Czwartki lekarskie w Szpitalu Powiatowym w Staszowie 1956-62 l grudnia 1955 r. objem stanowisko dyrektora szpitala i ordynatora oddz.

chirurgiczno-ginekologiczno-pooniczego w Staszowie. Liczy wtedy 90 ek: z tego oddzia wewntrzny - 25, oddz. dziecicy - 20, oddz. chir.-gin.-po. 45. Oddzia wewntrzny prowadzi dr Stefan Koper (rwnoczenie kierownik Wydziau Zdrowia) i staysta dr Zygmunt Marczewski, oddzia dziecicy - dr Bronisaw Nagay, a oddzia chirurgiczno-ginekologiczno-pooniczy ja wraz z asystentk dr Helen Nagay. Oto caa obsada lekarska szpitala w 1955 roku. Na terenie powiatu funkcjonoway przede wszystkim punkty felczerskie, z wyjtkiem Poaca, Rytwian i Poradni Oglnej w Staszowie, gdzie pracowali te lekarze. Tylko ja miaem specjalizacj II stopnia, inni lekarze jej nie posiadali. Dopiero w nastpnych latach szpital zacz przyjmowa lekarzy staystw i obsadza specjalistami ordynatury oddziaw. Warunki lokalowe, zarwno szpitala, jak i orodkw zdrowia oraz punktw felczerskich byy nie najlepsze. Placwki te mieciy si w starych pomieszczeniach adaptowanych dla potrzeb suby zdrowia (Szpital im. ks. Piotra ciegiennego, dawniej w. Adama, to dawny magazyn soli). W 1955 roku Pogotowie praktycznie nie istniao, poza jedn karetk z demobilu "Dodge" przy szpitalu. Dopiero w nastpnych latach dr R. elazowski zorganizowa Pogotowie Ratunkowe, mieszczce si w adaptowanym lokalu przy ulicy Kocielnej. Patrzc z perspektywy czasu, trudno sobie dzi wyobrazi, jak moga w tamtych warunkach funkcjonowa suba zdrowia. Pierwszym krokiem w kierunku poprawy sytuacji byo: systematyczne pozyskiwanie nowych lekarzy i szkolenie ju istniejcych skromnych kadr lekarskich i felczerskich, integracja rodowiska suby zdrowia, przy staej modernizacji i rozbudowie szpitala. Tak zrodzia si myl szkolenia w formie tzw. "czwartkw lekarskich". Pierwsze spotkanie miao miejsce 22 marca 1956 roku, a wic w trzy miesice po moim przybyciu do Staszowa. Uczestniczyo w nim zaledwie 5 lekarzy, aby w 1960 roku osignliczb26, a w 1962 - 30 lekarzy i felczerw. Z czasem na nasze CZWARTKI LEKARSKIE zapraszalimy take lekarzy i technikw dentystycznych, kierownika Wydziau Zdrowia, kierownika apteki, kierownika laboratorium, czasem take resortowych czonkw PPRN Programy Czwartkw lekarskich byy nastpujce: Wsplna wizyta na oddziaach szpitala (w grupach). 1. Demonstracje i omwienie ciekawych przypadkw chorych leczonych na oddziaach. 2. Referaty. 3. Doniesienia, streszczenia z lekarskiej prasy zagranicznej. 5. Informacje o lekach - zawsze kierownik apteki mgr Wiktor Krauze. 4. Wsplny posiek. 5. Poza szkoleniem te wsplne spotkania miay integrowa rodowisko suby zdrowia poprzez wymian myli, dowiadcze, spostrzee i uwag oraz wzajemne poznawanie si. Lekarze i felczerzy z terenu powiatu mieli moliwo ledzenia losw chorych, kierowanych przez nich do szpitala, zapoznania si z wynikami leczenia i porwnania wasnej i szpitalnej diagnozy. Szpital praktycznie wpywa na poziom wiedzy uczestnikw "czwartkw", przedstawiajc swoje opracowania w formie referatw czy doniesie, demonstracji przypadkw. Lekarze z terenu mieli rwnie moliwo zapoznania si z coraz szerszym zakresem usug szpitala, wprowadzanymi nowymi operacjami, usprawnieniami organizacyjnymi. Mogli te wyraa swoje krytyczne uwagi dotyczce dalszego losu chorych przez nich kierowanych do szpitala oraz poddawa t placwk spoecznej ocenie. Udzia Kierownika Wydziau Zdrowia na tych spotkaniach pozwala na biece przekazywanie zebranym wszelkich zarzdze, jak rwnie wysuchanie wszelkich uwag kolegw o ich trudnociach, niedostatkach, potrzebach terenowej suby zdrowia. Kierownik apteki mgr W. Krauze, stay uczestnik naszych spotka, ywo interesowa si problematyk szkole, informowa o nowych lekach, o bdach recepturowych, nowych zarzdzeniach dotyczcych gospodarki lekami. Od marca 1956 roku do grudnia 1962 roku odbyo si36 "Czwartkw lekarskich". Od stycznia 1963 roku nastpia przerwa w ich organizowaniu ze wzgldu na moj dugotrwa chorob, a pniej wyjazd ze

Staszowa. Kade spotkanie rozpoczynao si o 8.30, a koczyo o 14.00 wsplnym obiadem lub kaw. Ze wzruszeniem przerzucam kartki brulionu z posiedze "Czwartkw lekarskich", ogldam znajome podpisy, widz twarze tych, ktrzy ju odeszli na wieczn wart i tych, ktrzy nadal peni swoj posug chorym. Niech mi wolno bdzie, ku pamici, przybliy ich nazwiska, bo wiele wnieli w organizowanie suby zdrowia w powiecie staszowskim w latach 1955-63. W tym 8-leciu mojego "dyrektorowania" w Staszowie kierownikami Powiatowego Wydziau Zdrowia byli kolejno: dr dr Stefan Koper, Zygmunt Biaek, Jan Bojarowicz, Elbieta Kaczorowska, Franciszek Bara. Ordynatorami oddziau wewntrznego byli: dr dr Stefan Koper, Zygmunt Biaek, Stefan Olszowiec; ordynatorami oddziau dziecicego - Bronisaw Nagay, Piotr Sulicki, Maria Olszowiec; oddziau pucnego -Andrzej Wjcikiewicz, Wanda Czamowieska; oddziau chirurgiczno-ginekologiczno-pooniczego - Stefan Komider. Kierownikiem laboratorium analitycznego bya mgr Anna Komider, a kierownikiem apteki - mgr Wiktor Krauze. Lekarze szpitala (w tym stayci) to: dr Zygmunt Marczewski, dr med. Stefan Niewirowicz - emeryt, dr dr Helena Nagay, Ryszard elazowski, Wiesaw ukasiewicz, Wiesaw ugaj, Piotr Sulicki, Zygmunt Biaek, Bronisaw Nagay, Maria Olszowiec, Stefan Olszowiec, Andrzej Wjcikiewicz, Jan Kaliski, Halina Kopacz, Stanisaw Kopacz, Krzysztof Janik, Janusz Janik, Ryszard Zaniewski, Jerzy Sobczyk, Marian Kozaczka, Rafa Kulczycki, Eugeniusz Wrbel, Anna Sobl, Wanda Czarnowieska, Antoni Paucha, Beata Sobieraj i Halina Stpniewska. Lekarzami z terenu powiatu byli: dr dr Jerzy Patro, Zofia Winiarczyk, Zygmunt Kiciski, Eugeniusz Wrbel, Krystyna cka, Wadysaw Nowak, Elbieta Kaczorowska, Jan Bojarowicz, Marian Dytkowski, Adam Kwiatkowski, Franciszek Bara, Janina Wiktorowska. Lekarze dentyci: dr dr Mieczysaw Kempkiewicz, Anna Grelewska, Stanisaw Grelewski, Halina Rokita, Anna Gorycka-Kempkiewicz, Jan Mazanka. Technicy dentystyczni: Henryk Wickowski, Aleksander Szpak. Felczerzy: Danuta Augustyska, A. Banakiewicz, F. Brzyski, Z. Borczuch, Stanisaw Duda, Stanisaw Dugosz, Zdzisaw Dziurzyski, Aleksandra Dudek, W. Dusza, Janusz Gil (pniej lekarz), Stefan Grosicki (pniej lekarz), Zofia Jedliska, K. Kapek, Jan Kotlarz, Jerzy Kozak, M. Kouch, Stanisaw Kilianek (pniej lekarz), J. ywa, Stanisaw Ostrowski, J. Rogowski, F. Walerowicz, Tadeusz Wieczorek. Tematyka spotka czwartkowych bya rna, w zalenoci od potrzeb, ale i od materiau, jakim dysponoway wdanym czasie oddziay szpitalne. Oto tematy referatw: Przewleka niewydolno oddechowa, Sprawozdanie ze zjazdu internistw polskich, Wybrane zagadnienia z chirurgii rki, Chirurgia naczy, Sprawozdanie ze zjazdu chirurgw, Wady rozwojowe noworodkw na podstawie materiau szpitalnego, Choroba wrzodowa odka i dwunastnicy, Wskazania do cesarskiego cicia, Choroba Buergera, Gruczolak tarczycy, Zaburzenia skurczowe macicy, Nowoczesne leczenie goca, Leczenie oparze, Powikania po ekstrakcji zba, Urazy klatki piersiowej, Zawa serca, Przyczyny zgonw dzieci na podstawie materiaw oddziau, Anemia, Leczenie niewydolnoci krenia, Leczenie biegunek u dzieci, Szczepienia dzieci, Antybiotyki w leczeniu chorb dzieci, Ropnie puc u dzieci. Szczeglnie duy nacisk kadziono podczas szkole na demonstracj ciekawych przypadkw chorych leczonych na oddziaach szpitalnych. Byo ich mnstwo, bo i materia szpitalny by bogaty. Oto one: rak pcherzyka ciowego, ziarnica zoliwa i prba jej leczenia nitrogranulogenem, przepuklina uwinita u 82-letniej chorej z resekcj jelita, choroba Heine-Medina u kobiety ciarnej, uraz klatki piersiowej -postrza - powikania. otwarte zamanie koci podudzia - leczenie operacyjne, skrt torbieli jajnika u kobiety ciarnej i ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, przepukliny mzgowe i oponowe u noworodkw, ostre zapalenie wyrostka robaczkowego u 6-letniego dziecka z hemofili, grulica stawu barkowego, urazy czaszki ze zamaniem koci - leczenie operacyjne, ropie okoonerkowy, pknicie nerki, cia pozamaciczna pknita, kamica nerkowa, zapalenie miedniczek nerkowych w ciy; misak rdpiersia u dziecka, grulica stawu okciowego, rana postrzaowa klatki piersiowej, wtroby i odka, choroba wiecowa serca, poronienie "mydlane" powikane hemoliz krwi, grulica skry u dziecka, postrza klatki piersiowej u dziecka - powikania, dwa przypadki grulicy narzdw pciowych powikane skrtem jajnika i olbrzymi torbiel, niedrono jelit, czerwienica, pknity wrzd odka u chorego z cukrzyc, dwa przypadki raka puc, czerniak zoliwy skry, przypadek pknicia aorty, pourazowe zwapnienia mini, raki

odka - przypadki operowane, przypadek dwu-czasowego pknicia ledziony - operowany, zgon poonicy po cesarskim ciciu na skutek cakowitego stuszczenia wtroby, zatrucie pokarmowe wewntrzszpitalne, rak przeyku powikany przetok oskrzelow, zamanie szyjki koci udowej leczone gwodziowaniem, krwiak mzgu nadoponowy leczony operacyjnie, wypadnicie odbytnicy - przypadek pooperacyjny, stwardnienie ttnicy pucnej, skrt esicy - przypadek operowany, plazmocytoma, rak puca u16letniego chopca, wgobienie esicy u 6-miesicznego dziecka, wyleczony ropie puc u dziecka, dwa przypadki biaaczki u dorosych, nadczynno tarczycy, ropie puc u dorosego mczyzny, martwica koczyn dolnych w nastpstwie miadycy naczy, choroba wrzodowa odka i dwunastnicy - leczenie zachowawcze, zamanie eber i pknicie wtroby - przypadek sekcyjny, zapalenie koci, zgon poonicy w nastpstwie zakrzepu ttnicy mzgowej, skrt jelita cienkiego z rozleg resekcj, oysko przodujce -cesarskie cicie u poonicy z olbrzymimi ylakami macicy, przetoka okoo odbytnicza - przypadek operowany, padaczka okoo i rdporodowa, migotanie komr z powikaniem w formie zakrzepu ttnicy udowej, przepuklina pachwinowa poczona z nowotworowym zapaleniem otrzewnej, rana cita klatki piersiowej z wklinowaniem puca i odm, ostre zapalenie trzustki, martwica trzustki. Referaty i doniesienia oraz demonstracje przypadkw byy opracowywane przez wszystkich lekarzy szpitala. W 1960 roku po zakoczeniu remontu paacu Radziwiowskiego w Rytwianach (z caym zapleczem gospodarczym i mieszkalnym) szpital staszowski powikszy si z 90 do 180 ek. Dwa oddziay grulicze, mski i eski, miay cznie 90 ek i znalazy zupenie dobre warunki w przebudowanym paacu z now obsad personaln. W tym czasie ordynatorzy oddziaw byli ju specjalistami I i II stopnia, a kilku modych lekarzy rozpoczo specjalizacj. I cho warunki lokalowe starego szpitala byy nadal trudne, wyniki jego pracy zostay bardzo dobrze ocenione podczas kompleksowej ministerialnej kontroli, ktrej przewodniczy wczesny minister Zdrowia prof. Baraski. Sam osobicie wizytowa oddziay naszego szpitala. Wydaje mi si, e takie formy spotka i szkole byy w tym czasie waciwe i przyniosy wymierne efekty. Sprzyjay one integracji rodowiska lekarskiego. Poznawalimy si nawzajem sprawdzalimy moliwoci lecznicze szpitala, zakres jego usug. Comiesiczny bezporedni kontakt kierownika Wydziau Zdrowia z kadr lekarsko-felczersk suy lepszemu administrowaniu, umacnia wizi midzyludzkie. Nas, lekarzy szpitala, dopingowa do pogbiania wasnych wiadomoci i umiejtnoci 'w przygotowaniu i przekazywaniu materiaw na zebraniach. Stay napyw lekarzy, w tym staystw, by i pewnoci nastpstwem wzrostu poziomu wyszkolenia szpitalnej kadry i wynikw leczenia chorych. STEFAN KOMIDER * Lekarz medycyny, obecnie mieszkaniec Sierpca. ** Opracowano w 1998 roku na podstawie ksiki protokw i listy obecnoci na "CZWARTKACH LEKARSKICH w Staszowie w latach 1956-1962" (w posiadaniu autora) Eskulap witokrzyski 2005 nr 7- pismo witokrzyskiej Izby Lekarskiej. Wydawca: Okrgowa Rada Lekarska w Kielcach. Dla czonkw izb lekarskich bezpatnie