Kl.

: Imię i nazwisko: Ocena:

Nr w dzienniku:
Data wykonania Temat doświadczenia: Data oddania:
doświadczenia: Obserwujemy dyfuzje (II)
.

I. CZĘŚĆ TEORETYCZNA:

Wszyscy wiedzą, że ciała składają się z atomów i cząsteczek, które

mieszają się. Takie mieszanie fizycznie nazywamy dyfuzją. Prawidłowa
definicja tego zjawiska brzmi:
DYFUZJA – proces rozprzestrzeniania się cząsteczek lub energii w
danym ośrodku (np. w gazie, cieczy lub ciele stałym) ), będący konsekwencją
chaotycznych zderzeń cząsteczek dyfundującej substancji między sobą i/lub z
cząsteczkami otaczającego ją ośrodka.
Dyfuzja umożliwia zjawisko mieszania się substancji pozostających w
fazie gazowej lub ciekłej. Siłą napędową dyfuzji przy mieszaniu jest dążenie
układu do równowagi termodynamicznej przez osiągnięcie jak najwyższej
entropii i jak najniższej energii swobodnej. Efektem wolnej, nieskrępowanej
dyfuzji w gazach i cieczach jest wyrównywanie się stężeń wszystkich
składników w całej objętości fazy. Osiągnięcie stanu równowagi nie oznacza
jednak zatrzymania dyfuzji. Trwa ona nadal, tyle że dzięki dokładnemu
wymieszaniu się wszystkich składników nie prowadzi już do zmian stężenia.
Przykładem tego rodzaju dyfuzji jest rozchodzenie się zapachów w powietrzu.
Jednym z najbardziej znanych przykładów zjawiska fizycznego
zdominowanego przez dyfuzję są (ruchy Browna).
Innym przykładem dyfuzji jest zjawisko osmozy, polegające na
przemieszczaniu się cząsteczek i jonów przez błony półprzepuszczalne, w
kierunku wyrównywania się stężenia związku chemicznego lub jonu, zdolnego
do przenikania przez błonę. Siła napędową osmozy jest dokładnie to samo co
napędza dyfuzję swobodną w mieszaninach. Różnica polega na tym, że błona
przepuszcza tylko wybrane składniki mieszaniny, podczas gdy inne nie.
Dyfuzja zachodzi w każdej temperaturze. Obserwujemy ją
pomiędzy gazami, cieczami i ciałami stałymi. Szybkość dyfuzji wzrasta przy
podwyższaniu temperatury. Jest ona przeciętnie o kilka rzędów wielkości
większa w przypadku gazów, a z kolei o kilka rzędów wielkości mniejsza w
przypadku ciał stałych w porównaniu z szybkością dyfuzji w cieczach.
 II. OPIS DOŚWIADCZENIA:

1. Przygotowałam ziemniak i atrament.

2. Przekroiłam ziemniak na pół i zrobiłam wgłębienie w jego środku.
3. Do zrobionego wgłębienia nalałam troszkę atramentu
4. Odczekałam 15 minut i zapisałam nowe spostrzeżenia.

III. WYNIKI:

Kiedy po praz pierwszy nalałam troszkę atramentu do wgłębienia

szerokość plamki wynosiła 1 cm.
Po 15 min ponownie spojrzałam na ziemniaka szerokość atramentowej
plamki wynosiła już 1,7 cm.
Oznacza to, że w ciągu tych 15 min cząsteczko atramentu i cząsteczko
tworzące ziemniaka solidnie „pracowały”, czyli mieszały się.
W tym doświadczeniu zatem obserwujemy zjawisko dyfuzji.

IV. OPRACOWANIE WYNIKÓW:

Plamka na początku Plamka po 15 min

SZEROKOŚĆ 1 cm 1,7 cm
SPOSTRZEŻENIA brak spostrzeżeń plamka rozszerzyła się o
czym świadczy jej
szerokość; wnioskujemy
zatem, że miało tu miejsce
zjawisko dyfuzji.

V. DYSKUSJA I WNIOSKI:

Z doświadczenia tego można wywnioskować, że dyfuzja w naszym

codziennym życiu nie opuszcza nas niemal ani na chwilę. No bo nawet w takim
zwykłym parzeniu herbaty zachodzi zjawisko dyfuzji. A nie mówiąc o innych
zwykłych czynnościach domowych (np. nalewanie płynu do naczyń do zlewu z
gorącą wodą, rozchodzenie się zapachu pieczonego przez mamę ciasta i wiele
wiele innych).
Dyfuzja jest tez ważna w oddychaniu, bo przecież to tlen miesza się z
różnymi innymi zapachami i składnikami powietrza.