gratulacje wspomina Ewelina. Dziewczyny na scenie w Koninie zaprezentoway utwr Romance a la France. Wedug opiekunki grupy takich konkursw dla dzieci brakuje. - Dla naszych podopiecznych to niesamowite wraenia mwi Magorzata Janiszewska. Szkoda, e tak mao mamy festiwali dla najmodszych, ktre s transmitowane przez media. Ten sta na naprawd wysokim poziomie, rwnie pod wzgldem transmisji. O Zoty Aplauz, gwn nagrod w konkursie w Koninie, zesp Pikolo bdzie walczy od 5 do 9 czerwca. Bo talent to nie wszystko Oba zespoy, mimo e utalentowane, bez funduszy na wyjazdy nic nie zrobi. O ile w przypadku wokalistek skala problemu jest mniejsza, to Odyseuszki
maj o wiele ciszy orzech do zgryzienia. Cao podry dla caej grupy ksztatuje si w okolicach 80 tysicy zotych. - Do tej pory nasze potrzeby, np. na dojazdy do miejsc konkursowych, wspfinansoway wadze gminy dodaje Marzena Szarszewska. Tym razem potrzebujemy zewntrznych sponsorw. Opiekunki zaznaczaj, e pierwsze pienidze ju wpyny. Wszystkich zainteresowanych pomoc zespoom zachcamy do kontaktu ze Szko Podstawow w Czernikowie lub ze stowarzyszeniem Czy-nie w przypadku dziewczyn z Odysei Umysu.
Zesp Odyseuszy od lewej: (grny rzd) Daria Grodziska, Julia Pospiech, Bernadeta Marchlewska, Beata Siekierska, Marta Masalska, Dorota Puciska, Marzena Szarszewska, (dolny rzd) Alicja Grzywiska, Weronika Paul, Karolina Strychalska Zesp Pikolo od dou: Klaudia Pokorzyska, Katarzyna Popawska, Martyna Janiszewska, Ewelina Florczak, Klaudia Korzeniewska, Magorzata Janiszewska (poza zdjciem)
Tomasz Wicawski
Uroczyste parafowanie dokumentw odbyo si 8 kwietnia w Muzeum Etnograficznym w Toruniu. Cakowita kwota dofinansowania wynosi 750 tysicy zotych. Wszystkie dziaania rozpoczn si jeszcze w tym roku. Na licie projektw przyjtych do wspfinansowania przez Zarzd Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego znajduj si: renowacja zabytkowej siedziby Urzdu Gminy, budo-
wa placw zabaw w Brzozwce i Gogowie, powstanie boiska wielofunkcyjnego w Brzozwce oraz odrestaurowanie wietlicy wiejskiej w Stajenczynkach. - Remont siedziby urzdu jest nieodzowny mwi Andrzej Wieczyski, wjt gminy Obrowo. Musimy dba o dziedzictwo kulturowe, a obiekt ten jest jego elementem. Poprawa elewacji i remont dachu zabezpiecz budynek przed zgubnym dziaaniem pogody. Cakowity koszt napraw
Wiedza o administracji terytorialnej powoli staje si domen mieszkacw gminy Obrowo. Marszaek wojewdztwa doceni modzie interesujc si dziaalnoci samorzdu terytorialnego. Gimnazjum w Dobrzejewicach startowao w konkursie Wiedza o Samorzdzie po raz dziesity. Zmagania odbyway si w 3 etapach. Do marcowego finau zakwalifikowao si jedynie siedemnacioro najlepszych znawcw tematyki z wojewdztwa kujawsko-pomorskiego. W tym gronie znalazo si a 6 akw z gminy Obrowo. Czwrce spord nich udao si uzyska status laureata olimpiady. Na ostatniej sesji sejmiku wojewdztwa marszaek Piotr Cabecki wrczy dyrektorowi szkoy dyplom gratulacyjny i nagrod rzeczow laptop. Pierwsze miejsce w wojewdztwie przypada uczniom tej placwki ju po raz trzeci z rzdu. Uczen-
nica z Dobrzejewic, Kamila Rumiska, stana na najniszym stopniu podium w rywalizacji indywidualnej. Otrzymaa w nagrod 1000 z. - Taki konkurs moe by doskonaym przygotowaniem do pracy w samorzdzie terytorialnym w przyszoci mwi Janusz Iwaski, dyrektor Gimnazjum nr 2 w Dobrzejewicach. Modzie poznaje sposb funkcjonowania gminy, powiatu i wojewdztwa, dowiaduje si wielu przydatnych w codziennym yciu informacji. Laureaci konkursu WOST s zwolnieni z czci humanistycznej egzaminu gimnazjalnego oraz mog wybra szko ponadgimnazjaln bez wzgldu na obowizujce kryteria rekrutacji. Poza Kamil Rumisk wysokie miejsca w zmaganiach zajli rwnie: Karolina Myszkowska, Jagoda Winiewska i Artur Szubarga. (WT)
GMINA UBIANKA
Kolorowe kramy, tradycyjne potrawy, rkodzieo wszystko to czekao w Niedziel Palmow na goci II Jarmarku Wielkanocnego Pod wiatrakiem. Pod wiatrakiem, ktry jeszcze kilka lat temu straszy odstrasza swym wygldem, a dzisiaj jest chlub gminy ubianka. Powsta w 1863 roku i nalea do rodziny mynarzy Waltrw. Wanie, Waltrw, nie Walterw tak odmienia si to nazwisko w okolicy. W 1958 roku wiatrak przesta jednak dziaa. Rosnce podatki, rozwj techniki nie by ju potrzebny. I tak niszcza przez prawie 50 lat. Znad morza do Bierzgowa W 2007 roku dziak, na ktrej stoi, rodzina zdecydowaa si przekaza parafii pw. Wniebowzicia Najwitszej Maryi Panny w Bierzgowie. Chciaem ratowa wiatrak, a sam nie miaem wielkich szans, eby dosta jakie fundusze na remont mwi Tomasz Walter, ktry wci mieszka obok. Sam mynarzem nie jest, ale tradycja rodzinna zobowizuje, wic opowiada o wiatraku potrafi jak nikt. I to do niego si telefonuje, to jego odwiedza si w domu, proszc o oprowadzenie. A naprawd ma kogo oprowadza. Kiedy robi si ciepo, turystw zainteresowanych zwiedzaniem nie brakuje. Przyjedaj nie tylko z
okolicy. W zeszym roku bya grupa z Pucka opowiada Tomasz Walter. Cay dzie tutaj spdzili. Zorganizowali sobie piknik, nawet akordeon przywieli. My jedzimy nad morze, a tu znad morza do nas przyjedaj. Dziki nawizaniu przez parafi w Bierzgowie wsppracy z Toruskim Stowarzyszeniem Ekologicznym Tilia, wiatrak odwiedzaj dzieci goszczce na Barbarce. Bior udzia w warsztatach edukacyjnych, poznajc tajniki mlenia zboa, a tym samym zaklt w tym miejscu tradycj i kultur. Jest taka zagadka ludowa dotyczca wiatraka: Stoi wach na drwach, rozoy rce na Boej mce przypomina Marlena Giziska, kierownik Centrum Kultury w ubiance. Bo skrzyda i podwaliny wiatraka tworz krzy. To zawierzenie, e dziki pomocy Boskiej wszystko uda si dobrze zemle i wiatrak bdzie dobrze pracowa. Patrzc na tempo renowacji wiatraka, chyba rzeczywicie mona dostrzec tu wsparcie siy wyszej. Wsplna praca si opaca W 2007 roku dziak z wiatrakiem przekazano parafii w Bierzgowie, w 2009 wpisano j do rejestru zabytkw wojewdztwa kujawsko-pomorskiego i pozyskano pienidze na remont. Na poow 2010 roku przypad pocztek prac, a ju 19 lutego 2011 zakoczono renowacj.
na ktr zuyto 63 m3 drewna, zajmowaa si firma Kazimierza Dbrowskiego z Lubienia Kujawskiego. By to szsty tego typu obiekt, ktry poddaa renowacji. Dowiadczenie bardzo si przydao, bo konstrukcja nona jest tu wykonana bez gwodzi, a to wymagao nie lada umiejtnoci ciesielskich. S wieowe, turbinowe, paltraki, a ten to kolak Bierzgowski wiatrak moe by dzisiaj jak za dawnych lat centrum ycia towarzyskiego wsi. Obok jest piec chlebowy i sporo wolnej przestrzeni. W rodku dwa pitra (mynarskie oczywicie na grze), gdzie mona poczu prawdziwy ludowy klimat. S i tablice informacyjne, i drewniane rzeby. I oczywicie caa maszyneria: poczenie oryginalnych k palecznych oraz kamieni myskich z elementami nowymi. W peni uruchomiono jednak wiatrak dotychczas tylko raz, gdy wci nie wszystko dziaa tak, jak powinno. Na to potrzeba pienidzy. I czowieka, ktry zapanuje nad majcym 9,7 m wysokoci kolakiem tak wanie nazw nosi ten rodzaj wiatraka. Oznacza to, e stoi na podwalinach, tzw. kozach i moe si obraca. Kiedy pracuje, jest takie niesamowite drenie opowiada Marlena Giziska. Mona si wystraszy. Ale wraenia s wtedy niezwyke.
Taka szybko dziaa nie byaby jednak moliwa, gdyby nie zainteresowanie oraz wsparcie wielu ludzi i instytucji. Ksidz Rajmund Ponczek, proboszcz parafii, nie zosta z problemem sam. Na pocztku finansowo pomg Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska mwi Marlena Giziska. Dostalimy 50 tys. z, eby mona byo zrobi projekt techniczny. Ostatecznie 65% caej kwoty potrzebnej na rekonstrukcj wiatraka
pokryto z funduszy Unii Europejskiej: Regionalnego Projektu Operacyjnego. Rozwj Infrastruktury Spoecznej. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. Urzd Marszakowski wspomg remont w 15%. Wsparcie przyszo te z Urzdu Gminy i oczywicie od samych mieszkacw parafii, ktrzy wykonali wiele prac ziemnych, przekazujc wasne materiay na ogrodzenie. Sam rekonstrukcj wiatraka,
Prba ognia
Jednostki OSP z caego regionu wiczyy na terenie bazy paliw w Zamku Bierzgowskim
Nieatwe zadanie czekao straakw-ochotnikw 22 marca. Bojow zapraw przygotowaa firma Naftor. Wyzwaniem sta si poar traw na trudnym do dziaania obszarze. Okoo godziny 11:00 OSP yn zostao zaalarmowane przez Miejskie Stanowisko Kierowania w Toruniu. Do akcji wysane zostay dwa wozy GBA. Dyspozytor wezwa po kilku chwilach kolejne zastpy z jednostek w ubiance, Toporzysku, Toruniu i Chemy. - Zaoenia taktyczne byy takie, e przed dojazdem na miejsce zdarzenia ZSO w wyniku niekorzystnych warunkw atmosferycznych poar obejmuje uszkodzon cystern samochodow oraz wypywajce z niej paliwo opowiada Wojciech Michalski, rzecznik prasowy OSP w ynie. Kierujcy dziaaniami ratowniczymi nakaza straakom z yna stworzy wasne, niezalene stanowisko wodne, stanowisko ganicze w postaci dziaka przenonego oraz podawa dwa prdy osaniajce las. Inne jednostki podaway wod z dziaek samochodowych i byy odpowiedzialne za osanianie lasu. W trakcie wicze
straacy musieli poradzi sobie rwnie z poparzeniem jednego z nich i zakrci zawr poncej cysterny. Cao akcji monitorowao MSK. Dziaania byy niezwykle trudne z uwagi na niesprzyjajc pogod. Nie pomaga rwnie trudny teren, na ktrym mieci si baza paliw. Celem akcji byo sprawdzenie zaoe wewntrznego planu operacyjno-ratowniczego, sprawnoci sieci hydrantowej i zbiornikw przeciwpoarowych. wiczono take wspdziaanie rnych jednostek w warunkach bojowych. (WT)
kw i trenerw z caego wiata. Wrd osb parajcych si nauk karate obserwuje si zbawienne skutki treningw na matach, majce oddwik w yciu codziennym. W klubie Kiritsu swoj przygod z karate, dzieci mog rozpocz ju w wieku szeciu lat. Kwestia tego, czy uda si je odcign od komputera i telewizji, co w dzisiejszych czasach jest gwnym problemem ich wychowania fizycznego. - Dzieci z obszarw wiejskich bardziej ochoczo przychodz na treningi i aktywnie w nich uczestnicz. W porwnaniu z tymi wychowujcymi si w miecie, rozpraszajcymi si jego
zgiekiem, wida spor rnic mwi instruktor grskiego klubu, prowadzcy, take sekcj w Bydgoszczy. Do czasu wyjazdu podopiecznych Licznerskiego na Mistrzostwa Europy, ktre odbyy si 24 marca w Szczecinie, mieli na swym koncie Mistrzostwo Polski oraz Puchar Polski. Po powrocie zwikszyli dorobek o zoty medal w zawodach rangi europejskiej. Teraz zacieraj rce na Sheffield, gdzie w dniach 1620 padziernika odbdzie si prestiowy Puchar Europy. Cho, umiejtnoci im nie brakuje, potrzebne s fundusze, a to stawia ich udzia pod znakiem zapytania. (MT)
Umiech prosz
Marcin Tokarz
Budz groz wrd najmielszych kierowcw. Klocki hamulcowe cieraj si na ich widok. Uczestnicy ruchu drogowego postrzegaj fotoradary jak dzieci warzywa - s potrzebne, ale wywouj zniesmaczenie. Tymczasem trwa burzliwa dyskusja na temat tego, jak dalej poprowadzi polityk pomiaru prdkoci? Urzdzenia kontrolujce prdko s umieszczane w strefach jej ograniczenia. Walczmy o to, by usuwa bezsensowne znaki, nakazujce zwolni w miejscach bezpiecznych przekonuje Grzegorz Stremyk, komendant Stray Gminnej w Chemy. - Przy takim rozwizaniu instalowanie radarw w miejscach o znikomym zagroeniu, straci racj bytu, jeli rzeczywicie miao na celu dofinansowywanie gmin, a nie dbao o bezpieczestwo ludzi. Wedug raportu przeprowadzonego przez Najwysz Izb Kontroli w 2010 roku do 40 % urzdze nie wpywa na zmniejszanie liczby wypadkw. Minister transportu, Sawomir Nowak, przygotowa projekt, wedug ktrego co 40 miesicy weryfikowana bdzie przydatno danego fotoradaru. Z kolei w powiecie to-
REGION
Jazda z cik nog sono kosztuje. Komendanci stray gminnych powiatu toruskiego debatuj nad rozmieszczeniem fotoradarw
ruskim odczuwa si niedostatek tego sprztu. Jestem stranikiem od piciu lat. W Grzywnie, gdzie znajduje si szkoa podstawowa, nie ma roku, eby jakie dziecko nie zostao potrcone, czy to wysiadajc z autobusu, czy przechodzc przez ulic informuje Grzegorz Stremyk. Pose PiS Piotr Adamczyk uwaa, e gwn przyczyn wypadkw nie jest nadmierna prdko, lecz zy stan drg. Jego stanowisko ma jednak przeciwnikw. Na pewno jest w tym ziarno prawdy, ale w obszarze naszych patroli na drodze krajowej nr 10 w Kawczynie nagminnie dochodzi do przekraczania prdkoci, czego konsekwencj s bardzo czste wypadki. Odcinek ten by remontowany w 2010 roku. W tym miejscu nie ma mowy o zych warunkach drogowych przekonuje ukasz Lewandowski, komendant Stray Gminnej w Obrowie. Utopi sprawnego i bezpiecznego ruchu drogowego byoby umieszczanie fotoradarw wycznie w miejscach rozsdnych, gdzie zagroenie naprawd istnieje. Osignicie tego celu przywieca Radzie Komendantw Stray Miejskich i Gminnych powiatu toruskiego. Suchamy mieszkacw, a ich zdaniem powinnimy kontrolowa kierowcw. Ich sugestia bywa czsto nieoceniona. Najczciej obstawiamy okolice szk, centra miejscowoci i tereny zabudowane. wiadomo, e radar jest w
pobliu, to najlepszy hamulec dla piratw drogowych. przekonuje Grzegorz Stremek. Kierowcy maj pretensje do wadz o subtelne oszustwo, ktre w wietle prawa wcale oszustwem nie jest. Puste puszki bez urzdzenia pomiarowego, czy te ruchome lub ukryte radary doprowadzaj uczestnikw ruchu drogowego do biaej gorczki. Dynamicznie zmieniamy pooenie fotoradarw, poniewa dysponujemy ograniczonym czasem i niewielk liczb ludzi. Przerzucamy go midzy Brzozwk a ynem tak, aby aden mieszkaniec nie czu si pominity artuje ukasz Lewandowski. - Jeli projekt PiS zostanie zatwierdzony przez sejm, fotoradary bd mogy dokonywa pomiarw prdkoci wycznie w staym miejscu. W Polsce pojazdom przekraczajcym dozwolon prdko robi zdjcia obecnie 550 fotora-
darw. Niekiedy ich wystpowanie budzi kontrowersje. Jednak w wielu miejscach robi zdjcia czciej ni fotograf na lubie. Nasz radar podczas jednej sesji rejestruje okoo 3500 pojazdw, ktre miny urzdzenie. Poowa z nich ju przekracza dopuszczaln prdko podaje komendant Stray Gminnej w Obrowie. Droga krajowa nr 10 kieruje si na zachd do niemieckich autostrad. Kierowcy za szybko decyduj si na gaz do dechy. Dogoni mier wcale nie jest trudno. Pewno siebie, wynikajca z wasnych umiejtnoci prowadzenia pojazdu, czsto bywa zgubna. Nikt nie jest w stanie przewidzie zachowa innych kierowcw, dlatego profilaktycznie lepiej zdj nog z gazu, aby nie doczy do grona 3520 miertelnych ofiar wypadkw z roku 2012.
ZDROWIE
Implant gwarancj piknego umiechu!
O najnowoczeniejszych formach uzupenienia brakw zbowych z Radosawem Grulewskim, wacicielem Kliniki Stomatologicznej Aldent w Chemy, rozmawia Monika Olender
Implantologia to nowoczesna metoda przywracania zdrowego, piknego umiechu. Czym w ogle jest implant? Implant to element zastpujcy korze wasnego zba. Gwarancj jego trwaoci jest choby to, e jest on wykonany z tytanu, a teraz take z cyrkonu, co powoduje rwnie doskona integracj z tkank ludzk. Implant jest wprowadzany w ko w sposb chirurgiczny, dziki czemu zrasta si z ni w procesie osteointegracji. Wtedy dochodzi do wytworzenia trwaego poczenia midzy koci a implantem, ktry stanowi filar dla przyszej konstrukcji protetycznej w formie: mostw, pojedynczych koron oraz w stabilizacji protez czciowych i cakowitych. Na czym dokadnie polega wszczepienie implantu? Wszczepienie implantu obejmuje kilka etapw leczenia implantologicznego. Podczas pierwszej wizyty lekarz przeprowadza z pacjentem szczegowy wywiad, dokonuje take diagnostyki klinicznej i radiologicznej. Potem wykonywany jest zabieg implantacyjny. Jego pierwsza faza obejmuje wszczepienie implantu w ko szczki lub uchwy i pokrycie go tkank dzisa. W cigu kolejnych kilku miesicy zachodzi proces osteointegracji. Po jego zakoczeniu lekarz dokonuje odsonicia grnej czci implantu i usuwa rub zamykajc, ktra go pokrywa. W jej miejsce nakada natomiast rub gojc, ktra po upywie okoo dwch tygodni zostaje usunita. Ostatecznie do implantu zostaje przykrcony cznik, stanowicy trzon dla wczeniej przygotowanej pracy protetycznej. Od tej chwili pacjent moe cieszy si ju idealnie piknym umiechem? Tak. A wszczepienie implantu jest
W drodze po pikno
Co zrobi, by mimo upywajcych lat wci cieszy si wspaniaym wygldem?
Zmarszczki, wiotczejca skra, a moe wypadajce garciami wosy spdzaj ci sen z powiek? Jest kilka sprawdzonych sposobw, ktre sprawi, e twoja uroda znw bdzie zachwyca innych. Kluczem do pikna jest regularno i konsekwencja. Tykajcego zegara biologicznego nikt nie zatrzyma. Z roku na rok przybywa nam niedoskonaoci na skrze czy siwych wosw na gowie. Niewielu z nas moe sobie pozwoli na kosztowne zabiegi upikszajce, ktrymi szczyc si zarabiajcy krocie celebryci. Zatem co robi, by ratowa swe naturalne pikno? Chcc zachowa zdrowo wygldajcy koloryt skry, wprowad do swojego codziennego jadospisu marchew i jabko. Marchewka za spraw potasu ujdrni i wygadzi cer oraz pozwoli zachowa opalenizn na duej. Ponadto zawiera witamin A, ktra wygadza zmarszczki. Karoten w niej zawarty wyostrzy nasz wzrok i poprawi kondycj wtroby, ktra czsto odpowiada za pojawiajce si na cerze przebarwienia. Przecitna marchew ma niewiele kalorii, a spoywana w wikszych ilociach zmniejsza ryzyko zachorowa na nowotwory. Jabko natomiast wspomoe przemian materii. cierajc je razem otrzymamy zdrow surwk, ktra pozytywnie wpynie na nasz urod. Przed wypiciem porannej kawy warto sign po szklank wody z miodem. Pamitaj, by napj przygotowa odpowiednio wczeniej. Wystarczy, e zrobisz go wieczorem dnia poprzedniego. Rano moesz doda nieco soku z cytryny. Taka mieszanka dobrze zrobi naszej cerze, gdy usunie z organizmu toksyny. Staraj si rwnie ograniczy spoycie soli oraz cukru. W codziennej diecie przecitnego Kowalskiego znajduje si caa masa produktw bogatych w cukry. Spoywanie ciastek i sodzenie herbat nie jest zatem koniecznoci. Zamiast tego urozmai swoj diet w produkty zawierajce kwasy omega3 oraz witamin E. Suche, wypadajce wosy to kompleks zarwno mczyzn i kobiet. Sigajc po kuracj drodow moemy to zmieni. Pijc przez 4 tygodnie kadego dnia 1gram drody rozpuszczonych w szklance wrzcego mleka poprawimy nie tylko kondycj naszych wosw, ale rwnie cery oraz paznokci. Pamitajmy jednak, e przyczyny wypadania wosw mog by rne. Gdy jest to wywoane grzybic skry nie stosujmy kuracji drodowej, ktra w takim przypadku moe zaszkodzi zamiast pomc. Nie sta ci na lifting? Nic nie szkodzi. Za spraw snu, balsamw pielgnujcych skr, maseczek oraz wody spoywanej w odpowiednich ilociach, ktr nasz organizm traci z potem czy moczem, nawilymy i ujdrnimy skr zarwno od wewntrz, jak i od zewntrz. Pamitajmy o tym szczeglnie w okresie wiosennym, kiedy skra wystawiona jest na rne warunki pogodowe.
bolesne? Zabieg implantacyjny wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Poza tym stosowane s nowoczesne rodki znieczulajce, ktre cakowicie likwiduj bl. Ile trwa taki zabieg? Dla jednego wszczepu okoo 20 minut. Kiedy implanty s przeciwwskazane? Istnieje kilka grup ryzyka. Niektrzy pacjenci nie mog zosta zakwalifikowani do zabiegu ze wzgldu na stan zdrowia lub przebyte choroby. Wikszo czynnikw ryzyka, po uregulowaniu i zastosowaniu odpowiedniego leczenia, umoliwia jednak wszczepienie implantu. S to midzy innymi cikie schorzenia ukadowe lub palenie tytoniu. Czy po zabiegu naley stosowa si do szczeglnych wskaza? O implant naley dba. Niezwykle wane s regularne wizyty u stomatologa i profesjonalne usuwanie osadu w gabinecie. Nie mona te zapomina o systematycznym myciu zbw i uywaniu nici dentystycznych. Warto rwnie korzysta z iry-
gatora czyli urzdzenia do przepukiwania jamy ustnej. Jakie s najwiksze zalety implantologii? Przede wszystkim implanty idealnie naladuj naturalne uzbienie, dziki czemu uatwiaj spoywanie posikw czy przywracaj zdolno atwego posugiwania si mow. Implant zapobiega take zanikowi koci. Co wicej, przy mostach protetycznych konieczne jest oszlifowanie take innych, zdrowych zbw, natomiast implanty tego nie wymagaj. Obecnie coraz czciej technicy dentystyczni wykorzystuj tlenek cyrkonu. Jakie s jego najwaniejsze waciwoci? Tlenek cyrkonu jest wykorzystywany do wykonania uzupenienia protetycznego. Ma du wytrzymao mechaniczn. Jest odporny na zamania, pkanie i zginanie. Kolejn jego zalet jest to, e do powierzchni, wykonanych z tego tworzywa, przylega mniej bakterii ni do innych materiaw wykorzystywanych przez technikw dentystycznych, dziki czemu mona zachowa odpowiedni higien jamy ustnej.
ZDROWIE
naszym oczom, ale rwnie uatrakcyjni nasz wygld zewntrzny. Co w sytuacji, gdy nie chcemy ich nosi? Z ratunkiem przychodz soczewki. Skutecznie zastpi okulary, a prostota w ich zakadaniu pozwala nosi je zarwno dzieciom, jak i osobom starszym. Specjalici twierdz, e to dobra alternatywa dla okularw, ale to nam pozostawiaj wybr.
To klient decyduje, czy bdzie nosi soczewki, czy okulary podkrela Anna Woniak, optyk ze Studia Optical i kontynuuje. W 95 proc. okulary mona zastpi soczewkami. Istotny wpyw przy doborze ma aspekt medyczny, ale rwnie zdolnoci manualne. Czasami nie radzimy sobie z ich zakadaniem. Przeciw soczewkom przemawia rwnie wiele mitw,
ZDROWIE
Droga na skrty
Odchudzanie to test silnej woli. Kto naprawd chce straci na wadze, ten odnajdzie j w sobie
Statystyczna Polka podczas trwania zimy przybiera na wadze do 3 kg. W tym roku zima nieco si przeduya. To samo bdzie si tyczy obwodu w pasie, czyli wicej tuszczyku wylewajcego si za burt. Wakacje ju niedugo, wic niejednemu przyjdzie do gowy ratowa si diet cud. Niektre z nich s naprawd absurdalne. Jak si czowiek pieszy, to si diabe cieszy. Sprawom gwatownego odchudzania ma powicone, co najmniej trzy regay w swojej mrocznej kolekcji tortur. Zrzuci na wadze duo i zarazem szybko. Czy to moliwe? Brzmi nieco, jak zapewnienia upierdliwego akwizytora. Gdzie jest haczyk? Japoczycy oszaleli na punkcie porannej diety bananowej. Wystarczy codziennie rano zje jednego (lub wicej) banana. Obiad i kolacja mog przybiera dowoln form, o ile nie zakoczy je deser. Godzina 19:00 zamyka caodniow wyerk. A wic, poranne bananypodwyszaj metabolizm. Jeli par tych owocw ma zdziaa cuda, to nasi ewolucyjni przodkowie mapy powinni by w doskonaej formie. Czy s? Lataj po drzewach, wic chyba dziaa Ciasteczkowa dieta polega na zjadaniu dziennie szeciu specjalnie zbilansowanych wypiekw. Tylko jeden normalny posiek ma prawo znale si w menu dnia. Efekt to zrzucenie 7 kg w miesic. Jednak taka godwka liczy sobie zaledwie 800 kalorii, przyswajanych na dzie. Niski bilans kaloryczny czyni z niej cichego morderc, niszczcego organizm od rodka. Sensacyjna dieta z zastrzykw z moczu ciarnych kobiet to jedna z tych, ktr naley omija szerokim ukiem. Nie przynosi adnych ubytkw masy. Prdzej przypomina eksperyment genetyczny. Wrd skutkw ubocznych wymienia si: wahania nastroju, ble gowy, wysokie cinienie krwi oraz zatrzymanie wody w organizmie. U panw wrae jest troch wicej, bo przebadanie ich moczu testem ciowym daje wynik pozytywny. Zrzucanie tuszczu to jedno, ale bez wicze ciao bdzie zwiotczae, jak niedomagajcy interes dawno emerytowanego ju mczyzny. Dodatkowo przyspiesz proces odchudzania. Nie kady je lubi. Za to seks ochoczo uprawia wikszo, a to take wysiek fizyczny, jeli para kochankw zna si za rzeczy. Naley, zatem wpyn na wzrost popdu seksualnego, a mona to osign za spraw odpowiedniej diety. Wicej drobiu, owocw morza, warzyw, ryb, czekolady i pestek z dyni. Mniej pieczywa, kawy i herbaty, czerwonego misa i sosw. To akurat brzmi rozsdnie, szczeglnie dla mskiej czci widowni.
Od 1% do miliona
Przeka 1% podatku i uratuj komu ycie. To nic nie kosztuje
Miliony symbolicznych zotwek mog popyn do potrzebujcych z tytuu 1% podatku przekazanego na wybran organizacj poytku publicznego. Wystarcz tylko dobre chci podatnikw. Procedura przekazywania 1% swojego podatku powinna by znana kademu. W ubiegym roku rekordowa liczba podatnikw przekazaa swj 1% na rzecz organizacji poytku publicznego. Wraz z pocztkiem stycznia 2013 roku organizacje mog ponownie ubiega si o 1% podatku. Coraz wicej osb decyduje si na przekazanie 1% na konkretn organizacj poytku publicznego zapewnia Justyna Kowalska, rzecznik prasowy Pierwszego Urzdu Skarbowego w Toruniu. Pamitajmy zatem, wypeniajc roczne zeznanie podatkowe PIT przez Internet lub w sposb tradycyjny, aby przekaza swj 1% na jedn, wybran organizacj poytku publicznego. Aby to uczyni wystarczy, w odpowiedniej rubryce PIT, wpisa jej numer KRS oraz kwot, ktra nie moe by jednak wysza ni 1% podatku. Potem urzd skarbowy dokonuje przelewu na konto wybranej organizacji. Podatnicy, ktrzy wypenili ju zeznanie i nie przekazali 1% podatku dochodowego na rzecz okrelonego podmiotu, mog zoy jego korekt. Moe by ona rwnie dokonana drog elektroniczn poprzez system edeklaracje. Warto pamita, e bez wzgldu na kwot, ktr przekazujemy, wspieramy dziaalno danej placwki i pomagamy jej podopiecznym. Co roku na konta organizacji z tytuu 1% podatku wpywaj miliony zotych, co wiadczy o tym, e nawet symboliczna kwota, przekazana na rzecz okrelonego podmiotu, przyczynia si do rozwoju jego dziaalnoci. W przypadku, w ktrym podatnik nie zdecyduje si na podjcie takiego kroku, w 1% podatku trafia do ZUS. Wykaz wszystkich organizacji uprawnionych do otrzymania 1% podatku znajduje si na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej. Podatnicy z duych miast przekazuj najczciej swj 1% na rzecz znanych fundacji i instytucji, ktre obejmuj swoim zasigiem cay kraj i dziaaj take poza jego granicami, takich jak np.: PAH, PCK, poszczeglne oddziay diecezjalne Caritasu czy wojewdzkie instytucje typu schroniska dla zwierzt lub konkretne filie oddziaw zdrowotnych. To wanie z tych rodkw budowane s szpitale i orodki, w ktrych przyjmowani s pacjenci bez ubezpieczenia spoecznego. Z kolei mieszkacy wsi bd mniejszych miejscowoci wspieraj regionalne organizacje. Naley pamita, e wiele podmiotw tego typu dziaa i pomaga take w naszym regionie.
1%
szukiwania poskutkoway. Na horyzoncie pojawia si nadzieja. Oddzia fundacji Caritas w Toruniu odpowiedzia na arliwe proby mczyzny. Jeden rodzic mniej, a roboty wicej ni byo. Czas, jaki Czesaw powica na wykonywanie zawodu musia zastpi sta opiek nad dziemi. Teraz rodzina zmuszona jest do duych oszczdnoci, by starczyo na chlebDonie mczyzny s sterane wysikiem. - Dzieci, mimo modego wieku rozumiej, e liczy si kady zaoszczdzony grosz. Dom remontowany jest etapami. Stopniowo, gdy uda si zebra potrzebn sum. Nie jest to atwe. tuma-
czy gowa rodziny. - ZUS zwleka z przyznaniem zasiku. Renta dla niepenosprawnych dzieci nie wystarcza. Fundusze Czekaw uzalenione s od woli darczycw. Oczy mczyzny przepenione s smutkiem i boleci. Przed dziemi skrywa swoje lki. Ich utrata na rzecz domu dziecka oznaczaaby klsk. Dlatego Czesaw powica kad chwil na popraw bytu rodziny. Cay swj czas powica oddaleniu groby jej rozamu. Odetchnie ze spokojem dopiero wtedy, gdy kade z dzieci zaoy wasn. - Spad na mnie kamie. Musz go podnie oznajmia. Nie oczekuje podziwu za swe
KULTURA
O obecnym wizerunku kucharza, modzie na gotowanie, pokoleniu modych, potencjalnie bezrobotnych i uwodzeniu kobiet kulinariami, z Robertem Sow, mistrzem kulinarnym, wiceprezesem elitarnego Klubu Szefw Kuchni, rozmawia Marcin Tokarz
aby pniej wiedzie, e w przyszoci nie warto tego powtarza. Zamy, e spotyka pan urocz kobiet, ktra chce by zaproszona na przyrzdzon przez pana kolacj. Jak Robert Sowa wybrnby z tej sytuacji? Clue caej sprawy to dowiedzie si, co lubi kobieta. Jeli przechodzilibymy obok sklepu rybnego, a ona odwrciaby od niego gow, zdecydowalibymy si jednak na wizyt w sklepie misnym. Kupilibymy kawaek poldwicy woowej. W domu szybko bym j zamarynowa, robic mae filety Minio, obtaczajc je w grubo mielonym pieprzu, oliwie i odrobinie musztardy. Odstawibym to do lodwki i przykry foli aluminiow, eby miso nie przeszo innymi smakami. Na patelni wrzucibym dwie yki oliwy, czosnek, cebul pokrojon w kostk, do tego biae wino, mietana, ser pleniowy. Dodabym suszone pomidory oraz szpinak. Zrobiby si wymienity dodatek do przyrzdzanego misa. Naturalnie spytabym pikn kobiet, czy woli mniej lub bardziej wysmaone miso. Nastpnie pooybym je na rcznik papierowy, eby odsczy tuszcz, a potem poda z wczeniej przygotowanym sosem. Nic do picia? Oczywicie zapytabym, jaki rocznik czerwonego wina sobie yczy. Biae wino nie pasuje do poldwicy woowej. No i sprawa zaatwiona. A rano dowiedziabym si, co jada na niadanie
bankiety. To musi by dziwne uczucie. Od tego nie chciabym by uzaleniony. Jednak raczej mi to nie grozi, bo wikszo imprez w tym kraju jest mi zlecana, a na kadej wykonuj po prostu swoj prac.
Czy modym ludziom opaca si postawi na karier kucharza? Ja nie wierz w bezrobocie w tym kraju. Jeli kto twierdzi przeciwnie, to odpowiadam, e powodem jest lenistwo lub brak pasji. To wszystko. Trzeba chwy-
Teatr
Krlowa ciast
Reyseria: Ula Kijak
Spektakl balansuje na granicy rzeczywistoci i wytworw wyobrani, prawdy izmylenia, marzenia ilku. Ta groteskowa isurrealistyczna sztuka pokazuje jak spoeczny mechanizm przemocy przekada si na mechanizm przemocy wrodzinie.
5.04
Premiera
Martwe zo
Od nowa
12.04 Koncert: Strefa Mocnych Wiatrw
Po raz pierwszy w Od Nowie festiwal szant! Impreza adresowana jest do osb ozaciciu rockowo-marynistycznym. Wystp warszawskiej grupy, bdzie promowa ich najnowsz pyt.
ramami stylistycznymi ekspresyjn muzyk sprawio, e ARMIA staa si oryginalnym i niemoliwym do zaszufladkowania zespoem.
bilety: 40 z
bilety: 16-25 z
bilety: 15-30 z
bezpatne
Pi r dla Jennifer
Reyseria: Maria Spiss
Akcja sztuki rozgrywa wmieszkaniu transwestyty Jennifer, ktra od trzech miesicy czeka na telefon od Franca, ktrego poznaa wjednym znocnych lokali. Urzdzenia na osiedlu ulegy awarii i wszystkie poczenia kierowane s do niej.
15.03
Premiera
bilety: 40 z
19.04-19.05
Carla Accardi, Zatraci si w bezgosie
Celem prezentacji jest ukazanie najnowszych dzie Accardi, wielkiej woskiej artystki. Przedstawiona seria obrazw charakteryzuje si wieoci iinnowacyjnoci, dialogujc zniektrymi dzieami inspirowanymi tematem przeroczystoci.
Ukad zamknity
CH Plaza
13.04
Centrum otwarte, a do pnocy. Specjalnie rabaty midzy godzinami 20-24. Dodatkowymi atrakcjami bd darmowy make-up, porady stylistyczne oraz pokaz mody.
bilety: 20-30 z
bilety: 20-30 z
bezpatne
Jest to dramatyczna historia trjki wacicieli spki NAVAR. Ciar gatunkowy tego przedsiwzicia sprawia, e codziennie walczymy o przetrwanie. Liczy si kade dobre sowo, bo codziennie robimy wszystko, eby usyszano otym, jak zabijana jest przedsibiorczo.
Lizzard King
14.04 Koncert: Armia
Poczenie poetyckich tekstw zszerokim instrumentarium inieskrpowan
ma. Tam krew leci ci z nosa, a ty wstajesz i walczysz dalej. I to jest prawdziwa walka. Niezalenie od tego czy si wygra, czy przegra, jest zadowolenie z tego, e dao si z siebie wszystko. To moe boks? W boksie nogi za bardzo korc. Wracajc do kickboxingu: gwarancj sukcesu jest trening i dieta? Najwaniejszy jest trening. Bez niego nic nie ma. Na specjalnej diecie byem w wakacje,
kiedy przygotowywaem si do Mistrzostw wiata Juniorw i Kadetw WAKO, ktre odbyy si we wrzeniu w Bratysawie. Dzisiaj, z perspektywy czasu, myl, e zrobiem straszn gupot. W cigu dwch miesicy, i to przed sam walk, zgubiem a 15 kilogramw zdecydowanie za duo. Byem mocno osabiony. Masz jaki dzie bez treningu? Codziennie trzeba trenowa we wasnym zakresie. W sali w Obrowie spotykamy si dwa razy w tygodniu na oko-
o ptorej godziny. Wtedy kto chce, to przychodzi na trening. Nie ma adnych ogranicze czy podziaw na grupy. A obawa przed porak moe sparaliowa? Mam zasad: wychodz i walcz. Robi to, co kae trener. To, co zaoylimy przed walk. Staram si nie myle o rywalu. Zamiast myle o tym, z kim si bij, myl o tym, co robi. Nigdy nie wiadomo, co stanie si na ringu. Moe przyjecha na zawody kto lepszy. Zdaj sobie jednak spraw z tego, e nie mona cigle wy-
ratoski Truchcik. Wraz z kolegami Bartek startowa w rnych zawodach regionalnych i cyklach Grand Prix. Z czasem zaczy pojawia si lepsze wyniki. W 2007 roku przysza pora na start midzynarodowy. Celem w pmaratonie amsterdamskim byo
przebiegnicie trasy liczcej 21 kilometrw w czasie poniej 1 godziny i 20 minut. - Udao si opowiada Bartek Wiligalski. - Wpadem na met z czasem 1:19:38. W gronie 4000 biegaczy zajem 19 miejsce. Pniej udao mi si wygra kilka imprez na terenie