You are on page 1of 80

BIOFIZYKA

WICZENIA LABORATORYJNE Rok ak. 2012/13

Oddzia Analityki Medycznej


Grupa.................... Nazwisko i imi.............................................................

TEMATY WICZE

1. Podzespoy i pomiary elektroniczne. 2. Przetwarzanie sygnaw. 3. Falowe wasnoci wiata. 4. Formy przewodnictwa elektrycznego. 5. Rentgenografia. 6. Spektroskopia optyczna 8. Oddziaywanie promieniowania rentgenowskiego z materi. 9. Magnetyczny rezonans jdrowy

Sprawozdanie z wiczenia 1:

Zakad Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej

PODZESPOY I POMIARY ELEKTRONICZNE


Data: Podpis asystenta: Ocena: Zaliczenie:

.............................................. Imi .............................................. Nazwisko Grupa.............. Rok ak............ Grupa wiczeniowa..................

(1)
Pomiar natenia prdu i napicia oraz oporu wewntrznego baterii. Pomiar SEM baterii paskiej E = .................... V Zestaw obwd wedug schematu uywajc opornika wskazanego przez asystenta

Zmierz napicie na oporze. Uzew = .................... V Ustaw miernik na pomiar natenia prdu i zmierz natenie prdu pyncego w obwodzie:

I = .................... A Opr zewntrzny (opornika R) wyznaczamy z prawa Ohma

R =

U zew , I

R=....................

SEM jest rwne sumie spadkw napi na oporze zewntrznym (R) i oporze wewntrznym (Rw) baterii E = R I + Rw I
1

R w I = E - RI

Rw =

E - R I

Rw = ....................

(2)
Pomiar oporu omomierzem.

Przed pomiarem odcz miernik od poprzedniego obwodu. Zmierz warto oporu opornika R stosowanego w punkcie (1) uywajc przyrzdu ustawionego jako omomierz. Czy uzyskae t sam warto ? R' = ..................... Zmierz oporno swego ciaa pomidzy lew i praw doni: Rsuche = .................... Zwil donie wod i ponw pomiar: Rmokre = .................... Zmierz wartoci oporu opornikw otrzymanych od asystenta R1 = .................... R2 = .................... R3 = .................... czenie oporw 1. Pocz R1 , R2 i R3 szeregowo i zmierz opr tego ukadu Rzast = .................... Porwnaj z wartoci obliczon ze wzoru: Rzast = R1 + R2 + R3 Robl = .................... 2. Pocz R1 i R2 rwnolegle i zmierz opr tego ukadu Rzast = .................... Porwnaj z wartoci obliczon ze wzoru:
1 R zast = 1 1 + R1 R2

Robl = ....................

(3)
Pomiar pojemnoci

Przed kadym pomiarem kondensator naley rozadowa ( zewrze kocwki przewodem ). Dla dwch kondensatorw wskazanych przez asystenta zbadaj jak zachowuj si przy prbie pomiaru ich opornoci. Odcz przewody pomiaru opornoci a podcz przewd do pomiaru pojemnoci. Rozaduj wszystkie kondensatory. 1. Zmierz pojemno kondensatorw otrzymanych przez asystenta C1 = .................... C2 = .................... C3 = .................... C4 = .................... W przypadku kondensatora ............ sprbuj ustali jego pojemno czc szeregowo z innym............., ktrego pojemno uda si zmierzy.

Pocz rwnolegle .......... i ............ i zmierz ich wypadkow pojemno. Czm = .................... Pojemno obliczona ze wzoru: .................................................. Cobl = ....................

(4)
Wyznaczanie wzgldnej przenikalnoci kondensatora paskiego ( r )
C = r S d
wzr stosowany w obliczeniach:

r =

d S C

= 8.85410-12 C/V m = = =

r =

(5)
Pomiar indukcyjnoci
Przecz miernik na pomiar indukcyjnoci. Zmierz indukcyjno cewek wskazanych przez asystenta L1 = .................... L2 = .................... Sprawd, jak na indukcyjno cewki ........... wpywa umieszczenie w niej drutu stalowego ..................................................................................................................................................... Sprbuj dowiadczalnie wyznaczy prawa czenia cewek. Lrwn = .................... Lszer = ....................

(6)
Wyznaczanie charakterystyki opornikw suwakowych
Wyznaczy zaleno oporu R od pooenia suwaka x dla opornikw A i B. Opornik A x [cm] R [k] Opornik B x [cm] ln x R [k]

Sporzdzi wykres zalenoci R = f(x) dla opornikw A i B. Dla drugiego wykona rwnie wykres R = f(ln x).

(7)
Wyznaczanie staej szybkoci stygnicia ( )
Przeczy przyrzd na pomiar temperatury. Termopar umieci w zlewce. Zmierzy temperatur i zanotowa jej warto: To = .................. Do zlewki nala gorcej wody; odczyta temperatur ( po ustabilizowaniu si wskaza ). Wczy stoper. Notowa czas i temperatur pocztkowo co 30 sekund, potem co 1 , 2 minuty ( stosownie do szybkoci spadku temperatury ). Wyniki zestawi w tabeli i nanie na wykresy: 1) T = f ( t ) na papierze milimetrowym, 2) T = f ( t ) na papierze pologarytmicznym (lub
ln T = f(t) na papierze milimetrowym).

t
0

T
Tmax =

T = T - To

ln T

Wyznaczy sta szybkoci stygnicia ( ):

T = T e Po zlogarytmowaniu

ln T = ln T - t
ln T zaley liniowo od czasu

Na podstawie wykresu ln T = f (t ) wyznaczy (jako wspczynnik kierunkowy prostej)


ln T = - t + ln T

a = tg = -
ln T ln To ln T(1) ln T(2)

P1 (t1 , ln T1 )

P2 (t 2 , ln T2 )

t(1)

t(2)

tg =

y ln T(1) - ln T(2) = x t (1) - t (2)

t [min] 1 2

ln T

tg =

= ...........................min-1

(8)
Wyznaczanie siy elektromotorycznej rnych rde SEM

Metal Zn Fe Cu Ag W Pt Model potencjau bonowego: Roztwr woda destylowana roztwr NaCl

SEM [V] 0

SEM [mV]

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

Sprawozdanie z wiczenia 2

Zakad Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej


.............................................. Imi .............................................. Nazwisko Grupa.............. Rok ak............ Grupa wiczeniowa..................

PRZETWARZANIE SYGNAW

Data: Podpis asystenta:

Ocena:

Zaliczenie:

1. Sygnay i fale akustyczne


a) Naszkicuj przebieg przedstawiony przez asystenta na ekranie oscyloskopu.

Odczytaj ze skali okres i oblicz czstotliwo. T1 = ......................... ms Co byo rdem sygnau?


b) Wykonaj pomiary okresu drga dla wskazanych przez asystenta rde sygnaw. Oblicz czstotliwoci tych drga.

1 = ....................... Hz

rdo

T [ms]

[Hz]
(oscyloskop)

[Hz]
(komputer)

* * Obliczenia prdko dwiku w powietrzu v = ................ [m/s]


/4 = .................. [m] [m] =

[Hz] =

dwik ...........

c) Zarejestruj sygnay akustyczne odpowiadajce samogoskom ('a e o u i y') wymawianym przez kolejne osoby. Wyznacz okresy i oblicz czstotliwoci otrzymanych przebiegw. Naszkicuj przebiegi odpowiadajce samogoskom 'a u i'.

20

Przebiegi samogosek
'a'

Widma

'u'

'i'

21

Imi

Samogoska

T [ms]

[Hz] (oscyloskop)

[Hz] (komputer)

2. Transformata Fouriera
a) Podcz mikrofon do karty dwikowej komputera. Zarejestruj dwiki, ktre badae przy pomocy oscyloskopu. Przed zapisaniem nagrania wybierz z niego fragment o jednolitym brzmieniu. b) Uruchom program do analizy Fouriera i otwrz zarejestrowane nagrania. Wyznacz czstotliwoci podstawowe badanych sygnaw, oblicz ich okresy i porwnaj z wartociami otrzymanymi przy pomocy oscyloskopu. Przerysuj widma samogosek 'a u i' obok ich przebiegw. Czy patrzc na cig par [przebieg,widmo] dostrzegasz pewne prawidowoci? c) Poeksperymentuj troch. Zarejestruj dwiki bardzo niskie i bardzo wysokie, czyste i zoone. Dokonaj syntezy dwch najsilniejszych skadowych harmonicznych wybranych samogosek. Zobacz, jak wygldaj widma tych samych samogosek u poszczeglnych osb.

3. Biofizyka zmysu suchu


a) Do wejcia kolumn podcz zaciski generatora oraz sond oscyloskopu. Wygeneruj przebieg sinusoidalny o dobrze syszalnej czstotliwoci, a nastpnie zmieniaj czstotliwo i natenie sygnau z generatora obserwujc jego przebieg na oscyloskopie. Przy ustalonej amplitudzie zwikszaj w sposb pynny czstotliwo sygnau w zakresie dwikw syszalnych. Jak wysokie dwiki jeste jeszcze w stanie usysze? Korzystajc z wykresu krzywych Fletchera-Munsona okrel czstotliwo dwiku, na ktry ludzkie ucho jest najbardziej wyczulone. Wygeneruj ten dwik. UWAGA! Zanim to zrobisz wycisz goniki! b) Drug sond oscyloskopu podcz do wyjcia mikrofonu znajdujcego si przy kamertonie. Wygeneruj ton o czstotliwoci 400 Hz, a nastpnie powoli zwikszaj czstotliwo sygnau uderzajc przez cay czas w wideki kamertonu. Zaobserwuj na ekranie oscyloskopu charakterystyczny przebieg. Jak nazywa si obserwowany efekt? Zmieniaj czstotliwo generatora tak, aby "zestroi" go z kamertonem. c) Wygeneruj ton o czstotliwoci 50 Hz. Czy ten dwik nie wydaje Ci si znajomy?

22

23

Sprawozdanie z wiczenia 3

Zakad Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej


.............................................. Imi .............................................. Nazwisko Grupa.............. Rok ak............ Grupa wiczeniowa..................

FALOWE WASNOCI WIATA

Data: Asystent:

Ocena:

Zaliczenie:

1 Wyniki pomiarw natenia wiata w obrazie dyfrakcyjnym ostrej krawdzi.

Pooenie [mm]

Natenie prdu fototranzystora [ A ]

Sporzd wykres zalenoci natenia wiata od pooenia.

24

25

26

27

2. Wyniki pomiarw natenia wiata w obrazie dyfrakcyjnym wskiej szczeliny lub cienkiego drutu.

Pooenie [mm]

Natenie prdu fototranzystora [ A ]

Pooenie [mm]

Natenie prdu fototranzystora [ A ]

Pooenie [mm]

Natenie prdu fototranzystora [ A ]

Sporzd wykres wg danych z tabeli.

28

29

30

31

3. Obraz dyfrakcyjny koowej przesony pomiar rednicy krwinek czerwonych.

Zmierz lub ustal: odlego preparatu od ekranu l= [mm]


r1 + r2 = 2 rr = l

wewntrzny i zewntrzny promie pierwszego ciemnego piercienia obrazu dyfrakcyjnego


r1 =

[mm]

r2 =

[mm] [nm].

rr =

[mm]

dugo fali lasera =

Oblicz kt obserwacji pierwszego minimum interferencyjnego = a nastpnie rednic krwinki d =

[rad],

3.832

[m] d 7,5 100% = 7,5

Przyjmujc, e warto rzeczywista wynosi ok.7,5 m, oblicz bd wzgldny =

4. Siatka dyfrakcyjna i dwuwymiarowy "kryszta". Na przeroczu znajduje si regularny ukad plamek, uoonych podobnie jak atom w krysztale. Celem wiczenia jest ustalenie struktury i orientacji tego krysztau. Przymocuj kartk papieru do ekranu. Zaznacz, a nastpnie zmierz odlegoci rodkw plamek dyfrakcyjnych (x). Zmierz odlego ekranu od obiektu (l):

l =

[mm]

[nm]

Potraktuj kryszta jako zbir naoonych na siebie siatek dyfrakcyjnych. Widoczne plamki odpowiadaj maksimom dyfrakcyjnym. Oblicz kty ugicia dla tych maksimw, a nastpnie odlegoci midzy rzdami "atomw". Przesunicie x [mm] 1. 2. Kt = x [rad] l d=

[m]

3.

Zrekonstruuj struktur krysztau (narysuj w skali).

32

33

Sprawozdanie z wiczenia 4:

Zakad Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej


.............................................. Imi ............................................... Nazwisko Grupa.............. Rok ak............ Grupa wiczeniowa..................

FORMY PRZEWODNICTWA ELEKTRYCZNEGO


Data: Podpis asystenta: Ocena: Zaliczenie:

I. Wyznaczenie temperaturowej zalenoci oporu ( przewodnictwa ) dla przewodnika


metalicznego, pprzewodnika i 0.02 M roztworu KCl.

Zestawi przyrzdy pomiarowe wg wskazwek asystenta.

T [K]

1 K 1 T

[ ]

przewodnik metaliczny

pprzewodnik

r-r KCl

R []
zmierzone

L [S]
obliczone

R []
zmierzone

L [S]
obliczone

L [mS]
zmierzone

34

T [K]

1 K 1 T

[ ]

przewodnik metaliczny

pprzewodnik

r-r KCl

R []
zmierzone

L [S]
obliczone

R []
zmierzone

L [S]
obliczone

L [mS]
zmierzone

35

T [K]

1 K 1 T

[ ]

przewodnik metaliczny

pprzewodnik

r-r KCl

R []
zmierzone

L [S]
obliczone

R []
zmierzone

L [S]
obliczone

L [mS]
zmierzone

36

T [K]

1 K 1 T

[ ]

przewodnik metaliczny

pprzewodnik

r-r KCl

R []
zmierzone

L [S]
obliczone

R []
zmierzone

L [S]
obliczone

L [mS]
zmierzone

Opracowanie wynikw: Zalenoci L = f ( T ) dla a) b) c) przewodnika metalicznego pprzewodnika roztworu KCl

1 oraz zaleno ln L = f dla pprzewodnika T

przedstawi na wykresach. Z rwnania opisujcego zaleno temperaturow dla pprzewodnika


ln L = E 1 + ln L 2 R/N A T

ln L = -

E 1 + ln L 2k T

wyznaczy szeroko pasma wzbronionego E (tj. odlego midzy pasmem walencyjnym i

pasmem przewodnictwa). Wynik wyrazi w eV (1eV = 1,60219 1019 J). Staa Boltzmanna: k = 1.38062210-23 J/K.

37

1 ln L = f T ln L = E 1 + ln 2k T

a = tg = -

E 2k

E = - 2 a k

a = tg =
ln L ln Lo ln L(1)

y ln L (1) - ln L (2) = 1 1 x T (1) T (2)

1 P1 T , ln L1 1

ln L(2)

1 P2 T , ln L2 2

1 T1

1 T2

1 T

T [K]
1 2

1 [K-1] T

L [S]

ln L

a = tg =

Obliczenia:
E =

E = .....................eV

38

II. Nadprzewodnictwo.

Zestawi przyrzdy pomiarowe wg wskazwek asystenta.


Uwaga! Wszystkie czynnoci zwizane z uywaniem ciekego azotu naley wykonywa w okularach i odziey ochronnej, z zachowaniem szczeglnej ostronoci przy przelewaniu cieczy. I = 140 mA T [oC] T [K] U [mV] R []

39

T [oC]

T [K]

U [mV]

R []

Opracowanie wynikw: Zalenoci

R = f ( T ) przedstawi na wykresie.
Tp.f. (kr.) [K] [C]

Wyznaczy temperatur przejcia fazowego przewodnika w stan nadprzewodzcy.


Warto obliczona odczytana z wykresu

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

Sprawozdanie do wiczenia 5

Zakad Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej


.............................................. Imi .............................................. Nazwisko Grupa.............. Rok ak............ Grupa wiczeniowa..................

RENTGENOGRAFIA

Data: Podpis asystenta:

Ocena:

Zaliczenie:

1 Obrazy Lauego
Zamocuj bon rentgenowsk na podstawce do filmw znajdujcej si na czarnej plastikowej szynie. Za na kolimator przeson z otworem o rednicy 1 mm i przymocuj do niej monokryszta. W plastikow szyn do komory pomiarowej. Przesuwajc po szynie podstawk z bon ustaw j w zadanej przez asystenta odlegoci wzgldem kolimatora. Zamknij komor i wcz zasilanie aparatu. Ustaw napicie anodowe U = 35 kV i prd anodowy I = 1 mA oraz = 0. Wprowad czas nawietlania (t) podany przez asystenta. Wcz przycisk SCAN. Po zakoczeniu nawietlania wywoaj, utrwal i wypucz bon wedug wskazwek asystenta. Naszkicuj uzyskany obraz. Ustal rodzaj symetrii widzianego obrazu.

2 Widmo promieniowania rentgenowskiego


a) Upewnij si e wyczono wysokie napicie. Wyjmij z komory podstawk do filmw. Pod kierunkiem asystenta zamocuj goniometr. Jako detektor za okienkowy licznik Geigera-Mllera. Na stoliku goniometru umie monokryszta. Wyzeruj przyrzd (RESET). Ustaw napicie anodowe U = 35 kV i prd anodowy I = 1 mA, = 0,1 oraz t = 7 s. Jako zakres ktw dla ruchu zoonego (COUPLED) podaj " limits": 2 - 16. Uruchom program do zbierania danych i rozpocznij pomiar przyciskiem SCAN. Zachowaj uzyskane widmo.

53

b) Powtrz pomiary dla kilku innych napi anodowych podanych przez asystenta. Dla kadego z pomiarw oblicz krtkofalow granic promieniowania. Korzystajc z widma okrel kt obserwacji granicy krtkofalowej, a nastpnie korzystajc ze wzoru Bragga wyznacz odlego pomidzy paszczyznami krystalicznymi monochromatora. Oblicz warto redni ze wszystkich pomiarw.

Napicie anodowe U [kV]

Granica krtkofalowa hc 1 min = [pm] e U

Kt obserwacji granicy Odlego krtkofalowej midzypaszczyznowa d [pm]

dr =
c) [Zadanie domowe]

dobl =

Na widmie okrel kty ............ i ............. (kty obserwacji linii promieniowania charakterystycznego K i K). Korzystajc ponownie ze wzoru Bragga oblicz dugoci fal linii charakterystycznych (w pikometrach) oraz odpowiadajce im wartoci energii (w femtodulach [10-15J] pamitajc e d jest w pikometrach [* 10-12]). We wzorach jako odlego pomidzy paszczyznami wstaw podan przez asystenta warto dobl. Docz obliczenia podajc ich wyniki z dokadnoci do 4 miejsc po przecinku. Nastpnie przelicz dule na elektronowolty, podajc wynik z dokadnoci do 1 elektronowolta. Korzystajc z doczonych tablic energii promieniowania charakterystycznego pierwiastkw dokonaj identyfikacji materiau anody. Korzystajc z ukadu okresowego pierwiastkw sprawd, czy wskazany przez Ciebie materia spenia wymagania stawiane anodzie (wysoka temperatura topnienia i dobre przewodnictwo cieplne). Porwnaj materia pod wzgldem badanych wasnoci fizycznych z pierwiastkami ssiadujcymi w ukadzie okresowym.

3 Przewietlenie
Zdejmij monokryszta, przyson i kolimator. Do podstawki przymocuj obiekt otrzymany od asystenta. Przygotuj ekran fluorescencyjny do obserwacji. Wcz wysokie napicie i obejrzyj uzyskany obraz. Zanotuj spostrzeenia i docz szkic. Zbadaj wpyw napicia i prdu anodowego na uzyskany obraz.

54

4 Obliczenia, identyfikacja materiau anody


[] = [pm] = 2 d obl sin =

E [J] =

hc

E [eV] =

E [ J ] = e

[] = [pm] = 2 d obl sin =

E [J] =

hc

E [eV] =

E [ J ] e

= Materia anody: ................................... temperatura topnienia: ......................... przewodnictwo cieplne: .......................

Pozostae obliczenia:

Zgodno jednostek:

55

56

Energie promieniowania charakterystycznego podane w elektronowoltach. rdo: X-Ray Data Booklet http://xdb.lbl.gov

57

Sprawozdanie z wiczenia 6

Zakad Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej


.............................................. Imi .............................................. Nazwisko Grupa.............. Rok ak............ Grupa wiczeniowa..................

SPEKTROSKOPIA OPTYCZNA

Data: Asystent:

Ocena:

Zaliczenie:

1. prek

Kalibracja spektrometru - widmo He. intensywno 230 100

[nm] 706,5 667,8

kt obserwacji przejcie

czerwony czerwony

3 3S2 3P 3 1D2 1P 3 3D2 3P 4 1S2 1P 3 1P2 1S 4 1D2 1P 4 3S2 3P He II 4 3D2 3P 5 1D2 1P 5 3D2 3P

ty

600

587,6

zielony saby zielony silny nieb.zielony

10 100 20

504,8 501,6 492,2

niebieski

34 36

471,3 468,6

fioletowy silny fioletowy fioletowy silny

625 10 150

447,1 438,8 402,6

Narysuj krzyw zalenoci kta obserwacji od dugoci fali.

58

59

60

2.

Ustal dugoci fal widocznych prkw dla .................... prek - kt obserwacji

[nm] wyznaczona tablicowa

3. Obejrzyj pasmowe widmo emisyjne wietlwki, i widmo absorpcyjne chlorofilu. Okrel granice zakresw absorpcji chlorofilu i jego maksimum absorpcyjne dla barwy czerwonej. 2 nieb =

2 nieb =
1 czerw = 2 czerw =

1 czerw =

2 czerw =

max abs =

1 czerw + 2 czerw
2

61

Sprawozdanie z wiczenia 8:

Zakad Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej

ODDZIAYWANIE PROMIENIOWANIA RENTGENOWSKIEGO Z MATERI Data: Podpis asystenta: Ocena: Zaliczenie:

.............................................. Imi .............................................. Nazwisko Grupa.............. Rok ak............ Grupa wiczeniowa..................

1 Filtracja promieniowania
Wykonaj pomiar widma promieniowania z filtrem otrzymanym od asystenta. Otwrz w jednym pliku widmo zarejestrowane z filtrem oraz widmo bez filtra. Wybierz zakadk Transmission. Na widmie absorpcyjnym odczytaj kt obserwacji krawdzi absorpcji K. Oblicz energi odpowiadajc pooeniu krawdzi. Przerysuj widma oraz wykres absorpcji. Korzystajc z tablic na dostepnych na stronie http://xdb.lbl.gov dokonaj identyfikacji materiau filtra (wkazwka: Electron Binding Energies). kt obserwacji krawdzi absorpcji: ......................

=
E[J] = E[eV] = materia: ........................

62

2 Przenikliwo promieniowania
Usu z goniometru podstawk na kryszta. Do wnki aparatu wstaw plastikow szyn. Ustaw detektor na wprost kolimatora (kt 0). Zaprogramuj aparat na pomiar czasowy bez zmiany kta wedug wskaza podanych przez asystenta. Uruchom program przyciskiem SCAN. Po zakoczeniu pomiaru wcinij przycisk REPLAY i odczytaj redni warto natenia padajcego promieniowania. Do plastikowej podstawki przymocuj absorbent. Wykonaj pomiary natenia przechodzcego promieniowania dla rnych gruboci absorbentu. Dla kadej gruboci oblicz transmisj i liniowy wspczynnik osabienia wizki. Na papierze milimetrowym sporzd wykres zalenoci ln ( J / J 0 )( x ) dla przypadku 2b. Oblicz redni warto liniowego oraz masowego wspczynnika osabienia materiau.
a)

materia: ....................... U = ...................... kV

= ........................ [g/cm 3 ]
I = ......................... mA J 0 = .......................... [1/s]

d[mm] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

J [1/s]

ln( J / J 0 )

[ mm 1 ]

r = ......................... [ cm 1 ]

= ........................ [ cm 2 / g ]

63

b)

materia: ....................... U = ...................... kV

= ........................ [g/cm 3 ]
I = ......................... mA
J 0 = .......................... [1/s]

d[mm] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

J [1/s]

ln( J / J 0 )

[ mm 1 ]

r = ......................... [ cm 1 ]

= ........................ [ cm 2 / g ]

Widma promieniowania dla przypadkw a i b

64

65

66

materia: ..................... U = ...................... kV

= ........................ [g/cm 3 ]
I = ......................... mA
J 0 = .......................... [1/s]

d[mm] 1 2 3 4 5

J [1/s]

ln( J / J 0 )

[ mm 1 ]

r = ......................... [ cm 1 ]

= ........................ [ cm 2 / g ]

Wnioski:

67

3 Dozymetria
Odczytaj z dozymetru warto ta promieniowania. Nastpnie przymocuj go do podstawki i umie we wnce pomiarowej. Ustaw zadane przez asystenta parametry pracy aparatu. Wykonaj pomiar mocy dawki w funkcji odlegoci od rda promieniowania. Sporzd wykres logarytmu mocy dawki w funkcji odlegoci od rda.

odlego [cm]

moc dawki Dt [mSv/h]

log 2 Dt

68

69

70

4 Pomiary natenia promieniowania


Przy ustalonym nateniu prdu anodowego wykonaj pomiary natenia promieniowania dla rnych napi anodowych podanych przez asystenta. Nastpnie w podobny sposb ustalajc napicie wykonaj pomiar dla kilku rnych wartoci natenia prdu anodowego. Sporzd wykresy otrzymanych zalenoci. I = .................... [mA] U = ..................... [kV]

U[kV]

liczba zlicze

I[mA]

liczba zlicze

71

72

73

74

Sprawozdanie z wiczenia 9

Zakad Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej


.............................................. Imi .............................................. Nazwisko Grupa.............. Rok ak............ Grupa wiczeniowa..................

MAGNETYCZNY REZONANS JDROWY

Data: Podpis asystenta:

Ocena:

Zaliczenie:

Pocz elementy obwodu zgodnie ze schematem. Po sprawdzeniu przez prowadzcego poprawnoci pocze wcz poszczeglne urzdzenia: oscyloskop, zasilacz, generator NMR. Ustaw warto natenia prdu na 4A. Ustaw generator sygnau o czstotliwoci radiowej na warto 20 MHz. Dobierz amplitud tego sygnau nieco powyej punktu, w ktrym lampka kontrolna zaczyna przygasa. Delikatnie w do komory pomiarowej prbk wskazan przez asystenta. Powoli zmniejszaj czstotliwo zwikszajc w razie potrzeby amplitud. Obserwuj ekran oscyloskopu, a do pojawienia si sygnau NMR. Doprowad do rwnomiernego rozmieszczenia szpilek sygnau. Odczytaj czstotliwo sygnau radiowego = ............................ MHz i natenie prdu
I=......................................A w obwodzie elektromagnesu. Wyznacz z wykresu indukcj pola

magnetycznego w komorze pomiarowej: B = ......................................... T .

75

Zaleno pola magnetycznego w komorze pomiarowej NMR od natenia prdu pyncego przez elektromagnes. 0.51 0.50 0.49 0.48 0.47 0.46 B [T] 0.45 0.44 0.43 0.42 0.41 0.40 0.39 0.38 2.9 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 4.0 I [A] 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

Wspczynnik yromagnetyczny wyznacz z zalenoci E = mhB . m oznacza zmian liczby kwantowej m. Dla spinu
1 2

m moe byc rwne tylko 1 . Energia przejcia E jest rwna energii

kwantu promieniowania radiowego: E = h .

= ................................ ...........
Na podstawie tabeli 1 ustal od jdra jakiego pierwiastka pochodzi sygna. Tabela 1. Jdro Spin Wspczynnik yromagnetyczny T 1 s 1 1 1/2 2,6752 10 8 1H

14 7 19 9
23 11 31 15

N F Na
P

1 1/2 3/2
1/2

1,9325 10 7

2.5167 10 8
7,0762 10 7
1,0829 10 8

Odpowied: Powtrz czynnoci dla innych prbek otrzymanych od asystenta.

76

Porwnaj ksztat sygnau NMR wodoru dla PCV, cieczy, kawakw rolin (odyga zielna i zdrewniaa).

NMR jako metoda okrelania koncentracji jder H.


Ustaw wyrany sygna NMR dla prbki z wod. Odczytaj z oscyloskopu amplitud absorpcji dla wody, a nastpnie dla badanych substancji. Przy kadym pomiarze skontroluj i zanotuj wielko sygnau dla wody. Tabela 2. Numer Amplituda Warto Numer Amplituda Warto por. prbki sygnau NMR porwnawcza prbki sygnau NMR dla wody dla wody

Oblicz teoretyczne wartoci stenia jder wodoru dla substancji wymienionych w tabeli 3: Sposb obliczenia stenia H: jednostkowa objto (np. 1 cm3) substancji ma mas i zawiera M moli zwizku chemicznego. Mnoc to przez liczb atomw wodoru w czsteczce zwizku otrzymasz stenie atomw wodoru (w mol/cm3). Zidentyfikuj poszczeglne prbki, zakadajc e sygna NMR jest tym wikszy im wiksza zawarto wodoru. Po zweryfikowaniu poprawnoci identyfikacji sporzd wykres zalenoci midzy steniem wodoru a sygnaem NMR.

77

Tabela 3. Nazwa

Wzr

Masa molowa M [g/mol]

Liczba atomw H n

aceton etanol gliceryna metanol kwas octowy octan etylu olej parafinowy oktanol toluen CH3OD CD3OH woda CF3COOH

Stenie H Gsto [g/cm3] n [mol/cm3] M 0.786 0.800 1.261 0.791 1.049 0.895 0.875 0.826 0.867 0.810 0.824 0.995 1.489

78

You might also like