01

Jacek Walczyski

Stal wicemistrzem Polski 1955

By to zimny jesienny dzie 1955 roku. Miaem wtedy 7 lat, chodziem do pierwszej klasy i moj pasj, jak kadego chopaka w tym wieku bya oczywicie pika nona. Na mecze wczesnej Stali Sosnowiec chodzio si wwczas rodzinnie. Pamitam festyny na stadionie przy Alei Mireckiego, kiedy witowano sukcesy z zagranicznymi druynami, zwyciskie mecze towarzyskie z renomowanymi druynami polskimi, a take awans do I ligi. Pamitam zwycistwo 4:0 z Poloni Bytom i Grnikiem Radlin. I o tym, e bramkarz Stali Dziurowicz dugo by niepokonany nawet przez znakomitych wwczas pikarzy Wisy Krakw, Gwardii i CWKS Warszawa oraz chorzowskiego Ruchu. I potem przyszed pamitny decydujcy o mistrzostwie Polski mecz z wczesnym CWKS. CWKS bya to druyna nie lada. Dziki wojskowo-politycznym decyzjom, zgromadzia najlepszych zawodnikw kraju. W tym czasie grali tam Edward Szymkowiak, Lucjan Brychczy, Marceli Strzykalski (byy pikarz Stali!), Edmund Kowal, Henryk Kempny, Ernest Pol i wielu innych lskich czoowych pikarzy. Cudem uchowa si od powoania w szeregi Legii Gerard Cielik. Nie wiem czy kto jeszcze pamita ale upieko si rwnie Czesawowi Uznaskiemu. Najlepszy wwczas niezwykle bramkostrzelny napastnik Stali, trafi do wojska dwa lata pniej ni jego rwienicy, lecz nie do Warszawy a do Krakowa. On i inni pikarze z Sosnowca grali wic w Wawelu Krakw, ktry decyzjami wojskowych wadz zosta przemianowany na OWKS. Wawel wietnie dawa sobie rad w lidze i zmierza ku mistrzostwu Polski. Grali w nim wwczas nasi pikarze: Aleksander Dziurowicz, Marian Maso, Roman Musia, Ryszard Krajewski, Marceli Strzykalski i Czesaw Uznaski.

STAL WICEMISTRZEM POLSKI 1955

Ze wspomnie starego kibica [ 01 ]

I znw wojsko pokazao sw wadz. Jak to mogo by, e nie C(entralny)WKS a O(krgowy)WKS jest wyej w tabeli. Rozwizano wic OWKSy (Krakw, Bydgoszcz, Wrocaw i Pozna) powoujc pikarzy tych druyn do CWKS. Poniewa w tym czasie, Dziurowicz, Maso, Musia i Krajewski zakoczyli ju sub wojskow, powrcili do Sosnowca. Strzykalski zosta przeniesiony do Legii a Uznaski wkrtce rwnie powrci do Stali.

Ci pikarze Stali Sosnowiec zdobyli pierwszy historyczny tytu wicemistrza Polski w pierwszym swym sezonie w ekstraklasie. Od lewej: Pawe Krel, Pawe Jochemczyk, Ryszard Krajewski, Witold Majewski, Czesaw Uznaski, Augustyn Pocwa, Marian Szymczyk, Jzef Pocwa, Roman Musia, Aleksander Dziurowicz, Marian Maso. Na zdjciu brak Ryszarda Gowackiego, ktry w II poowie zmieni Krajewskiego.

Tak wic silna Legia przyjedaa na mecz do Sosnowca. Zwycistwo Stali dawao jej mistrzostwo, a trzeba pamita, e by to beniaminek. Ten mecz mia wic niebagatelne znaczenie prestiowe. Przez pewien okres po wojnie Stal walczya ju o miejsce w ekstraklasie jako RKU. A sidziba RKU miecia si dokadnie naprzeciw stadionu w tzw. willi Woniaka. Mecz zaczyna si o 10 rano. Mimo wielu protestw starszych rodziny, poszedem z ojcem, bratem i wujkami na ten mecz (nie chcieli mnie siedmiolatka zabra majc w pamici rozruchy sprzed kilku lat na meczach z AKS-em Chorzw). W kocu jednak postawiem na swoich i znalazem si na stadionie wtopiony w 20-tysiczn rzesz kibicw. Ulicami pyny potoki ludzi, kibice siedzieli na okolicznych drzewach i dachach domw przy ul. Wolnoci (obecnie Niepodlegoci) i Sportowej. Na stadionie, byo tak ciasno, e z trudem mogem co dojrze.
Opracowanie: Jawa48 17 maja 2013 Prawa autorskie i edytorskie zastrzeone
Indeks: 00004/2004/03

STAL WICEMISTRZEM POLSKI 1955

Ze wspomnie starego kibica [ 01 ]

Pamitam jak stalowcw w niebieskich koszulkach i biaych spodenkach prowadzi Maso. CWKS gra chyba w biao-zielonych strojach. Szymkowiak gra w czarnym swetrze z nr 1 i niebieskich spodniach dresowych. Mecz si rozpocz, kibice wci napywali a tu pierwsza akcja Stali wstrzsna stadionem i caym Sosnowcem. Tu po pierwszym gwizdku, koncertowe zagranie pary Uznaski Majewski zostao uwieczone powodzeniem. Uznaski (z lewej ley na ziemi) strzela w 1 min. Uznaski wietnie wyszed na czyst bramk dla Stali. pozycj w okolicach szesnastki i strzaem nie do obrony pokona Szymkowiaka. W tym momencie Stal bya mistrzem Polski! Podobno ryk stadionu byo sycha na kilka kilometrw w Szopienicach, Bdzinie i Mysowicach. W gr poleciay kapelusze, parasole, mnie wycaowa jaki pijany (ju nie tylko ze szczcia) kibic. Stal ruszya do huraganowego ataku, lecz na stray warszawskiej bramki sta przecie wczesny najlepszy bramkarz w Polsce. Niestety, ju w 14 minucie, kontra CWKSu, dokadne podanie do Brychczego, ktry mierzonym strzaem z 16 metrw pod poprzeczk pokona Dziurowicza. Zrobio si 1:1, impet Stali zela, trzeba byo teraz zwrci baczniejsz uwag na obron wasnej bramki. Ale obrona Stali naleaa przecie do najlepszych w lidze. wietni boczni obrocy Maso i Jochymczyk1 a w rodku niezawodny stoper Musia nie pozwalali warszawiakom na zbyt wiele swobody. Po przerwie trener Dudek postawi wszystko na jedn kart: obrocy broni dostpu do pola karnego a pomocnicy Szymczyk i Augustyn Pocwa wspomagaj atak. W miejsce Krajewskiego wprowadzi Gowackiego. Obok Majewskiego i Uznaskiego gra wszdobylski Krel, na lewym
1

Naprzeciw huraganowym atakom Stali sta wietnie dysponowany Szymkowiak

wczesna prasa dwojako wymieniaa nazwisko Jochymczyka, czsto piszc Jochemczyk. Staraem si zachowa pisowni ktra w owym czasie wystpowaa. Podobnie rzecz si miaa z pisowni innych nazwisk, szczeglnie lskich pikarzy. Przykadem Ernest Pohl, ktremu od 1963 roku. przemianowano nazwisko na Pol (rzekomo Pohl zwrci uwag, e prasa od wielu lat niewaciwie pisze jego nazwisko), by pniej (okoo roku 1990) znw wrci do pisowni Pohl Opracowanie: Jawa48 17 maja 2013 Prawa autorskie i edytorskie zastrzeone
Indeks: 00004/2004/03

STAL WICEMISTRZEM POLSKI 1955

Ze wspomnie starego kibica [ 01 ]

skrzydle Jzef Pocwa. Stal ruszya do huraganowych (jak dywanowe naloty) atakw. Legionici zostali zepchnici do tak gbokie defensywy, e rzadko udawao im si przekroczy lini rodkow, a Dziurowicz siedzia w bramce. Za to Szymkowiak dokonywa wrcz cudw zrcznoci bronic nieprawdopodobne strzay, ktre z trybun ju widziane byy jako gole. Napr trwa pene 45 minut, niestety nadludzkie wysiki Majewskiego, Uznaskiego i Krla wspomagane przez braci Pocww i Gowackiego musiay uzna wyszo nadludzkich wrcz wyczynw Szymkowiaka. Remis nobilitowa Legi (CWKS), ktra zdobya pierwszy tytu mistrzowski. W Sosnowcu witowano drugie miejsce, grupki kibicw dugo przeyway i dyskutoway wynik meczu w tradycyjnym miejscu przed dworcem kolejowym. W nastpnym sezonie zaczem chodzi niemal na kady mecz. Tym razem doczali ju do mnie koledzy z klasy. Nieopodal Stawikw budowa si ju nowy stadion. Ale o tym innym razem.

Zdjcia pochodz ze zbiorw prywatnych oraz wydawnictw prasowych sprzed 1960 roku Prawa autorskie zastrzeone

Opracowanie: Jawa48 17 maja 2013 Prawa autorskie i edytorskie zastrzeone

Indeks: 00004/2004/03