AÇIKLAMALI Ve ÖRNEKLERLE TS 825 STANDARDI BİNALARDA ISI YALITIM KURALLARI

TS 825
AIKLAMALI ve RNEKLERLE
BNALARDA ISI YALITIM KURALLARI STANDARDI
AIKLAMALI ve RNEKLERLE TS 825 - BNALARDA ISI YALITIM KURALLARI STANDARDI
OCAK 2013
nsz Yaplan almalar, lkemizdeki enerji tasarruf potansiyelinin en yksek olduu binalarda, stma ve soutma amal kullanlan enerjinin %50-60nn geri kazanlabileceini gstermektedir. Bu tasarrufun geri kazanlmas ile; enerjisinin yaklak %75ini ithal eden lkemizde, binalarda kullanlan toplam enerji miktarnda en az %60lara varan tasarruf salanabilecei ngrlmektedir. Kulland enerjinin byk bir blmn ithal enerji ile karlayan lkemizde; enerji tasarruf potansiyelinin yksek olmas nedeniyle, binalarn stlmas ve soutulmas amacyla tketilen enerjinin azaltlmas ynnde yaplan almalarn ncelikli konular arasnda yer almas gerekmektedir. statistiki bilgilere gre; Fransa, Almanya, ngiltere, sve gibi enerjinin verimli kullanld lkelerle ayn iklim koullarnda ve ayn kullanm alanna sahip olan lkemizdeki mevcut bir konutun stma enerjisi ihtiyac, sz konusu lkelerdeki bir konutun 2 - 5 kat daha fazladr. lkemizdeki binalardan olan s kaybnn bu derecede yksek olmasnn sebebi phesiz binalarmzn yetersiz yaltml veya tamamen yaltmsz olmasdr. Gnmze kadar, snma ihtiyac iin halkmz yeterince ynlendirilmedii iin fiyat olarak en ucuz grlen dk kalorili yakacaklar, aslnda verimsiz ve pahal yakacaklar olarak yaltmsz binalarda bilinsizce tketilmekte, k aylarnda ehirler duman karanlna gmlmekte, havadaki kkrtdioksit (SO2) oran dnya standartlarnn 9-10 katna kmakta, insanlarmz zehir solumakta ve toplum sal gn getike bozulmaktadr. nlem alnmad taktirde nmzdeki yllarda daha da artmas beklenen enerji tketiminin, evre ve insan sal sorunlar ve enerji ithalatnda da arta neden olaca grlmektedir. Gelimi lkeler enerji tasarrufunu, evre ve enerji sorunlarnn giderilmesinde en etkin nlem olarak deerlendirmektedir. nmzdeki yllarda Dnyada daha da artmas beklenen enerji tketiminin evre ve enerji temininde sorunlara neden olaca kanlmaz grlmekte ve Gelimi lkelerde etkin bir enerji tasarrufu iin yaltm ncelikli are olarak ele alnarak, s yaltm ile ilgili ynetmelik ve standartlar srekli gelitirilmektedir. Dnyada gelien teknolojiye paralel olarak s yaltm malzemelerinde grlen eit ve kalite art lkemize de yansmasna ramen, gelimi lkelere oranla yaltm malzemelerinde yeterli kullanm izlenmemektedir. Bunun temel nedenlerinden bazlar; ynetmeliklerin etkin uygulanmamas, denetim ve gzetim mekanizmasnn etkin almamas, tevik sistemlerinin henz oluturulamam olmas, kamuoyunun yeterince bilinli olmamas ve yol gsterici nitelikte almalarn yaygnlamamasdr. lkemizdeki binalarn yaltlmas ile ilgili standart, TS 825 numaral Binalarda Is Yaltm Kurallar standarddr. Bu standardn AB standartlarna uyarlanan ilk hali 29 Nisan 1998 tarihinde yrrle konulmutur. 14 Haziran 2000 tarihinden itibaren tm binalarda uygulanmak zere zorunlu standart halini alan standardn en yeni hali 24 Mays 2008 tarihinde TSE teknik kurulunda kabul edilerek yrrle girmi ve 26 Austos 2008 tarihinde Resmi Gazetede tebli olarak yaymlanmtr. Teblide; 14/6/1999 tarihli ve 23725 sayl Resm Gazetede yaymlanan Mecburi Standard Teblii ile mecburi uygulamaya konulan TS 825/Nisan 1999 Binalarda Is Yaltm Kurallar standardnn Trk Standardlar Enstits Teknik Kurulca deitirilmesi sebebiyle yrrlkten kaldrlm olup, yerine revize edilen
ekli TS 825/Mays 2008 Binalarda Is Yaltm Kurallar standard mecburi olarak uygulanacaktr denilmektedir. Burada zetle; gnmzde geerli olan TS 825 Standardnn da bir nceki gibi zorunlu standart kapsamnda olduu ve ilgili kii/kurum/kurulularn uymak ve uygulamakla ykml olduklar belirtilmektedir. zetle, TS 825 standard, bir binann tasarm aamasndan balayarak enerjinin verimli kullanlmas iin gerekli yaltmlarn yaplmasn zorunlu hale getirmektedir. Bu amala mimar, mhendis ve ilgili tm kesimler iin lkemizde enerjinin verimli kullanlmasna nemli katk salayacana inandmz TS 825 standardn; tebli olarak yaymlanan orijinal metninde deiiklik yapmadan, daha iyi anlalmasn ve doru yorumlanmasn salamak zere aklamalar ve rneklerle gelitirilerek kullanmnza sunmay grev edindik. Bu kitap, ayn zamanda, ilk defa 05 Aralk 2008 tarih ve 27075 sayl Resmi Gazetede yaymlanan ve 01 Nisan 2010, 19 ubat 2011 ve 20 Nisan 2011 tarihlerinde revize edilen Binalarda Enerji Performans Ynetmeliine aykrlk oluturmayacak ekilde hazrlanmtr. Bu yaynn hazrlanmasnda ayrca, sz konusu ynetmeliin dorudan TS 825 standardna atfta bulunduu; Mimari uygulamalar balkl 8inci, Bina s yaltm esaslar balkl 9uncu ve Is yaltm projesi zorunluluu balkl 10uncu maddeleri bata olmak zere bu ynetmelikle getirilen kurallarn da tamam dikkate alnmtr. TS 825 Standard ile dorudan balantl olmas nedeniyle, bahis konusu Binalarda Enerji Performans Ynetmelii de bu yaynn sonuna eklenmitir. Bu yaynn, bina tasarmndan uygulamann gerekletirilmesine kadar olan srete, yneticisinden uygulaycsna kadar her kademede grev alacak meslektalarmza farkl bir bak as getirecei ve yaltm asndan daha bilinli uygulamalar yaplmasna ynelik rnek bir alma olaca dnlmtr. Sayglarmzla
A. Nuri BULUT Genel Mdr
NDEKLER
0. KONU, TARF, KAPSAM, AMA VE UYGULAMA ALANI............................................................................... 7 0.1 Konu............................................................................................................................................................................. 7 0.2 Tarifler, semboller ve birimler............................................................................................................................ 7 0.3 Kapsam.....................................................................................................................................................................12 0.4 Ama..........................................................................................................................................................................12 0.5 Uygulama alan......................................................................................................................................................12 1. GENEL AIKLAMALAR...............................................................................................................................................13 1.1 Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler.................................................................................14 1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerleri...................................................................................................14 1.3 zel hkmler........................................................................................................................................................16 2. HESAP METODU...........................................................................................................................................................18 2.1 Temel bilgiler..........................................................................................................................................................18 2.2 Genel bilgiler...........................................................................................................................................................23 3. HESAP RAPORU............................................................................................................................................................31 3.1 Birimler......................................................................................................................................................................31 3.2 Hesap raporu..........................................................................................................................................................31 Ek A.........................................................................................................................................................................................46 Ek B.........................................................................................................................................................................................50 Ek C - Btn derece gn blgeleri iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama aylk gne nm iddeti deerleri [W/m2]...................................................................................................................................51 Ek D - llere gre derece gn blgeleri .....................................................................................................................52 Ek E - Yap malzeme ve bileenlerinin birim hacim ktlesi, sl iletkenlik hesap deeri (lh) ve su buhar difzyon diren faktr (m)..............................................................................................................................54 Ek F - Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas........................................................70 RNEK ISI YALITIM PROJES........................................................................................................................................89 Yap malzemelerinin sralan ve detaylar .........................................................................................................90 Hesap metodu...............................................................................................................................................................96 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerinin hesaplanmas............................................................................97 zgl s kayb hesab.................................................................................................................................................98 rnek apartman projesinde s kaybeden yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas.......................................................................................................................................................... 105 Ek G - llerin ve baz ilelerin aylk ortalama bal nem oranlar (%)............................................................. 125 Ek H...................................................................................................................................................................................... 128 Ek I - Binann zgl s kayb hesaplama izelgesi............................................................................................... 130 Ek J - Yllk stma enerjisi ihtiyac hesaplama izelgesi...................................................................................... 131 Ek K - Derece gn blgelerine gre illerimiz........................................................................................................ 132 BNALARDA ENERJ PERFORMANSI YNETMEL....................................................................................... 133 Kaynaklar.......................................................................................................................................................................... 153
Binalarda Is Yaltm Kurallar
0. KONU, TARF, KAPSAM, AMA VE UYGULAMA ALANI

0.1 Konu Bu standard, binalarda net stma enerjisi ihtiyalarn hesaplama kurallarna ve binalarda izin verilebilir en yksek stma enerjisi deerlerinin belirlenmesine dairdir. 0.2 Tarifler, semboller ve birimler 0.2.1 Tarifler 0.2.1.1 Aylk stma enerjisi ihtiyac (Q,ay) Istma sisteminden stlan ortama bir ay iinde verilmesi gereken s enerjisi miktar. Birimi Jouledr. 0.2.1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac (Q,yl) Istma sisteminden stlan ortama bir yl iinde verilmesi gereken s enerjisi miktar. Birimi Jouledr. 0.2.1.3 Binann zgl s kayb (H) ve d ortamlar arasnda 1 K scaklk fark olmas durumunda, binann d kabuundan iletim ve havalandrma yolu ile birim zamanda kaybedilen s enerjisi miktar. Birimi Watt/Kelvindir. 0.2.1.4 Aylk ortalama d ortam scakl (qe) D scakln aylk ortalama deeri. Birimi Ctur. 0.2.1.5 Aylk ortalama i ortam scakl (qi) scakln aylk ortalama deeri. Birimi Ctur. 0.2.1.6 Binann i s kazanlar (fi) Binann stma sisteminin dnda, stlan ortam iinde bulunan s kaynaklarndan, stlan ortama birim zamanda yaylan s enerjisi miktar. Birimi Watttr. 0.2.1.7 Gne enerjisi kazanlar (fs) Istlan ortama birim zamanda, dorudan ulaan gne enerjisi miktar. Birimi Watttr.
ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar
0.2.1.8 Kazan kullanm faktr (h) s kazanlarnn ve gne enerjisi kazancnn toplamnn ortamn stlmasna olan katk oran. Birimsizdir. 0.2.1.9 Bina kullanm alan (An) Binann net kullanm alan. Birimi m2dir. 0.2.1.10 Binann stlan brt hacmi (Vbrt) Binann s kaybeden yzeylerini evreleyen ve d kabuun llerine gre hesaplanan hacim. Birimi m3 tr. 0.2.1.11 Binann s kaybeden yzeylerinin toplam alan (Atop) D duvar, tavan, taban/deme, pencere, kap vb. yap bileenlerinin s kaybeden yzey alanlarnn d llere gre bulunan toplam. Birimi m2dir. 0.2.1.12 Atop / Vbrt oran Is kaybeden toplam yzey alannn (Atop), yapnn stlan brt hacmine (Vbrt) oran. Birimi m-1dir. 0.2.1.13 Tek hacimli bina Binann tamam iin tek bir ortalama i scaklk alnarak hesaplama yaplmas hlinde kullanlan bina tanmlanmas. 0.2.1.14 Birden fazla hacimli bina Binann farkl amalarla kullanlan birden fazla blmnn i scaklk ortalamalarnn ayr ayr bulunmas ve her bir bina blm iin ayr stma enerjisi ihtiyac hesaplamas yaplmas durumu iin kullanlan binann tanmlanmas. 0.2.2 Sembol r b m j h lh fs,ay fi,ay Semboller ve birimler Aklama Havann younluu Fanlarn alt, zaman oran Su buhar difzyon diren katsays Bal nem Verim, kazan kullanm faktr Isl iletkenlik hesap deeri Aylk ortalama gne enerjisi kazanc Aylk ortalama i s kazanc Birim kg/m3 W/m.K W W
Sembol hv 1/ U R,1/L Re Ri A AD Ad Adsc Ai An AP AT At Atop c d e f g^ gi,ay H Hv
Aklama Havadan havaya s geri kazanm sisteminin verimi Yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci Isl geirgenlik direnci D yzey sl iletim direnci (d yzeydeki s tanm katsays) yzey sl iletim direnci (i yzeydeki s tanm katsays) Yap elemanlarnn toplam alan D duvar alan D hava ile temas eden tabann/demenin alan Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn alan i ynndeki toplam pencere alan Bina kullanm alan Pencere alan Tavan alan Zemine oturan taban/deme alan Binann s kaybeden yzeylerinin toplam alan Havann zgl ss Yap bileeninin kalnl Mekanik havalandrma hesabnda kullanlacak olan bina durum katsays Mekanik havalandrma hesabnda kullanlacak olan yzey katsays Lboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi geirme faktr i ynndeki saydam elemanlarn gne enerjisi geirme faktr Binann zgl s kayb Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb
Birim m2.K/W m2.K/W m2.K/W m2.K/W m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 J/kgK m W/K W/K
Sembol HT Ii,ay KKOay n50 nh p pd pi ps psw q Qay Qyl ri,ay t
Aklama letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb Difzyon ak younluu i ynnde dik yzeylere gelen aylk ortalama gne nm iddeti Kazan / kayp oran ve d ortamlar arasnda 50 Pa basn fark varken hava deiim oran Hava deiim oran Ksm su buhar basnc Yap bileeninin d yzeyiyle temas hlinde olan havann su buhar ksm basnc Yap bileeninin oda iindeki yzeyiyle temas hlinde olan havann su buhar ksm basnc T scaklndaki, doymu su buhar basnc Doymu su buhar basnc Is ak younluu Aylk stma enerjisi ihtiyac Yllk stma enerjisi ihtiyac i ynnde saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr Zaman, (saniye olarak bir ay = 86400 x 30) Aylk ortalama d ortam scakl Aylk ortalama i ortam scakl D yzey scakl yzey scakl Kabul edilebilir en dk i yzey scakl Yap bileeninin sl geirgenlik katsays
Birim W/K kg/m2h W/m2 h-1 Pa Pa Pa Pa Pa W/m2 Joule Joule s C C C C C W/m2.K
qe qi q yd q yi q yi,en dk
U
10
Sembol Ud UD Udsc UP UT Ut V0 Vbrt VE Vf Vh V VS g Sd dp do n Dv Dp
Aklama D hava ile temas eden tabann sl geirgenlik katsays D duvarn sl geirgenlik katsays Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn sl geirgenlik katsays Pencerenin sl geirgenlik katsays Tavann sl geirgenlik katsays Zemine oturan tabann/demeninslgeirgenlik katsays Vantiltrlerin almad durum iin hacimce hava deiim debisi Binann stlan brt hacmi Hava k debisi Vantilatrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi Havalandrlan hacim Hacimce toplam hava deiim debisi Taze hava giri debisi Birim alandan geen su buhar miktar Su buhar difzyon-edeer hava tabakas kalnl Ksm buhar basncna bal malzemenin su buhar geirgenlii Ksm buhar basncna bal havann su buhar geirgenlii Havann birim hacmindeki nem miktar ortamn nem fazlal, vi - ve ortamn buhar basnc fazlal, pi pd
Birim W/m2K W/m2K W/m2K W/m2K W/m2K W/m2K m3/h m3 m3/h m3/h m3 m3/h m3/h kg/(m2.s) kg/(ms Pa) kg/(ms Pa) kg/m3 kg/m3 Pa
11
0.3 Kapsam Yeni yaplacak olan binalar : Bu standard, yeni ina edilecek binalarn stma enerjisi ihtiyacn hesaplama kurallarn, izin verilebilecek en yksek s kayb deerlerini ve hesaplama ile ilgili bilgilerin sunu eklini kapsar. Bu kurallar pasif gne enerjisi sistemlerini ihtiva eden binalarda kullanlamaz. Mevcut binalar : Mevcut binalarn tamamna veya bamsz blmlerinde yaplacak olan esasl tamir, tadil ve eklemelerdeki uygulama yaplacak olan blmler iin bu standardda verilen sl geirgenlik kat saylarna (Ek A.3) eit ya da daha kk deerlerin salanmas bakmndan uyulmaldr. Aklama: Burada standart kapsamndaki mevcut binalar iin, binann i s alverii dnda, stlan bina hacminden darya olan s kayplarnn gerekletii tavan, taban, d duvar, pencere vb. blmlerinde gerekletirilecek olan esasl tamir, tadil ve eklemelerde uygulama yaplacak olan blm iin Ek A - A.3de verilen sl geirgenlik katsaylarna uyulmas gerektii belirtilmektedir. Standardda tanmlanan hesap metotunun kullanlmas srasnda gerekli olan baz bilgiler, (youma hesab dhil) ekler hlinde (Ek A - Ek J) standardn sonuna eklenmitir. Bu standard, binalarda stma enerjisi ihtiyacnn hesabna ynelik bir metot belirlemektedir. Dier amalarla olan enerji ihtiyalar bu standardn kapsam dndadr. 0.4 Ama Bu standardn amac, lkemizdeki binalarn stlmasnda kullanlan enerji miktarlarn snrlamay, dolaysyla enerji tasarrufunu artrmay ve enerji ihtiyacnn hesaplanmas srasnda kullanlacak standard hesap metodunu ve deerlerini belirlemektir. Bu standard ayrca aadaki amalarla da kullanlabilir: - Yeni yaplacak bir binaya ait eitli tasarm seeneklerine bu standardda aklanan hesap metotunu ve deerlerini uygulayarak, ideal enerji performansn salayacak tasarm seeneini belirlemek, Mevcut binalarn net stma enerjisi tketimlerini belirlemek, Mevcut bir binaya yenileme projesi uygulamadan nce, uygulanabilecek enerji tasarruf tedbirlerinin salayaca tasarruf miktarlarn belirlemek, Bina sektrn temsil edebilecek muhtelif binalarn enerji ihtiyacn hesaplayarak, bina sektrnde gelecekteki enerji ihtiyacn mill seviyede tahmin etmek.
- - -
0.5 Uygulama alan Bu standard aada belirtilen binalarda uygulanr: - - - - - - - - - Konutlar, Ynetim binalar, ve hizmet binalar, Otel, motel ve lokantalar, retim binalar, Tiyatro ve konser salonlar, Klalar, Ceza ve tutuk evleri, Mze ve galeriler,
12
- - - - - -
Hava limanlar, Hastaneler, Yzme havuzlar, malt ve atlye mahalleri, Genel kullanm amalar dolaysyla i scaklklar asgar 15C olacak ekilde stlan i yerleri ile endstri ve sanayi binalar, Yukarda belirtilen amalarn birkana ynelik olarak veya bunlara benzer amalar iin kullanlan binalar.
Not : Bu standardda yllk s ihtiyac hesabnda kullanlacak olan; binalarn i scaklk deerleri Madde B.1, d scaklk deerleri Madde B.2, illerin bulunduu derece gn blgeleri ise Ek Dde verilmitir.
1.
nsanlarn barnd veya alt binalarda, scaklk etkilerinden korunma, insan sal, onarm giderleri, yakt ekonomisi ve ilk yapm giderleri ynlerinden nemlidir. - - - Scaklk etkilerinden yeterli olarak korunma, sala uygun, bir i iklimsel evrenin salanmasnn temel artdr. Hacimlerin stma enerjisi ihtiyac ve bunu salamak iin yaplan stma giderleri hacmi evreleyen bileenlerin s yaltm ve s depolama zelliklerine baldr. Scaklk etkilerinden yeterince korunma hacmi evreleyen yap bileenlerinin yzeylerinde su buhar youmasn nler. Bileenlerde scaklk deiimlerinin oluturduu hareketleri kltr ve bylece yapda bu olaydan ileri gelebilecek zararlar nleyerek, yakt giderlerini azaltmakla birlikte, binann bakm ve onarm giderlerini de azaltr. Binann projelendirme dneminde alnacak nlemler (rnein, bina yerinin doru seilmesi) stma enerjisi ihtiyacn etkileyebilir. Rzgr etkisi altndaki bir binada s kayb, komu binalar, bitki ve aalarla korunmu olanlara oranla daha oktur. Bina d yzeylerini bytmenin s kaybn da o oranda artraca, projelendirme dneminde gz nnde tutulmaldr. Ayrk bir binadaki s kayb, ayn byklk ve inaat biiminde yaplan bitiik dzendeki baka bir binaya gre daha fazladr. Bir bina iindeki odalarn birbiri ile olan ilikisi (rnein, stlan hacimlerin yan yana veya st ste yerletirilmesi) byk nem tar. Is kaybn nlemek iin, bina girilerinde rzgrlk yaplmaldr (d kapdan ayr olarak kendiliinden kapanan ikinci bir kap dzeni). Byk pencere yzeyleri, (ift yzeyli pencere, bitiik pencere, zel birletirilmi ok katl caml pencere bile olsa) s kaybn oaltr. Ke odalarda, pencerelerin binann d duvarlarndan yalnz birinde olmas, s etkilerinden korunma ynnden daha dorudur. Bacalar ve tesisat borular d duvarlar zerinde bulunmamaldr. Bu nlem yakttan tam yararlanma, baca gazlarnn soumasn, bacann kurum tutmasn, tesisat borularnn donmasn nleme bakmlarndan nemlidir. Duvar ve demelerin s depolama zellii, kn stmann durmas hlinde abuk bir soumay, yazn da zellikle gne etkisi altnda bulunan hacimlerde, i ortam hava scaklnn gndz saatlerinde ar ykselmesini nlemek bakmndan gereklidir. Is depolama zellii, yap bileeninin ktlesi ve yapld malzemenin zgl ss ile doru orantldr.
GENEL AIKLAMALAR
- - - - -
13
1.1 Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler aada aklanmtr: - - - - - Bina zellikleri: letim, tanm ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar (varsa s geri kazanm) ve sl kapasite, Istma sisteminin karakteristikleri: zellikle kontrol sistemleri ve stma sisteminin, stma enerjisi ihtiyacndaki deimelere cevap verme sresi, iklim artlar: Binay kullananlarn istedii scaklk deeri, binann farkl blmlerinde ve gnn farkl zamanlarnda bu scaklk deerlerindeki deimeler, D iklim artlar: D hava scakl, hakim rzgrn yn ve iddeti, s kazan kaynaklar: Istma sistemi dnda, stmaya katks olan i s kaynaklar, yemek piirme, scak su elde etme, aydnlatma gibi amalarla kullanlan ve ortama s yayan eitli cihazlar ve insanlar, Gne enerjisi: Pencere gibi saydam bina elemanlarndan stlan mekna dorudan ulaan gne enerjisi miktar.
Bu standardda belirtilen hesap metotunda, iletim, tanm ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar ile i s kazanlar ve gne enerjisi kazanlar dikkate alnmtr. Bu standardda, yap elemann oluturan malzemelerin su buhar geiine gsterdikleri dirence ve malzemelerin srasna bal olarak su buharnn gaz hlinden sv hle gemesi, yani youmas ihtimali olduundan malzemelerin sl iletkenlik deerlerindeki ktleme Ek Fde tanmlanan metotla tahkik edilmeli, youma varsa, Ek F ve Madde 2.5.7de tanmlanan snrlarn ierisinde kalmaldr. Istma enerjisi ihtiyac ile, stma sisteminin net kts kastedilmektedir. Istma sisteminin dnm verimi 1,00 den kk olaca ve datm srasnda bir miktar s kayplar meydana gelebilecei iin, sistemin enerji girdisi bu deerden byktr. Hesap metodunda net i s kazanlar ve net gne enerjisi kazanlar dikkate alnmtr. Bu sebeple kazanlarn toplam, s kazanc kullanm faktr ile arplr. 1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerleri Bu standard, Madde 1.1deki etkenlerin hesaba katlmasyla binalarn stma enerjisi ihtiyacnn hesapland bir metot belirlemektedir. Bu metotla hesaplanan binann yllk stma enerjisi ihtiyac Atop/ Vbrt oranna gre; Madde A.1 ve Madde A.2de verilen deerleri amamaldr. Yeni binalarn tasarm aamasnda, bu standardda verilen hesap metodu kullanlarak, binann enerji ihtiyac bu standardda verilen snrlar amayacak ekilde hesaplanmal ve malzeme seimi, eleman boyutlandrlmas ve ayrntl zmlerinin de belirtildii bir s yaltm projesi hazrlanmaldr. zel durum 1 : Belediye ve mcavir alan snrlar dnda ky nfusuna kaytl ve kyde srekli oturanlarn dnda ky yerleik alanlar civarnda ve mezralarda 2 kata kadar olan ve toplam deme alan 100 m2den kk (d havaya ak balkon, teras, merdiven, geit, aydnlk vb. hari) yeni binalardaki;
14
a. b. c.
Yap bileenlerinin sl geirgenlik katsaylarnn (U), Madde A.3te belirtilen yap bileenlerine ait U deerlerine eit veya daha kk olmas, Toplam pencere alannn, s kaybeden d duvar alannn %12sine eit veya daha kk olmas, Bu artlar salayan konstrksiyonlar ve ayrntlarn mimar projede gsterilmesi,
hlinde s yaltm projesi yaplmas art aranmaz. Bu durumda yukardaki artlarn saladn gsteren bir s yaltm raporu dzenlenmesi yeterli olacaktr. Ancak, herhangi bir U deerinin Ek A.3te verilen deerlerden daha byk olmas durumunda ise bu standardda verilen hesap metotu kullanlarak hesaplamalar yaplmal, Qyl deerinin Madde A.1 ve Madde A.2de verilen QI deerinden daha kk olduu ispatlanmal ve s yaltm projesi hazrlanmaldr. Aklama: zel durum 1in birinci ksm, kyde yaayan yerli halkn yapaca toplam deme alan 100 m2den kk binalar iin geerlidir. Bu gibi durumlarda, Ek A - A.3de belirtilen yap bileenlerine ait sl geirgenlik katsaylar ile toplam pencere alannn, s kaybeden d duvar alannn %12sine eit veya daha kk olmas artna uyulduunun ve detaylarn mimari projede gsterildiinin raporlanmas yeterli grlmektedir. Burada belirtilen istisna sadece belediye ve mcavir alan snrlar dnda yaayan yerli halk iin geerlidir. Bunun dnda yaplacak olan tatil kyleri, devremlkler vb. planlamalar bu kapsamn dnda kalmaktadr. Bu gibi yaplar iin Madde 3.2de belirtildii ekilde s yaltm projesi hazrlanmas gerekmektedir. Mevcut binalarda yaplacak olan esasl tamir, tadil ve eklemelerde, bu standardda tavsiye edilen deer olarak verilen sl geirgenlik katsaylar (U), mevcut binada uygulama yaplacak olan blmler iin snr deer olarak kabul edilmelidir. Yaltm uygulamas ile ilgili malzeme seimi, eleman boyutlandrlmas ve ayrntl zmlerini ieren bir s yaltm raporu hazrlanarak belirtilmelidir. zel durum 2 : Is kaybeden dey d yzeylerinin toplam alannn % 60 ve zerindeki oranlarda camlama yaplan binalarda pencere sisteminin sl geirgenlik katsaysnn (Up) 2,1 W/m2K olacak ekilde tasarmlanmas ve dier s kaybeden blmlerinin sl geirgenlik katsaylarnn Madde A.3te verilen deerlerden % 25 daha kk olmasnn salanmas durumunda bu binalar standarda uygun olarak kabul edilir. Sz konusu binalar iin s yaltm projesi ve hesaplamalar aynen yaplacak olup, bu hesaplamalar ierisinde yukardaki belirtilen artlarn yerine getirildii ayrca gsterilmelidir. Aklama: Gnmzde, zellikle yeni ina edilen byk i ve alveri merkezlerinin d yzeylerinin byk lde camlama yapld grlmektedir. Bu tip binalarn 1998 tarihli TS 825 standardna uygun hale getirilmesi pek mmkn olamamakta ve bunun iin projenin hesaplara yanstlmasnda uygun olmayan zmler gerekletirilmekteydi. Bu standartta zel durum 2 olarak verilen bu blmn; uygulamann gerekletirilmesinde karlalan zorluklarn almas ve projecinin uygun olmayan zmlere zorlanmamas ynnde olumlu olarak atlm admlardan biri olduu dnlmektedir. Bu maddede belirtildii zere; dey d yzeylerininin toplam alannn %60 ve zerindeki oranlarda camlama yaplacak ekilde projelendirilen binalarda stma enerjisi ihtiyac hesab yine dier binalarda
15
oluu gibi aynen yaplacaktr. Bununla birlikte, bu binalarda camlama yaplan blmlerin sl geirgenlik katsaysnn (Up) en fazla 2,1 W/m2K olmas ve bunun dnda kalan d cephedeki kolon, kiri, dolgu duvar, vb blmleri ile tavan ve taban/deme gibi dier btn s kaybeden blmlerin sl geirgenlik katsaylarnn Ek A - A.3de tavsiye edilen deerlerden % 25 daha kk olmasnn salanmas halinde bina iin belirlenen yllk stma enerjisi ihtiyacnn, A/V oranna gre bu standartta snrlandrlan yllk stma enerjisi ihtiyac deerinden kk olmas artna baklmakszn standarda uygun kabul edilmektedir. Bununla birlikte, yaz aylarndaki istenmeyen gne enerjisi kazanlarnn da tasarm srasnda dikkate alnmas uygun olur. Aklama: Bilindii gibi, d cephede cam orannn yksek olmas zellikle soutma sistemi bulunan binalarda yaz aylarndaki istenmeyen s kazanlarnn ve dolaysyla soutma enerjisi tketiminin artmasna neden olmaktadr. Bu nedenle kullanlacak camlarn s kontroll camlama sistemlerinden seilmesi ve gne nlarnn dorudan ieri girmesinin nlenmesi iin glgeleme yapacak sistemlerin tasarmlanmas, istenmeyen s kazanlarnn en aza indirilmesine yardmc olacak ve bu maddenin son paragrafnda belirtilen tavsiyeye de uygun olacaktr. 1.3 zel hkmler - ok katl olarak ina edilecek olan binalarn bamsz ara demeleri ile komu duvarlar stlmayan i hacimlere bitiik taban ve duvar gibi dnlerek, R direnci en az 0,8 m2.K/W olacak ekilde hesaplanmal ve yaltlmaldr. Bu hesaplama, binann i s alverii kapsamnda deerlendirileceinden stma enerjisi ihtiyac hesaplamalarnda dikkate alnmaz. Aklama: Bu hkm zellikle bir binada bulunan bamsz birimlerin bireysel stma sistemleriyle (soba, kombi) stld durumlar iin son derece nemlidir. Farkl bamsz birimlerdeki kullanclarn kullanm alkanlklarnn, bilgi ve bilin dzeyinin birbirinden farkl olmas nedeniyle oluabilecek sl dengesizliklerin bu ekilde en aza indirilmesi hedeflenmitir. Bu zel hkm nedeniyle, bamsz ara demeler ile komu duvarlarnn s yaltm yaplrken sz konusu malzemenin camyn, ta yn gibi ayn zamanda ses yaltm da yapabilen malzemeden seilmesi son derece doru bir davran olacaktr. Bu seim nedeniyle s ve ses yaltm tek malzeme ile salanm olacaktr. - Is yaltm hesab yaplan yeni binalarda; stlan hacimleri ayran duvar, deme ve/veya taban ile tavan ve/veya atlar iin alnacak U deerlerinden herhangi biri veya birkann Ek A A.3 de tavsiye edilen deerlerden % 25 daha byk olmas durumunda, dier U deerlerinden biri ya da bir ka iin seilecek deer/deerler standardda tavsiye edilen deerin/deerlerin % 25inden daha dk olmamaldr. Bu durum tavsiye edilen deerlerin % 25inden daha dk deerlerin seilerek uygulanmas iin bir engel deildir. Ancak bu paragrafta belirtilen zel durum nedeniyle, binann s kaybeden sz konusu yap bileenlerinden herhangi birinin veya bir kann tavsiye edilen deerin/deerlerin % 25inden daha dk olarak uygulanmas durumunda bile, standardda verilen hesaplama metotu ierisinde kullanlacak olan deer iin, tavsiye edilen deere gre % 25 orannda dk olarak tasarmland varsaylarak hesaplamaya yanstlmaldr.
Aklama: Bilindii gibi TS 825 standard binay bir btn olarak grmekte ve ortalama bir i scakla gre bina hacimleri yaltlmaktadr. Bu hkm maddesi ile bina ierisindeki bamsz blmlerin stma enerjisi ihtiyalarnn birbirinden ok farkl olmasnn nlenmesi ve sl performansn optimum seviyede tutulmas amacyla homojen sl tasarmn salanmas hedeflenmitir. rnein; binann tabannn,
16
tavsiye edilen sl geirgenlik katsaysndan -drt kat daha kk olarak seilmesi d duvarlarn, at arasnn veya teras demesinin tavsiye edilen sl geirgenlik katsaysndan -drt kat daha byk seilmesine avantaj salamamaldr. Aksi halde en alt kattaki kat maliki istenilen konfor artlarn salayabilir durumda iken daha az yaltml bamsz birimlerde ikamet eden kat maliki konforsuz artlara mahkum edilmi olacaktr. Buradaki snrlamada esas, tavsiye edilen deerin %25inden daha fazla seilmesinin nlenmesidir. Bu standartta daha iyi U deerlerinin salanmas tevik edilmekte,bu deerlerin homojen bir ekilde tasarmlanarak %25den daha kk olmasnn salanmas yararl grlmektedir. Bu ekilde yaplacak bir tasarmla ayn zamanda Binalarda Enerji Performans Ynetmelii gereince hazrlanacak Enerji Kimlik Belgesinde daha iyi enerji snfnda yer alnmas da salanabilmektedir. - - Merkez sistemle stlan binalardaki scak akkan ileten ana datm (tesisat) borular, ekonomik yaltm kalnl hesaplanarak uygun ekilde yaltlmaldr. Kolon kalnlklarnn (d) hesaplanmasnda kolonun bal bulunduu kiri ile birletii yerdeki betonarme kiri kalnl ayn zamanda kolon kalnl olarak alnacak olup, kolon kalnlnn kiri kalnlndan daha fazla olmas dikkate alnmaz.
Aklama: TS 825e gre yaplan s kayb hesabnda yap ve yaltm malzemelerinin kalnlklar s geii dorultusunda alnmaktadr. Bununla birlikte yandaki ekilde de grld gibi binalarn s kaybeden d yzeylerinde yer alan baz kolonlar ie dnk olarak ina edilebilmekte, bu durumda kolon kalnl dolgu duvar ve kiri kalnlndan daha fazla olabilmektedir. Is geiinin direnci en dk olan yerden daha fazla olaca mutlaktr. Yandaki ekilde de grld gibi s 25 cm 8 cm aksnn byk ksm kolonun toplam derinlii boyunca deil kiri ve dolgu duvar kalnlndaki ksmlarndan gereklemektedir. Buradaki hkm maddesi ile daha emniyetli bir hesap ynteminin kullanlmas salanrken ayn zamanda kolon ve kiri gibi betonarme blmlerden gerekleen s kayplarnn bulunmasnda, sz konusu blmlerin alanlarnn toplanarak (tek kalemde) hesaplanmasnn n alm ve ilemler basitletirilmitir. 60 cm - D yzeylerde yer alan btn betonarme elemanlar (kolon, kiri, hatl ve perde duvar vb.) mutlaka yaltlmaldr.
KOLON
KR
YALITIM
STTEN KEST GRN
17
2.
2.1 2.1.1
HESAP METODU
Temel bilgiler Isl geirgenlik direncinin (R) hesaplanmas
2.1.1.1 Tek tabakal yap bileenleri Isl geirgenlik direnci (R) eitlik 1de belirtildii gibi, yap bileeninin kalnlk (d) deerinin, sl iletkenlik hesap deerine (lh) blnmesi ile hesaplanr. lh deerleri Ek Ede liste hlinde verilmitir R d .....................................................................................................................................................................(1) mh
Burada; : Isl geirgenlik direnci (m2.K/W), R : Yap bileeninin kalnl (m), d : Isl iletkenlik hesap deeri (W/m.K)dir. lh 2.1.1.2 ok tabakal yap bileenleri ok tabakal yap bileenlerinde sl geirgenlik direnci (R), tek tek yap eleman kalnlklar (d1,d2.... dn) ve bu yap elemanlarnn, sl iletkenlik hesap deerleri ( lh1,lh2...lhn) kullanlarak eitlik 2 ile hesaplanr. R= d1 d dn .................................................................................................................................(2) + 2 + ... + m h 1 m h2 mh
2.1.2 Toplam sl geirgenlik direncinin (1/U) hesaplanmas Bir yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci (1/U), yap bileenlerinin sl geirgenlik direnlerine (R), yzeysel sl iletim diren deerler (Ri , Re) eklenerek eitlik 3e gre hesaplanr.
1 = Ri + R + Re ..............................................................................................................................................(3) U
Burada; : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci (m2.K/W), 1/ U : yzeyin yzeysel sl iletim direnci (m2.K/W), Ri : D yzeyin yzeysel sl iletim direnci (m2.K/W)dir. Re 2.1.3 Toplam sl geirgenlik katsaysnn (U) hesaplanmas
2.1.3.1 Tek tabakal ve ok tabakal yap bileenleri Bir yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (U), eitlik 3teki denklemin aritmetik tersi alnarak eitlik 4e gre hesaplanr.
U=
1 .............................................................................................................................................(4) Ri + R + Re
Burada ; U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m2.K)dr.
18
2.1.4 Yzeysel sl iletim direnci (tanm) Yap elemanlarnn i ve d yzeylerindeki yzeysel sl iletim diren deerleri iin, izelge 1de verilen Ri ve Re deerleri kullanlmaldr. izelge 1 - Hesaplanm yzeysel sl iletim (tanm) diren deerleri
Sra no Yap bileeni tipi3) Yzeysel sl iletim direnci
1) 2)
Ri (m2K / W) 1 2 D duvar ( Sra no 2 de verilenin dndaki d duvarlar) Arkadan havalandrlan giydirme cepheli4) d duvarlar, s yaltm yaplmayan tavan arasn ayran alak duvarlar Daireler arasndaki ayrc duvarlar, merdiven duvar, farkl kullanm amal alma odalarn ayran duvarlar, srekli olarak stlmayan meknlara bitiik blme duvar, s yaltml tavan arasna bitiik alak duvar Toprak temasl d duvar Bir yaama meknnn d hava ile snrn oluturan yatay veya eimli, yukarda yer alan (havalandrlmayan at) tavan veya at Kullanlmayan bir tavan aras veya havalandrlan bir mekn altndaki tavan ( havalandrlan at kabuu) Daireler aras ayrc taban veya farkl kullanm amal alma odalarn ayran taban Aadan yukarya s ak olmas hlinde Yukardan aaya s ak olmas hlinde Bodrum tavan Bir yaama meknnn d hava ile snrn oluturan kma tabanlar Altnda bodrum olmayan bir yaama meknnn zemine oturan taban 0,17 0,13 0,17
5) 5)
Re (m2K / W) 0,04
0,13
0,08
5)
4 5 6 7 7.1 7.2 8 9 10
0 0,13 0,04 0,08
0,04 0
1) Basitletirmek amacyla btn durumlarda Ri =0,13 m2K/W ve 4 ve 10uncu sradaki durumlar hari olmak zere Re = 0,04 m2K/W deerleri hesaplamalarda kullanlabilir. 2) Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas ile ilgili hesaplamalarda kullanlacak olan i ve d yzeysel sl iletim direnci iin Madde 2.4.6ya baknz. 3) Yap bileenlerinin bina zerindeki konumlar iin ekil 1 e baknz. 4) Hava boluklu sandvi duvarlarda Sra no 1 de verilen deerler kullanlr. 5) Yap bileeninin i meknda yer almas durumunda, hesaplamalarda i ve d yzey sl iletim diren deerleri ayn kabul edilmelidir.
19
5 2
Kullanlmayan at aras
6 3
1 4
8
Bodrum Yaama mekn
9 10
ekil 1 - Yap bileenlerinin tasarm ve yerleimi (numaralar izelge 1deki sra numaralarna gre verilmitir) 2.1.5 Asmolen ve benzeri boluklu bitiik yzeyli yap bileenleri Farkl sl geirgenlik direnlerine sahip bir ka bitiik tabakadan oluan bir yap bileeni sz konusu olduunda, daha kesin bir dorulama gerekletirilmedike, ortalama sl geirgenlik direnci (R), yap elemanlarnn uzunluk oranlarna gre (LX1/L, LX2/L,.....Ln/L) eitlik 5 kullanlarak hesaplanr. nemli Not : Bu tr malzemeler iin youma tahkiki hesaplamalar (Ek F) yaplrken, aadaki 5 nolu eitlie gre hesaplanan ortalama sl geirgenlik direnci kullanlamaz. Bu durumda 1 nou eitlie gre bulunan R1 , R2 , R3 ...Rn direnlerinden en kk olan dikkate alnmal ve hesaba katlmaldr.
R = R1
Burada ;
L LX 1 L + R2 X 2 + + Rn n ...................................................................................................... (5) L L L
R L LX1...Ln (LX1...Ln)/L
: Isl geirgenlik direnci (m2.K/W), : Yap elemanlarnn toplam uzunluu (m), : 1den nye kadar olan yap elemanlarnn uzunluu (m), : Uzunluk oran (birimsiz)dr.
20
rnek
Bu rnekte, malzemenin eiminden kaynaklanan kk sapmalar ihmal edilerek meydana gelen 3 farkl sl geirgenlik direnci aadaki gibi hesaplanabilir.
R1 =
d1
l h1
d6
lh 2
d5
lh3
R2 =
d1
l h1
2.d 2 + 2.d 4
lh 2
+ 3.Rh +
d5
lh3
R3 =
d1
l h1
d6
lh 4
d5
lh3
Istma enerjisi hesabnda kullanlacak olan yap elemannn ortalama sl geirgenlik direnci,
R = R1 .
2.L1 + 5 L3 6.L L + R2 . 2 + R3 . 4 L L L
eitlii ile eldilir. Youma tahkiki hesaplamalarnda en kk sl geirgenlik direnci (bu rnekte R3) kullanlmaldr. Birka bitiik tabakadan oluan bir yap bileeninin ortalama sl geirgenlik direnci (R), 4 nolu eitlikden alnan toplam sl geirgenlik katsays (U) ile, eitlik 6ya gre hesaplanr. 1 R = U - (R i + R e)...........................................................................................................................................(6) Asmolen hesabna rnek: Yukarda verilen rnekteki asmolen deme iin rnek hesap; d1: Tavan sva d2: Malzeme d perde d3: Hava boluu d4: Malzeme i perde d5: Donatl beton d6: Donatl beton 2 dtop = 0,02 m L1 :D perde 0,011 m L2 :Hava boluu 0,07 m L3 : perde 0,009 m L4 :Kiri beton 0,05 m 0,25 m 0,41 m Ltop = 0,503 m 0,011 m 0,056 m 0,009 m 0,1 m lh1= lh2= lh3= lh4= Rhava = 1 m2K/W 0,2 m2K/W 2,5 m2K/W 2,5 m2K/W 0,16 m2K/W
21
R1 =
0,02 0, 25 0,05 + + 1 0, 2 2,5
0,02 2.x0,011 + 2 x0,009 0,05 + + 3 x0,16 + R2 = 1 0, 2 2,5

R3 =

0,02 0, 25 0,05 + + 1 2,5 2,5
R1 = 1,29 m2K/W R2 = 0,72 m2K/W R3 = 0,14 m2K/W = R R1 . 2.L1 + 5 L3 6.L L4 2 x0,011 + 5 x0,009 6 x0,056 0,1 + R2 . 2 + R = 1, 29 x + 0,72 x + 0,14 x 3. L L L 0,503 0,503 0,503 Ri = 0,13 m2K/W, Re = 0,04 m2K/W
R = 0,68 m2K/W 1 1 = Ri + R + Re 0,13 + 0,68 + 0,04 1,176 W/m2K
= U U =
izelge 2 - Hava tabakalarnn sl geirgenlik direnci hesap deerleri Hava tabakasnn Sra no Durumu Kalnl (d) mm < 10 11 20 1 Dey 21 50 51 100 100 > < 10 2 Yatay (s ak aadan yukarya) 11 20 20 > < 10 3 Yatay (s ak yukardan aaya) 11 20 20 > 22 Isl iletkenlik direnci (R) m2K/W 0,14 0,16 0,18 0,17 0,16 0,14 0,15 0,16 0,15 0,18 0,21
2.1.6 Yap bileeninin s kayb hesab Kararl durumdaki bir s ak younluu (q), eitlik 7ye gre hesaplanr.
q = U (i - e)...................................................................................................................................................(7)
Burada ; q : Is ak younluu (W/m2), q i : ortam scakl (C), q e : D ortam scakl (C), U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m2.K)dr. 2.2 Genel bilgiler Yeterli seviyede s yaltm salanm bir binada, stma periyodunda, i ortamda belli bir i scakl (q i) salamak iin gereken s enerjisinin bir ksm i kaynaklardan ve gne enerjisinden salanr. Kalan miktarn stma sistemi tarafndan i ortama verilmesi gerekir. Aada tanmlanan hesap metotu kullanlarak, stma sisteminin i ortama vermesi gereken s enerjisi miktar belirlenir. Yllk stma enerjisi ihtiyac olarak tanmlanan bu miktar, toplam kayplardan gne enerjisi kazanlar ve i s kazanlar kartlarak hesaplanr. Tanmlanan hesap metotunda, yllk stma enerjisi ihtiyac stma dnemini kapsayan aylk stma enerjisi ihtiyalarnn toplanmas ile bulunur. Bylece binann sl performansnn geree daha yakn bir ekilde deerlendirilmesi mmkn olacaktr. Ayrca, tasarmcya, nerdii tasarmn gne enerjisinden faydalanma kapasitesini deerlendirme imkn salayacaktr. Hesap metotunda stlan ortamn snrlar, bu ortam d ortamdan ve eer varsa stlmayan ortamlardan ayran duvar, deme, at, kap ve pencereden oluur. Hesaplamalarda dtan da ller kullanlr. Eer binann tamam ayn scakla kadar stlyorsa veya ortamlar arasndaki scaklk fark 4 K den fazla deil ise, binann tamam iin ortalama bir i scaklk deeri hesaplanarak bina tek hacimli olarak ele alnr ve stma enerjisi ihtiyac Madde 2.2.1de aklanan metot uygulanarak hesaplanr. Aksi takdirde farkl stma blgelerinin snrlar belirlenmeli ve hesaplar Madde 2.2.2ye gre yaplmaldr. Bu standardda deiik bina tipleri iin stma enerjisi ihtiyacnda kullanlacak olan ortalama i scaklklar Ek B, Madde B.1de verilmi olup, bina iindeki blmler (banyo, mutfak, ofis, vb.) ortalama scaklk hesabnda dikkate alnmaz. Aklama notu: EK B, Madde B.1de verilen i scaklklar; binann i s alveriinden bamsz olarak ve stlan hacmin ierisinde kalan btn blmlerden elde edilen ortalama scaklk deerleri olarak kabul edilmitir. 2.2.1 Tek hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab
Binalarda tek bina blm iin yllk stma enerjisi ihtiyac aadaki eitlik ile hesaplanr. ...........................................................................................................................................................(8) Q ay = 6H (i i - i e) - h ay (z i,ay + z s,ay)@ .t ........................................................................................................... (9)
23
Burada; Qyl : Yllk stma enerjisi ihtiyac .................................................. (Joule), Qay : Aylk stma enerjisi ihtiyac ................................................. (Joule), : Binann zgl s kayb ........................................................... (W/K), H q i : Aylk ortalama i scaklk ...................................................... (C), q e : Aylk ortalama d scaklk ................................................... (C), hay : Kazanlar iin aylk ortalama kullanm faktr............. (birimsiz), fi,ay : Aylk ortalama i kazanlar (sabit alnabilir).................. (W), fs,ay : Aylk ortalama gne enerjisi kazanc.............................. (W), : Zaman, (saniye olarak bir ay = 86400 x 30)................... (s)dir. t Not - 9 nolu eitlikte keli parantez iindeki ifadenin pozitif olduu aylar iin toplama yaplacaktr. Negatif olan aylar dikkate alnmaz. Hesaplamalar aada verilen ilem srasna gre yaplmaldr: a) Istlan ortamn snrlar ve gerekli ise farkl scaklktaki blgelerin veya stlmayan ortamlarn snrlar belirlenir. b) Tek hacimli bir binada, binann zgl s kayb (H) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.1). c) Aylk ortalama i scaklklar (q i) Ek B, Madde B.1den alnmaldr. d) Aylk ortalama d scaklklar (q e) Ek B, Madde B.2den alnmaldr. e) Aylk iletim ve havalandrma ile s kayb [H(q i-q e)] eitlii kullanlarak hesaplanmaldr. f ) Aylk ortalama i kazanlar (fi,ay) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.2). g) Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (fs,ay) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.3). Hesap srasnda kullanlacak (Ii,ay) deerleri Ek Cden alnmaldr. h) Aylk ortalama d scaklk deerleri kullanlarak aylk kazan/kayp oran (KKO) ve s kazanc yararlanma faktr (hay) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.4). i) Aylk ortalama deerler kullanlarak, [hay (fi,ay + fs,ay)]eitlii ile faydal kazanlar W cinsinden hesaplanmaldr j) Aylk stma enerjisi ihtiyac eitlik (9) a gre hesaplanmaldr. k) Yllk stma enerjisi ihtiyac eitlik (8) e gre hesaplanmaldr. Istlan binann blmlerinde farkl scaklklar isteniyorsa, hesap Madde 2.2.3te verilen metotlardan birine gre yaplmaldr. 2.2.1.1 Binann zgl s kaybnn hesab Binann zgl s kayb (H), iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb (HT ) ve havalandrma yoluyla gerekleen s kaybnn (Hv) toplanmas ile bulunur. H = HT + Hv .......................................................................................................................................................................(10) 2.2.1.1.1 letim ve tanm yoluyla gerekleen s kaybnn hesab letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb (11) nolu eitlikle hesaplanr. Bu eitlikde yap elemanlarnn bnyesinden iletilen s kaybna, varsa s kprlerinden iletilen s kayb eklenir. Is kprs, bitiik yzeye gre bileimi deiik, s kayb binann ortalama s kaybndan daha yksek ve kn kararl durum iin i yzey scaklnn daha dk olduu blmdr.
24
HT = S AU + l Ul ..............................................................................................................................................................(11) S AU = UDAD + Up.Ap + Uk.Ak + 0.8 UT.AT + 0.5 UtAt + UdAd + 0.5UdsAds .........................................................(12) Burada; UD : D duvarn sl geirgenlik katsays................................................................................................ W/m2K, UP : Pencerenin sl geirgenlik katsays................................................................................................ W/m2K, Uk : D kapnn sl geirgenlik katsays................................................................................................ W/m2K, UT : Tavann sl geirgenlik katsays....................................................................................................... W/m2K, Ut : Zemine oturan tabann /demenin sl geirgenlik katsays............................................... W/m2K, Ud : D hava ile temas eden tabann sl geirgenlik katsays....................................................... W/m2K, Uds : Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn sl geirgenlik katsays........................................................................................................................ W/m2K, AD : D duvarn alan..................................................................................................................................... m2, AP : Pencerenin alan..................................................................................................................................... m2, Ak : D kapnn alan..................................................................................................................................... m2, AT : Tavan alan................................................................................................................................................ m2, At : Zemine oturan taban/deme alan............................................................................................... m2, Ad : D hava ile temas eden tabann/demenin alan................................................................... m2, Ads : Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn alan....................... m2 !dr. UYARI : at demesi dorudan d hava ile temas ediyorsa, eitlikte yer alan UTnin nndeki 0,8 katsays 1 olarak alnr. U deerinin hesaplanmas Madde 2.1de belirtilen hesap metodu ile yaplr. Hesap yaplrken kullanlmas gereken ve malzemelerin sl iletkenliini gsteren lh deerleri Ek Ede mill veya milletler aras standardlar olan malzemeler iin verilmitir. (11) nolu eitlikde l, s kprs uzunluunu (m cinsinden) Ul, s kprsnn dorusal geirgenliini (W/mK cinsinden) gstermektedir. Is kprs olmas durumunda ilgili byklkler TS EN ISO 10211-1, TS EN ISO 10211-2 ve TS EN ISO 14683e gre veya TS 8441de verilen metot ile hesaplanmaldr. Not - Dorudan sl geirgenlik katsaysnn; Yi,e <0,1 W/m.K olarak hesapland ayrntl durumlarda, s kprlerinin etkisi ihmal edilebilir. Bu durumda 11 nolu eitlikte Ul deeri sfr olarak alnr. 2.2.1.1.2 Havalandrma yoluyla gerekleen s kaybnn hesab Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb (13) nolu eitlik ile hesaplanr.
Hv = r.c.V ........................................................................................................................................................ .(13)
25
Doal havalandrma : Hv = r.c.V = r.c.nh Vh = 0.33 nh.Vh Burada; : Havann birim hacim ktlesi.......................................... (kg/m3), r : Havann zgl ss ............................................................ (J/kgK), c : Hacimce hava deiim debisi........................................ (m3/h), V : Hava deiim oran .......................................................... (h-1), nh : Havalandrlan hacim (Vh = 0,8 x Vbrt) ....................... (m3)dir. Vh r ve c scaklk ve basnca bal olarak az da olsa deiir, fakat aadaki denklemde bu durum ihmal edilmitir. Alnan deerler 20 C ve 100 kPa iindir. Giren ve kan hava arasndaki entalpi art ihmal edilmitir. 0,33 katsaysnn hesabnda kullanlan eitlik aada verilmitir.
0,33 = (r.c/3600) = (1,184 . 1006 / 3600) = 0,33 Jh/m3Ks = Wh/m3K
Doal havalandrma yaplan binalarda havalandrma yoluyla gerekleen s kayb hesabnda havalandrma says nh deeri 0,8 (h-1) olarak alnr. Mekanik havalandrma : Binada mekanik havalandrma uygulanyorsa, hacimce hava deiim debisi aadaki eitliklerden faydalanlarak hesaplanr ve 13 nolu eitlikte yerine konularak havalandrma yoluyla gerekleen s kayb hesaplanr. Hacimce toplam hava deiim debisi, sistem vantiltrleri alrken vantiltrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi ile, hava sznts ile oluan ilve hacimce hava deiim debisinin toplamna eittir:
VI = Vf + Vx.........................................................................................................................................................(14)
Burada; : Hacimce toplam hava deiim debisi (m3/h), VI : Sistem vantiltrleri alrken vantiltrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi Vf (m3/h), : Hava sznts ile oluan ilve hacimce hava deiim debisi (m3/h) dir. Vx Sistem srekli ve kararl hlde alyorsa ; hacimce hava deiim debisi (Vf ) , taze hava giri debisi (VS) ile k debisinden (VE)den byk olana eit alnr. Vx in yaklak olarak hesaplanmas iin aadaki eitlikten yararlanlr: Vx = Vh .n 50 .e f V S - V E 2 ...................................................................................................................................(15) 1 + e . : V .n D h 50
Burada; Vh : Havalandrlan hacim (m3), n50 : ve d ortamlar arasnda 50 Pa basn fark varken hava deiim oran (izelge 3ten alnr),
26
f : Binada d ortama ak bir yzey varsa 15, birden fazla yzey varsa 20 alnr, e : izelge 4 ten alnacak katsay, Vs : D ortamdan alnan taze hava giri debisi (m3/h), VE : Hava k debisi (m3/h) dir. izelge 3 - ve d ortamlar arasnda 50 Pascal basn fark varken, oluan hava deiim oran Katta ok daireli binalar n50 < 2 2 n50 5 5 < n50 izelge 4 - Bina snf ve e deerleri Bina snf e deeri Birden fazla da ak yzey Ak alandaki binalar veya ehir iindeki 10 kattan daha yksek binalar Krsal alandaki binalar ehir merkezlerindeki 10 kattan daha az katl binalar 0,10 0,07 0,04 Da ak bir yzey 0,03 0,02 0,01 Katta tek daireli binalar n50 < 2 4 n50 10 10 < n50 Bina zarfnn szdrmazlk durumu Yksek Orta Dk
Binadaki havalandrma sistemi zaman zaman kapatlyorsa ; hacimce hava deiim debisi iin aadaki eitlik kullanlr:
VI = V0 (1-b) + (Vf + Vx).b
Burada; V0 : Vantiltrlerin almad durum iin hacimce hava deiim debisi, b : Vantiltrlerin alt zaman orandr. Mekanik sistem farkl Vf ler iin tasarlanmsa, Vf olarak ortalama deer kullanlr. Mekanik havalandrma sistemi dar atlan havadaki s enerjisi ortama gnderilen havann n stmasn salamak amacyla kullanlacak bir s deitiricisine (eanjrne) ve geri kazanm sistemine sahip ise; mekanik havalandrma ile meydana gelecek s kayplarnn hesaplanmasnda bir azaltma faktrnn kullanlmas gerekir. Bu amala hacimce hava deiim debisinin hesaplanmasnda aadaki eitlik kullanlr. VI = Vf (1-hv) + Vx Burada; hv : Havadan havaya s geri kazanm sisteminin verimidir.
27
Yukardaki eitlik, s geri kazanm sistemi dar atlan havadan alnan s enerjisini, scak su sistemine veya s pompas gibi bir baka sistem araclyla stma sistemine iletiyorsa kullanlmaz. Bu durumlarda azaltma, ilgili sistemin enerji tketiminin hesaplanmas srasnda dikkate alnmaldr. Not - Mekanik havalandrma tesisat ve havalandrma ihtiyac ile ilgili hesaplamalar yaplrken gerekli olan bina kabuuna ait sl geirgenlik katsaylar iin hesaplanm kesin deerler olmadnda Madde A.3te verilen U deerleri kullanlr. 2.2.1.2 Aylk ortalama i kazanlar (fi,ay) kazanlar aada verilenleri kapsar: - - - - - nsanlardan kaynaklanan metabolik s kazanlar, Scak su sisteminden kaynaklanan s kazanlar, Yemek piirme ileminden kaynaklanan s kazanlar, Aydnlatma sisteminden kaynaklanan s kazanlar, Binalarda kullanlan muhtelif elektrikli cihazlardan kaynaklanan s kazanlar.
Ortalama deerler ile allmas hlinde, aydnlatma dndaki ortalama deerler yl boyunca hemen hemen sabittir. Bu standardda aydnlatmadan kaynaklanan kazanlar da sabit kabul edilmitir ve her bir kaynak iin alnacak deerler aada verilmitir. Konutlarda, okullarda ve normal donanml (bro binalar vb.) binalarda i kazanlar olarak birim kullanm alan bana en fazla 5 W/m2 alnrken; yemek fabrikalar gibi piirme ileminin arlkl olduu binalarda, normalin stnde elektrikli cihaz altrlan binalarda (aydnlatmann sadece elektrikle saland binalar, tekstil atlyeleri, vb.) veya etrafa s veren sanayi cihazlarn kullanld binalarda, i kazanlar iin birim deme alan bana en fazla 10 W/m2 deeri alnr. Konutlarda, okullarda ve normal donanml binalarda fi,ay 5 x An (W) Yksek i enerji kazanl binalarda An : Bina kullanm alan (m2) An = 0,32 x Vbrt................................................................................................................................................................(16) Vbrt : Binann stlan brt hacmi (m3) 2.2.1.3 Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (fs,ay) Bu madde pencerelerden salanan dorudan gne nmnn hesaplanmasn tarif etmektedir. Pasif gne enerjisi sistemlerinden salanacak kazanlar ihmal edilmitir. Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (fs,ay); TS EN 832de verilen ayrntl hesaplama metotu uygulanarak hesaplanabilecei gibi, binann durumuna bal olarak izelge 5te verilen glgelenme faktr (ri,ay) deerleri dorudan alnp 17 nolu eitlik kullanlarak da hesaplanabilir. fi,ay 10 x An (W)
28
Aylk ortalama gne enerjisi kazanc (fs,ay) aadaki eitlikle hesaplanr.
fs,ay = S ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai ...........................................................................................................................................(17) Burada; ri,ay : i ynnde saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr, gi,ay : i ynndeki saydam elemanlarn gne enerjisi geirme faktr, Ii,ay : i ynnde dik yzeylere gelen aylk ortalama gne nm iddeti (W/m2), Ai : i ynndeki toplam pencere alan (m2) dr. Ii,ay deerleri Ek Cden alnr. izelge 5 - Saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr (ri,ay )
ri,ay Ayrk (mstakil) ve/veya az katl (3 kata kadar) binalarn bulunduu ynlerde Aalardan kaynaklanan glgelenmenin olduu ve/veya 10 kata kadar ykseklikteki binalarn bulunduu ynlerde Bitiik nizam ve/veya 10 kattan daha yksek binalarn bulunduu ynlerde 0,8 0,6 0,5
Gne enerjisi geirme faktr : gi,ay = Fw.g^ .................................................................................................................................................(18)

Burada; Fw : Camlar iin dzeltme faktrdr. g^ : Lboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi geirme faktrdr. l deerlerinin olmamas durumunda g^ iin aadaki deerlerler kullanlabilir. izelge 6 - Lboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi geirme faktr Cam tr Renksiz tek cam iin Renksiz yaltm cam birimi iin * Isl geirgenlik katsays 2 W/m2Kden daha kk olan dier s yaltm birimleri iin g^ 0,85 0,75 0,50
* Isl geirgenlik katsays 2 W/m2Kden daha kk olan dier s yaltm birimleri iin imalt firma tarafndan belgelendirilmi geirme faktr (g^) varsa, beyan edilen bu deer alnarak hesaba katlr.
29
2.2.1.4 Kazan kullanm faktr (h) kazanlar ve gne enerjisi kazanlarnn toplamnn, stma enerjisi ihtiyacnn azaltlmas asndan faydal enerji olarak kabul edilmesi her zaman uygun olmaz. nk s kazanlarnn yksek olduu srelerde, kazanlar anlk kayplardan fazla olabilir veya kazanlar stmann gerekmedii zamanlarda gelebilir. ortam scaklk kontrol sistemi mkemmel deildir ve yap elemanlarnn bnyesinde bir miktar s depolanr. Bu nedenle i kazanlar ve gne enerjisi kazanlar bir yararlanma faktr ile azaltlr; bu faktrn bykl, kazanlarn ve kayplarn bal byklne ve binann sl ktlesine baldr. Aylk ortalama kazan kullanm faktr, aada verildii gibi hesaplanmaldr. hay = 1 - e(-1/KKO ay) ...........................................................................................................................................................(19) Burada; KKOay Kazan / kayp oran olup, aada verildii gibi hesaplanmaldr. KKOay = (fi,ay + fs,ay) / H(q i,ay - q e,ay) ..........................................................................................................................(20) Burada; q i,ay q e,ay fi,ay fs,ay : Aylk ortalama i ortam scakl [Ek B, Madde B.1den alnr(C)], : Aylk ortalama d hava scakl [ Ek B, Madde B.2den alnr(C)], : Aylk i kazanlar [Madde 2.2.1.2ye gre hesaplanr (W)], : Aylk ortalama gne enerjisi kazanc [Madde 2.2.1.3 e gre hesaplanr (W)] dr.
KKOay oran 2,5 ve zerinde olduunda o ay iin s kayb olmad kabul edilir. 2.2.2 Birden fazla hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab Binadaki farkl amalar iin kullanlan birimler ierisinde scaklk fark 4 Kden byk ortamlar mevcut ise, farkl stma blmlerinin snrlar belirlenerek tek hacimli bina iin verilen hesap metotu, farkl scaklktaki her bina blm iin ayr ayr uygulanmal ve her bina hacmi iin hesaplanan stma enerjisi ihtiyac toplanmaldr. 2.2.3 Ortalama scaklk kullanlarak yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab Binadaki farkl amalar iin kullanlan birimler ierisindeki scaklk fark 4 Ke eit ya da daha kk ortamlar mevcut ise, farkl stma blmlerinin snrlar belirlenerek Madde 2.2.2deki birden fazla hacimli bina iin verilen hesap metotu uygulanabilecei gibi, bu binalarn farkl amala kullanlan blmlerinin i scaklk deerleri ile zgl s kayplar dikkate alnarak bulunacak ortalama i scaklk deeri (eitlik 20) tek hacimli bina iin verilen hesap metotunda kullanlarak Madde 2.2.1deki hesap metotu da uygulanabilir. Farkl bina tipleri iin stma enerjisi ihtiyacnda kullanlacak olan ortalama i scaklklar Madde B.1de verilmi olup, bina iindeki blmler (banyo, mutfak, ofis, vb.) ortalama scaklk hesabnda dikkate alnmaz.
30
Ortalama i scaklk deeri aadaki eitlik ile hesaplanr.
i i,ortalama =
/ H .i /H
z z
i, z
H 1 .i i1 + H 2 .i i2 + ... + H z .i iz ..................................................................................(21) H 1 + H 2 + ...H z
Burada;
: Binann z hacmindeki blmnn zgl s kayb (W/K), Hz H1,H2 : Farkl scaklktaki her bir bina hacminin zgl s kayb (W/K) dr.
q i,ortalama: Bina blmlerinin tamam iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama i scakl (C), q i1, q i2 : Farkl scaklktaki her bir bina hacminin i scakl (C),
3.
HESAP RAPORU
3.1 Birimler Bu standarda gre yaplacak hesaplarda ve raporun hazrlanmasnda SI birimleri kullanlr. Buna gre scaklk K veya C, enerji Joule ve g Watt olarak belirtilmelidir. Toplam sl geirgenlik deeri olan U ise W/m2K birimi ile gsterilmelidir. Birimler arasndaki dnm katsaylar aada gsterilmitir. 1 kCal 1 kCal 1 kWh 1 kCal/m hC
2
4,187 1,163 x 10-3 860 1,163 0,86 0,278 x 10-3
kJ kWh kcal W/m2K m2K/W kWh
1 m2hC/kCal 1 kJ
3.2 Hesap raporu Bu standardn amac, Madde 0.4te belirtildii gibi, binalarn enerji verimliliklerinin artrlmas amacyla uzun mrl ve salad enerji tasarrufu kalc olacak ekilde, binalarda s yaltmnn salanmasdr. Bu amala sektrde mevcut yaltm malzemelerinin ve tekniklerinin karlatrlarak o proje iin en uygununun seilebilecei bir hesap metotu nerilmitir ve sonu olarak bir s yaltm projesi hazrlanmas gerekmektedir. Bu projede, standardda belirtilen hesap metotuyla binann enerji ihtiyacnn bu standardda verilen snr deerlerin altnda kalmasn salayacak ekilde malzeme seimi, eleman boyutlandrlmas ve ayrntl zmlerinin belirtilmesi gerekmektedir. Istlacak yap hacmi (Vbrt) ile ve binann kullanm alan (An) ile ilikili olarak azam yllk stma enerjisi ihtiyac deerleri (Atop/Vbrt) oranlarna bal olarak Ek A - A.2de verilmitir. Binann kullanm alanyla (An) ilikili olarak verilen yllk stma enerjisi ihtiyac snr deeri (Q) sadece, temiz ller verildiinde oda ykseklikleri 2,60 m veya daha az olan binalarda kullanlabilecektir. Oda yksekliklerinin 2,60 mnin zerinde olmas durumunda ise stlacak yap hacmiyle ilikili olarak verilen yllk stma enerjisi ihtiyac snr deeri (Q) gz nne alnarak hesaplama yaplacaktr.
31
Is yaltm projesinde aadaki verilen bilgiler bulunmaldr: a) Is kayplar, s kazanlar, kazan/kayp oran, kazan kullanm faktr, aylk ve yllk stma enerjisi ihtiyacnn byklkleri, bu standardda verilen binann zgl s kayb ve yllk stma enerjisi ihtiyac izelgelerindeki rneklerde olduu gibi izelgeler hlinde verilmeli ve hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn (Q), Ek Ada verilen yllk stma enerjisi (Q) snr deerinden byk olmad gsterilmelidir. Aklama: a maddesinde zetle binann zgl s kayb ve yllk stma enerjisi ihtiyac izelgelerinin verilmesi istenmektedir. Bu izelgelerde yukarda istenen her detay yer almaktadr. b) Konutlar dnda farkl amalarla kullanlan binalarda yaplacak hesaplamalarda, binadaki farkl blmler arasndaki scaklk fark 4 Kden daha fazla ise bu binada birden fazla blm iin yaplacak olan stma enerjisi ihtiyac hesabnda, bina blmlerin snrlar ematik olarak izilmeli, snrlarn lleri ve blmlerin scaklk deerleri zerinde gsterilmelidir. Aklama: Burada; hesab yaplan binada bulunan iki ayr hacmin scaklklar arasnda 4 Kden daha fazla fark varsa, iki blm iin ayr ayr yaplacak hesaplarn yan sra zerinde uzunluk, alan, hacim, ve scaklk deerlerinin de gsterildii bir izimin de hesaplarn yannda istendii anlalmaktadr.. c) Binann s kaybeden yzeylerindeki d duvar, tavan ve taban/demelerde kullanlan malzemeler, bu malzemelerin eleman iindeki sralan ve kalnlklar, duvar, tavan ve taban/deme elemanlarnn alanlar ve U deerleri belirtilmelidir. Aklama: Bu maddede istenenler aslnda a) maddesi ile istenen binann zgl s kayb izelgesinde yer almaktadr. Bu nedenle ayrca verilmesine gerek olmamaldr. d) Pencere sistemlerinde kullanlan cam ve erevenin tipi, btn ynler iin ayr ayr pencere alanlar ve U deerleri ile ereve sistemi iin gerekli olan hava deiim oran (nh) belirtilmelidir. Aklama: Hava deiim oran (nh) bu standarda gre doal havalandrma yaplan binalarda 0,8 alnacaktr.. e) Duvar-pencere, duvar-tavan, taban/deme-duvar birleim yerlerinin detaylar izimlerle gsterilmelidir. f ) Havalandrma tipi belirtilmeli, mekanik havalandrma sz konusu ise, hesaplamalar ve sonular belirtilmelidir. g) Binann s kaybeden yzeylerinde oluabilecek youma, Ek Fde belirtildii ekilde incelenerek gerekli izim ve hesaplamalar yaplmaldr.
32
rnek proje yaplmas ve s yaltm projesinin hazrlanmas: HESAP RNEKLER : (EKLERN SONUNDA ISI YALITIM VE YOUMA HESAPLARININ TAMAMINI KAPSAYAN RNEK ISI YALITIM PROJES VERLMEKTEDR) rnek 1 3 nc derece gn blgesinde bulunan ve dtan da 9 m eninde, 10 m boyunda ve 5,5 m yksekliinde olan iki katl yma olarak inaa edilmi bir konut rnek alnarak Madde 2.2 de belirtilen tek hacimli binaya rnek olarak yllk stma enerjisi ihtiyac aadaki ekilde hesaplanr. ncelikle binadaki d duvar, pencere, tavan, taban/deme, d ortamla temas eden deme alan vb. alanlar hesaplanr. rnek binamzda bu alanlar aadaki gibi hesaplanmtr. Pencere alan, AP = 20 m2 Betonarme alan, Abet= ((10 x 2 + 9 x 2)x(0,12 x 3)) = 13,7 m2 D duvar alan, AD = (9 x 5,5 x 2 + 10 x 5,5 x 2 ) - AP Abet AD = 173,3 m2 Tavan alan, AT = 9 x 10 = 90 m2
h = 5,5 m
Deme alan, At = 9 x 10 = 90 m2 dir. D kap alan, Ak = 2 m2 Atop = 389 m2, Vbrt = 9 x 10 x 5,5 = 495 m3 An = 0,32 x Vbrt = 0,32 x 495 = 158,4 m
2
a = 10 m
b=9m
ekil 2
Daha sonra yap elemanlarnn ayr ayr U deerleri hesaplanr. rnek binamzda yaltmn standarda uygun olmas hedeflenmitir. Duvarlarda tula ve betonarme zerine d taraftan l= 0,035 W/mK olan yaltm malzemesinin kalnl 5 cmdir. Pencereler ok katl camdr. Tavanda l = 0,040 W/mK olan yaltm malzemesinin kalnl 12 cmdir. Demede l = 0,030 W/mK olan yaltm malzemesinin kalnl 6 cmdir. Burada anlatlan hesaplamalar izelge 7 ve izelge 8de rnek olarak gsterilmitir. Ayrca elemanlarda youma olmayacak ve s kprs meydana gelmeyecek ekilde tedbirlerin alnd kabul edilmi olup, kat aras betonarme Madde 1.3te belirtildii ekilde R direnci 0,8 olacak ekilde yaltlmtr. Dolaysyla yap elemanlarnn U deerleri belirtilen klsik hesap metoduna gre, UD= 0,471 W/m2K, UDbet = 0,575 W/m2K, Up= 2,4 W/m2K, UT= 0,305 W/m2K, Ut=0,432 W/m2K, Uk= 4 W/m2Kdir.
33
Binadan iletim ve tanm yoluyla olan s kayb HT ise 11 nolu eitlie gre, HT = 173,3 x 0,471 + 13,7 x 0,575 + 20 x 2,4 + 0,8 x 90 x 0,305 + 0,5 x 90 x 0,432 + 2 x 4 = 186,9 W/Kdir. Yukardaki iletimle olan s kayb hesab yaplrken, rnek olarak seilen binada ynetmelik gerei btn betonarme blmler s kprs meydana getirmeyecek ekilde yaltldndan 11 nolu eitlikteki l x UI katks ihmal edilmitir. Binadan havalandrma ile olan kayplar iin, mekanik havalandrma olmadndan 0,33.nh.Vn eitlii kullanlr. Doal havalandrma olduundan nh = 0,8 h-1 alnr. Binann havalandrma hesabnda kullanlacak olan hacmi (Vh ) ise 0,8 x Vbrt = 0,8 x 495 = 396 m3 bulunur. Bu durumda; Hv = 0,33 x 0,8 x 396 = 104,54 W/Kdir. Dolaysyla binann zgl s kayb (H); H = HT + Hv = 186,9 + 104,53 = 291,43 W/Kdir. Bina konut olarak kullanlaca iin i s kazanlar 5 W/m2 olarak alnabilir (Madde 2.2.2). Bu durumda rnek bina iin i kazanlar; An x 5 =158,4 x 5 = 792 Wtr. Gne enerjisi kazanlarnn hesaplanmas srasnda kullanlacak olan glgelenme faktr iin, binann 3 kattan daha az katl ve etrafnn ak olduu kabul edilerek ve ri,ay = 0,8 deeri seilir (izelge 5). gi,ay deeri pencere sisteminde ok katl cam kullanlm olduu iin g^ deeri olarak 0,75 (izelge 6) alnr ve gi,ay = Fw.g^ eitlii kullanlarak hesaplanr. Bu rnekte gi,ay = 0,80 x 0,75 = 0,60dr. Ai deerleri, yani her yn iin toplam pencere alanlar hesaplanr. rnek olarak seilen binada aada verilen pencere alanlar hesaplanmtr. Agney = 8 m2, Akuzey = 4 m2, Adou = 4 m2, Abat = 4 m2 Ii,ay deerleri ise her ay iin Ek Cden alnr. Ocak ay iin rnek olmak zere Ek Cden alnan aylk gne nm iddeti deerleri aadaki gibidir. Igney,ocak = 72 W/m2 Ikuzey,ocak = 26 W/m2 Ibat/dou,ocak = 43 W/m2 fs,ocak deeri 16 nolu eitlie gre aadaki ekilde hesaplanr. fs,ocak = 0,8 x 0,6 x 72 x 8 + 0,8 x 0,6 x 26 x 4 + 0,8 x 0,6 x 43 x 4 + 0,8 x 0,6 x 43 x 4 = 492 Wtr.
34
Kazan kullanm faktrnn hesaplanmas iin nce KKOocak 20 nolu eitlie gre hesaplanr. Bu eitlikde gerekli olan fI ve fs,ocak deerleri ile H deerleri daha nce hesaplanm idi. Bina konut olarak kullanlaca iin q i , Ek B.1den 19C alnr. q e,ocak ise Ek B.2den alnr. nc derece gn blgesi iin bu deer -0,3 Ctur. KKOocak = (792+492) / 291,44 x (19-(-0,3)) = 0,23 Kazan kullanm faktr hocak ise eitlik 18e gre; hocak = 1 - e-1/KKOocak =1-e-0,23= 0,99 olarak hesaplanr. Bu durumda ocak ay iin s kazanlar hocak (fI + fs,ocak) = 0,99 x (792 + 492) = 0,99 x 1284= 1271,2 W olarak bulunur. Bulunan deerler aadaki eitlikte yerlerine konulduunda; Qay = [H (q i - q e) - h (fi,ay + fs,ay)] . t Qay = [ 291,44 x (19 (-0,3)) 1271,2] x 86400 x 30 x 10-3 Qay = 11.284.510 kJ olarak bulunur. Buraya kadar yaplan hesaplar her ay iin tekrarlanarak toplam s kayb bulunur ve karlatrma yaplarak standarda uygunluu kontrol edilir. Bu hesaplamalarn daha kolay takip edilebilmesi iin izelge 7 (binann zgl s kayb) ve izelge 8 (yllk stma enerjisi ihtiyac) rnek olarak verilmitir. Not - Hesap rneinde d lleri verilen rnek binann oda ykseklii 2,60 mden kktr.
35
izelge 7 - Binann zgl s kayb

1 Is kaybeden yzey RI Duvar yzeyleri 2 Binadaki yap elemanlar
1
6 Is Isl iletkenlik Yap eleman Isl geirgenlik iletkenlik direnci kalnl katsays hesap deeri R, d U 2 lh (W/mK) (m K/W) (m) (W/m2K) ) 0,02 0,24 0,05 0,008 1 0,5 0,035 0,35 0,130 0,02 0,48 1,429 0,023 0,040 2,122 0,471
7 Is kaybedilen yzey A (m2)
8 Is kayb AxU W/K
2 ) Sva DD tayc tula 3) Is yaltm malzemesi 4) 2 ) Sva
Re Toplam RI
) ) 0,02 0,24 0,05 0,008 1 2,5 0,035 0,35
173,3
81,62
0,130 0,02 0,096 1,429 0,023 0,040 1,738 0,575 13,7 7,88 0,130 0,02 0,12 0,12 1 2,5 0,04 0,02 0,048 3,000 0,080 3,278 0,305 x 0,8 90 21,96 0,170 0,005 0,030 0,060 0,020 0,100 0,23 1,40 0,03 1,40 1,10 0,022 0,021 2 0,014 0,091 0 2,318 0,432 x 0,5 4 2,4 90 2 20 19,44
2 ) Sva 5 Duvar ) Betonarme yzeyleri Is yaltm malzemesi 4) 2 (betonarme) Sva )
Re Toplam RI Tavan
) )
2 ) Sva 5 ) Betonarme Is yaltm malzemesi 4)
Re Toplam RI Taban/ Deme
) )
1 6
PVC yer demesi ) 7 ap ) Is yaltm malzemesi 4) 7 ) Tesviye ap 8 ) Hafif beton Re

1
Toplam D kap Pencere
8 48 186,9
Yap elemanlarndan iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb toplam = 1) izelge 1 den alnacaktr. 2) Ek E Sra no 4ten alnmtr. 3) Ek E Sra no 7den alnmtr. 4) Ek E Sra no 10 dan alnmtr. 5) Ek E Sra no 5ten alnmtr. 6) Ek E Sra no 9dan alnmtr. 7) Ek E Sra no 4ten alnmtr. 8) Ek E Sra no 5ten alnmtr. S AU = UDAD + Up.Ap + 0,8 UT.AT + 0,5 UtAt + UdAd +.... S AU = 186,9 W/K zgl s kayb ; H = HT + Hv letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb ; HT = S AU + l Ul Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb Hv = 0,33 . nh . Vh = 0,33 x 0,8 x 396 = 104,54 W/K H = HT + Hv = 186,9 + 104,54 = 291,44 W/K
36
izelge 8 - Yllk stma enerjisi ihtiyac

Is kayb zgl s kayb H= HT+Hv (W/K) Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk 291,44 Scaklk fark Is kayplar H(q i-q e) (W) 5.625 5.567 4.342 2.594 1.341 146 0 0 525 2.157 3.905 5.158 792 s kazanc fi (W) Is kazanlar Gne enerjisi kazanc fs (W) 492 612 760 791 943 993 966 904 762 618 467 430 Toplam fT =fi +f s (W) 1.284 1.404 1.552 1.583 1.735 1.785 1.758 1.696 1.554 1.410 1.259 1.222 KKO Kazan kullanm faktr hay (-) 0,99 0,98 0,94 0,81 0,54 0 0 0 0 0,79 0,96 0,98 Qyl = S Qay = Istma enerjisi ihtiyac Qay (kJ) 11.285.153 10.863.279 7.473.047 3.400.108 1.047.427 0 0 0 0 2.703.715 6.988.965 10.265.460 54.027.154
Aylar
q i-q e
(K,C) 19,3 19,1 14,9 8,9 4,6 0,5
g (-) 0,23 0,25 0,36 0,61 1,29 12,23 0,00 0,00 2,96 0,65 0,32 0,24
q e yksek q e yksek
1,8 7,4 13,4 17,7
Qay = [H (q i - q e) - h (fi,ay + fg,ay)] . t (J) (1k J = 0.278 x 10-3 kWh)
Toplam s kayb Qyl = 0,278 x 10-3 x 54.027.154 (kj) = 15.020 kWh Konutlar iin i s kazanc fi,ay 5 . An (W) Gne enerjisi kazanc fs,ay = S ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai Kazan kayp oran KKOay = (fi,ay + fs,ay) / H(q i,ay - q e,ay) Kazan kullanm faktr hay = 1 - e(-1/KKOay) rnek binadaki kullanm alan An bana den yllk stma enerjisi ihtiyac; Q = Qyl/An = 94,82 kWh/m2 An = 0,32 Vbrt = 158,4 m2 Atop/Vbrt = 0,785 oran 3. blge iin Ek Adan alnan Q = 76,3 A/V + 36,4 eitliinde yerine konulduunda rnek bina iin olmas gereken en byk s kayb Q = 96,30 kWh/m2 bulunur ve hesaplanan Q ile karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr. rnekte Q < Q (94,82 < 96,30) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna gre uygundur.
37
rnek 2 Bu rnektede, birincisinde olduu gibi s kaybeden bina zarfnn ayr ayr alanlar karlarak benzer ekilde hesaplamalar yaplr. Bu rnekteki binann 2 nci derece gn blgesinde olduu kabul edilmitir. Deme alanlar Ataban = 326,21 m2 Ad = 42,15 m
2
Toprak temasl taban alan kma alan Kap alanlar Akap 1 = 2 m2 Akap 2 = 7 m
2
Pencere alanlar AP,Kuzey = 15,30 m2 AP,Gney = 70,78 m

2
Bodrum kat kaps alan Giri kaps alan Istlmayan i hacime alan kap alan
AP,Dou = 46,17 m2 AP,Bat SAP = 41,85 m

2
Akap,i 2 = 2 m2

Duvar + betonarme alanlar AD,kol-kiri Adsc,kol-kiri AD,dolgu Adsc,dolgu at alanlar Atavan Aat = 236,81 m2 = 130,16 m2 = 305,45 m2 = 18,84 m2 = 442,60 m
2
= 174,10 m2
(Toplam kiri - kolon alan) (Dk scaklkl hacime bitiik toplam kiri - kolon alan) (Dolgu duvar alan) (Dk scaklkl hacime bitiik dolgu duvar alan)
= 28,24 m2
(at aras) (at alan)
Toplam alan Atoplam = 1715,56 m2 Brt hacim Vbrt = 4312 m3 Net kullanm alan = 1379,84 m2 An
38
A A KEST
B B KEST
C C KEST
39
BODRUM KAT PLANI
ZEMN KAT PLNI

40
1. KAT PLNI
2. KAT PLNI
41
ATI KATI PLNI
42
izelge 9 - Binann zgl s kayb

1 2 3 Yap eleman kalnl d (m) 0,02 0,19 0,04 0,008 4 Isl iletkenlik hesap deeri lh (W/mK) 1 0,36 0,035 0,35 5 Isl iletkenlik direnci R (m2K/W) 0,13 0,02 0,528 1,143 0,023 0,04 1,884 Ri Sva Betonarme Is yaltm malzemesi Sva Re Ri Sva Yatay delikli tula Is yaltm malzemesi Sva Re Ri Sva Betonarme Is yaltm malzemesi Sva Re RI Al sva Al karton plka Betonarme Is yaltm malzemesi ap Mozaik Re RI Sva Tavan (atl) Betonarme Is yaltm malzemesi Re Toplam
1) 2) 5) 4) 2) 1)
Is kaybeden Binadaki yap elemanlar yzey Ri Duvar Sva yzeyleri (d Yatay delikli tula ortama ak, Is yaltm malzemesi Sva dolgu) Re Toplam Duvar yzeyleri (d ortama
1) 2) 3) 4) 2) 1)
6 Is geirgenlik katsays U (W/m2K)
7 Is kaybedilen yzey A (m2)
8 Is kayb AxU W/K
0,53
442,6
234,58
ak, betonarme) Toplam
0,02 0,25 0,04 0,008
1 2,5 0,035 0,35
0,13 0,02 0,1 1,143 0,023 0,04 1,456 0,687 305,45 209,84 0,13 0,02 0,528 1,143 0,023 0,13 1,974 0,5 x 0,507 28,24 7,16 0,13 0,02 0,1 1,143 0,023 0,13 1,54 0,5 x 0,649 18,84 1,546 0,130 0,003 0,038 0,048 2,000 0,014 0,003 0,040 2,276 0,439 130,16 57,14 0,130
1) 2) 3) 4) 2) 1)
Duvar yzeyleri (dk
scaklkl, dolgu) Toplam
0,02 0,19 0,04 0,008
1 0,36 0,035 0,35
1) 2) 5) 4) 2) 1)
Duvar yzeyleri (dk
scaklkl, betonarme) Toplam
0,02 0,25 0,04 0,008
1 2,5 0,035 0,35
1) 2) 7) 5) 4) 2) 8) 1)
Tavan (zeri ak)
0,002 0,008 0,12 0,06 0,02 0,010
0,70 0,21 2,5 0,03 1,4 3,5
Toplam
1) 2) 5) 4) 1)
0,02 0,12 0,08
1 2,5 0,04
0,02 0,048 2,000 0,080 2,278 0,8 x 0,439 236,81 83,17
43
1 Is kaybeden yzey RI
2 Binadaki yap elemanlar
3 Yap eleman kalnl d (m)

1) 6) 2) 4) 2) 5) 1)
4 Isl iletkenlik hesap deeri lh (W/mK) 0,13 1,40 0,030 1,40 1,10
5 Isl iletkenlik direnci R (m2K/W) 0,170 0,038 0,021 1,333 0,014 0,091 0 1,667
6 7 Is Is geirgenlik kaybedilen katsays yzey U A (m2) (W/m2K)
8 Is kayb AxU W/K
Sert Odun lifi levha Taban (toprak temasl) ap Is yaltm malzemesi Tesviye ap Hafif beton Re Toplam RI ne yaprakl ahap Taban (ak geit zeri/ kma) ap Betonarme Is yaltm malzemesi Sva Re Toplam D kap D kap kap Pencere
0,005 0,030 0,040 0,020 0,100
0,5 x 0,6
326,21
97,86
1) 6) 2) 5) 4) 2) 1)
0,170 0,01 0,020 0,120 0,040 0,008 0,13 1,40 2,5 0,035 0,35 0,077 0,014 0,048 1,143 0,023 0,04 1,515 0,66 4 4 0,5 x 2 2,4 42,15 7 2 2 174 27,82 28 8 2 417,6 1179,26
Yap elemanlarndan iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb toplam = 1) EK F izelge 7den alnacaktr. 2) EK E Sra no 4ten alnmtr. 3) EK E Sra no 7den alnmtr. 4) EK E Sra no 10 dan alnmtr. 5) EK E Sra no 5ten alnmtr. 6) EK E Sra no 8den alnmtr. 7) EK E Sra no 6dan alnmtr. 8) EK E Sra no 1den alnmtr. Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb Hv = 0,33 . nh . Vh = 0,33 x 0,8 x (0,8 x 4312) = 910,7 W/K H = HT + Hv = 1179,26 + 910,7 = 2089,96 W/K letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb ; HT = S AU + l Ul zgl s kayb ; H = HT + Hv S AU = UDAD + Up.Ap + 0,8 UT.AT + 0,5 UtAt + UdAd +.... S AU = 1179,26 W/K
44
izelge 10 - Yllk stma enerjisi ihtiyac

Is kayb Aylar zgl s kayb H=HT+Hv (W/K) Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk 2.089,96 Scaklk fark Is kayplar H(q i-q e) (W) 33.648 30.513 24.453 12.958 2.090 0 0 0 0 10.241 21.945 31.767 6.899 s kazanc fi (W) Is kazanlar Gne enerjisi kazanc fs (W) 4.454 5.534 6.591 7.345 8.522 8.992 8.740 8.174 6.865 5.572 4.207 3.899 Toplam fT =fi +f s (W) 11.353 12.433 13.490 14.244 15.421 15.891 15.639 15.073 13.764 12.471 11.106 10.798 KKO g (-) 0,34 0,41 0,55 1,10 7,38 0 0 0 0 1,22 0,51 0,34 Kazan kullanm faktr hay (-) 0,95 0,91 0,84 0,60 0,13 0 0 0 0 0,56 0,86 0,95 Istma enerjisi ihtiyac Qay (kJ) 59.259.989 49.763.730 34.010.669 11.434.867 0 0 0 0 0 8.442.766 32.124.833 55.751.069
q i-q e
(K,C) 16,1 14,6 11,7 6,2 1,0
q e yksek q e yksek q e yksek q e yksek

4,9 10,5 15,2
Qay = [H (q i - q e) - h (fi,ay + fs,ay)] . t (J) (1k J = 0,278 x 10-3 kWh)
Qyl = S Qay =
250.787.923
Toplam s kayb Qyl = 0,278x10-3 x 250.787.923 (kj) = 69.719 kWh Konutlar iin i s kazanc fi,ay 5 . An (W) Gne enerjisi kazanc fg,ay = S ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai Kazan kayp oran KKOay = (fi,ay + fs,ay) / H(q i,ay - q e,ay) Atoplam Vbrt = 1715,56 m2 = 4312 m3
Kazan kullanm faktr hay = 1 - e(-1/KKOay) rnek binadaki birim hacim bana den yllk stma enerjisi ihtiyac; Q = Qyl/ Vbrt = 16,17 kWh/m3 Atop/Vbrt = 0,4 oran 2. blge iin Madde A.2 den alnan Q = 22,4 x A/V + 7,8 eitliinde yerine konulduunda rnek bina iin olmas gereken en byk s kayb Q = 16,69 kWh/m3 bulunur ve hesaplanan Q ile karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr. rnekte Q < Q (16,17 < 16,69) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna gre uygundur.
45
Ek - A
A.1 En byk ve en kk Atop/Vbrt oranlar iin stma enerjisi deerleri
A/V < 0,2 iin 1. Blge An ile ilikili Q1.DG = Vbrt ile ilikili Q1.DG = An ile ilikili Q2.DG = Vbrt ile ilikili Q2.DG = An ile ilikili Q3.DG = Vbrt ile ilikili Q3.DG = An ile ilikili Q4.DG = Vbrt ile ilikili Q4.DG = 19,2 6,2 38,4 12,3 51,7 16,6 67,3 21,6 A/V > 1,05 iin 56,7 18,2 97,9 31,3 116,5 37,3 137,6 44,1 kWh/m,yl kWh/m3,yl kWh/m,yl kWh/m3,yl kWh/m,yl kWh/m3,yl kWh/m,yl kWh/m3,yl
2. Blge
3. Blge
4. Blge
A.2 Blgelere ve ara deer Atop/Vbrt oranlarna bal olarak snrlandrlan QInun hesaplanmas
1. Blge An ile ilikili Q1.DG = Vbrt ile ilikili Q1.DG = An ile ilikili Q2.DG = Vbrt ile ilikili Q2.DG = An ile ilikili Q3.DG = Vbrt ile ilikili Q3.DG = An ile ilikili Q4.DG = Vbrt ile ilikili Q4.DG = 44,1 x 14,1 x 70 x 22,4 x 76,3 x 24,4 x 82,8 x 26,5 x A/V + A/V + A/V + A/V + A/V + A/V + A/V + A/V + 10,4 3,4 24,4 7,8 36,4 11,7 50,7 16,3 [kWh/m,yl] [kWh/m3,yl] [kWh/m,yl] [kWh/m3,yl] [kWh/m,yl] [kWh/m3,yl] [kWh/m,yl] [kWh/m3,yl]
2. Blge
3. Blge
4. Blge
A.3
Blgelere gre en fazla deer olarak kabul edilmesi tavsiye edilen U deerleri
UD (W/mK) 1. Blge 2. Blge 3. Blge 4. Blge 0,70 0,60 0,50 0,40
UT (W/mK) 0,45 0,40 0,30 0,25
Ut (W/mK) 0,70 0,60 0,45 0,40
UP* (W/mK) 2,4 2,4 2,4 2,4
* : Pencerelerin sl geirgenlik katsaylar( Up) Madde A.3te ve Madde A.4te verilmi olup pencerelerden
olan s kayplarnn en aza indirilmesi asndan Up deerinin kaplamal camlar kullanlarak 1,8 W/m2Ke kadar drlecek ekilde tasarmlanmas tavsiye edilir. Dier kap ve pencere trleri iin TS 2164te verilen 11.05.2000 revizyon tarihli izelge 6a ve izelge 6b kullanlarak sl geirgenlik katsaylar bulunur ve hesaba katlr. Baz pencere tipleri iin TS 2164ten faydalanlarak bulunan Up deerleri Madde A.4te verilmitir.
46
A.4
Baz pencere sistemlerinin Up deerleri

TEK CAMLI PENCERE FT CAMLI PENCERE (kaplamasz cam) ARA BOLUK (mm) 6 5,7 5,1 4,9 5,2 5,0 5,9 5,2 3,3 3,3 3,1 3,4 3,2 4,0 3,4 9 3,0 3,1 2,9 3,2 3,0 3,9 3,2 12 2,9 3,0 2,8 3,0 2,8 3,7 3,0 16 2,7 2,8 2,6 2,9 2,7 3,6 2,9 6 2,6 2,8 2,6 2,9 2,7 3,6 2,9 FT CAMLI LOW-E KAPLAMALI PENCERE ARA BOLUK (mm) 9 2,1 2,3 2,2 2,4 2,2 3,1 2,4 12 1,8 2,2 2,0 2,3 2,1 3,0 2,3 16 1,6 2,0 1,8 2,1 1,9 2,8 2,1
Trkiyedeki s blgelerine uygun cam seiminde kullanlmak zere hazrlanm pencere sl geirgenlik (Up) katsaylar W/mK DORAMASIZ AHAP DORAMA (mee, dibudak/sert aalar) AHAP DORAMA (ine yaprakl yumuak aalar) PLSTK DORAMA (2 odackl) PLSTK DORAMA (3 odackl) ALMNYUM DORAMA ALMNYUM DORAMA (yaltm kprl)
D O R A M A T P
Aklamalar - - Bu izelge 11 Mays 2000 tarihinde revize edilen TS 2164 izelge 6a ve izelge 6b esas alnarak hazrlanmtr. Bu izelgede yer almayan dier pencere sistemlerine ait sl geirgenlik katsaylar TS 2164te verilen izelge 6a ve izelge 6bden yararlanlarak bulunabilir.
47
TS 2164 - ZELGE 6.A - Ara Boluk Dolgusuna Gre ok Katl Camlarn Isl Geirgenlik Kat Saylar
Cam Tip Cam Normal yaynm derecesi (Emissivite,e) ller mm
4, 6, 4
Ara boluk dolgusu cinsi (Gaz konsantrasyonu > 90) Hava

3,3 3 2,9 2,7 2,7 2,9 2,6 2,4 2,2 2,2 2,7 2,3 1,9 1,8 1,8 2,6 2,1
Argon
3 2,8 2,7 2,6 2,6 2,6 2,3 2,1 2 2 2,3 2 1,7 1,6 1,7 2,2 1,7 1,5 1,4 1,4 2,1 1,6 1,3 1,2 1,2 2,1 1,9 1,8 1,7 1,5 1,3 1,5 1,2 1 1,3 1 0,9 1,3 0,9 0,8
Kripton
2,8 2,6 2,6 2,6 2,6 2,2 2 2 2 2 1,9 1,6 1,5 1,6 1,6 1,7 1,3 1,3 1,3 1,3 1,5 1,3 1,1 1,1 1,2 1,8 1,7 1,6 1,4 1,2 1,1 1,1 0,9 0,8 1 0,8 0,6 0,9 0,7 0,5
SF6
3 3,1 3,1 3,1 3,1 2,6 2,7 2,7 2,7 2,7 2,3 2,4 2,4 2,5 2,5 2,1 2,2 2,3 2,3 2,3 2 2,1 2,2 2,2 2,2 2 2 2 1,6 1,6 1,6 1,3 1,3 1,4 1,2 1,2 1,2 1,1 1,1 1,1
Kaplamasz cam (Normal cam)
4, 9, 4
0,89
4, 12, 4 4, 15, 4 4, 20, 4 4, 6, 4
Tek kaplamal cam
4, 9, 4
< 0,4
4, 12, 4 4, 15, 4 4, 20, 4 4, 6, 4
ift cam
Tek kaplamal cam
4, 9, 4
< 0,2
4, 12, 4 4, 15, 4 4, 20, 4 4, 6, 4 4, 9, 4
Tek kaplamal cam
< 0,1
4, 12, 4 4, 15, 4 4, 20, 4 4, 6, 4
1,8
1,6 1,6 2,5 2 1,7 1,5 1,5 2,3 2 1,9 2 1,7 1,5 1,8 1,4 1,2 1,7 1,3 1,1 1,6 1,2 1
Tek kaplamal cam Kaplamasz cam (Normal cam) ki kaplamal cam l cam ki kaplamal cam ki kaplamal cam ki kaplamal cam
4, 9, 4
<0,05
4, 12, 4 4, 15, 4 4, 20, 4 4, 6, 4, 6, 4
0,89
4, 9, 4, 9, 4 4, 12, 4, 12,4 4, 6, 4, 6, 4
< 0,4
4, 9, 4, 9, 4 4, 12, 4, 12,4 4, 6, 4, 6, 4
< 0,2
4, 9, 4, 9, 4 4, 12, 4, 12,4 4, 6, 4, 6, 4
< 0,1
4, 9, 4, 9, 4 4, 12, 4, 12,4 4, 6, 4, 6, 4
< 0,05
4, 9, 4, 9, 4 4, 12, 4, 12,4
48
TS 2164 - ZELGE 6.B - Cam ve erevenin Tipine ve Isl Geirgenlik Kat Saylarna Gre Pencere Sistemlerinin Is Geirgenlik Kat Saylar Uf 2) W/ W / (m2.K) Cam tipi (m2.K) 1 1,4 1,8 2,2 2,6 3 3,4 3,8 7 Tek cam 5,7 4,8 4,8 4,9 5 5,1 5,2 5,2 5,3 5,9 3,3 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,4 3,5 4 3,1 2,8 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,9 2,9 2,6 2,7 2,8 2,8 3 3 3,1 3,2 3,7 2,7 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3 3 3,6 2,5 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,7 2,8 2,9 3,4 2,3 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,7 3,3 ift cam 2,1 2 2,1 2,2 2,2 2,0 2,3 2,4 2,5 2,8 3,1 1,9 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,3 2,3 2,4 3 1,8 1,7 1,7 1,8 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,3 2,8 1,5 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 1,9 2 2,1 2,6 1,3 1,4 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,5 1,1 1,2 1,3 1,4 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 2,3 2,3 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,6 2,7 3,2 2,1 2 2 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 3,1 1,9 1,8 1,9 2 2 2,2 2,2 2,3 2,4 2,9 1,7 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,2 2,8 1,5 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 1,9 2 2,1 2,6 l cam 1,3 1,4 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,5 1,1 1,2 1,3 1,4 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 2,3 0,9 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,6 2,2 0,7 0,9 1 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 2 0,5 0,7 0,8 0,9 1 1,1 1,2 1,2 1,3 1,8 2 1) Ug: Camn s geirgenlik kat says (W/m .K) 2) Uf: erevenin s geirgenlik kat says (W/m2.K)
49
Ek B
B.1 Farkl amalarla kullanlan binalar iin hesaplamalarda kullanlacak aylk ortalama i scaklk deerleri [qi (C)]
Istlacak binann ad 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Konutlar Ynetim binalar ve hizmet binalar Otel, motel ve lokantalar retim binalar Tiyatro ve konser salonlar Klalar Ceza ve tutuk evleri Mze ve galeriler Hava limanlar Hastaneler Yzme havuzlar malt ve atlye mahalleri Scakl (C) 19
20
22 26 16
B.2
Farkl derece gn (dg) blgeleri iin s kayb ve youma hesaplamalarnda kullanlacak aylk ortalama d scaklk deerleri [qe (oC) ]
1. Blge 2. Blge 2,9 4,4 7,3 12,8 18,0 22,5 24,9 24,3 19,9 14,1 8,5 3,8 3. Blge -0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3 4. Blge -5,4 -4,7 0,3 7,9 12,8 17,3 21,4 21,1 16,5 10,3 3,1 -2,8
OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZ AUSTOS EYLL EKM KASIM ARALIK
8,4 9,0 11,6 15,8 21,2 26,3 28,7 27,6 23,5 18,5 13,0 9,3
50
Ek C - Btn derece gn blgeleri iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama aylk gne nm iddeti deerleri [W/m2]
Ocak
ubat
Mart
Nisan
Mays
Haziran
Temmuz
Austos
Eyll
Ekim
Kasm
Aralk
I gney = 87 90 92 95 93 93 89
72
84
82
67
64
I kuzey = 52 66 79 83 81 73
26
37
57
40
27
22
I bat/dou = 77 90 114 122 118
43
57
106
81
59
41
37
Not : Ara ynlerin aylk ortalama gne nm iddeti deerleri olarak, hakim ynlerin deerleri, yatay camlamalarda ise Gney yn iin verilen deerler alnr.
51
Ek D - llere gre derece gn blgeleri

1. BLGE DERECE GN LLER ADANA HATAY AYDIN ZMR MERSN OSMANYE ANTALYA
li 2. Blgede olupda kendisi 1.Blgede olan belediyeler AYVALIK (Balkesir) KYCEZ (Mula) SAKARYA ADIYAMAN AMASYA BALIKESR BARTIN BATMAN BURSA DALAMAN (Mula) FETHYE (Mula) MLAS (Mula) ANAKKALE DENZL DYARBAKIR EDRNE GAZ ANTEP GRESUN STANBUL GKOVA (Mula) KAHRAMAN MARA KLS KOCAEL MANSA MARDN MULA ORDU RZE SAMSUN SRT SNOP ANLI URFA IRNAK TEKRDA TRABZON YALOVA ZONGULDAK DZCE MARMARS(Mula) DATA (Mula) BODRUM (Mula)
2. BLGE DERECE GN LLER
li 3. Blgede olupda kendisi 2.Blgede olan belediyeler HOPA (Artvin) ARHAV (Artvin)
li 4. Blgede olupda kendisi 2.Blgede olan belediyeler ABANA (Kastamonu) DOANYURT (Kastamonu) 3. BLGE DERECE GN LLER AFYON AKSARAY ANKARA ARTVN BLECK BNGL BOLU BURDUR ANKIRI ORUM ELAZI ESKEHR IDIR ISPARTA KARABK KARAMAN KIRIKKALE KIRKLAREL KIREHR KONYA KTAHYA MALATYA NEVEHR NDE TOKAT TUNCEL UAK BOZKURT (Kastamonu) ATALZEYTN (Kastamonu) NEBOLU (Kastamonu) CDE (Kastamonu)
li 1. Blgede olupda kendisi 3.Blgede olan belediyeler POZANTI (Adana) KORKUTEL (Antalya)
li 2. Blgede olupda kendisi 3.Blgede olan belediyeler MERZFON (Amasya) DURSUNBEY (Balkesir) ULUS (Bartn)
li 4. Blgede olupda kendisi 3.Blgede olan belediyeler TOSYA (Kastamonu)
52
4. BLGE DERECE GN LLER ARI ARDAHAN BAYBURT BTLS ERZNCAN ERZURUM GMHANE HAKKR KARS KASTAMONU KAYSER MU SVAS VAN YOZGAT
li 2. Blgede olupda kendisi 4.Blgede olan belediyeler KELES (Bursa) AFN (K.Mara) EBNKARAHSAR (Giresun) GKSUN (K.Mara) ELBSTAN (K.Mara) MESUDYE (Ordu) ULUDA (Bursa)
li 3. Blgede olupda kendisi 4.Blgede olan belediyeler KII (Bingl) PLMR (Tunceli) SOLHAN (Bingl)
Not - Ekte ad bulunmayan yerleim birimleri, bal bulunduklar belediyenin blgesinde saylr.
53
Ek E - Yap malzeme ve bileenlerinin birim hacim ktlesi, sl iletkenlik hesap deeri

buhar difzyon diren faktr (m)
Birim hacim ktlesi1,2) kg/m3 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 3,9 3,1 4 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 DOAL TALAR Kristal yapl pskrk ve metamorfik talar (mozaik vb.) Tortul, sedimante talar (kum ta, traverten, konglomeralar vb.) Gzenekli pskrk talar Granit Bazalt Mermer Al ta Yapay talar Arduvaz DOAL ZEMNLER (doal nemlilikte) Kum, kum-akl Kil, alvyon DKME MALZEMELER (hava kurusunda, zeri rtl durumda) Kum, akl, krma ta (mcr) Bims akl (TS 3234) Yksek frn crufu Kmr crufu Gzenekli doal ta mcrlar Genletirilmi perlit agregas (TS 3681) Genletirilmi mantar paracklar Polistiren, sert kpk paracklar Testere ve plnya tala Saman SIVALAR, APLAR VE DER HAR TABAKALARI Kire harc, kire-imento harc imento harc Al harc, kireli al harc Sadece al kullanarak (agregasz) yaplm sva Al harl ap imento harl ap Dkme asfalt kaplama 1800 2000 1400 1200 2100 2000 2100 1 1,6 0,7 0,51 1,2 1,4 0,7 1800 < 1000 < 600 < 1000 < 1200 < 100 < 200 15 200 150 0,7 0,19 0,13 0,23 0,22 0,06 0,055 0,05 0,07 0,058 1700-2200 1200-1800 2 1,5 > 2800 2600 2600 < 1600 2500-2700 2700-3000 2800 < 2600 1750 2000-2800 3,5 2,3 2,3 0,55 2,8 3,5 3,5 2,3 1,3 2,2
(lh) ve su
Sra No
Malzeme veya bileenin eidi
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4) 10000 200 / 250 200 / 250 15 / 20 10000 10000 10000 200 / 250 40 / 50 800 / 1000 50 50
3 3 3 3 3 3 3 3 2 3 15 / 35 15 / 35 10 10 15 / 35 15 / 35 50000
54
Sra No 4,8
Malzeme veya bileenin eidi Anorganik esasl hafif agregalardan yaplm sva harlar Genletirilmi perlit agregasyla yaplan svalar ve har ve tabakalar
Birim hacim ktlesi1,2) kg/m3 800 900 1000 400 500 600 700 800
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4) 0,3 0,35 0,38 0,14 0,16 0,2 0,24 0,29
4,9
BETON YAPI ELEMANI (Bu blmde yer alan elemanlar tek bana bir yap elemann ifade etmektedir. Yap elemannn bir rg harc kullanlarak uygulanmas durumunda h deerleri Sra no: 7 den alnmaldr.)
5,1
Normal beton (TS 500e uygun), doal agrega veya mcr kullanlarak yaplm betonlar Donatl Donatsz 2400 2200 2,5 1,65 80 - 130 70 / 120
5,2 5,2,1
Kesif dokulu hafif betonlar, (agregalar aras boluksuz) donatl veya donatsz Gzenekli hafif agregalar kullanlarak ve kuvars kumu katlmakszn yaplm betonlar (TS 1114 EN 13055-1e uygun agregalarla 6) 800 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1800 2000 300 400 500 600 700 800 900 1000 1200 1400 1600 0,39 0,44 0,49 0,55 0,62 0,7 0,79 0,89 1 1,3 1,6 0,1 0,13 0,15 0,19 0,21 0,24 0,27 0,3 0,35 0,42 0,49 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150 70 / 150
5,2,2
Sadece genletirilmi perlit kullanlarak ve kuvars kumu katlmakszn yaplm betonlar (TS 3649a uygun) 6)
55
Sra No 5,3 5,3,1
Malzeme veya bileenin eidi Tuvenan hlindeki hafif agregalarla yaplan hafif betonlar (agregalar aras boluklu) Gzeneksiz agregalar kullanlarak yaplm betonlar Gzenekli hafif agregalar kullanlarak kuvartz kumu katlmadan yaplm betonlar 6)
Birim hacim ktlesi1,2) kg/m3
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4)
1600 1800 2000 600 700 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000
0,81 1,1 1,4 0,22 0,26 0,28 0,36 0,46 0,57 0,75 0,92 1,2 0,12 0,13 0,15 0,16 0,18 0,19 0,2 0,22 0,24 0,27 0,32 0,37 0,41 0,47 0,14 0,19 0,25 0,35 0,44 0,14 0,17
3 / 10 3 / 10 5 / 10 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15 5 / 15
5,3,2
5,3,3
Yalnz doal bims kullanlarak ve kuvars kumu katlmadan yaplm betonlar
400 450 500 550 600 650 700 750 800 900 1000 1100 1200 1300
5,4 5,4,1
Organik bazl agregalarla yaplm hafif betonlar Ahap testere veya plnya tala betonu 400 600 800 1000 1200
5,4,2
eltik kap betonu
600 700
56
Sra No 5,5
Malzeme veya bileenin eidi Buharla sertletirilmi gaz betonlar (TS EN 771-4e uygun yap elemanlar dhil)
Birim hacim ktlesi1,2) kg/m3 350 400 450 500 550 600 650 700 750 800 900 1000
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4) 0,11 0,13 0,15 0,15 0,18 0,19 0,21 0,22 0,24 0,25 0,29 0,31 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
6 6,1 6,1,1
YAPI PLKALARI VE LEVHALAR Gaz beton yap levhalar (TS EN 771-4e uygun plkalar) Normal derz kalnlnda ve normal harla yerletirilen levhalar 400 500 600 700 800 0,2 0,22 0,24 0,27 0,29 0,11 0,13 0,15 0,16 0,18 0,19 0,21 0,22 0,24 0,25 0,29 0,32 0,37 0,47 0,58 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
6,1,2
nce derzli veya zel yaptrc kullanlarak yerletirilen levhalar
350 400 450 500 550 600 650 700 750 800
6,2
Hafif betondan duvar plkalar
800 900 1000 1200 1400
57
Sra No 6,3
Malzeme veya bileenin eidi Aldan duvar levhalar ve bloklar (gzenekli, delikli, dolgu veya agregal olanlar dhil) (TS 451,EN 12859, TS 452, TS 1474e uygun)
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4) 0,35 0,41 0,47 0,58 0,29 0,35 0,41 0,25 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 8 / 25
6,4
Genletirilmi perlit agregas katlm al duvar levhalar (TS EN 13169a uygun) Al karton plkalar (TS 452ye uygun) KGR DUVARLAR (har fugalar- derzleri dhil) Tula duvarlar TS EN 771-1e uygun tulalarla yaplan kgir duvarlar, dolu klinker, dey delikli klinker, (TS 4562) seramik klinker (TS 2902)
6,5 7 7,1 7,1,1
1800 2000 2200 2400
0,81 0,96 1,2 1,4 0,5 0,58 0,68 0,81 0,96 1,2 1,4
5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
7,1,2
TS EN 771-1e uygun dolu veya dey delikli tulalarla duvarlar
1200 1400 1600 1800 2000 2200 2400
7,1,3
Dey delikli tulalarla duvarlar (TS EN 771-1e uygun AB snf tulalarla, normal derz veya har cepli) Normal har kullanarak AB snf tulalarla yaplan duvarlar 550 600 650 700 750 800 850 900 950 1000 0,32 0,33 0,35 0,36 0,38 0,39 0,41 0,42 0,44 0,45 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
7.1.3.1
58
Sra No 7.1.3.2
Malzeme veya bileenin eidi TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/ m3n altnda olan har kullanlarak AB snf tulalarla yaplan duvarlar
Birim hacim ktlesi1,2) kg/m3 550 600 650 700 750 800 850 900 950 1000
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4) 0,27 0,28 0,3 0,31 0,33 0,34 0,36 0,37 0,38 0,4 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
7,1,4
Dey delikli hafif tularlarla duvarlar (TS EN 771-1e uygun W snf tulalarla, normal derz veya har cepli) Normal har kullanlarak W snf tulalarla yaplan duvarlar 550 600 650 700 750 800 850 900 950 1000 0,22 0,23 0,23 0,24 0,25 0,26 0,26 0,27 0,28 0,29 0,19 0,2 0,2 0,21 0,22 0,23 0,23 0,24 0,25 0,26 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
7.1.4.1
7.1.4.2
TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/ m3n altnda olan har kullanlarak W snf tulalarla yaplan duvarlar
550 600 650 700 750 800 850 900 950 1000
7,1,5
Dey delikli hafif tulalarla yaplan duvarlar (TS EN 771-1e uygun W snf lmba zvanal tulalarla)
59
Sra No 7.1.5.1
Malzeme veya bileenin eidi Normal har kullanlarak W snf lmba zvanal tulalarla yaplan duvarlar
Birim hacim ktlesi1,2) kg/m3 550 600 650 700 750 800 850 900 950 1000
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4) 0,19 0,2 0,2 0,21 0,22 0,23 0,23 0,24 0,25 0,27 0,16 0,17 0,17 0,18 0,19 0,2 0,2 0,21 0,22 0,24 0,33 0,36 0,39 0,42 0,45 0,35 0,4 0,44 0,5 0,56 0,7 0,79 0,99 1,1 1,3 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 15 / 25 15 / 25 15 / 25 15 / 25
7.1.5.2
TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/ m3n altnda olan har kullanlarak W snf lmba zvanal tulalarla yaplan duvarlar
550 600 650 700 750 800 850 900 950 1000
7,1,6
Yatay delikli tulalarla yaplan duvarlar (TS EN 771-1)
600 700 800 900 1000
7,2
Kire kum ta duvarlar (TS 808 EN 771-2ye uygun)
700 800 900 1000 1200 1400 1600 1800 2000 2200
7,3
Gaz beton duvar bloklar ile yaplan duvarlar (TS EN 771-4e uygun)
60
Sra No 7,3,1
Malzeme veya bileenin eidi Normal derz kalnlnda ve normal harla yerletirilmi bloklarla yaplan duvarlar
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4) 0,2 0,21 0,22 0,23 0,24 0,25 0,27 0,29 0,11 0,13 0,15 0,16 0,18 0,19 0,21 0,22 0,24 0,25 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
7,3,2
TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/ m3n altnda olan har kullanlarak veya zel yaptrcsyla yerletirilmi (blok uzunluunun en az 500 mm olmas artyla) gaz beton bloklarla yaplan duvarlar
350 400 450 500 550 600 650 700 750 800
7,4 7,4,1
Beton briket veya duvar bloklar ile yaplan duvarlar Hafif betondan dolu briket veya dolu bloklarla yaplan duvarlar (TS 406ya uygun ve kuvars kumu katlmakszn yaplm briket ve bloklarla) 5) 450 500 550 600 650 700 800 900 1000 1200 1400 1600 1800 2000 0,31 0,32 0,33 0,34 0,35 0,37 0,4 0,43 0,46 0,54 0,63 0,74 0,87 0,99 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 10 / 15 10 / 15 10 / 15
61
Sra No 7,4,2
Malzeme veya bileenin eidi Doal bims betondan dolu bloklarla yaplan duvarlar (TS EN 771-3e uygun DDB tr bloklarla, kuvars kumu katlmakszn yaplm)
Birim hacim ktlesi1,2) kg/m3 450 500 550 600 650 700 800 900 1000 1200 1400 1600 1800 2000
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4) 0,28 0,29 0,3 0,31 0,32 0,33 0,36 0,39 0,42 0,49 0,57 0,62 0,68 0,74 0,23 0,24 0,25 0,26 0,27 0,28 0,3 0,32 0,35 0,18 0,2 0,21 0,22 0,23 0,25 0,27 0,3 0,32 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 10 / 15 10 / 15 10 / 15 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
7,4,3
TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/ m3n altnda olan har kullanlarak doal bims betondan dolu bloklarla yaplan duvarlar (TS EN 771-3e uygun DDB tr bloklarla, kuvars kumu katlmakszn yaplm)
450 500 550 600 650 700 800 900 1000
7,4,4
Kuvars kumu katlmakszn doal bimsle yaplm betondan zel yarkl dolu duvar bloklaryla yaplan duvarlar (TS EN 771-3e uygun SW tr bloklarla)
450 500 550 600 650 700 800 900 1000
62
Sra No 7,4,5
Malzeme veya bileenin eidi TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/ m3n altnda olan har kullanlarak kuvars kumu katlmakszn doal bimsle yaplm betondan zel yarkl dolu duvar bloklaryla yaplan duvarlar (TS EN 771-3e uygun SW tr bloklarla)
Birim hacim ktlesi1,2) kg/m3 450 500 550 600 650 700 800 900 1000
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4) 0,16 0,17 0,18 0,19 0,2 0,21 0,23 0,26 0,29 0,26 0,29 0,32 0,35 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
7,4,6
Genletirilmi perlit betonundan dolu bloklarla yaplan duvarlar (kuvartz kumu katlmakszn yaplm bloklarla) (TS 3681e uygun agregayla TS 406ya uygun olarak yaplm bloklarla 6) Boluklu briket veya bloklarla yaplan duvarlar Hafif betondan boluklu bloklarla yaplan duvarlar (kuvars kumu katlmakszn TS EN 771-3e uygun BDB tr bloklarla) Hafif betondan boluklu bloklarla yaplan duvarlar (kuvars kumu katlmakszn TS EN 771-3e uygun BDB tr bloklarla) 1 sra boluklu; genilik 115 mm, 1 sra boluklu; genilik 150 mm, 1 sra boluklu; genilik 175 mm, < 2 sra boluklu; genilik < 240 mm, < 3 sra boluklu; genilik < 300 mm, < 4 sra boluklu; genilik < 365 mm, < 5 sra boluklu genilik < 425 mm, 6 sra boluklu; genilik < 490 mm olan bloklarda
500 600 700 800
7,5 7,5,1
7.5.1.1
450
0,28
5 / 10
500 550 600 650 700 800 900 1000 1200 1400 1600
0,29 0,31 0,32 0,34 0,36 0,41 0,46 0,52 0,6 0,72 0,76
5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
63
Sra No 7.5.1.2
Malzeme veya bileenin eidi TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/ m3 n altnda olan har kullanlarak hafif betondan boluklu bloklarla yaplan duvarlar (kuvars kumu katlmakszn TS EN 771-3e uygun BDB tr bloklarla) < 2 sra boluklu; < 3 sra boluklu; < 4 sra boluklu; < 5 sra boluklu 6 sra boluklu; olan bloklarda genilik < 240 mm , genilik < 300 mm, genilik < 365 mm, genilik < 490 mm, genilik < 490 mm
450 500 550 600 650 700 800 900 1000 1200 1400 1600
0,23 0,25 0,27 0,28 0,3 0,32 0,36 0,4 0,52 0,6 0,72 0,75
5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10 5 / 10
7,5,2 7.5.2.1
Normal betondan boluklu briket ve bloklarla yaplan duvarlar (TS 406ya uygun) 2 sra boluklu; genilik < 240 mm, 3 sra boluklu; genilik < 300 mm, 4 sra boluklu; genilik < 365 mm, olan bloklarda 2 sra boluklu; genilik = 300 mm, 3 sra boluklu; genilik = 365 mm, olan bloklarda Doal talarla rlm moloz ta duvarlar Tan birim hacim ktlesi ; < 1600 kg/m3 > 1600,< 2000 kg/m3 > 2000,< 2600 kg/m3 > 2600 kg/m3 0,81 1,16 1,74 2,56 <1800 0,92 20 - 30
7.5.2.2
<1800
1,3
20 - 30
7,6
8 8,1 8,1,1 8,1,2 8,2 8,2,1 8,2,2 8.2.2.1
AHAP VE AHAP MAMULLER Ahap ne yaprakl aalardan elde edilmi olanlar Kayn, mee, dibudak Ahap mamulleri Kontrplk (TS 46), kontrtabla (TS 1047) Ahap yonga levhalar Yatk yongal levhalar (TS 180, TS 1617) 700 0,13 50 / 100 800 0,13 50 - 400 600 800 0,13 0,2 40 40
64
Sra No 8.2.2.2 8,2,3 8.2.3.1
Malzeme veya bileenin eidi Dik yongal levhalar (TS 3482) Odun lifi levhalar Sert ve orta sert odun lifi levhalar (TS 64)
Birim hacim ktlesi1,2) kg/m3 700 600 800 1000
Isl iletkenlik Su buhar hesap deeri difzyon diren faktr lh3) W/mK m4) 0,17 0,13 0,15 0,17 0,046 0,058 20 70 70 70 5 5
8.2.3.2 9 9,1 9,1,1 9,1,2 9,1,3 9,1,4 9,2 9,2,1 9,2,2 9.2.2.1
Hafif odun lifi levhalar KAPLAMALAR Deme kaplamalar Linolyum Mantarl linolyum Sentetik malzemeden kaplamalar (rnein PVC) Hal vb. kaplamalar Suya kar yaltm kaplamalar Mastik asfalt kaplama > 7 mm Bitm ve bitm emdirilmi kaplamalar Armatrl bitml pestiller (membranlar) Bitml karton Cam tl armatrl bitml pestil 0,01 mm Alminyum folyolu bitml pestil Cam tl armatrl polimer bitml membran Polimer bitml su yaltm rtleri
< 200 < 300
1200 700 1500 200 2000
0,17 0,08 0,23 0,06 0,7
800-1000
1100 1200 900 2000 2000-5000
0,19 0,19 0,19 0,19 0,19
2000 14000 100000 14000 20000
9,2,3
Armatrl veya armatrsz plstik pestil ve folyolar Polietilen folyo PVC rt PIB polyisobtilen rt ECB etilen kopolimer rt EPDM etilen propilen kauuk rt 1000 1200 1600 1000 1200 0,19 0,19 0,26 0,19 0,3 80000 42000 300000 80000 100000
65
Sra No 10 10,1
Malzeme veya bileenin eidi ISI YALITIM MALZEMELER Ahap yn levhalar TS EN 1317116) Kalnlk d < 25 mm Kalnlk d 25 mm Isl iletkenlik gruplar 65 70 75 80 85 90
460-650
0,15
2/5
0,065 0,07 360-460 0,075 0,08 0,085 0,09 2/5
10,2 10,2,1
Yerinde imal edilmi kpk malzemeler Poliretan (PUR) - (DIN 18159-1e uygun) Isl iletkenlik gruplar 35 40 (>45) 0,035 0,04 30-100
10,2,2
Reine - formaldehit kp (UF) (DIN 181592ye uygun) Isl iletkenlik gruplar 35 40 (10) 0,035 0,04 1-3
10,3 10,3,1
Sentetik kpk malzemeler Ekspande polistiren kpk (PS) levhalar
10.3.1.1 Polistiren Parackl kpk - TS 7316 EN 13163e uygun Isl iletkenlik gruplar 35 40 ZOCAM ZOPOR 10,3,2 Ekstrde polistiren kpk (XPS) levhalar 10.3.2.1 10,3,2,1 Ekstrde polistiren kp TS 11989 EN 13164e uygun Isl iletkenlik gruplar 30 35 40 ZOCAM FOAMBOARD ( 25) 0,03 0,035 0,04 80-250 15 20 30 0,035 0,04 20-50 30-70 40-100
66
Sra No
Malzeme veya bileenin eidi
10.3.2.2 Ekstrde polistiren kp -TS 11989 EN 13164e uygun - Bina su yaltmnn d tarafnda 8) rnein at rtsnn 9) Isl iletkenlik gruplar 30 35 40 ZOCAM FOAMBOARD 10,3,3 Poliretan sert kpk (PUR) levhalar 10.3.3.1 Poliretan sert kpk TS 2193, TS 10981 ve TS EN 13165e uygun Isl iletkenlik gruplar 25 30 35 40 10,4 10,4,1 Fenol reinesinden sert kpk (PF) levhalar Fenolik sert kpk - TS EN 13166ya uygun Isl iletkenlik gruplar 30 35 40 45 10,5 Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (cam yn, ta yn vb.) TS 901 EN 13162 10) ye uygun Isl iletkenlik gruplar 35 40 45 50 ZOCAM CAMYN, ZOCAM TAYN 10,6 10,6,1 Cam kp Cam kp TS EN 13167ye uygun Isl iletkenlik gruplar 45 50 55 60 (100-150) 0,045 0,05 0,055 0,06 11) (8-500) 0,035 0,04 0,045 0,05 1 ( 30) 0,03 0,035 0,04 0,045 10-50 ( 30) 0,02515) 0,03 0,035 0,04 30-100 ( 30) 0,03 0,035 0,04 80-250
67
Sra No 10,6,2
Malzeme veya bileenin eidi Cam kp - bina su yaltmnn d tarafnda Isl iletkenlik gruplar 45 50 55
(110-150)
0,045 0,05 0,055
11)
10,7
Ahap lifli s yaltm levhalar - TS EN 13168e uygun Isl iletkenlik gruplar 35 40 45 50 55 60 65 70 (110-450) 0,035 0,04 0,045 0,05 0,055 0,06 0,065 0,07 5
10,8
Mantar yaltm malzemeleri Mantar levhalar - TS 304 EN 13170e uygun Isl iletkenlik gruplar 45 50 55 (80-500) 0,045 0,05 0,055 5-10
Not: Bu Ekte; TS 825 standardnda tanmlanan hesaplamalarda kullanlmak zere; sl iletkenlik gruplar ve/veya birim hacim ktlesine bal olarak yap ve yaltm malzemelerinin sl iletkenlik hesap deerleri ile su buhar difzyon diren faktrleri yer almakta olup, birim hacim ktlesine gre sl iletkenlik hesap deerleri ortalama deerlerdir. Ancak, yapda kullanlacak malzemelerin TSE tarafndan rn belgelendirmesi yaplm rnlerin belgelenmi tasarm sl deeri beyan, ilgili yapya ilikin baka bir temel gerek ile ngrlen artlar etkilemedei ve mal sahibinin tbi olduu, hale Kanunu veya zel szlemeler gibi hukuki gereklere zarar getirmedii mddete sorumluluu rn imalats tarafndan stlenilmesi halinde yap projesinde kullanlabilir.
68
1)
2) 3)
4)
5) 6) 7)
8)
9)
10) 11) 12) 13) 14) 15) 16)
Bu Ekte verilen birim hacim ktleleri, bir yap malzeme veya bileeninin gerek birim hacim ktlesinden farkl olabilir. Bu gibi durumlarda gz nnde bulundurulacak sl iletkenlik hesap deeri, esas malzemenin (mesel, tula duvarda tulann) kuru durumdaki birim hacim ktlesine (varsa iindeki boluk ve delikler dhil birim hacim ktlesi) en yakn, ancak ondan daha byk olan birim hacim ktlesi iin verilen deerdir. Bir malzeme veya bileen iin sadece bir birim hacim ktlesine bal olarak daha dk veya ayn sl iletkenlik hesap deeri verilmise, malzeme veya bileenin gerek birim hacim ktlesi farkl da olsa bu ekteki daha dk olmayan deer geerlidir. Gerektiinde, yap malzeme veya bileenlerinin birim alan ktlelerinin hesabnda da bu ekteki birim hacim ktleleri yukardaki esaslara gre gz nnde bulundurulur. 10 sra numaral s yaltm malzemeleri blmnde parantez iinde verilen younluk deerleri sadece birim alana tekabl eden ktlenin belirlenmesi amacyla verilmitir (mesel, yaz artlarnda yaplan sl korumann dorulanmas durumunda). Buraya ayrca aklama yazmak terinde olacaktr. Baz gevek dokulu malzemeler kullanld yerlerde, zerine gelen ykler sonucu skabilirler (mesel deme kaplamas altndaki gevek dokulu yaltm tabakalar gibi). Bu gibi durumlarda malzemenin skm olarak birim hacim ktlesi, bu malzeme iin bu ekte verilen birim hacim ktlesi deerinden daha byk deilse, verilen sl iletkenlik hesap deerleri aynen geerlidir. Ancak yaplacak sl geirgenlik direnci hesaplarnda, malzemenin skm durumdaki kalnlnn gz nnde bulundurulmas gerekir. Ayrca, gevek dokulu veya skabilir malzemeler zerine yaplacak kaplamalarn, zerlerine gelecek sabit ve hareketli ykleri, zarar grmeden tayacak ekilde seilmesine ve uygulanmasna zen gsterilmelidir. M (m) deerlerinin kullanm ile ilgili olarak malzeme imaltsnn TSE belgeli tek deer olarak beyan yok ise, yap bileenleri iin her durumda verilen aralk deerlerinden kk olan alnr ve hesaba katlr. lve olarak, bina kabuunun d tarafnda yer alan malzemeler iin mnn deeri olarak verilen byk deer alnabilir. Yap konstrksiyonu iin uygun olmayan deerler her defasnda gz ard edilir. TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m3n altnda olan hafif rg harc kullanlmas durumunda, bu ekte; TS 406 kapsamnda yer alan briket ve bloklarla yaplan duvarlar iin verilen sl iletkenlik hesap deerleri 0,06 W/mK kadar azaltlabilir. Kuvartz kumu katlmadan yaplm beton elemanlar iin verilen sl iletkenlik hesap deerleri, kuvartz kumu katlmas durumunda % 20 arttrlarak uygulanr. Bir yap bileeni veya eleman birden fazla, deiik sl iletkenlik hesap deerine sahip malzemeden meydana geliyorsa, o yap bileeni veya elemannn sl iletkenlii hesap deeri; her bir malzemenin kalnlklar ve alan/uzunluklar dikkate alnarak sl geirgenlik direnleri hesaplanr, bylece yzey yzde (%) veya uzunluk yzde (%) oranlarna gre ortalama sl iletkenlik deerleri bulunur ve bileen veya elemann boyutlarna gre derz durumlar da gz nnde bulundurularak hesaplanr. TS 11989 EN 13164te belirtilen zelliklere ilveten, toprak temasl perde duvar yaltmnda, WD12) veya WS13) tipi uygulamalarda aadaki zellikler gereklidir: Is yaltm plakalarnn her iki yzde zrhl olmaldr. Basma mukavemeti %10 ekil bozukluunda > 0,30 N/mm2 (300 kPa) olmaldr. TS EN 12088e gre difzyonla su emme oran 50C il 1C arasnda % 3ten az olmaldr. TS 11989 EN 13164te belirtilen zelliklere ilveten, ters teras at yaltmnda, WD12) veya WS13) tipi uygulamalarda aadaki zellikler gereklidir. Basma mukavemeti %10 ekil bozukluunda > 0,30 N/mm2 (300 kPa) olmaldr. TS EN 12088e gre difzyonla su emme oran 50C il 1C arasnda % 3ten az olmaldr. Is yaltm levhalarnn kenar profili binili (lmbal) olmaldr. Ses yaltm malzemelerinin ambaljlarnn zerinde sl iletkenlik grup deerleri verilmelidir. Pratik buhar geirmezlii deeri Sd 1500 mdir (TS EN 12086 veya TS EN ISO 12572). WD: Darbe ses yaltmnn aranmad yke maruz kalan demelerde veya scak atlarda nefes alan su yaltm membran altnda kullanlan s yaltm malzemeleri. WS: zel uygulamalar iin yke maruz kaldnda daha byk dayanm deerlerine sahip olan s yaltm malzemeleri (rnein otopark katlarnda). Bu Ekin 10uncu maddesinde verilen sl iletkenlik grubu tayini ile belirlenecek olan malzemelerin sl iletkenlik hesap deerinin ara deerlerde olmas halinde, kendisinden byk olan ilk grupta olduu varsaylr ve hesaba katlr. Sadece iki tabaka arasna pskrtme metoduyla yaplan uygulamalar iin kullanlr. Kalnl 15 mmden kk olan ahap yn levhalar, sl iletkenlik hesaplamalarnda dikkate alnmaz.
69
Ek F - Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas

Aklama: Bu blmde, yap malzemeleri zerinde s geii sresince gerekleebilecek youmann ve youan suyun buharlama durumunun irdelenmesi ve youma varsa yapya zarar vermeyecek ekilde snrlandrlmasna ynelik esaslar yer almaktadr. Bu standardn bir nceki versiyonunda yllk bazda ve basit kabuller gre yaplan hesaplar, 2008 versiyonu olan bu standartta aylk bazda yaplmaktadr. Kullanclara kolaylk olmas bakmndan, hazrlanan ilave rnek hesaplar ve gerekli aklamalar ilgili blmlere eklenmitir. F.1 Giri Bir yap elemannn iki yz arasnda, scaklklarn ve bal nemin farkl olmas dolaysyla farkl ksm buhar basnlar meydana gelir. Bu basn fark nedeniyle havadaki buhar moleklleri s akm ile ayn ynde hareket ederek yap eleman gzeneklerinden geer ve d ortama ulamaya alr. Su buhar bu geii srasnda yap eleman ierisinde, doyma scaklnda veya daha dk scaklkta bir yzeyle temas ederse, bir ksm youarak su hline geer ve yap eleman ierisinde veya yzeyinde birikerek yapya zarar verir. Yap eleman yzeyindeki youma kendisini siyah lekeler, kf, mantar vb. organizma oluumu ile gstererek, insan sal ve ortamn konfor artlarn olumsuz etkiler ve yap malzemesinde hasarlarn olumasna neden olur. Yap elemanlar arasnda meydana gelen youma ise; zellikle yaplarn tayc ksmlarndaki donatlarn paslanarak ilev ve dayanmlarnn zamanla azalmas neticesinde yap mr ve deprem dayanmnn olumsuz ynde etkilenmesine neden olmaktadr. Ayrca youma; yap elemanlarnn rmesi, btnlklerinin bozulmas ve s kayplarnn artmasna da neden olur. Yukarda bahsedilen olumsuz sonularn ortadan kaldrlmas iin, bu standardda tarif edilen hesap metoduna gre yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki, snrlandrlmas ve neticelerin raporlanmas gerekmektedir. Bylece salkl ve konforlu bir yaam ile uzun mrl binalarn yansra nemli oranda enerji tasarrufu da elde edilmi olacaktr. F.2 Hesap metodu Bu blmde kullanlan hesap metotu su buhar difzyonundan dolay yap elemanlar arasndaki youma riskinin deerlendirilmesi Ile ilgili metot belirlemektedir. Kullanlan metot, yapm aamasndaki suyun kuruduunu kabul eder ve aada verilen bir grup fiziksel olguyu gz nne almaz: a) Isl iletkenliin, nem miktar ile bamll, b) Serbest kalan ve emilen gizli s, c) Nem miktarna bal olarak malzeme zelliklerinin deiimi, d) Kapiler emme ve malzeme ierisinden sv nem (su) geii, e) atlaklar veya hava blmleri arasndaki hava hareketleri, f ) Malzemelerin higroskopik nem kapasiteleri. Yap malzemelerinin kalnlklar, s geii ve su buhar difzyonuna gsterdikleri diren ve malzemelerin dizili sras, yap malzemeleri ierisindeki oluan scaklk dalm, yapnn kullanm amac ve yapnn bulunduu blgenin iklim artlar youma oluumuna etki eden temel faktrlerdir. Hesaplamalarda kullanlan giri verileri aada tanmlanmtr. 70
F.2.1 Malzeme ve mamul zellikleri Isl iletkenlik hesap deeri lh ve su buhar diffzyon diren faktr m homojen malzemeler iin kullanlabilirken, sl diren R ve su buhar difzyonu e deer hava tabakas kalnl Sd, ncelikle kompozit mamul veya sistemlerde kullanlr. Btn yap malzemelerinin sl iletkenlik hesap deerleri ve su buhar difzyon diren faktrleri Ek Eden alnmaldr. Hava tabakalar iin R, izelge 2den alnr. Hava tabakasnn Sd deeri kalnlk ve eimden bamsz olarak 0,01 m olarak kabul edilir. F.2.2 ve d ortam artlar Hesaplamalar iin aadaki scaklk ve bal nem deerleri kullanlmaldr. a) D hava scaklklar: D hava scaklklar Madde B.2de verilmitir. b) Yap bileenlerine temas eden toprak scakl: Madde B.2de verilen ortalama scaklk deerleri kullanlr. c) hava scakl: Binann kullanm amacna uygun olarak Madde B.1de verilen i scaklk deerleri 1C arttrlarak kullanlr. rnein; konut, ofis veya benzer artlara sahip dier binalarda i ortam havasnn scakl 20C (19+1) alnacaktr. d) Bal Nem: - ortamn bal nemi; doal havalandrma yaplan binalarda % 65, mekanik havalandrma yaplan binalarda % 55 olarak alnr. - D ortamn bal nemi; il ve ilelere ait deerler Ek Gde verilmitir (ekte yer almayan belediyeler, bal olduklar ile veya illere ait bal nem deerlerini kullanacaktr). - Toprak temasl yap blmlerinde yaplan youma tahkiklerinde topran (d ortamn) bal nemi ji=%100 olarak alnacaktr. F.2.3 zel durumlar Binann kullanm amac ve iletme artlarna uygun olarak zel artlar gerektiren yaplarda (yzme havuzlar, tekstil fabrikalarnn imalt blmleri, vb. yaplar) i ortam artlar iin yukarda verilen kabuller kullanlmamaldr. Bu durumda, yapya uygun olarak belirlenen tasarm deerleri kullanlmaldr. F.2.4 Tarifler F.2.4.1 Kabul edilebilir en dk scaklk deeri Kf oluumunun balamamas ve konfor artlarnn bozulmamas iin i yzey scakl q yi,en dk, Ek Fde verilen 2.2.c) maddesine gre kabul edilen i ortam scaklk deerlerinden (at, duvar vb. btn yzeyler iin) en fazla 3 C, dk olacak ekilde tasarmlanmaldr. Bu artn saland, rnekte verildii ekilde yap elemannn scaklk tablosunda gsterilmelidir. F.2.4.2 Su buhar difzyonu e deer hava tabakas kalnl Bir yap eleman katmannn su buharnn geiine gsterdii dirence edeer direnci gsteren hareketsiz hava tabakasnn kalnl olarak tanmlanr ve aadaki eitlik ile hesaplanr.
71
sd = .d..............................................................................................................................................................(1)
Burada; Sd : Su buhar difzyonu e deer hava tabakas kalnl (m), m : Su buhar difzyon direnci katsays (birimsiz), d : Yap malzemesi tabakasnn kalnl (m) dr. F.2.4.3 Bal nem Hava iindeki, ayn scaklktaki ksm su buhar basncnn, doymu durumdaki su buhar ksm basncna oran olarak tanmlanr ve aadaki eitlik ile hesaplanr. p { = p ............................................................................................................................................................(2) s Burada; p : Ksm su buhar basnc (Pa), j : Bal nem (birimsiz), ps : q scaklndaki, doymu su buhar basnc (Pa), (izelge F.11) dr. Bal nem (j), bir ondalk kesir hlinde denklemde yer almaldr. F.2.4.4 Yzeyin kritik nemi Yzeyin bozulmasna, zellikle kf oluumuna neden olan yzeydeki bal nem olarak tanmlanr. Bal nem deerinin, ksa sreler iin bile % 80 ve stndeki bir oranda yksek olmas durumunda, yzeylerde kf oluma riski vardr. F.2.4.5 Doymu buhar basnc ve scakl Doymu buhar basncnn bir fonksiyonu olarak scaklk, aada verilen denklemler ile bulunabilir.
i=
ps 610,5 Pa ps 17, 269 - log e a 610, 5 k

ps 265, 5 log e a 610, 5 k
ps 237, 3 log e a 610, 5 k
iin............................................................................(3)
i=
ps 21, 875 - log e a 610, 5 k
ps < 610,5 Pa
iin............................................................................(4)
Bir dier seenek ise eitlik 5 ve eitlik 6ya gre doymu buhar basnc deerinden scakl bulmak iin ps (doyma basnc) ile q (scaklk) arasndaki ilikiyi gsteren bir tablo veya bir grafik hazrlanmasdr. p s = 610, 5e 237,3 + i p s = 610, 5e 265,5 + i
21, 875.i 17, 269.i
q 0 C q < 0 C
iin............................................................................(5) iin............................................................................(6)
Doymu su buhar basnc (ps ) ayn zamanda eitlik 5 ve eitlik 6 kullanlarak yaklak olarak hesaplanabilir.
72
eitlik 5 ve eitlik 6; scakln fonksiyonu olarak suyun doymu buhar basncn veren ampirik eitliklerdir. Bu eitliklerin yerine doymu su buhar tablolar da kullanlabilir. izelge 1de 30,9 C il (-20,9C) arasndaki scaklklarda doymu su buhar basnc deerleri tablo hlinde verilmitir. F.2.4.6 Yzeysel sl iletim direnci Youma tahkiki hesaplamalarnda yap elemanlar i ve d yzeylerindeki yzeysel sl iletim diren deerleri iin Ri = 0,25 m2K/W ve Re = 0,04 m2K/W deerleri kullanlmaldr. izelge F.1 - (30,9 C) il (- 20,9 C) arasndaki scaklklarda doymu su buhar basnc Doymu su buhar basnc (Pa)
Scaklk C ,0 ,1 ,2 ,3 ,4 ,5 ,6 ,7 ,8 ,9
30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
4193 3960 3738 3527 3326 3136 2955 2783 2620 2465 2319 2180 2048 1924 1806 1694 1589 1489 1395 1306 1222 1143 1069 998 932 870 812 756 705 656 611
4217 3983 3760 3548 3346 3155 2973 2800 2636 2481 2333 2193 2061 1936 1817 1705 1599 1499 1404 1315 1231 1151 1076 1005 939 876 817 762 710 661 615
4241 4006 3782 3568 3366 3173 2990 2817 2652 2496 2348 2207 2074 1948 1829 1716 1609 1509 1413 1324 1239 1159 1083 1012 945 882 823 767 715 666 619
4265 4029 3803 3589 3386 3192 3008 2834 2668 2511 2362 2221 2087 1960 1841 1727 1620 1519 1423 1332 1247 1167 1091 1019 952 888 829 773 720 670 624
4290 4052 3825 3610 3405 3211 3026 2851 2684 2526 2377 2235 2100 1973 1852 1738 1630 1528 1432 1341 1255 1174 1098 1026 958 895 834 778 725 675 628
4314 4075 3848 3631 3425 3230 3044 2868 2701 2542 2391 2248 2113 1985 1864 1749 1641 1538 1441 1350 1264 1182 1105 1033 965 901 840 784 730 680 633
4339 4098 3870 3652 3446 3249 3062 2885 2717 2557 2406 2262 2126 1998 1876 1760 1651 1548 1451 1359 1272 1190 1113 1040 972 907 846 789 735 685 638
4363 4122 3892 3674 3466 3268 3081 2902 2733 2573 2421 2276 2140 2010 1888 1772 1662 1558 1460 1368 1281 1198 1120 1047 978 913 852 795 741 690 642
4388 4146 3915 3695 3486 3288 3099 2920 2750 2588 2436 2290 2153 2023 1900 1783 1673 1568 1470 1377 1289 1206 1128 1054 985 920 858 800 746 695 647
4413 4169 3937 3716 3506 3307 3117 2937 2766 2604 2450 2305 2166 2036 1912 1794 1683 1579 1480 1386 1298 1214 1136 1062 992 926 864 806 751 700 651
73
Doymu su buhar basnc (Pa)

Scaklk C ,0 ,1 ,2 ,3 ,4 ,5 ,6 ,7 ,8 ,9
0 -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10 -11 -12 -13 -14 -15 -16 -17 -18 -19 -20
611 562 517 475 437 401 368 338 309 283 259 237 217 198 181 165 150 137 124 113 103
606 564 524 486 451 419 388 360 333 308 285 263 243 224 206 190 175 161 148 136 125
602 559 520 483 448 416 385 357 330 305 282 261 241 222 205 189 174 160 147 135 124
597 555 516 479 445 412 382 354 328 303 280 259 239 220 203 187 172 158 145 134 123
593 551 512 476 441 409 379 351 325 301 278 257 237 218 201 185 171 157 144 132 121
589 547 509 472 438 406 376 349 323 298 276 255 235 217 200 184 169 156 143 131 120
585 543 505 469 435 403 374 346 320 296 274 253 233 215 198 182 168 154 142 130 119
580 539 501 465 432 400 371 343 318 294 271 251 231 213 196 181 166 153 141 129 118
576 535 497 462 428 397 368 341 315 291 269 249 229 211 195 179 165 152 139 128 117
572 531 494 458 425 394 365 338 313 289 267 247 228 210 193 178 164 150 138 127 116
F.2.5 Yap elemanlar iindeki youmann hesaplanmas F.2.5.1 Genel Bir yap elemannn iki yz arasnda, scaklklarn ve bal nemin farkl olmasndan kaynaklanan farkl buhar basnlar meydana gelir. Istma periyodu olan k mevsimini dikkate aldmzda, genellikle i tarafta yksek buhar basnc vardr ve i ortamda gaz hlinde bulunan su buhar s akm ile ayn ynde hareket ederek d ortama ulamaya alr. Su buharnn d ortama gaz olarak ulamas hlinde yap elemannn gerek kullanm mr ve gerekse sl performans asndan bir problem yoktur. Ancak yap elemann oluturan malzemelerin su buhar geiine gsterdikleri dirence ve malzemelerin srasna bal olarak, yap elemanndan geerken, su buharnn gaz hlinden sv hle gemesi, yani youmas ihtimali mevcuttur. Bu hesaplama metotlar genellikle Glaser Metotlar olarak anlr. stenmeyen bir durum olan youmann meydana gelme riski, aada tanmlanan metotla tahkik edilmeli ve youma olmas hlinde Madde F.2.5.7de verilen artlar salanmaldr. F.2.5.2 Prensip Youmann, tahmin edildii ilk aydan balayarak, ortalama aylk d artlar, yln her bir ay iin youma veya buharlama miktarnn hesaplanmasnda kullanlr. Youmann meydana geldii bu aylarn sonunda biriken youma suyu miktar ile yln geri kalan blmndeki buharlama miktar karlatrlr. Tek boyutlu, kararl rejim artlar kabul edilir. Yap elemanlar ierisinden olan hava hareketleri ele alnmaz. 74
Aada verilen eitlikle, nem geiinin sadece su buhar difzyonundan olduu kabul edilir. Dp d Dp g = n0 = d 0 s d .........................................................................................................................................(7) Dx
0 = 2x10-10 kg/(m.s.Pa) dr.

Burada do , su buhar difzyon direnci olup scaklk ve barometrik basnca bal olarak ok kk deiiklikler gstermektedir. Bu standardda bu deikenlerin etkileri ihmal edilmitir. Birim alandaki s ak miktar aadaki eitlikle verilmitir Di Di q = m d = R ................................................................................................................................................(8) Burada Di scaklk fark olup, sl iletkenlik l" ve sl diren R deerlerinin sabit olduu kabul edilmektedir. Paralel yerletirilmi homojen malzemeler iin, R = d/l dr. F.2.5.3 Hesaplamalar
F.2.5.3.1 Malzeme zellikleri Metal levhalar gibi baz malzemeler, etkili bir ekilde su buhar geiini nlerler ve bu sebeple sonsuz m deerine sahiptirler. Bununla birlikte hesaplama ilemi iin malzemenin sonlu bir m deerinin olmas gerektiinden bu tr malzemeler iin m deeri 100.000 olarak alnacaktr. Dtan ie doru n adet ara yzeyin toplanm su buhar difzyon e deer hava tabakas kalnl hesaplanr. R1 n = R e + / R j ...............................................................................................................................................(9)
j=1 n
s1 d, n = / s d, j ..................................................................................................................................................... (10)
j=1
Toplam sl diren ve su buhar difzyon edeer hava tabakas kalnl eitlik (11) ve eitlik (12) ile verilmitir. R1 T = R i + / R j + R e ..................................................................................................................................... (11)
j=1 N
s1 d, T = / s d, j ..................................................................................................................................................... (12)
j=1
F.2.5.3.2
Is ak younluu, scaklk ve doymu buhar basnc dalm
Is ak younluu Bir yap elemannn s ak younluu (q), eitlik 13e gre hesaplanr. q = U. (i i - i e)...................................................................................................................................................(13)
75
Burada ; : Isl geirgenlik kat says (W/m2K), U qi : ortam scakl (C), qe : D ortam scakl (C) dr. yzey scakl Bir yap bileeninin i yzey scakl (q yi ), eitlik 14e gre hesaplanr. i yi = i i - R i .q .................................................................................................................................................. (14) Burada ; q yi : yzey scakl (C), : yzeyin yzeysel sl geirgenlik direnci, Ri q : Is ak younluu (W/m2) dur. D yzey scakl Bir yap bileeninin, d yzey scakl (q yd ), eitlik 14e gre hesaplanr. i yd = i e - R e .q .................................................................................................................................................(15) Burada ; q yd : D yzey scakl (C), Re : D yzeyin yzeysel sl geirgenlik direnci dir. Ara yzey scaklklar Malzemeler arasndaki her bir ara yzey iin scaklk deeri aadaki eitlie gre hesaplanr. in = ie + R 'n (i - i e) R 'T i
veya
i 1 = i yi - R 1 .q i 2 = i 1 - R 2 .q
: : : : : :
R=
i n = i n - 1 - R n .q ..............................................................................................................................................(16) 1 d = ............................................................................................................................................... (17) K mh
Burada; R d : Yap bileeninin sl geirgenlik direnci (m2.K/W), : Yap bileeninin kalnl (m), : Yap bileeninin sl iletkenlik hesap deeri (W/m.K) dir.
lh
76
Srekli rejim artlarnn kabulnden dolay her bir katman iin scaklk dalm dorusal olarak verilmitir (ekil F.1).
D Yzey Yzey
2
D Ortam
yl
l
Ortam (Bina ii oda)
e , d
yd e
1. tabaka
2. tabaka
3. tabaka
ekil F.1 ok katmanl bir yap elemanndaki scaklk dalm Her bir malzeme katman arasndaki ara yzeylerdeki scakla gre su buhar doyma basnc hesaplanr. Not - Scakln fonksiyonu olarak, su buharnn doyma basnc denklem 5 ve/veya eitlik 6ya gre hesaplanr. F.2.5.3.3 Balang ay Balang ay, yap bileeninin herhangi bir yerinde yl ierisinde youma gereklemesi hlinde, youmann balad ilk aydr. Hesaplamalara balang ayndan balanarak, scaklk, su buhar doyma basnc ve bileen ierisindeki buhar dalmlar bulunarak balanr. Hesab yaplan yap bileeninde youma tespit edilmesi hlinde Madde 2.5.7de belirtilen kriterlere uygun olacak ekilde ve bu maddede belirtilen metotlara gre youan suyun ktlesi hesaplanr. Balang aynn tespiti ve hesaplamalar aadaki verilenlerden uygun olana gre yaplr. a. b. 12 aydan herhangi bir tanesinde youma bulunmamsa, bileende youma olumad raporlanr. 12 aydan herhangi biri veya bir kanda youma bulunursa yl ierisindeki youmann grld ilk ay balang ay olarak alnr ve bu aydan sonraki her ay iin hesaplamalar yaplarak youan suyun ktlesi bulunur. 12 ayn tamamnda youma belirlenmise, herhangi bir aydan balanarak, yap bileeni ierisindeki youan suyun ktlesi hesaplanr.
c.
77
F.2.5.3.4 Buhar basnc dalm Her bir katmann buhar difzyon e deer hava tabakas kalnl Sdye gre yap elemannn kesiti izilir (ekil F.2). Malzemeler arasndaki her bir ara yzeydeki doymu buhar basnlar dz izgiler ile birletirilerek izilir.
p Su Buhar Basnc (Pa)
Psi
Doymu Su Buhar Basnc (ps)
Pi = i x Psi Ortam
D Ortam Psd Pd = d x Psd

Su Buharu Ksmi Basnc (p)
Sd Difzyon Edeer Hava tabakas Kalnl (m)
ekil F.2 ok katmanl bir yap elemanndaki buhar basn dalm F.2.5.4 Youma hesab Bir nceki ayda youma birikmesi yoksa, i ve d buhar basnc (pi ve pd) arasnda dz bir izgi eklinde buhar basn profili izilir. Bu izgi herhangi bir ara yzeyde doyma basncn amyorsa youma meydana gelmez. Yap bileeni ierisindeki su buhar doyma basncnn, bileen ierisindeki her noktada, buhar doyma basnc deerinden kk olduu durum (ekil F3). Yap bileeni ierisindeki buhar ak miktar (debi) eitlik 18 ile hesaplanr. g = do # pi - pd ............................................................................................................................................ (18) s 'd.T
P (Pa) Ps
Pi
Pd Sd(m) Sd
ekil F.3 erisinde herhangi bir youmann olmad ok katmanl bir yap elemannda buhar difzyonu
78
Buhar basnc herhangi bir ara yzeyde doyma basncn ayorsa, buhar basnc izgileri seri (dizi) olarak, su buhar doyma basnc profilinde mmkn olduunca bir ka noktada teet olacak, fakat gemeyecek ekilde tekrar izilir (ekil F.4 ve ekil F.5). Bu noktalar, youma ara yzeyleridir.
P (Pa)
Ps
Pi
Psw Pd Sd.sw Sd Sd(m)
ekil F.4 - Yap eleman ierisindeki bir ara yzey dzleminde youmann olduu durumdaki su buhar difzyonu. Youma miktar, tanan nem miktar ile youmann olduu ara yzeyden tanan nem miktar arasndaki farktr: g sw = d o a p i - p sw p sw - p d k.................................................................................................................. (19) s 'd.T - s 'd,sw s 'd,sw
Birden fazla youma ara yzeyine sahip bir yap bileeninde, her bir ara yzey iin youma miktarnn kayd (deeri) tutulur.
P (Pa) Ps Psw2
Pi
Psw1 Pd Sd.sw1 Sd Sd.sw2 Sd(m)
ekil F.5 - Yap eleman ierisindeki iki ara yzeyde youmann olduu durumdaki su buhar difzyonu
79
ki youma ara yzeyi olumas durumunda youma miktar; her bir youma ara yzey iin birbirini izleyen dz izgiler arasndaki eim farkndan hesaplanr (ekil F.5). Ara yzey 1: g sw1 = d o a Ara yzey 2: g sw2 = d o a p sw2 - p sw1 p sw1 - p d k................................................................................................. (20) ' ' ' s d.sw2 - s d,sw1 sd , sw1 p i - p sw2 p sw2 - p sw1 k ............................................................................................... (21) ' s 'd.T - s 'd,sw2 s 'd,sw2 - s d , sw1
P (Pa) Ps Psw2 Pi
Psw1 Pd Sd.sw1 Sd Sd.sw2 Sd(m)
ekil F.6 - Yap eleman ierisinde yzey boyunca youma olduu durumdaki su buhar difzyonu Yap eleman iersinde ara yzey boyunca youma olumas durumunda youma miktar; aadaki eitlik ile hesaplanr (ekil 6). g sw1 = d o a p i - p sw2 p sw1 - p d k .......................................................................................................................... (22) ' ' S dT - S d,sw2 Sd .sw1
nemli Not : 18den 22ye kadar verilen eitliklerde 1 saniyedeki youma miktarn vermekte olup aylk youma miktarn bulmak iin elde edilen miktarn saniye cinsinden 1 aylk sre ile arplmas gerekmektedir. Bu sre daha nce s yaltm hesaplarnda kullanlan zaman ile ayndr (t = 86400 x 30). my = g x t (kg/m2)............................................................................................................................................................(23) Burada; my : Youan ve/veya buharlaan suyun miktar (ktlesi), : 1 saniyede youan ve/veya buharlaan suyun miktar (ktlesi), g : Saniye olarak 1 aylk zaman (86400 x 30) dr. t
80
F.2.5.5 Buharlama Bir veya daha fazla ara yzeyde, nceki aylardan biriken youma olduunda, su buhar basnc, doyma basncna eit olmal ve buhar basnc profili, youma ara yzeyleri, d buhar basnc ve i buhar basncn temsil eden deerler arasna dz doru olarak izilmelidir (ekil F.7). Buhar basn deerleri, doyma deerlerini herhangi bir ara yzeyde ayorsa, Madde F.2.5.4e gre buhar basn erileri tekrar izilir.
P (Pa)
Psw Ps
Pi Pd Sd.sw2 Sd Sd
ekil F.7 Yap bileeninin bir ara yzeyindeki buharlama Buharlama miktar aadaki eitlikle hesaplanr; g ev = d o a p i - p sw p sw - p d k................................................................................................................................ (24) ' ' ' s dT - s d,sw sd .sw
Not - Buharlama ve youma miktarlar iin ifadeler ayndr. fade pozitif (+) ise youma, negatif ise (-) buharlama oluur. Bir yap bileeni ierisinde birden fazla youma ara yzeyi olumas durumunda buharlama miktar; her bir ara yzey iin ayr ayr hesaplanr (ekil 8).
P (Pa)
Psw2 Psw1
Ps
Pd Sd.sw1 Sd Sd.sw2
Pi Sd(m)
ekil F.8 Bir yap bileeni ierisinde 2 ara yzeyde youma olutuunda buharlama
81
ki buharlama ara yzeyi iin buharlama miktar aadaki gibi hesaplanr (ekil 8). Ara yzey 1de: g ev1 = d o a Ara yzey 2de: g ev2 = d o a p sw2 - p sw1 p sw1 - p d k ............................................................................................ (25) s 'd,sw2 - s 'd,sw1 s 'd.sw1 p i - p sw2 p sw2 - p sw1 k ......................................................................................... (26) - ' ' ' ' s d,T - s d,sw2 s d.sw2 - s d , sw1
Hesaplanan ay sonudaki bir ara yzeydeki biriken youma miktar negatif ise bu deer 0 sfr olarak alnr. F.2.5.6 Buharlama ve youma Birden fazla youma ara yzeyinin olduu bir yap bileeni ierisinde, bir ara yzeyde youma, dier ara yzeyde buharlamann olduu aylar olabilir (ekil 9).
P (Pa)
Psw2 Ps Psw1 Pi Sd.sw1 Sd Sd.sw2 Sd(m)
Pd
ekil F.9 Bir ara yzde buharlama ve iki ara yzde youmann olutuu durum Youma miktar gsw veya buharlama miktar gev her ara yzey iin ayr olarak hesaplanr : Katman 1 ve Katman 2 arasndaki youma : g sw = d 0 a p sw2 - p sw1 p sw1 - p d k...................................(27) ' s 'd.sw2 - s d s 'd.sw1 .sw1 p i - p sw2 p sw1 - p d k............................(28) - ' ' ' ' s d.T - s d.sw2 s d.sw2 - s d .sw1
Katman 3 ve Katman 4 arasndaki buharlama : g ev = d 0 a
F.2.5.7 Yaplarn deerlendirilmesinde kullanlan kriterler a), b), c), d) ve e) maddelerine gre hesaplama sonular rapor edilir. a) Herhangi ayda herhangi ara yzeyde youma olmamas durumu Bu durumda yapnn, yap elemanlar arasndaki youmann olmad rapor edilir. b) Bir veya daha ok ara yzeyde youma olmas durumu Yap bileenlerinin kararll ve bu yap bileeni ierisinde kullanlm olan s yaltm malzemesinin, bnyelerindeki nem muhtevasndaki art nedeniyle zayflamamalar veya bozulmamalar iin aadaki artlar yerine getirilmelidir. 82
b.1 Youma esnasnda ilgili yap bileeninin iinde toplanan su miktarnn, buharlama sresi boyunca buharlaarak tekrar evredeki atmosfere verilebilmesi salanmaldr. Youan su miktarnn tamamnn buharlama sresi boyunca sistemden uzaklamamas durumunda yap bileeni yeniden tasarmlanmal ve uygunluk salanana kadar youma tahkiki tekrarlanmaldr. b.2 Tavan, duvar ve yap bileenlerinde oluan youma suyu ktlesinin miktar toplam olarak 1,0 kg/m2yi amamaldr. Bu art aadaki b.3) ve b.4) maddeleri iin geerli deildir. b.3 Betonarme duvarlara ieriden yaltm yaplmas durumunda, msaade edilen youma suyu ktlesinin miktar 0,5 kg/m2yi amamaldr. b.4 Ahap malzemelerdeki nem muhtevasnn ktle cinsinden ifade edildii durumda, ahap malzemenin ktlesinin nem nedeniyle %5ten daha fazla artmasna izin verilmez. lenmi ahap mamullerinde (sunta vb.) ise %3ten daha fazla artmamaldr.
c) Yap elemannn i yzeyinde youma meydana gelmesi durumu Bu durumdaki yap eleman standarda uygun deildir ve yeniden tasarmlanarak uygunluk salanana kadar youma tahkiki tekrarlanmaldr. d) Grafiklerin rapor edilmesi Youma hesab yaplan yap bileeninde hibir ayda youma gereklememi olsa bile en azndan Aralk ve Ocak aylar iin difzyon ak grafikleri raporda yer almaldr. Yln bir veya birden fazla aynda youma gereklemise bu durumda youmann balad ayn bir nceki ayndan balanp youmann en son gerekletii aydan bir sonraki ayda dhil olmak zere difzyon ak grafiklerine yer verilmelidir (rnein bir yap elemannda Kasm, Aralk ve Ocak aylarnda youma gereklemise Ekim ve ubat ayn da kapsayacak ekilde sz konusu yap eleman iin toplam 5 adet grafik verilecektir). e) izelgelerin rapor edilmesi Hesaplanan her bir yap eleman iin Ek Hde verilen btn izelgeler, yaplan projeye uygun olarak dzenlenerek rapor edilmelidir. Youma rnei zellikle ahaptan mamul malzemelerdeki kstlamann da hesaplamalarda gsterilmesi amacyla, rnek bina duvar prefabrik bir yapdan seilmitir. Dier btn hesaplamalarda benzer ekilde yaplacaktr. rnek bina duvarnn, 3nc derece-gn blgesinde bulunan Ankara ilinde ina edildii varsaylm, youma hesaplamalar iin Ankarann bal nem deerleri ve 3. Blge iin youma hesaplamalarnda kullanlmak zere Madde B.2de verilen d scaklk deerleri kullanlmtr.
Ek E sra No 8.2.2.1de ver len 19 mm yatk yongal levha Ek E sra No 10da ver len pol st ren sert kpk levha Ek E sra No 8.2.2.1de ver len 19 mm yatk yongal levha 30 mm hava tabakas (havalandrmal) 20 mm g yd rme cephe d kaplamas
83
3nc blge iin Ek 2 Bde verilen d scaklk deerleri, Ek 7de verilen Ankara iline ait d ortamn bal nem deerleri ile tm hesaplamalarda btn aylar iin alnacak olan i ortam scakl ve i ortamn bal nem deerleri aadaki gibidir. D ortam scakl D ortam bal (C) nemi (%) -0,3 0,76 0,1 0,71 4,1 0,65 10,1 0,62 14,4 0,59 18,5 0,55 21,7 0,49 21,2 0,48 17,2 0,52 11,6 0,62 5,6 0,72 1,3 0,78 ortam scakl (C) ortam bal nemi (%)
Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk
20
65
izelge F.2 - Yap bileeninin termofiziksel zellikleri izelgesi

Stun 1 2 3 4 5 Difzyon dengi hava tabakas kalnl (kmltif ) SdT M 6 Isl iletkenlik hesap deeri lh W/(m.K) 7 Yzeysel sl iletkenlik direnci, malzemenin sl direnci R m2.K/W 0,04 8 Yzeysel sl iletkenlik direnci, malzemenin sl direnci (kmltif ) RT m2.K/W 0,04
No.
Tabaka
Difzyon Su dengi buhar Tabaka hava difzyon kalnl direnci tabakas d katsays kalnl Sd m m m -
D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci Ek E sra no 8.2.2.1 de verilen 19 mm yatk yonga levha Ek E sra no 10.3.3.1 de verilen polistiren sert kpk levha Ek E sra no 8.2.2.1 de verilen 19 mm yatk yonga levha yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci
0,019
50
0,95
0,95
0,13
0,15
0,186
0,10
20
2,00
2,95
0,04
2,50
2,686
0,019
50
0,95
3,9
0,13
0,15
2,832
SdT = 3,9 m
0,25
3,082 1/U = 3,082
U = 1/3,082 = 0,324 W/m K

2
84
Madde B.2 ve ilgili eitliklerden faydalanarak bu yap bileeninin scaklk ve basn dalmlar, youma ve buharlama miktarlar her ay iin ayr ayr karlr. Ayrca bu ekte belirtildii ekilde gereken grafiklerde izilecektir. q = U. (i i - i e) eitliinden her ay iin deien s ak younluu, i yi = i i - R i .q ve i yd = i d + R e .q eitliklerinden i ve d yzey scaklklar, i 1 = i yi - R 1 .q ve i 2 = i 1 - R 2 .q eitliklerinden ise ara scaklklar hesaplanr ve scaklklara karlk gelen doymu buhar basnlar izelge1 den okunarak grafikler izilir.
RNEK izelge 2 - Yap bileeninin basn ve scaklk dalm izelgesi

Kasm Aralk Ocak ubat Mart Scaklk Basn Scaklk Basn Scaklk Basn Scaklk Basn Scaklk Basn dalm dalm dalm dalm dalm dalm dalm dalm dalm dalm (C) (Pa) (C) (Pa) (C) (Pa) (C) (Pa) (C) (Pa) D ortam D yzey 1. Ara yzey 2. Ara yzey yzey ortam 5,6 5,8 6,5 18,1 18,8 20,0 909 921 965 2082 2173 2337 1,3 1,5 2,4 17,6 18,5 20,0 671 683 727 2011 2126 2337 -0,3 0,0 0,9 17,4 18,4 20,0 596 609 653 1985 2109 2337 0,1 0,4 1,3 17,4 18,4 20,0 615 627 671 1992 2113 2337 4,1 4,3 5,1 18,0 18,7 20,0 819 831 876 2057 2157 2337
Ele alnan yap bileeninde tek noktada youma gereklemitir. Aralk, ocak ve ubat aylarnda youma gereklemi olup bu standardda belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle bu aylarla birlikte bir ay ncesi olan kasm ay ve bir ay sonras olan mart aylar iin de grafikler verilmelidir.
85
2500
2500
2000
2000
1500
1500
1000
1000
500
500
Youmann olduu ara yzey
0 0 1 2 3 4 5
0 0 1 2 3 4 5
Kasm ay difzyon gra i
Aralk ay difzyon gra i
2500
2500
2000
2000
1500
1500
1000
1000
500
500
0 0 1 2 3 4 5
0 0 1 2 3 4 5
Ocak ay difzyon gra i
ubat ay difzyon gra i
2500
2000
1500
1000
500
0 0 1 2 3 4 5
Mart ay difzyon gra i
86
Aada verilen eitlik ile youma ve buharlama hesaplanarak aada verilmitir. Pozitif olan deerler youma, negatif deerler ise buharlamay gstermektedir. g = do a p i - p sw p sw - p d k ' ' s d.T - s d,sw s 'd,sw
p i = { i .p si = 0,65 x 2337 =1519,0 Pa Ocak ay iin rnek bir hesaplama yaplrsa youan suyun ktlesi ; p d,ocak = { d .p sd = 0,76 x 596 = 452,6 Pa psw = 653 Pa 1519 - 653 653 - 452, 6 m g sw,ocak = 2 # 10 -10 c 3, 9 - 0, 95 0, 95 g sw,ocak = 1, 656 # 10 -8 my = g x t (kg/m2) t = 86400 x 30 (saniye olarak 1 ay)
my =1,656 x 10-8 x (86400 x 30) = 0,0429 kg/m2 bulunur. Benzer hesap dier aylara da uygulandnda izelge F.4te verilen sonular elde edilir. izelge F.4 - Yap bileenindeki youma ve buharlama miktar izelgesi Aylar Aralk Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm
q e (C)
1,3 -0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6
jd (%) 0,78 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72
my (kg/m2) 0,0278 0,0429 0,0213 -0,0743 -0,2427 -0,4142 -0,6385 -0,8993 -0,8812 -0,6067 -0,2896 -0,0724
Smy (kg/m2) (kmltif ) 0,0278 0,0707 0,0920 0,0176 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000
Youmann gerekletii 3 aydaki youan suyun toplam ktlesi 0,092 kg/m2dir. Yap elemannda biriken su, mart ayndan itibaren buharlamaya balamakta ve austos ayndan sonra sistemde su kalmamaktadr. 87
Sonu : 1. yzey scaklklar q yi > 17C olduundan kf oluma riski yoktur. 2. Aralk, ocak ve ubat aylarnda toplam 0,092 kg/m2 youma gereklemitir. Ancak bu miktardaki su miktar snr deer olan 1 kg/m2den daha kk olduundan kabul edilebilir snrlar ierisinde kalmtr. 3. Youan suyun tamam yaz aylarnda buharlamaktadr. 4. Madde 2.5.7de youan suyun ktlesinin ahap ilenmi ahaptan mamul malzemenin ktlesini % 3ten daha fazla artmamaldr denilmektedir. Ahaptan mamul malzemenin ktlesinin % 3 m = 0,03 x 0,019 x 700 = 0,399 kg/m 2 dir. Aralk, ocak ve ubat aylarnda youan toplam su miktar 0,092 kg/m2 olduundan, ahap mamuln ktlesini % 3 orannda artrmamaktadr. Youma tahkiki yaplan yap bileeni standardda verilen btn kriterleri saladndan standarda uygundur. Not - Yukarda rnek olarak verilen hesaplama, sadece bir duvar rnei iin verilmi olup, yapnn d hava temasl dier blmleri ve toprak temasl duvarlar iin tekrarlanr.
88
RNEK ISI YALITIM PROJES

Bu blmde, zemin kat dahil be katl bir apartman bir projesinin standarda ve ynetmelie uygun ekilde tasarmnn yaplmas ve bu erevede s yaltm projesi hazrlanmas konusuna yer verilmitir. rnek apartmann 3 nc derece gn blgesinde ina edilecei varsaylmtr. Yaltm malzemesi olarak polistren esasl malzemelerin yan sra yangn emniyeti dikkate alnarak her kat arasnda bir sra ta yn yaltm malzemesi de kullanlmtr. Bu uygulama ile bir katta kabilecek yangnn dier katlara ulamas ksmen engellenmitir.
89
YAPI MALZEMELERNN SIRALANII VE DETAYLAR Duvarlar Bina betonarme karkas yapdadr. Dolgu duvarlar yatay delikli tulalarla rlmtr. D Duvar 1 :
1 2 3 4 5
Duvar yap bileenleri 1 : sva (TS 825 Ek E 4.1), 2 cm 2 : Donatl beton (TS 825 Ek E 5.1.1), 30 cm 3 : imento harl sva (TS 825 Ek E 4.2), 2 cm 4 : ZOCAM Manto Tayn Yaltm Levhas (TS 825 Ek E 10.5.2), 7 cm 5 : Anorganik esasl d sva (TS 825 Ek E 4.8.2), 0,6 cm
zocam Manto Tayn
rn ile ilgili ok ksa bilgi TS EN 13500e uygun, zel olarak retilen kaplamasz tayn levha olup sval d cephe yaltm sistemlerinde s, ses yaltm ve yangn gvenlii amacyla kullanlr
90
D Duvar 2 :
1 2 3 4 5
Duvar yap bileenleri 1 : sva (TS 825 Ek E 4.1), 2 cm 2 : Donatl beton (TS 825 Ek E 5.1.1), 30 cm 3 : imento harl sva (TS 825 Ek E 4.2), 2 cm 4 : ZOCAM Manto zopor (EPS) Is Yaltm Levhas (TS 825 Ek E 10.3.1.1.4), 7 cm 5 : Anorganik esasl d sva (TS 825 Ek E 4.8.2), 0,6 cm
zocam Manto zopor (EPS)
rn ile ilgili ok ksa bilgi Sval d cephe yaltm sistemleri iin TS EN 13499a uygun ekilde, zel olarak retilen ekspande polistiren levhadr. Blok halinde retilir ve dinlendirilir.
91
D Duvar 3 :
1 2 3 4 5
Duvar yap bileenleri 1 : sva (TS 825 Ek E 4.1), 2 cm 2 : Donatl beton (TS 825 Ek E 5.1.1), 30 cm 3 : imento harl sva (TS 825 Ek E 4.2), 2 cm 4 : ZOCAM Manto Foamboard (XPS) Levha (TS 825 Ek E 10.3.2.1.2), 7 cm 5 : Anorganik esasl d sva (TS 825 Ek E 4.8.2), 0,6 cm
zocam Manto Foamboard (XPS)
rn ile ilgili ok ksa bilgi Sval d cephe s yaltm sistemlerinde kullanlmak zere zel olarak retilen, yksek s yaltm zelliine ve buhar difzyon direncine sahip, ekstrde polistiren levhalardr.
92
D Duvar 4 :
1 2 3 4 5
Duvar yap bileenleri 1 : sva (TS 825 Ek E 4.1), 2 cm 2 : Yatay delikli tula (TS 825 Ek E 7.1.6.4), 19 cm 3 : imento harl sva (TS 825 Ek E 4.2), 2 cm 4 : ZOCAM Manto Tayn Yaltm Levhas (TS 825 Ek E 10.5.2), 7 cm 5 : Anorganik esasl d sva (TS 825 Ek E 4.8.2), 0,6 cm
D Duvar 5 :
1 2 3 4 5
Duvar yap bileenleri 1 : sva (TS 825 Ek E 4.1), 2 cm 2 : Yatay delikli tula (TS 825 Ek E 7.1.6.4), 19 cm 3 : imento harl sva (TS 825 Ek E 4.2), 2 cm 4 : ZOCAM Manto zopor (EPS) Is Yaltm Levhas (TS 825 Ek E 10.3.1.1.4), 7 cm 5 : Anorganik esasl d sva (TS 825 Ek E 4.8.2), 0,6 cm
D Duvar 6 :
1 2 3 4 5
Duvar yap bileenleri 1 : sva (TS 825 Ek E 4.1), 2 cm 2 : Yatay delikli tula (TS 825 Ek E 7.1.6.4), 19 cm 3 : imento harl sva (TS 825 Ek E 4.2), 2 cm 4 : ZOCAM Manto Foamboard (XPS) Is Yaltm Levhas (TS 825 Ek E 10.3.2.1.2), 7 cm 5 : Anorganik Esasl D Sva (TS 825 Ek E 4.8.2), 0,6cm
93
Taban/Deme Kat demeleri beton-plak demedir. Bina tabannn bir ksmndan stlmayan i hacme, bir ksmndan da d ortama s kaybetmektedir. Taban 1 (Istlmayan i ortama bitiik) : Taban 1 yap bileenleri (zemin kaplama malzemeleri slak ve kuru zeminlerde her zaman farkldr. Bu nedenle hesaplarn kaplama altndaki aptan balamas daha uygun olacaktr. 1 : imento harl ap (TS 825 Ek E 4.6), 3 cm 2 : Donatl beton (TS 825 Ek E 5.1.1), 12 cm 3 : imento harl sva (TS 825 Ek E 4.2), 2 cm 4 : ZOCAM Camyn (Optimum) Tavan (TS 825 Ek E 10.5.2), 8 cm 5 : Kartonlu Al Levha (TS 825 Ek E 6.5) 1,25 cm zocam Camyn Optimum
2 1
rn ile ilgili ok ksa bilgi Tavanlarda s ve ses yaltm amacyla uygulanan, bir yz kraft kad kapl, aldnda levha formunu alan camyn ilte, tavan montajn salayan zel profilleri, balant elemanlar ve pencere aksesuarndan oluan yaltm sistemidir.
94
Taban 2 (Ak geit zeri/kma) : Taban 2 yap bileenleri 1 : imento harl ap (TS 825 Ek E 4.6), 3 cm 2 : Donatl beton (TS 825 Ek E 5.1.1), 12 cm 3 : imento harl sva (TS 825 Ek E 4.2), 2 cm 4 : ZOCAM Manto zopor (EPS) Is Yaltm Levhas (TS 825 Ek E 10.3.1.1.4), 8 cm 5 : Anorganik esasl d sva (TS 825 Ek E 4.8.2), 0,6 cm zocam Manto zopor (EPS)
1 1 2 3 5 4 3 2
rn ile ilgili ok ksa bilgi Sval d cephe yaltm sistemleri iin TS EN 13499a uygun ekilde, zel olarak retilen ekspande polistiren levhadr. Blok halinde retilir ve dinlendirilir.
Tavan Tavan demesi beton-plak demedir. at aras gezilmeyen krma at olarak ina edilecektir. Tavan (atl) : Tavan yap bileenleri 1 : sva (TS 825 Ek E 4.1), 2 cm 2 : Donatl Beton (TS 825 Ek E 5.1.1), 12 cm 3 : ZOCAM Camyn ilte (TS 825 Ek E 10.5.2), 14 cm zocam at iltesi
rn ile ilgili ok ksa bilgi Kullanlmayan at aralarnda deme zerinde, kullanlan at aralarnda mertek aralarnda kullanlabilen Tip 350 camyn at iltesidir. Uygulama sonrasnda zerinde yrnmemelidir.
95
Pencereler Pencereler ift caml ve low-e kaplamal camlardan imal edilmitir. D Kap D kap s yatml aluminyumdan imal edilmitir. HESAP METODU 3 nc derece gn blgesinde bulunan ve be katl betonarme karkas yapda ina edilen apartmann tamam konut olarak kullanlacak olup TS 825 - Madde 2.2 de belirtilen tek hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyac hesaplanacaktr. Detayl hesaplara geilmeden nce ilk olarak yaplmas gereken proje zerinde her farkl malzeme grubu iin s kaybeden alanlarn bulunmas ve bu alanlarn evreledii brt bina hacminin belirlenmesi gerekmektedir. Bu ekilde hem sonraki hesaplarda kullanlacak alanlar ayr ayr bulunmu olacak, hem de A/V oran tespit edilerek hesab yaplacak bina iin snrlandrlan stma enerjisi ihtiyac belirlenmi olacaktr. Detaylar verilen rnek apartmann; d duvar, tavan, taban/deme, d ortamla temas eden deme alan ve ynlerine gre pencere alanlar aada verilmitir. D Duvar Alanlar : 1. Betonarme D Duvar Alan (Tayn) 2. Betonarme D Duvar Alan (zopor (EPS) 3. Betonarme D Duvar Alan (Foamboard (XPS) 4. Tula D Duvar Alan (Tayn) 5. Tula D Duvar Alan (zopor (EPS) 6. Tula D Duvar Alan (Foamboard(XPS) Deme alanlar 1. Taban Alan (Istlmayan i ortama bitiik) 2. Taban Alan (Ak geit zeri/kma) Tavan Alan Tavan (atl) Pencere alanlar Gney cephesi Kuzey cephesi Dou cephesi Bat cephesi Toplam pencere alan Kap alanlar D kap alan
= 242,82 m2 = 395,56 m2 = 46,62 m2 = 124,20 m2 = 808,47 m2 = 32,87 m2
= 451,90 m2 = 23,35 m2
= 501,56 m2
= 54,84 m2 = 54,84 m2 = 63,80 m2 = 63,80 m2 = 237,28 m2
= 3,15 m2
96
Is kaybeden toplam alan Atoplam = 242,82 (D duvar 1) + 395,56 (D duvar 2) + 46,62 (D duvar 3) + 124,2 (D duvar 4) + 808,47 (D duvar 5) + 32,87 (D duvar 6) + 451,9 (Tavan) + 23,35 (Taban1)+ 501,56 (Taban2)+ 237,28 (Pencere) + 3,15 (D kap) Atoplam = 2867,78 m2
Istlan brt hacim Vbrt = 6.115,36 m3
Net kullanm alan = 2867,78 m2 An A/V = 0,468 m-1
YILLIK ISITMA ENERJS HTYACI SINIR DEERNN HESAPLANMASI Binann yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerinin bulunmas EK A-A1 veya A2ye gre hesaplanacaktr. EK Adaki hangi izelgedeki hangi verinin snr olarak kabul edilecei; binann A/V oranna, ina edilecei derecegn blgesine ve temiz kat yksekliine baldr. rnek binada; 1. A/V oran (0,468) 0,2den byk, 1,05den kk olduundan EK A-A2 kullanlmaldr. 2. 3nc derecegn blgesinde ina edileceinden bu blgeye ait snr deer dikkate alnmaldr. 3. Temiz kat ykseklii 2,6dan byk olduundan EK A-A2de hacimle ilikili olarak verilen forml kullanlmaldr. Q3.DG = 16,6 x A/V + 37,3 kWh/m3,yl Q3.DG = 16,6 x 0,468 + 37,3 kWh/m3,yl Q3.DG = 23,14 kWh/m3,yl rnek bina iin yaplacak yllk stma enerjisi ihtiyacnn, 23,14 olan snr deerden kk olmas gereklilii nedeniyle binada kullanlacak yaltm malzemesi kalnlklar bu durum dikkate alnarak belirlenmelidir. Bu hesaplamada malzemelerin sl geirgenlik katsaylar hesaplanrken, TS 825 EK A-A3de tavsiye edilen sl geirgenlik katsaylarna yakn deerlerin elde edilmesine dikkat edilmi ve detaylar leklendirilmitir.
97
ZGL ISI KAYBI HESABI Binann zgl s kayb (H), iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb (HT ) ve havalandrma yoluyla gerekleen s kaybnn (Hv) toplanmas ile bulunur (H = HT + Hv). Havalandrma yoluyla gerekleen s kaybnn hesab: Binadan havalandrma yolu ile gerekleen s kayplar iin (doal havalandrmada); Hv = 0,33.nh.Vn eitlii kullanlr. nh havalandrma says olarak; standartta doal havalandrma durumu iin verilen 0,8 h-1 deeri alnr. Binann havalandrma hesabnda kullanlacak olan hacim iin Vh = 0,8 x Vbrt forml kullanlarak; Vh = 0,8 x 6115,36 = 4892,29 m3 bulunur. Bu durumda havalandrma yolu ile olan s kayplar; Hv = 0,33 x 0,8 x 4892,29 Hv = 1291,56 W/K olarak elde edilir. letim ve tanm yoluyla gerekleen s kaybnn hesab: letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayplar HT = S A.U + l.Ul forml ile hesaplanr. rnek binada s kprleri btnyle engellenmi olduundan l.Ul = 0 alnacaktr. Bu durumda letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb; HT = S A.U S A.U = UD1AD1 + UD2AD2 + UD3AD3 + UD4AD4 + UD5AD5 + UD6AD6 + 0.8 UT.AT + UdAd + 0.5UdsAds + Up.Ap + Uk.Ak forml ile bulunacaktr. Binann iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayplarnn bulunabilmesi iin ncelikle s kaybeden her bir farkl yap bileeni iin ayr ayr sl geirgenlik katsaylar (U) hesaplanr.
U=
1 Ri + R + Re
rnek binada yaltmn standarda uygun olmas hedeflenmitir. Ayrca s kprlerinin nlenmesinde en etkin yol olan mantolama sistemi ile yaltm yaplmas planlanmtr. Duvarlarda; tula ve betonarme zerine d taraftan sl iletkenlik hesap deeri (l) 0,040 W/mK olan ta yn ve ekspande polistren kpk ile sl iletkenlik hesap deeri (l) 0,035 W/mK olan ekstrde polistren kpk yaltm malzemeleri kullanlmtr. Yaltmda sreklilik ve uygulama kolayl bakmndan bu malzemelerin her birinin kalnl 6 cm olarak belirlenmitir.
98
Tavanda sl iletkenlik hesap deeri (l) 0,040 W/mK ve kalnl 14 cm olan cam yn ilte yaltm malzemesi kullanlmtr. Istlmayan i ortamdan bina tabann ayran demede kullanlan Optimum serisi cam yn yaltm malzemesi 8 cm, standartta ak geit olarak belirtilen kmalar zopor ekspande polistren kpk yaltm malzemesi ise 6 cm kalnlklarda seilmitir. Her iki malzemenin de sl iletkenlik hesap deeri (l) 0,04 W/mKdir. Pencereler ift caml 9 mm hava boluklu ve nc yzeyde kaplamal olarak seilmitir. Kat aralar ve komu duvarlar standardn 1,3nc maddesinde belirtildii ekilde R direnci 0,8 olacak ekilde hem s hem de ses yaltm salamas nedeniyle ta yn yaltm malzemesi ile yaltlmtr. Yaplan bu kabuller dorultusunda formllerden yararlanlarak hesaplanan iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayplar standarda uygun olarak hazrlanan aadaki izelgede verilmitir.
99
BNANIN ZGL ISI KAYBI ZELGES

Binadaki yap elemanlar Yap eleman kalnl d (m) DUVAR: D Havaya Ak Duvar1.1-B.A+ Tayn
1/ ai Yzeysel Isl letim Katsays () 4.1 Kire harc,kire-imento harc 5.1.1 Donatl 4.2 imento harc 10.5.2 Mineral ve bitkisel lifli s yaltm 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan 1/ ad Yzeysel sl iletim katsays (d)
Isl iletkenlik hesap deeri lh (W/mK) 1 2,5 1,6 0,04 0,35
Isl iletkenlik direnci R (m2K/W) 0,130 0,020 0,120 0,013 1,750 0,017 0,040 2,090
Is geirgenlik katsays U (W/m2K)
Is kaybedilen yzey A (m2)
Is kayb AxU W/K
0,02 0,3 0,02 0,07 0,006
Toplam DUVAR: D Havaya Ak Duvar1.2-B.A+ zopor

0,479
242,82
116,20
0,130 0,02 0,3 0,02 0,07 0,006 1 2,5 1,6 0,04 0,35 0,020 0,120 0,013 1,750 0,017 0,040 2,090 0,479 395,56 189,30 0,130 0,020 0,120 0,013 2,000 0,017 0,040 2,340 0,427 46,62 19,93 0,130 0,020 0,452 0,013 1,750 0,017 0,040 2,422 0,413 124,20 51,28 0,130 0,020 0,452 0,013 1,750 0,017 0,040 2,422 0,413 808,47 333,80
Toplam DUVAR: D Havaya Ak Duvar1.3-B.A+ Foamboard

0,02 0,3 0,02 0,07 0,006
1 2,5 1,6 0,035 0,35
Toplam DUVAR:D Havaya Ak Duvar1.4Tula+Tayn

1/ ai Yzeysel Isl letim Katsays () 4.1 Kire harc,kire-imento harc 7.1.5.4 Yatay delikli tulalarla yaplan 4.2 imento harc 10.5.2 Mineral ve bitkisel lifli s yaltm 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan 1/ ad Yzeysel sl iletim katsays (d)
0,02 0,19 0,02 0,07 0,006
1 0,42 1,6 0,04 0,35
Toplam DUVAR:D Havaya Ak Duvar1.5Tula+zopor

1/ ai Yzeysel Isl letim Katsays () 4.1 Kire harc,kire-imento harc 7.1.5.4 Yatay delikli tulalarla yaplan 4.2 imento harc 10.3.1.1.4 Polistiren - Partikler Kpk - TS 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan 1/ ad Yzeysel sl iletim katsays (d)
0,02 0,19 0,02 0,07 0,006
1 0,42 1,6 0,04 0,35
Toplam
100
Binadaki yap elemanlar
Yap eleman kalnl d (m)
Isl iletkenlik hesap deeri lh (W/mK) 1 0,42 1,6 0,35 0,35
Isl iletkenlik direnci R (m2K/W) 0,130 0,020 0,452 0,013 2,000 0,017 0,040 2,672
Is geirgenlik katsays U (W/m2K)
Is kaybedilen yzey A (m2)
Is kayb AxU W/K
DUVAR:D Havaya Ak Duvar1.6 - Tula + Foamboard
1/ ai Yzeysel Isl letim Katsays () 4.1 Kire harc,kire-imento harc 7.1.5.4 Yatay delikli tulalarla yaplan 4.2 imento harc 10.3.2.1.2 Ekstrde polistren kp-TS 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan 1/ ad Yzeysel sl iletim katsays (d)
0,02 0,19 0,02 0,07 0,006
Toplam TAVAN:atl Tavan1.1-at aras

1/ ai Yzeysel Isl letim Katsays () 10.5.2 Mineral ve bitkisel lifli s yaltm 5.1.1 Donatl 4.1 Kire harc,kire-imento harc 1/ ad Yzeysel sl iletim katsays (d)
0,374
32,87
12,30
0,130 0,14 0,12 0,02 0,04 2,5 1 0,8 x A x U 3,500 0,048 0,020 0,080 3,778 0,170 0,03 0,12 0,02 0,08 0,0125 1,4 2,5 1,6 0,04 0,25 0,5 x A x U 0,021 0,048 0,013 2,000 0,050 0,170 2,472 0,170 0,03 0,12 0,02 0,08 0,006 1,4 2,5 1,6 0,04 0,35 0,021 0,048 0,013 2,000 0,017 0,040 2,309 0,433 2,4 4 letim yoluyla gerekleen s kayb ; HT = S AU + l Ul Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb Hv = 0,33. nh. Vh = 1.291,56 W/K H = HT + Hv = 2.804,76 W/K 23,35 237,28 3,15 1.513,2 10,11 569,472 12,6 0,405 451,90 91,41 0,265 501,56 106,21
Toplam TABAN: Istlmayan Taban1.1 Istlmayan

1/ ai Yzeysel Isl letim Katsays () 4.6 imento harl ap 5.1.1 Donatl 4.2 imento harc 10.5.2 Mineral ve bitkisel lifli s yaltm 6.5 Al karton plakalar (TS 452 ye uygun) 1/ ad Yzeysel sl iletim katsays (d)
Toplam TABAN: Ak Geit zeri Taban1.1 Ak Geit zeri

1/ ai Yzeysel Isl letim Katsays () 4.6 imento harl ap 5.1.1 Donatl 4.2 imento harc 10.3.1.1.4 Polistiren - Partikler Kpk - TS 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan 1/ ad Yzeysel sl iletim katsays (d)
Toplam D Pencere1 D Kap1 Yap elemanlarndan iletim yoluyla gerekleen s kayb toplam = S AU = UDAD + Up.Ap + 0.8 UT.AT + 0.5 UtAt + UdAd +.... S AU = 1.513,2 zgl s kayb ; H = HT + Hv
101
letim ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar toplanarak binann zgl s kayb bulunduu bu izelgenin hazrlanmasndan sonra yllk stma enerjisi hesabnn yaplaca ikinci izelgenin hazrlanmasna geilir. = Aylk stma enerjisi ihtiyacnn hesapland Q [ H (qi - qe ) - hay (fi ,ay + fs ,ay ) ay alan i ve d ortam scaklklar EK B - B1 ve B2den alnr.
]t
formlnde yer
s ve gne enerjisi kazanlar ve kazan kullanm faktr aada verildii ekilde her ay iin ayr ayr hesaplanarak izelgeye ilenir. s kazanc: Standarda gre bina konut olarak kullanlyorsa i s kazanlar kullanm alan bana en fazla 5 W/m2 olarak alnmaldr. Binann i s kazanc; fi,ay 5 x An = 5 x 1956,9 fi,ay = 9785 (W) bulunur. Gne enerjisi kazanc: Gne enerjisi kazanc; fs,ay = S ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai forml ile bulunacaktr. Gne enerjisi kazanlarnn hesaplanmas srasnda kullanlacak olan glgelenme faktr (ri,ay); binann gney, kuzey ve dou ynlerinde, mstakil binalarn bulunduu kabulyle 0,8, bat ynnde ise aalardan kaynaklana glgelenmeye maruz kald kabulyle 0,6 alnmtr. Saydam elemanlarn gne enerjisi geirme faktr, (gi,ay) gi,ay = Fw.g^ forml ile bulunur. Burada; Fw = 0,8 sabit deere sahip olup, g^ deeri pencere sisteminde kullanlan camlama durumuna gre deimektedir. rnek binada ok katl cam kullanlm olduu iin g^ deeri 0,75 (TS 825-izelge 6) alnmtr. Ii,ay deerleri her ay iin Ek Cden alnr. Mart ay iin Ek Cden alnan aylk gne nm iddeti deerleri aadaki gibidir. Igney,mart = 87 W/m2 Ikuzey,mart = 52 W/m2 Ibat/dou,mart = 77 W/m2 Ai deerleri, ynlere gre toplam pencere alanlardr. rnek olarak seilen binada aada verilen pencere alanlar hesaplanmtr. Agney = 54,84 m2, Akuzey = 54,84 m2, Adou = 63,8 m2, Abat = 63,8 m2 102 Net kullanm alan (An); An = 0,32 x Vbrt = 0,32 x 6115,36 = 1956,9 m2,
Bu veriler dorultusunda mart ay iin anlk gne enerjisi kazanc fs,martaadaki ekilde hesaplanr. fs,mart = (0,8 x (0,8 x 0,75) x 87 x 54,84)gney + (0,8 x (0,8 x 0,75) x 52 x 54,84)kuzey + (0,8 x (0,8 x 0,75) x 77 x 63,8)dou + (0,6 x (0,8 x 0,75) x 77 x 63,8)bat fs,mart = 7.785 W Kazan kullanm faktr Kazan kullanm faktr hocak = 1 - e-1/KKO forml ile hesaplanr Mart ayndaki kazan kullanm faktrnn hesaplanmas iin nce KKOmartn hesaplanmas gerekecektir. KKOay = (fi,ay + fs,ay) / H(q i,ay - q e,ay) KKOay = (9785 + 7785) / 2895,96 x (1 9 - 4 , 1 ) KKOay = 0,41 Buradan; hocak = 1 - e-1/0,41 hocak = 0,91 bulunur. Bulunan deerler aadaki eitlikte yerlerine konulduunda; Qay = [H (q i - q e) - h (fi,ay + fs,ay)]. t Qmart = [ 2895,96 x (19 4,1) 0,91 x (9785 + 7785)] x 86400 x 30 x 10-3 Qmart = 70.402.618 kJ olarak bulunur. Buraya kadar yaplan hesaplar her ay iin tekrarlanarak toplam s kayb bulunur ve karlatrma yaplarak standarda uygunluu kontrol edilir. Bu veriler dorultusunda hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyac izelgesi aadaki gibi oluturulur.
103
YILLIK ISITMA ENERJS HTYACI ZELGES

Is kayb zgl s Aylar kayb H = HT+Hv (W/K) Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk 2.804,76 Scaklk fark Is kayplar H(q i-q e) (W) 54.132 53.010 41.791 24.962 12.902 1.402 0 0 5.049 20.755 37.584 49.644 9.785 s kazanc fi (W) 5.908 7.566 9.492 10.901 13.015 13.779 13.382 12.310 9.978 7.735 5.650 5.134 Is kazanlar Toplam fT =fi +f s (W) 15.693 17.351 19.277 20.686 22.800 23.564 23.167 22.095 19.763 17.520 15.435 14.919 KKO Kazan kullanm faktr g (-) 0,29 0,33 0,46 0,83 1,77 16,80 0,00 0,00 3,91 0,84 0,41 0,30 hay (-) 0,97 0,95 0,89 0,70 0,43 0 0 0 0 0,70 0,91 0,96 Qyl = S Qay = Istma enerjisi ihtiyac Qay (kJ) 100.854.896 94.677.631 63.853.205 27.170.547 8.030.265 0 0 0 0 22.010.030 61.011.232 91.555.796 469.163.994
q i-q e
(K,C) 19,3 18,9 14,9 8,9 4,6 0,5 0,0 0,0 1,8 7,4 13,4 17,7
Qay = [H (q i - q e) - h (fi,ay + fg,ay)]. t (J) (1k J = 0.278.10-3 kWh) Toplam s kayb s kazanc Gne enerjisi kazanc Kazan kayp oran Kazan kullanm faktr Atoplam = 2.867,78 m Vbrt
2
Qyl = 0,278 x 10 x 469.163.994 (kj) = 130.428 kWh

-3
fi,ay 5. An (W) fs,ay = S ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai KKOay = (fi,ay + fs,ay) / H(q i,ay - q e,ay) hay = 1 - e(-1/KKOay)
= 6.115,36 m3
Hesaplama yaplan binadaki birim hacim bana den yllk stma enerjisi; Q = Qyl/Vbrt = 21,33 kWh/m3 Atop/Vbrt = 0,47 oran 3. blge iin Ek A-A2den alnan Q = 24,4 A/V + 11,7 eitliinde yerine konulduunda Q = 23,14 kWh/m3 bulunur. Bu deer hesaplanan Q ile karlatrlarak projenin standarda uygunluu tanmlanr. Q < Q (21,33 < 23,14) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyac, snr deerin altndadr. Proje, bu standartta verilen hesap metoduna gre standarda uygundur.
104
RNEK APARTMAN PROJESNDE ISI KAYBEDEN YAPI ELEMANLARINDAN BUHAR GENN TAHKK VE SINIRLANDIRILMASI rnek projede mantolama yaltm uygulamas yaplmas nedeniyle youma beklenmemektedir. Herhangi ayda herhangi ara yzeyde youma olmamas durumunda; a) F.2.5.3.3 Balang ay maddesinde belirtilen 12 aydan herhangi bir tanesinde youma bulunmamsa, bileende youma olumad raporlanr ifadesine dayanlarak youma olmad belirtilecek, b) F.2.5.7 Yaplarn deerlendirilmesinde kullanlan kriterlerin; 1. a maddesine gre yapnn, yap elemanlar arasndaki youmann olmad rapor edilecek, 2. d maddesine gre (Youma hesab yaplan yap bileeninde hibir ayda youma gereklememi olsa bile en azndan Aralk ve Ocak aylar iin difzyon ak grafikleri raporda yer almaldr.) grafikler raporlanacak, 3. e maddesine gre (Hesaplanan her bir yap eleman iin Ek Hde verilen btn izelgeler, yaplan projeye uygun olarak dzenlenerek rapor edilmelidir.) izelgeler raporlanacaktr. Youma hesabnda apartman projesinin nc derecegn blgesinde bulunan Ankara ilinde uygulanaca varsaylmtr. 3nc blge iin Ek B2de verilen d scaklk deerleri, Ek Gde verilen Ankara iline ait d ortamn bal nem deerleri ile hesaplamalarda kullanlacak i ortam scakl ve i ortamn bal nem deeri aadaki gibidir. Scaklk-Bal nem izelgesi D ortam scakl (C) Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk -0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3 D ortam bal nemi (%) 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72 0,78 ortam scakl (C) ortam bal nemi (%)
20
65
rnek projede mantolama yaltm uygulamas yaplmas nedeniyle youma beklenmemektedir.
105
Hibir ayda youma gereklememesi durumunda; 1- Balang aynn bulunmas ile ilgili F.2.5.3.3 (a) 12 aydan herhangi bir tanesinde youma bulunmamsa, bileende youma olumad raporlanr) ve yaplarn deerlendirilmesinde kullanlan kriterlerin belirtildii F.2.5.7 (a) Herhangi ayda herhangi ara yzeyde youma olmamas durumu) maddelerine gre, yap elemanlar arasnda youmann olmad rapor edilecektir. 2- Grafiklerin rapor edilmesi ile ilgili F.2.5.7 d maddesine gre Aralk ve Ocak aylar iin difzyon ak grafikleri hazrlanlacaktr. 3- izelgelerin rapor edilmesi ile ilgili F.2.5.7 e maddesine gre hesaplanan her bir yap eleman iin Ek Hde verilen Yap bileeninin termofiziksel zellikleri, Yap bileeninin basn ve scaklk dalm ve Yap bileenindeki youma ve buharlama miktar izelgeleri hazrlanacaktr. DI DUVAR - 1 Bu projede yer alan d duvar 1 kire harl sva, betonarme (donatl), imento harl sva, zocam Manto Tayn ve anorganik esasl d cephe svas (TS 825-EK E sra no 10.5de verilen Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (cam yn, ta yn vb.) TS 901 EN 13162 10)'ye uygun) malzemelerden olumaktadr. Apartman Projesi Yap Bileeninin (D Duvar 1) Termofiziksel zellikleri izelgesi
Stun 1 2 3 4 5 6 7 8 Tabaka Su buhar kalnl difzyon direnci katsays d 1 D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan yaplm sva harlar 10.5.2 Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (Cam yn, Ta yn vb.) TS 901 EN 13162 10e uygun Is iletkenlik 4.2 imento harc 5.1.1 Donatl 41. Kire harc, kireimento harc yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci
2
No.
Tabaka
m 15
Difzyon Difzyon Isl Yzeysel sl Yzeysel sl dengi dengi hava iletkenlik iletkenlik iletk. direnci, hava tabakas hesap direnci, malzemenin tabakas kalnl deeri malzemenin sl direnci kalnl (kmltif ) sl direnci (kmltif ) Sd SdT lh R RT m 0,09 M 0,0900 W/(m.K) 0,35 m2.K/W 0,04 0,017 m2.K/W 0,04 0,057
m 0,006
0,07
0,07
0,1600
0,04
1,75
1,807
3 4 5 -
0,02 0, 3 0,02 -
15 80 15 -
0,3 24 0,3 -
0,4600 24,4600 24,7600 -
1,6 2,5 1 -
0,013 0,12 0,02 0,13
1,82 1,94 1,96 2,09
SdT = 24,7600
1/U = 2,09
U= 0,478 W/m K
106
Ek B/B.1den 1C artrarak i scaklk (19+1=20C) ve Ek B/B.2den aylk ortalama d scaklk deerleri = qi - Ri .q ) , d yzey (q yd = q d + Re .q ) ve ara alnarak s ak younluu 6q = U. (i i - i e)@ , i yzey (q yi ( q = q R . q , q = q R . q ) hesaplanr. Bulunan scaklklara karlk gelen doymu buhar scaklklar 1 yi 1 2 1 2 basnlar izelge F1 den (Sayfa 73) okunarak yap bileeninin basn ve scaklk dalm izelgesi hazrlanr ve grafikler izilir. Yap Bileeninin (D Duvar 1) Basn ve Scaklk Dalm izelgesi Ocak Scaklk Dalm (C) D Ortam D Yuzey 1.Yuzey 2.Yuzey 3.Yuzey 4.Yuzey Yuzey Ortam -0,3 0,1 0,3 15,8 15,9 17,2 17,4 20 Basn Dalm (Pa) 596 616 626 1799 1814 1963 1989 2337 ubat Scaklk Dalm (C) 0,1 0,5 0,7 15,9 16,0 17,2 17,4 20 Basn Dalm (Pa) 615 633 644 1808 1823 1970 1995 2337
Ocak Ay Youma Gra i

2500 2000 1500 1000 616 500 452,6 0 0 5 10 15 20 25 626 1989 1963 2500 2000 1500 1000 633 500 436,6 0 0
ubat Ay Youma Gra i
1995 1823 1809 1970 1519
1814 1799
1519,0
644
10
15
20
25
*12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. Bu standartta belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle basn ve scaklk dalm izelgesi ve grafikler aralk ve ocak aylar iin raporlanmtr.
107
D Duvar 1 - Yap Bileenindeki Youma Miktar izelgesi Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk SONU : 1) Yap bileeninin i yzey scakl 17 Cnin zerinde olduundan kf oluma riski yoktur. 2) 12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. 3) Buhar geiinin tahkiki yaplan yap bileeni standartta belirtilen tm kriterleri saladndan standarda uygundur.
q e (C)
-0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3
jd (%) 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72 0,78
my (kg/m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Smy (kg/m2) (kmltif ) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
108
DI DUVAR - 2 Bu projede yer alan d duvar 1 kire harl sva, betonarme (donatl), imento harl sva, zocam Manto zopor (EPS) Yaltm Levhas ve anorganik esasl d cephe svas (TS 825-EK E sra no 10.3.1de verilen Ekspande polistiren kpk (PS) levhalar) malzemelerden olumaktadr. Bir nceki yap bileenine benzer ekilde dier izelge ve grafikler aadaki gibi oluturulur. Apartman Projesi Yap Bileeninin (D Duvar 2) Termofiziksel zellikleri izelgesi
Stun 1 2 Tabaka kalnl No. Tabaka d 1 D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan yaplm sva harlar 10.3.1.1.4 Polistiren Partikler Kpk - TS 7316 EN 13163e uygun Is iletkenlik gruplar 040 4.2 imento harc 5.1.1 Donatl 4.1 Kire harc, kireimento harc yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci
2
Isl Yzeysel sl Yzeysel sl Su buhar Difzyon Difzyon difzyon dengi dengi hava iletkenlik iletkenlik iletk. direnci, tabakas hesap direnci, malzemenin direnci hava kalnl deeri malzemenin sl direnci katsays tabakas sl direnci (kmltif ) kalnl (kmltif ) SdT lh R RT m Sd 15 m 0,09 M 0,0900 W/(m.K) 0,35 m2.K/W 0,04 0,017 m2.K/W 0,04 0,057
m 0,006
0,07 0,02 0, 3 0,02 -
20 15 80 15 -
1,4 0,3 24 0,3 -
1,4900 1,7900 25,7900 26,0900 -
0,04 1,6 2,5 1 -
1,75 0,013 0,12 0,02 0,13
1,807 1,82 1,94 1,96 2,09
3 4 5 -
SdT = 26,0900
1/U = 2,09
U= 0,478 W/m K Ek B/B.1den 1C artrarak i scaklk (19+1=20C) ve Ek B/B.2den aylk ortalama d scaklk deerleri ara scaklklar (q1 = q yi - R1.q, q 2 = q1 - R2 .q) hesaplanr. alnarak s ak younluu 6q = U. (i i - i e)@ , i yzey (q yi = q d + Re .q ) ve = qi - Ri .q ) , d yzey (q yd
109
Yap Bileeninin (D Duvar 2) Basn ve Scaklk Dalm izelgesi Ocak ubat Scaklk Dalm Basn Dalm Scaklk Dalm Basn Dalm (C) (Pa) (C) (Pa) D Ortam -0,3 596 0,1 615 D Yuzey 0,1 616 0,5 633 1.Yuzey 0,3 626 0,7 644 2.Yuzey 15,8 1799 15,9 1808 3.Yuzey 15,9 1814 16,0 1823 4.Yuzey 17,2 1963 17,2 1970 Yuzey 17,4 1989 17,4 1995 Ortam 20 2337 20 2337
Ocak Ay Youma Gra i
2500 2000 1500 1000 616 500 452,6 0 0 5 10 15 20 25 626 1989 1963 1519 2500 2000 1500 1000 633 500 436,6 0 0 5 10 15 20 25 644 1995 1823 1809 1970 1519
ubat Ay Youma Gra i
1814 1799
*12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. Bu standartta belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle basn ve scaklk dalm izelgesi ve grafikler aralk ve ocak aylar iin raporlanmtr. D Duvar 2 - Yap Bileenindeki Youma Miktar izelgesi Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk
q e (C)
-0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3
jd (%) 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72 0,78
my (kg/m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Smy (kg/m2) (kmltif ) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
SONU : 1) Yap bileeninin i yzey scakl 17 Cnin zerinde olduundan kf oluma riski yoktur. 2) 12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. 3) Buhar geiinin tahkiki yaplan yap bileeni standartta belirtilen tm kriterleri saladndan standarda uygundur. 110
DI DUVAR - 3 Bu projede yer alan d duvar 1 kire harl sva, betonarme (donatl), imento harl sva, zocam Manto Foamboard (XPS) Yaltm Levhas ve anorganik esasl d cephe svas (TS 825-EK E sra no 10.3.2de verilen Ekstrde polistiren kpk (XPS) levhalar) malzemelerden olumaktadr. Bir nceki yap bileenine benzer ekilde dier izelge ve grafikler aadaki gibi oluturulur. Apartman Projesi Yap Bileeninin (D Duvar 3) Termofiziksel zellikleri izelgesi
Stun 1 2 3 4 5 6 7 8 Isl Yzeysel sl Yzeysel sl Tabaka Su buhar Difzyon Difzyon kalnl difzyon dengi dengi hava iletkenlik iletkenlik iletk. direnci, tabakas hesap direnci, malzemenin direnci hava kalnl deeri malzemenin sl direnci katsays tabakas sl direnci (kmltif ) kalnl (kmltif ) SdT lh R RT d m Sd m 0,006 15 m 0,09 M 0,0900 W/(m.K) 0,35 m2.K/W 0,04 0,017 m2.K/W 0,04 0,057
No.
Tabaka
3 4 5 -
D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan yaplm sva harlar 10.3.2.1.2 Ekstrde polistren kp - TS 11989 EN 13164e uygun Is iletkenlik gruplar 035 4.2 imento harc 5.1.1 Donatl 4.1 Kire harc, kireimento harc yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci
2
0,07 0,02 0, 3 0,02 -
80 15 80 15 -
5,6 0,3 24 0,3 -
5,6900 5,9900 29,9900 30,2900 -
0,035 1,6 2,5 1 -
2 0,013 0,12 0,02 0,13
2,057 2,07 2,19 2,21 2,34
SdT = 30,2900
1/U = 2,34
111
Yap Bileeninin (D Duvar 3) Basn ve Scaklk Dalm izelgesi Ocak ubat Scaklk Dalm Basn Dalm Scaklk Dalm Basn Dalm (C) (Pa) (C) (Pa) D Ortam -0,3 596 0,1 615 D Yuzey 0,1 614 0,5 631 1.Yuzey 0,3 623 0,7 641 2.Yuzey 15,8 1847 15,9 1855 3.Yuzey 15,9 1860 16,0 1869 4.Yuzey 17,2 1997 17,2 2003 Yuzey 17,4 2021 17,4 2026 Ortam 20 2337 20 2337 *12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. Bu standartta belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle basn ve scaklk dalm izelgesi ve grafikler aralk ve ocak aylar iin raporlanmtr. D Duvar 3 - Yap Bileenindeki Youma Miktar izelgesi Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk SONU : 1) Yap bileeninin i yzey scakl 17 Cnin zerinde olduundan kf oluma riski yoktur. 2) 12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. 3) Buhar geiinin tahkiki yaplan yap bileeni standartta belirtilen tm kriterleri saladndan standarda uygundur.
q e (C)
-0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3
jd (%) 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72 0,78
my (kg/m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Smy (kg/m2) (kmltif ) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
112
DI DUVAR - 4 Bu projede yer alan d duvar 1 kire harl sva, yatay delikli tula, imento harl sva, zocam Manto Tayn ve anorganik esasl d cephe svas (TS 825-EK E sra no 10.5de verilen Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (cam yn, ta yn vb.) TS 901 EN 13162 10)'ye uygun)malzemelerden olumaktadr. Bir nceki yap bileenine benzer ekilde dier izelge ve grafikler aadaki gibi oluturulur. Apartman Projesi Yap Bileeninin (D Duvar 4) Termofiziksel zellikleri izelgesi
Stun No. 1 Tabaka 2 3 4 5 6 7 8 Isl Yzeysel sl Yzeysel sl Tabaka Su buhar Difzyon Difzyon kalnl difzyon dengi dengi hava iletkenlik iletkenlik iletk. direnci, tabakas hesap direnci, malzemenin direnci hava kalnl deeri malzemenin sl direnci katsays tabakas sl direnci (kmltif ) kalnl (kmltif ) SdT lh R RT d m Sd m 0,006 15 M 0,09 M 0,0900 W/(m.K) 0,35 m2.K/W 0,04 0,017 m2.K/W 0,04 0,057
3 4
5 -
D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan yaplm sva harlar 10.5.2 Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (Cam yn, Ta yn vb.) TS 901 EN 13162 10e uygun Is iletkenlik 4.2 imento harc 7.1.5.4 Yatay delikli tulalarla yaplan duvarlar (TS EN 771-1) 4.1 Kire harc, kireimento harc yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci
0,07
0,07
0,1600
0,04
1,75
1,807
0,02 0, 19 0,02 -
15 5 15 -
0,3 0,95 0,3 -
0,4600 1,4100 1,7100 -
1,6 0,42 1 -
0,013 0,452 0,02 0,13
1,82 2,272 2,292 2,422
SdT = 1,7100
1/U = 2,422
U= 0,412 W/m2K Ek B/B.1den 1C artrarak i scaklk (19+1=20C) ve Ek B/B.2den aylk ortalama d scaklk deerleri ara scaklklar (q1 = q yi - R1.q, q 2 = q1 - R2 .q) hesaplanr. alnarak s ak younluu 6q = U. (i i - i e)@ , i yzey (q yi = q d + Re .q ) ve = qi - Ri .q ) , d yzey (q yd
113
Yap Bileeninin (D Duvar 4) Basn ve Scaklk Dalm izelgesi Ocak ubat Scaklk Dalm Basn Dalm Scaklk Dalm Basn Dalm (C) (Pa) (C) (Pa) D Ortam D Yuzey 1.Yuzey 2.Yuzey 3.Yuzey 4.Yuzey Yuzey Ortam -0,3 0,1 0,3 15,8 15,9 17,2 17,4 20 596 613 622 1547 1559 2013 2036 2337 0,1 0,5 0,7 15,9 16,0 17,2 17,4 20 615 631 640 1560 1571 2019 2042 2337
*12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. Bu standartta belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle basn ve scaklk dalm izelgesi ve grafikler aralk ve ocak aylar iin raporlanmtr. D Duvar 4 - Yap Bileenindeki Youma Miktar izelgesi
Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk
SONU :
q e (C)
-0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3
jd (%) 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72 0,78
my (kg/m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Smy (kg/m2) (kmltif ) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1) Yap bileeninin i yzey scakl 17 Cnin zerinde olduundan kf oluma riski yoktur. 2) 12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. 3) Buhar geiinin tahkiki yaplan yap bileeni standartta belirtilen tm kriterleri saladndan standarda uygundur.
114
DI DUVAR - 5 Bu projede yer alan d duvar 1 kire harl sva, yatay delikli tula, imento harl sva, zocam Manto zopor (EPS) Yaltm Levhas ve anorganik esasl d cephe svas (TS 825-EK E sra no 10.3.1de verilen Ekspande polistiren kpk (PS) levhalar) malzemelerden olumaktadr. izelge ve grafikler aadaki gibi oluturulur. Apartman Projesi Yap Bileeninin (D Duvar 5) Termofiziksel zellikleri izelgesi
Stun No. 1 Tabaka 2 Tabaka kalnl 3 4 5 6 7 8 Isl Yzeysel sl Yzeysel sl Su Difzyon Difzyon dengi hava iletkenlik iletkenlik iletk. direnci, buhar dengi tabakas hesap direnci, malzemenin difzyon hava kalnl deeri malzemenin sl direnci direnci tabakas sl direnci (kmltif ) katsays kalnl (kmltif ) SdT lh R RT m Sd 15 m 0,09 M 0,0900 W/(m.K) 0,35 m2.K/W 0,04 0,017 m2.K/W 0,04 0,057
d 1 D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan yaplm sva harlar 10.3.1.1.4 Polistiren Partikler Kpk - TS 7316 EN 16163e uygun Is iletkenlik gruplar 040 4.2 imento harc 7.1.5.4 Yatay delikli tulalarla yaplan duvarlar (TS EN 771-1) 4.1 Kire harc, kireimento harc yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci
2
m -
0,006
0,07 0,02 0, 19 0,02 -
20 15 5 15 -
1,4 0,3 0,95 0,3 -
1,4900 1,7900 2,7400 3,0400 -
0,04 1,6 0,42 1 -
1,75 0,013 0,452 0,02 0,13
1,807 1,82 2,272 2,292 2,422
3 4
5 -
SdT = 3,0400
1/U = 2,422
115
*12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. Bu standartta belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle basn ve scaklk dalm izelgesi ve grafikler aralk ve ocak aylar iin raporlanmtr. D Duvar 5 - Yap Bileenindeki Youma Miktar izelgesi Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk SONU : 1) Yap bileeninin i yzey scakl 17 Cnin zerinde olduundan kf oluma riski yoktur. 2) 12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. 3) Buhar geiinin tahkiki yaplan yap bileeni standartta belirtilen tm kriterleri saladndan standarda uygundur. Smy (kg/m2) (kmltif ) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
q e (C)
-0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3
jd (%) 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72 0,78
my (kg/m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
116
DI DUVAR - 6 Bu projede yer alan d duvar 1 kire harl sva, yatay delikli tula, imento harl sva, zocam Manto Foamboard (XPS) Yaltm Levhas ve anorganik esasl d cephe svas (TS 825-EK E sra no 10.3.1de verilen Ekstrde polistiren kpk (XPS) levhalar) malzemelerden olumaktadr. izelge ve grafikler aadaki gibi oluturulur. Apartman Projesi Yap Bileeninin (D Duvar 6) Termofiziksel zellikleri izelgesi
Stun No. 1 Tabaka 2 3 4 5 6 7 8 Tabaka Su buhar Difzyon Difzyon Isl Yzeysel sl Yzeysel sl kalnl difzyon dengi dengi hava iletkenlik iletkenlik iletk. direnci, direnci hava tabakas hesap direnci, malzemenin katsays tabakas kalnl deeri malzemenin sl direnci kalnl (kmltif ) sl direnci (kmltif ) d m Sd SdT lh R RT m 15 m 0,09 M 0,0900 W/(m.K) 0,35 m2.K/W 0,04 0,017 m2.K/W 0,040 0,057
3 4
5 -
D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci 4.8.2 Anorganil esasl hafif agregalardan yaplm sva harlar 10.3.2.1.2 Ekstrde polistren kp - TS 11989 EN 13164e uygun Is iletkenlik gruplar 035 4.2 imento harc 7.1.5.4 Yatay delikli tulalarla yaplan duvarlar (TS EN 771-1) 4.1 Kire harc, kire.-imento harc yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci
2
0,006
0,07 0,02 0, 19 0,02 -
80 15 5 15 -
5,6 0,3 0,95 0,3 -
5,6900 5,9900 6,9400 7,2400 -
0,035 1,6 0,42 1 -
2 0,013 0,452 0,02 0,13
2,057 2,07 2,522 2,542 2,672
SdT = 7,2400
1/U = 2,672
117
*12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. Bu standartta belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle basn ve scaklk dalm izelgesi ve grafikler aralk ve ocak aylar iin raporlanmtr. D Duvar 6 - Yap Bileenindeki Youma Miktar izelgesi Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk SONU : 1) Yap bileeninin i yzey scakl 17 Cnin zerinde olduundan kf oluma riski yoktur. 2) 12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. 3) Buhar geiinin tahkiki yaplan yap bileeni standartta belirtilen tm kriterleri saladndan standarda uygundur.
q e (C)
-0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3
jd (%) 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72 0,78
my (kg/m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Smy (kg/m2) (kmltif ) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
118
TAVAN Bu projede yer alan tavan, kullanlmayan at arasn ayrmaktadr. Yap bileenleri; kire harl sva, betonarme deme ve zocam Camyn ilte (TS 825-EK E sra no 10.5.2de verilen Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (camyn, tayn vb.)) malzemelerden olumaktadr. izelge ve grafikler aadaki gibi oluturulur. Apartman Projesi Yap Bileeninin (Tavan) Termofiziksel zellikleri izelgesi
Stun No. 1 Tabaka 2 3 4 5 6 7 8 Tabaka Su buhar Difzyon Difzyon Isl Yzeysel sl Yzeysel sl kalnl difzyon dengi dengi hava iletkenlik iletkenlik iletk. direnci, direnci hava tabakas hesap direnci, malzemenin katsays tabakas kalnl deeri malzemenin sl direnci kalnl (kmltif ) sl direnci (kmltif ) d m Sd SdT lh R RT m 0,02 0, 12 15 80 m 0,3 9,6 M 0,3000 9,9000 W/(m.K) 1 2,5 m2.K/W 0,04 0,02 0,048 m2.K/W 0,04 0,06 0,108
1 2 3
D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci 4.1 Kire harc, kireimento harc 5.1.1 Donatl 10.5.2 Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (Cam yn, Ta yn vb.) TS 901 EB 13162 10 e uygun Is iletkenlik yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci
0,14
0,14
10,0400
0,04
3,5
3,608
0,13
3,738
SdT = 10,0400
1/U = 3,738
U= 0,267 W/m2K Ek B/B.1den 1C artrarak i scaklk (19+1=20C) ve Ek B/B.2den aylk ortalama d scaklk deerleri ara scaklklar (q1 = q yi - R1.q, q 2 = q1 - R2 .q) hesaplanr. alnarak s ak younluu 6q = U. (i i - i e)@ , i yzey (q yi = q d + Re .q ) ve = qi - Ri .q ) , d yzey (q yd
119
Yap Bileeninin (Tavan) Basn ve Scaklk Dalm izelgesi Ocak ubat Scaklk Dalm Basn Dalm Scaklk Dalm Basn Dalm (C) (Pa) (C) (Pa) D Ortam -0,3 596 0,1 615 D Yuzey 1.Yuzey 2.Yuzey Yuzey Ortam 0,1 0,3 15,8 17,4 20 606 2106 2139 2153 2337 0,5 0,7 15,9 17,4 20 624 2110 2143 2157 2337
*12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. Bu standartta belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle basn ve scaklk dalm izelgesi ve grafikler aralk ve ocak aylar iin raporlanmtr. Tavan - Yap Bileenindeki Youma Miktar izelgesi Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk SONU : 1) Yap bileeninin i yzey scakl 17 Cnin zerinde olduundan kf oluma riski yoktur. 2) 12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. 3) Buhar geiinin tahkiki yaplan yap bileeni standartta belirtilen tm kriterleri saladndan standarda uygundur.
q e (C)
-0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3
jd (%) 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72 0,78
my (kg/m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Smy (kg/m2) (kmltif ) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
120
TABAN 1 (Istlmayan i ortama bitiik) Bu projede yer alan taban, stlmayan i ortama ve d ortama ak olmak zere iki farkl yapdan olumaktadr. lk olarak stlmayan i ortama bitiik taban blm hesaplanacaktr. Yap bileenleri; imento harl ap, betonarme (donatl), imento harl sva, zocam Optimum Tavan iltesi ve Al Karton Levha (TS 825-EK E sra no 10.5de verilen Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (cam yn, ta yn vb.) TS 901 EN 13162 10)'ye uygun) malzemelerden olumaktadr. izelge ve grafikler aadaki gibi oluturulur. Apartman Projesi Yap Bileeninin (Taban 1) Termofiziksel zellikleri izelgesi
Stun No. 1 Tabaka 2 3 4 5 6 7 8 Isl Yzeysel sl Yzeysel sl Tabaka Su buhar Difzyon Difzyon kalnl difzyon dengi dengi hava iletkenlik iletkenlik iletk. direnci, hesap direnci, malzemenin direnci hava tabakas deeri malzemenin sl direnci katsays tabakas kalnl sl direnci (kmltif ) kalnl (kmltif ) lh R RT d m Sd SdT m 0,0125 8 m 0,1 M 0,1000 W/(m.K) 0,25 m2.K/W 0,04 0,05 m2.K/W 0,04 0,09
1 2
3 4 5 -
D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci 6.5 Al karton plakalar (TS 452ye uygun) 10.5.2 Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (Cam yn, Ta yn vb.) TS 901 EN 13162 10) e uygun Is iletkenlik 4.2 imento harc 5.1.1 Donatl 4.6 imento harl ap yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci
0,08
0,08
0,1800
0,04
2,09
0,02 0,12 0,03 -
15 80 15 -
0,3 9,6 0,45 -
1,4800 10,0800 10,5300 -
1,6 2,5 1,4 -
0,013 0,048 0,021 0,13
2,103 2,151 2,172 2,302
SdT = 10,5300
1/U = 2,302
U= 0,434 W/m Ek B/B.1den 1C artrarak i scaklk (19+1=20C) ve Ek B/B.2den aylk ortalama d scaklk deerleri ara scaklklar (q1 = q yi - R1.q, q 2 = q1 - R2 .q) hesaplanr. Bulunan scaklklara karlk gelen doymu buhar basnlar izelge F1 den (Sayfa 73) okunarak yap bileeninin basn ve scaklk dalm izelgesi hazrlanr ve grafikler izilir. alnarak s ak younluu 6q = U. (i i - i e)@ , i yzey (q yi = q d + Re .q ) ve = qi - Ri .q ) , d yzey (q yd
121
Yap Bileeninin (Taban 1) Basn ve Scaklk Dalm izelgesi Ocak ubat Scaklk Dalm Basn Dalm Scaklk Dalm Basn Dalm (C) (Pa) (C) (Pa) D Ortam D Yuzey 1.Yuzey 2.Yuzey 3.Yuzey 4.Yuzey Yuzey Ortam -0,3 0,1 0,3 15,8 15,9 17,2 17,4 20 596 612 615 1951 1972 2023 2046 2337 0,1 0,5 0,7 15,9 16,0 17,2 17,4 20 615 630 633 1958 1978 2029 2052 2337
*12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. Bu standartta belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle basn ve scaklk dalm izelgesi ve grafikler aralk ve ocak aylar iin raporlanmtr. Taban 1 - Yap Bileenindeki Youma Miktar izelgesi Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk SONU : 1) Yap bileeninin i yzey scakl 17 Cnin zerinde olduundan kf oluma riski yoktur. 2) 12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. 3) Buhar geiinin tahkiki yaplan yap bileeni standartta belirtilen tm kriterleri saladndan standarda uygundur.
q e (C)
-0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3
jd (%) 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72 0,78
my (kg/m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Smy (kg/m2) (kmltif ) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
122
TABAN 2 (Ak geit zeri) Yap bileenleri; kire harl sva, betonarme (donatl), imento harl sva, zocam Manto zopor Yaltm Levhas ve anorganik esasl d cephe svas (TS 825-EK E sra no 10.3.1.1.4de verilen PolistrenPartikler Kpk malzemelerden olumaktadr. izelge ve grafikler aadaki gibi oluturulur. Apartman Projesi Yap Bileeninin (Taban 2) Termofiziksel zellikleri izelgesi
Stun No. 1 Tabaka 2 3 4 5 6 7 8 Tabaka Su buhar Difzyon Difzyon Isl Yzeysel sl Yzeysel sl kalnl difzyon dengi dengi hava iletkenlik iletkenlik iletk. direnci, direnci hava tabakas hesap direnci, malzemenin katsays tabakas kalnl deeri malzemenin sl direnci kalnl (kmltif ) sl direnci (kmltif ) d m Sd SdT lh R RT m 15 m 0,09 M 0,0900 W/(m.K) 0,35 m2.K/W 0,04 0,017 m2.K/W 0,04 0,057
3 4 5 -
D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci 4.8.2 Anorganik esasl hafif agregalardan yaplm sva harlar 10.3.1.1.4 Polistiren Partikler Kpk - TS 7316 EN 13163e uygun Is iletkenlik gruplar 040 4.2 imento harc 5.1.1 Donatl 4.6 imento harl ap yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci
0,006
0,08 0,02 0, 12 0,03 -
20 15 80 15 -
1,6 0,3 9,6 0,45 -
1,6900 1,9900 11,5900 12,0400 -
0,04 1,6 2,5 1,4 -
2 0,013 0,048 0,021 0,13
2,057 2,07 2,118 2,139 2,269
SdT = 12,0400
1/U = 2,269
U= 0,440 W/m2K Ek B/B.1den 1C artrarak i scaklk (19+1=20C) ve Ek B/B.2den aylk ortalama d scaklk deerleri ara scaklklar (q1 = q yi - R1.q, q 2 = q1 - R2 .q) hesaplanr. Bulunan scaklklara karlk gelen doymu buhar basnlar izelge F1 den (Sayfa 73) okunarak yap bileeninin basn ve scaklk dalm izelgesi hazrlanr ve grafikler izilir. alnarak s ak younluu 6q = U. (i i - i e)@ , i yzey (q yi = q d + Re .q ) ve = qi - Ri .q ) , d yzey (q yd
123
Yap Bileeninin (Taban 2) Basn ve Scaklk Dalm izelgesi Ocak ubat Scaklk Dalm Basn Dalm Scaklk Dalm Basn Dalm (C) (Pa) (C) (Pa) D Ortam D Yuzey 1.Yuzey 2.Yuzey 3.Yuzey 4.Yuzey Yuzey Ortam -0,3 0,1 0,3 15,8 15,9 17,2 17,4 20 596 616 627 1863 1887 1950 1978 2337 0,1 0,5 0,7 15,9 16,0 17,2 17,4 20 615 634 645 1871 1895 1956 1984 2337
*12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. Bu standartta belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle basn ve scaklk dalm izelgesi ve grafikler aralk ve ocak aylar iin raporlanmtr. Taban 2 - Yap Bileenindeki Youma Miktar izelgesi Aylar Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk SONU : 1) Yap bileeninin i yzey scakl 17 Cnin zerinde olduundan kf oluma riski yoktur. 2) 12 ay boyunca, ele alnan yap bileeninin hibir noktasnda youma gereklememitir. 3) Buhar geiinin tahkiki yaplan yap bileeni standartta belirtilen tm kriterleri saladndan standarda uygundur.
q e (C)
-0,3 0,1 4,1 10,1 14,4 18,5 21,7 21,2 17,2 11,6 5,6 1,3
jd (%) 0,76 0,71 0,65 0,62 0,59 0,55 0,49 0,48 0,52 0,62 0,72 0,78
my (kg/m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Smy (kg/m2) (kmltif ) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
124
Ek G - llerin ve baz ilelerin aylk ortalama bal nem oranlar (%)

L/LE ADI ABANA ADANA ADIYAMAN AFN AFYON ARI AKSARAY AMASYA ANKARA ANTALYA ARDAHAN ARHAV ARTVN AYDIN AYVALIK BALIKESR BARTIN BATMAN BAYBURT BLECK BNGOL BTLS BODRUM BOLU BOZKURT BURDUR BURSA CDE ANAKKALE ANKIRI ATALZEYTN ORUM DALAMAN DATCA DENZL DYARBAKIR DOANYURT DURSUNBEY DUZCE EDRNE ELAZI Oca 77 66 69 79 78 82 70 68 76 65 77 72 64 70 77 81 84 78 72 78 71 77 64 80 80 74 71 74 84 80 77 78 73 65 73 75 71 74 81 82 75 ub 76 64 66 75 73 82 66 62 71 64 76 70 63 67 76 78 81 71 71 75 69 77 63 76 80 69 70 72 81 74 76 73 72 63 70 70 72 72 75 75 72 Mar 77 65 62 69 67 81 61 58 65 67 75 71 61 65 75 75 79 67 67 71 65 75 63 73 80 65 69 72 81 67 77 68 75 64 67 67 72 69 72 73 66 Nis 79 68 59 61 63 75 58 58 62 70 70 74 60 63 74 71 79 64 61 68 60 70 63 71 80 62 68 75 81 67 79 67 76 63 63 65 66 66 71 69 60 May 80 67 50 59 61 70 56 57 59 67 70 77 63 57 69 68 78 57 60 67 54 64 59 72 81 58 64 76 78 66 80 67 73 60 57 56 74 64 71 65 55 Haz 77 68 35 52 57 64 51 55 55 60 71 79 66 49 64 61 77 42 58 65 43 55 52 73 80 51 60 74 73 62 77 64 65 54 49 38 71 60 70 61 43 Tem 76 71 31 46 54 59 47 54 49 58 69 82 70 51 63 61 78 35 54 65 37 51 50 72 79 46 58 75 69 58 76 61 66 52 48 29 75 59 72 57 36 Au 76 71 34 48 54 57 46 55 48 61 67 82 71 56 65 63 80 36 54 66 37 53 54 72 79 46 61 76 70 59 76 62 69 53 50 30 73 61 73 58 36 Eyl 78 65 36 53 56 59 49 57 52 62 65 82 67 57 68 64 82 41 53 66 42 55 56 72 80 51 65 77 74 62 78 63 69 54 54 35 74 61 74 63 41 Eki 80 62 50 64 65 70 58 62 62 60 71 81 66 62 74 72 84 58 62 72 59 67 61 77 82 59 71 77 78 69 80 69 71 61 63 52 77 68 78 73 59 Kas 77 66 64 74 73 79 66 67 72 66 75 78 64 68 79 79 84 72 69 75 68 75 65 78 79 70 73 74 83 77 77 75 75 66 70 68 72 73 79 80 72 Ara 77 68 72 79 79 83 71 70 78 68 79 74 65 73 79 82 85 79 73 78 73 79 67 82 80 77 73 72 84 80 77 79 76 68 76 76 69 76 81 83 76
125
Ek Gnin devam
L/LE ADI ELBSTAN ERZNCAN ERZURUM ESKEHR FETHYE GAZ ANTEP GRESUN GKOVA GKSUN GMHANE HAKKAR HATAY HOPA IDIR NEBOLU ISPARTA ISTANBUL ZMR K.MARA KARABK KARAMAN KARS KASTAMONU KAYSER KELE KII KLS KIRIKKALE KIRKLAREL KIREHR KOCAEL KONYA KORKUTEL KYCEZ KTAHYA MALATYA MANSA MARDN MARMARS MERSN MERZFON MESUDYE MLAS MULA Oca 74 75 78 79 66 75 71 73 79 71 71 75 66 66 77 71 79 71 70 73 76 82 75 77 69 66 68 79 79 79 78 76 68 68 71 73 75 66 73 68 77 77 70 76 ub 70 72 77 75 63 72 71 71 76 68 71 71 67 59 76 68 76 69 66 68 73 81 71 74 67 64 64 74 75 75 75 71 66 66 68 68 70 63 71 68 73 74 67 73 Mar 66 66 75 69 64 68 74 73 73 65 67 70 72 50 77 65 75 67 62 64 67 81 66 68 64 62 61 67 73 69 74 63 63 66 63 61 67 60 73 70 69 72 67 71 Nis 63 60 67 66 65 66 79 73 69 63 60 71 75 48 79 63 74 64 60 64 59 74 66 63 63 59 57 65 69 67 72 58 61 65 60 55 64 54 73 73 66 69 66 69 May 61 59 63 64 62 59 80 68 66 64 54 70 79 49 80 59 74 60 56 59 57 73 65 63 59 54 49 62 66 63 71 56 58 59 58 51 56 43 68 75 67 70 61 63 Haz 58 54 59 61 57 50 79 59 59 64 44 71 78 45 77 53 70 53 53 58 51 72 64 58 57 49 46 58 64 58 69 48 50 50 57 41 47 34 59 77 67 70 52 53 Tem 55 50 54 57 57 47 79 57 54 64 39 73 80 43 76 49 71 51 54 59 46 72 60 52 55 45 50 54 60 53 71 42 46 50 56 35 45 29 57 78 64 68 51 49 Au 55 51 51 58 59 50 77 60 56 64 37 73 80 45 76 51 74 54 55 61 47 69 61 52 54 44 51 53 63 53 73 43 48 54 57 35 48 30 60 76 65 71 56 51 Eyl 57 54 54 61 60 53 78 62 61 63 38 69 78 50 78 56 75 58 53 61 51 67 65 55 56 46 48 56 66 56 73 46 51 56 58 40 53 33 62 69 65 71 60 56 Eki 65 68 66 68 63 62 77 68 69 68 54 66 76 62 80 62 80 64 58 65 61 73 71 64 62 57 49 65 73 65 78 58 58 62 63 56 63 47 68 65 69 73 64 65 Kas 72 75 75 74 67 73 72 74 76 71 64 71 69 65 77 69 79 70 68 71 71 80 76 72 66 65 60 75 78 75 78 71 67 69 68 70 73 58 74 66 74 76 70 75 Ara 74 77 79 80 68 77 70 76 81 72 72 76 63 68 77 75 80 73 73 75 77 83 78 77 71 68 70 80 80 80 78 78 71 72 73 75 78 68 76 68 77 78 73 80
126
Ek Gnin devam
L/LE ADI MU NEVEHR NDE ORDU OSMANYE POZANTI PLMR RZE SAKARYA SAMSUN ANLI URFA .KARAHSAR SRT SNOP IRNAK SVAS SOLHAN TEKRDA TOKAT TOSYA TRABZON TUNCEL ULUDA ULUS UAK VAN YALOVA YOZGAT ZONGULDAK Oca 80 70 75 68 64 66 75 75 76 68 72 71 73 72 69 77 75 82 69 74 69 75 72 80 74 65 73 80 70 ub 79 69 71 69 61 63 74 74 75 70 67 68 67 72 69 74 74 79 65 68 68 72 73 75 71 65 72 78 69 Mar 77 63 65 72 62 64 71 76 73 74 63 64 64 75 65 69 71 79 59 61 72 66 71 71 68 65 73 74 69 Nis 69 60 60 75 63 64 64 76 73 80 60 60 59 78 59 64 64 79 60 60 76 61 69 72 66 59 73 70 70 May 62 58 59 75 62 60 59 77 73 80 48 61 51 78 56 63 57 77 61 61 78 57 63 70 62 54 73 68 72 Haz 51 54 54 72 61 59 54 77 71 77 38 60 37 76 52 61 47 74 60 59 76 48 62 70 56 47 71 65 71 Tem 42 52 48 72 65 59 49 79 74 74 35 57 30 77 52 59 40 71 58 54 76 40 59 68 52 44 72 61 74 Au 40 51 49 72 63 57 49 79 75 74 38 56 29 76 48 58 40 73 59 55 76 39 59 68 52 42 73 60 74 Eyl 45 51 51 72 58 56 51 80 75 75 41 56 34 75 50 59 43 75 60 56 75 44 61 74 56 45 73 61 72 Eki 64 59 62 74 59 61 65 81 79 76 51 63 51 75 54 66 59 79 66 62 75 62 65 78 63 57 77 69 74 Kas 77 66 70 71 63 66 75 78 78 71 65 69 65 75 59 74 70 82 70 70 71 73 71 78 71 64 75 77 69 Ara 82 71 75 69 68 68 76 76 77 68 74 73 74 73 66 78 77 82 72 77 68 76 77 82 78 66 73 81 70
Not - Ekte ad bulunmayan yerleim birimleri iin, ekte verilen bal bulunduklar belediyenin bal nem deeri alnr.
127
Ek H
izelge H.1 - Yap bileeninin termofiziksel zellikleri
Stun No. 1 Tabaka 2 Tabaka kalnl 3 4 5 6 7 8
D 1 .. .. .. .. yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci D yzeyin yzeysel sl iletkenlik direnci M -
Su Difzyon Difzyon Isl Yzeysel sl Yzeysel sl buhar dengi dengi hava iletkenlik iletkenlik iletkenlik difzyon hava tabakas hesap direnci, direnci, direnci tabakas kalnl deeri malzemenin malzemenin katsays kalnl (kmlatif ) sl direnci sl direnci (kmlatif ) m Sd SdT lh R RT m m W/(m.K) m2.K/W 0,04 m2.K/W
SdT = .. m
0,13 1/U =
zielge H.2 - Yap bileeninin basn ve scaklk dalm

Buharlamann Buharlamann Balang ay biti ay balang ay Scaklk Basn Scaklk Basn Scaklk Basn Scaklk Basn Scaklk Basn dalm dalm dalm dalm dalm dalm dalm dalm dalm dalm (C) (Pa) (C) (Pa) (C) (Pa) (C) (Pa) (C) (Pa) D ortam D yzey Ara yzey yzey ortam
128
izelge H.3 - Yap bileenindeki youma ve buharlama miktar

Aylar Balang ay
q e (C)
Ek 2 B Ek 2 B Ek 2 B Ek 2 B Ek 2 B Ek 2 B Ek 2 B Ek 2 B Ek 2 B Ek 2 B Ek 2 B Ek 2 B
jd (%) Ek G Ek G Ek G Ek G Ek G Ek G Ek G Ek G Ek G Ek G Ek G Ek G
my (kg/m2)
Smy (kg/m2) (kmltif )
129
Ek I - Binann zgl s kayb hesaplama izelgesi

(Bilgi iin)
Isl iletkenlik hesap deeri d (m) lh (W/mK) R (m2K/W) U (W/m2K) A (m2) AxU W/K Yap Binadaki yap elemanlar eleman kalnl Isl iletkenlik direnci Is geirgenlik katsays Is kaybedilen yzey Is kayb
Duvar yzeyleri
Toplam Betonarme yzeyler
Toplam
Taban/deme
Toplam
Tavan
Toplam D kap Pencere Yap elemanlarndan iletim yoluyla gerekleen s kayb toplam = letim yoluyla gerekleen s kayb ; S AU = UDAD + Up.Ap + 0,8 UT.AT + 0,5 UtAt + UdAd +.... S AU = zgl s kayb ; H = HT + Hv Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb Hv = 0,33. nh. Vh = .................................W/K H = HT + Hv = ................................... W/K HT = S AU + l Ul
130
Ek J - Yllk stma enerjisi ihtiyac hesaplama izelgesi

(Bilgi iin)
Is kayb zgl s kayb H=HT+Hv (W/K) Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk Qay = [H (q i - q e) - h (fi,ay + fs,ay)]. t ( Joule) Scaklk fark Is kayplar H(q i-q e) (W) s kazanc fi (W)
Is kazanlar Gne enerjisi kazanc fs (W) Toplam fT =fi +f s (W) KKO g (-)
Aylar
Kazan kullanm faktr hay (-)
Istma enerjisi ihtiyac Qay (kJ)
q i-q e
(K,C)
Qyl = S Qay =
Toplam s kayb Qyl = 0,278x10-3 x -------------- (kj) = -----------kWh Konutlar iin i s kazanc fi,ay 5. An (W) Gne enerjisi kazanc fg,ay = S ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai Kazan kayp oran KKOay = (fi,ay + fs,ay) / H(q i,ay - q e,ay) Kazan kullanm faktr hay = 1 - e(-1/KKOay) rnek binadaki kullanm alan An bana den yllk stma enerjisi ihtiyac; Q = Qyl/An = -------------- kWh/m2 An = 0,32 Vbrt = ---------- m2 rnek binadaki stlan yap hacmi (Vbrt) bana den yllk stma enerjisi ihtiyac Q = Qyl/Vbrt Atop/Vbrt = ------ oran --------- blge iin Ek Adan alnan Q = ---------------- eitliinde yerine konulduunda rnek bina iin olmas gereken en byk s kayb Q = ------ kWh/m2 veya Q = kwh/m3 bulunur ve hesaplanan Q ile karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr. Yaplan hesaplamada ------< ------ yani Q < Q olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna uygundur.
131
Ek K - Derece gn blgelerine gre illerimiz

(Bilgi iin)
132
28.GRESUN 29.GMHANE 30.HAKKAR 31.HATAY 32.ISPARTA 33.EL 34.STANBUL 35.ZMR 36.KARS 37.KASTAMONU 38.KAYSER 39.KIRKLAREL 40.KIREHR 41.KOCAEL 42.KONYA 43.KTAHYA 44.MALATYA 45.MANSA 46.K.MARA 47.MARDN 48.MULA 49.MU 50.NEVSEHR 51.NDE 52.ORDU 53.RZE 54.SAKARYA 55.SAMSUN 56.SRT 57.SNOP 58.SVAS 59.TEKRDA 60.TOKAT 61.TRABZON 62.TUNCEL 63.ANLIURFA 64.UAK 65.VAN 66.YOZGAT 67.ZONGULDAK 68.AKSARAY 69.BAYBURT 70.KARAMAN 71.KIRIKKALE 72.BATMAN 73.IRNAK 74.BARTIN 75.ARDAHAN 76.IDIR 77.YALOVA 78.KARABK 79.KLS 80.OSMANYE 81.DZCE
01.ADANA
10.BALIKESR
19.ORUM
02.ADIYAMAN
11.BLECK
20.DENZL
03.AFYON
12.BNGL
21.DYARBAKIR
04.ARI
13.BTLS
22.EDRNE
05.AMASYA
14.BOLU
23.ELAZI
06.ANKARA
15.BURDUR
24.ERZNCAN
07.ANTALYA
16.BURSA
25.ERZURUM
08.ARTVN
17.ANAKKALE
26.ESKEHR
09.AYDIN
18.ANKIRI
27.GAZANTEP
BNALARDA ENERJ PERFORMANSI YNETMEL

Binalarda Enerji Performans Ynetmelii
Bayndrlk ve skan Bakanlndan: Resmi Gazete Says: 27075 Resmi Gazete Tarihi: 05/12/2008
BRNC BLM: Ama, Kapsam, Dayanak, Tanmlar ve Ksaltmalar

Ama Madde 1 - (Deiik madde: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\1.mad) 1. Bu Ynetmeliin amac, binalarda enerjinin ve enerji kaynaklarnn etkin ve verimli kullanlmasna, enerji israfnn nlenmesine ve evrenin korunmasna ilikin usul ve esaslar dzenlemektir. Kapsam Madde 2 - (Deiik madde: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\2.mad) 1. Bu Ynetmelik mevcut ve yeni yaplacak binalarda; a) Mimari tasarm, mekanik tesisat, aydnlatma, elektrik tesisat gibi binann enerji kullanmn ilgilendiren konularda bina projelerinin ve enerji kimlik belgesinin hazrlanmasna ve uygulanmasna ilikin hesaplama metotlarna, standartlara, yntemlere ve asgari performans kriterlerine, b) Enerji kimlik belgesi dzenlenmesi, bina kontrolleri ve denetim faaliyetleri iin yetkilendirmelere, c) Enerji ihtiyacnn, kojenerasyon sistemi ve yenilenebilir enerji kaynaklarndan karlanmasna, ) lke genelindeki bina envanterinin oluturulmasna ve gncel tutulmasna, toplumdaki enerji kltr ve verimlilik bilincinin gelitirilmesine ynelik eitim ve bilinlendirme faaliyetlerine, d) Korunmas gerekli kltr varl olarak tescil edilen binalarda, enerji verimliliinin artrlmasna ynelik nlemler ve uygulamalar ile ilgili, Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kurulunun grnn alnarak bu gr dorultusunda yapnn zelliini ve d grntsn etkilemeyecek biimde enerji verimliliini arttrc uygulamalarn yaplmasna ilikin i ve ilemleri kapsar. 2. Sanayi alanlarnda retim faaliyetleri yrtlen binalar, planlanan kullanm sresi iki yldan az olan binalar, toplam kullanm alan 50 m2nin altnda olan binalar, seralar, atlyeler ve mnferit olarak ina edilen ve stlmasna ve soutulmasna gerek duyulmayan depo, cephanelik, ardiye, ahr, al gibi binalar bu Ynetmeliin kapsam dndadr. Dayanak Madde 3 - (Deiik madde : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\3.mad) 1. Bu Ynetmelik, 18/4/2007 tarihli ve 5627 sayl Enerji Verimlilii Kanununun 7 nci maddesinin birinci fkrasnn () ve (d) bentleri ile 13/12/1983 tarihli ve 180 sayl Bayndrlk ve skn Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin 30/A numaral maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
133
Tanmlar ve ksaltmalar Madde 4 1. Bu Ynetmelikte geen; a) Aydnlatma enerji tketimi: Binann aydnlatlmas iin harcanan toplam enerjiyi, b) Aydnlatma yk: Aydnlatma iin kullanlan toplam kurulu gc, c) Bamsz blm: Anagayrimenkuln ayr ayr ve bal bana kullanlmaya elverili olup, 2/7/1965 tarihli ve 634 sayl Kat Mlkiyeti Kanunu hkmlerine gre bamsz mlkiyete konu olan blmlerini, ) Bakanlk: Bayndrlk ve skan Bakanln, d) Bina: Kendi bana kullanlabilen, st rtl olan insanlarn iine girebilecekleri ve insanlarn oturma, alma, elenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan ve hayvanlarn ve eyalarn korunmasna uygun yapy, e) Bina sahibi: Bina zerinde mlkiyet hakkna sahip olan gerek veya tzel kiiyi veya varsa intifa hakk sahibini, eer her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edeni, f ) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) Bina yneticisi: Kat Mlkiyeti Kanununa gre atanm veya seilmi veya belirlenmi olan ve bina ynetimini salayan kiiyi, g) Bireysel stma: Bamsz blm ierisine yerletirilen bir s retim kaynandan elde edilen stma enerjisi ile bamsz blmn stlmasn, ) Blgesel stma sistemi: Bir merkezden elde edilen stma enerjisinin, mahalle ve daha byk lekteki yerleimlerde yer alan binalara datlmasn ve bamsz blmlerin stlmasn salayan sistemi, h) Blgesel shhi scak su sistemi: Bir merkezden elde edilen shhi scak suyun blge ierisindeki binalara ve bamsz blmlere datlmas ve kullanlmasn salayan sistemi, ) (Mlga bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) i) Enerji kimlik belgesi: Asgari olarak binann enerji ihtiyac ve enerji tketim snflandrmas, yaltm zellikleri ve stma ve/veya soutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri ieren belgeyi, j) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) Enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kurulular: Yeni tasarlanan binalar iin; binann tasarmnda grev alan yetkili mimar ve mhendisleri, mevcut binalar iin enerji verimlilii danmanlk irketlerini, k) (Mlga bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) l) (Mlga bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) m) Enerji yneticisi: Binalarda enerji ynetimi ile ilgili faaliyetleri yerine getirmekle sorumlu ve enerji yneticisi sertifikasna sahip kiiyi, n) (Mlga bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) o) Halojen lamba: inde halojen gaz bulunan tungsten halojen ve metal halojen olmak zere iki eidi bulunan lambalar, ) Hizmet amal binalar: Kamu binalar, okullar, ibadethaneler, hastaneler, salk merkezleri ve benzeri amalara tahsis edilmi binalar, snma veya yal veya ocuklarn bakm iin tahsis edilmi sosyal hizmet binalar ve benzeri amalar iin tahsis edilmi binalar, sinema ve tiyatro, toplant salonlar, sergiler, mzeler, ktphaneler, kltrel binalar ve sportif faaliyetlere tahsis edilen binalar ve benzeri amalara tahsis edilmi binalar, p) Is pompas: Toprakta, havada ve suda dk scaklkta mevcut olan enerjinin, stma ve/veya soutma yapmak amacyla bina iine iletilmesini salayan dzenei, r) lgili idare: Yap ruhsat ve yap kullanma izin belgesi verme yetkisine sahip belediye ve mcavir alan snrlar iindeki uygulamalar iin bykehir belediyeleri ile dier belediyeleri, bu alanlar dnda kalan alanlarda valilikler ile dier idareleri,
134
s) klimlendirme sistemi: Ortam havasnn, neminin, temizliinin ve scaklnn bir arada kontrol edildii ve taze hava ihtiyacnn karland sistemi, ) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) letmeci kurulu: Mekanik ve elektrik sistemlerinin almasndan sorumlu kuruluu, t) (Mlga bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) u) Kaskad kazan sistemi: Birbirleri ile mekanik ve elektronik olarak haberlemeli alan, ihtiyaca gre sral devreye girerek yakt tasarrufu salayan, kazan yedekleme skntsnn olmad kazan sistemlerini, ) Kazan: Yaktn yaklmas sonucu aa kan enerjinin s tayc akkana aktarlmasn salayan basnl kab, v) Kojenerasyon: Is ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin ayn tesiste e zamanl olarak retimini, y) Mekanik tesisat: naat ilerinde makine mhendislii etkinlik alanna giren stma, soutma, havalandrma, temiz ve pis su, shhi scak su ve yangn sndrme sistemleri ilerinin tmn, z) Merkezi stma sistemi: Bir merkezden elde edilen stma enerjisi ile birden fazla bamsz blmn stlmasn salayan sistemi, aa) Merkezi shhi scak su sistemi: Bir merkezden elde edilen shhi scak suyun binalara ve bamsz blmlere datlmas ve kullanlmasn salayan sistemi, bb) Merkezi soutma sistemi: Bir merkezden elde edilen soutma enerjisi ile birden fazla bamsz blmn soutulmasn salayan sistemi, cc) (Mlga bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) ) Mevcut bina: Bu Ynetmeliin yrrle girmesinden nce yap ruhsat alnp yapm devam eden veya yapm tamamlanan binay, dd) Nihai enerji tketimi: Son kullanc tarafndan binasnda veya bamsz blmnde kat, sv veya gaz yaktlardan elde edilen enerjinin ve elektrik enerjisinin toplam tketimini, ee) (Mlga bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) ff ) (Mlga bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) gg) Ticari amal binalar: merkezleri, ofis ve benzeri amalara tahsis edilmi binalar ve elence ve alveri merkezleri ve benzeri amalara tahsis edilmi binalar ile otel, motel, pansiyon ve benzer amalara tahsis edilmi binalar, ) TSE: Trk Standardlar Enstitsn, hh) Yenilenebilir enerji: Hidrolik, rzgar, gne, jeotermal, biyoktle, biyogaz, dalga, aknt ve gelgit gibi fosil olmayan enerji kaynaklarndan elde edilebilen enerjiyi, ) Yllk enerji ihtiyac: Binann stma, shhi scak su, soutma, elektrik ve aydnlatma sistemleri iin birincil enerji cinsinden ortama bir yl ierisinde verilmesi gereken s enerjisi miktarn, ii) Yllk stma enerjisi ihtiyac: Istma sisteminden stlan ortama bir yl ierisinde verilmesi gereken net s enerjisi miktarn, jj) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) Yllk shhi scak su enerjisi ihtiyac: Scak su temini iin bir yl ierisinde harcanan net s enerjisi miktarn, kk) Yllk soutma enerjisi ihtiyac: Soutma sisteminin soutulan ortamdan bir yl ierisinde atmas veya ekmesi gereken net s enerjisi miktarn ll) (Ek bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) BEP-TR: Enerji kimlik belgelerinin dzenlenmesi iin kullanlan ve Bakanlk internet adresinden eriim salanan yazlm programn, mm) (Ek bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) Binalarda enerji verimlilii: Binalarda yaam standard ve hizmet kalitesinin dmesine sebebiyet vermeksizin enerji tketiminin azaltlmasn, nn) (Ek bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) Birincil enerji tketimi: Son kullanc tarafndan binasnda veya bamsz blmnde kat, sv veya gaz yaktlardan elde edilen enerji ile
135
tketilen elektrik enerjisinin retilmesi ve datlmas safhalarnda tketilen enerjilerle birlikte toplam tketimlerini, oo) (Ek bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) Denetim yapacak kurum ve kurulular: Enerji kimlik belgesine gre binann enerji tketen ekipmanlarnn, ilgili raporlarda belirtilen periyotlarda ilgili standartlarda belirtilen ve sistemin gerektirdii periyodik kontrole, teste ve bakma tabi tutulup tutulmadnn denetlenmesini yapacak olan ve Bakanlk tarafndan yetkilendirilmi kurum veya kurulular, ) (Ek bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) Genel aydnlatma: Bir hacmin tamamnda belirli kriterler kapsamnda, aydnlatmada vurgu, ynlendirme ve farkl aydnlk seviyesine gerek olan ksmi blge gibi zel ihtiyalar dikkate alnmakszn talepleri karlamak amacyla yaplan aydnlatmay, pp) (Ek bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) Gvenlik aydnlatmas: Gece artlarnda bina evresinin gvenlik asndan kontroln ve gzetimin daha kolay yaplmasn salamak amacyla yaplan evre aydnlatmasn, rr) (Ek bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) Kullanm alan: Binann ina edilen ve kullanlabilen tm blmlerinin; duvarlar, kolonlar, klklar, giri holleri, ak kmalar, hava bacalar, saaklar, tesisat galerileri ve katlar, ticari amal olmayan ve binann kendi ihtiyac iin otopark olarak kullanlan blm ve katlar, yangn merdivenleri, asansrler, tabii zemin teraslar, kalorifer dairesi, kmrlk, snak, su deposu ve hidrofor dairesi ktktan sonraki alan, ss) (Ek bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) nemli tadilat: Binada cephe, mekanik ve elektrik tesisat gibi enerji tketimini etkileyen konularla ilgili toplam tadilat maliyetinin, binann emlak vergisine esas deerinin % 25ini at tadilatlar, ) (Ek bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\4.mad) Yap inaat alan: Iklklar hari olmak zere, bodrum kat, asma kat ve at arasnda yer alan mekanlar ve ortak alanlar dahil yapnn ina edilen btn katlarnn alann ifade eder.
KNC BLM: lkeler, Grevler, Yetkiler ve Sorumluluklar

lkeler Madde 5 1. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\5.mad) Yeni bina tasarmnda, mevcut binalarn proje deiiklii gerektiren nemli tadilat projelerinde, mekanik ve elektrik tesisat deiikliklerinde binann zelliklerine gre bu Ynetmelikte ngrlen esaslar gz nne alnr. 2. Binann mimari, mekanik ve elektrik projeleri, dier yasal dzenlemeler yannda, enerji ekonomisi bakmndan bu Ynetmelikte ngrlen artlara uygun deil ise, ilgili idare tarafndan yap ruhsat verilmez. 3. Bu Ynetmelik esaslarna uygun projesine gre uygulama yaplmadnn tespiti halinde, tesbit edilen eksiklikler giderilinceye kadar binaya, ilgili idare tarafndan yap kullanm izin belgesi verilmez. 4. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\5.mad) Bu Ynetmelikte tanmlanmam olan ve aklk gereken hususlar hakknda, Ek-8ada verilen Trk Standartlarnn gncel halleri, bu standartlarn olmamas halinde ise, Ek-8bde verilen Avrupa Standartlarnn gncel halleri esas alnr. 5. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\5.mad) Bu Ynetmeliin uygulanmasnda proje, yapm, denetim ve dier konularda tereddde dlen hususlar hakknda Bakanln gr alnr. 6. (Ek fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\5.mad) Mevcut binalarn, d cephe duvarlarnda s yaltm, stma sisteminde kazan deiiklii, ferdi ve merkezi stma sistemleri arasnda dnm
136
yaplmas, merkezi soutma sistemi kurulmas, kojenerasyon sistemi kurulmas veya yenilenebilir enerji kaynaklarndan elektrik retilmesi ile ilgili konularda tadilat yaplmas halinde, bu Ynetmelik hkmleri dorultusunda uygulama projesi hazrlanr ve yap kullanm izni veren ilgili idare tarafndan onaylanr ve uygulanmas salanr. 7. (Ek fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\5.mad) Bu Ynetmeliin uygulanmasnda, Avrupa Birlii mevzuatna uyum ile birlikte bu uyum kapsamnda Avrupa Birlii lkelerindeki binalarda asgari enerji performans uygulamalarnn bu Ynetmelie yanstlmas dorultusunda gerekli deiikliklerin yaplmas esastr. Grev, yetki ve sorumluluk Madde 6 1. Bu Ynetmelik hkmlerinin uygulanmasndan; a) lgili idareler, b) Enerji kimlik belgesi dzenlemeye yetkili kurulular, c) Yatrmc kurulular, ) Bina sahipleri, bina yneticileri veya enerji yneticileri, d) letmeci kurulular, e) veren veya temsilcileri, f ) Tasarm ve uygulamada grevli mimar ve mhendisler, g) Uygulayc ykleniciler ve reticiler, ) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\6.mad) Binann yaplmasnda, kullanlmasnda ve enerji kimlik belgesi dzenlenmesinde grev alan mavir, danman, proje kontrol yapan gerek veya tzel kiiler, enerji kimlik belgesi dzenlemeye yetkili kurulular, denetleme kurulular ve iletme yetkilileri, grevli, yetkili ve sorumludur. 2. Ynetmelik hkmlerine gre ina edilmemi binalardan; a) Projenin eksik veya hatal olmas veya standartlara uygun olmamas halinde, proje mellifleri; yapmn eksik veya hatal olmas veyahut standartlara uygun olmamas halinde ise, varsa yap denetim kuruluu ve yklenici veya yapmc firma, yetkileri orannda sorumludur. b) Sistemin uygun almamas iletmeden kaynaklanyor ise, bina sahibi, yneticisi veya varsa enerji yneticisi veya iletmeci kurulu dorudan sorumlu olur. c) lgili idareler, sorumluluun takip, tespit ve gereinin yerine getirilmesi hususunda grevli ve yetkilidir. 3. lgili idareler ve enerji kimlik belgesi dzenlemeye yetkili kurulular, projelerin ve uygulamalarn bu Ynetmelik hkmlerine uygun olup olmadn denetler. 4. Bu Ynetmelie uygun tasarm ve uygulamas yaplmayan binalara yap ruhsat veya yap kullanm izin belgesi verilmesi durumunda, ilgili idareler, enerji kimlik belgesi dzenlemeye yetkili kurulular ve varsa yap denetim kurulular sorumlu olur.
137
NC BLM: Bina Enerji Performans Asndan Mimari Proje Tasarm ve Mimari Uygulamalar
Bina enerji performans asndan mimari proje tasarm Madde 7 1. Binalarn mimari tasarmnda, imar ve ada/parsel durumu dikkate alnarak stma, soutma, doal havalandrma, aydnlatma ihtiyac asgari seviyede tutulur, gne, nem ve rzgar etkisi de dikkate alnarak, doal stma, soutma, havalandrma ve aydnlatma imkanlarndan azami derecede yararlanlr. 2. Mimari tasarmda dikkat edilmesi gereken hususlar aada belirtilmitir. a) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\7.mad) Binalarn ve i meknlarn ynlendirilmesinde, gne, rzgr, nem, yamur, kar ve benzeri meteorolojik veriler dikkate alnarak oluturulan mimari zmler aracl ile istenmeyen s kazan ve kayplar asgari dzeyde tutulur. b) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\7.mad) Bina ierisinde srekli kullanlacak yaam alanlar, gne ss ve ile doal havalandrmadan en uygun derecede faydalanacak ekilde yerletirilir. c) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\7.mad) Mimari uygulama projesi ve sistem detaylarnn, s yaltm projesindeki btn malzemeler ve nokta detaylar ile btnlk salamas, s yaltmnda sreklilii salayacak ekilde, at-duvar, duvar-pencere, duvar-taban ve taban-deme-duvar bileim detaylarn ihtiva etmesi gerekir. ) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\7.mad) Binann yaplaca yere ilikin olarak yenilenebilir enerji kaynak kullanlmas imknlarnn aratrlmas ile oluturulacak raporlar, mimari zmlerde ncelikle dikkate alnr. Mimari uygulamalar Madde 8 1. Mevcut binalarn d kabuu, binann enerji performansn olumsuz etkileyecek ekilde deitirilemez. 2. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\8.mad) Is kaybeden dey d yzeylerinin toplam alannn % 60 ve zerindeki oranlarda camlama yaplan binalarda pencere sisteminin sl geirgenlik katsaysnn (Up) 2,1 W/m2Kden byk olmayacak ekilde tasarmlanmas ve dier s kaybeden blmlerinin sl geirgenlik katsaylarnn TS 825 Standardnda tavsiye edilen deerlerden % 25 daha kk olmasnn salanmas durumunda, bu binalar TS 825 Standardna uygun olarak kabul edilir. Sz konusu binalar iin s yaltm projesi ve hesaplamalar TS 825 Standardnda tanmlanan usul ve esaslara gre yaplr. Bu hesaplamalar ierisinde bu fkrada belirtilen artlarn yerine getirildiinin ayrca gsterilmesi gerekir. Ayrca, yaz aylarndaki istenmeyen gne enerjisi kazanlar iin tasarm srasnda tedbirler alnr. 3. (Mlga fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\8.mad) 4. Yeni yaplacak binalar iin s yaltm raporu hazrlanmasnn gerektii durumlarda ve mevcut binalara yaplan uygulamalarda, i yzeyden d yzeye doru oluturulan katmandaki yap ve s yaltm malzemeleri, giydirme cam cephenin i yzeyindeki cama yaptrlan film tabakasnn sl geirgenlik katsays, giydirme cam cepheli binann bulunduu iklim blgesindeki TS 825 standardnda tavsiye edilmi olan sl geirgenlik katsaysndan byk olamaz. 5. (Mlga fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\8.mad) 6. (Mlga fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\8.mad)
138
DRDNC BLM: Is Yaltm Esaslar, Asgari Hava Sirklasyonu ve Szdrmazlk

Bina s yaltm esaslar Madde 9 1. Binalarn s yaltm hesaplamalarnda aada belirtilen hususlara uyulur. a) Binann Yllk Istma Enerjisi htiyacnn TS 825 standardnda belirtilen snr deerden kk olmas gerekir. b) Bitiik nizam olarak yaplacak olan binalarn stma enerjisi ihtiyac hesab yaplrken, bitiik nizam tarafnda kalan duvarlar da d duvar gibi deerlendirilir. 2. Binalar d havadan, topraktan veya dk i hava scaklna sahip ortamlardan ayran yap bileenlerinin yzeyleri, TS 825 standardnda belirtilen asgari s yaltm artlarna uygun ekilde yaltlr. 3. Bina kabuunu oluturan, duvar, deme, balkon, konsol, taban, tavan, at ve pencere/duvar birleimleri s kprs olumayacak ekilde yaltlr. Mevcut binalarda s kprlerinin nlenememesi durumunda, sy nakleden kaplama yzeylerinde oluan s kprleri sebebiyle gerekleen s kayb hesab TS EN ISO 10211-1, TS EN ISO 10211-2, TS EN ISO 14683 veya TS EN ISO 6946 standardna gre yaplr ve yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesaplanmasnda dikkate alnr. 4. Belediye hudutlar ve mcavir alan snrlar dnda, ky nfusuna kaytl ve kyde srekli oturanlarn, ky yerleik alanlar civarnda ve mezralarda 2 kata kadar olan ve toplam deme alan 100 m2den kk (d havaya ak balkon, teras, merdiven, geit, aydnlk ve benzeri yerler hari) yeni binalar ile bu alanlardaki; a) Yap bileenlerinin sl geirgenlik katsaylarnn, TS 825 standardnda belirtilen yap bileenleri deerlerine eit veya daha kk olmas, b) Toplam pencere alannn, s kaybeden d duvar alannn %12sine, eit veya daha kk olmas hallerinde konstrksiyonlarn ve ayrntlarn mimari projede gsterilmesi artyla, s yaltm projesi yaplmas gerekmez. Bu durumda yukardaki artlarn salandn gsteren bir s yaltm raporu dzenlenmesi yeterlidir. 5. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\9.mad) Binann bamsz blmleri arasndaki duvar, taban ve tavan gibi yap elemanlarnda, R direnci en az 0,80 m2K/W olacak ekilde yaltm uygulanr. 6. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\9.mad) 7. Bu Ynetmelikte belirtilmeyen hususlarda TS 825 standardna uyulur. 8. Yap ve yaltm malzemelerinin standarda uygunluu; a) Yap ve yaltm malzemelerinin sl iletkenlik hesap deerleri TS 825 Ek-Ede verilmi olup, s yaltm projesi burada verilen deerlere gre hesaplanr. Bina yapmnda kullanlacak yap ve yaltm malzemeleri iin 8/9/2002 tarihli ve 24870 sayl Resm Gazetede yaymlanan, Yap Malzemeleri Ynetmelii erevesinde, Yap ve Yaltm Malzemelerinin CE veya G uygunluk iareti ve uygunluk beyan veya belgesi almas zorunludur. b) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\9.mad) Birinci fkra hkmleri erevesinde beyan edilen sl iletkenlik hesap deerlerinin TS 825 Ek-Edeki deerlerden daha kk olmas ve bu deerin hesaplamalarda kullanlmak istenilmesi halinde, beyan edilen sl iletkenlik hesap deerlerinin hesaplamalarda kullanlabilmesi iin, Bakanlka bu ama iin zel olarak grevlendirilmi bir kurulu tarafndan, malzemenin beyan edilen sl iletkenlik hesap deerlerinin belgelendirilmesi arttr. Eer bu belgelendirme yaplmam ise, hesaplamalarda, sz konusu malzemenin beyan edilen sl iletkenlik hesap deeri yerine TS 825 Ek-Edeki deerleri alnr. Grevlendirilmi kuruluun alma usul ve esaslar Bakanlka belirlenir.
139
Is yaltm projesi zorunluluu Madde 10 1. (1) Bu Ynetmelik hkmleri uyarnca TS 825 standardnda belirtilen hesap metoduna gre, yetkili makina mhendisi tarafndan hazrlanan s yaltm projesi imara ilikin mevzuat gereince yap ruhsat verilmesi safhasnda tesisat projesi ile birlikte ilgili idarelerce istenir. 2. (2) Is yaltm projesinde; a) Is kayplar, s kazanlar, kazan/kayp oran, kazan kullanm faktr ve aylk ve yllk stma enerjisi ihtiyacnn byklklerinin, TS 825 standardnda verilen Binann zgl Is Kayb ve Yllk Istma Enerjisi htiyac izelgelerindeki rneklerde olduu gibi izelgeler halinde verilmesi ve hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn (Q), TS 825 standardnda verilen yllk stma enerjisi (Q) formlnden elde edilecek olan snr deerden byk olmadnn gsterilmesi, b) Konutlar dnda farkl amalarla kullanlan binalarda yaplacak hesaplamalarda, binadaki farkl blmler arasndaki scaklk fark 4 Cden daha fazla ise ve bu binada birden fazla blm iin yllk stma enerjisi ihtiyac hesab yaplacaksa, bu blmlerin snrlarnn ematik olarak izilmesi, snrlarn lleri ve blmlerin scaklk deerleri zerinde gsterilmesi, c) Binann s kaybeden yzeylerindeki d duvar, tavan ve taban/demelerde kullanlan malzemeler, bu malzemelerin eleman iindeki sralan ve kalnlklar, duvar, tavan ve taban/deme elemanlarnn alanlar ve U deerlerinin belirtilmesi, ) Pencere sistemlerinde kullanlan cam ve erevenin tipinin, btn ynler iin ayr ayr pencere alanlarnn ve U deerlerinin belirtilmesi, d) Havalandrma tipinin belirtilmesi, mekanik havalandrma sz konusu ise, hesaplamalar ve sonularnn proje raporunda belirtilmesi, e) Is yaltm projesinde, binann s kaybeden yzeylerinde oluabilecek youmann TS 825 standardnda belirtildii ekilde tahkik edilmesi, gerekli izim ve hesaplamalarn proje raporunda verilmesi, f ) Mevcut binalarn tamamnda veya bamsz blmlerinde yaplacak olan esasl tamir, tadil ve eklemelerdeki uygulama yaplacak olan blmler iin, TS 825 standardnda stma derece gn blgelerine gre tanmlanm tavsiye edilen sl geirgenlik katsaylarna eit veya daha kk olduunun gsterilmesi, g) Mevcut binalarda yaplacak olan esasl tamir, tadil ve eklemelerde, uygulamann yaplaca yzeylerde oluabilecek youmann TS 825 standardnda belirtildii ekilde tahkik edilmesi, gerekli izim ve hesaplamalarn raporlanmas hususunda bilgiler bulunmaldr. Mekanik tesisat yaltm esaslar Madde 11 1. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\10.mad) Binalarn stma, soutma, havalandrma ve klima gibi enerji kullanmn etkileyen tesisatlarnda kullanlan borular, kollektrler ve balant malzemeleri, vanalar, havalandrma ve iklimlendirme kanallar, shhi scak su reticileri ve depolama niteleri, yakt depolar ve dier mekanik tesisat ekipmanlar, s kprsne yol amayacak ekilde ve yzey scakl ile i ortam scakl arasnda 5Cden fazla fark ve yzeyde youma olmayacak ekilde yaltlr. 2. Mekanik tesisat yaltm hesaplamalar ve uygulamalarnda aada belirtilen hususlara uyulur. a) (Mlga bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\10.mad) b) Mekanik tesisatta meydana gelen s kayp ve kazanlar prEN ISO 12241:2008 standardna gre hesaplanr.
140
3.
4. 5. 6.
c) (Mlga bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\10.mad) ) artlandrlan mekanlarn ierisinde yer alan kanallar, sl direnci 0,6 m2K/Wdan kk olmayacak ekilde yaltlr. Dier mekanlarda yer alan ve yaltlmas gereken kanallarn sl direnci 1,2 m2K/Wdan kk olmayacak ekilde yaltlr. d) Mekanik tesisat boru ve klima kanal montajlar, borularn ve kanallarn birbirleri arasndaki mesafeler ile tavan, taban ve duvarlar arasndaki mesafeleri, hesaplamalar yaplan yaltm kalnlklarnn uygulanmasna engel olmayacak ekilde yaplr. Borularn ve klima kanallarnn askya alnmalar ile kalc veya sabit mesnetle desteklemelerinde s kayplarnn ve s kprlerinin olumasna izin verilmez. Souk su ve soutma tesisatlarndaki borular ve souk akkan tayan klima kanallar, s kazanlar ve youma riskini nlemeye ynelik olarak iki ayr hesaplama yntemi sonucunda elde edilen en byk kalnlk deeri esas alnarak dtan yaltlr. Youmann ve korozyonun nlenebilmesi iin yaplan hesaplamalarda, borunun ve kanaln yzey scaklnn, i noktas scaklnn altna dmemesini salayan yaltm kalnl gznnde bulundurulur. Souk su ve soutma tesisatlarndaki borular ve souk akkan tayan klima kanallar ak gzenekli s yaltm malzemeleri kullanlmas durumunda, youmann engellenmesi iin dtan buhar kesici bir malzeme ile kaplanr. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\10.mad) (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\10.mad) (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\10.mad)
Asgari hava sirklasyonu ve szdrmazlk Madde 12 - (Deiik madde : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\11.mad) 1. Binalarda, derzler de dhil olmak zere, s geiinin olabilecei yzeylerde, kesitlerde ve/veya aftlarda srekli hava geirmeyecek ekilde szdrmazlk salayacak ve hava geiine engel olacak uygun malzemeler kullanlr. Binalarda i hava kalitesini bozmayacak ekilde gerekli kontroll temiz hava girii salanr. 2. Bina szdrmazlk hesaplarnda bina kat saysna bal olarak; d pencerelerden, balkon kaplarndan ve at pencerelerinden kaynaklanan szntlar iin TS EN 12207 Standardnda verilen derz geirgenlik deerleri kullanlr. Mekanik havalandrma sistemi bulunan yaltml binalarda, i ve d ortamlar arasnda 50 Pascal basn fark iin hesaplarda kullanlacak hava deiim saylar TS EN 13465 Standardndan alnr.
BENC BLM: Istma ve Soutma Sistemleri Tasarm ve Uygulama Esaslar

Istma sistemleri tasarm esaslar Madde 13 1. Istma sistemleri tasarmnda kullanlacak olan sl geirgenlik katsaylar 9 uncu maddede belirtilen artlara gre hesaplanarak belirlenir. 2. Istma sistemi tasarm hesaplar TS 2164 standardna gre yaplr. 3. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\12.mad) Yeni binalarda; yap ruhsatna esas olan toplam kullanm alannn 2.000 m2 ve stnde olmas halinde merkezi stma sistemi yaplr. 4. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\12.mad) Kullanm alan 250 m2 ve stnde olan bireysel stma sistemine sahip gaz yakt kullanlan binalarda bamsz blmlerde veya mstakil binalarda; youmal tip stc cihazlar veya entegre ekonomizerli cihazlar kullanlr. 5. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\12.mad) Merkezi stma sistemi ile stlan binalarn
141
bamsz blmlerindeki hacimlerinde scaklk kontrol ekipmanlar ile s merkezinde i ve/veya d hava scaklna bal kontrol ekipmanlar kullanlr. 6. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\12.mad) Merkezi stma sistemli binalarn bamsz blmlerinde scaklk kontrol ekipmanlarnn kullanlmas durumunda, stma tesisat pompa gruplar zamana, basnca veya akkan debisine gre deiken devirli seilir. 7. Merkezi stma sistemine sahip binalarda, merkezi veya lokal s veya scaklk kontrol cihazlar ile snma maliyetlerinin s kullanm miktarna bal olarak paylamn salayan sistemler kullanlr. 8. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\12.mad) Merkezi stma sistemine sahip binalardaki stma sistemi bacas kesit alan ve ykseklii; atk gaz ktlesi, atk gaz scakl ve gerekli atk gaz basncna gre TS 11389 EN 13384-1, TS 11388 EN 13384-2 standartlarndaki metotlara uygun olarak hesaplanarak bulunur. Hermetik veya yar hermetik doalgazl cihazlarda, retici firma sistem sertifikasyonlarndaki deerler esas alnr. 9. Merkezi stma sistemine sahip binalardaki kazan verimleri; kat yaktl kazanlarda %75den, sv ve gaz yaktl kazanlarda, Sanayi ve Ticaret Bakanlnca 5/6/2008 tarihli ve 26897 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sv ve Gaz Yaktl Yeni Scak Su Kazanlarnn Verimlilik Gereklerine Dair Ynetmeliin 7 nci maddesinde belirtilen 2 yldz (**) verim snfndan daha dk olamaz. 10. Merkezi stma sistemlerinin yerleimleri TS 2192 standardna; gaz yakt kullanan sistemlerin yerleimi de TS 3818 standardna gre yaplr. 11. Merkezi stma sistemlerinde, kazana geri dn su scakl ile d hava scaklk kontroln yaparak sistem ekonomisi salayacak sistemlerin seilmesi gerekir. 12. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\12.mad) Merkezi stma sistemlerinde kullanlacak sv veya gaz yaktl cebri flemeli brlrl yakma sistemlerinde; a) Sv yaktl cebri flemeli brlrler kullanlmas halinde; 1) 100 kWa kadar stma sistemi kapasitesine sahip sistemlerde tek kademeli ancak hava emi damperi servo motor kontroll, iki kademeli veya oransal kontroll, 2) 100 kW-1200 kW stma sistemi kapasitesine sahip sistemlerde iki kademeli veya oransal kontroll, 1200 kW ve st kapasiteye sahip sistemlerde sadece oransal kontroll, 3) 3000 kW st sistemlerde baca gaz oksijen kontrol sistemine sahip brlrler kullanlr. b) Gaz yaktl cebri flemeli brlrler kullanlmas halinde; 1) 100 kWa kadar stma sistemi kapasitesine sahip sistemlerde tek kademeli ancak hava emi damperi servo motor kontroll, iki kademeli veya oransal kontroll, 2) 100 kW-600 kW stma sistemi kapasitesine sahip sistemlerde iki kademeli veya oransal kontroll 600 kW ve st kapasiteye sahip sistemlerde sadece oransal kontroll, 3) 3000 kW st sistemlerde baca gaz oksijen kontrol sistemine sahip brlrler kullanlr. 13. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\12.mad) 500 kW ve st kapasiteye sahip kazanlarn kullanld sistemlerde su yumuatma veya artlandrma veya her iki sistem birlikte kurulur. 14. Istma kapasitesi 100 kW ve zerindeki kat yaktl kazanlarda verimlilik aratrlarak otomatik yakt besleme sistemi kullanlr. 15. Istma kapasitesinin 100 kW ve zerinde olmas halinde, ilk yatrm ve iletme maliyetleri ile birlikte enerji ekonomisi analizleri sonucunda daha ekonomik olduu raporlanan, mekanik ve elektronik olarak birbirleri ile haberlemeli alan, ihtiyaca gre kaskad kazan sistemleri kullanlabilir.
142
Istma sistemleri uygulama esaslar Madde 14 1. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\13.mad) Istma merkezinde yakt trne gre gerekli olan temiz havann salanmas ve egzost havasnn atlabilmesi iin gerekli havalandrmann salanmas gerekir. 2. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\13.mad) Sv, gaz ve kat yaktl merkezi stma sistemlerinde her iletme dneminin balangcnda ve ylda en az bir kez olmak zere baca gaz analizi ve sistem bakm yaptrlr. Sistem performansn da ihtiva eden bir rapor hazrlanarak gerektiinde ilgili mercilere sunulmak zere saklanr. 3. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\13.mad) Merkezi stma sistemlerinde, baca gaz scaklnn iletmeci veya ynetici tarafndan izlenebilmesi iin kalibrasyonu yaplm baca gaz termometresi kullanlr. 4. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\13.mad) 5. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\13.mad) 6. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\13.mad) 7. Mevcut merkezi stma sistemli binalarn bamsz blmlerinde scaklk kontrol ekipmanlarnn kullanlmas durumunda, stma tesisat pompa gruplar zamana, basnca veya akkan debisine gre deiken devirli seilir. 8. (Ek fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\13.mad) Atk gaz ile s kayb snr deerleri, 13/1/2005 tarihli ve 25699 sayl Resm Gazetede yaymlanan Isnmadan Kaynaklanan Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmeliinde belirtilen snr deerleri aamaz. 9. (Ek fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\13.mad) Merkezi stma sistemine sahip binalarda stlan mahallerin i ortam scakl 15 Cnin altna dmeyecek ekilde tedbir alnr. Soutma sistemleri tasarm esaslar Madde 15 1. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\14.mad) Soutma ihtiyac 250 kWdan byk olan konut d binalarda merkezi soutma sistemi tasarmlar yaplr. 2. Soutma sistemlerin tasarmnda seilecek olan soutucu akkanlarn TS EN 378 serisi standardlarna uygun olmas gerekir. 3. (Mlga fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\14.mad) 4. (Mlga fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\14.mad) Soutma sistemleri uygulama esaslar Madde 16 1. Soutma sistemlerinin iletme karakteristliklerine ve enerji ekonomisine gre ayarlarnn doru yaplmas gerekir. 2. (Mlga fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\15.mad) 3. (Mlga fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\15.mad) 4. (Mlga fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\15.mad)
143
ALTINCI BLM: Havalandrma ve klimlendirme Sistemleri Tasarm ve Uygulama Esaslar

Havalandrma ve iklimlendirme sistemleri tasarm esaslar Madde 17 1. Havalandrma ve iklimlendirme sistemleri tasarmnda TS 3419 ve ilgili Avrupa Standartlarna uyulur. 2. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\16.mad) erisinde insan bulunan ve stma dneminde ieri flenen havann nemlendirilmesi ngrlm binalarda, flenen havann mutlak nemini 1 kilogram kuru hava iin 10 gram veya daha az dzeyde ayarlayabilen kalibrasyonu akredite edilmi bir kurulu tarafndan yaplm kontrol cihaz kullanlr. 3. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\16.mad) 4. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\16.mad) Konut d amal kullanlan binalarda; a) Bir meknndaki zel mekanik havalandrma sistemi, meknda insanlarn bulunmad zamanlarda meknn minumum i hava kalitesini salayacak ekilde otomatik sistem ile donatlr. b) klimlendirme sistemlerinde oda scakl ayar dzenekleri kullanlr. c) Mahal baznda deiken hava debisi kontrol yaplan iklimlendirme sistemlerinde, sisteme bal fanlarn deiken debili olmas salanr. 5. klimlendirme sistemleri deiken insan ykne bal olarak deiken hava debili alacak ekilde i hava kontrol salayacak mekanik tesisatla donatlr. 6. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\16.mad) 7. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\16.mad) 8. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\16.mad) 9. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\16.mad) 10. Yeni yaplacak binalarn 500 m3/h ve zeri hava debili havalandrma ve iklimlendirme sistemlerinde, s geri kazanm sistemlerinin tasarmlar yaplarak, yaz ve k alma artlarnda minimum %50 verimlilie sahip olmas, ilk yatrm ve iletme masraflar ile birlikte enerji ekonomisi gz nne alndnda avantajl olmas durumunda s geri kazanm sistemleri yaplmas zorunludur. Bu sistemler gei mevsimleri iin by-pass dzeneine sahip olmaldr. 11. Yeni yaplacak binalar iin onuncu fkrada belirtilen almann tasarm aamasnda rapor halinde proje mellifi tarafndan ilgili idarelere sunulmas zorunludur. 12. Binalardaki sl konfor memnuniyetinin ve enerji performansnn arttrlmas iin gerekli kriterler EN 7730 ve TS 2164 standarlarna gre belirlenir. 13. Klima santrallerinin sznt, s kprs ve s transfer katsaysnn EN 1886 standardna uygun olmas gerekir. Havalandrma ve iklimlendirme sistemleri uygulama esaslar Madde 18 1. Havalandrma ve iklimlendirme sistemlerinin iletme ve bakmnda TS 5895e uyulur. 2. Havalandrma ve iklimlendirme sistemlerinin yerleimlerinde TS 3420 ve ilgili Avrupa Standardlarna uyulur. 3. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\17.mad) 4. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\17.mad) 5. Hava kanallar sznt limitleri TS EN 1507 ve TS EN 12237ye gre belirlenir ve raporlanr. 6. Klima santrallerinde kullanlan filtre sistemleri reticisi tarafndan belirtilen srelerde temizletilir veya deitirilir ve bu durum raporlanr.
144
YEDNC BLM: Shhi Scak Su Hazrlama ve Datm Sistemleri

Shhi scak su hazrlama ve datm sistemleri Madde 19 1. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\18.mad) Binalarda shhi scak su sistemlerinin dzenlenmesi hususunda TS EN 14336ya uyulur. 2. Shhi scak su sistemlerinin yllk enerji ihtiyacnn belirlenmesi iin gerekli hesaplamalar prEN 15316-3-1de verildii ekilde yaplr. 3. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\18.mad) Yap ruhsatna esas olan kullanm alan 2000 m2nin zerindeki oteller, hastaneler, yurtlar gibi konaklama amal konut harici binalar ile spor merkezlerinde merkezi shhi scak su sisteminin planlanmas arttr. 4. Bamsz blmlerde kullanlan bireysel shhi scak su hazrlama ekipmanlarnn TS EN 26 standardnda, merkezi shhi scak su hazrlama ekipmanlarnn da TS EN 89 standardnda belirtilen sl performansa sahip olmas gerekir. 5. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\18.mad) Merkezi kullanm shhi scak su hazrlama amal planlanan ve scak su depolanan sistemlerde, shhi scak suyun scakl 60 C gemeyecek tasarmlar yaplr. Ancak lejyonella etkisi olmamas iin depolanan shhi scak su sistemlerinde en az haftada 1 saat boyunca su scakl en az 60 C scaklkta tutulur. 6. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\18.mad) 7. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\18.mad) 8. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\18.mad) Merkezi shhi scak su hazrlama sistemlerinde merkezi plakal eanjr kullanlmas durumunda, depolama sistemi olarak akmlasyon tank kullanlr. 9. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\18.mad) Merkezi shhi scak su sistemlerinde, duvar iinde kalan tesisat da dahil olmak zere cihaz, depo ve datm hatlar yzey scakl ortam scaklnn 5 C zerine kmayacak ekilde yaltlr ve her yl bina iletmecisi tarafndan kontrol ettirilerek raporlanr. 10. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\18.mad) Shhi scak suyun s kapasitesi minimum kazan modlasyon alma alt snrnn altnda kalmas halinde yaz kullanmna ynelik ayr bir scak su kazan tesis edilir. 11. Konaklama amal binalarda stma sisteminde buhar kullanyor ise, scak su retiminde ani abuk ve kolay scak su reten scak su depolama ihtiyac olmayan sistemler kullanr.
SEKZNC BLM: Otomatik Kontrol

Otomatik kontrol Madde 20 1. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\19.mad) Sv ve gaz yaktl kazanlarda yanma kontrol iin otomatik kontrol sistemleri tesis edilir. 2. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\19.mad) Merkezi stma, iklimlendirme ve/veya soutma sistemine sahip binalar, her odann scakln ayr ayr dzenleyecek otomatik cihazlarla donatlr. Konut olarak kullanlan binalar hari olmak zere binalarda, birbirinden ayr meknlarn farkl i scaklklara ayarlanabilmesine imkn salayacak merkezi otomatik kontrol sistemi kurulur. 3. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\19.mad) Merkezi stma sistemine sahip konut olarak kullanlan binalarda cihazlar, en az gidi suyu kontrol ve d hava kompanzasyonu yapacak oto-
145
matik kontrol sistemleri ile donatlr. 4. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\19.mad) Merkezi iklimlendirme sistemi olan binalarda, ayarlanan deerleri kontrol edecek otomatik kontrol sistemi bulunmas arttr. Ticari binalarda bu cihazlarn, ayar deerlerine ekilmesinin yannda zamana gre de kontrol edebilmesi gerekir. 5. Konut olarak kullanlan binalar hari olmak zere binalarda, aydnlatma kontrol zamana, gn na ve kullanma gre yaplr. 6. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\19.mad) 10.000 m2nin zerinde olan ve merkezi stma, soutma, iklimlendirme sistemi ve aydnlatma sistemleri birlikte bulunan binalarda bilgisayar kontroll bina otomasyon sistemi tesis edilir. 7. Shhi scak su tesislerinde kullanlacak olan sirklasyon pompalar, otomatik almay salayacak ekipmanlarla donatlr. 8. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\19.mad) Yeni yaplacak binalarda aydnlatma, stma, soutma ve shhi scak su ihtiyac iin kullanlan enerjilerin ayr ayr llmesine imkn salayacak tasarmlar yaplr ve buna uygun lm ve izleme sistemleri tesis edilir.
DOKUZUNCU BLM: Elektrik Tesisat ve Aydnlatma Sistemleri

Elektrik tesisat ve aydnlatma sistemleri Madde 21 1. Binann toplam enerji tketimi ierisindeki aydnlatma enerjisi paynn hesaplanmasnda EN 15193 standardnda verilen hesap yntemi kullanlr. 2. Binalarda gn ndan azami derecede faydalanmak ve gereksiz yapay aydnlatmadan kanmak iin; a) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) Eriimi kolay el ile kontrol edilen anahtarlardan, b) Gn ndan faydalanma imkan olan yerlerde, gn ile balantl foto elektrikli anahtarlar ile telefon, kzl tesi, sonik ve ultrasonik kontroll uzaktan kumandal anahtarlardan, c) Mahalde kimse olmadnda mekann bo olduunu alglayabilen ve yapay aydnlatmay kapatan otomatik anahtar ve sistemlerden, ) Zaman ayarl anahtarlardan biri veya bir ka kullanlr. 3. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) alma saatleri boyunca devaml aydnlatma gerektiren binalarda zaman ayarl veya gn ile balantl foto elektrikli anahtarlar kullanlr. 4. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) Binalarda kullanlan genel aydnlatma lambalarnn zellikleri EK-2de verilen tabloya gre olur. 5. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) Konut amal kullanlan binalar dndaki dier binalarda, ierisinde insan bulunduu zamanlarda dhi; idari personelin yetkisinde olan her trl mahallin, aydnlatmann almasna ve kapatlmasna imkn veren bir cihaza sahip olmas gerekir. Bu cihaz, sz konusu mekn ierisinde yer almyor ise, mekndaki aydnlatma durumunun kumanda noktasndan grlmesine imkn vermesi gerekir. Sportif amal ve ok amal salonlar gibi farkl aydnlatma seviyelerinin sz konusu olduu, en az iki ve daha ok farkl kullanm mahallerinin bulunduu binalarda, temel aydnlatma seviyesini yalnzca yetkili personelin artrmasna imkn verecek biimde tedbirler alnr. 6. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) Ayn mekn ierisinde, bir pencere boluu-
146
na 5 metreden daha yakn olan yapay aydnlatmal noktalarnn her birindeki toplam kurulu g 200 W atnda, bu noktalar dier aydnlatma noktalarndan bamsz olarak kumanda edilir. 7. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) Doal aydnlatma yeterli olduunda, zaman ayarl veya insan mevcudiyetini alglayan cihaz ile yapay aydnlatmann otomatik olarak devreye girmemesi gerekir. 8. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) Binalarda elektrik enerjisinin verimli kullanlmas amacyla; a) zel durumlar olmadka akkor flamanl lambalarn kullanlmamas, renk scaklnn nemli olmad durumlarda A ve B snf elektronik balastl tp biimli fluoresan, kompakt tip fluoresan veya sodyum buharl lambalarn tercih edilmesi, b) Enerji tketimi yksek olan dekoratif aydnlatma gerelerinin genel aydnlatma amal kullanlmamas, c) alma alanlarnda yeterli aydnlk seviyesini salayacak armatr seiminin ve dalmnn yaplmas, ) Yaplabilirlii uygun olan meknlarda, hareket, s veya k duyarl ekipmanlarn kullanlmas, zellikle merdiven boluklarnda ve alma ortamlarnda bulunan tuvalet, lavabo, koridor gibi meknlarda sensrl lambalarn kullanlmas ve gereksiz kullanmlarn nne geilmesi, d) Daha az sayda armatr ve dolaysyla daha az elektrik tketimiyle istenen aydnlk seviyelerine ulamay salayaca iin, ak renk mobilya ve duvar renkleri tercih edilmesi, e) Armatrlerin verimlerini ve odalardaki aydnlk seviyesini artrmak iin aydnlatma gerelerinin periyodik olarak temizlenmesi gerekir. 9. (Deiik fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) Konut harici binalarn aydnlatma enerjisi ihtiyac belirlenirken binann i aydnlatma ykne ilaveten, gvenlik aydnlatmas hari olmak zere, binann d aydnlatma yk de dikkate alnr. 10. (Ek fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) Farkl aydnlatma seviyelerinin sz konusu olduu mahallerin bulunduu konut amal kullanlan binalar dndaki binalarda, asgari aydnlatma seviyesini yalnzca yetkili personelin artrmasna imkn verecek sistemler tesis edilir. 11. (Ek fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) Binalarn elektrik tesisat, 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayl Resm Gazetede yaymlanan Elektrik Tesisleri Ynetmeliine ve ilgili mevzuat hkmlerine gre projelendirilir ve uygulanr. 12. (Ek fkra : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\20.mad) Konut harici binalarn elektrik sistemlerinde; konu ile ilgili ynetmeliklere uygun olarak merkezi ve/veya lokal dzeyde g kompanzasyonu yaplr.
147
ONUNCU BLM:
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Kullanm, Is Pompas Ve Kojenerasyon Sistemleri (Deiik balk: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\21.mad) Yenilenebilir enerji kaynaklarnn, s pompas, kojenerasyon ve mikrokojenerasyon sistemlerinin kullanm (Deiik balk: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\22.mad) Madde 22 1. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\21.mad) Yeni yaplacak olan ve yap ruhsatna esas kullanm alan yirmibin metrekarenin zerinde olan binalarda stma, soutma, havalandrma, shhi scak su, elektrik ve aydnlatma enerjisi ihtiyalarnn tamamen veya ksmen karlanmas amacyla, yenilenebilir enerji kaynaklar kullanm, hava, toprak veya su kaynakl s pompas, kojenerasyon ve mikrokojenerasyon gibi sistem zmleri tasarmclar tarafndan projelendirme aamasnda analiz edilir. Bu uygulamalardan biri veya birka, Bakanlk tarafndan yaymlanan birim fiyatlar esas alnmak suretiyle hesaplanan, binann toplam maliyetinin en az yzde onuna karlk gelecek ekilde yaplr. 2. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\22.mad) 3. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\22.mad) 4. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\22.mad) 5. Gne enerjisi toplayclar kullanmnda TS EN 12975-1 ve TS 3817e uyulur. 6. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\22.mad) 7. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\22.mad) Kojenerasyon sistemleri Madde 23 - (Mlga madde: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\32.mad)
ONBRNC BLM:
letme, Periyodik Bakm ve Denetim (Deiik balk : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\23.mad) letme ve periyodik bakm (Deiik balk: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\24.mad) Madde 24 1. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\24.mad) Binann enerji kullanan sistemlerinin iletmecisi, Bakanlk tarafndan belirlenecek usl ve esaslara gre ilgili meslek odalar tarafndan dzenlenecek olan eitimlere katlarak belge alr. 2. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\24.mad) Bu Ynetmelik kapsamnda binann enerji performansn etkileyen mimari, mekanik, elektrik ve aydnlatma gibi sistemlerin verimlilikleri ile ilgili konularda yaplmas gerekli bakmlar, testler ve bunlarn peryotlar, ilgili idare tarafndan onaylanmak zere tasarm aamasnda hazrlanan raporda tanmlanr. Bu testlerin zamannda ve uygun ekilde yaplmasndan ve binann tasarm aamasndaki enerji performansnn altna inmeyecek ekilde iletilmesi iin gerekli bakm ve onarm ve tadilatlarn yaplmasndan bina sahibi, yneticisi, ynetim kurulu ve/veya enerji yneticisi sorumludur. 3. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\24.mad) Periyodik bakmlar kapsamnda gerekli tedbirlerin alnmasyla sistem veya ekipman verimlerinin tasarm deerinden daha dk bir deerde olmamas salanr. 4. (Ek fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\24.mad) Peryodik bakm ve testlere ilikin dier usl ve esaslar Bakanlk tarafndan yrrle konulacak tebli ile belirlenir.
148
Denetim yapacak kurum ve kurulular Madde 24/A - (Ek madde: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\25.mad) 1. Bu Ynetmelik kapsamnda, binann enerji tketen ekipmanlarnn, ilgili raporlarda belirtilen periyodik bakmlarnn yaplmas ile ilgili denetimler Bakanlk veya Bakanlk tarafndan yetkilendirilmi kurum ve kurulular tarafndan yaplr. 2. Denetim yapacak kurum ve kurululara bu Ynetmeliin uygulamas ile ilgili olarak Bakanlka teblile belirlenen eitim kriterlerine gre eitim verilir. 3. Denetim yapacak kurum ve kurulular, bu Ynetmelik kapsamndaki faaliyetleri bakmndan Bakanla kar sorumludur. Bakanlk, bu kurulularn Ynetmelik kapsamndaki faaliyetlerini izler ve gerektiinde denetler. 4. Bu Ynetmeliin yrrle girmesinden sonra yap ruhsat alnan binalara ynelik olarak, yap kullanma izin belgesi verilmesinden sonra Bakanlk tarafndan yaplan veya yaptrlan denetimlerde enerji kimlik belgesinin geree aykr dzenlendiinin veya binann enerji tketimi bakmndan dzenlenen belgeye uygun olmadnn tespit edilmesi halinde, bina, en ge bir yl iinde projesine ve yap kullanma izin belgesi verilmesine esas olan enerji kimlik belgesindeki zellikleri salayacak hale getirilir. Bu konuda, binay inaa eden veya ettiren gerek veya tzel kii sorumludur.
ONKNC BLM:
Enerji Kimlik Belgesi, Enerji Kimlik Belgesinde Bulunmas Gereken Bilgiler ve Enerji Kimlik Belgesi Vermeye Yetkili Kurulular (Deiik balk : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\26.mad) Enerji kimlik belgesi dzenlenmesi (Deiik balk: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Madde 25 1. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Enerji Kimlik Belgesi dzenlenirken Bakanlk tarafndan tebli ile yaymlanan hesaplama yntemi kullanlr. 2. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Enerji Kimlik Belgesi dzenleme tarihinden itibaren 10 yl sre ile geerlidir. 3. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Enerji kimlik belgesi, Ek-3deki formatta ve muhtevatta dzenlenir. 4. (Deiik fkra: 20/04/2011 - 27911 S. R.G. Yn./1. md.) Enerji Kimlik Belgesi, Enerji Kimlik Belgesi vermeye yetkili kurulu tarafndan hazrlanr. Bu belge, yeni binalar iin yap kullanma izin belgesi alnmas aamasnda ilgili idarelere sunulur. Enerji Kimlik Belgesi dzenlenmeyen binalara ilgili idarelerce yap kullanma izin belgesi verilmez. Enerji Kimlik Belgesinde yer alan bilgilerden ve bu bilgilerin doruluundan Enerji Kimlik Belgesi dzenlemeye yetkili kurulu 5. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Enerji Kimlik Belgesi, yeni ve mevcut binalar iin 26 nc maddede belirtilen bilgileri ihtiva edecek ekilde dzenlenir. 6. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Enerji Kimlik Belgesinin bir nshas bina sahibi, yneticisi, ynetim kurulu ve/veya enerji yneticisince muhafaza edilir, bir nshas da bina giriinde rahatlkla grlebilecek bir yerde asl bulundurulur. 7. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Enerji Kimlik Belgesi, binann yllk birincil enerji ihtiyacnn deimesine ynelik herhangi bir uygulama yaplmas halinde, bu Ynetmelie uygun olacak ekilde bir yl iinde yenilenir. 8. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Enerji Kimlik Belgesinin, binann tamam iin hazrlanmas arttr. Ayrca, istee bal olarak, kat mlkiyetini haiz her bir bamsz blm veya farkl kullanm alanlar iin ayr ayr dzenlenebilir.
149
9. Trk Silahl Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanl ve bal kurulular, Milli stihbarat Tekilat Mstearl binalar ile mcavir alan dnda kalan ve toplam inaat alan 1.000 m2den az olan binalar iin Enerji Kimlik Belgesi dzenlenmesi zorunlu deildir. 10. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) 11. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) 12. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) 13. (Ek fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Enerji kimlik belgesi BEP-TR kullanlmak suretiyle dzenlenir. BEP-TRye eriim yetkisi, enerji kimlik belgesi dzenlemeye yetkili kurululara verilir. Ancak, bu yetki, enerji kimlik belgesi dzenlemeye yetkili kurulu adna, dzenlenen eitimlere katlmak suretiyle enerji kimlik belgesi dzenlemek zere Bakanlk tarafndan sertifikalandrlan gerek kiiler tarafndan kullanr. Bu kiilerin almakta olduu kurululardan ayrlmalar ve enerji kimlik belgesi dzenlemeye yetkili bir baka kuruluta almalar halinde, ayrca eitim ve sertifikalandrma programna katlmalarna gerek olmakszn, almakta olduu kuruluun yazl istei zerine BEP-TRye eriim hakk tannr. 14. (Ek fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Enerji kimlik belgelerinin dzenlenmesinden, yetkili kuruluun ilgili personeli ve yetkili kurulu adna kuruluun sahibi veya yneticisi mteselsilen sorumludur. 15. (Ek fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\27.mad) Binalar veya bamsz blmlere ilikin alm, satm ve kiraya verme ile ilgili i ve ilemlerde enerji kimlik belgesi dzenlenmi olmas art aranr. Binann veya bamsz blmn satlmas veya kiraya verilmesi safhasnda, mal sahibi enerji kimlik belgesinin bir suretini alcya veya kiracya verir. Enerji kimlik belgesinde bulunmas gereken bilgiler Madde 26 1. Enerji Kimlik Belgesinde, binann enerji ihtiyac, yaltm zellikleri, stma ve/veya soutma sistemlerinin verimi/etkenlii ve binann enerji tketim snflandrmas ile ilgili bilgilerle birlikte; a) Bina ile ilgili genel bilgiler, b) Dzenleme ve dzenleyen bilgileri, c) Binann kullanm alan (m2), ) Binann kullanm amac, d) Binann stlmas, soutulmas, iklimlendirmesi, havalandrmas ve shhi scak su temini iin kullanlan enerjinin miktar (kWh/yl), e) Tketilen her bir enerji trne gre yllk birincil enerji miktar (kWh/yl), f ) Binalarn kullanm alan bana den yllk birincil enerji tketiminin, A ile G arasnda deien bir referans leine gre snflandrlmas, g) Nihai enerji tketiminin oluturduu sera gazlarnn kullanm alan bana yllk miktar (kg CO2/m2-yl), ) Binalarn kullanm alan bana den yllk sera gaz salmnn, A ile G arasnda deien bir referans leine gre snflandrlmas (kg CO2/m2-yl), h) Binann aydnlatma enerjisi tketim deeri, ) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\28.mad) Birincil enerji tketimine gre, enerji snf, i) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\28.mad) Nihai enerji tketimine gre, CO2 salm snf, j) (Deiik bent: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\28.mad) Binann yenilenebilir enerji kullanm oran gsterilir.
150
Enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kurulular Madde 26/A - (Ek madde: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\29.mad) 1. (Deiik fkra: 20/04/2011 - 27911 S. R.G. Yn./2. md.) Bakanlk, Enerji Kimlik Belgesi dzenlemeye yetkili kurulularda grevli olan mhendis ve mimarlarn bu Ynetmeliin uygulamas ile ilgili eitim ve eitim sonunda yaplacak snav kriterlerini tebli ile yaymlar. Eitimler, niversitelerin mimarlk, inaat mhendislii, makine mhendislii, elektrik mhendislii, elektrik-elektronik mhendislii blmleri ile Mimarlar Odas, naat Mhendisleri Odas, Makina Mhendisleri Odas, Elektrik Mhendisleri Odas ve 5627 sayl Kanun kapsamnda bina sektrnde yetkilendirilmi enerji verimlilii danmanlk irketleri ile yaplacak protokole gre bu kurum ve kurulular tarafndan yaplr. Yaplan eitimler sonunda Bakanlk tarafndan yaplacak veya yaptrlacak snavda yz zerinden en az yetmi puan alanlara Enerji Kimlik Belgesi dzenlemek zere yetki belgesi verilir. 2. Enerji kimlik belgesi dzenlemeye yetkili kurulularn, enerji kimlik belgesi dzenlemek zere yetkilendirilmi personele sahip olmas arttr. 3. (Deiik fkra: 19/02/2011 - 27851 S.Yn./1. md.) Enerji kimlik belgesi dzenlemek zere yetki belgesi alm olan ve meslek odalarndan alnm Serbest Mavir Mhendis belgesine sahip bulunan mhendisler veya mimarlar veyahut bnyesinde bu vasflar haiz mhendis veya mimar bulunduran tzel kiiler, yeni yaplacak olan binalara Enerji Kimlik Belgesi Vermeye Yetkili Kurulu saylr. 4. Bnyesinde enerji kimlik belgesi dzenlemek zere yetki belgesi alm mhendis veya mimar bulunduran Enerji Verimlilik Danmanlk irketleri, mevcut binalara Enerji Kimlik Belgesi Vermeye Yetkili Kurulu saylr. 5. Enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kurulular, meslek sorumluluk sigortas yaptrr. 6. Enerji Kimlik Belgesi Vermeye Yetkili Kurulular dndaki dier kurum ve kurulularca verilecek olan Enerji Kimlik Belgesi ve ilgili raporlar geersiz saylr. Bu belge ve raporlar ilgili idarelerce onaylanmaz. 7. Enerji kimlik belgesi dzenlemeye yetkili kurulularn bu belgelerin dzenlenmesi ile ilgili faaliyetlerinin denetimi Bakanlk tarafndan yaplr veya yaptrlr. Enerji kimlik belgesi vermeye yetkili olanlarn yetkilerini ktye kullandklarnn veya geree aykr belge dzenlediklerinin tespit edilmesi halinde, durum, Bakanlk tarafndan Elektrik leri Ett daresi Genel Mdrlne ve ilgili meslek odasna bildirilir ve haklarnda yaplacak inceleme ve soruturma sonulanana kadar bunlarn enerji kimlik belgesi dzenleme yetkileri askya alnr. Bakanlk tarafndan yaplan bildirimler neticesinde, Serbest Mavir ve Mhendis belgesi veya Enerji Verimlilii Kanunu kapsamnda yetki belgeleri iptal edilenlerin veya belgeleri bir yl iinde defa askya alnanlarn enerji kimlik belgesi dzenleme yetkileri, bir daha verilmemek zere Bakanlk tarafndan iptal edilir.
ONNC BLM: Yllk Enerji htiyac

Yllk enerji ihtiyac Madde 27 1. (Deiik fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\30.mad) Binann stma, soutma, aydnlatma ve shhi scak su konularndaki enerji ihtiyalar ncelikli olmak zere, yllk enerji ihtiyacnn hesaplanmas ile ilgili usl ve esaslar Bakanlk tarafndan Resm Gazetede yaymlanan tebli ile belirlenir. 2. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\30.mad) 3. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\30.mad) 4. (Mlga fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\30.mad)
151
5. (Ek fkra: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\30.mad) BEP-TR yntemine gre enerji kimlik belgesi alacak olan yeni binalar D snf ve daha fazla enerji tketimine ve CO2 salmna sahip olamaz.
ONDRDNC BLM: Geici ve Son Hkmler

Yrrlkten kaldrlan ynetmelik Madde 28 1. 9/10/2008 tarihli ve 27019 sayl Resm Gazetede yaymlanan Binalarda Is Yaltm Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr. Ek Madde 1 - (Ek madde: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\31.mad) 1. Bu Ynetmelik kapsamnda ihtiya duyulan binann soutma enerjisi ve aydnlatma enerjisi ihtiyac hesab ile ilgili standartlar, TSE tarafndan karlr. Standardlarn belirlenmesi Geici Madde 1 - (Mlga madde: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\32.mad) Teblilerin karlmas Geici Madde 2 - (Deiik geici madde : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\33.mad;Deiik madde: 30/06/2010 - 27627 S.R.G Yn\1.mad) 1. Bu Ynetmelik kapsamnda ihtiya duyulan enerji performans hesaplama yntemleri ile ilgili konulardaki tebliler, Bakanlk tarafndan, 1/1/2011 tarihine kadar kartlr. Mevcut binalara enerji kimlik belgesi verilmesi (Deiik balk : 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\34.mad) Geici Madde 3 1. Mevcut binalar ve inaat devam edip henz yap kullanm izni almam binalar iin Enerji Verimlilii Kanununun yaym tarihinden itibaren on yl iinde Enerji Kimlik Belgesi dzenlenir. Enerji Kimlik Belgesi Verilmesi Geici Madde 4 - (Ek madde: 01/04/2010 - 27539 S.R.G Yn\35.mad; Deiik madde: 30/06/2010 27627 S.R.G Yn\2.mad) 1. Bu Ynetmeliin 25 inci maddesi 1/1/2011 tarihine kadar uygulanmaz. Yrrlk Madde 29 1. Bu Ynetmelik yaymland tarihten bir yl sonra yrrle girer. Yrtme Madde 30 1. Bu Ynetmelik hkmlerini Bayndrlk ve skan Bakan yrtr.
152
Kaynaklar
EN 832:1998 - Thermal performance of buildings - Calculation of energy use for heating - Residential buildings TS EN ISO 10456:2002 - Building materials and products - Procedures for determining declared and design thermal values TS EN ISO 10211-1:2000 - Bina naatlarnda Isl Kprler - Is Aklar ve Yzey Scaklklar - Blm 1: Genel Hesaplama Metotlar TS EN ISO 10211-2:2001 Bina Yapmnda Isl Kprler- Is Aklarnn ve Yzey Scaklklarnn Hesaplanmas- Blm 2: Dorusal Isl Kprler EN ISO 14683:1999 - Thermal bridges in building construction - Linear thermal transmittance - Simplified methods and default values TS EN 12524:2000 - Bina malzemeleri ve mamulleri - hidrosl zellikler - izelgeletirilmi tasarm deerler TS EN ISO 6946:2007 - Yap bileenleri ve yap elemanlar - Isl diren ve sl geirgenlik hesaplama metodu TS EN ISO 13788:2004 - Bina bileenlerinin ve bina elemanlarnn nemli ortamda sl performans Kritik yzey nemini ve bina bileenlerinin iindeki youmay nlemek iin i yzey scakl Hesaplama metotlar TS EN ISO 7345:1996 - Isl Yaltm - Fiziksel Byklkler ve Tarifler DIN 4108-2:2003 - Thermal protection and energy economy in buildings - Part 2: Minimum requirements to thermal insulation TS EN ISO 13788:2004 - Bina bileenlerinin ve bina elemanlarnn nemli ortamda sl performans Kritik yzey nemini ve bina bileenlerinin iindeki youmay nlemek iin i yzey scakl Hesaplama metotlar DIN 4108-4:2007 - Thermal insulation and energy economy in buildings - Part 4: Hygrothermal design values DIN 4108-7:1996 - Thermal insulation and energy economy of buildings - Part 7: Airtightness of building, requirements, recommendations and examples for planning and performance
153

AÇIKLAMALI Ve ÖRNEKLERLE TS 825 STANDARDI BİNALARDA ISI YALITIM KURALLARI

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

AÇIKLAMALI Ve ÖRNEKLERLE TS 825 STANDARDI BİNALARDA ISI YALITIM KURALLARI

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TS 825

BNALARDA ISI YALITIM KURALLARI STANDARDI

AIKLAMALI ve RNEKLERLE TS 825 - BNALARDA ISI YALITIM KURALLARI STANDARDI

A. Nuri BULUT Genel Mdr

Binalarda Is Yaltm Kurallar

0. KONU, TARF, KAPSAM, AMA VE UYGULAMA ALANI

Sembol hv 1/ U R,1/L Re Ri A AD Ad Adsc Ai An AP AT At Atop c d e f g^ gi,ay H Hv

Birim m2.K/W m2.K/W m2.K/W m2.K/W m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 J/kgK m W/K W/K

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

Sembol HT Ii,ay KKOay n50 nh p pd pi ps psw q Qay Qyl ri,ay t

Birim W/K kg/m2h W/m2 h-1 Pa Pa Pa Pa Pa W/m2 Joule Joule s C C C C C W/m2.K

Sembol Ud UD Udsc UP UT Ut V0 Vbrt VE Vf Vh V VS g Sd dp do n Dv Dp

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

STTEN KEST GRN

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

Burada ; U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m2.K)dr.

0 0,13 0,04 0,08

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

0,02 0, 25 0,05 + + 1 0, 2 2,5

0,02 2.x0,011 + 2 x0,009 0,05 + + 3 x0,16 + R2 = 1 0, 2 2,5

0,02 0, 25 0,05 + + 1 2,5 2,5

R = 0,68 m2K/W 1 1 = Ri + R + Re 0,13 + 0,68 + 0,04 1,176 W/m2K

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

Hv = r.c.V ........................................................................................................................................................ .(13)

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

0,33 = (r.c/3600) = (1,184 . 1006 / 3600) = 0,33 Jh/m3Ks = Wh/m3K

VI = V0 (1-b) + (Vf + Vx).b

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

Aylk ortalama gne enerjisi kazanc (fs,ay) aadaki eitlikle hesaplanr.

Gne enerjisi geirme faktr : gi,ay = Fw.g^ .................................................................................................................................................(18)

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

Ortalama i scaklk deeri aadaki eitlik ile hesaplanr.

H 1 .i i1 + H 2 .i i2 + ... + H z .i iz ..................................................................................(21) H 1 + H 2 + ...H z

4,187 1,163 x 10-3 860 1,163 0,86 0,278 x 10-3

kJ kWh kcal W/m2K m2K/W kWh

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

izelge 7 - Binann zgl s kayb

7 Is kaybedilen yzey A (m2)

8 Is kayb AxU W/K

2 ) Sva DD tayc tula 3) Is yaltm malzemesi 4) 2 ) Sva

) ) 0,02 0,24 0,05 0,008 1 2,5 0,035 0,35

2 ) Sva 5 Duvar ) Betonarme yzeyleri Is yaltm malzemesi 4) 2 (betonarme) Sva )

2 ) Sva 5 ) Betonarme Is yaltm malzemesi 4)

Re Toplam RI Taban/ Deme

PVC yer demesi ) 7 ap ) Is yaltm malzemesi 4) 7 ) Tesviye ap 8 ) Hafif beton Re

Toplam D kap Pencere

izelge 8 - Yllk stma enerjisi ihtiyac

Qay = [H (q i - q e) - h (fi,ay + fg,ay)] . t (J) (1k J = 0.278 x 10-3 kWh)

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

Pencere alanlar AP,Kuzey = 15,30 m2 AP,Gney = 70,78 m

AP,Dou = 46,17 m2 AP,Bat SAP = 41,85 m

(at aras) (at alan)

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

BODRUM KAT PLANI

ZEMN KAT PLNI

ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

ATI KATI PLNI

izelge 9 - Binann zgl s kayb