1

ALGEBRA Z GEOMETRI
1. Liczby zespolone: sprzenie, posta algebraiczna, modu,
argument, posta trygonometryczna, wykadnicza,
pierwiastkowanie liczb zespolonych.
2. Wielomiany; zasadnicze twierdzenie algebry, rwnanie 3-go
stopnia, uamki proste.
3. Macierze; wymiar macierzy, macierze prostoktne i kwadratowe,
macierz trjktna, diagonalna i jednostkowa, dziaania na
macierzach, wyznaczniki, wasnoci wyznacznika, rozwinicie
Laplacea, macierz osobliwa i nieosobliwa, macierz odwrotna.
4. Geometria analityczna w przestrzeni; wektory, iloczyny skalarny,
wektorowy i mieszany, rwnania paszczyzny i prostej, wzajemne
pooenia punktw, prostych i paszczyzn.
5. Ukady rwna liniowych; ukady Cramera, metoda eliminajcji
Gaussa, rzd macierzy, twierdzenie Kroneckera-Capellego, ukady
jednorodne i niejednorodne.
2
6. Grupy, piercienie i ciaa, przykady.
7. Przestrzenie liniowe; podprzestrzenie przestrzeni liniowej, liniowa
niezaleno wektorw, , baza i wymiar przestrzeni liniowej,
wsprzdne wektora w bazie,
8. Przeksztacenia liniowe; jdro i obraz przeksztacenia liniowego,
macierz przeksztacenia liniowego, wartoci i wektory wasne
przeksztace liniowych i macierzy, wielomian charakterystyczny.
9. Przestrzenie euklidesowe; iloczyn skalarny, norma wektora,
ortogonalno wektorw, bazy ortogonalne, metody
ortogonalizacji wektorw bazy, rzut ortogonalny.
3
LITERATURA
T. Jurlewicz, Z. Skoczylas, Algebra i geometria analityczna (d.
Algebra liniowa 1), Definicje, twierdzenia, wzory, Oficyna wyd.
GiS 2001
T. Jurlewicz, Z. Skoczylas, Algebra i geometria analityczna (d.
Algebra liniowa 1), Przykady i zadania, Oficyna wyd. GiS 2001
T. Jurlewicz, Z. Skoczylas, Algebra liniowa (d. Algebra liniowa
2), Definicje, twierdzenia, wzory, Oficyna wyd. GiS 2001
T. Jurlewicz, Z. Skoczylas, Algebra liniowa (d. Algebra liniowa
2), Przykady i zadania, Oficyna wyd. GiS 2001
B. Gleichgewicht, Algebra, PWN i Oficyna wyd. GiS, ostatnie
wyd. 2004
A. Mostowski M. Stark, Elementy algebry wyszej, PWN
A. I. Kostrykin, Wstp do algebry, PWN 2005
4
OZNACZENIA
N zbir liczb naturalnych, tutaj zaczynajcych si od 1
Z zbir liczb cakowitych
Q zbir liczb wymiernych
R zbir liczb rzeczywistych
C zbir liczb zespolonych
5
LICZBY ZESPOLONE
Liczb zespolon nazywamy uporzdkowan par liczb
rzeczywistych z=(a,b)
{ } R C = = b a b a z
def
, : ) , (
Zbir wszystkich liczb zespolonych
y
x
z
a
b
x
Paszczyzna zespolona
6
( ) R =
i i i i i
b a b a z , , ,
y
x
z
1
+z
2
z
2
z
1

=
=
=
2 1
2 1
2 1
b b
a a
z z
Rwno liczb zespolonych
( )
2 1 2 1 2 1
, b b a a z z + + = +
Suma liczb zespolonych
y
x
z
1
z
2
z
2
z
1
1
Iloczyn liczb zespolonych
( )
1 2 2 1 2 1 2 1 2 1
, b a b a b b a a z z + =
7
Wasnoci dziaa w zbiorze liczb zespolonych
1. Dodawanie liczb zespolonych jest przemienne
( ) ( )
1 2 1 2 2 1 2 1 1 2 2 1
, , b b a a b b a a z z z z + + = + + + = +
2. Dodawanie liczb zespolonych jest czne
( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1
3 2 1 3 2 1
, , b b b a a a b b b a a a
z z z z z z
+ + + + = + + + +
+ + = + +
c
3. Dla kadej liczby zespolonej z liczba zespolona 0=(0,0), zwana
elementem neutralnym dodawania, spenia rwno
( ) ( ) b a b a z z , 0 , 0 = + + = + 0
4. Dla kadej liczby zespolonej z=(a,b) liczba zespolona -z=(-a,-b),
zwana elementem przeciwnym do z, spenia rwno
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 0 , 0 , = + + = + b b a a z z 0
8
5. Mnoenie liczb zespolonych jest przemienne
( ) ( )
1 2 2 1 2 2 1 1 1 2 2 1 2 2 1 1 1 2 2 1
, , a b a b a b a b b a b a b a b a z z z z + = + =
6. Mnoenie liczb zespolonych jest czne
( ) ( )
( ) ( )
( )
( ) ( )
( )
3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1
3 2 3 2 3 2 3 2 1 1
3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1
3 3 2 1 2 1 2 1 2 1
3 2 1 3 2 1
,
, ,
,
, ,
b b b b a b a b a b a a a b b b a b b b a a a a
a b b a b b a a b a P
a a b a b a b b b b a a b a b b b a a b b a a a
b a a b b a b b a a L
z z z z z z
+ + =
= + =
+ + =
= + =
=
c
7. Dla kadej liczby zespolonej z liczba zespolona 1=(1,0), zwana
elementem neutralnym mnoenia, spenia rwno
( ) ( ) b a b a b a z z , 1 0 , 0 1 = + = 1
9
8. Dla kadej liczby zespolonej z=(a,b)0 liczba zespolona
zwana elementem odwrotnym do z, spenia rwno
) 0 , 1 ( ) , (
, ) , (
1
2 2 2 2 2 2
2
2 2
2
2 2 2 2
=
+
+
+

+
+
+
=
=
|

\
|
+

+
=
b a
ba
b a
ab
b a
b
b a
a
b a
b
b a
a
b a
z
z 1
|

\
|
+

+
=
2 2 2 2
,
1
b a
b
b a
a
z
9. Mnoenie liczb zespolonych jest rozdzielne wzgldem dodawania
( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
( )
( ) ( ) P a b b a b b a a a b b a b b a a
a b b a a b b a b b a a b b a a
a a b b b a b b b a a a L
z z z z z z z
= + + + =
+ + + + =
+ + + + + =
+ = +
3 1 3 1 3 1 3 1 2 1 2 1 2 1 2 1
3 1 3 1 2 1 2 1 3 1 3 1 2 1 2 1
3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1
3 1 2 1 3 2 1
, ,
,
,
10
y
x
z
2
z
1
-z
2
z
1
-z
2
( )
2 1 2 1
z z z z + =
Rnica liczb zespolonych
0 =
2
2
1
2
1
dla
1
z
z
z
z
z
Iloraz liczb zespolonych
Zbir liczb rzeczywistych podzbir zbioru liczb zespolonych
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
( )
( )
0 dla 0 ,
0 ,
0 ,
0 , 0 , 0 ,
0 , 0 , 0 ,
0 , 0 , 0 ,
2
2
1
2
1
2 1 2 1
2 1 2 1
2 1 2 1
|

\
|
=
=
=
+ = +
a
a
a
a
a
a a a a
a a a a
a a a a
Wasnoci liczb zespolonych postaci (a,0) y
x
{(x,0): xR}
C
Zamiast (a,0) mona pisa a
11
Posta algebraiczna i sprzenie liczby zespolonej
Jednostka urojona ) 1 , 0 ( = i
Algebraiczna posta liczby zespolonej R + = b a ib a z , gdzie ,
a cz rzeczywista liczby zespolonej z
b cz urojona liczby zespolonej z b z
a z
=
=
Im
Re
Imz
Rez
z=a+ib
a
b
( ) 1 0 , 1 ) 1 , 0 ( ) 1 , 0 (
2
= = = i
12
Sprzeniem liczby zespolonej
jest liczba zespolona zdefiniowana nastpujco
R + = b a ib a z , gdzie ,
ib a z =
ib a z =
Imz
Rez
z=a+ib
a
b
b
Wasnoci sprzenia liczb zespolonych
2 1 2 1
z z z z + = +
2 1 2 1
z z z z =
2 1 2 1
z z z z =
2
1
2
1
z
z
z
z
= |

\
|
z z z Re 2 = +
z i z z Im 2 =
( ) z z =
z z Im Im =
C
2 1
, , Niech z z z
13
Modu i argument liczby zespolonej
Moduem liczby zespolonej
jest liczba rzeczywista |z| okrelona wzorem
R + = b a ib a z , gdzie ,
2 2
b a z + =
Wasnoci moduu liczb zespolonych
2 1 2 1
z z z z + +
2 1 2 1
z z z z
2 1 2 1
z z z z =
0 =
2
2
1
2
1
z dla
z
z
z
z
z z z = =
C
2 1
, , Niech z z z
2
z z z =
z z z z Im , Re
( )
2 1 2 1
Re z z z z
14
Argumentem liczby zespolonej
nazywamy kad liczb R speniajaca ukad rwna
R 0 + = b a ib a z , gdzie ,

=
=
z
b
z
a
sin
cos
Argumentem liczby z=0 jest dowolna liczba R
Argumentem gwnym liczby zespolonej z0, oznaczanym przez
argz, nazywamy argument tej liczby speniajcy nierwnoci
2 0
15
Argumentem gwnym liczby z=0 jest 0.
Kady argument liczby z0 ma posta.
Z + = k k z gdzie , 2 arg
Wasnoci argumentu gwnego liczb zespolonych
z
z
z
z
z
z
z
z z
z z
arg 2
1
arg
2 arg
arg 0
gdy arg
gdy arg
) arg(
arg 2 ) arg(
, Niech
=
|

\
|

+
=
=
0 C
16
Imz
Rez
z=a+ib
a
b
=argz
|z|