roda, 17 padziernika 2012

edukacja
Na stronie Polskiej Macierzy Szkolnej odnajdziemy spis wikszoci polskich szk sobotnich, ktre funkcjonuj na Wyspach Brytyjskich. Do takiej ewidencji przymierza si take Zrzeszenie Nauczycielstwa Polskiego za Granic, poniewa wielu jego czonkw to wanie nauczyciele pracujcy wszkoach sobotnich. Jednak nie wszystkie polskie placwki mona odnale na mapie polskich szk sobotnich, poniewa nie ma obowizku zgaszania i rejestrowania ich w PMS, ani w innych organizacjach dziaajcych na rzecz szkolnictwa polonijnego. Polska szkoa sobotnia to dziaalno, czsto zarejestrowana w Company House lub w ConinYou, ktrej twrcy z czasem mog ubiega si o status charity umoliwiajcy m.in. otrzymywanie darowizn i dotacji na rozwj organizacji na rzecz osb, dla ktrej wiadcz usugi, a nie jako dziaalnoci biznesowej. Zarwno PMS, jak i ZNPZ stawiaj sobie za cel prac na rzecz polskich szk, wsparcie dla nauczycieli, uczniw i czsto caych ich rodzin, ktre zmierzaj si z problemem polskiej edukacji swoich dzieci. PMS organizuje m.in. konferencje dla uczniw i nauczycieli, pod jej auspicjami maj miejsce egzaminy z jzyka polskiego, a ZNPZ spotkania z nauczycielami, prelekcje, kiermasze ksiek i konkursy czytania dla dzieci i modziey. Obie organizacje za cel nadrzdny stawiaj sobie rozwj i nauczanie jzyka ojczystego wrd dzieci i modziey, krzepienie polskoci i nauczanie patriotyzmu, a take niesienie pomocy wielopaszczyznowej, o szerokim zakresie, bo polskie szkoy sobotnie po 2004 roku, musiay zamieni si w instytucje o szerszej dziaalnoci, ni tylko nauczanie jzyka i tradycji. Jednak jak si okazuje, to kropla w morzu potrzeb, bo dzisiejsza polska szkoa bardzo rni si od tych, ktre funkcjonoway na Wyspach jeszcze pi, sze lat temu i liczyy po okoo 100 uczniw. Dzisiejsze polskie szkoy pkaj w przysowiowych szwach. Chtnych do ksztacenia si w nich jest tak duo, e konieczne byo stworzenie list oczekujcych na wolne miejsce. Polskich dzieci na Wyspach przybywa, stale ronie zainteresowanie nauk w polskich szkoach, ktrych jest po prostu za mao. Nauczyciele polskich szk sobotnich mwi, e w szkolnych awach, czsto w jednej klasie, zasiadaj uczniowie, ktrych znajomo i umiejtno posugiwania si jzykiem polskim, zasb sownictwa i wiedzy s na bardzo zrnicowanym poziomie. Wielu uczniw obarczonych jest problemami natury logopedycznej, wadami wymowy i licznymi zaniedbaniami w tym zakresie. Wrd nich znajduj si take jednostpolskiej szkole sobotniej powinni by na stae zatrudnieni polscy specjalici. Jednak te szkoy nie s dotowane przez polski rzd i nie sta ich na zatrudnienie ich. Emilia Kurstak nauczyciel nauczania pocztkowego, pracuje zdziemi wwieku 7-10 lat. Czsto obserwuj wrd dzieci brak chci kontynuacji nauki jzyka polskiego. Uczniowie posuguj si na co dzie jzykiem angielskim, ktry jest im bliszy, atwiejszy ibardziej naturaly. To powoduje, e uczniowie mieszaj oba jzyki, wtrcaj angielskie zwroty, bo nie znaj polskich odpowiednikw. Innym, bardzo popularnym problemem s wady logopedyczne. Sposb uycia narzdw artykulacyjnych w przypadku posugiwania si jzykiem angielskim jest zupenie rny, ni wprzypadku jzyka polskiego. W przypadku, gdy dziecko od najmodszych lat posuguje si wycznie lub w znacznie przewaajcej czci jezykiem obcym (np. angielskim), niektre ruchy po prostu nie wyksztacaj si. Tak powstaj wady wymowy i problem nieuwraliwionego na niektre dwiki suchu fonetycznego u maych dzieci. To rodzi problemy z komunikacj, ktrym mgby zaradzi logopeda. Barbara Jasiuk logopeda z siedmioletnim staem, pracuje od 13 lat rwnie jako nauczyciel nauczania pocztkowego. Podczas mojej pracy pedagogicznej zawsze zwracam szczegln uwag na prawidow wymow dzieci. Jest to bardzo wany aspekt w nauczaniu pocztkowym, zarwno w szkole jak i w przedszkolu. Wady wymowy oraz ze nawyki w mwieniu powoduj bdy w czytaniu i pisaniu. Zwizany z tymi problemami stres le wpywa na dzieci, ktre nie chc uczszcza do szkoy, wstydz si wypowiada na forum klasy, nie bior aktywnego udziau w lekcji. Boj si by wymianymi przez rwienikw. Pojawiaj si rwnie ze oceny wszkole. Podczas kilkuletniej pracy wsobotnich polskich szkoach zauwayam wiksz tendencj do niepoprawnej wymowy, ni udzieci wPolsce. Poznaam uczniw klas czwartych, s to 10-latki, ktre nie wymawiaj prawidowo gosek z szeregu: s,c,z,dz i gosek z szeregu: sz,cz,,d. Jako nauczyciel ilogopeda uwaam, e jest to zaniedbanie ze strony rodzicw i nauczycieli. W niektrych wypadkach wynika to zniewiedzy, gdzie zwrci si opomoc, atake wgr wchodz kwestie finansowe. Dlatego zatrudnienie logopedw w kadej polskiej szkole byoby najlepszym rozwizaniem, bo wwczas na bieco wsppracuje on z rodzicami inauczycielami. r Tekst ifot.: Magorzata Bugaj-Martynowska

a a W szkoach sobotnich brakuje specjalistw

Monika Sawicka-Wolna Emilia Kurstak

Zdaniem wychowawcw szk sobotnich, bez pomocy specjalistw wiele z tych dzieci nigdy nie bdzie w stanie pokona barier, ktre w wyniku dalszych zaniedba bd si jedynie zwiksza.
cwek, na co m.in. skada si wynajem budynku, ubezpieczenie, zakup pomocy naukowych i inne niezbdne rzeczy potrzebne do tego, aby przez co najmniej 30 sobt rocznie mg dzwoni szkolny dzwonek. Nauczyciele pracujcy w szkoach wypeniaj swoj rol na zasadzie wolontariatu. Gdyby sytuacja po 2004 roku nie zmieniaa si tak gwatownie i na Wyspy nie przybyaby taka liczba polskich rodzin, zapewne polskie szkoy sobotnie obecnie nie musiayby zmaga si z problemami bdcymi skutkiem migracji na taka skal. Jednak sytuacja przerosa moliwoci i okazuje si, e nie tylko brakuje miejsc w szkoach ju istniejcych, ale brakuje szk i pracujcych w nich specjalistw dostpnych dla wszystkich potrzebujcych dzieci. Ponadto szkoom brakuje funduszy na wsparcie, ktre w dzisiejszej rzeczywistoci szkolnej okazuje si by konieczne, aby przysze pokolenie mogo nauczy si ojczystego jzyka. Wane, by dzieci w momencie okrelania swojej tosamoci dostay moliwo posugiwania si nim nie tylko w mowie, ale take w pimie w swoim pniejszym dorosym yciu. Dziennik Polski zapyta nauczycieli polskich szk sobotnich o to, z jakimi problemami

ki, ktre potrzebuj pomocy psychologicznej zwizanej z potrzeb akceptacji i problemem akulturacji. Dzieci uczce si w polskich szkoach pochodz czsto z maestw mieszanych lub rodzin niepenych, zmagaj si z rnego rodzaju barierami typu zesp Aspergera oraz zmagaj si z innymi problemami rodzinnymi, jak na przykad patologie. To wszystko wpywa na ich rozwj nauk, przystosowanie i socjalizacj. Zdaniem wychowawcw, bez pomocy specjalistw wiele z tych dzieci nigdy nie bdzie w stanie pokona barier, ktre w wyniku dalszych zaniedba bd si jedynie zwiksza. Duy procent tych dzieci nie moe take liczy na pomoc rodzicw, poniewa oni sami nie wiedz, gdzie i w jaki sposb powinni takiej pomocy dla swojego dziecka szuka. Pomoc logopedyczna i psychologiczna s terapiami odpatnymi, na ktre wiele rodzin nie sta. Ponadto, wielu rodzicw, ktrzy nie s specjalistami w tym zakresie, nie potrafi dostrzec problemu wasnego dziecka. Polskie szkoy sobotnie to w zdecydowanej wikszoci szkoy zakadane i utrzymywane przez rodzicw. Z ich funduszy opacane jest przede wszystkim utrzymanie pla-

Barbara Jasiuk spotykaj si w swojej pracy i jakiego rodzaju wsparcia najbardziej im brakuje. Monika Sawicka-Wolna od 11 lat pracuje jako nauczyciel nauczania pocztkowego w szkole im. Marii Konopnickiej. Wpolskich szkoach brakuje specjalistw (psychologw i logopedw). Problemy z zaaklimatyzowaniem si w angielskich szkoach maj przede wszystkim starsze dzieci, ktre niedawno przyjechay zPolski inie potrafi nawiza kontaktw z angielskimi kolegami ikoleankami zpowodu braku znajomoci jzyka angielskiego. Dzieci te czuj si bardzo osamotnione i myl, e polska szkoa jest dla nich jak desk ratunku, bo wanie w niej mog swobodnie si porozumie. Wtakich przypadkach rozmowa z polskim psychologiem czy pedagogiem czsto byaby bardzo przydatna. Inny problem dotyczy modszych dzieci, a mianowicie jest to problem wymowy. Jzyk polski jest bardzo szeleszczcy, sprawia problem nie tylko obcokrajowcom. Jeli rodzicw dzieci nie sta na prywatne wizyty logopedyczne, zostaj ztym problemem sami, bez adnej specjalistycznej pomocy. Sdz, e w kadej