Wtorek, 5 czerwca 2012

nasze sprawy

By odpowiedzialnym za sowo
Z poet Wojciechem Jarosawem Pawowskim rozmawia Magorzata Bugaj -Martynowska Dlaczego pan pisze?
okupowano wie telewizyjn. Poruszony tymi zamieszkami napisaem wiersz Publiczna egzekucja i wysaem go cioci do Wilna, ktra nastpnie wysaa go do Magazynu Wileskiego. Wiersz zosta opublikowany i to by mj debiut prasowy. Potem moi przyjaciele z Chodcza opublikowali cz moich wierszy w maej broszurze i w ten sposb otworzya si przede mn maa drka... na pimie, a potem miao miejsce moje spotkanie z Adamem Siemieczykiem i jego siostr Mart Brassart, ktrzy s twrcami PoEzji Londyn. Nastpnie przygotowania do wiatowego Dnia Poezji prapremiery londyskiej. Podczas wiatowego Dnia PoEzji zaprezentowaem swoje dwa krtkie utwory: Polska i Tyle w nas sw, ktre w midzyczasie z okazji prapremiery wiatowego Dnia Poezji Aleksander Nawrocki opublikowa w Poezji Dzisiaj, w Warszawie. Od tamtej pory udao si opublikowa kilka moich wierszy: w Polish Observer 5 wierszy, w Poezji Dzisiaj 2 wiersze i w mediach cyfrowych. wskaza prawdziwe talenty, chocia mia miejsce take plagiat.

Mieszka pan w Lon-

Czy w ten sposb stara si pan uciec od emigracji? Nie jestem nowicjuszem. Mj pobyt emigracyjny jest krtszy ni mj czas pisania. To nie jest ucieczka od emigracji, chocia pisanie pomaga mi odnale si w rnych sytuacjach yciowych i w sytuacji emigracyjnej, a poezja i literatura pozwalaj mi przetrwa we wspczesnym wiecie, ktry czsto jest trudny zaakceptowania. Kiedy, piszc, prbowaem poszukiwa wasnej tosamoci, ale dzi potrafi powiedzie kim jestem, dlatego pisanie przestao by determinantem. Dzisiaj to kontynuacja tego, co kiedy zaczem, kontakt ze wiatem i przede wszystkim z ludmi.

Skd czerpie pan

Zajmuje si pan po-

ezj od ponad 30 lat, ale debiutowa pan dopiero w 1991 roku Od momentu moich pierwszych prb pisarskich do debiutu upyno okoo 10 lat. W midzyczasie zaoyem rodzin i wiadomie odoyem pisanie, bo praca twrcza niesie z sob pewne zagroenia. Wrciem do pisania, kiedy moje dzieci byy na tyle due, e mogem sobie na powrt do pisania pozwoli. Due znaczenie miay moje zwizki z Litw, bo moi rodzice pochodz z Wileszczyzny i w Wilnie mieszkaa te moja ciocia. Na mj literacki debiut zoyy si wydarzenia w Wilnie, w wyniku ktrych

inspiracje do swojej twrczoci i czym si pan ywi zanim pana myl i uczucia stan si sowem? Tak najoglniej mgbym powiedzie, e inspiruje mnie ycie, ale skupiam si wok czowieka, jego myli i uczu. Inspiruje mnie wiat, przyroda, pikno i brzydota, bo o niej te trzeba mwi i pisa, poniewa stanowi element wiata i ycia. Tworzc skupiam si na konfrontacji wntrza czowieka z relacjami midzyludzkimi i w ten sposb konfrontuj siebie ze wiatem.

Skd wzi si
Wojciech Jarosaw Pawowski z urodzenia Kujawiak, z wyboru londyczyk, niedoszy teolog, wychowany w bibliotece jak o sobie mwi, pisze od ponad 30 lat, chocia debiutowa dopiero w 1991 roku, w prasie polonijnej w Wilnie. Ma w swoim dorobku literackim kilka tomikw wierszy Przez wiele lat wsppracowa z Nauczycielskim Klubem Literackim we Wocawku, a take podejmowa prby literackie z londyskim Klubem Literackim Polaris oraz z Dziennikiem Polskim. Obecnie wsppracuje z PoEzj Londyn. strof z Miosza. Mam na myli sowa z Ktry skrzywdzie, a konkretnie: Nie bd bezpieczny, poeta pamita, moesz go zabi narodzi si nowy. Spisane bd czyny i rozmowy. Miosz jest twrc z mojego czasu i dziki jego sowom pamitam, e poeta to str pamici zobowizany do mwienia o wszystkim w sposb odpowiedzialny za sowo. Jestem odpowiedzialnym za to, aby nie mwi ludziom gupot, bo odpowiedzialno za sowo polega na tym, e sawi si dobro, pikno, mio... Sowo jest dla mnie elementem boskim a jego wszechmoc jest potg.

Jak pan trafi do

Kady twrca ma

swojego mistrza, swoje credo, ktre ksztatuje jego wasn drog, jak jest w pana przypadku? Moim mistrzem, geniuszem poezji jest Norwid, bliski mi pod wzgldem poetyckim, bo jego twrczo jest uniwersalna i ponadczasowa, ale na drzwiach lodwki umieciem kilka

PoEzji Londyn, czy to przypadek, czy zamierzone dziaanie? Z PoEzj Londyn zetknem si w listopadzie ub. r. Wtedy wysaem Adamowi Siemieczykowi twrcy PoEzji Londyn mj najnowszy cykl wierszy Modlitwa o deszcz, ktry mam zamiar opublikowa w jzyku angielskim. W tym czasie udzieliem te krtkiego wywiadu

pomys warsztatw poetyckich dla dzieci? Adam z Mart wyszli z inicjatyw, aby prowadzi warsztaty poetyckie dla dzieci. Zostali zaproszeni przez Katarzyn karsk, kierowniczk Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. Lotnikw Polskich przy Ambasadzie RP w Londynie. Odbyo si kilka spotka z dziemi. Uczestniczyem w dwch, ale s plany, aby z warsztatami odwiedzi take inne szkoy polonijne. Celem tych zaj jest krzepienie polskoci wrd dzieci i modziey, a polsko to przede wszystkim jzyk, sowo. Poprzez kontakt z poezj mona realizowa ten cel i wiele innych dodatkowych, jak np. ksztatowanie gustw literackich i nauka pisania dla dzieci, ktre rwnie podejmuj prby literackie. Dzieci bardzo przejy si swoj rol oraz tym o czym do nich mwimy, przynosiy duo swoich tekstw. Wrd nich mona byo

dynie od 10 lat, czy znalaz pan tutaj ju swoje miejsce, tak bliskie jak Wocawek, czy Wileszczyzna? Czy nadal czuje si pan emigrantem? Przy kocu pobytu w Polsce z rnych powodw czuem si obco i le. Postanowiem wyjecha, a na miejsce swojego pobytu wybraem Londyn, mimo e znaem inne zaktki Europy. Tutaj przywiody mnie sentymenty muzyczne, bo w latach 70 suchaem duo muzyki wywodzcej si z nurtu angielskiego, tej, ktra dzisiaj jest ju klasyk, jak: Deep Purple, Led Zeppelin, a take Janis Joplin i Jimi Hendrix. Nie przyjechaem tutaj w celu poszukiwania pracy, jak wikszo Polakw, lecz z wyboru, tylko i wycznie dlatego, e chciaem przyjecha. Pocztkowy okres mojego pobytu w Anglii by rozkrokiem midzy Polsk a Londynem, wchodzeniem w stereotyp emigracyjny: tsknoty, powroty troch podobny do klimatu Latarnika. Miaem jednak w sobie potrzeb otwartoci wyjcia i otworzenia si na wiat, bo emigracja to stan ducha. Dzisiaj czuj si londyczykiem, uwaam, e jestem u siebie. Do pewnego momentu wracaem do Polski i przyjedaem do Londynu, a dzisiaj jed do Polski i wracam do Londynu. Zaway o tym pewien moment, chwila, ktrej dowiadczyem, gdy pi lat temu, pewnego majowego dnia jadc autobusem nr 207 z Ealingu po prostu poczuem, e jestem u siebie. To, co zostao w Polsce zaczem tworzy tutaj na nowo, budowa rodzin. Tutaj zaczem y jak u siebie. Tutaj urodzia si moja najmodsza crka... r

p. Julien Bryan, Urszula ukomska, Zygmunt Goawski, Dieter Schenk i Stowarzyszenie Memoria zostali tegorocznymi laureatami nagrody IPN Kustosz Pamici Narodowej. Uroczysto wrczenia nagrd odbya si na Zamku Krlewskim w Warszawie. Nagroda Kustosz Pamici Narodowej zostaa ustanowiona w 2002 r. przez pierwszego prezesa Instytutu Pamici Narodowej prof. Leona Kieresa. Inicjatorem wyrnienia by prof. Janusz Kurtyka, wczesny dyrektor oddziau IPN w Krakowie. Nagroda ma charakter honorowy, a jej laureaci otrzymuj tytu Kustosza.

Kustosz Pamici Narodowej

Jej celem jest umocnienie szacunku dla narodowej przeszoci i ochrona wartoci, dziki ktrym Polska przetrwaa przez lata zniewolenia. Kapitua przyznaje Nagrod corocznie. Obradom przewodniczy prezes IPN. Nagroda przyznawana jest instytucjom, organizacjom spoecznym i osobom fizycznym za szczeglnie aktywny udzia w upamitnianiu historii Narodu Polskiego w latach 19391989 oraz za dziaalno publiczn zbien z ustawowymi celami Instytutu Pamici Narodowej. Julien H. Bryan by amerykaskim filmowcem, fotografem i pisarzem. Podczas drugiej podry do Polski we wrzeniu 1939 r. wraz ze swoj ekip wykona pierwsze w historii kolorowe fotografie II wojny w Polsce. 21 wrzenia 1939 r. wyjecha z poncej Warszawy, zabierajc ze sob bogaty materia dokumentujcy ycie walczcej stolicy. Na podstawie zebranych materiaw zrealizowany zosta film Oblenie obrazujcy bohatersk postaw warszawiakw. W czasie wojny film obejrzao ponad 40 mln ludzi na caym wiecie. Oblenie w 1941 r. zostao nominowane do Oscara w kategorii najlepszego krtkometraowego filmu dokumentalnego. Urszula ukomska jest pomysodawczyni Izby Pamici w Liceum Oglnoksztaccym w Zoczewie, w ktrej zgromadzia materiay dotyczce tragicznych losw miejscowoci w 1939 r. Udostpnia j rodowiskom lokalnym urzdza wystawy i prowadzi lekcje muzealne. Swoimi dowiadczeniami dzieli si z innymi nauczycielami i dyrektorami szk. Jest organizatork spotka z kombatantami, byymi winiami obozw koncentracyjnych i Sybirakami. Wsppracuje z oddziaem IPN w odzi, organizujc spotkania i seminaria, ktre dostarczaj wiedzy z zakresu II wojny, okupacji niemieckiej i sowieckiej oraz przeomw lat 19451989. Zygmunt Goawski podczas II wojny by onierzem Narodowych Si Zbrojnych, a w latach 194446 winiem agrw. Dziaacz opozycyjny w PRL, represjonowany przez wadze. Wsptwrca Siedlecko-Podlaskiej Grupy Ludowo-Narodowej i Podlaskiej Solidarnoci. Uczestnik Ruchu Obrony Praw Czowieka i Obywatela. Wsplnie z synami organizowa rocznicowe marsze

FOT.: MAGORZATA BUGAJ-MARTYNOWSKA

polityczne, obchody katyskie i prowadzi dziaalno wydawnicz. W 1981 r. bra udzia w akcji ustawienia w Dolince Katyskiej na Powzkach pomnika ofiar zbrodni katyskiej. Internowany podczas stanu wojennego. Inicjator utworzenia Zwizku Sybirakw w Siedlcach. Dieter Schenk do 1989 r. pracowa jako dyrektor kryminalny w sztabie Interpolu przy Federalnym Urzdzie Kryminalnym. Od r.1991 powici si pracy historyka, badajc dzieje narodowego socjalizmu. Jego gwnym polem badawczym staa si Polska. Od 1998 r. jest profesorem honorowym Uniwersytetu dzkiego, gdzie prowadzi wykady z historii narodowego socjalizmu. r