MATHCAD

Wyraenia arytmetyczne
3 5 2 +
72
3 2.819
Nacisn po kolei klawisze:
3,+,5,*,2,spacja,spacja,/,72,spacja,-3,=
2 15
3
4
+
2 10
2
1
0.043
2,*,\,15,spacja,spacja,+,3,/,4,
spacja,spacja,spacja,/,2,*,10,^,2,
spacja,spacja,-,1,spacja,spacja, spacja,=
Definiowanie zmiennych
t 10 :
Nacisn klawisze:
t,:,10
t jest nazw zmiennej, 10 jest jej wartoci.
Jest to definicja zmiennej lokalnej, ktra obowizuje od miejsca, w ktrym
zostaa zdefiniowana do koca dokumentu (na prawo i w d)
4 :
y 3 5 + :
Litery greckie wprowadzamy albo z palety, albo piszc odpowiednik polski
litery greckiej i naciskajc CTRL+G.
y=17
G 10
Definicja zmiennej globalnej.
Naley nacisn klawisze:
G,~(tylda),10
Zmienna globalna obowizuje w caym dokumencie (rwnie powyej
miejsca jej zdefiniowania).
Definicja lokalna zawsze przysania definicj globaln.
M1:=34
Nazwa zmiennej z dolnym indeksem.
Naley nacisn klawisze:
M,.(kropka),1,:,34
Definiowanie funkcji
f x ( ) 3 x
2
:
Funkcja jednej zmiennej. x jest argumentem funkcji.
Przy wywoaniu funkcji podajemy aktualny argument (nazw, ktra moe
by inna ni x, lub warto) np.:
f(2.3)=15.87
g x y , ( ) 3 x 6 y + :
Funkcja dwch zmiennych. Wywoanie np.:
a:=2.4
g(a,a)=21.6
g(1,2*a)=31.8
z r fi , ( ) r cos fi ( )
Definicja funkcji globalnej, obowizujcej w caym dokumencie. (Symbol
wstawiamy naciskajc klawisz ~ (tylda)).
Zmienna iterowana
k 10 11 , 20 .. :
Zmienna k przyjmuje kolejne wartoci 10, 11 itd. co 1 do
20.
Symbol dwukropka wprowadza si z palety lub naciskajc klawisz ;
(rednik).
Wszystkie wartoci zmiennej k otrzymamy piszc k=
dt 0 0.01 , 1 .. :
Zakres zmiennoci zmiennej dt obejmuje liczby od 0 do 1 co 0.01.
Zastosowanie zmiennej iterowanej
t 10 11 , 20 .. :
a 9.8 :
a
2
t
2

Wyraenie a*t^2/2 zostanie obliczone dla kadej wartoci t z zakresu 10 .. 20.

Wykresy
k 1 1000 .. :
x
k
0.01 k 1 ( ) :
y
k
x
k
5 ( )
2
1 +

1
]
4 sin
2 x
k

,
+ : z
k
x
k
5 ( )
2
1 +

1
]
4 sin
2 x
k

,
+ 5 :
0 2 4 6 8 10
10
0
10
20
30
30
7.938
y
k
z
k
9.99 0 x
k
Jedn krzyw tworz punkty (y
k
,x
k
), drug krzyw tworz punkty (z
k
,x
k
). Za wyraeniem
okrelajcym rzdne lub odcite pierwszej krzywej naley wpisa przecinek (,) aby poda wyraenie
okrelajce rzdne lub odcite drugiej krzywej.
Definiowanie macierzy
2.3
2 x +
24

,
Aby utworzy macierz (wektor), naley wskaza kursorem
pocztkowy punkt i nacisn klawisze CTRL+M lub skorzysta z
menu.
W okienku naley poda liczb wierszy (rows=3) i kolumn
(columns=1), nastpnie wypenia poszczeglne komrki.
A
1
3
0.5
4
0
2
2
9
7

,
:
A
1 2 ,
9
Standardowo wiersze i kolumny s numerowane od zera (mona to
zmieni). Aby odwoa si do elementu A[2,3] naciskamy klawisze:
A,[,1,przecinek,2,=
B
0 0 ,
1 : B
0 1 ,
3 :
B
1 0 ,
7 : B
1 1 ,
5 :
B
1
7
3
5

Macierz mona rwnie utworzy przez nadanie wartoci jej

poszczeglnym elementom.
zero
3 3 ,
0 :
zero
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

Macierz zerow najprociej utworzy przez utworzenie jej

ostatniego elementu. Pozostae, niezdefiniowane elementy bd
miay domyln warto zerow.
M identity 3 ( ) :
M
1
0
0
0
1
0
0
0
1

Macierz jednostkow wprowadzamy wywoujc wbudowan

funkcj identity(n), gdzie n oznacza wymiar macierzy.
A
1
5
3
6

,
: B
11
44
22
33

,
:
C augment A B , ( ) :
C
1
5
3
6
11
44
22
33

D stack A B , ( ) :
D
1
5
11
44
3
6
22
33

Macierz mona utworzy z podmacierzy korzystajc z

wbudowanych funkcji augment i stack.
Dziaania i operacje na macierzach
A
1
5
3
6

,
: B
11
44
22
33

,
:
C A B + :
D A B :
A
1
5
3
6

,
:
D A
1
:
D
0.667
0.556
0.333
0.111

Macierz odwrotna.
Symbol -1 mona wprowadzi korzystajc z palety lub
wpisujc z klawiatury
A,^,-1
1
7
4
3
8
0

,
T
1
4
8
7
3
0

Transpozycja macierzy.
Symbol T mona wprowadzi korzystajc z palety lub
wpisujc z klawiatury
CTRL+1
Odwoywanie si do kolumn i wierszy macierzy
A
2
10
22.0
1
27
3.4
33
4
5

,
:
A
0
2
10
22

A
T
( )
0
2
1
33

A
<0>
- kolumna 0
(A
T
)
<0>
- wiersz 0
Symbol <0> mona wprowadzi korzystajc z palety lub
wpisujc z klawiatury CTRL+6
Rozwizywanie nieliniowych rwna algebraicznych
Aby rozwiza nieliniowe rwnanie algebraiczne f(x)=0, naley poda pocztkow warto x=x
0

(punkt startowy).
Funkcja root znajduje pierwiastek rwnania f(x)=0 najbliszy podanemu punktowi startowemu.
Wykorzystywana jest metoda siecznych. Funkcja ta nie znajduje wszystkich pierwiastkw. O
obecnoci innych pierwiastkw mona si przekona, wykrelajc wykres funkcji:
Poniej rozwizano rwnanie x
3
-10x+2=0
x 10 9.9 ,10 ..
50
50
x
3
10 x
.
2
10 10 x
10 5 0 5 10
50
25
0
25
50
Rozwizywanie ukadu liniowych rwna algebraicznych
Rozwiza ukad rwna liniowych: 3x+6y=9
2x+0.54y=4
Tworzymy macierz wspczynnikw i wektor danych, nastpnie wywoujemy funkcj lsolve
M
3
2
6
0.54
V
9
4
lsolve M V , ( )
1.844
0.578

Rozwizywanie nieliniowych rwna algebraicznych metod Levenberga-Marquardta

Rozwiza ukad rwna nieliniowych:

+
+
2 y x
6 y x
2 2
z ograniczeniami 2 y , 1 x >
x 1 y 1
Given
x
2
y
2
6
x y 2
x 1
y 2 >
x
r
y
r
Find x y , ( )
x
r
0.414 y
r
2.414
1) szacujemy pocztkowe wartoci zmiennych (punkt startowy)
2) Blok rozwizujcy, zaczynajcy si sowem kluczowym Given, a
koczcy si wywoaniem procedury rozwizujcej Find,
zawiera rwnania i ograniczenia w postaci nierwnoci
3) W rwnaniach, symbol rwnoci wprowadzamy z palety lub przez
nacinicie klawiszy Ctrl =
4) Ograniczenia nie s konieczne. Ich zastosowanie spowodowao
odrzucenie drugiego rozwizania rwna (prawego, dolnego
punktu przecicia prostej z okrgiem).
x 5 root x
3
10 x
.
2 x ,3.258
x 0 root x
3
10 x
.
2 x ,0.201
x 5 root x
3
10 x
.
2 x ,3.057
x+y=2
x
2
+y
2
=6
(x
r
,y
r
)
Rozwizywanie ukadu rwna rniczkowych
Rozwizanie ukadu liniowych rwna rniczkowych zwyczajnych I rzdu
[ ] [ ] [ ] [ ] B X A X
dt
d
+ z warunkami pocztkowymi [ ] [ ]
0
X X
D(t,X):=[A][X
0
]+[B]
Z:=rkfixed(X,t
pocz
,t
konc
,liczbapunktow,D)
t
pocz
czas pocztkowy dla ktrego znany jest warunek pocztkowy [X
0
]
t
konc
czas kocowy oblicze
liczbapunktow liczba punktw dla ktrych zostanie wyznaczone rozwizanie. Liczba
ta okrela krok cakowania.
1
1
1
1
1
1
]
1

konc
n
konc konc
konc
n
n
n
n
x x x t
x x x
x x x
x x x
x x x t
Z

2 1
2 2
2
2
1
1 1
2
1
1
0 0
2
0
1
2 1
002 . 0
001 . 0
0
Rozwiza rwnanie rniczkowe
0 y 3
dt
dy
+ z warunkiem pocztkowym y(0)=4
y
0
4
D t y , ( ) 3 y
.
W rkfixed y 0 ,4 ,100 ,D , ( )
i 0 rows W ( ) 1 . .
4
2.457741 10
5
.
W
1 <>
i
4 0
W
0 <>
i
0 1 2 3 4
0
1
2
3
4
Najpierw wprowadzamy warunek pocztkowy.
Zmienna okrelajca ten warunek ma by
wektorem. W rozpatrywanym przykadzie jest
to wektor jednoelementowy. Indeks 0
wprowadzamy za pomoc klawisza [
1) Funkcja D okrela pierwsza pochodn
rwnania. Wektor y zawiera tylko jeden
element y
0

2) Rozwizanie obliczone jest w przedziale czasu

(0,...,4) sekundy, w 100 krokach i jest
zapisane w macierzy W
3) W
<0>
pierwsza kolumna macierzy W
zawierajca kolejne wartoci czasu
4) W
<1>
druga kolumna macierzy W
zawierajca kolejne wartoci funkcji y
5) indeks i numeruje kolejne wiersze macierzy
W (numery krokw cakowania). Funkcja
rows oblicza liczb wierszy macierzy W.
Rozwiza ukad rwna rniczkowych

+
+
t
t
e y x
dt
dy
e y x
dt
dx
z warunkami pocztkowymi x(0)=0, y(0)=1
Z
<0>
- w pierwszej kolumnie znajduje
si czas t
W nastpnych kolumnach znajduj si
wartoci poszczeglnych elementw
wektora stanu X:
Z
<1>
=x
1
, Z
<2>
=x
2
, itd.
z
0
1
D t z , ( )
z
0
z
1
e
t
z
0
z
1
e
t
W rkfixed z 0 ,1.5 ,1000 ,D , ( )
i 0 rows W ( ) 1 . .
t
i
W
0 <>
i
x
i
W
1 <>
i
y
i
W
2 <>
i
4.006583
0
x
i
y
i
1.5 0 t
i
0 0.38 0.75 1.13 1.5
0
1.5
3
4.5
6
Wektor zmiennych oznaczono liter z. Najpierw
wprowadzamy warunek pocztkowy (wektor)
1) Funkcja D okrela pierwsze pochodne rwnania
2) Rozwizanie obliczone jest w przedziale czasu
(0,...,1.5) sekundy w 1000 krokach i jest zapisane w
macierzy W
Wprowadzanie tekstu
Wyraenie algebraiczne
Aby rozpocz pisanie tekstu, naley wskaza kursorem
pocztkowy punkt i nacisn klawisz (cudzysw)