D ZACHODNI PRZEGLA 2011, nr 3

PIOTR IDCZAK Piotr Idczak, Ida Musiakowska IDA MUSIAKOWSKA Poznan

PRIORYTETY POLSKIEGO PRZEWODNICTWA W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej do obje cia przewodnictwa Polska juz od duz szego czasu przygotowuje sie poowe w Radzie Unii Europejskiej (RUE). Jego sprawowanie przypada na druga ce zwie k2011 r. (lipiec-grudzien ). Jest to dla Polski nowe wyzwanie wymagaja dowej, organizacji pozaszonego wysiku administracji publicznej, w tym samorza dowych oraz wolontariuszy. rza dos (np. Jak pokazuja wiadczenia krajo w, kto re sprawoway juz prezydencje Niemiec) w tym okresie zazwyczaj ros nie poparcie dla proceso w integracyjnych ki organizowaniu spotkan ws ro d spoeczen stwa kraju prezydencji 1. Dzie ministerials cych nych w wielu cze ciach kraju, a nie tylko w stolicach pan stw sprawuja , moz prezydencje na przybliz ac mieszkan com sprawy Unii Europejskiej 2. dzaniu i koordynacji Prezydencja polega przede wszystkim na sprawnym zarza prac instytucji unijnych, a w szczego lnos ci RUE. Po wejs ciu w z ycie traktatu sposo z Lizbony w 2009 r. zmieni sie b sprawowania przewodnictwa. Pierwsza krajo grupa w, kto re przetestoway zapisy traktatu w tym zakresie jest tzw. trio: gry. Kolejne trio obejmuje Polske , Danie i Cypr. Polska Hiszpania Belgia We czny okres przewodniczenia w RUE. prezydencja rozpoczyna osiemnastomiesie wypadkowa kwestii Mimo wspo lnych plano w i ustalen priorytety prezydencji sa dz istotnych ba charakterystycznych dla danego pan stwa czonkowskiego oraz intereso w waz nych w danym czasie dla Unii Europejskiej. Priorytety te konsul z przewodnicza cym Rady Europejskiej, swoistym odpowiednikiem towane sa ministra spraw zagranicznych UE wysokim przedstawicielem ds. spraw zagranicznych i polityki bezpieczen stwa oraz Parlamentem Europejskim.
1 W. Jahn-Hommer, The EU Presidency as a media topic: role of the Federal Press and Information Office, wykad podczas seminarium How to manage a presidency, Europische Akademie Berlin, UAM, 14-19.04.2009, Berlin 2009. 2 A. Fuksiewicz, A. ada, Czeska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. Spojrzenie z Polski, Instytut Spraw Publicznych, http:prezydencjaue.gov.pldo-pobrania (data wejs cia na strone 20.02.2011), s. 17.

68

Piotr Idczak, Ida Musiakowska

cym tematem sta sie kryzys gospodarczy i jego W ostatnich latach dominuja konsekwencje w samej UE: kwestia funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej c dyskusje na i dalsza integracja; koniecznos c cie budz etowych, kto re determinuja temat budz etu wspo lnotowego na kolejne lata (2011-2013) oraz ksztatu kolejnych z najwaz wieloletnich ram finansowych w latach 2014-2020. Jedna niejszych grup wydatki na polityke spo wydatko w w UE stanowia jnos ci. Tym samym wspomniane ce wielkos sie tez konsekwencje kryzysu dotykaja ci budz etu odbijaja na dyskusjach polityka spo jej utrzymania. Ponadto biez ce nad nowa jnos ci i zasadnos cia a sposo wydarzenia na kontynencie afrykan skim determinuja b definiowania polityki siedztwa Unii Europejskiej. Kolejnym wyzwaniem zagranicznej, w tym polityki sa jest kwestia bezpieczen stwa, w tym bezpieczen stwa energetycznego, na kto re m.in. zwracaja uwage zapisy nowej strategii UE Europa 2020. Celem niniejszego artykuu jest zaprezentowanie mechanizmo w sprawowania cych z traktatu lizbon przewodnictwa w RUE po zmianach wynikaja skiego, mechanizmu ksztatowania prioryteto w agendy oraz zaoz en polskiej prezydencji w szczecych problemo go lnos ci dotycza w gospodarczych UE.

STWA W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ PRZEWODNICTWO PAN Sprawowanie przewodnictwa w RUE oznacza dla kraju czonkowskiego przeje cie funkcji koordynacji nad caos cia prac i posiedzen oraz reprezentowanie Rady cewobec innych instytucji unijnych. W pierwszym przypadku od pan stwa sprawuja oczekuje sie przede wszystkim sprawnos go prezydencje ci organizacyjnej i adminisdana jest biegos dem proceduraltracyjnej. W drugim natomiast poz a c pod wzgle nym i merytorycznym w zakresie procedury ustawodawczej. Kompetencje te sa c fakt, iz szczego lnie istotne, jes li wzia pod uwage Rada pomimo zmian cych role Parlamentu Europejskiego w procesie decyzyjnym nadal wzmacniaja dzypozostaje go wnym organem ustawodawczym UE. Ponadto jako organ mie dowy, z jednej strony reprezentuje interesy pan rza stw czonkowskich, gdyz jej za swoja dziaalnos dami, a z drugiej czonkowie odpowiadaja c przed wasnymi rza ce obszaru polityki wewne trznej tych pan podejmuje decyzje dotycza stw, a takz e dzypan intereso polityki mie stwowej i ponadpan stwowej w imie w caej UE. Kraj cy szes czne przewodnictwo w Radzie musi penic mediatora obejmuja ciomiesie role zan dzazorientowanego na poszukiwanie rozwia kompromisowych i dobrego zarza cego procesem decyzyjnym, przedkadaja cego interes unijny nad interes narodoja prezydencje osiemnastomiesie czna wy. Traktat z Lizbony wprowadzi rotacyjna 3 ca sie z uprzednio ustalonych grup trzech pan skadaja stw czonkowskich (trio) .
3 ca sie do art. 16 ust. 9 traktatu o Unii Europejskiej w powia zaniu z art. 236 Deklaracja nr 9 odnosza na zasadzie ro traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Grupy (trio prezydencji) tworzone sa wnej dzy pan dnieniu ich ro rotacji mie stwami czonkowskimi, przy uwzgle z norodnos ci i ro wnowagi geografi-

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej

69

cy poszczego Kaz de pan stwo z tro jki przewodniczy przez szes c miesie lnym skadom tkiem Rady do Spraw Zagranicznych, a pozostali czonkowie grupy Rady, z wyja kraj sprawuja cy prezydencje we wszystkich jego obowia zkach na wspieraja zanie to ukierunkowane na dugofalowe podstawie wspo lnego programu. Rozwia przyczyni sie do zwie kszenia spo dziaanie z pewnos cia jnos ci i efektywnos ci gu pozostaja jednak funkcjonowania UE. Zasadnicze role prezydencji w dalszym cia niezmienione: menadz era, odpowiedzialnego za organizowanie, koordynowanie i przewodzenie wszystkim posiedzeniom Rady i jej organom pomocniczym, w tym dzyrza dowym (IGC), takz e konferencjom mie mediatora, nastawionego na dochodzenie do konsensusu w negocjacjach, cego rozwia zania kompromisowe, cze sto zwaszcza podczas IGC, proponuja pstw, pro cego pogodzic na drodze wzajemnych uste buja wraz liwe interesy wszystkich zaangaz owanych stron, cego inicjatywy politycznie i priorytety prezydencji zmierza lidera, promuja ce do poge bienia procesu integracji europejskiej oraz usprawniaja ce ja funkcjonowanie UE, trznych i zewne trznych dziaaja cego przedstawiciela UE w sprawach wewne cznik pomie dzy Rada a innymi instytucjami unijnymi, jak ro jako a wniez dzy UE a zagranica 4 . mie Ogo lnie rozumiana organizacja prac Rady nalez y do podstawowych zadan , jakie cym czstoja przed kaz dym pan stwem sprawuja prezydencje. Podczas szes ciomiesie woko nego przewodnictwa istota roli menadz era koncentruje sie merytorycznego przygotowania oraz terminowej koordynacji blisko 4 tys. posiedzen Rady na ro z nych poziomach (grup roboczych, komiteto w, COREPER, Rady Ministro w). logistyczna posiedzen cych sie na wszystkich poziomach Poza obsuga odbywaja cy prezydencje przy wspo roboczych kraj sprawuja pracy z Sekretariatem Generalpnie nym RUE odpowiedzialny jest takz e za przygotowanie, tumaczenie, a naste zanej z porza dkiem obrad. Przygotowuje poarchiwizowanie dokumentacji zwia dek obrad, kieruja c dyskusja decyduje o poste pie prac nad okres sprawa , rza lona c propozycje przewodniczy posiedzeniom oraz prowadzi negocjacje przedkadaja zan rozwia kompromisowych. Sprawne i efektywne wypenianie roli menadz era obliguje do wczes niejszego przygotowania odpowiedniej strategii negocjacyjnej i dokadnego okres lenia, jakiego rodzaju sprawy, na jakim poziomie Rady i do z koniecznos jakiego momentu powinny byc procedowane. Z tym wia e sie c
cznej w ramach Unii. Oznacza to, iz przy obecnym skadzie liczebnym pan stw UE okres oczekiwania na wyniesie 13 i po wie cej niz prezydencje roku oraz w trio nie powinno znajdowac sie jedno duz e pan stwo czonkowskie, powinni byc reprezentowani starzy i nowi czonkowie, a ponadto nalez y unikac dominacji , z do tzw. koalicji geograficznych. Wydaje sie e implementacja tych zasad ze wzgle w praktycznych moz e byc bardzo trudna. 4 L. Quaglia, E. Moxon-Browne, What Makes a Good EU Presidency? Italy and Ireland Compared, Journal of Common Market Studies vol. 44, nr 2, 2006, s. 351.

70

Piotr Idczak, Ida Musiakowska

dniko cych fachowa wiedze w okres zapewnienia urze w posiadaja lonym obszarze dne dos tnos oraz niezbe wiadczenie i odpowiednie umieje ci strategiczno-dyplomatyczne. Uksztatowana praktyka w tym zakresie wskazuje, iz skuteczne prowadzenie gnie cie zaoz obrad okres lonego gremium, osia onego celu, powinno byc poprzedku dzone odpowiednio wczesnym przedoz eniem delegacjom narodowym porza przez zainteresowane strony obrad oraz dokumentacji. Umoz liwia to zapoznanie sie do punkto z poruszanymi kwestiami i w efekcie pole negocjacyjne ogranicza sie w wtedy dodatkowy czas na podje cie interwencji najbardziej spornych. Otrzymuje sie cych oraz przygotowanie i przedstawienie propozycji konkretnych zmian dotycza cych najwie cej wa tpliwos spraw budza ci. W efekcie dziaania tej praktyki skraca sie czas przeznaczony dla poszczego lnych delegacji i caa procedura podejmowania decyzji przebiega efektywniej 5. cy prezydencje w sferze Rola mediatora, przy zaoz eniu, z e kraj obejmuja dzania zmierza do osia gnie cia zaoz zarza onego celu, polega na poszukiwaniu dzy stanowiskami pan konsensusu pomie stw czonkowskich reprezentowanymi trzinstytucjonalnymi odbywaja podczas negocjacji w Radzie, negocjacjami wewna cymi sie miedzy Rada a Parlamentem Europejskim, a takz e miedzy Rada i pan stwami trzecimi w obszarze polityki handlowej 6. W tym miejscu nalez y dodac , iz wejs cie w z ycie traktatu lizbon skiego spowodowao m.in. wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego w przyjmowaniu unijnych akto w prawnych. Wprowadzona przez traktat zwyka procedura ustawodawcza (zmodyfikowana dawna procedura wspo decydowania) dzieli uprawnienia dzy Parlament i Rade UE, daja c zaro legislacyjne w ro wnym stopniu mie wno propozyParlamentowi, jak i Radzie prawo odrzucenia przedoz onej przez Komisje dzie mia takie cji legislacyjnej. Oznacza to, iz w wielu dziedzinach Parlament be same uprawienia w podejmowaniu decyzji, jak Rada 7. Wzrost uprawnien Parlamen instytucja staje sie szczego tu oznacza, z e wspo praca z ta lnie istotna. Prezydencja do sprawnego prowadzenia negocjacji w Radzie i liczyc nie moz e ograniczyc sie na te porozumienie przez przedto, iz Parlament automatycznie zaakceptuje przyje stawili ministerstw krajo w czonkowskich. Nalez y ro wniez obserwowac negocjacje ce sie w Parlamencie i wspo tocza lnie z posami uzgadniac ostateczny ksztat aktu

5 D. Kiet z, Methoden zur Analyse von EU-Ratsprsidentschaften, Diskussionspapier der FG 1, SWP Berlin, 2007, s. 10-11. 6 Ibidem, s. 11. 7 Zmiany wprowadzone przez traktat rozszerzyy jej stosowanie na okoo czterdzies ci nowych one zwaszcza tzw. obszaru wolnos obszaro w legislacyjnych. Dotycza ci, bezpieczen stwa i sprawiedliwodownicza itd.), wspo s ci (kontrola granic, polityka azylowa, imigracyjna, wspo praca sa lnej polityki rolnej dny z Rada , wpyw oraz w pewnym zakresie takz e polityki handlowej. Parlament uzyska tez , ro wnorze zkowe i nieobowia zna unijny budz et przez zniesienie dotychczasowego podziau na wydatki obowia ro cie budz procedura wspo kowe i obje etu dotychczasowa decydowania. Z do: A. Fuksiewicz, M. Szczepanik, Parlament Europejski jako partner polskiej Prezydencji, Analizy i opinie nr 112, ISP 2010, s. 5.

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej

71

ksza to prawdopodobien prawnego. Zwie stwo sukcesu negocjacji, a wiedza na temat stanowiska Parlamentu usprawnia proces decyzyjny 8. c tez W procesie negocjacji nalez y zaja sie bilateralnym sondowaniem stanowisk cych stron. Na tej drodze dochodzi do identyfikacji stanowisk wspo uczestnicza l z delegacjami narodowymi w zakresie postulato nych, targowania sie w odmiennych i w kon cowej fazie do formuowania propozycji kompromisowych akcepdz wie kszos towalnych przez wszystkich ba zdecydowana c . Waz nym instrumentem cym da z gnie cia konsensusu jest powoanie grup eksperckich wspieraja enie do osia lub tworzenie grup, tzw. przyjacio prezydencji (Friends of the Presidency Group), sie z przedstawicieli pan cych podobne stanowiska kto re skadaja stw reprezentuja i ro wnolegle do negocjacji prowadzonych w ro z nych gremiach pomagaja wypracowac propozycje kompromisowe i tym samym przyspieszaja proces podejcie was mowania decyzji. Przyje ciwej i skutecznej strategii decyzyjnej nawet w sytuacjach, gdy w niekto rych gremiach uzgodniono wspo lne stanowisko, jest cym skonnos takz e waz nym instrumentem wspieraja c delegacji narodowych do pstw i gotowos cia rozwia zan uste c przyje kompromisowych. Przy wykonywaniu ca interesy kraju sprawufunkcji mediatora kwestia wymagaja zasygnalizowania sa cego prezydencje . Przyjmuje sie , iz z z zasada ja penienie tej funkcji wia e sie gnie cia porozumienia mie dzy wszystbezstronnos ci i powinno prowadzic do osia cego interes caej UE. W zwia zku z tym w sytuacjach, gdy kimi pan stwami wyraz aja du na interes narodowy lub inne zastrzez prezydencja ze wzgle enia nie byaby w stanie zapewnic koniecznej neutralnos ci, moz liwe jest, aby Komisja Europejska, we wszystkich posiedzeniach Rady, przeje a kto rej przedstawiciele uczestnicza mediatora. W szczego funkcje lnych przypadkach moz e to ro wniez uczynic Sekdnicy Sekretariatu posiadaja niezbe dne kompetencje retariat Generalny Rady. Urze cy merytoryczne, taktyczne i strategiczne do tego, aby wspierac kraj obejmuja . Ponadto poza czysto technicznym dos sie prezydencje wiadczeniem odznaczaja polityczna , co czyni ich waz neutralnos cia nymi sprzymierzen cami w wypracowydzy pan s waniu kompromisu mie stwami czonkowskimi. Dodac nalez y, z e cze ciowo to Sekretariat wypracowuje propozycje konsensusu i z odpowiednim wyprzedzes niem przedstawia je prezydencji, a cze ciowo nawet otrzymuje mandat od Rady, by c dzy skonfliktowanymi stronami. Nie przeja pos rednictwo w mediacjach mie zmienia to jednak faktu, iz pena odpowiedzialnos c za przebieg procedury decyzyjcym prezydencje 9. nej spoczywa na kraju sprawuja cy prezydencje w roli lidera politycznego koncentruje swoje Kraj sprawuja cym dyskusjom dotycza cym przyszych wyzwan wysiki woko nadania biez a UE realnego znaczenia w formie dugookresowego planu dziaania. Delegacje narodo liczyc z tym, z we musza sie e ich kro tkookresowe, narodowe interesy zostana dkowane dugookresowemu celowi europejskiemu. Jest to takz podporza e sposo b,
8 9

Ibidem, s. 5-6. D. Ki etz, op. cit., s. 11-12.

72

Piotr Idczak, Ida Musiakowska

gna ce sie debaty i nadac aby oz ywic trudne negocjacje oraz dugo cia im nowy 10 do wzrostu s impuls . Prezydencja moz e przyczynic sie wiadomos ci na temat do aktywnego dziaania w okres okres lonych problemo w i przekonac Komisje propozycje lonym obszarze. W odpowiedzi na wskazane problemy skada sie zan konkretnych rozwia i buduje porozumienie w celu ich wprowadzenia w z ycie. powania ksztatuja ce Ponadto moz na przedstawic i wdroz yc nowe praktyki poste w procesie decyzyjnym, zwaszcza w obszarach, w kto wspo prace rych do tej pory gna c trudno byo osia porozumienie 11. Propozycje inicjatyw i najwaz niejsze priory w programie dziaania-agendzie. W s zuja cych tety okres lone sa wietle obowia przepiso w program dziaan Rady powinien byc przygotowywany w s cisej wspo i przewodnicza cym Rady Europejskiej, a takz cym pracy z Komisja e przewodnicza cym dziaalnos Rady do Spraw Zagranicznych w zakresie dotycza ci tego skadu zek uwzgle dnic ce Rady. Trio ma obowia w nim ro wniez istotne kwestie wynikaja rozmo cych prioryteto z zainicjowanych przez Komisje w dotycza w politycznych na c przed dany rok. Jako jednolity dokument powinien byc przedstawiony miesia ciem danego okresu i naste pnie zatwierdzony przez Rade do Spraw rozpocze Ogo lnych 12. na cze sto pojawiaja cy sie zarzut Trio i program dziaan jest odpowiedzia o ograniczonym oddziaywaniu prezydencji na funkcjonowanie UE i braku realnych cznym. W tym konteks moz liwos ci realizacji agendy w cyklu szes ciomiesie cie pogla d, iz zrozumiay wydaje sie utoz samianie wpywu agendy na funkcjonowanie skie 13. Role UE z wprowadzaniem tylko nowych inicjatyw politycznych jest zbyt wa cego nowe kierunki rozwoju nalez prezydencji jako lidera politycznego inicjuja y termin ksztatowania pojmowac zdecydowanie szerzej. Was ciwszy wydaje sie cznego agendy (agenda shaping), zwaszcza w odniesieniu do osiemnastomiesie cie w swej konstrukcji obejmuja ce trzy alternatywne programu dziaan . Jest to poje ce sie formy oddziaywania agendy: ustalanie (agenda wzajemnie wykluczaja dzanie (agenda structuring), redukcja (agenda exclusion). W pierwsetting), zarza szym przypadku moz na mo wic o wprowadzaniu do agendy nowych spraw, kto re nie zostay poruszone przez wczes niejsze prezydencje lub kto rych realizacja podykca sytuacja . Zarza dzanie agenda odbywa sie juz towana jest biez a w warunkach cej prezydencji i polega przede wszystkim na uwypuklaniu prac nad dana trwaja ba dz po sprawa w zalez nos ci od poste w negocjacyjnych na odkadaniu lub cia okres opo z nianiu ich realizacji. Redukcja agendy oznacza zaniechanie podje lonej cie z programu 14. sprawy na skutek uzasadnionych przyczyn lub jej zupene usunie
Ibidem, s. 15. J. Tallberg, The agenda-shaping powers of the EU Council Presidency, Journal of European Public Policy vol. 10, nr 1, 2003, s. 7-8. 12 ca przyje cia regulaminu wewne trznego Rady Decyzja Rady z dnia 1 grudnia 2009 r. dotycza (2009937UE), art. 2 ust. 6. 13 J. Tallberg, op. cit., s. 2-4. 14 Ibidem, s. 4-13.
11 10

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej

73

Postrzeganie realizacji agendy wedug zarysowanego schematu moz e byc umotywo funkcjonowania systemu unijnej legislacji. Prezywane chociaz by przez specyfike cy aktor podejmuje trud wypracowania porozumiedencja jako go wny rozgrywaja cego delegacje wszystkich pan nia satysfakcjonuja stw czonkowskich. W wyniku sto do ustalenia wspo prowadzonych negocjacji dochodzi cze lnego stanowiska na pstw. Efekt kon od pocza tdrodze wzajemnych uste cowy moz e jednak ro z nic sie dem ostatecznego ksztatu przyje tego kowo zakadanego, zaro wno pod wzgle zania, jak i czasu jego realizacji. Pan cemu prezydencje , kto rozwia stwu sprawuja re w postaci silnej pozycji w okres dysponuje przewaga lonym obszarze europejskiej dzie znacznie atwiej przekonac gna c polityki, be innych i osia zamierzone cele niz cych takiej pozycji. W wielu przypadkach w przypadku pan stw nieposiadaja powodzenie prezydencji w kwestii realizacji jej prioryteto w zalez y takz e od dugos ci trwania okresu negocjacji. Proces negocjacji moz na podzielic na go wne na siebie zachodzic re moga (ryc. 1). Pierwszy z nich to etap etapy 15, kto cy na okres poprzedzaja cy przedstawienia propozycji legislacyjnej (PL) przypadaja cie prezydencji. W drugim etapie (A akceptacja) naste puje przyje cie obje . Trzeci etap (P) okres propozycji przez Komisje lany jest mianem pos redniego dzy etapem A a etapem ostatnim (D (intermediarypos redni), gdyz przypada mie puje ostateczne gosowanie. Etap D to jednoczes decyzja), podczas kto rego naste cia decyzji przez Rade sukces prezydencji. Kaz nie moment przyje dy z etapo w tkiem fazy pos cy, czyli z wyja redniej moz e trwac maksymalnie szes c miesie dokadnie okres jednej prezydencji. Na podstawie weryfikacji empirycznej przedstawionego modelu moz na stwier sprawowac dzic , iz nie opaca sie prezydencji we wczesnych etapach pro sie wtedy na poziomie cesu negocjacyjnego 16. Zasadnicze negocjacje odbywaja cy wpyw na COREPER i grup roboczych, gdzie silny lobbing wywiera znacza ksztat ostatecznej decyzji. Czas na przeprowadzenie caej procedury moz e okazac niewystarczaja cy. Analiza wykazaa ro ksza sie sie wniez , z e prezydencja ma wie przebicia ze swoimi priorytetami na poziomie bardziej scentralizowanego gosowagi gospodarki, na nia, tj. w Radzie. Ponadto niezalez nie od wielkos ci kraju czy pote formalna sia gosu, prezydencja na etapie gosowania kto rych wprawdzie opiera sie kszy wpyw na proces decyzyjny niz ma zdecydowanie wie pozostae kraje 17.

15 J. Schalk, R. Torenvl ied, J. Weesie, F. Stokman, The Power of the Presidency in EU Council Decision-making, European Union Politics vol. 8, nr 2, 2007, s. 231-232. 16 cemu prezydencje jako pierwsze w trio roli Jednakz e nie sposo b odmo wic pan stwu sprawuja dowego, bez wzgle du na to czy jest ono na pocza tku czy na dalszym etapie negocjacji. motoru nape Jes li rozpoczyna ono waz ne zmiany np. w kwestiach regulacji w zakresie polityki spo jnos ci, ram finansowych itd. to mimo wszystko moz e byc postrzegane jako waz ny gracz, choc oczywis cie, gdyby liczba przyje tych akto mierzyc efektywnos c prezydencji wyraz ona w prawnych, to wo wczas nalez aoby ro zgodzic sie z autorem publikacji. Z do: ibidem. 17 Ibidem, s. 234-246.

74

Piotr Idczak, Ida Musiakowska Rycina 1 Schemat przebiegu procesu negocjacyjnego prowadzonego przez prezydencje
Propozycja legislacyjna Komisji Europejskiej Podjcie decyzji przez Rad

t0
PL A P D

t1

6 miesicy

maksymalnie 6 miesicy

6 miesicy

maksymalnie 6 miesicy

, P etap pos Uwagi: PL propozycja legislacyjna, A akceptacja propozycji przez Komisje redni, D gosowanie w Radzie

ro Z do: J. Schalk, R. Torenvlied, J. Weesie, F. Stokm an, The Power of the Presidency in EU Council Decision-making, European Union Politics, vol. 8, nr 2, 2007, s. 232.

trznych i zewne tRola prezydencji jako przedstawiciela UE w sprawach wewne co zmodyfikowana w traktacie lizbon rznych zostaa znacza skim. Traktat wprowa maja ca charakter hybrydowy (hybrid presidency), tzn. a cza ca dzi prezydencje staa (kadencyjna ) skadaja sie dwa elementy stae i rotacyjne 18. Na prezydencje dy: przewodnicza cy Rady Europejskiej i wysoki przedstawiciel do spraw nowe urze zagranicznych i polityki bezpieczen stwa, kto ry jest jednoczes nie czonkiem Rady cym jednej z jej konfiguracji Rady do Spraw Unii Europejskiej, przewodnicza cym Komisji Europejskiej. Prezydencja Zagranicznych oraz wiceprzewodnicza rotacyjna, jak juz wczes niej wspomniano, sprawowana jest przez trio. Pojawienie dwo do sie ch nowych urze w w znacznej mierze spowodowao ograniczenie komkszym stopniu dotyczy to roli petencji przewodnictwa rotacyjnego. W najwie dzynarodowych. prezydencji rotacyjnej jako przedstawiciela UE w stosunkach mie trzne odpowiada wysoki Po wejs ciu w z ycie traktatu lizbon skiego za relacje zewne polityke zagraniczna UE. Funkcje reprezenprzedstawiciel, kto ry koordynuje caa dzie sprawowa ro cy Rady tacyjne wobec pan stw trzecich be wniez przewodnicza
The Treaty of Lisbon: implementing the institutional innovations, Joint Study CEPS, EGMONT and EPC, 2007, s. 45.
18

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej Rycina 2 Schemat prezydencji hybrydowej

75

Prezydencja hybrydowa

Prezydencja rotacyjna

Prezydencja staa (kadencyjna)

Trio

Przewodniczcy Rady Europejskiej

koordynacja mediacja przywdztwo polityczne promocja reprezentacja

Wysoki przedstawiciel ds. zagranicznych i polityki bezpieczestwa

Prezydencja UE
ro Z do: Opracowanie wasne

zany jest wykonywac Europejskiej, kto ry swoje zadanie zobowia , bez uszczerbku dla uprawnien wysokiego przedstawiciela (ryc. 2). Obok przygotowania kwestii stricte merytorycznych prezydencji nie bez tne pokazanie dotychczas osia gnie tych efekto znaczenia pozostaje umieje w, a tym samym promocja kraju i jego regiono w. Zatem kolejnym naturalnym zadaniem wie c tzw. promocja zewne trzna, a wie c prezydencji, niezwykle istotnym, staje sie ukazanie odpowiedniego wizerunku kraju i regiono w obywatelom innych pan stw czonkowskich. Miasta (i tym samym regiony) wybrane jako gospodarze spotkan oprawe logistyczna grup roboczych szczego lnie silnie powinny zadbac o was ciwa

76

Piotr Idczak, Ida Musiakowska

(we wspo pracy z agendami centralnymi), ale ro wniez przygotowanie oprawy o charakterze wewne trznym be dzie wtedy promokulturalnej wydarzen . Promocja cja samej prezydencji, Unii Europejskiej oraz procesu integracji europejskiej w kraju. W odniesieniu do kwestii regionalnej moz na wykorzystac ten element jako element przybliz ania UE obywatelom, budowania spoeczen stwa obywatelskiego czania w organizacje spotkan dowych i wolontariuszy 19. i wa organizacji pozarza tpliwie rozproszenie os Realizacji zadan promocyjnych sprzyja niewa rodko w, sie konferencje i spotkania. Pan w kto rych odbywaja stwa czonkowskie przyjmuja dzie ro a centralistyczna w tym wzgle z ne strategie. Na przykad Sowenia przyje sprawowania prezydencji, kto byo sabe zaangaz koncepcje rej cecha owanie regiono w czy grup spoecznych. Z kolei we Francji, dla wzmocnienia efektu promocyj wiele waz nego w spoeczen stwie, zdecydowano sie nych wydarzen zorganizowac w miejscowos ciach innych niz Paryz , np. w Marsylii, Nantes, Lyonie, La Rochelle 20. ce z obowia zywania nowych regulacji i podziau zadan dzy Zmiany wynikaja mie cy przewodnictwo i kadencyjne organy UE nie oznacza cakowitego kraj sprawuja cia odpowiedzialnos zagraniczna UE z przewodnictwa rotacyjzdje ci za polityke nego. Nadal posiada ona waz ne kompetencje zwaszcza w sytuacjach, gdy funkcja na funkcje administracyjna . Polska prezydencja rotacyjna reprezentanta nakada sie dzie przewodniczyc s be cze ci organo w przygotowawczych Rady do Spraw Zadzie wysoki przedgranicznych, chociaz obradom samej Rady przewodniczyc be stawiciel. Ponadto przedstawiciel prezydencji rotacyjnej bedzie przewodniczy Komitetowi Staych Przedstawicieli (COREPER II) odpowiedzialnemu za przygotowanie Rady do Spraw Zagranicznych. Z kolei w przypadku prac grup roboczych pi podzia sprawowania przewodnictwa na ro nasta z ne kategorie niekto rym dzie urze dnik Europejskiej Suz trznych podlegprzewodniczyc be by Dziaan Zewne dnik z kraju sprawuja cego prezydeny wysokiemu przedstawicielowi, a innym urze . Nalez cje y podkres lic , z e prezydencja rotacyjna zgodnie z regulaminem Rady tematyka z zakresu polityki przewodniczy jej obradom, gdy ta zajmuje sie handlowej 21. dzanie agenda be dzie moz ki jasno okres Sprawne zarza liwe dzie lonym priorytetom prezydencji. W PREZYDENCJI ISTOTA PRIORYTETO cym skutecznos Waz nym czynnikiem w znacznej mierze warunkuja c dziaan cy prezydencje jest odpowiedni dobo podejmowanych przez kraj obejmuja r prioryteP. Idczak, I. Musiakowska, M. Sapa a-Gazda, Rola regiono w podczas przewodnictwa Polski w Radzie UE, w: Z. Czacho r, M. Tomaszyk (red.), Przewodnictwo pan stwa w Radzie Unii Europejskiej dos wiadczenia partnero w, propozycje dla Polski, Poznan 2009. 20 Ibidem, s. 72. 21 A. Fuksi ewicz, M. Szczepanik, op. cit., s. 2-3.
19

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej

77

dniac to w. Z jednej strony powinny one uwzgle najistotniejsze w danym okresie obszary aktywnos ci UE, widziane przez pryzmat jej przyszych kierunko w rozwoju, cego przewodnictwo. Nalez a z drugiej odpowiadac aspiracjom pan stwa sprawuja y dzie, z jednak miec na wzgle e zakres swobody w definiowaniu prioryteto w przez pan stwo jest stosunkowo ograniczony. Wynika to przede wszystkim z koniecznos ci tych zachowania bezstronnos ci w podejmowanych dziaaniach, ale ro wniez z przyje obowia zek uregulowan prawnych (decyzja Rady 2009937UE), kto re narzucaja wspo pracy z organami unijnymi w zakresie przygotowania ostatecznego ksztatu caego programu dziaania. ce sie do obje cia prezydencji Dobo r prioryteto w przez pan stwo przygotowuja na dwo powinien opierac sie ch podstawowych kryteriach: kryterium atrakcyjnos ci (desirability) danego zagadnienia dla pan stwa oraz kryterium prawdopodobien stwa gnie cia zaoz osia onych celo w (feasibility). Najlepszym z moz liwych scenariuszy da powinno byc wybranie takich prioryteto w, kto re w najwyz szym stopniu be speniac obydwa te kryteria 22. Podejs cie do ustalania prioryteto w wedug przedsie wzie cia zgodne kryterium pierwszego zakada, z e pan stwa proponuja cymi z ich wasnymi interesami narodowymi i jednoczes nie daja sie przedstawic jako projekty europejskie akceptowane przez wszystkie pan stwa i podejmowane w interesie caej UE. Silne promowanie intereso w narodowych mogoby doprowadzic do utraty roli neutralnego mediatora i w konsekwencji osabienia pozycji takz negocjacyjnej danego pan stwa. Z drugiej strony neutralnos c moz e okazac sie e . ce cecha zupenie niepraktyczna Kaz de pan stwo poprzez kompetencje wynikaja c bienie procesu integracji z funkcji prezydencji moz e istotnie wpyna na poge europejskiej. Zbytnia neutralnos c moz e prowadzic do prezydencji bezbarwnej i z perspektywy opinii publicznej widzianej jako biurokratyczna. Taka prezydencja nieatrakcyjna dla medio wre cz niepoz damoz e stac sie w i w rezultacie okazac sie a cia pozycji zupenie bezstronnej prowadzi na. Przekonanie o sukcesie przyje cego sie tym, z byc niekiedy do paradoksu przejawiaja e ambitni politycy moga ganiu porozumienia czasem bardzo skuteczni w prowadzeniu negocjacji i osia dzy pan mie stwami czonkowskimi 23. Zatem z punktu widzenia pan stwa przygotocego sie do obje cia prezydencji idealnym rozwia zaniem moga okazac wuja sie dniaja ce jego biez cy interes, ale jednoczes inicjatywy uwzgle a nie korzystnie wpyce na jego wizerunek. W przypadku Polski taka inicjatywa w pewien sposo waja b ca jej interesy oraz zwia zana z pooz be dzie odzwierciedlaja eniem i sytuacja promocja projektu Partnerstwa Wschodniego wspo lny projektem polsko-szwedzki czy promocji demokracji w Afryce Po nocnej i na Bliskim Wschodzie.

M. Jat czak, B. Somin ska, Dobo r prioryteto w przez pan stwa czonkowskie sprawujace przewodnictwo w Radzie UE w latach 2002-2008 wnioski dla Polski, Biuletyn Analiz UKIE nr 22009, 2009, s. 52. 23 A. Schout, The presidency as juggler. Managing Conflicting Expectations, EIPASCOPE, 1998, s. 4.

22

78

Piotr Idczak, Ida Musiakowska

Drugie kryterium suz y do okres lenia prawdopodobien stwa uzyskania pozytywnego wyniku realizacji zaplanowanych prioryteto w. Waz na w tym miejscu juz na ce sie do etapie projektowania jest was ciwa ocena, czy pan stwo przygotowuja cia przewodnictwa dysponuje s gnie cia porozuobje rodkami i ma moz liwos ci osia na doge bnym rozpoznaniu punkto mienia. Ocena taka powinna opierac sie w spornych oraz przeprowadzeniu z odpowiednim wyprzedzeniem stosowanych da skonne poprzec wzie analiz, czy pozostae pan stwa be proponowane przedsie liwos c wypracowania wspo lnego stanowiska cia 24, innymi sowy czy istnieje moz pan stw czonkowskich wobec okres lonego problemu. Kwestia ta jest szczego lnie cych przewodnictwo, gdyz waz na z punku widzenia grupy trzech pan stw obejmuja w ksztatowanie dugofalowej dotyczy ich bezpos redniego zaangaz owania sie agendy UE, tj. negocjacji zaoz en do nowej perspektywy finansowej po roku 2013.

PRIORYTETY POLSKIEJ PREZYDENCJI

a dokument, w kto pnie 21 lipca 2010 r. Rada Ministro w przyje rym wste one w procesie konsultacji okres lono plany polskiej prezydencji. Ksztatoway sie trzkrajowych oraz rozmo wewna w z pan stwami, instytucjami UE i partnerami liste prioryteto w ramach trio Polska Dania Cypr. Ostateczna w i program polskiej prezydencji w Unii Europejskiej przedstawiono w czerwcu 2011 r. Priorytety zaproponowane w dokumencie z 2010 r. ulegy ewolucji pod wpywem cych wydarzen cych w UE i na s biez a zachodza wiecie. Zaprezentowano je w dokuczny polskiej mencie Rady Ministro w z 15 marca 2011 r. Program 6-miesie prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w II poowie 2011 r., przedoz ony przez du ds. przygotowania organo dowej i sprawopenomocnika rza w administracji rza wania przez RP przewodnictwa w Radzie UE. Wyoniono priorytety ogo lne oraz plany w poszczego lnych obszarach tematycznych (tab. 1.). Priorytety i obszary zestawiono z zaoz eniami nowej strategii Europa pia strategie lizbon w marcu 2010 r. Ze strategii oraz biez cych 2020, kto ra zasta ska a tez propozycji dziaan Komisji Europejskiej wynikaja zaoz enia polskiego przewodc do nictwa. Strategia Europa 2020, ustalona na najbliz sze dziesie lat, odnosi sie na trzech obszarach wizji europejskiej spoecznej gospodarki rynkowej i opiera sie priorytetowych (tab. 1.). Pierwszy obszar rozwo j inteligentny oznacza rozwo j gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach; drugi rozwo j zro wnowaz ony, cej polegac ma na wspieraniu gospodarki niskoemisyjnej, efektywniej korzystaja cy wa czeniu spoecznemu, z zasobo w i konkurencyjnej; a trzeci rozwo j sprzyjaja

24

M. Jatczak, B. Somin ska, op. cit., s. 53-54.

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej

79

charakteryzuja ca sie wysokim poziomem ma za zadanie wspierac gospodarke ca spo , spoeczna i terytorialna 25. zatrudnienia i zapewniaja jnos c gospodarcza Aby zrealizowac cele w ramach obszaro w priorytetowych, Komisja proponuje kilka projekto program Europa 2020, na kto ry skada sie w przewodnich. Ich wdraz anie jest zadaniem wspo lnym dla pan stw czonkowskich i wymaga zaancych na poziomie UE, pan gaz owania organizacji dziaaja stw czonkowskich, wadz naste puja ce 26: regionalnych i lokalnych. Projekty te sa Unia innowacji polega na wykorzystaniu dziaalnos ci badawczo-rozwojozywania naszych najwie kszych problemo wej i innowacji do rozwia w oraz 27 likwidacji luki w komercjalizacji wyniko w badan . jakos Modziez w drodze kto ra ma na celu poprawe ci i atrakcyjnos ci dzynarodowej poprzez europejskiego szkolnictwa wyz szego na arenie mie z do wspieranie mobilnos ci studento w i modych specjalisto w. Da y sie kszenia doste pnos zwie ci stanowisk w pan stwach czonkowskich dla kandydato w z caej Europy oraz was ciwego uznawania kwalifikacji i dos wiadczenia zawodowego. Europejska agenda cyfrowa jej wdroz enie ma przynies c trwae korzys ci ce z utworzenia jednolitego rynku cyfgospodarcze i spoeczne wynikaja rowego opartego na bardzo szybkim internecie. Do 2013 r. wszyscy mieszp do szybkiego a cza internetowego. kan cy Europy powinni miec doste ca z zasobo tu wsparcia zmian Europa efektywnie korzystaja w dokonuje sie cej z zasobo w kierunku gospodarki niskoemisyjnej i efektywniej korzystaja w. Obniz yoby to do 2020 r. wartos c importu ropy naftowej i gazu o 60 mld euro. kszac Polityka przemysowa na rzecz ekologicznego rozwoju ma ona zwie konkurencyjnos c unijnego sektora przemysu w warunkach pokryzysowych, biorczos tnos wesprzec przedsie c i rozwo j nowych umieje ci. W zaoz eniu do stworzenia miliono powinna przyczynic sie w nowych miejsc pracy.

25 py w realizacji tych trzech prioryteto da mierzone w odniesieniu do pie ciu nadrze dnych Poste w be na cele krajowe, uwzgle dniaja c swoja sytuacje celo w UE, kto re pan stwa czonkowskie przeoz a . W 2020 r.: wyjs ciowa wskaz nik zatrudnienia oso b w wieku 20-64 lat powinien wynosic 75%; na inwestycje w badania i rozwo j nalez y przeznaczac 3% PKB Unii; gna c nalez y osia cele 202020 w zakresie klimatu i energii; oso cych nauke szkolna nalez liczbe b przedwczes nie kon cza y ograniczyc do 10%, a co najmniej 40% oso b z modego pokolenia powinno zdobywac wyz sze wyksztacenie; oso liczbe b zagroz onych ubo stwem nalez y zmniejszyc o 20 mln oso b. Komisja Europejska, KOM (2010) 2020 wersja ostateczna Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zro wnowaz onego cego wa czeniu spoecznemu. rozwoju sprzyjaja 26 Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zro wnowaz onego rozwoju... 27 ki kto biorPrzykadem realizacji tej inicjatywy moz e byc patent wspo lnotowy, dzie remu przedsie dzic stwa mogyby oszcze kaz dego roku 289 mln euro. www.eurofunds.org (wejs cie na strone 20.02.2011).

80

Piotr Idczak, Ida Musiakowska

tnos Program na rzecz nowych umieje ci i zatrudnienia ma tworzyc warunki kszyc do unowoczes nienia rynko w pracy, by zwie poziom zatrudnienia oraz zapewnic trwaos c modeli spoecznych w obliczu odchodzenia na emeryture pokolenia wyz u demograficznego. Europejski program walki z ubo stwem kto rego celem jest zapewnienie spo jnos ci gospodarczej, spoecznej i terytorialnej poprzez pomoc osobom biednym i wykluczonym spoecznie oraz umoz liwienie im aktywnego uczestniczenia w z yciu spoecznym. te zobowia zania przeoz sie na skuteczne Aby zagwarantowac , z e podje a dzania i monitoringu poste po dziaania w terenie, wzmocniona zostanie rola zarza w. Waz ne jest tez zintegrowanie strategii Europa 2020 oraz paktu stabilnos ci i wzrostu, tak aby odpowiedziec na wspo czesne wyzwania w pokryzysowej Europie. Zakada wykorzystanie obu strategii do osia gnie cia podobnych celo sie w reform.
Tabela 1 Priorytety i obszary prezydencji polskiej w 2011 r. a priorytety strategii Europa 2020 ce Priorytety wynikaja z dokumentu du RP z 2011 r. rza 1. Integracja europejska jako z ro do wzrostu 2. Bezpieczna Europa ca 3. Europa korzystaja na otwartos ci ce Priorytety wynikaja z dokumentu du RP z 2010 r. rza trzny 1. Rynek wewne 2. Stosunki ze Wschodem 3. Wzmocnienie zetrznej polityki wne energetycznej UE 4. Wspo lna Polityka Bezpieczen stwa i Obrony 5. Negocjacje wieloletnich ram finansowych 2014-2020 6. Pene wykorzystanie kapitau intelektualnego Europy Priorytety Europa 2020 r. 1. Rozwo j inteligentny: rozwo j gospodarki opartej na wiedzy i innowacji 2. Rozwo j zro wnowaz ony: wspieranie gospodarki efektywcej niej korzystaja z zasobo w, bardziej przyjaznej s rodowisku i bardziej konkurencyjnej cy 3. Rozwo j sprzyjaja czeniu spoeczwa nemu: wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniacej spo ja jnos c spo i terytorialna . eczna

Obszary prezydencji 1. Sprawy gospodarcze i finansowe 2. Rolnictwo i ryboo wstwo 3. Polityka spo jnos ci 4. Transport, telekomunikacja i energia 5. Wymiar sprawiedliwos ci i sprawy wetrzne wne 6. Konkurencyjnos c 7. Ochrona s rodowiska 8. Zatrudnienie, polityka spoeczna, zdrowie i ochrona konsumento w 9. Edukacja i modziez i kultura 10. Sprawy zagraniczne

du RP, 2010 i 2011 oraz Komisja Europejska KOM(2010) 553 Opracowanie wasne na podstawie materiao w rza wersja ostateczna, 6.03.2010.

s priorytety i plany z naciskiem na W dalszej cze ci artykuu omo wione zostana one szczego przede wszystkim kwestie gospodarcze polskiej prezydencji. Sa lnie nad przyszos istotne w sytuacji pokryzysowej, gdzie w UE dyskutuje sie cia

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej

81

dkos integracji, jej tempem (np. propozycja Europy dwo ch pre ci w ramach unii i z gospodarczej i walutowej), wielkos cia ro dami wpywo w do budz etu, bezpieczen stwem energetycznym. Kaz dy z przedstawionych w tab. 1. prioryteto w strategii ce sie do rozwoju UE do 2020 r., a tym zawiera konkretne propozycje odnosza samym stanowi wskazo wki dla ksztatowania nowych wieloletnich ram financach (kwiecien sowych w UE. Po modyfikacji dokonanej w ostatnich miesia maj 2011 r.) zauwaz yc moz na wpisanie tematyczne nazw prioryteto w polskiej prezyden swoimi propozycjami 28 wpisac cji w cele strategii Europa 2020. Polska stara sie zan w zaoz enia nowych rozwia unijnych, w szczego lnos ci w zakresie polityki spo jnos ci oraz bezpieczen stwa energetycznego. W ramach pierwszego z prioryteto w Integracja europejska jako z ro do cy poge biania integracji wzrostu zawarto poprzedni pierwszy priorytet dotycza trznego, kwestie budz w ramach rynku wewne etu i negocjacji ram finansowych na trznych stosunko lata 2014-2020 oraz kwestie zewne w handlowych i otwieranie te uprzednio w m.in. stosunkach ze Wschodem). nowych rynko w zbytu (uje dzie postulowac W odniesieniu do rynku wewne wzmoctrznego Polska be trznego, kto nienie rynku wewne rego potencja nie jest w peni wykorzystany, s a cze c swobo d przepywu oso b oraz wyniko w produkcji nie w peni realizowana. W okresie sprawowania przewodnictwa w ramach trio przypada tez 20. rocznica powstania i wejs cia w z ycie wspo lnego rynku europejskiego. Polskie dziaania trznego be da sie koncentrowac w dziedzinie rynku wewne m.in. na implementacji cych z raportu M. Montiego z 2010 r. propozycji Komisji Europejskiej, wynikaja trznego pakietu zmian tzw. Single Market Act, o przyszos ci rynku wewne cych sektora finansowego, kwestii mobilnos regulacjach dotycza ci oraz swobodnego cych barier w handlu wewna trzprzepywu wiedzy i innowacji, znoszeniu istnieja unijnym oraz rozwoju rynku usug. Ponadto polska prezydencja chce koncentrowac na rozwoju rynku usug elektronicznych i w tym celu podejmie dziaania na sie cych przeprowadzanie transakcji transgranirzecz zniesienia barier uniemoz liwiaja cznych on-line oraz dalsze prace nad obniz aniem cen w usugach roamingowych 29. Negocjacje wieloletnich ram finansowych 2014-2020 i kwestie budz etu UE sa d polski prowadzi badania opinii spoecznej dotycza ce szczego lnie istotne. Rza cych udzia w sondaz znaczenia poszczego lnych prioryteto w i zdaniem oso b biora u, to was nie negocjacje wieloletnich ram finansowych UE na kolejne lata jest najwaz niejszym z prioryteto w Polski (por. wykres 1).

28 s Omo wienie prioryteto w i obszaro w polskiej prezydencji w tej cze ci artykuu na podstawie du RP z 2010 i 2011, konsultacji spoecznych 01.10.2010, Warszawa oraz strony materiao w rza p 20.02.2011 i 25.05.2011. www.prezydencjaue.gov.pl doste 29 Wywiad z Mikoajem Dowgielewiczem http:finanse.wnp.plminister-dowgielewicz-priorytety-polskiej-prezydencji-w-ue,139236 103.html oraz Waldemarem Pawlakiem www.mg.gov.pl (data 10.05.2011). wejs cia na strone

82

Piotr Idczak, Ida Musiakowska Wykres 1 Waga prioryteto w prezydencji w ocenie respondento w odwiedzajacych strone internetowa prezydencjaue.gov.pl

ro 26.02.2011) 30. Z do: www.prezydencjaue.gov.pl (wejs cie na strone

bnej analizy propozycji Podczas polskiego przewodnictwa przypada etap doge Komisji Europejskiej i identyfikacji go wnych zagadnien negocjacyjnych w kolej sie w poowie nym okresie budz etowym UE. Rozmowy na ten temat rozpoczna pi w drugiej poowie 2012 r. Be dzie ono 2011 r., a ich formalne zakon czenie nasta wymagao porozumienia politycznego w Radzie Europejskiej za prezydencji trio w trakcie dun skiej w pierwszej poowie 2012 r. Okres ten odzwierciedla wage dzie caego procesu (por. ryc. 1). Celem polskiej prezydencji w tym zakresie be przede wszystkim sprawne przeprowadzenie procesu negocjacji przy moz liwie
30

30

dzy 10 a 26.02.2011 wzie o udzia a cznie 678 respondento W badaniu opinii publicznej mie w.

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej

83

maksymalnym zaawansowaniu rozmo w, w tym umoz liwienie artykulacji intereso w wszystkim pan stwom czonkowskim. Polska jest obecnie w dos c szczego lnej cy z Polski komisarz Janusz sytuacji, gdyz za budz et odpowiada pochodza niezalez Lewandowski. Mimo z e komisarze sa ni od kraju pochodzenia i maja zek reprezentowac obowia interesy caej UE, zawsze istnieje podejrzenie pan stw czonkowskich o nieformalne poparcie intereso w wasnego pan stwa czonkowskszym stopniu odsuna c kiego. Ostatnio, by w jeszcze wie tego typu obawy, cy Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso przeja na siebie przewodnicza zane z negocjacjami, a komisarze zaangaz go wne zadania zwia owani w kwestie da wspierac cego. Polska jest budz etu i finanso w be w tym procesie przewodnicza kszym beneficjentem pomocy z buponadto obecnie (w latach 2007-2013) najwie c ciekawa jest kwestia nadzorowania w Radzie UE dz etu unijnego, tym bardziej wie d roli negocjacji w tym zakresie. Rza polski zapewnia tez o penieniu przez Polske tzw. uczciwego pos rednika (honest broker) w tym zakresie. Wiele zalez y takz e od cia jednego ze scenariuszy rozwoju w zakresie polityki spo przyje jnos ci jedynie bianie i potzw. scenariusz europejski (scenariusz Delorsa) pozwala na poge celo szerzanie integracji oraz realizacje w postawionych w strategii Europa 2020 ze du na podzia kompetencji oraz zapewnienie odpowiednich s wzgle rodko w finand polski be dzie da z y do sowych na rozwo j caego obszaru Unii Europejskiej 31. Rza c korzys z tego tytuu nie utrzymania polityki spo jnos ci, pokazuja ci, jakie pyna tylko dla pan stw beneficjento w polityki, ale ro wniez pan stw, z kto rych podmioty np. w realizacji zamo gaja c tym samym zyski. uczestnicza wien publicznych, osia tez cia konfliktu Punkty sporne dotycza kwestii zasobo w wasnych czy rozstrzygnie dzy patnikami a beneficjentami netto do budz intereso w pomie etu czy rabatu brytyjskiego 32. Swoisty podpriorytet zewne w handlowych (poprzednio trznych stosunko stosunki ze Wschodem) ma przede wszystkim znaczenie polityczne. Jest on z de facto da eniem do realizacji go wnego projektu Partnerstwa Wschodniego 33. we gierska z 2011 r. na przewodnictwo polskie Po ustaleniach z prezydencja przypadnie zorganizowanie konferencji w ramach Partnerstwa Wschodniego. dzie da z W tym zakresie podczas prezydencji Polska be yc do m.in.: zawierania
31 A. Faludi, J. Peyrony, Cohesion Policy Contributing to Territorial Cohesion Scenarios, RSA Conference Materials, Bled, Slovenia, http:www.regional-studies-assoc.ac.ukevents2011mar-slo 11.03.2011). venia-papers.asp (wejs cie na strone 32 PAP 16.05.2011. 33 polegaja ca na rozszerzeniu dziaan Partnerstwo Wschodnie jest inicjatywa UE w ramach polityki siedztwa (i tym samym polityki zagranicznej UE). Jest odpowiedzia na propozycje powstania Unii sa ro ro S dziemnomorskiej zaproponowanej przez pan stwa Basenu Morza S dziemnego. Partnerstwo Wschodnie ma przede wszystkim zbliz ac kraje Europy Wschodniej i Kaukazu Poudniowego. Ma promowac i suz ciu stosunko dzyludzkich i w zakresie bezpieczen demokracje yc rozwinie w gospodarczych, mie stwa cymi na wscho energetycznego z krajami lez a d od UE. Dotyczy to: Armenii, Azerbejdz anu, Biaorusi, Gruzji, Modowy oraz Ukrainy.

84

Piotr Idczak, Ida Musiakowska

cia mandato umo w stowarzyszeniowych, przyje w dla procesu negocjacji w sprawie w zakresie tworzenia stref wolnego handlu z UE, finalizacji rozmo w z Ukraina liberalizacji wizowej i handlowej oraz intensyfikowania wspo pracy gospodarczej dzy krajami UE i krajami lez cymi na Wschodzie. mie a przede wszystkim Drugi z prioryteto w Bezpieczna Europa koncentruje sie na wzmocnieniu zewne trznej polityki energetycznej. Nakierowany jest na pobiona dyskusje na temat nowych rozwia zan ge legislacyjnych i pozalegislacyjnych, zachowac kto re pozwola konkurencyjnos c europejskiego sektora energetycznego cego sie otoczenia zewne trznego. Zgodnie z planami przeprowawobec zmieniaja zan dzona zostanie debata na temat obecnych rozwia i nowych kierunko w dziaania Unii Europejskiej w obszarze rynku energii. Jej celem ma byc wypracowanie trznej polityki enermechanizmo w prowadzenia solidarnej i konkurencyjnej zewne cego redukcji zaniegetycznej. Priorytet ten odpowiada celowi 202020 dotycza kszenia udziau energii odnawialnych w z pnej czyszczenia oraz zwie ro dach doste prac prezydencji we gierskiej w tym zakresie. energii. Stanowi tez kontynuacje Ponadto zadaniem polskiej prezydencji w obszarze gospodarczym i finansowym dzania gospodarczego w Unii Europejskiej i da z bedzie wzmocnienie zarza enia do dokon czenia procesu ustanawiania Europejskiego Mechanizmu Stabilnos ci, kto ry dzie wymagac be zmian w traktacie z Lizbony. te zastana : Dodatkowo podje ce ochrony granic: np. zmiana rozporza dzenia o Frontex dziaania dotycza dzania trz(Europejskiej Agencji Zarza Wspo praca Operacyjna na Granicach Zewne nych Pan stw Czonkowskich Unii Europejskiej), tak by Frontex efektywniej wspiera pan stwa czonkowskie w sytuacjach kryzysowych (np. jak w Afryce Pn. i na Bliskim Wschodzie); Wspo d polski dyskusje nad przyszos cia lnej Polityki Rolnej (WPR). Rza dniac uwaz a, z e WPR powinna byc bardziej zorientowana rynkowo, uwzgle dobro publiczne, w tym bezpieczen stwo z ywnos ciowe i wielofunkcyjny rozwo j. Istotnym da rozstrzygnie cia dotycza ce dopat elementem w ramach reformowanej WPR be bezpos rednich i wsparcia rozwoju obszaro w wiejskich, ale takz e polityki jakos ci da tez produkto w rolnych. Prowadzone be prace nad wdraz aniem unijnego planu dziaan na rzecz bioro z norodnos ci; z da enia do wzmocnienie zdolnos ci wojskowych i cywilnych UE, wsparcia dziaan na rzecz utrwalania bezpos redniego dialogu Unii Europejskiej z NATO. Trzeci z prioryteto w Europa korzystaja ci nakierowany jest ca na otwartos (prezydencja be dzie wspierac ce m.in. na kontakty UE z Rosja dziaania suz a , zakres cego merytoryczne i formalnopodpisaniu nowego porozumienia z Rosja laja prawne ramy partnerstwa UE-Rosja oraz rozwijac unijno-rosyjskie Partnerstwo na wiatowego rzecz modernizacji) czy negocjacje na forum Organizacji Handlu S ce do zakon zmierzaja czenie tzw. Rundy z Doha (w zakresie liberalizacji handlu, subsydiowania rolnictwa, prawa patentowego, regulacji antydumpingowch czy ochrony wasnos ci intelektualnej).

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej

85

dzie wspierac ce do Dodatkowo prezydencja polska be dziaania zmierzaja wypracowania nowych relacji UE ze s wiatem arabskim, kompleksowej strategii i budowe nowoczesdziaan na rzecz tego regionu oraz wspomagac demokratyzacje nych struktur pan stwowych w krajach Afryki Pn. Ustalono tez , z e w tym ostatnim dzie reprezentowa UE, w porozuzakresie polski minister spraw zagranicznych be mieniu z Catherine Ashton. Istotnym celem polskiego przewodnictwa w Radzie UE dzie finalizacja negocjacji jako strategicznego projektu politycznego Unii be i podpisanie z nia traktatu akcesyjnego, kontynuacja akcesyjnych z Chorwacja oraz Islandia czy wsparcie europejskich aspiracji negocjacji akcesyjnych z Turcja pan stw Bakano w Zachodnich. Kolejno, w zakresie obszaro w tematycznych postawiono ro wniez kilka zaoz en . W ramach obszaru sprawy gospodarcze i finansowe najwaz niejszym zaoz e dzania niem polskiej prezydencji bedzie wzmocnienie zarza gospodarczego w UE oraz konsolidacja finanso w publicznych. Polska zamierza aktywnie wspierac ce dugoterminowej stabilnos dziaania sprzyjaja ci finanso w publicznych i trwaemu, stabilnemu i zro wnowaz onemu wzrostowi gospodarczemu. Na okres przewodzan nictwa RP w RUE przypadnie wdraz anie dugofalowych rozwia , kto re zostana dzania gospodarczego przygotowane przez zespo zadaniowy ds. reformy zarza dzie przewodniczya pracom nad realizacja pierwszego cyklu i dlatego Polska be dzie da z tzw. europejskiego semestru ekonomicznego. Polska prezydencja be yc tez cia rocznego budz do sprawnego przeprowadzenia procedury przyje etu UE na 2012 r. Szczego lnie istotne jest pogodzenie intereso w pan stw czonkowskich oraz gnie cie porozumienia, bez kto cie Parlamentu Europejskiego i osia rego przyje budz etu jest niemoz liwe, co pokazay dos wiadczenia negocjacji w 2010 r., gdzie nad UE wisiaa groz ba braku budz etu rocznego. Ponadto dziaania podejmowane da wpisyway sie ro zania w obszarze usug finansowych be wniez w zobowia ce z decyzji podejmowanych w gronie pan wynikaja stw G20. kluczowe dla kwestii zwia zanych z wydatkami budz Dwa kolejne obszary sa etu bowiem sfer, na kto najwie cej s to polityka UE, dotycza re przeznacza sie rodko w. Sa spo jnos ci oraz rolnictwo. W zakresie rolnictwa i ryboo wstwa dziaania polskiej prezydencji skupia sie na: dzie da z g reformie systemu patnos ci bezpos rednich Polska be ya do osia cia porozumienia oraz wypracowania nowego systemu patnos nie ci bezpos rednich; dzie da z przyszos ci polityki rozwoju obszaro w wiejskich Polska be ya, w ramach prac o charakterze strategicznym i legislacyjnym, do wypracowania porozumienia, z naciskiem na komplementarne wykorzystanie instrumento w wspo lnej polityki rolnej (WPR) i polityki spo jnos ci dla rozwoju obszaro w wiejskich oraz do podkres lenia roli tych obszaro w w konteks cie nowych wyzwan (kwestie klimatyczne, ochrona ro z norodnos ci biologicznej, gospodarka wodna, dobra publiczne itd.);

86

Piotr Idczak, Ida Musiakowska

zanych z rozwojem odnawialnych z wspieraniu inwestycji zwia ro de energii na terenach wiejskich; pracach nad zmianami zasad wspo lnej polityki w zakresie ryboo wstwa. dzie da z W zakresie polityki spo jnos ci Polska be ya do tego, by w drugim kwestie po roczu 2011 r. w agendzie Rady do Spraw Ogo lnych 34 znalazy sie ce przyszos strategiczne dotycza ci polityki spo jnos ci w konteks cie dyskusji nad dzen to dokumenty kluczowe projektami rozporza polityki spo jnos ci 2014-2020. Sa ce ksztat polityki spo warunkuja jnos ci w kolejnych latach, poprzez okres lenie gnie cie moz celo w i instrumento w jej realizacji. Zaoz ono osia liwie szerokiego cych skutecznos kompromisu w obszarach wzmacniaja c polityki spo jnos ci w rednieniem zaoz alizacji celo w rozwojowych UE, z uwzgle en strategii Europa koncepcje tzw. podejs 2020. Polska promuje konkretna cia zintegrowanego do rozwoju obszaro w. Polega ono na rozwoju miejsc (place-baced approach), cego bardzo silna koordynacje polityk sektorowych. Jest to ro zakadaja z nica w poro wnaniu z okresem obecnym 2007-2013, gdzie dominuje podejs cie sepi w tym zakresie tez gierskiej kontynuacja dziaan prezydencji we ktorowe 35. Nasta ta Agenda Terytorialna 2020. nad nowo przyje W zakresie kolejnego obszaru transportu, telekomunikacji, energi za jedna dzie rewizja wytycznych ws. z kluczowych kwestii dla polskiej prezydencji be transeuropejskich sieci transportowych, w tym zasad finansowania inwestycji to bardzo duz lnie istotne, gdyz sa e inwestycje w TEN-T 36. Jest to szczego finansowane z kilku z ro de: s rodko w programu TEN-T, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Funduszu Spo jnos ci oraz, o ile to zaoz ono, s rodki partnerstw dzie Europejska Agenda Cyfropubliczno-prywatnych. Istotnym zagadnieniem be wa, gdyz realizacja wielu dziaan i inicjatyw w niej zawartych jest przewidziana na II po rocze 2011 r. Realizacja tej strategii jest jednym z celo w Europa 2020. Polska wyzwan cych przed zamierza tez priorytetowo traktowac problematyke stoja . e-administracja trznej polityki energetycznej UE Polska be dzie: W zakresie zewne zabiegac o wypracowanie spo jnego stanowiska UE w odniesieniu do regionalnych i globalnych problemo w energetycznych; z da yc do utworzenia mechanizmu finansowania maych i rozproszonych z funduszy spo inwestycji w efektywnos c energetyczna jnos ci w takich sektorach, jak budownictwo, ciepownictwo lokalne, sieci dystrybucyjne ciepa i energii elektrycznej, lokalny transport zbiorowy, wytwarzanie energii elektrycznej; kontynuowac dziaania wczes niejszych prezydencji odnos nie do Energetycznego Pakietu Infrastrukturalnego.
Jest to grupa w ramach Rady Unii Europejskiej. uber, Territorial Cohesion, 7-8.02. 2011, Na podstawie materiao w konferencji VASAB, P. Z Warszawa. 36 Program rozwoju infrastruktury transportowej w UE.
35 34

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej

87

Kolejnym niezwykle waz nym obszarem jest konkurencyjnos c . W jego ramach: dzie sie debata na temat podejs odbe cia do polityki przemysowej w konteks przedsie biorstw. Szacuje sie , cie kryzysu gospodarczego i jego wpywu na kondycje z e podczas polskiego przewodnictwa moz e dojs c do przygotowania zbiorczego zay sie pod zestawienia dziaan , do jakich pan stwa czonkowskie UE zobowia c propozycje Planu dziaan koniec 2008 r., popieraja dla firm, opracowanego na podstawie Small Business Act; te zostana dyskusje na temat innowacji i polityki w zakresie kosmosu; podje da prace maja ce na celu utworzenie patentu unijnego, kontynuowane be cej harmonizacji technicznej. a takz e w zakresie legislacji dotycza kwestia be dzie polityka poprawy otoczenia regulacyjnego, tzw. waz na dnieniem jej wpywu na inicjatywa Smart Regulation, ze szczego lnym uwzgle rozwo j przedsiebiorczos ci oraz wzrostu konkurencyjnos ci gospodarki europejskiej; dzie kontynuowac d prawa w dziedzinie praw konsumenta, Polska be przegla wspierac podniesienie poziomu bezpieczen stwa produkto w konsumenckich oraz cych powaz wzmocnienie nadzoru rynku w odniesieniu do produkto w stwarzaja ne zagroz enie; dzie kwestia podnoszenia konkurencyjnos poruszana be ci sektora turystycz nowych nego poprzez np. rozwaz enie roli innowacyjnos ci w turystyce, analize poste po wyzwan oraz ocene w w realizacji Agendy dla zro wnowaz onej i konkurencyjnej gospodarki turystycznej; da prace nad takimi zagadnieniami, jak uregulowanie prob prowadzone be du prawami autorskimi i pokrewlematyki dzie osieroconych czy zbiorowego zarza dzie odpowiedzialna za uzgadnianie i prezentacje nymi. Prezydencja polska be ci Intelektualnej. stanowiska UE na forum Swiatowej Organizacji Wasnos prace nad podstawami 8. Ponadto na polskie przewodnictwo w RUE przypadna Programu Ramowego w zakresie badan , rozwoju technologicznego i demonstracji. da obejmowac Go wne inicjatywy i dziaania prezydencji be m.in. wspieranie kszenia doste pnos zwie ci 8. PR dla MSP, maych zespoo w badawczych, a takz e koordynacje badan regiono w konwergencji; lepsza na szczeblu europejskim, bianie integracji Europejskiej Przestrzeni ponadnarodowym i narodowym; poge kszanie synergii mie dzy polityka Badawczej (ERA). Waz ne bedzie tez zwie spo jnos ci a 8. Programem Ramowym poprzez zapewnienie komplementarnos ci instrumento w funduszy strukturalnych i programo w ramowych, wspieranie budowy klastro w europejskich, stworzenie mechanizmu wspo finansowania ze s rodko w 8. PR budowy i funkcjonowania infrastruktury badawczej o charakterze regionalnym oraz integracji regionalnych i krajowych polityk w obszarze B;R;I 37. dzie sie koncentW obszarze polityki spoecznej i zatrudnienia prezydencja be rowaa na:
37

20.02.2011). prezydencjaue.gov.pl (wejs cie na strone

88

Piotr Idczak, Ida Musiakowska

zaniami uatwiaja cymi godzenie z pracach nad rozwia ycia zawodowego z prywatnym; dziaaniach na rzecz aktywizacji zawodowej wobec wyzwan demograficznych; promowaniu aktywnych dziaan na rynku pracy i aktywnej polityki integracji spoecznej; dzy administracja rza dowa , promowaniu ro z norodnych form wspo pracy mie dami a organizacjami pozarza dowymi w realizacji celo samorza w polityki spoecznej i zatrudnienia. kwestii kulturalnych, edukacji, spraw zagranicznych. Pozostae obszary dotycza da Dodatkowymi istotnymi elementami przewodnictwa Polski w Radzie UE be ku spoeczno-ekonomicznym bezpos inicjatywy promocyjne, o silnym wydz wie redzane z wydarzeniami planowanymi na druga poowe 2011 r.: Europejski nio zwia Rok Wolontariatu, Europejski Kongres Kultury, Europejski Kongres Oso b Nietrznego. Wydarzenia te maja suz penosprawnych oraz Forum Rynku Wewne yc promocji politycznej Polski i budowie jej wizerunku jako kraju nowoczesnego, kreatywnego i dynamicznego, kto remu zalez y m.in. na tym, by poszukiwac najlepszych przykado w i wzoro w czerpania korzys ci ze wspo lnego rynku europejsdzie takz be e 50-lecie utworzenia kiego 38. Na okres polskiej prezydencji przypadac OECD oraz 15-lecie czonkostwa Polski w tej organizacji.

PODSUMOWANIE

modele i cze s Po wejs ciu w z ycie traktatu lizbon skiego zmieniy sie ciowo zadania prezydencji rotacyjnych. Wprowadzono, wraz z okres leniem nowych staa zakadaja ca wspo mie dzyfunkcji w instytucjach unijnych, prezydencje prace . Rozszerzono tez instytucjonalna jednoczes nie okres sprawowania prezydencji cy i zaoz ja trzy pan rotacyjnej z 6 do 18 miesie ono, z e sprawuja stwa. Okres ten jest cy, by przygotowac wystarczaja zaro wno pan stwa czonkowskie, jak i instytucje UE cia konkretnych decyzji. do przyje dzie pierwszym krajem z trio (wspo i Cyprem) rozpoPolska be lnie z Dania cym procesy decyzyjne w wielu waz czynaja nych sferach gospodarczych: ksztatrznego czy ksztatu polityki towania budz etu, ram finansowych, rynku wewne . W kolejnych miesia cach podczas spo jnos ci. Bardzo sprawnie przygotowaa agende sprawowania przewodnictwa agenda ta moz e jedynie ulegac redukcji i ewentualnym ulec zmianom wynikaja cym z biez modyfikacjom. Najwaz niejsze zaoz enia moga a cej sytuacji Polski w UE. Hiszpan ski sekretarz stanu ds. europejskich Diego Lo pez Garrido podczas konferencji naukowej Polska i Hiszpania w UE dos wiadczenia i perspektywy zorganizowanej w Uniwersytecie Warszawskim 4 listopada 2010 r.
38

Ibidem.

Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej

89

c sie do prezydencji bylis t powiedzia: Szykuja my przygotowani na kilkadziesia scenariuszy, ale takich kryzyso w nie przewidzielis my. Istotne jest zatem, by administracja, jak i politycy przygotowani byli na zmiany i umieli wdroz yc zasady dzania kryzysowego podczas sprawowania przewodnictwa w RUE. Zagroz zarza etrznym, kto do modyfikacji dziaan niem zewne re moz e przyczynic sie moz e byc dzania moz obecna sytuacja w Afryce Po nocnej, natomiast na sprawnos c zarza e c du w wyniku wyboro da sie wpyna zmiana rza w parlamentarnych, kto re odbe 2011 r. Za prezydencji czeskiej wina za nieudane sprawowanie w Polsce jesienia przede wszystkim polityko przewodnictwa obarcza sie w, kto rzy zepsuli prace cy urze dniko dzie zatem kolejnym ze tysie w administracji publicznej. Prezydencja be sprawdziano w dojrzaos ci polskiej elity politycznej oraz demokracji.

ABSTRACT In the second half of 2011 Poland holds presidency of the European Union Council, an obvious test of the countrys institutional efficiency and its capacity to manage an international organization. The article presents a model of holding the presidency: the mechanism of cooperation between the EUs institutions and national institutions of various levels before and during the countrys presidency that shapes the countrys priorities and functions during its presidency of the European Council. The author analyzes the priorities set down by Poland which are compatible with the EUs strategy of development until 2020 adopted in 2010 by the European Commission and take into account the EUs current economic situation. Poland is the first of three countries (together with Denmark and Cyprus) to launch the decision making processes in a number of crucial economic spheres: shaping the budget, the financial framework, internal market or cohesion policy.

vacat vacat

90 REKLAMA N REKLAMA AS ZEstrW YD A WNI CTW A

REKLAMA

INSTYTUT ZACHODNI ul. Mostowa 27, 61-854 Pozna tel. +61 852 28 54 fax +61 852 49 05 e-mail: wydawnictwo@iz.poznan.pl

Stabilizacja nieadu i deStabilizacja adu ODPOMINANIA POLSKIE (KryzySy humanitarne wywoane dziaalnoci czowieKa, pod red. Huberta Orowskiego cz. i)
Seria Studium niemcoznawcze nr 85 Pod redakcj joanny dobrowolskiej-Polak cykl Republika Federalna Niemiec XX lat po zjednoczeniu. Polityka Instytutu gospodarka spoeczestwo Prace Zachodniego nr 88 ISBN ISBN978-83-61736-14-1 978-83-61736-30-1 Pozna 2009, 574 ss. Instytut Zachodni, Pozna 2011 Tom Moje Niemcy moi Niemcy. Odpominania polskie pod redakcj profesora Kryzysy humanitarne wynikajce z dziaania czowieka stanowi jedno z najwikszych Huberta Orowskiego to wielogosowa antologia, polifoniczna panorama osobistych zagroe dla bezpieczestwa na wiecie. S powanym wyzwaniem dla narodowych, sospojrze polskich uczonych na Niemcy i na Niemcw. Obok tekstw badaczy w antojuszniczych i partnerskich polityk bezpieczestwa. logii znalazy si rwnie reeksje pisarzy, tumaczy i publicystw. Antologia gromadzi Spoeczno midzynarodowa rozporzdza instrumentami sucymi stabilizacji: mikczterdzieci osiem narracji, reprezentujcych twrcw o rnym dowiadczeniu poko ka sia dyplomacji, sankcje midzynarodowe, operacje pokojowe, interwencje zbrojne i po-moc humanitarna skadaj si wachlarz rodkw pozostajcych do dyspozycji mocarstw leniowym. Autorzy sigaj z na jednej strony do dowiadcze osobistych w spotkaniach oraz midzynarodowych organizacji. Jednak w regionach objtych kryzysami humanitar i kontaktach z Niemcami, z drugiej za wnikaj sw reeksj profesjonaln historykanymi tylko okazjonalnie prowadzone s kompleksowe akcje stabilizujce (powstrzymujce czy socjologa, lozofa czy pisarza, publicysty czy tumacza, kulturoznawcy czy literatumasowe naruszenia praw czowieka, wymuszajce zaprzestanie dziaa zbrojnych, restyroznawcy w niemieckie przeobraenia ostatnich dziesicioleci, a niekiedy i gbiej. tuujce pokj i podstawy pastwowoci, pozwalajce na dostarczenie podstawowych dbr W relacje polsko-niemieckie si wkrada kultura podejrzliwoci, kultura humanitarnych), czciej pastwa iwydaje organizacje prowadz dziaania fragmentaryczne, niepodejrzewania ssiada o nieprzyjazne gesty czy niejasne intencje, no iwobec brak chci zrokiedy niepotrzebnie dubluj swoje operacje, a nierzadko pozostaj bierne kryzysw humanitarnych. zumienia. Potwierdza si analityczna przydatno tezy Floriana Znanieckiego sprzed siedemdziesiciu siedmiu laty: przedmiot * ludzki dowiadczany jest przez podmiot Przedmiotem bada autorw prac jest oddziaywanie pastw i organizacji midzynaludzki jako obcy zawsze wtedy i tylko wtedy, gdy zachodzi midzy nimi styczno sporodowych na obszary konfliktw zbrojnych i terytoria pastw upadych oraz (vice versa) ecznakryzysw na podou rozdzielnych ukadw wartoci. Wanie o wytyczaniu obszarw wpyw humanitarnych na bezpieczestwo midzynarodowe i narodowe. Prace midzy obcoci a bliskoci traktuje wikszo pozyskanych tekstw. dotycz przede wszystkim polityki bezpieczestwa pastw strefy euroatlantyckiej w stoOdpominanie jest rezultatem indywidualnej, std podlega bezlitosnesunku do krajw lecych poza tymaktywnoci obszarem, w tym obowizujcych (i ksztatowanych) strategii bezpieczestwa organizacji midzynarodowych Sojuszu Pnocnoatlantyckiego mu zabiegowi wykluczenia przez kad zbiorow pami. Odpominanie z samej deinicji Unii Europejskiej. W krgu zainteresowa znalazy si te ekonomiczno-spoecz kontestuje kad kultur pamicibadaczy i/czy polityk pamici oraz wszelki podziane i polityczno-militarne konsekwencje wystpowania konfliktw zbrojnych oraz trwania na lepsze i gorsze pamitania cierpie i oar zoonych i skadanych na otarzu pastw upadych dla stabilnoci, pokoju i bezpieczestwa w regionie euroatlantyckim i na takich czy innych wartoci. wiecie.

MOJE NIEMCY MOI NIEMCY.