NEKTAR INSTRUKCJI

Sowo wstpne
wiadomo Kryszny jest prowadzona pod kierunkiem rila Rupy Goswamiego. Gaudiya Vaisnavowie, czyli Vaisnavowie bengalscy, s przewanie zwolennikami ri Caitanyi Mahaprabhu, ktrego bezporednimi uczniami jest szeciu Goswamich z Vrindavany. Dlatego te rila Narottama Thakura pisa: rupa-raghunatha-pade ha-ibe akuti kabe hama bujhaba se yugala-priti "Kiedy pojawi si we mnie gorce pragnienie zrozumienia literatury napisanej przez Goswamich, wwczas bd mg zrozumie transcendentaln mio Radhy i Kryszny." ri Caitanya Mahaprabhu pojawi si, aby obdarzy ludzkie spoeczestwo bogosawiestwem nauki o Krysznie. Najbardziej wzniosymi spord wszystkich czynw Pana s Jego miosne rozrywki maeskie z pasterkami gopi. ri Caitanya Mahaprabhu pojawi si, prezentujc miosne uczucia rimati Radharani, najlepszej spord gopi. Zatem, aby zrozumie misj Pana Caitanyi Mahaprabhu i pj w Jego lady, naley bardzo powanie naladowa szeciu Goswamich ri Rup, Sanatan, Bhatta Raghunath, ri Jiv, Gopala Bhatt i Dasa Raghunath. Duchowym przywdc szeciu Goswamich by rila Rupa Goswami, i aby pokierowa naszym dziaaniem, zostawi nam ten Upadeamrta (Nektar instrukcji), zamieszczajc w nim podstawowe zasady, ktrych naley przestrzega na ciece bhakti-yogi. Tak jak ri Caitanya Mahaprabhu pozostawi po Sobie osiem wersetw znanych jako iksastaka, podobnie ri Rupa Goswami da nam Upadeamrt, abymy mogli zosta czystymi Vaisnavami. We wszelkich sprawach duchowych pierwszym obowizkiem jest kontrolowanie swojego umysu i zmysw. Dopki nie kontroluje si umysu i zmysw, nie mona zrobi adnego postpu w yciu duchowym. Kady w tym materialnym wiecie jest obezwadniony siami pasji i ignorancji. Naley zatem wznie si do platformy dobroci, sattva-guny, przez przestrzeganie instrukcji Rupy Goswamiego, a wtedy wszelkie instrukcje dotyczce dalszego postpu duchowego zostan nam stopniowo objawione. Postp w wiadomoci Kryszny zaley od indywidualnej postawy, nastawienia zainteresowanego. Osoba praktykujca wiadomo Kryszny powinna sta si doskonaym gosvamim. Vaisnavowie s oglnie znani jako gosvami. We Vrindavanie tytuem tym obdarzany jest te kady prezydent wityni. Ten, kto chce zosta doskonaym bhakt Kryszny, musi zosta gosvamim. Go znaczy "zmysy," a svami znaczy "mistrz." Dopki kto nie panuje nad swoimi zmysami i umysem, dopty nie moe zosta gosvamim. Aby osign najwyszy sukces w yciu przez stanie si gosvamim, a nastpnie czystym bhakt Kryszny, naley przestrzega instrukcji znanych jako Upadeamrta, ktre zostay nam przekazane przez rila Rup Goswamiego. rila Rupa Goswami napisa wiele ksiek, chociaby takie jak Bhakti-rasamrta-sindhu, Vidagdha-madhava i Lalita-madhava, ale Upadeamrta zawiera pierwsze instrukcje dla pocztkujcych bhaktw. Naley przestrzega tych instrukcji bardzo cile, a wtedy niewtpliwie osignicie sukcesu stanie si atwiejsze. Hare Kryszna. A.C. Bhaktivedanta Swami 20 wrzesie, 1975r.

Vivarupa-mahotsava Kryszna-Balarama Mandira Ramana-reti Vrindavana, India

Tekst 1
vaco vegam manasah krodha-vegam jihva-vegam udaropastha-vegam etan vegan yo visaheta dhirah sarvam apimam prthivim sa isyat
vacah mowy, vegam impuls; manasah umysu; krodha zoci; vegam impuls; jihva jzyka; vegam impuls; udara-upastha brzucha i genitaliw; vegam impuls; etan te; vegan impulsy; yah kady kto; visaheta moe tolerowa; dhirah zrwnowaony; sarvam wszystkie; api z pewnoci; imam ten; prthivim wiat; sah taka osoba; isyat moe inicjowa uczniw.

Zrwnowaona osoba, ktra moe kontrolowa impulsy mowy, dania umysu, odruchy zoci i impulsy jzyka, brzucha i genitaliw, posiada kwalifikacje, aby mie uczniw na caym wiecie. ZNACZENIE: W rimad-Bhagavatam (6.1.9-10) Pariksit Maharaja zada ukadevie Goswamiemu kilka bardzo inteligentnych pyta. Jedno z nich brzmiao: "Dlaczego ludzie poddaj si pokucie, jeli nie umiej kontrolowa swoich zmysw?" Np., zodziej moe doskonale wiedzie, e za swoj kradzie moe zosta aresztowany przez policj, i moe nawet widzie, jak inny zodziej jest aresztowany, a pomimo to kontynuuje on swj proceder. Dowiadczenie gromadzi si przez ogldanie i suchanie. Ten, kto jest mniej inteligentny, gromadzi dowiadczenie poprzez percepcj wzrokow, kiedy jednak inteligentna osoba syszy z ksig prawniczych albo astr, czyli pism witych, e kradzie nie jest dobra, i syszy, e zodziej jest karany poprzez aresztowanie, to jest to dla niej wystarczajce, aby powstrzyma si od kradziey. Mniej inteligentna osoba musi by aresztowana i ukarana za kradzie, aby si tego oduczy. Jednake zdarza si, e ajdak, gupiec, moe mie zarwno dowiadczenie wzrokowe jak i suchowe, czy nawet sam moe zosta ukarany, a mimo to nie przestanie kra. Nawet jeli taka osoba pokutuje i zostaje ukarana przez wadze, bdzie znowu kra, skoro tylko wyjdzie z wizienia. Jeli kara w postaci wizienia jest uwaana za pokut, to co za korzy wynika z takiej pokuty? Wskutek tego Maharaja Pariksit zapyta drsta-rutabhyam yat papam janann apy atmano 'hitam karoti bhuyo vivaah prayacittam atho katham kvacin nivartate 'bhadrat kvacit carati tat punah prayacittam atho 'partham manye kunjara-aucavat Porwna on tak pokut do kpieli sonia. So moe wykpa si w rzece, ale skoro tylko wychodzi na brzeg, obrzuca cae swoje ciao piaskiem. Zatem, co za korzy z takiej kpieli? Podobnie, wielu praktykantw ycia duchowego intonuje maha-mantr Hare Kryszna i jednoczenie oddaje si wielu zakazanym czynnociom, mylc, e intonowanie zneutralizuje ich przewinienia. Jedn z

dziesiciu rodzajw obraz, ktr mona popeni intonujc wite imi Pana, jest obraza zwana namno balad yasya hi papa-buddhih, czyli popenianie grzesznych czynnoci z myl o oczyszczeniu si od ich reakcji przez intonowanie mahamantry Hare Kryszna. Podobnie, niektrzy chrzecijanie chodz do kocioa, by wyspowiada si ze swoich grzechw, mylc, e wyznanie grzechw przed ksidzem i spenienie jakiej pokuty uwolni ich od skutkw grzechw popenionych w cigu tygodnia. Ale skoro tylko przemija sobota i przychodzi niedziela, zaczynaj na nowo grzeszy, mylc, e zostan rozgrzeszeni nastpnej soboty. Maharaja Pariksit, najbardziej inteligentny Krl swoich czasw, potpia taki rodzaj prayacitta, pokuty. ukadeva Goswami, rwnie inteligentny, bdc mistrzem duchowym Maharaja Pariksita, odpowiedzia na pytanie Krla i potwierdzi, e jego zdanie na temat pokuty byo poprawne. Grzeszne dziaanie nie moe zosta zneutralizowane przez pobone uczynki. W ten sposb, jedyn prawdziw prayacitta, czyli pokut, jest rozbudzenie naszej upionej wiadomoci Kryszny. Prawdziwa pokuta pociga za sob dojcie do prawdziwej wiedzy, a do osignicia jej istnieje standardowy proces. Kiedy kto przestrzega zasad higieny, nie ma dla niego kwestii choroby. Ludzka istota powinna by ksztatowana wedug pewnych zasad, a celem tego wszystkiego jest oywienie jej oryginalnej wiedzy. Takie metodyczne ycie jest opisane jako tapasya. Do standardu prawdziwej wiedzy, czyli wiadomoci Kryszny, mona by promowanym stopniowo, przez praktykowanie wyrzeczenia i celibatu (brahmacaryi), przez kontrolowanie umysu, przez kontrolowanie zmysw, przez przeznaczanie swoich posiadoci na cele dobroczynne, przez bycie prawdomwnym, przez zachowywanie czystoci i praktykowanie yoga-asanw. Jednak, jeli kto ma szczcie, aby zetkn si z czystym bhakt Kryszny, moe on przekroczy wszystkie praktyki majce na celu kontrol umysu poprzez proces yogi mistycznej, po prostu przez przestrzeganie zasad wiadomoci Kryszny tzn., powstrzymywanie si od zakazanego seksu, jedzenia misa, toksykowania si i hazardu i przez zaangaowanie si w sub dla Najwyszego Pana pod kierunkiem bona fide mistrza duchowego. Ten atwy proces poleca w tym wersie rila Rupa Goswami. Po pierwsze, naley kontrolowa swoj moc mowy. Kady z nas posiada zdolno mwienia, i skoro tylko nadarza si nam okazja, zaczynamy mwi. A jeli nie mwimy o wiadomoci Kryszny, to mwimy jedynie o rnego rodzaju nonsensach. Ropucha na polu wyraa swoj moc mowy przez rechotanie, i podobnie kady, kto ma jzyk, chce mwi, nawet jeli wszystko to, co mwi, jest nonsensem. Rechotanie aby jest po prostu zapraszaniem wa: "Prosz, przyjd tutaj i zjedz mnie." Niemniej jednak, chocia jest to zapraszanie mierci, nie przestaje ona rechota. Rozmowy ludzi materialistycznych i impersonalistycznych filozofw Mayavadi mog by porwnane do rechotania aby. Ludzie ci zawsze rozmawiaj o gupstwach, i w ten sposb zapraszaj mier. Jednak kontrolowanie mowy nie oznacza narzuconego samemu sobie milczenia (zewntrzny proces mauna), tak jak praktykuj to filozofowie Mayavadi. Milczenie moe okaza si pomocne do pewnego momentu, ale ostatecznie zawodzi nasze nadzieje. Sens kontrolowania mowy zakomunikowany tutaj przez rila Rup Goswamiego zawiera si w pozytywnym procesie krsna-katha, czyli w zaangaowaniu mowy w gloryfikacj Najwyszego Pana, ri Kryszn. W ten sposb jzyk moe wysawia imi, form, cechy i rozrywki Pana. Gosiciel krsna-katha jest zawsze poza szponami mierci. Takie jest wanie znaczenie kontrolowania impulsu mowy.

Niepokj albo zmienno umysu (mano-vega) jest kontrolowana, kiedy kto koncentruje swj umys na lotosowych stopach Kryszny Caitanya-caritamrta (Madhya 22.31) mwi: krsna-surya-sama; maya haya andhakara yahan krsna, tahan nahi mayara adhikara Kryszna jest jak soce, a maya jest jak ciemno. Jeli obecne jest soce, nie ma kwestii ciemnoci. Podobnie, jeli Kryszna obecny jest w umyle, nie ma moliwoci, aby umys ten by niepokojony przez wpyw mayi. Yogiczny proces negowania wszelkich materialnych myli nie jest pomocny. Prby stwarzania pustki w umyle s sztuczne. Pustka nie pozostanie na dugo. Jednak, jeli kto myli zawsze o Krysznie i o tym, jak Mu suy, to jego umys bdzie w naturalny sposb kontrolowany. Podobnie moe by kontrolowana zo. Nie mona cakowicie powstrzyma zoci, ale jeli po prostu bdziemy li na tych, ktrzy bluni przeciwko Panu albo bhaktom Pana, wtedy bdziemy kontrolowa nasz zo w wiadomoci Kryszny. Pan Caitanya Mahaprabhu rozgniewa si pewnego razu na niegodziwych braci Jagai i Madhai, ktrzy zniewayli i uderzyli Nityanand Prabhu. W Swojej iksastaka Pan Caitanya napisa, trnad api sunicena taror api sahisnuna: "naley by bardziej pokornym od dba trawy na drodze i bardziej tolerancyjnym ni drzewo." Kto wic moe zapyta, dlaczego Pan zamanifestowa Swj gniew. Sens tego jest taki, e naley by przygotowanym, aby tolerowa wszelkie zniewagi wobec siebie samego, ale kiedy zostanie zniewaony Kryszna albo Jego czysty wielbiciel, to prawdziwy bhakta wpada w gniew i dziaa jak ogie przeciwko bluniercom. Krodha, czyli zo, nie moe zosta powstrzymana, ale moe by zastosowana we waciwy sposb. To wanie pod wpywem gniewu Hanuman podpali miasto Lank, a mimo to jest on czczony jako najwikszy bhakta Pana Ramacandry. Znaczy to, e zastosowa on swj gniew we waciwy sposb. Arjuna moe posuy za nastpny przykad. Nie chcia walczy, ale Kryszna podburzy jego gniew: "Musisz walczy!" Walka bez gniewu nie jest moliwa. Jednake, gniew jest kontrolowany, kiedy wykorzystuje si go w subie Pana. Co do impulsw jzyka, kady z nas ma dowiadczenie, e jzyk chce je smaczne potrawy. Oglnie rzecz biorc, nie powinnimy pozwoli jzykowi je wedug jego zachcianek, ale powinnimy kontrolowa go przez spoywanie prasada. Postawa bhakty jest taka, e bdzie jad tylko wtedy, kiedy Kryszna ofiaruje mu prasada. Taki jest sposb na kontrolowanie jzyka. Naley przyjmowa prasada w wyznaczonych porach, i nie powinno si je w restauracjach albo cukierniach po prostu dla zadowalania kaprysw jzyka czy brzucha. Jeli bdziemy trzyma si zasady przyjmowania prasada, bdziemy w stanie opanowa impulsy brzucha i jzyka. W podobny sposb mog by kontrolowane impulsy seksualne. Genitalia powinny by uyte do spodzenia dzieci wiadomych Kryszny w innym przypadku nie powinny by uywane. wiadomo Kryszny popiera maestwa nie dla przyjemnoci seksualnych, ale dla spodzenia dzieci wiadomych Kryszny. Skoro tylko dzieci troch podrosn, posyane s do jednej z naszych szk, gurukuli, gdzie ksztaci si je na w peni wiadomych Kryszny bhaktw. Potrzebujemy wiele takich wiadomych Kryszny dzieci, i kto jest zdolny wyda na wiat potomstwo wiadome Kryszny, ma pozwolenie na uycie swoich genitaliw. Kiedy kto posiada pene dowiadczenie w kontrolowaniu si metodami wiadomoci Kryszny, wwczas moe osign kwalifikacje do zostania bona fide mistrzem duchowym.

W swoich objanieniach Anuvrtti do Upadeamrty, rila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura pisze, e nasze utosamianie si z materi stwarza trzy rodzaje impulsw-impuls mowy, impulsy albo dania umysu i dania ciaa. Kiedy ywa istota pada ofiar tych trzech typw impulsw, jej ycie staje si niepomylnym. Ten, kto praktykuje powstrzymywanie si od tych da albo impulsw, jest nazywany tapasvi, czyli tym, ktry praktykuje wyrzeczenie. Przez tak tapasy mona przezwyciy represje materialnej energii, zewntrznej mocy Najwyszego Osobowego Boga. Kiedy mwimy o impulsie mowy, odnosimy to do bezuytecznego gadulstwa, takiego jak bredzenie filozofw Mayavadi, osb zaangaowanych w czynnoci dla materialnej korzyci (fachowo zwane karma-kanda), czy materialistycznie mylcych ludzi, ktrzy po prostu goni za przyjemnociami zmysowymi. Wszelkie takie rozmowy czy literatura s praktyczn manifestacj impulsu mwienia. Wielu ludzi opowiada gupstwa i pisze tomy bezuytecznych ksiek, a wszystko to jest rezultatem niekontrolowanego impulsu mowy. Aby zneutralizowa t tendencj, musimy nakierowa nasze mwienie na tematy zwizane z Kryszn. Zostao to wyjanione w rimad-Bhagavatam (1.5.10-11): na yad vaca citra-padam harer yao jagat-pavitram pragrnita karhicit tad vayasam tirtham uanti manasa na yatra hamsa niramanty uikksayah "Sowa, ktre nie opisuj chway Pana, ktra sama w sobie moe uwici atmosfer caego wszechwiata, s uwaane przez wite osoby za miejsca pielgrzymek dla krukw i wron, jako e doskonae pod kadym wzgldem osoby, bdce mieszkacami wiata transcendentalnego, nie czerpi z nich adnej przyjemnoci." tad-vag-visargo janatagha-viplavo yasmin prati-lokam abaddhavaty api namany anantasya yao 'nkitani yat rnvanti gayanti grnanti sadhavah "Natomiast literatura, ktra pena jest opisw transcendentalnych chwa imienia, sawy, formy, rozrywek, itd., nieograniczonego Najwyszego Pana, jest czym odmiennym, penym transcendentalnych instrukcji kierujcych ku przemianie bezbonego ycia bdnie nakierowanej cywilizacji wiata. Tak literatur, nawet jeli jest niedoskonale skomponowana, suchaj, piewaj i akceptuj oczyszczeni ludzie, ktrzy s z gruntu uczciwi." Wniosek jest wic taki, e tylko wtedy, kiedy mwimy o subie oddania dla Najwyszego Osobowego Boga, moemy powstrzyma si od mwienia nonsensw. Zawsze powinnimy si stara, by wykorzysta nasz moc mwienia wycznie dla celu realizacji wiadomoci Kryszny. Jeli chodzi o niepokoje chwiejnego umysu, to dziel si one na dwa rodzaje. Pierwszy rodzaj nazywany jest avirodha-priti, czyli nieograniczonym przywizaniem, a drugi to virodha-yukta-krodha, czyli zo wyrastajca z frustracji. Obstawanie przy filozofii Mayavadi, wiara w rezultaty karma-vadi, i wiara w plany oparte na pragnieniach materialistycznych, s nazywane avirodhapriti. Jnani, karmi i materialistyczni wytwrcy planw przycigaj powszechn uwag uwarunkowanych dusz, ale kiedy materialici nie mog zrealizowa swoich planw, staj si wtedy li. Podobnie, dania ciaa mog by podzielone na trzy kategorie: wymogi jzyka, brzucha i genitaliw. Mona zauway, e te trzy zmysy s usytuowane w prostej linii, co za si tyczy ciaa, to dania cielesne zaczynaj si od jzyka.

Jeli kto moe opanowa dania jzyka, ograniczajc jego aktywno poprzez spoywanie prasada, wwczas automatycznie mog by kontrolowane impulsy brzucha i genitaliw. W nawizaniu do tego rila Bhaktivinoda Thakura mwi: arira avidya-jala, jadendriya tahe kala, jive phele visaya-sagare ta'ra madhye jihva ati, lobhamaya sudurmati, ta'ke jeta kathina samsare krsna bada dayamaya, karibare jihva jaya, sva-prasada-anna dila bhai sei annamrta khao, radha-krsna-guna gao, preme daka caitanya-nitai "O Panie! To materialne ciao jest siedliskiem ignorancji, a zmysy s sieci cieek wiodcych ku mierci. Upadlimy w ten ocean materialnej przyjemnoci zmysowej, a ze wszystkich zmysw jzyk jest najbardziej nienasycony i trudny do opanowania. Bardzo trudno jest pokona jzyk w tym wiecie, ale Ty, drogi Kryszno, jeste dla nas bardzo askawy. Dae nam to wspaniae prasada, aby pomc nam pokona jzyk. Zatem pozwl nam spoywa to prasada dla naszej penej satysfakcji, ku chwale Ich Boskiej Mioci ri ri Radhy i Kryszny, i w mioci woa o pomoc Pana Caitanyi i Prabhu Nityanandy." Istnieje sze typw ras (smakw), i jeli kto jest niepokojony przez ktry z nich, wwczas kieruj nim impulsy jzyka. Pewne osoby s przycigane do jedzenia misa, ryb, krabw, jaj i innych rzeczy produkowanych ze spermy oraz krwi i spoywanych w formie martwych cia. Inni s przycigani do jedzenia warzyw, pnczy, szpinaku czy produktw mlecznych, ale wszyscy jedz dla zaspokojenia da jzyka. Osoba w wiadomoci Kryszny musi porzuci takie jedzenie dla przyjemnoci zmysowej oraz uywanie nadmiernej iloci przypraw, takich jak chili i tamarynda. Uywanie betelu, tytoniu, LSD, marihuany, opium, wina, kawy i herbaty jest folgowaniem sobie w spenianiu zakazanych da zmysowych. Jeli moemy praktykowa przyjmowanie tylko resztek potraw ofiarowanych Krysznie, to wtedy moliwe jest wyzwolenie si spod tyranii mayi. Warzywa, zboe, owoce, produkty mleczne i woda s waciwym pokarmem do ofiarowania Panu, tak jak to zostao przepisane przez Samego Pana Kryszn. Jednak, jeli kto przyjmuje prasada tylko dlatego, e jest smaczny, i je go zbyt duo, to taka osoba rwnie pada ofiar prby zadowalania jzyka. ri Caitanya Mahaprabhu uczy nas, aby unika bardzo smacznych potraw, nawet podczas spoywania prasada. Nawet jeli ofiarowujemy jakie smaczne potrawy Bstwu z myl o spoywaniu takiego wspaniaego poywienia, rwnie jestemy uwikani w prb zadowalania da jzyka. W Caitanya-caritamrta (Antya 6.227) zostao oznajmione: jihvara lalase yei iti-uti dhaya inodara-parayana krsna nahi paya "Ten, kto suy swojemu jzykowi i kierowany jego daniami biega tu i tam, oddany pragnieniom odka i genitaliw, nie moe osign Kryszny." Jak powiedziano wczeniej, jzyk, brzuch i genitalia s usytuowane w prostej linii, i dlatego zaliczane s do tej samej kategorii. Pan Caitanya powiedzia, bhala na khaibe ara bhala na paribe: "Nie ubieraj si zbytkownie i nie spoywaj wytwornego poywienia." (Cc. Antya 6.236) Na choroby odka cierpi ci, ktrzy nie kontroluj pragnie swojego brzucha. Kiedy pragniemy je wicej ni jest to konieczne, automatycznie stwarzamy wiele kopotw w yciu. Jednak przez przestrzeganie takich dni postu jak Ekadai i Janmastami, moemy opanowa dania brzucha.

Jeli za chodzi o impulsy genitaliw, to przyjmuj one dwie formy: waciw i niewaciw, czyli seks legalny i seks zakazany. Kiedy mczyzna jest dojrzay, moe si oeni wedug regulaminu astr, pism witych, i uywa swoich genitaliw do podzenia dobrych dzieci. To jest legalne i religijne. W innym wypadku moe on stosowa tak wiele sztucznych rodkw do zaspokojenia genitaliw, albo nie stosowa w tym wzgldzie adnych ogranicze. Kiedy kto folguje sobie w nielegalnym yciu seksualnym, tak jak definiuj to astry, czy to przez mylenie, planowanie, rozmawianie, czy przez odbywanie stosunkw seksualnych, albo przez zadowalanie genitaliw sztucznymi rodkami, to taka osoba jest niewtpliwie schwytana w szpony mayi . Te instrukcje stosuj si nie tylko do yjcych w maestwie, ale rwnie tyagi, czyli tych, ktrzy s w wyrzeczonym porzdku ycia. W swojej ksice Prema-vivarta, Rozdzia sidmy, ri Jagadananda Pandita mwi: vairagi bhai gramya-katha na unibe kane gramya-varta na kahibe yabe milibe ane svapane o na kara bhai stri-sambhasana grhe stri chadiya bhai asiyacha vana yadi caha pranaya rakhite gaurangera sane chota haridasera katha thake yena mane bhala na khaibe ara bhala na paribe hrdayete radha-krsna sarvada sevibe "Mj drogi bracie, jeste w wyrzeczonym porzdku ycia, i nie powiniene sucha rozmw o zwykych wiatowych rzeczach, ani nie powiniene rozmawia o tych sprawach, kiedy spotykasz innych. O kobietach nie myl nawet we snach. Przyje wyrzeczony porzdek ycia ze lubem, ktry zakazuje ci obcowania z kobiet. Jeli pragniesz towarzyszy Panu Caitanyi Mahaprabhu, musisz zawsze pamita Chota Haridas, ktry zosta odrzucony przez Pana. Nie jedz zbytkownych potraw i nie ubieraj si w wytworne szat. Ale zawsze pozostawaj pokornym i su ich boskim miociom ri ri Radha-Krysznie w gbi swojego serca." Wniosek jest wic taki, e ten, kto moe kontrolowa te sze rzeczy mow, umys, zo, brzuch i genitalia powinien by nazywany svamim albo gosvamim. Svami znaczy mistrz, a gosvami znaczy mistrz go, czyli zmysw. Kiedy kto przyjmuje wyrzeczony porzdek ycia (sannyas), automatycznie otrzymuje tytu svamiego. Nie znaczy to jednak, e jest on mistrzem swojej rodziny, wsplnoty czy spoeczestwa; musi on by mistrzem swoich zmysw. Dopki kto nie jest panem swoich zmysw, nie powinien by nazywany gosvamim,ale godas, sug zmysw. Idc za przykadem szeciu gosvamich z Vrindavany, wszyscy svami i gosvami powinni w peni angaowa si w transcendentaln miosn sub dla Pana. W przeciwiestwie do nich, go-dasa angauj si w sub zmysw, czyli suenie materialnemu wiatu. Nie maj oni adnych innych zaj. Prahlada Maharaja opisa go-das jako adanta-go, co odnosi si do kogo, kto nie kontroluje swoich zmysw. Adanta-go nie moe zosta sug Kryszny. W rimadBhagavatam (7.5.30), Prahlada Maharaja powiedzia: matir na krsne paratah svato va mitho 'bhipadyeta grhavratanam adanta-gobhir viatam tamisram punah puna carvita-carvananam "Dla tych, ktrzy zdecydowali si kontynuowa swoj egzystencj w materialnym wiecie, majc na celu zadowalanie swoich zmysw, nie ma szansy na stanie si wiadomym Kryszny ani przez osobisty wysiek ani przez instrukcje

innych, ani przez wsplne narady. S oni wleczeni przez rozpasane zmysy w najciemniejszy region ignorancji, i tak s w szaleczy sposb zaangaowani w to, co nazywane jest przeuwaniem przeutego.'"

Tekst 2
atyaharah prayasa ca prajalpo niyamagrahah jana-sanga ca laulyam ca sadbhir bhaktir vinayati
ati-aharah przejadanie si albo gromadzenie zbyt wiele; prayasah nadmierne zabiegi; ca i; prajalpah prne rozmowy; niyama zasady i przepisy; agrahah zbytnie przywizanie (albo agrahah zbytnie lekcewaenie czego); jana-sangah obcowanie ze wiatowymi osobami; ca i; laulyam arliwe tsknoty albo chciwo; ca i; sadbhih przez te sze; bhaktih suba oddania; vinayati jest niszczona.

Swoj sub oddania niszczy ten, kto jest zbyt uwikany w nastpujce sze czynnoci: jedzenie wicej ni potrzeba albo gromadzenie wicej zapasw ni jest to konieczne, nadmierne zabiegi o rzeczy wiatowe, ktre s bardzo trudne do osignicia, zbyteczne rozmowy na wiatowe tematy, przestrzeganie zasad i przepisw jedynie dla ich przestrzegania, a nie dla duchowego postpu, albo odrzucanie pism witych i dziaanie w sposb niezaleny albo kapryny, obcowanie z osobami pochonitymi sprawami materialnymi, ktre nie s zainteresowane wiadomoci Kryszny, bycie zachannym na wiatowe osignicia. ZNACZENIE: ycie ludzkie jest przeznaczone do prostego i nieskomplikowanego ycia oraz wzniosego mylenia. Jako e wszystkie uwarunkowane ywe istoty s pod kontrol trzeciej energii Pana, ten wiat materialny jest tak urzdzony, e kady jest zmuszony pracowa. Najwyszy Osobowy Bg ma trzy zasadnicze moce, czyli energie. Pierwsza jest nazywana antaranga-akti, czyli energi wewntrzn. Druga jest nazywana tatastha-akti, czyli energi marginaln. Trzecia jest nazywana bahiranga-akti, czyli moc zewntrzn. ywe istoty nale do energii marginalnej i s one usytuowane pomidzy mocami: wewntrzn i zewntrzn. Bdc zalenymi, jako e s wiecznymi sugami Najwyszego Osobowego Boga, jivatmy, czyli atomowe ywe istoty, musz pozostawa albo pod kontrol mocy wewntrznej, albo zewntrznej. Kiedy s pod kontrol mocy wewntrznej, manifestuj swoje naturalne, konstytucjonalne czynnoci-mianowicie, bezustanne zaangaowanie w sub oddania dla Pana. Zostao to oznajmione w Bhagavad-gicie (9.13): mahatmanas tu mam partha daivim prakrtim aritah bhajanty ananya-manaso jnatva bhutadim avyayam "O synu Prithy, wielkie, nie ulegajce zudzeniu dusze chronione s przez bosk natur. Znajc Mnie jako Najwyszego Osobowego Boga, pierwotnego i nieograniczonego, cakowicie angauj si w sub oddania dla Mnie." Sowo mahatma odnosi si do tych, ktrych umysy s szeroko otwarte. Osoby o wskich pogldach zawsze zaangaowane s w zadowalanie zmysw, i czasami rozszerzaj swoje czynnoci, aby peni dobro dla innych przez jakie "izmy", jak np. nacjonalizm, humanitaryzm albo altruizm. Mog one odrzuci osobiste

zadowalanie zmysw, na rzecz zadowalania zmysw innych czonkw rodziny, wsplnoty czy spoeczestwa, zarwno w skali narodowej, jak i midzynarodowej. W rzeczywistoci wszystko to jest rozszerzonym zadowalaniem zmysw, od osobistego-poprzez wsplnot-do spoeczestwa. To moe by bardzo dobre z materialnego punktu widzenia, ale takie czynnoci nie maj adnej wartoci duchowej. Podstaw takich czynnoci s przyjemnoci zmysowe, czy to osobiste, czy na skal rozszerzon. Kto moe by nazwany mahatm, czyli osob o szerokich pogldach, tylko wtedy, kiedy zadowala on zmysy Najwyszego Pana. W powyej cytowanym wersie z Bhagavad-gity, sowa daivim prakrtim odnosz si do kontroli przez moc wewntrzn, czyli energi przyjemnoci Najwyszego Osobowego Boga. Ta energia przyjemnoci jest zamanifestowana jako rimati Radharani, czy Jej ekspansja Laksmi, bogini szczcia. Kiedy indywidualna jiva (dusza) jest pod kontrol mocy wewntrznej, jej jedynym zajciem jest dziaanie dla zadowolenia Kryszny, czyli Visnu. Taka jest pozycja mahatmy. I jeli nie jest si mahatm, to znaczy, e jest si duratm, czyli osob o uomnym umyle. Takie umysowo uomne duratmy s pod kontrol zewntrznej energii Pana, mahamayi. W rzeczywistoci, wszystkie ywe istoty wewntrz tego materialnego wiata s pod kontrol mahamayi, ktrej zadaniem jest podda uwarunkowane dusze wpywowi trojakich niedoli: adhidaivika-klea (cierpienia spowodowane przez pbogw, takie jak susze, trzsienia ziemi, burze), adhibhautika-klea (cierpienia spowodowane przez inne ywe istoty, jak owady czy wrogowie), i adhyatmikaklea (cierpienia spowodowane przez czyje wasne ciao i umys, takie jak fizyczne i umysowe uomnoci). Daiva-bhutatma-hetavah: uwarunkowane dusze, podlegajce tym trzem niedolom na mocy energii zewntrznej, cierpi rnego rodzaju niedogodnoci. Gwnym problemem, przed ktrym stoj uwarunkowane dusze, s powtarzajce si narodziny, staro, choroby i mier. W materialnym wiecie jest si zmuszonym do pracy w celu utrzymania ciaa. Ale jak mona spenia takie prace w sposb, ktry byby korzystny dla wiadomoci Kryszny? Kady potrzebuje zboa, odziey, pienidzy i innych rzeczy koniecznych do utrzymania ciaa, ale nie naley gromadzi wicej, ni jest to konieczne dla rzeczywistych podstawowych potrzeb. Jeli przestrzegana bdzie ta naturalna zasada, nie bdzie adnych trudnoci z utrzymaniem ciaa. Zgodnie z prawem natury, ywe istoty na niszym stopniu ewolucyjnym nie jedz ani nie gromadz wicej, ni jest to konieczne. W rezultacie, w krlestwie zwierzt nie ma, oglnie rzecz biorc, problemw ekonomicznych czy niedoboru ywnoci. Jeli na przykad postawimy w publicznym miejscu pojemnik z ryem, przylec ptaki, zjedz par ziaren i odlec. Ludzka istota jednake zabierze cay pojemnik. Czowiek bdzie jad tyle, ile tylko zmieci si mu w odku, a nastpnie bdzie prbowa zatrzyma reszt w spiarni. Wedug pism witych, takie gromadzenie wicej ni potrzeba (atyahara) jest zakazane. Teraz wanie cay wiat cierpi z tego powodu. Gromadzenie i jedzenie wicej ni potrzeba jest rwnie przyczyn prayasa, czyli niepotrzebnego wysiku. Przez Boski plan, kady, w obojtnie jakiej czci wiata, moe y bardzo spokojnie, jeli ma jedynie kawaek ziemi i mleczn krow. Czowiek nie musi wdrowa z jednego miejsca na drugie, aby zarobi na ycie, albowiem moe on produkowa zboe na miejscu i otrzymywa mleko od krowy. Taki system jest w stanie rozwiza wszystkie problemy ekonomiczne. Czowiek zosta obdarzony wysz inteligencj dla kultywowania wiadomoci Kryszny, czyli dla zrozumienia Boga, wizi z Nim, i ostatecznego celu ycia,

mioci do Boga. Na nieszczcie jednak, tak zwany cywilizowany czowiek nie troszczy si o realizacj Boga i uywa swojej inteligencji, aby bra wicej ni jest to konieczne, i po prostu je dla zadowolenia swojego jzyka. Z zrzdzenia Boskiego, istnieje dostateczna moliwo produkcji zb i mleka dla wszystkich ywych istot na caym wiecie, ale zamiast uy swojej wyszej inteligencji dla kultywowania wiadomoci Boga, tak zwani inteligentni ludzie niewaciwie wykorzystuj swoj inteligencj do produkcji wielu niekoniecznych, niepodanych rzeczy. W ten sposb otwiera si fabryki, rzenie, domy publiczne i sklepy monopolowe. Kiedy ludziom radzi si, aby nie gromadzili zbyt wielu dbr, nie jedli zbyt duo czy te nie pracowali w celu osignicia sztucznych rozkoszy, myl oni, e doradza si im powrt do prymitywnego sposobu ycia. Przewanie ludzie nie chc przyj prostego sposobu ycia i wzniosego mylenia. I to jest ich nieszczciem. ycie ludzkie przeznaczone jest dla realizacji Boga, i w tym celu Czowiek zosta obdarzony wysz inteligencj. Ci, ktrzy wierz, e wysza inteligencja ma suy osigniciu wyszego statusu ycia, powinni przestrzega instrukcji literatury wedyjskiej. Otrzymujc takie instrukcje od wyszych autorytetw, mona rzeczywicie osign doskona wiedz i nada swemu yciu prawdziwy sens. W rimad-Bhagavatam (1.2.9) ri Suta Goswami opisuje waciw ludzk dharm w nastpujcy sposb: dharmasya hy apavargyasya nartho 'rthayopakalpate narthasya dharmaikantasya kamo labhaya hi smrtah "Wszystkie zajcia zawodowe (dharma) s przeznaczone dla ostatecznego wyzwolenia. Jednak nigdy nie powinny by one speniane z myl o materialnym zysku. Ponadto ten, kto jest zaangaowany w ostateczn zawodow sub (dharm), nie powinien nigdy uywa materialnego zysku dla kultywowania zadowalania zmysw." Pierwszym krokiem w ludzkiej cywilizacji s zawodowe zajcia speniane zgodnie z nakazami pism witych. Wysza inteligencja ywej istoty powinna by wyksztacona w ten sposb, aby bya w stanie zrozumie podstawow dharm. W ludzkim spoeczestwie istniej rne religijne koncepcje okrelajce kogo jako Hindusa, Chrzecijanina, yda, Mahometanina, Buddyst, itd., ale mato miejsce dlatego, e bez religii ludzkie spoeczestwo nie jest lepsze od spoeczestwa zwierzt. Jak oznajmiono uprzednio (dharmasya hy apavargyasya nartho 'rthayopakalpate), celem religii jest osignicie wyzwolenia, a nie otrzymanie chleba. Czasami spoeczestwo ludzkie wytwarza system tak zwanej religii, majcy na celu postp materialny, ale tego rodzaju religia daleka jest od prawdziwej dharmy. Religia polega na zrozumieniu praw Boga, poniewa waciwe wypenianie tych praw prowadzi w ostatecznoci do wyzwolenia z materialnego uwikania. Taki jest prawdziwy cel religii. Na nieszczcie, z powodu atyahara, czyli przesadnego, niepohamowanego pragnienia materialnego dobrobytu, ludzie akceptuj religi jako rodek zapewnienia sobie tego dobrobytu. Jednake prawdziwa religia poucza ludzi, aby byli usatysfakcjonowani jedynie niezbdnymi potrzebami ycia, kultywujc wiadomo Kryszny. Chocia rozwj ekonomiczny jest potrzebny, to jednak prawdziwa religia pozwala nam tylko na zaspokojenie niezbdnych potrzeb materialnej egzystencji. Jivasya tattva-jijnasa: prawdziwym celem ycia jest poznanie Prawdy Absolutnej. Jeli nasz wysiek (prayasa ) nie ma

na celu poznania Prawdy Absolutnej, to jest on niewtpliwie jeszcze jedn prb zaspokojenia naszych sztucznych potrzeb. Osoba pragnca rozwija swoje ycie duchowe musi unika wysiku majcego na celu osignicie rzeczy materialnych. Inna przeszkoda to prajalpa, zbyteczne rozmowy. Kiedy spotyka si kilku przyjaci, natychmiast angauj si oni w niepotrzebne rozmowy, rechoczc jak aby. Jeli ju musimy mwi, to powinnimy rozmawia o wiadomoci Kryszny. Ci, ktrzy s poza wiadomoci Kryszny, s zainteresowani czytaniem stosw gazet, magazynw, powieci, rozwizywaniem amigwek i robieniem wielu innych nonsensownych rzeczy. W ten sposb ludzie po prostu trac swj cenny czas i energi. W krajach zachodnich ludzie w podeszym wieku, ktrzy wycofali si z aktywnego ycia, graj w karty, api ryby, ogldaj telewizj i debatuj o bezuytecznych schematach socjalno-politycznych. Wszystkie te i inne bahe czynnoci nale do kategorii prajalpa. Inteligentne osoby zainteresowane wiadomoci Kryszny nie powinny bra udziau w takich czynnociach. Jana-sanga odnosi si do obcowania z osobami nie zainteresowanymi wiadomoci Kryszny. Naley bezwzgldnie unika takiego towarzystwa. rila Narottama dasa Thakura poleci nam, abymy obcowali jedynie z bhaktami wiadomymi Kryszny (bhakta-sane vasa). Naley zawsze angaowa si w suenie Panu w towarzystwie bhaktw Pana. Naturaln rzecz jest, e obcowanie z tymi, ktrzy s zaangaowani w podobny proces, sprzyja zrobieniu postpu w tym procesie. Dlatego te materialici tworz wiele towarzystw i klubw, aby zintensyfikowa swoje wysiki. Podobnie, my take zaoylimy Midzynarodowe Towarzystwo wiadomoci Kryszny, aby da ludziom sposobno obcowania z tymi, ktrzy nie zapomnieli Kryszny. Ten duchowy kontakt dostarczany spoeczestwu przez ISKCON (skrt angielskiej nazwy Midzynarodowego Towarzystwa wiadomoci Kryszny) rozszerza si dzie po dniu. Wielu ludzi z wielu czci wiata przycza si do naszego towarzystwa, aby obudzi w sobie swoj upion wiadomo Kryszny. rila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura pisze w swoim komentarzu Anuvrtti, e nadmierny wysiek w celu osignicia wiedzy czyniony przez spekulantw umysowych czy materialistycznych filozofw zalicza si do kategorii atyahara (gromadzenie wicej ni jest to konieczne). Zgodnie ze rimad-Bhagavatam, wysiki filozoficznych spekulantw idce na pisanie stosw ksiek o filozofii pozbawionej wiadomoci Kryszny, s cakowicie bezuyteczne. Praca karmitw (karmi), ktrzy pisz stosy ksiek o rozwoju ekonomicznym rwnie naley do kategorii atyahara. Podobnie ci, ktrzy nie maj pragnienia wiadomoci Kryszny, i ktrzy s po prostu zainteresowani posiadaniem coraz wikszej iloci materialnych rzeczy-czy to pod postaci wiedzy naukowej czy te pieninego zysku-s wczeni pod kontrol atyahara. Karmici trudz si, aby gromadzi jak najwicej pienidzy dla przyszych pokole, tylko dlatego, e nie znaj oni swoich przyszych pozycji, swojego przyszego losu. Zainteresowani tylko gromadzeniem coraz wikszej iloci pienidzy dla swoich synw i wnukw, tacy gupcy nie wiedz nawet, jakie przeznaczenie czeka ich w nastpnym yciu. Istnieje wiele przykadw ilustrujcych ten punkt. Pewnego razu wielki karmi (osoba pracujca dla materialnej korzyci) zgromadzi potn fortun dla swoich synw i wnukw, ale pniej, po mierci, zgodnie z prawem karmy narodzi si w rodzinie szewca, niedaleko domu, ktry poprzednio zbudowa dla swoich dzieci. I zdarzyo si, e kiedy ten sam szewc przyszed do swojego poprzedniego domu, jego dawni synowie i wnukowie obili go butami. Dopki karmi i jnani nie zainteresuj si

wiadomoci Kryszny, bd po prostu trwoni swoje ycie na bezowocne czynnoci. Przyjmowanie pewnych zasad polecanych przez pisma wite w celu osignicia natychmiastowych korzyci jest nazywane niyama-agraha, a lekcewaenie nakazw, ktre s przeznaczone dla zrobienia postpu duchowego, jest nazywane niyama-agraha. Sowo agraha znaczy "ch przyjcia," a agraha oznacza "odrzucenie." Przez dodanie jednego z tych sw do sowa niyama ("zasady i przepisy"), tworzy si sowo niyamagraha. W ten sposb niyamagraha ma podwjne znaczenie, ktre zaley od odpowiedniej kombinacji sw. Ci, ktrzy s zainteresowani wiadomoci Kryszny, nie powinni pali si do przyjmowania zasad majcych na celu rozwj ekonomiczny, lecz powinni bardzo sumiennie przestrzega zasad pism witych ustanowionych dla postpu w wiadomoci Kryszny. Bhaktowie powinni cile przestrzega tych zasad przez powstrzymywanie si od zakazanego seksu, jedzenia misa, hazardu i toksykacji. Naley rwnie unika towarzystwa Mayavadi, ktrzy jedynie zniewaaj bhaktw Kryszny. Bhukti-kami, czyli ci, ktrzy s zainteresowani materialnym szczciem, mukti-kami, ktrzy pragn zadowolenia poprzez wtopienie si w bezosobow egzystencj Absolutu (Brahmana), i siddhi-kami, pragncy doskonaoci pyncej z praktykowania yogi mistycznej, wszyscy oni s klasyfikowani jako atyahari. Obcowanie z takimi osobami nie jest wskazane. Pragnienie rozwijania umysu poprzez yog mistyczn, pragnienie wtopienia si w egzystencj Brahmana, osignicie przemijajcego dobrobytu materialnego, wszystko to zalicza si do kategorii chciwoci (lauiya ). Wszystkie prby majce na celu osignicie takich materialnych korzyci albo pseudoduchowy postp, s w rzeczywistoci przeszkodami na ciece wiadomoci Kryszny. Wspczesne konflikty pomidzy rnego typu materialistami maj miejsce dlatego, e unikaj oni rady rila Rupy Goswamiego odnonie atyahara. Niektrzy ludzie gromadz wicej bogactw ni jest to konieczne, a inni, zazdroni o ich dobrobyt, chc odebra im te dobra. Filozofia wiadomoci Kryszny oznajmia, e cae bogactwo w rzeczywistoci naley do Kryszny, i powinno by kontrolowane przez Niego. W przeciwnym razie nie bdzie rozwizania dla problemw ludzkoci. adne problemy nie mog zosta rozwizane poprzez materialistyczny nadzr nad bogactwami ziemi. Jeli banknot studolarowy ley na ulicy, kto moe podnie go i woy do swojego portfela. Taki czowiek nie jest uczciwy. Inny czowiek moe widzie lece pienidze, lecz decyduje si pozostawi je tam gdzie le, mylc, e nie powinien dotyka cudzej wasnoci. Chocia ten drugi czowiek nie kradnie pienidzy dla siebie, to nie jest on wiadomy ich waciwego uycia. Trzeci czowiek, ktry widzi banknot studolarowy, moe go podnie, odszuka czowieka, ktry go zgubi i zwrci mu jego wasno. Ten czowiek nie kradnie pienidzy, aby wyda je na wasne cele, ale te nie lekceway ich, nie pozwalajc im lee na ulicy. Przez podniesienie i oddanie pienidzy wacicielowi, ktry je zgubi, osoba taka jest zarwno mdra, jak i uczciwa. Przekazywanie dbr materialnych z jednych rk materialistycznych w drugie, nie moe rozwiza problemw ludzkoci, gdy, jak to zostao ju zademonstrowane, jeli jakiekolwiek pozbawione kwalifikacji duchowych osoby, bez wzgldu na goszone przez siebie intencje, otrzymuj pienidze, uywaj ich jedynie dla swoich przyjemnoci zmysowych. Bogactwo wiata w rzeczywistoci naley do Kryszny, i kada ywa istota, czowiek czy zwierz, ma prawo uy wasnoci Boga dla swojego utrzymania. Kiedy kto jednak bierze wicej, ni jest to konieczne do jego utrzymania-to bez wzgldu na to, jak filozofi si zasania jest zodziejem, i jako taki podlega karze zgodnie z prawami natury.

Bogactwo wiata powinno zosta uyte dla dobra wszystkich ywych istot, albowiem taki jest plan matki natury. Kady ma prawo do ycia przez uytkowanie wasnoci Pana. Kiedy ludzie naucz si sztuki naukowego uywania wasnoci Pana, wtedy zaniknie naruszanie cudzej wasnoci. I wtedy bdzie mogo zosta uformowane idealne spoeczestwo duchowe. Podstawowa zasada takiego duchowego spoeczestwa zostaa oznajmiona w pierwszej mantrze ri Iopanisad: iavasyam idam sarvam yat kinca jagatyam jagat tena tyaktena bhunjitha ma grdhah kasya svid dhanam "Wszystko ywe i nieoywione wewntrz tego wszechwiata jest pod kontrol Pana i naley do Niego. Dlatego powinno si przyjmowa tylko rzeczy niezbdne, przeznaczone dla naszego uytku, i nie powinno si przyjmowa innych rzeczy, wiedzc dobrze do kogo nale." Bhaktowie wiadomi Kryszny wiedz bardzo dobrze, e ten materialny wiat jest zaprojektowany wobec doskonaego planu Pana, ktry zapewnia kademu wszystko, co jest mu niezbdne do egzystencji, bez potrzeby targania si na czyje ycie, czy naruszania cudzej wasnoci. Ten kompletny plan wyznacza kademu jego cz, wedug jego rzeczywistych potrzeb, i w ten sposb kady moe y spokojnie wedug zasady-proste ycie i wzniose mylenie. Na nieszczcie, materialici, ktrzy ani nie maj wiary w boski plan, ani aspiracji do wyszego duchowego postpu, uywaj danej im przez Boga inteligencji jedynie dla pomnoenia swoich materialnych posiadoci. Wynajduj tak wiele systemw, w celu podwyszenia swojej materialnej pozycji. Nie s zainteresowani prawami Boga czy te wyszym celem ycia. Zawsze dni spenienia swoich nieograniczonych pragnie przyjemnoci zmysowych, odznaczaj si zdolnoci eksploatowania innych ywych istot. Kiedy ludzkie spoeczestwo porzuci te elementarne bdy wyliczone przez rila Rup Goswamiego (atyahara, itd.), otworzy si wtedy droga do pooenia kresu wszelkiej wrogoci pomidzy ludmi i zwierztami, pomidzy jednego rodzaju materialistycznymi osobami a innymi, itd. Na dodatek zostan rozwizane wszelkie problemy niedopasowania i niestabilnoci naszej yciowej sytuacji. Taka czysta wiadomo zostaje rozbudzone przez waciw edukacj i praktyk reprezentowan w naukowy sposb przez wiadomo Kryszny. wiadomo Kryszny proponuje duchow wsplnot, ktra moe zaprowadzi pokj na wiecie. Kady inteligentny czowiek powinien oczyci swoj wiadomo i uwolni si od wyej wymienionych szeciu przeszkd w subie oddania, przez szczere przyjcie schronienia w wiadomoci Kryszny.

Tekst 3
utsahan nicayad dhairyat tat-tat-karma-pravartanat sanga-tyagat sato vrtteh sadbhir bhaktih prasidhyati
utsahat przez entuzjazm; nicayat przez zaufanie; dhairyat przez cierpliwo; tattat-karma rne czynnoci korzystne dla suby oddania; pravartanat przez spenienie; sanga-tyagat przez porzucenie towarzystwa osb nie bdcych bhaktami Kryszny; satah wielkich poprzednich acaryw; vrtteh przez branie przykadu z; sadbhih przez te sze; bhaktih suba oddania; prasidhyati robi postp albo osiga sukces.

Istnieje sze zasad, ktre s korzystne dla penienia czystej suby oddania: bycie entuzjastycznym, podejmowanie wysikw z ufnoci, bycie cierpliwym, dziaanie wedug zalece pism witych (takich jak ravanam kirtanam visnoh smaranam suchanie, intonowanie i pamitanie Kryszny), porzucenie towarzystwa osb nie bdcych bhaktami Kryszny, pjcie w lady wielkich acaryw. Przestrzeganie tych szeciu zasad niewtpliwie gwarantuje peny sukces w czystej subie oddania. ZNACZENIE: Suba oddania nie jest spraw sentymentalnej spekulacji czy imaginacyjnej ekstazy. Jej istot jest praktyczne dziaanie. rila Rupa Goswami w swoim dziele Bhakti-rasamrta-sindhu (1.1.11), zdefiniowa sub oddania w nastpujcy sposb: anyabhilasita-unyam jnana-karmady-anavrtam anukulyena krsnanuilanam bhaktir uttama "Uttama bhakti, czyli czyste oddanie dla Najwyszego Osobowego Boga, ri Kryszny, wymaga suenia w sposb, ktry jest korzystny dla Pana. Taka suba oddania powinna by wolna od jakichkolwiek ubocznych motywacji, pracy dla rezultatw (karma), spekulacji filozoficznej (jnana) i innych egoistycznych pragnie." Bhakti jest rodzajem kultywacji. Skoro tylko mwimy o kultywacji, musimy to odnie do czynnoci. Uprawianie albo kultywowanie duchowoci nie oznacza gnunego siedzenia w medytacji, jak ucz tego jacy pseudo-yogini. Taka prna medytacja moe by dobra dla tych, ktrzy nie maj adnej wiedzy o subie oddania i z tego powodu jest ona czasami polecana jako sposb na opanowanie rozpraszajcych uwag materialistycznych czynnoci. Medytacja oznacza zatrzymanie wszystkich bezsensownych czynnoci-nie tylko pooenie kresu wszelkim wiatowym dziaaniom, ale rwnie zaangaowanie si w istotne czynnoci suby oddania. rila Prahlada Maharaja poleca: ravanam kirtanam visnoh, smaranam pada-sevanam arcanam vandanam dasyam sakhyam atma-nivedanam Wyrnia si dziewi procesw suby oddania: 1. suchanie imienia i chwa Najwyszego Osobowego Boga

2. intonowanie Jego chwa 3. pamitanie Pana 4. suenie lotosowym stopom Pana 5. czczenie Bstwa 6. ofiarowywanie pokonw Panu 7. dziaanie jako suga Pana 8. przyja z Panem 9. cakowite podporzdkowanie si Panu ravanam, czyli suchanie, jest pierwszym krokiem zdobywania transcendentalnej wiedzy. Nie naley dawa posuchu nieautoryzowanym osobom, ale powinno si zbliy do waciwej osoby, tak jak jest to polecone w Bhagavad-gicie (4.34): tad viddhi pranipatena paripranena sevaya upadeksyanti te jnanam jnaninas tattva-darinah "Sprbuj pozna prawd przez zblienie si do mistrza duchowego. Zadawaj mu pokorne pytania i su mu z oddaniem. Samozrealizowana dusza moe udzieli ci wiedzy, poniewa ujrzaa ona prawd." Mundaka Upanisad dalej poleca, tad-vijnanartham sa gurum evabhigacchet: "Aby zrozumie t transcendentaln nauk, naley zbliy si do bona fide mistrza duchowego." W ten sposb ta metoda pokornego otrzymywania transcendentalnej wiedzy poufnej nie jest oparta na umysowej spekulacji. W zwizku z tym ri Caitanya Mahaprabhu powiedzia Rupie Goswamiemu: brahmanda bhramite kona bhagyavan jiva guru-krsna-prasade paya bhakti-lata-bija "W trakcie przemierzania wszechwiata jaka szczliwa dusza moe otrzyma nasionko bhakti-lata, czyli rolinki suby oddania. Dzieje si tak dziki asce guru i Kryszny." (Caitanya-caritamrta, Madhya 19.151) Ten materialny wiat jest miejscem uwizienia dla ywych istot, ktre z natury s anandamaya, czyli poszukiwaczami przyjemnoci. W rzeczywistoci chc one wyzwoli si z uwizienia tego wiata uwarunkowanego szczcia, ale nie znajc procesu wyzwolenia, s zmuszone do transmigrowania z jednych gatunkw ycia do innych, z jednej planety na drug. W ten sposb ywe istoty wdruj poprzez materialny wszechwiat. Kiedy szczliwym trafem kto wchodzi w kontakt z czystym bhakt i sucha go cierpliwie, zaczyna poda ciek suby oddania. Taka sposobno ofiarowywana jest osobie, ktra jest szczera. Midzynarodowe Towarzystwo wiadomoci Kryszny dostarcza wanie takiej szansy ludzkoci. Jeli kto szczliwie skorzysta z tej sposobnoci zaangaowania si w sub oddania, cieka wyzwolenia otwiera si przed nim natychmiast. Naley z wielkim entuzjazmem skorzysta z tej okazji powrotu do domu, powrotu do Boga. Bez entuzjazmu nie mona osign sukcesu. Nawet w materialnym wiecie, aby osign sukces, musimy by bardzo entuzjastyczni na swoim polu aktywnoci. Student, biznesmen, artysta czy ktokolwiek, kto pragnie sukcesu w swojej dziedzinie, musi by entuzjastyczny. Podobnie, kady musi by bardzo entuzjastyczny w subie oddania. Entuzjazm oznacza dziaanie, ale dziaanie dla kogo? Odpowied jest taka, e naley zawsze dziaa dla Kryszny krsnartha-khila-cesta (Bhakti-rasamrta-sindhu). We wszystkich fazach ycia naley spenia czynnoci suby oddania pod kierunkiem mistrza duchowego, aby w ten sposb osign doskonao w bhaktiyodze. Nie jest to tak, e kto musi ograniczy albo zawy swoje czynnoci.

Kryszna jest wszechprzenikajcy, dlatego te nie ma niczego, co byoby niezalene od Kryszny, tak jak oznajmia Sam Kryszna w Bhagavad-gicie (9.4): maya tatam idam sarvam jagad avyakta-murtina mat-sthani sarva-bhutani na caham tesv avasthitah "Przeze Mnie, w Mojej niezamanifestowanej formie, rozwija si cay wszechwiat. Wszystkie istoty spoczywaj we Mnie, lecz Ja nie jestem w nich." Pod kierunkiem bona fide mistrza duchowego naley wykonywa wszystko, co jest korzystne dla suby Krysznie. Dla przykadu, obecnie uywam dyktafonu. Materialista, ktry wynalaz to urzdzenie, mia na myli wykorzystanie go przez biznesmenw czy zwykych powieciopisarzy. Z pewnoci nigdy nie myla o tym, aby uy dyktafonu w subie dla Boga, ale my uywamy go, aby pisa literatur o wiadomoci Kryszny. Oczywicie, wyprodukowanie takiego dyktafonu mieci si cakowicie w zakresie energii Kryszny. Wszystkie czci instrumentu, cznie z elektronicznymi podzespoami, s zrobione z rnych kombinacji i wzajemnych oddziaywa piciu podstawowych typw materialnej energii mianowicie, bhumi, jala, agni, vayu i akaa (ziemi, wody, ognia, powietrza i eteru). Wynalazca uy swego mzgu, aby skonstruowa takie skomplikowane urzdzenie, ale jego mzg, jak rwnie skadniki, zostay dostarczone przez Kryszn. Zgodnie ze sowami Kryszny, mat-sthani sarva-bhutani: "Wszystko zalene jest od Mojej energii." W ten sposb bhakta moe zrozumie, e skoro nic nie jest niezalene od energii Kryszny, to wszystko powinno by wykorzystane w subie dla Pana. Wysiek speniany z inteligencj w wiadomoci Kryszny jest nazywany utsaha, czyli entuzjazmem. Bhaktowie znajduj waciwe sposoby, dziki ktrym wszystko moe mie zastosowanie w subie dla Pana (nirbhandhah krsnasambandhe yuktam vairagyam ucyate). Penienie suby dla Pana nie jest spraw prnej medytacji, ale praktycznego dziaania na paszczynie ycia duchowego. Wszystkie te czynnoci musz by speniane z cierpliwoci. Nie naley by niecierpliwym w wiadomoci Kryszny. W rzeczywistoci, to towarzystwo wiadomoci Kryszny zostao zapocztkowane jednoosobowo, i na pocztku nie byo adnego oddwiku, ale poniewa kontynuowalimy wypenianie naszych czynnoci suby oddania z cierpliwoci, ludzie stopniowo zaczli rozumie znaczenie wiadomoci Kryszny, i teraz s chtni do wspuczestnictwa. Nie powinno si by niecierpliwym w penieniu suby oddania. Naley przyjmowa instrukcje od mistrza duchowego i wypenia je z cierpliwoci, polegajc na asce mistrza duchowego i Kryszny. Pomylne spenianie czynnoci suby oddania wymaga zarwno cierpliwoci, jak i ufnoci. Nowo polubiona ona naturalnie spodziewa si potomstwa od swojego ma, ale nie moe si go spodziewa natychmiast po zawarciu zwizku. Oczywicie, skoro tylko wyjdzie za m, moe prbowa otrzyma dziecko, ale najpierw musi podporzdkowa si mowi, ufajc, e jej dziecko si rozwinie i urodzi w odpowiednim czasie. Podobnie, w subie oddania podporzdkowanie Krysznie znaczy, e naley mie ufno. Bhakta myli, avaya raksibe krsna: "Kryszna z pewnoci bdzie mnie chroni i udzieli mi pomocy dla pomylnego penienia suby oddania." To wanie jest ufno. Jak to ju wyjanilimy, nie powinno si pozostawa bezczynnym. Naley by bardzo entuzjastycznym odnonie speniania zasad regulujcych tat-tat-karmapravartana. Lekcewaenie zasad suby oddania niszczy sub oddania. W wiadomoci Kryszny istniej cztery podstawowe zasady: zakaz nielegalnego

seksu, jedzenia misa, hazardu i intoksykacji. Bhakta musi by wielkim entuzjast w wypenianiu tych zasad. Jeli kto staje si leniwy w ich wypenianiu, jego postp na pewno zostanie zahamowany. Dlatego rila Rupa Goswami poleca, tattat-karma-pravartanat: "Naley cile przestrzega zasad vaidhi bhakti." Ponadto, prcz tych czterech zakazw (yama), istniej pewne nakazy (niyama), takie jak intonowanie szesnastu rund dziennie na koralach medytacyjnych japa-mala. Te regulujce czynnoci naley spenia sumiennie i z entuzjazmem. To nazywa si tat-tat-karma-pravartana, czyli rnorodnym zaangaowaniem w sub oddania. Ponadto, aby odnie sukces w subie oddania, naley porzuci towarzystwo niepodanych osb. Wcza si w to karmi, jnani, yoginw oraz inne osoby, ktre nie s bhaktami Kryszny. Pewnego razu ri Caitanya Mahaprabhu zosta zapytany przez jednego ze Swoich bhaktw nalecego do grhastha-arama (yjcego w maestwie), o oglne zasady Vaisnavizmu, i rwnie o zasadnicze zwyczaje Vaisnavw. Pan Caitanya Mahaprabhu natychmiast odpowiedzia, asat-sangatyaga, -ei vaisnava-acara: "Vaisnav jest ten, kto porzuca towarzystwo wiatowych osb, czyli niewielbicieli." rila Narottama dasa Thakura dlatego poleci, tandera carana sevi bhakta-sane vasa: powinno si y w towarzystwie czystych bhaktw i wypenia regulujce zasady ustanowione przez poprzednich acaryw, szeciu Goswamich (mianowicie, ri Rup Goswamiego, ri Sanatan Goswamiego, ri Jiv Goswamiego, ri Raghunath dasa Goswamiego, ri Gopala Bhatt Goswamiego i ri Raghunatha Bhatt Goswamiego). Jeli yje si w towarzystwie bhaktw, to istnieje maa szansa obcowania z osobami nie bdcymi bhaktami Kryszny. Midzynarodowe Towarzystwo wiadomoci Kryszny otwiera wiele centrw, wanie po to, aby zaprosi ludzi do przebywania z bhaktami i praktykowania zasad ycia duchowego. Suba oddania oznacza czynnoci transcendentalne. Na platformie transcendentalnej nie ma adnych zanieczyszcze jakkolwiek z trzech si natury materialnej. Jest to nazywane viuddha-sattva, platform czystej dobroci, czyli dobroci wolnej od skaenia cechami pasji i ignorancji. W wiadomoci Kryszny wymaga si od kadego, aby wstawa rano, okoo czwartej, i uczestniczy w mangala-arati, czyli porannej ceremonii witynnej, nastpnie w czytaniu rimadBhagavatam, kirtanie, itd. W ten sposb moemy bezustannie pozostawa zaangaowanymi w czynnoci suby oddania przez dwadziecia cztery godziny na dob. Jest to nazywane sato vrtti, czyli podaniem ladami poprzednich acaryw, ktrzy w sposb doskonay wypeniali kad chwil czynnociami w wiadomoci Kryszny. Jeli kto cile przestrzega wskazwek danych w tym wersie przez rila Rup Goswamiego mianowicie, bycie entuzjastycznym, posiadanie ufnoci, bycie cierpliwym, porzucenie towarzystwa niepodanych osb, przestrzeganie zasad regulujcych i pozostawanie w towarzystwie bhaktw to jego postp w yciu duchowym jest pewny. W nawizaniu do tego rila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura zauwaa, e kultywowanie wiedzy przez filozoficzn spekulacj, gromadzenie materialnych bogactw, przez rozwijanie czynnoci przynoszcych doczesne korzyci, i pragnienie yoga-siddhi, materialnych doskonaoci, jest sprzeczne z zasadami suby oddania. Naley sta si zupenie nieczuym na te nietrwae czynnoci i zwrci swoj uwag ku regulujcym zasadom suby oddania. Zgodnie z Bhagavad-git (2.69): ya nia sarva-bhutanam tasyam jagarti samyami yasyam jagrati bhutani sa nia payato muneh

"Co noc jest dla wszystkich istot, jest czasem przebudzenia dla samoopanowanego; a co jest czasem przebudzenia dla wszystkich ywych istot, to noc jest dla dociekajcego mdrca." Zaangaowanie w sub oddania dla Pana jest yciem i dusz ywej istoty. Jest to podany cel i najwysza doskonao ludzkiego ycia. Naley sta si przewiadczonym co do tego i naley rwnie by pewnym, e wszystkie czynnoci inne ni suba oddania, takie jak spekulacja umysowa, praca dla korzyci czy wysiki mistyczne nigdy nie daj trwaego poytku. Cakowita ufno w ciek suby oddania umoliwi nam osignicie naszego upragnionego celu, a prby podania innymi ciekami skocz si tylko zamieszaniem i niepokojem. W Sidmym Canto rimad-Bhagavatam zostao oznajmione: "Naley by wicie przekonanym, e ci, ktrzy porzucili sub oddania, aby zaangaowa si w surowe wyrzeczenia dla innych celw, nie s oczyszczeni w swoich umysach, pomimo ich zaawansowanego wyrzeczenia, poniewa nie maj oni adnych informacji o transcendentalnej miosnej subie oddania dla Pana." Dalej jest za oznajmione w tyme Sidmym Canto: "Chocia spekulanci umysowi i osoby dziaajce dla korzyci mog spenia wielkie wyrzeczenia i pokuty, to jednak cigle upadaj, poniewa nie maj adnych informacji o lotosowych stopach Pana." Jednake bhaktowie Pana nigdy nie upadaj. W Bhagavad-gicie (9.31), Najwyszy Osobowy Bg zapewnia Arjun, kaunteya pratijanihi na me bhaktah pranayati. "O synu Kunti, obwie to wiatu, e Mj bhakta nigdy nie ginie." I znowu w teje Bhagavad-gicie (2.40) Kryszna mwi: nehabhikrama-nao 'sti pratyavayo na vidyate svalpam apy asya dharmasya trayate mahato bhayat "W wysiku tym nie ma adnego ubytku ani straty, a may postp na tej ciece moe uchroni od najbardziej niebezpiecznego typu strachu." Suba oddania jest tak czysta i doskonaa, e raz zaczta, cignie ona wrcz na si do ostatecznego sukcesu. Czasami jaka osoba porzuca swoje materialne zajcia i z sentymentu przyjmuje schronienie u lotosowych stp Najwyszego Pana. W ten sposb zaczyna wstpne penienie suby oddania. Nawet jeli taki niedojrzay bhakta upada, to nie ma dla niego adnej straty. Natomiast, c zyskuje ten, kto spenia obowizki przepisane odpowiednio do swojej varny i aramu, ale nie peni suby oddania? Chocia upady bhakta moe urodzi si ponownie w niszej rodzinie, to jednak na nowo podejmuje on sub oddania od punktu, w ktrym zostaa ona przerwana w yciu poprzednim. Suba oddania jest ahaituky apratihata, czyli nie jest ona rezultatem adnej materialnej przyczyny ani te adna materialna przyczyna nie moe jej zakoczy. Dlatego bhakta zupenie nie powinien by , zainteresowany czynnociami karmi, jnani czy yoginw. Oczywicie, pomidzy osobami dziaajcymi dla zysku, filozofami spekulantami i yoginami-mistykami mona znale wiele dobrych cech, ale bhakta Pana automatycznie rozwija wszystkie dobre cechy. Bhakta nie musi czyni adnego ubocznego wysiku dla osignicia wszystkich tych zalet. Potwierdza to rwnie rimad-Bhagavatam (5.18.12): "Wszystkie zalety pbogw manifestuj si stopniowo w tym, kto rozwin czyst sub oddania: ' Poniewa bhakta nie jest zainteresowany adn materialn dziaalnoci, dlatego te nie zostaje on materialnie skaony. Jest on od razu usytuowany na platformie ycia transcendentalnego. Jednak ten, kto angauje si w czynnoci materialne, czy to

bdzie tak zwany jnani, yogin, karmi, filantrop, nacjonalista czy ktokolwiek-ten nie moe osign wzniosej pozycji mahatmy. Pozostaje on duratm, czyli osob o uomnym umyle. Wedug Bhagavad-gity (9.13): mahatmanas tu mam partha daivim prakrtim aritah bhajanty ananya-manaso jnatva bhutadim avyayam "O synu Prithy, wielkie, nie ulegajce zudzeniu dusze chronione s przez bosk natur. Znajc Mnie jako Najwyszego Osobowego Boga, pierwotnego i nieograniczonego, cakowicie angauj si w sub oddania dla Mnie." Poniewa bhaktowie Pana s pod ochron Jego najwyszej mocy, nie powinni oni zbacza ze cieki suby oddania i wstpowa na ciek karmi, jnani czy yogina. To nazywane jest utsahan nicayat dhairyat tat-tat-karma-pravartanat, czyli entuzjastycznym spenianiem zasad suby oddania z cierpliwoci i zaufaniem. W ten sposb mona bez przeszkd czyni postpy w subie oddania.

Tekst 4
dadati pratigrhnati guhyam akhyati prcchati bhunkte bhojayate caiva sad-vidham priti-laksanam
dadati daje jamun; pratigrhnati przyjmuje w zamian; guhyam tematy poufne; akhyati tumaczy; prcchati pyta; bhunkte je; bhojayate karmi; ca rwnie; eva z pewnoci; sat-vidham sze rodzajw; priti mioci; laksanam symptomy.

Ofiarowywanie darw i ich przyjmowanie, odkrywanie wasnego umysu w zaufaniu, zadawanie pyta w zaufaniu, przyjmowanie prasada i ofiarowywanie prasada, s szecioma symptomami mioci, ktr bhaktowie darz siebie wzajemnie. ZNACZENIE: W wersie tym rila Rupa Goswami tumaczy, w jaki sposb spenia sub oddania w towarzystwie innych bhaktw. Istnieje sze rodzajw takich specyficznych zachowa: obdarowywanie bhaktw, przyjmowanie od bhaktw wszystkiego, co daj w zamian, odkrywanie swego umysu przed bhaktami, zadawanie im pyta w zaufaniu, honorowanie prasada, czyli poywienia duchowego, otrzymywanego od bhaktw, karmienie bhaktw prasada. Dowiadczony bhakta tumaczy, a niedowiadczony bhakta uczy si od niego. Jest to guhyam akhyati prcchati. Kiedy bhakta rozdziela prasada (pozostaoci poywienia ofiarowanego Najwyszemu Osobowemu Bogu), ktre ma utrzyma nas w duchu oddania Krysznie, musimy traktowa prasada jako ask Pana otrzymywan przez Jego czystych bhaktw. Rwnie powinnimy zaprasza czystych bhaktw do naszych domw, ofiarowywa im prasada i stara si zadowoli ich pod kadym wzgldem. Jest to nazywane bhunkte bhojayate caiva. Nawet w zwykych stosunkach midzyludzkich istnienie tych szeciu rodzajw zachowa pomidzy darzcymi si mioci przyjacimi jest czym absolutnie koniecznym. Np., kiedy jaki biznesmen chce si spotka z innym czowiekiem interesu, to przygotowuje on bankiet w hotelu i podczas tego bankietu otwarcie wyjawia swoje zamiary. Nastpnie pyta swego przyjaciela o rad, i czasami dochodzi przy takiej okazji do wymiany prezentw. Tak wic, gdziekolwiek ma miejsce priti, czyli mio w zayych stosunkach, tam wystpuje te sze

rodzajw zachowa. W wersecie poprzednim rila Rupa Goswami radzi, aby porzuci wieckie towarzystwo i by w kontakcie z bhaktami (sanga-tyagat sato vrtteh). Midzynarodowe Towarzystwo wiadomoci Kryszny zostao zaoone w celu uatwienia wymiany tych szeciu symptomw mioci midzy bhaktami. Towarzystwo to zostao zaoone i prowadzone na pocztku tylko przez jedn osob, ale poniewa cigle napywaj nowi ludzie, ktrzy przyjmuj t zasad dawania i brania, towarzystwo to rozszerza si teraz na caym wiecie. Cieszy nas fakt, e ludzie tak chtnie przyczyniaj si do rozwoju dziaalnoci towarzystwa, poprzez swoje dotacje, i e rwnie sami przyjmuj kady pokorny dar, ktry jestemy w stanie ofiarowa im w postaci ksiek i magazynw traktujcych o wiadomoci Kryszny. Czasami urzdzamy festiwale, zwane powszechnie festiwalami Hare Kryszna, na ktre zapraszamy naszych sympatykw i przyjaci, by mogli uczestniczy w ucztach, podczas ktrych rozdaje si prasada. Chocia wikszo naszych czonkw wspomagajcych (life members) pochodzi z wyszych sfer spoecznych; niemniej jednak przychodz oni i przyjmuj nawet t odrobin prasada, ktr jestemy w stanie im ofiarowa. Czasami nasi czonkowie i osoby wspomagajce nas zadaj nam w zaufaniu pytania odnonie metod penienia suby oddania, a my staramy si im wyjania te rzeczy. W ten sposb nasze towarzystwo z powodzeniem rozwija si na caym wiecie i powoli inteligencja wszystkich krajw zaczyna docenia nasze dziaanie w wiadomoci Kryszny. Stosunki w towarzystwie wiadomoci Kryszny s oywiane poprzez te sze typw wymiany mioci pomidzy jego czonkami. Ludzie musz otrzyma szans kontaktowania si z bhaktami ISKCONu, gdy jedynie poprzez praktykowanie tych szeciu rodzajw zachowa wspomnianych powyej, zwyky czowiek moe w peni rozbudzi swoj wiadomo Kryszny. W Bhagavad-gicie (2.62) jest powiedziane, sangat sanjayate kamah: "Rozwj naszych pragnie i ambicji zaley od tego, w towarzystwie jakich osb przebywamy. Czsto syszy si powiedzenie, e czowieka mona pozna po jego przyjacioach, wic jeli zwyky czowiek obcuje z bhaktami, to z pewnoci rozbudzi on swoj wiadomo Kryszny. Idea wiadomoci Kryszny jest czym naturalnym i wrodzonym u kadej ywej istoty, a jest ju ona do pewnego stopnia rozwinita u istot ludzkich. W Caitanya-caritamrta (Madhya 22.107) jest powiedziane: nitya-siddha krsna-prema 'sadhya' kabhu naya ravanadi-uddha-citte karaye udaya "Czysta mio do Kryszny jest czym, co wiecznie obecne jest w sercach ywych istot. Nie mona otrzyma jej z adnego innego rda. Kiedy serce zostaje oczyszczone poprzez suchanie i mantrowanie, wtedy ywa istota natychmiast zostaje rozbudzona." Poniewa wiadomo Kryszny jest czym wrodzonym kadej ywej istocie, kady powinien otrzyma szans suchania o Krysznie. Po prostu przez suchanie i mantrowanie ravanam kirtanam moe zosta oczyszczone nasze serce, i tym samym moe zosta rozbudzona nasza wiadomo Kryszny. wiadomo Kryszny nie jest czym sztucznie narzuconym sercu, ona ju si tam znajduje. Kiedy kto powtarza wite imiona Najwyszego Osobowego Boga, wtedy jego serce zostaje oczyszczone z wszelkich materialnych zanieczyszcze. W pierwszej strofie swojej ri iksastaki, Pan Caitanya Mahaprabhu mwi: ceto-darpana-marjanam bhava-maha-davagni-nirvapanam reyah-kairava-candrika-vitaranam vidya-vadhu jivanam anandambudhi-vardhanam pratipadam purnamrtasvadanam sarvatma-snapanam param vijayate ri-krsna-sankirtanam

"Wszelka chwaa ruchowi ri Kryszna sankirtana, ktry oczyszcza serce z wszelkiego brudu nagromadzonego tam od lat, i ktry gasi ogie uwarunkowanego ycia powtarzajcych si narodzin i mierci. Ten ruch sankirtana jest najwyszym dobrem dla ludzkoci, poniewa emanuj z niego promienie miosierdzia. Jest on yciem caej wiedzy transcendentalnej. Zwiksza on ocean transcendentalnego szczcia i daje nam moliwo rozkoszowania si nektarem, ktrego jestemy zawsze spragnieni." Poprzez intonowanie maha-mantry Hare Kryszna, Hare Kryszna, Kryszna Kryszna, Hare Hare; Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare, oczyszczone zostaje nie tylko serce wykonujcego ten proces, ale oczyszczony zostaje rwnie kady, kto przypadkiem sucha tej mantry. Poprzez suchanie tych transcendentalnych wibracji zostaj oczyszczone nawet dusze w ciaach zwierzt, owadw, drzew i innych gatunkw ycia, i w ten sposb otrzymuj przygotowanie do penego rozwinicia wiadomoci Kryszny. Fakt ten wytumaczy Thakura Haridasa, kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu zapyta go, w jaki sposb istoty nie bdce w ludzkich ciaach mog zosta wyzwolone z materialnej niewoli. Haridasa Thakura odpowiedzia, e intonowanie witych imion jest tak pene mocy, e nawet jeli wykonywane jest w gbokiej dungli, to poprzez suchanie tych wibracji take drzewa i zwierzta poczyni postp w wiadomoci Kryszny. Fakt ten zosta udowodniony przez Samego ri Caitany Mahaprabhu, kiedy wdrowa przez las Jharikhanda. Wtedy tygrysy, mije, jelenie i wszystkie inne zwierzta wyzbyy si wrodzonej im wrogoci i wziy udzia w sankirtanie, piewajc i taczc. Oczywicie my nie moemy imitowa czynw Pana ri Caitanyi Mahaprabhu, ale powinnimy poda Jego ladami. Nie posiadamy dostatecznej mocy, aby oczarowa nisze zwierzta, takie jak tygrysy, mije, koty i psy, i sprawi, by taczyy, ale poprzez intonowanie witych imion Pana moemy pozyska wielu ludzi do wiadomoci Kryszny. Rozdawanie czy szerzenie witego imienia Pana jest wzniosym przykadem obdarowywania innych czy wspomaganie ich (zasada dadati). W ten sam sposb naley te przestrzega zasady pratigrhnati i otwarcie przyjmowa prezenty transcendentalne. Naley interesowa si wiadomoci Kryszny i mie szczere pragnienie zrozumienia pozycji tego materialnego wiata. W ten sposb spenione zostanie guhyam akhyati prcchati. Czonkowie Midzynarodowego Towarzystwa wiadomoci Kryszny zapraszaj swoich sympatykw i czonkw wspomagajcych na niedzielne uczty, organizowane w naszych licznych placwkach. Przychodzi wielu zainteresowanych, przyjmuj oni prasada, a kiedy tylko moliwe, take sami zapraszaj do siebie czonkw towarzystwa, jak i innych ludzi. Ludzie powinni porzuci towarzystwo tak zwanych yoginw, jnani, karmi i filantropw, poniewa obcowanie z nimi nie jest korzystne dla nikogo. Jeli kto rzeczywicie pragnie osign cel ludzkiego ycia, to powinien obcowa z bhaktami wiadomymi Kryszny, gdy s to jedyne osoby, ktre nauczaj, w jaki sposb mona rozwin mio do Boga. Religia jest szczegln funkcj spoeczestwa ludzkiego, i to ona wanie odrnia spoeczestwo ludzkie od spoeczestwa zwierzt. Spoeczestwo zwierzt nie posiada kociow, cerkwi, czy systemu religijnego. Natomiast w kadej czci wiata kade spoeczestwo, nawet najbardziej zdegradowane, posiada jaki system religijny. Nawet spoeczestwa dzikusw zamieszkujce w dunglach maj wasne systemy religijne. Kiedy religia rozwija si i przemienia w mio do Boga, to wtedy mwimy, e odnosi ona sukces. Jak oznajmia Pierwsze Canto rimad-Bhagavatam (1.2.6): sa vai pumsam paro dharmo

yato bhaktir adhoksaje ahaituky apratihata yayatma suprasidati "Najwyszym zajciem (dharm) dla caej ludzkoci jest to, co umoliwia ludziom osign miosn sub oddania dla transcendentalnego Pana. Taka suba oddania musi by wolna od wszelkich motywacji i musi by bezustanna: wtedy moe ona da pen satysfakcj duszy." Jeli czonkowie spoeczestwa ludzkiego rzeczywicie pragn spokoju umysu, pokoju i przyjaznych zwizkw pomidzy ludmi i narodami, musz przyj religijny system wiadomoci Kryszny, popzez ktry bd mogli rozwin swoj mio do Kryszny, Najwyszego Osobowego Boga. Jeli to uczyni, ich umysy natychmiast napeni si spokojem. W zwizku z tym rila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura przestrzega wszystkich bhaktw zaangaowanych w szerzenie wiadomoci Kryszny przed rozmawianiem z impersonalistami Mayavadi, ktrzy zawsze s przeciwni teizmowi. wiat peen jest Mayavadi i ateistw, i rnego rodzaju partie polityczne wykorzystuj filozofie Mayavadi i inne impersonalistyczne teorie do propagowania materializmu. Czasami nawet tworzone s grupy majce na celu przeciwdziaanie w rozwijaniu si wiadomoci Kryszny. Poniewa wiadomo Kryszny ksztaci ludzi w wiadomoci Boga, Mayavadi i inni ateici nie pragn jej rozwoju. Taka jest taktyka ateistw. Nie ma adnej korzyci z karmienia miji mlekiem i bananami, gdy nigdy jej nie zadowolimy. Wprost przeciwnie, poprzez przyjmowanie mleka i bananw, jej jad staje si jeszcze bardziej trujcy (kevalam visa-vardhanam ). Jeli mija jest karmiona mlekiem, to staje si ona nawet bardziej niebezpieczna. Z podobnego powodu nie powinnimy odkrywa naszych umysw przed Mayavadi i karmi. Nie bdzie to pomocne. Lepiej cakowicie porzuci takie towarzystwo i nigdy nie pyta ich o nic poufnego, poniewa nigdy nie dadz nam oni adnej dobrej rady. Nie powinnimy zaprasza Mayavadi i ateistw, ani te przyjmowa zaprosze od nich, gdy poprzez takie zaye stosunki moemy zarazi si ich ateistyczn mentalnoci (sangat sanjayate kamah). Werset ten radzi, aby nie przyjmowa niczego od ateistw i Mayavadi, ani te nie obdarowywa ich niczym. ri Caitanya Mahaprabhu rwnie ostrzega: visayira anna khaile dusta haya mana: "Poprzez spoywanie pokarmu przygotowanego przez osoby nie bdce bhaktami Pana, nasz umys zostaje osabiony." Dopki nie jest si bardzo zaawansowanym, to nie jest si w stanie wykorzysta kontrybucji kadego do rozwoju wiadomoci Kryszny; dlatego te zasadniczo nie powinno si przyjmowa darw Mayavadi i ateistw. W rzeczywistoci ri Caitanya Mahaprabhu zabroni bhaktom obcowania nawet ze zwykymi osobami, ktre maj zbyt wielkie skonnoci do materialistycznych przyjemnoci zmysowych. W niosek jest taki, e powinnimy zawsze przebywa w towarzystwie bhaktw, przestrzega obowizujcych zasad suby oddania, postpowa wedug przykadu acaryw i z penym posuszestwem wypenia polecenia mistrza duchowego: W ten sposb bdziemy mogli bez przeszkd rozwija sub oddania i rozwija nasz wiadomo Kryszny. Bhakta, ktry nie jest ani neofit, ani mahabhagavata (bhakt bardzo zaawansowanym), ale znajduje si na rodkowym etapie suby oddania, powinien kocha Najwyszego Osobowego Boga, przyjani si z bhaktami, okazywa ask osobom bdcym w ignorancji i odrzuci towarzystwo osb zawistnych i demonicznych. W wersecie tym jest krtka wzmianka o procesie wymiany uczu z Najwyszym Osobowym Bogiem i przyjanieniu si z bhaktami. Zgodnie z zasad dadati, zaawansowany bhakta powinien oddawa przynajmniej pidziesit procent swoich dochodw na sub

oddania dla Pana i Jego bhaktw. rila Rupa Goswami da tego przykad w swoim wasnym yciu. Kiedy zdecydowa si opuci stanowisko rzdowe, wwczas pidziesit procent swoich oszczdnoci odda na sub dla Kryszny, dwadziecia pi procent przeznaczy dla swoich krewnych, a dwadziecia pi procent zatrzyma na swoje osobiste potrzeby. Przykad ten powinien by naladowany przez wszystkich bhaktw. Bez wzgldu na to, jakie s czyje dochody, pidziesit procent powinno zosta przeznaczone dla Kryszny i Jego bhaktw, i wtedy zostan spenione wymagania zasady dadati. W nastpnym wersie rila Rupa Goswami informuje nas, jaki typ Vaisnavw powinnimy wybiera na swoich przyjaci, i w jaki sposb naley suy Vaisnavom.

Tekst 5
krsneti yasya giri tam manasadriyeta diksasti cet pranatibhi ca bhajantam iam urusaya bhajana-vijnam ananyam anyanindadi-unya-hrdam ipsita-sanga-labdhya
krsna wite imi Kryszny; iti w ten sposb; yasya ktrego; giri sowami albo mow; tam jego; manasa poprzez umys; adriyeta naley honorowa; diksa inicjacja; asti jest; cet jeli; pranatibhih przez okazywanie szacunku; ca rwnie; bhajantam zaangaowany w sub oddania; iam dla Najwyszego Osobowego Boga; urusaya przez praktyczn sub; bhajana-vijnam ten, ktry jest zaawansowany w subie oddania; ananyam nie zbaczajc; anya-ninda-adi zniesawianie innych, itd.; unya cakowicie pozbawiony; hrdam ktrego serce; ipsita podane; sanga towarzystwo; labdhya przez osiganie.

Naley szanowa w swoim umyle bhakt, ktry intonuje wite imiona Kryszny, i okazywa szacunek temu, ktry przyj inicjacj duchow (diksa) i jest zaangaowany w wielbienie Bstwa. Naley poszukiwa towarzystwa czystych bhaktw i wiernie suy temu, ktry jest zaawansowany i niezachwiany w swojej subie oddania, i ktrego serce jest cakowicie wolne od skonnoci do krytykowania innych. ZNACZENIE: Po to, aby inteligentnie stosowa si do tych szeciu zasad wymiany mioci wspomnianych w wersecie poprzednim, naley bardzo starannie dokona wyboru waciwych osb. Dlatego te rila Rupa Goswami radzi, abymy traktowali Vaisnavw w sposb odpowiedni do ich poszczeglnych pozycji. W wersie tym informuje nas, w jaki sposb odnosi si do trzech rodzajw bhaktw kanistha-adhikari, madhyama-adhikari i uttama-adhikari. Kanistha-adhikari jest neofit, ktry przyj od mistrza duchowego inicjacj hari-nama i stara si intonowa wite imiona Kryszny. Takiej osobie (kanistha-vaisnava ) naley oddawa szacunek w swoim umyle. Madhyama-adhikari otrzyma inicjacj duchow od mistrza duchowego i jest w peni zaangaowany przez niego w transcendentaln sub mioci dla Pana. Madhyama-adhikari to osoba znajdujca si na rodkowym etapie suby oddania. Uttama-adhikari, czyli najwyszy bhakta, to osoba bardzo zaawansowana w subie oddania. Uttamaadhikari nie jest zainteresowany zniesawianiem innych, jego serce jest cakowicie czyste i osign on ju stan czystej wiadomoci Kryszny. Wedug rila Rupy Goswamiego, obcowanie z takim maha-bhagavata i penienie suby dla niego jest czym najbardziej podanym.

Nie naley pozostawa na etapie kanistha-adhikari, czyli na najniszej platformie suby oddania, kiedy jest si zainteresowanym jedynie oddawaniem czci Krysznie w wityni. Taki bhakta zosta opisany w Jedenastym Canto rimadBhagavatam (11.2.47): arcayam eva haraye pujam yah raddhayehate na tad-bhaktesu canyesu sa bhakta prakrtah smrtah "Osoba, ktra z pen wiar zaangaowana jest w wielbienie Bstwa w wityni, ale ktra nie wie, w jaki sposb zachowywa si wobec bhaktw i innych ludzi, jest nazywana prakrta-bhakta albo kanistha-adhikari." Naley zatem wznie si z poziomu kanistha-adhikari do platformy madhyama-adhikari. Madhyama-adhikari zosta opisany w rimad-Bhagavatam (11.2.46) w ten sposb: ivare tad-adhinesu baliesu dvisatsu ca prema-maitri-krpopeksa yah karoti sa madhyamah "Madhyama-adhikari jest bhakt, ktry traktuje Najwyszego Osobowego Boga jako najwyszy przedmiot mioci, przyjani si z bhaktami Pana, ma wielkie wspczucie dla osb znajdujcych si w niewiedzy i unika tych, ktrzy s zawistni z natury." Taki jest wanie sposb waciwego kultywowania suby oddania. Dlatego te w wersie tym rila Rupa Goswami mwi nam, w jaki sposb naley traktowa rnych bhaktw. Na podstawie praktycznego dowiadczenia wiemy, e s trzy rne typy Vaisnavw. Prakrta-sahajiya na og intonuj maha-mantr Hare Kryszna, jednake przywizani s do kobiet, pienidzy i toksykacji. Chocia powtarzaj oni wite imiona Pana, to jednak nie osigaj dostatecznego oczyszczenia. Osobom takim naley okazywa szacunek w swoim umyle, jednake naley unika ich towarzystwa. Tym, ktrzy s niewinni, albo zostali sprowadzeni z dobrej drogi przez ze towarzystwo, powinno si okazywa miosierdzie, jeli wyraaj ch suchania waciwych instrukcji od czystych bhaktw. Natomiast tym neofitom, ktrzy otrzymali inicjacj od bona fide mistrza duchowego i ktrzy s powanie zaangaowani w wypenianie jego polece, naley skada pene szacunku pokony. wiadomo Kryszny daje szans kademu, bez wzgldu na kast, wiar czy kolor skry. Zapraszamy wszystkich do przyczenia si do towarzystwa wiadomoci Kryszny, przebywania z nami, przyjmowania prasada i suchania o Krysznie. Kiedy widzimy, e kto jest rzeczywicie zainteresowany wiadomoci Kryszny i chce by inicjowany, wtedy przyjmujemy go na ucznia, dajc mu inicjacj hari-nama (dla intonowania witego imienia Pana). Kiedy nowy bhakta jest ju inicjowany i zaangaowany w sub oddania pod kierunkiem mistrza duchowego, wtedy powinien by uwaany za bona fide Vaisnav i naley mu skada pokony. Spord wielu Vaisnavw jeden moe by bardzo powanie zaangaowany w sub dla Pana, cile przestrzegajc wszystkich zasad, powtarzajc przepisow liczb mantr na koralach japa i zawsze mylc o nowych sposobach szerzenia wiadomoci Kryszny. Taki Vaisnava powinien by przyjmowany za uttama-adhikari, bhakt wysoce zaawansowanego. Naley zawsze poszukiwa towarzystwa wanie takich bhaktw: Proces, poprzez ktry bhakta przywizuje si do Kryszny, zosta opisany w Caitanya-caritamrta (Antya 4.192) w sposb nastpujcy:

diksa-kale bhakta kare atma-samarpana sei-kale krsna tare kare atma-sama "W czasie inicjacji, kiedy bhakta w peni podporzdkowuje si subie dla Pana, Kryszna uwaa go za rwnie dobrego, jak On Sam." Diksa, czyli inicjacja duchowa, zostaa opisana przez rila Jiv Goswamiego w Bhakti-sandarbha (868): divyam jnanam yato dadyat kuryat papasya sariksayam tasmad dikseti sa prokta deikais tattva-kovidaih "Poprzez diksa stopniowo traci si zainteresowanie przyjemnociami materialnymi i stopniowo zaczyna si interesowa yciem duchowym." Widzielimy wiele praktycznych przykadw tego, szczeglnie w Ameryce i Europie. Wielu uczniw, ktrzy przyszli do nas z bogatych i szanowanych rodzin, szybko stracio zainteresowanie przyjemnociami materialnymi i rozwino w sobie wielki zapa do wejcia w ycie duchowe. Chocia pochodz oni z bardzo zamonych rodzin, to jednak zaakceptowali warunki ycia, ktre nie s zbyt komfortowe. Tak naprawd, to dla Kryszny s oni w stanie przyj kade warunki ycia, jeli tylko mog mieszka w wityni w towarzystwie Vaisnavw. Kiedy kto w ten sposb traci zainteresowanie przyjemnociami materialnymi, wtedy osiga gotowo do przyjcia inicjacji od mistrza duchowego. W celu czynienia postpu w yciu duchowym, rimad-Bhagavatam (6.1.13) poleca tapasa brahmacaryena amena ca damena ca. Kiedy kto ma powany stosunek do przyjcia diksa, musi by gotw praktykowa celibat, kontrolowa umys i ciao. Jeli kto jest na to przygotowany i pragnie duchowego owiecenia (divyam jnanam), wtedy jest gotw do przyjcia inicjacji. Divyam jnanam jest technicznie nazywane tatvijnana, czyli wiedz o Najwyszym. Tad-vijnanartham sa gurum evabhigacchet: kiedy kto jest zainteresowany Prawd Absolutn, wtedy powinien przyj inicjacj. Taka osoba musi znale prawdziwego mistrza duchowego, aby otrzyma diksa. rimad-Bhagavatam (11.3.21) rwnie poleca: tasmad gurum prapadyeta jijnasuh reya uttamam. "Jeli kto jest rzeczywicie zainteresowany transcendentaln nauk o Prawdzie Absolutnej, to powinien przyj mistrza duchowego." Nie naley jednak przyjmowa mistrza duchowego, jeli nie ma si zamiaru przestrzega jego instrukcji. Nie powinno si te przyjmowa mistrza duchowego tylko po to, aby praktykowa ycie duchowe "na pokaz." Naley by jijnasu, czyli bardzo dociekliwym i chtnym do przyjmowania nauk od mistrza duchowego. Pytania zadawane mu powinny cile dotyczy wiedzy transcendentalnej (jijnasuh reya uttamam). Sowo uttamam odnosi si do tego, co ley ponad wiedz materialn. Tama znaczy "ciemno tego materialnego wiata," a ut oznacza "transcendentalny." Ludzie na og s bardzo zainteresowani wnikaniem w tematy materialne, ale kiedy kto straci takie zainteresowanie i jest zainteresowany jedynie tematami transcendentalnymi, wtedy gotowy jest do przyjcia inicjacji. Kiedy kto otrzyma ju inicjacj od bona fide mistrza duchowego i jest powanie zaangaowany w sub Panu, to powinien by uwaany za madhyama-adhikari. Intonowanie witych imion Pana jest rzecz tak wznios, e jeli powtarza si maha-mantr z uwag, starannie unikajc dziesiciu obraz, wtedy z pewnoci mona osign zrozumienie, e nie ma rnicy pomidzy witym imieniem Pana a Samym Panem. Ten, kto osign takie zrozumienie, powinien otrzymywa wielki szacunek od bhaktw bdcych neofitami. Naley sobie mocno

uwiadomi, e jeli nie intonuje si witego imienia Pana bez obraz, to nie mona by waciwym kandydatem do czynienia postpu w wiadomoci Kryszny. W ri Caitanya-caritamrta (Madhya 22.69) jest powiedziane: yahara komala raddha, se 'kanistha' jana krame krame tenho bhakta ha-ibe 'uttama' "Ten, ktrego wiara jest saba i chwiejna, jest nazywany neofit, ale poprzez regularne praktykowanie tego procesu wzniesie si on do platformy bhakty pierwszej klasy." Kady zaczyna swoj sub oddania od etapu pocztkowego, ale jeli kto waciwie mantruje przepisow liczb rund hari-nama, to stopniowo wznosi si on do najwyszej platformy uttama-adhikari. W wiadomoci Kryszny polecamy jedynie szesnacie rund kadego dnia, poniewa ludzie w krajach zachodnich nie s w stanie koncentrowa si przez duszy czas podczas mantrowania na koralach. Dlatego poleca si minimaln liczb rund. Jednake rila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura zwyk mwi, e dopki kto nie mantruje przynajmniej szedziesiciu czterech rund japa (sto tysicy imion), to powinien by uwaany za upadego (patita). Wedug jego kalkulacji praktycznie kady z nas jest upady, ale poniewa staramy si suy Najwyszemu Panu z ca powag i bez obudy, moemy liczy na ask ri Caitanyi Mahaprabhu; ktry synie jako patita-pavana, wyzwoliciel upadych. Kiedy rila Satyaraja Khan, wielki bhakta ri Caitanyi Mahaprabhu, zapyta Pana, po czym mona pozna Vaisnav, Pan odpowiedzia: prabhu kahe, --- "yanra mukhe uni eka-bara krsna-nama, sei pujya, --- restha sabakara" "Jeli usyszysz, e jaka osoba wypowie chocia raz sowo Kryszna, to powinno si uzna j za lepsz od innych." (Cc. Madhya 15.106) Pan Caitanya Mahaprabhu kontynuowa: ataeva yanra mukhe eka krsna-nama sei ta' vaisnava, kariha tanhara sammana "Ten, kto jest zainteresowany intonowaniem witego imienia Kryszny, albo kto polubi to intonowanie dziki praktyce, powinien by uwaany za Vaisnav i jako taki darzony szacunkiem, przynajmniej w umyle." (Cc. Madhya 15.111) Jednego z naszych przyjaci, synnego muzyka angielskiego, urzeko intonowanie witych imion Kryszny i nawet piewa je kilka razy na swoich pytach. W domu skada on pokony wizerunkom Kryszny i takim te szacunkiem darzy gosicieli wiadomoci Kryszny. Wysoko ceni on imi Kryszny i Jego czyny. Dlatego my rwnie, bez adnych obiekcji, oddajemy mu wyrazy szacunku, gdy widzimy, e rzeczywicie robi on postp w wiadomoci Kryszny. Taka osoba powinna by zawsze darzona szacunkiem. Wniosek z tego taki, e kady, kto stara si zrobi postp w wiadomoci Kryszny poprzez regularne intonowanie witego imienia, powinien zawsze by respektowany przez Vaisnavw. Z drugiej strony jestemy wiadkami tego, e niektre z osb nam wspczesnych, ktre uchodziy za wielkich nauczycieli, stopniowo upady w materialn koncepcj ycia, poniewa nie intonoway one witych imion Pana. Udzielajc instrukcji Sanatanie Goswamiemu, Pan Caitanya Mahaprabhu podzieli suenie Krysznie na trzy kategorie: astra-yukti nahi jane drdha, raddhavan 'madhyama-adhikari' sei maha-bhagyavan "Osoba, ktrej wiedza oparta na astrach nie jest dostatecznie umocniona, ale ktra rozwina mocn wiar w intonowanie maha-mantry Hare Kryszna, i ktra jest rwnie niezachwiana w penieniu suby oddania, powinna by uwaana za madhyama-adhikari. Osoba taka ma wielkie szczcie." (Cc. Madhya 22.67)

Madhyama-adhikari to raddhavan, osoba posiadajca niewzruszon wiar i bdca rzeczywistym kandydatem do dalszego postpu w subie oddania. Dlatego w Caitanya-caritamrta (Madhya 22.64) jest powiedziane: raddhavan jana haya bhakti-adhikari 'uttama', 'madhyama', 'kanistha' -- raddha-anusari "Dana osoba osiga kwalifikacje bhakty na elementarnej, poredniej i najwyszej platformie suby oddania, w zalenoci od rozwinicia swojej raddha (wiary)." W Caitanya-caritamrta (Madhya 22.62) powiedziane jest te: 'raddha'-abde -- vivasa kahe sudrdha nicaya krsne bhakti kaile sarva-karma krta haya "Poprzez penienie transcendentalnej suby dla Kryszny, automatycznie spenia si te czynnoci podrzdne. Ta pena ufnoci mocna wiara, sprzyjajca subie oddania, jest nazywana raddha." raddha, wiara w Kryszn, jest pocztkiem wiadomoci Kryszny. Wiara znaczy mocna wiara. Sowa Bhagavadgity s autorytatywnymi instrukcjami dla osb wierzcych, i cokolwiek Kryszna mwi w Bhagavad-gicie, powinno by przyjmowane tak jak jest, bez interpretacji. W taki sposb przyj Bhagavad-git Arjuna. Po wysuchaniu Bhagavad-gity Arjuna powiedzia Krysznie: sarvam etad rtam manye yan mam vadasi keava. "O Kryszno, cakowicie przyjmuj za prawd wszystko, co usyszaem od Ciebie." (Bg. 10.14) Taki jest prawidowy sposb rozumienia Bhagavad-gity, i to wanie jest nazywane raddha. Nie moe by sytuacji, e kto akceptuje cz Bhagavad-gity stosownie do swojej dowolnej interpretacji, a odrzuca inn cz. To nie jest raddha. raddha oznacza cakowite i bezwzgldne przyjmowanie wszystkich instrukcji Bhagavad-gity, szczeglnie tej ostatniej: sarva-dharman parityajya mam ekam aranam vraja . "Porzu wszystkie rodzaje religii i po prostu podporzdkuj si Mnie." (Bg. 18.66) Kiedy kto cakowicie zaufa tej instrukcji, wtedy jego silna wiara staje si podstaw postpu w yciu duchowym. Kiedy kto w peni angauje si w intonowanie maha-mantry, to stopniowo realizuje on swoj duchow tosamo. Kryszna nie objawia si osobie, ktra nie intonuje maha-mantry: sevonmukhe hi jihvadau svayam eva sphuraty adah. (Bhakti-rasamrta-sindhu 1.2.234) Nie moemy zrealizowa Najwyszego Osobowego Boga za pomoc adnych sztucznych rodkw. Musimy z pen wiar zaangaowa si w suenie Panu. Takie suenie zaczyna si od jzyka (sevonmukhe hi jihvadau), co oznacza, e powinnimy zawsze intonowa wite imiona Pana i przyjmowa krsna-prasada. Nie powinnimy intonowa ani spoywa niczego innego. Kiedy to jest cile przestrzegane, wtedy Najwyszy Pan objawia si Swojemu bhakcie. Kiedy kto zaczyna uwiadamia sobie, e jest wiecznym sug Kryszny, wtedy traci on zainteresowanie wszystkim, co nie jest sub dla Kryszny. Zawsze mylc o Krysznie i o sposobach szerzenia Jego witego imienia, rozumie on, e jego jedynym interesem jest propagowanie wiadomoci Kryszny na caym wiecie. Taka osoba uwaana jest za uttama-adhikari i towarzystwa jej naley poszukiwa, stosujc si w obcowaniu z ni do szeciu zasad (dadati pratigrhnati; itd.). W rzeczywistoci zaawansowany bhakta Vaisnava na platformie uttamaadhikari powinien by przyjmowany za mistrza duchowego. Takiej osobie naley ofiarowa wszystko co si posiada, gdy to polecaj pisma wite. Szczeglnie brahmacari powinien przyjmowa datki od innych i oddawa je swojemu guru. Nie naley jednak imitowa zachowania zaawansowanego bhakty, czyli mahabhagavaty, jeli nie jest si samozrealizowanym, gdy taka imitacja prowadzi do degradacji.

W wersie tym rila Rupa Goswami mwi, e bhakta powinien by na tyle inteligentny, aby widzie rnice pomidzy kanistha-adhikari, madhyama-adhikari i uttama-adhikari. Powinien on rwnie zna swoj pozycj i nie imitowa bhakty znajdujcego si na wyszej platformie. rila Bhaktivinoda Thakura da pewn praktyczn wskazwk, e Vaisnava na platformie uttama-adhikari moe by rozpoznany po zdolnoci nawracania upadych dusz na Vaisnavizm. Nie powinno si przyjmowa pozycji mistrza duchowego, dopki nie osignie si platformy uttama-adhikari. Vaisnava bdcy neofit czy te Vaisnava usytuowany na rodkowej platformie rwnie moe przyjmowa uczniw, ale tacy uczniowie musz znajdowa si na tej samej platformie, i naley pamita, e pod takim niedostatecznym przewodnictwem nie mog oni uczyni duego postpu w kierunku ostatecznego celu ycia. Dlatego bhakta powinien stara si wybra na swojego mistrza duchowego osob, ktra jest uttama-adhikari.

Tekst 6
drstaih svabhava-janitair vapusa ca dosair na prakrtatvam iha bhakta-janasya payet gangambhasam na khalu budbuda-phena-pankair brahma-dravatvam apagacchati nira-dharmaih
drstaih widziany normalnym wzrokiem; svabhava-janitaih zrodzony z czyjej natury; vapusah ciaa; ca i; dosaih poprzez bdy; na nie; prakrtatvam stan bycia materialnym; iha w tym wiecie; bhakta-janasya czystego bhakt; payet naley widzie; ganga-ambhasam wd Gangesu; na nie; khalu z pewnoci; budbudaphena-pankaih poprzez zmtnienie, pian i boto; brahma-dravatam transcendentalna natura; apagacchati jest zniszczona; nira-dharmaih cechy wody.

Bdc usytuowanym w swojej oryginalnej pozycji wiadomoci Kryszny, czysty bhakta nie utosamia si z ciaem. Nie wolno patrze na niego z materialnego punktu widzenia. Nie naley bra pod uwag tego, e moe on posiada ciao urodzone w niskiej rodzinie, czy te ciao zdeformowane, schorowane lub sabe. Ze zwykego punktu widzenia, takie niedoskonaoci w ciele czystego bhakty mog rzuca si w oczy, jednake ciao czystego bhakty nigdy nie moe by zanieczyszczone: Jest ono jak wody Gangesu, ktre czasami podczas pory deszczowej s zmtniae i pene piany i bota, a jednak nie zostaj zanieczyszczone. Ci, ktrzy s zaawansowani w wiedzy duchowej, kpi si w Gangesie, nie zwaajc na stan jego wd. ZNACZENIE: uddha-bhakti, czynnoci duszy waciwej, czyli zaangaowanie si w transcendentaln sub mioci do Pana, speniane s w stanie wyzwolonym. W Bhagavad-gicie (14.26) jest powiedziane: mam ca yo 'vyabhicarena bhakti-yogena sevate sa gunan samatityaitan brahma-bhuyaya kalpate "Kto cakowicie angauje si w sub oddania, kto nie upada w adnych okolicznociach, ten od razu przekracza guny natury i wznosi si na platform Brahmana." Avyabhicarini bhakti to znaczy oddanie, ktre jest wolne od jakichkolwiek domieszek. Osoba zaangaowana w sub oddania musi by wolna od motywacji materialnej. Jeli kto przyjmuje proces wiadomoci Kryszny, to musi ulec

zmianie jego wiadomo. Jeli wiadomo jest skierowana na przyjemnoci materialne, to jest to wiadomo materialna, a jeli jej celem jest suenie Krysznie, wtedy jest to wiadomo Kryszny. Dusza oddana Krysznie suy Mu nie biorc pod uwag wzgldw materialnych (anyabhilasita-unyam) Jnanakarmady-anavrtam: czysta suba oddania, ktra jest transcendentalna do czynnoci ciaa i umysu, takich jak jnana (spekulacja umysowa) i karma (dziaanie, ktrego celem jest osignicie jakich materialnych korzyci), jest nazywana czyst bhakti-yog. Bhakti-yoga jest waciwym zaangaowaniem dla duszy, i jeli kto rzeczywicie angauje si w czyst, nieskaon sub oddania, to jest on ju waciwie osob wyzwolon (sa gunan samatityaitan). Bhakta Kryszny nie podlega uwarunkowaniom materialnym, chocia wydaje si, e podlega im jego ciao. Dlatego nie naley patrze na czystego bhakt z materialistycznego punktu widzenia. Dopki kto nie jest rzeczywicie bhakt, dopty nie moe on mie doskonaego spojrzenia na innego bhakt. Jak wyjaniono to w wersie poprzednim, s trzy typy bhaktw kanistha-dhikari, madhyama-adhikari i uttama-adhikari. Kanistha-adhikari nie widzi rnicy pomidzy bhakt i abhakt. Zainteresowany jest jedynie wielbieniem Bstwa w wityni. Jednake madhyama-adhikari widzi t rnic, jak rwnie i rnic pomidzy bhakt i Panem. Dlatego te traktuje on odpowiednio Najwyszego Osobowego Boga, bhakt i abhakt., Nikt nie powinien krytykowa defektw cielesnych czystego bhakty. Jeli posiada on je, to nie powinno si na nie zwraca uwagi. Naley jedynie bra pod uwag gwne zainteresowanie mistrza duchowego, ktrym jest czysta suba oddania, czyste suenie Najwyszemu Panu. Jak oznajmiono w Bhagavad-gicie (9.30): api cet suduracaro bhajate mam ananya-bhak sadhur eva sa mantavyah samyag vyavasito hi sah Nawet jeli wydaje si, e bhakta czasami angauje si w czyny godne potpienia, to mimo to powinien by on uwaany za sadhu, osob wit, gdy jego rzeczywist tosamoci jest zaangaowanie w sub mioci dla Pana Innymi sowy, nie powinien by on uwaany za zwyk ludzk istot. Jeli czysty bhakta jest zaangaowany w sub dla Pana, to nie powinien by lekcewaony, nawet jeli nie narodzi si w rodzinie bramina czy gosvamiego. Nie mona mwi o rodzinie gosvamich, opierajc si na wzgldach materialnych, takich jak kasta czy dziedziczno. W rzeczywistoci jedynie czyci bhaktowie maj monopol na ten tytu. W ten sposb mwimy o szeciu Goswamich, z Rupa Goswamim i Sanatana Goswamim na czele. Rupa Goswami i Sanatana Goswami pochodzili z rodzie bramiskich, ale w swojej modoci praktycznie stali si Mahometanami i dlatego zmienili swoje imiona na Dabira Khasa i Sakara Mallika, ale ri Caitanya Mahaprabhu uczyni z nich gosvamich. Zatem tytu gosvami nie jest dziedziczny. Sowo gosvami odnosi si do tego, kto jest w stanie kontrolowa swoje zmysy, kto jest panem zmysw. Bhakta nie jest kontrolowany przez zmysy, tylko zmysy kontrolowane s przez niego. Dlatego te powinien on by nazywany svami czy gosvami, nawet jeli nie narodzi si w tak zwanej rodzinie gosvamich. Zgodnie z t zasad, gosvami, ktrzy s potomkami ri Nityanandy Prabhu i ri Advaity Prabhu, z pewnoci s bhaktami, ale bhaktowie pochodzcy z innych rodzin nie powinni by dyskryminowani. W rzeczywistoci, bez wzgldu na to, czy bhaktowie pochodz z rodzin poprzednich acaryw, czy ze zwykej rodziny,

powinni by traktowani jednakowo. Nie powinno si myle: "to jest amerykaski gosvami," i uwaa go za co gorszego od nityananda-vama-gosvami. Niektrzy ludzie w Indiach cigle maj nam za ze, e nadajemy tytu gosvami bhaktom wiadomym Kryszny pochodzcym z krajw zachodnich. Czasami otwarcie mwi oni zachodnim Vaisnavom, e ich sannyasa albo tytu gosvami nie jest bona fide. Jednake, wedug oznajmienia rila Rupy Goswamiego z tego wersu, gosvami pochodzcy z krajw zachodnich i gosvami z rodziny acaryw nie rni si midzy sob. Z drugiej strony, ten bhakta, ktry otrzyma tytu gosvamiego, ale nie narodzi si z ojca bramina czy gosvamiego z rodu Nityanandy czy Advaity Prabhu, nie powinien puszy si z tego tytuu. Powinien on zawsze pamita, e uniesienie si materialn dum jest przyczyn natychmiastowego upadku. wiadomo Kryszny jest nauk transcendentaln i nie ma w niej miejsca na zazdro. Jest ona przeznaczona dla osb kategorii paramahamsa, ktre s cakowicie wolne od wszelkiej zazdroci (paramam nirmatsaranam). Goswami, bez wzgldu na to, czy narodzi si w rodzinie gosvamich czy te otrzyma ten tytu pniej, musi by wolny od wszelkiej zazdroci. Kiedy tylko kto staje si zazdrosny, upada z platformy paramahamsa. Jeli zwracamy uwag na cielesne defekty Vaisnavy, to powinnimy wiedzie, e popeniamy obraz wobec lotosowych stp bhakty Pana. Obraza ta naley do kategorii bardzo powanych. Pan Caitanya nazwa j hati-mata, obraz szalonego sonia. Szalony so moe spowodowa wielk katastrof, szczeglnie jeli wpadnie do schludnie utrzymanego ogrodu. Dlatego te naley bardzo uwaa, aby nie popenia obraz wobec Vaisnavy. Kady bhakta musi by gotowy na przyjcie instrukcji od wyszego Vaisnavy, ktry z kolei musi by gotw pomaga niszemu Vaisnavie pod kadym wzgldem. Pozycj wysz lub nisz zajmuje si w zalenoci od rozwoju duchowego w wiadomoci Kryszny. Nie mona patrze na czynnoci bhakty z materialnego punktu widzenia. Jest to szczeglnie niebezpieczne dla bhaktw pocztkujcych. Dlatego nie naley bra pod uwag zewntrznych cech czystego bhakty, ale raczej zwraca uwag na jego cechy wewntrzne, i zrozumie, w jaki sposb jest on zaangaowany w transcendentaln sub mioci dla Pana. W ten sposb mona unikn materialnego patrzenia na czystego bhakt, i dziki temu stopniowo oczyci samego siebie. Ci, ktrzy myl, e wiadomo Kryszny ogranicza si do pewnej grupy ludzi albo pewnej czci ziemi, na og maj skonnoci do zwracania uwagi na zewntrzne cechy bhaktw. Tacy neofici nie s w stanie doceni wzniosej suby oddania zaawansowanego bhakty i staraj si sprowadzi osob z kategorii mahabhagavata do swojego poziomu. Z tymi trudnociami spotykamy si na caym wiecie, wszdzie gdziekolwiek usiujemy gosi wiadomo Kryszny. Niestety, otaczaj nas bracia duchowi bdcy neofitami, ktrzy nie doceniaj niezwykych wysikw czynionych dla szerzenia wiadomoci Kryszny na caym wiecie. Po prostu usiuj oni sprowadzi nas do swojego poziomu i krytykuj nas pod kadym wzgldem. Bardzo ubolewamy nad ich naiwn dziaalnoci i ubogim zasobem wiedzy. Osoba obdarzona specjaln moc, szczeglnie zaangaowana w poufn sub dla Pana, nie powinna by traktowana jak zwyka ludzka istota, poniewa powiedziane jest, e dopki nie jest si obdarzonym moc od Kryszny, dopty nie mona szerzy wiadomoci Kryszny na caym wiecie. Jeli wic kto krytykuje czystego bhakt, popenia on obraz (vaisnavaaparadha), ktra jest bardzo niebezpieczna i stanowi wielk przeszkod dla osb pragncych czyni postp w wiadomoci Kryszny. Nie mona odnie adnej

duchowej korzyci, kiedy popenia si obraz wobec lotosowych stp Vaisnavy. Dlatego kady powinien starannie unika zawici wobec obdarzonego moc uddha-vaisnavy. Obraz jest take uwaanie takiej osoby za przedmiot jakichkolwiek dziaa dyscyplinarnych. Obraz jest dawanie mu rad czy pouczanie go. Neofit od bhakty zaawansowanego mona odrni po czynnociach. Zaawansowany Vaisnava zawsze zajmuje pozycj mistrza duchowego, a pocztkujcy bhakta jest zawsze uwaany za ucznia. Mistrz duchowy nie moe wysuchiwa rad swoich uczniw, ani te nie powinien przyjmowa instrukcji od tych, ktrzy jego uczniami nie s. Taka jest istota nauk rila Rupy Goswamiego zawartych w tym wersecie.

Tekst 7
syat krsna-nama-caritadi-sitapy avidyapittopatapta-rasanasya na rocika nu kintv adarad anudinam khalu saiva justa svadvi kramad bhavati tad-gada-mula-hantri
syat jest; krsna Pana Kryszny; nama witego imienia; carita-adi charakter, rozrywki, itd.; sita cukier candy; api chocia; avidya ignorancja; pitta przez ; upatapta dotknity chorob; rasanasya jzyka; na nie; rocika smaczny; nu och, jakie to wspaniae; kintu ale; adarat ostronie; anudinam kadego dnia albo dwadziecia cztery godziny na dob; khalu naturalnie; sa to (sodycz witego imienia); eva z pewnoci; justa przyjmowane albo intonowane; svadvi smaczne; kramat stopniowo; bhavati staje si; tat-gada tej choroby; mula korzenia; hantri niszczyciel.

wite imi, charakter, rozrywki i dokonania Kryszny s wszystkie transcendentalnie sodkie (jak cukier candy). I chocia jzyk osoby dotknitej taczk avidyi (ignorancji) nie jest w stanie kosztowa niczego sodkiego, to jake wspania rzecz jest, e jedynie poprzez staranne intonowanie tych imion kadego dnia, jzyk odzyskuje swj naturalny smak i choroba jego stopniowo zostaje uleczona. ZNACZENIE: wite imiona Pana Kryszny, Jego cechy, rozrywki, itd., wszystkie maj natur absolutnej prawdy, pikna i szczcia. Posiadaj one naturaln sodycz, jak cukier candy, ktry smakuje kademu. Niewiedza jednake porwnywana jest do choroby zwanej taczk, wywoanej przez . Jzyk osoby chorej na taczk nie jest w stanie smakowa sodyczy cukru candy. Wprost przeciwnie, rzeczy sodkie maj wtedy bardzo gorzki smak. A vidya (ignorancja) w podobny sposb odbiera moliwo rozkoszowania si transcendentalnie sodkim imieniem, cechami, form i rozrywkami Kryszny. Jeli jednak kto, pomimo choroby, z wielk starannoci i uwag przyjmuje wiadomo Kryszny, to jego ignorancja zostaje zniszczona, a jzyk odzyskuje zdolno smakowania sodyczy transcendentalnej natury Kryszny i rzeczy z Nim zwizanych. Odzyskanie zdrowia duchowego moliwe jest tylko przez regularne kultywowanie wiadomoci Kryszny. Kiedy czowiek w tym wiecie materialnym bardziej interesuje si materialistyczn ciek ycia ni wiadomoci Kryszny, wtedy uwaany jest za osob chor. Stanem normalnym jest bycie wiecznym sug Pana (jivera 'svarupa' haya --- krsnera 'nitya-dasa'). ywa istota traci swoje zdrowie, kiedy pocigana cechami zewntrznej energii Kryszny, zapomina o Krysznie, swoim Panu. Ten wiat mayi nazywany jest duraraya, co znaczy "faszywe albo ze schronienie."

Osoba pokadajca swoj wiar w duraraya staje si niewolnikiem zudnych marze. Wszyscy w tym materialnym wiecie usiuj odnale szczcie, i chocia ich materialne prby zawodz kadego dnia, to jednak brak wiedzy uniemoliwia im zrozumienie swoich bdw. Ludzie usiuj naprawi jeden bd innym bdem. Na tym polega walka o egzystencj w tym materialnym wiecie. Jeli jednak radzi si komu w takiej sytuacji, by przyj wiadomo Kryszny i by szczliwy, to nie przyjmuje on takiej instrukcji. wiadomo Kryszny nauczana jest na caym wiecie, w celu wyleczenia tej wielkiej ignorancji. Przywdcy spoeczestwa ludzkiego politycy, filozofowie i naukowcy s lepi, poniewa nie s wiadomi Kryszny. Bhagavad-gita mwi, e w rzeczywistoci s oni grzesznymi otrami, najniszymi spord rodzaju ludzkiego, gdy z powodu swojego ateistycznego sposobu ycia s pozbawieni prawdziwej wiedzy. na mam duskritino mudhah prapadyante naradhamah mayayapahrta-jnana asuram bhavam aritah "Niegodziwcy o ateistycznej naturze demonw, ktrych wiedza zostaa skradziona przez iluzj, bdc wielkimi gupcami i najniszymi spord rodzaju ludzkiego, nigdy si Mi nie podporzdkowuj." (Bg. 7.15) Tacy ludzie nigdy nie podporzdkowuj si Krysznie i przeciwstawiaj si wysikom tych, ktrzy pragn przyj schronienie u Kryszny. Kiedy tego rodzaju ateici zostaj przywdcami spoecznymi, wtedy atmosfera zostaje przesycona ignorancj. W takich warunkach ludzie nie s w stanie entuzjastycznie zaakceptowa wiadomoci Kryszny, tak jak osoba chora na taczk nie jest w stanie odczuwa smaku cukru candy. Naley jednake wiedzie, e jedynym specyficznym lekarstwem na taczk jest wanie ten cukier. Podobnie te, w tym chaosie, w ktrym znalaza si caa ludzko dzisiaj, wiadomo Kryszny, intonowanie witego imienia Pana-Hare Kryszna, Hare Kryszna, Kryszna Kryszna, Hare Hare; Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare jest jedynym lekarstwem na zaprowadzenie porzdku na wiecie. Chocia wiadomo ta moe nie by rzecz smaczn dla osoby chorej, to jednak rila Rupa Goswami radzi tym, ktrzy pragn wyleczy si z tej choroby materializmu, aby przyjli t wiadomo Kryszny z wielk starannoci i uwag. Kuracja ta rozpoczyna si od intonowania maha-mantry Hare Kryszna, poniewa dziki powtarzaniu witych imion Pana, osoba uwarunkowana materialnie zostaje uwolniona od bdnych koncepcji (ceto-darpana-marjanam). Avidya, czyli niezrozumienie swojej duchowej tosamoci, jest podstaw ahankara, czyli faszywego ego w naszym sercu. Prawdziwa choroba umiejscowiona jest w sercu. Jeli nasz umys jest czysty, jeli oczyszczona jest nasza wiadomo, to choroba materializmu nie moe zrobi nam krzywdy. Aby oczyci umys i serce z wszystkich bdnych koncepcji, konieczne jest intonowanie maha-mantry Hare Kryszna. Jest to zarwno atwe, jak i korzystne. Powtarzanie witego imienia Pana natychmiast uwalnia nas z poncego ognia egzystencji materialnej. S trzy etapy intonowania witego imienia Pana-stan, w ktrym popenia si obrazy, stan, w ktrym zmniejsza si ilo popenianych obraz, i stan czystoci. Kiedy pocztkujcy bhakta zaczyna intonowa maha-mantr Hare Kryszna, wtedy na og popenia on wiele obraz. Jest dziesi podstawowych obraz, i jeli bhakta unika ich, moe wznie si do stanu nastpnego, ktry usytuowany jest pomidzy mantrowaniem z obrazami i czystym mantrowaniem. Kiedy kto osiga stan czystoci, to automatycznie zostaje wyzwolony. To nazywane jest bhava-

maha-davagni-nirvapanam. Rozkoszowanie si smakiem ycia transcendentalnego moliwe jest dopiero po wyzwoleniu si z ognia materialnej egzystencji. W niosek jest taki, e aby uwolni si od choroby materialnej, naley zacz intonowa maha-mantr Hare Kryszna. Celem towarzystwa wiadomoci Kryszny jest przede wszystkim stwarzanie atmosfery, w ktrej ludzie bd mogli podj intonowanie maha-mantry Hare Kryszna. Mantrowanie naley rozpocz z wiar, i kiedy wiara ta wzrasta dziki procesowi, to zainteresowany moe zosta czonkiem towarzystwa. Rozsyamy grupy sankirtana po caym wiecie i widzimy, e nawet w najbardziej odlegych czciach wiata, gdzie nie ma adnej wiedzy o Krysznie, maha-mantra przyciga do nas tysice ludzi. W niektrych miejscach ludzie ju po kilku dniach suchania maha-mantry zaczynaj naladowa bhaktw, intonujc Hare Kryszna i golc gowy. Moe to by imitacj, ale imitacja dobrych rzeczy jest podana. Niektrzy z takich naladowcw powoli rozwijaj w sobie pragnienie przyjcia inicjacji od mistrza duchowego i nastpnie poddaj si takiej inicjacji. Jeli kto jest szczery, to wkrtce otrzymuje inicjacj, i ten etap nazywa si bhajana-kriya. Wtedy taka osoba faktycznie angauje si w sub dla Pana poprzez regularne intonowanie maha-mantry Hare Kryszna (szesnastu rund dziennie), porzucenie niedozwolonego seksu, toksykacji, jedzenia misa i uprawiania hazardu. Poprzez bhajana-kriya osiga si wolno od nieczystoci waciwych materialistycznemu sposobowi ycia. Osoba taka nie chodzi ju do restauracji czy hoteli, aby spoywa tak zwane smaczne dania przyrzdzone z misa i cebuli, ani te nie pragnie pali papierosw, pi herbaty albo kawy. Nie tylko wyrzeka si niedozwolonego seksu, ale i cakowicie odrzuca go. Nie traci te czasu na spekulacje czy hazard. W ten sposb oczyszcza si ona z niepodanych rzeczy (anartha-nivrtti). Anartha znikaj wtedy, kiedy kto przywizuje si do wiadomoci Kryszny. Niewzruszonym w wypenianiu swoich czynnoci w subie oddania dla Kryszny mona sta si dopiero po uwolnieniu si od tych niepodanych rzeczy. Kiedy kto przywizuje si do takich czynnoci w subie oddania, to podczas penienia ich zaczyna dowiadcza ekstazy. To nazywane jest bhava, wstpnym rozbudzeniem mioci do Boga. W ten sposb uwarunkowana dusza uwalnia si od egzystencji materialnej i traci zainteresowanie cielesn koncepcj ycia, cznie z materialnym dobrobytem, materialn wiedz i materialnymi atrakcjami wszelkiego rodzaju. Wtedy mona zrozumie kim jest Najwyszy Osobowy Bg i czym jest Jego maya. Chocia maya moe by nadal obecna, to jednak nie jest ona ju w stanie niepokoi bhakty, ktry osign stan bhava. Jest tak dlatego, e bhakta potrafi zobaczy prawdziw pozycj mayi. Maya jest zapomnieniem o Krysznie, a zapomnienie o Krysznie i wiadomo Kryszny maj si do siebie tak, jak cie do wiata. Jeli kto pozostaje w cieniu, nie moe wtedy korzysta z moliwoci, ktre daje wiato, a kto pozostaje w wietle, ten nie cierpi z powodu ciemnoci. Poprzez przyjcie wiadomoci Kryszny stopniowo osigamy wyzwolenie i pozostajemy w wietle. W tym stanie w rzeczywistoci nawet nie ma si kontaktu z ciemnoci. Jak stwierdza Caitanya-caritamrta (Madhya 22.31): krsna -- surya-sama; maya haya andhakara yahan krsna, tahan nahi mayara adhikara "Kryszna jest jak blask soneczny, a maya jak ciemno. Gdziekolwiek jest wiato, tam nie ma ciemnoci. Skoro tylko kto przyjmuje wiadomo Kryszny, ciemno zudzenia, wpyw energii zewntrznej, znika natychmiast."

Tekst 8
tan-nama-rupa-caritadi-sukirtananusmrtyoh kramena rasana-manasi niyojya tisthan vraje tad-anuragi-jananugami kalam nayed akhilam ity upadea-saram
tat Pana Kryszny; nama wite imi; rupa forma; carita-adi charakter, rozrywki, itd.; su-kirtana w przyjemnych dyskusjach i piewach; anusmrtyoh w pamitaniu; kramena stopniowo; rasana jzyk; manasi i umys; niyojya angaujc si; tisthan rezydujc; vraje we Vrajy; tat Panu Krysznie; anuragi przywizany; jana osoby; anugami podajc; kalam czas; nayet powinien spoytkowa; akhilam peny; iti w ten sposb; upadea rady albo instrukcje; saram istota.

Istota wszelkich rad jest taka, e cay swj czas-dwadziecia cztery godziny na dob- naley powici gloryfikowaniu i rozpamitywaniu witego imienia Pana, Jego transcendentalnej formy, cech i wiecznych rozrywek, angaujc w to stopniowo swj jzyk i umys. W ten sposb naley wie ycie we Vrajy (Goloka Vrindavana-dhama), suc Krysznie pod kierunkiem Jego bhaktw i biorc przykad z ukochanych bhaktw Pana, ktrzy s wielce przywizani do suenia Panu z oddaniem. ZNACZENIE: Umys moe by naszym przyjacielem albo wrogiem, naley wic wywiczy go tak, aby sta si naszym przyjacielem. Celem wiadomoci Kryszny jest szczeglnie wytrenowanie umysu w taki sposb, aby by zawsze zajty sprawami Kryszny. Umys gromadzi w sobie setki i tysice wrae, nie tylko z tego ycia, ale i wielu, wielu ywotw przeszych. Te wraenia czasami stykaj si ze sob i powoduj powstawanie przeciwstawnych obrazw. W ten sposb czynnoci umysu staj si bardzo niebezpieczne dla uwarunkowanej duszy. Studenci psychologii wiedz o rnych zmianach psychiki. W Bhagavad-gicie (8.6) jest powiedziane: yam yam vapi smaran bhavam tyajaty ante kalevaram tam tam evaiti kaunteya sada tad-bhava-bhavitah "Jaki stan kto pamita w chwili opuszczania swego ciaa, taki bez wtpienia osignie." W chwili mierci umys i inteligencja ywej istoty stwarzaj subteln form pewnego typu ciaa dla ycia nastpnego. Jeli umys pomyli wtedy o czym odpowiadajcym mu, to jego waciciel bdzie musia przyj odpowiednie narodziny w swoim przyszym yciu. Z drugiej strony, jeli kto w chwili mierci jest w stanie myle o Krysznie, to moe on zosta przeniesiony do wiata duchowego, na Golok Vrindavan. Ten proces transmigracji jest bardzo subtelny. dlatego rila Rupa Goswami radzi bhaktom, aby wywiczyli umys w ten sposb, by nie byli w stanie pamita niczego poza Kryszn. W ten sam sposb naley te wyszkoli jzyk, aby mwi tylko o Krysznie i smakowa tylko krsna-prasada. rila Rupa Goswami dalej radzi, tisthan vraje: naley zamieszka we Vrindavanie albo jakiejkolwiek czci Vrajabhumi. Vrajabhumi, czyli ziemia Vrindavany, ma okoo osiemdziesit cztery kroa przestrzeni. Jedna kroa rwna si dwm milom kwadratowym. Kiedy kto swoj rezydencj czyni Vrindavan, to powinien przyj tam schronienie zaawansowanego bhakty. W ten sposb naley zawsze myle o

Krysznie i Jego rozrywkach. Dokadniej objania to rila Rupa Goswami w Bhaktirasamrta-sindhu (1.2.294): krsnam smaran janam casya prestham nija-samihitam tat-tat-katha-rata casau kuryad vasam vraje sada "Bhakta powinien zawsze y w transcendentalnym krlestwie Vrajy, bezustannie pozostajc zaangaowanym w krsnam smaran janam casya prestham, pamitanie ri Kryszny i Jego towarzyszy. Poprzez podanie ladami takich towarzyszy Pana i poprzez przyjcie przewodnictwa duchowego, mona rozwin w sobie intensywne pragnienie suenia Najwyszemu Osobowemu Bogu." Ponadto rila Rupa Goswami oznajmia w Bhakti-rasamrta-sindhu (1.2.295 ): seva sadhaka-rupena siddha-rupena catra hi tad-bhava-lipsuna karya vraja-lokanusaratah "W transcendentalnym krlestwie Vrajy (Vraja-dhama), naley suy Najwyszemu Osobowemu Bogu, ri Krysznie, z uczuciem, jakie ywili do Niego Jego towarzysze. Naley podda si przewodnictwu jednego z towarzyszy Kryszny i poda Jego ladami. Ta metoda jest odpowiednia zarwno w stanie sadhana (praktyki duchowe speniane jeszcze na etapie uwarunkowa materialnych), jak i na etapie sadhya (realizacji Boga), kiedy jest si siddha-purusa, czyli istot posiadajc doskonao duchow." rila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura skomentowa ten wers w nastpujcy sposb: "Ten, kto jeszcze nie rozwin swojego zainteresowania wiadomoci Kryszny, powinien porzuci wszelk materialn motywacj i wiczy umys poprzez przestrzeganie nastpujcych zasad: intonowanie i pamitanie imienia Kryszny, Jego osoby, formy, cech, rozrywek, itd. W ten sposb, po rozwiniciu smaku do tych czynnoci, naley dy do zamieszkania we Vrindavanie, i spdza cay swj czas na bezustannym pamitaniu imienia Kryszny, Jego sawy, rozrywek i cech, pod kierunkiem i ochron dowiadczonego bhakty. Taka jest istota wszystkich instrukcji odnoszcych si do kultywacji suby oddania. "Na etapie pocztkowym naley zawsze angaowa si w krsna-katha. To nazywane jest ravana-daa, etapem suchania. Poprzez bezustanne suchanie transcendentalnego, witego imienia Kryszny i przekazw o Jego transcendentalnej formie, cechach i rozrywkach, mona osign stan akceptowania, zwany varana-daa. Osignwszy ten stan, przywizujemy si do suchania krsna-katha. Kiedy kto posiada umiejtno mantrowania w ekstazie, wtedy osiga on stan zwany smaranavastha, stan pamitania. Rozpamitywanie, pogrenie si w temacie i medytacja, bezustanne pamitanie i trans, s picioma skadnikami postpujcego krsna-smarana. Pocztkowo pamitanie Kryszny moe by przerywane od czasu do czasu, ale pniej jest to pamitanie bezustanne. Kiedy takie pamitanie jest nieprzerwane, wtedy staje si ono bardziej skoncentrowane i nazywane jest medytacj. Kiedy medytacja rozwija si i staje si bezustann, nazywa si j anusmrti. Poprzez nieprzerwane i nieprzemijajce anusmrti wchodzi si w stan samadhi, czyli duchow ekstaz. Kiedy smarana-daa albo samadhi rozwija si w peni, dusza dochodzi do zrozumienia swojej oryginalnej, konstytucjonalnej pozycji. Wwczas moe doskonale i jasno zrozumie swj wieczny zwizek z Kryszn. Nazywa si to sampatti-daa, doskonaoci ycia.

"Caitanya-caritamrta radzi neofitom, aby porzucili wszelkiego rodzaju materialnie motywowane pragnienia i jedynie zaangaowali si w sub oddania dla Pana zgodnie ze wskazwkami pism witych. W ten sposb neofita moe stopniowo rozwin przywizanie do imienia Kryszny, Jego sawy, formy, cech, itd. Kiedy kto rozwin ju takie przywizanie, to moe wtedy spontanicznie suy lotosowym stopom Kryszny, nawet bez przestrzegania regulujcych zasad (odnosi si to do pewnych szczegowych procedur i zasad suby oddania, a nie do zasad fundamentalnych, takich np. jak niejedzenie misa czy zakaz niedozwolonego seksu). Ten stan nazywany jest raga-bhakti, czyli sub oddania w spontanicznej mioci. Bhakta na tym etapie moe poda ladami jednego z wiecznych towarzyszy Kryszny we Vrindavanie. To nazywane jest raganuga-bhakti. Raganuga-bhakti, czyli spontaniczna suba oddania, moe by peniona w antarasa, i wtedy kto pragnie zosta krow Kryszny, albo kijem czy fletem w rkach Kryszny, czy te kwiatami zdobicymi Jego szyj. W dasya-rasa postpuje si ladami takich sug Kryszny jak Citraka, Patraka albo Raktaka. W zwizku przyjani sakhya-rasa mona zosta przyjacielem Kryszny, takim jakimi s Baladeva, ridama i Sudama. W vatsalya-rasa, zwizku z Kryszn charakteryzujcym si uczuciem rodzicielskim, mona osign pozycj tak jak mia Nanda Maharaja czy Yaoda, a w madhurya-rasa, zwizku charakteryzujcym si mioci maesk, mona sta si podobnym rimati Radharani albo Jej przyjacikom, takim jak Lalita i jej suce (manjari), jak Rupa i Rati. Taka jest istota wszelkich instrukcji, jeli chodzi o sub oddania."

Tekst 9
vaikunthaj janito vara madhu-puri tatrapi rasotsavad vrndaranyam udara-pani-ramanat tatrapi govardhanah radha-kundam ihapi gokula-pateh premamrtaplavanat kuryad asya virajato giri-tate sevam viveki na kah
vaikunthat ni Vaikuntha, wiat duchowy; janitah z powodu narodzin; vara lepiej; madhu-puri transcendentalne miasto znane jako Mathura; tatra api wyszy od tego; rasa-utsavat z powodu wykonywania rasa-lila; vrnda-aranyam las Vrindavany; udarapani Pana Kryszny; ramanat z powodu rnych miosnych rozrywek; tatra api wyszy od tego; govardhanah Wzgrze Govardhana; radha-kundam miejsce znane jako Radha-kunda; iha api bdcy ponad to; gokula-patek Kryszny, Pana Gokuli; prema-amrta z nektarem boskiej mioci; aplavanat bdc przepenionym; kuryat zrobiby; asya tej (Radha-kunda); virajatah usytuowany; giri-tate u stp Wzgrza Govardhana; sevam suba; viveki kto jest inteligentny; na nie; kah kto.

wite miejsce znane jako Mathura przewysza pod wzgldem duchowoci Vaikunthy (wiat transcendentalny), jako e w miecie tym pojawi si Sam Pan. Wyej od Mathura-puri usytuowany jest transcendentalny las Vrindavany, poniewa tam odbyway si rozrywki Pana Kryszny znane jako rasa-lila. Wyej od lasu Vrindavany stoi Wzgrze Govardhana, ktre zostao podniesione przez bosk rk Pana Kryszny i byo miejscem Jego rnych miosnych rozrywek. Ale ponad tymi wszystkimi miejscami jest wzniose ri Radha-kunda, ktre przepenione zostao ambrozj prem Pana Gokuli, ri Kryszny. Kt inteligentny nie pragnby suy temu boskiemu Radha-kunda, ktre jest usytuowane u stp Wzgrza Govardhana? ZNACZENIE: wiat duchowy stanowi trzy czwarte caego stworzenia Najwyszego Osobowego Boga i jest to Jego najbardziej wywyszony rejon. wiat duchowy w naturalny sposb przewysza wiat materialny. jednake Mathura i przylege do niej tereny, chocia zdajce si by w wiecie materialnym, uwaane s za wysze od wiata duchowego, poniewa w Mathurze pojawi si Sam Najwyszy Osobowy Bg. Las Vrindavany uwaany jest za wyszy od Mathury, gdy dwanacie jego gajw (dvadaa-vana), takich jak Talavana, Madhuvana i Bahulavana, synie z rnych rozrywek Pana. W skutek tego las Vrindavany uwaany jest za wyszy od Mathury, ale wyej od tego lasu stoi boskie Wzgrze Govardhana, poniewa Kryszna podnis to wzgrze niczym parasol Swoj pikn lotosow rk, pragnc w ten sposb ochroni Swoich towarzyszy, mieszkacw Vrajy, od ulewnych deszczw zesanych przez rozgniewanego Indr, Krla pbogw. Rwnie na Wzgrzu Govardhana Kryszna wraz ze Swoimi przyjacimi pas krowy i tam te spotyka si ze Swoj najukochasz ri Radh, oddajc si miosnym rozrywkom. Pooone u stp Wzgrza Govardhana jezioro Radha-kunda jest jeszcze wzniolejsze od Wzgrza Govardhana, poniewa przepenione jest ono mioci Kryszny. Zaawansowani bhaktowie preferuj ycie w pobliu Radhakunda, poniewa jest to miejsce wielu rozrywek Kryszny i Radharani (rati-vilasa ). W Caitanya-caritamrta (Madhya-lila) powiedziane jest, e kiedy ri Caitanya Mahaprabhu po raz pierwszy odwiedzi ziemi Vrajabhumi, nie mg pocztkowo zlokalizowa Radha-kunda. Oznacza to, e ri Caitanya Mahaprabhu rzeczywicie poszukiwa dokadnego pooenia Radha-kunda. Ostatecznie znalaz On to wite miejsce. Znajdowa si tam wtedy may staw. Pan Caitanya wykpa si w nim i poinformowa Swoich bhaktw, e to wanie tutaj znajduje si Radha-kunda.

Pniej staw ten zosta odrestaurowany przez bhaktw Pana Caitanyi, na czele z szecioma Goswami, takimi jak Rupa i Raghunatha dasa. Obecnie znajduje si tam wielkie jezioro, znane jako Radha-kunda. rila Rupa Goswami podkrela znaczenie Radha-kunda, gdy odnalezienie tego miejsca byo pragnieniem Pana Caitanyi. Kto wic porzuciby Radha-kunda dla innego miejsca? adna osoba posiadajca transcendentaln inteligencj nie uczynia by tego. Znaczenia Radhakunda nie potrafi jednake doceni inne sampradaye. Duchowej wagi czy boskiej natury Radha-kundy nie potrafi zrozumie rwnie osoby nie zainteresowane sub oddania dla Caitanyi Mahaprabhu. Zatem Radha-kunda jest gwnie wielbiona przez Vaisnavw z Gaudiya sampradaya, nastpcw Pana ri Caitanyi Mahaprabhu.

Tekst 10
karmibhyah parito hareh priyataya vyaktim yayur jnaninas tebhyo jnana-vimukta-bhakti-paramah premaika-nisthas tatah tebhyas tah pau-pala-pankaja-dras tabhyo 'pi sa radhika prestha tadvad iyam tadiya-sarasi tam narayet kah krti
karmibhyah ni wszyscy dziaajcy dla materialnej korzyci; paritah pod kadym wzgldem; hareh przez Najwyszego Osobowego Boga; priyataya bdc bogosawionym; vyaktim yayuh powiedziane jest w astrach; jnaninah ci, ktrzy s zaawansowani w wiedzy; tebhyah wyszy od nich; jnana-vimukta wyzwoleni przez wiedz; bhakti-paramah zaangaowani w sub oddania; prema-eka-nisthah ci, ktrzy osignli czyst mio Boga; tatah wyszy od nich; tebhyah lepsi od nich; tah oni; pau-pala-pankaja-drah gopi, ktre zawsze polegaj na Krysznie, chopcupasterzu; tabhyah ponad nimi wszystkimi; api z pewnoci; sa Ona; radhika rimati Radhika; prestha bardzo droga; tadvat podobnie; iyam to; tadiya-sarasi Jej jezioro, ri Radha-kunda; tam Radha-kunda; na nie; arayet przyjaby schronienie; kah kto; krti najbardziej szczliwa.

W astrach powiedziane jest, e spord osb pragncych czerpa korzyci ze swego dziaania, najwiksz ask Najwyszego Pana Hari cieszy si ten, kto jest zaawansowany w wiedzy o wyszych wartociach ycia. Spord wielu osb zaawansowanych w wiedzy (jnani), sub oddania jest w stanie przyj tylko ten, kto rzeczywicie osign wyzwolenie dziki swej wiedzy. Taka osoba stoi wyej ni inne. Jednake ten, kto rzeczywicie osign prema, czyst mio do Kryszny, przewysza i tak osob. Gopi stoj ponad wszystkimi zaawansowanymi bhaktami, poniewa zawsze s one podporzdkowane ri Krysznie, transcendentalnemu chopcu-pasterzowi. Pomidzy pasterkami gopi, najdrosz Krysznie jest rimati Radharani, jednake Jej kunda (jezioro) jest tak drogie Krysznie, jak ta najbardziej ukochana z wszystkich gopi. Kt zatem nie zamieszka nad Radha-kunda i w swym ciele duchowym, przepenionym ekstatycznymi uczuciami mioci (aprakrta-bhava) nie bdzie peni suby oddania boskiej parze ri ri Radha-Govinda, ktra oddaje si tam Swoim astakaliya-lila, wiecznym omiorakim codziennym rozrywkom. Zaprawd, ci ktrzy peni swoj sub oddania nad brzegami Radha-kunda, s najbardziej szczliwymi ludmi we wszechwiecie. ZNACZENIE: W tych czasach prawie kady zaangaowany jest w jaki rodzaj dziaania dla korzyci. Ci, ktrzy ze swojej pracy pragn czerpa korzyci

materialne, nazywani s karmi, czyli dziaajcymi dla zysku. Wszystkie ywe istoty w tym materialnym wiecie znajduj si pod wpywem mayi. Opisane to zostao w Visnu Puranie (6.7.61): visnu-aktih para prokta ksetrajnakhya tatha para avidya-karma-samjnanya trtiya aktir isyate Mdrcy dziel energie Najwyszego Osobowego Boga na trzy kategorie energi duchow, energi marginaln i energi materialn. Energia materialna uwaana jest za energi trzeciej klasy (trtiya aktih ). ywe istoty, yjce w obrbie energii materialnej, czasami pracuj bardzo ciko, jak psy i winie, dla przyjemnoci zmysowych. Jednake, po spenieniu pewnych pobonych czynw, niektrzy karmi czuj silny pocig do speniania rnego rodzaju ofiar wymienionych w Vedach. Dlatego te dziki tym swoim pobonym czynom osigaj po mierci planety niebiaskie. W rzeczywistoci ci, ktrzy speniaj ofiary cile wedug zalece wedyjskich, udaj si na ksiyc albo planety znajdujce si powyej niego. Bhagavad-gita (9.21) mwi, ksine punye martyalokam vianti: po wyczerpaniu rezultatw swoich tak zwanych pobonych czynw, ponownie powracaj oni na t ziemi, ktra zwana jest martya-loka, miejscem mierci. Chocia osoby takie mog wznie si na planety niebiaskie dziki nagromadzeniu pobonych czynw, i chocia mog cieszy si tam yciem przez wiele, wiele tysicy lat, to jednak, kiedy wyczerpi si rezultaty ich pobonych czynw, musz powrci na t planet. Taka jest pozycja wszystkich karmi, zarwno tych, ktrzy dziaaj pobonie, jak i tych, ktrzy postpuj niepobonie. Na tej planecie jest wielu ludzi interesu, politykw i innych, ktrzy zainteresowani s jedynie szczciem materialnym. Wszelkimi rodkami staraj si oni zdoby pienidze, nie zwaajc na to, czy s to rodki pobone czy niepobone. Tacy ludzie nazywani s karmi albo zaprzysigymi materialistami. Pomidzy karmi niektrzy okrelani s jako vikarmi, czyli ludzie, ktrzy w swoim dziaaniu nie kieruj si wiedz wedyjsk. Ci, ktrzy dziaaj w oparciu o wiedz wedyjsk, speniaj ofiary dla zadowolenia Pana Visnu i otrzymania od Niego jakich darw. W ten sposb osigaj oni w przyszym yciu wysze systemy planetarne. Tacy karmi stoj wyej ni vikarmi, gdy wiernie przestrzegaj wskazwek Ved i z pewnoci s drodzy Panu Krysznie. W Bhagavad-gicie (4.11) Kryszna mwi: ye yatha mam prapadyante tams tathaiva bhajamy aham. "Kadego z nich kiedy podporzdkowuje si Mi nagradzam odpowiednio do jego podporzdkowania." Kryszna jest tak dobry, e spenia pragnienia nawet karmi i jnani, nie mwic ju o bhaktach. Chocia karmi wznosz si czasami na wysze systemy planetarne, to jednak dopki jest w nich przywizanie do dziaania dla korzyci materialnych, dopty musz przyjmowa nowe materialne ciaa po mierci. Jeli kto dziaa pobonie, to w przyszym yciu moe narodzi si pomidzy pbogami na wyszych systemach planetarnych, albo moe osign jak inn pozycj, dajc mu moliwo cieszenia si wyszym standardem materialnego szczcia. Z drugiej strony ci, ktrzy zaangaowani s w czyny niepobone, zostaj zdegradowani i rodz si jako zwierzta, drzewa i roliny. Dlatego osoby dziaajce dla rezultatw materialnych, a nie przestrzegajce zasad wedyjskich (vikarmi), nie s wysoko oceniane przez uczone, wite osoby. rimad-Bhagavatam (5.5.4) mwi: nunam pramattah kurute vikarma yad indriya-pritaya aprnoti na sadhu manye yata atmano 'yam

asann api kleada asa dehah "Materialici, ktrzy pracuj ciko na swoje przyjemnoci zmysowe, niczym psy i winie, s w rzeczywistoci szalecami. Majc na wzgldzie jedynie przyjemnoci zmysowe, dopuszczaj si oni rnego rodzaju karygodnych czynw. Takie materialistyczne dziaanie nie przystoi ludziom inteligentnym, gdy jego rezultatem jest otrzymanie w przyszym yciu ciaa materialnego penego nieszcz." Celem ludzkiego ycia jest uwolnienie si od trojakich nieszcz, ktre s nierozcznie zwizane z egzystencj materialn. Niestety, materialici robi wszystko dla zdobycia pienidzy i osignicia tymczasowych wygd materialnych. Dlatego podejmuj oni nawet ryzyko zelizgnicia si w nisze gatunki ycia i wymylaj wiele niemdrych planw osignicia szczcia w tym materialnym wiecie. Nie bior pod uwag tego, e ich ycie potrwa tylko pewn okrelon liczb lat, z ktrych wikszo bd musieli spdzi na zarabianiu pienidzy na przyjemnoci zmysowe. Ostatecznie czynnoci takie kocz si mierci. Materialici nie bior pod uwag tego, e po porzuceniu tego ciaa mog wcieli si w nisze zwierzta, roliny albo drzewa. Wskutek tego wszystkie ich czynnoci jedynie udaremniaj im osignicie celu ycia. Nie tylko rodz si oni w ignorancji, ale i dziaaj na platformie ignorancji, mylc, e osigaj materialne korzyci w postaci drapaczy chmur, wielkich samochodw, wysokich stanowisk, itd. Materialici nie wiedz, e w nastpnym yciu ulegn degradacji, i e wszelkie ich dziaanie wiedzie ich jedynie ku parabhava, porace. Takie jest orzeczenie rimad-Bhagavatam (5.5.5): parabhavas tavad abodha-jatah. Naley zatem pragn zrozumie wiedz o duszy (atma-tattva). Dopki kto nie osignie platformy atma-tattva, dziki ktrej osiga si zrozumienie, e jest si dusz, a nie ciaem, dopty zostaje on na platformie ignorancji. Spord tysicy, a nawet milionw ludzi bdcych w ignorancji i traccych czas na przyjemnoci zmysowe, moe jeden bdzie w stanie zrozumie wysze wartoci ycia. Taka osoba nazywana jest jnani. Jnani wie, e dziaanie karmiczne wie go z egzystencj materialn i zmusza do transmigracji z jednego rodzaju ciaa do drugiego. Jak oznajmiono w rimad-Bhagavatam, uywajc terminu arira-bandha (przywizany do egzystencji cielesnej), dopki kto utrzymuje jakiekolwiek koncepcje zadowalania zmysw, dopty jego umys bdzie zaabsorbowany karm, dziaaniem majcym na celu korzy, i wskutek tego bdzie on zmuszony transmigrowa z jednego ciaa do innego. W takiej sytuacji jnani uwaany jest za wyszego odkarmi, poniewa przynajmniej porzuca on lep gonitw za przyjemnociami zmysowymi. Takie jest zdanie Najwyszego Osobowego Boga. Jednake, chocia jnani moe uwolni si od ignorancji karmi, to dopki nie osignie on platformy suby oddania, nadal pozostanie w ciemnoci (avidya). Chocia moe by on uwaany za zaawansowanego w wiedzy, to jego wiedza uwaana jest za nieczyst, poniewa nie ma on informacji o subie oddania i przez to nie wielbi lotosowych stp Najwyszego Osobowego Boga. Jeli jnani rozpocznie sub oddania, szybko wznosi si ponad zwykego jnani. Taka zaawansowana osoba jest opisana jako jnana-vimukta-bhakti-parama. Opisane zostao to w Bhagavad-gicie (7.19), gdzie Kryszna mwi, w jaki sposb jnani przyjmuje sub oddania: bahunam janmanam ante jnanavan mam prapadyate vasudevah sarvam iti sa mahatma sudurlabhah

"Po wielu narodzinach i mierciach, ten, kto posiad prawdziw wiedz, podporzdkowuje si Mi, znajc Mnie jako przyczyn wszystkich przyczyn i wszystkiego co jest. Taka wielka dusza jest czym bardzo rzadkim." Dana osoba jest rzeczywicie mdra wtedy, kiedy podporzdkuje si lotosowym stopom Kryszny, ale taka mahatma, wielka dusza, jest rzadkoci. Po przyjciu suby oddania zgodnie z zasadami, dana osoba moe rozwin spontaniczn mio do Boga, podajc ladami tak wielkich bhaktw jak Narada, Sanaka i Sanatana. Wtedy Najwyszy Osobowy Bg uznaje j za wysz od innych. Bhaktowie, ktrzy rozwinli w sobie mio do Boga, znajduj si rzeczywicie na wzniosej pozycji. Spord wszystkich bhaktw najwyej usytuowane s gopi , poniewa nie znaj one niczego poza dziaaniem dla przyjemnoci Kryszny i nie oczekuje od Niego niczego w zamian. W rzeczywistoci Kryszna opuszczajc je czasami sprawia im wiele blu, niemniej jednak one nigdy nie mog zapomnie o Krysznie. Kiedy Kryszna opuci Vrindavan i uda si do Mathury, gopi pogryy si w rozpaczy i przez reszt swojego ycia jedynie pakay za Kryszn. Oznacza to, e w pewnym sensie zawsze byy one z Kryszn. Nie ma rnicy pomidzy myleniem o Krysznie i obcowaniem z Nim, a nawet mylenie o Krysznie w separacji z Nim (vipralambha-seva), tak jak to zaprezentowa ri Caitanya Mahaprabhu, jest o wiele lepsze, ni bezporednie suenie Mu. Zatem spord wszystkich bhaktw, ktrzy rozwinli czyst mio do Kryszny, gopi zajmuj najwysz pozycj. A spord nich najwyej stoi rimati Radharani. Nikt nie moe przecign rimati Radharani w Jej subie oddania. W rzeczywistoci nawet Kryszna nie moe zrozumie Jej mioci. Dlatego te, pragnc zrozumie Jej transcendentalne uczucia, przyj On Jej pozycj i pojawi si jako ri Caitanya Mahaprabhu. W ten sposb rila Rupa Goswami stopniowo przedstawia konkluzj, e rimati Radharani jest najbardziej wznios wielbicielk Kryszny, i e Jej kuna (jezioro), ri Radha-kunda, jest miejscem najwzniolejszym. Stwierdzone to zostao take i w Laghu-bhagavatamrta (Uttara-khanda 45), ktre cytowane jest w Caitanya-caritamrta: yatha radha priya visnos tasyah kundam priyam tatha sarva-gopisu saivaika visnor atyanta-vallabha "Tak jak rimati Radharani droga jest Najwyszemu Panu Krysznie (Visnu), tak samo drogie jest Mu Jej jezioro (Radha-kunda). Spord wszystkich gopi, najwysz jest jedynie Ona, gdy jest najbardziej droga Panu." Dlatego te kady zainteresowany wiadomoci Kryszny powinien ostatecznie przyj schronienie Radha-kunda, i przez cae ycie peni tam sub oddania. Taka jest konkluzja Rupy Goswamiego w dziesitym wersie Upadeamrty.

Tekst 11
krsnasyoccaih pranaya-vasatih preyasibhyo 'pi radha kundam casya munibhir abhitas tadrg eva vyadhayi yat presthair apy alam asulabham kim punar bhakti-bhajam tat premedam sakrd api sarah snatur aviskaroti
krsnasya Pana ri Kryszny; uccaih wysoce; pranaya-vasatih przedmiot mioci; preyasibhyah spord wielu ukochanych gopi; api z pewnoci; radha rimati Radharani; kundam Jej jezioro; ca rwnie; asyah Jej; munibhih przez wielkich mdrcw; abhitah pod kadym wzgldem; tadrk eva podobnie; vyadhayi jest opisany; yat ktry; presthaih przez najbardziej zaawansowanych bhaktw; api nawet; alam wystarczajco; asulabham trudne do osignicia; kim co; punah ponownie; bhakti-bhajam dla osb zaangaowanych w sub oddania; tat to; sakrt raz; api nawet; sarah jezioro; snatuh przez kogo, kto si wykpa; aviskaroti rozkwita.

Spord wielu przedmiotw zachwytu i spord wszystkich ukochanych dziewczt Vrajabhumi, rimati Radharani jest z pewnoci najwyszym obiektem mioci Pana Kryszny. Rwnie Jej boskie kunda opisane zostao przez wielkich mdrcw jako podobnie Mu drogie. Niewtpliwie Radha-kunda jest rzadko osigane nawet przez wielkich bhaktw: zatem jeszcze trudniej osigaj je zwykli bhaktowie. Lecz jeli kto chocia raz wykpie si w jego witych wodach, wtedy w peni rozkwita w nim mio do Kryszny. ZNACZENIE: Dlaczego Radha-kunda jest tak wzniose? Dlatego, e jezioro to naley do rimati Radharani, ktra jest najwyszym obiektem mioci Kryszny. Spord wszystkich pasterek gopi, Ona jest najbardziej ukochan przez Niego. Jej jezioro, ri Radha-kunda, wielcy mdrcy opisuj jako tak drogie Krysznie, jak Sama rimati Radharani. W rzeczywistoci mio Kryszny do Radha-kunda i do rimati Radharani jest taka sama pod kadym wzgldem. Radha-kunda jest bardzo rzadko osigana nawet przez wielkie osobistoci cakowicie zaangaowane w sub oddania, nie mwic ju o zwykych bhaktach, ktrzy jedynie praktykuj vaidhi bhakti. Powiedziane jest, e poprzez chocia jednorazowe wykpanie si w Radhakunda mona natychmiast rozbudzi sw mio do Kryszny w tym samym odcieniu, w ktrym kochay Go pasterki gopi. rila Rupa Goswami mwi, e jeli kto nie moe stale mieszka nad brzegami Radha-kunda, to powinien przynajmniej kpa si w tym jeziorze tak czsto, jak tylko jest to moliwe. Jest to najwaniejsza rzecz w penieniu suby oddania. rila Bhaktivinoda Thakura pisze w zwizku z tym, e ri Radha-kunda jest najlepszym miejscem dla osb zainteresowanych czynieniem postpu w subie oddania w charakterze przyjaciek (sakhi) i zaufanych suek (manjari) rimati Radharani. ywe istoty, ktre pragn powrci do domu, do transcendentalnego krlestwa Boga, Golok Vrindavan, po osigniciu swoich cia duchowych (siddha-deha), powinny zamieszka nad Radha-kunda, przyj schronienie suek rimati Radharani i pod ich kierunkiem zaangaowa si w bezustann sub oddania dla Niej. Jest to najwysz pozycj dla tych, ktrzy zaangaowani s w sub oddania pod ochron ri Caitanyi Mahaprabhu. W zwizku z tym rila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura pisze, e nawet wielcy mdrcy, tacy jak Narada i Sanaka, nie maj sposobnoci wykpania si w Radha-kunda. C wic dopiero mwi o zwykych bhaktach? Jeli kto ma to szczcie, e moe wykpa si w Radha-

kunda, to moe on rozwin swoj transcendentaln mio do Kryszny. Poleca si rwnie zamieszkanie nad brzegami Radha-kunda i pene zaangaowanie si w sub mioci dla Pana. Naley kpa si regularnie w tym jeziorze i porzuci wszelkie materialne koncepcje, przyjmujc schronienie ri Radhy i towarzyszcych Jej pasterek gopi. Jeli kto jest w ten sposb bezustannie zaangaowany przez cae swoje ycie, to po porzuceniu swego ciaa powrci on do Boga, aby peni dla rimati Radharani tak sam sub, o jakiej medytowa podczas swojego ycia nad brzegami Radha-kunda. Wniosek jest taki, e mieszkanie nad brzegami Radha-kunda i branie codziennej kpieli w tym jeziorze stanowi najwysz doskonao suby oddania. Jest to pozycja trudna do osignicia, nawet dla tak wielkich mdrcw i bhaktw jak Narada. Zatem nie ma koca chwaom ri Radha-kunda. Poprzez suenie temu jezioru otrzymuje si szans asystowania rimati Radharani, pod wiecznym przewodnictwem pasterek gopi.

Wykaz rde
Tekst Nektaru Oddania i Nektaru Instrukcji jest potwierdzony przez standardowe autorytety wedyjskie. W ksikach tych s szczeglnie cytowane nastpujce autentyczne pisma wite: Adi Purana Agastya-samhita Agni Purana Aparadha-bhanjana Bhagavad-gita Bhakti-rasamrita-sindhu (Rupa Goswami) Bhavisya Purana Brahmanda Purana Brahma Purana Brahma-samhita Brahma-yamala Brihad-vamana Purana Caitanya-caritamrita (Krysznadasa Kaviraja) Dana-keli-kaumudi Garuda Purana Gita-govinda Govinda-vilasa Hamsaduta Hari-bhakti-sudhodaya Hari-bhakti-vilasa Hayairsa-pancaratra Iopanisad Kryszna-karnatmrita Laghu-bhagavatamrita (Rupa Goswami) Lalita-madhava Linga Purana Mahabharata Maha-kurma Purana Mukunda-mala-stotra Mundaka Upanisad

Narada-pancaratra Naradiya Purana Nrisimha Purana Padma Purana Padyavali Prahlada-samhita Prema-vivarta (Jagadananda Pandita) iksastaka Skanda Purana rimad-Bhagavatam uka-samhita Varaha Purana Vidagdha-madhava Visnu-dharmottara Visnu Purana Visnu-rahasya Visnu Purana Visnu-rahasya