19

Jacek Walczyski

Wspomnienie o Romku Bazanie

Gdyby y jutro1 skoczyby 74 lata. Do ukoczenia penych lat zabrako mu niecae 2 miesice. 22 czerwca poegnalimy go na sosnowieckiej nekropolii przy Al. Mireckiego. Romka Bazana znakomitego obroc, stopera Zagbia i reprezentacji Polski egnali kibice, przyjacie le, rodzina, dziennikarze, znajomi. Byli koledzy z boiska, z druyny z ktr zdobywa wicemistrzostwo i Puchar Polski: Jzef Gaeczka, Andrzej Gaik, Zbigniew Myga, Jan Zbczyski, Wadysaw Szaryski, Eugeniusz Szmidt. By prezes Zagbia Leszek Baczyski i dugoletni wychowawca zagbiowskiej modziey sportowej Jzef Kope. Byy kwiaty od wadz miasta, OZPN i oldboyw Zagbia oraz od wiernych kibicw, ktrzy towarzyszyli mu na trybunach od pierwszych jego meczw w Stali i Zagbiu. Urodzi si 19 sierpnia 1938 roku w Chorzowie na Klimzowcu. Jak kady lski chopak od najmodszych lat ugania si za podwrkow pik. A e Chorzw mia bardzo dobr kadr szkoleniow i warunki boiskowe szybko trafi do druyny Startu Chorzw, w pewnym okresie nazywanej druyn Parku Kultury. Ta druyna daa rwnie podwaliny pod inn wietn druyn juniorsk prof. Jzefa Murgota, gdzie oprcz Szotysika, Michajowa czy Banasia gra take pniejszy napastnik Zagbia Walter Gzel. Ale wrmy do Startu Chorzw. Trenerem tej modzieowej druyny by Ewald Cebula, synny pikarz i trener Ruchu i reprezentacji Polski. Stworzy on zesp modych zawodnikw w ktrym
1

Artyku napisany 18 sierpnia 2012 r.

WSPOMNIENIE O ROMKU BAZANIE

Ze wspomnie starego kibica [ 19 ]

jedn z kluczowych roli na drodze do mistrzostwa Polski juniorw w 1955 roku odegra siedemnastoletni wwczas Romek Bazan. Juniorzy Startu zdobyli mistrzostwo bez straty punktu. Byo to w roku, w ktrym sosnowiecka Stal omal nie zostaa mistrzem Polski, ustpujc CWKS Warszawa (Legia) w ostatnim meczu, ktrego remis 1:1 okaza si zwyciskim dla druyny Brychczego i Szy mkowiaka. A dziwne jest, e z juniorskiej zotej druyny faktyczn karier pikarsk zrobi tylko Roman Bazan. Z jego kolegw jedynie Manowski i Sznajder zostali pikarzami Ruchu a i oni szybko zakoczyli przygod z zielon muraw. Dzi o Starcie Chorzw prno szuka najmniejszych choby wzmianek w sportowej prasie. Pierwszy kontakt Romana z sosnowieckim zespoem mia prawdopodobnie miejsce 17 lutego 1957 roku w Pucharze Polski, kiedy to druyna z Klimzowca wyeliminowaa wczesn Stal wygrywajc 3:1. W ataku zwyciskiego Startu, z numerem 8 wystpowa Roman Bazan. W Stali po spektakularnym sukcesie w 1955 roku (wicemistrzostwo Polski) przyszy lata chude. Po fatalnym sezonie 1956 trenera Wodzimierza Dudka zastpi Hubert Skolik, druyna Stali zaja 7 miejsce, lecz gra nie napawaa optymizmem. W 1958 roku wielkie nadzieje wizano z utytuowanym Ewaldem Cebul, lecz ju pierwszy mecz w Sosnowcu na zanieonym Stadionie Ludowym przynis porak 2:4 z Grnikiem Zabrze. Mimo marcowego zimna na trybunach zasiado (a raczej stao) 15.000 widzw. W druynie Stali zaczo pojawia si troch nowych twarzy. Romek Bazan, jak kady pewnie chopak z Chorzowa marzy o grze w Ruchu Chorzw, ale konkurencja w utytuowanej druynie bya zbyt silna i tak bliskie chorzowskie progi okazay si za wysokie dla niespena osiemnastolatka. Ale pamita o nim trener Cebula. Wzi chopca do Sosnowca, za Brynic i wstawi do pierwszego skadu w czwartej l igowej kolejce. Bazan zadebiutowa w Chorzowie, na stadionie przy ul. Cichej ale w barwach Stali Sosnowiec. Zagra w ataku, z nr 8 na koszulce. Naley przypomnie, e wwczas i dugo jeszcze potem, numery zawodnikw byy przywizane do pozycji, a nie do nazwiska. Romek zagra wic na prawym czniku (nr 8) majc obok siebie tak znanych i renomowanych zawodnikw jak Czesaw Uznaski (nr 9), Antoni Ciszek (nr 7) czy Witold Majewski (nr 10), a naprzeciwko samego Gerarda Cielika, Czesawa Suszczyka czy Ryszarda Wyrobka ojca obecnego trenera Zagbia. Nie by to jednak udany debiut, gdy Ruch wygra 3:0, aczkolwiek Bazan otrzyma cakiem nieze noty, takie same jak Uznaski, Ciszek, czy Maso. W nastpnym meczu z Poloni Bytom Bazan mia ju stae miejsce w ataku, obok Mygi, Majewskiego i Ciszka, tym bardziej e lider sosnowieckiego napadu Uznaski
Opracowanie: Jawa48 18 sierpnia 2012 Prawa autorskie i edytorskie zastrzeone

WSPOMNIENIE O ROMKU BAZANIE

Ze wspomnie starego kibica [ 19 ]

zosta zdyskwalifikowany po meczu z Ruchem na 6 tygodni. W meczu z Poloni wystpi kolejny debiutant Zbigniew Myga z B-klasowej Unii Myszkw. Obaj z Bazanem przeprowadzili szereg udanych akcji, a po jednej z nich Stal przegrywajca do 70 minuty 0:1 zdobya wyrwnujc bramk, by 7 minut pniej przegra po strzale Liberdy. W meczu z KSem Stal przegrywa w Sosnowcu 1:5. Bazan po raz pierwszy ubiera koszulk z numerem 10 i mimo wysokiej poraki, daje si pozna jako ruchliwy i ambitny zawodnik. Niski, szczupy wraz z o podobnych warunkach fizycznych, Myg tworz dobrze zapowiadajcy si duet. W nastpnym meczu Romek zdobywa pierwsz bramk w barwach Stali. W Opolu strzela wyrwnujcego gola w 21 minucie meczu z Budowlanymi (Odra). Niestety i ten mecz zakoczy si porak naszej druyny. Stal jest ju zdecydowanym outsiderem, ale prasa zaczyna zauwaa i docenia nowe twarze w druynie. Katowicki SPORT podkrela niezwykle aktywn i ambitn postaw Bazana. Trener Cebula zauwaa jego niezwyk ruchliwo, nieustpliwo, spryt boiskowy, dobre wyszkolenie techniczne i zaczyna coraz czciej cofa go do wspomagania obrony. Mimo kolejnych poraek, Witold Majewski zostaje powoany do reprezentacji Polski na mecz z Dani. Stal koczy rund wiosenn na ostatnim miejscu z dorobkiem zaledwie 3 punktw. W I lidze grao wwczas 12 druyn systemem wiosna jesie, a za zwycistwo otrzymywao si 2 punkty. W rundzie rewanowej Bazan wyjdzie na mecz z Grnikiem w Zabrzu z numerem 3 na koszulce. Zastpi etatowego stopera Romana Piotra Musiaa, ktry dozna gronej kontuzji. Z Grnikiem Stal przegra 1:0 ale ju w drugim meczu wygra z Lechi Gdask 2:0, a o Bazanie prasa napisze e by najaktywniejszym i najbardziej uniwersalnym zawodnikiem na boisku, potraficym gra na kadej pozycji. I artobliwie zapytywano: czy zobaczymy go take w bramce? Roman w bramce nie zagra, ale koszulka z numerem 3 przylgnie ju do niego na stae, take wtedy gdy bdzie gra w reprezentacji. Teraz Stal ma dobr formacj obronn: Maso Bazan Konopelski lecz jedynym dorobkiem jest zaledwie jeden punkt zdobyty z Legi w Warszawie. Liderem w tabeli jest KS d, z ktrym doznamy najwikszej poraki w naszej historii I-ligowej: 7:0 w odzi. Dobry mecz rozegramy natomiast w Warszawie, ktra oklaskami nagrodzi pikarzy Stali, na trzy kolejki przed zakoczeniem rozgrywek egnajcych si ju z ekstraklas. W XIX kolejce na boisko wrci Musia lecz by tylko cieniem dawnego twardego punktu
Opracowanie: Jawa48 18 sierpnia 2012 Prawa autorskie i edytorskie zastrzeone

WSPOMNIENIE O ROMKU BAZANIE

Ze wspomnie starego kibica [ 19 ]

obronnego Stali, tote prasa susznie napisaa, e brak Bazan a wybitnie osabi sosnowieck formacj obronn. Podobnie byo w nastpnym meczu. Ostatni mecz Stali w I lidze z Cracovi na Stadionie Ludowym oraz mecz Gwardii Warszawa ratujcy przed spadkiem Poloni Bydgoszcz, nazwano niedziel cudw. Dzi o takich meczach powiedzielibymy po prostu: e zostay sprzedane. Saba Cracovia wygraa z przewaajc technicznie na boisku Stal 4:1 i uratowaa si od spadku. Nie bd pisa kogo najbardziej podejrzewano o wyreyserowanie cyrku. Godne pokrelenia jest natomiast to, e prasa pozytywnie napisaa o uczciwie i serio walczcej pitce stalowcw: Dziurowicz, Ciszek, Majewski, Myga i Bazan. By to ostatni mecz Stali w ekstraklasie, ostatni mecz trenera Cebuli w Sosnowcu i ostatni mecz Romka Bazana, o ktrego upomniao si wojsko. W przerwie zimowej Stal pojechaa z nowym trenerem Alojzym Sitko na obz do Ustronia, a Roman Bazan do Nysy na komisj poborow. W nowym, tym razem drugoligowym sezonie, jego miejsce na rodku obrony zaj in ny kolega z ataku Wodzimierz piewak. Po roku II-ligowej kwarantanny Stal pod wodz Alojzego Sitki powrci do ekstraklasy. Romek Bazan po dwch latach wojska i gry w lsku Wrocaw powrci do Sosnowca. W listopadzie 1960 roku Stal jedzie do Chin. W kadrze jest Romek Bazan. Po powrocie, ju w nowym roku Bazan wznawia treningi w Sosnowcu i zostaje wstawiony do pierwszej druyny trenera Alojzego Sitki wraz z Ryszardem Krawiarzem (znw nabytek z Chorzowa, z AKSu) i Rajnholdem Kosiderem z Rapidu Wenowiec. Caa trjka zagra w tow arzyskim meczu z III-ligowym Rapidem Wenowiec (pniej ten zasuony katowicki klub zostanie przeksztacony w GKS Katowice) remisujc 2:2. Bazan, Krawiarz i Kosider w peni zaaklimatyzuj si w I druynie Stali, ktra w tym meczu wystpia bez Uznaskiego i Majewskiego. Mimo zimna i opadw niegu, na tym towarzyskim meczu, na Alei Mireckiego zjawio si 3.000 widzw! W pierwszym ligowym meczu w Zabrzu (przegranym 1:4) Bazan zagra znw z nr 10 na koszulce, ale ju w nastpnym ze Stal Roman Bazan (drugi z lewej w grnym rzdzie) w druynie Zagbia z najlepszych lat Mielec (w Sosnowcu 1:0) na lewej obronie z
Opracowanie: Jawa48 18 sierpnia 2012 Prawa autorskie i edytorskie zastrzeone

WSPOMNIENIE O ROMKU BAZANIE

Ze wspomnie starego kibica [ 19 ]

nr 4. Stoperem (z nr 3) jest wwczas Wodzimierz piewak. W towarzyskim meczu z Czarnymi Sosnowiec, wygranym przez Stal 18:0, obroca Bazan strzeli 2 bramki. Eksperymenty ze znalezieniem najlepszej pozycji dla Bazana trwaj nadal. W meczu z Poloni Bytom (2:2) zagra znw w ataku, w towarzyskim z II -ligow Poloni Warszawa (4:1) zagra w pomocy, lecz dopiero po przerwie gdy zamieni si pozycj z Majewskim, grajc w ataku strzeli 2 bramki. Pozycja napastnika nie jest jednak dla niego staym miejscem. Tu przecie graj snajperzy o ustalonej ju renomie: Uznaski, Myga, Krawiarz, coraz groniejszy Kosider i Ciszek. Gra nawet na lewym skrzydle i strzela bramki (z Odr 2:2, z Poloni Bydgoszcz 6:1), ale sw gr na tej pozycji nie zachwyca. Trener Sitko dokonuje kolejnej roszady. Komoder z lewej obrony do pomocy, piewak na lew obron, Bazan na pozycj stopera. Efekt nowego ustawienia widoczny jest ju w pierwszym meczu w Mielcu. Stal wygrywa ze swoj imienniczk 1:0. Tym razem jest to strza w dziesitk, a ustawienie obrony Skiba Bazan piewak stanie si sztandarow formacj Stali i jedn z najlepszych w ekstraklasie. Bazan krluje na przedpolu i jest niekwestionowan podpor sosnowieckiej defensywy. W 1962 roku po reorganizacji i zmianie nazwy klubu, defensywa sosnowiczan wystpuje w niezmienionym skadzie: Skiba Bazan piewak, tylko e teraz ju z napisem GKS Zagbie Sosnowiec. Nowym trenerem zosta Teodor Wi eczorek, do druyny doczyli zdolni modzi pikarze: Jzef Gaeczka, Ginter Piecyk i Witold Szygua. W krtkiej przerwie midzy skrconymi rozgrywkami Bazan jedzie z druyn na tourne po Gruzji, Armenii i Kazachstanie. W lidze jest nadal silnym punktem defensywy, skutecznie egzekwuje rzuty karne i zdobywa z Zagbiem pierwsze znaczce trofeum: III miejsce w ekstraklasie i Puchar Polski. Rok pniej znw ustrzeli taki sam dublet. Na Barbrk 1962 roku otrzymuje srebrn odznak Zasuonego dla Sportu Grniczego oraz zoty zegarek Za zdobycie Pucharu Polski w 1962 roku. Nie znaczy to oczywicie, e nie Trzeci wystp w reprezentacji; w tym meczu obroca Bazan przytrafiaj mu si take fuksy. (trzeci z prawej) strzeli 2 bramki! W 1962 roku Zagbie depta po pitach Grnikowi i gdy wydaje si
Opracowanie: Jawa48 18 sierpnia 2012 Prawa autorskie i edytorskie zastrzeone

WSPOMNIENIE O ROMKU BAZANIE

Ze wspomnie starego kibica [ 19 ]

e szczcie jest ju w zasigu rki, w meczu z Gwardi w Warszawie po serii 11 meczw bez poraki, Zagbie przegrywa po samobjczym strzale Bazana. Saba dyspozycja Romana w meczu z Grnikiem w Zabrzu (28 sierpnia 1963) i katastrofalna poraka 1:7. W sezonie 1962/63 na Stadionie Ludowym przerwie sw wspania seri rzutw karnych i w meczu z Ruchem pole pik metr nad poprzeczk. W sezonie 1967/68, take na Ludowym zremisujemy z Grnikiem Zabrza 2:2. Wyrwnujca dla zabrzan bramka ku wielkiej rozpaczy Witolda Szyguy, padnie po samobjczym strzale Romka Ba zana. Jako egzekutor rzutw karnych przypomnia o sobie w sezonie 1971/72, gdzie strzeli 2 jedenastki (ogem w tym meczu sdzia podyktowa 4 karne, po 2 dla kadej druyny, wszystkie wykorzystane!). W 1964 i 1967 zdobdzie z Zagbiem wicemistrzostwo Polski. Pojedzie z druyn do USA, gdzie przyczyni si do zdobycia przez Zagbie Mistrzostwa Interligi w 1964 roku. Nie sposb wylicza wszystkich wietnych lat, w czasie ktrych Roman Bazan rozsawia imi sosnowieckiego Zagbia. Wystpi 304 razy w oficjalnych meczach, w koszulce z emblematem i napisem Zagbia i Stali. Wystpowa w niej od 1958 do 1973 roku (z dwuletni przerw wojskow). Do reprezentacji narodowej powoywano go 35 razy. Zagra 20 penych meczy i raz wszed jako rezerwowy (w sumie by 14 razy rezerwowym. W reprezentacji Polski zadebiutowa w 1963 roku, w meczu z Grecj (4:0). Z Norwegi wygranym 9:0, jako obroca strzeli 2 bramki. W meczu z Rumuni (4:3) i Izraelem (0:0) dostpi zaszczytu kapitana reprezentacji. Narodowe barwy reprezentowa do 1966 roku.

W reprezentacji Polski. Po lewej ze Stanisawem Oliz i Ryszardem Grzegorczykiem przed meczem ze Szkocj; w rodku: z Eugeniuszem Faberem i Jzefem Gaeczk na zgrupowaniu kadry, po prawej w walce z napastnikiem Norwegii podczas meczu w Szczecinie wygranym przez reprezentacj Polski 9:0.

Opracowanie: Jawa48 18 sierpnia 2012 Prawa autorskie i edytorskie zastrzeone

WSPOMNIENIE O ROMKU BAZANIE

Ze wspomnie starego kibica [ 19 ]

Bolesna kontuzja w meczu z Rumuni (1:1 w 1968 r.) 2 przerwaa ten wspaniay okres, odtd czciej ju siedzia na awce rezerwowych, ale po raz ostatni wystpi 20 czerwca 1968 roku na legendarnym ju dzisiaj Stadionie Dziesiciolecia w meczu z Brazyli (3:6). wietny kolega, boiskowy wesoek przezywany Bub, towarzyski, tryskajcy humorem i artami, potrafi rozbawia i rozadowywa napit atmosfer zarwno na boisku jak i poza nim. Z Sosnowcem, z Zagbiem, ze Stadionem Ludowym zwiza cae swoje ycie. Po zakoczeniu kariery pozosta w Sosnowcu, ukoczy wydzia Zagbiowska trjka: Eugeniusz trenerski katowickiej AWF i szkoli zagbiowsk Szmidt, Roman Bazan, Jerzy Pielok modzie, przez ktr by bardzo lubiany. Cieszy si du sympatia, rozpoznawany na ulicy i na parkingach (jedzi wwcz as beowym VW garbusem z otwieranym dachem to byo co!), pozdrawiany przez starszych, podziwiany przez najmodszych kibicw. W ostatnich latach czasem chodzi na mecze, szczeglnie z tymi druynami, z ktrymi kiedy walczy na boisku. By na Akademii z okazji 100-lecia Zagbia. Roman Bazan zmar w Sosnowcu 18 czerwca 2012 r. Pochowany jest na sosnowieckim cmentarzu przy Alei Mireckiego, nieopodal miejsca gdzie spoczywa jego starszy kolega z druyny Aleksander Dziurowicz. Jacek Walczyski

Roman Bazan twierdzi w wywiadach, e kontuzji dozna podczas meczu z Rumuni (1:1) w 1968 roku. Jest tu jaka nieciso, poniewa w 1968 roku nie gralimy z Rumuni, a wynik 1:1 z t druyn uzyskalimy w do odlegych czasach bo 02.06.1963. By to drugi mecz Romka Bazana w biao-czerwonych barwach. Od tego spotkania wystpowa nieprzerwanie, niemal w kadym meczu do wrzenia 1965 roku. Potem cay czas jest w rezerwie. Na boisko wejdzie dopiero w czerwcu 1966 (w II poowie) meczu z Brazyli (1:4), a cay mecz zagra dopiero w listopadzie 1966 z Rumuni (4:3) i Izraelem, potem znw rezerwa i ostatnie mecze rozegra w 1968 roku: w kwietniu z Turcj (8:0), w maju z Irlandi (2:2) i w czerwcu z Brazyli (3:6), ktrym zakoczy sw reprezentacyjn karier. Opracowanie: Jawa48 18 sierpnia 2012 Prawa autorskie i edytorskie zastrzeone