Professional Documents
Culture Documents
ISSN 2084-9117
Wywiad
Reporta
24
Jestemy te na facebook.com/pozatorun
Chema
Jak ks. Rajmund Ponczek przekonuje wiernych? 22 Stypendia sportowe dla najlepszych 23
Stopka redakcyjna
Wydawca
Agencja PR Goldendorf
Redaktor Naczelny
Sekretarz Redakcji
Felieton
Katon Starszy racj mia
RADEK RZESZOTEK
A ja uwaam, e Stra Miejska w Toruniu powinna zosta rozwizana. Ponad dwa tysice lat temu Katon Starszy kad przemow przed Senatem Rzymu zaczyna i koczy podobnym twierdzeniem, z tym, e on domaga si zburzenia Kartaginy. Powtarza to tak czsto, a wreszcie potna Kartagina istnie przestaa. Toruska Stra Miejska na razie trzyma si mocno. Dopki masowo zakada blokady i hurtowo wlepia mandaty za ze parkowanie, wodarzom miasta wszystko pasuje. Przecie nie ma to jak dowodzi samofinansujc si druyn zbrojnych. Ciekawe, czy schowani za murami starego Torunia racjy zauwayli jake skuteczni s ich mundurowi. Internet obiega wanie filmik, gdzie cay pluton municypalnych na oczach tumu prbuje opanowa wzywajcego pomocy mczyzn. Akcja trwa zdecydowanie zbyt dugo, wyglda na do brutaln i na pewno amatorsk. Szkoda, e dzielni stranicy nie natrafili na Chucka Norrisa albo choby adepta krav magi, bo nagranie takiego spotkania byoby zapewne hitem sezonu. U nas na wsiach praca stranikw gminnych wyglda zupenie inaczej. Nie maj blokad, bo miejsce do parkowania jakie znajdzie si zawsze. Ale maj fotoradary. Nieoficjalnie wie gminna jednak niesie, e my wieniacy mamy nike szanse, aby dosta mandat za zdjcie z fotoradaru. Wystarczy pj do sztabu Stray Gminnej, pogada jak czowiek z czowiekiem, obieca popraw, a na najbliszym weselu crki szwagra wypi kielicha z ssiademkomendantem. Stranicy wiejscy puszczaj do nas, mieszkacw gmin oko - znamy si przecie... Rnic wida goym okiem. Dlatego wanie uwaam, e Stra Miejska w Toruniu powinna zosta rozwizana.
Felieton
PiT populizm i tendencyjno
TOMASZ WICAWSKI
Trawi rodowisko dziennikarskie od duszego czasu choroba straszniejsza ni duma. Nie ma na ni lekarstwa, nie istnieje szczepionka czy starannie wyselekcjonowany i przetestowany na laboratoryjnych myszach antybiotyk. Nic nie pomog na ni maseczki i maty wykadane na lotniskach. Kwarantanna moe okaza si rodkiem niewystarczajcym. Nie jest to terroryzm, ale rwnie skutecznie potrafi niszczy ludzi. Czsto, niestety, Bogu ducha winnych. Nie ma dziennikarza, ktry nie wytykaby politykom niespenionych obietnic przedwyborczych. Bez wzgldu na to, kto rzdzi pastwem, zawsze znajd si setki populistycznych pomysw, ktrych urzeczywistnienie od samego pocztku byo nierealne. W demokracjach nie dostaj zreszt wadzy osoby brzydzce si wodzeniem mas za nos. Mog startowa w wyborach raz na 4 lata, co roku, raz na kwarta czy w kady pierwszy pitek miesica, a i tak ich popularno nie przekroczy progu zarezerwowanego dla Janusza Korwin-Mikkego. Zmienia si jednak nasze rodowisko, o zgrozo, w bohaterw z Wiejskiej. Karmimy swojego czytelnika populizmem i tendencyjnoci w imi pozornej walki o jego interesy. Bardzo atwo szachujemy oskareniami. W danej gminie powoano okrelon komrk, ktra ma zapewnia bezpieczestwo. Na pewno tylko po to, by wyudza od ludzi pienidze. Pracownicy nie robi nic innego, tylko wypisuj mandaty za przekroczenie prdkoci i picie w miejscu publicznym. Odwany dziennikarz pitnujcy naduycia wadzy ma jednak kopot, gdy na ruchliwej trasie zginie dziecko zabite przez jadcy 100 km/h w terenie zabudowanym samochd. Gdzie byy fotoradary i odpowiedzialne suby? Zagrzmi. Zlikwidowano je, by uczyni zado populistycznym daniom mediw. Gorsza to choroba ni cholera.
Dzia reportau
Agnieszka Kapela, Marcin Lewicki, Milena Kaszuba, ukasz Piecyk Tytus Szabelski, Maciej Pagaa, Maria Lewandowska
E-wydanie:
ukasz Piecyk
REKLAMA
Magorzata Paka (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292) Kinga Baranowska (GSM 796 302 471) reklama@pozatorun.pl
Skad
Druk:
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.
ISSN 2084-9117
***
REKLAMA REGION
Kady z nas ma w domowej szufladzie stare i niepasujce do adnego zamka klucze. Mog one zagraca nasze mieszkanie lub pomc osobom niewidomym w poznaniu gotyckiego charakteru Torunia. Z takiego zaoenia wyszli organizatorzy akcji Klucz do mojego miasta. Jej zwieczenie nastpi 5 maja. Pomys narodzi si w gowie Malwiny Rouby, naczelnik wydziau rozwoju i projektw europejskich Starostwa Powiatowego w Toruniu i czonkini zarzdu Lokalnej Organizacji Turystycznej. - Wszystko zaczo si podczas mojej podry do Meksyku mwi Malwina Rouba. Tam ogromne wraenie zrobi na mnie posg papiea Jana Pawa II, ktry zosta wykonany z materiau odzyskanego z przetopienia kluczy. Podobn rzecz widziaam rwnie w Budapeszcie. Pomylaam, e u nas rwnie moe si uda zmobilizowa lokaln spoeczno do tego typu akcji. Przecie zbirki to specjalno Polakw. Dugo nie trzeba byo czeka na oddwik. W akcji wzili udzia w listopadzie 2009 roku mieszkacy caego regionu. - Echo rozeszo si daleko i wykroczyo, nie tylko poza granice miasta, ale i powiatu mwi Agnieszka Niwiska, rzecznik Starostwa Powiatowego w Toruniu. Swoje lokalne zbirki zorganizowali mieszkacy Aleksandrowa Kujawskiego, Jabonowa Pomorskiego i harcerze z Bydgoszczy. Miesiczna zbirka przerosa nasze najmielsze oczekiwania. Udao si zebra 2,5 tony kluczy. Akcja odbywaa si w przedszkolach, szkoach, zakadach
pracy, firmach, klubach i wielu innych miejscach. Bardzo mocno zaangaoway si wadze samorzdowe Urzd Miasta Torunia, Urzd Marszakowski i Starostwo Powiatowe w Toruniu. Organizatorem bya Lokalna Organizacja Turystyczna. Swoj cegiek dooyo rwnie ywotnie zainteresowane problemem koo Polskiego Zwizku Niewidomych w Toruniu. Wykonanie dotykowej makiety powierzono Maciejowi Jagodziskiemu-Jagenmeerowi. Per regionalnej architektury opisano jzykiem Braillea, co pozwoli osobom niewidomym i sabowidzcym zobaczy oczyma wyobrani obiekty, o ktrych do tej pory jedynie syszeli. Mieszkacy
miasta w internetowym plebiscycie wskazali plac Dominikaski jako waciw lokalizacj dla niecodziennej rzeby. - Uroczyste udostpnienie makiety turystom uwaam za pocztek pewnej drogi mwi Edmund Janke, prezes koa PZN w Toruniu. Powinny powsta w przyszoci rwnie powikszone, wolnostojce zabytki wykonane w ten sam sposb. Pozwolioby to osobom niewidzcym na znacznie peniejsze korzystanie z walorw turystycznych naszego miasta. Przecie wiele wycieczek osb niewidomych, nawet z zagranicy, odwiedz starwk. Dzieo, na ktre zoyy si miliony kluczy, prezentuje zabytki architektury Torunia z lotu ptaka. Jest krokiem w kierunku otworzenia miasta na nowe grupy zwiedzajcych. - W Krakowie infrastruktura tego rodzaju jest znacznie bardziej rozwinita - mwi Ryszard Kruk, prezes Lokalnej Organizacji Turystycznej. Wszystko zaley od nas. Na pewno s wrd nas przedsibiorcy, ktrzy chtnie wespr powstanie kolejnych
tego rodzaju obiektw. Przecie z nich mgby powsta szlak turystyczny, ktry wystarczyoby odpowiednio poczy. Byby on niewtpliw atrakcj turystyczn naszego miasta. Tego rodzaju akcje pozwalaj rwnie lepiej zrozumie potrzeby innych ludzi. Przy okazji myli si o dostosowaniu wsplnej przestrzeni do potrzeb osb niepenosprawnych. To warto dodana tego rodzaju inicjatyw. Inicjatorka akcji, Malwina Rouba, z entuzjazmem wypowiada si o takim pomyle. Problemem mog by jednak pienidze. Powstanie makiety, ktra stanie na placu Dominikaskim, sfinansowa Urzd Miasta w Toruniu. Nie wiadomo, czy znajd si kolejne rodki na ten cel. Sponsorzy pozwoliliby rozszerzy akcj. - Kolejna makieta mogaby przedstawia zamek krzyacki, ktry jest zburzony, a przynajmniej w takiej postaci odzyskaby dawn wietno wskazuje Ryszard Kruk. Wielu turystw byoby tym zainteresowanych. Zreszt takich miejsc, ktre mona uczyni bardziej dostpnymi dla osb niewidzcych, jest multum ratusz, krzywa wiea czy Dom Kopernika, to tylko pierwsze z brzegu. Uroczyste otwarcie makiety odbdzie si 5 maja o godzinie 13.00. Impreza bdzie czci Otwarcia Sezonu Turystycznego 2013, ktry zainaugurowany zostanie na Rynku Nowomiejskim godzin wczeniej. Kwadrans przed 13. planowany jest przemarsz w kierunku placu Dominikaskiego. Prezydent Miasta Torunia przekae symboliczny klucz do miasta Edmundowi Janke. Chtni bd mogli ruszy z przewodnikiem na spacer po ruinach i zapozna si z histori placu i kocioa w. Mikoaja. Poza Toru zachca wszystkie organizacje i firmy zaintere-
sowane kontynuowaniem akcji otwierania miasta dla osb niewidomych do kontaktu z organizatorami przedsiwzicia. Razem moemy uczyni krajobraz toruskiej starwki przystpniejszym dla innych. - Mamy nadziej, e odsonicie makiety bdzie wielkim dniem, nie tylko dla tych, ktrzy dorzucili swj klucz do tego dziea, ale take dla wszystkich sympatykw akcji i goci naszego miasta mwi Agnieszka Niwiska. Chcemy je otworzy dla wszystkich!
O zwolnieniach w Ostaszewie, przyszoci strefy ekonomicznej, rodkach na walk z bezrobociem i koniecznoci posiadania kwalifikacji zawodowych, z Waldemarem Bartkowiakiem, dyrektorem Powiatowego Urzdu Pracy dla powiatu toruskiego, rozmawia Tomasz Wicawski
krelalimy wielko problemu i staralimy si pomc osobom zwalnianym. Moi pracownicy we wszystkich duych firmach rozmawiali z osobami majcymi straci prac. Spotka byo tyle, ile yczyli sobie pracownicy. Odbyway si one na terenie zakadw pracy. Przeprowadzilimy ankiety wrd osb majcych zasili grono bezrobotnych, eby mie lepsze rozeznanie, czego oczekuj one od naszej instytucji. Czy z nieoficjalnych rozmw z firmami, ktre w strefie dziaaj, wynika, e w kolejnych miesicach sytuacja moe si dalej pogarsza? Sumika, Orion i Kimoto zaprzestay produkcji. Sharp ograniczy zatrudnienie do 800 osb. To wszystko. Jakie s tego powody - trzeba zapyta szefw firm. Nie mog posugiwa si informacjami nieoficjalnymi, snu domysw. PUP ma kontakt z zarzdcami Specjalnej Pomorskiej Strefy Ekonomicznej? Jest jaki plan ratunkowy? Mamy kontakt telefoniczny z dyrekcj strefy. Problem dotyczy tego, e wszystkie grunty zostay wykupione przez japoskie korporacje. Jasno zosta okrelony rwnie profil produkcji, ktrym jest brana elektroniczna. Posiadamy informacj, e bd mogy zacz dziaa tam inne firmy. Oczywicie Sharp bdzie musia odsprzeda swj teren potencjalnemu nabywcy. Wiemy rwnie, e pewna firma stara si odkupi pomieszczenia od Oriona. zatrudnienie. To mog by bardzo wartociowi pracownicy, gdy ich wiedza oglna pozwala sdzi, e maj moliwoci intelektualne, ktre pozwalaj powierzy im odpowiedzialne stanowiska. Niewielu pracodawcw chce mie pracownikw, ktrzy potrafi tylko wykona dan czynno, a nie umiej reagowa na okrelon sytuacj, wykonuj okrelone zadania bezmylnie. Na czym polega bdzie ten program? Podzielilimy go na trzy cieki. Jedn z nich jest przeszkolenie, ktre obejmie m.in. przygotowanie do pracy w maych i rednich przedsibiorstwach poprzez nabycie wiedzy o rachunkowoci, finansach i uwarunkowaniach funkcjonowania takich firm. Pniej bdziemy uczestnikw programu wysya na stae. Pracodawca, ktry zatrudni skierowan przez nas osob, otrzyma specjaln premi. Drug moliwoci bdzie przeszkolenie zawodowe i uruchomienie wasnej dziaalnoci gospodarczej, ktra zostanie na pocztku wsparta z naszych rodkw. Trzeci modu polega na uzyskaniu okrelonych kwalifikacji przez dan osob. Zostanie ona zatrudniona na dwa lata przez przedsibiorc, ktry uzyska fundusze na utworzenie stanowiska pracy dla przeszkolonego bezrobotnego. Formularze zgoszeniowe dostpne s na naszej stronie internetowej. Wszyscy zainteresowani mog skada je do 5 maja.
Jak z pana perspektywy wyglda obecna sytuacja w strefie w Ostaszewie? Wedug mojej wiedzy w ostatnim czasie w strefie nie dzieje si nic interesujcego. Tocz si rozmowy dotyczce sprzeday, kupna lub dzierawy okrelonego terenu, ale te informacje nie s oficjalne, wic trudno si do tego ustosunkowa. A zwolnienia w Sharpie? Miay miejsce w zeszym roku i s w tej chwili realizowane w takim zakresie, jak zostao to ogoszone. Czy ju wida w statystykach, ktrymi dysponuje Powiatowy Urzd Pracy, niekorzystne zmiany w zwizku z redukcj etatw w japoskich firmach? Oczywicie. Bardzo duy przyrost bezrobocia zanotowalimy w styczniu. Od pocztku roku do marca, jako jeden z niewielu powiatw w regionie, zanotowalimy jednak spadek liczby osb pozostajcych bez pracy. Nie obyo si jednak bez bardzo duej interwencji pastwa w rynek pracy. W tym okresie na rne formy przeciwdziaania bezrobociu zostao wydane na naszym terenie 8 milionw zotych. Dla porwnania w caym 2012 roku wydatki na ten cel wyniosy 17 milionw. Czy japoskie firmy wyraay wol wsppracy z PUP? Zostalimy poinformowani o zwolnieniach grupowych. W kadym z tych zakadw spotkalimy si z dyrekcj. Wszdzie pod-
Mwi pan o duych rodkach, ktre zostay wpompowane w rynek pracy od pocztku roku. Na jakie zadania zostay one wykorzystane? Moemy wykorzystywa rodki publiczne tylko w zgodzie z obowizujcymi przepisami. Osiem milionw zotych zostao spoytkowane na rnego rodzaju dziaania, wrd ktrych mona wymieni: prace interwencyjne, dotacje na rozpoczcie dziaalnoci gospodarczej, dotacje na doposaenie zakadw pracy, stae czy szkolenia. Wdraamy rwnie nowy program, ktry ma wyj naprzeciw trudnej sytuacji wie-
lu osb na rynku pracy. Bez tych wszystkich dziaa stopa bezrobocia byaby w naszym regionie przynajmniej o 1% wysza. Mwi pan o ciekawym programie, ktry jest wdraany w ycie. Mgby pan zdradzi jakie szczegy? Program ten skierowany jest do osb bezrobotnych poniej 30. roku ycia, ktre posiadaj wyksztacenie oglnoksztacce. Brak zawodu jest jedn z najczstszych przyczyn bezrobocia. Projekt Mam zawd mam prac ma wyposay osoby, ktre zdobyy wyksztacenie oglne, w umiejtnoci, ktre pozwol im znale
Historia Osieka nad Wis nie jest szerzej znana. S jednak zapalecy, ktrzy prbuj zapoznawa z ni obecnych mieszkacw. Ksiki historyczne wielu nudz. Inscenizacje s czsto jedyn form namacalnego obcowania z tym, co minione. - Obecnie yj powstaniem styczniowym mwi Micha Kokot z Osieka, gminny koordynator kultury w Obrowie. Dotarem do bardzo ciekawych rde i cay wcignem si w t histori. Osieckie Stowarzyszenie Kultury Ludowej w maju zamierza zorganizowa inscenizacj, ktra bdzie nawizywaa do tamtych wydarze. Mam w swoim domu kilka kos, wic z rekwizytami nie bdzie problemu.
tamtego okresu. Organizatorzy zdecydowali si na inscenizacj w maju, eby jak najwicej osb z lokalnej spoecznoci mogo w niej uczestniczy. Dzieci biegnce za wozami, konie z pobliskiej stadniny, kosynierzy taki korowd przemierza ma tras od kocioa w Osieku do traktu w Ssiecznie. Myli si jednak ten, kto sdzi, e to jedyna inicjatywa, w ktr angauje si obecnie Micha Kokot.
si, e troszk brakuje mi w organizmie potasu. Mwi, e lepiej gdybym pad na estradzie w Paryu czy Nowym Jorku. Dla mnie jednak najcenniejsze byo to, e mogem zagra dla swojej publicznoci i dla niej straci przytomno. Wzmacniacz zosta ju jednak zdobyty i spokojnie czeka na swj moment w galerii Okiennica. Do tego harmonijka ustna i przygotowania do powrotu trwaj w najlepsze.
Deformacja formy
- Jeszcze wszystkich zaskocz - mieje si Micha Kokot. Granie z synem to czysta przyjemno, bo to muzyk zawodowy. Ja jestem amatorem i mog gra sercem. Chocia jak si zawziem kiedy, eby wspomc kapel im. Kamiskich, to na klarnecie nauczyem si gra. W czerwcu planowana jest premiera sztuki amatorskiego teatru w Osieku, w ktrym wystpuje nasz bohater. Rol Herolda w Kopciuszku moga zagra tylko jedna osoba. Zrzdzeniem losu jest fakt, e w czasach studenckich Micha Kokot wystpowa ju na scenie w tym wcieleniu. - Mam nadziej, e to nie jest klamra czasu mieje si osiecki czowiek renesansu. Mam w gowie jeszcze tyle pomysw Deformacja formy, to moja nowa idea zwizana z fotografi. Koledzy myl, e ju nic nowego nie zrobi. Myl si.
Z kosami na Ssieczno
Wtki patriotyczne, o ktrych mwi nasz rozmwca, przewijaj si w historii tych ziem od czasw najdawniejszych. Walk z Prusami, Litwinami czy pniej Krzyakami wsawili si mieszkacy Osieka, Soska, Zotorii czy Nowogrdka. Wspczesne spoeczestwo nie zna historii walki o niepodlego, ktr stoczyli powstacy w 1863 roku. - Przywdcami przewrotu na tych terenach byli ksidz tutejszej parafii Antoni Pawowski, Dominik Kowalewski
(cay rd zrobi bardzo wiele dla tych terenw) i ukasz Pawowski, wielki duchowy przywdca opowiada z werw Micha Kokot. Chcemy
ukaza t histori w moliwie najbarwniejszy sposb. Zaangaowao si ju sporo osb. Odsonita zostanie tablica upamitniajca bohaterw z
Przedstawiamy cztery ony wjtw z naszego regionu - pierwsza cz cyklu o wybrankach liderw samorzdu
Kowal s maestwem. Maj dwudziestoczteroletniego syna, ktry wanie koczy studia oraz dziewitnastoletni crk, ktra w maju przystpi do egzaminw maturalnych. Musz przyzna, e mam bardzo mao wolnego czasu mwi pani Ewa, ona wjta gminy ysomice. Nie pracuj zawodowo, ale mam bardzo duo obowizkw. Mamy gospodarstwo. Kiedy uda mi si znale chwil dla siebie, to rozwizuj krzywki. Pytana o obowizki ma, wskazuje, e najbardziej doskwiera jej brak czasu. Najgorsze s weekendy dodaje. Myl, e ju si do tego wszystkiego przyzwyczaiam. Zdarza si nawet, e kto przyjedzie do nas do domu, aby zaatwi jak piln spraw. lat. Maj dwie crki i syna. Wnukw jeszcze nie mamy mieje si. Wolny czas staram si wykorzysta najlepiej, jak umiem. Odwiedzam koleanki, kino, oper. Chodz take na gimnastyk. Aby mzg nie rdzewia, ucz si rwnie jzyka angielskiego. Jestem take sekretarzem Stowarzyszenia Inicjatyw Spoecznych Razem dla Przyszoci. Jego celem jest przede wszystkim organizowanie wypoczynkw dla dzieci. Kilka razy take uczestniczyam w takich wyjazdach jako wychowawca. Wraz z nadejciem wiosny, pani Wiesawa rozpocza take prace w ogrodzie. M nie ma czasu na zajmowanie si domem przyznaje. miej si, e jako towarzysz ycia domowego jest zawieszony. Czsto nie ma go w domu, cigle odbiera telefony. Ja do tego wszystkiego podchodz dyplomatycznie. Wspieram ma i staram mu si przypomina, e ewentualna krytyka jest po prostu wpisana w to stanowisko.
KULTURA
by najtrudniejszy moment w pani karierze, kiedy mwia sobie pani, e to ju koniec. Szczeglnie trudne byy pocztki. Razem z moim partnerem yciowym mieszkalimy w Londynie. Byy okresy, e nie sta nas byo nawet na bilet. Musielimy dzieli si jedn puszk coca-coli, bo na dwie nie byo kasy. Pierwszy rok w Anglii by najtrudniejszym w moim yciu. Codziennie pakaam. Chciaam jak
Wrcili na Nieszawsk
Pogoda si poprawia, wic budowlacy mog znw pracowa. Koniec robt zaplanowano na wiosn przyszego roku
gdzie na kierowcw czekaj utrudnienia. - Pierwszy odcinek liczy okoo 482 metrw i jest wyznaczony od wjazdu do PKP do dziaek po stronie pnocnej mwi Mariusz Kaczmarek, kierownik robt z ramienia firmy Strabag. Drugie miejsce, w ktrym konieczne byo ustawienia wahada, znajduje si pomidzy firm Tombud i wiedzie do wjazdu na ogrdki po pnocnej stronie ul. Kluczyki. Budowlacy w tych miejscach wykonuj nasyp pod przysz drog. Zwenia nie mona byo unikn. Warto pamita rwnie, e do zakoczenia wszelkich prac na tej trasie obowizuje ograniczenie prdkoci do 40 km/h. Remont ma si zakoczy w kwietniu 2014 roku. Koszt prac wynosi 8,5 miliona zotych. (WT)
Aleksandra Radzikowska Sezon zimowy odszed w niepami. Zmiana warunkw atmosferycznych to nie tylko gwarancja lepszego samopoczucia. To odpowiedni czas, by opony w naszych samochodach wymieni na letnie. Zadbajmy o wysoki komfort jazdy. Dla tych, ktrzy nie preferuj caorocznego ogumienia, wiosna to czas zmiany opon. Przyjazna aura zachca do podry i czstego korzystania z czterech kek. eby czerpa z tego prawdziw przyjemno, powinnimy zadba o bezpieczestwo i komfort jazdy, rwnie ten psychiczny. Pomoe nam w tym odpowiedni dobr ogumienia. Uywanie dobrze dopasowanego rodzaju opon wie si z wieloma zaletami.
Trwa remont jednej z najbardziej zaniedbanych drg w regionie. Kierowcy musz liczy si z utrudnieniami. W dwch miejscach ruch odbywa si wahadowo. Na pocztku kwietnia wykonawca robt, firma Strabag, informowaa o wstrzymaniu robt drogowych. Pracownicy firmy zajmowali si wycink
drzew i wykonywaniem zjazdw do posesji. Obecnie znw dziaaj w pasie drogowym. - Prace prowadzone s na poowie jezdni, a ruch odbywa si wahadowo i jest sterowany tymczasow sygnalizacj wietln mwi Agnieszka Kobus, rzecznik Miejskiego Zarzdu Drg w Toruniu. Wykonawca informuje
- Mikka opona zapewnia wysok trakcj, za stwardniaa grozi niekontrolowanym polizgiem - mwi Przemysaw Martyski z firmy Tymon s.c. - Zimwki zapewniaj wiksz przyczepno na liskich nawierzchniach podczas hamowania czy przyspieszania, a take trakcji bocznych i poprzecznych.
Mity o oponach
Wielu kierowcw wierzy dzi w oskarenia, ktre kierowane s pod adresem koncernw oponiarskich. Zarzucane jest im uciekanie si do sztuczek marketingowych, czego efektem ma by szybki i atwy biznes. Niewiele w tym prawdy. Posiadanie opon przystosowanych do pogody, to nie zbytek i snobizm.
Wiele reklam bankowych kusi klientw ofert kredytu hipotecznego taniego, bez prowizji i z najnisz mar. Wielu potencjalnie zainteresowanych zacigniciem kredytu nawet na tak przedstawion ofert jest gotowych skusi si i zoy wniosek kredytowy, poniewa dla wikszoci osb, ktre planuj zacignicie kredytu hipotecznego wane jest znalezienie takiego banku, ktry zapewni moliwo uzyskania wysokiej kwoty kredytu przy najniszym oprocentowaniu. My jednak przestrzegamy przed podejmowaniem decyzji w oparciu tylko o takie parametry, poniewa niewielu jednak zainteresowanych wie jakim kosztem dodatkowym mona uzyska tak wietne warunki cenowe. Czyli co naley wiedzie przed podjciem decyzji o wyborze banku? Obecnie banki chtnie zaproponuj klientowi stosunkowo nisk mar lub zerow prowizj, ale w zamian za dodatkowe produkty, ktre klient jest zobowizany kupi, aby utrzyma tak cen na niskim poziomie przez cay okres kredytowania. My przedstawiamy klientowi kilka najlepszych rozwiza wraz ze wskazaniem nie tylko kosztw, ale i korzyci wynikajcych z zakupu dodatkowych produktw. Co to s zatem te
dodatkowe produkty, ktre przecie generuj dodatkowe koszty dla klienta? Najczciej jest to ubezpieczenie na ycie, ubezpieczenie od utraty pracy, rachunek w wymaganym wpywem wynagrodzenia, karta debetowa z okrelon kwot miesicznych transakcji bezgotwkowych do wykonania, karta kredytowa z przyznanym limitem oraz produkty inwestycyjne obligujce nas do comiesicznego oszczdzania. Co zatem wybra? Ktry bank da nam najnisz mar przy
niewielkich dodatkowych kosztach? Nasi doradcy pomagaj w doborze optymalnej oferty spord wszystkich istniejcych na rynku, oczywicie z uwzgldnieniem potrzeb i moliwoci finansowych naszych klientw. S jednak banki, ktre nie wymagaj od klienta zakupu adnych dodatkowych produktw przy wnioskowaniu o kredyt hipoteczny. Tak transparentn ofert przedstawia klientom Bank Zachodnim WBK. Bank ten daje klientowi moliwo wyboru wariantu z prowizj, ale nisz mar bez koniecznoci dokonywania zakupu dodatkowych produktw typu: ubezpieczenia, karty kredytowe czy produkty inwestycyjne lub wariantu bez prowizji, ale wwczas z nieco wysza mar i pakietem ubezpieczenia ycia i utraty pracy. Dodatkowym atutem dla kredytobiorcw przy wnioskowaniu o kredyt na zakup mieszkania jest uzyskanie kwoty na tzw. cel dowolny.
Niestety nie wszystkie banki maj tak moliwo w swojej ofercie. Bank Zachodni WBK oferuje swoim klientom moliwo uzyskania a 30% wnioskowanej kwoty kredytu na cel dowolny. Jeli ju mowa o kosztach dodatkowych zwizanych z ubieganiem si o kredyt hipoteczny, to naley wspomnie o koniecznoci dokonania wyceny nieruchomoci stanowicej przedmiot kredytu jeszcze przed podjciem przez bank decyzji kredytowej. Zgodnie z obwizujcymi cenami za oszacowanie wartoci rynkowej nieruchomoci zarwno w bankach jak i wrd rzeczoznawcw majtkowych moemy zapaci pomidzy 300 z a 1000 z w zalenoci od tego czy przedmiotem kredytu jest dom czy mieszkania. Bank Zachodni WBK ponosi ten koszt za klienta, co sprawia e oferta jest ju atrakcyjna na etapie samego procesu wniosku kredytowego, poniewa w innych bankach ten koszt trzeba ponosi ju na etapie kompletowania dokumentacji i skadania wniosku kredytowego. Kolejnym wanym elementem przy ubieganiu si o kredyt hipoteczny jest szybko procesu kredytowego i moliwo uzyskania na wczesnym jego etapie wicej informacji o posiadanej zdolnoci kredytowej. Bank Zachodni WBK w swoim procesie umoliwia klientowi uzyskanie decyzji finansowej nawet w 15 minut, co pozwala klientowi
mie poczucie bezpieczestwa caej transakcji zwizanej z nabywan lub budowan przez niego nieruchomoci. Zatem zapraszamy wszystkich, ktrzy s zainteresowani ubieganiem si o kredyt hipoteczny. Doradca Planet Finance Broker jest bardzo pomocny osobom ubiegajcym si o kredyt, poniewa ma szerok wiedz w zakresie aktualnej oferty cenowej oraz w sposb profesjonalny dokona analizy zdolnoci kredytowej i obiektywnie dopasuje najlepsze rozwizanie.
1,39%
10/4/13 15:16
REGION
dynym, jaki zna. Robi, co mu kazano. Nazwano go Malikiem. Przy badaniu reakcji na strza, odskakiwa w bezpieczne miejsce i wypatrywa zagroenia. Na atak odpowiada atakiem. Zgodnie z ustaw o policji pies jest rodkiem przymusu bezporedniego
podobnie jak paka policyjna. Mona go uy w sytuacjach, w ktrych dopuszczalne jest uycie broni. Instynkt mg podpowiada mu, e czeka go ycie pene przygd, nie raz niebezpiecznych. Jest doskonaym przedstawicielem psw
patrolowo-tropicych. Przetrwa selekcj. Spord dwudziestu egzamin zda tylko on i trzy inne zwierzta. To norma. - Kademu psu przydzielona jest specjalizacja tumaczy Marek Haczuk. W zalenoci od ro-
OGOSZENIE
Dziaajc na podst. art. 38 ust. 1 i 39 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomociami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102 poz. 651 ze zm.) podaj do publicznej wiadomoci, e wdniu 16.05.2013 r. ogodz.14.30. wUrzdzie Gminy wubiance, zostan przeprowadzone: Iprzetarg ustny nieograniczony na sprzeda: 1/ 3 dziaek komunalnych pooonych wsoectwie Wybcz, nieruchomoci stanowice dziaki nr nr 88/9, 88/7 i 88/6, przeznaczone s pod zabudow mieszkaniow jednorodzinn, 2/ 10 dziaek komunalnych pooonych wsoectwie Biskupice, nieruchomoci stanowice dziaki nr nr 59/2 do 59/10 i59/12 przeznaczone s pod zabudow mieszkaniow jednorodzinn. II przetarg ustny nieograniczony na sprzeda: 1/ 2 dziaek komunalnych pooonych wsoectwie Brchnowo, nieruchomoci stanowice dziaki nr nr 231/22 i231/23, opowierzchni 1054m2 kada, przeznaczone s pod zabudow mieszkaniow jednorodzinn, 2/ dziaki komunalnej pooonej w soectwie Zamek Bierzgowski, nieruchomo stanowica dziak nr 400/6, o powierzchni 888m2 przeznaczona jest pod zabudow mieszkaniow jednorodzinn. Ceny od 20,00 z./m2 Regulamin i szczegowe informacje tel. 056 678-82-17 w.54. oraz www.lubianka.pl
typu kinect lub move. Gracz staje si sam kontrolerem i caym sob angauje si w gr. Nie siedzi bezczynnie wgapiony w telewizor, ale jest w cigym ruchu, grajc w wirtualny tenis. Jest to zabawa dla caej rodziny. Tradycyjnie pozostaje nam jeszcze komputer stacjonarny, ktry moemy dowolnie skonfigurowa razem z fachowcami ze sklepu Tryton. Dobrze skonfigurowany komputer nie musi by drogi a speni marzenia niejednego dziecka. - Nasi konsultanci dobior maszyn do indywidualnych potrzeb kadego uytkownika, dziki czemu kady nasz Klient kupi sprzt dokadnie taki, jaki jest mu potrzebny dodaje Andrzej Sawicki. - Budujemy komputery od podstawowych, biurowych poprzez uniwersalne centra multimedialne a na bardzo wydajnych komputerach dla graczy i grafikw komputerowych koczc. wiadczymy rwnie serwis komputerowy, zatrudniamy wykwalifikowan kadr, ktra pomoe rozwiza rne problemy, jakie mog si pojawi podczas eksploatacji wymarzonego komputera, laptopa czy tabletu,
MIASTO CHEMA
Zesp zaoyli 9 lat temu. Otrzymywali wyrnienia na przegldach muzycznych, gdy nagle zapadli w stan hibernacji. W 2013 roku chc powrci z hukiem. Lux Mortuum gra melodyjny heavy metal, ktry wpija si w uszy, przejmujc kontrol nad mylami suchacza. 2005 rok mia by dla nich rokiem przeomowym. Najpierw otrzymali wyrnienie na Katarze przegldzie muzycznym. Kilka miesicy pniej na Festiwalu Mocnych Brzmie w Decznie zajli drugie miejsce oraz otrzymali nagrod najlepszych gitarzystw wydarzenia. Wszystko szo po ich myli, dopki nie dopada ich szara rzeczywisto. Lux Mortuum jeszcze wtedy nie istniao, ale to ja daam mu pocztek. Krzysztof Przybyo kupi mnie od jednego gocia. Tak, czerwona gitara elektryczna Defila bya pierwszym instrumentem, ktry trzyma w rkach. Podcza mnie pod starego szpulowca. Bada moje moliwoci. Potem odda mnie swojemu bratu, Wojtkowi, a sam zacz gra na perkusji. Widziaam
w jego oczach, e robi to niechtnie, w kocu byam jego pierwsz Rozeszli si po wiecie Dwch czonkw Lux Mortuum zostao w rodzinnym miecie: Krzysztof Przybyo perkusista i Piotr Pawlikowski basista. Zaoyciel kapeli, a zarazem gitarzysta i wokalista Wojciech Przybyo wyjecha za prac do Gdaska. Z tego samego powodu Chem opuci grajcy na elektryku drugi wokal bandu, Adam Langowski. - Szlimy na przd, gralimy koncerty przynajmniej raz w miesicu, ale w pewnym
momencie napotkalimy opr losu mwi Piotr Pawlikowski. Wewntrzna potrzeba gry bya silniejsza od ich problemu rozproszenia po Polsce. Cho s od siebie oddaleni, czy ich pasja i zamiowanie do dugich pir. Lubiam, jak kiedy opaday na mj korpus. Raz spotkali si w Mayonezie. W firmie zajmujcej si lutnictwem, gdzie pracowa Wojtek. artowali, e tylko Adam dopuci si dezercji w tej kwestii. - Nie chcielimy przerywa tego, co zaczlimy opowiada Krzysztof Przybyo. Mimo niesprzyjajcych okolicznoci zabralimy si do nagra. Spo-
tykalimy si w studio, kiedy tylko moglimy, a w kocu uzbiera si spory materia przekonuje brat zaoyciela Lux Mortuum, ktry przez krtki okres gra na perkusji w chemyskiej Toi Luzji. To by szalony okres. Krzysztof co roku jedzi na Woodstock. By na nim, a jedenacie razy. Jako to ju tak jest, e z rockiem czy si dzika impreza. Podczas jednej kto doszcztnie zama mi gryf. Gdyby nie to, pewnie graabym w kapeli, cho moje nastpczynie radz sobie piekielnie dobrze. W Polsce nie grzej miejsca
Fot. Nadesane
Pokrzywdzeni si jednocz
Jak pomoc mog uzyska osoby, ktre zgosz si do filii? Jestemy po to, aby udzieli darmowej porady prawnej i psychologicznej dla mieszkacw Chemy. Prowadzimy take grup wsparcia, w ktrej pokrzywdzone osoby mog wzajemnie si wspiera i wymienia dowiadczeniami. Wszystko w obecnoci psychologa, ktry wyjania zasady dziaania ludzkiej psychiki i mechanizmy ni rzdzce. pomocy? Mogoby si tak wydawa, ale to nie prawda. Jeli chodzi o pomoc prawn, to mamy praktycznie rwnomierny podzia. Z porad psychologa korzysta gwnie kobiety, ale zgasza si do nas coraz wicej panw.
Elbieta Jacewicz, prezes stowarzyszenia Azyl, w rozmowie z ukaszem Piecykiem mwi o pierwszych efektach dziaalnoci w Chemy
Budowlacy wrc?
krok, aby poradzi sobie ze Marcin Lewicki swoim problem, a potem skorzysta z pomocy adwokata. O przynalenoci klubowej A co robi, gdy taka pomoc nie zawsze decyduje miejsce zamieszkania. wietnym tego nie jest wystarczajca? Nasze stowarzyszenie udzie- przykadem s kibice z Chemla bezpiecznego schronienia. y, ktrzy od lat wspieraj LeJeeli sprawa jest trudna, to gi Warszawa. Mimo, e na co A jaki zakres obejmuj pora- dziki porozumieniu z okrgo- dzie kibicuj lokalnej druyw rad adwokack moemy nie, to w ich sercach jest miejdy prawne? W naszej chemyskiej filii wystpi z prob o prawnika, sce na dwa kluby. przyjmuje dowiadczony, do- ktry bdzie nieodpatnie to- To nie jest tak, e nasza rociekliwy i empatyczny adwo- warzyszy potrzebujcej osobie dzima, chemyska Legia nas kat. Mona zgosi si do nie- na drodze sdowej. nie interesuje mwi Maniek, go z problemem dotyczcym jeden z kibicw. Staramy si *** Takie grupowe spotkania praktycznie kadego kodeksu. uczszcza na mecze Legii w W cigu jednego dyuru przyprocentuj? Warszawie oraz w Chemy. Oczywicie! Kobiety nie chodzi do niego po porad na- Od marca przy ulicy Tumskiej Historia fanklubu Legii 12 dziaa filia orodka pomoprzychodz tu poplotkowa. wet 14 osb. Chemy jest bardzo duga, a cy dla osb pokrzywdzonych Pomijajc oczywist solidarchemysko-warno i okazywanie empatii w Pokrzywdzeni maj obawy przestpstwem W ramach jej kontakty szawskie trwaj praktycznie od czasie takiego zebrania, czon- przed ujawnieniem swoich dziaania mona skorzysta z zaoenia klubu. Lokalni kibipomocy: kowie grupy nie poprzestaj na problemw? ce zaczli jedzi na mecze do Na pewno mog czu si - grupa wsparcia (pon, 11-13), spotkaniach w filii, ale utrzyWarszawy ju w latach 30-tych, muj ze sob kontakty na co skrpowani, ale o to wanie - psychologa (pon, 13-18), aktywna dziaalno przypada chodzi, aby psycholog ich - prawnika (wt, 15-20). dzie. na lata 80-te. To wtedy zacz Tylko kobiety korzystaj z wspiera. To wanie pierwszy tworzy si trzon fanklubu, uznawanego przez kibicw ze stolicy za jeden z najwikszych w Polsce. - Poczya nas nazwa dodaje Maniek. Kontakty obyPrawdopodobnie niedugo na placu przy Netto znowu usyszymy od- dwu druyn trwaj od pocztku powstania klubu. Od kiedy gos robt przy fundamentach nowego sklepu ja pamitam, nasze stosunki rozwiny si przez ukady z Wszystko wskazuje na to, e spektor Nadzoru Budowlane- prezes firmy Agad. - Inspektor kibicami z Brodnicy, gdzie Lemaszyny rusz na placu bu- go w Toruniu. - Naoylimy Nadzoru Budowlanego po- gia rwnie ma swj fanklub. dowy marketu Mrwka. In- na inwestora obowizek do- twierdzi otrzymanie wszystspektor Nadzoru Budowlane- starczenia oceny technicznej kich dokumentw i, jeli nikt Tak si zaczo. Dzisiaj za Legi go otrzyma od wykonawcy wykonanych robt budowla- nie wniesie sprzeciwu, firma mog odda ycie. Chem i Warszaw dzieli stosowne dokumenty. Roboty nych. Wymagane dokumenty wznowi inwestycj po oficjalponad 220 kilometrw. Fanom maj ju nie wpywa na stan dotary do nas 17 kwietnia. nym otrzymaniu zgody na buokolicznych mieszka. Wykonawca ma nadziej, e dow. Zmniejszamy natenie nie przeszkadza to jednak w Do powiatowego inspektoratu bdzie mg wrci do pracy prac przy palach, a drgania nie podrowaniu za ukochanym na pocztku marca zadzwonili na terenie budowy. wpyn ju na stan pobliskich klubem. Legionici staraj si mieszkacy Chemy, skarc - Dopilimy ostatnie eksper- budynkw dodaje Andrzej jedzi na wszystkie mecze, rwnie te wyjazdowe. Nie obysi na drgania budynkw zlo- tyzy zgodnie z wytyczonymi Gadomski. kalizowanych w ssiedztwie warunkami i mamy nadziej, Planowo prace miay zako- wa si bez awantur, bo kibice z budowy. e niedugo bdziemy mogli czy si tej jesieni. W zwizku Chemy syn z wybuchowego - Problemem okazao si wy- wrci do prac (ostateczna ze wstrzymaniem prac market i walecznego charakteru. - Owszem, zdarzaj si konanie siedmiu pali fun- decyzja zapada po zamkni- ma by gotowy pod koniec damentowych tumaczy ciu numeru - przyp. red.) roku. awantury. Nie to jednak jest dla Tadeusz Julke, Powiatowy In- tumaczy Andrzej Gadomski, (P) nas najwaniejsze zastrzega
Somosierra, Gibraltar czy Monte Casino to jedne z najbardziej znanych miejsc, z ktrych pochodz woreczki z ziemi przeznaczone na budow kopca Ziemia Polakw. Na razie na placu w Koczewicach przy skrzyowaniu drogi krajowej nr 91 z drog wojewdzk nr 551 znajduj si ofiarowane przedmioty z miejsc walk polskich onierzy i kilkumetrowy krzy. Projekty usypania budowli s gotowe. Zaczo si niepozornie, bo od przyniesienia do Urzdu Gminy ziemi z Norwegii. Rodzina Lucjana Bytniewskiego, pniejszego zaoyciela Stowarzyszenia Budowy Kopca Ziemia Polakw, walczya o Narwik. Za przykadem pierwszego prezesa stowarzyszenia poszli kolejni. Inicjatywa rozrosa si na tyle, e w 2005 roku powstaa organizacja wspierajca budow kopca, ktry skupiaby ziemi zebran w miejscach historycznych walk Polakw. - Pierwsza ekspozycja urn i woreczkw znajdowaa si w budynku urzdu mwi Jacek Czarnecki, wjt gminy Chema. W pewnym momencie nie mielimy miejsca na przechowanie zebranych rzeczy.
go o modziey gimnazjalnej dodaje Wojciech Rosiski. W naszym przypadku utworzenie jednej klasy mundurowej okazao si niewystarczajce, bo chtnych byo o wiele wicej. Ich uczniowie aktywnie wczaj si w obchody wit pastwowych. Co dalej? Na pocztku maja wadze stowarzyszenia zbieraj si, aby omwi konkretne terminy i dziaania w najbliszym czasie. Jeszcze w tym miesicu Muzeum Wojsk Ldowych otrzymao dwa pisma z probami o objcie patronatem tego miejsca oraz przekazanie sprztu wojskowego w charakterze eksponatw. Szacunkowy koszt budowy 14-metrowego kopca (bez infrastruktury drogowej i budynku muzealno-dydaktycznego) wynosi 3 miliony zotych. Wydzielona cz bdzie miejscem inscenizacji grup rekonstrukcyjnych w czasie wydarze patriotycznych. Stowarzyszenie polega na zbirkach pieninych, konkursach grantowych, dotacjach pastwowych i samorzdowych kadego szczebla. Gmina wpisaa inwestycj do propozycji strategii wojewdztwa na lata 2014-2020.
Kady moe wspomc budow kopca. Pienidze od darczycw s zbierane na koncie bankowym: 23 9484 1017 2600 0224 5429 0001 Bank Spdzielczy w Brodnicy Oddzia w Chemy ul. Rynek 2
Jedyny w regionie
Std pomys, aby znale miejsce pamici narodowej, ktrego do tej pory nie byo. Udao si stworzy ponadregionalny i symboliczny charakter skupiajcy histori wszystkich Polakw.
- Gdybymy przejrzeli map kopcw w Polsce, to praktycznie wszystkie znajduj si na poudniu. Taka budowla w tej czci kraju byaby sporym wydarzeniem. Przy okazji wiele osb zobaczyoby j, przejedajc DK nr 91 dodaje Jacek Czarnecki. Gmina otrzymaa 4 ha gruntu na t inwestycj od Agencji Nieruchomoci Rolnych. Stowarzyszenie mogo na razie zagospodarowa tylko 0,5 ha. - Ograniczenie wynika tylko i wyczenia z kwestii prawnych wyjania Wojciech Rosiski, obecny prezes stowarzyszenia i dyrektor gimnazjum w Guchowie. Pki nie pokaemy Agencji, e mamy kompletny plan in-
westycji, nie moemy korzysta z caego terenu. Twardo stpamy po ziemi, ale wierzymy, e kontynuacja dziea Lucjana Bytniewskiego znajdzie swj pozytywny koniec. Pomys doceni m. in. wojewoda kujawsko-pomorski, wpisujc kopiec do rejestru Miejsc Pamici Narodowej. Ju teraz na tym terenie odbywaj si wydarzenia zwizane z pamici narodow. To tutaj organizowane s gminne obchody dnia niepodlegoci. Wtedy te przyjmowane s nowe woreczki z ziemi. Aby zosta darczyc, naley w Urzdzie Gminy pobra oficjalny woreczek stowarzyszenia, a potem wypeni druk owiadczenia o autentycznoci ziemi podpisany przez odpowiedni instytucj.
Odkopanie historii
Kopiec bdzie mia wymiar edukacyjny. Przy budowli ma powsta budynek muzealno-dydaktyczny. - Nie chciabym, aby za 20 lat uczniowie mieli problem ju nie tylko z histori kraju, ale take z hymnem Polski mwi Wojciech Rosiski. Zreszt na nauk nigdy nie jest za pno i kady skorzysta na przygotowanej koncepcji muzealnej. Prezes stowarzyszenia ma ju dowiadczenie potrzebne w edukacji patriotycznej. W guchowskim gimnazjum zostay stworzone klasy mundurowe. - Jestem ostatni osob, ktra powiedziaaby co ze-
Gminne projekty zostay dobrze ocenione przez Urzd Marszakowski. Udao si zdoby dofinansowanie na inwestycje w Grzywnie i Zelgnie
tek Centrum Kultury i Tradycji. Stopniowe prace trwaj w Zelgnie od kilku lat. Zaczo si od remontu dachu przy wsparciu Ministerstwa Edukacji Narodowej. Do 2010 roku udao si wymieni stolark okienn, wszystkie instalacje centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjne oraz wyremontowa pomieszczenia w piwnicach i na parterze. Teraz uda si wyremontowa pitro i strych. - Nasze wsie zmieniy si tak diametralnie, e nie pamitamy, jak wyglday dekad temu - mwi w czasie podpisania umw Piotr Cabecki, marszaek wojewdztwa. Merytoryczn ocen projektw przeszo 165 pomysw. Wsparcia finansowego wystarczyo na 152 pomysy. Pozostae musz poczeka na dodatkowe rodki finansowe pochodzce z oszczednoci po przetargach oraz korekt zlece patnoci.
Ponad p miliona zotych Urzd Marszakowski przekae na konto gminy Chema. Samorzd przeznaczy fundusze na dziaania zwizane z odnow wsi. Pienidze trafi m. in. do Grzywny. Projekt rekultywacji oczka wodnego i budowy skweru rekreacyjnego w centrum wsi zdoby najwicej punktw na licie rankingowej, ktra zawieraa ponad 160 propozycji z caego wojewdztwa. - Inwestycja w Grzywnie znaczco podniesie estetyk centrum tej miejscowoci mwi Katarzyna Orowska z wydziau promocji Urzdu Gminy Chema. - Od marszaka dostaniemy blisko 270 tysicy zotych dofinansowania na ten cel. Kolejne 235 tysicy zotych trafi do Zelgna. Przydadz si do kolejnego etapu prac nad
Umow o dofinansowanie podpisa Piotr Cabecki, marszaek wojewdztwa, i Jacek Czarnecki, wjt gminy
muzealn (tam znajd si eksponaty dziedzictwa kulturowego z obszaru gminy), dajc pocz-
Uczniowie ze szkoy podstawowej w Sawkowie zainaugurowali program Cyfrowa Szkoa. Pokazali samorzdowcom, jak przy pomocy multimediw mona uczy si matematyki. Dzieci z IV klasy zaprosiy wjta i radnych na otwart lekcj matematyki. Zaprezentowali, jak rozwizywa zadania dziki komputerom i interaktywnym tablicom. Przy pomocy poczty e-mail otrzymali test sprawdzajcy i z gotowymi rozwizaniami odesali do nauczycielki. Szkoa rodki na sprzt zdobya w Ministerstwie Edukacji Narodowej i samorzdzie, otrzymujc odpowiednio blisko 60 i 30 tys. zotych. Uczniowie maj do dyspozycji 21 netbookw (mae komputery przenone). (P)
Fot. Nadesane
Pedaowali, a si kurzyo
Jazdy rowerem si nie zapomina. Fanom jednoladw na nic ta zasada
Marcin Tokarz Siedziba gminy rozwija si z roku na rok. Ten stan rzeczy szczeglnie objawia si na skrzyowaniu ulic Sonecznej i Handlowej, ktre jest centrum wsi. Rosnca ilo lokali usugowych, zakadw oraz firm wzmaga ruch drogowy. Nieukoczona budowa parkingu utrudnia jego przepyw. Czy mieszkacy mog liczy na popraw tej sytuacji? Naprzeciwko urzdu gminy w Zejwsi Wielkiej przygotowano teren pod budow parkingu. Wjt Jan Surdyka osobicie wyszed z propozycj tej inwestycji, biorc pod uwag wzrost natenia ruchu, jaki ma miejsce na ulicach Sonecznej i Handlowej. Jak si okazao najdogodniejszy teren do jej realizacji nalea do Lasw Pastwowych, co utrudniao
wdroenie projektu. - Negocjacje z Regionaln Dyrekcj Lasw Pastwowych zajy nam troch czasu mwi Jan Surdyka, wjt gminy Zawie Wielka. Z tego wzgldu rozpoczcie budowy parkingu byo odkadane. Doszlimy jednak do porozumienia dodaje. Koszty zwizane z wykorzystaniem terenw nalecych do Lasw Pastwowych wyniosy 120 tys. zotych. Inwestycja ma znaczco wpyn na organizacj ruchu drogowego w obrbie wspomnianego skrzyowania. Na dzie dzisiejszy mieszkacy borykaj si z problemem parkowania, a w godzinach szczytu z przejazdem ulic Soneczn. - To, co teraz mamy, to istny baagan mwi pani Ewa, mieszkanka Zejwsi Wielkiej. Ludzie parkuj na chodnikach, zajmujc
Sezon dwch kek oficjalnie rozpoczty, a to za spraw szstego ju Rodzinnego Rajdu Rowerowego z Przygod. W tym roku ponad szedziesiciu cyklistw z Torunia, gminy Zawie Wielka i okolic uwolnio swe maszyny z garaowych ciemnoci. Jecha mieli bez wzgldu na pogod. Jad rowery, krc si koa. Nad nami cicho gwide wiatr brzmi sowa jednej z piosenek dla dzieci. Uczestnicy VI Rowerowego Rajdu Rodzinnego obrcili je w czyn, pokonujc tras o dugoci 25 km. Wycieczka rozpocza si 14 kwietnia w godzinach porannych. miakowie wyruszyli z Grska, przejedajc przez Zarole Cienkie, yn, Bierzgowo oraz Zamek Bierzgowski. Punkt startu by zarazem met. By skorzysta z dodatkowych atrakcji, uczestnicy musieli dojecha jeszcze do Zejwsi Maej. VI Rowerowy Rajd Rodzinny inaugurowa sezon turystyki rowerowej w gminie Zawie Wielka. Uroczyste otwarcie imprezy poprowadzi Prezes Klubu Turystyki Kolarskiej PTTK Przygo-
da, Waldemar Wieczorkowski. Pod przewodnictwem komandora Dariusza Parzycha cyklici ruszyli w tras, by sprawdzi swoj wytrzymao. - Chcemy popularyzowa ten rodzaj aktywnoci fizycznej mwi Dariusz Parzycha. Co roku w rajdzie uczestnicz stali bywalcy, ale impreza jest otwarta dla wszystkich chtnych. Mamy nadziej, e w kolejnej wemie udzia jeszcze wicej mionikw dwch kek dodaje komandor. Po drugim etapie rajdu, czyli licznych konkursach sprawnociowych, nadszed czas wrczenia nagrd. Otrzymali je zwycizcy wszystkich konkurencji, a take wyjtkowi uczestnicy wycieczki rowerowej. Wrd nich znalaz si najstarszy rowerzysta biorcy udzia w imprezie, osiemdziesiciopicioletni pan Karczewski, ktry mimo wieku pokona ca tras. Patron honorowy wycieczki, Jerzy Dudzic, zapowiedzia organizacj kolejnej rowerowej przygody na 30 czerwca. (MT)
Fot. Nadesane
Nowe przepisy dotyczce zagospodarowania odpadw komunalnych spdzaj sen z powiek samorzdowcw od wielu miesicy. Odwrotu jednak nie ma i trzeba zaadoptowa si do zaistniaej sytuacji. Ofensywa informacyjna gminnych urzdnikw trwa. - Wyonilimy spk odpowiedzialn za wywz i zagospodarowanie odpadw komunalnych z zamieszkaych posesji w zgodzie z nowymi zasadami gospodarki odpadami mwi Grayna Bucze, kierownik referatu gospodarki odpadami. Rada Gminy podja wszystkie niezbdne uchway w roku 2012, co umoliwio ogoszenie przetargu w grudniu. Trzy firmy dziaajce w naszym regionie interesoway si tak moliwoci i skaday zapytania.
Z Toruniem najlepiej
Gmina zdecydowaa si na wspprac z torusk spk MPO, ktra dotychczas wiadczya usugi dla wikszoci mieszkacw tego terenu. Zdaniem samorzdowcw pracownicy firmy znaj specyfik miejscowoci i dobrze wywizywali si ze swojego zadania do tej pory. - Najwikszym problemem, z ktrym si zmagalimy, byo rzetelne i prawidowe wyliczenie stawek opaty, jak bd
uiszcza mieszkacy wskazuje Grayna Bucze. Ustawodawca zakada, e do nowego systemu gospodarki odpadami nie mona dokada. Samorzdy nie maj rwnie prawa zarabia na tym zadaniu.
wanie punktw selektywnej zbirki odpadw komunalnych. Mieszkacy, ktrzy bd segregowali odpady, zapac 12 zotych za kad osob mieszkajc w gospodarstwie domowym skadajcym si z 4 osb. Gmina znalaza rozwizanie problemu rodzin wielodzietnych. Za pit i szst osob w danej rodzinie trzeba bdzie zapaci 6 z, a za sidm i kad nastpn 3 z. Mieszkacy, ktrzy nie bd segregowali mieci, musz liczy si z
nowania nowego systemu i pomagaj wypenia deklaracje. Odbd si one we wszystkich 17 soectwach naszej gminy. Na pierwszy ogie poszli mieszkacy Brzena, gdzie urzdnicy informowali o nowym systemie 11 kwietnia. Ostatnie spotkanie zaplanowane jest na 13 maja w Kopaninie. - Zdecydowalimy si rwnie na edukacj dzieci i dorosych poprzez zabaw mwi Grayna Bucze. Zorganizowalimy akcj Segreguj, nie marnuj. To si opaca. Rozstrzygnicie konkursu nastpi w maju na pikniku gminnym. Tak szeroko zakrojone dziaania edukacyjne powinny przynie wymierne efekty w postaci sprawnie dziaajcego systemu gospodarki opadami. Nowy system zacznie funkcjonowa od 1 lipca. - MPO przyjeda do nas od duszego czasu mwi mieszkaniec Zotorii. Dobrze, e nie nastpi jakie rewolucyjne zmiany, bo lepsze jest czsto wrogiem dobrego.
Trzeba informowa
- Bardzo wanym aspektem nowego systemu jest edukacja spoeczna mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. Prowadzimy spotkania z mieszkacami, w trakcie ktrych pracownicy waciwego referatu udzielaj wyjanie, informuj o zasadach funkcjo-
Pod koniec marca odbyo si Walne Zgromadzenie Czonkw Spdzielni Mieszkaniowej w Lubiczu. Wzbudzio ono due zainteresowanie mieszkacw, ktrzy tumnie zjawili si na obradach. Uchway podejmowano jednak niemal jednogonie. Obrady podzielone byy na trzy czci. Najwaniejsze punkty posiedzenia dotyczyy zatwierdzenie sprawozda zarzdu, finansowego i rady nadzorczej. Zgromadzeni mieli w swoich rkach decyzje o udzieleniu absolutorium czonkom zarzdu spdzielni. Musieli zdecydowa rwnie o kierunkach rozwoju
instytucji na kolejne lata. - Cieszy fakt, e w obradach uczestniczyo 123 mieszkacw mwi Wadysawa Sadowska, prezes SM Lubicz. Wida, e nie jest im obojtny los sp-
Bracia Przedpescy s przyszoci polskiego speedwaya. Zaczynali, jedc w motocrossie. uel okaza si jednak ciekawszy
paj po ziemi. - Jest bardzo wielu niezwykle utalentowanych specjalistw od tego sportu w naszym kraju mwi ukasz Przedpeski. Na pewno jest ich wicej ni w przypadku piki nonej, ktr kreuje si na sport narodowy. Nie moemy jednak narzeka, bo na polskie stadiony ulowe przychodz tysice kibicw. To daje powera do dalszej pracy na treningach. Pawe przyznaje, e najlepiej jedzi mu si wtedy, kiedy publika jest najwiksza. - Zupenie mnie to nie paraliuje mwi modszy z braci. Przecie po to wylewa si litry potu na treningach, by potem zaprezentowa swoje dzieo jak najszerszej publicznoci. Oczywicie, e chciabym kiedy wystartowa w elitarnym cyklu Grand Prix, ale do tego droga jeszcze niezwykle daleka. Pki co chc by podstawowym zawodnikiem swojej druyny. Motto ukasz Przedpeskiego jest rwnie proste. - Jeeli jeste zadowolony z samego siebie po zawodach, to znaczy, e zrobie wszystko co w twojej mocy, by wypa jak najlepiej mwi zawodnik Unibaxu.
Fot. Nadesane
Tomasz Gollob kiedy skoczy karier, ale o nastpcw moe by spokojny. Dwch z nich mieszka w Lubiczu Dolnym. Jed w toruskim Unibaxie, na ktrego mecze przychodzili z rodzicami od maego. Marz im si wystpy w elitarnym cyklu Grand Prix. Ojciec ukasza i Pawa Przedpeskich zabiera ich na stadion ulowy od kiedy pamitaj. Wrd ryku motorw i zapachu spalin przebiegao ich dziecistwo. Wtedy nie podejrzewali, e przyjdzie im jedzi w jednej druynie z legend polskiego czarnego sportu, ktr znali gwnie z telewizji. Bakcyla poknli jednak bardzo szybko. - Przez dwa lata jedziem w zawodach motocrossowych mwi Pawe Przedpeski, modszy z braci, ktry w tym roku skoczy 18 lat. ukasz pierwszy wymarzy sobie karier ulowca. Jedziem z nim zawsze na zawody, w ktrych bra udzia. Wzbraniaem si jednak przed krokiem w t stron. Brat wraz z trenerem Zbikiem namwili mnie jednak, bym chocia raz sprbowa. Wsiadem na motocykl, zrobiem kilka okre, i tak ju zostao. Pawe nie ma jeszcze na swoim koncie spektakularnych sukcesw. Przebicie si do skadu
Unibaxu z powodzeniem walczcego o mistrzostwo kraju byo nie lada wyzwaniem. W tamtym sezonie w meczach ligowych wystpi kila razy. Zaprezentowa si na tyle udanie, e jego pozycja w klubowej hierarchii wyranie si umocnia. - Przede wszystkim chciabym regularnie punktowa mwi Pawe Przedpeski. Jak moje wystpy bd przynajmniej takie, jak w zawodach inaugurujcych obecny sezon, to bd bardzo zadowolony. Z zespoem z Wrocawia przywiozem cztery punkty. Najwaniejsze jest jednak mistrzostwo kraju, do ktrego bdziemy dy. Starszy braci zdobywa ju
zoty medal modzieowych druynowym mistrzostw polski. Unibax zdoby je w 2009 roku na swoim terenie. - Niestety, a moe w naszym przypadku na szczcie, motocross nie jest w Polsce tak popularny jak speedway opowiada ukasz Przedpeski. Jedzimy dalej oczywicie w tego rodzaju zawodach, ale tylko hobbystycznie. Nie chc zapesza, ale z bratem bdziemy startowali w tym sezonie take w czeskiej lidze, a moe jeszcze w jakim innym klubie zagranicznym. ulowcy z powiatu toruskiego nie wyznaczaj sobie konkretnych celw na przyszo. S bardzo ambitni, ale twardo st-
Wynik jest wtedy drugorzdny. Nawet jak przegrasz, wiesz, e rywale byli po prostu lepsi. Bracia opowiadaj, e szum wykreowany wok przyjcia Tomasza Golloba do druyny toruskich aniow zupenie nie dotyczy relacji, ktre s wewntrz teamu. Z podziwem patrz na zawodnika, ktry jest yw legend polskiego speedwaya. - Tomek, a raczej pan Tomek, przywizuje du uwag do pomocy swoim kolegom z zespou mwi Pawe Przedpeski. Zawsze mona liczy na rad z jego strony. On doskonale rozumie, e jazda w lidze jest sportem druynowym. Nie traktuje nikogo z gry, chocia osign wicej od nas wszystkich razem wzitych. Chris Holder by dla ukasza Przedpeskiego przez duszy czas sportowym idolem, postaci, na ktrej mg si wzorowa. - To wietny ulowiec mwi chopak z Lubicza. Po doniesieniach o jego ostatnich wybrykach trudno jednak powiedzie, by by wzorem do naladowania. Od wielu zawodnikw, z ktrymi rywalizuj, mona si czego nauczy, u kadego co podpatrze. Bracia ze sob walcz na torze, ale przede wszystkim staraj si wspiera siebie nawzajem. Sport jest bardzo istotny, ale rodzina waniejsza.
21 POZA TORU, 26
GMINA OBROWO
kwietnia 2013
Tomasz Wicawski
W Kawczynie i Zbwcu kierowcy nie zwracaj uwagi na przepisy. Widzc koniec terenu zabudowanego na horyzoncie zanadto sobie folguj. Rodzice boj si o swoje dzieci, bo o tragedi nietrudno. Cz wozi podopiecznych samochodami na przystanek autobusowy, chocia do domu jest tylko kilkaset metrw. - Uywamy jednego fotoradaru, ktry wypoyczamy mwi ukasz Lewandowski, komendant stray gminnej w Obrowie. Z relacji mieszkacw wiemy, e na kilka dni po tym jak ustawiamy go przy drodze krajowej numer 10, sytuacja ulega poprawie. Gdy nie mierzymy prdko-
ci duszy czas, kierowcy znw ignoruj obowizujce ograniczenia prdkoci. W marcu podczas jednej sesji pomiarowej przejechao 2445 samochodw, z ktrych ponad tysic przekroczyo dozwolon prdko. Nie wszystkie osoby otrzymuj mandat, bo urzdzenie ma prg tolerancji do 18 km/h. Nie zmienia to jednak faktu, e przepisy sobie, a ycie sobie. - W Kawczynie wjedajc do miejscowoci wida praktycznie jej koniec mwi ukasz Lewandowski. Wiele osb ulega zudzeniu, e na tak krtkim odcinku nic nie moe si wydarzy i nie zdejmuje nogi z gazu. Nie chcemy wyciga wnioskw po tragedii, dlatego staramy si temu przeciwdziaa.
Przez siedem dni w tygodniu s gosposiami. Niekiedy sprawdzaj si w podwjnej roli: pani domu i kobiety sukcesu. Kobiety z gminy Obrowo przekonay si, e czasem warto znale chwil dla siebie. Mieszkanki gminy Obrowo znaj si od lat. Kada z nich pracuje chocia na jednym etacie. W kocu obowizki gospodyni domowej to wicej ni etat, tyle e bezpatny. Dzieci wrzeszcz, a w kuchni unosi si zapach spalenizny. Weszy w rol pani domu jak w maso. I nagle pojawia si pytanie: maj prawo zrobi co dla siebie? Od trzech lat wsppracuj z firm szkoleniow, ktra z kolei nawizuje kontakty z urzdami gminy, dziki czemu organizujemy szkolenia dekoracyjne tumaczy Magda Zapaowska. Postanowilimy zatem pozyska unijne pienidze i zainicjowa tego typu szkolenia dla kobiet z naszej gminy. Niestety, gmina nie jest tym zainteresowana. Musiaam wzi sprawy w swoje rce. Magda po raz pierwszy wycigna kobiety z domu 25 marca. Spotkay si w restauracji Siesta w Brzozwce. W czterogodzinnym kursie ozdb wielkanocnych wzio udzia dwadziecia cztery kobiet. Te, ktre nie miay z kim zostawi dzieci, zabray je ze sob. Idea jest prosta: zamiast szuka pomysw na atrakcyjny prezent czy sposobw na oryginalny wystrj wntrz w Internecie, mona wzi udzia w kursach florystycznych. Magda zapewnia, e tematyka szkole
nie ogranicza si wycznie do dekoracji czy wystroju wntrz. Tu nie chodzi o to, aby powstay cuda mwi. Wane jest take, aby wyrwa te panie z domu. Chciaabym, aby one same powiedziay, e chciayby na przykad, aby im wytumaczy, jak si obsuguje maszyn do szycia. Myl te o kursach robienia makijau. Wiele osb zadeklarowao pomoc i w ten sposb powoli powstaje wykwalifikowana kadra. Wszystkie panie otrzymay na pamitk dyplom uczestnictwa w warsztatach. Nie kryj, e inicjatywa jest strzaem w dziesitk. Zaprosiam na kurs koleank z Niemiec, ktra akurat mnie odwiedzia opowiada Aldona Lipka. Tam takie kursy s bardziej powszechne. Mimo, e kobiety maj swj rytm, ktry wyznaczaj dom, rodzina, dzieci deklaruj ch uczestnictwa w kolejnych warsztatach. Ja oceniam t inicjatyw jako wyjcie do ludzi, zainteresowanie si spoecznoci wiejsk mwi Aneta Banach. Wiele pomysw na zintegrowanie mieszkacw gminy ma take Beata liak. Obecnie czekam na opini gminy w sprawie przekazania dziaki na ogrd z placem zabaw dla dzieci tumaczy. Wszystkie panie, ktre s zainteresowane udziaem w szkoleniach, mog skontaktowa si z Magd Zapaowsk pod numerem telefonu: 600024336. (MO)
Duszpasterstwo z powoania
Integracja lokalnej spoecznoci moe rozpoczyna si w kociele. W Bierzgowie ksidzu udaje si trafi do ludzi
Tomasz Wicawski Frekwencja na mszach witych daleko przewysza redni z miejskich parafii. Mieszkacy trafiaj do wityni nie tylko na Wielkanoc czy Boe Narodzenie. Na pielgrzymki chodz nawet kilka razy w roku. Proboszcz nie musi grzmie z ambony. Organizuje za to festyny i koncerty. - Proboszczem jestem tutaj od 16 lat mwi ksidz Rajmund Ponczek z parafii pw. Najwitszej Maryi Panny w Bierzgowie. rodowisko znam bardzo dobrze, std te jest mi atwiej. Nie czuj jednak, ebym robi co wyjtkowego. Po prostu ludzie tutaj s bardzo zaangaowani, a ja staram si im nie przeszkadza. Parafian z roku na rok przybywa, bo wielu ludzi przeprowadza si na tereny podmiejskie. Zmieniaj si wyzwania, z ktrymi trzeba si zmierzy. Kiedy mieszkacy byli gwnie zwizani z ziemi. Obecnie wiele osb pracuje w Toruniu czy Bydgoszczy, a w ubiance, Bierzgowie czy Czarnym Bocie mieszka. By zbudowa zgran spoeczno, trzeba zintegrowa ludzi. - Od 16 lat robimy w naszej gminie festyny mwi proboszcz. Zawsze odbywaj si one w ostatni niedziel przed wakacjami. Organizatorem jest prnie dziaajca u nas Akcja Katolicka, ale w t inicjatyw wczaj si wszyscy. Ostatnim razem zaprosilimy do nas orkiestry dte, wrd modych osb. Problemem, z ktrym boryka si lokalna spoeczno, jest coraz wikszy rozdwik pomidzy wyksztaceniem, ktre z roku na rok jest lepsze a perspektywami na rynku pracy. Wielu mieszkacw ze rednim czy wyszym wyksztaceniem nie moe znale zatrudnienia. - Sprawa ta poruszana jest bardzo czsto w rozmowach podczas koldy mwi proboszcz. Trzeba stara si powstrzyma fal wyjazdw modych ludzi, bo przecie to oni s przyszoci naszego spoeczestwa. Marzeniem proboszcza jest stworzenie chru przykocielnego. Najbliszym wyzwaniem bdzie jednak przegld pieni religijnej i harcerskiej, ktry odbdzie si 11. maja. Organizatorami imprezy s lokalne koo Caritas i animator kultury z ubianki. Pocztek planowany jest na godzin 13.30 przy nowym Centrum Sportu w sercu gminy. Swj udzia zapowiedziao 80 zespow. - Mamy kopot bogactwa mwi proboszcz. Wystpy bd trway co najmniej kilka godzin. Wida jednak, e pomys jest trafiony.
GMINA UBIANKA
ci bardzo lubi ksidza, ktry w szkole prowadzi lekcje religii. Maj dla Bierzgowa jest szczeglny. Od wielu lat podtrzymywana jest w parafii tradycja odprawiania naboestw na wieym powietrzu. Odbywaj si one pod wszystkimi figurami witych i krzyami, ktre znajduj si na tym terenie. S takie miejsca, jak np. przy zamku, w ktrych zbiera si zawsze ponad 100 osb. W poprzednich latach realizowany by rwnie program Wyprawa do rde. Jego celem byo uwiadomienie mieszkacom dziedzictwa materialnego i kulturowego tych terenw. Udao si wydoby wiele ciekawych historii od najstarszych mieszkacw, ktre zostay utrwalone w postaci skoroszytw przekazanych wszystkim rodzinom. Oryginalna kronika parafii ma ju trzy tomy. Doczekaa si
biutem, kady specjalnie przygotowany) i mao prb. Grali gwnie pod wokalne popisy Marwojek i Alebabek zespow od lat wpisanych w muzyczny krajobraz gminy. Planuj jednak take wasne kompozycje. Pomc ma Arkadiusz Soroka, akordeonista kapeli, muzyk z wyksztacenia. Poza nim w grupie jest jeszcze dwch mczyzn: Dariusz Ordon grajcy na bbnie i sam Zbigniew Cywiski, ktry obsuguje instrumenty perkusyjne, w tym tradycyjne dla Kaszub: diabelskie skrzypce i burczybas. Przewag liczebn w kapeli maj wic panie: Katarzyna Kpska, Katarzyna Drozdowska, Anna Boatek i Ewelina Krakowska. Na prbach spotykaj si w czwartki w Centrum Kultury w ubiance. wicz dwie godziny:
od 19.00 do 21.00. Na pierwszym ze spotka wymylali nazw. Stano na propozycji ubianioki, bo mimo e zesp poza ubiank wystpuje, nalee mog do niego tylko mieszkacy gminy. ubianioki, bo to i na ludowo, i do gwary chemyskiej nawizuje wyjania Zbigniew Cywiski. Kapela ju ma zaplanowane wystpy w ubiance (11 maja), ysomicach (18 maja) i Golubiu-Dobrzyniu (19 maja). Zagra te na czerwcowym festynie parafialnym w Bierzgowie. Sta wic grupy krtki, ale zainteresowanie spore. Jeeli ludzie chc, ebymy grali i piewali, to znaczy, e si to podoba cieszy si Zbigniew Cywiski. Gorzej, gdybymy tylko prby mieli, a nikt nie chcia nas sucha.
Biegi, konkursy wiedzy, koncerty nie powinien si nudzi nikt, kto 222. rocznic uchwalenia Konstytucji 3 Maja zdecyduje si spdzi w Gminnym Parku Kultury w ubiance. O godz. 13.00 wystartuje tam XVI Bieg Samorzdowy. Pitnastokilometrowa trasa prowadzi ma z ubianki, przez Zamek Bierzgowski, Bierzgowo, Somowo i Przeczno, z met w ubiance. Dla 150 biegaczy czekaj pamitkowe medale, a najlepsi (klasyfikacje generalne i wiekowe) mog liczy na puchary. e wysiek to bdzie nie lada, po zakoczeniu biegu uczestnicy otrzymaj ciepy posiek i wod (ta w zalenoci od pogody zostanie zapewniona take na trasie). Pi minut po starcie gwnego biegu rozpocznie si rywalizacja dzieci i modziey. Zmierz si oni na krtszych dystansach (od 200 do 2000 m), a o dugoci trasy zdecyduje wiek zawodnikw. I tutaj nie zapomniano o pucharach i nagrodach. Poza wysikiem fizycznym nie zabraknie te odpowiedniej zaprawy intelektualnej zorganizowanej przez animatorki kultury: Kamil Lewandowsk i Agat Zikowsk. Od godz. 13:30 do 15:30 co p godziny bdzie mona wypeni pisemny test wiedzy o Konstytucji 3 Maja. Dla trzech najlepszych uczestnikw przewidziano nagrody. Na deser czekaj za popisy zespow Goodway (od godz. 17.00) i Manchester (od 18.00). Udzia w koncertach, podobnie jak we wszystkich innych atrakcjach, jest bezpatny. Za organizacj przedsiwzicia odpowiada gmina ubianka. (AK)
WIADOMOCI
RELACJE
KOMENTARZE
www.powiattorunski.pl
INWESTYCJE
Dyrektor Jagodziski na wstpie zadeklarowa ch podtrzymywania regularnych kontaktw z samorzdami. Chciabym realizowa moje zadania tak, by spenia oczekiwania lokalnej spoecznoci, a nie tylko tak, by wypeni warunki techniczne. Chciabym si z Pastwem regularnie spotyka nie tylko po to, by na bieco mc reagowa na Pastwa problemy, ale take by planowa wsplne inwestycje. Dyrektor Jagodziski zreferowa stan najwikszych inwestycji, majcych kluczowe znaczenie dla caego wojewdztwa: 3 kwietnia podpisano umow na kontynuacj budowy autostrady, trwaj prace przygotowujce budow kolejnych odcinkw S5 Gniezno Bydgoszcz
dzia take realizacj programu poprawy bezpieczestwa, w ramach ktrego zaplanowano przebudow najbardziej niebezpiecznych skrzyowa, instalacj barier ochronnych i sygnalizacji wietlnej na przejciach dla pieszych, budow lewoskrtw i wysp spowalniajcych. Ju za rok ma si rozpocz modernizacja sygnalizacji na skrzyowaniach na trasie Brzozwka Czernikowo Obrowo Kawczyn. W 2015 r. mieszkacy Grska doczekaj si przebudowy skrzyowania z DK 80. Poza tym planowane s poszerzenia drg i budowa poboczy. Obecni na spotkaniu wodarze gmin powiatu toruskiego mieli okazj, by przedstawi najbardziej palce problemy mieszkacw:
W kocu lutego 2013 r. Starostwo Powiatowe w Toruniu zostao ponownie poddane auditowi zewntrznemu w zakresie funkcjonowania Systemu Zarzdzania Jakoci ISO 9001 zgodnego z norm: PN-EN ISO 9001:2009. Audit przeprowadzony zosta przez firm Polska Izba Handlu Zagranicznego Certyfikacja i dostarczy dowodw na spenianie przez Urzd wszystkich wymogw normy.
W dniu 11 marca 2013 r. otrzyma on zatem certyfikat w zakresie: wiadczenie usug administracji samorzdowej zwizanych z realizacj usug publicznych wasnych i zleconych zaspokajajcych potrzeby spoecznoci lokalnej oraz zapewniajcch wszechstronny rozwj powiatu toruskiego na nastpne trzy lata tj. do marca 2016 roku. Czesaw Makowski Sekretarz Powiatu
Koszt pierwszej minuty poczenia zgodnie z cennikiem operatora osoby dzwonicej. Po pierwszej minucie dalsza rozmowa jest bezpatna. Zapraszamy serdecznie do korzystania z usugi. Do usyszenia!
W budecie powiatu toruskiego zarezerwowano na t inwestycj 500 tys. z, jednak podobnie jak do tej pory przy realizacji wikszoci duych inwestycji powiatowych liczymy na udzia rodkw zewntrznych. (KM)
www.powiattorunski.pl
2 Powiat Toruski,
kwiecie 2013
RADA POWIATU
Stan bezpieczestwa sanitarnego w powiecie toruskim w roku 2012 to jeden z gwnych tematw, jakimi zajmowali si radni 29 marca 2013 r., podczas XXIX Sesji Rady Powiatu Toruskiego.
transportowego dla powiatw bydgoskiego i toruskiego z uwzgldnieniem miast Bydgoszcz i Toru. Kolejny projekt pn. Realizacja systemu innowacyjnej edukacji w wojewdztwie kujawsko-pomorskim poprzez zbudowanie systemu dystrybucji treci edukacyjnych obejmuje zakup zestawu do interaktywnego nauczania dla uczniw Szkoy Podstawowej wchodzcej w skad Zespou Szk Specjalnych w Chemy. W skad zestawu wchodzi tablica interaktywna, projektor multimedialny i komputer przenony wraz z oprogramowaniem edukacyjnym. Blok uchwa finansowych przyjtych przez radnych obejmowa zmiany do budetu na 2013 rok, zmiany do Wieloletniej Prognozy Finansowej Powiatu Toruskiego na lata 2013-2021 oraz zmiany do planu Pastwowego Funduszu Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych na 2013 rok. Na zakoczenie radni wyrazili zgod na wspdziaanie z innymi samorzdami wojewdztwa przy tworzeniu Kujawsko-Pomorskiego Samorzdowego Stowarzyszenia Europa Kujaw i Pomorza. (IW)
nad projektem ma powsta Studium zrwnowaonego rozwoju systemw transportowych. Jego celem bdzie wyznaczenie optymalnego systemu
ZARZD
Jest szansa na nowe samochody dla potrzeb niepenosprawnych mieszkacw powiatowych domw pomocy spoecznej.
montami i utrzymaniem lokalu mieszkalnego dla zawodowej rodziny zastpczej i dla prowadzcego rodzinny dom dziecka. Powiat ma take pokrywa niezbdne wydatki zwizane z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny zastpczej lub rodzinnego domu dziecka oraz wydatki zwizane z wystpieniem zdarze losowych lub innych majcych wpyw na jako sprawowanej opieSpdzielnie socjalne s specyficzn form przedsibiorstwa spoecznego. Tworz je midzy innymi osoby, ktre maj trudnoci w znalezieniu pracy. Praca w spdzielni daje im szans na aktywno spoeczn i zawodow, integracj oraz moliwoci podniesienia kwalifikacji zawodowych. Czonkowie s w peni odpowiedzialni za sprawy spdzielni, ucz si samodzielnoci, dugofalowego planowania. Sami dbaj o finanse, zarzdzaj wasn dziaalnoci oraz wyznaczaj kierunek jej rozwoju. Wiesaw Kazaniecki Czonek Zarzdu Powiatu
ki. Wedug zapisw nowej ustawy do zada powiatu nalee bdzie take okrelanie zasad zatrudniania osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziemi i przy pracach gospodarskich w zawodowej i niezawodowej rodzinie zastpczej oraz rodzinnym domu dziecka. wiadczenia te zostay podzielone na obligatoryjne i fakultatywne. Zasady ich udzielania zostay przyjte przez Zarzd Powiatu w drodze uchway. Szczegowych informacji w tym zakresie udziela Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Toruniu. Podczas XXVIII Sesji radni powiatowi przyjli uchwa w sprawie zaoenia Spdzielni Socjalnej ubianka. Wypeniajc zapisy tej uchway Zarzd Powiatu wyznaczy penomocnika do reprezentowania powiatu toruskiego w Walnym Zgromadzeniu Spdzielni. Zosta nim Mirosaw Graczyk Starosta Toruski. Na przeomie kwietnia i maja, po dokonaniu wszelkich czynnoci rejestrowych, Spdzielnia rozpocznie swoj dziaalno. (IW)
Bd doradza Starocie
28 marca br. pierwszym posiedzeniem rozpocza swoj czteroletni kadencj Powiatowa Rada Zatrudnienia. Z kocem marca odbyo si inauguracyjne posiedzenie Powiatowej Rady Zatrudnienia nowej kadencji. Starosta Toruski wrczy Czonkom Rady akty powoania na podstawie Zarzdzenia z dnia 20 marca 2013 roku.
RELACJA
KOMISJE
li dziaania w zakresie kultury fizycznej i sportu zrealizowane w ubiegym roku oraz zaznajomili si z ze zoonymi wnioskami na najlepszych sportowcw i dziaaczy sportowych 2012 roku. Komisja zaopiniowaa projekty uchwa w sprawie przystpienia powiatu toruskiego do realizacji projektu pn. Realizacja systemu innowacyjnej edukacji w wojewdztwie kujawsko-pomorskim poprzez zbudowanie systemu dystrybucji treci edukacyjnych. Na drugim posiedzeniu czonkowie wysuchali relacji z pozyskiwania rodkw zewntrznych na rozwj owiaty,
kultury i sportu. Byli pod wraeniem liczby realizowanych projektw. Omwili rwnie organizacj V Majowego Spotkania Twrcw Kultury i Sztuki w Powiecie Toruskim. Podczas tych posiedze Radni poprawiali, dopracowywali oraz omawiali regulamin Powiatowego Konkursu Skarby Powiatu. Przed Sesj Rady spotkali si rwnie czonkowie Komisji Budetu i Finansw oraz czonkowie Komisji Statutowo-Regulaminowej w celu zaopiniowania materiaw poddawanych pod gosowanie. (AS)
W skad PRZ wchodz osoby dziaajce na terenie powiatu w spoeczno-zawodowych organizacjach rolnikw, w tym zwizkach zawodowych rolnikw indywidualnych i izb rolniczych, organizacjach pozarzdowych zajmujcych si statutowo problematyk rynku pracy oraz jednostkach samorzdu terytorialnego. Powiatowa Rada Zatrudnienia jest organem opiniodawczo-doradczym Starosty w sprawach polityki rynku pracy. (AS)
3 Powiat Toruski,
kwiecie 2013
DZIA ROLNY
Sotys roku
Dziaasz aktywnie na rzecz swojego soectwa? Penisz swoj funkcj co najmniej jedn pen kadencj? Nie bye laureatem konkursu Sotys Roku Powiatu Toruskiego w ubiegych latach? Sotysie - to wanie Ciebie szukamy! Starostwo Powiatowe w Toruniu ju po raz trzeci ogasza nabr wnioskw na Najlepszego Sotysa Powiatu Toruskiego. Wyboru laureata dokona niezalena komisja. Swoich kandydatw mog zgasza zarwno mieszkacy, jak i rady soeckie czy parafialne, wadze i radni samorzdowi, koa gospody wiejskich oraz organizacje pozarzdowe. Termin przyjmowania zgosze mija 10 maja 2013 r. Regulamin konkursu oraz formularz zgoszeniowy znajduje si na stronie internetowej powiatu toruskiego www.powiattorunski.pl. Jeli w Pastwa miejscowoci dziaa sotys, ktry integruje lokaln spoeczno, organizuje festyny, doynki, wyjazdy, szkolenia, jest motorem inwestycji
PRZYJAZNY URZD
pilnie poszukiwany!
i remontw poprawiajcych standard ycia mieszkacw miejscowoci, aktywnie uczestniczy w yciu swojej gminy bd podejmuje inicjatywy wykraczajce poza penion przez siebie funkcj czekamy na Pastwa zgoszenia! Warto doczy do niego zdjcia lub prezentacje dokumentujce zrealizowane dziki aktywnoci sotysa przedsiwzicia, imprezy czy inwestycje. Rozstrzygnicie konkursu i wrczenie nagrd nastpi podczas VI Zjazdu Sotysw Powiatu Toruskiego w II kwartale 2013 roku. Jako e o wsie w naszym powiecie dba ponad 130 sotysw komisja konkursowa, poza wyborem laureata konkursu przyzna dodatkowo dwa wyrnienia. Jestemy przekonani, e na terenie powiatu toruskiego dziaa wielu sotysw, ktrzy wyrniaj si szczegln aktywnoci na rzecz lokalnych wsplnot, dlatego zapraszamy Pastwa do zgaszania kandydatur. (JR)
Tajemnica grodu
Dotyczy ono take nas i naszego otoczenia. Widziane co dzie budynki, mijane czsto miejsca wydaj si nam powszednie i zwyczajne i uczciwie rzecz biorc - rzadko zdarza nam si zastanawia nad ich histori, czy poszukiwa zwizanych z nimi ciekawostek. Tymczasem okazuje si, e warto, bo przydrone krzye, zrujnowane chaty i paacowe mury mogyby opowiedzie nam wiele ciekawych historii. W naszym nowym cyklu Znane i nieznane przyblia je bdzie nasz niestrudzony przewodnik i krajoznawca, bdcy skarbnic wiedzy o powiecie toruskim pan Henryk Mioszewski. Okoo 500 metrw w kierunku zachodnim od zabudowa dawnego majtku w Leszczu, na cyplu wysoczyzny chemiskiej, usytuowane jest grodzisko, ktre przez wielu historykw jest identyfikowane jako dawna wasno Prusa Pipina. Na wyduonym cyplu wznosz si tu podwjne way redniowiecznego grodziska, ktre chroniy lekko wklsy majdan o wymiarach 60 x 40 metrw. Dawny grd by uytkowany w XIV wieku, bowiem w 1311 roku nalea do rycerza Piotra Hezelechta. U podna wzniesienia tocz swoje wody dwa bezimienne strumienie, nieopodal czc si w jeden.
ZNANE I NIEZNANE
ZAPROSZENIE
Cudze chwalicie swego nie znacie to czsto powtarzane przysowie wci nie traci na aktualnoci.
Prusowie pod wodz Pipina czstymi wypadami nkali rycerzy krzyackich w ziemi chemiskiej. Pragnc to ukrci, Krzyacy przekupili dowdc grodu Rogow, z ktrym sprzymierzyli si w celu zdobycia drugiego grodu (Starogrd). Poszo im atwo, poniewa jego obrocy byli spojeni alkoholem. Smaczku temu wydarzeniu dodaje fakt, e nieznany z imienia dowdca Rogow by wujem Pipina. Bez adnego te skrpowania wyda Krzyakom siostrzeca, ktrego powleczono do Starego Torunia. Wedug Kroniki oliwskiej tam rozpatano brzuch Pipinowi i zmuszono do biegu wok drzewa, dopki wntrznoci nie owiny si na pniu. Bya to okrutna kara kiszek, ktra spotkaa Prusa za mier wielu chrzecijan, w tym rycerzy zakonnych. Znany z imienia syn Pipina Matto zosta wiernym sug krzyackim.
Wedug znanego historyka Wojciecha Ktrzyskiego, ktry przeanalizowa badania Maxa Toeppena, grd we wczeniejszej fazie stanowi siedzib legendarnego Pipina wywodzcego si z Pomezanii historycznej krainy pooonej na pnoc od rzeki Osy. Po raz pierwszy Pipina na karty historii wprowadzi krzyacki kronikarz Piotr z Duisburga.
Po przeprawieniu si Krzyakw przez Wis i zaoeniu grodu w Starym Toruniu w 1231 roku, w ich najbliszym ssiedztwie znajdoway si trzy grody Prusw, z ktrych jeden Rogow usytuowany by powyej Starego Torunia, drugi poniej (identyfikowany jako Starogrd) i trzeci lecy pomidzy nimi (Pipingsee Piga).
W najbliszej okolicy grodziska znajduje si bardzo ciekawy teren z licznymi wzniesieniami, jarami, wwozami i ciekiem wodnym, sprzyjajcy uprawianiu turystyki pieszej i rowerowej. Od pnocnej strony dawnego majtku w Leszczu przebiega zielony pieszy szlak turystyczny prowadzcy z Torunia, przez rezerwat Las Piwnicki, Rankowo, Leszcz, Zamek Bierzgowski, Olek i Barbark, z powrotem do Torunia, o cakowitej dugoci 38 km. Szlak zosta wyznaczony w terenie w latach 1971-1972 przez dziaaczy spoecznych z Oddziau Miejskiego PTTK w Toruniu. Henryk Mioszewski OM PTTK w Toruniu
Doroczne wiosenne Spotkania maj na celu upowszechnianie dorobku twrczego artystw dziaajcych w powiecie toruskim i stwarzaj moliwo prezentacji ich osigni w rnych dziedzinach kultury i sztuki.
Jubileuszowe V Majowe Spotkania Twrcw Kultury i Sztuki Powiatu Toruskiego, ktre wzorem lat ubiegych organizuje Starosta Toruski we wsppracy z Fundacj Pikniejszego wiata w Skudzewie, odbd si 18 maja 2013 r. Ich rozpoczcie zaplanowano na godzin 11.00. W tym roku na scenie Amfiteatru Wodnego w Skudzewie zaprezentuj si zespoy ludowe, teatry amatorskie oraz poeci z naszego regionu. Odbdzie si take wystawa prac rodzimych rzebiarzy, malarzy, hafciarek i wikliniarzy. Koa Gospody Wiejskich przegotuj natomiast degustacj wyrobw tradycyjnej kuchni regionalnej. Serdecznie zapraszamy do udziau wszystkich amatorw - twrcw kultury i sztuki powiatu toruskiego. Wicej informacji na temat imprezy uzyska mona w Wydziale Edukacji i Spraw Spoecznych Starostwa Powiatowego w Toruniu, ul. Towarowa 4-6, pokj 207, numer telefonu 56 662 88 41, lub drog mailow: edukacja@powiattorunski.pl (IK)
www.powiattorunski.pl
4 Powiat Toruski,
kwiecie 2013
SPORT
POCZTWKA Z PRZESZOCI
Tym razem ruszamy tropem starej pocztwki do gminy Zawie Wlk. w budynku mieci si sklep. Oprcz owego zajazdu pod hasem Pdzewo w ksikach adresowych okresu midzywojennego wymieniane s jeszcze dwie obere. W 1925 r. wie liczya 450 mieszkacw, a obok poczty pochwali si moga rwnie widoczn na zdjciu stacj kolejow na linii Toru Czarnowo. Lini t, o dugoci 28 km, zbudowano w niecay rok i uruchomiono 28 II 1910 r.
Chocia Pdzewo otaczaj lasy to fakt, e ley ono na yznej nizinie przyciga osadnikw. Tote miejscowo ta jest wymieniona ju w 1222 r. w akcie nadania ksicia Konrada Mazowieckiego dla biskupa Chrystiana. Nastpnie po okresie przynalenoci do zakonu krzyackiego, w 1520 r. krl polski Zygmunt I Stary nada wie miastu Toru, ktre wydzierawiao j regularnie indywidualnym osobom.
Sprawne rozpisanie harmonogramu rozgrywek pozwolio na prawie czterogodzinn uczt dla mionikw tenisa stoowego. Turniej toczy si na piciu stoach jednoczenie, a gracze konkurowali ze sob w czterech kategoriach. W roli sdziw doskonale odnaleli si uczniowie Szkoy, ktrzy z zawodow wrcz precyzj przyznawali punkty. Gracze, w przerwach midzy rozgrywkami, uzupeniali stracone kalorie sodkociami serwowanymi w bufecie kawowym i z przyjemnoci nadrabiali zalegoci
Miejsca na turniejowym podium wywalczyli sobie: w kategorii OPEN kobiet: Magorzata Sadowska, Danuta Chylicka i Anetta Michaowska, w kategorii mczyzn do 35 lat: Radosaw witecki, Radosaw Lewandowski oraz Robert liwiski, w kategorii 36-48 lat: Sawomir Trzymkowski, Sawomir Studziski i Piotr Studziski, w kategorii powyej 49 lat: Zbigniew Kielak, Dariusz uszczyk i Jacek Lipowski. Zwycizcy otrzymali pamitkowe statuetki oraz dyplomy, a wzorem lat ubiegych wrd wszystkich uczestnikw rozlosowano upominki. Zwieczeniem sportowych zmaga by wsplny obiad, za ktry dzikujemy paniom kucharkom. Podzikowania za pomoc w przeprowadzeniu turnieju nale si take nauczycielom wychowania fizycznego i uczniom z Zespou Szk oraz Dyrekcji Szkoy za udostpnienie obiektu. Szczeglne sowa podzikowania kierujemy take do naszych uczestnikw - tych, ktrzy od wielu ju lat s razem z nami i wsptworz t niezwyk sportow imprez, a take tych, ktrzy po raz pierwszy zawitali do Gronowa. Z przyjemnoci spotkamy si z Wami za rok! (JR, IK)
W 1773 r. pdzewski majtek obejmowa 30 wk powierzchni czyli prawie 500 ha! Do 1783 r. osada ta skadaa si z folwarku i wsi wociaskiej. W tyme roku folwark podzielono na dwa gburstwa, w zwizku z czym jedn cz nazywano Starym Pdzewem, drug za Nowym. Po II rozbiorze Polski wie przesza na wasno skarbu pastwa pruskiego, a Prusacy ponownie poczyli obie czci w jedn. W czasach zaboru pruskiego, z ktrych pochodzi prezentowana pocztwka, w Pdzewie funkcjonowaa agentura pocztowa, szkoa ewangelicka i fabryka cykorii. W 1868 r. mieszkao tu 390 ewangelikw i tylko 20 katolikw, ci ostatni naleeli do parafii w Toruniu, ewangelicy mieli swoj w Grsku Mieszkacy trudnili si gwnie rolnictwem, hodujc rwnie buraki cukrowe, gdy druga poowa XIX w. to okres powstawania na Pomorzu licznych cukrowni (m.in. w Chemy, Unisawiu Pomorskim, Menie, Kowalewie Pomorskim, itd.). Widoczny na fotografii zajazd nalea do R. Wickinga, ktry prowadzi go nadal w czasach, gdy Pdzewo wraz z caym Pomorzem powrcio do Polski w 1920 r. Aktualnie
Na caej trasie urzdzono 9 stacji kolejowych (dziesit by port). Do Pdzewa, pooonego 19 km od Torunia mona wic ju byo dojecha pocigiem! Bilet kosztowa 1,20 mk II klas i 75 fen. III klas, a tylko takie wagony kursoway. W dni targowe i niedziele bilet do Torunia uprawnia rwnie do podry powrotnej. Wedug rozkadu jazdy z 1910 r. na trasie do Czarnowa kursoway 3 pocigi dziennie. Wszystkie stacje na trasie byy budowane wedug tego samego planu, z czerwonej cegy i kryte dwuspadzistym dachem pokrytym dachwk. Ta w Pdzewie oprcz samego budynku stacyjnego posiadaa rwnie drewnian poczekalni i ma ramp wyadowcz. Obok wybudowano may magazynek, rwnie z cegy, pomidzy nimi za znajdowaa si rczna pompa do wody. Ruch kolejowy na tej linii prowadzono do poowy lat 60. ub. wieku. Nastpne przez kilkanacie lat linia penia funkcj bocznicy dla wagonw towarowych, przeznaczonych do kasacji. Potem zacz si jej cakowity demonta, a dzi niekompletny budynek dworca peni funkcj mieszkaniow. Dariusz Meller
POZARZDWKI
Mistrzami Polski w swojej kategorii wiekowej! Wraz ze zdobyciem Mistrzostwa Polski, druyna z Czernikowa awansowaa do Finau wiatowego, ktry odbdzie si 21-w26 maja 2013 roku w USA w Michigen State University. Stanowi on bdzieukoronowanie odyseuszowego sezonu. Czernikowscy Odyseusze pord 800 druyn z caego wiata rywalizujcych w czterech kategoriach wiekowych i w piciu tzw. Problemach Dugoterminowych, mog wspzawodniczy o prestiowy tytu Mistrzw wiata. Jest to ogromny sukces w picioletniej przygodzie z Odysej Umysu! Od pocztku tej intelektualnej po-
dry w Czernikowie, czyli od 2009 roku, w programie uczestniczy Weronika Paul i Karolina Strychalska, od 2010 roku Daria Grodziska, Alicja Grzywiska i Julia Pospiech, a od 2012 Marta Masalska i najmodsza tegoroczna Odyseuszka wchodzca w skad zwyciskiej druyny, Bernadeta Marchlewska. Dzikujemy wszystkim instytucjom i sponsorom indywidualnym, ktrzy udzielili wsparcia finansowego, a tym samym pozwolili Odyseuszom myle, tworzy i marzy. Beata Siekierska, Dorota Puciska i Marzena Szarszewska opiekunki, trenerki Odysei Umysu z SP w Czernikowie
POWIAT TORUSKI Bezpatny Miesicznik Samorzdowy Starostwo Powiatowe w Toruniu ul. Towarowa 4-6 87-100 Toru
tel. 56 662 88 88, fax 56 662 88 89 e-mail: starostwo@powiattorunski.pl
Redakcja w skadzie: dr Malwina Rouba - redaktor naczelny Agnieszka Niwiska - redakcja numeru Andrzej Horniak (AH), Izabela Kwieciska (IK), Krzysztof Melkowski (KM), Joanna Rybitwa (JR), Agnieszka Szymborska (AS), Iwona Wnuczyska (IW) Kontakt: tel. 56 662 88 52 rzecznik@powiattorunski.pl Skad: Starostwo Powiatowe w Toruniu Druk: Drukarnia Agora SA. w Pile, ul. Krzywa 35
23 POZA TORU, 26
ALEKSANDRW KUJAWSKI
kwietnia 2013
Papier, pastele i n
Monika Olender
Pawe Nowak stworzy papierowo-reliefow technik. Dziea tworzy na papierze, najczciej w tonacji czerni, bieli i szaroci
uzyska ciekawy efekt, przyj trafne rozwizania. Jak pani widzi wskazuje na jeden z trzech obrazw. Ta plama wody wczeniej troch tak jakby lnia, a ja tu wyrytowaem kwadrat. Potem go podzieliem, ale cigle brakowao mi tam wiata. Delikatnie noem wyciem to miejsce, podwayem szaroci i dopuciem biel. Te zabiegi z biel zawsze wykonuj na kocu. Malarz uczestniczy ju w okoo pidziesiciu wystawach zbiorowych i dwudziestu indywidualnych. Od 2002 roku otrzymuje nagrody w konkursach artystycznych. Wielokrotnie by laureatem toruskiego Dziea Roku, Triennale Sztuki Wocawskiej oraz Wocawskich Impresji. W domu tworz gwnie grafiki mwi. Na dziace mam swoj pracowni. Dla malarza najlepsze jest delikatnie rozproszone wiato, mocne, ale nie uderzajce. W innym katalogu moj uwag przykuwa obraz przedstawiajcy dwie pary butw. Tu obok mnie stoj dokadnie te same glany i motocyklowe buty. Jest to szczeglnie wany dla mnie obraz przyznaje artysta. Duy, bo ma dwa metry dugoci. Otrzymaem za niego III nagrod w Dziele Roku 2011. Obecnie Pawe Nowak zajmuje si nie tylko malarstwem reliefowym, ale wci take grafik warsztatow. Jego prace znajduj si m. in. w Kolekcji Regionalnej Centrum Sztuki Wspczesnej w Toruniu, w zbiorach Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyskiej we Wocawku oraz w prywatnych kolekcjach w Polsce i za granic.
Uywa papierowego podobrazia. Nacina powierzchni. Potem zdziera powoki. Obrabia papier w rny sposb: rk, szmatk, papierem ciernym. Odkrywa, przykrywa, wprowadza barwniki po dopracowaniu szczegw powstaje obraz. Pawe Nowak otwiera katalog. Jeden z obrazw przedstawia czerwony czajnik, z ktrego pi herbat jego ojciec. Inny rozoone na piecu skrki pomaraczy. Nastpna strona albumu powicona jest obrazom okna z Sajlenslandu z widokiem na gry. Dalej taniec papierowych eglarzy. Potem papierowe szachy. Kolejny obraz przedstawia konia sklejonego z jedcem, trzymajcego ptaka. W tym przypadku inspiracj dla Nowaka by medalion, ktry niegdy posiada. Malarstwo to pasja ycia, mj zawd tumaczy Pawe Nowak, otwierajc kolejne strony katalogu. Maluj od dziecistwa. I od zawsze chciaem ksztaci si w tym kierunku. Mimo to, w ostatnich latach szkoy podstawowej zajmowaem si modelarstwem lotniczym. Nastpnie uczyem si w technikum budowy okrtw w Gdasku. A potem zdawaem do szkoy plastycznej Po studiach artysta wrci do Aleksandrowa Kujawskiego. Przez krtki okres uczy dzieci plastyki w aleksandrowskiej szkole. Przyznaje jednak, e lepiej by praktykiem ni teoretykiem. Cakowicie powiciem si swojej pasji siedemnacie lat temu opowiada. Wczeniej
zarabiaem na ycie, tworzc grafiki. Sprzedawaem je na terenie caej Polski. Kiedy moje crki podrosy, zaczem pracowa na wikszych formatach i tworzy obrazy. Tematem jednego z obrazw Nowaka jest fragment Aleksandrowa Kujawskiego. Zilustrowaem ulic Straack mwi. Ulic swojego dziecistwa. Miaem rwnie plany, aby namalowa kolejne obrazy dotyczce miasta, ale moje zainteresowania id bardziej w kierunku mniej rejestracyjnej sztuki,
a bardziej abstrakcyjnej. Pawe Nowak szuka inspiracji w wyobrani, symbolach oraz otaczajcej go rzeczywistoci. Zawsze nosi przy sobie aparat fotograficzny. W kocu nigdy nie wiadomo, co przykuje jego uwag. Myl, e nie mona wszystkiego namalowa dodaje. To jest zupenie tak samo, jak nie mona wszystkiego zobaczy. Artysta przynosi z pokoju obok trzy due obrazy zatytuowane Kompozycja. Kady z nich jest jednak autonomiczn czci.
Dwa pierwsze zostay nagrodzone za ujawnienie mrocznej aury tajemniczej przestrzeni i melancholijn rzeczywisto. Stworzyem wasn technik reliefow w papierze tumaczy Nowak. Uwaam, e papier jest moim sukcesem artystycznym. Zreszt jest on rwnie najczciej nagradzany. Pdzlem robi chlapane, artystyczne obrazy. Ale wsikem w papier. I przede wszystkim najwicej tworz w czerni i bieli. Nowak przywizuje ogromn wag do szczegw. Stara si
Piciu najlepszych!
Najlepsi sportowcy w Aleksandrowie Kujawskim otrzymali stypendia
Amunicja na strychu
Jakie jeszcze tajemnice skrywa aleksandrowski dworzec?
W trakcie wykonywanych prac remontowych aleksandrowskiego dworca, robotnicy znaleli oryginalnie zapakowane niemieckie paczki. Co byo w rodku? Robotnicy przygotowywali si do wymiany stropu, kiedy pod deskami na strychu dworca odnaleli osiem oryginalnych niemieckich paczek. Jak si pniej okazao, byy w nich naboje do automatycznego karabinu maszynowego z 1944 roku. - Jeli byy tam tylko naboje, nie byo si czego obawia - mwi pasaerowie czekajcy na pocigi odjedajce z Aleksandrowa. - Ale jeli okae si, e gdzie jeszcze Niemcy zakopali na przykad pociski modzieowe, to zagroenie bdzie realne. Caa amunicja zachowaa si
Fot. Nadesane
Fot. Nadesane
Burmistrz miasta Aleksandrowa Kujawskiego przyzna stypendia sportowe osobom, ktre swoimi sukcesami rozsawiy miasto w wanych zawodach i turniejach. Andrzej Ciela nagrodzi modych zawodnikw, ktrzy w ubiegym roku osignli wysokie wyniki w sporcie oraz reprezentowali miasto w wanych turniejach. Powoana Komisja Stypendialna ocenia zoone wnioski i wyrazia opini odnonie tego, komu naley
si sportowe stypendium. Nastpnie w Urzdzie Miejskim w Aleksandrowie Kujawskim odbyo si uroczyste podpisanie umw z wyrnionymi zawodnikami. Z rk burmistrza stypendia sportowe otrzymali: Zuzanna Chojnacka i Olivia Kotsikos (czonkinie kadry wojewdztwa Kujawsko Pomorskiego U-13), Sebastian Fido (czonek kadry wojewdztwa Kujawsko Pomorskiego, uczestnik wojewdzkiego fina-
u trjboju lekkoatletycznego, uczestnik wojewdzkiego finau rozgrywek turnieju orlika o Puchar premiera Donalda Tuska, uczestnik wojewdzkiego finau w unihokeja), Jakub Oczki (mistrz wojewdztwa w biegach dugodystansowych 1500 m) oraz Karol Wienconek (czonek kadry wojewdztwa Kujawsko Pomorskiego, uczestnik Krajowego Finau Igrzysk Modziey Szkolnej w unihokeju). (MO)
w bardzo dobrym stanie. Przez lata schowana bya w pododze i zasypana piaskiem. Nikt z mieszkacw aleksandrowskiego dworca nie spodziewa si, e skrywa on w sobie tak tajemnic. W drugim kocu strychu, na jednej z belek stropowych blisko dachu, znaleziono take kilkanacie nabojw do broni rcznej. Materiay wybuchowe zabezpieczyli saperzy z II Puku Inynieryjnego Saperw w Inowrocawiu. (MO)
Fot. Nadesane
Nie wychowywa si na filmach z Brucem Lee, wola kopa pik na podwrku na toruskim Rubinkowie. Pierwszy raz stan na macie, gdy mia 15 lat. Zaczo si od jednego treningu, skoczyo na dwukrotnym tytule Mistrza Polski amatorskiego MMA. Teraz Dawid Januszewski ma szans szkoli si w tym samym klubie, co Mamed Chalidow. Zawsze by typem sportowca. Kiedy jeden z kolegw opowiedzia mu o klubie No Limits w Toruniu. Poszed na pierwszy trening i od razu wiedzia, e znalaz si w swoim ywiole. Na dzie dobry czuem, e bd traktowa to na powanie. W MMA najbardziej pociga mnie adrenalina mwi Dawid Januszewski. Nie licz si tylko ciosy, na olep. W czasie walki trzeba przede wszystkim myle, bo bez tego nie wygrywa si adnego starcia.
Fot. Nadesane
Mamedem mielimy wsplny trening. Bardzo miy, normalny facet, inteligentny i z poczuciem humoru. Maj tam due zaplecze dobrych zawodnikw w mojej wadze mwi Dziki. Wybr 20latka w peni popiera jego obecny trener, ktry wsplnie z nim rozwaa przejcie Dawida do klubu w Olsztynie.
Kierunek Olsztyn
Dziki jest bardzo dobrym zawodnikiem, dynamicznym, ambitnym i penym pasji. On po prostu to lubi, co jest w tym sporcie niezwykle wane. Jego ewentualne przejcie do olsztyskiego klubu, to nasza wsplna decyzja, poniewa on wszystkie etapy rozwoju, jakie mgby przej w Toruniu, ju z pewnoci zaliczy. Aby mg si rozwija, musi walczy z ciszymi zawodnikami, a tego tutaj nie moemy mu zapewni mwi Pawe Klimkiewicz, trener Dawida. Dziki traktuje MMA jak kady inny sport. Mwi, e kady wybiera co innego - jeden woli gra w tenisa, inny w koszykwk, kolejny w pik non. On po prostu lubi si bi. To jego sposb na ycie.
chiczna nie pozwala mu na faszywe ruchy. Mimo e w czasie walk pokazuje drug twarz, to wewntrzny spokj prowadzi go czsto do zwycistwa. Trener powiedzia do mnie Dziki i tak ju zostao mwi mody zawodnik. Byem zdeterminowanym dzieciakiem, ktry chcia walczy jak najlepiej. Sam wiem, e poza mat jestem spokojny, a gdy wchodz do klatki, to po to, eby zrobi swoje. Dawid koczy technikum elektroniczne, ale swoj przyszo wie z MMA. Rodzina wspiera go w jego wyborach. Mimo e boj si o jego zdrowie, to przyzwyczaili si do cigych treningw. Nie prbowali go zraa do tego spor-
tu, bo wiedzieli, e postawi na swoim. Jest zbyt uparty. Nie zniechca si nawet, gdy odnosi obraenia.
trenuje karate. Dziki nie wykorzystuje swoich umiejtnoci w yciu prywatnym, chyba e modszy brat wyciga go na trening. On jest taki pocieszny. Sam wybra takie zajcia i to wcale nie z mojego powodu. Czasem przychodzi do mnie i mwi: porobimy boks?. Bierze wtedy rkawice i walczymy opowiada Dawid. Jeli wszystko dobrze si uoy, mieszkaniec Maej Nieszawki bdzie trenowa w jednym klubie z Mamedem Chalidowem, midzynarodowym mistrzem MMA. Dawid by ju na kilku spotkaniach w olsztyskim Arrachionie. Moim zdaniem nie ma lepszego klubu w Polsce. Z
Odebraa wiele nagrd i dyplomw. Frajda? Satysfakcja. Powoli rezygnuj ze szkolnych konkursw i wystpie, aby da szans modszym. Kiedy odrobisz ju lekcje i nie zajmujesz si wiczeniem dykcji, to To czytam. Teraz kocz po raz drugi wszystkie czci Harrego Pottera. Od trzech lat jestem take harcerk. Dziaam rwnie aktywnie w teatrze Bajarka. Syszaam, e planujesz zosta aktork Moim marzeniem jest zagra w penometraowym filmie, najlepiej u boku Roberta Pattinsona. Mogabym take by dziewczyn Kacperka w serialu Rodzinka.pl. Ale na to jestem chyba ju za stara Czyli na razie konkursy to tu, to tam. A pniej Szkoa Filmowa? Chciaabym, ale mam wiadomo tego, e nieatwo bdzie to zrealizowa
z toruskimi piernikami. Wtedy zajam I miejsce. Dwa lata temu opowiedziaam o tym, skd wzia si nazwa miasta Toru i otrzymaam II nagrod. Z kolei w ubiegym roku przedstawiam histori Flisaka, ktry uratowa Toru przed abami i wygraam. Do finau zostaj zakwalifikowani laureaci I i II nagrody. W Legnicy stres siga zenitu? Tam jest na pewno wyszy
poziom. W moim przypadku stres nie paraliuje, ale motywuje. Spord okoo trzydziestu uczestnikw za pierwszym razem zajam IX miejsce, dwa lata temu VIII, a ostatnio VII. Podczas ostatniego finau otrzymaam nagrod specjaln pana Piotra Szymczewskiego oraz nagrod fair play. Za co bya ta nagroda fair play? A to bardzo ciekawa histo-
Obligujca recepta
Z urzdowej analizy wynika, e Czernikowo zabezpieczyo fundusze na spat zobowiza
Gmina zaczyna w tym roku emisj obligacji na kwot ponad 8 milionw zotych. Wadze wierz, e to odblokuje budet samorzdu. W ostatnich latach rednio ok. 35% wydatkw gminy Czernikowo wadze przeznaczay na inwestycje. Urzdnicy mog si pochwali wysok skutecznoci w pozyskiwaniu rodkw na skadane projekty. Problem tkwi w dwch kwestiach. Przy kadej inwestycji, ktra ma by wspfinansowana, potrzebny jest wkad wasny, a ten rednio wynosi ok. poow caej kwoty potrzebnej na realizacj zadania. Jednoczenie pienidze, ktre gmina otrzymuje z zewntrznych rde, wpywaj na konto gminy nawet po roku od zakoczenia inwestycji. W tym roku Urzd Gminy przeznaczy ponad 8,3 mln zotych na inwestycj. To ponad 26% budetu. - Nie mamy wpywu na ustalenie zakresw konkursw, przez to nie moemy cile realizowa naszych inwestycyjnych priorytetw, korzystajc z dofinansowania, np. drg czy rozbudowy szk. mwi Zdzisaw Gawroski, wjt gminy Czernikowo. - Gdybymy jednak mieli czeka na unijne rodki wiernie pokrywajce si z naszymi kluczowymi potrzebami, robilibymy niewiele. A tak skadamy wniosek za wnioskiem i infrastruktura gminy znaczco si rozwija. Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy potwierdza, e gmina zabezpieczya fundusze, ktrymi wykupi obligacje oraz spaci zobowizania z ubiegych lat. - Emisja obligacji jest pewnym nowatorskim dziaaniem, coraz powszechniej stosowanym przez wiele samorzdw w Polsce, chocia mniej przez gminy z naszego regionu dodaje Zdzisaw Gawroski, wjt gminy Czernikowo. - Jednak przy obecnej restrykcyjnej polityce finansowej rzdu, ta decyzja jest konieczna dla utrzymania wysokiego poziomu inwestycji z maksymalnym wykorzystaniem pozyskanych ju rodkw zewntrznych. Warunkuje to dalszy dynamiczny rozwj naszej gminy. (P)
OGOSZENIE
o wyoeniu do publicznego wgldu projektu zmiany Studium uwarunkowa ikierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Czernikowo
Na podstawie art. 11 pkt.10 ustawy zdnia 27 marca 2003r. oplanowaniu izagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z2012r. poz. 647 zpn. zm.) zawiadamiam owyoeniu do publicznego wgldu projektu zmiany Studium uwarunkowa ikierunkw zagospodarowania przestrzennego Gminy Czernikowo wraz zprognoz oddziaywania na rodowisko, wdniach: od 10.05.2013r. do 24.06.2013r., wsiedzibie Urzdu Gminy wCzernikowie, ul. Sowackiego 12, wgodzinach od 8. - do 14 pokj nr 18. Dyskusja publiczna nad przyjtymi w projekcie zmiany Studium rozwizaniami odbdzie si wdniu 24.06.2013r. wsiedzibie Urzdu Gminy wCzernikowie, ul. Sowackiego 12, ogodz. 11 wsali posiedze. Kady, kto kwestionuje ustalenia przyjte wprojekcie zmiany studium wraz zprognoz oddziaywania na rodowisko, moe wnie uwagi. Uwagi naley skada na pimie do Wjta Gminy zpodaniem imienia inazwiska lub nazwy jednostki organizacyjnej iadresu, oznaczenia nieruchomoci, ktrej uwaga dotyczy, wnieprzekraczalnym terminie do dnia 15.07.2013 r.
OGOSZENIE
o wyoeniu do publicznego wgldu projektu zmiany Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Czernikowo wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko
Na podstawie art. 39 ust. 1, art. 40, art. 54 ust. 2 i3 ustawy zdnia 3 padziernika 2008 roku oudostpnianiu informacji orodowisku ijego ochronie, udziale spoeczestwa wochronie rodowiska oraz oocenach oddziaywania na rodowisko (Dz. U. Nr 199 poz.1227 zpn. zm.) zawiadamiam owyoeniu do publicznego wgldu projektu zmiany Studium uwarunkowa ikierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Czernikowo wraz zprognoz oddziaywania na rodowisko, wdniach: od 10.05.2013r. do 24.06.2013r., wsiedzibie Urzdu Gminy wCzernikowie, ul. Sowackiego, w godzinach od 8- do.14 pokj nr 18. Dyskusja publiczna nad przyjtymi wprojekcie zmiany Studium rozwizaniami odbdzie si w dniu 24.06.2013r.w siedzibie Urzdu Gminy w Czernikowie, ul. Sowackiego 12, ogodz. 11 wsali posiedze. Kady, kto kwestionuje ustalenia przyjte wprojekcie zmiany studium wraz zprognoz oddziaywania na rodowisko, moe wnie uwagi. Uwagi naley skada na pimie do Wjta zpodaniem imienia inazwiska lub nazwy jednostki organizacyjnej iadresu, oznaczenia nieruchomoci, ktrej uwaga dotyczy, wnieprzekraczalnym terminie do dnia 15.07.2013r. Organem waciwym do rozpatrzenia uwag jest Wjt Gminy Czernikowo. Uwagi mog by wnoszone wformie pisemnej, ustnie do protokou lub za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej bez koniecznoci opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym, oktrym mowa wustawie zdnia 18 wrzenia 2001r. opodpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz.1450, zpn. zm.).
Czas na zmiany
Trwa remont Szkoy Podstawowej im. K.K Baczyskiego w Czernikowie. Placwka bardzo zmieni swoje oblicze, a do dyspozycji uczniw zostanie oddany nowy segment wyposaony w nowoczesne sale lekcyjne i wind. Koszt inwestycji wynis ponad 3 mln 300 tys. z. rodki pochodz z budetu gminy, jednak wadze nie ustaj w poszukiwaniu kolejnych rde finansowania. - Gmina Czernikowo ubiega si o dofinansowanie prac zwizanych z termomodernizacj istniejcego budynku szkoy oraz modernizacj centralnego ogrzewania z Regionalnego Programu Opera-
Koncert ycze
Opieka artystyczna: Iwona Kempa, Jacek Boczyk
Koncert jest przegldem najciekawszych, najbardziej znanych piosenek, ktre stay si przebojami lub zostay uznane za wane wydarzenia wpolskiej muzyce rozrywkowej. Na scenie zobaczymy niemal cay zesp teatru iusyszymy piosenki wnowych aranacjach izaskakujcych, czsto zhumorem potraktowanych, interpretacjach.
Niepami
W2012 roku Ania wydaa swj drugi autorski album ycie jest w porzdku .6 stycznia 2013 roku Zwizek Producentw Audio-Video przyzna Ani za ycie jest wporzdku Zot Pyt.
wstp wolny
Lizzard King
9.05 Koncert:Kobranocka
Historia powstania zespou Kobranocka siga roku 1984, kiedy to na oddziale zamknitym szpitala psychiatrycznego w Toruniu znalaz si z przyczyn militarnych Andrzej Kraiski, wkrtce szerzej znany, jako Kobra. Po drugiej stronie biurka siedzia Andrzej Marek Michorzewski, ktry pokaza Kobrze swoje teksty.
bilety: 70 z
bilety: 22-30 z
19.04
Premiera
bezpatne
Pi r dla Jennifer
Reyseria: Maria Spiss
Akcja sztuki rozgrywa wmieszkaniu transwestyty Jennifer, ktra od trzech miesicy czeka na telefon od Franca, ktrego poznaa wjednym znocnych lokali. Urzdzenia na osiedlu ulegy awarii i wszystkie poczenia kierowane s do niej.
ywie Biearu!
Zroku na rok uczestnikw imprezy przybywa, co stanowi potwierdzenie uniwersalnoci przekazu twrczoci zespou. Wtym roku atmosfera bdzie jeszcze bardziej wyjtkowa, anawet tajemnicza Sidma piecz to album inspirowany nie tylko Apokalips w. Jana, ale rwnie filmem Ingmara Bergmana otym samym tytule.
blika
bilety: 25 z
bilety: 20-30 z
Gwnym bohaterem filmu jest muzyk rockowy Miron, ktrego histori oparto na losach 24-letniego dziaacza opozycyjnego. Koncert zespou staje si katalizatorem antyreimowych manifestacji. W konsekwencji tych wydarze Miron zostaje przymusowo wcielony do wojska.
bilety: 25 z
CH Plaza
28.04 Run to Run
Maraton charytatywny o dugoci 10 km, majcy swj pocztek wCH Plaza
bezpatne
Teatr
Od nowa
Magda i Czarek wychowywali si w normalnych rodzinach. Byli zwykymi dziemi. Z pozoru. Zamknite drzwi ich mieszka skryway sekrety. Ojca pedofila i alkoholika
bizn Indianina. Widziaem, e oglda takie filmy. Wszed do domu na czworaka. Macha rkoma na wszystkie strony. Mama odsuna mnie od niego. Baa si, e na mnie zwymiotuje. Zasn. Rozebralimy go. Nastaa cisza przed burz. Zerwa si wiatr. Okno trzasno. Wpad w sza. Na pierwszy ogie poszed prezent lubny biaa waza. Mama zabraa nas ubranych ju w pidamy. Zamkna mieszkanie od zewntrz. U ssiadw z naprzeciwka syszelimy jak tucze wszystko po kolei. Gdy wrcilimy trzeba byo uwaa, eby si nie skaleczy. Porcelana, glina i szko byy wszdzie. Rano wsta i milcza. Mamie chyba te byo tak wygodniej. Po tym jak pobi mnie i Patryka, kablem od kuchenki, mama zoya pozew. Nowe ycie w innym miecie. Tam poznaem Magd. Mama obiecaa nigdy wicej go nie zobaczycie. Nie skamaa. *** Magda i Czarek obecnie mieszkaj w Chicago. Maj creczk . Oboje przeszli leczenie psychiatryczne.
MAGDA Lato 1993 roku. Mama kupia mi nowy plecak i kredki wiecowe. Miay starczy na cay rok. W sierpniu mama podpisaa mi zeszyty. A ja narysowaam dwa due kwiatki na pierwszej stronie. W tym samym miesicu ojciec mia wypadek. Mama cigle pakaa. Nie wiedziaam, e kilka miesicy pniej, to moje oczy bd pene ez, a wypenia je bdzie strach. Wrci ze szpitala. Mama pracowaa. A ja siedziaam z ojcem. Cae dnie. I noce. Przyszed do mnie, gdy bya burza. Wszed do pokoju i pooy obok. Mocno przytuli. Tak jak jeszcze nigdy. Zapyta, czy mi nie zimno. Jego rka znalaza si pod moj bluzk. Zadraam. Gadzi moj pask klatk piersiow. Chciaam krzycze. Baga eby przesta, wyrwa si. Nie umiaam moje minie byy wiotkie i jakby pozbawione siy.
Ucieszya si, e na ni czeka. Wziam Pika do ka. Poprawiam ramiczko koszulki. Przytuliam si do poduszki na ktrej czuam jego zapach. Przyszed wrzesie. Poznaam inne dzieci. Miay normalne domy. Dziewczynki nie byy kochankami swoich ojcw. Mam widywaam rzadko. Niedugo miaa nastpi zamiana rl. Robi z tego wielkie wydarzenie.
krok dalej.
Caowa mnie
Dotyka tam, gdzie nie powinien. Jeste moj ma ksiniczk powtarza. Cigle grzmi to w mojej gowie. Jak w czasie burzy. Jego do wsuna si w moje mae, pasiaste spodenki. Dostaam je od babci pod choink. W takim rowym pudeku z Myszk Miki. Czuam co twardego na plecach. Pot kroplami spada na moj twarz. Byo mi duszno. Brzk klucza w zamku. Mama wrcia. Porwa si jak szalony. Otar moim misiem Pikiem twarz i pobieg do przedpokoju.
Ceremonia
Moja kolej. Pokazywa co mam robi. Dysza i jcza. Nie by miy jak zwykle. Zapa mnie silnie za twarz. Jeli kto si o tym dowie, jeli piniesz chocia swko koleaneczce, albo mamusi zabij Ci, rozumiesz? Widziaam, czym jest mier. Babcia zmara. W kocu wrci do pracy i przyszed koniec roku szkolnego . Mama kupia mi rower. Od ojca te miaa dosta nagrod. Nasz. Skoczyam 14 lat a mama zostaa wysana na delegacj ju nie wrci wczeniej z pracy. Byam pewna posunie si o
Internet na urzdzie
Sprawdzamy, jak samorzdy funkcjonuj w przestrzeni cyfrowej
W ocenie witryn gminnych przyjlimy kryterium ilociowe w oparciu o aktualnoci zamieszczone w tym roku. Sum nowych wpisw podzielilimy przez liczb miesicy. W tej kategorii wygraa zdecydowanie gmina Zawie Wielka. Dziennie przybywa tam do 10 nowych wpisw. Dobrze radz sobie take gminy Chema, ubianka i ysomice. W tej pierwszej niedugo pojawi si te nowa odsona strony internetowej. - Wizualizacja graficzna jest ju gotowa, ale pozostao jeszcze przeniesienie i uzupenienie treci na now stron zapowiada Katarzyna Orowska z wydziau promocji Urzdu Gminy Chema. Niektre z samorzdowych stron nie day si jednak jasno sklasyfikowa ze wzgldu na rny sposb przedstawiania informacji. W przypadku witryny miasta Chema mamy oddzieln zakadk dla aktualnoci, sportu i publikowane co miesic Wiadomoci z ratusza w formie
ukasz Piecyk
zza firanek, jak nam si wiedzie. Potem byy urodziny kolegi, nadgodziny, impreza firmowa. Alkohol i kradziee za to zwolnili go z pracy. Popraw nastroju byli tylko kumple. Tacy, ktrzy bij swoje ony i odbieraj im zasiki. Wdka bya najwaniejsza. Zawsze go broniem. Dopki nie zacz bi i nas. Stracilimy mieszkanie. Mama posza do pracy. Czuem si wtedy jak gowa rodziny. Chciaem jej broni. On mg przestawi mnie jednym ruchem rki. Policja. Sygna karetki. Kto zgosi, e ojciec prbowa wama si do garau ssiadw. Myla, ze na policj zadzwonia mama. Wycign ze spodni pasek i zabra j do duego pokoju. Drzwi zamkn na klucz. Krzyczaa. Tak gono, e nie syszaem wasnego paczu. Siedziaem pod drzwiami, dopki ich nie otworzy. Mama wyldowaa w szpitalu. Ze zaman rk i odbitymi nerkami. Obraem inna taktyk. Przed jego powrotem umalowaem sobie buzi na podo-
Od redakcji: Reporta naszej redakcyjnej koleanki Mileny Kaszuby otrzyma wyrnienie w prestiowym konkursie im. Macieja Szumowskiego. Na czele kapituy konkursowej zasiada Stefan Bratkowski.
Odsetek Polakw korzystajcych z sieci systematycznie wzrasta. Dla samorzdw to znak, e warto zwrci si w stron komunikacji w wirtualnym wiecie, bo cz mieszkacw wanie tam szuka informacji. Z opracowania GUS-u, ktre dotyczy spoeczestwa informacyjnego w Polsce, wynika, e blisko co trzeci internauta korzysta z elektronicznej administracji, a grono osb z dostpem do sieci stale si powiksza 3 na 4 gospodarstwa domowe maj komputer, z czego praktycznie kady jest podczony do Internetu.
form przyjmuj tylko odnoniki do strony gminy ubianka i po czci do Aleksandrowa Kujawskiego.
Praca u podstaw
Na koniec zostawilimy projekty zwizane z wykluczeniem cyfrowym. Tych w naszym powiecie jest sporo. Przykadowo w Czernikowie w marcu zakoczyy si warsztaty w ramach akademii e-Seniora. Podobny projekt by w Lubiczu. Blisko 100 zakwalifikowao si natomiast do projektu gminy Chema Internet za zotwk. Tych zada mona wylicza i pod tym wzgldem nie mona niczego zarzuci. Skoro samorzdy wychodz naprzeciw potrzebom mieszkacw, to warto rwnie wzi pod uwag fakt, e przekazane umiejtnoci i udostpnione moliwoci s po to, aby je wykorzysta. A jeli kogo nie ma w Internecie, to nie istnieje.
Gmina informacyjna
Nasz pierwszy kontakt z samorzdem przez sie zaczyna si od strony internetowej. Jej obecno jest oczywistoci, ale aktualno ju nie zawsze.
27 POZA TORU, 26
kwietnia 2013
EDUKACJA
Jak ciek wybra, by by atrakcyjnym absolwentem na rynku pracy? Wysze uczelnie rozwijaj zainteresowanie przedmiotem, jednak w duej mierze jest to ksztacenie teoretyczne. Szkoy zawodowe kad nacisk na praktyk, ktra jest podana przez pracodawcw. Szybkie uzyskanie kompetencji zawodowych to nadrzdny cel szk policealnych. W wietle przepisw wprowadzonych 1 wrzenia 2012 wprowadzono obowizek ksztacenia zawodowego teoretycznego i praktycznego w rwnych proporcjach. - W szkoach policealnych nie ma przedmiotw oglnoksztaccych, a jedynie zawodowe wskazuje Teresa Synik, dyrektor Centrum Edukacji Dorosych w Toruniu. Ksztacenie si w mniejszych orodkach posiada szereg zalet, ktre przekadaj si na atwe wpasowanie si w przysze miejsce pracy pod wzgldem poprawnego wykonywania obowizkw. - Zajcia prowadzone s w
maych grupach. Indywidualne podejcie sprzyja lepszej komunikacji mwi Teresa Synik. - Praktyki zawodowe i lekcje praktyczne s organizowane i opacane przez szko dodaje. Szkoy policealne takie jak Centrum Edukacji Dorosych prowadz wiarygodn dziaalno w kontekcie organw nadzorujcych szkoy, jak te pracodawcw. Przez lata poda-
wane byy przykady szk sieciowych, w ktrych uczyo si wedug dokumentacji szkolnej np. 1000 uczniw, a obiekt mg pomieci maksymalnie 300 ludzi. - Aktualnie Ministerstwo Edukacji Narodowej egzekwuje w szkoach dla dorosych 50 % frekwencj na zajciach warunkujc otrzymanie dotacji na suchacza opisuje Teresa Synik.
Dyplomy zdobyte na uczelniach wyszych nie s gwarantem posiadania kwalifikacji. Rynek pracy poszukuje pracownikw, specjalistw w danych zawodach. - Odpowiedzi na to zapotrzebowanie jest nauka w szkoach policealnych i kursach zawodowych oraz w konsekwencji zdobycie zawodu mwi Edmund Rydzewski, sekretarz Toruskiego Stowarzyszenia Pomocy Szkole rednia dugo ycia stale si wydua. Wszystkie zawody policealne zwizane z opiek osb starszych daj zawd pewny w kontekcie pracy, jeli nie w Polsce to w UE. - Wrd najbardziej perspektywicznych kierunkw znajduj si: masaysta, fizjoterapeuta, asystent osoby niepenosprawnej, opiekun w domu pomocy spoecznej wymienia Teresa Synik. Drugi obszar cieszcy si zainteresowaniem to kusy z zakresu bezpieczestwa: technik ochrony fizycznej osb i mienia, technik bezpieczestwa i higieny pracy. - W cywilizowanym wiecie i w kontekcie zagroe wiatowych np. terroryzmu, ochrony
imprez masowych, bd to obszary stwarzajce perspektywy zawodowe przekonuje dyrektor CEDu. Na rok szkolny 2013/2014 Centrum Ksztacenia Zawodowego i Ustawicznego Prymus proponuje ciekaw ofert edukacyjn, a wrd niej Policealna Szkoa Projektowania i Konfekcjonowania Odziey. Jest to odpowied na woania pasjonatw wzornictwa, projektowania oraz konfekcjonowania odziey. Innym zwracajce uwag kursy to: technik budownictwa i technik urzdze sanitarnych - Ich suchacze poznaj zasady technologii budownictwa, projektowania, organizacji robt budowlanych, kosztorysw i przepisy prawne zwizane z budow nowych obiektw oraz prowadzeniem robt remontowych wskazuje Edmund Rydzewski. Istnieje spore prawdopodobiestwo, e absolwent szkoy policealnej sprawdzi si na wikszoci stanowisk wykonawczych. To czyni go atrakcyjnym kandydatem na pracownika. Zawodwka staje si powanym konkurentem dla szkolnictwa wyszego.
EDUKACJA
acy z wyborem
Wybr drogi zawodowej nie naley do rzeczy atwych. Trzeba wzi pod uwag nie tylko nasze predyspozycje, ale i wymagania rynku pracy. Zdarza si niestety, e wielu absolwentw szk wyszych nie moe znale pracy, bo ich zawd jest mao podany na rynku pracy. Dlatego tak wane jest cige podnoszenie kwalifikacji i zdobywanie coraz to nowych umiejtnoci. Tak wanie moliwo daje swoim suchaczom Centrum Nauki i Biznesu ak Sp. z o.o. Edukacja trwa rok lub dwa lata, w zalenoci od wybranego kierunku. Szkoy dwuletnie daj moliwo zdobycia tytuu technika na takich kierunkach jak chociaby informatyka, bezpieczestwo i higiena pracy, rachunkowo, administracja, opiekun w domu pomocy spoecznej oraz kosmetyka. Nauka w Centrum Nauki i Biznesu ak prowadzona jest w systemie zaocznym. Zajcia odbywaj si co drugi
weekend, dlatego edukacj z atwoci mona pogodzi z prac. To bardzo dobre rozwizanie dla absolwentw liceum, chccych szybko zdoby wartociowy zawd. Szkoa stanowi alternatyw dla wieloletniego studiowania. Ale
nie tylko. Jest to take wietna propozycja dla studentw, ktrzy z atwoci, mog zdoby dodatkowe wyksztacenie za darmo, a przez to podnie swoje kwalifikacje zawodowe. Centrum Nauki i Biznesu ak Sp z o.o. to oglnopolska
sie szk policealnych, majca swoje oddziay w 80 miastach na terenie caej Polski. Dziki zadowoleniu swoich suchaczy szkoa cay czas si rozwija powikszajc i ulepszajc swoj ofert edukacyjn. To ju 80 kierunkw, w tym wikszo
29 POZA TORU, 26
kwietnia 2013
REKLAMA
sprawdzaj reagowanie na nieznane sytuacje jeszcze przed wyjciem na plac manewrowy. Przyszli kierowcy najpierw odpowiadaj na 20 pyta jednokrotnego wyboru dotyczcych kadej kategorii prawa jazdy. Kolejnych 12 zaley od wybranego pojazdu. Zmianie uleg take sposb naliczania punktw ich liczba bdzie zalena od wagi pytania. Maksymalnie do zdobycia bdzie 74 punkty. Zaliczy mona od 68. Na odpowied ustawodawcy przewi-
dzieli 15 sekund, a po jej udzieleniu nie bdzie moliwoci powrotu. - To czasowe rozwizanie moe jest dobre, ale tylko dla modych. Mniej obeznani z technik komputerow mog mie problemy komentuje Piotr Berent. Zmiany czekaj rwnie osoby ubiegajce si o prawo jazdy na motocykl. Kategoria A1 przeznaczona jest dla 16-latkw, a o pozwolenie na A2 bdzie moga stara si
Prywatna Szkoa Podstawowa Nowoczesnych Technologii i Jzykw Obcych w Toruniu - to nowoczesna edukacja, praktyczne umiejtnoci i przyjazna atmosfera!
Naszym wiodcym zaoeniem jest wykorzystywanie najnowszych technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesie dydaktycznym i wychowawczym, tak by przygotowa uczniw do ycia w spoeczenstwie informacyjnym. Realizujemy to poprzez zapewnienie uczniom odpowiednich narzdzi niezbdnych do rozwijania umiejtnoci wyszukiwania i selekcji informacji na zajciach z rnych przedmiotw. Nabycie kompetencji w zakresie jzykw obcych, to drugi istotny aspekt ksztacenia w Modern Academy. Codzienny kontakt z jzykami obcymi ju od pierwszej klasy intensywna nauka jzyka angielskiego, uzupeniona nauk jzyka francuskiego i jzyka dodatkowego, do wyboru. Ksztacenie jzykowe realizowane rwnie w formie zaj pozalekcyjnych: warsztatw, gier i zabaw, talk time i wietlicy jzykowej, tworzy przyjazn przestrze do wykorzystywania i utrwalania kompetencji jzykowych. si m.in. zasady komunikacji spoecznej, savoir-vivre, szachy i kaligrafia. Rwnie wane s dla nas wychowanie prozdrowotne i sport, jako sposb na utrzymanie kondycji fizycznej i psychicznej. Odpowiednia organizacja i forma zaj, bogata oferta zaj pozalekcyjnych, nauczanie przez dowiadczanie - wycieczki, spotkania z ciekawymi ludmi, wizyty w muzeach, teatrze, kinie, warsztaty, wyjazdy na Zielon i Bia Szkoto nasza propozycja na uatrakcyjnienie i podniesienie efektywnoci ksztacenia, tak by dzieci mogy wiadomie odkrywa swoje zdolnoci i pasje. Dbamy o to, by czas spdzony w szkole by dobrze wykorzystany, a przy tym dawa rado z nauki jej uczniom.
Modern Academy Prywatna Szkoa Podstawowa Nowoczesnych Technologii i Jzykw Obcych Ul. Skodowskiej Curie 67, Torun Tel. 56 623 01 03, www.modernacademy.pl
Modern Academy
W nauczaniu stawiamy na intelektualn kreatywno i samodzielno, umiejtnoci analizy i interpretacji informacji oraz prac zespoow. Nasz kadr dydaktyczn stanowi nauczyciele pasjonaci, osoby z dowiadczeniem pedagogicznym, otwarte na kontakt z drugim czowiekiem, co zapewnia szkole przyjazn atmosfer. Naszym celem jest zapewnienie uczniom warunkw harmonijnego rozwoju: intelektualnego, emocjonalnego, spoecznego i fizycznego. Dbao o rozwj osobisty ucznia znajduje odzwierciedlenie w programie ksztacenia, gdzie obok podstawy programowej mieszcz
REKLAMA
31 POZA TORU, 26
kwietnia 2013
EDUKACJA
szkolnym procedury. Nauczyciele szczegowo analizuj prbne egzamiy, ktra s dla nich wskazwk na ostatnie miesice roku szkolnego. Czsto zdarza si tak, e wyniki poszczeglnych uczniw znaczco si poprawiaj w ostatecznym rozrachunku. - Do ubiegorocznego egzaminu maturalnego przystpio
79 spord 87 absolwentw szkoy, w tym 62 spord 69 w liceum oglnoksztaccym i 17 osb z technikum mwi Janina Nowacka, dyrektor Zespou Szk w Chemy. Zdawalno egzaminu w liceum wyniosa 94%. W technikum matur zdao 4 na 5 przystpujcych do niej uczniw. W tym roku w obu placwkach na terenie powiatu toru-
EDUKACJA
WSG wypenia luk na rynku edukacji w regionie. Szkoa inwestuje w kierunki zamawiane. Specjalici zasil polsk gospodark
ich losw z miejscem zdobycia dyplomu. Pomaga w tym obecny trend aplikacyjnego ksztacenia tzn. zastosowania rozwiza bdcych przedmiotem prac dyplomowych w istniejcych przedsibiorstwach, nierzadko realizowanych na zamwienie. Uczelnia od kilku lat intensywnie rozwija obszar tzw.
kierunkw zamawianych, wczajc si w kampanie przygotowania kadr inynierskich dla potrzeb gospodarki. Wrd 20 kierunkw WSG realizuje m.in. architektur, budownictwo, mechatronik, informatyk, zarzdzanie i inynieri produkcji. Dziki projektom oraz licznym partnerstwo branowym uczelnia
od kilku prowadzi w Toruniu studia inynierskie a take podyplomowe oraz specjalistyczne szkolenia. Wadze wydziay wierz, e innowacyjne studia inynierskie zachca do pozostania w naszym regionie absolwentw reprezentujcych poszukiwane przez pracodawcw zawody. Wysza Szkoa Gospodar-
ki dysponuje potencjaem, ktry pozwala na elastyczne podejcie do oferty, std w pierwszych latach funkcjonowania wydziau czelnia konfrontuje swoje zaoenia z zainteresowaniem konkretnymi kompetencjami ze strony kandydatw. W ofercie wydziay znajduj si obszary studiw inynierskich: architektura, budownictwo, gospodarka nieruchomociami, mechatronika, inynieria bezpieczestwa, technologie www web 2.0, inynieria wsparcia informatycznego IT services, energetyka odnawialna, inynieria produkcji oraz obszary studiw licencjackich: dietetyka, sport i rekreacja. Pena oferta studiw na www. wsg.torun.pl
Masz pytania dotyczce Unii Europejskiej? Od dawna szukasz na nie odpowiedzi, ale bezskutecznie? Rozwizaniem Twojego problemu jest otwarcie Punktu Informacji Europejskiej Europe Direct w Toruniu przy Wydziale Technicznym WSG. Punkty Informacji Europejskiej Europe Direct s pierwsz lini kontaktu obywatela z Uni Europejsk. Odpowiadaj za zewntrzny wizerunek i s Rzecznikiem polityk i praw wynikajcych z obywatelstwa europejskiego. Punkt mieszczcy si w budynku Zespou Szk Samochodowych na ul. Grunwaldzkiej 25b umoliwia kontakt ze specjalistami od poniedziaku do pitku, w godzinach 8:0016:00. Gwnym zadaniem Europe Direct Toru jest udzie-
lanie informacji we wszystkich obszarach tematycznych zwizanych z problematyk europejsk, z uwzgldnieniem lokalnych potrzeb spoecznych, pytaniami zwizanymi z funkcjonowaniem Unii Europejskiej oraz zachcanie do udziau w debacie europejskiej mwi Marta Tybura, koordynator toruskiego punktu. Utworzenie biuro Informacji Europejskiej zostao przyjte z entuzjazmem przez wadze regionalne i samorzdowe. Nawizana w latach wczeniejszych wsppraca z toruskimi instytucjami i organizacjami zostanie na pewno rozwinita informuje Teresa Synik, dziekan Wydziau Technicznego WSG w Toruniu - Pozostajemy otwarci na wspprac z podmiotami, ktrym nie s obce kwestie europejskie. Podstaw aktywnoci Europe Direct w Toruniu jest dziaalno informacyjno
konsultacyjna, na ktr skadaj si dyury eksperta ds. funduszy, organizacja szkole, warsztatw, seminariw, wykadw, konkursw czy lekcji europejskich. Europe Direct Toru swoje usugi kieruje do wszystkich obywateli zainteresowanych zagadnieniami Unii Europejskiej. W szczeglnoci do wsppracy zapraszamy: przedstawicieli samorzdu terytorialnego, mae i rednie przedsibiorstwa, modzie, nauczycieli i instytucje owiatowe oraz organizacje pozarzdowe wskazuje Teresa Synik. Perspektywa czasowa 2013 2017 jest ju trzeci edycj funkcjonowania sieci Europe Direct w Polsce. Od 2005 r. Wysza Szkoa Gospodarki uzyskiwaa akceptacj Komisji Europejskiej na prowadzenie Punktw Informacji Europejskiej. Potrzeba utworzenia biura
w Toruniu bya zauwaalna od duszego czasu przekonuje Teresa Synik. W procedurze konkursowej znaczcym
kryterium wyboru Punktu Informacji Europejskiej byo pooenie oraz znaczenie geopolityczne miasta.
Buduj z nami!
Specjalny dodatek budowlany
DODATEK BUDOWLANY
Murarz te czowiek
Jacek Laskowski
Czy murarze to abstynenci, czy alkoholicy? Ile prawdy jest w tym i w wielu innych stereotypach krcych o budowlacach
cy i pojecha na moj budow, trafiaam zazwyczaj na przerw niadaniow lub kawowo-popoudniow. Materiay budowlane schodziy jak woda. Motki czy inne drobne narzdzia przepaday jak kamfora. Nie zauwayam wprawdzie, by ktry z murarzy popija lub by pijany, ale po odejciu fachowcw znalazam kilka pustych butelek po piwie. Straciam wprawdzie troch nerww, ale ekipa zadanie wykonaa. Niektrym smutne moe si wyda to, e cz Polakw nie ma najlepszego zdania o murarzach i swoimi jzykami sieje z fam. Jak mantr wielu powtarza, e budowlaniec to nieudacznik i nieuk. Tylko niektrzy zdaj sobie spraw, e ten nieudacznik zwykle przyzwoicie zarobi, a remont mieszkania czy inne prace remontowo-budowlane wykona samodzielnie. Niejednokrotnie ten nieuk do swojego CV moe dopisa znajomo niemieckiego czy angielskiego, ktrego nauczy si pracujc za granic. Tam generalnie polskich fachowcw si docenia.
Huk spadajcego pustaka, wrzask zabieganego kierownika czy ryk wczonej betoniarki to specyfika miejsca, gdzie pracuj oni budowlacy. Cika praca przez kilka, a czasem kilkanacie godzin dziennie, to chleb powszedni tych, ktrzy na ycie, jak mogoby si wydawa, zarabiaj wycznie miniami i kielni. Jednak s wrd nich tacy, ktrzy zabieraj swoje ony do dobrych, markowych restauracji czy znaj dat bitwy pod Grunwaldem. O tym, e raz przyklejona atka do czowieka trzyma si nadspodziewanie dugo, wiedz chyba wszystkie dzieci. Jak dzi pamitam kold, podczas ktrej duszpasterz zabawia moj rodzin artem o pijanych murarzach okresu PRL-u. Jak wiele zmienio si od tamtego czasu, wiedz najlepiej ci, ktrzy w brany s od lat. U nas si nie pije mwi Dariusz, pracownik budowlany i dodaje. Ja bynajmniej nie mam do tego gowy. Pracy jest sporo, a w dodatku kierownicy strasz alkomatami. Ponadto, wikszo z nas do pracy jedzi autem. Owszem, spotkaem si z takimi, ktrzy butelki chowaj midzy pustakami, ale kady ma swoje saboci. Dzisiejsi przedsibiorcy nie lituj si nad tymi, co zagldaj do kieliszka w
godzinach pracy. Czasy, w ktrych pio si na umr, a puste flaszki walay si pod nogami, odeszy w zapomnienie wraz z pojawieniem si konkurencji i zaostrzeniem przepisw. Tak to wyglda w ustach jednego z fachowcw. Jednak badania przeprowadzone w ostatnich latach przez Pastwow Inspekcj Pracy pokazuj, e przyczyn ponad poowy wypadkw na budowach mg by alkohol. Na rynku istnieje wiele mniejszych i
wikszych firm. Niektre z nich ciesz si renom czy uznaniem, i wikszo z nas pewnie takich poszukuje. Nie mona jednak zapomina, e jest rwnie gro takich, ktre psuj opini caej brany. Niechtnie wspominam budow swojego domku zdradza Katarzyna. Ekipa fachowcw, ktra pojawia si na placu budowy jako pierwsza, wydawaa si by szalenie nieprofesjonalna. Jej kierownik zjawia si rzadko na mojej
dziace. Ja nie miaam czasu kontrolowa murarzy, poniewa pracuj na peen etat. Gdy ju udao mi si wyrwa z pra-
DODATEK BUDOWLANY
Sezon grzewczy, dla wikszoci si skoczy, ale o nowym sprzcie warto myle ju teraz
Tutaj wystarczy, aby dostawca uzupeni domowy zbiornik na paliwo grzewcze. Po wczeniu urzdzenia moemy o nim zapomnie przez cay sezon. Wan rzecz jest bezpieczestwo takich rozwiza. Rozgrzany kocio, ktry nie odprowadza ciepa (np. po odczeniu energii elektrycznej), moe uszkodzi domowe rury lub sam ulec powanemu uszkodzeniu. W przypadku ukadw zamknitych z pomoc przychodz nam wownice schadzajce. Gdy temperatura na kotle przekracza 85 Celsjusza, urzdzenie obnia j do zadanej i bezpiecznej wartoci. - Poza zakupem kota mona take pomyle od razu o usudze montaowej tumaczy Krzysztof Kitler. Samo urzdzenie objte jest 23% VAT-em, a w komplecie z usug podatek spada do 8%. Waciciel firmy Hydro-Term przestrzega take przed nieuczciwymi sprzedawcami. - Niektrzy zaniaj ceny, ale potem okazuje si, e wykonanie stoi na bardzo niskim poziomie tumaczy Krzysztof Kitler. Czsto moemy zapomnie o renomowanym sprzcie prosto od producenta. W naszym przypadku po wykonaniu prac sporzdzamy ponowny kosztorys w oparciu nakad prac i dostarczony sprzt. Przedstawiamy go potem klientowi, aby mia wiadomo kadej wydanej zotwki. Mamy w tym dowiadczenie, bo jestemy na rynku od 16 lat. Koty centralnego pozwalaj rwnie na rozbudowanie ich o dodatkowe urzdzenia, np. czytnik kart komrkowych, ktry pozwala na sterowanie ciepem w domu dziki SMS-om. Hydro-Term wiadczy take kompleksowe usugi instalacji co, wod-kan. i gaz. oraz przydomowych oczyszczalni ciekw, instalacji solarnych, stacji uzdatniania wody, przyczy kanalizacyjnych i centralnych odkurzaczy.
nu grzewczego, i po nim, gdy grzejemy tylko wod uytkow. Tzw. limak ma wiksz dokadno podawania opau przez co jest bardziej ekonomiczny ni kocio tokowy. Ten jednak sprawdzi si lepiej w mrone zimy. - W obu przypadkach warto pomyle take o pompach ciepa na lato. Podgrzej nam wod do 60 Celsjusza, a jednoczenie schodz powietrze w pomieszczeniu radzi Krzysztof Kitler.
Z kolei wrd kotw gazowych moemy wybra opcj kondensacyjn lub atmosferyczn. Na potrzeby miejsc, gdzie potrzebna jest spora temperatura, optymalnym wyborem bdzie ten pierwszy, poniewa koty kondensacyjne odzyskuj ciepo ze spalin. W przypadku drugiego rodzaju gazwek zaoszczdzimy sporo na samym kupnie urzdzenia. Dla osb, ktre ceni sobie przede wszystkim wygod, pozostaje kocio olejowy.
DODATEK BUDOWLANY
o odpowiednie owietlenie. Modne s rwnie wykadziny. Z kolei biae meble, swojskie desenie oraz niebieskie ciany sprawiaj, e sypialnia wyglda jak wyjta z dawnej epoki. Przy
takim wystroju doskonaym elementem dekoracyjnym s naturalne tkaniny. W tej aranacji dobrze prezentuj si proste dodatki i wzory, ktre tworz przytuln atmosfer.
Inn propozycj aranacyjn jest urzdzenie sypialni w stylu loftu. Taka stylizacja wymaga jednak odpowiednio dobranych kolorw i zestaww mebli. Do industrialnego stylu najlepiej pasuj proste
DODATEK BUDOWLANY
Budowa wasnego domku to inwestycja ycia. Nim kupimy dziak warto dwa razy pomyle, czego waciwie oczekujemy po miejscu, w ktrym spdzimy nastpne lata. Kady kolejny krok wykonany na placu budowy, jest rwnie wany, co poprzedni. Pierwszym etapem budowy naszego domu jest wybr projektu budowlanego i dziaki, na ktrej powstanie inwestycja ycia. Na tym etapie nikt nie powinien si spieszy, bowiem zy wybr moe odbija si czkawk przez reszt ycia. Warto sprawdzi powszechnie dostpny plan zagospodarowania przestrzennego. Wwczas dowiem si, czy w okolicy dziaki, do ktrej kupna si przymierzamy, nie jest planowana budowa drogi ekspresowej, centrum handlowego czy wysypiska mieci. Dobrze jest wybiera dziaki kwadratowe lub prostoktne, ze stosunkowo niewielkim nachyleniem terenu, ktrym nie grozi podtopienie w razie
ewentualnej powodzi. Wane, by projekt domu wybra jeszcze przed kupnem dziaki. Gdy nie prowadzimy samochodu, zwrmy rwnie uwag na poczenia komunikacyjne, gdy pogoda moe nie zawsze sprzyja kilkukilometrowym spacerom do najbliszego przystanku. Pomylmy te o mediach, bowiem moe si okaza, e do naszego domku nie bdziemy mogli podczy ulubionej sieci kablowej czy
skorzysta z intratnej propozycji miejskiego dostawcy Internetu. Gdy zakupimy ju dziak i zaatwimy wszelkie urzdowe formalnoci z pozwoleniem na budow wcznie, bdziemy mogli przystpi do kolejnego etapu naszej budowy - kupna materiaw budowlanych. Tutaj nie warto oszczdza, bowiem wybrany przez nas cement, pustak czy cega posu do wzniesienia konstrukcji bu-
dla jednych jest sufitem, dla innych jest podog, wic nie warto kierowa si radami znajomych i lepo poda za najnowszymi trendami. Najwaniejsze bymy w zaaranowanych pomieszczeniach czuli si dobrze, a jednoczenie byy one funkcjonalne. Szukajc ekipy budowlanej, warto rozejrze si za firm, ktra oferuje usugi budowlano-wykoczeniowe. Bardzo moliwe, e zaoferuje nam rabat na prace wykoczeniowe, o ile to jej powierzylimy budow budynku. Zgodnie z prawem do nowopowstaego domu moemy si wprowadzi, kiedy zgosimy zakoczenie budowy w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego. Wprawdzie domy jednorodzinne zwolnione s z kontroli inspektoratu, jednak ma on prawo do jej przeprowadzenia. O ile wniosek zosta przyjty, tzn. w przecigu 21 dni aden z odpowiednich organw go nie odrzuci, to nic nie stoi na przeszkodzie do zmiany swojego dotychczasowego miejsca zamieszkania.
DODATEK BUDOWLANY
Co jest teraz na czasie, a z czego warto zrezygnowa? Przeczytaj, a dowiesz si, jak aranowa swoje cztery kty Modnie zaprojektowane mieszkanie to rzecz, ktr mona pochwali si przed znajomymi. Skandynawski, nowoczesny czy retro, to style, ktre wiod prym, jeli chodzi o aranacj wntrz. Czym tak waciwie si rni? Styl skandynawski szybko owadn kontynent europejski, w tym Polsk. wietnie sprawdzi si w mieszkaniach osb, ktre w domu przede wszystkim wypoczywaj. Poczenie jasnych kolorw (gwnie bieli) spowoduje, e nasze pomieszczenia powiksz si optycznie. Ponadto, styl ten poprzez elementy drewniane, ktre s jego charakterystyczn cech, spodoba si kademu, kto w swym mieszkaniu pragnie pozosta w kontakcie z natur. Swoj lekkoci i przejrzystoci sprawi, e pomieszczenia bd wydawa si jasne, czyste, zadbane, a przede wszystkim funkcjonal-
ne. W tym stylu dominuj meble proste. Nie ma tu miejsca na szafki ze obieniami czy szuflady z ozdobnikami. Wszystkim mionikom klasycznych rozwiza spodoba si styl retro. Wbrew pozorom nie musi on by nudny i powtarzalny. Dominuj tutaj restaurowane szafy, komody czy przeszklone meble. Odpowiednia aranacja wntrza
sprawi, e pomieszczenie stanie si eleganckie, a wypeni je icie brytyjska i dworska atmosfera. Aranujc mieszkania w stylu klasycznym na ciany poleca si tapet regularn, o delikatnych wzorkach. W azienkach czsto mona spotka wanny obite metalem, a ciany ozdobione pytkami z trawertynu. Wntrza rozwietlaj lampy z abaurami, za-
rwno stojce, jak i te gabinetowe. Bardzo charakter ystyczne w stylu klasycznym s rwnie dugie zasony oraz delikatne firany. Jeli chcemy oywi nasze p omieszczenia, to styl n ow o c z e s ny jest wanie dla nas. Stawia on na funkcjonalno pomieszcze, ich prostot oraz minimalizm. Wszechobecna jest stal, szko, kamie, tworzywo sztuczne, a take egzotyczne drewno. Poczenia midzy przedpokojem, kuchnia, a salonem maj charakter otwarty, co znacznie powiksza mieszkania. Zrnicowanie kolorystyczne cian pozwala wskaza granic midzy poszczeglnymi pomieszczeniami. Meble przyjmuj tutaj ksztaty pro-
stych bry geometrycznych bez ozdobnikw, kuszc jednak materiaem, z ktrego s wykonane. Surowo nowoczesnych wntrz podkrela beton oraz cega, ktre oywiaj ciepe kolory. Pojawiaj si tutaj rwnie designerskie dodatki. Mimo prostoty tak zaprojektowanego wntrza, mog one sprawia wraenie pomieszcze bogato udekorowanych. lepe podanie za najnowszymi trendami nie jest najlepszym rozwizaniem, co nie oznacza, e z mody czerpa nie powinnimy. W mieszkaniach musimy czu si dobrze i swobodnie. Nie malujmy cian jaskrawymi kolorami, skoro nas drani. Zastanwmy si te, czy rzeczywicie chcemy co zmieni, czy robimy to tylko dlatego, by ssiad nam pozazdroci. Pamitajmy, e warunki lokalowe i portfele nie zawsze pozwalaj wstawi wielkogabarytowy mebel do salonu czy kuchni. Czasem wystarczy przestawi kilka przedmiotw lub kupi niedrogi wazon, by nada naszym wntrzom cho zalek podanego stylu.
Dobre chci podatnikw wystarcz, aby wesprze organizacje poytku publicznego w ich codziennej dziaalnoci. Wypeniajc zeznania podatkowe, warto pamita o tych najbardziej potrzebujcych. Zostao ju tylko kilka dni na skadanie zezna podatkowych. Pamitajmy, wypeniajc PIT przez Internet lub w sposb tradycyjny, aby przekaza 1% podatku na wybran organizacj poytku publicznego. Procedura przekazywania 1% swojego podatku na rzecz potrzebujcych jest bardzo prosta. Wystarczy, e kady podatnik, w odpowiedniej ru-
bryce PIT, wpisze numer KRS wybranej organizacji poytku publicznego oraz kwot, ktra nie moe by jednak wysza ni 1% podatku. Potem urzd skarbowy dokonuje przelewu na konto wybranej placwki. Osoby, ktre wypeniy ju zeznanie i nie przekazay 1% podatku dochodowego na rzecz okrelonego podmiotu, mog zoy jego korekt. Moe by ona rwnie dokonana drog elektroniczn poprzez system edeklaracje. Rozliczajc si z fiskusem warto zatem pamita, e miliony symbolicznych zotwek moe popyn do potrzebujcych z tytuu 1% podatku. Przykadowo, Fundacja
Daj Szans na Rzecz Rozwoju Dzieci Niepenosprawnych w Toruniu otrzymane pienidze planuje przeznaczy na dziaalno statutow. Ta niewielka cz podatku sprawi, e bdzie ona w stanie pomc swoim podopiecznym. Oddanie 1% nie oznacza, e podatek bdzie wyszy przekonuje Ewa Grobelska, prezes Fundacji Daj Szans. Jedna zotwka, a czsto nawet mniej, jest naprawd wiele warta. Przekazywanie tej niewielkiej czci naszego podatku na rzecz organizacji ma sens, nawet wtedy, gdy podatnicy w to nie wierz. W przeciwnym razie 100% naszego podatku trafi do Skarbu Pastwa. Coraz wicej osb decyduje si na przekazanie 1% na konkretn organizacj poytku publicznego W ubiegym roku rekordowa liczba podatnikw przekazaa swoj cz podatku na rzecz wybranych placwek. Postarajmy si, aby w tym roku liczba osb z otwartym sercem bya jeszcze wysza. W kocu to nic nie kosztuje.
SPORT
O zakoczonym sezonie Plus Ligi, historycznym sukcesie Delecty Bydgoszczy i objciu kadry narodowej siatkarek, z Piotrem Makowskim, trenerem reprezentacji Polski w siatkwce kobiet, rozmawia Jarosaw Wicawski
przez trzy lata, ale nie do koca tak byo. W pierwszym sezonie Micha Masny, Dawid Konarski i Andrzej Wrona prawie ze sob nie grali. Dwch z nich byo kontuzjowanych, a trzeci nie mg gra ze wzgldu na limit obcokrajowcw. Tegoroczny wynik to znak, i Delecta na stae doczy do ligowej czowki, czy raczej jednorazowa niespodzianka? Wedug mnie to nie bya niespodzianka. Delecta ju w poprzednim sezonie, a nawet wczeniej, graa niez siatkwk. Systematycznie, pod przewodnictwem prezesa Piotra Sieki klub idzie do przodu. Gdyby w sporcie mona byo si czego spodziewa, to w ogle nie byoby warto przychodzi na stadiony czy hale. Zawsze kto moe sprawi niespodziank. W tym roku tak druyn bya Politechnika Warszawska. Dopki budety klubw si nie wyrwnuj, o sensacj bdzie ciko. Delecta udowodnia, i z mniejszymi pienidzmi te mona zaatakowa czowk. Za swoj dobr gr na koniec moe nie jest krytykowana, ale czsto pojawiaj si gosy, e moga zaj wysze miejsce. By moe moga, ale i tak zaja najwysze miejsce w lidze, wywalczya awans do Pucharu CEV, bya w czwrce Challenge Cup, a take w czwrce Pucharu Polski. Trzeba to oceni pozytywnie.
odejciu kilku czoowych graczy. Nie ma ludzi niezastpionych. Gdybym to nie ja by nadal trenerem, to na pewno znajdzie si kto, kto zajmie moje miejsce. Klub jest stabilny finansowo, ma dobr mark i wietnego preze-
sa. Jeli kilku czoowych graczy odejdzie, to nie bdzie problemu z zastpieniem ich nowymi. Myl, e kandydatw do zarobienia pewnych pienidzy w Bydgoszczy bdzie wielu. Teraz mwi si, e Delecta graa w tym skadzie
Wywiad zosta przeprowadzony 21 kwietnia. Dwa dni pniejn Piotr Makowski zosta oficjalnie trenerem reprezentacji Polski kobiet
****
wiada Andrzej Szwec. Sam przyznaje, e wielkich wynikw nie osiga, ale czuje satysfakcj po kadym biegu. Zacz do pno, bo majc 39 lat. Mija mu wic wanie 18. rok startw. Mj syn Pawe jako 1516-latek biega i tak mi si to spodobao, e sprbowaem swoich si mwi. To mudna forma zabawy, ale dla mnie akurat jest przyjemna. Dla pozostaych uczestnikw ubianka Cross chyba te musi taka by. Na zawody przyjeda ich zwykle okoo 70.
Na pocztku biegali tylko w Zamku Bierzgowskim, ale od ubiegego roku mamy zmiany wyjania ukasz Rzd z Centrum Kultury w ubiance, ktre wsplnie z Urzdem Gminy zajmuje si organizacj zawodw. A te przycigaj nie tylko miejscowych. Przyjedaj bowiem take biegacze z Torunia, Bydgoszczy, Rypina, Chemna, wiecia, nina Na zaproszenie Jerzego Zajkay pojawiao si nawet maestwo z Holandii. Fajnie si startuje w ubiance, bo biegi s zrnicowane: w
Wybczu przeaj, w Zamku Bierzgowski cross mwi Andrzej Szwec. Porwnanie ma dobre, bo startowa w wielu miejscach w Polsce, w tym w Zamociu i Bieszczadach. Przebieg 43 maratony. Zdrowie pozwala, by wci trenowa 2 razy w tygodniu i przygotowywa si do kolejnych startw. Te w gminie ubianka odbywaj si co miesic: 12 edycji w cigu roku, w tym Bieg Samorzdowy i Bieg Niepodlegoci. Atrakcyjno zawodw podnosi stworzenie oddzielnych klasyfika-