Carpet Cleaning

8-22.04.2011

Adam Paczkowski, Radosaw Sowiak, d 1982

Czyszczenie Dywanw
Skd ta dziwna nazwa? Std, e przed 1989 rokiem wszystko musiao by zarejestrowane, a wic pod kontrol. A. Paczkowski: Korzystajc z 2-letniego zwolnienia od podatku (zielone wiato dla drobnej przedsibiorczoci), w styczniu 1982 r. z wydziau Handlu i Usug Urzdu Miasta odzi otrzymaem zezwolenie na wiadczenie usug dla ludnoci. W odzi, przy ul. Piotrkowskiej 255, zacza dziaa firma Czyszczenie Dywanw. Byo to niewielkie, pomalowane na czarno, pomieszczenie znajdujce si na parterze niepozornej, dwupitrowej oficyny, prywatne mieszkanie Adama Paczkowskiego. A. Paczkowski, R. Sowiak: Chcielimy mie niezalen galeri sztuki, to prawda, ale musimy powiedzie, e co innego jest chcie w poowie roku 81 a zupenie co innego mie w marcu 82. Dywaniarze, jak na nich mwiono, czyli Adam Paczkowski i Radosaw Sowiak, wychowywali si na jednym podwrku, przy ul. Wlczaskiej w odzi. W roku 1958, w Szkole Podstawowej nr 160, siedzieli razem w jednej awce. Wystawia zaczli wsplnie w 1980 roku. Jako kolekcjonerzy zorganizowali dwa pokazy swoich zbiorw w Galeriach Sztuki Wspczesnej Desa: W krgu konstruktywizmu (w odzi) oraz Henryk Staewski, Stefan Krygier (w Sandomierzu). 15 lutego 1981 roku w wietlicy Zakadowej Przdzalni Czesankowo-Zgrzebnej Vigoprim w odzi przy ul. kowej 3/511 odbya si Oglnopolska Aukcja Sztuki Wspczesnej na rzecz MKZ NSZZ Solidarno Ziemi dzkiej, zorganizowana przez Radosawa Sowiaka i Adama Paczkowskiego. Wszystkie prace zostay sprzedane, a dochd przekazany Solidarnoci. Wrd nazwisk ofiarodawcw pojawiaj si m.in. Gieraga, Pciennik, Wako, Staewski, Maziarska, Tarasin, Krygier, Jarodzki, Rudowicz, Raczko, Lachowicz, Horno-Popawski, Pamua. A. Paczkowski, R. Sowiak: Wydawao si wtedy, e nareszcie zaczy si czasy, w ktrych kady bdzie mia przynajmniej szans oficjalnie i legalnie sprbowa robi to, co umie lub wydaje mu si, e umie najlepiej. 12 grudnia 1981 roku uchwalono Dekret o stanie wojennym, na mocy ktrego od 13 grudnia 1981 roku do 22 lipca 1983 roku obowizywa w Polsce stan wojenny. W znanej piosence opisujcej tamten czas: Zakazane zostao zwoywanie i odbywanie wszelkiego rodzaju zgromadze, wszelkiego rodzaju pochodw, wszelkiego rodzaju manifestacji, wszelkiego rodzaju zbirek publicznych [...]. Zakazane zostao organizowanie i przeprowadzanie imprez artystycznych, imprez rozrywkowych, imprez sportowych. Publiczne wykonywanie utworw artystycznych [...] i okoo stu osb stracio ycie, blisko dziesi tysicy internowano, ponad milion wyemigrowao z Polski. 20 marca 1982 roku galeria Czyszczenie Dywanw rozpocza dziaalno od wystawy Zbigniewa Warpechowskiego zatytuowanej Inauguracja III wojny wiatowej. Radosaw Sowiak: Chcielimy stworzy dla siebie azyl [...]. Chcielimy mie komfort, robi to sami bez ingerencji, sami finansowa [...]. To bya te pomoc artystom, ktrych prace kupowalimy. To byy oboplne korzyci.

A. Paczkowski: Wiedzielimy, e zrobimy kolekcj prywatn [...]. Sezon wystawienniczy w galerii zakoczy si 13 grudnia, a dziaalno firmy 31 grudnia 1982 roku na skutek rezygnacji Obywatela z dalszego wiadczenia usug z uwagi na nierentowno prowadzonego zakadu. 16 marca 1983 roku: dzie urodzin Adama P. wykorzystalimy na zrobienie kocowej wystawy zamykajcej cykl regularnych wystpie. Zakaz zawracania. Z dziaalnoci tej powstay dwie ksiki opracowane i wydane przez nas we wasnym wydawnictwie Zakaz zawracania [bdce] jakby naszym pamitnikiem, notatnikiem i katalogiem jednoczenie. Nie skoczyo si na dwch ksikach. Ukazao si siedem numerw czasopisma Mersapon, podsumowujcych dziaanie galerii, ale te komentujcych biece dziaania dywaniarzy. Na przykad, aby wyrwna straty fizyczne spowodowane miejskim sposobem ycia (jak podawali za Tadeuszem Peiperem), zorganizowali pokazowy turniej tenisa ziemnego w Konopnicy w 1984 roku. Odbya si te akcja lub: Przyjcie lubne Magosi z Adamem wykorzystalimy na pokazanie autorskiej dokumentacji z galerii Czyszczenie Dywanw. Plansze wykona Zbigniew Warpechowski, prywatnie wiadek na lubie. Mersapon nr 4 z maja 1985 roku relacjonowa wystaw modej sztuki polskiej poczonej z wyprzeda. A. Paczkowski: Pomwieni przez cz rodowiska o robienie nie do koca jasnych interesw, pod koniec maja organizujemy wyprzeda wczeniej zakupionych od artystw prac. R. Sowiak: Wystawa bya te protestem przeciwko do biernej postawie artystw w stanie wojennym. Mersapon: [Kolekcja] powstaa w cigu ostatnich piciu lat i jest odzwierciedleniem drg, po ktrych si poruszalimy. Zainteresowanych informujemy, e poszczeglne dziea sztuki bd do nabycia w dostpnych cenach, a fachowymi wskazwkami o obecnej sytuacji w polskiej sztuce oraz rad przy zakupie suy bdzie doc. sztuki Adam P. oraz mec. Sowiak, jak zatytuowa go A. Partum. Gdyby kto pyta, Mersapon to nazwa rodka do czyszczenia dywanw. Jesieni 1986 roku... A. Paczkowski: Jesieni 1986 roku rozpocza si nietrudna do przewidzenia seria wielogodzinnych nasiadwek w paacu Suby Bezpieczestwa. Zadano nam z Radkiem na przemian setki pyta, na ktre po wielomiesicznych przygotowaniach, na t wanie okoliczno, zgodnie odpowiedzielimy [...]. Na ostatnim i najkrtszym przesuchaniu na Lutomierskiej w odzi powiedziano mi bardzo spokojnie, wprost i dobitnie: 1/ zapomnij o wszystkich twoich wygupach 2/ koniec z twoimi wydawnictwami 3/ do widzenia panu. R. Sowiak: Ja oznajmiem oficerowi, e jestem artyst, na co on ze miechem odpowiedzia: Gdyby pan by artyst to by wszyscy o tym wiedzieli!. Instytut Sztuki im. Spoecznego Protestu. Szanowni Pastwo! Obecna sytuacja polityczna w Polsce nie pozwala

na moliwo realizacji naszego pomysu i stworzenia instytutu sztuki o nazwie Social Protest Institute pismo w sprawie depozytu, na ktry zoy si miao pidziesit prac, skierowane zostao do Biblioteki Sztuki w Kopenhadze. A. Paczkowski: Po uzyskaniu zgody na wywz od Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw osobicie wysyam do Danii trzy paki 60*80 cm o cznej wadze kg 80 dorobek Czyszczenia Dywanw. Autorami prac byo dwudziestu artystw wystawiajcych w Czyszczeniu Dywanw oraz prowadzcy galeri. A. Paczkowski, R. Sowiak: Wszystkie pidziesit prac chcemy przekaza spoeczestwu polskiemu oraz zaproponowa, eby byy one zalkiem Instytutu Sztuki mieszczcego si w przyszoci w Polsce [...]. Na dokadny plan organizacyjny placwki przyjdzie czas. Chcemy tylko nadmieni, e najwikszy nacisk naleaoby pooy na pokazywanie wzajemnego przenikania nowych struktur spoecznych z postawami artystycznymi. Proces. A. Paczkowski: Z powodu znikajcego zainteresowania dalszymi losami Czyszczenia w lutym 1987 roku zastanawiamy si z Radkiem, jak t sytuacj zmieni. Rozwaamy m.in. zainicjowanie serii wzajemnych sporw sdowych. Miayby one, w naszym mniemaniu, suy wywoaniu polemiki nad ide powoania Instytutu Sztuki im. Spoecznego Protestu. Jestemy zgodni co do zachowania wszelkich pozorw prawdopodobiestwa z domniemanymi konsekwencjami wcznie [...]. Zapowiadana seria procesw odbya si i trwaa latami... Czy pozwy i oskarenia kierowane byy na serio? Radosaw Sowiak mieszka i tworzy w odzi. Adam Paczkowski od 2004 roku mieszka i tworzy w Szwecji.

20 lipca 2006 roku dokumentacja galerii Czyszczenie Dywanw zostaa podarowana Muzeum Sztuki w odzi.

rda: 1. Dekret o stanie wojennym (fragment), Piwnica Pod Baranami (zesp). 2. Adam Paczkowski, Przepraszam, e yj, Sztokholm 2008. 3. Niezaleny archiwalny film o sztuce, film zrealizowany przez Adama Paczkowskiego na podstawie materiau roboczego wykonanego w 1983 roku przez Jzefa Robakowskiego i Ryszarda Lenczewskiego. 4. Strona internetowa Radosawa Sowiaka: www.radoslawsowiak.pl. 5. Rozmowy przeprowadzone z artystami.

Andrzej Rycki, Fotografia monopolowa / Spirits Photography, 1982

Urodziny Adama P., galeria Czyszczenie Dywanw / Birthday of Adam P., Carpet Cleaning gallery, d 1983

Kalendarium wystaw w galerii Czyszczenie Dywanw / Exhibitions at the Carpet Cleaning gallery in chronological order
20 III 1982 27 III 1982 09 IV 1982 24 IV 1982 28 IV 1982 01 V 1982 09 V 1982 23 V 1982 03 VI 1982 16 VI 1982 16 VI 1982 02 VII 1982 22 VII 1982 09 VIII 1982 March 20th, 1982 March 27th, 1982 April 9th, 1982 April 24th , 1982 April 28th , 1982 May 1st, 1982 May 9th, 1982 May 23rd, 1982 June 3rd, 1982 June 16th, 1982 June 16th, 1982 July 2nd, 1982 July 22nd, 1982 August 9th, 1982 Zbigniew Warpechowski Zbigniew Warpechowski Andrzej Partum Krzysztof Zarbski Zbigniew Warpechowski Jzef Robakowski Henryk Staewski Magorzata Potocka Zygmunt Rytka Jacek Kryszkowski Wojciech Czajkowski Jan Dobkowski Andrzej Rycki Ewa Partum Wadysaw Strzemiski Listy do J. Przybosia / Letters to J. Przybo

26 VIII 1982 August 26th, 1982

04 IX 1982 13 IX 1982 23 IX 1982 01 X 1982 08 X 1982 20 X 1982 27 X 1982 10 XI 1982 26 XI 1982 08 XII 1982 10 XII 1982 12 XII 1982 13 XII 1982

September 4th, 1982 September 13th, 1982 September 23rd, 1982 October 1st, 1982 October 8th, 1982 October 20th, 1982 October 27th, 1982 November 10th, 1982 November 26th, 1982 December 8th, 1982 December 10th, 1982 December 12th, 1982 December 13th, 1982

Zygmunt Rytka Maria Wako Jacek Jwiak Mariusz ukawski Ryszard Wako Tomasz Konart Ryszard Wako Emil Ukleja Julian Raczko Tomasz Sikorski Attila Kovcs Bogdan Sabalski Mariella Nitosawska

Zbigniew Warpechowski, Dokumentacja galerii Czyszczenie Dywanw / Documentation of Carpet Cleaning gallery, 1983

Carpet Cleaning
Where did this strange name come from? Well, it was used because before 1989 everything had to be registered and therefore, under control. A. Paczkowski: Taking advantage of a two-year tax exempt (green light was given at the time for small-scale enterprises), in January 1982 I received a permit from the Department of Commerce and Services for performing services for the inhabitants of d. That is when a company called Carpet Cleaning was established in d at 225 Piotrkowska street. It was a small flat, painted black, on the ground floor of a modest, two-storey tenement, Adam Paczkowskis private flat. A. Paczkowski, R. Sowiak: We wanted to have an independent art. gallery, thats true, but we must say that to want to have something in the middle of 1981 and to have it in March 1982 were two entirely different things. The Carpeters, as they were called, i.e. Adam Paczkowski and Radosaw Sowiak, were brought up in one tenement yard in Wlczaska street in d. In 1958, at Primary School no. 160, they sat together at one desk. They began to exhibit together in 1980. As collectors, they organized two expositions of their collections at the Desa Galleries of Contemporary Art: W krgu konstruktywizmu [In the Circle of Constructivism] (in d), and Henryk Staewski, Stefan Krygier (in Sandomierz). On February 15th, 1981, at the Day Room of the Combing/Carding Spinning Factory Vigoprim, in od, at 3/5-11 kowa street, there took place a National Auction of Contemporary Art for the Interfactory Founding Commission of the Independent Autonomous Trade Union Solidarity of the d Region, organized by Radosaw Sowiak and Adam Paczkowski. All works were sold and the profits bestowed to Solidarity. Among the artists who donated their works for the auction were, for example, Gieraga, Pciennik, Wako, Staewski, Maziarska, Tarasin, Krygier, Jarodzki, Rudowicz, Raczko, Lachowicz, Horno-Popawski, Pamua. A. Paczkowski, R. Sowiak: It seemed that there finally came a time when everyone would at least have a chance to do what they can or think they can do best, officially and legally. On December 12th, 1981 the authorities passed An edict of martial law which imposed martial law in Poland, beginning on December 13th, 1981, and ending on July 22nd, 1983. Those times have been described in a popular song: It was forbidden to organize and take part in all kinds of gatherings, all kinds of manifestations, all kinds of public collections or flag-days []. It was forbidden to organize and carry out all artistic events, sports events. The public performance of artistic works [] - and about a hundred people lost their lives, almost ten thousand were interned, over a million emigrated from Poland. On March 20th, 1982 the Carpet Cleaning gallery initiated its activity with Zbigniew Warpechowskis exhibition called Inauguracja III wojny wiatowej [The Inauguration of World War III].

Radosaw Sowiak: We wanted to create a sanctuary for ourselves []. We wanted comfort, we wanted to do it without anybodys interference, to finance the whole thing ourselves []. It was also a form of aid for the artists whose works we were buying. There were advantages for both sides. Paczkowski: We knew that we would create a private collection []. The exhibition season in the gallery ended on December 13th, and the company was closed down on December 31st because the owner resigned and quit performing further services due to the fact that his enterprise had made no profit. March 16th, 1983: We used Adam P.s birthday to put on the final exhibition that concluded the series of regular presentations. No U-Turns. There were two books about the gallery, edited and published by us in our own publishing house called No U-Turns. They are something like our memoir, notebook and catalogue all at the same time. But these two books were not all. There were also seven volumes of a magazine called Mersapon which summed up the history of the gallery but also commented on what the carpeters were currently doing at the time. For example, in order to compensate for physical disadvantages of living in the big city (as they said quoting Tadeusz Peiper), they organized a tennis show-tournament in Konopnica, in 1984. An action called The Wedding was also performed: We used Magosias and Adams wedding party to show our authorial documentation from the Carpet Cleaning gallery. Posters were designed by Zbigniew Warpechowski, privately a witness at the wedding. Mersapon vol. 4, from May 1985, reported on an exhibition of young Polish art combined with the sale of presented works. A. Paczkowski: Slandered by some people from our community whod said that we were conducting not quite clear business transactions we organized a sale-out of the works wed bought from the artists. R. Sowiak: The exhibition was also a protest against a rather passive attitude of artists during martial law. Mersapon: We have been building [this collection] for five years and it reflects all the paths we travelled. We inform everyone to whom it may concern that all artworks will be priced reasonably, and expert advice concerning the current situation in Polish art and a potential transactions will be given by Assistant Professor of Art Adam P. and by Sowiak, a lawyer, barrister, as A. Partum called him. Should anyone be curious, Mersapon was a trade name of carpet-cleaning fluid. Autumn 1986 A. Paczkowski: Autumn of 1986 marked the beginning, which was not hard to predict, of a succession of sittings that took hours on end at the palace of the Secret Service. Radek and I in turn were asked hundreds of questions which after the rehearsals wed held preparing ourselves precisely for such an occasion we answered in the same way [] At the last and briefest questioning in Lutomierska street in d I was told very calmly, directly and distinctly: 1/ forget about all your goofing around 2/ thats the end of your publications 3/ good bye,

sir. R. Sowiak: I told the officer that I was an artist, to which he answered laughing: If you were an artist everyone would have known about it! Social Protest Art Institute. Ladies and genlemen! The current political situation in Poland does not allow us to carry out our idea and create an art insitute called the Social Protest Institute an application concerning a deposit that was supposed to consist of fifty works has been sent to the Art Library in Copenhagen. A. Paczkowski: Having received a tyransport permit from the Regional Monument Conservator I am personally sending three large boxes measuring 60x80 centimetres and weighing altogether eighty kilograms the crop of the activity of the Carpet Cleaning gallery. The authors of the works were twenty artists who exhibited at the Carpet Cleaning gallery, as well as the gallerys managers. A. Paczkowski, R. Sowiak: We want to donate all fifty works to the Polish society and propose that they become the foundation of the Art Institute that would make Poland its home in the future. [] A more detailed organizational plan of the establishment will be prepared in due time. We only wish to add that we should especially emphasize the fusion of new social structures with artistic attitudes. Process. A. Paczkowski: Because the interest in the future of Carpet Cleaning had been diminishing, in February of 1987 Radek and I were thinking how to change the situation. We had considered, for example, starting a series of mutual legal actions against each other. In our opinion they would instigate a discussion on the idea of establishing a Social Protest Art Institute. We agreed on keeping up all appearances of credibility, potential consequences included []. Legal actions heralded here actually took place and dragged on for years. Were the accusations and charges for real or just a joke? There are diferent opinions on that matter. Radosaw Sowiak lives and works in d. Adam Paczkowski has been living and working in Sweden since 2004. The documentation of the Carpet Cleaning gallery was donated to the Muzeum Sztuki in d on July 20th, 2006. Sources: 1. Dekret o stanie wojennym [The Edict of Martial Law] (a fragment), Piwnica pod Baranami (ensemble). 2. Adam Paczkowski, Przepraszam, e yj [Sorry Im Alive], Stockholm 2008. 3. Niezaleny archiwalny film o sztuce [An Independent Archival Film about Art], a film by Adam Paczkowski, based on the material shot in 1983 by Jzef Robakowski and Ryszard Lenczewski. 4. Radosaw Sowiaks web page: www.radoslawsowiak.pl 5. Conversations with the artists.

Adam Paczkowski, Urodziny Adama P., galeria Czyszczenie Dywanw / Birthday of Adam P., Carpet Cleaning gallery, d 1983

Wernisa w galerii Czyszczenie Dywanw / Opening in the Carpet Cleaning gallery, d 1982, d 1982

Czyszczenie Dywanw / Carpet Cleaning 8-22.04.2011

Wickowskiego 36, 90-734 d www.msl.org.pl Kuratorzy / Curated by: Maciej Cholewiski, Aleksandra Jach Koordynacja wystawy / Exhibition coordination Weronika Dobrowolska Tumaczenie / Translation Maciej wierkocki Korekta / Proofreading Andelika Bauer Zdjcia / Photos MS: Dzia Dokumentacji Naukowej / Department of Scientific Documentation Projekt graficzny i skad Katarzyna Ambroziak-Jaboska / Red Melon Studio Druk / Print Medialab, d Muzeum Sztuki & Authors, 2011

Wystawa realizowana w ramach Festiwalu Sztuka i Dokumentacja / Exhibition organized within the framework of Art & Documentation Festival

Muzeum Sztuki w odzi Instytucja Samorzdu Wojewdztwa dzkiego

Patroni medialni / Media patronage