2600 Lic Za 270522

~1~
Uniwersytet Warszawski Wydzia Zarzdzania
Jakub Suchenek
Nr albumu: 270522
Porwnawcza analiza finansowa rentownoci dwch wybranych spek browarniczych dziaajcych na rynku polskim.
Praca licencjacka na kierunku Zarzdzanie
Praca wykonana pod kierunkiem doc. dr Beata Puaska-Turyna Zakad Bada Operacyjnych Zarzdzania
Warszawa, 17.05.2010r.
~2~
Owiadczenie kierujcego prac Owiadczam, e niniejsza praca zostaa przygotowana pod moim kierunkiem i stwierdzam, e spenia ona warunki do przedstawienia jej w postpowaniu o nadanie tytuu zawodowego.
Data
Podpis kierujcego prac
Owiadczenie autora (autorw) pracy wiadom odpowiedzialnoci prawnej owiadczam, e niniejsza praca dyplomowa zostaa napisana przez mnie samodzielnie i nie zawiera treci uzyskanych w sposb niezgodny z obowizujcymi przepisami. Owiadczam rwnie, e przedstawiona praca nie bya wczeniej przedmiotem procedur zwizanych z uzyskaniem tytuu zawodowego w wyszej uczelni.
Owiadczam ponadto, e niniejsza wersja pracy jest identyczna z zaczon wersj elektroniczn.
Data
Podpis autora (autorw) pracy
~3~
Streszczenie
W pierwszym rozdziale pracy zosta przestawiony oglny zarys zmian rynkowych, ktre miay miejsce w Polsce w cigu ostatnich 20 lat czyli przemian gospodarcz oraz akcesje Polski do Unii Europejskiej. Rozdzia ten zawiera rwnie uzasadnienie susznoci i zasadnoci uywania analizy ekonomicznej oraz wskanikw ekonomicznych w celu przeanalizowania efektywnoci dziaania przedsibiorstwa, jego ewentualny rozwj itp. Kolejny rozdzia dokadnie opisuje wszystkie kierunki analizy przedsibiorstwa. Przedstawia rnice pomidzy analiz ekonomiczno-techniczn i finansow a nastpnie opisuje poszczeglne moliwoci analizy finansowej tj. wstpn analiz sprawozdania finansowego firny oraz jego analiz poziom, pionowo a take analiz przy uyciu odpowiednich wskanikw rentownoci. W rozdziale drugim poza moliwociami ilociowej analizy przedsibiorstwa zostaa take przedstawiona najpopularniejsza metoda analizy jakociowej analiza SWOT. Trzeci i ostatni rozdzia zawiera analiz dwch spek browarniczych tj. ywiec S.A. oraz Kompania Piwowarska S.A. Analiza odbywa si w okresie trzyletnim od 2006 do 2008 roku. Zawiera wszystkie elementy przedstawione w rozdziale drugim. Na samym kocu pracy znajduje si podsumowanie analizowanych przedsibiorstw.
Sowa kluczowe
-analiza, bilans, rachunek zyskw i strat, wskaniki rentownoci, zysk, strata, struktura, dynamika, rynek piwa
Dziedzina pracy 04300
04300 Ksigowo, zarzdzanie finansami
Tytu pracy w jzyku angielskim
The Profitability of Two Brewery Joint Stock Companies Operating in Poland - A Comparative Financial Analysis.
~4~
Spis treci
1. Wstp. Oglnie o pracy. ............................................................................................. 5 2. Analiza ekonomiczna. ................................................................................................ 7 2.1. Analiza ekonomiczno-techniczna oraz finansowa rnice. ................................. 9 2.2. Analiza wstpna. ................................................................................................... 10 2.3. Istota i rodzaje wskanikw finansowych. ........................................................... 11 2.3.1. Omwienie wybranych wskanikw rentownoci ......................................... 14 2.4. Analiza jakociowa. .............................................................................................. 16 3. Charakterystyka rynku napojw alkoholowych w Polsce. .................................. 17 3.1. Rynek piwa. .......................................................................................................... 18 3.2. Przedstawienie dwch omawianych spek browarniczych. ................................ 24 3.2.1 Spka akcyjna ywiec S.A. ............................................................................ 25 3.2.2. Kompania Piwowarska S.A. ........................................................................... 27 3.3. Analiza rentownoci dwch przedstawionych spek. ......................................... 27 3.3.1. Analiza SWOT ................................................................................................ 28 3.3.2. Analiza pozioma bilansu oraz rachunku wynikw. ........................................ 29 3.3.3. Analiza pionowa bilansu oraz rachunku wynikw. ........................................ 36 3.3.4. Analiza wskanikowa prezentowanych spek. .............................................. 42 3.4.Podsumowanie rentownoci obu spek. ............................................................... 46
Bibliografia. ....................................................................................................... 47 Aneks. ................................................................................................................ 48
~5~
1. Wstp
Ostatnie 20 lat to dla polskiej gospodarki okres wielu przeksztace wasnociowych tworzcych przedsibiorstwa oparte na kapitale prywatnym oraz otwarcie granic naszego kraju na rynek Unii Europejskiej. Sytuacja ta pocigaa za sob wiele zmian, ktrych celem byo dostosowanie si do zasad dziaania mechanizmu rynkowego, a ich konsekwencj rosnca rola finansw i umiejtnego nimi zarzdzania. Jak zauwaa, zmary w listopadzie 2005 r., wiatowej sawy specjalista w zakresie zarzdzania P.F.Drucker : Kondycja finansowa firmy zaley przede wszystkim od wiedzy i przedsibiorczoci menaderw. Oni, bowiem mog czyni posiadane zasoby pienine bardziej efektywnymi. Oznacza to, e dobre zarzdzanie zasobami finansowymi jest rdem sukcesu i rozwoju przedsibiorstwa.1 Analiza ekonomiczna jest instrumentem, ktrego umiejtne wykorzystanie odgrywa znaczc role w rozwoju i poprawnym funkcjonowaniu przedsibiorstwa. Efektywno kierowanie firm wymaga, przede wszystkim dokadnej znajomoci aktualnej sytuacji przedsibiorstwa, nie tylko finansowej ale rwnie np.: technicznej, organizacyjnej itp. Znajomo tych informacji, wiedzy pozwala na dokonanie diagnozy jednostki np.: w obrbie finansowym. Odnalezienie i rozpoznanie zwizkw przyczynowo-skutkowych czcych zjawiska finansowo-ekonomiczne w firmie jest punktem wyjcia w procesie wycigania wnioskw. Proces ten umoliwia unaocznienie dokonujcych si zmian, zidentyfikowanie i poznanie ich charakteru oraz kierunku. Z procesem wnioskowania praktycznie nierozerwalnie zwizany jest proces podejmowania decyzji. To dziki niemu z wycignitych wnioskw moemy rozpocz dziaanie czyli wprowadzanie zmian dotyczcych dziaalnoci jednostki. Zmiany s konieczne i dotycz kadej firmy, dziaanie nawet najlepszych jednostek mona ulepszy dlatego funkcjonowanie przedsibiorstwa do proces cigego wnioskowania i podejmowania decyzji. Decyzje zapadaj na rnych szczeblach organizacji, dotycz wic innych dziedzin jej dziaania. Decyzje w zalenoci od szczebla mog mie wski lub szeroki zasig, w zalenoci za od dziedzin, ktrych dotycz moemy mwi np.: o decyzjach finansowych, handlowych, inwestycyjnych, personalnych itp.2 Finanse przedsibiorstwa wok ktrych skupia si moja praca odgrywaj bardzo wan role w procesach zarzdzania firm. Kada podjta w przedsibiorstwie decyzja ma zwizek z wypywem lub wpywem do niego pienidza. Nawet jeli decyzje nie s bezporednio powizane ze sfer finansow, na pewno jednym z kryteriw jej
1 2
Drucker P.F. Innowacje i przedsibiorczo. Praktyka i zasady. PWE, Warszawa 1992, s.32. J. Kowalczyk, A. Kusak, Ocena finansowa firmy , ZCO, Warszawa-Zielona Gra , 1994, s. 5.
~6~
podjcia byo wanie kryterium finansowe. Decyzje takie rodz, oczywicie z finansowego punkty widzenia, dwie, wspomniane wyej, moliwoci: albo zmniejszaj rodki pienine firmy albo przyczyniaj si do ich gromadzenia. Dlatego naley pamita, e skutkiem jakiejkolwiek decyzji jest wpyw lub wydatek pieniny.3 Dane finansowe i wnioski pynce z ich analizy podawane s w sposb uniwersalny. Su do tego rne metody i narzdzia. Metody analizy danych to gwnie czytanie sprawozda finansowych a take badanie dynamiki zmian oraz procentowej struktury poszczeglnych pozycji np.: bilansu w strukturze wszystkich aktyww. Do narzdzi analizy zaliczamy wszystkiego rodzaju wskaniki finansowe np.: rentownoci, pynnoci itd. Do analizy sprawozdania moemy uy rwnie bardziej zoonych parametrw, opisujcych jednoczenie kilka oddziaywujcych na siebie zjawisk. Za przykad takiego parametru moe posuy model Du Ponta. Najlepszy efekt daje oczywici skonfrontowanie ze sob wszystkich metod i narzdzi analizy poniewa wiele z nich si uzupenia i dopiero poczenie ich wszystkich daje moliwo jak najlepszego zrozumienia sytuacji finansowej jednostki. Trzeba jednak zawsze traktowa takie dane z rezerw a przynajmniej ostronie na ich podstawie dokonywa zmian poniewa mimo caego zaplecza technicznego (metody, narzdzia analizy) jaki posiadamy badajc finanse firmy nigdy nie daj one stuprocentowej pewnoci, zwaszcza gdy wyniki zmian mog by widoczne dopiero w dugim okresie.4 Decyzje finansowe w firmie maj jeden nadrzdny cel wzrost majtku waciciela, eby go osign naley zwraca uwag na cztery gwne grupy decyzji o skutkach finansowych: Operacyjnych - o poziomie kosztw i pynnoci firmy. Inwestycyjnych - o efektywnej alokacji kapitau. Finansowych - o wyborze rda finansowania. Dywidendowych - o podziale wyniki finansowego pomidzy udziaowcw.
Do grupy decyzji operacyjnych zaliczymy min.: i. ii. Ustalenie progu sprzeday i zaplatanie progu rentownoci. Ustalenie sposobu spaty zobowiza krtko i dugoterminowych.
Do grupy inwestycyjnych zaliczamy: i. ii. Decyzje o inwestycjach w zakup rzeczowych aktyww trwaych. Decyzje o krtkookresowe inwestycje w papiery wartociowe przeznaczone do obrotu.
Do grupy decyzji finansowych z kolei zalicza si:
3 4
J. Kowalczyk, A. Kusak, Decyzje finansowe firmy. Metody analizy, C.H. BECK, Warszawa 2003, s. 5. tame, s. 6.
~7~
i. ii.
Decyzje o pozyskaniu dodatkowych kapitaw wasnych (emisja akcji, obligacji, udziaw) Oglne decyzje o zadueniu (poyczki, kredyty, zobowizania handlowe)
Do ostatniej grupy decyzji dywidendowych zaliczymy: i. Decyzje podjte przez wacicieli o podziale zysku netto na dywidendy i na zainwestowanie w rozwj przedsibiorstwa.
W poniszej pracy postaraem si zawrze wszystkie w wymienionych wyej sposobw zanalizowania sytuacji finansowej przedsibiorstwa a dokadnie jego rentownoci. Tak wic na pocztku pracy, w 2 rozdziale, znajduj si teoria opisujca kad moliwo analizy sprawozda finansowych zarwno jeli chodzi o aspekt ilociowy jak i jakociowy. Trzeci rozdzia zawiera empirycznie dane dwch najwikszych spek browarniczych dziaajcych na polskim ryku ywca S.A. oraz Kompanii Piwowarskiej S.A.. Przedstawione spki porwnam pod wzgldem rentownoci w trzyletnim okresie. Podstaw informacyjn analizy stanowiy przede wszystkim sprawozdania finansowe Grupy, foldery informacyjne, artykuy prasowe, dane statystyczne zaczerpnite z Rocznikw Statystycznych oraz informacje uzyskane z Internetu.
2. Analiza ekonomiczna
eby jak najlepiej zrozumie znaczenie analizy ekonomicznej przedsibiorstwa oraz jego otoczenia zaczn od wyjanienia sowa analiza. Analiza z greki oznacza rozbir, podzia, dekompozycje, czyli rozoenie skomplikowanego przedmiotu badawczego na dwie lub wicej czci skadowe w celu jego atwiejszego i lepszego zrozumienia. Analiza ekonomiczna jest, wic badaniem analitycznym dotyczcym zjawisk i procesw ekonomicznych dotyczcych organizacji oraz otoczenia, w ktrym funkcjonuje. Analiza ekonomiczna odgrywa bardzo wan role w funkcjonowaniu przedsibiorstwa. Umoliwia badanie reakcji firmy na bodce pynce z otoczenia, pozwala (przy dobrej znajomoci sytuacji ekonomicznej przedsibiorstwa) okreli jego kondycje zarwno w zakresie finansowym jak i ekonomiczno-technicznym. Celem analizy ekonomicznej jest: sporzdzenie charakterystyki liczbowej ilustrujcej dziaalno przedsibiorstwa i pozwalajc na ocen uzyskiwanych wynikw;
~8~
wykrycie i ustalenie czynnikw majcych wpyw na realizacje podjtych przedsiwzi gospodarczych; okrelenie przewidywanych wynikw na podstawie informacji o stanie czynnikw wytwrczych, jakimi dysponuje przedsibiorstwo oraz o zmianach w jego otoczeniu;
podejmowanie decyzji zarzdczych, sucych podniesieniu efektywnoci dziaania przedsibiorstwa i jego rozwj5. Przedmiotem analizy ekonomicznej s natomiast: zjawiska oraz procesy gospodarcze we wszystkich sferach dziaalnoci przedsibiorstwa, wystpujce w jego obrbie, jak i otoczeniu. Ujawnione s one w zwizkach i zalenociach ze zjawiskami oraz procesami technicznymi, a take spoecznymi istniejcymi w przedsibiorstwie6. Determinanty analizy finansowej
czynniki wewntrzne : - jako zarzdzania; - zbyt niska wiedza z dziedziny finansw i marketingu. - brak reakcji na zmiany
2003.
czynniki zewntrzne: - regulacje rzdowe - polityka makroekonomiczna - konkurencja na rynku - przyczyny naturalne.
rdo: Na podstawie: R. Kowalczyk, Ocena kondycji finansowej przedsibiorstwa, ODDK, Gdask
Analiza ekonomiczna zapewnia wic pomoc kierownictwu firmy w podejmowaniu jak najbardziej optymalnych decyzji. Jest to oczywicie do szerokie pojcie, dlatego niezbdny jest jej podzia. Najprostszy z nich to rozgraniczenie ze wzgldu na przedmiot badania czyli, (wyej wymienione) analiz ekonomiczno-techniczn oraz finansow.
Z. Leszczyski, A. Skowronek-Mielczarek, Analiza ekonomiczno-finansowa firmy, Warszawa 2002, s. 13. 6 L. Bednarski, R. Borowiecki, J. Duraj, E. Kurtys, T. Waniewski, B. Wersty, Analiza ekonomiczna w przedsibiorstwie, Wrocaw 2002, s. 12.
~9~
2.1. Analiza ekonomiczno-techniczna oraz finansowa

rnice
Jak sama nazwa wskazuje przedmiotem badania ekonomiczno-technicznego s aspekty ilociowe w organizacji. Obejmuj one w szczeglnoci wielko produkcji, wyposaenie techniczne, wielko zatrudnienia, rda dostaw materiaw, towarw czy analiz zbytu. Analiza ta obejmuje poszczeglne czci dziaalnoci gospodarczej przedsibiorstwa, bada stopie wykorzystania czynnikw produkcji oraz metody ich zagospodarowania. Moe by, zatem wykorzystana jako uzupenienie i rozszerzenie analizy finansowej. Zadaniem analizy finansowej z kolei s aspekty wartociowe czyli ocena wielkoci ekonomicznych firmy wyraonych w pienidzu. Zajmuje si ona stanem kapitaowym oraz majtkowym na dany moment bilansowy. Jest to zatem przede wszystkim analiza rachunku zysku i strat, bilansu, wyniku finansowego, przychodw, dochodw, kosztw oraz przepyww pieninych. Wyniki analizy finansowej s nie tylko potrzebne kierownictwu firmy, walczcemu o jej jak najlepsz kondycje finansow, ale rwnie np.: inwestorom, kredytobiorcom czy akcjonariuszom, poniewa to one informuj o sytuacji finansowej jednostki.
Analiza ekonomiczna
Analiza ekonomicznotechniczna
Analiza finansowa
- analiza produkcji - analiza wyposaenia technicznego - analiza zbytu - analiza postpu ekonomicznotechnicznego
- analiza bilansu - analiza rachunku zysku i strat - analiza przepyww finansowych - analiza czynnikowa wyniku finansowego - ocena kondycji finansowej
rdo: Na podstawie N. Grzenkowicz, J. Kowalczyk, A. Kusak, Z. Podgrski, Analiza ekonomiczna przedsibiorstwa, WNWZUW, Warszawa 2007.
~ 10 ~
W ramach analizy finansowej moemy wyszczeglni dwa podsystemy: 1. analiz efektywnoci ekonomicznej oraz; 2. analiz sytuacji finansowej przedsibiorstwa. Podzia na te podsystemy zostay spowodowany wzrostem zapotrzebowania na informacje pochodzce z analizy finansowej oraz rnych potrzeb zgaszanych przez kierownikw firm, akcjonariuszy, wierzycieli, banki itp. Szczeglna rola analizy finansowej w realizacji celu przedsibiorstwa wynika z tego, e prawidowa ocena faktw (wynikw, zjawisk) jest tylko wtedy moliwa, jeli wiadomo, w jakich okolicznociach fakty te powstay, tj. jeli zna si przyczyny ksztatujce poszczeglne fakty (wyniki, zjawiska) oraz wynikajce z nich skutki7
2.2. Analiza wstpna

Wstpn ocen sprawozda finansowych jest ich tzw. czytanie. Niezbdnym do jej przeprowadzenia narzdziem jest po prostu podstawowa wiedza z zakresu rachunkowoci. Dziki jej umiejtnemu wykorzystaniu moemy formuowa wstpne wnioski dotyczce kondycji finansowej jednostki. Bez stosowania bardziej zaawansowanych technik analizy sprawozda finansowych, korzystajc wycznie z czytania z bilansu moemy dowiedzie si nastpujcych rzeczy : wartoci aktyww trwaych i obrotowych oraz ich skadowych, dominujcych pozycji stan oraz struktur zapasw jak ksztatuj si rozrachunki czyli nalenoci i zobowizania wartoci kapitaw wasnych i obcych oraz co dokadnie si na nie skada gwnych wierzycieli przedsibiorstwa stopie zabezpieczenia jednostki (rezerwy finansowe)
analogicznie z rachunku zyskw i strat dowiemy si o :

7
zrealizowanych przychodach z tytuu sprzeday produktw, towarw i usug wielko przychodw z operacji finansowych kosztach uzyskania przychodw operacyjnych i finansowych wysoko obowizkowych obcie finansowych wyniku operacyjnym, z dziaalnoci gospodarczej
G. Gobiowski, A. Taczaa, Analiza finansowa w teorii i praktyce, Difin, Warszawa 2009, s.13.
~ 11 ~
wyniku brutto oraz netto jednostki8 Po przeczytaniu sprawozda, czyli wstpie do ich analizy przechodzimy do czci bardziej profesjonalnej. Podstawowymi metodami pogbionej analizy sprawozdania finansowego s : analiza pozioma (porwnawcza) - narzdzie suce ocenie wartociowych (absolutnych) oraz procentowych zmian skadnikw sprawozda finansowych (oraz ich skutkw) w danym okresie w relacji do stanu z okresu poprzedniego. W ten sposb ustala si wzrost lub spadek wartoci danego skadnika rachunku wynikw lub bilansu w stosunku do okresu poprzedniego lub szacowanego przyszego. Zmiany te dla duszych okresw tworz obraz dynamiki zmian. Dynamika jest relacj midzy wartociami okrelonej pozycji w okresie biecym a wartoci tej pozycji w okresie bazowym9 analiza pionowa (dotyczy struktury procentowej) - Analiza pionowa nazywana jest czasem tworzeniem tzw. zwyczajowego sprawozdania jeli zastpimy wartoci poszczeglnych pozycji finansowych wielkociami dotyczcymi ich udziau w strukturze10. Analiza pionowa polega wic na ustaleniu procentowego udziau konkretnych pozycji bilansu w jego sumie, natomiast w rachunku zyskw i strat na procentowym udziale poszczeglnych pozycji w wielkoci przychodw ze sprzeday.
2.3. Istota i rodzaje wskanikw finansowych

Wskaniki finansowe s narzdziem niezwykle przydatnym do ocenianie kondycji finansowej przedsibiorstwa. Dziki ich uyciu mona z atwoci dostrzec sabe oraz mocne strony firmy. Wskanika analizuj rne aspekty dziaalnoci jednostki, dziki nim moemy dowiedzie si czy firma zdolna jest do zaspokajania zobowiza finansowych, jak gospodaruje zasobami, jaka jest jej struktura kapitau, na co zosta przeznaczony majtek firmy itp. Skrajne wielkoci wskanikw informuj czy w danym aspekcie dziaalnoci przedsibiorstwa wystpuj negatywne czy pozytywne zjawiska. Wskaniki finansowe nie podaj jednak wszystkich informacji o przyczynach wystpujcych zjawisk. Wskaniki finansowe jak kada metoda ma wiele zalet ale take i wady.
8 9
Na podstawie Podstawy Rachunkowoci I. Olchowicz, Difin, Warszawa 2006, s. 366. G. Gobiewski, A. Taczaa, op. cit. , s. 84 10 Stephen A. Gross, Randolph W. Westerfield, Finanse przedsibiorstwa, Dom wydawniczy ABC, Warszawa 1999, s.70.
~ 12 ~
Gwne zalety to : Prostota pomiaru zjawisk Analiz mona przeprowadzi w sposb szybki i tani Wskaniki umoliwiaj identyfikacje krytycznych obszarw dziaalnoci firmy Powszechno stosowanych wskanikw pozwala przeprowadza analiz porwnawcz z innymi firmami Analiza ta moe by stosowana w poczeniu z innymi metodami
Natomiast do wad zaliczymy: Analiza operuje relacjami wartociowymi, ktre s w duym stopniu uzalenione od inflacji Analiza nie pokazuje przyczyn wielu zjawisk Istnieje niebezpieczestwo zej interpretacji wskanikw Na warto wskanikw maj wpyw podejmowane decyzje inwestycyjne, ktre mog niekorzystnie wpywa na obraz firmy w danej chwili Na warto wskanikw mog mie wpyw transakcje jednorazowe np.: zyski bd straty nadzwyczajne Istotne znaczenie dla funkcjonowania firmy maj nieujte w bilansie aktywa pozabilansowe oraz zobowizania pozabilansowe, ktre w konsekwencji czsto nie s uwzgldnione we wskanikach Formuy wskanikw mog by modyfikowane w ramach poszczeglnych bran co pozwala obiektywniej oceni dana firm i utrudnia tym samym przeprowadzanie porwna z innymi jednostkami11.
Wskaniki finansowe s rdem bardzo wanych informacji dla wielu grup odbiorcw. Moemy do nich zaliczy np.: udzielajce kredytw banki, ktre s przede wszystkim zainteresowane ocen pynnoci firmy oraz jej zdolnoci do generowania gotwki, waciciele firmy oraz akcjonariusze s gwnie zainteresowania poziomem rentownoci i ryzyka zwizanego dziaaniem firmy. Zarzd jednostki, z kolei, interesuj wszystkie aspekty analizy firmy poniewa to on odpowiada za biec oraz przysz dziaalno przedsibiorstwa12. Ze wzgldu na temat tej pracy przedstawi dokadniej odbiorcw zainteresowanych (midzy innymi) wynikami analizy finansowej rentownoci przedsibiorstwa.
11 12
Na podstawie A. Rutkowski, Zarzdzanie finansami, PWN, Warszawa 2003, s. 100. J. Kowalczyk, A. Kusak, op. cit. , s. 102.
~ 13 ~
Zaliczymy do nich : I. Wacicieli i inwestorw. Postrzegaj oni przedsibiorstwa jako inwestycje, w ktre zaangaowali swoje kapitay. Waciciele licz wic na jak najwiksze (wypacane pniej, w okresie dugim) dywidendy natomiast inwestorzy zwracaj uwag na ceny akcji. Kierownictwo. Koncentruj uwag na efektywnym wykorzystaniu zasobw, interpretowa bd przede wszystkim rentowno sprzeday, aktyww i kapitaw wasnych. Pracownicy. Rwnie zwracaj uwag (midzy innymi oczywicie) na rentowno sprzeday, rentowno aktyww oraz kapitaw wasnych poniewa cz ich wynagrodze moe by okrelona w zalenoci od poziomu zyskw jednostki. Dostawcy. Nawizujc perspektywiczn wspprace z dan firm okrelaj przede wszystkim poziom rentownoci swojego partnera. Rzd. Patrzc na gospodark z makroekonomicznego punktu widzenia jako na cao jest zainteresowany wielkoci dochodw budetowych (wypywajcych z podatkw) dlatego zwraca uwag na rentowno firm. Spoeczestwo. Rentowno jest dla niego istotn miar poniewa spoeczestwo ocenia przedsibiorstwa jako podmioty dajce zatrudnienie13.
II.
III.
IV. V.
VI.
Rysunek 1. Otoczenie firmy.
waciciele
poyczkoda wcy
kierownict wo firmy
otoczenie spoeczne
rynek finansowy
rdo: Na podstawie: A. Rutkowski, Zarzdzanie finansami, PWN, Warszawa 2003, s. 19.

13
Na podstawie A. Rutkowski, Zarzdzanie finansami, PWN, Warszawa 2003, s. 99.
~ 14 ~
2.3.1. Omwienie wybranych wskanikw

rentownoci
Jednym z najistotniejszych o ile nie najistotniejszym kryterium oceny finansowej przedsibiorstwa jest pomiar jego rentownoci. Najprociej rzecz ujmujc rentowno to stosunek pomidzy osignitymi przychodami a poniesionymi kosztami. Dodatnia rentowno (pozytywna relacja pomidzy przychodami a kosztami) wiadczy o : Wzrocie wartoci firmy O opacalnoci dziaa firmy14.
Ocena rentownoci polega na analizie wyniku finansowego firmy w danym okresie. Wskaniki rentownoci budujemy tworzc relacje pomidzy wynikiem finansowym a innymi kategoriami finansowymi np.: sprzeda czy kapitaem umoliwiajc w ten sposb formuowanie wnioskw finansowych. Wskaniki rentownoci (inaczej zyskownoci gdy wynik finansowy jest dodatni) mierz zdolno firmy do generowania zysku. Pozwalaj take na prognoz pynnoci firmy w przyszoci. Wyszy poziom zyskownoci jest rwnoznaczny z tworzeniem wikszych rezerw finansowych, ktre, odpowiednio w przyszoci zagospodarowane, mog w jeszcze wikszym stopniu poprawi sytuacje firmy. Do oceny poziomu rentownoci posu si nastpujcymi wskanikami : 1) ROS - rentowno sprzeday 2) ROA - rentowno aktyww 3) ROE - rentowno kapitau wasnego 4) Model Du Ponta
Ad. 1) rentowno sprzeday =
100%
Wielkoci wskanika ROS (Return On Sales) okrela zysk firmy wygenerowany przez sprzeda. Innymi sowy okrela jaki udzia ma zysk (po opodatkowaniu) w wartoci cakowitej sprzeday. O dobrej sytuacji finansowej firmy wiadczy oczywicie wiksza warto wskanika.
14
Na podstawie: J. Kowalczyk, A. Kusak, Decyzje finansowe firmy. Metody analizy, C.H. BECK, Warszawa 2009 .
~ 15 ~
Ad. 2) ROA =
( )
100%
ROA (Return On Assets) to inaczej wskanik zwrotu z inwestycji. Mierzy on wielko zysku generowanego przez aktywa przedsibiorstwa (po opodatkowaniu) , mierzy efektywno majtku firmy czyli ile z jednej zotwki zaangaowanej w aktywach ogem osigamy zotwek lub groszy zysku netto.
Ad. 3) ROE =
( )
100%
Return Of Equity czyli wskanik rentownoci kapitau wasnego ujmuje tylko wielko kapitau wasnego, a nie cao pasyww firmy. Dziki takiej formule wskanika uzyskujemy informacje jaka jest stopa zwrotu od wkadu kapitaowego wniesionego przez zaoycieli firmy. Wskanik okrela wic wielko zysku netto na jednostk zaangaowanego kapitau wasnego. Wskanik ROE jest na og wyszy ni ROA.
Ad. 4) Model Du Ponta
100%
Przedstawiona formua pokazuje, e istnieje silna zaleno pomidzy wskanikami ROA i ROE. Umoliwia unaocznienie wzajemnego zwizku pomidzy rentownoci sprzeday, sposobem finansowania przedsibiorstwa a rentownoci kapitau wasnego. Model Du Ponta zwraca uwag, e mona osign tak sam rentowno kapitau wasnego przy rnych kombinacjach mary zysku, rotacji aktyww i struktury kapitaw firmy.
~ 16 ~
2.4. Analiza jakociowa

Analiza finansowa pozwala oceni dziaalno danego przedsibiorstwa na podstawie danych ilociowych. Nie zawsze jednak na tej podstawie mona ustali przyczyny wystpowania danej sytuacji w teraniejszoci lub przewidzie rozwj firmy w przyszoci. Do penej oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsibiorstwa niezbdne jest wraz z analiz ilociowych informacji przeprowadzenie analizy jakociowej.15 Jedn z najbardziej znanych metod analiz jakociowych jest analiza SWOT (nazwa pochodzi od pierwszych liter angielskich sw: Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats). Jest to metoda, w ktrej bada si, identyfikuje mocne, sabe strony przedsibiorstwa oraz jego szanse i pojawiajce si zagroenia. Punktem wyjcia do rozpoczci analizy jest odpowiedz na pytania: 1. Czym jest organizacja dzi, jak funkcjonuje 2. Jak powinna wyglda w przyszoci. Rozpatrzenie tego co moe sta si z organizacj w przyszoci, czyli analiza wasnego potencjau rozwojowego firmy, wymaga przeprowadzenia diagnozy firmy. Najlepszym sposobem na to jest okrelenie silnych i sabych stron. Silne strony - s to zasoby, walory przedsibiorstwa, ktre wyrniaj je w pozytywny sposb pord firm w tym samym sektorze lub regionie. Np.: dobrze wykwalifikowana kadra, najnowsza technologia. Sabe strony - to rnego rodzaju braki np. umiejtnoci kierowniczych, zasobw, ktre zmniejszaj efektywno dziaa przedsibiorstwa i mog ogranicza jego rozwj w przyszoci. Sabe strony to przeciwiestwa mocnych.
Po okreleniu sabych i mocnych stron organizacji okrelamy jej szanse i zagroenia jako elementy prognozy jej rozwoju. Zarwno szanse jak i zagroenia dotycz najczciej nastpujcych czci otoczenia organizacji: zmian ekonomicznych, technologicznych, spoecznych i politycznych; zmian na rynku oraz zmian wrd firm konkurencyjnych. 16 Szanse - s to tendencje widoczne w otoczeniu organizacji, ktre jeli zostan umiejtnie wykorzystane mog doprowadzi do rozwoju przedsibiorstwa. Np.: ogoszenie bankructwa przez konkurenta, zmiana wysokoci stp podatkowych.
15 16
G. Gobiewski, A. Taczaa, op. cit. , s. 269. Na podstawie: Andrzej K. Komiski, Wodzimierz Piotrowski, Maciej J. Ramus, Zarzdzanie Teoria i praktyka. PWN , Warszawa 2007, s. 139.
~ 17 ~
Zagroenia to szeroko pojte czynniki zewntrzne ktre oglnie przyjmuje si za przeszkody, utrudnienia czy koszty dziaalnoci przedsibiorstwa. Zagroenia mog by minimalizowane przez efektywne wykorzystywanie szans. Podobnie jak w przypadku mocnych i sabych stron zagroenia to przeciwiestwa szans.
Analiz SWOT cechuje prostota wykonania i jasno zebranych informacji. Jedynym zagroeniem moe by subiektywizm opinii, ktre mog pojawi si w zebranych informacjach, jednak rzetelne przeprowadzenie takiej analizy w dodatku przy pomocy np.: profesjonalnych konsultantw powoduje, e ta metoda analizy jest bardzo pomocna.
3. Charakterystyka rynku napojw alkoholowych w

Polsce
Napoje alkoholowe s jednym z najczciej kupowanych dbr konsumpcyjnych w Polsce. Spoywamy je, w zasadzie, podczas kadej okazji tj.: imprezy rodzinne czy spotkania z przyjacimi. Rynek napojw alkoholowych moemy podzieli na trzy podstawowe segmenty: rynek piwa, rynek win, rynek wdek (alkoholi wysokoprocentowych).
Ze wzgldu na temat mojej pracy szczegowo omwi rynek piwa. Zanim jednak do tego przejd chciabym poda kilka zmian dotyczcych tendencji spoywania alkoholu w Polsce na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat. Na pocztku lat 90 nastpia zmiana struktury sprzeday alkoholu - znacznie zmniejszya si konsumpcja alkoholi wysokoprocentowych na rzecz sabszych - piwa i wina. Mimo to Polska nadal naley do wiatowej czowki pod wzgldem spoycia wdki. Roczne przychody handlowcw z jej sprzeday w Polsce to okoo 6,5 mld z. Polska zajmuje na tym polu 7 miejsce na wiecie. Mimo to jednak jeszcze wicej sprzedaje si piwa - okoo 10 mld z, znacznie mniej natomiast wina - prawie 1,1 mld z rocznie. W sumie polski rynek alkoholi wart jest blisko 18 mld z. Piwo ma zatem najwikszy udzia rynku pod wzgldem wartoci sprzeday. Wedug danych firmy ACNielsen jest to 54% wartoci sprzeday rynku napojw alkoholowych. Udzia wdek w rynku pod wzgldem wartoci sprzeday wynosi 37%, a sprzeda win skada si na 6% wartoci rynku. Procentowo najmniejszy udzia w rynku pod wzgldem wartoci
~ 18 ~
sprzeday maj pozostae napoje alkoholowe mniej wicej 2% rynku. Piwo dominuje rwnie pod wzgldem iloci sprzeday. Jest ono dostpne niemal w kadym sklepie i stanowio a 89% (ponad 2 mld litrw) sprzedanych napojw alkoholowych w roku 2006. Drugie miejsce zajmuj wdki z ponad 7% (170 mln litrw) udziaem w rynku, a trzecie wina z ponad 3% (76 mln litrw) udziaw. Jednak jak wynika z analiz struktury rynku piwa, cho w wikszoci sklepw (dane firmy Inquiry) moemy kupi piwo jasne pene oraz mocne, to jednak nie wszdzie uda nam si kupi piwo smakowe a jedynie w 70% sklepw dostaniemy piwo ciemne. Podsumowujc ogln struktur rynku alkoholi w Polsce naley zapamita, e pod wzgldem wartociowym oraz ilociowym, najbardziej powikszajcym si segmentem w cigu ostatnich lat jest piwo. W okresie ostatnich kilku lat odnotowao wzrost zarwno wielkoci, jak i wartoci sprzeday. Wanymi na rynku alkoholi s nastpujce tendencje: zastpowanie przez konsumentw napojw wysokoprocentowych napojami niskoprocentowymi gwnie piwem, zmniejszanie si konsumpcji wdek, cigy wzrost sprzeday alkoholi wysokoprocentowych z wyszej pki (najczciej pochodzcych z importu)17.
3.1. Rynek piwa

Tradycja spoycia piwa w Polsce wywodzi si ju z czasw pogaskich. Od tamtej pory nieprzerwanie zoty trunek jest napojem popularnym i lubianym. Pierwsze polskie browary budowane byy w klasztorach. Na przeomie XIII i XIV w. dziki przywilejom krlewskim moliwo produkcji piwa uzyskay rwnie miasta. Dopiero w pierwszej poowie XIX w. produkcja piwa na ziemiach polskich osigna wielko przemysow. Likwidowane byy mae browary, eby na ich miejscu powstaway wiksze, nowoczeniejsze, bardziej wydajne. Wanie w tym okresie powstay zakady w ywcu, Okocimiu, Warszawie i Tychach. Polska brana piwowarska w okresie transformacji systemowej (lata 90 XX wieku) charakteryzowaa si bardzo siln dynamik oraz przeprowadzanymi na du skal przemianami strukturalnymi. Na rynku zotego trunku zaczli pojawia si zagraniczni inwestorzy strategiczni, ktrzy rozpoczli intensywny proces unowoczeniania i modernizacji browarw. Te czynniki oraz zmasowane kampanie reklamowe wszystkich uczestnikw
17
Na podstawie: poradnikhandlowca.com.pl
~ 19 ~
rynku zaowocoway bardzo gwatownym wzrostem konsumpcji piwa w Polsce, zarwno w ujciu globalnym jak i per capita. Na pocztku XX w. na terenie Polski dziaao okoo 500 browarw, ktrych czna produkcja wynosi 600 mln piwa rocznie.
Tabela 1. Konsumpcja piwa w Polsce w latach 1995-2004 (w tys. hl). Rok 1995 1996 16600 109,6 109,6 1997 18977 114,3 125,3 1998 20773 109,5 137,2 1999 23449 112,9 154,8 2000 2001
Konsumpcja piwa w Polsce 15144 (w tys. hl) Rok poprzedni=100 (w%) 1995=100 (w %) . 100
24796 24886 105,7 163,7 100,4 164,3
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych GUS, oraz biznes.onet.pl
Rok
2002
2003
2004 29230a 28900b 102,2
2005 30980
2006
2007
2008
Konsumpcja piwa w Polsce (w tys. hl) 25682 28600
32500c 35000 35600 30084 108,3 105 107,7 101,7 105,2 204,6 214,6 231 235 198,7
Rok poprzedni=100 (w%) 106,8 107,6 101,4 193 1995=100 169,6

a b
188,9
191,5
Wielkoci w wierszu grnym lat 2004 2005, cakowit sprzeda sektora, a wic krajow i eksportow Opracowanie wasne na podstawie danych GUS, oraz biznes.onet.pl c Wielkoci czone czyli oglna konsumpcja polskiego piwa. rdo: opracowanie wasne na podstawie danych GUS, oraz biznes.onet.pl
Dane zestawione w powyszej tabeli wskazuj, e w okresie analizowanych 13 lat konsumpcja piwa w Polsce wzrosa o ponad 130%. Najszybsze zmiany dokonyway si w cigu ostatnich 5 lat ubiegego stulecia (1995-1999), kiedy to rednio z roku na rok konsumpcja rosa w tempie 12% wyranie jednak sabnc w okresie pniejszym.
~ 20 ~
W latach 2000-2003 wynosio ono ju rednio tylko 5% rocznie. Saby przyrost konsumpcji w okresie 2003-2004 wynoszcy jedynie 1,4% nie odzwierciedla oglnej prawidowoci. Mniejsza sprzeda, mniejszy wzrost sprzeday spowodowany by gwnie wyjtkowo niesprzyjajcym dla piwoszy zimnym i mokrym latem roku 2004 (por. wykres 1.) Jednak rok 2004 to rwnie przystpienia Polski do wsplnoty europejskiej i pocztek kolejnego okresu wzmoonego eksportu polskiego piwa na rynki UE co doprowadzio do nieco wikszej jego konsumpcji ni w latach 2000-2003, poniewa w roku 2005 wzrost wynosi 8,3%. (patrz tab.1). Dua dynamika wzrostu konsumpcji piwa zaamuje si jednak w 2008 r. Zostao to spowodowane kilkoma czynnikami wystpujcymi jednoczenie. Po pierwsze pocztki kryzysu finansowego powodujce ograniczenie wydatkw spoecznych na konsumpcje. Po drugie od przeszo 10 lat rynek bardzo szybko ronie i nasyca si dlatego powoli zblia si do stanu penego nasycania. Ostatnim powodem jest wzrost ceny zotego trunku w Polsce spowodowany podniesienia akcyzy na piwo.
Wykres 1. Konsumpcja piwa w Polsce w latach 1995-2008 (w tys. hl).
Wzrost konsumpcji piwa w latach 1995-2008

40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 wzrost konsumpcji piwa
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych GUS oraz Onet.pl/biznes
Jak na tle wiatowej konsumpcji piwa wygldaj trendy obserwowane w naszym kraju? wiatowa konsumpcja piwa wci ronie w tempie okoo 2% rocznie. Wedug ocen ekspertw dalszy rozwj rynku piwnego w Polsce ocenia si rednio na 3 -4% rocznie.18 Ogromne znaczenie dla brany piwowarskiej ma pogoda (co mona byo
18
Rzeczpospolita nr 100 z dn. 29.04.2005, dodatek Ekonomia, Mamy pite m iejsce w Europie.
~ 21 ~
zaobserwowa w sabej sprzeday w okresie 2003-2004, wykres powyej). Sprzeda charakteryzuje si du cyklicznoci. W okresie letnim, od maja do sierpnia browary realizuj a 50% caoci rocznych przychodw ze sprzeday. 19 Przy upalnym i sonecznym lecie wzrost spoycia piwa w skali roku moe wynie nawet ponad 5% (jak np.: w 2003 r.). Mimo, e brana piwowarska nie ma ju tak wietnych perspektyw rozwoju jak w ostatniej dekadzie minionego stulecia to jednak nadal daleko nam nie tylko od spoycia wiatowych liderw w tym zakresie. W 2004 r. rednie spoycie piwa na gow w Polsce wynioso nieco ponad 76 litrw. Niezmiennie liderem w spoyciu piwa na gow mieszkaca pozostaj Czesi ze redni 162 l. rocznie na osob. Niemcy konsumuj 118 l., Austriacy 107 a Sowacy 89 litrw. rednie europejskie spoycie to, jak si szacuje 80-85 litrw na osob rocznie.20 W Polsce ilo ta zostaa przekroczona w 2005roku, natomiast w 2007 roku rednie spoycie w Polsce na gow mieszkaca wynioso 93 litry co dao nam czwart pozycje w europie pod ktem spoycia zotego trunku na jednego mieszkaca. Mimo, i wiele osb nie przyznaje si do konsumpcji piwa, to jednak nie tylko spoywamy go coraz wicej, ale i stale ronie jego udzia, zarwno w ujciu wartociowym jak i procentowym w strukturze sprzeday wyrobw alkoholowych w Polsce. Najpopularniejszym rodzajem piwa sprzedawanego w Polsce (ze wzgldu na zawarto alkoholu) to piwo od 5,6 do 6,2% a wic o redniej mocy czyli piwo jasne pene, jego sprzeda to okoo 56% oglnej sprzeday piwa. Na drugim miejscu uplasowaa si sprzeda piwa mocnego ( 6,3% - 6,9% alkoholu) stanowi okoo 20% rynku w Polsce i jest jego specyfik poniewa w innych pastwach spoycie tego rodzaju piwa to niewielki procent rynku. Trzeci co do wielkoci sprzeda obejmuje piwo o mocy pomidzy 2% - 5,5% czyli piwa jasnego, jest to okoo 18% rynku21.
19 20
21
Prusek T, Browary zaklinaj pogod na lato, Gazeta Wyborcza z dn. 22.02.2005. Dane za 2003 r. wg Fitch [za:] http://www.au.poznan.pl/kegz
Na podstawie: poradnikhandlowca.com.pl
~ 22 ~
Diagram 1. Spoycie piwa w Polsce ze wzgldu na rodzaj.
Sprzeda
4,1% 18,8% 56,2% 0,7% piwo jasne pene piwo mocne pene piwo jasne piwo strong, >7% alkoholu piwo bezlkoholowe/smakowe, < 1,6% alkoholu rdo: Na podstawie: rynki.pl
20,2%
Analizujc wyniki sprzeday piwa z dwch okresw - stycze 2006 oraz stycze 2007 jestemy w stanie natychmiast zauway, e rynek rozwija si w dynamicznym tempie. Wielko sprzeday piwa wzrosa w tych okresach o 18,4%. Zmian t spowodowa wzrost sprzeday piwa w puszkach, ktra wzrosa o 29,8% w porwnaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego. Z tego powodu segment piw sprzedawanych w puszkach osign cakowity udzia w rynku na poziomie 52% jest to przyrost o 4,622 punktu procentowego w stosunku do okresu w roku poprzednim. Wzrost zainteresowania piwem puszkowym odby si kosztem segmentu piw butelkowych, ktre w roku 2006 wygeneroway 51% sprzeday piwa by rok pniej spa do 47%23. Naley jednak zwrci, e sprzeda piwa butelkowanego w roku 2007 w stosunku do 2006 wzrosa o 8% wic spadek udziau piwa butelkowanego nie jest spowodowany spadkiem sprzeday tylko duo mniejsz dynamik wzrostu ni segmentu piw w puszce. Oznacza to, e wzrost sprzeday piwa generowany jest przez wszystkie rodzaje opakowa, ale w najwikszym stopniu przez piwo puszkowane.
22 23
Dane z: rynki.pl tame
~ 23 ~
Wykres 2. Wielko sprzeday piwa ze wzgldu na opakowanie.
Sprzeda piwa w Polsce w okresie stycze 2006 - stycze 2007

70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00%
0,00%
w plastiku butelkowe puszkowe piwo
zmiana wielkoci sprzeday
zmiana wartoci sprzeday
6,20%
8,10% 29,80% 18,40%
2,60%
8,90% 28,60% 18,50%
rdo: Na podstawie: rynki.pl
Dodatkowym czynnikiem wpywajcym na wzrost spoycia piwa w Polsce s zmasowane kampanie reklamowe producentw. Dla przykadu budet reklamowy ywca jest szacowany rocznie na 75-80 mln z.24 Jednoczenie polskie browary rozwijaj dziaalno poza granicami kraju. Nie sprawdziy si przypuszczenia wskazujce, e Polsk zaleje tasze piwo z Niemiec i Czech, czy te innych krajw Unii Europejskiej, gdzie na te produkty mniejsza jest akcyza i podatek VAT.25 Bardzo dobra jako piwa polskiego jest gwarantem eksportowego sukcesu tego produktu co znajduje potwierdzenie na poniszym wykresie.
24 25
Wyniki browarw: duy moe wicej, Gazeta Wyborcza z dn. 28.02.2005. W przeliczeniu na udzia kwoty akcyzy w cenie plitrowej butelki piwa o zawartoci ok. 5% alkoholu akcyza wynosi: Polska - 0.43 z, Litwa 0,21 z, Sowacja 0,20 z, Czechy 0,19 z, Niemcy 0,18 z. Piwoizacja Polski, Wprost nr 1078 z dn. 27.07.2 003.
~ 24 ~
Wykres 3. Eksport polskiego piwa (w tys. hl).
rdo: Prusek T., Polskie piwo bije eksportowe rekordy, Gazeta Wyborcza z dn. 08.01.2005.
3.2. Przedstawienie dwch omawianych spek

browarniczych
W przecigu ostatniej dekady nastpia konsolidacja rynku piwa w Polsce. Rynek skupi si wok trzech spek browarniczych, poniewa to do nich naley znakomita wikszo rynku (ponad 80%). Kompania Piwowarska, Grupa ywiec - Heineken, oraz Carlsberg - Okocim.
Pierwsze dwie z wymienionych niezmiennie od lat skupiaj 70% polskiego rynku piwa. Okocim - Carlsberg zawadn 14% rynku, za Browar Belgia 4%.26 Podzia polskiego rynku piwnego midzy gwnych graczy prezentuje poniszy wykres.
26
Puls Biznesu nr 90 (1861) z dn.11.052005, 280 mln z na zwikszenie mocy trzech browarw.
~ 25 ~
Wykres 4. Struktura rynku piwa w Polsce wedug producentw w latach 1997 2005.
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Pozostali
Carlsberg-Okocim Kompania Piwowarska ywiec
1997
1999
2000
2003
2005
2008
rdo: opracowanie wasne na podstawie Puls Biznesu nr 90 (1861) z dn.11.052005, 280 mln z na zwikszenie mocy trzech browarw oraz http://www.tvbiznes.pl/ na dzie 4.05.2010r.
W kwietniu 2005 r. na rynek piwny wkroczya grupa Danish Brewery Groub (producent piwa Fax-e), ktra zakupia Browary Polskie Brok-Strzelec; ma ona jak si szacuje ok. 2% udziau w rynku.27 Wejcie na polski rynek Danish Brewery Group w zasadzie koczy proces przejmowania przez zagraniczny kapita polskich browarw. Po tej transakcji zagraniczni waciciele skupili w swoich rkach 93% produkcji piwa w Polsce. W krajowych rkach pozostanie niespena 7% rozproszonej produkcji w kilkudziesiciu browarach o znaczeniu lokalnym.
3.2.1. Spka akcyjna ywiec S.A.

Browar w ywcu rozpocz produkcj piwa w 1896 r. za spraw Albrechta Fryderyka Habsburga. W 1991 r. browar przeksztacono w spk Skarbu Pastwa, a jego akcje zostay wprowadzone na Gied Papierw Wartociowych w Warszawie. W 1994 r. partnerem strategicznym ywca zosta holenderski producent piwa Heineken
27
Brok-Strzelec sprzeda browary Duczykom, Gazeta Wyborcza z dn. 04.04.2005.
~ 26 ~
International Beheer B.V. Dziki wsppracy z potnym partnerem zagranicznym majcym ogromne dowiadczenie i uznan pozycj w ponad 150 krajach browar ywiecki zosta rozbudowany, gruntownie zmodernizowany i jest obecnie jednym z najnowoczeniejszych w Europie. Od lutego 2005 r. gwnym udziaowcem Browarw ywiec S.A. po zbyciu wszystkich akcji przez Heinekena na rzecz swojej spki zalenej sta si Brau Union AG z siedzib w Linzu (Austria).
Tabela 2. Struktura akcjonariatu Grupy ywiec S.A. (stan na 20.04.2010 r.). Lp. Wyszczeglnienie Ilo posiadanych akcji/gosw Udzia w kapitale na walnym zgromadzeniu zakadowym (%) 6 362 421 3 720 235 188 681 10 271 337 61,94 36,22 1,84 100,0
1 2 3 4
Brau Union AG Harbin B.V. Pozostali czna ilo akcji
rdo: http://www.grupazywiec.pl/inwestorzy/struktura_akcjonariatu/
Kapita zakadowy Grupy ywiec S.A. skada si z 10 271 337 akcji zwykych na okaziciela o wartoci nominalnej 2,50 z kada. W skad Grupy wchodz obecnie browary: w ywcu, Warce, Elblgu, Leajsku oraz Cieszynie. Obecnie w caej Grupie ywiec zatrudnionych jest ponad 6000 osb. Najwaniejsze marki Grupy, sprzedawane na terenie caego kraju, to: ywiec, Heineken, Warka, Strong i Tatra. Wan czci portfela Grupy ywiec s marki regionalne: Krlewskie - wietnie znane w Warszawie i okolicach, Leajsk - krlujcy na terenach poudniowo-wschodniej Polaki oraz cieszcy si ogromna popularnoci na pnocy - Specjal W skad asortymentu Grupy wchodz te trzy odmiany piwa Freeq - pierwszej marki Grupy ywiec przeznaczonej dla kobiet. Grupa prowadzi rwnie dystrybucj piw specjalnych, ktre rni si od pozostaych przede wszystkim sposobem fermentacji. S to obecnie piwa zagraniczne: Desperados, Paulaner, Fischer, Murphy's Irish Stout i Murphy's Irish Red a take piwa polskie: Kaper i ywiec Porter. Oprcz piwa firma produkuje rwnie alkohole mocne, wina, napoje orzewiajce i soki.
~ 27 ~
3.2.2. Kompania Piwowarska S.A.

Kompania Piwowarska jest najwikszym przedsibiorstwem piwowarskim w Polsce. Posiada 43% udziaw na polskim rynku piwa. Powstaa w roku 1999 roku z poczenia spek Lech Browary Wielkopolski S.A. i Browarw Tyskich Grny lsk S.A. Gwnym inwestorem zosta, posiadajcy udziay w obydwu przedsibiorstwach, koncern piwowarski South African Breweries International (obecnie SABMiller). Znaczcy pakiet udziaw posiadaa rwnie polska firma Euro Agro Centrum. W roku 2003 roku Kompania Piwowarska zakupia od Radeberger Grupp AG Browar Dojlidy. W 2008 roku spka zakupia od Palm Breweries NV Browar Kielce, ktry rok pniej zamkna. W 2009 roku koncern SABMiller odkupi 28,1% akcji Kompanii Piwowarskiej od Kulczyk Holding SA, stajc si w ten sposb jedynym wacicielem spki. Sumaryczna roczna produkcja browarw Kompanii Piwowarskiej wynosi ok. 15 milionw hektolitrw. W roku finansowym zakoczonym 31 marca 2006 roku Kompania Piwowarska osigna zysk netto w wysokoci 570 mln z. Wartoci sprzeday w tym okresie wynosia 3,8 mld zotych. Obecne spka posiada browary w Biaymstoku, Poznaniu oraz Tychach. Do portfela marek naley Tyskie uznane za ulubione piwo Polakw, ubr druga marka w Polsce pod wzgldem wielkoci sprzeda y, Lech, Dbowe Mocne, Pilsner Urquell, Redd's, Grolsch, Miller Genuine Draft oraz Peroni Nastro Azzurro. Kapita zakadowy spki wynosi w dniu rejestracji w KRS (04.02.2002r.) 30 557 350,00 z natomiast 05.07.2002r. zosta podniesiony do 31 365 217,50 z. W dniu 22.03.2002 oraz 05.07.2002 firma dokonaa emisji akcji w liczbie odpowiednio 12222940 oraz 323147.
3.3. Analiza rentownoci dwch przedstawionych

spek
Analiza rentownoci przedstawi za pomoc narzdzi omwionych w rozdziale drugim. Analiza obejmuje okres trzyletni 2006-2008. Rok bilansowy spki ywiec S.A. pokrywa si z rokiem kalendarzowym natomiast Kompanii Piwowarskiej S.A. trwa od 1.04 do 31.03. porwnywane okresy nie pokrywaj si cakowicie. Rok bilansowy 2006 spki ywiec bd wic porwnywa z okresem bilansowym Kampanii Piwowarskiej od 1.04.2006 do 31.03.2007. Pozostae okresy analizowane bd odpowiednio w ten sam sposb.
~ 28 ~
3.3.1. Analiza SWOT

Analiza SWOT Spki ywiec S.A. 1. Silne strony: 1.1. Kilkusetletnia tradycja, powszechnie znana i rozpoznawalna marka w kraju a take za granic. 1.2. Duy asortyment gatunkw piwa, w tym piwa znane w caym kraju, piwa regionalne oraz dystrybucja piw zagranicznych. 1.3. Znaczcy udzia w rynku okoo 34% 1.4. Nowoczesny park maszynowy, zarwno jeli chodzi o linie produkcyjne jak i o rozlewnicze. 2. Sabe strony: 2.1. Jak kadego browaru, rwnie sprzeda ywca uzaleniona jest od pory roku jest sezonowa (najwysza w miesicach letnich/sonecznych tj. maj- wrzesie a najmniejsza w miesicach zimowych). Zmniejszenie sprzeday w miesicach zimowych wie si oczywicie z ograniczeniem przychodw ze sprzeday i spadkiem zysku przy niezmienionych kosztach utrzymania linii produkcyjnych (np.: amortyzacja) moe powodowa zmniejszania zatrudnienia. 2.2. Ogromne nakady na reklam, promocje i marketing s rwnie sab stron kadej firmy browarniczej. ywiec S.A. oprcz reklamy w mediach dociera do konsumenta sponsorujc imprezy sportowe i muzyczne, jest to zwizane z ogromnymi kosztami. 3. Szanse: 3.1. Potencjalny wzrost konsumpcji piwa w Polsce co spowoduje wzrost produkcji. 4. Zagroenia 4.1. Wzrost konkurencji krajowej oraz zagranicznej. 4.2. Wzrost poziomu akcyzy krajowej i/lub jej spadek w krajach Unii Europejskiej. 4.3. Kryzys finansowy.
Analiza SWOT Kompanii Piwowarskiej S.A. Wyglda bardzo podobnie do analizy przeprowadzone dla jej konkurenta. W silnych stronach KP naley doda, e jest to firma posiadajca najwikszy udzia w rynku - na koniec 2008r. byo to okoo 41%. Natomiast brak informacji o tym, e spka wykorzystuje najnowsze technologie do produkcji piwa moemy uzna za jej sab stron. Inne silne i mocne strony przedsibiorstwa pokrywaj si w zupeno z wymienionymi przy analizie ywca. Szanse i zagroenia rwnie wygldaj
~ 29 ~
identycznie. Szans jest generalnie wzrost konsumpcji piwa w przyszoci cho jak wiemy akurat na koniec analizowanych okresw pogbi si kryzys finansowy wic szanse wzrostu sprzeday odsuny si w czasie. (jak si okazao w 2009 roku sprzeda piwa spada o 10%, cho miao na to wpyw rwnie podniesienie akcyzy). Wspomniany kryzys natomiast moe by jednym z zagroe dla rozwoju firmy wymuszajc np.: zmniejszanie zatrudnienia w celu zmniejszania kosztw wytwarzania dbr.
3.3.2 Analiza pozioma bilansu oraz rachunku

wynikw
Rachunki zyskw i strat:
Tabela 1. Rachunek wynikw Spki ywiec S.A. (wybrane pozycje, w tys. z)

2006 r., Wyszczeglnienie Rok bazowy = 100 2007 r. Dynamika 2007/2006 2008 r. Dynamika 2008/2006 Dynamika 2008/2007
Przychody ze sprzeday produktw, towarw i materiaw Koszty sprzedanych produktw, towarw i materiaw Zysk brutto Zysk z dziaalnoci operacyjnej Zysk netto roku obrotowego
3 162 640
3 513 816
111%
3 810 360
120,5%
108,4%
1 474 118
1 684 386
114,3%
1 914 759
129,9%
113,7%
1 688 522
1 829 430
108,3%
1 895 601
112,3%
103,6%
452 238
561 507
124,2%
578 252
127,8%
102,9%
330 778
418 661
126,6%
415 775
125,7%
99,3%
rdo: Opracowanie wasne na podstawi danych z aneksu.
~ 30 ~
Analizujc absolutne zmiany skadnikw rachunku wynikw firmy ywiec S.A. moemy ustali, i spka z roku na rok (w omawianym okresie) osigaa coraz wiksze wartoci poszczeglnych skadnikw sprawozdania. Powikszajce si wartoci absolutne maj oczywicie swoje odzwierciedlenie w zmianach struktury procentowej i pozwalaj nam stworzy obraz dynamiki zmian. Dynamika zmian w kadym okresie i odnocie kadej wartoci ma kierunek pozytywny a w odniesieniu do niektrych dodatkowo rosncy. Oznacza to, e z roku na rok warto np. przychodw ze sprzeday produktw, towarw i materiaw jest coraz wiksza. Tendencja ta dotyczy wszystkich zaprezentowanych pozycji rachunku wynikw z wyjtkiem zysku netto ktry w okresie 2006-2007 wzrs bardziej ni porwnujc okresy 2006 i 2008. Wynika to oczywicie z faktu i zysk netto w 2008 roku by troch niszy ni w roku poprzednim ale znacznie wyszy ni w roku bazowym. Sytuacj tak spowodowaa rosnca dynamika kosztw sprzeday i malejca przychodw ze sprzeday. Powodowao to stosunkowo niewielki, malejcy wzrost zysku brutto, natomiast dziki malejcym kosztom operacyjnym zysk netto rs dynamiczniej. W badanym okresie dziaalno przedsibiorstwa bya jak najbardziej pomylna. Po pierwsze wygenerowano zyski a po drugie byy one wystarczajce aby zapaci udziaowcom dywidendy (patrz zaczniki do pracy
Tabela 2. Rachunek zyskw i strat KP S.A. (wybrane pozycje, w tys. z).

Okres sprawozdawczy 01.04.200631.03.2007 r. , Okres bazowy= 100 3 836 894
wyszczeglnienie
01.04.200731.03.2008 r.
Dynamika: okres drugi/ bazowy
01.04.200831.03.2009 r.
Dynamika: okres trzeci/ bazowy
Dynamika: okres trzeci/ drugi
Przychody netto ze sprzeday Koszty dziaalnoci operacyjnej Zysk (strata) ze sprzeday Zysk z dziaalnoci operacyjnej Zysk (strata) netto
4 401 405
114,7%
4 818 974
125,6%
109,5%
3 018 005
3 493 536
115,8%
3 877 630
128,5%
110,9%
818 889
907 869
110,9%
941 344
115%
103,7%
813 023
916 338
112,7%
922 685
113,5%
100,7%
652 921
743 924
113,9%
729 342
111,7%
98%
~ 31 ~
Analizujc poziom struktur rachunku wynikw Kompanii Piwowarskiej zauwaamy, e wartoci absolutne wyszczeglnionych pozycji rachunku zyskw i strat rosn z roku na rok. Odzwierciedla to rwnie procentowa dynamika zmian. Jedynym wyjtkiem jest zysk netto firmy, ktry w okresie 1.04.2007-31.03.2009r. nieznacznie spad, dynamika jego wzrostu w ostatnim okresie spada o 2,2% w stosunku do okresu poprzedniego. Spowodowa to wikszy wzrost kosztw dziaalnoci operacyjnej ni przychodw firmy ze sprzeday. Wnioski: Porwnujc analiz poziom, struktury rachunku wynikw najwikszych konkurentw rynku piwa w Polsce zauwaamy, e tendencje firm jeli chodzi o wyniki finansowe s dokadnie takie same. Obydwie spki odnotowuj wzrost, wartoci wyszczeglnionych ze sprawozdania, procentowo w podobnym tempie. Procentowo wiksze wartoci zysku netto z roku na rok odnotowuje mniejsza spka ywiec co dobrze wiadczy o spce i moe w przyszoci umoliwi zwikszenie udziaw w rynku. Jednak, mimo to obydwie firmy odnotoway spadek zysku netto w ostatnim okresie w porwnaniu do poprzedniego, KP o 2,2% a ywiec o 0,9%. Ostatni okres to jednak czas nasilajcego si kryzysu finansowego i co za tym idzie zmniejszania si wydatkw konsumpcyjnych spoeczestwa rwnie w zakresie konsumpcji piwa spadek zysku netto powoduje wic przede wszystkim spadek dynamiki wzrost przychodw ze sprzeday i utrzymujca si na tym samym poziomie dynamika wzrostu kosztw sprzeday.
Bilanse: Tabela 3. Bilans spka ywiec S.A. (wybrane pozycje, w tys. z)

2006 r. , Wyszczeglnienie Rok bazowy = 100 2 328 159 1 655 214 2007 r. Dynamika: 2007/2006 2008 r. Dynamika: 2008/2006 Dynamika: 2008/2007
Aktywa ogem Aktywa trwae: rzeczowe aktywa trwae
2 439 097 1 671 386
104,8% 101%
2 583 383 1 646 904
110,9% 99,5%
105,9% 98,5%
1 544 751
1 556 568
101%
1 515 960
98%
97,4%
wartoci niematerialne
37 378
40 094
107,3%
39 929
106,8%
99,5%
~ 32 ~
Aktywa obrotowe: zapasy nalenoci handlowe 672 945 154 953 453 133 2 328 159 899 775 28 339 1 428 384 509 718 767 711 165 065 564 907 2 439 097 786 423 26 857 1 652 674 228 857 114,1% 106,5% 124,7% 104,8% 87,4% 94,8% 115,7% 45% 936 479 244 013 637 144 2 583 383 724 594 26 090 1 858 789 781 350 139,2% 157,5% 140,6% 111% 80,5% 92% 130% 153,3% 122% 147,8% 112,8% 105,9% 92% 97% 112,5% 341%
Pasywa ogem Kapita wasny: kapita podstawowy
Kapita obcy: zobowizania dugoterm. zobowizania krtkoterm.
918 666
1 423 817
155%
1 077 439
117,3%
75,7%
Analizujc zauwaamy, e: I.
gwne,
wyszczeglnione
pozycje
bilansu
spki
ywiec
II.
Rosnca dynamika wzrostu aktyww ogem, spowodowana bardzo duym wzrostem wartoci aktyww obrotowych 39,2% wzgldem okresu bazowego. Procentowy wzrost niszych wartociowo aktyww obrotowych by na tyle duy, e zneutralizowa nieznaczny procentowy (0,5% wzgldem roku bazowego) spadek, wartociowszych aktyww trwaych. Szybsza dynamika wzrostu majtku obrotowego jest przyjta oglnie za zjawisko pozytywne. wiadczy o zmniejszaniu si udziaw rodkw trwaych w oglnym majtku przedsibiorstwa co powoduje wzrost jego elastycznoci, lecz z drugiej strony powoduje obnienie moliwoci produkcyjnych firmy. W przypadku spki ywiec minimalny spadek wartoci majtku trwaego i duy wzrost wartoci majtku biecego mona uzna za zjawisko pozytywne. Rosnca dynamika wzrostu pasyww wiadczy o nasilajcym si tempie rozwoju przedsibiorstwa. Wzrost ten spowodowany zosta stale rosncym zadueniem spki kapitay obce, zarwno dugo jak i krtkoterminowe, w trzecim okresie s znacznie wiksze ni w pierwszy. Ich wzrost postpuje jednak dokadnie w przeciwnych kierunkach. Zobowizania krtkoterminowe powikszyy si o 55% z okresu pierwszego na drugi a nastpnie zostay
~ 33 ~
zdecydowanie zmniejszone (w okresie trzecim tylko o 17% wiksze ni w roku bazowym). Spadek tej wartoci wiadczy o poprawie spacania biecych zobowiza przedsibiorstwa i pozwala zakada, e spka nie ma trudnoci patniczych. Zobowizania dugoterminowe spady o 55% w okresu bazowego na okres drugi a nastpnie ponad trzykrotnie wzrosy wynoszc ostatecznie w okresie trzecim ponad 153% okresu pierwszego. Ogromny spadek a nastpnie wzrost byy najprawdopodobniej spowodowane spaceniem i kolejnym zacigniciem dugoterminowego kredytu. Wzrost oglnego zaduenia przedsibiorstwa nie jest sytuacj pozytywn. Trudno oczywicie poda bezpieczny czy optymalny poziom zaduenia ale nadmierny dug moe spowodowa kopoty firmy ze spat odsetek i znacznie pogorszy jej koniunktur. Dynamika wzrostu pasyww jest w niewielkim stopniu zmniejszana przez regularny spadek wartoci kapitaw wasnych. Spadek ich wartoci (przy jednoczesnym wzrocie zobowiza) oznacza jednak uzalenianie przedsibiorstwa od zewntrznego finansowania i spadek bezpieczestwa dla wierzycieli. Oznacza to, e wzrost majtku przedsibiorstwa zosta sfinansowany w wikszym zakresie kapitaami obcymi (np.: kredyty, zobowizania wobec dostawcw) ni kapitaem wasnym.
Tabela 4. Bilans Kompanii Piwowarskiej S.A. (wybrane pozycje, w tys. z)
Okres sprawozdawczy Wyszczeglnienie 01.04.200631.03.2007 r. Okres bazowy= 100 Aktywa ogem Aktywa trwae: Rzeczowe aktywa trwae Wartoci niematerial ne 2 075 293 1 636 576 2 665 039 2 046 987 128,4% 125% 2 889 346 2 156 161 139,2% 131,7% 108,4% 105,3% 01.04.200731.03.2008 r. Dynamika: okres drugi/ bazowy 01.04.200831.03.2009 r. Dynamika: okres trzeci/ bazowy Dynamika: okres trzeci/ drugi
1 420 066
1 634 054
115%
1 784 668
125,7%
109%
30 610
46 367
151,5%
38 213
124,8%
82,4%
Aktywa obrotowe:
438 717
618 052
141%
733 185
167%
118,6%
~ 34 ~

zapasy nalenoci krtkoterm inowe
91 426
168 646
184,5%
177 764
194,4%
105,4%
268 791
349 817
130%
344 357
128%
98,4%
Pasywa ogem Kapita wasny: kapita podstawow y
2 075 293 896 888
2 665 039 926 519
128% 103,3%
2 889 346 1 025 086
139,2% 114,3%
108,4% 110,6%
31 365
31 365
100%
31 365
100%
100%
Kapita obcy: zobowiza nia dugotermi nowe zobowiza nia krtkoterm inowe
1 178 405
1 738 520
147,5%
1 864 260
158,2%
107,2%
289 092
111 047
38,4%
318 013
110%
286,4%
508 324
1 207 349
237,5%
1 079 483
212,4%
89,4%
I.
Ogromna dynamika wzrostu cznych aktyww spowodowana zostaa wzrostem zarwno aktyww trwaych jak i obrotowych. Dynamika ich wzrostu maleje jednak nieznacznie midzy okresem drugim a trzecim (nie jest a tak dua jak midzy okresem bazowym a drugim). Aktywa obrotowe rosn w szybszym tempie ni trwae co uznajemy za sytuacje dobr dla firmy poniewa jednoczenie ronie jej elastyczno i produktywno. Rwnie dynamika wzrostu kapitau obcego jest bardzo dua. Powoduje to wiksze zaduenie spki co przy jednoczesnym niewielkim wzrocie kapitau wasnego zmniejsza samodzielno powikszania majtku firmy i pozwala wysnu wniosek, e ogromny wzrost majtku spki na przestrzeni analizowanych lat w najwikszym stopniu sfinansowany zosta przez rosnce zaduenie. Najwikszym skadnikiem kapitau obcego tej spki s zobowizania krtkoterminowe. Pomidzy okresem bazowym a drugim wzrosy one o 237,5%, w nastpnym okresie zostay nieco zmniejszone (do wartoci 212,4% okresu pocztkowego) ale nadal utrzymuj si na niebezpiecznie wysokim
II.
III.
~ 35 ~
poziomie. Sytuacja ta pozwala zakada, e spka moe mie problemy z biec spat zobowiza. Wnioski: Obie spki odnotowuj wzrost wartoci cznych aktyww. W firmie ywiec S.A. wzrost ten zosta osignity poprzez ogromny wzrost wartoci majtku obrotowego i minimalny spadek wartoci majtku trwaego. W przypadku KP rosn zarwno aktywa obrotowe jak i trwae. W przypadku obu firm s to zmiany pozytywne. Odmiennie wyglda stan pasyww obu spek. Cho w obu przypadkach zwikszaj one swoj warto maj na to wpyw inne ich skadniki. Spka ywiec niewielki, w porwnaniu do konkurenta, wzrost wartoci pasyww zawdzicza znacznemu spadkowi wartoci kapitau wasnego i znacznemu wzrostowi kapitau obcego, ktrego wzrost spowodoway gwnie zobowizania dugoterminowe (za pozytywny dla firmy naley uzna fakt spadku zobowiza biecych). Wzrost poziomu zaduenia spki nie jest generalnie dobrym zjawiskiem, przy dodatkowym spadku kapitaw wasnych zmniejsza samodzielno finansow przedsibiorstwa. Spka KP ogromny wzrost wartoci pasyww zawdzicza wzrostowi zarwno kapitau wasnego jak i zobowiza (wrd ktrych najwiksz dynamik wzrostu charakteryzuj si zobowizania krtkoterminowe). Sytuacja dynamiki wzrostu kapitaw tej firmy jest gorsza mimo wzrostu kapitau wasnego ogromny wzrost zobowiza zacznie zmniejsza samodzielno finansowania si firmy i zwiksza poziom ryzyka wierzycieli. Dodatkowo negatywn sytuacj s rosnce zalegoci w spacaniu zobowiza biecych.
~ 36 ~
3.3.3. Analiza pionowa bilansu oraz rachunku zyskw

i strat.
Bilanse: Tabela 5. Bilans spki ywiec S.A. (wybrane pozycje, w tys. z):
% aktyww/ pasyww ogem 100% 71% % aktyww/ pasyww ogem 100% 68,5% % aktyww/ pasyww ogem 100% 63,7%
Wyszczeglnienie
2006 r.
2007 r.
2008 r.
Aktywa ogem Aktywa trwae: rzeczowe aktywa trwae
2 328 159 1 655 214
2 439 097 1 671 386
2 583 383 1 646 904
1 544 751
66,4%
1 556 568
63,8%
1 515 960
58,7%
Aktywa obrotowe: Pasywa ogem Kapita wasny: Kapita obcy: zobowizani a dugotermin owe zobowizani a krtkotermi nowe
672 945 2 328 159 899 775 1 428 384
29% 100% 38,6% 61,4%
767 711 2 439 097 786 423 1 652 674
31,5% 100% 32,2% 67,8%
936 479 2 583 383 724 594 1 858 789
36,6% 100% 28% 72%
509 718
21,9%
228 857
9,4%
781 350
30%
918 666
39,5%
1 423 817
58,4%
1 077 439
41,7%
Z analizy pionowej struktury bilansu wynika, ze : I. Suma dwch oglnych (zbiorczych) pozycji bilansowych, czyli aktyww trwaych i obrotowych wynosi 100% (wskanik pozycji zbiorczej to suma udziaw ich podrzdnych skadnikw) analogicznie naley czyta tabele z wartociami pasywnymi. W strukturze aktyww ogem dominuj aktywa
~ 37 ~
II.
trwae (ktrych, z kolei gwnym skadnikiem s rzeczowe aktywa trwae 58,7% cznych aktyww), dla trzech okresw jest to odpowiednio 71%; 68,5% oraz 63,7%. Zauwaamy oczywici tendencje zmniejszania si wartoci majtku trwaego kosztem majtku obrotowego dla trzech okresw odpowiednio 29; 31,5 oraz 36,6% sumy aktyww. Zmiany struktury spowodowane s niewielkim wartociowym spadkiem majtku trwaego i bardzo duym wzrostem aktyww obrotowych. Dynamika tych zmian oraz wpyw na sytuacje jednostki zostay przedstawione w poziomej analizie bilansu (rozdzia 3.3.1. Tabela 3) Rwnie jeli chodzi o pasywa zauwaamy due zmiany struktury. Systematycznie spada procentowy (i wartociowy) udzia kapitau wasnego na rzecz rosncych zobowiza, dla okresw odpowiednio 38,6/61,4% ; 32,2/67,8% ; 28/72%. Tak jak w przypadku aktyww dynamika i konsekwencje tych zmian zostay przedstawione w rozdz. 3.
Wykres 1. Struktura aktyww ywca S.A. w poszczeglnych latach

80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2006 2007 2008
aktywa trwae aktywa obrotowe
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych z aneksu
Wykres 2. Struktura pasyww ywca S.A. w poszczeglnych latach

80,00%
70,00%
60,00% 50,00%
40,00% 30,00%
20,00%
kapita wasny kapita obcy
10,00%
0,00% 2006 2007 2008
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych z aneksu
~ 38 ~
Tabela 6. Bilans Kompanii Piwowarskiej (wybrane pozycje, w tys. z)
Okres sprawozdawczy Wyszczeglnienie 01.04.0631.03.07r. Aktywa ogem Aktywa trwae: Rzeczowe aktywa trwae 2 075 293 1 636 576
% aktyww/ pasyww ogem
01.04.0731.03.08 r.
% aktyww/ pasyww ogem 100% 76,8%
01.04.0831.03.09 r.
% aktyww/ pasyww ogem 100% 74,6%
100% 78,9%
2 665 039 2 046 987
2 889 346 2 156 161
1 420 066
68,4%
1 634 054
61,3%
1 784 668
61,8%
Aktywa obrotowe: Pasywa ogem Kapita wasny: Kapita obcy: Zobowiz ania dugoterm inowe Zobow. Krtkoter m.
438 717 2 075 293 896 888 1 178 405
21,1% 100% 43,2% 56,8%
618 052 2 665 039 926 519 1 738 520
23,2% 100% 34,8% 65,2%
733 185 2 889 346 1 025 086 1 864 260
25,4% 100% 35,5% 64,5%
289 092
14%
111 047
4,2%
318 013
11%
508 324
24,5%
1 207 349
45,3%
1 079 483
37,4%
I.
II.
W strukturze aktyww dominuje majtek trway. W analizowanym trzyletnim okresie ulega on wzgldnemu zmniejszeniu kosztem majtku obrotowego. Jego procentowy spadek nie jest jednak spowodowany spadkiem udziau wartociowego, poniewa warto pienina aktyww trwaych ronie, ale duo wikszym wzrostem aktyww obrotowych. Struktura kapitaw przedsibiorstwa rwnie ulega znaczcym zmianom. Warto pienina kapitau wasnego ronie w badanych okresach, natomiast jego udzia procentowy w caoci pasyww ulega zmniejszeniu przez bardzo dynamicznie rosnce zobowizania (przede wszystkim dugoterminowe). Procentowa dynamika tych zmian oraz ich konsekwencje omwione zostay w rozdziale 3 przy poziomej analizie bilansu.
~ 39 ~
Wnioski: w obydwu spkach na przestrzeniu badanych okresw aktywa trwae stanowi zdecydowanie wiksz cz cznych aktyww. Dla spki ywiec s to mniej wicej 2/3 wielkoci aktyww a dla Kompanii Piwowarskiej okoo 3/4. Obydwie firmy zwikszaj ilo majtku obrotowego, dynamika ich wzrostu w przypadku ywca jest nieco szybsza (patrz tab.3). Wikszo kapitau obu firm stanowi kapitay obce, ktrych najwiksz czci s zobowizania krtkoterminowe. Konkurenci z okresu na okres zwikszaj procentow rnice pomidzy kapitaem obcym a wasnym. Wzrost zobowiza i spadek kapitau wasnego w przypadku ywca zmniejsza samodzielno finansow jednostki i jest tendencj niepokojc. W przypadku KP wzrost zobowiza nie odbywa si kosztem kapitau wasnego tym niemniej kapitay obce stanowi coraz wiksz cz kapitaw firmy, co, przy niezmieniajcej si tendencji w okresie duszym rwnie moe niebezpiecznie zmniejszy samodzielnoci finansow spki (w ostatnim okresie jednak kapita wasny firmy wzrs troch wicej ni obcy i cho tylko nieznacznie zmniejszy tym jego udzia jest to pozytywne zjawisko). Wykres 3.Struktura aktyww Kompani Piwowarskiej S.A. w poszczeglnych okresach
100,00% 80,00% 60,00% 40,00% 20,00% 0,00% 01.04.06-31.03.07r. 01.04.07- 31.03.08 r. 01.04.08-31.03.09 r. aktywa trwae aktywa obrotowe
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych z aneksu.
Wykres 4.Struktura pasyww Kompani Piwowarskiej S.A. w poszczeglnych okresach

70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% kapita wasny kapita obcy
01.04.06-31.03.07r. 01.04.07- 31.03.08 r. 01.04.08-31.03.09 r.

rdo: opracowanie wasne na podstawie danych z aneksu.
~ 40 ~
Rachunki zyskw i strat: Tabela 7. Rachunek zyskw i strat ywiec (wybrane pozycje, w tys. z)
Wyszczeglnienie
2006 r.
% przychodw ze sprzeday
2007 r.
% przychodw ze sprzeday 100%
2008 r.
% przychodw ze sprzeday 100%
Przychody ze sprzeday Koszty sprzedanych Zysk brutto Zysk z dziaalnoci operacyjnej Zysk netto
3 162 640
100%
3 513 816
3 810 360
1 474 118
46,6%
1 684 386
47,9%
1 914 759
50,3%
1 688 522
53,4%
1 829 430
52,1%
1 895 601
49,7%
452 238 330 778
14,3% 10,5%
561 507 418 661
16% 12%
578 252 415 775
15,2% 10,9%
Jedynie wielko wskanika zysku brutto (49,7%) oraz kosztu sprzedanych produktw, towarw i materiaw (50,3%) sumuje si do 100%. Dodawanie do nich pozostaych pozycji rachunku wynikw nie ma zastosowania poniewa kilkukrotnie dodaje si te same pozycje obliczeniowe. Korzy jak daje porwnywanie poszczeglnych pozycji rachunku zysku i strat do wielkoci przychodw ze sprzeday to przede wszystkim informacja o wielkoci danej pozycji do przychodw z dziaalnoci operacyjnej. 28 Do dua dynamika wzrostu kosztw sprzedanych produktw, towarw i materiaw, wiksza ni wzrost przychodw z ich sprzeday (patrz tabela 1.) powoduj coraz mniejsz procentow wielko zysku brutto ze sprzeday. Mimo regularnego spadku wartoci zysku brutto, zysk netto, cho nie ronie stale w okresie trzecim zwikszy swoj warto wzgldem okresu pierwszego po pierwsze przez wzrost zysku ze sprzeday a po drugie przez zmniejszenie kosztw na dziaalnoci operacyjnej.
28
Na podstawie G. Gobiewski, A. Taczaa, Analiza finansowa w teorii i w praktyce, Difin, Warszawa 2009, s. 82
~ 41 ~
Tabela 8. Rachunek zyskw i strat KP S.A. (wybrane pozycje, w tys. z).

Okres sprawozdawczy 01.04.0631.03.07 r. 3 836 894 % przychodw ze sprzeday 100%
wyszczeglnienie
01.04.0731.03.08 r. 4 401 40 5 3 493 53 6
01.04.0831.03.09 r. 4 818 97 4 3 877 63 0
Przychody netto ze sprzeday Koszty dziaalnoci operacyjnej Zysk (strata) ze sprzeday Zysk (strata) z dziaalnoci operacyjnej Zysk (strata) netto
100%
100%
3 018 005
78,7%
79,4%
80,5%
818 889
21,3%
907 869
20,6%
941 344
19,5%
813 023
21,2%
916 338
20,8%
922 685
19%
652 921
17%
743 924
16,9%
729 342
15%
Mimo, e rachunek wynikw Kompanii Piwowarskiej wykonany zosta w wariancie porwnawczym to czytamy go bardzo podobnie jak sporzdzony w wariancie kalkulacyjnym rachunek wynikw spki ywiec. Sumowanie wartoci kolumn z wartociami wyraonymi w procentach ma sens w wypadku pozycji koszty dziaalnoci operacyjnej i zysku ze sprzeday. Ich wartoci sumuj si do 100%. Zyski netto generowane przez spk z roku na rok, w trzyletnim okresie analizy, ulegaj zmniejszeniu stajc si tym samym procentowo coraz mniejsz czci przychodw netto ze sprzeday (pomidzy okresem pierwszym i drugim jest to zamiana bardzo maa ale w kolejnym okresie zyski spadaj o zauwaaln wielko). Spadajcy udzia zysku netto w wartoci przychodw firmy spowodowany jest nie tylko procentowym wzrostem kosztw tej sprzeday (spadek wartoci zysku brutto) ale rwnie wzrostem kosztw na dziaalnoci operacyjnej. Wnioski: generalnie sytuacja obydwu spek prezentuje si podobnie. Koszty sprzeday rosn szybciej ni wygenerowane z niej przychody co powoduje regularne zmniejszanie si wartoci zysku brutto. Zysk netto Kompanii Piwowarskiej spada jednak regularnie w prezentowanym okresie natomiast ywca ronie z okresu pierwszego na drugi i maleje z drugiego na trzeci jednak do wartoci wikszej ni w
~ 42 ~
okresie pierwszym. ywiec zawdzicza to przede rosncemu zyskowi z dziaalnoci operacyjnej.
3.3.4. Analiza wskanikowa prezentowanych spek

Tabela 1. Wskaniki, ywiec rok 2006
2006 wskanik ROS ROA ROE Du Ponta ywiec S.A. 10,45% 14,21% 36,76% 10,45% x 1,36 x 2,58 Kompania piwowarska S.A. 17,2% 31,46% 72,8% 17,2% x 1,85 x 2,31
I.
Porwnujc pierwszy wiersz tabeli nr 1 moemy stwierdzi, e rentowno sprzeday w roku 2006 wygenerowana przez Kompanie Piwowarsk wyniosa 17,2% i bya wiksza o 6,75% od wyniku spki ywiec S.A., ktra wyniosa 10,45%. Wskanik ROS mierzy zysk (lub strat) firmy po opodatkowaniu jako procent od jej sprzeday dlatego oczywicie ich wysza jest jego warto tym lepiej wiadczy to o firmie i daje podstawy przypuszcza, e jednostka bdzie w stanie poradzi sobie np.: z wojnami cenowymi. Wiksza warto wskanika uzyskana przez KP pozwala nam wnioskowa, e firma umiejtniej wykorzystuje wygenerowane przychody ze sprzeday a take lepiej zarzdza oglnymi kosztami. Stopa zwrotu z aktyww to rentowno firmy wyraona jako procent jej cakowitych aktyww. ROA Kompanii Piwowarskiej ponad dwukrotnie przewyszyo wynik osignity przez drug spk odpowiednio 28,78% i 14,21%. Podobnie jak w przypadku pierwszego omwionego wskanika wielko ROA pozwala, e firma efektywniej wykorzystuje posiadane przez siebie aktywa. Oczywiste jest wic, e im ta stopa zwrotu jest wysza tym lepsze s wyniki firmy jeli chodzi o zysk.
II.
~ 43 ~
III.
IV.
i.
ii.
iii.
Stopa zwrotu z kapitau wasnego czyli procentowa wielko zwrotu z kapitau, ktry waciciele jednostki maj do dyspozycji jest podstawowym i fundamentalnym wskanikiem rentownoci okrelajcym zdolno jednostki do podnoszenia zysku netto przypadajcego na jedn akcje (i co za tym idzie na ich jako). ROE uwidacznia rwnie jak firma wykorzystuje zasoby pienine ktre posiada, do generowania dodatkowych zyskw. Wskanik ten przekraczajcy 20% jest powszechnie uwaany za wynik doskonay i zosta osignity przez obie prezentowane firmy. Model Du Ponta pokazuje nam zaleno pomidzy wskanikami ROA a ROE. Rnice midzy nimi powoduje sposb finansowania majtku przedsibiorstwa czyli relacja cznych aktyww do kapitau wasnego. Im jest ona wiksza tym wikszy udzia w finansowaniu ma kapita obcy (zaduenie). Porwnujc wic wyniki wskanika Du Ponta obu spek dowiadujemy si i: Po pierwsze mara zysku Kompanii bya wiksza ni konkurenta, ale tego dowiedzielimy si ju z analizy wskanika ROS. Jest to pierwsza przyczyna wikszej wartoci ROE Kompanii Piwowarskiej. Wskanik rotacji aktyww pojawiajcy si w modelu (przychody ze sprzeday/aktywa ogem) wyraajcy zdolno aktyww do generowania przychodw (im jest wyszy tym efektywno przychodowa aktyww przedsibiorstwa jest wiksza) jest wikszy znowu w przypadku KP. To drugi element tworzcy tak wysokie ROE Kompanii. Ostatnim elementem modelu Du Ponta jest struktura kapitau. Wskanik ten jest wysoki w przypadku obu spek (przekracza 2) co oznacza, e s one finansowane w duo wikszym stopniu kapitaem obcym ni wasnym.
Tabela 2. Wskaniki dla roku 2007

~ 44 ~
I.
II.
III.
IV. i. ii.
iii.
W roku 2007 Kompania Piwowarska utrzymaa wskanik ROS na nieznacznie mniejszym poziomie ni w roku poprzednim 16,9%. Do nieznacznego spadku przyczyni si proporcjonalnie wikszy wzrost przychodw ze sprzeday do wzrostu zysku netto. ywiec S.A. zwikszy zysk wygenerowany przez sprzeda do 11,91% zbliajc si tym samym nieznacznie do osigni konkurenta. Efektywno majtku firmy wzrasta w przypadku ywca i maleje w przypadku Kampanii, ruchy w przeciwnych kierunkach odbywaj si o podobn wielko. ywiec wzrost o 2,95% do wartoci 17,16%. KP - spadek o 3,55% do wartoci 27,91%. Wzrost ROA ywca by spowodowany szybszym wzrostem poziomu zysku netto w stosunku do wzrostu wartoci aktyww. Jest to sytuacja bardzo pozytywna poniewa wiadczy o sprawniejszym, efektywniejszym sposobie zarzdzania majtkiem. W przypadku KP zmiana na charakter odwrotny. Bardzo wysoki poziom ROE z roku ubiegego i tak uleg wzrostowi w obu spkach. Kompania Piwowarska zwikszya stop zwrotu z kapitau wasnego o 7,49% natomiast ywiec a o 16,47% uzyskujc 53,23% co jednak jest wci wynikiem sabszym ni zwrot generowany przez KP 80,29%. Wzrost ROE w przypadku ywca spowodowany by spadkiem kapitau wasnego i wzrostu zysku netto, natomiast w przypadku KP niewielkim wzrostem kapitau wasnego i wikszym od niego wzrostem zysku netto. Dziki wskanikowi Du Ponta dowiadujemy si jeszcze dokadniej co przyczynio si do zblienia wartoci ROE ywca do Kompanii Piwowarskiej: Wikszy wzrost mary zysku. Wzrost wskanika rotacji aktyww ywca i jego spadek w przypadku Kompanii spowodowany szybsz dynamik wzrostu aktyww KP w stosunku do wzrostu przychodw ze sprzeday. Pogorszenie struktury kapitau w przypadku obu firm, ale proporcjonalnie wiksze w przypadku ywca. Sytuacja zostaa spowodowana spadkiem kapitau wasnego firmy i wzrostem aktyww co jest z tendencj zmniejszajc samodzielno finansowania majtku przez kapitay wasne firmy.
~ 45 ~
Tabela 3. Wskaniki dla roku 2008
I.
II.
III.
IV.
i.
W roku 2008 obie spki odnotoway spadek rentownoci sprzeday. Dla KP jest to spadek o 1,8% do wartoci 15,1% natomiast dla ywca spadek wynis dokadnie 1% do poziomu 10,91%. Wzrost przychodw ze sprzeday ale take jej kosztw i niewielki spadek zysku netto (midzy okresem 2007-2008) przyczyni si do spadku wskanika w przypadku obu przedsibiorstw. Zwrot z aktyww firmy rwnie ulega pogorszeniu. Spadek o 1 punkt procentowy odnotowa ywiec natomiast jego konkurent o 2,7%. Podobnie jak w przypadku wskanika ROS spadki obu firm powoduj mniejsze wartoci generowanego zysku netto i rosnca warto majtku firm. W przypadku KP spadek zysku by proporcjonalnie wikszy ni u konkurenta, tak samo jak wzrost aktyww std wiksza zmiana jego czynnika. Rentowno zaangaowanego kapitau wasnego przedstawia si inaczej u obu spek. Wskanik ROE ywca urs o 4,15% do wartoci 57,38% natomiast KP odnotowaa jego spadek o 8,9% do wartoci 71,4%. Wzrost osignity przez ywca jest spowodowany wikszym spadkiem wartoci kapitau wasnego ni zysku netto. Kapita wasny Kompanii natomiast ronie a zysk spada dlatego warto wskanika maleje. Stopa zwrotu z kapitau wasnego ywca po raz kolejny zwikszya si i w tym okresie znajduje si najbliej wartoci wygenerowanej przez konkurenta poniewa: Mimo spadku mary zysku i wzrostowi (cho niewielkiemu) wskanika rotacji aktyww, wskanik ROE wzrs gwnie przez kolejn negatywn zmian struktury kapitaw spki, ktry po raz kolejny spowodowany zosta spadkiem wartoci kapitau wasnego i wzrostem wartoci aktyww. Wskanik Kompanii
~ 46 ~
Piwowarskiej spad w III okresie z powodu po pierwsze wikszego spadku rentownoci sprzeday a po drugie pozytywnej zmianie struktury finansowania majtku stosunek aktyww do kapitau ogem zmniejszy si co oznacza, e przynajmniej w odrobin wikszym stopniu finansuj one rosncy majtek spki.
3.4. Podsumowanie rentownoci obu spek

Podsumowujc bardzo generalnie obie spki moemy wysnu wniosek, e s to firmy, w zasadzie midzynarodowe koncerny, ktre wietnie prosperuj. Obie firmy w 2008 roku obejmoway 75% caego ryku browarniczego w Polsce. W badanym okresie z roku na rok przychody ze sprzeday generowane przez spki rosy. Przekadao si to oczywicie rwnie na wzrost kosztw tej sprzeday tym niemniej zysk netto spek rs. Nie byo to spowodowane tylko rosnc dynamik rynku piwa i wzrostem jego konsumpcji poniewa trzeci najwikszy koncern browarnicz y w Polsce - Carlsberg Okocim (okoo 14% rynku) nie odnotowywa tak duych wzrostw zysku. Tak wic sytuacja omawianych przeze mnie spek spowodowana bya bardzo przede wszystkim bardzo dobrym sposobem zarzdzaniem. Do sukcesw bez wtpienia przyczyniy si rwnie ogromne nakady firm na marketing i reklam. Rok 2008 moemy uzna za pocztek przeomowego dla rynku browarniczego w Polsce. By to pierwszy okres w, ktrym rynek ten powikszy si jedynie o 1,7% co bardzo kontrastowao z 7,7 procentowym wzrostem w roku 2007. Na tak sytuacje zoyo si kilka czynnikw min. Polityka fiskalna pastwa podniesienie akcyzy. Jednak najbardziej znaczcym powodem by rozpoczynajcy si na wiecie kryzys finansowy, ktry w 2008 r. dopiero dotkn polski rynek a rozwin si rok pniej, jak si okazao zmniejszajc konsumpcje piwa o ponad 10%. Jednak w 2008 r. obydwie omawiane przeze nie spki nie odnotoway znaczcego spadku zysku netto. Przychody ze sprzeday produktw, towarw i materiaw rosy nadal w podobnym tempie, szybciej rosy jednak koszty tej sprzeday przekadajc si na mniejszy zysk brutto ze sprzeday co z kolei przy spadku szybkoci wzrostu przychodw dziaalnoci operacyjnej (powolny wzrost tych kosztw) spowodowao niewielki spadkiem wielkoci wygenerowanego zysku netto.
~ 47 ~
Bibliografia:
1. Chojnacka Anna koordynacja wydawnicza serii, Biznes finanse, PWN , Warszawa 2007. 2. Gobiewski Grzegorz, Taczaa Agnieszka, Analiza finansowa w teorii i praktyce , Difin , Warszawa 2009. 3. Grzenkowicz Nikodem, Podgrski Zygmunt, Analiza ekonomiczna przedsibiorstwa, Wydawnictwo Naukowe Wydziau Zarzdzania, Warszawa 2007. 4. Kowalczyk Jacek, Kusak Aleksander, Ocena finansowa firmy. ZCO , Warszawa-Zielona Gra 1994. 5. Kowalczyk Jacek, Kusak Aleksander, Decyzje finansowe firmy. C.H. BECK , Warszawa 2006. 6. Kowalczyk Jacek, Kusak Aleksander, Finanse firmy dla menederw. 7. Komiski K. Andrzej, Piotrowski Wodzimierz, Ramus J. Maciej, Zarzdzanie Teoria i praktyka, PWN , Warszawa 2007. 8. Olchowicz Irena, Podstawy Rachunkowoci, Difin Warszawa 2009. 9. Andrzej Rutkowski, Zarzdzanie finansami, PWN , Warszawa 2003. 10. Strona internetowa Kompani Piwowarskiej S.A. - kp.pl, na dzie 20.12.09r. 11. Strona internetowa ywiec S.A. - grupazywiec.pl, na dzie 20.12.09r. 12. Strona internetowa - poradnikhandlowca.com.pl na dzie 1.04.2010r. 13. Strona internetowa rynki.pl na dzie 1.04.2010r.
~ 48 ~
ANEKS
Bilans oraz rachunek zyskw i strat Kompanii Piwowarskiej. Dane pochodz z KRS-u z dnia 20.03.2010 roku. Bilans:
Na dzie: -BILANS -A. Aktywa trwae -I. Wartoci niematerialne i prawne 1. Koszty zakoczonych prac rozwojowych 2. Warto firmy 3. Inne wartoci niematerialne i prawne 4. Zaliczki na wartoci niematerialne i prawne -II. Rzeczowe aktywa trwae -1. rodki trwae a. Grunty w tym prawa wieczyste b. Budynki, lokale i obiekty c. Urzdzenia techniczne i maszyny d. rodki transportu e. Inne rodki trwae 2. rodki trwae w budowie 3. Zaliczki na rodki trwae -III. Nalenoci dugoterminowe 1. Od jednostek powizanych 2. Od pozostaych jednostek -IV. Inwestycje dugoterminowe 1. Nieruchomoci 2. Wartoci niematerialne i prawne
01.04.2008 31.03.2009 2 156 161 000,00 38 213 000,00
01.04.2007 31.03.2008 2 046 987 000,00 46 367 000,00
01.04.2006 31.03.2007 1 636 576 000,00 30 610 000,00
38 213 000,00
46 367 000,00
30 610 000,00
1 784 668 000,00 1 674 150 000,00 58 448 000,00 572 169 000,00 720 624 000,00 86 485 000,00 236 424 000,00 110 342 000,00 176 000,00
1 634 054 000,00 1 462 492 000,00 58 455 000,00 425 185 000,00 658 099 000,00 77 899 000,00 242 854 000,00 150 837 000,00 20 725 000,00
1 420 066 000,00 1 302 836 000,00 58 455 000,00 371 550 000,00 592 217 000,00 65 430 000,00 215 184 000,00 115 789 000,00 1 441 000,00
251 672 000,00
261 245 000,00
64 812 000,00
~ 49 ~
-3. Dugoterminowe aktywa finansowe -a. W jednostkach powizanych i. udziay lub akcje ii. inne papiery wartociowe iii. udzielone poyczki iv. inne dugoterminowe aktywa finansowe -b. W pozostaych jednostkach i. udziay lub akcje ii. inne papiery wartociowe iii. udzielone poyczki iv. inne dugoterminowe aktywa finansowe 4. Inne inwestycje dugoterminowe -V. Dugoterminowe rozliczenia midzyokresowe 1. Aktywa z tytuu odroczonego podatku dochodowego 2. Inne rozliczenia midzyokresowe -B. Aktywa obrotowe -I. Zapasy 1. Materiay 2. Pprodukty i produkty w toku 3. Produkty gotowe 4. Towary 5. Zaliczki na dostawy -II. Nalenoci krtkoterminowe -1. Nalenoci od jednostek powizanych -a. Z tytuu dostaw i usug w okresie spaty i. Do 12 miesicy ii. Powyej 12 miesicy b. Inne -2. Nalenoci od pozostaych jednostek -a. Z tytuu dostaw i usug w okresie spaty i. Do 12 miesicy ii. Powyej 12 miesicy b. Z tytuu podatkw, dotacji, ce, ZUS c. Inne d. Dochodzone na drodze sdowej -III. Inwestycje krtkoterminowe -1. Krtkoterminowe aktywa finansowe -a. W jednostkach powizanych i. Udziay lub akcje
251 672 000,00 251 672 000,00 227 719 000,00 15 000 000,00 8 953 000,00
261 245 000,00 261 245 000,00 227 720 000,00 33 525 000,00
64 812 000,00
64 812 000,00 64 812 000,00
81 608 000,00 55 665 000,00 25 943 000,00 733 185 000,00 177 764 000,00 66 757 000,00 41 644 000,00 48 927 000,00 2 843 000,00 17 593 000,00 344 357 000,00 13 031 000,00
105 321 000,00 55 780 000,00 49 541 000,00 618 052 000,00 168 646 000,00 60 064 000,00 30 606 000,00 70 149 000,00 2 299 000,00 5 528 000,00 349 817 000,00 18 215 000,00
121 088 000,00 46 879 000,00 74 209 000,00 438 717 000,00 91 426 000,00 35 765 000,00 24 021 000,00 30 501 000,00 1 034 000,00 105 000,00 268 791 000,00 4 215 000,00
13 031 000,00 331 326 000,00 327 925 000,00 327 925 000,00
18 215 000,00 331 602 000,00 326 460 000,00 326 460 000,00
4 215 000,00 264 576 000,00 259 227 000,00 259 227 000,00
3 401 000,00 149 131 000,00 149 131 000,00
5 142 000,00 3 376 000,00 3 376 000,00
5 349 000,00 13 057 000,00 13 057 000,00
~ 50 ~ ii. Inne papiery wartociowe iii. Udzielone poyczki iv. Inne krtkoterminowe aktywa finansowe -b. W pozostaych jednostkach i. Udziay lub akcje ii. Inne papiery wartociowe iii. Udzielone poyczki iv. Inne krtkoterminowe aktywa finansowe -c. rodki pienine i inne aktywa pienine i. rodki pienine w kasie i na rachunkach ii. Inne rodki pienine iii. Inne aktywa pienine 2. Inne inwestycje krtkoterminowe IV. Krtkoterminowe rozliczenia midzyokresowe Aktywa razem -A. Kapita (fundusz) wasny I. Kapita (fundusz) podstawowy II. Nalene wpaty na kapita podstawowy III. Udziay (akcje) wasne IV. Kapita (fundusz) zapasowy V. Kapita z aktualizacji wyceny VI. Pozostae kapitay rezerwowe VII. Zysk (strata) z lat ubiegych VIII. Zysk (strata) netto IX. Odpisy z zysku netto w cigu roku -B. Zobowizania i rezerwy na zobowizania -I. Rezerwy na zobowizania 1. Rezerwa z tytuu odroczonego podatku doch. -2. Rezerwa na wiadczenia emerytalne i podobne a. Dugoterminowa b. Krtkoterminowa -3. Pozstae rezerwy a. Dugoterminowa b. Krtkoterminowa -II. Zobowizania dugoterminowe 1. Wobec jednostek powizanych -2. Wobec pozostaych jednostek
149 131 000,00 24 589 000,00 124 542 000,00
3 376 000,00 3 376 000,00
13 057 000,00 13 057 000,00
61 933 000,00
96 213 000,00
65 443 000,00 2 075 293 000,00 896 888 000,00 31 365 000,00
2 889 346 000,00 2 665 039 000,00 1 025 086 000,00 926 519 000,00 31 365 000,00 31 365 000,00
366 419 000,00 157 379 000,00
366 348 000,00 51 016 000,00
363 311 000,00 68 894 000,00
729 342 000,00 -259 419 000,00
743 924 000,00 -266 134 000,00
652 921 000,00 -219 603 000,00 1 178 405 000,00 169 722 000,00 151 327 000,00 16 995 000,00 16 995 000,00 1 400 000,00
1 864 260 000,00 1 738 520 000,00 212 508 000,00 192 286 000,00 20 072 000,00 17 714 000,00 2 358 000,00 150 000,00 191 410 000,00 169 938 000,00 20 072 000,00 17 714 000,00 2 358 000,00 1 400 000,00
318 013 000,00 118 013 000,00 200 000 000,00
111 047 000,00 111 047 000,00
289 092 000,00 104 475 000,00 184 617 000,00
~ 51 ~ a. Kredyty i poyczki b. Z tytuu emisji dunych papierw wartociowych c. Inne zobowizania finansowe d. Inne -III. Zobowizania krtkoterminowe -1. Wobec jednostek powizanych -a. Z tytuu dostaw i usug o okresach wymagalnoci i. Do 12 miesicy ii. Powyej 12 miesicy b. Inne -2. Wobec pozostaych jednostek a. Kredyty i poyczki b. Z tytuu emisji dunych papierw wartociowych c. Inne zobowizania finansowe -d. Z tytuu dostaw i usug o okresach wymagalnoci i. Do 12 miesicy ii. Powyej 12 miesicy e. Zaliczki otrzymane na dostawy f. Zobowizania wekslowe g. Z tytuu podatkw, ce, ZUS i innych wiadcze h. Z tytuu wynagrodze i. Inne -3. Fundusze specjalne a. ZFSS b. ZFRON c. Pozostae -IV. Rozliczenia midzyokresowe 1. Ujemna warto firmy -2. Inne rozliczenia midzyokresowe a. Dugoterminowe b. Krtkoterminowe Pasywa razem 200 000 000,00 184 617 000,00
1 079 483 000,00 1 207 349 000,00 523 221 000,00 280 426 000,00 4 053 000,00 4 053 000,00 519 168 000,00 552 663 000,00 209 999 000,00 1 042 000,00 1 042 000,00 279 384 000,00 924 328 000,00 502 393 000,00
508 324 000,00 122 940 000,00 2 850 000,00 2 850 000,00 120 090 000,00 382 395 000,00
27 392 000,00 158 974 000,00 158 974 000,00 135 955 000,00 135 955 000,00
3 624 000,00 122 352 000,00 122 352 000,00
109 395 000,00 11 000,00 74 284 000,00 3 599 000,00
167 158 000,00 4 000,00 91 426 000,00 2 595 000,00
211 822 000,00 11 000,00 44 586 000,00 2 989 000,00
254 256 000,00
228 714 000,00
211 267 000,00
2 889 346 000,00 2 665 039 000,00
2 075 293 000,00
~ 52 ~
Rachunek Zyskw i Strat:

Okres sprawozdawczy od: Okres sprawozdawczy do: -RACHUNEK ZYSKW I STRAT (WERSJA PORWNAWCZA) -A. Przychody netto ze sprzeday i zrwnane z nimi, w tym: -od jednostek powizanych I. Przychody netto ze sprzeday produktw II. Zmiana stanu produktw III Koszt wytworzenia produktw na wasne potrzeby jed. IV. Przychody netto ze sprzeday towarw i materiaw -B. Koszty dziaalnoci operacyjnej I. Amortyzacja II. Zuycie materiaw i energii III. Usugi obce -IV. Podatki i opaty w tym: - podatek akcyzowy V. Wynagrodzenia VI. Ubezpieczenia spoeczne i inne wiadczenia VII. Pozostae koszty rodzajowe VIII. Warto sprzedanych towarw i materiaw C. Zysk (strata) ze sprzeday (A-B) -D. Pozostae przychody operacyjne I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktyww trwaych II. Dotacje III. Inne przychody operacyjne -E. Pozostae koszty operacyjne I. Strata ze zbycia niefinansowych aktyww trwaych II. Aktualizacja wartoci aktyww niefinansowych III. Inne koszty operacyjne F. Zysk (strata) z dziaalnoci operacyjnej (C+D-E) -G. Przychody finansowe -I. Dywidendy i udziay w zyskach w tym 01.04.2008 31.03.2009 01.04.2007 31.03.2008 01.04.2006 31.03.2007
4 818 974 000,00 4 401 405 000,00 58 171 000,00 4 790 761 000,00 4 374 706 000,00
3 836 894 000,00 16 367 000,00 3 824 732 000,00
28 213 000,00 3 877 630 000,00 203 489 000,00 1 490 949 000,00 634 021 000,00 1 256 773 000,00 1 234 612 000,00 233 216 000,00 45 173 000,00 5 956 000,00 8 053 000,00 941 344 000,00 21 894 000,00 335 000,00
26 699 000,00 3 493 536 000,00 179 244 000,00 1 262 082 000,00 583 479 000,00 1 198 675 000,00 1 181 326 000,00 204 235 000,00 39 472 000,00 6 674 000,00 19 675 000,00 907 869 000,00 33 115 000,00 2 606 000,00
12 162 000,00 3 018 005 000,00 155 510 000,00 995 997 000,00 551 396 000,00 1 074 013 000,00 1 059 475 000,00 192 216 000,00 35 812 000,00 8 141 000,00 4 920 000,00 818 889 000,00 14 084 000,00 939 000,00
21 559 000,00 40 553 000,00
30 509 000,00 24 646 000,00
13 145 000,00 19 950 000,00
7 689 000,00 32 864 000,00 922 685 000,00 72 010 000,00 21 897 000,00 24 646 000,00 916 338 000,00 42 093 000,00 33 087 000,00
3 243 000,00 16 707 000,00 813 023 000,00 28 219 000,00 22 641 000,00
~ 53 ~ - od jednostek powizanych -II. Odsetki w tym - od jednostek powizanych III. Zysk ze zbycia inwestycji IV. Aktualizacja wartoci inwestycji V. Inne -H. Koszty finansowe -I. Odsetki w tym: - dla jednostek powizanych II. Strata ze zbycia inwestycji III Aktualizacja wartoci inwestycji IV. Inne I. Zysk (strata) z dziaanoci gospodarczej (F+G-H) -J. Wynik zdarze nadzwyczajnych (J.I.-J.II) I. Zyski nadzwyczajne II. Straty nadzwyczajne K. Zysk (strata) brutto (I-+J) L. Podatek dochodowy M. Pozostae obowizkowe zmniejszenia zysku (zwikszenia straty) N. Zysk (strata) netto (K-L-M) 729 342 000,00 743 924 000,00 652 921 000,00 902 035 000,00 172 693 000,00 910 248 000,00 166 324 000,00 807 924 000,00 155 003 000,00 27 909 000,00 902 035 000,00 13 813 000,00 910 248 000,00 573 000,00 807 924 000,00 21 897 000,00 3 591 000,00 33 087 000,00 3 565 000,00 22 641 000,00 4 048 000,00
46 522 000,00 92 660 000,00 64 751 000,00 26 282 000,00
5 441 000,00 48 183 000,00 34 370 000,00 14 902 000,00
1 530 000,00 33 318 000,00 32 745 000,00 18 978 000,00
~ 54 ~
Bilans oraz Rachunek zyskw i strat ywca S.A. Dane pochodz z oficjalnej strony spki, na dzie 20.03.2010 roku. Bilans:
2006 r. 1 655 214 1 544 751 wartoci niematerialne Aktywa z tytuu odroczonego podatku dochodowego Udziay w jednostkach stowarzyszonych Aktywa finansowe dostpne do sprzeday Nalenoci handlowe oraz pozostae nalenoci Aktywa obrotowe: zapasy nalenoci handlowe oraz pozostae nalenoci Nalenoci z tytuu biecego podatku dochodowego rodki pienine i ich ekwiwalenty Aktywa razem Kapita wasny: kapita podstawowy Akcje wasne Kapita ze sprzeday akcji powyej ich wartoci nominalnej Pozostae kapitay Niepodzielony wynik finansowy i wynik finansowy roku obrotowego Kapita wasny przypadajcy na akcjonariuszy spki Udziay mniejszoci Zobowizania 37 378 12 963 15 554 2 47 837 672 945 154 953 453 133 517 64 342 2 331 430 899 775 28 339 (296 380) 642 303 104 277 424 413 902 952 93 1 428 384 2007 r. 1 671 386 1 556 568 40 094 16 563 15 872 2 42 287 767 711 165 065 564 907 4 821 32 918 2 439 097 786 423 26 857 (199 425) 347 417 90 858 520 642 786 349 74 1 652 674 2008 r. 1 646 904 1 515 960 39 929 19 603 24 627 2 46 783 936 479 244 013 637 144 839 54 483 2 583 383 724 594 26 090 (98 933) 148 707 104 290 544 351 724 505 89 1 858 789
Wyszczeglnienie Aktywa trwae: rzeczowe aktywa trwae
~ 55 ~ zobowizania dugoterminowe Kredyty, poyczki i dune papiery wartociowe Zobowizania z tytuu wiadcze emerytalnych i nagrd jubileuszowych Zobowizania z tytuu odroczonego podatku dochodowego Zobowizania handlowe oraz pozostae zobowizania zobowizania krtkoterminowe Kredyty, poyczki i dune papiery wartociowe Pochodne instrumenty finansowe Zobowizania z tytuu wiadcze emerytalnych i nagrd jubileuszowych Zobowizania z tytuu biecego podatku dochodowego Zobowizania handlowe oraz pozostae zobowizania Rezerwy na pozostae zobowizania i obcienia Kapita wasny i zobowizania razem 509 718 400 000 49 751 58 518 1 449 918 666 293 971 6 407 2 826 53 329 543 230 18 904 2 331 430 228 857 120 000 51 691 57 073 93 1 423 817 681 266 12 245 4 177 47 738 659 879 18 512 2 439 097 781 350 675 000 55 971 48 645 1 734 1 077 439 245 578 3 790 38 146 784 131 5 794 2 583 383
Rachunek zyskw i strat:
2006r. Przychody ze sprzeday produktw, towarw i materiaw Koszty sprzedanych produktw, towarw i materiaw Zysk brutto Koszty sprzeday Koszty oglnego zarzdu Pozostae zyski (straty) netto Zysk z dziaalnoci operacyjnej 3 162 640 1 474 118 1 688 522 1 003 948 250 498 18 162 452 238
2007r. 3 513 816 1 684 386 1 829 430 1 047 995 230 922 10 994 561 507
2008r. 3 810 360 1 914 759 1 895 601 1 098 575 238 061 19 287 578 252
~ 56 ~
Przychody odsetkowe Koszty odsetkowe Pozostae przychody (koszty) finansowe netto Udzia w zyskach (stratach) netto jednostek stowarzyszonych rozliczanych metod praw wasnoci Zysk przed opodatkowaniem Podatek dochodowy Zysk netto roku obrotowego
2 820 28 427 (1 372)
1 359 35 193 (2 914)
2 194 65 844 (3 436)
317 425 576 94 798 330 778
318 525 077 106 416 418 661
8 755 519 921 104 146 415 775
z tego: - przypadajcy na akcjonariuszy Spki - przypadajcy na udziay mniejszoci
330 713 65
418 640 21
415 755 20
rednia waona liczba akcji zwykych Zysk przypadajcy na jedn akcj zwyk (w z)
11 296 462 29,28
10 721 923 39,05
10 427 646 39,87
rednia waona rozwodniona liczba akcji zwykych Rozwodniony zysk przypadajcy na jedn akcj zwyk (w z)
11 296 462 29,28
10 721 923 39,05
10 427 646 39,87

2600 Lic Za 270522

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2600 Lic Za 270522

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

~1~

Uniwersytet Warszawski Wydzia Zarzdzania

Praca licencjacka na kierunku Zarzdzanie

Podpis kierujcego prac

Podpis autora (autorw) pracy

Dziedzina pracy 04300

04300 Ksigowo, zarzdzanie finansami

Tytu pracy w jzyku angielskim

Bibliografia. ....................................................................................................... 47 Aneks. ................................................................................................................ 48

Do grupy decyzji finansowych z kolei zalicza si:

rdo: Na podstawie: R. Kowalczyk, Ocena kondycji finansowej przedsibiorstwa, ODDK, Gdask

2.1. Analiza ekonomiczno-techniczna oraz finansowa

2.2. Analiza wstpna

analogicznie z rachunku zyskw i strat dowiemy si o :

2.3. Istota i rodzaje wskanikw finansowych

Rysunek 1. Otoczenie firmy.

rdo: Na podstawie: A. Rutkowski, Zarzdzanie finansami, PWN, Warszawa 2003, s. 19.

Na podstawie A. Rutkowski, Zarzdzanie finansami, PWN, Warszawa 2003, s. 99.

2.3.1. Omwienie wybranych wskanikw

Ad. 1) rentowno sprzeday =

Ad. 4) Model Du Ponta

2.4. Analiza jakociowa

3. Charakterystyka rynku napojw alkoholowych w

3.1. Rynek piwa

24796 24886 105,7 163,7 100,4 164,3

rdo: opracowanie wasne na podstawie danych GUS, oraz biznes.onet.pl

2004 29230a 28900b 102,2

Konsumpcja piwa w Polsce (w tys. hl) 25682 28600

Rok poprzedni=100 (w%) 106,8 107,6 101,4 193 1995=100 169,6

Wykres 1. Konsumpcja piwa w Polsce w latach 1995-2008 (w tys. hl).

Wzrost konsumpcji piwa w latach 1995-2008

rdo: opracowanie wasne na podstawie danych GUS oraz Onet.pl/biznes

Diagram 1. Spoycie piwa w Polsce ze wzgldu na rodzaj.

Dane z: rynki.pl tame

Wykres 2. Wielko sprzeday piwa ze wzgldu na opakowanie.

Sprzeda piwa w Polsce w okresie stycze 2006 - stycze 2007

zmiana wielkoci sprzeday

zmiana wartoci sprzeday

rdo: Na podstawie: rynki.pl

Wykres 3. Eksport polskiego piwa (w tys. hl).

3.2. Przedstawienie dwch omawianych spek

3.2.1. Spka akcyjna ywiec S.A.

Brok-Strzelec sprzeda browary Duczykom, Gazeta Wyborcza z dn. 04.04.2005.

Brau Union AG Harbin B.V. Pozostali czna ilo akcji

3.2.2. Kompania Piwowarska S.A.

3.3. Analiza rentownoci dwch przedstawionych

3.3.1. Analiza SWOT

3.3.2 Analiza pozioma bilansu oraz rachunku

Tabela 1. Rachunek wynikw Spki ywiec S.A. (wybrane pozycje, w tys. z)

rdo: Opracowanie wasne na podstawi danych z aneksu.

Tabela 2. Rachunek zyskw i strat KP S.A. (wybrane pozycje, w tys. z).

Dynamika: okres drugi/ bazowy

Dynamika: okres trzeci/ bazowy

Dynamika: okres trzeci/ drugi

rdo: Opracowanie wasne na podstawi danych z aneksu.

Bilanse: Tabela 3. Bilans spka ywiec S.A. (wybrane pozycje, w tys. z)

Aktywa ogem Aktywa trwae: rzeczowe aktywa trwae

2 439 097 1 671 386

2 583 383 1 646 904

Pasywa ogem Kapita wasny: kapita podstawowy

Kapita obcy: zobowizania dugoterm. zobowizania krtkoterm.

rdo: Opracowanie wasne na podstawi danych z aneksu.

Tabela 4. Bilans Kompanii Piwowarskiej S.A. (wybrane pozycje, w tys. z)