Prefabrykacja w budownictwie

To technika projektowania, wykonywania elementw i wznoszenia budowli, charakteryzujca si: podziaem budowli na elementy podziaem i specjalizacj wykonawstwa obejmujc produkcj elementw prefabrykowanych transport elementw na miejsce przeznaczenia monta elementw

specjalizacj w zastosowaniu materiaw oraz mechanizacj pracy ograniczeniem robocizny na budowie wycznie do montau Prefabrykacja betonowa - proces wytwarzania prefabrykatw zwykle sposobami przemysowymi, najczciej poza miejscem budowy, w celu uatwienia i przyspieszenia montau konstrukcji Zalety prefabrykacji dua szybko wznoszenia budowli, wynikajca z : - krtkiego czasu montau - cigoci produkcji prefabrykatw i w efekcie ograniczenia do minimum przerw technologicznych - eliminacji bd ograniczenia robt wykoczeniowych na budowie optymalne zuycie materiaw osigane dziki: - wysokim parametrom eksploatacyjnym i jakociowym prefabrykatw moliwym do uzyskania w dobrze opanowanym procesie produkcyjnym, obejmujcym take produkcj pfabrykatw tj. mieszank betonow i zbrojenie - systematycznej i wysoko specjalizowanej kontroli jakoci na poszczeglnych etapach produkcji, moliwej dziki znajdujcemu si na miejscu zapleczu laboratoryjnemu wszechstronno wykoczenia - rnorodno wykoczenia powierzchni ( faktury, beton architektoniczny) - wyposaenie prefabrykatw np. w przewody instalacyjne, stolark itp. mniejsze odchylenia wymiarowe w stosunku do konstrukcji monolitycznych Wady prefabrykacji transport prefabrykatw - specjalistyczne rodki transportu ze wzgldu na mas, ksztat, prefabrykatw - sprzt do rozadunku i montau - ograniczona odlego transportu wysokie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne Kierunki stosowania prefabrykatw betonowych w budownictwie przemysowym - elementy hal fabrycznych - dwigary i pyty przekry dachowych, supy, elementy cian osonowych, belki, elementy komunikacji - elementy konstrukcji wsporczych - dla instalacji przemysowych, estakad transportowych, magazynw w budownictwie mieszkaniowym wymiary i wykoczenie

elementy cienne i stropowe, wentylacyjne

w budownictwie rolniczym - elementy konstrukcyjne , osonowe i wyposaenia budynkw inwentarskich i magazynowych - elementy drobnowymiarowe i do melioracji w budownictwie drogowym - elementy konstrukcyjne mostw , wiaduktw , przejazdw i przej, przepusty, pyty drogowe i chodnikowe, krawniki i obrzea, kostka brukowa, pyty torowisk tramwajowych i przejazdw itp. w budownictwie kolejowym - podkady kolejowe strunobetonowe, elementy wsporcze sieci trakcyjnej, elementy wyposaenia linii i stacji kolejowych w budownictwie komunalnym - rury wodocigowe, kanalizacyjne i sieci cieplnych, krgi studzienne, supy owietleniowe i trakcyjne, elementy maej architektury itp. w grnictwie - elementy obudowy szybw i chodnikw oraz komunikacji podziemnej Kryteria klasyfikacji i rodzaje prefabrykatw ksztat - elementy prtowe - o staym lub zmiennym przekroju, prostoliniowe, krzywoliniowe i o linii amanej . (np.belki, supy, erdzie, maszty, podkady kolejowe ) elementy pytowe - o staym, penym przekroju ( np. stropy, pyty drogowe, pyty cienne); o przekroju zmiennym i aurowe ( np. pyty ebrowe, korytkowe, wielootworowe, biegi schodowe, pyty drogowe aurowe) ; paskie i krzywoliniowe (np. tubingi, elementy obudowy szybw, elementy zbiornikw); o linii amanej ( np. mury oporowe) elementy blokowe - np. bloki wentylacyjne, stopy fundamentowe, rednio- i drobnowymiarowe elementy cian zewntrznych, krawniki, elementy maej architektury elementy rurowe - o przekroju kolistym, owalnym lub wielobocznym ( np. rury, krgi, przepusty, supy, maszty ) elementy przestrzenne - o rnych bryach ( np. kabiny sanitarne, szyby windowe, zbiorniki, garae )

wymiary i masa - elementy drobne elementy redniowymiarowe elementy wielkowymiarowe

przeznaczenie funkcjonalno uytkowe - elementy penice wycznie funkcj konstrukcyjn ( np. supy, belki, dwigary, stopy fundamentowe) - elementy penice jednoczenie funkcj konstrukcyjn oraz uytkow ( np. pyty stropowe i dachowe, belki podsuwnicowe, elementy nonych przegrd) - elementy osonowe ( np. osonowe ciany zewntrzne, kabiny sanitarne) - elementy konstrukcji wsporczych ( np. instalacji przemysowych, sieci energetycznych, maszyn) - elementy urzdze technologicznych ( np. elementy sieci wodocigowych i kanalizacyjnych, kanaw wentylacyjnych i dymowych , zbiornikw)

- elementy budowlano architektoniczne nie konstrukcyjne ( np. elementy elewacyjne i maej architektury) rozwizanie konstrukcyjne - elementy betonowe nie zbrojone elementy zbrojone: elbetowe, siatkobetonowe elementy sprone : kablobetonowe, strunobetonowe

zrnicowanie budowy wewntrznej - zrnicowanie budowy przekroju poprzecznego : elementy jednowarstwowe, wielowarstwowe, otworowe zrnicowanie zbrojenia elementw zrnicowanie rozwinicia powierzchni elementw przy staych gabarytach zewntrznych: rne ksztaty obrzey elementw, otwory w elementach rozwizania materiaowe - rodzaj materiau podstawowego np. beton zwyky, lekki wysokowartociowy, komrkowy rodzaj materiaw wykoczeniowych : np. kruszywo ozdobne, pytki ceramiczne

stopie wykoczenia - elementy o stanie surowym powierzchni elementy z powierzchni wykoczon elementy wymagajce dodatkowych powok malarskich, tynkarskich, antykorozyjnych elementy w peni lub czciowo wyposaone w dodatkowe akcesoria ( np. stolarka, instalacje) bd bez wyposaenia Wytwrnie prefabrykatw wytwrnie stae - maj charakter zakadw przemysowych o wysokim stopniu uprzemysowienia. Produkcja, z zasady caoroczna, duych serii prefabrykatw gwnie okrelonych typw wytwrnie polowe (poligonowe) - mniejszy stopie zmechanizowania ni w wytwrniach staych . Produkcja prowadzona na otwartej przestrzeni , czsto z wykorzystaniem jako podkadu odpowiednio przygotowanego podoa. Wytwarzanie prefabrykatw odbywa si okresowo. wytwrnie przyobiektowe ( na placu budowy) - s wytwrniami wycznie przenonymi i su do wykonywania elementw nietypowych , uciliwych przy wykonywaniu jako monolityczne Proces produkcyjny - zesp czynnoci majcy na celu otrzymanie gotowego wyrobu. Stanowi go procesy: gwne ( podstawowe) pomocnicze

Procesy podstawowe w produkcji prefabrykatw : monta, czyszczenie i smarowanie formy uoenie zbrojenia formowanie tj. ukadanie i zagszczanie mieszanki betonowej dojrzewanie betonu

 rozformowanie elementu spedycja elementu do magazynu wyrobw gotowych Procesy pomocnicze rozadunek i magazynowanie materiaw przygotowanie zbrojenia przygotowanie mieszanki betonowej Podstawowe metody produkcji prefabrykatw metoda potokowa - ruchome przedmioty produkcji. Istot jest rozdzielenie procesu technologicznego na operacje lub grupy operacji i ich realizacja przez specjalistyczne brygady robocze na okrelonych stanowiskach produkcyjnych , na ktre przemieszczany jest przedmiot produkcji w takim samym lub zblionym rytmie metoda stacjonarna - nieruchome przedmioty produkcji. Charakteryzuje si staym pooeniem przedmiotw produkcji w caym procesie produkcyjnym, przetwarzanych przez brygad robocz przygotowan do wykonania wszystkich czynnoci metoda mieszana ( potokowo - stacjonarna)- cz procesu przebiega wedug modelu potokowego a cz wedug stacjonarnego np. potokowy proces roboczy i stacjonarne dojrzewanie Formy do produkcji prefabrykatw Forma - konstrukcja stanowica cz skadow stanowiska produkcyjnego elementw prefabrykowanych , ktrej zadaniem jest uformowanie wyrobu o okrelonym ksztacie z zachowaniem zadanych tolerancji i wygldu zewntrznego Wybr materiau uzaleniony jest od zaoonej krotnoci uycia formy oraz jej przeznaczenia uytkowego. W produkcji prefabrykatw najczciej stosuje si formy: metalowe - najczciej stosowane; zapewniaj du dokadno prefabrykatu; wykonywane z blach i ksztatownikw stalowych, rzadziej jako eliwne drewniane - stosowane przy produkcji maych partii wyrobw, elementw o szczeglnych ksztatach i naturalnym dojrzewaniu betonu ( odksztacenie drewna przy obrbce cieplnej ); dla przedueni ywotnoci najczciej formy z drewna obija si blach i wzmacnia paskownikami a formy ze sklejki pokrywa si tworzywem sztucznym z tworzyw sztucznych - ograniczony zakres stosowania; najczciej wykonuje si niektre czci form W zalenoci od rodzaju elementw, przyjtej technologii i organizacji produkcji i zapotrzebowania na elementy formy mona sklasyfikowa nastpujco: stacjonarne niestacjonarne pojedycze lub wielo sztukowe ( bateryjne) poziome, pionowe, obrotowe, uchylne przystosowane do rnych technik zagszczania np. przez wibrowanie objtociowe, wibrowanie bezporednie ( wibratory wgbne), wibrowanie porednie ( wibratory przyczepne), wirowanie, prasowanie, wibroodpowietrzanie itd. przystosowane do realizacji rnych technik obrbki cieplnej np. w komorach, doach , tunelach oraz formy wyposaone w ukady grzewcze

Klasyfikacja form wg, rozwizania konstrukcyjnego uwzgldnia nastpujce czynniki: sposb montau i demontau sztywno zamki

zamocowanie podczas zagszczania mieszanki betonowej sposb przemieszczania na linii produkcyjnej