Bioterroryzm prowadzenie dziaao terrorystycznych z wykorzystaniem biologicznych rodkw masowego raenia, forma terroryzmu uwaana za szczeglnie niebezpieczn ze wzgldu

u na niski koszt wytwarzania broni, moliwod utajnienia jej produkcji i magazynowania, dostpnod technologii oraz sposb dziaania broni biologicznej. Wikipedia

Bro biologiczna, bro B rodzaj broni masowego raenia, w ktrej adunkiem bojowym s patogenne mikroorganizmy (np. laseczki wglika) lub wirusy (np. wirus ospy prawdziwej). Zwyczajowo zalicza si take do broni biologicznej bro opart na toksynach pochodzenia biologicznego (np. botulina, rycyna). Bro biologiczna moe znale zastosowanie podczas ataku na pojedyncze osoby, oddziay wojska, a take ludno cywiln. Celem ataku biologicznego mog by take jednorodne monokultury rolinne lub hodowle zwierzt gospodarskich (terroryzm socjoekonomiczny).

Cechy broni B[edytuj]

Bro B charakteryzuje si:

stosunkowo niewielkimi kosztami produkcji Dua cz drobnoustrojw potencjalnie uytecznych w broni biologicznej wywouje choroby wrd zwierzt (laseczka wglika, paeczka dumy i in.).

du skutecznoci Drobnoustroje i toksyny s w szczeglny sposb preparowane (np. przez modyfikacje genetyczne), aby zwikszy zdolnoci do przetrwania w rodowisku, wirulencj, miertelno, lekooporno.

sab wykrywalnoci w pocztkowym etapie Jako potencjalny adunek biologiczny mog zosta wykorzystane patogeny, ktre wywouj niezwykle rzadkie choroby (np. wirus ospy prawdziwej, ktrej ostatni przypadek pojawi si w 1978). Dodatkow trudnoci jest brak "zapowiedzi" zachorowa wrd ludzi opartych na raportach epidemiologicznych dotyczcych zwierzt (w przypadku antropozoonoz). Bro B moe by rozprzestrzeniania nietypowymi rodkami (np. "listy wglikowe").

zazwyczaj krtkim okresem inkubacji

Klasyfikacja patogenw[edytuj]
Ze wzgldu na znaczenie jako potencjalnego rodka broni biologicznej wyrnia si trzy gwne (wg CDC) grupy oznaczone kolejno literami alfabetu:

A patogeny o wysokiej zjadliwoci i miertelnoci, atwe do utrzymania w rodowisku, ktrych przydatno, jako "wojskowych" postaci zostaa sprawdzona w przeszoci (np. laseczki i przetrwalniki wglika). B patogeny o redniej zjadliwoci i miertelnoci, rednio trudne do utrzymania w rodowisku (np. rycyna). C patogeny, ktre mog by wykorzystane jako bro biologiczna, np. po modyfikacjach genetycznych (np. filowirusy, prtek grulicy).

Czasem dodatkowo wymienia si grup D, na ktr skadaj si patogeny, ktre prawdopodobnie nigdy nie zostan wykorzystane jako bro biologiczna (np. wirus grypy atwy do rozpoznania przez epidemiczne wystpowanie, wirus HIV przez dugi okres utajenia).

Potencjalne patogeny wady i zalety z punktu widzenia terrorystw[edytuj]

Patogen laseczka wglika (wglik) Gwne zalety Patogeny replikowalne dua zakano i miertelno Gwne wady umiarkowana transmisja wrd ludzi

dua miertelno i zaraliwo w paeczka dumy postaci pucnej, moliwo skrytego niepena wraliwo populacji na (duma) ataku drog rozsiewu zakaonych bakteri pche paeczka tularemii wyjtkowo dua zakano, trudna stosunkowo maa miertelno (tularemia) diagnostyka atwo i niskie koszty pozyskania maa miertelno, atwa paeczki Salmonella patogenu, atwa dystrybucja identyfikacja patogenu dua miertelno i dynamika filowirusy epidemii (wyjtkowa zakano i (wirusowe gorczki trudnoci w uzyskaniu wirusa krwotoczne) zaraliwo) wirus ospy obecnie dua miertelno, wysoka trudnoci w uzyskaniu wirusa, prawdziwej ospa zakano i zaraliwo specyficzny wygld chorych prawdziwa Patogeny niereplikowalne do dua miertelno, moliwo konieczno uzyskania duych rycyna masowej produkcji (jest pozostaoci ste aerozolowych po produkcji paliwa rolinnego) (umiarkowana toksyczno) due zapasy na wiecie, bardzo botulina do charakterystyczne objawy wysoka toksyczno

Metody stosowania broni B[edytuj]

bomby lotnicze i pociski artyleryjskie zrzucane z samolotw pakiety (np. pudeka), przesyane poczt listy

rozpylania aerozolu z powietrza kontaminacja wody, ywnoci i kada inna dziaalno dywersyjna

Rozpoznawanie ataku broni biologiczn[edytuj]

Wystpienie ataku broni biologiczn mona podejrzewa w wypadku:

pojawienia si dymu, mgy, kurzu po przelocie samolotu wybuchw "cichych" bomb wystpowania wielu zgonw i zachorowa o podobnych objawach, a nieznanej etiologii masowego pomoru zwierzt gospodarskich (np. byda) cikiego przebiegu chorb sabej odpowiedzi lub braku odpowiedzi na rutynowe leczenie wystpienia chorb niezwykle rzadkich lub cakowicie eradykowanych wystpienia chorb o nietypowych cechach lub w szczepionej populacji (co wskazuje na modyfikacje genetyczne)

Psychologiczne znaczenie bioterroryzmu[edytuj]

Bro B moe mie due znaczenie jako rodek dezorganizacji sub publicznych (nawet w krajach znacznie oddalonych od miejsca ataku) i wywoywania paniki wrd ludnoci. Biologiczny terroryzm socjoekonomiczny opiera si nie tylko na zabijaniu rolin i zwierzt hodowlanych, ale take na osabieniu gospodarki przez wywoanie strachu przed okrelon grup produktw ywnociowych, na ktrej produkcji skupia si dane pastwo. W tym celu potencjalnie mog by wykorzystane priony (wywoujce m.in. BSE).

Historia[edytuj]
Bro biologiczna bya uywana ju w staroytnoci. Znane s przykady powszechnego zatruwania strza toksynami take pochodzenia biologicznego oraz podrzucania jadowitych wy na wrogie statki (praktyka Hannibala), a w Chinach podrzucania pszcz nieprzyjacioom. W rozumieniu cisym definicji broni B, pomijajcej jady, typowym przykadem z tego okresu bdzie polityka Aleksandra Macedoskiego, ktry porzuca w czasie wycofywania si z pl bitewnych zwoki koni i onierzy zmarych na choroby zakane. W okresie wiekw rednich najbardziej znany jest przykad uycia broni biologicznej przez Tatarw w czasie oblenia twierdzy Kaffa (dzisiejsza Teodozja) w 1346 (katapultowane byy na teren twierdzy ciaa zmarych na dum). Zastanawiajca pozostaje droga szerzenia si tej choroby wrd mieszkacw, poniewa duma, jak wiemy obecnie, roznosi si drog kropelkow i przez wektor pch (pchy zazwyczaj opuszczaj ywiciela zaraz po mierci). W 1495 Hiszpanie skazili wino w Neapolu krwi trdowatych. Okres najwikszego rozwoju broni biologicznej przypada na okres II wojny wiatowej (najwiksze mocarstwa broni biologicznej: Japonia, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, ZSRR) i okres powojenny (przede wszystkim ZSRR, w ktrym prbowano np. wykorzysta wirus Ebola).

W 1991, po wojnie w Zatoce Perskiej, oficjalnie poinformowano o zasobach broni B pastwa irackiego.

Wykrywanie broni B[edytuj]

LRBSDS (Long Range Biological Standoff Detection System) pozwala na wykrycie chmury aerozolu w promieniu 30 km JBSDS (The Joint Biological Standoff Detection System) unowoczeniona, w peni automatyczna wersja LRBSDS, rozrnia aerozole biologiczne od niebiologicznych, oraz pozwala na monitorowanie ruchu chmury IBADS (The Interim Biological Agent Detection System) umoliwia wstpn identyfikacj patogenw na podstawie testw immunochromatograficznych JPS (The Joint Portal Shields) wysoce zautomatyzowany system detekcji, rwnie wykorzystujcy testy immunochromatograficzne, cao sterowana przez centralny komputer JBPDS (The Joint Biological Point Detection System) wykrywa obecno czstek biologicznych w cigu 60 sekund, i pozwala na identyfikacj dziesiciu patogenw w przecigu 20 minut FLAPS (Fluorescence Aerodynamic Particle Sizer) prcz szybkiej detekcji wysya informacj do centrw dowodzenia[1]

Konwencje o zakazie uywania broni B[edytuj]

Podstawowym dokumentem jest, ratyfikowany przez 125 pastw-stron wiata, Protok Genewski z 1925 dotyczcy stosowania broni chemicznej i biologicznej (w tamtych czasach zwanej broni bakteriologiczn) wraz z uaktualnieniami. Konwencja ta dopuszczaa pierwotnie jednak produkcj, prowadzenie bada i skadowanie tego typu broni aktualnie jest to zabronione. Obecnie od zmiany z 1999 doczonej do Konwencji jako zacznik jako patogeny, ktre mog by wykorzystane, jako bro B wymienia si patogeny ludzi, zwierzt i rolin.