J ZYK ANGIELSKI

Struktury gramatyczne
POZIOM PODSTAWOWY CZASOWNIK POZIOM ROZSZERZONY

1. Bezokolicznik i formy osobowe.

1. Bezokolicznik, bezokolicznik przeszy i formy osobowe. 2. Czasowniki posikowe. 2. Czasowniki posikowe. 3. Czasowniki modalne z bezokolicznikiem 3. Czasowniki modalne z bezokolicznikiem zwykym: zwykym, zwykym cigym, perfektywnym i perfektywnym cigym: can uywany do wyraenia umiejtnoci, can uywany do wyraenia przypuszczenia, proby, przyzwolenia umiejtnoci, przypuszczenia, proby, oraz z tzw. czasownikami postrzegania przyzwolenia oraz z tzw. czasownikami postrzegania could uywany do wyraenia could uywany do wyraenia umiejtnoci, moliwoci lub w trybie umiejtnoci, moliwoci warunkowym, prb oraz z czasownikami w przeszoci lub w trybie postrzegania, moliwoci w czasie warunkowym, prb oraz przeszym, gdy ta moliwo nie zostaa z czasownikami postrzegania, wykorzystana moliwoci w czasie przeszym, gdy ta moliwo nie zostaa wykorzystana, irytacji zwizanej z niewykonaniem czego przez kogo may uywany do wyraenia may uywany do wyraenia przypuszczenia i prawdopodobiestwa przypuszczenia i prawdopodobiestwa w odniesieniu do teraniejszoci, w odniesieniu do teraniejszoci, przyszoci oraz przyzwolenia i pytania przyszoci i przeszoci o przyzwolenie oraz przyzwolenia i pytania o przyzwolenie, may as well might uywany do wyraenia might uywany do wyraenia przypuszczenia i prawdopodobiestwa przypuszczenia i prawdopodobiestwa w odniesieniu do teraniejszoci, w odniesieniu do teraniejszoci, przyszoci, przyzwolenia oraz w bardzo przyszoci i przeszoci, irytacji grzecznych probach zwizanej z niewykonaniem czego przez kogo, przyzwolenia oraz w bardzo grzecznych probach, might as well must uywany do wyraenia must uywany do wyraenia przypuszczenia graniczcego z pewnoci przypuszczenia graniczcego w odniesieniu do teraniejszoci, z pewnoci w odniesieniu przyszoci lub koniecznoci, w tym do teraniejszoci, przyszoci mustnt do wyraenia zakazu i neednt i przeszoci lub koniecznoci, w tym dla wyraenia braku koniecznoci mustnt do wyraenia zakazu i neednt w odniesieniu do teraniejszoci dla wyraenia braku koniecznoci w odniesieniu do teraniejszoci lub czynnoci wykonanej w przeszoci

18

Informator o egzaminie maturalnym z jzyka obcego nowoytnego

will uywany do wyraenia postanowienia lub proby lub pewnoci

shall uywany do wyraenia propozycji, ofert i sugestii would uywany do wyraenia przypuszczenia w odniesieniu do teraniejszoci, przyszoci, prb i ofert z like

should i ought to uywane do wyraenia powinnoci, prawdopodobiestwa lub krytyki w odniesieniu do teraniejszoci, lub przyszoci.

4. Tryb rozkazujcy. 5. Czasowniki regularne i nieregularne. 6. Imiesw czynny i bierny. 7. Czasowniki wyraajce stany i czynnoci rnice w uyciu czasw. 8. Czasowniki zoone (phrasal verbs). 9. Budowa sowotwrcza czasownika. 10. Czasy gramatyczne: Present Simple uywany do wyraenia czynnoci lub stanw trwajcych nieprzerwanie lub powtarzajcych si, czynnoci majcych charakter stay, rozkadw czasowych, w zdaniach warunkowych typu 0 i I, w zdaniach czasowych Present Continuous uywany do wyraenia czynnoci odbywajcej si w tej chwili, w biecym okresie czasu lub w najbliszej przyszoci

will uywany do wyraenia postanowienia lub proby, pewnoci oraz przypuszczenia, jak rwnie niechci do wykonania czego lub odmowy oraz charakterystycznego, typowego zachowania, w tzw. coloured future shall uywany do wyraenia propozycji, ofert i sugestii oraz, w stylu formalnym, zasad i regu, w tzw. coloured future would uywany do wyraenia przypuszczenia w odniesieniu do teraniejszoci, przyszoci i przeszoci, prb i ofert z like i prefer, wouldnt do wyraania braku chci do wykonania jakiej czynnoci w przeszoci oraz charakterystycznego, typowego zachowania w przeszoci should i ought to uywane do wyraenia powinnoci, prawdopodobiestwa lub krytyki w odniesieniu do teraniejszoci, przyszoci lub przeszoci dare, need, neednt have w porwnaniu z didnt need. 4. Tryb rozkazujcy. 5. Czasowniki regularne i nieregularne. 6. Imiesw czynny i bierny. 7. Czasowniki wyraajce stany i czynnoci rnice w uyciu czasw. 8. Czasowniki zoone (phrasal verbs). 9. Budowa sowotwrcza czasownika. 10. Czasy gramatyczne: Present Simple uywany do wyraenia czynnoci lub stanw trwajcych nieprzerwanie lub powtarzajcych si, czynnoci majcych charakter stay, rozkadw czasowych, komentarzy w opowiadaniach i relacjach sportowych, w instrukcjach, w zdaniach warunkowych typu 0 i I, w zdaniach czasowych Present Continuous uywany do wyraenia czynnoci odbywajcej si w tej chwili, w biecym okresie czasu lub w najbliszej przyszoci, czynnoci powtarzajcych si i uwaanych za irytujce (always, constantly, continually i forever) i w zdaniach czasowych po while

Jzyk angielski

19

Present Perfect uywany do wyraenia czynnoci lub stanw, ktre miay miejsce ostatnio lub ktre nastpiy lub nie nastpiy w przeszoci i trwaj do teraz lub ich skutki maj wpyw na sytuacj obecn lub nastpiy w okresie czasu obejmujcym chwil obecn

Present Perfect Continuous uywany do wyraenia czynnoci, ktra zacza si w przeszoci i trwa do teraz lub ju si skoczya, a jej skutki s nadal widoczne lub takiej, ktra dopiero co si skoczya Past Simple uywany do wyraenia czynnoci lub stanw, ktre miay miejsce w przeszoci lub powtarzay si w przeszoci, w mowie zalenej, w zdaniach warunkowych II typu

Past Continuous uywany do wyraenia czynnoci, ktra odbywaa si w pewnym momencie w przeszoci lub trwaa przez pewien czas, w mowie zalenej Past Perfect uywany do wyraenia czynnoci lub stanw przeszych poprzedzajcych inne czynnoci lub stany przesze, w mowie zalenej

Present Perfect uywany do wyraenia czynnoci lub stanw, ktre miay miejsce ostatnio lub ktre nastpiy lub nie nastpiy w przeszoci i trwaj do teraz lub ich skutki maj wpyw na sytuacj obecn, czynnoci lub stanw, ktre miay miejsce w okresie czasu obejmujcym chwil obecn, w zdaniach czasowych, w konstrukcjach typu: it is the first time Present Perfect Continuous uywany do wyraenia czynnoci, ktra zacza si w przeszoci i trwa do teraz lub ju si skoczya, a jej skutki s nadal widoczne lub takiej, ktra dopiero co si skoczya oraz czynnoci powtarzajcej si od jakiego czasu Past Simple uywany do wyraenia czynnoci lub stanw, ktre miay miejsce w przeszoci lub powtarzay si w przeszoci, w mowie zalenej, w zdaniach warunkowych II typu, po wyraeniach I wish, its time, Id rather, as if, if only, suppose, supposing Past Continuous uywany do wyraenia czynnoci, ktra odbywaa si w pewnym momencie w przeszoci lub trwaa przez pewien czas, w mowie zalenej, w wyraeniach: I was wondering, I was hoping, I was thinking Past Perfect uywany do wyraenia czynnoci lub stanw przeszych poprzedzajcych inne czynnoci lub stany przesze lub zakoczonych przed okrelonym momentem w przeszoci, w zdaniach warunkowych III typu, po wyraeniach: I wish, Id rather, as if, if only, w mowie zalenej, w konstrukcji typu it was the first time Past Perfect Continuous uywany do wyraenia czynnoci, ktre byy wykonywane przez pewien okres i poprzedzay inne czynnoci lub stany, po wyraeniach I wish, Id rather, if only, as if, w mowie zalenej

20

Informator o egzaminie maturalnym z jzyka obcego nowoytnego

Future Simple uywany do wyraenia stanu lub czynnoci przyszej niezalenej od woli czowieka, lecz wynikajcej z okolicznoci zewntrznych oraz dla wyraenia postanowienia, obietnicy. decyzji, czynnoci, ktre zostan wykonane w przyszoci, w zdaniach warunkowych I typu, w zdaniach czasowych Future Continuous uywany do wyraenia czynnoci, ktra bdzie odbywaa si w pewnym momencie w przyszoci oraz w pytaniach o czyje plany

Future Simple in the Past w mowie zalenej oraz zdaniach warunkowych II typu.

Future Simple uywany do wyraenia stanu lub czynnoci przyszej niezalenej od woli czowieka, lecz wynikajcej z okolicznoci zewntrznych, dla wyraenia postanowienia, obietnicy, decyzji, dla wyraenia czynnoci, ktre zostan wykonane w przyszoci, w zdaniach warunkowych I typu, w zdaniach czasowych Future Continuous uywany do wyraenia czynnoci, ktra bdzie odbywaa si w pewnym momencie w przyszoci, w zdaniach czasowych z while oraz w pytaniach o czyje plany Future Perfect uywany do wyraenia czynnoci, ktre odbd si do okrelonego momentu w przyszoci lub stanw, ktre bd trway przez jaki czas do okrelonego momentu w przyszoci Future Perfect Continuous do wyraania czynnoci, ktre bd wykonywane przez okrelony czas do pewnego momentu w przyszoci Future Simple in the Past w mowie zalenej oraz zdaniach warunkowych II typu Future Perfect in the Past w mowie zalenej oraz w zdaniach warunkowych III typu. 11. Tryb czcy, np. z czasownikami suggest, insist, demand, zwrot its essential.

RZECZOWNIK

1. Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne. 2. Liczba mnoga regularna i nieregularna.

3. Forma dzierawcza (of i Saxon genitive). 4. Rodzaj. 5. Rzeczowniki zoone. 6. Rzeczowniki uyte przymiotnikowo, np. a book cover. 7. Budowa sowotwrcza rzeczownika.

1. Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne. 2. Liczba mnoga regularna i nieregularna, rzeczowniki majce tylko form liczby pojedynczej lub mnogiej lub dwie formy liczby mnogiej, liczba mnoga rzeczownikw zoonych. 3. Forma dzierawcza (of i Saxon genitive oraz double genitive). 4. Rodzaj. 5. Rzeczowniki zoone. 6. Rzeczowniki uyte przymiotnikowo, np. a book cover. 7. Budowa sowotwrcza rzeczownika.

Jzyk angielski

21

PRZEDIMEK

Przedimek nieokrelony, okrelony i zerowy.

Przedimek nieokrelony, okrelony i zerowy.

PRZYMIOTNIK

1. Stopniowanie regularne i nieregularne 1. Stopniowanie regularne i nieregularne (good, bad, little, far) uywane do porwna (good, bad, little, far, old) uywane w stopniu rwnym, wyszym i najwyszym. do porwna w stopniu rwnym, niszym, wyszym i najwyszym, w konstrukcjach typu: the sooner, the better i Im getting more and more impatient. 2. Uycie przymiotnikw z so, such, how 2. Uycie przymiotnikw z so, such, how i what. i what. 3. Przymiotnik dzierawczy. 3. Przymiotnik dzierawczy. 4. Budowa sowotwrcza przymiotnika. 4. Budowa sowotwrcza przymiotnika. 5. Przymiotnik zoony typu fair-haired. 6. Miejsce przymiotnika w zdaniu. 7. Kolejno przymiotnikw przed rzeczownikiem. 8. Uycie przymiotnikw z przedimkiem okrelonym, np. the rich, the poor. 9. Przymiotnik po czasownikach postrzegania.
PRZYSWEK

1. Stopniowanie regularne i nieregularne. 2. Przyswek too i enough. 3. Miejsce przyswka w zdaniu.

1. Stopniowanie regularne i nieregularne. 2. Przyswek too i enough. 3. Miejsce przyswka w zdaniu. 4. Przyswki o dwch znaczeniowo rnicych si formach, np. hard-hardly, late-lately.
ZAIMEK

1. Zaimek osobowy. 2. Zaimek dzierawczy. 3. Zaimek zwrotny i emfatyczny. 4. Zaimek wskazujcy. 5. Zaimek pytajcy. 6. Zaimek wzgldny. 7. Zaimek wzajemny. 8. Zaimek nieokrelony: some, any, no, every i zoenia z nimi none, either, neither many, much, few, a fewer, little, a little another, other, others, the other, the others every, each enough both, all.

1. Zaimek osobowy. 2. Zaimek dzierawczy. 3. Zaimek zwrotny i emfatyczny. 4. Zaimek wskazujcy. 5. Zaimek pytajcy. 6. Zaimek wzgldny. 7. Zaimek wzajemny. 8. Zaimek nieokrelony: some, any, no, every i zoenia z nimi none, either, neither many, much, few, a few, little, a little another, other, others, the other, the others every, each enough both, all either or, neither nor.

22

Informator o egzaminie maturalnym z jzyka obcego nowoytnego

9. Zaimek bezosobowy you.

9. Zaimek bezosobowy you, one.

LICZEBNIK

Liczebniki gwne i porzdkowe. 1. Przyimki okrelajce miejsce, kierunek, odlego. 2. Przyimki okrelajce czas. 3. Przyimki przyczyny. 4. Przyimki sposobu. 5. Przyimki po niektrych czasownikach i przymiotnikach.

Liczebniki gwne i porzdkowe.

PRZYIMEK

1. Przyimki okrelajce miejsce, kierunek, odlego. 2. Przyimki okrelajce czas. 3. Przyimki przyczyny. 4. Przyimki sposobu. 5. Przyimki po niektrych czasownikach i przymiotnikach.

SPJNIKI

Spjniki: and, or, but, if, unless, that, till, until, Spjniki: and, or, but, if, unless, that, till, when, where, while, after, before, because, until, when, where, while, after, before, (al)though, so. because, (al)though, so, in spite, on condition that, despite, supposing, providing/provided that, so as, even though, whereas, as if, as though.
SKADNIA

1. Zdania oznajmujce i pytajce w czasach: Present Simple Present Continuous Present Perfect Present Perfect Continuous Past Simple Past Continuous Past Perfect Future Simple Future Continuous Future Simple in the Past.

2. Zdania rozkazujce. 3. Zdania z podmiotem it: dla okrelania czasu, pogody, temperatury i odlegoci w konstrukcji z for/of + dopenienie + bezokolicznik w konstrukcji z bezokolicznikiem, np. Its time to go.

1. Zdania oznajmujce i pytajce w czasach: Present Simple Present Continuous Present Perfect Present Perfect Continuous Past Simple Past Continuous Past Perfect Past Perfect Continuous Future Simple Future Continuous Future Perfect Future Perfect Continuous Future Simple in the Past Future Perfect in the Past. 2. Zdania rozkazujce. 3. Zdania z podmiotem it: dla okrelania czasu, pogody, temperatury i odlegoci w tzw. cleft sentences, np. It was only last week that he was awarded that prize. w zdaniach w stronie biernej, np. It is believed that he can be elected president. w konstrukcji z for/of + dopenienie + bezokolicznik

Jzyk angielski

23

4. Zdania z podmiotem there ograniczone do: there is/are, was/were, will be. 5. Pytania typu question tags.

z -ing ograniczone do zwrotw its worth i its no use w konstrukcji z bezokolicznikiem, np. Its time to go. 4. Zdania z podmiotem there.

5. Pytania typu question tags , reply questions i question tags po trybie rozkazujcym, dopowiedzenia z inwersj typu: So do I, Nor/Neither do I. 6. Zdania z dwoma dopenieniami. 6. Zdania z dwoma dopenieniami. 7. Zdania w stronie biernej w czasach: Present 7. Zdania w stronie biernej w czasach: Simple, Past Simple, Present Perfect, Future Present Simple, Present Continuous, Past Simple, Past Perfect. Simple, Past Continuous, Present Perfect, Future Simple, Past Perfect oraz z czasownikami see, hear, make i help, zdania typu: He is/was known to be... He is/was known to have been, passive gerund, np. She likes being admired, passive infinitive, np. They hoped to be invited. 8. Pytania porednie. 8. Pytania porednie. 9. Zdania w mowie zalenej (twierdzenia, 9. Zdania w mowie zalenej (twierdzenia, pytania i rozkazy) z czasownikami typu say, pytania i rozkazy, rwnowaniki zda, tell, ask i nastpstwo czasw. krtkie odpowiedzi, question tags) z rnymi czasownikami wprowadzajcymi, np. deny, accuse, suggest i nastpstwo czasw, zdania w mowie zalenej niewymagajce zmiany czasw, if w porwnaniu z whether. 10. Zdania wsprzdnie zoone. 10. Zdania wsprzdnie zoone. 11. Zdania podrzdnie zoone: 11. Zdania podrzdnie zoone: podmiotowe, np. What I know about it is podmiotowe, np. What I know about it confidential. is confidential. orzecznikowe, np. The problem is that orzecznikowe, np. The problem is that we need help. we need help. dopenieniowe, np. He promised that he dopenieniowe, np. He promised that would come soon. Hed like everyone to he would come soon. Hed like enjoy the party. everyone to enjoy the party. All I did was (to) send him an apology. przydawkowe ograniczajce i opisujce, przydawkowe ograniczajce np. The train that we wanted to take was i opisujce, np. The train that we delayed. My aunt, who has been helping wanted to take was delayed. My aunt, our family for years, is a rich duchess. who has been helping our family for years, is a rich duchess.

24

Informator o egzaminie maturalnym z jzyka obcego nowoytnego

okolicznikowe: celu, np. I phoned him to tell him the news.

okolicznikowe: celu, np. I did it so as to save him time. The Government passed that law in order that / so [that] this kind of antisocial behaviour could be punished. czasu, np. Say your name when they czasu, np. Say your name when ask you. they ask you. Once he said it, everything changed. miejsca, np. They found themselves miejsca, np. They found themselves where they had never been before. where they had never been before. porwnawcze, np. Sylvias garden is porwnawcze, np. Sylvias garden is as big as Margarets [is]. as big as Margarets [is]. I respect him more than words can I respect him more than words can say. Jake has as much courage say. Jake has as much courage as his as his older brother [has]. older brother [has]. The older I get, the happier I am. He speaks to me as if/though I were a child. He looks as if hes tired. She speaks several languages as do her parents. przyczyny, np. I lent him the book przyczyny, np. I lent him the book because he asked me to. As it was because he asked me to. As it was quite late, we went straight home. quite late, we went straight home. przyzwolenia, np. Although he was przyzwolenia, np. Although he was big and strong, he didnt want to fight. big and strong, he didnt want to fight. skutku, np. I worked till late so I was skutku, np. I worked till late so tired. I was tired. sposobu, np. She runs her business exactly as her two brothers do. stopnia, np. So much was he engaged in his work, that he didnt hear anyone. warunku (typu 0, I, II), np. If too warunku (typu 0, I, II, III i many people come, what shall we do? mieszane), np. If too many people If he changed his ways, hed have come, what shall we do? If he changed more friends. his ways, hed have more friends. If he knew English, hed have represented Poland at last months conference in Great Britain. If he had gone to bed earlier yesterday, he wouldnt be so tired today. inwersja w zdaniach warunkowych will i would po if. 12. Zdania wyraajce yczenie lub przypuszczenie z wyraeniami I wish, Id rather, Id sooner, Id prefer, youd better, suppose, supposing, if only, its high time.

Jzyk angielski

25

13. Konstrukcje bezokolicznikowe 13. Konstrukcje bezokolicznikowe, i gerundialne: imiesowowe i gerundialne: czasownik + bezokolicznik (w tym used czasownik + bezokolicznik (w tym to) used to i to be supposed to) czasownik + rzeczownik odsowny czasownik + rzeczownik odsowny (gerund) (gerund) czasownik + dopenienie + bezokolicznik czasownik + dopenienie + bezokolicznik czasownik + dopenienie + bezokolicznik czasownik + dopenienie + bez to bezokolicznik bez to konstrukcje typu : Im glad to see you. konstrukcje typu: Im glad to see you. too + przymiotnik + bezokolicznik, too + przymiotnik + bezokolicznik, np. too old to work np. too old to work wyraenie to be going to. wyraenie to be going to czasownik + dopenienie + imiesw czynny czasownik + dopenienie + imiesw bierny konstrukcje z bezokolicznikiem typu: He was the first to come. 14. Konstrukcja have something done. 14. Konstrukcje: have something done, get sth done, have sb do sth, get sb to do sth. 15. Zdania wykrzyknikowe. 15. Zdania wykrzyknikowe. 16. Inwersja stylistyczna i inne formy emfatyczne w tym: po wyraeniach przeczcych i ograniczajcych, np. seldom, rarely, hardly, never, only lub przyswkowych okolicznikach miejsca, np. Rarely do I see so much enthusiasm in her eyes. Under no condition must you leave the town. Here comes the bride. Far in the distance was a crowd of people. cleft sentences, np. It was John who told me that. What I like about him is his smile. zastosowanie do i did, np. You do look nice today. Do come in. I did tell you.