NR 30 (548) 22 LIPCA 2007 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK DYSCYPLINA W WOJSKU: Baczność! str. 9

ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl

SIŁY POWIETRZNE: Spokój wśród Jastrzębi str. 36

MARYNARKA WOJENNA: Urodził się marynarzem str. 38
WYPOSAŻENIE: LETNIE BUTY NA ZIMĘ str. 14
AAAAAAA AAAAAAAA
W NUMERZE
NASZYM OKIEM

DEFILADA JEDNOŚCI
W tym roku w defiladzie z okazji święta na-
rodowego Francji w Paryżu brali udział żoł-
nierze Batalionu Reprezentacyjnego
Wojska Polskiego S T R . 3 2

TEMAT NUMERU
TO JESZCZE NIE KONIEC?
WOJSKO INTERWENCJE
Pomimo braku decyzji politycznej, czy
pozostaniemy w Iraku w 2008 r., FORUM DYSCYPLINA
przygotowywana jest
kolejna zmiana dla tej BACZNOŚĆ!
misji. To konieczne, by jej Na komendę „Baczność!” żołnierze karnie
potencjalni uczestnicy nieruchomieją w wyrównanym szeregu. Wyciągnięte
byli dobrze wyszkoleni sylwetki, ręce wzdłuż boków, kamienne twarze – oto
do czekających popularny obraz żołnierskiej dyscypliny. Prawdziwy?
ich zadań STR. 4 Poniekąd tak – bo dyscyplina to nadzwyczaj pojemne
pojęcie S T R . 9

Na celowniku WOJSKO WYPOSAŻENIE WOJSKO PROBLEMY

wiceadmirał Tomasz Mathea
SPOKOJNIE, LETNIE BUTY NA LEWO...
TO TYLKO EGZAMIN NA ZIMĘ
DO WYRKA
Żołnierzu: według
Rozmowa z zastępcą szefa Sztabu Nie od dziś wiadomo,
tabeli należności
Generalnego WP, przewodniczącym centralnej że i w wojsku są osoby
mundurowych od 1
komisji egzaminacyjnej MON prowadzącej traktujące zwolnienia
maja należą ci się
sprawdzian sprawności fizycznej kadry lekarskie jako ucieczkę
nowe letnie trzewiki
zawodowej jednostek organizacyjnych od ciężkiej pracy. Bowiem
typu 926/MON. Jednak
podporządkowanych ministrowi choremu żołnierzowi
tego lata nie założysz ich
obrony narodowej zawodowemu przysługuje
na nogi STR. 14
STR. 12 100 proc. uposażenia STR. 18

TYGODNIK
www.polska-zbrojna.pl
Dyrektor Redakcji Wojskowej
Redaktor naczelny
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65,
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845
365, 845 685, faks: 845 503;
sekretariat@redakcjawojskowa.pl
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”:
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22,
CA MON 840 222;
wko@redakcjawojskowa.pl
Redaktorzy prowadzący:
mjr Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30,
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska,
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213;
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Publicyści:
Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr
Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON
845 229; Anna Dąbrowska, tel.: (0-22)
684 52 44, CA MON 845 244; Paulina
Glińska, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON
845 229; Sylwia Guzowska, tel.: (0-22)
684 02 32, CA MON 840 232; kpt.
Grzegorz Predel, tel.: (0-22) 684 08 68,
CA MON 840 868; Roman Przeciszewski,
tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244;
Tadeusz Wróbel, tel.: (0-22) 684 52 44,
CA MON 845 244; Bydgoszcz: Krzysztof
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne
Wilewski, tel.: (0-52) 378 25 90, CA MON
415 200; Gdynia: kmdr ppor. Mariusz
Konarski, tel.: (0-58) 626 62 07, CA MON
266 207; Krzysztof Wygnał, tel.: (0-58)
626 24 13, CA MON 262 413; Kraków:
Magdalena Kowalska-Sendek, Jacek
Szustakowski, tel.: (0-12) 613 17 80,CA
MON 131 780; Poznań: Piotr Laskowski,
tel.: (0-61) 857 24 46, CA MON 572 446;
Wrocław: Bogusław Politowski, tel.: (0-71)
765 38 53, CA MON 653 853;
Fotoreporter:
Jarosław Wiśniewski,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Współpracownicy:
Andrzej Jonas, Krzysztof Głowacki, Marcin
Kaczmarski, Włodzimierz Kaleta, Stanisław
Koziej, Tadeusz Mitek, Wojciech Piekarski,
Aleksander Rawski, Henryk Suchar
Dział graficzny:
tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
Marcin Dmowski (kierownik), Monika
Klekociuk, Paweł Kępka, Andrzej Witkowski
Korekta:
tel.: (0-22) 684 03 55, CA MON 840 355;
Renata Gromska (kierownik),
Katarzyna Kocoń, Małgorzata Mielcarz,
Katarzyna Pietraszek, Joanna Rochowicz
Biuro Reklamy i Marketingu:
Adam Niemczak (kierownik) ,
tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80,
684 55 03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
Joanna Brodowska, tel.: (0-22 ) 684 51 80;
reklama@redakcjawojskowa.pl

2 Polska Zbrojna nr 30/2007

 WOJSKA LĄDOWE
WIĘCEJ STRAŻAKÓW
Reorganizacja wojskowej straży
dwukrotnie powiększy szeregi
strażaków w WP. To efekt jej
uzawodowienia oraz
wymogu pełnienia służby na
zmiany S T R . 3 4
MARYNARKA WOJENNA
URODZIŁ SIĘ
MARYNARZEM
Kmdr por. Piotr Nieć, nowy
dowódca „Pułaskiego”, ma 36
lat i jest absolwentem Akademii
Marynarki Wojennej Stanów
Zjednoczonych Ameryki
w Annapolis oraz gdyńskiej AMW.
Uczelnię za Atlantykiem skończył
jako pierwszy przedstawiciel
naszej floty STR. 38
Prenumerata:
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM.
Informacja: (0-22) 684 04 00
Kolportaż i reklamacje:
PP DW Bellona – (0-22) 457 04 37,
6879 041, CA MON 879 041
Druk: Drukarnia Perfekt, ul. Połczyńska 99, Warszawa
Numer zamknięto: 17 .07.2007 r.
Zdjęcie na okładce: Archiwum „PZ”
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan , CaStudio
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze
odzwierciedla stanowisko redakcji.
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca.
Zastrzega sobie prawo do skrótów.
Nakład: 20 000 egz.
nr 30/2007
REDAKTOR
NACZELNY
Artur Bartkiewicz
Sprawni bez kija
D la większości Polaków operacja pod kryptonimem „WF” kończy się wraz z zakończe-
niem edukacji. Żołnierze zawodowi są pod tym względem „uprzywilejowani” na tle
reszty społeczeństwa. Dla nich operacja „WF” wcale nie kończy się wraz ze szkołą – prze-
ciwnie, wraz z założeniem munduru zyskuje zupełnie nowy wymiar. Obowiązkowy, zdawa-
ny rokrocznie egzamin z WF ma nie tylko zweryfikować, czy żołnierz nie zatracił predys-
pozycji fizycznych do pełnienia służby, ale również w jakiś sposób przypomnieć każdemu,
że godziny spędzane za biurkiem nie zwalniają żołnierza od zachowania tężyzny fizycznej.
Rok temu wokół żołnierskiego testu sprawności fizycznej rozpętała się medialna burza.
Ówczesny minister obrony narodowej Radosław Sikorski postanowił zrewolucjonizować
podejście do tematu, wprowadzając system kija i marchewki. Marchewką stało się 1000 zł
nagrody przyznawanej tym, którzy biegają, podciągają się i „pompują” na piątkę. Kijem
zaś – odebranie możliwości otrzymywania nagród wszystkim tym, którzy wymienione ćwi-
czenia wykonują zaledwie dostatecznie, oraz żegnanie się z tymi, którzy nie są w stanie
zdać egzaminu.
Minister Aleksander Szczygło postanowił zmniejszyć liczbę tych żołnierzy, którzy poczują
na sobie działanie „kija”. Dziś ci, którzy egzamin z WF zaliczyli na trójkę, wciąż będą mo-
gli liczyć na nagrody (m.in. o tym opowiada „Polsce Zbrojnej” wiceadmirał Tomasz Ma-
thea w rozmowie z Piotrem Bernabiukiem). Oczywiście nie będą to nagrody za sprawność
fizyczną, ale np. za pomysły racjonalizatorskie, umiejętność dobrego planowania czy
sprawną organizację.
Zarówno decyzja ministra Sikorskiego, jak i korygująca ją decyzja ministra Szczygło wy-
wołały głosy sprzeciwu. W tym pierwszym przypadku protestowali „trójkowicze”, którzy
zwracali uwagę, że ocena dostateczna jest, jakkolwiek patrzeć, oceną zaliczającą, a oni wy-
kazują się przecież również na innych polach. W tym drugim przypadku protestują „piąt-
kowicze”, z przekąsem opowiadający o brzuchatych sztabowcach, którym znów się upie-
kło. Jak to zwykle bywa w takim przypadku – i tak źle, i tak niedobrze.
Czy jednak mamy o co kruszyć kopie? Kiedy rok temu na fali dyskusji o wuefie moja kole-
żanka z istniejącego wówczas dwutygodnika „Wojska Lądowe” spytała amerykańskiego
oficera, jak wygląda sytuacja w ich armii – odpowiedział jej, że tam nikt na ten temat nie
dyskutuje, bo wszyscy wiedzą, że żołnierz ma być sprawny, i basta. Przecież utrzymywanie
sprawności fizycznej jest dla każdego żołnierza swego rodzaju „inwestycją w siebie”. Jeśli
bowiem padnie rozkaz wyjazdu na misję, albo trzeba będzie bronić granic kraju – od tego,
czy żołnierz będzie sprawny, czy nie, może zależeć jego zdrowie i życie.
Wojsko jest instytucją tyleż specyficzną, co olbrzymią. Jego trzonem są żołnierze pełnią-
cy służbę w linii – ale akurat na ich sprawność nikt się nie skarży. Sojusznicy podkre-
ślają, że polscy żołnierze służący z nimi w misjach zaskakują ich swoim profesjonali-
zmem i wyszkoleniem. Ale oprócz „liniowców” jest również ogromna grupa osób,
którzy ich pracę muszą zorganizować. I choć ideałem byłoby, aby zarówno jedni, jak
i drudzy zdawali egzamin z WF na piątkę, to jednak w tym drugim przypadku ważne
są również inne zalety.
Czy usprawiedliwiam „trójkowiczów”? Nie. Moim zdaniem żołnierze, z racji wykonywa-
nej profesji, powinni charakteryzować się sprawnością wyższą niż przeciętna. Ideałem
byłaby sytuacja taka, jaka zdarza się w niektórych jednostkach – codziennie dowódca
wraz z całym sztabem prowadzi poranną zaprawę. Bez równych i równiejszych. Ale
uważam, że nie potrzeba do tego ministerialnej interwencji, tylko rozsądku. Przeciwnik
nie spyta, jaką ocenę miałeś z WF-u. A wtedy nie będzie już czasu na poprawkę.
PS Chciałbym serdecznie przeprosić żołnierzy z 1 Brzeskiej Brygady Saperów za pomyłkę,
która wkradła się do poprzedniego felietonu. Brygada stacjonuje oczywiście w Brzegu,
a nie w Brzesku. Jeszcze raz pragnę pozdrowić wszystkich tamtejszych saperów, w szcze-
gólności żołnierzy rannych w Afganistanie.
Polska Zbrojna 3
TEMAT NUMERU
Dowódca
Operacyjnych Sił
Zbrojnych gen. broni
Bronisław
Kwiatkowski trzykrot-
nie był na misji w
Iraku.
US DOD (2)
Naszym obowiązkiem jako żołnierzy
jest być przygotowanym na każdą ewen-
tualność – wyjaśnia dowódca operacyj-
ny Sił Zbrojnych gen. broni Bronisław
Kwiatkowski powód rozpoczęcia przy-
gotowań X zmiany Polskiego Kontyn-
gentu Wojskowego do wyjazdu do Ira-
ku, choć nie ma decyzji politycznej, czy
pozostaniemy tam w 2008 r.
PO PIERWSZE, STABILIZACJA
Doświadczenia z poprzednich zmian,
szczególnie od połowy szóstej i siód-
mej, wykazały, że nie sprawdza się cha-
rakter doradczo-szkoleniowy misji.
Wcześniej, gdy poziom bezpieczeństwa
w rejonie odpowiedzialności Wielona-
rodowej Dywizji Centrum-Południe był
wyższy, rozwiązanie to przynosiło efek-
ty. Jednak później nastąpił wzrost za-
grożenia atakami.
– Każda akcja wywołuje reakcję. Ope-
racje amerykańskie w Bagdadzie i jego
okolicach spowodowały, że część z rebe-
liantów przeniosła się w inne regiony kra-
ju. Niestety, również do naszego rejonu od-
powiedzialności – wskazuje powód tej nie-
korzystnej zmiany gen. Kwiatkowski.
Ten rozwój wypadków spowodował,
że konieczne są działania stabilizacyj-
ne, związane ze zwalczaniem terrory-
zmu i zapewnieniem bezpieczeństwa
naszym żołnierzom. Oznacza to, że po-
trzeba więcej pododdziałów bojowych.
Zresztą tego typu komponent kontyn-
Pomimo braku decyzji politycznej, czy pozostaniemy w Iraku w 2008 r.,
przygotowywana jest kolejna zmiana dla tej misji. To konieczne, by jej potencjalni
uczestnicy byli dobrze wyszkoleni do czekających ich zadań.
TO JESZCZE
4 Polska Zbrojna
ALEKSANDER RAWSKI
gentu zaczęto wzmacniać już od ósmej teoretycznie podjęta zostałaby decyzja
zmiany. – Dziewiąta ma o jedną trzecią o zwiększeniu naszego kontyngentu w
więcej pododdziałów bojowych niż po- Iraku, można byłoby wykorzystać w tym
przednia – podkreśla gen. Kwiatkowski. celu siły przygotowywane jako odwód.
– Robimy to kosztem jednostek zabez- Zaś w ich miejsce zacząć szkolić nowe
pieczających, logistycznych, by zmie- pododdziały.
ścić się w obowiązującym limicie 900 Szef dowództwa zachowuje ostroż-
osób – dodaje. Etaty bojowe wygospo- ność w kwestii hipotetycznego wysła-
darowano m.in. poprzez likwidację jed- nia do Iraku ciężkiego uzbrojenia: – Co-
nego z ogniw dowodzenia – sztabu bry- raz doskonalsze środki, jakimi dyspo-
gady. nują terroryści, powodują, że nie ma
Pytany o skład dzie- sprzętu zapewniające-
siątej zmiany PKW Jeszcze nie można go żołnierzom stupro-
gen. Kwiatkowski dokładnie stwierdzić, jaki centowe bezpieczeń-
stwierdza, że w chwi- stwo. Podkreśla, że
li obecnej nie można będzie skład PKW Irak. ogromny wpływ na
autorytatywnie stwier- sukces misji mają
dzić, jaki będzie on Wszystko zależy działania niebojowe,
dokładnie. Zależy to od rozwoju sytuacji szczególnie te z zakre-
od rozwoju sytuacji su poprawy warunków
w Iraku. A ta może w tym kraju życia Irakijczyków
np. wymusić wzmoc- w ramach współpracy
nienie jego części bojowej. Na dziś cywilno-wojskowej, pomocy humani-
oparty byłby na jednostkach aeromo- tarnej i medycznej. To właśnie one przy-
bilnych. Harmonogram przygotowań czyniają się do poprawy warunków ży-
jest rozpisany na pół roku. Zapytany, cia Irakijczyków. Tak więc żołnierzy
kiedy można zrobić ostatnie zmiany X zmiany czekałaby walka o „serca
w kontyngencie, dowódca DO odpo- i umysły” miejscowej ludności.
wiada: – Zawsze, ale trzeba liczyć się Innym ważnym aspektem misji
z negatywnymi skutkami. X zmiany, jeśli wyjedzie do Iraku, bę-
Najłatwiej dokonać zmian w pierw- dą działania na rzecz dalszej poprawy
szym lub drugim miesiącu przygotowań. jakości irackich sił bezpieczeń-
Obecnie łatwiej to uczynić, gdyż jest już stwa, z którą bywa różnie. Gen.
wielu doświadczonych żołnierzy, któ- Kwiatkowski, podobnie jak
rzy uczestniczyli w misji irackiej. Jeśli amerykańscy wojskowi, uwa-
TA D E U S Z W RÓ B E L
nr 30/2007
ża, iż szczególnym problemem jest pro-
blem irackiej policji. Być może nawet
połowa jej funkcjonariuszy działa „na
dwie strony”. Markują współpracę z ko-
alicją, faktycznie współdziałając z gru-
pami przestępczymi bądź zbrojnymi mi-
licjami. Do tego dochodzi zwykła ko-
rupcja. To przyczynia się do niepowo-
dzenia wielu działań. Gen. Kwiatkow-
ski mówi, że zadaniem wojska jest
oczyszczenie terenu z rebeliantów, ale
pilnowanie, by oni nie powrócili, to już
sprawa policji. – W Diwanii jest około
siedmiu tysięcy policjantów. Gdyby
chociaż połowa z nich należycie wypeł-
niała swe obowiązki, żaden podejrzany
osobnik nie powinien przeniknąć do
miasta, a gdyby tak się zdarzyło, byłby
natychmiast zidentyfikowany.
JEDNA PROWINCJA
Podobnie jak obecnie służący w Ira-
ku żołnierze, ich następcy stacjonowa-
liby w Diwanii, ponieważ Wielonaro-
dowa Dywizja Centrum-Południe prze-
kazała odpowiedzialność za prowincję
NIE KONIEC?
nr 30/2007
Wasit Dywizji Centrum. Tym samym
jej siły skupione zostały w Diwanii,
w bazie Echo. W sumie jest to około
1300 żołnierzy. – Nadal jednak korzy-
stamy z lotniska w al Kut – zaznacza
generał. Takie rozwiązanie jest jednym
z elementów amerykańskich działań na
rzecz poprawy bezpieczeństwa. Za-
gęszczenie obecności wojskowej poma-
ga skuteczniej zwalczać terrorystów.
Przed rokiem pojawiały się opinie,
iż być może należy postąpić odwrot-
nie, opuścić ostrzeliwaną z terenu mia-
sta Diwanija bazę Echo i przenieść się
do relatywnie wówczas spokojniejsze-
go al Kut. – Rzeczywiście, tamtejsza
baza uchodziła za bezpieczniejszą, ze
względu na jej wielkość mniejsze było
prawdopodobieństwo celnego ostrzału.
Jednak w ostatnim czasie była częściej
atakowana niż Echo – mówi dowódca
operacyjny SZ. Więcej argumentów
przemawiało na rzecz pozostania w Di-
wanii. Przede wszystkim ułatwia to dal-
szą współpracę ze sztabem irackiej
8 Dywizji, który ma swą kwaterę w tym
mieście. Z tego też m.in. powodu za-
chowano szczebel dowództwa dywizji,
choć faktycznie dowodzone, a także
przez nas zgrupowanie to brygada. Po-
za tym baza Echo ma lepszą infrastruk-
turę niezbędną do dowodzenia, a tak-
że zaplecze socjalne. Zaś w al Kut po-
trzebne byłyby nowe inwestycje. Przez
Diwaniję przebiega też strategiczna
droga Tampa.
Należy także mieć na uwadze, że Wa-
sit to prowincja granicząca z Iranem,
podejrzewanym o wspieranie irackich
rebeliantów. Pozostając tam, musieli-
byśmy wykonywać zadania osłony gra-
nicy, a do tego niezbędne są duże siły,
w tym śmigłowce, których nie mamy
zbyt dużo. Operując z al Kut w kierun-
ku granicy mają one ograniczony czas,
rzędu kilkunastu minut, po-
bytu nad „celem”. Tak więc
o wyborze bazy Echo
i prowincji Diwanija zde-
cydowały różne względy,
w tym również czysto
wojskowe. 
Polska Zbrojna 5
AAAAAAA AAAAAAAA
WYDARZENIA ZAPIS
„Nie” dla pozwów
– Nie przyjmuję do wiadomości
żadnych prywatnych roszczeń
związanych z działalnością bazy
w Krzesinach – powiedział
11 bm. szef MON Aleksander
Szczygło w Królewie Malborskim.
– Wojsko nie będzie płacić niko-

EDWARD JAROSZUK
mu za to, że wykonuje swoje za-
dania, ani przepraszać, że broni
przestrzeni powietrznej Polski
– dodał minister pytany, czy nie
lepiej przenieść samoloty F-16

Czas na zmianę
do bazy pod Malborkiem. Po-
wód? Groźba wypłaty odszkodo-
wań ludziom mieszkającym
w okolicach podpoznańskiego
lotniska. Zdaniem ministra, T rwa wymiana polskiego
kontyngentu w Iraku.
160 żołnierzy – II tura
IX zmiany PKW – odleciało
16 bm. z lotniska w podkra-
kowskich Balicach. Poże-
gnali ich m.in.: Marek Zają-
kała, sekretarz stanu
w MON, dowódca operacyj-
ny SZ gen. broni Bronisław
Kwiatkowski i szef Sztabu,
zastępca dowódcy Wojsk
Lądowych gen. dyw. Jerzy
Michałowski. Kolejni żoł-
nierze wylecieli do Iraku
dwa dni później, też z Kra-
kowa. Natomiast 17 bm. na
wrocławskim lotnisku Stra-
chowice wylądował samolot
z pierwszą, 123-osobową
grupą wojskowych
VIII zmiany PKW w Iraku.
– Czas spędzony na misji
był nie tylko sprawdzianem
wyszkolenia, ale i próbą
charakteru. Zdaliście ten
najtrudniejszy egzamin ce-
lująco – mówił, witając żoł-
nierzy, Jacek Kotas, podse-
kretarz stanu w MON. (ann)

Generał w rezerwie
PIOTR LASKOWSKI

część pozwów jest absurdalna,
bo dotyczy nieruchomości zbu-
dowanych w czasie, kiedy stacjo-
nowały w Krzesinach MiG-21
– o wiele bardziej uciążliwe dla
mieszkańców. – Pan minister
chyba nie zapoznał się dokład-
nie z przepisami – odpowiadają
członkowie Stowarzyszenia Eko-
logicznego Marlewo. W 2003 r.
wojewoda wielkopolski wprowa-
dził strefy ograniczonego użytko-
wania, w których, ze względu na
hałas, nie wolno inwestować.
– Na tej podstawie mamy prawo
do ubiegania się o odszkodowa-
nia – mówią sąsiedzi lotniska.
Do Sądu Okręgowego w Pozna-
niu wpłynęło kilkaset pozwów
o wypłatę odszkodowania za ob-
niżenie wartości nieruchomości
ze względu na oddziaływanie
lotniska. Kilka spraw zakończyło
się wyrokami korzystnymi dla
mieszkańców. Sąsiedzi bazy do-
magają się nie tylko odszkodo-
wań, ale też likwidacji lotniska
i przeniesienia go tam, gdzie ni-
komu nie będzie zagrażać. (ATD)
– Gen. broni Mieczysław Bieniek jest w rezerwie ka- siedmiu oskarżonych, którzy dobrowolnie poddali
drowej w związku z zakończeniem kadencji dowód- się karze, a pół roku później wydał kolejne wyroki
cy 2 Korpusu Zmechanizowanego i objęciem funk- w tej sprawie. W maju br. Sąd Najwyższy uchylił jed-
cji doradcy ministra obrony narodowej Afganistanu nak wyroki WSO z 2006 r. i zwrócił sprawę do po-
– poinformował 11 bm. minister Aleksander nownego osądzenia z powodu licznych błędów sądu
Szczygło. – Po jego powrocie do kraju będziemy się wojskowego. Jak napisał ostatni „Newsweek”,
zastanawiać, co dalej – mówił szef MON w związku Żandarmeria Wojskowa występowała do prokuratu-
z publikacją „Dziennika” z 11 bm. Gazeta napisała, ry o postawienie zarzutów w sprawie afery bakszy-
że gen. Bieniek na początku sierpnia odejdzie do szowej także byłym dowódcom wielonarodowej dy-
rezerwy, a później na emeryturę z powodu wątpli- wizji w Iraku – gen. Bieńkowi i gen. broni
wości prokuratury co do jego ewentualnego udziału Andrzejowi Ekiertowi. Jarosław Hołda, p.o. wojsko-
w tzw. aferze bakszyszowej. Gen. Bieniek dowodził wego prokuratora okręgowego, zastrzegł, że ze
w 2004 r. wielonarodową dywizją w Iraku i m.in. za względu na dobro śledztwa nie może ujawnić odpo-
jego kadencji doszło do nieprawidłowości w gospo- wiedzi prokuratury na pisma żandarmerii.
darowaniu pieniędzmi na odbudowę tego kraju Przypomniał tylko, że śledztwo dotyczące wątków
przez sekcję współpracy cywilno-wojskowej. W listo- wyłączonych do odrębnych postępowań trwa i nie
padzie 2005 r. Wojskowy Sąd Okręgowy skazał zakończy się przed jesienią br. (ann)
Niechciani poborowi
N ie wszystkich młodych
Polaków w wieku poboro-
wym polska armia chce wi-
na przeszkolenie. Wojsku nie
zależy również na mężczy-
znach, którzy nie ukończyli
diów podjęli służbę w Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrzne-
go, Agencji Wywiadu, Służbie
dzieć w swoich szeregach. szkoły podstawowej lub gim- Kontrwywiadu Wojskowego,
21 lipca wchodzą w życie nazjum oraz tych, którzy mają Służbie Wywiadu Wojskowe-
przepisy rozporządzenia MON wykształcenie gimnazjalne, go, Policji, Straży Granicznej,
w sprawie przeniesienia części ale uzyskali je z co najmniej Biurze Ochrony Rządu, Służ-
poborowych do rezerwy. dwuletnim opóźnieniem. Re- bie Więziennej lub Państwowej
Zgodnie z tymi uregulowania- zerwa czeka też absolwentów Straży Pożarnej. Osoby zainte-
mi, rezerwistami zostaną ab- szkół specjalnych. Pieczątka resowane poświadczającym
solwenci szkół wyższych, któ- rezerwisty pojawi się wkrótce przeniesienie do rezerwy wpi-
rzy ukończyli studia w 2007 r. w książeczkach wojskowych sem do książeczki wojskowej
lub wcześniej, o ile rozpoczęli absolwentów szkół oficerskich powinny zgłosić się do właści-
je przed rokiem akademickim i szkół aspiranckich Policji, wych wojskowych komend
2002/2003, niezależnie od Straży Granicznej i Państwo- uzupełnień od dnia wejścia
upływu okresu 12 miesięcznej wej Straży Pożarnej, o ile bez- w życie rozporządzenia do
dyspozycyjności do powołania pośrednio po zakończeniu stu- końca tego roku. (ATU)

6 Polska Zbrojna nr 30/2007

 Rośnie, choć powoli
C entrum Szkolenia Sił Po-
łączonych (Joint Force
Training Center) – jeden z naj-
większych ośrodków szkolenio-
wych NATO w Europie – zosta-
nie otwarte w lutym przyszłego
roku – poinformował 10 bm. je-
go dowódca, duński generał
Agner Rokos. Przekonywał, że
prace postępują zgodnie z harmo-
mi Gromada i PKO Inwestycje
zakończyły się fiaskiem. Brak
własnej bazy noclegowej nie po-
winien jednak zakłócić początko-
wego działania centrum. – Na
szkolenia do Bydgoszczy będzie
przyjeżdżało jednorazowo od kil-
kudziesięciu do czterystu ofice-
rów z natowskich armii. Zakwa-
terujemy ich w cywilnych hote-

nogramem. Na razie jednak tyl-
ko niektóre budynki wyremonto-
wano, inne – jak nowoczesna sa-
la szkoleniowa z aulą i dwustoma
stanowiskami komputerowymi
– dopiero powstają. Natomiast
w miejscu, gdzie miał stanąć ho-
tel dla prawie pięciuset uczestni-
ków szkoleń, rośnie trawa. Jak na
razie Agencji Mienia Wojskowe-
go nie udało się znaleźć inwesto-
ra, który doprowadziłby przedsię-
wzięcie do końca. Próby z firma-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
lach – uspokajają w JFTC. Pierw-
sze poważne szkolenie w bazie
jest planowane w drugiej połowie
przyszłego roku. Budowa cen-
trum, która pochłonie 30 mln eu-
ro, ciągle się opóźnia. Gdy na po-
czątku 2004 r. zapadła decyzja
o ulokowaniu JFTC na terenie Awans generała Buka
opuszczonej jednostki wojskowej
przy ul. Szubińskiej, przedstawi-
ciele inwestorów zapewniali, że
D owódca IX zmiany PKW
Irak gen. bryg. Tadeusz
Buk został awansowany 10 bm.
czak. Gen. Buk, absolwent
Wyższej Szkoły Oficerskiej
Wojsk Pancernych w Poznaniu,
centrum będzie w pełni gotowe na kolejny stopień generalski. służył m.in. w 18 Batalionie
w połowie 2006 r. (ad) Nominację na stopień generała Desantowo-Szturmowym
dywizji wręczył mu prezydent i 6 Brygadzie Desantowo-

Bez dyskusji o sprzęcie RP, zwierzchnik sił zbrojnych

Lech Kaczyński. W uroczysto-
ści wzięli udział m.in. minister
-Szturmowej. Pełnił też funkcję
zastępcy dowódcy Wielonaro-
dowej Dywizji Centrum-Połu-
Z daniem ministra Aleksandra Szczygło, rany, jakich ostatnio
doznali w Afganistanie w wyniku eksplozji miny pułapki
czterej polscy żołnierze jadący hummerem, świadczą o tym, że sa-
Aleksander Szczygło, szef Biu-
ra Bezpieczeństwa Narodowe-
dnie w Iraku. Ostatnio był za-
stępcą dowódcy Combined Se-
go Władysław Stasiak, gen. curity Transition Command
mochód, którym się poruszali, zabezpieczył ich przed odłamkami. Franciszek Gągor, szef SGWP w Afganistanie, a 15 czerwca
Minister odniósł się w ten sposób do pytań o stopień opancerzenia oraz dowódca Wojsk Lądowych br. stanął na czele 1 Dywizji
używanych przez Polaków w Afganistanie pojazdów HMMWV. gen. broni Waldemar Skrzyp- Zmechanizowanej. (ATU)
– Są one opancerzone w takim samym stopniu jak 80 proc. samo-
chodów, których używają Amerykanie – dodał szef MON. Kry-
tycznie wypowiedział się natomiast o podejmowanych – ostatnio
również w kręgach wojskowych – dyskusjach o sprzęcie. – Wojsko Z głębokim żalem żegnamy zmarłego
to nie związek zawodowy, nie pozwolę, by tak się rozdyskutowało płk. rez. Stanisława SYGNIEWICZA
– zaznaczył. Minister wspomniał też o podejmowanych w Polsce
pracach nad pojazdem patrolowym, który niedługo zostanie pod- naszego wspaniałego kolegę, oddanego pracy,
dany testom. Dodał również, że przed kilkoma miesiącami zapa- sumiennego i cenionego człowieka,
dła decyzja o zakupie mundurów z trudno palnych tkanin dla za- który do końca swoich dni był z nami
łóg wozów patrolowych, uczestniczących w misjach. (ATU) dyrektor, kadra i pracownicy
Departamentu Polityki Zbrojeniowej MON

Świętoszów górą Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci

płk. (s.) Jana Kazimierza ZEGARTA
wieloletniego pracownika Szefostwa Służby Zdrowia Wojska
Polskiego, uczestnika Powstania Warszawskiego, żołnierza
1 Armii Wojska Polskiego
Rodzinie i Bliskim Zmarłego
składamy wyrazy szczerego współczucia
SYLWIA GUZOWSKA

szef, kadra i pracownicy

Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia

Rodzinie i Bliskim zmarłego

CZOŁGIŚCI Z 10 BRYGADY KAWALERII PANCERNEJ w rozegra-
nych w Szwajcarii 5–7 bm. zawodach dla załóg Leopardów Swiss ppłk. w st. spocz. Stanisława ZAGÓRSKIEGO
Tank Challenge 2007 potwierdzili swoją mistrzowską klasę. W fina- wyrazy głębokiego współczucia i szczerego żalu
le załoga w składzie: plut. Tomasz Potęga, st. plut. Ryszard
składają
Woźniak i st. szer. Daniel Delost pokonała ze znaczną przewagą szef i kadra
niemieckich rywali. To kolejny sukces czołgistów ze Świętoszowa Dyżurnej Służby Operacyjnej
– przed dwoma latami wrócili do kraju z takich samych zawodów Sił Zbrojnych RP
ze złotym i srebrnym medalem. (ann)

nr 30/2007 Polska Zbrojna 7

AAAAAAA AAAAAAAA
WYDARZENIA ZAPIS
Pustynna współpraca
W spólna grupa robocza
ustali możliwości współ-
pracy wojskowej między Polską
i Arabią Saudyjską – zapowie-
dział minister Aleksander
Szczygło 12 bm. po spotkaniu
z księciem Khaledem bin Sul-
tanem bin Abdulazizem al Sau-
dem, wiceministrem obrony
i lotnictwa, zastępcą inspektora
generalnego ds. wojskowych
Królestwa Arabii Saudyjskiej.
Wizyta księcia w Polsce była
kontynuacją odwiedzin króla
Arabii Saudyjskiej Abdullaha
bin Abdulaziza al Sauda w na-
szym kraju pod koniec czerw-
Pomoc dla małej Jannat
Jannat Ahmed Salah al Najafi,
10-miesięczna Irakijka chora na
siniczą wadę serca, przyleciała
12 bm. do Polski. Zdaniem leka-
rzy ze szpitala w Bagdadzie, po-
winno się ją natychmiast opero-
wać – najpóźniej do 12. miesiąca
życia. W Iraku jednak nie było ta-
kiej możliwości. O ratunek zwró-
cił się do polskich żołnierzy CIMIC
jej dziadek, tłumacz polsko-arab-
ski. Chora dziewczynka dzięki po-
mocy żołnierzy PKW w Iraku, Do-
wództwa Operacyjnego SZ i do-
wódcy 11 Dywizji Kawalerii Pan-
cernej gen. bryg. Mirosława Roz-
musa, w najbliższym czasie zosta-
nie zoperowana w Dolnośląskim
Nr konta: Bank Zachodni WBK S.A. I Oddział w Żaganiu
52 1090 2558 0000 0001 0720 6900 Gmina Żagań
o statusie miejskim Pl. Słowiański 17 68-100 Żagań
z dopiskiem „Dla małej Jannat”
8 Polska Zbrojna
J.WIŚNIEWSKI
PIOTR
ca. – Król rozmawiał o stosun-
kach politycznych, gospodar-
czych i wojskowych. Dziś oma-
BERNABIUK
wialiśmy szczegóły współpracy
– mówił książę. Może ona do-
Porządek
tyczyć m.in. wymiany do-
świadczeń w zakresie sprzętu
i uzbrojenia, szkoleń żołnierzy
w chaosie
w warunkach pustynnych oraz
wojskowej medycyny. – Zapro-
ponowałem również Jego Wy-
sokości, żebyśmy zastanowili
P
się nad możliwością otwarcia
orządek wojskowy jest szczególną formą ładu, wystę-
ataszatów wojskowych: pol-
pującą jedynie w formacjach militarnych, od druży-
skiego w Rijadzie i saudyjskie-
go w Warszawie – dodał mini- ny począwszy, na wielotysięcznych armiach i frontach
ster Szczygło. (ad) skończywszy. Zdaniem żołnierzy starej szkoły, na powyż-
szym zjawisku opiera się funkcjonowanie sił zbrojnych.
Stąd charakterystyczne zapiski w dokumentach: W trak-
cie kontroli nie stwierdzono uchybień w porządku woj-
skowym, batalion oceniono na ocenę bardzo dobrą. Tra-
dycyjny nurt jednakże wypierany jest coraz częściej przez
zupełnie nowe podejście do zagadnienia.
Zaprzyjaźniony generał, w ogniu ćwiczeń, gdy przeciw-
nik napierał na jego formacje z pięciu kierunków, rzu-
cił dwa spontaniczne, acz wiele znaczące słowa: – Ład-
ny burdel! Jeszcze nigdy nie udało się nam tak zaplano-
wać wojny, żeby życie jej nie zweryfikowało. Otóż,
pierwszy element powyższej wypowiedzi jest jedynie try-
wialnym odniesieniem się do stanu faktycznego, czyli
braku porządku wojskowego w przedsięwzięciu zwanym
ćwiczeniami. Drugi zawiera znacznie głębszą myśl, i jak
sądzę, jeśli Pan Generał nie zaczerpnął jej z klasyki
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
strategii, to powinna się tam natychmiast znaleźć.
Zdaniem naukowców z Instytutu Teorii Chaosu, nie ma
nic bardziej szkodliwego dla osiągania militarnych suk-
cesów, niż przywiązanie właśnie do porządku wojskowe-
go – ładu, systematyczności i planowania. Wojna, we-
dług nich, jest działaniem destrukcyjnym, opiera się
więc na chaosie. W dodatku przez każdą ze stron kon-
fliktu tworzonym odrębnie. Nałożenie się zaś na siebie
dwóch miar chaosu z pewnością nie zbuduje porządku,
Centrum Chorób Serca we Wro- szczególnie porządku wojskowego. Idąc tym tokiem ro-
cławiu. Burmistrz Żagania za- zumowania, o sukcesie militarnym nie decyduje, jak są-
pewnił dziecku i jej opiekunom dzono dotąd, przypadek. Ważne jest to, kto zrobi więk-
miejsce w hotelu, gdzie po poby- sze zamieszanie, będzie bardziej nieprzewidywalny,
cie w szpitalu zostanie przewie- a tym samym zaskoczy i pokona przeciwnika.
ziona na rehabilitację. Nadal jed- Wywód powyższy, przyznaję – pokrętny, ale jakże no-
nak brakuje pieniędzy na jej le- watorski, dedykuję oficerom sztabowym formacji,
czenie. Według szacunków pol- w trakcie poligonowych zajęć najechanej przez zespół
skich lekarzy koszt operacji wraz speców medycyny ratowniczej, taktyki specjalnej i kil-
z badaniami to ok. 30 tys. zł. Do ku innych, równie nieprzydatnych dziedzin. Wpraw-
tego trzeba doliczyć utrzymanie
dzie w pododdziałach dodatkowe zajęcia przyjęto
dziewczynki wraz z rodziną – co
z ogromnym zainteresowaniem, jednakże kilku „urzęd-
najmniej 10–15 tys. zł. W Urzę-
dzie Miasta Żagań otworzono nikom polowym” nasłani przez przełożonych posłańcy
konto, na które można wpłacać chaosu napsuli krwi co niemiara. Tylko cywila zamie-
darowizny na operację, rehabili- rzającego dokonać pokazu najnowszej generacji sprzę-
tację dziewczynki i jej pobyt wraz tu ratownictwa pola walki udało się zręcznie spacyfi-
z rodzicami w Polsce. (AD) kować, pozostali najeźdźcy dokonali spustoszenia
wplanach, harmonogramach, konspektach i duszach
strażników wojskowego porządku.
nr 30/2007
 DYSCYPLINA FORUM

Na komendę „Baczność!” żołnierze

karnie nieruchomieją w wyrównanym
szeregu. Wyciągnięte sylwetki, ręce
wzdłuż boków, kamienne twarze – oto
popularny obraz żołnierskiej dyscypliny.
Prawdziwy? Poniekąd tak, bo dyscyplina
to nadzwyczaj pojemne pojęcie. Określa
jednak tylko niewielki fragment całego
zjawiska – jego zewnętrzny przejaw.
S TA N I S Ł AW P I WOWA R

Baczność!
Z
agadką jest, w jakim stop-
niu „zdyscyplinowane”
zachowanie wynika z we-
wnętrznego przekonania
każdego żołnierza. Jak da-
lece jest prawdziwą dyscy-
pliną, a jak dalece pozorem? Prawdziwa
dyscyplina to przecież nie prężenie się
w pozycji „na baczność”, ale świado-
mość, dlaczego tak należy robić. To
oczywiście znaczne uproszczenie, ale
pokazuje istotę zjawiska.
Prawdziwą dyscypliną jest wiedza każ-
dego żołnierza o obowiązujących regu-
łach, przepisach i normach oraz gotowość
podporządkowania się im. Zdyscyplino-
wanie, karność (owa postawa „na bacz-
ność”) to ostatnie ogniwo tego łańcucha.
A jeżeli nie wynika z wiedzy i przekona-
nia – jest tylko pozorem, iluzją, bańką
mydlaną, która pryśnie w zetknięciu
z pierwszą napotkaną przeszkodą.
Statystyki dowodzą, że poziom żoł-
nierskiej dyscypliny, mierzony liczbą
sprawców naruszeń prawa i liczbą uka-
ranych za nie żołnierzy, nie zmienia się
od czterech lat. W 2006 r. poprawił się
nieco poziom karności żołnierzy z pobo-
ru, zaś pogorszyła dyscyplina kadry
– głównie za sprawą korpusu szerego-
wych zawodowych.
Problemowi szeregowi
Szeregowi zawodowi są grupą o kar-
dynalnym znaczeniu dla profesjonalnej
armii. Nie mieliśmy doświadczeń z ta-
kim korpusem, więc założenia co do je-
go funkcjonowania tylko w pewnym
stopniu pokryły się z rzeczywistością.
Ujawniły się zaś problemy, których ska-
la była sporym zaskoczeniem. Dość po-
wiedzieć, że w ubiegłym roku liczba
szeregowych zawodowych wzrosła
o prawie 30 proc. w porównaniu z 2005
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
r., zaś liczba sprawców przestępstw
wśród żołnierzy tego korpusu zwiększy-
ła się w tym czasie dwuipółkrotnie. Nie
ma jednej, łatwej do ustalenia przyczy-
ny takiego stanu rzeczy – można tu wy-
mienić zarówno niedopracowany system
selekcji do służby, jak też sam charak-
ter i warunki jej odbywania.
Szeregowi zawodowi najczęściej są
zakwaterowani w koszarach, co wiąże
się z zagrożeniem „falą” i nadużywa-
niem alkoholu. Brakuje też dla nich per-
spektyw rozwoju zawodowego. To spra-
wia, że w korpusie kumulują się przeja-
wy braku dyscypliny, charakterystycz-
ne zarówno dla służby zasadniczej, jak
i zawodowej. Sprzyja to kształtowaniu
– niejako na wyrost – negatywnej opinii
o wszystkich szeregowych zawodowych,
co jest krzywdzące głównie dlatego,
że w grupie tej jest wielu wartościowych
żołnierzy, których zatrzymanie w służ- 

nr 30/2007 Polska Zbrojna 9

FORUM DYSCYPLINA
bie i ich rozwój zawodowy leżą w najle-
piej pojętym interesie wojska.
Przez ostatnie lata w siłach zbrojnych
ustalił się swoisty „ranking” najczęściej
popełnianych przestępstw. Na jego cze-
le znajdują się przestępstwa z kategorii
„przeciwko mieniu” i „przeciwko bez-
pieczeństwu w komunikacji” oraz samo-
wolne oddalenia, naruszenia stosunków
międzyludzkich, przestępstwa mające
związek z alkoholem i narkotykami.
Kategoria przestępstw „przeciwko
mieniu” jest bardzo pojemna. Mieści za-
równo drobne, pospolite kradzieże (do-
konywane głównie przez żołnierzy służ-
by zasadniczej), jak i nadużycia finanso-
we oraz oszustwa. Wśród tych ostatnich
najbardziej niepokojące nie są bynaj-
mniej – rzadkie przecież – przypadki
malwersacji na dużą skalę, lecz pojawia-
jące się jak epidemia wyłudzenia drob-
nych sum, kiedy najpierw jedna lub kil-
ka osób nagina przepisy dla uzyskania
niewielkiej kwoty, a potem z otwartej
w ten sposób „furtki” korzystają inni.
Banalne z pozoru nadużycia sygnali-
zują głęboko zakorzenione problemy, do
których należą niedostateczna motywa-
cja do służby, brak zasad moralnych i po-
szanowania praworządności, niewystar-
czająca wiedza prawna czy wreszcie brak
umiejętności przewidywania konsekwen-
cji własnych czynów.
Samowolne oddalenia dotyczą przede
wszystkim żołnierzy z poboru. Jest to
wciąż poważny problem – już w tym ro-
ku zanotowaliśmy dwieście takich przy-
padków. Aby ograniczyć ich liczbę, na-
leży reagować dyscyplinarnie, bez zbęd-
nej zwłoki, zamiast wyręczania się orga-
nami ścigania, które w drobniejszych
przypadkach odsyłają sprawy do rozpa-
trzenia dyscyplinarnego, a na co może
zabraknąć czasu przed zwolnieniem żoł-
nierza do rezerwy.
Niestety, często obok kary dyscypli-
narnej nie stosuje się wszystkich przewi-
dzianych prawem sankcji, a więc także
kary finansowej i przedłużenia służby
o czas równy nieusprawiedliwionej nie-
Statystyki
obecności w jednostce. Te konsekwen- dowodzą
cje – zbyt często dziś pomijane – są nie
tylko dolegliwością dla samego ukarane-
go, lecz także pełnią funkcję prewencyj-
P oziom żołnierskiej dyscy-
pliny, mierzony liczbą
sprawców naruszeń prawa
ną wobec innych żołnierzy. i liczbą ukaranych za nie
żołnierzy, pozostaje stabilny
„Fala” mniej drastyczna od czterech lat.
Jako naruszenie stosunków między-
KAROLINA PRYMLEWICZ (2)

W 2006 r. poprawił się nieco

ludzkich kwalifikowane są sprawy zwią- poziom karności żołnierzy
zane z nieprawidłowym postępowaniem z poboru, zaś pogorszyła dy-
z podwładnymi, młodszymi stopniem lub scyplina kadry – głównie
stażem służby. Wiele przestępstw tej ka- za sprawą korpusu szerego-
tegorii wiąże się z „falą”, która nie osła- wych zawodowych.
bła mimo skrócenia czasu trwania zasad-

10 Polska Zbrojna nr 30/2007

 niczej służby wojskowej (w ubiegłym ro-
ku liczba przestępstw na tym tle wzrosła
o ponad 40 proc.). Na szczęście znacz-
nie mniej niż niegdyś jest przypadków
brutalnych i drastycznych, tragicznych
w skutkach. Utrzymywanie się niefor-
malnej obyczajowości żołnierskiej za-
wsze będzie zagrożeniem dla dyscypli-
ny wojskowej, ale jej eliminacja jest nad-
zwyczaj trudna ze względu na silnie za-
korzenioną tradycję.
Poza tym pojawiają się nowe zjawiska,
z którymi wcześniej nie mieliśmy do czy-
nienia. Od początku tego roku dwukrot-
nie opinię publiczną zbulwersowały za-
rejestrowane przez żołnierzy, w postaci
filmów i zdjęć, improwizowane sceny eg-
zekucji, które opublikowały media. To
świadectwo nie tylko naruszenia sto-
sunków międzyludzkich, ale także
Problemy dowód braku wrażliwości, po-
z alkoholem dotyczą czucia powszechnie uznawa-
nie tylko żołnierzy, ale ca- nych wartości. Zawężenie po-
łego społeczeństwa. Jednak la poszukiwania przyczyn
mundur wyróżnia z tłumu tylko do armii oraz zbył ła-
twe wskazywanie winnych
– dlatego przypadki naduży- może takim sprawom tylko
cia alkoholu przez żołnie- zaszkodzić. Tego rodzaju
rzy są bardziej przypadki naruszania stosun-
widoczne. ków międzyludzkich są zwykle
hasłem do medialnej i społecznej
nagonki na wojsko, a zbyt rzadko po-
wodem do refleksji nad morale żołnie-
rzy, jak również kondycją społeczeństwa
w ogóle, a młodzieży w szczególności.
Przy okazji, media coraz częściej okre-
ślają „falą” wszelkie wynaturzenia w re-
lacjach między żołnierzami, w tym mię-
dzy kadrą a żołnierzami niezawodowy-
mi, mobbing, nepotyzm, drobną korup-
cję i wysługiwanie się podwładnymi.
Plaga alkoholowa
Kolejna kategoria częstych w naszym
środowisku naruszeń prawa wiąże się
z bezpieczeństwem na drogach. Przy-
tłaczająca większość tych zdarzeń (po-
nad 80 proc.) dotyczy prowadzenia po-
jazdów – głównie prywatnych, a nawet
rowerów – pod wpływem alkoholu.
Często prowadzi to do kolizji i wypad-
ków, tragicznych w skutkach. Alkohol
w ogóle pozostaje poważnym proble-
mem wśród żołnierzy, choć na szczęś-
cie spada tolerancja dla jego naduży-
wania. Ale i tak w ubiegłym roku po-
nad 1400 żołnierzy zostało pociągnię-
tych do odpowiedzialności za narusze-
nie ustawy o wychowaniu w trzeźwo-
ści. Z tego prawie co trzeci za wykro-
czenia na tym tle popełnione na tere-
nie koszar, pozostali – za picie alkoho-
lu w innych niedozwolonych miejscach
lub niewłaściwe zachowanie po jego
nr 30/2007
spożyciu. Te problemy nie dotyczą wy-
łącznie środowiska wojskowego, lecz są
bolączką całego społeczeństwa. Jednak
mundur wyróżnia z tłumu – dlatego przy-
padki nadużycia alkoholu przez żołnie-
rzy są bardziej widoczne.
Zagrożeniem dla dyscypliny wojsko-
wej jest też przestępczość narkotykowa.
Na szczęście coraz lepsze umiejętności
rozpoznawania substancji odurzających
oraz skutków ich użycia, a także surowe
reagowanie przynoszą w tym względzie
dobre rezultaty – statystyki przestępczo-
ści wykazują tu tendencję spadkową.
Będą zmiany
Dyscyplina wojskowa przejawia się na
wiele sposobów. Na jej poziom wpływa-
ją działania i zaniechania osób oraz in-
stytucji, by wymienić tylko – obok prze-
łożonych różnych szczebli – oficerów
wychowawczych, konsultantów ds. pro-
filaktyki psychologicznej, przedstawi-
cieli żandarmerii, prokuratury i sądow-
nictwa wojskowego, ordynariatów po-
lowych, wojskowej służby zdrowia. Ich
zadaniem jest nie tylko adekwatne
do sytuacji reagowanie na każde naru-
szenie prawa, ale także ciągłe wycho-
wywanie i edukacja, które powinny
kształtować właściwe postawy, wpajać
normy moralne i etyczne oraz szacunek
dla prawa.
Ważnym wsparciem muszą być nowo-
czesne, jasne i przejrzyste, łatwe do sto-
sowania przepisy dyscyplinarne. W tym
kierunku zmierzają trwające obecnie
prace nad ich reformą. Błędem byłoby
bowiem nie dostrzegać, że notowany
w ciągu czterech lat spadek liczby uka-
ranych dyscyplinarnie to wynik nie ty-
le poprawy poziomu dyscypliny, ile ra-
czej odstępowania dowódców od orze-
kania dyscyplinarnego ze względu na
zbyt skomplikowane procedury i zastę-
powania przewidzianych prawem sank-
cji nieformalnymi dolegliwościami, ta-
kimi jak pozbawienie przepustki czy wy-
znaczenie dodatkowych zadań. Nowe
przepisy muszą więc spełniać oczekiwa-
nia i postulaty stosujących je w praktyce
przełożonych, godząc uproszczenie po-
stępowania i jego skuteczność z respek-
towaniem pełni obywatelskich praw żoł-
nierza. W takim kształcie ich projekt zo-
stał przez Departament Wychowania
i Promocji Obronności MON złożony
do dalszych prac Komisji Kodyfikacyj-
nej do spaw Prawa Wojskowego. To jed-
nak temat na inny artykuł... 
Płk Stanisław Piwowar jest szefem
Oddziału Dyscypliny Wojskowej
Departamentu Wychowania
i Promocji Obronności MON
Polska Zbrojna 11
NA CELOWNIKU

ARCHIWUM SGWP
Rozmowa z wiceadmirałem
TOMASZEM MATHEĄ
MATHEĄ, zastępcą
szefa Sztabu Generalnego WP,
przewodniczącym centralnej
komisji egzaminacyjnej MON
prowadzącej sprawdzian
sprawności fizycznej
kadry zawodowej
jednostek organizacyjnych
podporządkowanych ministrowi
obrony narodowej

Spokojnie,
to tylko
Panie Admirale, czy tegoroczny spraw-
dzian sprawności fizycznej przyniósł ja-
kieś rewelacje?
– Nie przyniósł rewelacji, ale dobre wy-
niki świadczące o coraz wyższym pozio-
mie sprawności fizycznej wśród żołnierzy
zawodowych. Wprawdzie w ubiegłym ro-
ku w pierwszym terminie zdawało nieco
więcej osób, jednakże średnia ocen po
pierwszym etapie wynosiła 3,86, a obec-
nie uzyskaliśmy 4,20.
Na jaką ocenę Pan zdał sprawdzian?
– Na 4,75. Chcę podkreślić, że czwór-
ka to ocena stanowiąca minimum ambi-
cji w najwyższym kierownictwie Sił
Zbrojnych RP. Kadra kierownicza jest
bardzo zainteresowana swoją sprawno-
ścią. Nikogo nie satysfakcjonuje ocena
poniżej dobrej, bo przecież wynik idzie
w świat, a to właśnie generałowie powin-
ni świecić przykładem.
Pytam, ponieważ spotykam się z opi-
niami, że na samej „górze” można wy-
migać się od sprawdzianu.
– Muszę z całą stanowczością zdemen-
tować takie pogłoski. Nadzorowałem wie-
le sprawdzianów pierwszego etapu egza-
minu i gwarantuję, że uczestniczyły w nim
egzamin
wszystkie szarże. Ten egzamin nie pomija
najwyższych stopniem i stanowiskiem.
Czyli nie można się wymigać?
– Przed sprawdzianem nie można
uciec nawet za granicę. Byliśmy bowiem
wszędzie tam, gdzie służbę pełnią więk-
sze grupy polskich żołnierzy, między
innymi sprawdziliśmy ponad trzystu
żołnierzy zawodowych służących w do-
wództwach sojuszniczych w Belgii, Ho-
landii i Niemczech.
A w Iraku i Afganistanie?
– Organizowanie tam sprawdzianu by-
łoby z pewnością lekką przesadą. Po po-
wrocie żołnierze mogą jednak poddać się
sprawdzianowi, chociażby po to, by do-
stać gratyfikację za komplet piątek.
No tak, w ubiegłym roku wystarczyła
średnia 4,75. Niełatwo dziś zapracować
na tysiączłotową nagrodę. Czy pienią-
dze są rzeczywiście dostrzegalnym
bodźcem?
– Z pewnością, bowiem ci, których stać
na premiowany komplet czterech ocen
bardzo dobrych, walczą o nie.
Z drugiej strony, ulżono w tym roku
trójkowiczom.
– Zmienił się przepis blokujący przy-
znawanie wszelkich nagród i wyróżnień
trójkowiczom. Doszliśmy do wniosku,
a minister obrony narodowej naszą opinię
zaaprobował, że sprawność fizyczna nie
może być zasadniczym kryterium oceny
żołnierza zawodowego. Trójka nie powin-
na dyskwalifikować kogoś, kto wykazuje
się najwyższymi osiągnięciami w wielu
innych dziedzinach.
To była podobno próba wywarcia pre-
sji, zastosowania terapii szokowej, by

12 Polska Zbrojna nr 30/2007

wyprowadzić żołnierzy z wydolnościo-
wego dołka.
– Zależy nam na jak najwyższym po-
ziomie sprawności, ale nie chcemy, by był
to dominujący wyznacznik oceny żołnie-
rza. Na poziomie sztabów i dowództw ma-
my wielu niezwykle wartościowych ludzi,
którzy pod względem fizycznym, z róż-
nych względów, pozostaną już na pozio-
mie dostatecznym.
Z jakich względów?
– Na przykład zdrowotnych, które nie
mają wpływu na ich funkcjonowanie służ-
bowe, ale nie pozwalają już zostać wyczy-
nowymi sportowcami. To jest często kwe-
stia dolegliwości i urazów nabytych we
wcześniejszych latach służby.
A gdy problemy się pogłębią?
– Minimum dla najstarszej grupy
wiekowej zostało dostosowane do po-
ziomu przeciętnego człowieka, prowa-
dzącego w miarę aktywny, higienicz-
ny tryb życia. Wystarczy, jeśli dwa ra-
zy w tygodniu zdecyduje się na grę
w jakąkolwiek piłkę, będzie rekreacyj-
nie pływał lub jeździł na rowerze.
Jak więc wyglądał sprawdzian pod
względem statystycznym?
– Podsumowaliśmy wstępnie pierw-
szy etap sprawdzianu żołnierzy zawodo-
wych ze struktur podlegających bezpo-
średnio ministrowi obrony narodowej.
Z tej grupy około sześciu tysięcy żołnie-
rzy zawodowych w pierwszym terminie
do egzaminu przystąpiło 3248, czyli
około 64 proc. W Sztabie Generalnym
WP zdawało 79 proc. żołnierzy zawodo-
wych, uzyskując średnią 4,27. W Do-
wództwie Wojsk Specjalnych – 64 proc.,
zaś średnia wyniosła 4,19. W Dowódz-
twie Marynarki Wojennej 60 proc.,
a średnia ocena to 4,17. W Dowództwie
Sił Powietrznych 60 proc. na równą
czwórkę, wreszcie w Dowództwie Wojsk
Lądowych 66 proc., ze średnią 3,83.
Zatem pozytywna ocena dotyczy mniej
więcej połowy kadry zawodowej. Na co
czekają pozostali?
– Opóźnienia wynikają często z przy-
czyn służbowych. Bywa bowiem, że pil-
nych zadań nie da się pogodzić z termi-
nem sprawdzianu, zdarzają się także pro-
blemy zdrowotne. Najsprawniejsi, stale
utrzymujący dobrą formę, zazwyczaj nie
zwlekają. Pozostali czekają z różnych po-
wodów – należy przypuszczać, że część
po prostu nie czuje się jeszcze na siłach
przystąpić do egzaminu. Nie można do
niego wystartować z marszu, po całorocz-
nej bezczynności.
nr 30/2007
Szczerze mówiąc, nie wszyscy mają
odpowiednie warunki do treningu.
Wielu żołnierzom najzwyczajniej też
brakuje czasu.
– Bardzo często szukamy usprawie-
dliwienia dla swojego lenistwa. Każdy,
kto ma świadomość, że egzamin spraw-
nościowy jest jego obowiązkiem, znaj-
dzie czas, aby się do niego przygotować
w takich warunkach, jakie są dostępne.
Na terenie SGWP zaplecze sportowe jest
rzeczywiście bardzo skromne, ale nic
nie stoi na przeszkodzie, aby korzystać
z infrastruktury garnizonu. Zawsze
można użyć argumentu, że nie mam
obowiązku urządzać sobie sali gimna-
stycznej w domu, bo to jednostka woj-
skowa powinna zapewnić warunki do
uprawiania sportu. Test został jednak tak
zaplanowany, żeby każdy, niezależnie
od tych uwarunkowań, mógł się do nie-
go przygotować. Bieg wymaga pewnej
przestrzeni, ale kto chce ją znaleźć, ten
znajdzie. Drążek można zamontować
w futrynie drzwi, a uginanie ramion wy-
konywać na dywanie.
Czy garnizon warszawski ma odpowied-
nie obiekty do uprawiania sportu?
– Najlepszymi obiektami dysponują
Akademia Obrony Narodowej oraz Woj-
skowa Akademia Techniczna. Są hale
sportowe do gier zespołowych, siłownie,
baseny, korty tenisowe, boiska. W Do-
wództwie Wojsk Lądowych kadra ma do
dyspozycji wyremontowaną, bogato wy-
posażoną halę oraz kort tenisowy. Do-
wództwo Sił Powietrznych, oprócz hali
sportowej, ma basen oraz korty teniso-
we. Dużą popularnością ze względu na
usytuowanie cieszy się obiekt sportowy
ministerstwa obrony przy ul. Klonowej.
Także Dowództwo Garnizonu Warszawa
ma w swoich jednostkach pełnowymia-
rowe hale sportowe: jedną w pułku ochro-
ny, drugą w pułku samochodowym.
Czy zasady sprawdzianu ustalono raz
na zawsze?
– Nie. Jesteśmy otwarci na sugestie
zdających. Na przykład Marynarka Wo-
Przed sprawdzianem
nie można uciec nawet
za granicę. Byliśmy
bowiem wszędzie tam,
gdzie pełnią służbę
większe grupy
polskich żołnierzy
jenna proponuje, by jedną z konkurencji
było pływanie. Bieg dziesięć razy dzie-
sięć metrów jest dość urazowy, pływanie
zaś nie obciąża tak drastycznie układu
ruchowego. W wielu garnizonach jed-
nakże brakuje basenów.
Zależy nam na
jak najwyższym poziomie
sprawności, ale
nie chcemy, by był to
dominujący wyznacznik
oceny żołnierza
Są jednostki usportowione, gdzie pod-
czas biegów na czele staje dowódca, za
nim sztab, a kolumnę zamykają szere-
gowi żołnierze.
– Nie jestem przekonany, czy SG ze
względu na swoją specyfikę podpisze się
pod pomysłem biegu za liderem. W jed-
nostkach liniowych, gdzie sprawność fi-
zyczna ma wpływ na walory bojowe, do-
brze jest, gdy dowódca zachęca żołnierzy,
dając przykład.
W wojsku rozwija się moda na biega-
nie, szczególnie w wodzie i w błocie. Czy
Sztab Generalny odpowie pozytywnie
na takie wyzwanie?
– Dostaliśmy ofertę wystawienia repre-
zentacji w lublinieckim Biegu Katorżni-
ka i oczywiście zgłosiliśmy zespół. My-
ślę, że pokonanie trasy prowadzącej przez
wodę i błoto nie będzie dla nas ujmą, a po-
każe wojskowemu światu, że w instytu-
cjach centralnych również pełnią służbę
żołnierze z prawdziwego zdarzenia.
Czy Pana zdaniem nie robimy dziś zbyt
wiele szumu wokół sprawdzianów z wy-
chowania fizycznego?
– Rzeczywiście, w ostatnim czasie wi-
doczne było zwiększone zainteresowanie
mediów kwestią testów sprawnościowych
kadry zawodowej. Tymczasem utrzymy-
wanie określonego poziomu sprawności
fizycznej nie jest niczym nadzwyczaj-
nym, to standardowy element indywidu-
alnego wyszkolenia żołnierza zawodowe-
go. Wyniki przeprowadzonych egzami-
nów wskazują , iż kadra jest tego świado-
ma. Nie ma potrzeby tworzenia atmosfe-
ry sensacji wokół tego tematu. 
Rozmawiał Piotr Bernabiuk
Wyniki egzaminu ze sprawności fizycznej
na portalu www.zolnierz-polski.pl
Polska Zbrojna 13
WOJSKO WYPOSAŻENIE
Letnie but
Żołnierzu: według tabeli należności mundurowych
od 1 maja należą ci się nowe letnie trzewiki
typu 926/MON. Jednak tego lata
nie założysz ich na nogi.
ARTUR GOŁAWSKI
P
ierwsza partia obuwia mia-
ła dotrzeć do magazynów
u progu wakacji. Agencja
Mienia Wojskowego rozpi-
sała przetarg 5 kwietnia, za-
mawiając 19 tys. par – z cze-
go część miała zostać dostarczona już po
45 dniach od podpisania umowy – i wy-
znaczając termin finalizacji całości zlece-
nia na listopad. 89 903 pary butów, z trzy-
letnią gwarancją, wystarczyłyby dla całej
kadry. Niebagatelnym zleceniem, wartym
ok. 27 mln zł, zainteresowały się czte-
ry firmy: Demar, Wojas, Protektor oraz
czeski Prabos. Ostatecznie ofertę zło-
żyły Demar i Prabos. Pozostałe spółki
oprotestowały warunki postępowania.
Agencja odrzuciła protesty. Firmy od-
wołały się do Urzędu Zamówień Pub-
licznych. Zespół arbitrów przyznał im
rację, unieważniając przetarg jako obar-
czony wadą prawną. Demar złożył
w Sądzie Okręgowym w Warszawie
skargę na wyrok. Niezależnie od tego,
co postanowi sąd, generałowie i starsi
szeregowi przechodzą to lato w cało-
rocznych tzw. trzewikach desantowca,
wz. 919/MON.
Nowa technologia
Zdaniem protestujących polskich firm,
powiązanych kapitałowo (Protektor za-
mierza też wykupić czeskiego Prabosa),
Demar od początku był faworyzowany,
a uczciwa konkurencja była niemożliwa.
W skargach przedstawiciele Wojasa
i Protektora argumentowali, iż agencja
ogłosiła przetarg na buty wykonane
w bezszwowej technologii nanoszenia
membrany na cholewkę – na opatento-
wanej maszynie i w opatentowany spo-
sób. Właścicielem patentów jest wło-
ska spółka Nextec, która nie udostęp-
14 Polska Zbrojna
niła licencji żadnemu polskiemu zakła-
dowi poza Demarem. W ten sposób stał
się on krajowym monopolistą w tej
technologii. Włoskie urządzenie bez-
pośrednio wprasowuje termicznie pa-
roprzepuszczalną i wodoszczelną
membranę poliuretanową na wewnętrz-
ną powierzchnię gotowej skórzanej
cholewki, połączonej z materiałem ty-
pu cordura, bez użycia szwów i taśm
zabezpieczających. Powstaje w ten spo-
sób jeden element, podczas gdy po-
wszechnie stosuje się łączenie chole-
wy z membraną wykonaną z kilku wy-
krojonych kawałków, a szwy osłania
wodoszczelnymi taśmami.
– W branży obuwniczej to supertech-
nologia. Robi wrażenie – przyznaje
Marek Stryjewski, wiceprezes Protek-
tora. Żądając w proteście wykluczenia
z postępowania Demaru, oburzał się
jednak, iż AMW dopuściła do konkur-
su firmę, która wykonała czynności
związane z przygotowaniem przetargu,
tj. przygotowała według swojej techno- Superbuty
logii wzór obuwia 926/MON, sporządza- na patencie
jąc dokumentację techniczną w sposób
utrudniający działanie konkurencji.
– Wzór tego obuwia może produkować W edług firm Protektor i Wojas
maszyna i technologia do wy-
konania jednej z części butów
wyłącznie autor dokumentacji. Wyklu-
cza to innych z wykonania zlecenia. Je- wz. 926/MON – jednoelementowej
śli agencja chciała kupić te buty, to nie bezszwowej membrany wodoszczel-
przez przetarg nieograniczony, ale za- nej i paroprzepuszczalnej outdry
mówienie z wolnej ręki – konkludował – jest chroniona patentem włoskiej
wiceprezes Stryjewski. firmy Nextec SRL, a jego właściciele
– Żaden patent nie zabrania komukol- odmówili zgody na udostępnienie go
wiek produkowania trzewików 926/MON innym podmiotom w Polsce.
według dokumentacji technologiczno- M. Dewódzki, właściciel firmy
technicznej. Wybór technologii łączenia Demar, dezawuuje ten zarzut:
cholewki z membraną należy wyłącznie – Opatentowana została tylko jedna
do wykonawcy. Na rynku, także naszym, z wielu technologii. Można ją zasto-
dostępne są różne maszyny i membrany. sować w tych trzewikach, ale nie ma
Stosuje je wielu producentów – ripostu- takiego wymogu.
nr 30/2007
ty na zime je Marek Dewódzki, właściciel Demara.
Ocenia, iż protesty konkurentów to prze-
jaw nieudolności we wdrażaniu i stoso-
waniu nowych rozwiązań. – Wieloletni
dostawcy obuwia do armii szermują ar-
gumentem o patencie, by jak najdłużej
odwlec zamówienie przez wojsko nowe-
go modelu. A żołnierze niech się męczą
w starych trepach.
Nie ma czasu
Firma Wojas uznała, że niezgodne
z prawem było samo wszczęcie postępo-
wania, jak i treść ogłoszenia oraz specy-
fikacji istotnych warunków zamówienia.
Skarżyła się też na wygórowane tempo
dostawy pierwszej partii. – W takim ter-
minie nie sposób wykonać kompletu
form do wtrysku wsuwki poliuretanowej
oraz wulkanizacji podeszwy. Na to po-
trzeba siedmiu–dziesięciu tygodni. Ter-
min 45 dni dyskryminuje nas, bo nawet
gdyby udało się zrobić formy, to nie zdą-
żylibyśmy już wyprodukować butów
– protestował wiceprezes Kazimierz
Ostatek, wnioskując o unieważnienie po-
stępowania lub modyfikację SIWZ.
M. Dewódzki uważa, że firma Wojas
od początku nie mogła być zaintereso-
wana złożeniem oferty. – Nie miała ma-
szyn do produkcji systemem bezpośred-
niego wtrysku poliuretanu ani doświad-
czenia w wytwarzaniu tego rodzaju obu-
wia. Nie spełniała wymagań zawartych
w specyfikacji, tj. nie dostarczała butów
wykonanych tym systemem w ostatnich
trzech latach. Nawet gdyby kupiła formy
i maszyny, to i tak nie spełniałaby ostat-
niego warunku. Nie mogła więc starto-
wać w przetargu.
Także argument o zbyt krótkim termi-
nie wykonania pierwszej partii jest – je-
go zdaniem – bezzasadny. – W dotych-
czasowych przetargach żądano dostaw
już po 30 dniach. 19 tys. par jest do wy-
konania w dwa tygodnie w zakładzie pro-
dukującym 2 tys. par dziennie, takim jak
np. Wojas. Mamy ofertę firmy Saform,
producenta form wtryskowych. Oni
w 14 dni wykonaliby im komplet form.
Argumenty o zbyt krótkich terminach to
pretekst, by przetarg unieważnić. 

nr 30/2007 Polska Zbrojna 15

WOJSKO WYPOSAŻENIE
OPINIA
Luca
Morlacchi,
firma Nextec:
– Zostaliśmy uwikłani w sprawę, nic
o niej nie wiedząc. W kwietniu polskie
firmy zwróciły się do nas z pytaniami
o maszynę laminującą. Zaintrygowani,
sprawdziliśmy, co jest grane. Po anali-
zie warunków przetargu oceniliśmy, że
doszło do nieporozumienia. Według tre-
ści SIWZ i naszej wiedzy technicznej,
trzewiki wz. 926/MON można produko-
wać bez korzystania z patentów, także
ALEKSANDER RAWSKI
naszych. Bez sensu są więc oskarżenia
o monopol i nieuczciwą konkurencję.
Warunki przetargu wskazują, że memb-
rana ma być klejona do skórzanej cho-
lewki w sposób gwarantujący uzyska-
nie żądanych parametrów wodoszczel-
ności i paroprzepuszczalności. Wojsko
nie wymagało opatentowanej membra-
ny, więc w tym bucie można użyć każ-
dej dostępnej na rynku. I można ją mo-
cować do cholewki na kilka sposobów
znanych w branży obuwniczej.
Na rynku jest wiele maszyn laminują-
cych. Wybór konkretnej, a także techni-
ki klejenia, należy do producenta i jest
efektem – jak w każdym przedsięwzię-
ciu biznesowym – kalkulacji kosztów in-
westycji, czasu produkcji, pożądanej ja-
kości. Niedostępność naszego automa-
tu laminującego nie mogła przeszko-
dzić żadnemu z oferentów w udziale
w przetargu. Wiemy to, bo sami często
posługujemy się standardowymi „żelaz-
kami” do laminowania cholewek. Nie
mamy praw patentowych do procesu
laminowania ani do ostatecznego pro-
duktu (butów). Naszych maszyn niko-
mu nie sprzedajemy. Wypożyczamy je
do konkretnych projektów. Firma Wojas
interesowała się zdobyciem automatu,
ale nie do produkcji obuwia militarne-
go. Z powodu niejasności ich intencji
nie doszło do współpracy między nami.
Należy się!
O d 1 maja br. trzewiki letnie są
należnością mundurową. Nowe
przepisy wprowadziły zasadę, że są
one wydawane na własność. Za nie-
wydane w naturze mienie żołnierzom
przysługuje równoważnik na jego za-
kup – za okres, kiedy tych butów nie
nosili. Inkasując pieniądze, mogą
oni nadal chodzić w starych.
Nowe trzewiki powinny kosztować
ok. 300 zł za parę. Tzw. kupczaki,
wz. 928/MON, agencja kupiła ostat-
nio po prawie 560 zł za parę.
16 Polska Zbrojna
Krzysztof Grodzicki, zastępca preze-
sa AMW do spraw zaopatrywania sił
zbrojnych, twierdzi, że 45-dniowy termin
wynika z potrzeb wojska, dotyczył
wszystkich i nie oznaczał, że firmy nie
mogły wcześniej (od daty ogłoszenia
przetargu) tworzyć zaplecza do wykona-
nia zamówienia. Odnosząc się do zarzu-
tu preferowania włoskiej maszyny i tech-
nologii, potwierdził, iż dokumentacja bu-
tów 926/MON nie określa ani nie narzu-
ca technologii produkcji obuwia. – Nas
interesuje efekt końcowy: jakość butów
i wykonanie zgodnie z dokumentacją.
Mimo to zespół arbitrów UZP uznał,
że żądany termin wykonania pierwszej
partii był zbyt krótki i że wykonawcy
przed uzyskaniem zamówienia nie mo-
gą ponosić kosztów przygotowania pro-
dukcji. Arbitrzy doszli też do wniosku, że
warunki przetargu naruszały zasady uczci-
wej konkurencji i równego traktowania
wykonawców. Odwołali się do bezsprzecz-
nego faktu, iż wzór trzewików oraz doku-
mentacja techniczno-technologiczna
nr 926/MON została opracowana przez
Departament Polityki Zbrojeniowej MON
po przeprowadzeniu prac badawczo-wdro-
żeniowych na podstawie wzoru butów
z Demara, zatwierdzonego przez komi-
sję powołaną przez dyrektora DPZ.
Ryzyko nieznanego
Wojas podał w wątpliwość sens zamó-
wienia przez agencję od razu 89 803 par
butów. Nikt wcześniej nowego wzoru nie
produkował na skalę masową, a w wojsku
masowo tych butów nie testowano. Woj-
skowy Ośrodek Badawczo-Wdrożeniowy
Służby Mundurowej w Łodzi dysponował
tylko dziesięcioma parami partii próbnej
wykonanymi przez Demar do testów. – Po
partii testowej wojsko powinno zamówić
Niezależnie od tego,
co postanowi sąd,
generałowie i starsi szeregowi
przechodzą to lato
w całorocznych tzw. trzewikach
desantowca,
wz. 919/MON
partię próbną i sprawdzać ją rok, a najle-
piej dwa lata. Wtedy, uwzględniając uwa-
gi użytkowników, mogłoby orzec, czy no-
we trzewiki się sprawdzają. Dziś nie wie-
my, czy 926/MON mają na pewno odpo-
wiednią jakość i czy wyprodukowano je
z materiałów, które zdadzą egzamin w ko-
szarach i na poligonach.
M. Dewódzki prostuje: – Podpisane
z WOBWSM umowy traktowały wszyst-
kich oferentów równo. Wzór 926 wybra-
ny został spośród kilkunastu modeli przez
dwudziestoosobową komisję. Wojsko
wzięło do testów dwa modele nasze i je-
den Wojasa. Do prób przekazaliśmy po
130 par, a nie dziesięć. To potwierdzają
umowy. Były one testowane przez kilka
miesięcy w paru jednostkach. Żołnierze
wypełnili ankiety, po których analizie ko-
misja wybrała nasz produkt. Do jego pro-
dukcji użyliśmy materiałów najwyższej ja-
kości, przewyższających wymagania norm
europejskich. Sądzę, że gdyby żołnierze
wybrali równolegle testowany wzór Woja-
sa, konkurent nie miałby wątpliwości co
do sensu tak dużego zamówienia...
Jeśli sąd uzna racje Demara i przetarg
jednak wypali, buty letnie nowego wzo-
ru żołnierze dostaną najwcześniej jesie-
nią lub w zimie. A jeśli trzeba go będzie
ponowić, włożą je na nogi dopiero latem
2008 r. Na razie zamiast letnich trzewi-
ków mamy gorącą walkę o kontrakt za
27 mln zł. I galimatias. – Właśnie przy-
gotowujemy kolejne postępowanie na za-
kup trzewików. Przetarg rozpiszemy jesz-
cze w lipcu br. – wyjaśnia Jolanta Plieth-
-Cholewińska, rzeczniczka AMW.
12 lipca Sąd Okręgowy w Warszawie
z powodów formalnoprawnych odrzucił
skargę Demara na orzeczenie Zespołu
Arbitrów UZP. Agencja Mienia Wojsko-
wego musi rozpisać nowy przetarg. 
nr 30/2007
 SAMOLOTY VIP WOJSKO

24 października 2007 r. w Centralnej Bibliotece Woj-

skowej odbędzie się już po raz drugi gala finałowa
ogólnopolskiego konkursu dla jednostek wojskowych
„Lex et Patria”. Organizatorami imprezy są: Stowarzysze-
nie Żandarmerii Wojskowej „Żandarm”, Komenda Głów-
na Żandarmerii Wojskowej oraz Departament Wychowa-
nia i Promocji Obronności MON. Patronat honorowy nad
uroczystością objął minister obrony narodowej.
Wojsko Polskie od lat cieszy się niesłabnącym zaufa-
niem społecznym, dlatego warto, aby pamiętano o tych,
którzy przyczyniają się do utrzymania tak dużego kapi-
tału zaufania Polaków do munduru. Stąd też pomysł, aby
pokazać osoby, które dzięki rzetelnemu przestrzeganiu
prawa są wzorcem dla innych. Ich przykład spowoduje
z pewnością odrodzenie mody na zapomniane niekiedy
cnoty, takie jak przyzwoitość, uczciwość, bezinteresow-
ność. Natomiast pozytywna rywalizacja w konkursie
przyczyni się do wzmacniania poszanowania prawa
w naszej armii.
Zgłoszenia kandydatów indywidualnych z jednostek
wojskowych przyjmuje Komenda Główna Żandarmerii
Wojskowej.
Regulamin konkursu i kwestionariusz zgłoszeniowy
można znaleźć na stronie internetowej:
http://www.zolnierz-polski.pl.

nr 30/2007 Polska Zbrojna 17

WOJSKO PROBLEMY
Na lewo... do wyrka
Żołnierzowi zawodowemu na zwolnieniu lekarskim przysługuje 100 procent
wynagrodzenia. Nic więc dziwnego, że w każdej jednostce znajdzie się symulant
z dziwną „skłonnością do nagłych i częstych zachorowań".
Kapitan Kwiatkowski od trzech mie-
sięcy przebywa na zwolnieniu. Po tym
czasie dowódca jednostki kieruje go do
właściwej komisji lekarskiej. Ta orzeka,
że Kwiatkowski jest zdolny do zawodo-
wej służby wojskowej i już od następne-
go dnia może wrócić do pracy. A co ro-
bi kapitan? Idzie do lekarza i załatwia
sobie kolejne zwolnienie, bo po orzecze-
niu komisji ponownie nagle „zachoro-
wał”. I co dalej? Właściwie nic.
Luka prawna blokuje dalsze, bardziej
konsekwentne postępowanie wobec
Kwiatkowskiego i wielu mu podobnych.
O sprawie pisano kilka lat temu i choć
dziś nie mówi się o niej zbyt wiele, to
– jak wynika z naszych informacji – pro-
blem nadal istnieje i nie jest mały.
W jednym przypadku sprawa jest oczy-
wista. Żołnierz po trzymiesięcznym
zwolnieniu kierowany jest do komisji le-
karskiej. Jeśli odmówi przyjęcia skiero-
wania lub bez usprawiedliwienia nie sta-
wi się przed nią w określonym terminie
i miejscu, albo nie podda się badaniom,
jest to podstawa do zwolnienia go z za-
wodowej służby wojskowej. Co jednak,
gdy żołnierz stawia się na komisję, robi
badania, a następnie całkiem zdrowy
przedstawia kolejne zwolnienie?
W CZYM TKWI PROBLEM?
Nie od dziś wiadomo, że i w wojsku
są osoby traktujące zwolnienia lekarskie
jako ucieczkę od ciężkiej pracy. Bez
względu na numer statystyczny choroby
żołnierzowi zawodowemu przysługuje
100 proc. uposażenia (art. 89 ustawy
z 11 września 2003 r.). Czy więc choru-
jesz, czy pracujesz – zapłata będzie taka
sama. Nic zatem dziwnego, że w prawie
każdej jednostce znajdą się tacy, którzy
przed kontrolą, inspekcją lub kolejnym
poligonem nagle zaczynają chorować.
Choć nie można pakować wszystkich do
jednego worka, to jednak tych symulują-
cych choroby jest naprawdę sporo.
W przypadku zwolnienia lekarskiego
pracownika wojska sprawa jest o tyle pro-
sta, że po 30 dniach zwolnienia praco-
dawca przestaje płacić, a koszty zwolnie-
18 Polska Zbrojna
PAULINA GLIŃSKA
nia ponosi ZUS. Jest on też władny, by
wydawać uprawnienia do wydawania
orzeczeń o niezdolności do pracy i na-
stępnie, w razie potrzeby, kontrolować
zasadność ich wydawania. Dzieje się tak
jednak tylko w stosunku do osób, które
nie są żołnierzami zawodowymi.
Ustawa o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie
choroby i macierzyństwa mówi, że kon-
trolę przeprowadzają lekarze orzeczni-
cy z ZUS-u. W ramach takiego nadzo-
ru Zakład Ubezpieczeń może dokonać
analizy dokumentacji medycznej i jeśli
po przeprowadzeniu badania ubezpie-
czonego określi wcześniejszą datę „wy-
zdrowienia” i zdolności do pracy niż
orzeczona w zaświadczeniu lekarskim,
wówczas na okres od tej daty zaświad-
Ustawa z 11 września 2003 r.
o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych
Art. 45
Żołnierza zawodowego zwalania się
z zajmowanego stanowiska
służbowego:
– jeżeli wojskowa komisja lekarska
orzekła jego niezdolność do pełnienia
zawodowej służby wojskowej
w określonych jednostkach
wojskowych albo na zajmowanym
stanowisku służbowym.
czenie lekarskie traci ważność. Wpro-
wadzenie podobnego zapisu do ustawy
z 11 września 2003 r. o służbie wojsko-
wej żołnierzy zawodowych można by
uznać za zasadne, ponieważ choć w pew-
nym stopniu pozwoliłby on ograniczyć
nadużycia w kwestii zwolnień lekar-
skich. – W przypadku żołnierzy zawo-
dowych sprawa wygląda zupełnie ina-
czej, niż gdy chodzi o pozostałych pra-
cowników. Nie odprowadzają oni skła-
dek do ZUS-u, więc ten nie ponosi kosz-
tów zwolnienia lekarskiego żołnierza.
Idąc dalej, nie jest więc zainteresowany
tym, by sprawdzać, czy pieniądze pła-
cone żołnierzowi podczas zwolnienia
wypłacane są zasadnie. ZUS nie jest
w stanie, nie może i nie chce zapewne
kontrolować zwolnień żołnierzy zawo-
dowych, bo, mówiąc najprościej, nie ma
w tym żadnego interesu – mówi płk Wie-
sław Ruszkowski, szef służby zdrowia
DWLąd. Cały problem tkwi w braku or-
ganu, który by się tym zajął. Dziś każ-
de rozwiązanie tej patowej sytuacji wią-
załoby się z koniecznością zmiany wie-
lu dokumentów, aktów prawnych, decy-
zji. – Jedynym organem, który ewentu-
alnie mógłby się podjąć takich czynno-
ści kontrolujących, mogłyby być wojsko-
we komisje lekarskie. Wtedy należało-
by chyba wprowadzić taką możliwość,
by przełożony żołnierza przebywające-
go na zwolnieniach lekarskich mógł
zwracać się z wnioskiem do właściwej
WKL celem weryfikacji tych zwolnień
– dodaje szef służby zdrowia.
PYTANIA, PYTANIA...
W każdym zaświadczeniu o zwolnie-
niu w rubryce „ubezpieczony w...” żoł-
nierz jest wpisywany jako „inny”. Po-
woduje to, że tego typu zaświadczenia
nie są weryfikowane przez lekarzy
orzeczników ZUS-u, jako że nie doty-
czą ich firmy jako płatnika świadczeń.
Jak ma zatem postąpić dowódca, które-
mu przedstawiane jest zwolnienie o cza-
sowej niezdolności do pracy wystawio-
ne przez lekarza upoważnionego przez
ZUS do wystawiania zaświadczeń,
a działającego kilkaset kilometrów od
jednostki wojskowej? Jak ma sprawdzić
poprawność wykorzystania zwolnienia
i prawidłowość procesu orzeczniczego
przy badaniu i orzeczeniu czasowej nie-
zdolności? Takich pytań jest dziś bardzo
wiele. Kiedyś sytuacja była o tyle pro-
sta, że zwolnienia lekarskie dla żołnie-
rzy wystawiano w następujący sposób:
lekarz jednostki wojskowej – 7–9 dni,
kierownik Garnizonowej Izby Chorych
– 14 dni, lekarz specjalista w Szpitalu
Wojskowym – 30 dni, przy czym każde
30-dniowe zwolnienie zatwierdzał ko-
mendant szpitala. Dawało to możliwość
weryfikacji i kontroli prawidłowości ich
nr 30/2007

wystawiania. Każde zwolnienie od le-
karza cywilnego było zaś zatwierdzane
przez wojskową służbę zdrowia. W ten
sposób próby nadużywania zwolnień
zduszano w zarodku.
Dziś jest zupełnie inaczej. Dwa la-
ta temu mjr lek. med. Janusz Jasiński,
przewodniczący Terenowej Wojskowej
Komisji Lekarskiej w Żarach, podkre-
ślał: – Aby nie było zarzutów, że ska-
la problemu jest mała, podam, że
w marcu tylko w rejonie orzeczni-
czym TWKL w Żarach nadeszły sy-
gnały o przebywających obecnie na
zwolnieniach powyżej 180 dni ponad
40 osobach. Zdarzyły się też rekordy:
400, 373 i 283 dni zwolnienia.
Można przypuszczać, że i dziś liczby
te kształtują się podobnie. Tymczasem
jedyną możliwością dowódcy jest to, że
jeśli podejrzewa, iż dany lekarz wysta-
wia fałszywe zwolnienia, to może to
zgłosić do ZUS-u, a ten z kolei może
skontrolować uprawnienia tego lekarza
do wydawania orzecznictwa o niezdol-
ności do pracy. – Owszem, istnieje taka
możliwość, ale i tu sprawa nie jest pro-
sta. Jak bowiem ZUS może skontrolować
lekarza, nie badając samego pacjenta,
DOWÓDCY POZOSTAJĄ
BEZRADNI WOBEC
SYMULANTÓW I LENI.
WBREW POZOROM,
NIEŁATWO ICH ZWOLNIĆ
PRZED ZAKOŃCZENIEM
KONTRAKTU
nr 30/2007
Ustawa z 11 września 2003 r.
o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych
Art. 111
Żołnierza zawodowego zwalnia się z za- tem dowódcy muszą mieć w ręku kon-
wodowej służby wojskowej wskutek: kretne argumenty. – Myślę, że należy się
– ustalenia przez wojskową komisję le- zastanowić, czy nie nadszedł czas, aby
karską niezdolności do służby; wyposażyć wojskowy aparat orzeczniczy
– odmowy przyjęcia skierowania do w podobne instrumenty, jakie mają leka-
wojskowej komisji lekarskiej lub nie- rze orzecznicy ZUS, z tym że musi to być
usprawiedliwionego niezgłoszenia się ujęte w ramy prawa i ściśle respektowa-
do tej komisji w określonym terminie ne przez organy kadrowe jednostek woj-
i miejscu, albo niepoddania się bada- skowych. A do tego czasu możemy jedy-
niom, do których został zobowiązany nie skarżyć się do oddziałów ZUS-u, że-
przez komisję lekarską. jakiś lekarz wydaje zbyt dużo zwolnień
– wyjaśnia mjr Jasiński.
w tym przypadku żołnierza zawodowe- Mówiąc zresztą o zwolnieniach, od ra-
go? Takich uprawnień przecież nie ma zu wracamy do samej istoty ustawy prag-
– tłumaczy płk Ruszkowski. matycznej. Jaki bowiem powinien być
żołnierz? Czy to ktoś, kto notorycznie
WYJŚCIE Z SYTUACJI? nie przychodzi do pracy, ktoś wątłego
Cóż można zrobić? Sytuacja w przy- zdrowia, ktoś, kto jedno zwolnienie prze-
padku pracowników niemundurowych dłuża kolejnym? Nie tak z pewnością po-
znów jest bardziej klarowna. Zgodnie winien wyglądać zawód żołnierza i nie
z kodeksem pracy, pracodawca nie ma na tym polega służba wojskowa. 
prawa rozwiązać umowy o pracę z pra-
cownikiem, który przebywa na zwolnie-
niu lekarskim. Ustawodawca przewidział
jednak możliwość zwolnienia bez wypo-
wiedzenia osoby, której nieobecność
w pracy spowodowana jest długim zwol-
nieniem lekarskim, przy zachowaniu
określonych warunków zależnych
od okresu zatrudnienia. Wprowa-
dzenie podobnego rozwiązania do
przepisów dotyczących żołnierzy zawo-
dowych nie byłoby jednak słuszne ze
względu na specyfikę służby wojskowej.
Na razie dowódcy pozostają więc bez-
radni wobec symulantów i leni.
Wbrew pozorom, niełatwo
ich zwolnić przed zakoń-
czeniem kontraktu, a i po-
Ustawa z 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych
Art. 5
Do wojskowej komisji lekarskiej kieruje się z urzędu żołnierzy zawodowych:
– gdy nie wykonują zadań służbowych z powodu choroby trwającej nieprzerwanie
przez trzy miesiące;
– jeżeli w ich stanie zdrowia nastąpiło pogorszenie uniemożliwiające lub utrudniające
wykonywanie zadań służbowych;
– jeżeli orzeczenie wojskowe komisji lekarskiej jest niezbędne w postępowaniu kar-
nym lub w sprawie o wykroczenie.
Do wojskowej komisji lekarskiej mogą kierować: wojskowy komendant uzupełnień,
dowódca jednostki wojskowej, sąd, prokurator, komendant jednostki organizacyjnej
Żandarmerii Wojskowej.
Polska Zbrojna 19
WOJSKO MISJE
Gorąca noc
WOJCIECH MAJERAN
Poważnym zagrożeniem w Afganista-
nie są wszelkiego rodzaju miny – za-
równo przeciwpiechotne, jak również
przeciwpancerne. Do niedawna walka
za pomocą tego typu ładunków był nie-
znana mieszkańcom okolic Hinduku-
szu. Improwizowane ładunki wybucho-
we (ang. IED) przybyły tu wraz z terrory-
stami z Iraku. Jak podkreślają eksperci,
20 Polska Zbrojna
Afganistan
ma około dwudziestu
siedmiu milionów
mieszkańców.
Statystycznie na każdego
z nich przypada jedna mina.
Posługiwali się nimi zarówno
Rosjanie, jak i mudżahedini. Według
fachowców, żeby oczyścić Afganistan,
potrzeba ponad stu lat.
każdego roku w Afganistanie pojawia się ceniowy „Duke” montowany na każdym
coraz więcej śmiercionośnych pułapek. pojeździe opuszczającym bazę.
Różnią się one jednak konstrukcją od Każdego dnia policjanci w Sharanie
tych używanych w Iraku. Afgańskie eks- otrzymują kilkanaście zawiadomień
plodują po najechaniu na nie lub zerwa- o znalezionych minach pułapkach. Stąd
niu odciągu, który przytrzymuje zawlecz- przez Prowincjonalne Centrum Kierowa-
kę. Nad Eufratem używano głównie ła- nia docierają one do Polskiej Grupy Bo-
dunków odpalanych za pomocą fal radio- jowej. Tam w centrum operacyjnym po-
wych. Tu uniemożliwia to system zakłó- dejmuje się decyzje, dokąd patrol saper-
ski uda się w pierwszej kolejności.
SAPERZY Saperzy z PGB zdążyli już poznać nie-
Z POLSKIEJ bezpieczne oblicze Afganistanu. Więk-
GRUPY BOJOWEJ szość z nich uczestniczyła w misji „En-
zdążyli już poznać during freedom”. Ale tym razem po raz
niebezpieczne ob- pierwszy unieszkodliwiali minę pułapkę
licze Afganistanu.
Większość z nich w nocy. Ładunek wybuchowy został
uczestniczyła umieszczony przy drodze wiodącej do
w misji „Enduring jedynego w okolicy szpitala, którędy co-
freedom”. Ale dziennie przechodzi kilkaset osób oraz
tym razem po raz przejeżdżają setki samochodów.
pierwszy uniesz-
kodliwiali minę
Zagrożenie było duże, więc saperzy
pułapkę w nocy. nie czekali do rana. Pięcioosobowy ze-
spół dowodzony przez st. sierż. Damia-
na Sierpińskiego potrzebował tylko kil-
kunastu minut, żeby dotrzeć na miejsce
razem z grupą szybkiego reagowania,
WOJCIECH MAJERAN
która ich ochraniała.
NA MIEJSCU
Policjanci, którzy zabezpieczyli te-
ren, czekając na przybycie żołnierzy,
nr 30/2007
 obłożyli minę kamieniami. – Trzeba
przygotować koszyczek – powiedział
st. sierż. Damian Sierpiński do st. szer.
Spojrzenie
Specjalistów,
Krzysztofa Ubowskiego. Krzysiek wy-
ciągnął małą kratownicę. – Zrób pła-
ską – dodał Damian. Mina była lekko

Poglądy
wkopana w ziemię. Ze względów bez-
pieczeństwa pracowali tylko we dwóch.
Krzysiek wyjął dwie kostki trotylu,

Praktyków
każda po czterysta gramów. – Powin-
no wystarczyć – stwierdzili zgodnie.
Potem uzbroili zapalnik, rozwinęli
przewód i wszyscy wycofali się na bez-
pieczną odległość.

IMPROWIZOWANE ŁADUNKI
WYBUCHOWE (ANG. IED)
PRZYBYŁY WRAZ
Z TERRORYSTAMI Z IRAKU.
KAŻDEGO ROKU
rategia Arm
W AFGANISTANIE POJAWIA SIĘ
CORAZ WIĘCEJ TYCH
St ia
ŚMIERCIONOŚNYCH PUŁAPEK
ROBERT SIEMASZKO

ć
Obronnoś

Tec
Trzeba uważać, żeby w ciemnościach
nie najechać hummerem na przewód.

hn
– Jeszcze nigdy nie pracowaliśmy po
ciemku – mówi Damian. Wszystko to

ik a
dość wolno trwało, ale o pomyłkę w ta-
kich warunkach nie jest trudno. Dokrę-
cili zapalnik. Z głośników usłyszeli: trzy-
dzieści sekund do wybuchu. Chwilę po-
tem ciemność rozproszył błysk, a ciszę Be
przerwał grzmot. Osiemset gramów tro-
a

tylu zrobiło swoje.

yk

p z

PO WSZYSTKIM kt iec
Saperzy ostrożnie podeszli do miejsca,
zeń a
w którym leżała mina. Damian przykląkł,
stwo T
sprawdzając nożem. – Cofnąć się wszy-
scy! – krzyknął, pokazując wystający
przewód elektryczny. Pod spodem była
prawdopodobnie jeszcze jedna mina.
– Potrzebuję wykrywacza. Ostrożnie
sprawdził każdy centymetr. Wykrywacz
metali zaczyna piszczeć. Damian deli-
katnie wyciągnął około 10 cm przewodu
elektrycznego. Na szczęście to tylko
przewód. Teren był już bezpieczny. Po
paru chwilach pojawili się policjanci, że-
by podziękować za usunięcie miny.
Patrol sierżanta Damiana Sierpińskie-
go szczęśliwie powrócił do bazy. Ich ko-
ledzy w tym samym czasie najechali na
minę pułapkę. – To mógł być nasz samo-
chód – powiedział Damian. – Czasami,
niosąc pomoc, możemy sami jej potrze-
bować – dodaje. 

Chor. Wojciech Majeran służy

w sekcji prasowej PKW Afganistan

nr 30/2007 Dostępny w kolportażu wojskowym i prenumeracie

21 Polska Zbrojna Polska Zbrojna 21
nr 26/2007
AAAAAAA AAAAAAAA

22 Polska Zbrojna nr 30/2007


Wojskowi lekarze boją się nawet
przyjmować od pacjentów w do-
wód wdzięczności symboliczną
wiązankę kwiatów, by nie zostać
posądzonym o łapówkarstwo.
– Zarzuty o charakterze korup-
cyjnym dla generała w stanie
spoczynku i pułkownika rezerwy
to kolejne efekty śledztwa pro-
MEDYCYNA WOJSKO
Centralne Biuro Antykorupcyjne oczyszcza środowisko medyczne
w armii. Działania śledczych CBA skupione są m.in. na wyjaśnieniu
wielu nieprawidłowości w Wojskowym Instytucie Medycznym.
Nerwowość wkradła się także do Wojskowego Instytutu Medycyny
Lotniczej. Niektórzy wysocy rangą oficerowie MON już zaczynają
obawiać się Temidy.

Korupcyjne zarzuty
wadzonego w sprawie nieprawid-
łowości w Wojskowym Instytucie
Medycznym w Warszawie – in-
formuje „PZ” Piotr Kaczorek
z Wydziału Komunikacji Społecz- PIOTR GOZDEK
nej Centralnego Biura Antyko-
rupcyjnego w Warszawie. – Ofi-
cerom grozi do dziesięciu lat po-
zbawienia wolności.

SZPITAL
„WIELOFUNKCYJNY”
O nieprawidłowościach w woj-
skowej służbie zdrowia głośno
mówiło się już od około 2000 r.
W mediach pojawiały się nazwi-
ska polityków i powiązanych z ni-
mi oficerów z tzw. górnej półki.
I tak np. szpitalną placówkę
przy ul. Szaserów 128 w War-
szawie zaczęto kojarzyć już
nie tylko z leczeniem rannych
żołnierzy z Iraku, ale także
z osobami powiązanymi ze
światem przestępczym. Z kolei
doskonałą infrastrukturę WIM-u
niektórzy zaczęli traktować jak
zalążek dalszych inwestycji me-
dycznych – jednak nie dla armii,
tylko dla powiększania prywatne-
go kapitału.
Nieprawidłowościami w wojsko-
wych instytutach medycznych
zainteresowali się parlamenta-
rzyści obecnej kadencji. Posło-
wie Henryk Młynarczyk i Miro-
sław Pawlak w interpelacji skie-
rowanej do ministra obrony naro-
dowej już w pierwszym kwartale
br. zadali pytanie: „...jak mogło
stać się możliwe przekazanie pa-
cjentów podejrzanych o popełnie-
nie przestępstw z Wojskowego In-
stytutu Medycznego w 2006 r. do
Wojskowego Instytutu Medycyny
Lotniczej – o czym komendant
WIML rzekomo nie wiedział,
a proceder ten wykryła Żandar-
meria Wojskowa?”. Aleksander
Szczygło, minister obrony narodo-
wej, pod koniec marca br. w od-
powiedzi na poselską interpelację
zapewnił, iż „...w sprawie podej-
rzeń o popełnienie przestępstw,
Szpitale
zaczęto koja-
rzyć już nie tylko
z leczeniem żołnierzy,
ale także z osobami po-
wiązanymi ze światem
przestępczym i różne-
go rodzaju przekrę-
tami
na podstawie materiałów przesła-
nych z Wojskowej Prokuratury
Okręgowej w Warszawie, Komen-
da Główna Żandarmerii Wojsko-
wej wszczęła śledztwo w sprawie
przyjmowania korzyści majątko-
wych i fałszowania dokumentacji
przez lekarzy oraz personel me-
dyczny w Wojskowym Instytucie
Medycznym w Warszawie. Postę-
powaniem tym objęto również
osoby z Wojskowego Instytutu
Medycyny Lotniczej”. Minister do-
dał też, że „...w toku prowadzone-
go śledztwa ustalono szereg nie-
prawidłowości, w tym: przyjmowa-
nie korzyści majątkowych, po-
świadczenie nieprawdy w doku-
mentacji medycznej oraz wyko-
rzystanie pomieszczeń i sprzętu
do celów prywatnych. Zebrano
dowody procesowe pozwalające
na przedstawienie zarzutów sied-
miu osobom, w tym pięciu ofice-
rom (czterem z WIM i jednemu
z WIML). Na podstawie dokumen-
tacji medycznej stwierdzono, że
te same osoby były leczone w obu
instytucjach (np. były na leczeniu
szpitalnym w WIM, a na rehabili-
tacji w WIML). W wymienionych
placówkach wśród leczonych były
również osoby skazane prawo-
mocnymi wyrokami sądu za prze-
stępstwa”.
TERAZ CBA
Żandarmeria Wojskowa nie pro-
wadzi już tego śledztwa. 8 grud-
nia ub.r. Radosław Sikorski, ów-
czesny szef resortu obrony, wy-
dał polecenie, by sprawę przeka-
zać do dalszego prowadzenia
Centralnemu Biuru Antykorupcyj-
nemu. Komplet dokumentów
pod koniec 2006 r. znalazł się
w CBA.
– W śledztwie prowadzonym
przez Centralne Biuro Antykorup-
cyjne dotyczącym nieprawidło-
wości w Wojskowym Instytucie
Medycznym w Warszawie przed-
stawiono zarzuty dwóm osobom:
gen. bryg. w st. spocz. Romanowi
K. oraz płk. rez. Sławomirowi Ch.
Grozi im do dziesięciu lat pozba-
wienia wolności. Materiał dowo-
dowy zgromadzony w śledztwie
warszawskiej Wojskowej Proku-
ratury Okręgowej, powierzony
CBA, pozwolił na przedstawienie
tym oficerom zarzutów przekro-
czenia uprawnień w celu osiąg-
nięcia korzyści majątkowej przez
inne osoby w trakcie procesu
przekazywania Agencji Mienia
Wojskowego w Warszawie części
nieruchomości należącej do WIM
– dodaje Piotr Kaczorek. – W tej
sprawie przedstawiono już ponad
30 zarzutów o charakterze korup-
cyjnym dziewięciu osobom. Cała
sprawa jest wielowątkowa i roz-
wojowa.
Centralne Biuro Antykorupcyjne
prawdopodobnie nieprędko za-
kończy sprawę dotyczącą Woj-
skowego Instytutu Medycznego.
Zwłaszcza że stale poszerza się
krąg osób powiązanych wspólny-
mi niejasnymi interesami. 

nr 30/2007 Polska Zbrojna 23

AAAAAAA PROBLEMY
WOJSKO AAAAAAAA
Jaka jest wojskowa służba zdrowia?
Opinie na jej temat pozostają wciąż nega-
tywne. – Czy taka prowizorka może trwać
w nieskończoność? Czy nic się nie zmie-
ni? – pytają w Czarnem. W Bydgoszczy,
gdzie są wyżsi rangą przełożeni, odpowie-
dzi nie padną. Słychać jedynie, że np.
w wydziale służby zdrowia okręgu są czte-
ry etaty: dla szefa, lekarza, farmaceuty
i referenta. – Niestety, zostałem tylko ja
i pani referent. Kolega lekarz właśnie się
rozlicza
– na własną prośbę odchodzi do cywila,
i wkrótce odnalazł się na zupełnie in-
nym i znacznie lepiej opłacanym etacie
w armii duńskiej. Albo że do Czarnego
raz po raz trzeba było „oddelegowywać”
lekarzy z innych garnizonów, bo w prze-
ciwnym razie wojsko nie miałoby opie-
ki medycznej. Lub też, że akurat teraz
2 Inowrocławski Pułk Komunikacyjny
wybiera się na poligon i ma potężny dy-
lemat: gdy weźmie ze sobą na ćwicze-
nia jedynego wojskowego lekarza, to
garnizon będzie zdany jedynie na medy-
ków spoza armii, którzy właśnie strajku-
bojowymi. Dziewięć lat temu – zaledwie
po trzech latach od sformowania, w trak-
cie kolejnej restrukturyzacji – zlikwido-
wano tu 13 Brygadę Zmechanizowaną.
Nie znaczy to, że z Czarnego wyszło woj-
sko. Dziś – po kolejnych przemianach re-
strukturyzacyjnych – w miejscowych ko-
szarach stacjonuje Garnizonowy Ośro-
dek Mobilizacyjny, Ośrodek Szkolenia
Kierowców podległy 2 Brygadzie Zme-
chanizowanej oraz 52 Batalion Remon-
towy i 11 Batalion Ewakuacji Sprzętu,
które wchodzą w skład 1 Brygady Logi-

Czarno w Cz
a na stanowisku farmaceuty od dłuższe- ją. I co w tej sytuacji robić? stycznej.

PPŁK ANDRZEJ USIK

I MJR ROMAN BISKUP: – Garnizon
CO TRZY MIESIĄCE do Ośrodka Szkolenia Kierowców w Czarnem przychodzi 600–700 żołnierzy. jest spory i powinien mieć zupełnie
Tymczasem w garnizonie nie było na etacie ani jednego wojskowego lekarza. inne zabezpieczenie medyczne.

W zasadzie temat jest tabu. Bo i czym się chwalić? Tym, że np. młody i niby perspektywiczny polski
oficer lekarz z Centrum Medycznego Korpusu Północ–Wschód nagle wypowiedział stosunek służbowy
i wkrótce „odnalazł się” na zupełnie innym i znacznie wyżej opłacanym etacie w armii duńskiej?
Albo że do Czarnego raz po raz trzeba było „oddelegowywać” lekarzy wojskowych z innych garnizonów,
bo wojsko nie miałoby opieki medycznej?
ROMAN PRZECISZEWSKI

go czasu jest wakat – rozkłada ręce
ppłk Piotr Piechocki, szef wydziału
służby zdrowia Pomorskiego Okręgu
Wojskowego.
Z nieoficjalnych rozmów można dowie-
dzieć się więcej. Na przykład, że leka-
rze cywilni strajkują, a wojskowi po ci-
chu zdejmują mundury. Dlaczego? Ra-
czej wstydliwy jest przecież fakt, że np.
młody i niby perspektywiczny polski
oficer lekarz z Centrum Medycznego
Korpusu Północ–Wschód w Szczecinie
nagle wypowiedział stosunek służbowy
– Często słyszę to pytanie. Nie może
jednak być inaczej, gdy jest tyle wakatów.
W jednostkach podległych POW co czwar-
ty etat lekarza wojskowego jest nieobsa-
dzony. Dlatego do niektórych garnizonów
co rusz – w trybie alarmowym – musimy
delegować lekarzy z innych jednostek. To
łatanie dziur, jednak dziś tylko na to nas
stać – relacjonuje ppłk Piechocki.
Resztki świetności
Wróćmy do Czarnego. Kiedyś był to
potężny garnizon z kilkoma jednostkami
– GOM jest oddziałem gospodarczym
i powinien wszechstronnie zabezpieczać
pozostałe jednostki garnizonu. Wszech-
stronnie, czyli także od strony medycznej,
ale to nie jest już realne – przyznaje
mjr Roman Biskup, zastępca komendan-
ta ośrodka.
Tuż przy sztabie widać wojskowe am-
bulatorium. Odświeżone, czyste, niemal
na pokaz. Są w nim dwie pielęgniarki i...
wakat dla lekarza w stopniu kapitana. Am-
bulatorium oficjalnie miało swego szefa
do lipca ub.r., ale już nieoficjalnie mówi

24 Polska Zbrojna nr 30/2007

 się wprost, że kapitan lekarz X od dłuż-
szego czasu przebywał na zwolnieniach
lekarskich, a potem bardzo szybko rozstał
się z mundurem. Oczywiście – z własnej
inicjatywy.
– Praktycznie zostaliśmy bez lekarza
wojskowego. Aby zabezpieczyć jakiekol-
wiek zajęcia w polu, pisaliśmy kolejne
prośby do przełożonych. Zaraz po nich do
Czarnego przysyłano na dwa–trzy tygo-
dnie kolejnego lekarza w mundurze – mó-
wi mjr Biskup.
Mimo że o problemie garnizonu mó-
Czarnem
wiono na wielu odprawach, nic się nie
Lekarze cywil-
ni strajkują, a woj-
skowi po cichu zdej-
mują mundury
W bardzo przyjemnym ambulatorium są dwie pielęgniarki i wakat dla lekarza w stopniu ka-
pitana. Tylko skąd go wziąć?
zmieniało. Skąd bowiem wziąć lekarza
w stopniu kapitana na etat w jakimś tam
ambulatorium?
– Z moich ostatnich informacji wyni-
ka, że w wojsku brakuje już około 600 le-
karzy. Przez pewien czas wierzyłem, że
tę sytuację zmieni nabór medyków z cy-
wila. Jednakże niedawno i te nadzieje się
rozwiały. Rozmawiałem z absolwentką
akademii medycznej, która chciała przejść
do wojskowej służby zdrowia. Gdy dowie-
działa się, jakie czekają na nią obowiązki
i jakie ma perspektywy rozwoju, natych-
miast podziękowała za ofertę – dorzuca
ppłk Piechocki.
Etat tu, praca tam
Ppłk Andrzej Usik dowodzący Ośrod-
kiem Szkolenia Kierowców w Czarnem
niczego nie owija w bawełnę.
– Było fatalnie. Co trzy miesiące przy-
chodzi do nas 600–700 żołnierzy, których
nr 30/2007
mamy przeszkolić dla potrzeb pododdzia- koledzy z promocji, którzy trafili do linii
łów bojowych Wojsk Lądowych. Tylko – przyznaje ppor. Kobak.
jak to robić, gdy na miejscu nie ma le- Z jego promocji dwóch oficerów leka-
karza zabezpieczającego szkolenie? rzy jest już w cywilu. Odeszli zaraz po
Ładne ambulatorium z dwiema pielęg- stażu. Mimo że 2600 zł pensji, jaką na
niarkami to stanowczo za mało jak na dzień dobry dostaje na rękę podporucz-
tak duży garnizon... nik, dla wielu młodych lekarzy cywilnych
Z rozkazów wyjazdów wynika, że do jest tylko marzeniem. Problem w tym, że
Czarnego „oddelegowywano” lekarzy chociaż start w wojsku jest nawet dobry,
z różnych garnizonów. Najczęściej ze to już wkrótce zaczynają się przeszkody:
Szczecina (z 12 Dywizji Zmechanizowa- bo jak i kiedy lekarz może zrobić specja-
nej) oraz Bydgoszczy (Pomorski OW lizację? Który dowódca zwolni go z obo-
i 1 Brygada Logistyczna). I nic by się nie wiązków? Kiedy pozwoli mu na zawodo-
zmieniło, gdyby nie wsparcie dowódz- wy rozwój?
– Chciałbym być ortopedą i zrobię
wszystko, aby ten cel osiągnąć – kreśli swo-
je plany ppor. Kobak. Na szczęście nie ma
jeszcze rodziny, mieszka w internacie gar-
nizonowym i nigdy nie patrzy na zegarek.
Co będzie, gdy okrzepnie w wojsku i za-
wodowym życiu, czas pokaże. 
Trzy pytania do
por. lek. Y.:
Dlaczego wypowiedział Pan stosu-
nek służbowy?
– Wiem, że kilku moich kolegów
z Pomorskiego OW zrobi to zaraz po
1 sierpnia, po nabyciu podstawowych
ROMAN PRZECISZEWSKI (3)
praw emerytalnych. Zdecydowałem
się na ten krok wcześniej z prostej
przyczyny: w określonym czasie po-
trzebują mnie gdzie indziej. Mam za-
pewnioną pracę, zapewniony rozwój.
Wojsko tego Panu nie gwaranto-
wało?
– Wojsko mi wiele obiecywało. Rok
temu słyszałem, że gdy tylko powsta-
twa 2 Brygady Zmechanizowanej, które nie Inspektorat Wojskowej Służby
– chcąc na dłuższy czas zabezpieczyć Zdrowia, to wszystko się zmieni. I nic
normalny proces szkolenia – skierowało z tego. Nie ma obiecanych dodatków
do OSK jednego lekarza wojskowego na dla lekarzy wojskowych, nie ma ja-
stałe, a drugiego w ramach „czasowej kichkolwiek ułatwień w robieniu
delegacji”. specjalizacji, nie ma środków na nic.
– Jestem w ambulatorium tylko niefor- Z poligonu gnałem na poligon
malnie. Ono należy przecież do GOM, i wciąż słyszałem, że trzeba łatać
a ja jestem na etacie gdzie indziej – wy- dziury kadrowe.
jaśnia ppor. Błażej Kobak. Naukę za-
czynał w Wojskowej Akademii Medycz- W nowym miejscu pracy będzie
nej, dyplom uzyskał zaś dwa lata temu inaczej?
na łódzkim Uniwersytecie Medycznym. – Powiem szczerze: zostałem tro-
Potem miał rok stażu i 4 stycznia br. za- chę „zwichnięty” przez kontakty z le-
meldował się w Czarnem. Bez więk- karzami innych armii. Właśnie oni
szych perspektyw rozwoju. W etacie uświadomili mi, że lekarz wojskowy
OSK lekarz ma bowiem tylko stopień może zupełnie inaczej pracować i że
podporucznika. przełożonym może zależeć, aby się
– Szczerze mówiąc, awanse nie intere- rozwijał, doskonalił. Nie kryję, że
sują mnie tak bardzo jak zrobienie specja- właśnie tym kupiono mnie gdzieś tam
lizacji. Bez niej nie będę prawdziwym le- za granicą.
karzem. Tę filozofię wyznają wszyscy moi
Polska Zbrojna 25
WOJSKO AIR SHOW 2007
Choć do Międzynarodowych Pokazów
Lotniczych „Air Show 2007” zostało jesz-
cze półtora miesiąca, w światku lotniczym
są już one gorąco komentowane. Liczne
dyskusje wywołują bowiem informacje, iż
na tegoroczną imprezę nie przylecą woj-
skowe zespoły akrobacyjne z innych
państw. A przecież udział takich formacji
jak brytyjskie Red Arrows, amerykańscy
Blue Angels czy włoskie Frecce TriColo-
ri to zawsze wielka atrakcja masowej im-
prezy lotniczej. Nie przez przypadek woj-
skowe zespoły latające na szkolnych odrzu-
towcach nazywane są gwiazdami każdego
Air Show. Można się było o tym przeko-
nać choćby dwa lata temu właśnie w Ra-
domiu, gdzie Anglicy, Hiszpanie czy Fran-
cuzi dali wspaniałe pokazy. Dziś wiadomo,
iż hiszpańskiego Patrulla Aguila czy bry-
tyjskich Czerwonych Strzał tym razem nie
Radom czeka
NORBERT BĄCZYK
na pokazy
Trwają przygotowania do największej
tegorocznej imprezy lotniczej w Polsce.
„Air Show 2007” odbędzie się ponownie
w Radomiu. Inaczej jednak niż dwa lata
temu – nie wezmą w nim udziału
najsłynniejsze wojskowe zespoły
akrobacyjne z zachodniej Europy.
Ukraina Belgia
An-26 Sea King
26 Polska Zbrojna
zobaczymy. Podobnie zresztą jak włoskich
Frecce TriColori i szwajcarskich Patrouil-
le de Suisse, o kanadyjskich Snowbirds czy
wspomnianych amerykańskich Niebie-
skich Aniołach nawet nie wspominając.
Honoru imprezy mają zatem bronić prze-
de wszystkim gospodarze. Biało-Czerwo-
ne Iskry – ponoć siłami aż sześciu samo-
lotów – oraz reaktywowane Orliki z sied-
mioma maszynami.
Czas imprez
Absencja na radomskiej imprezie słyn-
nych zespołów zza granicy ma kilka przy-
czyn. Przede wszystkim dopiero jesienią
zeszłego roku ruszyły konkretne przygoto-
wania do „Air Show 2007”. Był to dość
burzliwy okres w życiu Sił Powietrznych
i kwestii pokazów lotniczych przez kilka
miesięcy nie traktowano w warszawskiej
Grecja
CL-415
centrali priorytetowo. Tymczasem zapro-
szenia dla sławnych zespołów akrobacyj-
nych, z powodu dużej liczby występów, na-
leży wysyłać z dużym wyprzedzeniem.
W przypadku włoskich Frecce TriColori
czas ten sięga nawet dwóch lat!
Zmieniono też kalendarium imprezy.
Aby wyraźniej powiązać je z XV Między-
narodowym Salonem Przemysłu Obronne-
go (Kielce 3–6 września 2007), ich termin
z końca sierpnia przesunięto na pierwsze
dwa dni września. W efekcie nasze poka-
zy kolidują z podobną imprezą organizo-
waną w Szwajcarii (mityng lotniczy w Bex
1–2 września), gdzie już znacznie wcześ-
niej zaanonsowały się takie grupy akroba-
cyjne jak Red Arrows czy Patrouille
de France.
Zresztą początek tegorocznego wrześ-
nia, inaczej niż końcówka sierpnia, zgod-
Litwa
An-2, Mi-8
nr 30/2007
 nie z zapowiedziami będzie bardzo obfi-
ty w imprezy lotnicze. Dość powiedzieć,
iż między pierwszym a trzecim dniem
miesiąca ma się odbyć ponad dziesięć
większych widowisk, z czego trzy
w USA, jedno w Kanadzie, do tego po
kilka w Azji i oczywiście w Europie. Jak
widać, polski „Air Show 2007” będzie
miał wyjątkowo silną konkurencję, a ter-
min imprezy wydaje się wyjątkowo nie-
fortunny. Trzeba jednak pamiętać, iż dwa
lata temu nasze pokazy odbywały się pod
hasłem „Samolot treningowy”, co rów-
nież miało wpływ na szeroką reprezen-
tację zespołów akrobacyjnych używają-
cych właśnie tego typu maszyn. W tym
roku natomiast hasłem imprezy będzie
„Samolot bojowy wczoraj, dziś i jutro”.
Głównymi bohaterami mają być więc
maszyny uzbrojone.
W tym roku hasło
imprezy to „Samolot
bojowy wczoraj, dziś
i jutro”. Głównymi bohate-
rami mają więc być ma-
szyny uzbrojone
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
Finlandia Niemcy
F/A-18C Tornado
nr 30/2007
„Air Show 2007” będzie kolejną okazją Co zobaczymy
do promocji najnowszego dziecka Sił Po-
wietrznych – samolotu F-16 Jastrząb. Na- w Radomiu
S
sza armia wystawi zresztą niemal wszyst- zczegółowe infor-
kie typy statków latających używanych macje o „Air
w poszczególnych rodzajach wojsk. Plano- Show 2007” można
wane są nawet walki manewrowe, jednak znaleźć na stronie www.airshow.sp.mil.pl.
tylko między MiG-ami. Mocną drużynę Ma tam pojawić się także dokładna lista
mają też przyprowadzić Czesi. Nie tylko statków powietrznych, które zobaczymy
JAS-39 Gripen i L-159A, ale też śmigłow- na imprezie. Będzie ona uaktualniana
ce, z bardzo ciekawym Mi-35 na czele. Ty- do ostatniej chwili. W połowie lipca
dzień później w rewanżu nasz Jastrząb potwierdzony był udział następujących
poleci do Czech. W Radomiu zjawią się typów wojskowych maszyn:
również słowackie MiG-29, duńskie
i holenderskie F-16, amerykański F-15,
niemieckie i brytyjskie Tornado, a na-
wet fiński F/A-18. Niestety, mimo sta- Polska
rań, nie udało się zorganizować przylo-
tu najnowszych samolotów z zachodniej F-16, Su-22, MiG-29, PZL-130, TS-11,
Europy, np. Eurofighterów, nie wiado- C-295, M-28, Jak-40, An-26, An-28E,
mo też, czy przyleci Rafale. An-28TD, Mi-24 (w tym zespół
Trochę szkoda zatem, że hasło „samolot Skorpion), SW-4, SH-2G, Mi-14PŁ,
bojowy jutro” będzie miało nieco słabszą W-3, Mi-17, Mi-17AE
wymowę. Trudno też ocenić, czy na cha-
rakter imprezy wpłynie głośno zapowiada-
ny „Narodowy Przetarg Śmigłowcowy”.
Na razie bowiem ani Eurocopter, ani Agu-
Czechy
staWestland nie zapowiadają silnej repre-
zentacji. Wiadomo tylko o obecności JAS-39, L-159A, Mi-35, Mi-171Sh
UH-60 ze stajni firmy Sikorsky.
Niespodzianki
Nie zawiodą się za to miłośnicy lekkie- Węgry
go lotnictwa cywilnego, gdyż podobno ten
segment ma być licznie reprezentowany. L-39, An-26
Organizatorzy przygotowują zresztą kilka
ciekawostek oraz… niespodzianek. Na
przykład gaszenie lotniska z greckiego sa-
molotu-amfibii CL-415 czy akrobacje na USA
An-2. Co do niespodzianek, czyli obecno-
ści na pokazach innych ciekawych maszyn, F-15C, UH-60
mają być one ujawnione w ostatniej chwi-
li. Wiadomo jedynie, że wciąż toczą się
rozmowy, w tym z lotnikami zza wschod-
niej granicy (pytanie tylko, czy nie za póź- Hiszpania
no). Występy pilotów rosyjskich czy ukra-
ińskich z pewnością dodałyby imprezie ru- F-1
mieńców i przyciągnęły więcej widzów.
Czy tegoroczny „Air Show” będzie rów-
nie dobry jak ten dwa lata temu, okaże się
dopiero po jego zakończeniu. Organizato-
Słowacja
rzy mają jeszcze trochę czasu na dopięcie
szczegółów, ale nauka na przyszłość jest MiG-29, L-39, Mi-24, Mi-17, An-26
taka, iż już w chwili, gdy ostatni goście bę-
dą opuszczać radomskie lotnisko drugiego
września, trzeba zacząć myśleć o organi- Wielka
zacji następnego „Air Show”.  Brytania
Tornado
Holandia Dania
F-16 F-16, T-17
Polska Zbrojna 27
KULISY TRANSPORT

ANDRZEJ PINDOR

Po raz pierwszy operację

przemieszczenia
personelu oraz sprzętu
dla odległego
kontyngentu
zorganizowaliśmy
własnymi siłami.
Amerykanie podstawili
tylko środki transportu.

KIERUNEK
AFGANISTAN
28 Polska Zbrojna nr 30/2007
 G
romadzenie kontenerów przez oficerów z WKT z Gdańska
mieszkalnych i sanitar- i Poznania.
nych przeznaczonych dla Pierwotnie sprzęt dla PKW ISAF
powiększanego w Afga- podzielono na dwie części, bo miał
nistanie kontyngentu za- być wyładowany w dwóch portach.
częto w szczecińskim Dlatego należało przygotować osobne
porcie już 7 lutego. Statek z transpor- miejsca wyczekiwania oraz ustalić ta-
tem wypłynął w rejs 10 marca. W cią- ki sposób załadunku, by nie było prob-
gu tego miesiąca zmieniał się termin lemów podczas wyładunku w porcie
Szpica załadunku oraz sam statek. Niemal przeznaczenia. W ostatniej chwili po-
kontyngentu do końca niewiadomą pozostawała stanowiono jednak, że będzie tylko je-
ilość sprzętu, jaki miał znaleźć się na den port wyładunku – al Fujaira
TMCC (Theatre pokładzie. Dopiero w porcie ustalo- w Zjednoczonych Emiratach Arab-
Movement Co- no priorytety ładowania i właściwe skich. Powód zmiany planu: ze współ-
-Ordination Centre), oznakowanie zgromadzonego sprzę- pracy z NATO wycofała się Republika
czyli Centrum tu. Problemy były też, po raz kolej- Katarska. Dlatego właśnie wstrzyma-
Koordynacji Ruchu ny, z dokumentacją celno-przewozo- no ładowanie na statek Rosomaków.
Wojsk na Teatrze, po- wą, którą trzeba było uaktualniać Pojazdy i kontenery przeznaczone
wstało w kraju do wy- i zmieniać. Udało się jednak. Z przy- poprzednio do wyładunku w porcie
konania zadań na godami, ale nasze Operacja przerzutu PKW Um Said w Katarze
czas „W”. Na teatrze transporty dotarły do przetransportowano do
działań zajmuje się żołnierzy. ISAF zaczęła się jednostki w Glewicach
ono organizacją trans- Wyekspediować
portu do czasu przyby- ciężki sprzęt do odle-
7 lutego, a zakończyła pod Goleniowem. Tam
czekały wyczarterowane
cia pełnej obsady eta- głego o ponad 5 tys. 18 maja. Może się samoloty An-124-100
towej narodowego ele- km miejsca nie jest ła- Rusłan, które z gole-
mentu wsparcia, NSE. two. Najpierw pociągi wydawać, że trwała niowskiego lotniska
Kiedy kończy się prze- zwoziły pojazdy i kon- przewiozły je do Kan-
grupowanie strategicz-
długo, ale przy tak
tenery z wytypowa- daharu.
ne, kończy się praca nych jednostek do re- skomplikowanym Zasadnicza część
centrum. Do grupy jonu ześrodkowania przemieszczeniu oraz sprzętu naszego kon-
skierowano fachow- w 12 Batalionie Za- tyngentu popłynęła do
ców – transportow- opatrzenia w pod- wielu problemach al Fujairy. Statek do-
ców, którzy mają szczecińskiej Kobylan- tarł tam nocą 31 mar-
ugruntowaną wiedzę ce. Stamtąd, na ko- w Afganistanie tempa ca. Czekali już na nie-
merytoryczną i prak- mendę szefa portowej tego nie można uznać go specjaliści ze sfor-
tyczną. Ich doświad- grupy kontroli ruchu, mowanego w tym celu
czenie, nabyte w kra- przemieszczano je na za wolne TMCC (Theatre Move-
ju, bardzo pomogło kołach do rejonu wyczekiwania w por- ment Co-Ordination Centre), czyli
w rozwiązaniu proble- cie. Kolumny jechały nocą, w asyście polskiego Centrum Koordynacji Ru-
mów, jakie wyniknęły żandarmów i policjantów, by nie chu Wojsk na Teatrze. Polscy oficero-
w Afganistanie. utrudniać ruchu na drogach oraz dla wie po raz pierwszy w historii odpo-
Centrum dla PKW bezpieczeństwa operacji. Ogółem wiadali od początku do końca za or-
ISAF tworzyli oficero- – siedmioma transportami kolejowy- ganizację strategicznego przerzutu
wie z Szefostwa mi i sześcioma kolumnami samocho- majątku i ludzi kontyngentu na tak od-
Transportu i Ruchu dowymi – dostarczono do portu mor- ległą misję.
Wojsk – Centrum skiego 164 pojazdy i 395 kontenerów
Koordynacji i Ruchu (150 mieszkalnych). Znikające apteczki
Wojsk (jeden oficer), Załadować należało statek „Tor Fu- Dla sprawnego przemieszczenia
3 Bazy Lotniczej tura”, którym przypłynął z Kuwejtu kontyngentu zorganizowano cztery
z Wrocławia (czterech sprzęt kontyngentu słowackiego z Ira- punkty przeładunkowe. Pierwszy
oficerów) oraz ku. „Pakowanie” trwało 15 godzin. w Zjednoczonych Emiratach Arab-
Wojskowej Komendy Równolegle ładowano pojazdy i kon- skich, drugi w Pakistanie, trzeci
Transportu tenery. Trasy przejazdów z rejonów i czwarty w Afganistanie. Grupa emi-
w Szczecinie (jeden wyczekiwania do nabrzeża nadzoro- racka zaczęła działać wcześniej, przed
oficer). wali żołnierze z 1 kompanii regulacji przybyciem statku ze Szczecina. Przy-
ruchu z Bydgoszczy. Kontenery skła- gotowywała do dalszego transportu
dowano stosunkowo blisko nabrzeża, morzem samochody HMMWV prze-
a stamtąd przewożono je na lorach na kazane kontyngentowi przez rząd
samo nabrzeże, skąd były ładowane amerykański. Zasadniczym zadaniem
ANDRZEJ PINDOR

na statek. Całość przeładunku w por- grupy było wyładowanie pojazdów

cie organizowała portowa grupa kon- oraz nadzorowanie rozładunku pu-
troli ruchu z Wojskowej Komendy stych kontenerów. Następnie sprzęt był
Transportu w Szczecinie, wspierana ładowany przez Polaków na tzw. fla- 

nr 30/2007 Polska Zbrojna 29

KULISY TRANSPORT
bazy w Sharanie. Tam również czeka-
li już specjaliści z TMCC, którzy za-
jęli się przyjęciem ludzi i sprzętu przy-
bywających drogą lotniczą oraz sprzę-
tu i kontenerów dostarczanych z Paki-
stanu transportem kołowym.
Transportowcy w Sharanie kończy-
li operację strategicznego przegrupo-
wania. Przyczynili się również do
rozpoczęcia przemieszczania żołnie-
rzy i sprzętu do poszczególnych baz,
gdzie stacjonują Polacy. Wspólnie
z sekcją transportową NSE PKW Af-

ANDRZEJ PINDOR
ganistan uzgadniali ze stroną amery-
kańską potrzebne środki transportu.
Znający skalę trudności pracy trans-
GROMADZENIE sprzętu PKW ISAF w porcie Szczecin portowców dowódca kontyngentu
gen. bryg. Marek Tomaszycki chwa-
traki i dalej z kontenerami z Tor Futu- cach pod Wrocławiem. Lądowali lił rodaków, mówiąc, iż przegrupo-
ry był przeładowywany na dwa statki w Kuwejcie, przesiadali się na amery- wanie do Afganistanu wykonali na
płynące do Karaczi. Przeładunek kański, wojskowy C-17 i na jego po- piątkę. 
w Zjednoczonych Emiratach Arabskich kładzie docierali do Kandaharu. Stam-
trwał 14 dni. tąd, także amerykańskimi, C-130 Her- Autor jest oficerem w Centrum
W pakistańskim porcie znów trzeba cules przemieszczali się do „polskiej” Koordynacji Ruchu Wojsk na Teatrze
było przeładować majątek kontyngen-
tu. Tam oczekiwał na statki specjalista
z TMCC, ale za całość przewozu sprzę-
tu z Pakistanu do Afganistanu odpo-
wiadał przewoźnik wybrany przez
Amerykanów.
Jak już wiadomo, od momentu opusz-
czenia portu w Karaczi do przybycia do
bazy w Sharanie nie mieliśmy wpływu
na los naszego sprzętu. Po drodze znacz-
na część ekwipunku została ograbiona.
Zniknęły klucze, gaśnice, apteczki, nie-
kiedy również olej napędowy ze zbior-
ników paliwowych.
Lot z przesiadkami
Sprzęt i kontenery wycofane ze stat-
ku „Tor Futura”, które pierwotnie mia-
ły trafić do katarskiego portu Um
Said, zostały przerzucone do Afgani-
stanu wyczarterowanymi przez spółkę
Wołga–Dniepr 12 Rusłanami. Załadun-
kiem na ich pokłady w międzynarodo-
wym porcie lotniczym Szczecin-Gole-
niów zajmowała się lotniskowa grupa
kontroli ruchu z WKT w Szczecinie,
wspierana przez oficera transportu
z WKT Kraków oraz specjalistów
3 Bazy Lotniczej z Wrocławia.
Na przesyłkę z Polski już czekali
w Kandaharze kolejni specjaliści
z Centrum Koordynacji Ruchu Wojsk
na Teatrze, którzy pomagali przy prze-
mieszczaniu się personelu PKW ISAF,
do garnizonów w Ghazni i Paktice
oraz zajmowali się przeładunkiem
amunicji.
Żołnierze wyruszali na misję wy-
czarterowanymi ośmioma samolotami
Boeing 757 z lotniska w Starachowi-

30 Polska Zbrojna nr 30/2007

 WOJSKO MIGAWKI Z AFGANISTANU
MARIUSZ KONARSKI

RYSIE
S
w Sharanie
MARIUSZ KONARSKI
łużbę medyczną w pol-
skiej grupie bojowej
w Sharanie od kwietnia
wspomagają kupione nie-
dawno przez MON dwa
opancerzone wozy ewa-
kuacji medycznej Ryś. Kolejne dwa pojaz-
dy są w Ghazni. W ubiegłym roku jeden
z nich wykorzystywano w Iraku. – Wozy
te kilkakrotnie uczestniczyły w zabezpie-
rowca na misjach w Libanie oraz Iraku.
– Po kilku wyjazdach poza bazę mogę
powiedzieć, że pojazd spełnia swą funk-
cję, choć mógłby być lepiej opancerzo-
ny od spodu. Zbędnym balastem w Afga-
nistanie są pędniki do pływania, nato-
miast przydałaby się automatyczna skrzy-
nia biegów. Bardzo dobrym pomysłem
jest napęd na wszystkie osie, przez co po-
jazd nie grzęźnie – mówi kapral.
EKSPERT

czeniu medycznym różnych akcji – mówi
mjr Marek Piekarski, st. lekarz PGB
w Sharanie. – Wspomagaliśmy saperów,
a także dowoziliśmy żywność i wodę do
zalanych przez ulewę wiosek w ramach
akcji humanitarnej CIMIC. Zorganizowa-
liśmy wówczas w Rysiu punkt pomocy le-
karskiej dla mieszkańców.
Dowódcą jednego z Rysiów w Shara-
nie jest st. kpr. Krzysztof Gross z War-
szawy. Wcześniej pełnił służbę jako kie-
W celu obserwacji i serwisowania Ry-
siów do Afganistanu przybyło dwóch
przedstawicieli producenta – Wojsko-
wych Zakładów Motoryzacyjnych z Po-
znania. Mają zadbać o to, aby dzięki ze-
branym uwagom i opiniom użytkowni-
ków nasze siły zbrojne dysponowały do-
brym wozem ewakuacji medycznej. 
Mariusz Konarski jest
naszym korespondentem
w Afganistanie
Mjr Marek
Piekarski,
st. lekarz PGB
w Sharanie:
– Plusem Rysia jest dużo miejsca
dla pacjentów i zespołu medycznego
oraz klimatyzacja. Należałoby nato-
miast wyeliminować wysoki poziom
hałasu w trakcie jazdy, jak również
ostre krawędzie przy peryskopach.
W Rysiu można udzielać podstawo-
wej pomocy medycznej, gdyż wypo-
sażono go w instalację tlenową, jest
miejsce na defibrylator, opatrunki
i leki dla dużej grupy poszkodowa-
nych. W porównaniu z amerykańską
karetką na bazie HMMWV nasz po-
jazd oferuje większy komfort.

nr 30/2007 Polska Zbrojna 31

NASZYM OKIEM

Defiladę obserwowali m.in. minister obrony narodowej

Aleksander Szczygło i szef Sztabu Generalnego WP
gen. Franciszek Gągor (na zdjęciu).

TA D E U S Z W RÓ B E L

Tegoroczną defiladę w Paryżu z okazji

obchodzonego 14 lipca święta narodowego
Francji otworzyli wojskowi z państw Unii
Europejskiej. Przez Pola Elizejskie
maszerowali m.in. żołnierze Batalionu
Reprezentacyjnego Wojska Polskiego.

32 Polska Zbrojna nr 30/2007

 TADEUSZ WRÓBEL

nr 30/2007 Polska Zbrojna 33

Z
WOJSKA LĄDOWE
Zaczęła się reorganizacja wojskowych
straży pożarnych. Od połowy czerwca
funkcjonują one po nowemu. Decyzja
ministra obrony określa zasady przefor-
mowania zgodnie z nową strukturą tych
placówek, które istnieją, a także reguły
rozformowania tych, które po uzgodnie-
niu z dowództwami rodzajów sił zbroj-
nych będą likwidowane. Pojawią się też
nowe pododdziały straży.
– Dążymy do tego, by wojskowi stra-
żacy, których będzie więcej, dysponowa-
li nowoczesnym i niezawodnym sprzę-
tem ratowniczo-gaśniczym, a służbę peł-
nili w typowych strażnicach pożarnych
Zgodnie z postanowieniami decyzji
ministra obrony w sprawie funkcjono-
wania wojskowych straży pożarnych,
zostały one podzielone na trzy katego-
rie. W zależności od lokalizacji straży
– lotnisko, inny rodzaj jednostki – w ka-
tegorii I służyć będzie 15 (18), w II – 27
(30), a w III – 40 (43) strażaków. Inny
dokument, „Plan rozwoju systemu za-
bezpieczenia przeciwpożarowego Sił
Zbrojnych RP na lata 2007–2012” za-
wiera m.in. harmonogram przeformo-
wania (rozformowania) wojskowych
straży pożarnych w latach 2007–2011.
Zakłada on funkcjonowanie w Siłach
Zbrojnych RP 84 pododdziałów wojsko-
wych straży pożarnych.
Powiększenie etatów wojskowych
straży pożarnych skutkuje koniecznością
pozyskania nowych strażaków. Kryteria
doboru są jasno określone. Rozporzą-
dzenie ministra spraw wewnętrznych
i administracji określa zarówno ich wy-
kształcenie ogólne na poziomie średnim,
jak i kwalifikacje zawodowe. Każdy stra-
żak, w zależności od zajmowanego sta-
Reorganizacja wojskowej
straży dwukrotnie

Więcej
powiększy szeregi
JAC E K S Z U S TA KOW S K I strażaków w WP. To efekt
ich uzawodowienia
oraz wymogu pełnienia
służby na zmiany.

– mówi ppłk Marek Szymański, zastęp-

ca szefa Wojskowej Ochrony Przeciwpo-
żarowej. Ostatnio nową strażnicę otwar-
to w 1 Pułku Specjalnym Komandosów
w Lublińcu. Siły Powietrzne rozpoczęły
budowę dwóch nowoczesnych obiektów
w Powidzu i Łasku. Wiele strażnic to jed-
nak budynki zaadaptowane do potrzeb
strażaków. – Nie wszystkie wyglądają tak
jak ta nowo otwarta w Lublińcu. Mam
nadzieję, że w trakcie reorganizacji uda
nam się stworzyć wszystkim strażakom
odpowiednie warunki do służby – ko-
mentuje pułkownik.
ZAWODOWCY NA ZMIANY
Reorganizacja wojskowej straży dwu-
krotnie powiększy szeregi strażaków
w WP. To efekt uzawodowienia straży
oraz wymogu pełnienia służby na zmia-
ny. Obecnie w Wojskowej Straży Pożar-
nej w 1 Pułku Specjalnym Komando-
sów wraz z komendantem jest dzie-
więciu strażaków. Wkrótce bę-
dzie ich dwukrotnie więcej.
– Obowiązuje nas system ZAWODOWCY
czterozmianowy. Czyli Według nowej koncepcji roz-
w przypadku Lublińca, woju wojskowych straży pożar-
gdzie powstanie straż nych wszystkie pododdziały tych
I kategorii w sile straży będą uzawodowione, a służyć
18 osób, będzie na w nich mają żołnierze zawodowi,
zmianie czworo ludzi strażacy Państwowej Straży
– jeden zastęp – wyja- Pożarnej oddelegowani do peł-
śnia ppłk Szymański. nienia służby w WOP oraz
– Ponadto w pododdzia- pracownicy wojska.
le są komendant, który
pracuje w systemie codzien-
nym, oraz dodatkowy kierowca.

34 Polska Zbrojna nr 30/2007

nowiska, musi ukończyć: kurs szerego-
wych pożarnictwa lub szeregowych
i podoficerów pożarnictwa albo legity-
mować się tytułem technika pożarnic-
twa. Według nowej koncepcji rozwoju,
wszystkie pododdziały wojskowych stra-
ży pożarnych będą uzawodowione,
a służbę w nich pełnić będą żołnierze za-
wodowi, strażacy Państwowej Straży Po-
żarnej oddelegowani do pełnienia służ-
by w WOP oraz pracownicy wojska.
Każdy strażak z PSP może wystąpić
do kompetentnego organu Państwowej
Straży Pożarnej z wnioskiem, że chciał-
by pełnić służbę w strukturach WOP. Je-
śli uzyska zgodę, a w wojskowej straży
będą wolne etaty, zostanie wyznaczony
do pełnienia w niej służby, zachowując
jednocześnie status strażaka PSP.
INWESTYCJE W SPRZĘT
Zmiany etatowe w wojskowych stra-
żach pożarnych muszą iść w parze z in-
westycjami w sprzęt i wyposażenie.
– Mamy dużo nowego sprzętu, który
wciąż unowocześniamy – mówi zastęp-
JACEK SZUSTAKOWSKI
nr 30/2007
ca szefa WOP. – Nie ukrywam, że dys-
ponujemy jeszcze pewną liczbą samo-
chodów starszego typu. Sukcesywnie
jednak będą one wymieniane. Te, które
będą spełniać jeszcze określone para-
metry techniczne, przekażemy ochotni-
czym strażom pożarnym. W tym roku
planujemy zakup siedmiu lotniskowych
samochodów ratowniczo-gaśniczych,
które poprawią stan zabezpieczenia lot-
nisk Sił Powietrznych.
W ramach reorganizacji wojsko-
wych straży nie zmieni się zasadniczo
struktura WOP. Obecnie tworzą ją: In-
spektorat, dziesięć delegatur WOP
rozmieszczonych na terenie kraju oraz
wojskowe straże pożarne. Do struktu-
ry organizacyjnej włączona zostanie
również Szkoła Specjalistów Pożar-
nictwa. Zdaniem ppłk. Marka Szy-
mańskiego, pozwoli to na skuteczną
realizację zadań związanych ze spra-
wowaniem nadzoru nad przestrzega-
niem przepisów ochrony przeciwpo-
żarowej oraz organizowaniem i pro-
wadzeniem akcji ratowniczych. 
EKSPERT
Ppłk Marek
Szymański,
zastępca szefa
Wojskowej Ochrony
Przeciwpożarowej:
– Wojskowych strażaków szkolimy
w 1 Ośrodku Szkolenia Kierowców
w Grupie k. Grudziądza. Jednak powin-
no się to odbywać w jednostce organi-
zacyjnej Wojskowej Ochrony
Przeciwpożarowej. Dlatego też w planie
rozwoju systemu zabezpieczenia prze-
ciwpożarowego SZRP na lata 2007–
–2012 przewidzieliśmy etat Szkoły
Specjalistów Pożarnictwa zlokalizowa-
nej właśnie w Grupie. Już podjęliśmy
odpowiednie kroki w kierunku jej utwo-
rzenia i mam nadzieję, że szkoła nie-
długo powstanie. Mamy do przeszkole-
nia wielu ludzi, których w sumie w woj-
skowych strażach pożarnych będzie bli-
sko 2 tysiące. Musimy się spieszyć,
gdyż zgodnie z zapisami ustawy
o zmianie ustawy o ochronie przeciw-
pożarowej, wszyscy strażacy muszą
spełniać określone wymagania (wy-
kształcenie ogólne i kwalifikacje zawo-
dowe) do czerwca 2010 r. Jeśli nie
zdążą ich uzupełnić, to z mocy ustawy
stracą prawo do wykonywania zawodu
strażaka i zostaną zwolnieni. Problem
ten dotyczy wielu naszych strażaków.
Przed nami więc olbrzymie zadanie
przeszkolenia tych ludzi.
FLESZ
KRAŚNIK. Jak co roku w Kraśniku ob-
chodził swoje święto 24 Pułk Ułanów.
Podczas uroczystości, która odbyła się
7–8 lipca, zgodnie z rozkazem ministra
obrony narodowej 2 Batalion Czołgów
z 10 Brygady Kawalerii Pancernej prze-
jął tradycje i barwy 24 Pułku Ułanów,
zmieniając nazwę na 24 Batalion
Ułanów. Odczytano także Apel Poległych,
zwiedzono Muzeum 24 Pułku Ułanów,
odbyła się okolicznościowa msza św.
Aby wyrazić szacunek dla osób najbar-
dziej zaangażowanych w kontynuowanie
i pielęgnację tradycji, uchwałą Zarządu
Koła Koleżeńskiego 24 Pułku Ułanów
wręczono odznaki honorowe,
m.in. gen. bryg. Bogusławowi Samolowi
oraz płk. Arturowi Łagodzie – obecnemu
dowódcy batalionu. Uroczystość uświet-
niła asysta Kompanii Honorowej
10 BKPanc, orkiestry wojskowej garnizo-
nu lubelskiego i Orkiestry
Reprezentacyjnej Wojsk Lądowych.
SŁUPSK. Jak zachować się, gdy wybuch-
nie pożar, jak nie stracić zimnej krwi
i odpowiednio zareagować w sytuacji za-
grożenia – to temat praktycznego szko-
lenia przeciwpożarowego zorganizowa-
nego 12 lipca w 7 Brygadzie Obrony
Wybrzeża. Kadra, żołnierze zsw i pra-
cownicy wojska zatrudnieni w instytu-
cjach garnizonowych wzięli udział
w szkoleniu przeciwpożarowym połączo-
nym z ćwiczeniem sprawdzającym sys-
tem ratunkowo-gaśniczy. Wykorzystanie
w czasie pokazu sprzętu Wojskowej
Straży Pożarnej oraz sił i środków
Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku
koordynował kierownik ćwiczeń kpt. Sta-
nisław Stereńczak. Celem szkolenia było
sprawdzenie umiejętności osób funkcyj-
nych odpowiedzialnych za organizację
akcji gaśniczo-ewakuacyjnej w razie po-
żaru, doskonalenie działania służb dy-
żurnych i pododdziałów w wykonywaniu
zadań przewidzianych dla nich w planie
ochrony przeciwpożarowej oraz spraw-
dzenie gotowości bojowej sił i środków
straży pożarnej przewidzianych do udzia-
łu lub użycia w akcji gaszenia pożaru
w jednostce.
Oprac. G.P.
Polska Zbrojna 35
SIŁY POWIETRZNE
Spokój wśród
Opadły pierwsze emocje związane z przejmowaniem samolotów F-16 w Krzesinach.
W 31 Bazie Lotniczej trwa intensywne szkolenie polskich pilotów, którzy muszą być
za dwa lata gotowi do pełnienia misji w ramach Air Policing.
Trzy pytania do
dowódcy 2 Brygady
Lotnictwa Taktycznego
w Poznaniu gen. bryg. pil.
WŁODZIMIERZA USARKA
Na czym obecnie brygada skupia naj-
większą uwagę, jeśli chodzi o szkole-
nie pilotów F-16?
– Zgodnie z naszymi zobowiązaniami
wobec NATO musimy przygotować od-
powiednią liczbę załóg wyszkolonych we
wszystkich warunkach atmosferycznych
i do poziomu Combat Ready.
Czy współpraca polskich pilotów
z amerykańskimi układa się dobrze?
– Bardzo dobrze, ale oni mają u siebie
trochę inny program szkolenia i inne
przepisy. Zdarza się więc, że występują
rozbieżności i różnice zdań.
W przyszłym roku rozpoczną się loty
10 Eskadry w Łasku. Czy nie obawia się
Pan wystąpień okolicznych mieszkań-
ców, podobnie jak to się dzieje w przy-
padku Marlewa niedaleko Krzesin?
– Władze Łasku są do wojska pozy-
tywnie nastawione. Tam nie ma proble-
mu hałasu, jest za to duża życzliwość
miejscowych.
Rozmawiał Piotr Laskowski
36 Polska Zbrojna
Szkolenie polskich pilotów F-16 jest
priorytetem nie tylko dla Sił Powietrz-
nych, ale i narodowym. Samoloty te bo-
wiem są przeznaczone do misji poza gra-
nicami kraju, podczas gdy MiG-29 będą
wykonywały zadania w ramach polskiej
obrony powietrznej, a Su-22 przewidzia-
no do wsparcia Wojsk Lądowych i Ma-
rynarki Wojennej.
Powrót do normalności
Czas przed przybyciem polskich pilo-
tów z USA był najtrudniejszym momen-
tem wdrażania samolotów F-16 do armii.
Ludzie byli nerwowi, bo cały czas uczy-
li się nowego sprzętu i innego myślenia
związanego z nieznaną techniką. Już
w trakcie obsługi należało zmienić wie-
le przepisów. A czas naglił.
Sami piloci mieli podobne odczu-
cia podczas szkolenia lotniczego
w USA, gdzie już na samym począt-
ku przekonali się, że język angielski
na trzecim poziomie w Polsce znacz-
nie różni się od tego w USA.
Teraz jednak szkolenie w kraju idzie
zgodnie z planem. – W połowie roku
osiągnęliśmy połowę nalotu i oby tak
było dalej. Poślizgów nie ma – mówi
rzecznik Sił Powietrznych mjr Wie-
sław Grzegorzewski.
Dla pilotów pierwszej grupy, która po-
wróciła z USA, indywidualny nalot wy-
nosi 180 godzin w roku, a najlepsi już te-
raz wylatali prawie sto.
Polscy instruktorzy
Uprawnienia instruktorskie jako
pierwszy zdobył dowódca 3 elt
ppłk pil. Rościsław Stepaniuk, który
był na szkoleniu w USA w grupie sze-
ściu pilotów. Później otrzymał je za-
stępca dowódcy 6 elt mjr pil. Cezary
Wiśniewski. Teraz ma je już czterech
pilotów. Pozostali dwaj to dowódca
6 elt ppłk pil. Zbigniew Zawada i do-
wódca 10 elt ppłk pil. Dariusz Mali-
PIOTR LASKOWSKI
nowski. Siły Powietrzne dążą do te-
go, żeby piloci z pierwszej grupy
przybyłej z USA docelowo byli in-
struktorami i przeszkalali kolejnych
pilotów. Do tej pory wróciło ich 12.
Część z nich kończy szkolenie in-
struktorskie, a pozostali, czyli ci, któ-
rzy wrócili ostatnio, szkolą się w do-
wodzeniu ugrupowaniami. Wszyscy
pracują w Krzesinach w ramach jed-
nej grupy szkoleniowej, której do-
wódcą jest ppłk pil. Rościsław Stepa-
niuk. Zresztą jego 3 Eskadra ma
w przyszłości wykonywać zadania
eskadry szkolnej.
Rolę instruktorów powoli przejmują
Polacy. – Można ocenić, że już 90 proc.
lotów z tzw. treningu ciągłego odbywa
się bez instruktorów amerykańskich
z 48
W 31 Bazie
Lotniczej znajdu-
je się już 19 sa-
molotów F-16 spośród 48 zakupionych
przez Polskę. Wszystkie samoloty, któ-
re do tej pory pojawiły się w Krzesi-
nach, są przeznaczone dla
3 i 6 eskadr. 10 Eskadra z Łasku
otrzyma je w ostatniej kolejności.
Zadania w powietrzu wykonuje stale
ok. 8–10 maszyn. W samolotach przy-
jętych ostatnio zdarzają się tylko drob-
ne usterki, ale są usuwane na bieżąco.
Jak mówi rzecznik Sił Powietrznych
mjr Wiesław Grzegorzewski, cztery naj-
nowsze „efy”, które trafiły do Krzesin,
nie miały żadnych usterek.
Pierwsze dostawy uzbrojenia do F-16
spodziewane są jesienią. Być może
jeszcze tym roku na poligonie zosta-
ną użyte ćwiczebne środki bojowe
(bomby BDU-33).
nr 30/2007
ód Jastrzębi
– mówi dowódca 2 BLT gen. bryg. pil.
Włodzimierz Usarek.
To ważny narodowy element szkole-
nia. A kiedy Polacy przejmą całkowicie
loty szkolne? Wygląda na to, że Amery-
kanie zostaną u nas jeszcze ponad rok.
– Ich pobyt jest obwarowany umo-
wą MTT (Mobile Training Team)
o mobilnym zespole szkoleniowym,
która przewiduje dwuletni pobyt in-
struktorów w Polsce – mówi szef szko-
lenia 2 BLT ppłk pil. Michał Erdmań-
ski. Liczba Amerykanów bywa różna
w zależności od etapu szkolenia i in-
tensywności wykonywania lotów
przez polskich pilotów.
ŻADEN POLSKI PILOT NA F-16
NIE JEST PRZESZKOLONY
DO POZIOMU COMBAT READY,
KTÓRY JEST SWOISTĄ
PRZEPUSTKĄ
DO WYKONYWANIA MISJI
BOJOWYCH
nr 30/2007
Wszyscy piloci, którzy powrócili
z USA, latają samodzielne. Ale na razie,
zgodnie z harmonogramem, żaden pol-
ski pilot na F-16 nie jest przeszkolony do
poziomu Combat Ready, który jest swo-
istą przepustką do wykonywania misji
bojowych. To sprawa kilku najbliższych
lat. – Eskadry będą osiągać gotowość
stopniowo. Pierwsza rozpocznie ten pro-
ces pawdopodobnie pod koniec przyszłe-
go roku – mówi dowódca 6 Eskadry ppłk
pil. Dariusz Malinowski.
Polska zadeklarowała dwa samolo-
ty z pilotami wyszkolonymi do pozio-
mu Combat Ready powietrze–ziemia
i cztery do poziomu powietrze–powie-
trze. Sami Amerykanie w Krzesinach
nie są wyszkoleni do pełnego pozio-
mu Combat Ready. Wielozadaniowość
F-16 sprawia, że pilot „może być
Combat Ready” w zadaniach powie-
trze–ziemia, ale niekoniecznie w za-
daniach powietrze–powietrze. – Pilo-
tów, którzy są w pełni Combat Ready,
czyli przygotowani do wszystkich ro-
dzajów zadań, jest mało nawet w lot-
nictwie amerykańskim – dodaje ppłk
Erdmański. Na razie nie wiadomo
jeszcze, w którym kierunku pójdzie to
szkolenie i który z poziomów będzie
realizowany jako pierwszy.
W kolejce do „efa”
Część pilotów, którzy są obecnie
w USA, nie będzie tam latała na F-16.
Mogą oni bowiem to robić od podstaw
dopiero u nas. Z kolei inna kilkunasto-
osobowa grupa odbędzie całe szkolenie
wyłącznie w Polsce. – Piloci wchodzą-
cy w jej skład zostaną dołączeni do szko-
lenia bezpośrednio z eskadr lotnictwa
taktycznego, w których na co dzień la-
tają na samolotach Su-22 i MiG-29
– mówi ppłk Erdmański. Piloci przeszli
pozytywnie weryfikację zdrowotną i ich
szkolenie ukierunkowane już jest na ele-
menty taktyczne charakterystyczne dla
zadań, które czekają ich w przyszłości.
Swoje szkolenie rozpoczną prawdopo-
dobnie w przyszłym roku.
Niestety, odbędzie się to kosztem
eskadr, w których do tej pory służą. Jed-
nak to rozwiązanie kadrowe jest jedyną
drogą do osiągnięcia współczynnika 1,5
pilota na samolot F-16.  nanych ewolucji i ich jakość.
FLESZ
KOSZALIN. Szef wojsk radiotechnicznych
Sił Powietrznych gen. bryg. Michał
Jackiewicz 7 lipca promował na pierwszy
stopień podoficerski 89 elewów (w tym
osiem kobiet) Szkoły Podoficerskiej Sił
Powietrznych. Prymusem promocji 2007
został kpr. Błażej Kwieciński, ze średnią
ocen 4,84. Wszyscy podoficerowie po urlo-
pie wypoczynkowym udadzą się do przy-
dzielonych jednostek wojskowych, gdzie
podpiszą kontrakty na dalsze pełnienie
służby wojskowej.
MALBORK. Minister obrony narodowej
Aleksander Szczygło 11 lipca przebywał
z wizytą w 22 Bazie Lotniczej i 41 Eska-
drze Lotnictwa Taktycznego w Malborku.
Towarzyszył mu dowódca sił powietrznych
gen. dyw. pil. Andrzej Błasik. Podczas wi-
zyty minister zapoznał się z zadaniami wy-
konywanymi przez jednostki, w tym ze sta-
nem realizacji szkolenia lotniczego oraz
warunkami pracy i służby. Obejrzał także
wystawę statyczną sprzętu zabezpiecze-
nia lotów oraz samolot MiG-29 wraz
z uzbrojeniem.
POWIDZ. Dowodzenie 33 Bazą Lotniczą
w Powidzu objął płk dypl. pil. Lesław Dubaj.
W uroczystości, która odbyła się 3 lipca,
uczestniczyli m.in.: dowódca 2 Brygady
Lotnictwa Taktycznego gen. bryg. pil.
Włodzimierz Usarek oraz dowódca
3 Brygady Lotnictwa Transportowego
gen. bryg. pil. Sławomir Kałuziński.
POZNAŃ. Od 8 do 14 lipca w 31 Bazie
Lotniczej w Krzesinach trwały
Spadochronowe Mistrzostwa Wojska
Polskiego i Regionalne Mistrzostwa CISM
(Międzynarodowej Rady Sportu
Wojskowego). Polscy skoczkowie w klasyfi-
kacji generalnej okazali się najlepsi.
Zawodnicy konkurowali w celności lądowa-
nia indywidualnej i drużynowej oraz w akro-
bacji zespołowej. – Takie skoki odbywają
się z wysokości 3200 m w pięcioosobowym
składzie – wyjaśnia Maciej Antkowiak, sę-
dzia główny zawodów. Wylosowane układy
figur wykonywało czterech skoczków – pią-
ty filmował ewolucje. Dostarczony przez
niego zapis akrobacji stanowił dla 12 sę-
dziów podstawę do oceny. – Najlepsze dru-
żyny na świecie, do których zaliczana jest
także reprezentacja Polski, potrafią w na-
kazanym czasie 35 s czynnego spadania
wykonać aż 32 figury – mówi dyrektor
sportowy mistrzostw i komendant Ośrodka
Szkolenia Służby Wysokościowo-
-Ratowniczej w Bydgoszczy ppłk Krzysztof
Szopiński. Sędziowie oceniają liczbę wyko-
Oprac. G.P.
Polska Zbrojna 37
 MARYNARKA WOJENNA
Nowy dowódca „Pułaskiego” ma 36 lat.
Jest absolwentem Akademii Marynarki
Wojennej Stanów Zjednoczonych
Ameryki w Annapolis
oraz gdyńskiej AMW.
Uczelnię za Atlantykiem
skończył jako pierwszy
przedstawiciel naszej floty.

Urodził się
MARIAN
KLUCZYŃSKI

marynarzem
W
ie, że czeka go
trudne zadanie,
by dorównać po-
przednikowi, lubianemu i szano-
wanemu przez załogę oraz przeło-
żonych kmdr. por. Krzysztofowi
Mazurkiewiczowi. – Mam nadzieję,
że uda mi się godnie go zastąpić – ty-
mi słowami kmdr por. Piotr Nieć ob-
Przełożeni uważają,
MARIAN KLUCZYŃSKI (2)
jął 6 bm. dowództwo fregaty rakietowej
ORP „Gen. Kazimierz Pułaski”.
Skazany na morze
Urodził się w Pucku. Dorastał w ty-
powo morskim garnizonie w Helu,
gdzie niemal każdy mieszkaniec był
związany z siłami zbrojnymi – albo ja-
ko żołnierz zawodowy, albo pracownik
wojska. Nic więc dziwnego, że już we
wczesnym dzieciństwie zrodziło się
marzenie o służbie w MW. W mary-
narskich garnizonach niemal każdy
maluch od przedszkola chciał być ma-
rynarzem, ba – kapitanem.
Piotr był skazany na morze. Ojciec, ofi-
cer Marynarki Wojennej, często zabierał
go na okręt, którym dowodził. Takie wi-
zyty to dla chłopca frajda – mógł wszyst-
kiego dotknąć, pokręcić kołem stero-
wym, założyć hełm. Był coraz bardziej
pewien, kim chce zostać.
Po przeprowadzce z rodzicami do Gdy-
ni-Oksywia niewiele się zmieniło. Osied-
le typowo wojskowe, na podwórku kró-
lowały zabawy militarne, głównie zwią-

zane z morzem. W podstawówce, do któ-

że kmdr por. Piotr Nieć
da sobie radę. Ma u nich wys-
rej trafił, większość uczniów stanowiły
okie notowania – w skali dzieci wojskowych. Ponadto na Oksywiu
dziesięciopunktowej dają Piotr bywał częstym gościem w porcie
mu „dziesiątkę” wojennym i na okrętach. Jak podkreśla,
nigdy nawet przez chwilę nie pomyślał

38 Polska Zbrojna nr 30/2007

FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA

o innym zawodzie. Konsekwentnie dą- dzenia „pomoże” mu czapka okrętowa,

żył do realizacji marzeń – zdobycia ofi- którą zostawił mu przekazujący ster kmdr FLESZ
cerskich szlifów, służby na okręcie pod- por. Krzysztof Mazurkiewicz. Darczyń-
wodnym i dowodzenia nim. Dziwne, bo ca zapewnił, że przynosi ona szczęście, GDYNIA. Morską praktykę na ORP
ojciec służył na ścigaczach okrętów pod- a załoga, przez wzgląd na poprzednika, „Wodnik” rozpoczęli 7 lipca słuchacze
wodnych, a więc szkolił się w ich zwal- będzie czuła większy respekt dla osoby Akademii Marynarki Wojennej. 43 podcho-
czaniu, a on chciał zostać podwodnia- ją noszącej. rążych II roku Wydziału Nawigacji i
kiem. Komandor Nieć jest skromny, niechęt- Uzbrojenia Okrętowego oraz Wydziału
nie mówi osobie. Jeżeli coś postanowi, Mechaniczno-Elektrycznego, a także 23 cy-
Staż na krążowniku konsekwentnie to realizuje. Mamy na- wilnych słuchaczy Wydziału Nawigacji AMW
pod dowództwem kmdr. por. Roberta
Po maturze, tak jak postanowił, rozpo- dzieję, że tak będzie nadal. Przejmując
Żywca zawinie do trzech portów: Dublin w
czął studia w gdyńskiej AMW na Wy- dowodzenie fregatą, postawił sobie za Irlandii, Pireaus w Grecji i Brest we Francji.
dziale Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowe- cel utrzymanie jej wysokiej pozycji Trasa rejsu liczy ponad 8 tys. mil morskich.
go. Na drugim roku nauki znalazł się w morskim rodzaju sił i NATO. Słuchaczy AMW, kadrę dydaktyczną oraz
w gronie kandydatów na studia w ame- – Chciałbym pomyślnie przejść cały członków załogi „Wodnika” żegnali przed-
rykańskiej uczelni. Pomyślnie przeszedł cykl szkolenia dopuszczającego do sta- stawiciele komendy marynarskiej uczelni z
gęste sito selekcji, pokonując pozosta- łego zespołu Sił Odpowiedzi NATO jej komendantem-rektorem kontradm.
łych kandydatów. W Annapolis też nie (Standing NATO Maritime Group 1 Czesławem Dyrczem na czele oraz dowódz-
miał problemów z nauką. – SNMG 1) – deklarował po objęciu do- twa 3 Flotylli Okrętów z dowódcą kmdr.
Starał się również jak najlepiej wyko- wództwa. – Wiem dobrze, że załogę Markiem Kurzykiem, a także rodziny, bliscy
rzystać praktyki na jednostkach amery- ORP „Gen. K. Pułaski” stać na to. i znajomi.
kańskiej marynarki wojennej, jakie miał W przeszłości już to udowadniała. Mu-
po każdym roku studiów. Najbardziej ce- simy wziąć udział w kilku międzyna-
ni sobie staż po drugim roku, na nowo- rodowych ćwiczeniach, aby się rozru-
czesnym krążowniku rakietowym szać i zgrać. Myślę, że szkolenie w re-
USS „Gettysburg”, nomowanym ośrod-
którym w 1994 r. Kmdr por. Piotr Nieć ku NATO FOST
przypłynął do Europy nigdy nie myślał w Wielkiej Brytanii
na ćwiczenia „Bal- pozwoliłoby nam
tops”, odwiedzając o dowodzeniu jednostką osiągnąć najwyższy
przy okazji Gdynię. takiej klasy poziom, zważywszy
Po powrocie ze Sta- że mamy nowych
nów Zjednoczonych jak „Pułaski”. Ale liczy, członków załogi
ŚWINOUJŚCIE. Uroczyste przekazanie
dokończył studia – podkreślił kmdr
w gdyńskiej uczelni, że „pomoże” mu Nieć.
obowiązków komendanta Portu Wojennego
Świnoujście odbyło się 9 lipca. Na stanowi-
uzyskując tytuł magi- w tym czapka okrętowa, Przełożeni uwa- sko to został wyznaczony kmdr Jarosław
stra. Z dyplomem tra- żają, że da sobie ra- Grochowina. W uroczystości uczestniczyli: do-
fił na okręt podwod- którą zostawił mu dę. Ma u nich wyso- wódca 8 Flotylli Obrony Wybrzeża kontradmi-
ny ORP „Wilk”, na przekazujący ster kie notowania, będą rał Jerzy Lenda, dowódcy jednostek wojsko-
stanowisko oficera go wspierać. Mó- wych flotylli, lokalne władze samorządowe,
torpedowego. kmdr por. Krzysztof wią, że jest człowie- goście oraz kadra i żołnierze jednostki woj-
Gdyby nie transfer kiem ułożonym skowej. W Komendzie Portu Wojennego
podarowanej przez Mazurkiewicz i ambitnym. Cenią Świnoujście kmdr Grochowina służbę pełni
rząd Stanów Zjednoczonych fregaty rakie- go zwłaszcza za wiedzę, upór i niezwy- od 1995 r. – wcześniej zajmował stanowiska
służbowe od starszego oficera po szefa szta-
towej, byłby nadal podwodniakiem. A tak, kłe opanowanie. Podkreślają, że jego
bu – zastępcę komendanta.
ze znajomością języka, trafił do nowo two- ważnymi atutami są znajomość angiel-
rzonej załogi fregaty. Zamustrował na ORP skiego i francuskiego oraz doświadcze-
„Gen. K. Pułaski”, z którym jest związany nie, jakie zdobył podczas służby na USTKA. Uroczystość przekazania obowiąz-
od siedmiu lat, z krótką przerwą na służbę okręcie podwodnym. ków komendanta Centrum Szkolenia
na stanowisku starszego oficera operacyj- Wykonując zadania zwalczania okrę- Marynarki Wojennej i dowódcy Garnizonu
nego w dowództwie Dywizjonu Zwalcza- tów podwodnych, które są podstawowe Ustka odbyła się 11 lipca. Kmdr dypl.
nia Okrętów Podwodnych oraz zastępcy do- dla „Pułaskiego”, będzie myślał katego- Zenon Juchniewicz, który był wcześniej do-
wódcy okrętu na bliźniaczej jednostce ORP riami podwodniaka, a więc potencjalne- wódcą 1 Morskiego Pułku Strzelców, zastą-
„Gen. T. Kościuszko”. Był przy jego przyj- go przeciwnika. Los sprawił więc, że mi- pił kmdr. dypl. Ryszarda Filińskiego. W uro-
mowaniu od Amerykanów, uczestniczył mo woli poszedł w ślady ojca – nie tyl- czystości wzięli udział: szef szkolenia
w najważniejszych wydarzeniach – pierw- ko zakładając marynarski mundur, ale Marynarki Wojennej wiceadmirał Maciej
Węglewski, kontradmirał Andrzej Rosiński
szym podniesieniu, jeszcze w Norfolk także szkoląc się do poszukiwania i zwal-
– szef Szkolenia Morskiego, dowódcy jed-
(15 marca 2000 r.), biało-czerwonej bande- czania okrętów podwodnych. Szkoda, że nostek wojskowych garnizonów Ustka,
ry, a trzy miesiące później w chrzcie okrę- ojciec nie doczekał tej chwili – tragicz- Słupsk i Wicko Morskie, przedstawiciele
tu i wcieleniu go do linii. Potem były inne na śmierć wyrwała go z szeregów mary- służb mundurowych, władz samorządo-
ważne epizody, aż ziściło się marzenie o do- narki. Wszyscy znajomi Piotra wyraża- wych i administracyjnych regionu słupskie-
wodzeniu okrętem. ją przekonanie, że będzie dobrym do- go, byli komendanci CSzMW, kadra i pra-
Nigdy nie myślał o jednostce takiej kla- wódcą i są zgodni, że zasłużenie dostą- cownicy centrum.
sy. Liczy, że w trudnym zadaniu dowo- pił tego zaszczytu.  Oprac. G. P.

nr 30/2007 Polska Zbrojna 39

ŻANDARMERIA WOJSKOWA

Powiedz, ile masz...

PAULINA GLIŃSKA

Od 2008 r. wszyscy oficerowie Wojska Polskiego oraz podoficerowie służący

w logistyce i finansach, będący funkcjonariuszami publicznymi, prawdopodobnie
będą składać coroczne oświadczenia finansowe. Po co? Ano po to, by ich

P
działalność i zachowania – zgodnie z postulatami – były jawne i przejrzyste.

Przepisy o składaniu oświadczeń OŚWIADCZENIA MAJĄT-

powstały po to, by przeciwdziałać ko- KOWE mają m.in. moty-
rupcji w wojsku oraz zapobiegać in- wować żołnierzy,
nym niepożądanym zjawiskom. Jak aby dbali o przejrzystość
mówi Żandarmeria Wojskowa, mają swojego majątku,
oraz zniechęcać ich
także na celu motywowanie żołnierzy, do angażowania się
aby dbali o przejrzystość swojego ma- w niepewne interesy.
jątku oraz zniechęcanie ich do anga-
żowania się w niepewne interesy.
Oświadczenie o swoim stanie ma-
jątkowym powinni złożyć ministrowi
obrony narodowej żołnierze zawodo-
wi, którzy zajmują stanowisko służbo-
we dowódcy jednostki wojskowej, je-
go zastępcy lub głównego księgowe-
go (art. 58 ust. ustawy z 11 września
2003 r.). Zmiany w ustawie (od 1 stycz-
nia 2008 r.) przewidują, że oświadcze-
nia takie będą składać wszyscy ofice-
rowie oraz podoficerowie pełniący
służbę w organach finansowych i lo-
gistycznych. Poszerzy się zatem licz-
ba osób, które corocznie, do 31 mar-
ca będą musiały „wyspowiadać” się
ze swego majątku według stanu na
31 grudnia roku ubiegłego.
Analiza oświadczeń
Analizy danych zawartych w oświad-
SYLWIA GUZOWSKA

czeniach majątkowych, w których po-

winny się znaleźć m.in. informacje do-
tyczące majątku odrębnego oraz obję-
tego małżeńską wspólnością majątko-
wą, dokonuje, w imieniu ministra
obrony narodowej, komendant głów-
ny Żandarmerii Wojskowej. Oświad-
czenie sprawdzane jest pod względem
formalnym, czyli kompletności (wy-
magane załączniki, własnoręcznie
złożony podpis) oraz czytelności (brak
skreśleń i poprawek). Przede wszyst-
kim jednak porównuje się stan mająt-
kowy żołnierza i posiadane przez nie-
go możliwości uzyskania dochodów.
Porównanie takie jednak nie do koń-
ca może być wiarygodne, bowiem, jak
to w każdym środowisku bywa, są ta-
cy, co oszczędzali, i tacy, którzy na
bieżąco wydawali zarobiony grosz.
Dlatego treść oświadczenia jest dodat-
kowo porównywana z treścią oświad-
czeń złożonych wcześniej, a także in-
nymi dokumentami. By potwierdzić
informacje zawarte w oświadczeniu,
Oddział Oświadczeń Majątkowych
występuje m.in. do starostw powiato-
wych, urzędów gminy, urzędów skar-
bowych oraz rejestrów państwowych
z wnioskami o udostępnienie danych.
Ponadto w ramach wykonywanych
czynności prowadzona jest współpra-
ca z Biurem ds. Procedur Antykorup-
cyjnych MON i Centralnym Biurem
Antykorupcyjnym. Po zakończonej
analizie komendant główny Żandar-
merii Wojskowej przedstawia wnioski
Kto złożył
W PIERWSZYM ROKU OBOWIĄZY-
WANIA PRZEPISÓW O SKŁADANIU
OŚWIADCZEŃ w terminie złożyła je
mniej niż połowa z 2 tys. żołnierzy.
Dwa lata później, w 2006 r., według
danych Żandarmerii Wojskowej obo-
wiązku dopełniło już ponad 95 proc.
żołnierzy. Na ogólną liczbę 1905
żołnierzy oświadczenia nie złożyło
lub złożyło je po terminie 56 zobo-
wiązanych. Ponadto część oświad-
czeń była niekompletna, gdyż nie
zawierała informacji dotyczących
prowadzenia działalności gospodar-
czej przez małżonka, co jest wyma-
gane ustawowo.

40 Polska Zbrojna nr 30/2007

do zatwierdzenia ministrowi obrony oznacza to jednak, iż zachowanie ta-
narodowej. kie jest zupełnie bezkarne, bowiem
Każde oświadczenie stanowi tajem- przepis obligujący do składania
nicę służbową, chyba że żołnierz, oświadczeń został zamieszczony
który je złożył, wyrazi pisemną zgo- w rozdziale mówiącym o uprawnie-
dę na ujawnienie zawartych w nim in- niach i obowiązkach służbowych żoł-
formacji. Bez zgody składającego je- nierzy zawodowych. Zgodnie z tym,
go dane może ujawnić jedynie mini- niezastosowanie się do tego przepisu
ster obrony narodowej w szczególnie oznacza nieprzestrzeganie prawa,
uzasadnionych przypadkach. Dotych- czyli krótko mówiąc – popełnienie
czas okoliczności takie nie zaistnia- przewinienia dyscyplinarnego, za
ły i minister nie korzystał ze swoje- które przełożony żołnierza może np.
go uprawnienia. wymierzyć karę dyscyplinarną. Aby
jednak jednoznacznie określić kon-
sekwencje w przypadku niezłożenia
oświadczenia, zmiany do ustawy
przewidują, że żołnierza, który w na-
kazanym terminie nie złoży oświad-
czenia o stanie majątkowym, będzie
można zwolnić z zawodowej służby
wojskowej po jednorazowym pisem-
nym upomnieniu.
Autokontrola i kontrola
Wielu żołnierzy twierdzi, że wy-
móg składania oświadczeń to bat nad
głową i rodzaj autokontroli mającej
uświadomić, że ktoś czuwa nad prze-
strzeganiem prawa. W zasadzie, od-
dając wypełnione oświadczenie, po-
winniśmy liczyć się z tym, że akurat
nas zechcą skontrolować. Mimo to
dla niektórych sytuacja wygląda
tak jak w przypadku PIT-ów:
NA STRAŻY większość kombinuje, coś
PRAWA tam zaniży, czegoś „nie-
chcący” nie wpisze i liczy,
Wielu żołnierzy twierdzi, że
że właśnie jemu się upie-
wymóg składania oświadczeń
cze. Jednak, jak mówią
to bat nad głową i rodzaj auto-
w żandarmerii, ten swo-
kontroli mającej uświado-
isty mechanizm przeciw-
mić, że ktoś czuwa nad
działania korupcji to wysła-
przestrzeganiem
prawa
nie do potencjalnych spraw-
ców sygnału, iż zachowania
korupcyjne nie będą tolerowane,
a wszelkie tego przejawy, chociażby
w postaci nieujawniania źródeł do-
chodu, spotkają się ze zdecydowaną
Obowiązujące przepisy nie przewi- reakcją. Można się więc bać. Bo ze-
dują w zasadzie żadnych konsekwen- znania podatkowe składają wszyscy
cji w przypadku niezłożenia lub spóź- Polacy, a oświadczenia majątkowe
nienia się ze złożeniem oświadcze- w wojsku niecałe 2 tys. Sprawdzić tę
nia majątkowego przez żołnierza. Nie „garstkę” jest znacznie prościej. 
FLESZ
CIECHANÓW. 5 lipca trzej żołnierze zasad-
niczej służby wojskowej z 1 Pułku Artylerii
leżeli na jezdni, utrudniając ruch pojazdów
na jednej z ulic w Ciechanowie. Wszyscy
szeregowi byli nietrzeźwi (rekordzista miał
2,33 promila alkoholu we krwi).
MIŃSK MAZOWIECKI. 3 lipca patrol
z PŻW w Mińsku Mazowieckim zatrzymał
szer. Michała Ł. i szer. Konrada K. z 23 Ba-
zy Lotniczej w Mińsku Mazowieckim. Obaj
żołnierze, od dwóch godzin samowolnie
przebywający poza jednostką wojskową, pi-
li piwo, ubrani w mundury polowe. Badanie
wykazało, że szer. Michał Ł. miał 2,05 pro-
mila, a szer. Konrad K. – 2,75 promila al-
koholu we krwi.
WARSZAWA. Na terenie Mazowieckiego
Oddziału Żandarmerii Wojskowej 11 lipca od-
było się szkolenie profilaktyczne z zakresu
bezpieczeństwa w ruchu drogowym dla kadry,
żołnierzy służby zasadniczej i pracowników
wojska KGŻW, MOŻW i OSŻW Warszawa.
Szkolenie prowadzili przedstawiciele
Ministerstwa Transportu, Krajowej Rady
Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Zarządu
Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża oraz
Komendy Stołecznej Policji. Podczas szkole-
nia przeprowadzono m.in. instruktaż pomocy
przedmedycznej. Ciekawostką była prezenta-
cja symulatora zderzenia drogowego, której
dokonał przedstawiciel Instytutu Transportu
Samochodowego. Urządzenie jest wyposażo-
ne w siedzisko oraz pasy bezpieczeństwa.
Podstawa symulatora, przechylona pod ką-
tem 40 st., po zwolnieniu dźwigni pozwala na
pozorowanie jadącego pojazdu z prędkością
ok. 9 km/godz. Uczestnicy doświadczenia
mogli się osobiście przekonać, jakie przecią-
żenia działają na organizm (nawet przy nie-
wielkiej prędkości) w czasie gwałtownego za-
trzymania się pojazdu i jakie mogą być konse-
kwencje niezapięcia pasów bezpieczeństwa.

OŚWIADCZENIA MAJĄTKOWE
O świadczenie powinno
w szczególności zawie-
rać informacje o posiada-
nych zasobach pieniężnych,
nieruchomościach oraz
udziałach i akcjach w spół-
kach handlowych, jak rów-
nież o majątku nabytym
przez żołnierza zawodowe-
go albo jego małżonka
w drodze przetargu od pań-
stwowych osób prawnych
oraz jednostek samorządu
terytorialnego. Ponadto po-
winny się w nim również
znaleźć dane dotyczące pro-
wadzenia działalności go-
spodarczej oraz pełnienia
przez małżonka żołnierza
zawodowego funkcji w spół-
kach handlowych lub spół-
dzielniach, z wyjątkiem rady
nadzorczej spółdzielni
mieszkaniowej.
WARSZAWA. 5-osobowa drużyna
Żandarmerii Wojskowej wzięła udział w pro-
gramie „Familiada”. Nagranie odbyło się
10 lipca. Przeciwko żandarmom wystartowa-
ła rodzina Łabęckich z Warszawy. Zawodnicy
musieli zmierzyć się z pytaniami typu: „Czego
najbardziej boją się ludzie?”, „Co to jest gar-
deroba?” oraz „Co pływa po wodzie?”.
Oprac. G.P.

nr 30/2007 Polska Zbrojna 41

WOJSKO OPINIE
Decyzje podtrzymujące
funkcjonowanie jednostek
w niektórych garnizonach
budzą wątpliwości. Wpływ
na to mają różne czynniki,
czasami całkowicie
niepozwalające na
racjonalne dysponowanie
publicznymi środkami
przeznaczanymi na armię,
które – nie dość, że jest ich
mało – to jeszcze są
w ten sposób marnowane.
GARNIZONY
źle ulokowane
42 Polska Zbrojna
C
zęsto słyszeliśmy, jak to
jednostki wojskowe są
uciążliwe dla lokalnych
społeczności i środowiska
naturalnego oraz jakie to
armia powinna płacić wy-
sokie podatki lokalne. Ale niech tylko
pojawi się informacja o likwidacji garni-
zonu, od razu dają się słyszeć głosy spo-
łecznego protestu – dlaczego u nas? Dla-
czego likwiduje się największego praco-
dawcę? Nagle jednostka okazuje się nie-
naruszalnym dobrem. Do boju ruszają
wójtowie, burmistrzowie i inni działacze
samorządowi, a w Warszawie są „uru-
chamiani” posłowie z danego terenu.
I okazuje się, że jednostka zostaje. Nie
przeszkadza, że w wyniku protestów
przeciwko wojskowemu zagrożeniu zli-
JAN KOENIG
kwidowano w promieniu wielu kilome-
trów strzelnice, place ćwiczeń zostały
przez gminy i miasta odebrane, bo znaj-
dowały się na atrakcyjnych i ważnych dla
rozwoju lokalnego terenach, nie zawsze
tylko z publicznego punktu widzenia.
Efekty mamy takie jak decyzje: są jed-
nostki, w których szkolenie w warunkach
garnizonowych jest „szkieletowe” i nie-
efektywne. Aby odbyć strzelanie, trzeba
przejechać nawet sto kilometrów w jed-
ną stronę, np. z Zegrza do Ciechanowa
albo z Krakowa do Bielska-Białej. Gdzie
tu racjonalność ekonomiczna? To wyrzu-
canie w błoto pieniędzy podatników.
Zamówienie na orkiestrę
Owszem, tzw. koszty społeczne to też
czynnik, z którym należy się liczyć. Jed-
nr 30/2007
 KOSOWO POLEMIKI
nak o obniżenie poziomu bezrobocia po- znowu podatki lokalne są za małe i trze- ce lśnią nowością. W wojsku tymcza-
winny dbać inne resorty i samorządy lo- ba je podnieść. Powracają narzekania, że sem, przy notorycznym braku pienię-
kalne, a o dyslokacji jednostki mają de- jednostka śmieci i niszczy środowisko. dzy, ładnie wyglądające elewacje to
cydować przede wszystkim takie czyn- Fajnie jest tylko wtedy, gdy można sobie ostatni cel, na który wyda się środki.
niki, jak przewidziany rejon działań „zamówić” poczet sztandarowy, najle- I łatwo to zrozumieć. Najlepszym przy-
w razie konfliktu zbrojnego, zapewnie- piej z kompanią honorową (z tym jest kładem jest targowy Poznań. Przy obiek-
nie efektywnego szkolenia (obecność lub ciężko przy obecnych stanach osobo- tach Centrum Szkolenia Wojsk Lądo-
bliskość dobrze zorganizowanych placów wych i z reguły są to szczątkowe składy) wych na ul. Wojska Polskiego znajdu-
ćwiczeń i strzelnic), czy względy czysto na jakąś lokalną uroczystość, nie zawsze jące się naprzeciw, wcale nie nowe, aka-
ekonomiczne, tj. koszty utrzymania ko- związaną ze świętami państwowymi. demiki akademii rolniczej wyglądają jak
szar i pozostałej infrastruktury oraz moż- Gdy dowódcy mają jeszcze pod ręką or- luksusowe apartamentowce.
liwość stworzenia warunków socjalnych kiestrę, wręcz nie mogą się opędzić od Oczywiście można uzasadnić funk-
dla żołnierzy. zamówień. Tylko płacić za przejazdy na cjonowanie w takich miastach instytu-
Tymczasem, gdy tylko się te uroczystości oraz fundować cji typu akademickiego (WAT, AMW,
okaże, że jednostka unik- jakąś skromną rekompensa- WSO, AON), dowództw wyższego
Gdy tyl-
nie likwidacji, władze tę za utracony czas wol- szczebla czy terenowych organów ad-
ko się okaże, że
lokalne wracają do ny dla żołnierzy nie ma ministracji wojskowej, ale dyslokowa-
jednostka uniknie likwi-
wyciągania ręki po komu, bo wojsko ma nie w nich jednostek operacyjnych czy
dacji, władze lokalne wra-
pieniądze MON, pieniądze, a „trepy” ośrodków szkolenia, wymagających
cają do wyciągania ręki po
są od tego, by ma- wielkoobszarowej infrastruktury szko-
pieniądze MON, znowu podatki
szerować, kiedy im leniowej, wydaje się całkowicie bezza-
lokalne są za małe
się każe. sadne. Likwidacja jednostek w takich
i trzeba je podnieść. Powracają Podobnie rzecz się miastach lub ich przeniesienie do
narzekania, że jednostka ma z utrzymywaniem mniejszych ośrodków wiązałyby się też
śmieci i niszczy garnizonów w dużych z mniejszymi, wcześniej już wspomnia-
środowisko miastach. Po co jednost- nymi kosztami społecznymi. Zupełnie
ki stacjonują w aglomera- inaczej wyglądają przecież perspekty-
cjach takich jak Szczecin, wy znalezienia pracy przez zwolnione-
Bydgoszcz, Wrocław, Poznań, Kra- go pracownika wojska w Poznaniu,
ków czy Warszawa? Przecież nie dość, Wrocławiu czy innym dużym mieście
że koszty utrzymania w takich mia- niż w Przasnyszu, Złocieńcu czy Wał-
stach zespołów koszarowych, nie mó- czu. Pracownicy wojska w dużych mia-
wiąc o placach ćwiczeń, są dużo wyż- stach z reguły pracują dodatkowo na
sze niż w małych miasteczkach i tere- własną rękę lub u prywatnych przed-
nach wiejskich, to jeszcze obiekty woj- siębiorców, narzekając, że z pensji
skowe szpecą architekturę. W dużych z wojska by nie przeżyli. Tymczasem
ośrodkach już dawno zaczęto dbać dla mieszkańców małych miast i wsi
o wygląd budynków będących w gestii praca w jednostce wojskowej to najczęś-
instytucji publicznych, szczególnie sa- ciej jedyne źródło utrzymania. 
morządów. Firmy prywatne również
troszczą się o wizerunek i ich biurow- Jan Koenig jest kapitanem rezerwy

POLICEALNA SZKOŁA
BODYGUARDÓW i DETEKTYWÓW
w Warszawie
ogłasza nabór

Absolwentom gwarantujemy pracę w kraju

i za granicą, m.in. w Anglii i Irlandii
tel. (0-22) 683 82 33
www.sulima.info, e-mail: sulimasecurity@wp.pl
ROMAN PRZECISZEWSKI

nr 30/2007 Polska Zbrojna 43

AAAAAAA TARCZA
WOJSKO AAAAAAAA
ANTYRAKIETOWA
S TA N I S Ł AW KOZ I E J
Polsko-amerykańskie negocjacje w sprawie instalacji
tzw. tarczy antyrakietowej w Polsce wchodzą w decydującą
fazę. Przełomowym punktem stanie się zapewne najbliższe
spotkanie prezydentów. Stawia to nasz kraj w obliczu
najtrudniejszego wyzwania negocjacyjnego
w najnowszej historii.
Warto zauważyć, że strategiczna
obrona przeciwrakietowa jest
w swej istocie odpowiedzią na zu-
pełnie nową jakość w pozimno-
wojennym środowisku bezpie-
czeństwa globalnego. Tą nową ja-
kością jest pojawienie się i dyna-
miczne narastanie asymetrycz-
nych zagrożeń nuklearno-rakieto-
wych. Są one następstwem
wzmożonej proliferacji broni ma-
sowego rażenia i technologii ra-
kietowych, prowadzącej do poja-
wiania się nowych dysponentów
tej broni, często o małym poten-
cjale w stosunku do mocarstw
nuklearnych, ale trudno przewidy-
walnych i mało podatnych na kla-
syczne odstraszanie nuklearne.
44 Polska Zbrojna
NEGOCJOWANIE TARCZY
Szczególne niebezpieczeństwa
wiążą się z możliwością uzyska-
nia dostępu do takiej broni przez
podmioty niepaństwowe, w tym
zwłaszcza organizacje terrory-
styczne.
Wielkie wyzwanie
Rozwój obrony przeciwrakietowej
to zatem nie jakiś ideologiczny
wymysł, ale proces ewolucji sił
i środków bezpieczeństwa sto-
sownie do zmian w środowisku
tego bezpieczeństwa. Nie można
więc odwracać się plecami do te-
go problemu. Dobrze, że Polska
pozytywnie odpowiedziała na
amerykańską ofertę przystąpie-
nia do rozmów na ten temat.
Stoimy teraz przed wielkim wy-
zwaniem, aby rozmowy te po-
prowadzić skutecznie, tzn.
z pożytkiem dla naszego bez-
pieczeństwa.
Tarcza to złożony problem stra-
tegicznych szans i ryzyka o wy-
miarze międzynarodowym i naro-
dowym. Myśl przewodnią polskiej
strategii negocjacyjnej można
sprowadzić do generalnej dyrek-
tywy: dążyć do maksymalizacji
szans oraz minimalizacji ryzyka
i zmierzać tą drogą do optymali-
zacji ostatecznego rezultatu ne-
gocjacji. „Wyzerowanie ryzyka”
– to niepodlegające dyskusji mi-
nimum naszych oczekiwań, od
którego dopiero można rozpoczy-
nać realne negocjacje.
Wyzerowanie ryzyka powinno być
naszym stanowiskiem prenego-
cjacyjnym. Po wspólnym stworze-
niu realnych szans – a tam, gdzie
to możliwe, gwarancji – neutrali-
zacji ujemnych konsekwencji bu-
dowy tarczy w Polsce powinniśmy
zabiegać o wartość dodaną.
Zalążek systemu
Warto tu zwłaszcza wskazać na
dążenie do potraktowania ame-
rykańskiego projektu jako zaląż-
ka przyszłego systemu strate-
gicznej obrony przeciwrakietowej
sojuszu. Może to istotnie przy-
spieszyć budowę podobnego sy-
stemu NATO. Dawałoby to Polsce
dobrą pozycję strategiczną we-
wnątrz sojuszu. Jest na to szan-
sa, jako że NATO prawie zawsze
w historii wdrażało do swojej
praktyki strategicznej różne roz-
wiązania i doktryny wcześniej już
wprowadzane w USA. Tak samo
może – a z naszego punktu wi-
dzenia powinno – być także ze
strategiczną obroną przeciwra-
kietową.
Inne obszary nie tylko neutraliza-
cji ryzyka, ale także poszukiwa-
nia dodatkowych korzyści, to
wzmocniona współpraca woj-
skowa i naukowo-techniczna.
W obszarze wzmocnionej
współpracy wojskowej powinni-
śmy zwłaszcza uzyskać świad-
czenia na rzecz polepszenia
potencjału naszego wywiadu
i kontrwywiadu państwowego
i wojskowego, sił obrony anty-
terrorystycznej oraz lokalnych
służb ochronnych jako instytu-
cji, które będą musiały mieć
Dotychczasowe
relacje polsko-ame-
rykańskie były raczej bezwa-
runkowym świadczeniem wspar-
cia Stanom Zjednoczonym niż ro-
bieniem obopólnie dobrych intere-
sów strategicznych (przykład
Iraku). Należy to zmienić.
W tym sensie tarcza nie
może być Irakiem-bis.
zwiększone zadania w związku
z istnieniem bazy amerykań-
skiej na naszym terytorium.
Z podobnych powodów należa-
ło będzie uwzględnić dodatko-
we środki potrzebne na zwięk-
szone z powodu instalacji „tar-
czy” wymagania i zadania
wojsk obrony powietrznej (w tym
bezpośredniej obrony przeciwra-
kietowej, m.in. za pomocą nowo-
czesnych systemów Patriot lub
bardziej perspektywicznych
THAAD), lotnictwa wojskowego
i cywilnego, infrastruktury ko-
munikacyjnej itp., a także środ-
ki na rekompensatę wszelkich
negatywnych społecznie i śro-
dowiskowo skutków funkcjono-
wania bazy.
Negocjacje strategiczne
Pełna obrona przeciwrakietowa
przed jednoznacznie zapowia-
danym wzmożonym zagroże-
niem rakietowym ze strony
Rosji musi tu być zagwaranto-
wana. To jest warunek, od któ-
rego odstąpić nie wolno i bez
którego spełnienia nie powinno
być zgody na instalację bazy
antyrakietowej w Polsce.
W obszarze pozawojskowym
ważne jest zabieganie o usta-
nowienie współpracy naukowo-
-technicznej w dziedzinach
związanych z przyszłym rozwo-
jem systemów obrony przeciw-
rakietowej.
Musimy prowadzić trudne i złożo-
ne negocjacje strategiczne.
Mamy partnera bardzo doświad-
czonego i wymagającego. Dla
Amerykanów rozstrzyganie kwe-
stii pobytu swoich wojsk w innych
krajach to chleb powszedni. My
nie mamy praktycznie żadnego
doświadczenia w negocjowaniu
warunków takiego pobytu. 
Gen. bryg. w st. spocz. prof.
Stanisław Koziej,
były wiceminister
obrony narodowej
nr 30/2007
 W kabinach z powo-
dzeniem można pro-
wadzić tajne rozmo-
wy, szyfrować rozkazy,
kodować informacje.
Są odporne na kurz,
piasek oraz zjawiska
atmosferyczne

TAJNE
I MOBILNE
W naszych siłach zbrojnych można korzystać z powszechnie sprzedawanych

PIOTR GOZDEK (2)

komputerów i zamieszczać w nich informacje niejawne stanowiące tajemnicę
państwową. Jedynym warunkiem jest to, by komputer stał w bezpiecznym
miejscu i dostęp do niego miały tylko osoby uprawnione. Zapewnia
to tzw. kabina szczelna elektromagnetycznie z szyfrowym zamkiem.

PIOTR GOZDEK
abina musi mieć odpowiednie
certyfikaty, wydane np. przez
Służbę Kontrwywiadu Wojsko-
wego. – powiedział „PZ” płk
Andrzej Dańczak, dyrektor Wojskowego
Biura Bezpieczeństwa Łączności i Infor-
matyki. – Wtedy może być wykorzystana
do nawiązania łączności chronionej kryp-
tograficznie oraz elektronicznego przetwa-
rzania informacji.
W jednostkach wojskowych każdego
dnia powstają dziesiątki dokumentów nie-
jawnych. Jedne są zastrzeżone, inne pouf-
ne lub tajne. Mogą z nich korzystać jedy-
nie osoby z upoważnieniami dostępu do in-
formacji niejawnych zawierających tajem-
nice państwowe.
– W naszej jednostce mamy dwie kabi-
ny szczelne elektromagnetycznie – mówi
st. chor. Janusz Wójcik, kierownik kance-
larii kryptograficznej 25 Brygady Kawale-
rii Powietrznej w Tomaszowie Mazowiec-
kim. – Jedna przeznaczona jest na czas
„W”, druga na czas „P”. Urządzenia są
stosunkowo nowe. Mają parametry zgod-
nie z normami obronnymi i certyfikat od-
powiednich służb. Praktycznie niemożli-
wy jest przeciek informacji niejawnych
– czy to ze stanowiska komputerowego, czy
z telefonu.
Prace naukowców m.in. z Wojskowego
Instytutu Łączności czy Wojskowej Aka-
demii Technicznej w dziedzinie ochrony
przed elektromagnetycznym przenikaniem
informacji szybko wykorzystał przemysł
obronny.
– Rzeczywiście podjęliśmy wyzwanie
i dość szybko wprowadziliśmy na rynek
wojskowy kontener szczelny elektroma-
gnetycznie – wyjaśnia inż. Adam Sanocki,
inspektor bezpieczeństwa łączności
COMSEC z WZR RAWAR w Warszawie.
– Pojawiło się sporo zamówień. Nasze kon-
tenery chętnie kupują jednostki mobilne,
m.in. z Wojsk Lądowych.
Kabiny szczelne elektromagnetycznie
trafiły również do polskich kontyngentów
na Bałkanach, Bliskim Wschodzie oraz
w Iraku. Z powodzeniem można w nich
prowadzić tajne rozmowy, szyfrować roz-
kazy, kodować informacje. Są odporne na
kurz, piasek oraz zjawiska atmosferyczne.
Wewnątrz – dzięki wykorzystaniu odpo-
wiednich urządzeń klimatyzacyjnych oraz
wentylacyjnych – panują niemal idealne
warunki mikroklimatyczne służące żołnie-
rzom i elektronicznemu sprzętowi.
Wyprodukowanie kabiny szczelnie elek-
tromagnetycznej nie jest czymś szczegól-
nym. Problemem jest natomiast uzyskanie
certyfikatu przez służby specjalne, ponie-
waż przepisy są surowe. Poziom tłumienia
natężenia pola elektrycznego w zakresie
częstotliwości od 10 kHz do 1 GHz powi-
nien wynosić 60 decybeli. Takim wyma-
ganiom sprostali pracownicy z wojskowe-
go zakładu w Czernicy koło Wrocławia.
– Od wiosny tego roku mamy Certyfi-
kat Akredytacji Bezpieczeństwa Telein-
formatycznego dla Elementu Systemu Te-
leinformatycznego – mówi Zbigniew
Szatkowski, zastępca dyrektora do spraw
technicznych Wojskowych Zakładów
Łączności nr 2 w Czernicy. – Dokument
ma bezterminową ważność i wystawiony
został na podstawie raportu z badań wy-
konanych przez Laboratorium Bezpie-
czeństwa Emisji Służby Kontrwywiadu
Wojskowego w Warszawie. W kabinie
można opracowywać dokumenty do klau-
zuli „tajne”. 

nr 30/2007 Polska Zbrojna 45

AAAAAAAPORADY
PRAWO AAAAAAAA
Czy dostanę dodatek

Masz problem? § Od dziewięciu miesięcy jestem starszym szeregowym zawodowym, wcześniej przepracowałem w cy-
wilu osiem lat. Wiem, że po pięciu latach służby dostaje się dodatek do uposażenia podstawowego
w wysokości 5 proc. za wysługę. Czy należy mi się taki dodatek? Jeśli tak, proszę o podanie mi jakichś
przepisów dotyczących tej sprawy.

Z godnie z przepisem
art. 80 ust. 1 pkt 3 usta-
wy z 11 września 2003 r.
o służbie wojskowej żołnierzy
zawodowych (DzU z 2003 r.
nr 179, poz. 1750; z 2004 r.
nr 116, poz. 1203 i nr 210,
poz. 2135; z 2005 r. nr 122,
poz. 1025; z 2006 r. nr 104,
poz. 711, nr 191, poz. 1414
i nr 220, poz. 1600 i 1602
oraz z 2007 r. nr 107,
poz. 732) jednym z dodatków
do uposażenia zasadniczego,
jaki dostają żołnierze zawodo-
wi, jest dodatek za długolet-
nią służbę wojskową.
KAROLINA PRYMLEWICZ (2)
Szczegółowe warunki otrzy-
mywania przez żołnierzy zawo-
dowych dodatków do uposaże-
nia zasadniczego oraz ich wy-
sokość określone zostały
w przepisach rozporządzenia
ministra obrony narodowej
z 8 czerwca 2004 r. w sprawie
dodatków do uposażenia za-
sadniczego żołnierzy zawodo-
wych (DzU z 2004 r. nr 141,
poz. 1497; z 2005 r. nr 20,
poz. 171, nr 205, poz. 1700
i nr 245, poz. 2087 oraz
z 2006 r. nr 149, poz. 1080,
nr 182, poz. 1350 i nr 195,
poz. 1444).
W myśl par. 24 tego aktu
prawnego żołnierzowi zawodo-
wemu przyznaje się dodatek
za długoletnią służbę wojsko-
wą w wysokości:
1) po pięciu latach służby
wojskowej – 5 proc.,
2) po dziesięciu latach służ-
by wojskowej – 10 proc.,
3) po piętnastu latach służ-
by wojskowej – 15 proc.,
4) po dwudziestu latach
służby wojskowej – 20 proc.,
5) po dwudziestu pięciu la-
tach służby wojskowej
– 25 proc.
– kwoty należnego uposa-
żenia zasadniczego.
Do okresu wspomnianej wy-
żej służby wojskowej uwzględ-
nia się okresy (par. 25):
1) pełnienia zawodowej
służby wojskowej;
2) służby pełnionej w cha-
rakterze kandydata na żołnie-
rza zawodowego;
3) odbywania zasadniczej
służby wojskowej, nadtermi-
nowej zasadniczej służby woj-
skowej, przeszkolenia wojsko-
wego, ćwiczeń wojskowych
i okresowej służby wojskowej;

4) pełnienia służby wojsko-

wej w razie ogłoszenia mobili-
zacji i w czasie wojny.
Dodatek za wysługę należy
się zatem tylko za okres czyn-
nej służby wojskowej.

Opiniowanie

§ Spotkałem się ostatnio z taką oto interpretacją ustawy pragmatycznej w części dotyczącej opiniowa-
nia: w opinii okresowej żołnierza zawodowego w służbie terminowej nie określa się prognozy. Czy jest
tak rzeczywiście?

Z godnie z postanowieniem art. 26 ust. 5

ustawy z 11 września 2003 r. o służbie woj-
skowej żołnierzy zawodowych (DzU z 2003 r.
nr 179, poz. 1750; z 2004 r. nr 116, poz. 1203
i nr 210, poz. 2135; z 2005 r. nr 122,
poz. 1025; z 2006 r. nr 104, poz. 711, nr 191,
poz. 1414 i nr 220, poz. 1600 i 1602 oraz
z 2007 r. nr 107, poz. 732) w okresowej opinii
służbowej określa się m.in. prognozę przebiegu
zawodowej służby wojskowej żołnierza zawodo-
wego – bliższą, dalszą i perspektywiczną. Prze-
pisy wspomnianej ustawy nie różnicują w tym
zakresie żołnierzy zawodowych w zależności od
tego, czy pełnią oni zawodową służbę wojskową
na podstawie kontraktu na pełnienie służby sta-
łej, czy też na podstawie kontraktu na pełnienie
służby terminowej. Z powyższego powodu rów-
nież przepisy rozporządzenia ministra obrony
narodowej z 1 marca 2004 r. w sprawie opinio-
wania żołnierzy zawodowych (DzU z 2004 r.
nr 43, poz. 397), a w szczególności jego par. 8
nie zawierają odmienności w zależności od kon-
traktu, na którego podstawie żołnierz zawodowy
pełni zawodową służbę wojskową.

46 Polska Zbrojna nr 30/2007

Błąd czy nie błąd PRZENIESIENIE DO REZERWY
§ Jestem żołnierzem zawodowym. Złożyłem wypowiedzenie i okre-
śliłem w nim termin zwolnienia na 31 stycznia 2007 r. Kadencja
21 lipca 2007 r. wejdzie w życie rozporządzenie mi-
nistra obrony narodowej z 21 czerwca 2007 r.
na stanowisku kończyła mi się 31 grudnia 2006 r., po której to dacie
nie zostałem wyznaczony na kolejną kadencję oraz nie byłem w dys- w sprawie przeniesienia części poborowych do re-
pozycji. Czy był to błąd, a jeśli tak, to jak go naprawić? Biuro emery- zerwy (DzU z 2007 r. nr 121, poz. 834).
talne upomina się o decyzję, na podstawie której wypłacono mi upo-

sażenie za styczeń.
W myśl art. 19 ustawy
o służbie wojskowej żoł-
nierzy zawodowych, żołnierz za-
wodowy pełni zawodową służbę
wojskową na stanowisku służ-
bowym, w rezerwie kadrowej
lub w dyspozycji. Stosownie na-
tomiast do przepisu art. 76
ust. 4 tej ustawy, prawo do upo-
sażenia wygasa z ostatnim
dniem miesiąca, w którym żoł-
nierz zawodowy został zwolniony
z zawodowej służby wojskowej.
ARTUR GOŁAWSKI
§
Zgodnie z postanowieniami szefa MON, wojskowi komen-
danci uzupełnień przeniosą do rezerwy:
1) do 31 stycznia 2008 r. poborowych przeznaczonych do
odbycia zasadniczej służby wojskowej, służby w obronie cy-
wilnej lub przeszkolenia wojskowego:
a) którzy ukończyli szkołę wyższą w 2007 r. lub wcześniej,
o ile studia rozpoczęli przed rokiem akademickim
2002/2003;
b) którzy nie ukończyli szkoły podstawowej lub mają tylko
wykształcenie podstawowe i nie ukończyli szkoły gimnazjal-
nej albo mają tylko wykształcenie gimnazjalne, które uzyska-
li z dwuletnim lub większym opóźnieniem łącznie na etapie
edukacji w szkole podstawowej i gimnazjalnej, bądź ukończy-
li szkołę specjalną;

Mając powyższe na względzie, c) których ojciec, matka, ojczym, macocha, przysposabiają-

sam fakt pełnienia zawodowej
służby wojskowej skutkuje naby-
ciem prawa do uposażenia.
Odwołanie od opinii służbowej
cy brat lub siostra w czasie odbywania niezawodowej służby
wojskowej zmarli lub zostali uznani za inwalidów wojskowych;
2) z dniem ukończenia szkół oficerskich lub szkół aspi-
ranckich (chorążych) Policji, Straży Granicznej i Państwowej
Straży Pożarnej absolwentów tych szkół, którzy bezpośrednio
po ich ukończeniu podjęli służbę w Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu

§
Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Policji, Straży
Czy można odwołać się od prognozy określonej w opinii
Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej lub
okresowej?
Państwowej Straży Pożarnej, po złożeniu przez nich udoku-

Z godnie z art. 26 ust. 8 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawo-
dowych, żołnierzowi zawodowemu przysługuje prawo wniesienia
odwołania od opinii służbowej do wyższego przełożonego w terminie
czternastu dni od dnia jej otrzymania. Powyższy przepis nie zawiera
żadnego ograniczenia zakresu tematycznego, którego potencjalne od-
wołanie mogłoby dotyczyć.
Podobnie do tej kwestii odnosi się par. 11 ust. 1 rozporządzenia
w sprawie opiniowania żołnierzy zawodowych.
mentowanego wniosku w tej sprawie;
3) z dniem ukończenia szkół wyższych absolwentów tych
szkół, którzy bezpośrednio po ich ukończeniu podjęli służbę
w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.
Poborowi, o których mowa w pkt. 1:
1) korzystający z odroczenia zasadniczej służby wojskowej
lub przeszkolenia wojskowego – zostaną przeniesieni do re-
zerwy po złożeniu przez nich, nie późnej niż do 31 grudnia
2007 r., wniosku w sprawie przeniesienia do rezerwy;
2) niekorzystający z odroczenia zasadniczej służby wojsko-
wej lub przeszkolenia wojskowego – zostaną przeniesieni do
rezerwy z urzędu, o ile w ciągu trzydziestu dni od dnia wej-
ścia w życie rozporządzenia nie złożą pisemnego wniosku
o nieprzenoszenie ich do rezerwy;
3) zostaną przeniesieni do rezerwy również w przypadku,
gdy orzeczeniem właściwej komisji lekarskiej zostali uznani
za czasowo niezdolnych do służby wojskowej;
4) ci, o których mowa w lit. c, zostaną przeniesieni do re-
zerwy po złożeniu przez nich, nie późnej niż do 31 grudnia
2007 r., udokumentowanego wniosku w tej sprawie.
Powyższa zasada nie ma jednak zastosowania do poboro-
wych, którzy złożyli wnioski o przeznaczenie do służby zastęp-
czej albo przeznaczono ich do odbycia tej służby.

Masz problem, nie możesz liczyć na fachową pomoc, trudno Ci znaleźć kompetentne
osoby, które mogłyby udzielić rzeczowych odpowiedzi? Skontaktuj się z nami, a my po-
staramy się Ci pomóc.
Prosimy nadsyłać pytania na adres:
porady@redakcjawojskowa.pl
lub kontaktować się pod nr. tel.
CA MON 845 213, 845 229,
(0-22) 684 52 13, 684 52 29.

nr 30/2007 Polska Zbrojna 47

PO SŁUŻBIE
Wilcze szańce
FÜHRERHAUPTQUARTIER, czyli kwatera
główna wodza, była w czasie II wojny świato-
wej centrum dowodzenia, z którego Hitler
osobiście kierował działaniami sił zbrojnych
III Rzeszy. Opracowanie „Kwatery wojenne
Hitlera” przedstawia pokrótce miejsca,
w których rezydował Adolf Hitler, dowodząc
operacjami swoich wojsk. Z książką, w któ-
rej wykorzystano materiały i zdjęcia z brytyj-
skiego magazynu „After the Battle”, zwiedzi-
my najpierw pociąg specjalny i dowiemy się,
jak w miarę upływu czasu był on modyfiko-
wany i udoskonalany. Obejrzymy też kwatery
stałe, do których przenosił się Hitler po
kampanii wrześniowej, m.in. Wolfsschlucht
we Francji, Tannenberg w Schwarzwaldzie,
Wolfschanze (Wilczy Szaniec) w Gierłoży, aż
do ostatniego schronu w Berlinie. Poznamy
również m.in. samochody, którymi jeździł
Hitler, zasady organizacji ochrony jego i lu-
dzi z najbliższego otoczenia. Wszystko to
okraszone dużą ilością archiwalnych zdjęć
Spacer po miedziorytowej Warszawie
J ak kiedyś wyglądała
Warszawa? Wielu miłośni-
ków tego miasta (i nie tylko)
znajdzie odpowiedź w książ-
ce Artura Międzyrzeckiego
„Warszawa Prusa
i Gierymskiego”. Jest to zbiór
szkiców z dawnej Warszawy,
dla których podstawą były pa-
miętniki pisane przez zna-
nych i nieco mniej znanych lu-
dzi tamtej epoki, zawierające
wnikliwe obserwacje życia co-
dziennego warszawiaków.
Jest to więc spacer po Mieście, operą w Teatrze
Warszawie „lat miedzioryto- Letnim, ogródkami-bawariami
wych”, czyli drugiej połowy XIX na Podwalu czy Żelaznej, ele-
w., z jej już wtedy zabytkowy- gantkami w Ogrodzie Saskim
mi, choć zaniedbanymi ka- czy seansami spirytystyczny-
mienicami na Starym mi ze słynnym medium
z bardzo dokładnymi opisami, szczegółowymi
planami i mapami. (ad)
„Kwatery wojenne Hitlera”, praca zbiorowa,
Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2007
– Euzapią Paladino – przy uli-
cy Czapskiego 6. Ciekawym
dodatkiem do szkiców
Międzyrzeckiego są ilustracje
starej Warszawy widzianej
okiem Aleksandra
Gierymskiego, Ksawerego
Pillati czy Józefa Pankiewicza.
Książka jest reprintem wyda-
nia z 1957 r. (ani)
Artur Międzyrzecki,
„Warszawa Prusa
i Gierymskiego”,
Wydawnictwo „Arkady”,
Warszawa 1957 r. (reprint
wydania z 1957 r. przygoto-
wany z okazji jubileuszu
50-lecia Arkad; wydanie I,
2007).
SŁOWO KAPELANA
Nasza troska…
„Człowieku, troszczysz się
i niepokoisz o wiele, a po-
trzeba mało albo tylko
jednego...”
Chorujemy od trosk, zajęć, biegania
i zapracowania. Zbyt wiele w nas tro-
ski o „chleb”, a za mało „o Boga”,
o Jego Słowo, modlitwę, przestrzega-
nie Jego przykazań. Człowiek współ-
czesny jest zbyt pewny siebie, pyszny
i zarozumiały. Sądzi, że życie i los spo-
czywają w jego rękach, w układach,
znajomościach. Chciałby wszystko ro-
bić według własnych zamierzeń, za-
miast złożyć od czasu do czasu ręce
w ufnej modlitwie, aby móc planować
i tworzyć razem z Bogiem.
Ja i ty wciąż wznosimy Wieżę Babel,
bo pracujemy i budujemy bez Boga.
Później zaś obwiniamy Go, że świat,
w którym żyjemy, nie jest taki, jak być
powinien.
Troszczymy się i zabiegamy o wiele,
zapominając o tym, co jest naprawdę
ważne. Niejednokrotnie jesteśmy tak
zajęci układaniem sobie życia, że za-
pominamy o jego rzeczywistym celu.
Często jesteśmy tak zaganiani i zapra-
cowani, że zapominamy, dla kogo i po
co żyjemy. Po prostu nie umiemy
usiąść u stóp Jezusa i posłuchać, co
ma nam do powiedzenia.
A Ty – o co się troszczysz
i niepokoisz!?
Zapamiętaj słowa św. Augustyna:
„jeśli Bóg jest na pierwszym miejscu,
wtedy wszystko inne jest na właści-
wym”.
AMEN
ks. por. Tomasz Koczy

CZERWONY KONIEC WOJNY

N iezwykle plastyczny
opis ostatniej fazy ra-
dzieckich operacji na fron-
cie wschodnim. Opowiada
o wydarzeniach, jakie roze-
grały się od rozpoczęcia
przez Armię Czerwoną ofen-
sywy nad Wisłą w połowie
stycznia 1945 r. aż do ope-
racji berlińskiej. Jest to jed-
no z pierwszych opracowań,
w którym zestawiono prze-
kazy radzieckie z niemiecki-
mi i przedstawiono powiąza-
nia działań na różnych fron-
tach środkowowschodniej
Europy. Uzupełniono je da-
nymi dotyczącymi uzbroje-
nia obu stron, sposobu pro-
wadzenia walk i wojskowej
taktyki. Natomiast relacje
uczestników tamtych wyda-
rzeń pokazują skalę zma-
gań dwóch totalitaryzmów
i związanych z nimi okru-
cieństw wojny. „To książka
wstrząsająca – w dosłow-
nym rozumieniu tego słowa.
Opisy zniszczeń ograniczy-
łem jak tylko mogłem do
krajobrazów i maszyn, jed-
nak nie mogę ukryć faktu,
że pisanie wielu fragmen-
tów przychodziło mi z tru-
dem i że trudno jest mi żyć
z nimi już po tym, jak przela-
ne zostały na papier” – na-
pisał o swojej książce autor,
profesor historii i wieloletni
wykładowca w brytyjskiej
Royal Military Academy. (an)
Christofer Duffy,
„Czerwony szturm na
Rzeszę”, Książka i Wiedza,
Warszawa 2007

48 Polska Zbrojna nr 30/2007

 TRADYCJE

nr 30/2007 Polska Zbrojna 49

HISTORIA TRADYCJE
Znakomity, legendarny dowódca
1 Dywizji Pancernej Polskich Sił
Zbrojnych na Zachodzie. Człowiek
prawy i honorowy, kochany przez
podwładnych, zwolennik
nowatorskich rozwiązań wojny
manewrowej jednostek pancernych,
żołnierz walczący o wolną Polskę
od pierwszego do ostatniego dnia
II wojny światowej.
DOWÓDCA
DAMIAN MARKOWSKI
Czarnych Diabłów
Rok 1892 obfitował w wydarzenia
o dużym znaczeniu dla historii Europy
i świata. Jednak dla Wojska Polskiego
(wówczas jeszcze nieistniejącego) był to
rok szczególny. W małej miejscowości
pod Lwowem urodził się Stanisław Ma-
czek, najwybitniejszy polski dowódca
i praktyk w zakresie broni pancernej.
Wzrastał w patriotycznej atmosfe-
rze rodzinnego domu i już jako stu-
dent polonistyki i filozofii Uniwersy-
tetu Lwowskiego mocno angażował
się w działalność Związku Strzelec-
kiego. Nieprędko dane mu było wdziać
polski mundur – w 1914 r. został wcie-
lony do armii austriackiej i wysłany
na front włoski, skąd wrócił po czte-
rech latach.
Pojedynek pod Tatrami
Była parna sierpniowa noc. Jedna
z ostatnich takich nocy gorącego lata
1939 r. Kilku oficerów Sztabu Głów-
nego WP z niepokojem spoglądało na
mapę operacyjną. Z jednej strony gra-
nicy widniały na niej kwadraciki czer-
wone, z drugiej niebieskie. Pierwsze
oznaczały wielkie jednostki polskie,
drugie – niemieckie. Mijały kwadran-
se, a oficerowie powoli przechodzili do
dołu mapy, dyskutując nad poszczegól-
50 Polska Zbrojna
nymi odcinkami. Ich wzrok padł na
fragment przedstawiający obszar na po-
łudniowy zachód od Krakowa. Zamil-
kli, spojrzawszy po sobie wymownie.
Na mapie, naprzeciw siebie, przedzie-
lone cienką linią granicy, widniały czte-
ry kwadraciki niebieskie i jeden mały
czerwony: niemiecki XXII Korpus Pan-
cerny i 10 Brygada Kawalerii Zmotory-
zowanej płk. dypl. Stanisława Maczka.
Przygniatająca, kilkunastokrotna
przewaga Niemców nie wystarczyła, by
zniszczyć Czarną Brygadę, jak nazywa-
no jednostkę Maczka. On sam wzniósł
się ponad ówczesną polską sztukę wo-
jenną. W trudnym, górskim terenie pro-
wadził obronę aktywną, przeprowadza-
jąc kontrataki, podczas których skupiał
w wąskim pasie uderzenia większą licz-
bę czołgów osłanianych ogniem licz-
nych kaemów. Kontrnatarcia dodatko-
wo wspierała artyleria.
Taktyka Maczka odnosiła sukcesy tak
długo, jak tylko to było możliwe. Na gór-
skich drogach między Chabówką a Jor-
danowem XXII KPanc zostawił kilka-
dziesiąt zniszczonych i uszkodzonych
maszyn. Straty brygady również były
spore, lecz błyskotliwe, nowatorskie do-
wodzenie Maczka pozwoliło na osłonię-
cie odwrotu całej Armii „Kraków”.
Później, wskutek pogarszającej się
z godziny na godzinę sytuacji na fron-
cie, było już tylko gorzej. Po ciężkich
bojach pod Mielcem, Jarosławiem
i w Małopolsce Wschodniej płk Ma-
czek postanowił rozwiązać jednostkę
i, wobec braku perspektyw dalszej wal-
ki, przekroczyć granicę polsko-węgier-
ską. Opuszczając Polskę, nie wiedział,
że już nigdy jej nie zobaczy.
Na obczyźnie
Klęska wrześniowa nie złamała go.
Po przedostaniu się do Francji z wielu
podkomendnych i z nowych ochotników
utworzył 10 Brygadę Kawalerii Pancer-
nej, spadkobierczynię 10 BKZmot. Mi-
mo szybkiego załamania obrony fran-
cuskiej w czerwcu 1940 r., Maczek
i Czarna Brygada po raz kolejny stanę-
li na wysokości zadania, rozbijając siły
niemieckie m.in. w bitwie pod Mont-
bard. Wkrótce ponownie był zmuszony
rozwiązać brygadę.
Po długiej drodze przez Tunis, Ma-
roko i Gibraltar dotarł do Wielkiej
Brytanii. Od razu po przybyciu pod-
jął starania o odtworzenie brygady.
Początkowo spotkał się z trudnościa-
mi, więc na własną odpowiedzialność
zbierał żołnierzy, szkolił instruktorów
nr 30/2007
 Zdobycze 1 DPanc
w Wilhelmshaven:
• 2 admirałów
• 1 generał
• 1,9 tys. oficerów
• 32 tys. żołnierzy
• 3 krążowniki
• 18 okrętów podwodnych
• 205 mniejszych okrętów bojowych
i pomocniczych
• 94 działa forteczne
• 159 dział polowych
ARCHIWUM PZ
i kadrę. W 1942 r. odtworzoną bryga-
dę zaczęto przeformowywać w 1 Dy-
wizję Pancerną. W przeddzień lądo-
wania na kontynencie liczyła ona prze-
szło 15 tys. żołnierzy, 381 czołgów
i 473 działa, stanowiąc prawdziwą
pięść uderzeniową Polskich Sił Zbroj-
nych na Zachodzie.
„[...] Po czterech latach jesteśmy znów
we Francji. Wyładowaliśmy się na wol-
nej ziemi francuskiej, aby u boku An-
glii i Ameryki bić się dla sprawy pol-
skiej [...]”– napisał gen. Maczek do żoł-
nierzy dywizji w sierpniu 1944 r.
Wkrótce dał się poznać jako świet-
ny dowódca w bitwie pod Falaise-
Chambois. 1 DPanc spełniła rolę „kor-
ka od butelki” zamykającego w okrą-
żeniu ponad 19 niemieckich dywizji.
Zająwszy kluczową pozycję na wzgó-
rzu Mont Ormel (wzg. 262 – tzw. Ma-
czuga), maczkowcy odpierali wście-
kłe ataki wojsk hitlerowskich próbu-
jących wyrwać się z pułapki od zacho-
du i przedrzeć się przez blokadę od
strony wschodniej. Dywizja walczyła
w osamotnieniu i w chwili nadejścia
pomocy jej sytuacja była ciężka: da-
wał się już we znaki brak amunicji,
straty rosły, brakowało ludzi do pilno-
wania ok. 20 tys. (!) jeńców. Dużym
nr 30/2007
problemem było również lotnictwo so-
juszników, notorycznie bombardujące
pozycje Polaków. Gen. Maczek brał
udział w bitwie, chociaż jego czołg
dowodzenia był pozbawiony armaty
(w środku zamontowano większą ra-
diostację), zamiast działa miał tylko
atrapę, a jedynym uzbrojeniem były
dwa karabiny maszynowe. Bitwa za-
kończyła się starciem z powierzchni
ziemi większości okrążonych dywizji
nieprzyjaciela. Straty polskie sięgały
30 proc. personelu.
GENERAŁ MACZEK
TO JEDEN Z TYCH ŻOŁNIERZY,
KTÓRZY, CHOCIAŻ CAŁE ŻYCIE
POŚWIĘCILI POLSCE,
NIE ZNALEŹLI W NIEJ MIEJSCA
PO WOJNIE
Wypoczynek po bitwie pod Falaise
nie trwał długo. 1 DPanc wzięła udział
w wyzwalaniu Belgii i Holandii, owa-
cyjnie witana przez miejscową lud-
ność. Zaciekłe starcia z Wehrmachtem
wykorzystującym do obrony sieć kana-
łów i zapór przysporzyły kolejnych
strat. Maczek rozbijał obronę nieprzy-
Kariera wojskowa
Stanisława Maczka w armii II RP
1918–1920 – walki z Ukraińcami i bolszewika-
mi w Małopolsce Wschodniej
pod Lwowem
1921–1923 – dowódca batalionu 2 pp
1923–1924 – słuchacz Wyższej Szkoły
Wojennej
1927–1935 – dowódca pułku
1935–1938 – dowódca piechoty dywizyjnej
7 DP
1939 – dowódca 10 BKZmot
jaciela błyskawicznymi, chirurgiczny-
mi uderzeniami, starając się nie dopu-
ścić do głosu niemieckiej artylerii prze-
ciwpancernej.
Koniec wojny wyobrażał sobie w wol-
nej Polsce, po pokonaniu hitlerowskich
Niemiec. Los chciał inaczej. Walkę za-
kończył z podwładnymi w niemieckiej
twierdzy-porcie Wilhelmshaven, zdoby-
wając niewiarygodne łupy wojenne.
Powojenne losy
Generał Stanisław Maczek był dowód-
cą 1 DPanc do 20 maja 1945 r. Potem ob-
jął dowództwo I Korpusu Polskich Sił
Zbrojnych, a kilka miesięcy później
– wszystkich polskich jednostek znajdu-
jących się w Wielkiej Brytanii. W tym
czasie władze komunistyczne w Polsce
odebrały mu obywatelstwo. Nie mając
innego wyjścia, osiadł na Zachodzie. Po
1989 r. chciał wrócić do kraju, ale nie po-
zwolił mu na to zły stan zdrowia. Zmarł
w grudniu 1994 r., w wieku 102 lat. Po-
chowano go w Bredzie. W pamięci pod-
komendnych i ludzi, który go znali, po-
został człowiekiem honoru, świetnym
dowódcą i prawym Polakiem. Został od-
znaczony m.in. Krzyżem Złotym Orde-
ru Wojennego Virtuti Militari i orderem
Oranje Nassau z Mieczami. 
Polska Zbrojna 51
MILITARIA
AAAAAAA AAAAAAAA
CAESAR waży tylko 18 ton, co umożliwia jego transport samolotami C-130. Może także przemieszczać się drogami publicznymi (zasięg 600 km).

Francuzi
NORBERT BĄCZYK

na Cytadeli
Przedstawiciele państwowego koncernu zbrojeniowego Nexter (do niedawna GIAT)
próbują zainteresować polskie Wojska Lądowe swymi wyrobami. Chodzi głównie
o systemy artyleryjskie i amunicję do nich, co ma związek z ogłoszonymi niedawno
planami rozwoju oraz modernizacji naszej artylerii.
połowie lipca Francuzi go- wano dodatkowo magazyn dla jednostki prowadzenia ognia na wprost do 4 km.
ścili w warszawskiej Cy- ognia wynoszącej 18 pocisków. Dzięki Szybkostrzelność wynosi sześć strzałów
tadeli, prezentując swą temu kompletny CAESAR waży tylko 18 na minutę, zaś zajęcie pozycji bojowej,
ofertę m.in. dowódcy ton, co umożliwia jego transport samolo- wystrzelenie sześciu–ośmiu pocisków
Wojsk Lądowych, gen. broni Waldema- tami C-130, jednocześnie może też prze- oraz jej opuszczenie zajmuje wyszkolo-
rowi Skrzypczakowi. Nexter ma w swej mieszczać się drogami publicznymi (za- nej załodze tylko dwie minuty. CAESAR
ofercie trzy systemy artyleryjskie: samo- sięg 600 km). Załoga liczy od czterech był opracowywany w GIAT od drugiej
bieżną haubicę 155 AUF1 TA, w której do sześciu żołnierzy. Haubica może pro- połowy lat 90., a obecnie zaczęto go
wykorzystano konstrukcję podwozia wadzić ogień nawet na dystansach do 42 wdrażać do uzbrojenia armii francuskiej
czołgu AMX-30, lekką holowaną haubi- km, przy czym do 20 km promień roz- – Paryż zamówił 77 systemów (pięć pro-
cę 105 LG 1 i samobieżną, zamontowa- rzutu klasycznych pocisków wynosi ok. totypów i 72 seryjne). Nexter zdobył też
ną na samochodzie ciężarowym haubicę 50 m, zaś przy 40 km wzrasta dwukrot- zamówienia z Tajlandii (sześć sztuk) oraz
CAESAR. Obecnie są promowane dwa nie. Artylerzyści mają także możliwość Arabii Saudyjskiej (76 sztuk). Przedsta-
ostatnie z wymienionych. CAESAR to wiciele firmy promowali również swą
broń mająca spełniać współczesne wy- lekką haubicę 105 LG 1 kal. 105 mm
magania szybkiej mobilności na pozio- o długości lufy 30 kal. LG 1 to klasycz-
mie strategicznym i taktycznym. Dlatego na, holowana haubica (może ją ciągnąć
haubica kal. 155 mm, z lufą o długości samochód terenowy), ważąca tylko 1520
52 kal., została osadzona na samochodzie kg. Obsługuje ją pięciu artylerzystów, za-
ciężarowym w układzie 6x6 (prototypy sięg broni to nawet 19 km. Haubica zna-
na Mercedesie Unimogu, docelowo fran- lazła się m.in. w armii Singapuru, Taj-
cuskie działa będą korzystać z podwozi landii czy Kanady. Jej promocja w Pol-
Renault Sherpa 5). W kabinie ciężarów- sce jest o tyle ciekawa, iż od pewnego
ki znalazło się miejsce dla całej obsługi czasu nasza armia rozważa nabycie po-
działa, a w tylnej części pojazdu uloko- Lekka holowana haubica 105 LG dobnych systemów artyleryjskich. 

52 Polska Zbrojna nr 30/2007


Wojska Lądowe mają otrzymać dużo ar-
tyleryjskiego sprzętu dalmierczo-rozpo-
znawczego. Zgodnie z umową zawartą po-
między MON a spółką IMS-Griffin pierw-
sze urządzenia dostarczono już wojsku pod
koniec czerwca br. Teraz rozpoczną się te-
sty. Gen. bryg. Stanisław Butlak, szef wojsk
rakietowych i artylerii Wojsk Lądowych
nie ma wątpliwości co do wyników. – Jest
to bardzo nowoczesny sprzęt stosowany
w armii szwajcarskiej i amerykańskiej.
Gwarantuje podniesienie jakości rozpozna-
nia, pozwalając na racjonalne i skuteczniej-
sze wykorzystanie środków ogniowych
– zapewnia generał.
Różnica generacji
Artyleryjski przyrząd dalmierczo–roz-
poznawczy (APDR) ze Szwajcarii to „kom-
bajn”, zapewniający prowadzenie obser-
NOWY SPRZĘT AAAAAAA
AAAAAAAA
wacji dzienno-nocnej, wykrywanie i okre-
ślanie położenia celów znajdujących się na
głębokości do 24 km. Rozwiązuje on za-
dania geodezyjne występujące w WRiA,
dowiązuje ugrupowania bojowe tych wojsk
oraz koryguje ogień i transmituje dane po-
przez interfejs do systemów kierowania
ogniem (np: Topaz, Azalia) w trybie auto-
matycznym i nieautomatycznym. – Dzię-
ki temu, że przyrządy te będą mogły współ-
pracować bezpośrednio z systemami kie-
rowania ogniem, zniknie konieczność za-
pisywania ich czy przekazywania głosem
– mówi ppłk Jarosław Gołębski, starszy
specjalista w Szefostwie WRiA.
Urządzenia obserwacyjno-rozpoznaw-
cze używane przez artylerzystów są prze-
starzałe. Żołnierze mają wprawdzie lornet-
ki dalmierczo-rozpoznawcze, także dalmie-
rze przenośne, w tym laserowe, ale rozpo-
znanie optyczne już dziś nie
wystarcza. To sprzęt minio-
nej generacji. Wymaga m.in.
ręcznego wprowadzania i ob-
WOJSKO
Z nowoczesnymi urządzeniami dalmier-
czo-rozpoznawczymi nie ma tych proble-
mów. APDR składa się z czterech łatwo
wymienialnych modułów: dalmierza, go-
niometru – urządzenia przekazującego
m.in. dane, girokompasu oraz kamery ter-
mowizyjnej. Dalmierz laserowy Vector
23 w normalnych warunkach ma zasięg
do 24 km (powiększenie 10 razy). Nie-
dokładność pomiarów na takim dystan-
sie waha się w granicach plus minus
5 m. Według artylerzystów osiągi te cał-
kowicie zaspokajają wymagania rozpo-
znania artyleryjskiego.
Skuteczniejsza termowizja
Znacznie krótszy jest zasięg ręcznej ka-
mery termowizyjnej Matis. Może ona wy-
krywać cele i obiekty w zasięgu 9 km oraz
rozpoznawać je i identyfikować z odległo-
ści 3,5 km. Kamera przekazuje rzeczywi-
sty obraz celu w zintegrowanym systemie
identyfikacji. W porównaniu z noktowizją
to również nowa jakość. Prowadzenie bo-

4
liczania danych, co wydłuża
czas od zaobserwowania celu
do otwarcia ognia.
wiem obserwacji noktowizyjnej na tak du-
żą odległość wciąż jest niemożliwe.
Goniometr „GonioLight” zapewnia au-
tomatyczną transmisję danych i współpra-
cę z systemami kierowania ogniem. Urzą-
dzenie zapamiętuje też położenie od 80 do
100 pojedynczych obiektów. Ma wewnętrz-
ny GPS.
Artylerzyści chcieliby, aby nowy sprzęt
trafił do jednostek jak najszybciej. Będą
jednak musieli uzbroić się w cierpliwość.
– W pierwszej kolejności chcemy wyposa-
żyć w ten sprzęt kontyngenty w Iraku i Afga-

w jednym
nistanie – planuje gen. Butlak. 

W ŁO D Z I M I E R Z K A L E TA

Artylerzyści zaczną testowanie nowoczesnego

Artyleryjski przyrząd dalmierczo–rozpoznawczy (APDR):
– zapewnia prowadzenie ob-
serwacji dzienno-nocnej,
wykrywając i określając po-
NORBERT BĄCZYK
przyrządu dalmierczo-rozpoznawczego produkcji
szwajcarskiej. Służy on do obserwacji, wykrywania
celów oraz określania ich położenia. Żołnierze
czekają na nowy sprzęt z niecierpliwością. Dzięki
niemu będą strzelać szybciej i celniej.
oraz przekazuje dane po- – całkowity ciężar zestawu to 17,9 kg.
przez interfejs do systemu Jest wyposażony w:
kierowania ogniem (np: – bezpieczny dla oka dalmierz laserowy,

łożenie celów na głębokość Topaz, Azalia), – wewnętrznie wbudowany system GPS,

do 24 km, – ma konstrukcję modułową – statyw z regulacją wysokości,
– pozwala korygować ogień łatwo wymienialną (2 min.), – zespół zasilania zewnętrznego.

nr 30/2007 Polska Zbrojna 53

MILITARIA OKRĘTY
W czerwcu wodowano nową jednostkę Royal Navy
– HMS „Astute”. To największy myśliwski okręt
podwodny w historii brytyjskiej marynarki.
Anglicy są z niego dumni, choć ślamazarna
budowa „Astute” przypominała chwilami
polskie problemy z „Gawronem”.
NORBERT BĄCZYK
PODWODNY
MYŚLIWIEC
8 czerwca był w angielskim Barrow-in-
Furness ciepły i pogodny. Tego dnia żona
następcy tronu księżna Kornwalii Kamilla
ochrzciła imieniem „Astute” (Przebiegły)
najnowszy brytyjski okręt podwodny.
Dla dowództwa Royal Navy to bardzo
ważna data, gdyż po latach oczekiwań
i problemów otrzymała wreszcie pierw-
szą jednostkę z nowej serii „podwodnych
myśliwców”. Trzeba jednak poczekać
jeszcze półtora roku, zanim HMS „Astu-
te” będzie mógł udowodnić swą przebie-
głość w akcji.
54 Polska Zbrojna
Brytyjska Royal Navy to jedna z najsil-
niejszych marynarek wojennych świata.
Choć dziś jest jedynie cieniem swej daw-
nej potęgi, a palmę światowego hegemona
mórz dzierży US Navy, Brytyjczycy wciąż
mogą pochwalić się flotą zdolną do dzia-
łań w skali globalnej.
Mniejsza, ale nowoczesna
Wielka Brytania dysponuje lotniskow-
cami oraz atomowymi okrętami podwod-
nymi, zarówno nosicielami balistycznych
pocisków z głowicami nuklearnymi (Ship
HMS „Astute”
Wyporność: 7800–8157 t (podwodna)
Długość: 97 m
Szerokość: 11,2 m
Szybkość: podwodna ok. 30 węzłów
Załoga: 98 marynarzy
Napęd: reaktor Rolls-Royce PWR-2,
silniki pomocnicze Diesla
Zasięg: ograniczony wyłącznie po-
trzebami załogi
Uzbrojenie: sześć wyrzutni torpedo-
wych kal. 533 mm na dziobie – tor-
pedy Spearfish o zasięgu 65 km i po-
ciski Tomahawk Block III/IV o zasię-
gu do 1700 km, ewentualnie rakiety
Harpoon i miny
Submersible Ballistic Nuclear – SSBN),
jak też okrętami myśliwskimi (Ship Sub-
mersible Nuclear – SSN). Napędzane re-
aktorami „myśliwce” budowano w czasach
zimnej wojny przede wszystkim do wal-
ki z flotą przeciwnika na oceanach. Mia-
ły one zwalczać wrogie okręty podwod-
ne, eskortować własne podwodne nosi-
ciele rakiet balistycznych oraz nękać flo-
tę nawodną. Ich specyficzny napęd gwa-
rantował długą autonomiczność jedno-
stek, niezwykle ważną w warunkach ry-
zyka nuklearnej wojny światowej. Oczy-
nr 30/2007

wiście na takie okręty mogły pozwolić
sobie tylko mocarstwa.
Wraz z upadkiem ZSRR zachodnie jed-
nostki klasy SSN straciły swego główne-
go przeciwnika. Amerykanie, a w ślad za
nimi Brytyjczycy, znaleźli dla nich nowe
zadanie – wyposażone w manewrujące po-
ciski skrzydlate dalekiego zasięgu (Toma-
hawk) odpalane z wyrzutni torpedowych
mogą z zaskoczenia precyzyjnie atakować
cele lądowe, często same będąc oddalone
od rejonu uderzenia nawet o ponad tysiąc
kilometrów. Jednocześnie takie jednostki
nr 30/2007
AAAAAAAA
Latem tego roku
Przebiegły został wodowa-
ny. Marynarka przejmie go od
producenta w sierpniu przyszłe-
go roku, zaś do służby
operacyjnej wejdzie
na początku 2009
BAE SYSTEMS (3)
wciąż zachowują pełną zdolność do uczest-
nictwa w klasycznej wojnie morskiej, a ich
arsenał, obok torped i pocisków skrzydla-
tych, obejmuje wymiennie przeciwokręto-
we pociski rakietowe lub miny.
Chociaż jest coraz mniejsze ryzyko, że
dojdzie do globalnego konfliktu, okręty
klasy SSN, nazywane też szturmowymi/
uderzeniowymi okrętami podwodnymi
o napędzie atomowym, wciąż są budowa-
ne. Należy wymienić tu przede wszystkim
amerykańskie jednostki typu Virginia
(21 kwietnia wodowano czwarty okręt te-
AAAAAAA
go typu – USS „North Carolina”), rosyj-
skiego „Geparda” projektu 971 (Akula II),
wreszcie angielskiego HMS „Astute”.
I właśnie okręty typu tego ostatniego, do
którego należą także co najmniej trzy inne
jednostki, mają stać się podstawowymi
SSN Royal Navy na lata 2020–2040. Obec-
nie Brytyjczycy dysponują 13 okrętami
podwodnymi, z czego czterema SSBN ty-
pu Vanguard, siedmioma SSN typu Trafal-
gar oraz dwoma SSN typu Swiftsure.
W ciągu najbliższych trzech lat wycofają
po dwie jednostki z obu ostatnich typów.
W tym czasie do służby wejdą tylko dwa
nowe okręty. Zdaniem dowództwa Royal
Navy, ilość zostanie jednak zastąpiona ja-
kością. Nowe okręty są o 30 proc. większe
i cięższe od poprzedników. Wyposażone
w najnowsze urządzenia elektroniczne zo-
staną przygotowane do walki w systemie
sieciocentrycznym.
Leniwy rekin
Historia budowy HMS „Astute” poka-
zuje, iż skonstruowanie nowoczesnego
okrętu w warunkach szybkiego rozwoju
technologicznego nie jest łatwe. Kontrakt
na trzy nowe SSN warte 2 mld funtów
Londyn zawarł jeszcze w marcu 1997 r.
z firmą GEC-Marconi, wchłoniętą póź-
niej przez koncern BAE. Stępkę pod
pierwszy okręt położono w stoczni
w Barrow-in-Furness w styczniu 2001 r.
(choć pierwsze cięcie blach dla „Prze-
biegłego” zaczęło się jeszcze w 1999 r.).
Pod kolejny – HMS „Ambush” – w paź-
dzierniku 2003 r., natomiast pod trzeci
HMS – „Artful” – w marcu 2005. W tym
roku Royal Navy zdecydowała się na za-
mówienie czwartego okrętu. Stępka pod
HMS „Audacious” ma być położona jesz-
cze w 2007 r.
Tymczasem budowa prototypowej jed-
nostki, która miała zostać zwodowana
w 2004 r., się wydłużała. Problemy przy
projektowaniu oraz wzrost kosztów spra-
wiły, iż termin oddania okrętu przyszłemu
użytkownikowi przesunął się ostatecznie
o trzy lata! Liczne nowe technologie
– pierwszy raz użyte przy budowie brytyj-
skiego okrętu podwodnego – były dużym
wyzwaniem. Lawinowo rosły koszty, co
wymagało renegocjacji umowy (angielscy
podatnicy za trzy okręty muszą zapłacić
3,5 mld funtów). Wsparcia udzielali nawet
amerykańscy specjaliści okrętowi. Wresz-
cie latem tego roku Przebiegły został wo-
dowany. Marynarka przejmie go od produ-
centa w sierpniu przyszłego roku, zaś do
służby operacyjnej wejdzie na początku
2009. W 2010 r. ma być gotowa druga jed-
nostka – HMS „Ambush”. Być może
w drugiej dekadzie XXI w. Royal Navy za-
mówi kolejne cztery takie okręty. 
Polska Zbrojna 55
ARMIE ŚWIATA JAPONIA
TURCJA

Małżeństwo
1 lipca minęło pół wieku
od utworzenia
dowództwa sił zbrojnych
USA w Japonii. Mimo że TA D E U S Z W RÓ B E L
zamknięto niektóre
bazy i wycofano część
oddziałów, wciąż
przebywa tam ponad
30 tys. żołnierzy.
Siły amerykańskie znacząco wzmac-
niają zdolności obronne Japonii. Doty-
czy to szczególnie obrony powietrznej
archipelagu. I nie chodzi tylko o blisko
150 myśliwców. W ostatnim czasie
Amerykanie dostarczyli swemu zgru-
powaniu najnowsze zestawy antyrakie-
towe PAC-3. Mimo tego znaczącego
wkładu w obronność Japonii wielu jej
mieszkańców traktuje amerykańskie ba-
zy wojskowe jako zło konieczne i uciąż-
liwych sąsiadów. Mieszkańcy Kraju Kwit-
nącej Wiśni podejrzewają, iż na ich tere-
nie może być składowana broń nuklear-
na. Narzekają także na zanieczyszczanie
środowiska przez wojska USA oraz hałas
wywoływany przez ich samoloty.
Sympatii nie przysparza też zachowa-
nie amerykańskich wojskowych ani tym
bardziej – szczególnie nagłaśniane przez
media – popełnione przez nich przestęp-
stwa. Pomimo różnych wątpliwości wy-
rażanych przez opinię publiczną, władze
Japonii doceniają znaczenie dla bezpie-
czeństwa kraju obecności wojskowej
Amerykanów i zacieśniają z współpracę
US DOD

militarną z USA. „KITTY HAWK” w porcie Jokosuka

Azjatycki przyczółek
Dowództwo Sił Zbrojnych USA w Ja-
ponii (USFJ) zastąpiło 1 lipca 1957 r. ist-
niejące wcześniej Dowództwo Daleko-
wschodnie. Jednak żołnierze amerykań-
scy są obecni na japońskich wyspach od
1945 r. Dowództwo USFJ ulokowane jest
w bazie lotniczej Yokota. Według oficjal-
nych danych z października 2006 r., pod-
legało mu 37 tys. żołnierzy. Jako że trwa
redukcja, obecnie jest ich prawdopodob-
nie mniej. Zapadła bowiem decyzja
o przeniesieniu w najbliższych latach 8
tys. marines z Okinawy na należącą do
USA wyspę Guam.
Siła skrzydeł
Niebawem najliczniejsi w strukturach
USFJ będą lotnicy z 5 Sił Powietrznych
(Air Force), których obecnie jest nieco
mniej niż marines. Największa amery-
kańska baza lotnicza, Kadena, w której
służy na stałe 7,2 tys. żołnierzy lotnictwa,
znajduje się na Okinawie. Najważniejszą
stacjonującą w niej jednostką jest
18 Skrzydło Lotnictwa z 81 samolotami
i śmigłowcami. Jego trzon stanowią dwie
eskadry myśliwców (44. i 67.) z 54
F-15C/D Eagle. Poza tym są: 909 Eska-
dra Latających Cystern z 15 KC-135R
Stratotanker, 33 Eskadra Ratownicza
z dziesięcioma śmigłowcami HH-60G
Pave Hawk, 961 Eskadra Kontroli Prze-
strzeni Powietrznej z dwoma E-3B/C
Sentry.
Drugą ważną jednostką w Kadenie po-
za „osiemnastym” jest 353 Grupa Ope-
racji Specjalnych z dwiema eskadrami
(1. i 17.) samolotów MC-130H Combat
Talon II i MC-130P Combat Shadow. Ba-
zują tam również maszyny RC-135
i WC-135 należące do 82 Eskadry Roz-
poznawczej. Tam też znajdują się naj-
większe poza terytorium USA składy
konwencjonalnego uzbrojenia lotnicze-
go. Współużytkownikami bazy Kadena
są siły powietrzne i marynarka wojenna,
stąd korzystają z niej samoloty patrolo-
we P-3 Orion.
Poza tym bazy 5 Sił Powietrznych znaj-
dują się w Misawie i Yokocie. W pierw-
szej, leżącej ponad 600 km na północ od
Tokio, funkcjonuje 35 Skrzydło Myśliw-
skie z dwiema eskadrami myśliwskimi
(13. i 14.), wyposażonymi w 36 F-16CJ/
DJ – Wild Weasel. Są to maszyny prze-
znaczone do niszczenia naziemnej obro-
ny powietrznej przeciwnika. W bazie
Misawa służy ponad 4,5 tys. wojskowych
z USAF. Tam też stacjonują jednostki na-
leżące do marynarki wojennej USA,

56 Polska Zbrojna nr 30/2007

z rozsądku
Poza
wojskami
USFJ na terytorium
Misawa
Japonii stacjonuje gros
sił amerykańskiej Yokota
7 Floty podporządko- Tokio
wanej Dowództwu
Pacyfiku Honsiu Jokosuka

Iwakuni Sikoku

Sasebo Kiusiu

AMERYKANIE W JAPONII
Personel USMC US Navy USAF US Army 7 Flota
Wojskowi 15 850 6380 13 090 1670 13 140
Pracownicy wojska 620 1380 790 810 –
Członkowie rodzin 9730 7960 15 230 3250 6920
Źródło: United States Forces, Japan

GRAFIKA:PAWEŁ KĘPKA
N a Okinawie poza lotnikami stacjonują też inne jednostki III Sił
Ekspedycyjnych Piechoty Morskiej, w tym 3 Dywizja z trzema batalionami
piechoty 4 Pułku i dwoma batalionami artylerii 12 Pułku, a także 3 Batalionem Okinawa Futenma
Rozpoznawczym oraz 3 Batalionem Szturmowym. W sumie kilkanaście tysięcy Kadena
marines.

a także Japońskich Lotniczych Sił Samo-
obrony. Natomiast Yokota jest bazą
374 Skrzydła Transportu Lotniczego (36
Eskadra z dziesięcioma C-130E/H Her-
cules i 459 Eskadra z czterema samolo-
tami C-21A oraz śmigłowcami UH-1).
W sumie personel wojskowy USAF ba-
zy liczy około 3,4 tys. osób.
Natomiast w Iwakuni znajduje się ba-
za lotnictwa Korpusu Piechoty Morskiej.
Ulokowano tam 12 Grupę 1 Skrzydła
Lotnictwa Piechoty Morskiej (MAW)
z eskadrą (212.) myśliwców F/A-18C
Hornet. W sumie w Iwakuni stacjonuje
3,5 tys. amerykańskich wojskowych.
W planach jest przeniesienie tam
5 Skrzydła Lotnictwa Lotniskowcowego
z Atsugi z dwiema eskadrami (192.
i 195.) myśliwców F/A-18C Hornet i ty-
luż samo (27. i 102.) F/A-18E/F Super
Hornet. W sumie 50 maszyn. Jak dotąd
leżące na Honsiu Atsugi jest największą
bazą amerykańskiego lotnictwa morskie-
go na zachodnim Pacyfiku. Poza 5 Skrzyd-
łem stacjonuje tam 51 Eskadra lekkich
śmigłowców okrętowych, z SH-60B/F
Seahawk.
Drugą bazą lotnictwa marines obok
Iwakuni jest Futenma na Okinawie, gdzie
stacjonują cztery eskadry śmigłowców
(dwie CH-46E, jedna CH-53E oraz jed-
na UH-1N i AH-1W), a także eskadra la-
tających cystern (KC-130) 36 Grupy
1 MAW. Według zapowiedzi, jednostka
zostanie przeniesiona do obozu Schwab
koło miasta Henoko.
Na morzu
Dla Amerykanów ogromne znaczenie
mają nie tylko lotniska, ale również ja-
pońskie porty wojenne. W Jokosuce,
u wejścia do Zatoki Tokijskiej, bazuje
największe poza granicami USA stałe
zgrupowanie okrętów wojennych US
Navy należących do 7 Floty. Jej okrę-
tem flagowym jest ostatni w służbie
konwencjonalny lotniskowiec „Kitty
Hawk”, który w 2008 r. zostanie zastą-
piony przez atomowy „George
Washington”. W Jokosuce cumują jesz-
cze dwa krążowniki rakietowe, sześć
niszczycieli, fregata oraz okręt dowo-
dzenia. Natomiast w Sasebo są czte-
ry okręty desantowe, dwa przeciwmi-
nowe i jeden ratowniczy. Jednostki pod-
wodne 7 Floty bazują na Guam.
Najmniejszym komponentem USFJ są
wojska lądowe. Jedyną jednostką bojo-
wą jest 1 Batalion 1 Grupy Sił Specjal-
nych w Torii na Okinawie. 

nr 30/2007 Polska Zbrojna 57

ŚWIAT PAKISTAN
Od czasu zamachów z 11 września 2001 r. jego planom reelekcyjnym w zaplano-
Stany Zjednoczone uznają Pakistan za partnera w wojnie wanych na jesień br. wyborach prezy-
denckich. Oliwy do ognia dolały kolej-
przeciwko terroryzmowi. Tymczasem stał się on główną bazą ne, w maju br. – za zabicie komendan-
wypadową al Kaidy, talibów i uzbrojonych rebeliantów ta sił talibskich w Afganistanie mułły
Dadullaha – odwetowe zamachy terro-
prowadzących działania zbrojne przeciwko siłom koalicji „Trwała rystyczne talibów w Peszawarze, w któ-
wolność” i wojskom stabilizacyjnym ISAF w Afganistanie. rych zginęły 24 osoby, oraz potyczki

Spacer po cien
N ATA L I A Z A L E W S K A

US DOD (2)

J
ak do tej pory nie udało się Za-
chodowi nakłonić gen. Perwe-
za Musharrafa, prezydenta Pa-
kistanu, do skutecznego roz-
prawienia się na swoim tery-
torium z wojownikami dżiha-
du. Nic też nie wskazuje na to, by
w najbliższej przyszłości miało się coś
zmienić. Sporadyczne rajdy na obozy
szkoleniowe czy pokazowe likwidacje
kilku czołowych przywódców talibów
i al Kaidy nie zmieniają tego stanu.
Taka sytuacja wynika z niezwykle de-
likatnej pozycji Perweza Musharrafa
wewnątrz kraju oraz tego, że talibo-
wie nie są uznawani w Islamabadzie
za terrorystów.
Autorytarne rządy generała – mar-
ginalizacja struktur cywilnych oraz
centralizacja władzy w rękach prezy-
denta – budzą sprzeciw nie tylko mu-
zułmańskich partii i ugrupowań poli-
tycznych (MMA, Ligi Muzułmańskiej
– Nawaz i Pakistańskiej Partii Ludo- sił amerykańskich i pakistańskich na
wej), ale wzbudzają kontrowersje na- granicy pakistańsko-afgańskiej. Nie
wet wśród jego politycznego zaplecza mniej kontrowersji wywołało wprowa-
– Pakistańskiej Ligi Muzułmańskiej. dzenie 4 czerwca br. dalszych ograni-
czeń w mediach (Urzędowi Regulacji
Permanentny kryzys ds. Mediów Elektronicznych nadano
Już ponad trzy miesiące trwa jeden prawo do blokowania transmisji, zawie-
z najpoważniejszych od 1999 r. (doszło szania licencji czy konfiskowania
wtedy do przewrotu, Musharrafowi niełatwo sprzętu podmiotów me-
który wyniósł Mus- dialnych), z których rząd
harrafa do władzy) będzie odebrać władzę, ostatecznie się wycofał.
kryzysów na paki- gwarantuje ją bowiem Faktem jest, że Mus-
stańskiej scenie po- harrafowi niełatwo bę-
litycznej. Masowe zastęp generałów, dzie odebrać władzę.
protesty społeczne Gwarantuje ją bowiem
wybuchły po tym, komendantów korpusów zastęp generałów, ko-
jak prezydent od- oraz szefów wojskowych mendantów korpusów
wołał w marcu br. oraz szefów wojskowych
ze stanowiska sę- agencji agencji, którzy są świa-
dziego głównego sądu najwyższego If- domi, że zmiana na stanowisku prezy-
tikhara Chaudhry’ego za jego krytycz- denta doprowadzi do odebrania im przy-
ne wobec władzy wypowiedzi, które wilejów oraz przejęcia przez cywilów
– zdaniem generała – mogły zagrozić kontroli nad systemem politycznym

58 Polska Zbrojna nr 30/2007

 i gospodarczym państwa. Równocześ-
nie ogromne rozdrobnienie i polaryza-
cja partii oraz ruchów religijnych (w Pa-
kistanie działa ok. 60 partii politycz-
nych, przy czym ok. 25 z nich to orga-
nizacje terrorystyczne) sprawia, że brak
jest wyraźnego opozycyjnego lidera,
który mógłby zastąpić Musharrafa na
Reelekcja?
Trudno dziś przewidywać, czy Mus-
harrafowi uda się reelekcja lub, czy wy-
brany zostanie wskazany przez niego
kandydat. Jedno jest pewne – nie będą
to wybory demokratyczne. Prawdopo-
dobnie generał zgodzi się na ustąpienie
ze stanowiska szefa sztabu i obejmie
Paki-stany
W ładze w Islamabadzie nie sprawują
efektywnej kontroli nad większą częś-
cią terytorium Pakistanu. Federalnie
Administrowany Obszar Etniczny (FAOE)
i Północno-Zachodnia Prowincja Pograniczna
(PZPP), zamieszkane głównie przez ludność

nkiej linie
pusztuńską, to nieomal państwa w państwie,
rządzone przez islamskich radykałów przy-
chylnych al Kaidzie i talibom (talibowie wywo-
dzą się głównie z ludności pusztuńskiej, sta-
nowiącej ok. 15–17 proc. społeczeństwa pa-
kistańskiego i mającej silnie związki kulturo-
we i klanowe z Pusztunami zamieszkującymi

PERVEZ MUSHARRAF
(z lewej) postrzegany jest
na Zachodzie jako laicki
przywódca trzymający
z dala od fundamentali-
stów islamskich pakistań-
ski potencjał rakietowy
i jądrowy. Na zdjęciu:

prezydent Pakistanu
z sekretarzem obrony
USA Robertem M.
Gatesem. Żadne zmiany na
najwyższych szczeblach
władzy w Islamabadzie nie
sprawią, że Pakistan przesta-
stanowisku przywódcy państwa i zbu- nie uważać Afganistan za
dować wokół siebie zwarte zaplecze po- swoją strefę wpływów
lityczne, zdolne do utrzymania jednoś-
ci w kraju.
Związane ręce funkcję prezydenta w garniturze. Ko-
Musharraf postrzegany jest na Zacho- nieczne będzie również dogadanie się
dzie jako laicki przywódca trzymający z opozycją, a więc oddanie cywilom,
pakistański potencjał rakietowy i jądro- kosztem wojskowych, części resortów
wy z dala od fundamentalistów islam- oraz przywrócenie swobód demokra-
skich. Zmiana na stanowisku prezyden- tycznych w państwie.
ta wydaje się więc możliwa tylko pod Niezależnie od tego, co wydarzy się
warunkiem, że zastąpi go wiarygodny, w najbliższym czasie na pakistańskiej
zwłaszcza dla Stanów Zjednoczonych scenie politycznej, Kabul nie usłyszy
i Indii, partner. dobrych wieści. Żadne zmiany na naj-
Z tych też względów Waszyngton ma wyższych szczeblach władzy w Islama-
związane ręce, jeśli chodzi o wywiera- badzie nie sprawią, że Pakistan przesta-
nie presji na Musharrafa w kwestii ak- nie uważać Afganistan za swoją strefę
tywnego zwalczania terrorystów na pa- wpływów. A to oznacza, że Musharraf
kistańskim terytorium. Przyciskanie do czy ktokolwiek, kto go zastąpi, będzie
ściany generała niesie skutki odwrotne jeszcze długo przymykał oko na dzia-
do zamierzonych, gdyż obniża jego po- łalność talibów, al Kaidy i ISI po obu
zycję w państwie. stronach Linii Duranda.  wojny przeciwko Zachodowi.
TADEUSZ WRÓBEL
południowy i wschodni Afganistan).
Islamabad, po niekończących się potyczkach
zbrojnych z islamistami w FAOE, podpisał we
wrześniu 2006 r. porozumienie, na którego
mocy wycofał swoje wojska na wcześniej zaj-
mowane, ufortyfikowane pozycje (istniejące
tam od czasów brytyjskiego imperium) i prze-
rzucił odpowiedzialność za pokój w zbunto-
wanej prowincji na lokalną starszyznę.
W konsekwencji talibowie ogłosili powstanie
– z połączenia Północnego i Południowego
Waziristanu (dwóch z tzw. agencji – okręgów
administracyjnych FAOE) – Islamskiego
Emiratu Waziristan. Fundamentaliści islam-
scy wprowadzili nakaz restrykcyjnego prze-
strzegania prawa koranicznego oraz utworzyli
nową – analogiczną do federalnej – admini-
strację. Jakakolwiek współpraca z rządem
centralnym jest karana ścięciem głowy.
Al Kaida uznała Waziristan za nowy ośrodek
koordynacji działalności terrorystycznej oraz
zaplecze niezbędne do prowadzenia świętej

nr 30/2007 Polska Zbrojna 59

WYDARZENIA
„Nieświeże”
kule
ONZ. Agencja Associated Press
podała, że Organizacja Narodów
Zjednoczonych wstrzymała do
odwołania stosowanie gumo-
wych kul w misjach pokojowych
na całym świecie. Anonimowy
przedstawiciel departamentu
ONZ ds. misji pokojowych stwier-
dził, że zakaz używania gumo-
wych kul jest tymczasowy.
Decyzja, czy zostanie on zniesio-
ny, zależy od wyników kontroli za-
sad stosowania tej amunicji.
Ograniczenie jest pokłosiem tra-
gicznych wydarzeń, do których
doszło w lutym w południowej
prowincji Serbii, Kosowie. W cza-
sie albańskiej demonstracji prze-
ciwko planowi ONZ dotyczącemu
przyszłości prowincji oddziały po-
licji kosowskiej i międzynarodo-
wej użyły gumowych kul i gazu
łzawiącego. W wyniku tej inter-
wencji zmarło dwóch
Albańczyków, a kilku zostało ran-
nych. Przeprowadzone śledztwo
wykazało, że w Kosowie użyto
przeterminowanych kul. Ich ter-
min przydatności wygasł 13 lat
wcześniej, zaś kule tego typu
z upływem lat twardnieją i stają
się niebezpieczne w użyciu. (w)
w skrócie
Triumf
pod Moskwą
ROSJA. Pod koniec lipca
w okolicach Moskwy roz-
mieszczony zostanie najno-
wocześniejszy rakietowy sys-
tem obrony powietrznej
S-400 Triumf – poinformo-
wał 16 bm. agencję Interfax
płk Aleksandr Drobyczewski
z dowództwa rosyjskich
wojsk lotniczych. Podał też,
że niedawno na poligonie Ka-
pustin Jar w rejonie Astracha-
nia przetestowano jego dzia-
łanie. S-400 Triumf, który ma
oznaczenie natowskie SA-21
Growler, jest zmodernizowa-
ną wersją systemu S-300
i wcześniej nosił oznaczenie
S-300PMU-3. Jego pociski
mogą być użyte do niszczenia
60 Polska Zbrojna
Gest Putina
Rosjanie grożą zawieszeniem uczestnictwa
w Traktacie o Ograniczeniu Sił
Konwencjonalnych w Europie
ROSJA. Agencja Interfax poin-
formowała 16 bm., powołując się
na źródła w rosyjskim resorcie
obrony, że nie ma planów roz-
mieszczania większych sił woj-
skowych u zachodnich granic kra-
ju. – Co się tyczy przyszłości, zo-
baczymy, jak zachowa się kiero-
wane przez USA NATO, którego
polityka staje się coraz bardziej
nieprzewidywalna – powiedział
jej informator. Dwa dni wcześniej
prezydent Władimir Putin podpi-
sał dekret zawieszający od
12 grudnia uczestnictwo Rosji
w Traktacie o Ograniczeniu Sił
Konwencjonalnych w Europie
(CFE). Podpisano go w 1990 r.,
a w 1999 r. zmodyfikowano, by
uwzględnić zmiany, jakie zaszły
po rozpadzie ZSRR w 1991 r.
USA i inne państwa NATO
wstrzymały się z ratyfikacją zmo-
dyfikowanej wersji CFE, żądając,
by najpierw Moskwa wycofała
wojska z Gruzji i Mołdawii (Nad-
dniestrze). Natomiast Rosjanie
domagają się, by do traktatu przy-
stąpiły należące do sojuszu Esto-
nia, Litwa i Łotwa. Twierdzą, iż
rakiet krótkiego i średniego za-
sięgu oraz samolotów. Alek-
sander Lemański, szef projek-
tantów z firmy Ałamaz, która
produkuje Triumf, powiedział,
że jego zasięg skutecznego
ognia jest dwa razy większy
niż S-300. Najczęściej podaje
się, iż wynosi 400 km. Przy
okazji ujawnił, że uzbrojone
w S-400 pułki będą miały wię-
cej baterii rakiet niż te wypo-
sażone w „trzysetki”.
Nowe starcia
SOMALIA. W niedzielę
(15 bm.) w Mogadiszu rozpo-
częła się konferencja dotycząca
pojednania narodowego, której
celem jest przywrócenie pokoju
w Somalii. Od 1991 r. nie ma
tam skutecznie działających
władz państwowych. Organiza-
torem spotkania jest tymczaso-
wy somalijski rząd. Jednak
MON ROSJI
w tej chwili stanowią one szarą
strefę, w której NATO może bez
ograniczeń rozmieścić siły. Panu-
je też przekonanie, że moratorium
jest reakcją Moskwy na plany Wa-
szyngtonu rozmieszczenia ele-
mentów systemu obrony antyra-
kietowej w Polsce i Czechach.
Sojusz atlantycki wydał oświad-
czenie, w którym wyraził „głębo-
kie rozczarowanie” postawą Mo-
skwy. – To jest decyzja wrzucają-
ca Rosję w otchłań braku odpo-
wiedzialności i przewidywalności
– powiedział polski minister obro-
ny narodowej Aleksander Szczy-
gło. – Zawsze jest źle, gdy duże
państwo o istotnym znaczeniu dla
bezpieczeństwa europejskiego
i światowego podejmuje taką de-
cyzję – dodał. Szef MON uważa,
że wpływ na nią miały też czyn-
niki związane z polityką we-
wnętrzną Rosji, a szczególnie
zbliżające się wybory parlamen-
tarne i prezydenckie. Zaś były wi-
ceminister obrony gen. Stanisław
Koziej stwierdził, że Kreml dąży
też do poróżnienia Europy i Sta-
nów Zjednoczonych.(ted)
uczestnictwa w nim odmówiła
Unia Trybunałów Islamskich
(UIC), do stycznia kontrolująca
stolicę i południe kraju. Stąd
wynik konferencji wydaje się
wątpliwy. Na kilka dni przed jej
rozpoczęciem doszło do nowych
starć, w których zginęło ponad
dziesięć osób. Z moździerzy
ostrzelano pałac prezydencki.
O ataki te podejrzewani są zwo-
lennicy UIC.
Pierwszy
atomowy
BRAZYLIA. Podczas wizyty
w ośrodku nuklearnym (Centro
Experimental Aramar da Ma-
rinha), w Iperó w stanie Sao
Paulo prezydent Luiz Inacio
Lula da Silva ogłosił, że Bra-
zylia rozpocznie budowę wła-
snego okrętu podwodnego
o napędzie atomowym. Do-
wódca marynarki wojennej
Oczyszczanie
obozu
LIBAN. Armia libańska kon-
tynuuje operację w obozie
uchodźców palestyńskich
Nahr el Barid pod Trypoli-
sem, w którym od maja broni
się grupa islamskich radyka-
łów. – Przejęliśmy nowe bu-
dynki i kryjówki Fatah al Is-
lam – powiedział anonimowo
przedstawiciel wojska.
W niedzielnych (15 bm.) wal-
kach zginęło kolejnych dwóch
żołnierzy. Według libańskiej
agencji prasowej, wojsko za-
biło wielu radykałów. Ich
zwłoki leżały na ulicach
obozu.
W niedzielę islamiści wy-
strzelili co najmniej pięć ra-
kiet typu Katiusza, które spa-
dły na gaje pomarańczowe
i grejpfrutowe, na północ od
obozu. Podobne ataki prze-
prowadzili też w piątek i so-
botę. W odpowiedzi wojsko
ostrzeliwuje z broni ciężkiej
kryjówki ekstremistów. Wła-
dze palestyńskie podają, że
w Nahr el Barid jest „nie
więcej niż 70 bojowników”
Fatah al Islam. Tymczasem
sułtan Abulejnejn, przywód-
ca odłamu organizacji
al Fatah prezydenta Autono-
mii Palestyńskiej Mahmuda
Abbasa w Libanie, wezwał,
by ich wyeliminować. (ted)
adm. Julio Soares de Moura
ujawnił, że koncepcja zakłada
skorzystanie z francuskiego
lub niemieckiego projektu
okrętu, na którym zamonto-
wano by krajowej konstrukcji
reaktor. Wyjaśniał, że dzięki
temu będzie możliwe skutecz-
niejsze patrolowanie wybrzeży
Brazylii, która obecnie ma
pięć konwencjonalnych jedno-
stek podwodnych Jak powie-
dział prezydent, przez osiem
lat planuje się wydać na ten
program 1,04 mld reali, czyli
równowartość około 540 mln
dolarów. Koncepcja budowy
jednostki podwodnej o napę-
dzie atomowym nie jest no-
wa, pojawiła się już w 1979 r.
Poza budową okrętu wzno-
wione zostaną też prace nad
trzecim reaktorem nuklear-
nym Angra III ulokowanym
na wybrzeżu w pobliżu Rio
de Janeiro. (w)
nr 30/2007
Blisko jest to specyficzna metoda kon- Na tym tle trzeba widzieć

zgody
troli. Zwłaszcza na terenach po-
granicznych. Jeśli inni członko-
wie antyterrorystycznej koalicji
mówią, że prezydent Musharaff
powinien uszczelnić granicę z
POLSKA-USA. – Tarcza bę- Afganistanem, to muszą spotkać
dzie, bo dla Polski jest rzeczą się w Islamabadzie
bardzo dobrą – oświadczył z kpiącymi minami. Jeśli Ame-
prezydent Lech Kaczyński na Andrzej Jonas rykanie nie są w stanie uszczel-
konferencji prasowej w Wa- nić absolutnie pokojowej grani-
szyngtonie po poniedziałko- REDAKTOR NACZELNY cy z Meksykiem, to co mówić
wym (16 bm.) spotkaniu z pre- „THE WARSAW VOICE” o pograniczu afgańsko-pakistań-
ostatnie zamachy samobójcze
i próby rozniecenia dużej woj-
ny na pograniczu pakistańsko-
-afgańskim. Generał Musha-
raff broni kraju przed nad-
miernymi wpływami islami-
stów i znajduje w tym popar-
cie zarówno zagranicy, ale
także miejscowego biznesu.
Poparcie innych kręgów spo-
łecznych, zwłaszcza tych naj-
biedniejszych, nie jest już tak

Emocje
zydentem USA George’em
Bushem. Zaś główny polski
negocjator, wiceminister spraw
zagranicznych Witold Wasz-
czykowski, stwierdził, że nasz
kraj wyraża „wolę polityczną”,
i interesy
by tarczę umieszczono na jego
2,5 tysiąca kilometrów gra-
nicy z Indiami, 2,5 ty-
siąca z Afganistanem. Sięgające
nieba góry, roztopione słońcem
doliny, gigantyczny teren, niezli-
czona ludność. Morze analfabe-
tyzmu i nędzy. Najnowocze-
śniejsza technika, kwitnący biz-
KANCELARIA PREZYDENTA RP
skim, zamieszkiwanym przez
tych samych Pasztunów. Nawet
gdyby postawić żołnierza obok
żołnierza, to i tak granica pozo-
stanie otwarta – powiedziano mi
w Islamabadzie. Nawet najno-
wocześniejszy na świecie elek-
troniczny system kontroli lud-
ności, który jest dziełem paki-
stańskich uczonych i techników,
nic nie daje, jeśli lokalni szejko-
wie mają odmienne interesy niż
armia.
Armia też nie jest jednolita. Pa-
jednoznaczne. Tu emocje gra-
ją rolę wiodącą.
Czy jednak najważniejszym
problemem Pakistanu jest po-
granicze z Afganistanem?
Z pewnością jeszcze niedaw-
no na pierwszym miejscu trze-
ba było wymieniać problem
Kaszmiru, czyli stosunki z In-
diami. Tam również trzeba by
ustawić żołnierza obok żołnie-
rza, aby emocje i polityka
w zabójczy sposób nie przeci-
skały się na przeciwną stronę.

nes, rozległe kontakty z całym
światem. Taki jest współczesny
Pakistan. Czy funkcjonujące
w takim kotle państwo może co-
kolwiek kontrolować i nad
czymkolwiek zapanować?
Armia pakistańska zawsze uwa-
żała, że tak, ale generałowie
terytorium, ale nadal będzie w Islamabadzie mówili mi, że
się domagać gwarancji bezpie-
czeństwa. Administracja Busha
zgodziła się wstępnie na powo- Bez odwrotu
łanie stałej instytucji mającej IRAK. Centralna Agencja Wywia-
wzmocnić bezpieczeństwo Pol- dowcza (CIA) uważa, że zachwia-
ski – byłaby to polsko-amery- nie równowagi w Iraku jest nieod-
kańska rada konsultacyjna, wracalne – napisał znany z rozwi-
zwoływana w sytuacjach za- kłania afery Watergate dziennikarz
grożeń. Negocjacje trwają da- Bob Woodward w dzienniku „Wa-
lej. Dotyczą one też m.in. kwe- shington Post”. Przypomniał on ze-
stii rozmiarów planowanej ba-
zy amerykańskiej, statusu jej
kistański wywiad zawsze próbo-
wał grać własną rolę, szukając
dla siebie i państwa rozwiązań
nie zawsze takich jak formalnie
rządzący. Jego kontakty z taliba-
mi, a nawet z al Kaidą, bez wąt-
pienia istniały, a zapewne istnie-
ją nadal. Podobnie zresztą jak
ścisłe kontakty z Amerykanami.
szłoroczną wypowiedź jej szefa Mi-
chaela Haydena, który podczas spo-
tkania z Iracką Grupą Studyjną
stwierdził, że niezdolność irackie-
go rządu do sprawowania władzy
wydaje się nie do przełamania. Hay-
den przyznał, że nie widzi żadnego
„kamienia milowego czy punktu,
w którym można by to wszystko od-
Rządy generała Musharaffa są
silne, choć chwiejne. Wspar-
cie Zachodu wzmacnia je, ale
i osłabia. Pakistan jest dziś so-
jusznikiem koalicji antyterro-
rystycznej, ale też rejonem
wybuchowym i rezerwuarem
terrorystów.
Spacer po cienkiej linie  56
wrócić”. Jego opinię gazeta zesta-
wiła z wystąpieniem prezydenta
George’a W. Busha, który spotkał
się z grupą w tym samym dniu.
Członkowie grupy określili jego wy-
stąpienie jako „churchillowską wizję
zwycięstwa w Iraku”, w której na-
woływał do wsparcia rządu pre-
miera Nuriego al Malikiego. (w)

Wielka
personelu i jego stosunków
z polską armią. Niedawno wi-
ceminister Waszczykowski po-
wiedział, że przewiduje zakoń-
czenie negocjacji z USA we mobilizacja
NATO

wrześniu. Prezydent Kaczyń-

ski poinformował, że niezależ- TURCJA. Według nieoficjal-
nie od sprawy systemu antyra- nych informacji, jakie uzyska-
kietowego będą się toczyły ła agencja Reutersa, liczba tu-
rozmowy z rządem Stanów reckich żołnierzy stacjonują-
Zjednoczonych „związane cych na południowym wscho-
z modernizacją naszych sił
dzie kraju wzrosła do ponad
zbrojnych”. Poza tym prezy-
200 tys. Większość oddziałów przedostawać się do Turcji tys. Dowództwo armii tureckiej
denci rozmawiali o udziale
wojsk polskich w operacjach rozmieszczono w pobliżu gra- z Iraku. Jednak tegoroczna nie skomentowało dotąd do-
w Iraku, konflikcie z Iranem, nicy z Irakiem. Tureckie siły operacja zakrojona jest na niesień o zwiększeniu liczby
sytuacji na Bałkanach, a także zbrojne regularnie zwiększają większą skalę niż zazwyczaj. wojsk. Amerykański sekretarz
o stosunkach z Rosją. Poruszo- wiosną swą obecność w tym Chociażby w prowincji Sirnak obrony Robert Gates ocenił
no też kwestie bezpieczeństwa regionie. Wtedy bowiem kur- rozmieszczono 50 tys. żołnie- zaś, że powyższe liczby są
energetycznego. (wr) dyjscy rebelianci zaczynają rzy, a zwykle jest ich 10–20 przeszacowane. (wrt)

nr 30/2007 Polska Zbrojna 61

TO I OWO
UCY WILIZOWANY
SZPIEG
Broń za...?
„G uns for toys” – broń za zabawki
– taką akcję przeprowadziła nie-
dawno w Peru agencja Amnesty Interna-
tional. Peruwiańscy milusińscy mieli
okazję wymienić plastikowe repliki broni
palnej na bardziej „pacyfistyczne” umila-
cze wolnego czasu – gry, misie, lalki. Po-
mysł trafiony, ale sprawa jest dość poważ-
na. O ile np. w Polsce bieganie po po-
dwórku z plastikowym AK-47 i bawienie
się w wojnę wielkiej szkody raczej nie
przyniesie, o tyle np. w Izraelu palestyń-
ski nastolatek mierzący do żołnierzy
z plastikowej repliki broni skończył tra-
gicznie. Uśmiechając się do pomysłu wy-
miany broni na misia-przytulankę, zasta-
nawiam się, czy takiej akcji nie dałoby się
rozszerzyć. Warto przyjrzeć się mechani-
zmowi całej „transakcji”. Dzieci oddają
plastikowego colta czy kałasznikowa, po-
nieważ w zamian otrzymują coś atrakcyj-
niejszego. Dla jednego będzie to miś, dla
innego wymarzona gra.
Może warto prowadzić tego typu akcje
również z dorosłymi dysponującymi praw-
dziwym uzbrojeniem – zwłaszcza w kra-
jach, w których chomikowanej w piwni-
cach i na strychach broni wciąż jest spo-
ro. No dobrze – wyrażam się zbyt eufemi-
stycznie. Chodzi o Irak i Afganistan.
Oczywiście zaprzysięgły terrorysta broni
nie odda – ale zaprzysięgłych terrorystów
jest tam stosunkowo niewielu. Broni jest
znacznie więcej. Może więc warto zbadać,
co byłoby dla jej posiadaczy równie atrak-
cyjne jak pluszowy miś dla peruwiańskich
dzieci. I nie zawsze chodzi o pieniądze.
Może byłby to zapas zboża pozwalający
obsiać pole? Albo obietnica zbudowania
szpitala, posterunku policji, zwiększenia
liczby policjantów w danym regionie?
Może kamizelki kuloodporne dla tych,
którzy muszą przemieszczać się po niebez-
piecznym regionie?
W Peru w akcji wzięło udział kilka tysięcy
dzieci. Fakt, są one zazwyczaj rozsądniej-
sze od dorosłych, ale może i tym drugim
warto dać szansę?
62 Polska Zbrojna
Ranny pod
Grunwaldem
B yło jak 597 lat temu – siły polsko-li-
tewskie rozgromiły zakon krzyżacki.
Tym razem jednak bitwa trwała nie jede-
1,51 funta dziennie przeznacza bry-
tyjska armia na posiłki dla
służących w niej żołnierzy. Nie byłoby
naście godzin, ale pięćdziesiąt minut, w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że
a w potyczce brało udział tysiąc rycerzy, psy zatrudnione w siłach zbrojnych Jej
a nie ponad 60 tysięcy. Bitwa miała też Królewskiej Mości dostają codziennie
sporą widownię – w tym roku insceniza- karmę za 2,63 funta.
cję na grunwaldzkich polach obejrzało sto „Dziennik” nr 142 (PG)
tysięcy osób. Znak do rozpoczęcia bitwy
dali wystrzałami z armat podsekretarz sta-
nu w MON Jacek Kotas i marszałek woje- Wojsko zostaje
wództwa warmińsko-mazurskiego Jacek
Protas. Krzyżacy, mimo zaciętej obrony,
przegrali. Wielki mistrz Urlich von Jungin-
– Nie ma żadnych przymiarek ani powo-
dów do rozwiązania pułku – uspokajał
gen, którego zagrał Jarosław Struczyński, podwładnych gen. dyw. Ryszard Sorokosz,
poległ na polu bitwy. Godzinne widowisko dowódca 16 Pomorskiej Dywizji Zmecha-
wyreżyserował Krzyszof Górecki, w roli kró- nizowanej, w trakcie pobytu w 14 pułku
la Władysława Jagiełły wystąpił Jacek Szy- artylerii przeciwpancernej – donosi „Ga-
mański. Nie obyło się też bez wypadków. zeta Współczesna”. Wcześniej pojawiły
– Mojemu koledze odcięto kawałek palca się bowiem pogłoski o likwidacji jednost-
berdyszem – opowiadał jeden z rekon- ki, przyjęte z niepokojem, ponieważ pułk
struktorów z Drużyny Komturii Ostródzkiej. jest liczącym się pracodawcą w Suwał-
Organizatorzy bitwy już myślą o przyszłym kach. Według zapewnień dowódcy, pułko-
lecie, a także o widowisku, które ma się wi nie grozi też rozparcelowanie na dwa
rozegrać za trzy lata – w 600. rocznicę bi- dywizjony. Gen. Sorokosz pojawił się w Su-
twy pod Grunwaldem. (ATD) wałkach w związku z przejęciem dowódz-
twa pułku przez płk. Mieczysława Bartma-
na. Zastąpił on na tym stanowisku płk.
Ryszarda Bańkowskiego, który z końcem
czerwca przeszedł do cywila. 14 pułk ar-
tylerii przeciwpancernej sprowadzono do
Suwałk przed kilkunastoma laty z Kwidzy-
na. Pogłoski o jego likwidacji pojawiały się
już parokrotnie. Za każdym razem okazy-
wały się jednak nieprawdziwe. (ATU)
Nonsens tygodnia: Szeregowy marszałkiem?
TVN24 postanowił zająć się letnimi kursami dla studentów chcących w trakcie zdo-
bywania magistra uregulować stosunek do służby wojskowej. W tym celu dziennika-
rze udali się do Torunia, gdzie podchorążowie-studenci przechodzą przyspieszony
kurs z bycia żołnierzami.
Materiał jest dość interesują- pów” kolegów z TVN prawdzi- skiem, to miłe, że znajduje-
cy. Studenci opowiadają wy drobiazg), o tyle kiedy do- cie w nim jakieś pozytywne
o tym, że wojsko to ciekawa szło do kapitanów – polegli strony, ale apelujemy – przy-
przygoda. I wszystko jest na całej linii. Otóż najpierw glądajcie się temu, co żoł-
pięknie – do momentu, kiedy jednego z oficerów podpisali nierze noszą na naramienni-
dziennikarz zaczyna pytać tajemniczym skrótem „kap” kach. Skoro nie mylicie pod-
o opinię kadrę Centrum Szko- (nie śmiemy nawet podejrze- sekretarza stanu z premie-
lenia Artylerii i Uzbrojenia. wać, że może reporter miał rem – mimo że żaden z nich
I wcale nie chodzi o to, co żoł- wątpliwości, czy rozmawia nie nosi wyraźnych dystynk-
nierze zawodowi mówią, ale z kapitanem czy z kapralem cji wskazujących na pełnio-
o to, jak zostają podpisani. i stąd asekurował się stwo- ną przez niego funkcję, to
O ile w przypadku wygłaszają- rzonym ad hoc skrótem), na- o ileż łatwiej powinno być
cego opinię chorążego repor- tomiast w przypadku drugie- wam rozpoznawać stopnie
terzy mniej więcej stanęli na go postanowili popuścić wo- żołnierzy. Jeśli jednak nie
wysokości zadania (pomyle- dze fantazji i podpisali go ja- ma to dla was żadnego zna-
nie mł. chorążego z mł. cho- ko... st. sierżanta (sic!). czenia – podpisujcie każde-
rążym sztabowym to w per- Drodzy koledzy z TVN-u! To go jako marszałka. Będzie
spektywie dalszych „wystę- miłe, że zajmujecie się woj- jeszcze śmieszniej. (ap)
nr 30/2007