POCZTKI NAUKOWYCH BADAO NAD ROZWOJEM W XIX WIEKU KAROL DARWIN:

- twrca teorii doboru naturalnego, zgodnie z ktr przedstawiciele gatunku rni si midzy sob; gatunek tworzy wicej osobnikw ni moe wyywid, co powoduje walk o przetrwanie; cechy sprzyjajce przetrwaniu maj szans zostad przekazane nastpnym pokoleniom; dziki temu procesowi gatunki podlegaj ewolucji, stajc si coraz lepiej przystosowane - teoria okazaa si przydatna do wyjanienia co dziao si w czasie ewolucji czowieka - badania porwnawcze dzieci i szympansw, pomogy dostrzec fakt e istnieje kontinuum w zakresie funkcjonowania midzy zwierzta mi a ludmi - zwrci uwag na wystpowanie rnic indywidualnych w zakresie kadego gatunku badania Bineta i Termana nad rnicowaniem wieku inteligencji w porwnaniu z wiekiem ycia - teoria Darwina o ewolucji decyduje funkcja, nie struktura - Darwin prowadzi obserwacje rozwoju swojego syna, ktre zapisywa w dzienniku - Darwin postrzega procesy ontogenezy i filogenezy jako oddzielne, ale wchodzce ze sob w interakcje - ontogeneza rozwj embriologiczny , jednostkowy - filogeneza zmiany gatunkowe w procesie ewolucyjnym - prawo rekapitulacji (Haeckel) ontogeneza stanowi powtrzenie filogenezy - u czowieka podobnie jak u innych organizmw, dzieje rozwoju indywidualnego s wycigiem z dziejw rozwoju rodowego - Haeckel: wycig dziejowy jest bardziej kompletny im bardziej wskutek dziedzicznoci pocztkowa palinogeneza (wycig dziejowy) bya zachowana, a mniej kompletny w im wikszym stopniu wystpiy wskutek przystosowania zaburzenia rozwojowe ( kenogeneza) - rozwj psychiczny jet silnie zmieniony kenogenetycznie - wicej cech palingenetycznych widad w rozwoju embrionalnym - dziecko jest cakowicie uksztatowane przed urodzeniem, ale jego dusza jest w stanie spoczynku, snu podowego i rozwija si dopiero w okresie popodowym - ycie psychiczne przechodzi przez takie same etapy rozwoju jak biologiczne: okres wzrostu, dojrzaoci, zaniku

WILHELM TERRY PREYER

- traktowa rozwojowe zmiany fizjologiczne i psychologiczne jako adaptacyjny wyraz jego ewolucyjnej historii - nazwano go ojcem embriologii behawioralnej - jego najbardziej znana praca dusza dziecka powstaa na podstawie obserwacji rozwoju wasnego syna - opisywa w niej sfery rozwoju: rozwj sensoryczny, motoryczny, mowy, temperament, intencje, samopoznanie, ciekawod - niemowlta i dzieci zwierzt wykazuj podobny kierunek rozwojowy, szczeglnie w kontroli nad miniami

ALFRED BINET
- kierownik pierwszego laboratorium psychologii dziecka - jego podstawowe osignicia mieszcz si w 3 dziaach: 1) istota inteligencji i jej badanie 2) rozwj poznawczy 3) rozwj pamici - uwaa, e inteligencja nie jest jednorodnym konstruktem, ale skada si z rnych zdolnoci, ktre naley badad oceniajc intel jednostki - intel nie jest czym staym i podlega wpywom zarwno edukacji, jak i rodowiska spoecznego - stopieo rozwoju inteligencji i jej aspektw jest zrnicowany zarwno inter- i intraindywidualnie (midzy- i wewntrzosobniczo) - opracowa test inteligencji, ktry skada si z zadao dotyczcych wiedzy o rnym stopniu trudnoci - wprowadzi pojcie wieku umysowego odnosi si do rozwizywania przez dane dziecko wszystkich zadao przeznaczonych dla jakiego wieku - rozwj poznawczy dziecka jest procesem jest procesem konstruowania, ktry ma na celu przystosowanie do wiata fizycznego i spoecznego - dzieci przyswajaj sobie nowe dowiadczenia zgodnie z aktualnym sposobem mylenia - intel ley u podoa wszystkich czynnoci prostych i zoonych - aktywnod dziecka, zwaszcza zabawa, odgrywa wan rol w rozwoju - Binet wyrni 3 sposoby mylenia/sdzenia: 1) kieruneksia koncentracji na zadaniu, wymagania dot. Strategii rozwizywania problemu; 2) przystosowanieprzejawia si w odpowiednioci wyboru rnych pomysw i ich efektywnego ulepszania aby dostosowad do wymogw zadania 3) krytycyzmodnosi si do wewntrznie generowanej info zwrotnej, wykorzystywanej do oceny potencjalnych rozwizao problemu i odrzucania niewaciwych pomysw - Binet interesowa si rwnie rozwojem pamici u dzieci i prowadzi badania nad uczeniem si tekstw, wykorzystaniem dzieci jak o naocznych wiadkw i rol pamici w operacjach umysowych - dzieci uczc si na pamid tekstu, nie zapamituj poszczeglnych sw, tylko idee zawarte w tekcie(im waniejsza, tym lepiej zapamitana) - w trakcie przypominania dzieci uzupeniaj tekst sowami najczciej uywanymi - uwaa, e tylko zrozumienie natury dziecka na rnych etapach rozwoju moe doprowadzid do opracowania waciwych sposobw nauczania - nauczanie powinno zaczynad si od konkretu do abstraktu, umoliwiad dziecku odkrywanie

JAMES M. BALDWIN
- wprowadzi pojcie reakcji okrnych wyjaniajcych w jaki sposb dowiadczenie jest internalizowane I przeksztacane w nawyk, dziki staej imitacji lub samostymulacji - wedug niego rozwj postpuje od niemowlctwa po dorosod, od stadium odruchw , przez stadia sensomotoryczne i ideomotoryczne, stadium symbolicznych transformacji, a po stadium czystej myli - Baldwin przedstawi podstawy teorii progresywnego rozwoju wiedzy w dzieciostwie - przejcie przez kolejne stadia zaley od sprzeo zwrotnych ze stymulujcym otoczeniem spoecznym - asymilacja to gwny mechanizm rozwoju - Baldwin rozszerzy koncepcj rozwoju poznawczego na rozwj spoeczny, gdzie dokonuje si rozwj osobowy, postpujcy od stadi um receptywnego, egocentrycznego, przez stadium subiektywne, do empatycznego stadium spoe cznego - osobowod cigle rozwija si : Ja staje si coraz bardziej przystosowane do innych i do tradycji spoeczeostwa, dziki naladowaniu i reakcjom okrnym - jego zdaniem czowiek jest wyposaony zarwno przez natur, jaki i wychowanie, ktre ze sob wspdziaaj - uwaa, e ontogenetyczne przystosowania mog byd przekazywane nastpnemu pokoleniu w formie adaptacji gatunku, wic mog wp ywac na zmiany ewolucyjne (efekt Baldwina)

GRANVILLE STANLEY HALL

- zaoyciel pierwszego amerykaoskiego laboratorium psychologicznego - prowadzi badania nad wiedz potoczn dzieci wstpujcych do szkoy - uwaa, e pomog one zrozumied rozwj dziecka - krytyka przez to, e brak hipotez i precyzji, sam opis - krytykowano te jego teori rozwoju dziaalnod ludzi, instytucje spoeczne i spoeczeostwa da si uporzdkowad na linii ewolucyjnej, nie tylko pod ktem czasu historycznego, w ktrym pojawiy si, ale te ze wzgldu na poziom rozwoju - rozwj dziecka odzwierciedla ewolucj czowieka - nawizuje do prawa rekapitulacji Haeckela wyjania, e dzieci np. wchodz na drzewa, bo powtarzaj zachowania z wczeniejszych stadiw filogenezy - mae dziecko charakteryzuje wiele automatyzmw, wykonuje ono wiele niewolicjonalnych ruchw, ktrych liczba wzrasta w wieku przedszkolnym, a nastpnie maleje, zachowania te stanowi czd paleopsychiki - wiek 6 lub 7 lat reprezentuje dawny okres dojrzaoci rodzaju ludzkiego - czynnik mediujcy rekapitulacje to biologia: struktury ewolucyjnie starsze dojrzewaj wczeniej ni struktury ewolucyjne modsze - w rozwoju mona wyrnid nastpujce po sobie stadia, z ktrych kade odzwierciedla pewien sposb bycia w spoeczeostwie czy pewien sposb ycia - wane dla rozwoju s aktywnod ruchowa i edukacja - drugi moment inicjacji w socjalizacji i edukacji jest adolescencja - uwaa, e w okresie dorastania mona wprowadzid nauczanie nauk cisych, bo dorastajcy s zainteresowani wyjanianiem tajemnic natury i wiata w kategoriach naukowych - adolescencja jest te okresem rozwoju wyszej moralnoci - koncepcja rozwoju Halla bya krytykowana za wzgldu na przyjcie pewnych zaoeo - jego praca zapocztkowaa naukow psychologi rozwoju dziecka - opracowa biologiczno-spoeczn koncepcj dzieciostwa: w miar rozwoju dzieci zdobywaj umiejtnoci, ktre pozwalaj im uczestniczyd w coraz bardziej zoonych spoecznociach - rozwj przynosi zmiany w zakresie poznania, pamici, uczud, emocji, symbolizacji, zachowao spoecznych - Hall zwrci uwag na pragmatyczne znaczenie badao naukowych nad rozwojem dzieci - dzieciostwo jest wartociowe samo w sobie, a kade dziecko ma swoj indywidualnod, ktr trzeba cenid - gosi, e rozwj postpuje w sposb naturalny, a matki powinny byd wraliwe na sygnay pynce od dziecka

BADANIA NAD ROZWOJEM W OKRESIE MIDZYWOJENNYM