Professional Documents
Culture Documents
e e
(czynniki implikujące – popyt ; e
kupować np.0.8
2.8
0.0857142
ANALIZA TECHNICZNA
• Analiza techniczna znana od tysiąca lat
• Podstawowe założenia:
– Rynek dyskontuje całą informację
– Ceny podlegają trendom
– Historia się powtarza
• Inaczej jak w analizie fundamentalnej, gdzie szuka się czynników determinujących
cenę
• Tu racjonalne i nieracjonalne oczekiwania, szuka się sygnałów zmian
• Wykresy pokazują zjawisko w czasie – cenę, wolumen, fale, formacje, trendy od
100 lat
• Dyskontuje psychologię masowego rynku, nawet astrologię
• Jest subiektywna i zwrócona do przeszłości
• Zakłada się nieznany, wewnętrzny porządek rynków
• Nikt nie dowiódł, że wiele zjawisk nie jest efektem koincydencji
• Random walk – przeczy tworzeniu się formacji bo zakłada losowość zdarzeń
• Dużą rolę odgrywa też technika handlu np. stop-loss
ANALIZA TECHNICZNA
FILOZOFIA
• Analiza techniczna – badanie zachowań rynku przy użyciu wykresów
w celu przewidywania przyszłych trendów cenowych
• Źródło – ceny, wolumeny, otwarte transakcje
• Filozofia:
– Rynek dyskontuje wszystko (nie ważne jakie przyczyny)
– Ceny podlegają trendom (odrzuca niezależność i losowość, trend ma silną
tendencję do kontynuacji, aniżeli do zmiany)
– Historia się powtarza (formacje…)
• Analiza fundamentalna bada przyczyny (wartość fundamentalną),
techniczna bada skutki - trend lub jego zmianę
• Ceny rynkowe wyprzedzają analizę fundamentalną
• Analiza techniczna do zastosowania dla wszystkich rynków i różnych
wymiarów czasu, pozwala prognozować, sztuka analizowania
wykresów
ANALIZA TECHNICZNA -
FILOZOFIA
co oznacza, że
wszyscy uczestnicy rynku są doskonale poinformowani,
zachowania cen w pełni odzwierciedlają zmiany
w relacji popytu i podaży
Z powyższego wynika, że
skoro wszystkie czynniki wpływające na cenę
rynkową znajdują w niej swoje odbicie,
to badanie ceny jest podejściem
samowystarczalnym
ANALIZA TECHNICZNA -
FILOZOFIA
Twierdzenie, że ceny podlegają trendom
odrzuca założenie,
Zakłada się, że
zwane FORMACJAMI
ANALIZA TECHNICZNA -
FILOZOFIA
nie skupia się na przyczynach spadków
lub wzrostów
cen walorów
KIEDY ZAINWESTOWAĆ
ANALIZA TECHNICZNA -
FILOZOFIA
• Zadaniem analityka jest:
• Wychwycenie trendu cenowego
• Już w XVII
CHARTY
wieku zwracano uwagę na odchylenia kursów
od teorii klasycznej
• Najbardziej znany Charles Dow 1851-1902
• J.M.Keynes przegrał połowę swojego majątku na
spekulacji
• Klasyka R.D.Edwards J.Mayee Technical analysis of stock
trends, Nison S. Japanese candlestick charting techniques,
II wyd, NYIF, NY 2001
• 200 metod technicznych - tu założenie powtarzalności
trendów, wykresów
• Założenia: rynek dyskontuje wszelkie zmiany (polityczne,
fundamentalne, psychologiczne), ma trendy, powtarza je
Edgar Peters – analitycy ilościowi często nazywają zwolenników analizy technicznej astrologami
rynku – być może zapominając o tym, że astrologowie byli pierwszymi astronomami, a alchemicy
Pierwszymi chemikami.
CHARTY - OJCOWIE
• Charles Dow (1851-1902) 3 trendy:
• Główne,
• długi, 3 fazy akumulacja, wzrost, spekulacja (dystrybucja), zwątpienie
• Średni - wtórny,
• Krótki
• Trendy wspierane są przez wolumeny oraz średnia transportowa i przemysłowa
• Rynek porusza się falowo – akcje i reakcje
• Ruchy wzrostowe przy hossie – podstawowe – wyższe szczyty i wyżej dołki
• Kilkutygodniowe ruchy boczne
• Richard Schabacker 1902-1938 rozpoznawanie trendów – wsparcie i opór, teoria luk, formacje kontynuacji (prostokąty,
chorągiewki, flagi), odwrócenia trendu
• Modele zależne od czasu (słupki, świece..)
• Richard Wyckoff (goniec na giełdzie 1888) analiza wolumenów i cen (fazy: A kulminacja kupna, B automatyczna
korekta, C ponowny test, D przełamanie wsparcia, E ponowny wzrost)
• Ralph Elliot (1871-1948) schematy rynku powtarzają się, fale mają długość i czas 5 fal
• W.D.Gann (1878-1955) też goniec, badał ile czasu trwa wzrost i ile czasu trwał spadek, gdy czas wzrostu przekracza
czas spadku – przełamanie trendu, korekty wzrostu do 50% wartości wzrostu
E.Peters Teoria złożoności – wiele rzeczy jest złożonych ale tworzy spójny obiekt lub proces
– drzewo, pismo, koryto rzeki…
Bezwładny motłoch może zmienić się w zwarty tłum i działa tak jakby miał jeden umysł
METODY TECHNICZNE
• bar chart - słupki najwyższy i
najniższy kurs dnia • Commodity Channel Index
• Świece • Directional Movement Indicator
• Logarytmiczne wykresy • Hurst exponent (chaos theory)
• Keltner bands
• WSKAŹNIKI TECHNICZNE:
• Money flow
• Bollinger band • Moving Average Converegence Divergence
• Świece odwzorowania • Moving Average Envelopes
• wsparcie i opór • Parabolic System
• Trendy • Pivot points
• Point & figure
• oscylatory
• Rate of change
• momenty rynkowe • Regression bands
• composition approach • Relative Strength Index
• ciągi Fibonacciego • Stochstics
• Chaikin • Williams %R
GRUPOWANIE NARZĘDZI
• Rodzaje wykresów – słupkowe, linowe, punktowo-
symboliczne, świecowe
• Skale wykresów – arytmetyczna, logarytmiczna
• Wykresy słupkowe- cena, wolumen, liczba kontraktów
• Podstawowe narzędzia – trendy, kanały, średnie kroczące,
oscylatory
• Średnie kroczące – koperty, wstęgi Bollingera
• Oscylatory – CCI, momentum, ROC, MACD, oscylator
stochastyczny, %R Williamsa, RSI,
• Cykle
• Fibonacci – linie wachlarza, łuki
• Wilder – RSI, ruch kierunkowy, system paraboliczny,
ADX
DEFINICJE ANALIZY
TECHNICZNEJ
• metody przewidywania ruchów kursów walutowych i przyszłych
trendów rynkowych za pomocą badania wykresów przedstawiających
dotychczasowe działanie rynku, obejmujące poziom kursów i obrotów,
a jeśli to możliwe, również ilość otwartych pozycji
• analiza techniczna definiowana jest jako proces, którego celem jest
wykorzystanie prawidłowości w kształtowaniu się kursów walutowych
do przewidywania zmian trendów zanim trendy te ulegną odwróceniu
• M. Pring określa analizę techniczna jako sztukę rozpoznawania zmian
trendu we wczesnej fazie i utrzymywania odpowiednich pozycji
inwestycyjnych do czasu, gdy pojawią się dostateczne dowody
świadczące o tym, że trend się odwrócił
• badaniu prawidłowości występujących na rynkach finansowych, a
celem poszukiwania wzorców zachowań rynku jest uwzględnienie
możliwości ich ponownej realizacji w przyszłości
ZAŁOŻENIA ANALIZY
TECHNICZNEJ
• rynek odzwierciedla wpływ wszystkich
czynników określających poziom cen
• istnienie określonych wzorców zachowań
na rynku implikujących przyszłe reakcje
(ruchy mają postać trendów)
• powtarzalność historii (powtarza wzorce)
• Wykresy ceny, wolumeny: liniowe,
punktowe, słupkowe (maks/min), świece
(otwarcie/zamknięcie)
ZASTOSOWANIE ANALIZY
Kurs
TECHNICZNEJ
Analiza fundamentalna może
przedwczesnie rekomendować trend
sprzedaż, gdy na rynku pojawia się
overshoot z trendu - ponad kurs
równowagi Kurs równowagi
spot
Czas
KLASYCY ANALIZY
TECHNICZNEJ
TEORIA DOW’A
• Fundament analizy technicznej.
• Pierwsza zasad teorii to założenie, iż ceny i ich średnie giełdowe dyskontują
wszystko – nawet „ingerencje Boże” – trzęsienia, huragany.
• Druga zasada przedstawia poziomy kursów jako kształtujące się zgodnie z trzema
rodzajami trendu (trend główny-długookresowy, trend wtórny i trend
krótkookresowy) – porównywał do ruchów morza a/ odpływ i przypływ, b/ fale
przypływu i odpływu, c/ fale zwykłe - krótkie.
• 3 fazy trendu głównego:
– Faza pierwsza - faza akumulacji, ruch horyzontalny (dobrze poinformowani inwestorzy
otwierają długie pozycje).
– Faza druga gwałtowny wzrost spowodowany poszerzaniem się grona inwestorów
zachęconych do aktywności dobrymi informacjami rynkowymi.
– Faza trzecia - etap masowego udziału inwestorów w rynku, jak też bardzo dobrych
informacji rynkowych, nasilonej spekulacji, po osiągnięciu szczytowego poziomu,
spekulacja, wyprzedaż waluty przez pierwszych inwestorów
TEORIA DOW’A
• Czwarta zasada - potwierdzenie trendu rynkowego wymaga poruszania
się obu średnich – przemysłowej i kolejowej - w tym samym kierunku.
• Piąta zasadza - obroty na rynku muszą potwierdzać
• Szósta zasada - trend trwa do chwili uzyskania wyraźnego sygnału
odwrócenia. Trudno odróżnić korektę trendzie od zmiany kierunku.
• Zarzuty – analiza Dow daje zbyt spóźnione sygnały – gdy podmioty są
już w fazie wzrostu
TEORIA DOWA
Masowe zakupy
wzrost
akumulacja
TEORIA FAL ELLIOTA
• 1930 Ralph Elliott (księgowy na kolei) uznał, że zmiana trendu akcji
jest przewidywalna – powtarzalne wzory i mają wartość
prognostyczną (uzupełnienie teorii Dow’a)
• Rynek podlega powtarzającemu się rytmowi (cyklowi)
pięciofalowego ruchu zgodnie z trendem wzrostowym (5 punktów
wzrostowych) i następujących po nim trzech punktów w falach
spadkowych
• Są dwa typy fal: poruszające i korektywne
• Fale poruszające mają strukturę 5-cio falową a korygujące 3 falową
• - fale 1,3, 5 wpływają na kierunek a fale 2 i 4 są kontrreakcją
• Ralph Elliot „wszystkie fale tego samego stopnia są zależne od
siebie zarówno pod względem czasu jak i ceny”
• formacje fal; 5 punktów fal wzrostu; 3 punkty spadku
FALE ELLIOTA
Korekta
A
Korekta
5 B
3 4
Korekta
C
1
2
IMPULS KOREKTA
FALE ELLIOTA
• Fala A może mieć 5 podfal lub 3 fale
• Korekta B zawsze składa się z 3 fal
• Fala 5 powinna być piątą i jest dłuższa
• Ideałem jest, gdy fala 1=5
TEORIA ELIOTTA
62% 50%
38%
A B
FIBONACCI GRAPH
Kurs
high 50
low 42
różnica 8
Fibonacci 8*fibonacci50-D..
delta kursu 8 0,000 0,00 50,00
0,236 1,89 48,11
0,382 3,06 46,94
0,500 4,00 46,00
0,618 4,94 45,06
0,764 6,11 43,89
1,000 8,00 42,00
Poprzedni/następny
1
0,667
0,625 0,619
0,615 0,618
0,5 0,600
Następny/poprzedni 1
1,75 1,600
1,615 1,618
1,625
1,667 1,619
2
TEORIA CAROLANA
T n
29,5 F n
F n
n-ta liczba ciągu Fibbonacciego
TEORIA CAROLANA
CANDLESTICKS
• Japońska analiza techniczna – świece
• Twórca legenda Munehisa Homma – handlował ryżem
około 1700
• Otwarcie, zamknięcie, najwyższy i najniższy oraz kolor
• Wyższe zamknięcie niż otwarcie – biały
• Niższe zamknięcie niż otwarcie – niebieski lub czarny
• Shadow (ekstrema ceny) i real body (część grubsza)
• Ze świec buduje się figury
FORMACJE ŚWIECOWE
Cechą formacji świecowych są ich odpowiedniki –
gwiazda wieczornej
gwiazda poranna
KONSTRUKCJA ŚWIECY
BIAŁA ŚWIECA CZARNA ŚWIECA
NAJWYŻSZY NAJWYŻSZY
ZAMKNICIE OTWARCIE
OTWARCIE ZAMKNIĘCIE
NAJNIŻSZY NAJNIŻSZY
NAJWYŻSZY
NAJWYŻSZY ZAMKNIĘCIE
OTWARCIE
ZAMKNIECIE OTWARCIE
NAJNIŻSZY NAJNIŻSZY
ZMIANA KIERUNKU
• Zmiana
kierunku ku
górze bullish
• Zmiana
kierunku w dół
bearish
HAMMER MŁOT
FORMACJA MŁOTA
FORMACJA MŁOTA
HANGING MAN (DOWN)
BIAŁY
LUB
CZARNY
DOJI STAR
• Zmiana
kierunku
(down)
• Zmiana
kierunku (up)
FORMACJA SPADAJĄCEJ GWIAZDY
FORMACJA SPADAJĄCEJ GWIAZDY
FORMACJA SPADAJĄCEJ GWIAZDY
HARAMI CROSS
Harami Cross
Harami Cross
Harami cros
FORMACJA GWIAZDY WIECZORNEJ
FORMACJA GWIAZDY WIECZORNEJ
FORMACJA GWIAZDY PORANNEJ
FORMACJA GWIAZDY PORANNEJ
3 BLACK CROWS
Three Black
Crows
THREE WHITE SOLDIERS
Three white
soldiers
THREE MOUNTAINS
Three mountains
Odwrotnie – three river bottom
TOP TOWER
Tower top
Lub
odwrotnie
Tower bottom
JAP. One arrow is easily broken, but not ten in a bundle
WOLUMENY
• Wolumeny są jak ciśnienie wody w rurach –
im większe tym silniejsze zmiany
• Wolumeny wspierają wnioski analizy
technicznej – potwierdzają ceny
• Zwykle wzrost wolumenu z białą świecą
oznacza wzrost ceny a wzrost z czarną
świecą spadek ceny
CHARTS
WYKRESY
AKCJOGRAM (wykres liniowy )
• przejrzystość
• łatwość interpretacji
• - cena otwarcia
• - cena zamknięcia
• - cena maksymalna
• - cena minimalna
• grubej
• cienkiej
i n k1
x i
x n
k
x
n kolejna wartość średniej arytmetycznej
x
i kurs i-tego aktywu
ważona
ŚREDNIE RUCHOME
• System dwóch średnich ruchomych – długiej i krótkiej
R.Donchian (20 dni i 5 dni)
• Tu max (x dni najwyższe) i min (x dni najniższe); linia
pomarańczowa, linia niebieska.
• System trzech średnich ruchomych długiej, średniej i krótkiej
(R.C.Allen 18, 9, 4 dni)
• System czterech średnich – dwie pary, pierwsza identyfikacja
trendu, druga szybsze - moment inwestycji
• Często różnice stosuje się jako oscylatory
• Czasem stosuje się filtry – nakłada się warunek na zmianę
wartości – aby ignorować przecięcia bez znaczenia
ŚREDNIA RUCHOMA
• Porównuje się kursy dzienne oraz średnie ruchome
dla 5 i 15 dni. Zielone punkty sugerują zakup a
czerwone sprzedaż waluty
• Zielone punkty, gdy średnia krótsza wyprzedza
średnią dłuższą od dołu (zmiana trendu)
• Czerwone punkty, gdy krótsza średnia przecina
dłuższą średnią od góry (zmiana trendu)
WYKORZYSTANIE ŚREDNICH
• KOPERTY
• WSTĘGI BOLLINGERA
• FIBUNACCI
• OSCYLATORY
DYWERGENCJE
• Dywergencja – kiedy cena osiąga maksimum lub minimum
a wskaźnik techniczny np. jakiś oscylator nie
• Pierwotne podstawy z podejścia DOW’a np. różnice
między cenami akcji a indeksami transportu lub produkcji
• Dywergencji można szukać na średnich ruchomych lub na
oscylatorach
• Dywergencje stanowią sygnał zmian
• Dywergencje mogą mieć charakter seryjny np. pojawiają
się trójkątami
• Trudno stwierdzić czy zmiana trendu następuje po jednej,
czy po serii dywergencji
• Np. dywergencje między średnią przemysłową, czy S&P
lub olejem opałowym i ropą etc.
MOVING AVERAGE
DIFFERENTIALS
• Różnice w średnich ruchomych np. różnica
średniej z ostatnich 4 dni w stosunku do
średniej z poprzedzających 4 dni
• Te dwie linie odejmuje się i to pokazuje
oscylację wokół wartości = 0 i sygnalizuje
zmianę momentu, kiedy przekracza linię 0
• Gdy powyżej 0 moment pozytywny, gdy
poniżej moment negatywny
TRENDY
TREND
• „Zawsze dokonuje transakcji zgodnie z
kierunkiem trendu”, „Nigdy nie walcz z
trendem”, „Trend jest Twoim
sprzymierzeńcem”
• Kierunek wyznaczają szczyty i dołki
• Trend główny, średni i krótki (DOW)
• Linie oporu (góra) i wsparcia (dół)
POJĘCIE TRENDU
a nie rewolucyjny
ZASADA: NIDGY NIE WALCZ Z TRENDEM
Market is never wrong
TRENDY
Don’t forget old support and resistance levels
ANALIZA TRENDU
• Szczyty, nazywane są poziomem wsparcia a ich
istota określa wysokość kursu walutowego, przy
którym zainteresowanie ze strony kupujących jest
na tyle silne, aby przezwyciężyć presję
sprzedających i w rezultacie powstrzymać spadek.
• Dna - linia oporu, która stanowi poziom cen, gdzie
z kolei presja ze strony sprzedających jest
silniejsza od popytu, co powoduje cofnięcie się
poziomu kursów walutowych
Jap. It is what all eyes see and what all fingers point to
IDENTYFIKACJA TRENDU
wzrostowy spadkowy
Rosenberg 1996
TREND ROSNĄCY
TREND MALEJACY
LINIA WSPARCIA
LINIA OPORU
KANAŁ TRENDOWY
określenie tendencji
ANALIZA TRENDU
• trend wzrostowy, oznaczający sytuację, gdy seria
kształtujących go szczytów i den położona jest
coraz wyżej,
• trend spadkowy – gdy szczyty i dna układają się
stopniowo coraz niżej,
• trend boczny, zwany trendem horyzontalnym,
• konsolidacja lub brakiem trendu, oznacza ułożenie
szczytów i minimów na zbliżonym poziomie
• trendy główne (trendy podstawe), trendy wtórne
(średniookresowe) oraz trendy krótkookresowe
Szukanie rozwiązania przy pomocy jednego wskaźnika – to jak rozwiązanie problemu
przez odnalezienie świętego Graal’a
ANALIZA TRENDU
• Trend jest definiowany w kontekście czasu
• Średnie kroczące pozwalają stwierdzić, czy
trend jest rosnący, malejący czy boczny
• Szukanie punktów wybicia z kanału trendu
IZOLOWANIE TRENDÓW
kurs GŁÓWNYCH
Filtr trendu
Long term
Short term
czas
Badania wykazały, że średnia ruchoma dawała 75% rekomendacji ze stratą a 25% z zyskiem
ANALIZA TRENDU
TREND
SPADKOWY
TREND
BOCZNY TREND
BOCZNY
KANAŁ TRENDOWY
określenie tendencji
KRZYWE PARABOLICZNE
KRZYWE PARABOLICZNE
• Formuła – Welles Wilder
• Narzędzie do gry z trendem
• Wzór zawiera element czasu
• Krzywe paraboliczne pokazują moment
odwrócenia trendu (moment stop)
• Stop & Reverse – zatrzymaj się i odwróć
…pozycję
• Trzeba wybrać punkt rozpoczęcia analizy
PTPS: SAR –STOP AND
REVERSAL POINT (SYSTEM
PARABOLICZNY)
• Pozycja jest odwracana, gdy cena sięga linii obrony
• Przyspieszanie linii trendu po wstępnym wolnym okresie
• Kiedy trend zaczyna się punkty SAR poruszają się z
małymi przyrostami, gdy trend stabilizuje się punkty SAR
są odsunięte dalej od siebie. To wynika z acceleration
factor AF. Zaczyna się on od 0,02 i rośnie co Δ= 0,02 do
ekstremum cenowego
• SAR jutro=SAR dziś+AF(najwyższy kurs dziś – SAR
dziś)
• Ten system zakłada, że inwestorzy stosują stop loss
BLOOMBERG TRENDER
• Wykorzystuje dzienne zmiany zakresu cen i
używa Average True Range oraz nowe szczyty i
dna. Odnosi się Expotential Moving Average, Mid
Point oraz Standard Deviation. Efektem są
wskaźniki trendu podobne do średniej ruchomej
lub Donchian Channels.
• Zielona wskazuje wsparcie, czerwona opór. Gdy
kurs łamie opór to sygnał zakupu
• Zmiana trendu, gdy ceny przetną wsparcie lub
opór
BLOOMBERG TRENDER
• Najpierw kalkuluje się Expotential Moving
Average (M P) i Expotential Moving
Average (TR) do tego dodaje się lub
odejmuje połowę Expotential Moving
Average(TR) do Expotantial Moving
Average(MP) = Adjusted Modpoint
• Trender kalkuluje odchylenie standardowe i
dodaje +- 1S do ADjusted Modpoint
BLOOMBERG TRENDER
• W efekcie pokazuje się wsparcie i opór
• Jeżeli na tym samym wykresie zrobi się 3
trendery – krótki, średni i długi to pokazują
się punkty zwrotne trendu
HURST EXPONENT GRAPH
• KAOS (CHAOS) – używa historycznych cen do predykcji
cen przyszłych przyjmując, że ceny zmieniają się dłużej
niż wynika to z losowości kroczącej
• Pokazuje 3 wykresy: ceny, Hurst exponent, skumulowany
zysk z inwestycji w instrument – sygnał zakupu zielony,
sprzedaży czerwony
• Tu odrzuca się teorię random walk i efektywności rynków
E.Fama, że stare ceny nie mogą być podstawą do
wnioskowania o przyszłych cenach i bazuje się na
wykazywanych statystycznie anomaliach przeczących
teorii rynków efektywnych – Teoria Chaosu – która mówi,
że rynki są dynamiczne, a więc przyszłe zmiany cen mogą
wynikać z dynamiki z przeszłości
• Gdyby teoria portfolio była prawadziwa to Hurst Exponent
powinien wynosić 0,5 – jednak ruchy cen są trwalsze w
czasie
HURST EXPONENT GRAPH
• Hurst exponent graph mierzy trwałość i nietrwałość ruchów cen
w czasie, a więc prognozuje ceny z persistence trendu
• Trend patrzy wstecz ale persitence (non-linear) w przód
• May Ch.Nonlinear pricing:theory&aplications,Wiley,1999
1
X (t )
aH (at )
1 / aH czynnik skalujacy
X (at ) proces X (t ) przyspiesz any przez czynnik a
gdy random walk H 0,5
gdy wyżyżs seria persistent
gdy mniej antypersistent
KELTNER BAND
• Oscylator - Chester Keltner – podobnie jak
Bollinger bada odchylenia od średniej (envelope)
• Gdy cena odchyla się od średniej oczekuje się
powrotu
• Górna granica to 10 dni średnia ruchoma + 10 dni
średnia ruchoma różnicy najwyższy – najniższy
kurs
• Dolna granica to 10 dni średnia ruchoma - 10 dni
średnia ruchoma różnicy najwyższy – najniższy
kurs
PASMO BOLLINGER
• John Bollinger band – pokazuje punkty wsparcia i oporu ze
zmienności cen akcji (odchylenie standardowe), czyli liczy
odchylenia standardowe od średniej ruchomej (zwykle 2
odchylenie standardowe) czyli 95%, że kurs zostanie w
paśmie
• Gdy mniejsza zmienność pasmo jest węższe, gdy większa –
pasmo szersze
• Zwykle dwa odchylenia standardowe a średnia ruchoma dla
20 dni
• Często używane z Relative Strength Index RSI lub Moving
Convergence/Divergence
• J.Bollinger sugerował, że duża zmiana ceny poprzedzana
jest przez okres bardzo małej zmienności
sprzedaj
kupuj
PRZYKŁADOWY CZAS
WYBICIA Z KANAŁU
RYNEK DNI RYNEK DNI
KAKAO 18 SOJA 57
KUKURYDZ 38 PSZENICA 22
A
CUKIER 40 WIEPRZOWI 38
NA
BAWEŁNA 70 OLEJ 42
SOJOWY
SREBRO 4 WOŁOWINA 13
MIEDŹ 29 SKLEJKA 48
ACCUMULATION
DISTRIBUTION OSCILLATOR
• ADO – używa analizy zmian RSI - relative
strenght index, do określenia kierunku
• Dodaje do dystansu open to high low to
close, dzieli się przez 2 i mnoży przez 100
• Zmiany między 100 a 0.
• Kierunek dół lub góra pokazuje wcześniej
możliwą zmianę trendu
• Gdy wartość średnia to trendu boczny
AUTOREGRESJA
• Wsparcie lub opór kalkuluje się dodając i
odejmując dwa odchylenia standardowe
(95% prawdopodobieństwa w rozkładzie
normalnym)
• Gdy cena przebija limity indykacja zmiany
trendu np. ponad +2 S oznacza wzrost
popytu przy niedostatecznej podaży
WSKAŹNIKI ANALIZY
TECHNICZNEJ & OSCYLATORY
WSKAŹNIKI ANALIZY
• TECHNICZNEJ
Oscylator - matematycznie określona miara impetu rynkowego,
a więc tempa, w jakim rynek przyspiesza bądź zwalnia, będąca
pomocną w określaniu z wyprzedzeniem przyszłych zmian
kursów walutowych i identyfikacji punktów zwrotnych na
rynku.
• Pokazuje nie na wartość kursu ale na jego zmianę – a więc może
mieć wartości dodatnie i ujemne
• Moment czyli sygnał to przejście przez oś 0
• Oscylatory mają charakter pomocniczy
• Zastosowania – kiedy osiągają skrajne wartości – rynek
wykupiony (góra) lub wyprzedany (dół)
• Kiedy dywergencja, czyli rozbieżność między oscylatorem a
ruchem cen
• Przecięcie poziomu 0
OSCYLATORY
• Wyróżnia się wskaźnik siły względnej RSI
(ang. relative strenght index), oscylator
MACD (ang. moving average convergence
divergence), wskaźnik zmian ROC (ang.
rate of change), oraz momentum
RSI (Relative Strength Index)
kupuj Załamanie 30
ruchu
RELATIVE STRENGTH
ANALYSIS
• Analiza zachowania akcji w stosunku do
benchmarku np S&P-500
• Czy akcje przebijają indeks, czy leżą
poniżej indeksu
• Linia trendu pokazuje wsparcie i opór F
STOCHASTIC
• George Lane 50-te- Oscylator stochastyczny bada relacje nadwyżki
zakupu do nadwyżki podaży – pozwala identyfikować swing w
kursach
• TASC GRAPH – mierzy szybkość zmiany cen dla identyfikacji
nadmiaru zakupu lub sprzedaży
• Są dwie linie %K (raw stochastic) oraz %D (średnia ruchoma ze
średnich ruchomych)
• Analizuje różnicę w średnich ruchomych np. 4 dni (last close i low
price z N dni) =K%
• K%=[(close)-(low z N)]/[(high z N)-(low z N)]
• D% wygładza trend dla ilości w danym okresie
• DS.% średnia ruchoma z D%
• DSS% średnia ruchoma z DS.%
• 70% lub 80% (%K) oznaczać będzie overbought, 20% lub 30% (%D)
oversold
%K
70
30
WILIAMS %R
• Należy do rodziny oscylatorów stochastycznych
• WLPR = Larry Wiliams %R służy badani nadmiaru sprzedaży
lub kupna - oscylator
• Kalkuluje różnicę między ostatnią ceną closing a najwyższą z
najwyższych relatywnie do rozpiętości cen w okresie – R
zmienia się od -100 do 0
• Nadmiar zakupu gdy >-20
• Nadmiar sprzedaży gdy <-80
• Prównanie Williams %R z ceną daje też możliwość
identyfikacji zmiany momentu
+DM
-DM
T1 T2
DIRECTIONAL MOVEMENT
INDICATOR – DMI WSKAŹNIK
KIERUNKU
• Twórca J.Welles Wilder – współczynnik mierzy
kierunkowe zmiany cen. Zakłada się, że wzrost jest
wtedy, gdy kurs z dziś jest wyższy niż kurs z
minionych dni. I odwrotnie z trendem w dół.
• ( srednia z DM dla N dni wstecz )
DMI
( srednia z True Range)
TR najwiek sza wartosc z :
najwyzszy k urs dnia najnizszy k urs dnia
roznica najwyzszy dzis a k urs zamk niecia wczoraj
roznica najnizszy dzis a zamk nieciewczoraj
DM pozytywny ruch k ierunk owy
Dla DM :
( srednia z DM dla N dni wstecz )
DMI
( srednia z True Range)
DIRECTIONAL MOVEMENT
INDICATOR – DMI WSKAŹNIK
•
KIERUNKU
Wilder, J,Wells:New concepts in Technical Trading Systems, Greensboro,
Trend Research,1978
• W uproszczeniu Wilder sugeruje:
• kupować, gdy linia indeksu +DMI zielony przecina w górę indeks –DMI
czerwony
• Sprzedawać, gdy +DMI zielony przecina od dołu czerwony
ROC x n
1 100 %
Jest miarą tempa ewolucji kursu akcji x n k
odpowiednich średnich.
x k
k>n
OSCYLATOR CHAIKIN
• Oscylator Marc Chaikin – oscylator średnich ruchomych wskaźnik
akumulacja/dystrybucja – bada relację wolumenów i cen
• Założenie - wzrost wolumenów potwierdza trend
• Krzywa CHKO =ADL= {[(close-low)-(high-close)]*volume}/(high-
low)
• Chaikin oscylator=(3 dniowa średnia ruchoma ADL) – (10 dniowa
średnia ruchoma ADL)
• Marc Chaikin interpretował – zmiana, gdy zmieniała się relacja cena
wolumen
• Akumulacja – gdy przekraczano punkt średni i dystrybucja, gdy dana
akcja schodziła poniżej punktu średniego
• Wzrost wolumenu sprzyjał wzrostowi cen, a spadek spadkowi
• Kupować, gdy cena przebija 14 dniową średnią}
Tu słupki wolumenów dla akcji
Dla kursów walut brak
f
ON BALANCE VOLUME
• Joe Granville – teoria wolumeny mierzą
aktywność i wskazują na sentyment rynku
• Duży wolumen zakończony wzrostem oznacza
byka
• Duży wolumen zakończony spadkiem oznacza
byka
• Konstrukcja wskaźnika, gdy dzień kończy się
wzrostem wolumeny kumuluje się, gdy spadkiem
wolumen się odejmuje
OBV (On Balance Volume)
• linia szyi
(w zależności, który zostanie osiągnięty
wcześniej )
FORMACJA LITERY V i OWRÓCONEJ LITERY V
Klina
Flagi
Chorągiewki
Diamentu
KLIN ZWYŻKUJĄCY
opór
wsparcie
PROFIL RYNKU
• Sama cen nie stanowi pełnej B B
informacji o stanie rynku
• Krzywa dzwonowa Peter B C BC