Magazyn to jednostka funkcjonalno-organizacyjna przeznaczona do magazynowania dbr materialnych (zapasw) w wyodrbnionej przestrzeni budowli magazynowej wedug ustalonej technologii,

wyposaona w odpowiednie rodki techniczne, zarzdzania i obsugiwania przez zesp ludzi. Przestrzeo magazynw jest przewanie podzielona na cztery strefy, ktre odpowiadaj podstawowym fazom procesu magazynowania. S to strefy: * przyjd, * skadowania, * kompletacji, * wydao.

FAZA PRZYJCIA Obejmuje: Rozadunek rodkw transportowych Przyjcie przesyki od przewonika lub dostawcy Identyfikacja dostawcy Kontrol ilociow i jakociow Segregowanie, sortownie, przepakowywanie i oznakowanie dostawy zgodnie z ustalon organizacj magazynu Przekazanie towary do strefy skadowania

Przyjcie towarw na magazyn obejmuje dostawy zewntrzne, zwroty oraz przyjcia z innych magazynw. Przyjcie do magazynu polega na sprawdzeniu zgodnoci iloci i jakoci dostarczonych surowcw, materiaw i wyrobw gotowych z zamwieniem; zapisanie ich w reje strze dostaw oraz wystawienie dowodu przyjcia i jego zaewidencjonowanie. Wyroby i materiay, przyjmowane do magazynu mog pochodzid z dostaw zewntrznych, bd wewntrznych przedsibiorstwa. Dostawy zewntrzne obejmuj surowce, towary i materiay zakupion e w innym przedsibiorstwie, zwrcone na skutek nie przyjcia ich przez odbiorc lub pochodzce z przerobu obcego. Natomiast dostawy wewntrzne obejmuj materiay niezuyte przez dziay produkcyjne, pochodzce ze zwrotu czy przesunid midzy magazynowych. Istotn rol peni tu magazynier, ktry musi przestrzegad zasad przyjmowania do magazynu tylko tych dbr materialnych, co, do ktrych otrzyma polecenie przyjcia. O sprawnoci dziaania magazynu decyduj przede wszystkim czynnoci zwizane z odbiorem, przyjciem i wydaniem surowcw, materiaw i wyrobw gotowych. Odbir i przyjcie surowcw, materiaw i wyrobw gotowych do magazynu powinny odbywad si na podstawie specjalnej instrukcji kontroli lub instrukcji magazynowej, w ktrej powinny byd opisane: me toda kontroli, jej zakres i czstotliwod oraz rodki i personel j przeprowadzajcy.

FAZA SKADOWNIA Obejmuje: Kontrol uformowanych jednostek adunkowych

Przemieszczenie do strefy skadowania Umieszczenie dostawy w odpowiednich urzdzeniach do skadowania i na waciwych lokalizacjach Przechowywanie towarw Przemieszczanie towarw wewntrz strefy skadowania

Czynnoci wykonywane w sferze skadowania polegaj na prowadzeniu rnego rodzaju zabiegw konserwacyjnych, chronicych materiay przed zniszczeniem i zepsuciem. Charakter tych zabiegw zaley od waciwoci fizycznych i chemicznych przechowywanych materiaw. Strefa skadowania przeznaczona jest do przechowywania dbr materialnych wystpujcych w duych ilociach w kadej grupie asortymentowej (zapas rezerwowy) oraz do skadowania wyrobw przeznaczonych do kompletacji i wystpujcych w maych ilociach w grupie (zapas biecy).

FAZA KOMPLETACJI Obejmuje: Pobranie towaru wg zamwieo klienta Przemieszczanie i manipulacje w strefie kompletacji Zabezpieczenie i znakowanie jednostek adunkowych Przemieszczanie towarw do strefy wydao

W sferze kompletacji wykonywane s czynnoci w wyniku ktrych nastpuje zestawienie towarw zgodnie z ilociowym i asortymentowym zapotrzebowaniem poszczeglnych klientw. Moe odbywad si to w miejscu skadowania lub w specjalnie wyodrbnionych do tego celu stanowiskach kompletacyjnych. Uzalenione jest ot przed wszystkim od czasu realizacji zamwienia i jego wielkoci. Kompletownie w miejscu skadowania stosuje si wwczas, gdy wymagany jest krtki czas realizacji zamwienia lub wystpuj czste zamwienia. Kompletownie na wyodrbnionej do tego celu powierzchni stosuje si w pozostaych przypadkach oraz gdy wymagana jest wysoka wydajnod kompletacji. Ma to miejsce przy duej liczbie zamwieo. Faza kompletacji jest jedn z najbardziej wanych operacji procesu magazynowego. W jej wyniku nastepuje sformowanie takiego zastawu dbr materialnych, ktrych odpowiada okrelonemu zamwieniu odbiorcy.

FAZA WYDANIA Obejmuje; Pobranie odpowiedniego wolumenu wyrobw, towarw lub materiaw z miejsca skadowania, skompletowanie, zapakowanie i sformowanie jednostki adunkowej Przemieszczanie skompletowanych towarw we waciwe pola wydao Zestawienie wg kierunku i tras Kontrol wydania; przekazanie towaru osobie upowanionej (przewonikowi, konwojentowi lub przedstawicielowi odbiorcy)

Zaadunek na rodek transportu Sporzdzenie szczegowej dokumentacji wydania

Faza wydania jest ostatnim etapem procesu magazynowania. Przy wydawaniu towarw z magazynu stosuje si 3 podstawowe zasady zwizane z kolejnoci wydawania: LIFO towary dostarczone najpniej s wydawane jako pierwsze FIFO towary dostarczone najwczeniej s wydawane jako pierwsze FEFO towary, ktrych data trwaoci upywa najwczeniej s wydawane jako pierwsze

Standardowe wydanie z magazynu (WZ) oznacza po prostu pozbycie si z magazynu towaru, zapakowanie, odesanie lub wydanie odbiorcy, jednak jest moliwe take wydanie towarw do t ak zwanych pozycji nierezerwowanych, czyli takich, ktrych podczas wystawiania dokumentw sprzeday, nie byo fizycznie na magazynie albo takich, dla ktrych pracownik zaznaczy opcj nie rezerwowania.

OPAKOWANIA W procesach magazynowych mamy do czynienia gwnie z opakowaniami transportowymi i zbiorczymi, ktrych znaczenie jest bardzo wane. Decyduj one bowiem o stopniu zabezpieczenia przed stratami, a take uatwiaj manipulacje w przemieszczaniu, skadowaniu i transporcie. Opakowania w czasie magazynowania powinny w szczeglnoci umoliwiad pitrzenie wyrobw w stosy, a take umoliwiad mechaniczne ich przemieszczanie w celu optymalnego wykorzystania przestrzeni magazynowej. Dlatego istotnym zagadnieniem jest waciwy dobr rodzaju opakowania transporto wego oraz jego konstrukcji do konkretnego wyrobu. Racjonalny sposb gospodarowania opakowaniami w magazynie polega przede wszystkim na odpowiednim obchodzeniu si z nimi, waciwym przechowywaniu i szybkiej naprawie zauwaonych uszkodzeo.

Personel magazynowy (stanowiska, kompetencje, odpowiedzialnod) Personel magazynowy to zesp osb pracujcych w magazynach i wykonujcych czynnoci zwizane bezporednio z jego dziaalnoci Podzia: Kierowniczy, ktry obejmuje kierownika zespou magazynw i kierowni ka magazynu Podstawowy, do ktrego nale: magazynierzy odpowiedzialni za biece wykonywanie czynnoci przyjcia i wydanie zapasw magazynowych oraz za ilociowy i jakociowy stan tych zapasw Pomocniczy, do ktrego zalicza si: robotnikw magazynowych i transportowych, konserwatorw sprztu, mechanicznego i konserwatorw skadowych materiaw i towarw oraz sprztaczki Kierownika magazynu Obowizki: Wpywanie na zachowanie si podwadnych, aby byo ono zgodne z zamierzeniami przyczyniao si do realizacji nakrelonych zadao Stwarzanie warunkw umoliwiajcych realizacj zadao Pobudzenie inicjatywy zespou Wpajanie nawyku dokadnego wykonywania obowizujcych instrukcji i zarzdzeo Przyczynianie si do podnoszenia kwalifikacji i zapewnienie awansu Kontrolowanie pracy podlegego personelu Kwalifikacje zawodowe z zakresu: Towaroznawstwa skadowanych zapasw Planowanie zaoonych zadao magazynu Organizacja pracy, w tym tworzenie struktur organizacyjnych najlepszych dla osignicia zamierzonyc h celw Zarzdzania procesami magazynowymi Dbania o zapewnienie optymalnej jakoci zapasw w magazynie i wspdziaania w tym zakresie z komrkami zakupw i sprzeday Zasad prawidowego ukadania, przechowywania, pakowania i konfekcjonowania wyrobw wedug zleceo odbiorcw Obsugi systemu informatycznego wspomagajcego zarzdzanie magazynem Obsugi wzkw jezdniowych podnonikowych, wyposaonych coraz czciej w terminale komputerowe, umoliwiajce rejestrowanie operacji w czasie rzeczywistym zwizanych z przyjciem, kompletacja i wydaniem materiaw i wyrobw gotowych Oglnych warunkw umw sprzeday i umw dostawy oraz zasad postpowania w przypadku powstania brakw ilociowych i wad jakociowych Znajomoci przepisw prawnych i norm regulujcych problematyk gospodarki magazynowej \

Magazynier : Przyjcie odpowiedzialnoci materialnej za powierzone zapasy, urzdzenia, ruchomoci i pomieszczenia magazynowe na podstawie inwentarza pocztkowego i protokou zdawczo - obliczeniowego

 Przyjmowanie materiaw dostarczonych do magazynu, ustalenie ich iloci, czuwanie nad ich odbiorem jakociowym, sporzdzenie prawidowej dokumentacji na postawie sprawdzonych dowodw dostawy i podpisywanie dowodw przyjcia Rozmieszczenie i uoenie przyjtych materiaw w magazynie, konserwacja i utrzymanie porzdku Wydawanie materiaw na podstawie prawidowych, sprawdzonych dowodw rozchodowych Dobr racjonalnych rodkw transportu Prowadzenie zgodne z obowizujcymi przepisami ewidencji ruchu i stanu zapasw Przestrzeganie zasad obiegu dokumentacji i porzdku przechowywania dowodw magazynowych Kontrolowanie zgodnoci rzeczywistego stanu zapasw ze stanem ewidencyjnym Skadanie pisemnych wyjanieo w sprawie rnic inwentaryzacyjnych Pracownicy prowadzcy ewidencje magazynow: Kompletowanie dokumentw obrotu materiaowego dotyczcych przychodu i rozchodu oraz sprawdzenie ich pod wzgldem formalno- rachunkowym Biece ksigowanie w ewidencji przychodw i rozchodw zapasw oraz wykazywanie aktualnych stanw zapasw Konsolowanie stanu zapasw oraz porwnanie ich z norm minimum i maksimum Sporzdzanie wedug ustalonego wzoru sprawozdao i wykazw dotyczcych ruchu i stanu zapasw materiaowych Uzgadnianie okresowych stanw ewidencyjnych z komrk ksigowoci przedsibiorstwa i korygowanie danych w przypadku stwierdzenia nieprawidowoci Robotnicy magazynowi wykonuj gownie prace zwizane z przemieszaniem, przepakowywaniem, pakowaniem i konserwacj zapasw oraz porzdkowaniem pomieszczeo magazynowych. Podlegaj oni bezporednio magazynierowi lub dyspozytorowi magazynu. Rewident magazynw: Wyrywkowe kontrolowanie pracy magazynu przyjd Kontrolowanie prawidowoci sporzdzenia dokumentacji oraz ewidencji zapasw Kontrolowanie terminowoci przemieszczenia przyjtych zapasw do magazynw branowych lub przemieszczania depozytw Kontrolowanie prawidowoci rozmieszczania towarw w magazynie Kontrolowanie opakowao zbiorczych z towarem oraz towarw nieopakowanych wydawanych przewonikowi lub odbiorcy Kontrolowanie prawidowoci zamykania i plombowania pomieszczeo magazynowych Skadanie okresowych sprawozdao kierownictwu

Dyspozytor magazynowych urzdzeo mechanicznych: Przyjmowanie pod wzgldem sprawnoci technicznej przydzielonych magazynowi urzdzeo mechanicznych Nadzorowanie prac zwizanych z utrzymaniem urzdzeo mechanicznych w stanie gotowoci do eksploatacji Prowadzenie rejestru urzdzeo mechanicznych bdcych w dyspozycji magazynu Przydzielanie urzdzeo mechanicznych waciwym stanowiskom pracy w zalenoci od potrzeb Zgaszanie wnioskw w sprawie likwidacji zuytych urzdzeo i ich elementw Prowadzenie dokumentacji zwizanej z eksploatacj urzdzeo mechanicznych

Dyspozytor transportu magazynowego:

 Prowadzenie ewidencji posiadanych lub otrzymanych rodkw transportu i pracownikw obsugujcych te rodki Kierowanie rodkw transportu do przewozu adunkw Przydzielanie adowaczy i konwojentw do obsugi rodkw przewozowych Wsppraca z PKP, formami transportowymi i poczt przy odbiorze przesyek Prowadzenie ewidencji przesyek otrzymanych i wysanych Nadzorowanie pracy rodkw transportu wewntrznego Sporzdzanie dokumentw przewozowych Zgaszanie reklamacji w stosunku do przewonikw obcych Konserwator mechanicznych urzdzeo magazynowych: Kontrolowanie, konserwowanie oraz przeprowadzanie biecych przegldw i napraw mechanicznych urzdzeo magazynowych Badanie stanu technicznego urzdzeo magazynowych oraz przygotowanie sprztu wymiennego Przestrzeganie i kontrolowanie waciwej eksploatacji urzdzeo mechanicznych Odpowiednie zabezpieczanie urzdzeo mechanicznych po zakooczeniu pracy Konserwator zapasw magazynowych: Dokonywanie biecych i okresowych przegldw zapasw przechowywanych w magazynie Wykonywanie wedug uzgodnionego harmonogramu lub doranych potrzeb czynnoci zwizanych z czyszczeniem, przepakowywaniem, zabezpieczaniem przed dziaaniem czynnikw atmosferycznych oraz innych czynnoci majcych na celu zapobieganie pogorszeniu si waciwoci fizykochemicznych zapasw w czasie skadowania Operator magazynowych urzdzeo magazynowych: Obsugi magazynowych urzdzeo mechanicznych Kontrolowania prawidowego dziaania urzdzeo Dokonywania konserwacji i biecych napraw Sprawdzenia stanu technicznego urzdzeo Koordynowanie szybkoci di zalania poszczeglnych urzdzeo w zespoach Zabezpieczania urzdzeo przed uruchomieniem przez niepowoanego pracownika

Koszty magazynowania i mierniki oceny gospodarki magazynowej (klasyfikacja kosztw, fakty, liczby, mierniki, przykady)

Mierniki Mierniki oceny zatrudnienia i pracochonnoci czynnoci magazynowych (przecitny czas wykonywania czynnoci na magazynowych (tablica 8.1) ) Mierniki wydajnoci pracy robotnikw, stosunek wolumenu przeadowanych w cigu badanego okresu dbr materialnych do liczby zatrudnionych przy tych czynnociach robotnikw magazynowych. Okrela obcienie prac robotnikw magazynowych i jest tym korzystniejszy w skali przedsibiorstwa, im wiesza liczba prac magazynowych wykonywana jest w sposb mechaniczny. Mierniki intensywnoci pracy robotnikw magazynowych, oblicza si jako stosunek wielkoci obrotu do liczby roboczodniwek przepracowanych przez robotnikw magazynowych w badanym okresie. Mierniki wydajnoci pracy personelu magazynowego, oblicza si jako stosunek wartoci obrotu magazynowego do liczby zatrudnionych ogem w magazynie Mierniki pracochonnoci obrotu magazynowego , oblicza si jako stosunek godzin przepracowanych przez robotnikw magazynowych do wielkoci obrotu magazynowego ogem w badanym okresie. Informuje ile czasu potrzeba na przepyw przez magazyn 1t masy towarowej. Mierniki poziomu mechanizacji prac magazynowych, jest zaleny od udziau wykonywanych mechanicznie przy zastosowaniu zainstalowanych w magazynie urzdzeo w ogle prac, wyraajcych stosunek wielkoci prac magazynowych do oglnej wielkoci prac magazynowych Miernik terminowoci zaopatrzenia odbiorcw , oblicza si jako stosunek przecitnego czasu trwania czynnoci magazynowych zwizanych z wydaniem zapasw do zaplanowanego czasu trwania tych czynnoci

Koszty Podzia Koszty skadowania zapasw obejmuj: Koszty amortyzacji budowli magazynowych oraz zainstalowanych w nich urzdzeo Koszty pracy urzdzeo do skadowania, transportu i przemieszania zapasw Koszty pac i narzutw personelu magazynowego Koszty zwizane z opatami podatkw od nieruchomoci i rodkw transportowych Koszty kapitau zaangaowanego w utrzymanie zapasw (kapita wasny i obcy w formie kredytw lub udziaw) Koszty konserwacji, kompletacji i znakowania zapasw

Koszty manipulacyjne obejmuj: Koszty zwizane z przyjciem ilociowym i jakociowym wyrobw do magazynu Koszty transportu do miejsca skadowania

 Koszty zwizane z rozmieszczeniem wyrobw w miejscu skadowania oraz liczeniem, wizaniem i przemieszczaniem w magazynie oraz wydawaniem wyrobw Koszty zwizane z wydaniem materiaw do miejsca zuycia Koszty procesw informatycznych obejmuj: Koszty amortyzacji sprztu informatycznego i oprogramowania Koszty zuycia materiaw oraz energii Koszty pracy wraz z narzutami Koszty usug obcych, w tym informatycznych i telekomunikacyjnych

Struktura Koszty proste, charakteryzuj okrelon dziaalnod magazynu w sposb bezporedni i niepodzielny Koszty zoone to koszty, ktre wprawdzie dotycz gospodarki magazynowej ale s trudne lub niemoliwe do jednoznacznego zakwalifikowania Ukad rodzajowy kosztw 1 koszty proste Pace pracownikw zatrudnionych w gospodarce magazynowej Narzuty na ubezpieczenia spoeczne Zuycie materiaw pomocniczych i przedmiotw nietrwaych Zuycie paliw i energii obcej Amortyzacja budowli magazynowych i innych rodkw trwaych zainstalowanych lub pracujcych w magazynie Usugi logistyczne obce Usugi remontowe obce Niedobory (ubytki i straty w granicach norm) Odsetki i prowizje bankowe (dotyczce finansowania zapasw lub kredytowania zakupu wyposaenia i budowli) Czynsze i dzierawy

2 koszty zoone Remonty i konserwacje, wykonywane przez wasne brygady Pozostae koszty zoone 3 niedobory i szkody ponadnormatywne i inne straty losowe powstae w procesie magazynowania

Rodzaje i funkcje magazynw oraz ich wyposaenie

Rodzaje

Funkcje Konsolidacja adunkw Transportowych w produkcji: konsolidacja towarw / surowcw od dostawcw i wysyanie skonsolidowanych adunkw do zakadw produkcyjnych w dystrybucji: konsolidacja towarw rnych producentw i wysyanie do klienta mniej homogenicznych adunkw Konfekcjonowanie produktw Formowanie adunkw wg zamwieo klientw Wyrwnywanie wahao czasowych dostaw rnych towarw Formowanie nowych SKU Minimalizowanie wahao popytu i poday Zapewnienie odbiorcy moliwie szerokiej oferty w moliwie najkrtszym czasie Minimalizowanie sezonowoci Zabezpieczanie przed zdarzeniami nieprzewidzianymi

Wyposaenie TECHNICZNE RODKI manipulacji i transportu wewntrznego aktywnie wpywaj na: szybko przepywu, poziom wydajnoci procesw manipulacyjnych i transportowych, stopie ochrony adunkw przed uszkodzeniem i utrat wartoci uytkowych. Mona wyodrbni nastpujce podstawowe rodzaje rodkw transportu i manipulacji, ktre s take zwane nonikami buskimi: dwignice, przenoniki, wzki i inne pojazdy koowe. Na kad z tych grup skadaj si LICZNE KLASY, ODMIANY i TYPY RODKW transportowych i manipulacyjnych.

DWIGNICE - urzdzenia techniczne suce do przemieszczania adunkw w pionie i poziomie (np. SUWNICE, WCIGARKI, DWIGIENKI). PRZENONIKI - rodki transportu i manipulacji o ograniczonym zasigu suce do przemieszczania produktw w pionie i poziomie, a take pod odpowiednim ktem. (np. przenoniki: TAMOWE, LINOWE, ACUCHOWE, ZGARNIAKOWE, KUBEKOWE itp.)

WZKI JEZDNIOWE to rodki transportu wewntrznego suce do przemieszczania adunkw na bliskie odlegoci, S gwnie stosowane do transportu magazynowego i produkcyjnego (wydziaowego, midzywydziaowego). Mog by one BEZ NAPDU lub Z NAPDEM (SPALINOWYM bd ELEKTRYCZNYM). Wspczesne wzki zapewniaj moliwo wysokiego skadowania (nawet do ok. 5 m), du wydajno, moliwo operowania w pionie i poziomie, a take pod odpowiednim ktem (WZKI UNOSZCE). Istnieje specjalna grupa urzdze o automatycznych cyklach pracy, ktre maj zastosowanie w procesach magazynowych i transportowych. S to m. in. manipulatory oraz roboty przemysowe. MANIPULATORY - urzdzenia pracujce samoczynnie. Gwn ich cz stanowi rami wyposaone w urzdzenie chwytajce. ROBOTY PRZEMYSOWE - maszyny automatyczne, wykonujce zgodnie z zadanym programem pewne OPERACJE, do ktrych nale rwnie operacje manipulacyjne zwizane z magazynowaniem. Dobr rodkw musi uwzgldnia: PARAMETRY techniczne, MOLIWO pracy w systemach zintegrowanych, WYSOKO KOSZTW kapitaowych i eksploatacyjnych, NORMATYWNE parametry wydajnoci umoliwiajce synchronizacj czstkowych operacji przepywu i magazynowania.

URZDZENIA MAGAZYNOWE su do skadowania zapasw, ich ochrony oraz penienia funkcji manipulacyjnych magazynu. Urzdzenia magazynowe dzielimy na: a) urzdzenia do SKADOWANIA - regay, stojaki, wieszaki, zasieki, szafki magazynowe, podkady oraz urzdzenia specjalne, indywidualnie dostosowane do warunkw skadowania spe cyficznych zapasw,

b) urzdzenia KONTROLNE I POMIAROWE - przyrzdy do kontroli warunkw przechowywania (np. termometry) oraz iloci i jakoci skadowanych zapasw (wagi, przepywomierze, wska niki poziomu cieczy itp.), c) urzdzenia KLIMATYZACYJNO-WENTYLACYJNE stosowane w magazynach zamknitych np. urzdzenia do ogrzewania, schadzania, osuszania lub nawilania powietrza,

d) urzdzenia PRZECIWPOAROWE - instalacje alarmowe sterowane lub automatyczne, instalacje ganicze (hydranty, urzdzenia pianotwrcze, zasony wodne), osprzt ganiczy (ganice, koce azbestowe) i inne, e) f) urzdzenia POMOCNICZE do skadowania i manipulacji -palety, nadstawki palet, pojemniki, urzdzenia do mocowania adunkw i inne, urzdzenia TECHNICZNO-ORGANIZACYJNE - stosowane w procesach kalkulatory, maszyny ksigujce i fakturujce, kartoteki, czujniki kontrolne itp. informacyjnych:

W magazynach zautomatyzowanych istotn rol speniaj komputery suce do sterowania procesami magazynowymi, np. programuj prac manipulatorw i ukadnic regaowych.

10