CHRISTIAN JACQ

KRLOWA WOLNOCI

WOJNA KORON

Ksik t dedykuj wszystkim kobietom i mczyznom, ktrzy powicili ycie sprawie wolnoci, walczc z okupacj, totalitaryzmem i wszelkimi rodzajami przeladowa.

1
Po lewej rce Apofisa, imperatora Hyksosw, siedzia genera dywizji rydwanw. Dostpi wprawdzie wielce przez wszystkich podanego zaszczytu towarzyszenia najpotniejszemu wadcy wiata podczas prby byka", czu si jednak nieswojo, od dawna bowiem w Awaris, stolicy imperium lecej w Delcie Nilu, kryy przeraajce opowieci o owym widowisku, cho tak naprawd nikt dokadnie nie wiedzia, na czym ono polegao. Obaj mczyni siedzieli na platformie, z ktrej wysokoci wida byo aren oraz kolist konstrukcj nazywan labiryntem", z ktrej pono nikt nie wychodzi ywy. Jeste zdenerwowany zauway Apofis chrapliwym, mrocym krew w yach gosem. To prawda, panie... Twoje zaproszenie, tutaj, do paacu. .. Nie wiem, jak ci dzikowa wyjka w odpowiedzi genera. Nie omieli si nawet spojrze na imperatora, ktry by tak szpetny, e sam jego widok budzi przeraenie. Imperator dopuszcza jedynie dwie ozdoby, ktre miay nieco zagodzi brzydot jego zwalistej sylwetki, sterczcego nosa, obwisych policzkw, wydtego brzucha i klocowatych ng: na maym palcu lewej rki nosi zoty piercie z ametystowym skarabeuszem, na szyi za ankh amulet w ksztacie wzowatego krzya*, ktry czyni go panem ycia i mierci poddanych. Apofis ogosi si faraonem Grnego i Dolnego Egiptu, nazwa si Ukochanym Seta" i zgodnie ze zwyczajem pr* W jzyku hieroglifw ankh oznacza klucz ycia".

bowa zapisa swoje imiona koronacyjne na liciach witego drzewa, ktre roso w boskim miecie Heliopolis. Licie jednak pozostay oporne i wite drzewo nie potwierdzio jego panowania. Apofis umierci wic jedynego wiadka tej poraki, arcykapana wityni, nakaza zamknicie sanktuarium i wyda owiadczenie, e rytua zosta naleycie dopeniony. Od jakiego czasu jednak imperator y w cigym niepokoju. Na Cykladach admira Jannas, bezlitosny Azjata, ale znakomity wojownik, wci ciga piratw, ktrzy omielili si zaatakowa flot handlow imperium. W Azji natomiast doborowe wojska hyksoskie musiay nieustannie dawi w zarodku denia niepodlegociowe maych ksistw, miadc wszelki opr, puszczajc z dymem wioski i uprowadzajc mieszkacw, by uczyni z nich niewolnikw. Owe dziaania byy niezbdne, by urzeczywistni najwiksze marzenie Apofisa: ekspansj terytorialn imperium, ktre i tak byo najpotniejszym, jakie kiedykolwiek istniao. Przed jego potg militarn chyliy gow Nubia, Kanaan, Syria, Liban, Anatolia, Cypr, Cyklady, Kreta i pogranicze Azji, ale by to ledwie pierwszy etap wielkiego planu inwazji, poniewa prawdziwym celem hyksoskich wojsk, ktrych onierze pochodzili z rnych narodw i plemion, by podbj wiata. wiata, ktrego centrum by Egipt. Ten sam Egipt faraonw, ktry nadspodziewanie atwo uleg hyksoskiej inwazji, kadcej kres wielowiekowej cywilizacji opartej na porzdku bogini Maat, czyli prawdzie, sprawiedliwoci i ludzkiej solidarnoci. Egipcjanie bowiem byli miernymi wojownikami i nie potrafili przeciwstawi si brutalnemu najedcy, ktry w dodatku dysponowa nieznan im broni. Teraz faraonem by Apofis. Swoj stolic ustanowi w Awaris, miecie kultu Seta, boga gromw i niszczycielskiej siy, ktre czyniy ze bstwo niepokonane. Nic nieznaczca dotd miecina staa si najwaniejszym miastem Bliskiego Wschodu, z charakterystyczn, grujc nad wszystkim niezdobyt cytadel, z ktrej wysokoci 10

imperator lubi obserwowa port, gdzie roio si od setek okrtw wojennych i statkw handlowych. Zgodnie z yczeniem Apofisa Awaris zostao zamienione w gigantyczne koszary, w ktrych onierze, obsugiwani przez egipskich niewolnikw, mieli wie rajski ywot. A jednak to wanie tu, na poudniu zdobytego i uciemionego Egiptu, bunt rozgorza z ca si! I to niespodziewanie w maych, obskurnych Tebach, zapadej dziurze, gdzie pewien krl z boej laski, niejaki Sekenenre, wraz ze sw maonk Ahhotep, omieli si chwyci za bro przeciw imperatorowi. Jak przedstawia si nasza sytuacja, generale? Jest opanowana, Wasza Wysoko. Gdzie przebiega linia frontu? W Cusae, panie. Cusae... Czy miasto to nie ley trzysta pidziesit kilometrw na pnoc od Teb? Mniej wicej, Wasza Wysoko. To by znaczyo, e ta mieszna armia Sekenenre zdoaa opanowa do duy obszar... Zdecydowanie zbyt duy. Ale skd, Wasza Wysoko! Buntownicy wprawdzie prbowali z zaskoczenia przedrze si przez nasz obron, spywajc Nilem z zadziwiajc szybkoci, ale nie zadbali o umocnienie wadzy w mijanych prowincjach. W rzeczywistoci ich akcja bya bardziej widowiskowa ni niebezpieczna. A jednak odnotowalimy kilka poraek. Buntownicy rozbili z zaskoczenia tylko par pomniejszych oddziaw! Zareagowaem natychmiast i ju ich powstrzymaem. Za cen powanych strat wasnych. Egipcjanie maj przestarza bro, ale walcz zaciekle jak bestie! Na szczcie rydwany i konie daj nam zdecydowan przewag. Poza tym racz nie zapomina, panie, e zabilimy ich wodza Sekenenre. Tak, dziki szpiegowi, ktry jak gangrena toczy wroga od rodka" pomyla Apofis, rzucajc spode ba nieprzeniknione spojrzenie. Gdzie jest ciao tego Sekfneftre^ Egipcjanie zdoali i^abrac, W^?a Wysoko.

 Szkoda. Chtnie bym je powiesi w najwyszym punkcie cytadeli. A co z krlow Ahhotep? yje? Niestety tak, ale przecie to tylko kobieta. Po mierci ma z pewnoci myli jedynie o zoeniu broni. Wkrtce resztki egipskiej armii rozpierzchn si, a wtedy ich dobijemy. No, nareszcie jaka rozrywka! wykrzykn imperator. Na aren, na ktr wepchnito nagiego, nieuzbrojonego mczyzn, wypad ogromny byk. Wciekle uderza kopytami, obrzucajc swoj ofiar nienawistnym spojrzeniem. Genera zblad. Owym nieszcznikiem by jego zastpca, czowiek, ktry dopiero co odznaczy si wielkim mstwem pod Cusae. Zasady gry s rwnie proste, jak zabawne wyjani imperator. Byk naciera na przeciwnika, ktry, by si uratowa, musi schwyci olbrzyma za rogi i wykona ponad nim ryzykowny skok. Zdaniem Minosa, kreteskiego malarza, ktry ozdabia mj paac, to bardzo popularny sport w jego kraju. Czy nie uwaasz, e dziki jego malowidom mj paac jest teraz o wiele adniejszy ni ten w Knossos? Oczywicie, panie! Spjrz... Co za kolos, a do tego wyjtkowo wcieky! Istotnie, potwr zaatakowa byskawicznie. Natar w chwili, gdy mczyzna popeni bd i prbujc ucieka, odwrci si do plecami. Byk nadzia hyksoskiego oficera na rogi. Wyrzuci ofiar w gr, stratowa i jeszcze raz wzi na rogi, zanim biedak ostatecznie wyzion ducha. Twarz Apofisa wyraaa niesmak. Ten niedoga okaza si takim samym fajtap na are nie, jakim zapewne by na polu walki stwierdzi. Ndz ny tchrz... Oto kim by. Czy jednak za poraki naszych wojsk nie odpowiada jego przeoony? Genera poci si obficie. Zapewniam, Wasza Wysoko, e nikt nie poradziby sobie lepiej, ja... Jeste gupcem, generale. Po pierwsze dlatego, e nie umiae przewidzie ataku. Po drugie dlatego, e twoi onie12

rze zostali wielokrotnie pokonani w innych czciach Egiptu, nie okazali si zatem do waleczni jak na Hyksosw. Po trzecie wreszcie dlatego, e sdzisz, i przeciwnik jest niezdolny do dalszej walki. Powsta. Genera by miertelnie wystraszony. Imperator chwyci sztylet ze zot gak, z ktrym nigdy si nie rozstawa, i skierowa go na generaa. Zejd do labiryntu albo podern ci gardo! Tylko tak moesz uzyska moje przebaczenie. Oczy Apofisa paay chci mordu. Genera nie waha si duej i skoczy do labiryntu, ldujc na kolanach i doniach. Na pierwszy rzut oka miejsce nie wydawao si niebezpieczne. Caa przestrze przegrodzona bya drewnianymi palisadami, na ktrych tu i wdzie widniay lady zieleni. Nie sposb byo si zgubi; jedyna cieka wioda zygzakiem wprost do wyjcia. Obok pierwszej palisady uwag generaa przykua plama krwi. Instynktownie skoczy w gr, przeskakujc plam, jakby pokonywa niewidzialn przeszkod. Dobrze zrobi, gdy niespodziewanie z ziemi wysuny si dwa ostrza, ktre jedynie musny podeszwy jego stp. Imperator doceni jego wyczyn. Od czasu, gdy ulepszy puapki, rzadko komu udawao si pokona pierwszy etap. Pokonujc drug przegrod, genera zastosowa t sam taktyk. I to by bd. Zeskakujc, poczu, e ziemia usuwa mu si spod ng i lduje w wodzie. W basenie drzema godny krokodyl. Wycie Hyksosa nie przeszkodzio w posiku ani zwierzciu, ani Apofisowi. Przy akompaniamencie chrupanych koci imperator starannie obmy palce w miseczce z brzu, popiesznie podsunitej mu przez sucego.

13

2
Odkd ciao Sekenenre przypyno na flagowym okrcie do Teb, trzydziestodwuletnia krlowa nie odstpowaa zwok ma. Ciao krla zostao zmumifikowane zgodnie z tradycj, jednake nadal nosio lady okrutnych ran, Ahhotep bowiem rozkazaa zachowa dla potomnych owe wiadectwa bohaterskiej walki Sekenenre, ktry, zanim poleg, samotnie stawi czoo hordzie Hyksosw. Jego odwaga pozwolia zewrze szyki Egipcjanom, przeraonym widokiem cignitych przez konie rydwanw, wczeniej im nieznanych. Pochodzcy z ubogiej rodziny Sekenenre zakocha si bez pamici w Ahhotep, ona za potrafia doceni prostot i szlachetno uczu czowieka, ktry miowa wolno tak jak ona i gotw by odda ycie, eby przywrci Egiptowi dawn wietno. Przez lata Sekenenre i Ahhotep wsplnie pokonywali liczne przeszkody, zanim ostatecznie zdecydowali si zaatakowa hyksoskie pozycje na pnoc od Teb, dziki czemu rozpoczo si rozlunianie hyksoskich wizw. Ahhotep postanowia utworzy tajn baz wojskow, w ktrej mieli si szkoli bojownicy przyszej armii wyzwoleczej. Projekt ten realizowa Sekenenre. Jako krlowa Egiptu Ahhotep uczynia go faraonem, a Sekenenre okaza si godny tego miana a po kres swoich dni. Pomimo e imperium mroku zmienio ycie krlewskiej pary w pasmo nieszcz i przelanej krwi, Ahhotep rozpamitywaa jedynie krtkie chwile pene szczcia, ktre dane jej byo dzieli z Sekenenre. Chciaa, eby na zawsze pozosta w jej sercu uosobieniem modoci, siy i mioci. Krlowa matka, Teti Maa, delikatna niczym kruchy posek, zesza do grobowca, w ktrym medytowaa jej crka. Starsza pani bya, jak zwykle, starannie ubrana i umalowana, cho od pewnego czasu zmagaa si z dziwn saboci, ktra zmuszaa j do dugiej sjesty w cigu dnia i wczeniejszego udawania si na spoczynek wieczorem. Wstrznita mierci zicia, obawiaa si teraz, e Ahhotep nie znajdzie do si, by poradzi sobie ze swoim blem. 14

 Powinna wicej je rzeka. Czy Sekenenre nie wyglda piknie? Trzeba jedynie zapomnie o tych strasznych ranach i patrzy tylko na twarz krla, jake dumn i pen determinacji. Ahhotep, teraz ty rzdzisz krajem. Wszyscy czekaj na twoje decyzje. Zostan przy mu. Czuwaa przy nim zgodnie z rytuaem, mumifikacja dobiega koca. Nie, matko, jeszcze nie... Tak, Ahhotep. I to do mnie naley wypowiedzenie sw, ktrych tak si obawiasz: nadesza godzina uroczystoci pogrzebowych i zamknicia grobowca. Nie zgadzam si. Teti Maa bya jednak nieugita, cho wydawaa si taka krucha i bezradna w porwnaniu ze stojc przed ni mod, urodziw kobiet o ciemnych wosach. Pograjc si w rozpaczy, sprzeniewierzasz si pami ci faraona i czynisz jego powicenie daremnym. Sekenenre musi odby drog do gwiazd, my za musimy kontynuowa walk. Udaj si do Karnaku, gdzie kapani uczyni ci ucie lenieniem zwyciskich Teb. Ahhotep zaskoczy wadczy ton matki. Jej ostre sowa podziaay na ni jak uderzenie obuchem. Teti Maa miaa racj. Ahhotep, pod czujnym okiem stray, w towarzystwie synw, czternastoletniego Kamesa i czteroletniego Jahmesa, udaa si do wityni Amona w Karnaku, gdzie rytualici nieprzerwanie piewali hymny, ktre miay dopomc krlewskiej duszy w przejciu do niemiertelnoci. Karnak nie rozrasta si od czasu hyksoskiego najazdu. wityni, otoczon obronnymi murami, tworzyy dwa gwne sanktuaria. Jedno z charakterystycznymi czworobocznymi obeliskami, drugie z kolumnad zdobion wizerunkami Ozyrysa, ktra miaa wieci zmartwychwstanie boga zamordowanego przez Seta w bratobjczej walce. Wedug jednej z przepowiedni kaplica, w ktrej znajdowa si posek Amona, boga Ukrytego", miaa 15

otworzy si samoistnie, jeli Egipcjanie zdoaj pokona Hyksosw. Arcykapan pokoni si tej, ktr onierze nazwali Krlow Wolnoci. Kames sta wyprostowany jak struna. May Jahmes popakiwa, ciskajc z caych si rk matki. Czy jeste gotowa, pani, podsyca zwyciski pomie Teb? Jestem gotowa. Kamesie, zaopiekuj si bratem. Jahmes rozpaczliwie uczepi si matki. Chc zosta z tob... I chc do taty! Ahhotep czule pocaowaa chopczyka. Twj ojciec przebywa w niebie z innymi faraonami, a my, by okaza mu posuszestwo, musimy dokoczy jego dziea. eby si to udao, potrzebna mi pomoc wszystkich, a zwaszcza moich synw. Rozumiesz? Przeykajc zy, Jahmes usiad przy starszym bracie, ktry otoczy go ramionami. Arcykapan poprowadzi Ahhotep do kaplicy bogini Mut, ktrej imi znaczyo jednoczenie Matka" i mier". To dziki spotkaniu z Mut modziutka Ahhotep znalaza ongi siy, by rozpocz nierwn walk z wrogiem. Teraz ta sama bogini dopomoe przeksztaci skromne tebaskie miasteczko w prawdziwe centrum dowodzenia walk wyzwolecz. Do zotego diademu matki, ktry obecnie nosia Ahhotep, arcykapan doczy zoty ureusz. Nastpnie zoy w jej rce uk i strzay. Czy zobowizujesz si, Wasza Wysoko, zwalcza imperium mroku? Zobowizuj si. Niech zatem wypuszczone przez ciebie strzay ulec w cztery strony wiata. Ahhotep wycelowaa uk najpierw na Wschd, potem na Pnoc, na Poudnie i wreszcie na Zachd. Wszyscy rytualici byli pod wraeniem jej majestatycznych ruchw. Wszechwiat ci sprzyja, pani. Oto wic ycie, ktre masz chroni, i magia, ktr masz roztacza. Arcykapan przedoy przed oblicze krlowej wzowaty krzy oraz bero ze zwierzc gow Seta. 16

Silne konwulsje wstrzsny ciaem Ahhotep. Odtd bya ywym ucielenieniem nadziei caego narodu. onierze tajnej bazy zoyli ostatni hod zmaremu faraonowi, po czym kondukt ruszy w kierunku nekropolii. Cztery woy cigny drewniany wz na pozach, na ktrym spoczywa sarkofag*. Rytualici polewali drog mlekiem, by uatwi lizg pojazdu. W tych czasach wojny tradycyjne rzemioso podupado i ograniczao si do wyrobu podstawowych przedmiotw, tote wyposaenie grobowe Sekenenre skadao si jedynie z kilku skromnych akcesoriw, waciwie niegodnych krlewskiego pochwku: palety pisarskiej, uku, sandaw, szaty obrzdowej i diademu. W caych Tebach nie byo ani jednego wielkiego rzebiarza. Nie mona te byo liczy na pomoc rzebiarzy ze synnych krlewskich warsztatw w Memfis, poniewa Hyksosi ju dawno wszystkich wymordowali. Ahhotep towarzyszyli synowie, matka, intendent Qaris i nadzorca spichrza Heray, odpowiedzialny za bezpieczestwo Teb i jednoczenie tropiciel zdrajcw w subie Hyksosw. Tylko Emheb, gubernator miasta Idfu, musia powrci do Cusae, by swoj obecnoci podnie morale oddziaw na froncie. Qaris wraz z Herayem ustawili skromny sarkofag krla przed wejciem do maego grobowca, nieomal miesznego wobec wspaniaych piramid zotego wieku. Zanim mona byo powierzy Sekenenre opiece bogini Zachodu, ktra przyjmie go do swego ona, gdzie narodzi si ponownie, trzeba mu byo otworzy usta, oczy i uszy. Kapan prowadzcy uroczystoci pogrzebowe poda krlowej drewniany toporek, ktry jednak rozpad si, ledwie Ahhotep go dotkna. Nie mamy drugiego zmartwi si rytualista. To jedyny egzemplarz powicony w czasach, gdy Egiptem rzdzi faraon. Wszak sarkofag krla nie moe pozosta nieoywiony!
* Sarkofag Sekenenre-Re zachowa si i znajduje si w muzeum w Kairze (CG 61001).

17

 Zatem trzeba si posuy toporkiem Ktry Otwiera Drog, Wasza Wysoko. Ale on si znajduje w Asjut zaprotestowa Qaris a my nie wiemy, czy miasto jest bezpieczne! Udamy si tam natychmiast zdecydowaa krlowa. Wasza Wysoko, bagam... Nie masz prawa wystawia si na takie ryzyko! Moim pierwszym obowizkiem jest zapewni faraonowi spokojn drog do bogosawionej wiecznoci. Gdybym tego nie dopenia, wszystkie nasze dziaania skazane byyby na porak.

3
Trzysta kilometrw na pnoc od Teb, na terytorium nieprzyjaciela, dogorywao staroytne miasto Asjut, siedziba boskiego szakala, Ktry Otwiera Drog. Afgan i Wsacz, dwaj zagorzali bojownicy o wolno, oficerowie armii wyzwoleczej, mieli szerokie kontakty w tej okolicy. Spryciarzowi, przewodnikowi gobi pocztowych, ktry by w stanie pokona ponad tysic kilometrw z prdkoci osiemdziesiciu kilometrw na godzin, powierzyli wan wiadomo. Misja bya niezwykle ryzykowna: gdyby Spryciarz nie wrci, Ahhotep straciaby jednego ze swoich najlepszych onierzy. Przez chwil biao-brunatny ptak z wyprostowan gow i byszczcymi oczami uwanie sucha sw krlowej, po czym szybko odfrun, jakby uzna, e jest w stanie sprosta zadaniu. Miny jednak dwa dni, a krlowa bezskutecznie wypatrywaa ptaka. Dopiero o zmierzchu zdao jej si, e widzi swojego posaca wysoko na niebie. Porusza si jednak dziwnie ociale, jakby niepewnie. A jednak to by on! Spryciarz wolno sfrun na rami Ahhotep. Dumnie wystawi praw nk, do ktrej przyczepiony by 18

maleki, zapiecztowany zwitek papirusu. Prawy bok ptaka broczy krwi. Krlowa wyrazia swoje uznanie, delikatnie gaszczc gobia, po czym odwizaa przesyk i oddaa dzielnego posaca w troskliwe rce Teti Maej. Z pewnoci trafia go strzaa. Opiekuj si nim dobrze. To tylko skaleczenie ocenia krlowa matka po dokadnych ogldzinach rany. Za kilka dni odzyska zdrowie. Krtki tekst jednego z bojownikw z regionu Asjut informowa, e miasto zostao prawie cakowicie zniszczone. Nietknite pozostay tylko staroytne grobowce, w miecie za stacjonowa jedynie niewielki garnizon hyksoski, ktry przyjmowa towary napywajce z oaz Charga i Dachla. W drog zadecydowaa Ahhotep. Ich statek zawin do portu w Asjut o wicie. Podr noc bya niebezpieczna z powodu mielizn, a take hipopotamw, ktrych zo moga okaza si niszczycielska, ale za dnia wcale nie byo bezpieczniej, gdy po Nilu wci krcili si Hyksosi. Ttnicy niegdy yciem port w Asjut by teraz zupenie opustoszay. Przy brzegu gniy porzucone barki i zniszczona kad na ryby. Ani Chichot, ani Wiatr Pnocy nie zdradzali objaww niepokoju. Pierwszy na ld zeskoczy molos, tu za nim osio, a potem krlowa, Afgan, Wsacz i dziesiciu modych ucznikw, w kadej chwili gotowych do walki. Ksiyc, sojusznik Ahhotep, owietla im drog. *Miasto skrywao si za bezpiecznym klifowym brzegiem, w ktrym wykute byy grobowce. Jeden z nich nalea do wielkiego kapana boga Upuata, Ktry Otwiera Drog. On to wanie by posiadaczem toporka niezbdnego do oywienia mumii. Gdybym by hyksoskim dowdc, wanie tutaj wysta wibym czujki stwierdzi Afgan. To idealny punkt ob serwacyjny. Trzeba to sprawdzi przyzna Wsacz. Jeli masz racj, bdzie o kilku Hyksosw mniej. 19

Wsacz, Egipcjanin z Delty, zosta niegdy wcignity do ruchu oporu waciwie wbrew sobie. Teraz jednak walka wyzwolecza staa si celem jego ycia. Zrujnowany przez najedcw Afgan pragn jedynie, eby Egipt przywrci handel lapis-lazuli wedug dawnych praw. Obydwu mczyzn czyo jednak zamiowanie do ryzyka oraz bezwarunkowe oddanie krlowej Ahhotep, ktr zgodnie uwaali za najpikniejsz i najmdrzejsz kobiet, jak kiedykolwiek dane im byo spotka, i dla ktrej zamierzali walczy a do koca, cokolwiek to miao oznacza. Afgan i Wsacz pokonali wzgrze ze zrcznoci ludzi nawykych do niebezpiecznych eskapad. W niespena p godziny byli z powrotem. Czterech wartownikw definitywnie upionych po wiedzia Wsacz. Droga wolna. Ahhotep zawsze braa udzia w wojskowych wiczeniach i teraz bez trudu pokonaa wzniesienie. W wikszoci groby byy sprofanowane; Hyksosi urzdzili w nich skady broni i magazyny z ywnoci. Taki los spotka te grobowiec wielkiego kapana boga Upuata. Krlowa z narastajcym gniewem zacza przeszukiwa pozostaoci. wiecc sobie pochodni, dotara a do niewielkiej salki na kocu grobowca, w ktrej rytualici najczciej skadali najcenniejsze przedmioty. W pomieszczeniu panowa nieopisany baagan. Krlowa starannie przeszukaa walajce si wszdzie szcztki skrzy i posgw, by w kocu odnale, pod koszem z suszon ywnoci, toporek z boskiego metalu, uywany podczas rytualnych ceremonii przeprowadzania zmarych do ycia wiecznego. Drzwi grobowca Sekenenre zamkny si ostatecznie, a jego starszy syn, z pomoc intendenta Qarisa, zapiecztowa grobowiec. Wczeniej jednak Ahhotep uwolnia z ziemskich pt dusz faraona, otwierajc oczy, usta i uszy mumii. Wasza Wysoko, musimy omwi sytuacj zasugerowa Qaris. Pniej.
20

 Powinna, pani, jak najszybciej wstrzyma dziaania wojenne. Gubernator Emheb zdoa utrzyma front. Ja chc poczy si z moim mem. Nie miem rozumie... Musz dotrze do witej akacji i nikt mnie nie powstrzyma. Jedynie trzy stare kapanki pozostay we wsplnocie pustelniczej, ktra opiekowaa si akacj. Owa wsplnota przetrwaa tylko dziki krlowej, ktra zapewnia pustelniczkom wikt i dach nad gow, by mogy przekazywa sw wiedz. Ahhotep usiada wraz z nimi pod drzewem akacji o ostrych kolcach. Mieszka w niej ycie i mier wyjawia przeoo na. To Ozyrys obdarza j soczyst zieleni, a sarkofag, w ou Ozyrysa z akacjowego drewna, zamienia si w d, ktra moe przemierza zawiaty. Kiedy akacja ginie, ycie opuszcza ywych i powraca, gdy ojciec zmartwychwstaje w synu. Akacja na nowo okrywa si limi dopiero, gdy Izyda powoa do ycia nowego faraona, uzdrowionego z ran zadanych przez Seta. Proroczy przekaz by jasny: Kames zostanie krlem. Ahhotep chciaa jednak osign wicej. Spraw, by mj umys pokona granice mierci i pozosta w wiecznym kontakcie z Sekenenre. Wszystko, co si rodzi, musi umrze odpara przeoona. Ale to, co byo przed aktem stworzenia, nie podlega mierci. W rajskich zawiatach nie ma ani strachu, ani przemocy, a sprawiedliwi i nasi przodkowie obcuj z bogami. Jak mog skomunikowa si z Sekenenre? Przeka mu wiadomo z twego serca. A jeli mi nie odpowie? Niech bg przeznaczenia ma krlow Egiptu w opiece. Jedynym wartociowym przedmiotem, jaki posiadaa Ahhotep, bya drewniana, pozacana szkatuka na pdzelki, inkrustowana kamieniami pszlachetnymi. Miaa ksztat 21

kolumny i napis: Krlowa jest ukochan Tota, powiernika boskich sw". Ahhotep, piknymi hieroglifami na nowiutkim papirusie, napisaa list miosny do zmarego ma, w ktrym prosia go, by oddali ze duchy i wspomg walk o wolno Egiptu. Bagaa go rwnie o odpowied, by zyska pewno, e naprawd zmartwychwsta. Zawiesia list na gazi akacjowego drzewa. Nastpnie ulepia z gliny figurk lecego na ou mierci Ozyrysa i ustawia j pod drzewem. Na koniec, akompaniujc sobie na lirze, zaintonowaa pie, aby dopomc duszy Sekenenre w harmonijnej podry w zawiaty. Czy mczyzna, ktrego tak kochaa, odpowie jej?

4
Uroczysto skadania danin odbya si w Awaris zgodnie z caym ceremoniaem, cho na Cykladach admira Jan-nas wci nie mg upora si z piratami, a w Tebach bunt nie wygasa. Apofis przywizywa ogromn wag do ceremonii, podczas ktrej ambasadorzy, przybyli ze wszystkich prowincji imperium, oddawali mu hod i skadali ogromne iloci bogactw. Jednake nowy wadca zatrzymywa dla siebie lwi cz skadanych danin, zamiast, wzorem dawnych faraonw, zasila nimi handel. Tylko Khamudi, ktry odpowiada za bezpieczestwo Apofisa i by jego bezlitosn praw rk, bogaci si bez skrupuw, przy jego penym przyzwoleniu. By to mczyzna o czarnych jak smoa wosach, przyklejonych do okrgej czaszki, lekko skonych oczach, przysadzistej sylwetce, pulchnych rkach i nogach. Mianowany wielkim skarbnikiem, szybko pooy ap na handlu papirusem w caej Delcie i pobiera procent od wszystkich waniejszych transakcji handlowych. Jego wci rosnca tusza sprawia, e niewolnicy nadali mu przezwisko Pasibrzuch lub Jego Obfito. 22

Ulubion rozrywk Khamudiego byy wyuzdane praktyki seksualne, ktrym oddawa si wsplnie ze swoj oty jasnowos maonk Yim, z pochodzenia Kananejk. Apofis, mimo e kreowa si na wadc surowo strzegcego dobrych obyczajw, przymyka na to oczy. Zamierza zreszt to robi tak dugo, jak dugo Khamudi bdzie zna swoje miejsce w szeregu. Jak co roku w Awaris rosy zapasy zota i szlachetnych kamieni, brzu i miedzi, cennych gatunkw drewna i tkanin oraz amfor z winem i oliw, dziki czemu stolica bya najbogatszym miastem imperium. Do imperatora zblia si wanie ambasador Krety, ubrany w tunik w czerwone romby. Khamudi dotkn rkojeci swojego sztyletu, dajc sygna ucznikom, by zabili dyplomat, gdyby wykona cho jeden podejrzany ruch. Kreteczyk jednak tylko skoni si rwnie nisko jak inni, po czym wygosi mow, w ktrej dugo wychwala szlachetno i potg imperatora Hyksosw, zapewniajc o swoim oddaniu. Podczas tej nudnej przemowy Bryza, modsza siostra Apofisa, pikna Eurazjatka, piecia ukradkiem swojego kochanka Minosa, kreteskiego malarza, przysanego do Awaris w celu ozdobienia paacu Apofisa. Mody czowiek poczerwienia, ale nie zareagowa. Sudzy dyplomaty zoyli u stp imperatora miecze, srebrne wazy oraz kunsztowne meble. Kreta okazaa si godna swej sawy. Admira Jannas zaprowadza porzdek na Cykladach oznajmi imperator chrapliwym gosem, od ktrego zebranym przeszy ciarki po plecach. Ten wysiek wojenny drogo kosztuje, a zatem Kreta, bo to ona ley najbliej, bdzie mi odtd paci dodatkow kontrybucj. Ambasador tylko zagryz wargi i ponownie si skoni. Apofis by zadowolony z wygldu swojego ufortyfikowanego paacu. Podoba mu si kreteski wystrj, ale prawdziwie dumny by z wyposaenia, ktre udao mu si zgromadzi: ukradzionego w Memfis krlewskiego oa, srebrnych kadzielnic i miednic stojcych w jego azience na alabastrowych
23

stolikach, na pododze z rowego kalcytu, a przede wszystkim z przepiknych lamp w formie kolumienek z drewna sykomory, wspartych na podstawie z kalcytu i zwieczonych czark z brzu. Imperator zakoczy porann toalet, przywdzia brunatn tunik z frdzlami i uda si do apartamentw swojej ony Tany, bez wtpienia najbrzydszej kobiety w stolicy, ktrej odmawia tytuu wielkiej maonki imperatora, by nie posiadaa nawet namiastki wadzy. Jeste wreszcie gotowa? Niska i tga Tany na prno usiowaa zagodzi grube rysy twarzy, wyprbowujc wci nowe pomady. Za kadym razem rezultat by rwnie opakany. Na szczcie ta dawna suca bya teraz wielk pani i moga wyadowywa zo na szlachetnie urodzonych Egipcjankach, zmienionych w niewolnice. Spjrz, Apofisie, jakie to dziwne. Tany przesuwaa w palcach paciorki przypominajce pery, ale nie byy to znane im kamienie. C to takiego? Moja nowa niewolnica, pochodzca z Memfis, twierdzi, e to si nazywa szko. Podobno trzeba stopi kwarc i dorzuci natron lub popi. W dodatku mona to barwi na wszystkie kolory tczy! Pery ze szka... S troch matowe, ale z pewnoci mona temu zaradzi. Pospiesz si. Chc jak najszybciej wcieli w ycie oba nasze pomysy. Tylko skocz makija. Tany naoya na czoo i policzki grub warstw ciemnej szminki, zrobionej z galeny, tlenku manganu, brunatnej ochry i malachitu. Imperatora nie obchodzia podkrelona w ten sposb brzydota ony, poniewa bardziej ni urod ceni sobie jej nienawi do Egiptu, ktra zawsze podsuwaa jej znakomite pomysy. Tany, wbita w sukni w biae pasy na ciemnym tle, wysza z paacu z dumnie podniesion gow, cho jak zwykle trzymaa si o krok za mem. Khamudi czeka na nich w otoczeniu osobistej stray imperatora. Wszystko gotowe, Wasza Wysoko. 24

Pochd skierowa si w stron ostatniego w Awaris egipskiego cmentarza, na ktrym pochowani byli Egipcjanie yjcy tu jeszcze przed inwazj. Na rozkaz policji setki miejscowych niewolnikw toczyy si, jedni przy drugich. Wszyscy obawiali si masowej egzekucji. Bezwartociowe lady dawno minionej epoki musz znikn owiadczy Apofis. Cae to cmentarzysko zaj muje zbyt duo cennego miejsca, a my potrzebujemy tere nw pod budow domw dla oficerw. Jaka stara kobieta zdoaa przepchn si przez tum i w bagalnym gecie pada na kolana. Panie, zaklinam! Nie ruszaj naszych przodkw! Po zwl im spa w spokoju! Khamudi uderzy zuchwa kobiet kantem doni, miadc jej krta. Wyniecie j rozkaza policjantom i zabijcie bez wahania kadego, kto omieli si przerwa imperatorowi. Odtd cign Apofis bdziecie grzeba zmarych przed waszymi domostwami, a nawet wewntrz domw. Nie bd wicej zajmowa miejsca w moim miecie. Zabraniam skadania darw zmarym oraz zanoszenia modw w ich intencji. Zmarli przestaj istnie, nie ma ani Spokojnego Zachodu, ani Wiecznego Wschodu, ani te wietlistego Zmartwychwstania. Ktokolwiek zostanie przyapany na penieniu funkcji kapana grobowego, bdzie bezzwocznie stracony. Wielmon Tany zachwyca geniusz Apofisa. Zawsze potrafi wymyli co nowego. Istotnie, nic nie mogo pogry Egiptu w wikszej rozpaczy. Pozbawienie Egipcjan moliwoci obcowania ze zmarymi byo najlepszym sposobem udowodnienia im, e na wiecie zapanowa nowy porzdek. wita imperatora wsiada do barek, by przepyn odnog rzeki na wysepk, na ktrej wznosia si witynia Seta. Zbudowane z cegy muowej gwne sanktuarium Awaris byo powicone take syryjskiemu bogowi burzy Hadadowi. Przed wejciem znajdowa si prostoktny otarz, otoczony dbami i fos wypenion zwapnionymi komi zwierzt zoonych w ofierze, przede wszystkim osw. 25

Kapani gbokim ukonem powitali imperatora, ktry przyby osobicie otworzy kaplic wybudowan ku jego czci. Caa zdobiona patkami zota, kaplica miaa zawiadcza o bogactwie imperium i boskiej naturze jej waciciela. Ceremonia powinna bya wzbudzi radosn owacj tumu, lecz zamiast wybuchn entuzjazmem, ludzie z niepokojem spogldali w niebo. Nad Awaris zbieray si czarne chmury. Apofis demonstracyjnie spokojnym krokiem wszed do kaplicy i wyrazi zadowolenie z pracy artystw. Nareszcie wszystkie prowincje imperium dowiedz si, e jest on prawowitym synem Seta. Kiedy opuszcza kaplic, byskawice znaczyy niebo zygzakami. Grube krople zaczy spada na otarz wanie w chwili, gdy hyksoski kapan zabi piknego biaego osa ze skrpowanymi nogami. Panie, ten wybuch gniewu Seta jest ostrzeeniem przed wielkim niebezpieczestwem! Trzeba... Sowa kapana sprawujcego obrzd urway si, gdy Apofis jednym pchniciem przebi mu sztyletem gardo. Nie zrozumiae, gupcze, e wadca burzy pozdrawia wadc imperium, nadajc mu niezwycion moc?

5
Wielki skarbnik Khamudi w samym centrum Awaris utworzy ochraniany przez wojsko urzd podatkowy, ktry w peni kontrolowa wpywy ze wszystkich prowincji imperium. Podatki rosy z roku na rok i niezbdne stao si utworzenie prawdziwej armii funkcjonariuszy. Apofis pozostawa wadc absolutnym. By zwierzchnikiem si zbrojnych i jedynie udziela wielkiemu skarbnikowi plenipotencji do zarzdzania finansami pastwa, zobowizujc go do penej lojalnoci pod grob utraty ycia. Khamudi zbyt sobie ceni ukad z imperatorem, by rozgrywa jak wasn gr, i lojalnie powiadamia Apofisa o wszystkich kwotach, ktre udao mu si cign.
26

Egipcjanie i wasale imperatora byli ju praktycznie zrujnowani, lecz Khamudi w przekonaniu, e mona bezkarnie wyzyskiwa poddanych, wci mnoy kolejne podatki, czasem obniajc jeden, by tym skwapliwiej podwyszy wysoko innego. Zreszt nie tylko on pomnaa fortun. Odkd rzdzi Apofis, wszyscy dygnitarze wci si bogacili, pod warunkiem, e ukadali si bezporednio z Khamudim. Do biura wielkiego skarbnika wpad przeraony sekretarz. Panie, to on... imperator! Apofis skada nieoczekiwan wizyt... Khamudi poczu nage swdzenie lewej ydki. Wszelkie przeciwnoci powodoway u niego rodzaj jakiej egzemy, na ktr nie pomagay najsilniejsze maci. Tysice liczb w jednej chwili przemkny mu przez gow. Gdzie popeni bd? Wasza Wysoko, to wielki zaszczyt mc goci ci tutaj! Przeraajco szpetny imperator rzuci mu nieprzyjemne spojrzenie spode ba. Pikne biuro, przyjacielu. Wprawdzie cae to nowoczes ne wyposaenie, armia gryzipirkw, przestronne archiwa i na dodatek pracujca pen par wytwrnia papirusu to luksus troch zbyt ostentacyjny, ale masz wielk zalet: potrafisz dziaa skutecznie i bez skrupuw. Musz przyzna, e dziki tobie imperium bogaci si z dnia na dzie. Khamudi poczu ulg. Przysadzista posta imperatora opada ciko na fotel zdobiony wizerunkami dzikich bykw. Egipcjanie to stado baranw - owiadczy imperator zmczonym gosem ale nasi onierze w wikszoci s tacy sami. Nieustannie trzeba ich przywoywa do porzdku. S gnuni, gotowi w kadej chwili spocz na laurach. Najbardziej jednak irytuje mnie niekompetencja naszych generaw. yczysz sobie, panie... gruntownych porzdkw? Inni nie bd lepsi. Khamudi, oddalimy zbyt duo pola na poudniu Egiptu i ta myl jest dla mnie nie do zniesienia. Dla mnie te, panie! Ale to sytuacja przejciowa. Bun townicy zablokowani s na wysokoci Cusae i ju nie posu27

n si dalej. Przeamiemy lini frontu, jak tylko Jannas wrci z Cyklad. Tam sytuacja jest powaniejsza, ni si zdawao stwierdzi Apofis. Okazao si bowiem, e admira nie ciga pojedynczych piratw, lecz wrog i dobrze zorganizowan flot. Z Azji wkrtce powrc nasze wojska, ktre przecie rozgromiy tamtejszych przeciwnikw. To nie takie proste, Khamudi. Nasze siy bd musiay pozosta tam jeszcze jaki czas, by upewni si, e poar jest cakowicie ugaszony. W takim razie wylijmy onierzy stacjonujcych w garnizonach Delty! - Tylko nie to, przyjacielu. Mamy jednak w zanadrzu inn bro: czekajc na powrt Jannasa, posuymy si dezinformacj. Przygotujesz dwie serie skarabeuszy. Jedn na uytek naszych wasali z informacj o wci rosncej potdze imperium, drug na uytek Egipcjan, ktrzy chwycili za bro przeciw nam. Zaraz podyktuj ci odpowiedni tekst, tylko dopilnuj, by by starannie wygrawerowany. Kry si! Uywaj wyrzutni! krzykn gubernator Emheb, prawdziwy tytan walki. onierze armii wyzwoleczej byskawicznie padli na ziemi lub schowali si za trzcinowymi szaasami ustawionymi na linii frontu. Przez dugie minuty bombardowa ich grad pociskw, jednak atak wojska nie nastpi. onierze ze zdziwieniem odkryli, e to skarabeusze z wapienia, wszystkie pokryte identycznym tekstem. Natychmiast zanieli je Emhebowi. Z kadym rozszyfrowanym hieroglifem gubernator mocniej uwiadamia sobie powag sytuacji. Zniszczcie te skarabeusze, wszystkie, co do jednego rozkaza. Emheb przepisa wiadomoci na papirus i powierzy go Spryciarzowi, by krlowa jak najszybciej dostaa ostrzeenie.

28

Ahhotep wci czekaa na znak, e dusza Sekenenre zmartwychwstaa. Majc pewno, e wszystkie rytuay zostay starannie odprawione, zupenie nie wiedziaa, co jeszcze powinna uczyni, by nawiza kontakt z mem. Ta niepewno z kadym dniem bardziej przytaczaa mod kobiet, ale nikt z otoczenia nie potrafi jej pocieszy. Oywiaa si jedynie na widok synw, ktrzy bardzo bolenie przeyli mier ojca. Kames zagusza swj bl, nieustannie wiczc posugiwanie si broni, may Jahmes za nie opuszcza babki, ktra cigle wymylaa mu nowe zabawy. W Tebach wyczuwao si coraz wiksze przygnbienie. Jake odlege wydaway si czasy pierwszych zwycistw! Intendent Qaris odway si podej do krlowej siedzcej pod pniem akacji, ktrej powierzya list do Sekenenre. Wasza Wysoko, czy mgbym z tob pomwi? Odtd moj ojczyzn jest milczenie. To wane, Wasza Wysoko, nawet bardzo wane. C moe by waniejszego ni mier faraona? Bez niego jestemy bezradni. Apofis kaza wygrawerowa skarabeusze, ktre zawiadamiaj o twojej mierci. Jeli ta faszywa nowina rozleje si po kraju, bojownicy zaczn skada bro, a imperator zwyciy bez walki. Ahhotep zdawaa si jeszcze smutniejsza. Apofis ma racj. Dla tego wiata jestem martwa. Zazwyczaj opanowany intendent wzburzy si. To nieprawda, Wasza Wysoko, nie wolno ci tak my le! Jeste regentk Dwu Krajw, Grnego i Dolnego Egiptu, i masz obowizek kontynuowa dzieo faraona Sekenenre. Ahhotep umiechna si blado. Dwa Kraje okupuje niezwyciony wrg, ktry, zabi jajc Sekenenre, zabi rwnie mnie. Nagle na twarzy Qarisa pojawio si osupienie. Wasza Wysoko, list... Twj list znikn! Ahhotep wstaa, eby przyjrze si gazi, na ktrej po wiesia list. Pani, faraon Sekenenre otrzyma twoj wiadomo! Czy nie jest to znak, na ktry tak czekaa? 29

 Oczekuj o wiele wicej, Qarisie. W tej samej chwili z glinianej statuetki Ozyrysa spoczywajcego na ou mierci u stp akacji zaczy wyrasta pszeniczne kosy. Krlowa z wraenia omal nie zemdlaa. Twarz intendenta natomiast rozpromieni szeroki umiech. Faraon Sekenenre obudzi si do wiecznego ycia, Wa sza Wysoko! Odtd na zawsze mieszka bdzie pord bo gw, a cokolwiek postanowisz, wskae ci waciw drog. Teby gubiy si w domysach. Jedni twierdzili, e krlowa Ahhotep nie yje, inni, e postradaa zmysy i bdzie odtd wie pustelnicze ycie w wityni w Karnaku. Gubernator Emheb za rozwaa kapitulacj, modlc si w duchu, by imperator okaza si cho troch askawy. Wreszcie nadzorca spichrza Heray obwieci dobr nowin: Ahhotep yje, pozostaje w dobrym zdrowiu i przemwi do onierzy nazajutrz o wicie. Wielu onierzy nie uwierzyo. Krlowa wysza jednak z paacu rwno ze wschodem soca. Na gowie miaa delikatny zoty diadem, ciao spowijaa prosta biaa suknia. Na widok jej urody i majestatu wrd onierzy zalega pena szacunku cisza. Tak jak wci odradza si soce, tak w wiatoci zmar twychwstaa dusza faraona. Jako regentka bd kontynuowa walk w imieniu Kamesa do czasu, a stanie si zdolny prze j dowdztwo nad armi. Zamierzam w peni dochowa wiernoci zmaremu faraonowi i dlatego ustanowiam w Kar naku funkcj Maonki Boga, ktr sprawowa bd jako pierwsza. Nigdy ponownie nie polubi mczyzny. Jedynym towarzyszem na reszt mojego ycia pozostanie mj m, ktry spoczywa ukryty w niewidzialnym Amonie. Jeli doyj chwili, gdy Egipt odzyska wolno, wycofam si z czynnego ycia i zamkn si w wityni.

30

6
Spryciarz wraz z caym stadem gobi pocztowych wystartowa bladym witem z Teb w kierunku frontu. Kady z posacw nis informacj, e krlowa Ahhotep cieszy si doskonaym zdrowiem i e walka przeciw Hyksosom toczy si nadal. Wszystkie skarabeusze z faszywymi wieciami zostay zniszczone zgodnie z rozkazem. Baza wojskowa, z caym zapleczem w postaci paacu, schronw, szkoy dla skrybw, koszar, zbrojowni i budynkw mieszkalnych, znajdujca si na pnoc od miasta Amona, przestaa by tajna i staa si oficjaln kwater gwn armii wyzwoleczej. Utworzono specjalny oddzia do ochrony Teb i nikt ju nie prbowa wsppracowa z Hyksosami. Powicenie Sekenenre, jego pierwsze zwycistwa i postawa Ahhotep po jego mierci pozwoliy ludziom odzyska wol walki. Ahhotep przy pomocy matki caym sercem zaangaowaa si w odbudow Domu Krlowej. Wprawdzie tej starej instytucji daleko jeszcze byo do dawnej wietnoci, ale dziki pokadom srebra, ktre odkrya na pustyni, zarwno urzdowe budynki w Tebach, jak i zabudowania wojskowe przestay w kocu przypomina jedynie zmursza ruin. Na nowo oyway dziki wykwalifikowanym skrybom i rzemielnikom, ktrzy pod czujnym okiem Qarisa znw z zapaem przecigali si w pracy. Ahhotep, jej matka i Heray stali przed zaprojektowan przez intendenta makiet Egiptu, ktra z niezwyk precyzj przedstawiaa obszar Delty od rozlewiska Nilu a po Elefantyn. Kiedy krlowa po raz pierwszy ujrzaa makiet, zaznaczone na niej byo tylko jedno miasto wolne od okupanta: Teby. Obecna sytuacja przedstawiaa si lepiej, ale wci daleko byo do zwycistwa. Oto trzy miasta, ktrych moemy by pewni: Teby, Elkab i Idfu powiedzia Qaris. Dalej na poudnie mamy Elefantyn opanowan przez Nubijczykw sprzymierzonych z Hyksosami. Trzeba te pamita o potnej hyksoskiej twierdzy w Gebelein, midzy Tebami a Idfu. Na pnocy za, niedaleko Teb, ley Koptos, miasto, ktre nadal 31

nie zostao cakowicie wyzwolone. Wprawdzie jego gubernator Titi deklaruje, e wystarcza mu wasna sie opozycji, ale z pewnoci trzeba mu bdzie wysa posiki. Jeszcze dalej na pnoc mamy Hermopolis, nadal najwaniejszy hyksoski bastion, nie mwic ju o Delcie, cakowicie zdominowanej przez imperatora. Jakie s ostatnie nowiny z frontu? zapytaa Ahhotep. Dziki gobiom pocztowym wiemy, e gubernator Emheb rozoy si obozem naprzeciw Cusae, przez ktre przebiega pierwsza linia hyksoskiej obrony. Hyksosi ograniczaj si tam do sporadycznej wymiany strzaw, bo organizacja i rozmieszczenie naszych wojsk wykluczaj masowe uycie rydwanw. Dlaczego imperator zwleka z przypuszczeniem frontalnego ataku na nasze pozycje? zdziwia si Ahhotep. Mona by zaoy optymistycznie, e ma powaniejsze kopoty i dlatego zostawia sobie nas na pniej owiadczy Heray. A Emheb z kadym dniem umacnia front dorzuci Qaris. Co z dostawami ywnoci dla wojska? Zapewniaj je okoliczni chopi, ktrzy ju wczeniej opowiedzieli si po naszej stronie. Wasza Wysoko, trzeba przyzna, e sie oporu zorganizowana na wsi przez Afgana i Wsacza okazuje si bezcenna. Naszym sabym punktem pozostaje wic uzbrojenie, mam racj? Niestety, tak. Nie mamy ani rydwanw, ani tych dziwnych zwierzt, czyli, jak oni mwi, koni, ktre pozwalaj przemieszcza si z niewiarygodn prdkoci. Ale to nie znaczy, e musimy zadowoli si starym uzbrojeniem stwierdzia Ahhotep. Zwoajmy rzemiel nikw. W lewej rce regentka Dwu Krajw trzymaa drewniane bero z gow Seta, w prawej za wity miecz boga Amona. Obok niej, peen dumy i powagi, sta starszy syn Kames. Za pomoc tego bera ju wkrtce wytycz granice wolnego Egiptu owiadczya Ahhotep licznie zebranym
32

rzemielnikom. Zanim jednak nastan czasy pokoju i dopenimy tego dziea, bdziemy musieli uy miecza, ktry zosta nam powierzony przez boga Teb. Teraz pasuj nim mojego starszego syna na stanowisko gwnodowodzcego armi, nie dla mierci, lecz dla ycia. Niech promie wiata odbity od tego miecza rozjani mu umys i natchnie go odwag ojca. Ahhotep dotkna czoa Kamesa ostrzem zakrzywionego miecza wykonanego z brzu, pokrytego srebrem i inkrustowanego elektrum. Ostrze odbio wiato z tak si, e na moment olepio zgromadzonych. W oczach modzieca pojawi si nowy bysk, jakby jego wiadomo otworzya si na nieznan rzeczywisto. Przysigam na pami faraona i na imi Krlowej Wolnoci, e do ostatniego tchnienia bd walczy, by moja ojczyzna znowu staa si wielkim Egiptem, a rado powr cia do naszych serc oznajmi gosem, ktry gboko po ruszy zebranych. Pki nie speni tego zadania, nie za znam ani chwili wytchnienia doda. Zoy pocaunek na mieczu Amona i uklk przed krlow. W jednej chwili skoczyo si jego dziecistwo. Wszyscy wiemy, e dysponujemy sabszym uzbrojeniem ni wrg stwierdzia Ahhotep. Ale to tylko od was, tebascy rzemielnicy, zaley, czy wyrwnaj si nasze szanse. Zrbcie nowe, dusze wcznie, zakoczone mocniejszymi ostrzami z brzu, oraz solidniejsze tarcze z drewna, take wzmocnione brzem. W przyszoci zrobicie te dla piecho ty hemy oraz napierniki z grubej skry. Topory, maczugi i sztylety musz by najwyszej jakoci. Elitarne oddziay zo stan wyposaone w zakrzywione miecze, na wzr miecza Amona. Dziki nowemu uzbrojeniu i naszej woli walki zy skamy przewag nad Hyksosami. A teraz do dziea! Sowa krlowej zostay przyjte owacj. C za niezwyka kobieta stwierdzi Wsacz, ktry z zapartym tchem ledzi ca scen. Mieszka w niej sia, ktr nazywacie magi dorzuci Afgan. A jej spojrzenie... Kt nie byby nim urzeczony? Ju ci to kiedy mwiem: tylko si nie zakochaj. A dlaczego by nie?
33

 Prawd mwic, Afganie, nigdy nie miae szans, ale odkd staa si Maonk Boga, twoje szanse zmalay do zera. Odtd nie zbliy si do niej aden mczyzna. Ahhotep jest zbyt pikna, eby si z tym pogodzi. To by jej wybr. A przecie widzisz, e cierpienie nie odebrao jej ani charyzmy, ani umiejtnoci logicznego mylenia. A pamitasz, Wsaczu, jak przystpowalimy do ruchu oporu... Nie wierzye wtedy, e mona zwyciy Hyksosw. Szczerze mwic, nadal nie wierz. Prawda jest taka, e Ahhotep obydwu nam zawrcia w gowie, i to do tego stopnia, e chwilami zapominamy, jak nierwne s siy. Zreszt, jakie to ma znaczenie... Dziki niej ycie i mier nabieraj sensu. Ahhotep wiedziaa, e trzeba natychmiast umocni front, i postanowia uy w tym celu heka, magicznej mocy wiata, ktr posiada podczas wyprawy do Dendery, dokd udaa si z Sekenenre. Wprawdzie najsilniejsz moc posiadao heka ze witego miasta Heliopolis, bdcego niestety w rkach Hyksosw, ale regentka wierzya, e to, ktre zdobya w Denderze, wystarczy, by zatrzyma przeciwnika, przynajmniej na jaki czas. W kaplicy Mut, w Karnaku, jeden z rytualistw sporzdza woskowe figurki Hyksosw, zwizanych i niezdolnych do walki. Ahhotep za na wazach z czerwonej glinki wypisywaa imi Apofis" oraz bardzo stare zaklcia, rozkazujce niszczycielskiemu wowi, by naplu mu w twarz mierciononym jadem. Niech tchnienie oywi te figurki owiadczya krlo wa i niech spon. Niechaj wosk, ktry pochodzi od pszczoy, symbolu krlestwa Dolnego Egiptu i Delty, stanie si naszym sprzymierzecem. Strzeliy pomienie, roztapiajc szkaradne twarze Hyksosw, Ahhotep za stuka czerwone wazy. Czy mog z tob mwi na osobnoci, pani? zagad n regentk przy wyjciu ze wityni intendent Qaris. 34

 Wydajesz si wielce poruszony... Ze nowiny z frontu? Nie, bd spokojna, Wasza Wysoko, ale doszedem do wnioskw, ktrymi jedynie z tob mog si podzieli. Okrge policzki, mikkie szaty i zrwnowaony charakter Qarisa sprawiay, e ludzie w jego obecnoci zazwyczaj odzyskiwali dobry humor, nawet w najtrudniejszych chwilach. Po raz pierwszy Ahhotep widziaa go tak przygnbionym. Wasza Wysoko, czy moglibymy si oddali? Nikt nie moe usysze tego, co mam ci do powiedzenia. Krlowa i Qaris ruszyli wzdu rampy przy wityni. Wrg zewntrzny stanowi niewtpliwie wielkie niebezpieczestwo rzek Qaris ale rwnie grony jest wrg wewntrzny. Na szczcie Heray potrafi uwolni nas od kolaborantw, a ludno darzy ci lepym uwielbieniem. W Tebach zreszt panuje oglne przekonanie, e nie ma odwrotu z raz obranej drogi, niewane, czy na kocu czeka nas mier, czy wolno. Wiem o tym, Qarisie. Czy obawiasz si, e odradza si ruch zdrajcw? Nie, jestem pewien, e Heray jest wystarczajco czujny, a Teby nie cofn si ani o krok. Chodzi o co innego, jednak nie mniej powanego. Intendentowi zascho w gardle. Od wielu lat do moich gwnych zada naley zbiera nie i analiza informacji. Oczywiste wic jest, e dokadnie przestudiowaem raporty dotyczce tragicznej mierci fara ona Sekenenre. Ahhotep znieruchomiaa. Czyby zauway co niepokojcego? Wasza Wysoko, jestem absolutnie pewien, e twj m wpad w puapk. To nie by przypadek, e faraon zgin wanie w tym miejscu, jedynym, w ktrym Hyksosi mogli go otoczy i zabi. Musieli mie wskazwki od kogo bardzo dobrze poinformowanego. Chcesz powiedzie, e... midzy nami ukrywa si zdrajca? Nie mam namacalnych dowodw, ale takie wanie jest moje przekonanie. 35

Ahhotep wzniosa oczy do nieba. Takiego ciosu si nie spodziewaa. Qarisie, czy twoje podejrzenia id w jakim konkretnym kierunku? Nie, Wasza Wysoko, a nawet mam nadziej, e si myl. Jeli jednak masz racj, moje najwaniejsze plany musz pozosta w tajemnicy. O ile to moliwe, tak. I doradzam, pani, by nie ufaa nikomu. Chyba jednak z wyjtkiem ciebie, Qarisie? Mog rczy tylko moim sowem, Wasza Wysoko.

7
Decyzja o zniszczeniu ostatniego egipskiego cmentarza w Awaris wywoaa nieoczekiwany bunt: starych wdw i wdowcw. Zdesperowani, ruszyli razem na cytadel, by protestowa przeciw poczynaniom imperatora. Stranicy w osupieniu przygldali si nacierajcej fali bezbronnych starcw, wrd ktrych wielu nawet poruszao si z trudem. Wystarczyoby ledwie kilka wczni, by ich zatrzyma. Natychmiast wracajcie do domu! rozkaza jeden z anatolijskich oficerw. Bronimy naszego cmentarza zaprotestowa oparty na lasce osiemdziesiciolatek. Tu spoczywa moja ona, rodzice, dziadowie i pradziadowie. Tu pochowane s rodziny wikszoci moich rodakw. O ile wiem, nasi zmarli nie zagraaj bezpieczestwu imperium! Rozkaz to rozkaz. Zdeterminowani ludzie usiedli na ziemi w niemym protecie. Mona byo atwo si z nimi rozprawi, ale podoficer wola zapyta przeoonego. Starcy, mwisz? zdziwi si Khamudi. Nie chc si rozej do domw i daj widzenia z imperatorem. 36

 Ci gupcy nadal nie pojli, e nastay nowe czasy! Czy zakcaj spokj? Absolutnie nie. Mamy ich zabi? Zabi... Nie, mam lepszy pomys. Id po wielmon Aberi. Ja pjd uzyska zgod imperatora. Aberia oddawaa si wanie swemu ulubionemu zajciu: zadawaniu mierci przez uduszenie. Jej potne rce, wiksze ni u niejednego siacza, zacisny si na szyi gazeli, z ktrej najlepsze kski miay trafi na st imperatora. Co prawda, umiercanie gazeli byo duo mniej ekscytujce ni amanie karku zniewolonym egipskim arystokratkom. Ofiar nie brakowao nigdy. Dziki maonce imperatora Aberia moga do woli zaspokaja sw niepohamowan dz zemsty, z rwn rozkosz duszc zarwno ofiary potulne jak myszki, jak i te, ktre walczyy niczym prawdziwe lwy. Apofis w peni akceptowa poczynania Aberii, uwaa bowiem, e terror jest najskuteczniejszym narzdziem w walce z potencjalnymi buntownikami. Wielki skarbnik prosi o pilne spotkanie zawiadomi j podoficer. Aberi przeszy dreszcz rozkoszy. Khamudi z pewnoci przychodzi z jakim ekscytujcym zadaniem. Co to za banda starcw? zapytaa Aberia. To groni buntownicy odpar Khamudi. Oni, groni? parskna miechem Aberia. Duo bardziej, ni mylisz! Te staruchy stoj na stray wielce niebezpiecznych tradycji, ktre przekazuj modszej generacji. Daj modziey zy przykad i dlatego nie mog duej pozosta w Awaris. Bd mieszka gdzie indziej. Daleko, tam gdzie jest ich miejsce. Aberia bya zaintrygowana. I to ja... mam si tym zaj? W pobliu Szaruchen, naszej najdalej wysunitej bazy wojskowej w Palestynie, znajduj si rozlege grzzawiska, gdzie mona by zaoy obz dla zesacw. Obz dla zesacw... czy raczej obz zagady? Nazywaj to, jak chcesz, nadobna Aberio. Dusicielka spojrzaa na swoje ofiary innym okiem.
37

 Masz racj, wielki skarbniku. To niewtpliwie groni buntownicy. Bd wic ich traktowa tak, jak na tp zasuguj. Karawana ruszya na wschd drog wijc si wrd jezior. Aberia, wygodnie usadowiona w lektyce, nieustannie poganiaa stado swoich niewolnikw, zezwalajc im jedynie na krtki postj i kilka ykw wody co pi godzin. Dziwia j niebywaa wytrzymao tych egipskich starcw. Od pocztku podry nie wytrzymao zaledwie kilku i pado zemdlonych po drodze. Aberia nie widziaa nawet potrzeby, eby ich udusi. Posu wszak za przysmak spom i innym cierwojadom. Tylko jeden z deportowanych prbowa ucieka, ale zosta natychmiast zabity przez hyksoskiego policjanta. Pozostali szli noga za nog w palcym socu. Jeli kto sab, natychmiast inni podtrzymywali go, jak mogli, zmuszajc do dalszej drogi. Czasem tylko nie wytrzymywao czyje serce i na poboczu drogi zostawao ciao, porzucone bez rytuaw i pochwku. Pierwszy, ktry poprosi o wicej wody, zosta wychostany na mier, tote pochd wdw i wdowcw postpowa bez sowa skargi. Aberia bya zachwycona i ju obmylaa plany nastpnych podry. Nie tramy nadziei odezwa si siedemdziesiciokilkuletni Egipcjanin do swojej towarzyszki niedoli. Mj syn jest czonkiem jednej z grup oporu i wyjawi mi niedawno, e krlowa Ahhotep stana na czele armii wyzwoleczej. Nie ma adnych szans. Zadaa ju Hyksosom kilka dotkliwych poraek. Jako nic si o tym nie mwi w Awaris z powtpiewaniem stwierdzia kobieta. Policja imperatora jest dobrze zorganizowana... Ale to si rozniesie! Armia tebaska dosza ju do Cusae i teraz z pewnoci zaatakuje Delt. Hyksosi maj nad nami przewag, a bogowie nas opucili. Nie, jestem pewien, e nie! Mimo swych wtpliwoci wdowa szepna zasyszan informacj na ucho ssiadowi, ten za ssiadce i wkrtce
38

wszyscy winiowie wiedzieli, e Teby podniosy gow i rozpoczy walk. Nadzieja zmobilizowaa nawet najbardziej wyczerpanych, a droga wydaa si wszystkim jakby mniej uciliwa, mimo upau, pragnienia i komarw. W Szaruchen znajdowaa si druga po Awaris najpotniejsza twierdza imperium, z ogromnymi wieami, z ktrych mona byo kontrolowa ca okolic i port. Miasto byo jednym wielkim garnizonem, gdzie stacjonoway specjalne grupy szturmowe gotowe w kadej chwili uderzy na Syri i Palestyn, by stumi najmniejsze oznaki buntu. Zgodnie z rozkazami Apofisa, Hyksosi mieli nieustannie przypomina okolicznej ludnoci, e prawo ustanowione przez imperatora jest nienaruszalne, tote regularnie najedali wios-ki, pldrowali je i palili, gwacili i brali w niewol kobiety, czsto wraz z co bardziej krzepkimi dziemi. Stanowio to ulubion form rozrywki onierzy z Szaruchen, miasta, ktre byo przede wszystkim wanym orodkiem handlowym, portem, do ktrego zawijay najwiksze statki z ywnoci. Komendant fortecy by rwnie zaskoczony widokiem aosnego pochodu, jak i muskulatur wielmonej Aberii. To misja oficjalna wadczo owiadczya Aberia. Imperator yczy sobie, by zaoy w pobliu fortecy obz dla zesacw. Postanowi odsya tu wszystkich, ktrzy zakcaj hyksoski porzdek. Ale... to s starcy! Rozpowszechniaj niebezpieczne przesdy, ktre infekuj mode umysy. Dobrze, ju dobrze... Powinnicie si oddali w gb ldu, poniewa tu s same bagna i... Tym lepiej. Nie bd si nigdzie wczy. Chc, by zawsze byli na odlego strzay ucznikw, ktrzy trzymaj wart na szczycie wie. Zreszt wkrtce ogrodzimy teren i gdyby ktry z tych bandytw prbowa ucieka, zabijcie go natychmiast. Aberia starannie wybraa najgorsze miejsce: nieustannie smagane wiatrem, pene insektw trzsawisko. 39

Nakazaa skazacom zbudowa trzcinowe szaasy, gdzie mieli odtd czeka na ask imperatora, ktry w swej nieskoczonej dobroci przyzna im prawo do dziennej racji ywnociowej. Po tygodniu poowa starcw ju nie ya. Ich towarzysze wasnymi rkoma kopali w bocie jamy, by pochowa ciaa. Oni take wkrtce umr. Aberia bya bardzo z siebie zadowolona. Czy dziki niej Szaruchen nie stao si miejscem, w ktrym buntownicy, raz poznawszy jego uroki, na zawsze przestan sprawia kopoty imperatorowi? Wyruszajc w drog powrotn do Awaris, wyobraaa sobie, jak gratuluje Khamudiemu wspaniaego pomysu i zabiera si do przygotowania nastpnej zsyki.

8
Prawie dwudziestoletni Wiatr Pnocy nadal peni odpowiedzialn funkcj przewodnika tebaskich osw. Jak zwykle wyszukiwa najlepsze cieki, by jego dzielni kompani mogli bezpiecznie przewozi towary. Sam za nigdy nie cofa si przed adnym zadaniem, jeli tylko ludzie byli konsekwentni i stawiali rozsdne cele. Ahhotep zawsze pamitaa, e bez udziau Wiatru Pnocy i jego kapouchych towarzyszy baza wojskowa nigdy by nie powstaa, tote mimo upywu lat osio, czujc, e jest doceniany, wci wytrwale i ciko harowa. Tego piknego wiosennego ranka panowaa jednake atmosfera aoby. O wicie bowiem Chichot wyzion ducha. Olbrzymi molos, ktry latami peni stra przy boku Krlowej Wolnoci i nieraz ratowa jej ycie, ostatkiem si pooy gow na stopach modej kobiety, obrzuci j czuym, rozumiejcym spojrzeniem i odszed, wydajc dugie, gbokie westchnienie. Na szczcie Chichot Modszy zapowiada si na psa rwnie silnego i inteligentnego jak jego ojciec. Szeciomiesiczny szczeniak o sierci koloru piasku, nosie jak czarna trufla i pomaraczowych oczach ju teraz potrafi odczyta kady zamiar swojej pani.
40

Chichot Starszy zosta zmumifikowany i pochowany obok faraona Sekenenre. Zadbano, by podczas mumifikacji woy pod bandae papirus zapisany magicznymi zaklciami, ktre miay otworzy mu bramy tamtego wiata. Wraz z Chichotem nieodwoalnie umara te modo Ahhotep, w czas szczcia i przygd, ktre dane jej byo dzieli z ukochanym mem. Wiatr Pnocy delikatnie, jakby ze wspczuciem, dotkn pyskiem ramienia krlowej. Ahhotep pogaskaa go po karku, proszc, by okaza przyja modemu psu, ktry musia si jeszcze wiele nauczy. Na znak zgody osio zastrzyg uszami. Raport Aberii wprawi imperatora w dobry humor po raz pierwszy od czasu, kiedy wymylona przeze akcja dezinformacji poniosa sromotn porak. e te wczeniej nie wpad na pomys deportacji buntownikw do obozw, w ktrych mona si ich pozby bez przeszkd! Pomys Khamudiego by po prostu doskonay, a plan wprowadzony w ycie w Szaruchen odnis cakowity sukces. Stopniowo cae Awaris zostanie uwolnione od buntownikw, nawet potencjalnych, a zostan jedynie niewolnicy, niezbdni Hyksosom do wykonywania najniszych posug. Wasza Wysoko, mam tu ca list rebeliantw, ktrzy bd zachowaniem, bd sowami zasuyli na zsyk powiedzia Khamudi. Zostaw mi kilku dla byka i do labiryntu. Oczywicie, Wasza Wysoko. Musz jednak uprzedzi, e na tej licie s nie tylko Egipcjanie. Apofis zmarszczy brwi. Hyksoski skryba nie okaza mi nalenego szacunku wyjani Khamudi anatolijski ogrodnik za nie spodoba si mojej onie. Czy to nie dostateczny powd, by przywoa ich do porzdku? Dobrze zrobie stwierdzi imperator. Ode mnie dorzu do tej listy paacowego stranika, ktry popeni fatalny bd, spdzajc noc z moj ukochan siostr Bryz. Poskary si, e jego suba jest zbyt uciliwa. Nikomu nie wolno pozwala sobie na tego rodzaju uwagi. Obz w Szaru41

chen nauczy go rozumu. Niech Aberia zajmie si zaraz przygotowaniem nowego konwoju. Przymusowe wysiedlenie wdw i wdowcw ostatecznie zastraszyo egipsk ludno Delty. Ludzie zrozumieli, e nikt nie moe czu si bezpiecznie wobec samowoli imperatora i Khamudiego. Nieliczni bojownicy ruchu oporu przechwytywali jeszcze informacje z frontu, ale nie mieli ju podejmowa adnych wikszych akcji. Pozostawaa tylko wiara, e napywajce wieci s prawdziwe, bo prawie nikt nie wiedzia, e armia wyzwolecza dotara ju do Cusae. Na Cykladach Jannas odnosi zwycistwo za zwycistwem, ale piraci byli wytrawnymi eglarzami i pocig za nimi zdawa si nie mie koca. W dodatku admira pozostawi cz swojej floty w pobliu Krety, obawiajc si jej interwencji. W Azji wojska hyksoskie bezwzgldnie i krwawo narzucay sw dominacj, czsto przeprowadzajc zbiorowe egzekucje miejscowej ludnoci. Mimo to przywdcy lokalnych szczepw nadal uparcie chwytali za bro. aden z nich nie by wprawdzie dostatecznie silny, by skutecznie przeciwstawi si Hyksosom, i caymi rodzinami ginli wbici na pal, ale ich obsesyjny upr powodowa cige wrzenie. Uniemoliwiao to Apofisowi odwoanie hyksoskich regimentw i rzucenie ich do ataku na Grny Egipt. Krlowa Ahhotep nie jest w stanie czyni adnych postpw zauway Khamudi. Moim zdaniem caa ta aosna armia wkrtce si rozpadnie i nie zdziwibym si, gdyby w najbliszym czasie zoyli bro. Postawi kobiet na czele wojsk, c za bd! Jedno jest pewne: ci Egipcjanie nigdy nie bd wojownikami. Podzielam twj punkt widzenia zgodzi si imperator. Tebaczycy istotnie zdolni s tylko sprawowa kontrol nad kilkoma mao wanymi prowincjami. Moemy teraz na zawsze wyrwa zo z korzeniami, likwidujc przyczyn tego gupiego buntu, i to nawet bez bitwy. Zajmie si tym jeden z naszych dobrych przyjaci. Ksi Kames, tak jak lubowa, nie pozwala sobie nawet na chwil wytchnienia. Tak intensywnie wiczy posugi42

wanie si rnymi rodzajami broni, e jego sylwetka nabraa atletycznych ksztatw. Wielokrotnie krlowa musiaa uy caego swojego autorytetu, by zmusi go do pooenia si cho na kilka godzin, eby nie popad w stan skrajnego wyczerpania. Kames jednak i tak prawie nie spa. Nieustannie bowiem mia przed oczami dumn twarz ojca, ktry by dla niego niedocigym wzorem. Od matki uczy si pilnie sztuki rzdzenia. Wraz ze swym modszym bratem, chopcem uwanym i skupionym, studiowa teksty zawierajce mdro faraonw zotego wieku. Czasami tylko apa si na marzeniach o prawdziwie wolnym Egipcie, w ktrym mona swobodnie podrowa z prowincji do prowincji i bez przeszkd pywa po Nilu. Ale chocia rzeczywisto brutalnie sprowadzaa go na ziemi, tym bardziej umacniaa w nim ch nauczenia si sztuki bycia faraonem. Ahhotep zbieraa wanie chtnych do nowego pododdziau, ktry mia wyruszy do Koptos, kiedy intendent Qaris zawiadomi j o wizycie niespodziewanego gocia: przyby wysannik gubernatora Koptos, niejakiego Titiego, i prosi o audiencj! Mczyzna by niski, gruby i brodaty. Skoni si gboko przed regentk. Wasza Wysoko, przynosz dobre nowiny! Guberna torowi Titiemu udao si wreszcie oswobodzi miasto. Ostat ni Hyksosi uciekli, my za przejlimy ich statek handlowy wypeniony dzbanami z ywnoci. Na razie przywo tylko kilka, ale wkrtce nadejd kolejne zdobycze. Byy to rzeczywicie charakterystycznie wybrzuszone i pomalowane na brzowo hyksoskie dzbany. Wraz z dwoma onierzami osobistej ochrony Titiego transportowalimy je wiejskimi drogami wyjani brodacz. W caym regionie panuje spokj i chopi zdaj si odzyskiwa ducha, a mieszkacy Koptos niecierpliwie ci wyczekuj, pani! Czy gubernator jest pewien swojego zwycistwa? W przeciwnym razie nie wysaby mnie do Teb, pani. Titi wiele wycierpia przez okupanta i jest czowiekiem nader ostronym. 43

Ahhotep dobrze pamitaa krtki pobyt w Koptos, jeszcze w towarzystwie Sekenenre. Gubernator owiadczy im wtedy, e organizuje tajny ruch oporu, podajc si jednoczenie za sprzymierzeca Hyksosw, ktrzy w owym czasie wadali miastem. Zanie dzbany do kuchni poleci intendent Qaris. Zjesz z nami i opowiesz o szczegach wyzwalania Koptos dorzucia krlowa. Najwikszy apetyt mia Chichot Modszy i tylko gniewny wzrok Ahhotep powstrzymywa go od skoku na zastawiony krlewski st. Przybiera zatem nieszczliw min psa, ktry nie jad od kilku dni. Zawsze znalaz kogo, kto dawa si na to nabra. Czy szlaki kupieckich karawan nadal opanowane s przez Hyksosw? zapytaa krlowa wysannika Titiego. Nie na dugo, Wasza Wysoko. Bdziemy jednak musieli najpierw upora si z fortami, ktre Hyksosi rozmiecili na pustyni, a do Morza Czerwonego. Czy gubernator dysponuje szczegow map tych okolic? Tak, dziki wdrownym kupcom, wdzicznym, e mogli zrzuci hyksoskie jarzmo! Ich wskazwki pomog nam za skoczy nieprzyjaciela i z atwoci zrwna z ziemi wszyst kie fortyfikacje, jedna po drugiej. Jeli ta strategia by si powioda, Ahhotep powikszyaby tebask enklaw, odzyskujc dostp do wielu towarw, ktrych bya pozbawiona od tak wielu lat. Iloma ludmi dysponuje gubernator? W odpowiedzi nastpiy dugie i do zagmatwane wyjanienia niskiego brodacza. Suchajc go, Ahhotep machinalnie signa po danie z bobu i duszonej woowiny. Nagle poczua pod rk psi nos. Chichot! Jeste naprawd zbyt zuchway... Pies lew ap wywrci talerz i z gonym ujadaniem gronie wpatrywa si w wysannika z Koptos. Krlowa zrozumiaa natychmiast. Najlepszy stranik jej osobistej ochrony chcia j ocali. Aresztujcie tego czowieka! rozkazaa.
44

Brodacz skoczy na rwne nogi i rzuci si w stron drzwi jadalni. Drog zastpio mu dwch stranikw. Te potrawy byy zatrute, a ja je jadam powiedziaa Ahhotep.

9
Krlow Ahhotep zacza ogarnia sabo i musiaa pooy si do ka. Matka zwilaa jej czoo perfumowanym rcznikiem. Ten czowiek zacz mwi oznajmi Heray, ktry wanie zakoczy twarde przesuchanie. To on osobi cie zatru twoje jedzenie, uywajc nasion rycynusa i jadu skorpiona. Wasza Wysoko, gdyby nie twj pies, ju by nie ya. Molos, usadowiony w nogach krlewskiego oa, unis eb, jakby dawa znak, e nigdy wicej nie opuci swojej pani. Ten czowiek naprawd przyby z Koptos? zapytaa Ahhotep. Tak, Wasza Wysoko. A wic istotnie dziaa z rozkazu gubernatora Titiego. Bez wtpienia: to Titi przysa zabjc. Prawdopodobnie chcia zadouczyni daniom imperatora. Trzeba jak najszybciej zdoby Koptos oznajmia regentka. Sprbowaa si podnie, ale gwatowny bl brzucha zatrzyma j. Musimy natychmiast uda si do wityni Hathor polecia bardzo zaniepokojona Teti Maa. Kapanki zdo aj ci uleczy. W drodze do Deir el-Bahari, miejsca, gdzie faraon Mentuhotep II* wznis wspaniay kompleks witynny, Ahho* Mentuhotepowie byli jedn z dwch gwnych linii krlw XI dynastii (2060-1991 p.n.e.).

45

tep powanie zasaba, mimo e wczeniej podano jej mikstur z cebuli, chleba witojaskiego, wycigu z lnu i roliny zwanej wowym drzewem". Rozlegy, poronity drzewami dziedziniec zamykaa kolumnada z opartymi o ni posgami krla w czerwonej koronie i biaej szacie, ktr nosi podczas wita odrodzenia. Jego twarz, rce i wielkie czarne nogi czyniy ze posta prawie przeraajc. Trzy kolory, ktre nosi faraon, symbolizoway alchemi cyklicznie odradzajcego si ycia i jego pozycj wcielonego boga, stranika spoecznej piramidy, ktra bya wyobraeniem prawzgrza, wyspy, na ktrej zmaterializowao si wiato w postaci pierwszego poranka wiata. Nieopodal sanktuarium kapanki bogini Sachmet oddaway cze staroytnemu posgowi, stojcemu nad duym kamiennym zbiornikiem. Niektrzy ciej chorzy pacjenci otrzymywali pozwolenie zanurzenia si w nim. Jestem Teti Maa. Przybyam, by powierzy wam kr low Egiptu, ktr prbowano otru. Heray trzyma w ramionach nieprzytomn Ahhotep. Zechciej, pani, odczyta na gos inskrypcj wyryt na posgu polecia przeoona kapanek. Przybd do mnie, ty, ktrego imi pozostaje ukryte nawet przed bogami, ty, ktry stworzye niebo i ziemi, a take wszystkie inne byty. adne zo ci nie dosiga, gdy jeste wod, niebem, ziemi i powietrzem. Spraw, bym dostpia aski uzdrowienia". Woda zmarszczya si, po czym zacza kipie. Opiekucze bstwo zamieszkujce posg zaakcepto wao chor stwierdzia przeoona. Rozbierz j i zanurz w zbiorniku. Podczas gdy Teti z pomoc kapanek wykonywaa polecenie, przeoona polaa hieroglify wod. Jej pomocnica starannie zebraa drogocenne kropelki, naadowane teraz magiczn energi. Wci nieprzytomn Ahhotep zanurzono w zbiorniku, a suka bogini Sachmet skropia jej szyj uzdrawiajc wod. Nastpnie powtrzya ten gest siedem razy, po czym poprosia wszystkich, by si oddalili. 46

 Czy moja crka przeyje? zapytaa z lkiem krlowa matka. Przeoona kapanek nie odpowiedziaa. Koptos witowao. Hyksosi, w dowd uznania dla zasug gubernatora Titiego, pozwolili mu zorganizowa wito ku czci boga Mina, cho oczywicie zakazali niektrych ceremonii, jak chociaby procesji posgw przedstawiajcych krlewskich przodkw. Wszak jedynym faraonem by Apofis. Titi uzna, e najlepszym sposobem pooenia kresu niepotrzebnej wojnie, ktra pochonaby ycie tysicy Egipcjan, byo poddanie si Apofisowi. Od dawna ywi przekonanie, e nic nie zdoa powstrzyma najedcy, a Egipt jest ju tylko jedn z hyksoskich prowincji. Zdecydowa si zatem na prowadzenie swego rodzaju podwjnej gry z okupantem, dziki czemu zdoa zachowa cz swych przywilejw, a mieszkacom miasta zapewni nieco lepsze warunki ycia pod hyksosk okupacj. W gruncie rzeczy wystarczyo zrezygnowa z tradycyjnych egipskich wartoci, by dostosowa si do wymaga imperatora. W ten oto sposb pradawne wito ku czci boga podnoci, rwnie wane w sferze duchowej, jak materialnej, tracio swj boski charakter, stajc si jedynie uciech dla mas i pretekstem do publicznego wielbienia Apofisa, dobroczycy Egiptu. I pomyle tylko, e gdyby nie ta zwariowana Ahhotep i jej rwnie niedorzeczny m, ycie w tebaskiej prowincji nadal toczyoby si swym spokojnym rytmem. Na szczcie Sekenenre zgin, a armia wyzwolecza utkna pod Cusae. Jedno spotkanie przed laty przekonao Titiego, e krlowa stanowi wielkie zagroenie, poniewa nigdy nie zrezygnuje z walki i nigdy nie pogodzi si z sytuacj. Z powodu jej uporu Poudnie mogo sta si ofiar strasznych represji. Titi jednak znalaz sposb, by oszczdzi Koptos. Wysyajc do Teb najlepszego oficera z rozkazem otrucia Ahhotep, gubernator zasuy na miano prawdziwego bohatera imperium. mier Ahhotep bdzie oznaczaa koniec walk. Tak wanie wspania nowin zamierza Titi obwieci ludnoci Koptos, szczliwej z powodu wita. 47

 Czy wszystko gotowe? zapyta swojego intendenta. Tak, ale hyksoska policja chce otoczy pochd kordonem. To cakiem normalne: ja take nie chc adnych wybrykw. Titi pospiesznie pozdrowi dowdc lokalnej policji, Syryjczyka o nalanej twarzy. Przy najmniejszym incydencie sprawcy zostan aresztowani, a poowa z nich bdzie stracona rzuci Hyksos. Nie obawiaj si, panie. Mieszkacy Koptos s ludmi rozsdnymi. Doceni moliwo dobrej zabawy i jeszcze podzikuj za ni imperatorowi. Kapani nieli w procesji ogromny posg boga Mina, spowity w biay caun, symbol nadziei na zmartwychwstanie. Posg zadziwia wielkim fallusem w stanie erekcji, symbolizujcym niewyczerpan potencj boga, nieustannie odradzajcego si pod postaci wszelkich form ycia, przede wszystkim za kiekujcego zboa. Parada kultowego posgu wzbudzia wielkie emocje. Odkrywcy pustyni, poszukiwacze mineraw i wdrowni kupcy patrzyli na posg Mina ze szczeglnym wzruszeniem, gdy Min posiada sekret rodzenia si wewntrz gr drogocennych kamieni i wada odlegymi ciekami, wytyczajc szlaki poszukiwaczom przygd. Jego wzniesione rami tworzyo kt, ktrego tajemnic znali budowniczowie wity, a bero, ktre trzyma w uniesionej doni, bdce rodzajem bicza z trzech rodzajw skr, symbolizowao wadz nad odradzajcym si yciem w niebie, na ziemi i w zawiatach. Za posgiem kroczy dostojnie wspaniay biay byk. Powszechnie wierzono, e tylko krlowa potrafi poskromi wite zwierz Mina, zamieniajc jego gwatowno w si podnoci. Jednak ostatnia monarchini przecie zmara, a poza tym Apofis zawsze odmawia kobietom udziau we wszelkich ceremoniach. Przyszed moment ustawiania supa, symbolu podnoci. Na samym jego szczycie zostan zawieszone cenne nagrody, po ktre wspina si bd co bardziej zwinni. Zawody zawsze koczyy si licznymi upadkami, ale nikt si tym nie przejmowa.
48

 W Koptos jest za duo wity powiedzia do gu bernatora szef lokalnej policji. Pozostawisz tylko jedn, to w zupenoci wystarczy. Reszt zamienimy na koszary i zbrojownie. Titi przytakn. Imperatora zawsze draniy przejawy starej kultury, a Koptos miao u niego pewne wzgldy. Jeste pewien, e Ahhotep nie yje? zapyta Syryjczyk. Cakowicie. Czowiek, ktry j otru, zosta zgadzony, a w Tebach panuje aoba. Tylko patrze, jak buntownicy zo bro. Ahhotep bya niezaprzeczalnie dusz i sercem opozycji i bez niej tebaczycy nie bd mieli ani siy, ani odwagi, by kontynuowa opr. Dobrze znam Egipcjan! Dojd do wniosku, e bogom nie spodobay si poczynania krlowej i pada ofiar boskiego gniewu. Czy nie byoby dobrze dopomc im w takim myleniu? Zajm si tym, gubernatorze. Wyjtkowo z okazji wita Mina w miecie otworzono dwie tawerny, w ktrych pod cis kontrol policji sprzedawano witujcym marne piwo. Kady podejrzany o naduycie alkoholu mia by aresztowany i deportowany. Imperator nie bdzie wszak tolerowa adnego wykroczenia przeciw porzdkowi publicznemu, wielmona Aberia za bdzie zachwycona, mogc zwikszy liczebno konwojw wysyanych w kierunku obozu w Szaruchen. Ten trunek jest pody stwierdzi Afgan. Tak jak cae to ndzne wito dorzuci Wsacz. Po prostu obrabowano nas, a ja dam zadouczynienia. Zawoa oberyst? Nie, to zwyky tchrz. Nam potrzebny jest prawdziwy winowajca. Chociaby ten uzbrojony policjant. Wsacz zbliy si do wskazanego mczyzny. Powiem ci co, dobry czowieku. Ja i mj przyjaciel je stemy wyjtkowo niezadowoleni. Parada jest marna, piwo obrzydliwe, a atmosfera przygnbiajca. Zgodzisz si chyba, e to wszystko jest nie do przyjcia. Policjant byl niemile zaskoczony, ale szybko odzyska zimn krew. 49

 Bez dwch zda, jestecie pijani. Aresztuj was! Nie moemy z tob pj. Co ty gadasz? On ma racj. Absolutnie nie moemy potwierdzi Afgan. Po pierwsze, nie jestemy pijani, po drugie, nie przyszlimy tu po to, by si bawi, a ju na pewno nie po to, by zwiedza wasze wizienia. Za kogo ty si uwaasz, co? Za bojownika, ktry zabije hyksoskiego policjanta, podpali t ndzn tawern i da znak armii wyzwoleczej do rozpoczcia natarcia.

10
onierze Ahhotep ruszyli na pierwszy sygna wzbijajcych si w niebo pomieni. Ich atak na hyksoskie suby porzdkowe wspomogli towarzysze, ktrzy ju wczeniej wmieszali si w tum. Dziki znakomitemu przygotowaniu do walki wrcz, zdobytemu pod kierunkiem Afgana i Wsacza, doskonale wykorzystali moment zaskoczenia i bez trudu zabili wikszo przeciwnikw. Zdezorientowany dowdca hyksoskiej policji zdoa krzykn do gubernatora Titiego: Do paacu, szybko! Niech twoja milicja natychmiast wesprze moich ludzi! Przeraeni kapani skryli si w wityni, w ktrej znajdowa si posg Mina. Ze szczytu filara podnoci dwch wyrostkw rzucao w policjantw skorupami naczy. Pod wodz Wsacza ludno Koptos rozpocza bunt przeciw ciemiycielom. Niektrzy Hyksosi zostali dosownie zadeptani przez koptyjczykw, ktrzy z radoci dawali upust dawno tumionej nienawici. Szef policji i gubernator nie uszli daleko. Naprzeciw nich stana Ahhotep na czele stranikw osobistej ochrony Titiego. Od tej chwili ci ludzie s onierzami armii wyzwole czej owiadczya krlowa. 50

 Wasza Wysoko, ale ty... yjesz! Nie, to musi by ja ka zjawa!... Szybko, do wityni Gba. Tam nikt nie omie li si nas tkn. Ahhotep powstrzymaa ucznika, ktry gotowa si do strzau. Uciekinierzy zdoali jako utorowa sobie drog w oglnej bijatyce, w ktrej zreszt Egipcjanie zaczli zdecydowanie bra gr. Hyksos i jego egipski poplecznik wpadli na dziedziniec wityni Gba, ale bya zamknita. Titi zacz bbni piciami w drzwi. Otwiera! To rozkaz gubernatora. dam prawa do azylu! witynia pozostaa jednak zamknita. Niespodziewanie nad miastem zapada gucha cisza. Ani jednego okrzyku zwycistwa czy blu, adnej wrzawy czy choby jednego szczeknicia psa. Tum koptyjczykw i onierzy armii wyzwoleczej wpatrywa si w milczeniu w stojcych samotnie na progu wityni dowdc policji i gubernatora. Ahhotep postpia naprzd. Oto sowa wypowiadane tutaj zawsze, gdy wydawany jest wyrok: Niech wiaroomstwo boi si boga Gba, stwr czej siy, ktra kocha prawd i brzydzi si kamstwem. Wy rok zaley od niego". Gubernator Titi przyj bagalny ton. Wasza Wysoko, mylisz si co do mnie! Udawaem sprzymierzeca Hyksosw, by chroni moich wspobywate li. Gdyby nie ja, wielu z nich zamordowano by albo torturo wano. W rzeczywistoci, odkd rozpocza krucjat przeciw zu, zawsze byem ci wierny! Z pewnoci pamitasz nasze spotkanie. Natychmiast pojem, e powinienem ci wierzy. A oto dwa dowody wiadczce o prawoci moich intencji: pierwszy to spis imion tych, ktrzy sprzeniewierzyli si Egip towi, pracujc na rzecz Hyksosw, marynarze, przewodnicy karawan, kupcy... Wydam wszystkich, przysigam! Drugi dowd bdzie zapewne jeszcze bardziej przekonywajcy! Gubernator Titi wbi sztylet w ldwie szefa policji, po czym przewrci rannego na plecy i dobi go. 51

Zabjca pad przed krlow na kolana. Jestem twoim pokornym sug, Wasza Wysoko! Oczy Ahhotep pony gniewem. Jeste tylko podym tchrzem, ktry zhabi wite miejsce. Oto mj dekret, ktry na zawsze pozostanie w archiwach: funkcja gubernatora zostaje ci odebrana i nie obejmie jej ju nigdy aden z twoich potomkw. Twoje dobra ulegaj konfiskacie na rzecz wityni w Koptos. Twoje zapiski zostan zniszczone. Twoje imi niech bdzie na zawsze przeklte i zapomniane. Kady faraon, ktry chciaby je zrehabilitowa, bdzie odrzucony przez bogw, jako niegodny podwjnej korony Egiptu. Szefie zwrci si pomocnik celnika do swojego przeoonego tam co si pali. To znaczy gdzie? Chyba w miecie. Pewnie pon jakie stare zabudowania. Co nas to obchodzi! My mamy jedynie pobiera opaty od wszystkich, ktrzy przekraczaj punkt celny w Koptos, nakada grzywny, na kogo si da, i pilnowa, by imperator by zadowolony. Wszystko inne jest niewane. Szefie... Co znowu? Jacy ludzie si zbliaj. No to si nimi zajmij. Mnie ju boli rami od stemplowania tej caej sterty dokumentw. Potrzebny mi odpoczynek. Ale to prawdziwy tum, szefie. A tylu kupcw? Nie, szefie. To wojsko. Zmczenie przeszo dowdcy celnikw jak rk odj. Nilem pyno dziesi okrtw wojennych, penych ucznikw. Drog cigny setki dowodzonych przez Wsacza egipskich onierzy. Oto co mam do zadeklarowania z powag oznajmi Wsacz. Albo natychmiast si poddacie, albo urzdzimy tu prawdziw masakr.

52

Heray, dobrotliwy z natury siacz, mia twarz cignit blem i wielki smutek w oczach. Nisko skoni si przed krlow. Wasza Wysoko, skadam dymisj ze stanowiska nadzorcy spichrza i osoby odpowiedzialnej za bezpieczestwo Teb. Oby nadszed dzie, w ktrym wybaczysz mi niekompetencj i brak umiejtnoci przewidywania. Mam pen wiadomo, e nikt przede mn nie dopuci si powaniejszego bdu. Nie mam nic na swoje usprawiedliwienie i bagam jedynie, by pozwolia mi pozosta w miecie. Niezalenie, jaka bdzie twoja decyzja, przyjm j z pokor. Nie mam ci nic do zarzucenia, Herayu. Wasza Wysoko, dopuciem, by zabjca zbliy si do ciebie i zatru twoje jado. Przeze mnie omal nie stracia ycia i omal nie pogrzebaem nadziei na wolno! Nie jestem godzien nadal sprawowa urzdu. Nie, Herayu, poniewa posiadasz najwaniejsz ze wszystkich cnt, ktr okazujesz kadego dnia: wierno. Dziki niej stanowimy jedno i zwyciymy. Wasza Wysoko... Przyjacielu, uczy mi ten zaszczyt i pozosta na stanowisku. Nadal wykonuj swoje obowizki z rwnym oddaniem. Ja sama popeniam wiele bdw i obawiam si, e popeni nastpne. Nasi przeciwnicy wci knuj przeciw nam i bd ucieka si do coraz to bardziej wymylnych podstpw. Dlatego nikt nie powinien opuszcza naszych szeregw. Dobroduszny olbrzym by wzruszony do ez. Z ulg pad do stp Maonki Boga, kobiety, ktr z kadym dniem bardziej podziwia. Masz duo pracy stwierdzia krlowa. Guberna tor Titi, zanim zosta stracony, poda nam dug list osb, ktre kolaboroway z okupantem. Z pewnoci prbowa przy okazji wprowadzi nas w bd. Na licie musz by za rwno nazwiska zdrajcw, jak i oddanych przyjaci. Liczy, e w ten sposb sami wyeliminujemy cz naszych sprzymie rzecw. Musisz zatem rozpatrzy kady przypadek z osob na, eby nikt niewinny nie zosta skazany. 53

 Moesz na mnie liczy, Wasza Wysoko. Chodmy teraz przyjrze si makiecie. Intendenta Qarisa ogarna prawdziwa euforia, kiedy mg na swojej makiecie zaznaczy Koptos i okolice jako stref woln, gdzie nie bdzie ju hyksoskiej okupacji, terroru, aresztowa i tortur... Hyksoski gorset rozlunia si, a Egipt apa drugi oddech. Jaki szczliwy musi by Sekenenre szepna krlowa. Teraz trzeba przede wszystkim udroni szlaki handlowe, by poprawi byt ludnoci. Jutro urzdzimy prawdziwe wito Mina! entuzjazmowa si Qaris. Z krlow, ktra poprowadzi, jak przystoi, rytualne uroczystoci ku czci przodkw. Na piknej twarzy krlowej nie wida byo jednak radoci. To tylko mae zwycistwo. Aby nie okazao si chwilowe, musimy podwoi wysiki. Uzbrojenie armii jest coraz lepsze, Wasza Wysoko, i ju niedugo nasze wojska speni twoje wymagania. Jeli mamy posuwa si na pnoc, potrzeba nam wicej okrtw. Hyksosi maj rydwany i konie; my za mamy Nil. Trzeba niezwocznie zbudowa nowe stocznie i zwerbowa do pracy jak najwicej rzemielnikw.

11
Gubernator Emheb, mimo swej odpornoci fizycznej i sawy nieustraszonego pogromcy wrogw, czu si zmczony. w postawny mczyzna, o wielkiej gowie, wydatnym nosie, szerokich barach i zaokrglonym brzuchu, czsto na pierwszy rzut oka brany by za sybaryt, ktrego jedynym celem jest odkrywanie urokw ycia, ale jego byczy kark i twarde spojrzenie przeczyy pierwszemu wraeniu. Przez wiele lat by gubernatorem Idfu i udajc ulego wobec hyksoskiej milicji, stopniowo eliminowa Hyksosw, zastpujc ich ludmi z ruchu oporu, dziki czemu odzyska wadz nad miastem. Emheb zawsze by jednym z najwier54

niej szych sprzymierzecw Ahhotep. Od pocztku walczy u boku krlowej, a mier Sekenenre przey jak osobist tragedi. Nigdy nie przypuszcza, e moda kobieta znajdzie w sobie do siy, by otrzsn si z szoku, i z odwag, ktra wprawia w podziw najwikszych sceptykw, zdecyduje si kontynuowa dzieo zapocztkowane przez zmarego ma. Emheb czsto wyobraa sobie zwycistwo Ahhotep niczym tryumf soca, ktre co rano zwycia demona mroku. Niestety, zaraz potem nastpowao zderzenie z rzeczywistoci frontu, stojcego od miesicy w tym samym miejscu, i jego marzenia ustpoway miejsca oczywistej prawdzie: z niezrozumiaych powodw Apofis pozwala, by sytuacja przyjmowaa niekorzystny dla niego obrt. Albo mia pewno, e Egipcjanie i tak w kocu ulegn, albo gra na zwok, by mie czas na przygotowanie frontalnego ataku. Emheb wiedzia, e nawet gdyby zdoa umocni swoje pozycje, nie da rady opiera si dugo natarciu hyksoskich regimentw. Jednake gubernator, w ktrym krlowa pokadaa tak wielkie nadzieje, nie zamierza si cofn. Zdobycie Cusae pozwolio jego rodakom odzyska poczucie godnoci. Niewtpliwie byo to zasug krlowej, ktra sw odwag dawaa przykad, e mona siga po rzeczy niemoliwe. Emheb postanowi nie zadawa sobie zbdnych pyta. Ahhotep rozkazaa mu trwa na pozycjach, bdzie zatem trwa. Gubernatorze zwrci si do Ahmose syn Ebany, onierz jeszcze bardzo mody, ale ju niezwykle waleczny naleaoby chyba uspokoi naszych onierzy. Wielu z nich nadal nie wierzy, e Ahhotep yje, i uwaa, e lepiej si podda, ni zgin. Przecie otrzymalimy papirusy podpisane jej rk! Z pewnoci yje i zdobya Koptos! Czy ci, ktrzy chc si podda, zastanowili si, co ich czeka, jeli zo bro? Te ich o to pytaem, ale plotka ma si trucizny, gubernatorze. Trzeba by... Krzyk wartownika przerwa modziecowi w p sowa. Atakuj! Hyksosi nas atakuj! Emheb i Ahmose syn Ebany natychmiast opucili namiot gubernatora i udali si na swoje pozycje.
55

Emheb zdy jeszcze wyprawi gobie pocztowe w kierunku Teb z prob o pilne przysanie posikw. Jeli nie dolec na czas, linia frontu zostanie z pewnoci przerwana i armia nieprzyjaciela zaleje Poudnie. Wojskowa baza w Tebach zmienia si teraz w wielk stoczni, w ktrej bez wytchnienia pracowali wszyscy, nawet onierze pod kierunkiem cieli. Celem byo zbudowanie jak najwikszej liczby okrtw w jak najkrtszym czasie, przy zachowaniu jednak najwyszej jakoci wykonania. Specjalne ekipy poszukiway najlepszego drewna, przede wszystkim akacji lub sykomory. Przyniesione pnie i gazie najpierw z grubsza ociosywano siekier, potem cito na deski, a nastpnie czono, wyrabiajc za pomoc motka i duta gniazda, w ktre cikimi motami wbijano bolce. Tak powsta powierzchni wygadzano ciesielskim toporkiem o krtkim trzonku. Nikt nie liczy godzin pracy. Wszyscy bowiem mieli wiadomo, e bior udzia w przedsiwziciu, od ktrego zaley przyszo ojczyzny. Najwiksz satysfakcj mieli jednak ci, ktrzy zabezpieczali obrobione deski werniksem zrobionym na bazie oleju cedrowego i pszczelego wosku. To oni bowiem nadawali ostateczny szlif jednostce gotowej do zwodowania. Ahhotep osobicie dogldaa budowy okrtw. W towarzystwie Chichota Modszego, rwnie jej oddanego jak Starszy, codziennie wizytowaa stoczni, zachcajc rzemielnikw do pracy. Jeli kto wyglda na zbyt wyczerpanego, krlowa zalecaa mu odpoczynek, by nie ryzykowa wypadku. Zmobilizowaa te wszystkich tkaczy w Tebach i zarzdzia szycie nowych agli z lnu, z ktrych cz miaa powsta z jednego kawaka materiau, inne ze starannie ze sob zszytych pasw rnej szerokoci. Dziki tej rnorodnoci agli wojenna flota egipska miaa zyska na szybkoci. Pamitaa rwnie, by sprawdzi wiosa nadajce kierunek i prdko. Pierwsze pozwalay dowiadczonym sternikom manewrowa bez trudu po niespokojnej rzece, drugie umoliwiay eglarzom rozwijanie odpowiedniej prdkoci nawet wtedy, gdy statek pyn pod prd lub nie byo wiatru. Krlowa kazaa take budowa statki transportowe o adownoci nawet do szeciuset ton. Dziki temu armia egip56

ska moga zabra ogromne iloci broni i innego wyposaenia, a take ywnoci, i sta si samowystarczalna nawet na terytorium nieprzyjaciela. Moliwe stao si rwnie wzicie na pokad mlecznych krw, po uprzednim wybaganiu opiekuczej aski bogini Hator dla tych bezcennych pomocnikw. Dla cielt i wow zainstalowano na pokadzie specjalne obrcze, do ktrych mona je byo przywiza, ale te, ktre potrafiy pokona koysanie statku, mogy porusza si bez przeszkd. Chichota Modszego zaniepokoi odgos popiesznych krokw. Najpierw wyszczerzy ky, ale zaraz usiad przed swoj pani. Nie spuszcza jednak oka z intendenta Qarisa. Wasza Wysoko, przynosz piln wiadomo! Hyksosi prbuj przeama front. Emheb pilnie prosi o pomoc. Czy dysponujemy ju dostateczn liczb okrtw? Nie, pani. Przecienie ju ukoczonych grozi ich zatopieniem. A poza tym, czy pozbawiajc Teby okrtw, nie narazimy miasta na niebezpieczestwo? Spryciarz by zbyt wyczerpany, by z powrotem wysya go na front, tote zdecydowano si uy innego, prawie rwnie dowiadczonego gobia. W pierwszej chwili zdrajca, ukrywajcy si w szeregach tebaczykw, chcia go po prostu zabi, ale szybko doszed do wniosku, e to zy pomys. Nie byo bowiem adnej pewnoci, e nawet najlepszy ucznik trafi go za pierwszym razem, chyba eby wykorzysta moment, kiedy ptak wzbija si w powietrze, ale wtedy ucznik sam staby si atwym celem. Pozostawa sposb o wiele pewniejszy. Hyksoski szpieg zatru poywienie skrzydlatego posaca trucizn, ktra miaa zadziaa dopiero w poowie drogi, ktr ptak musia przeby. W ten sposb skrzydlaty kurier nigdy nie doleci do Cusae, Emheb pomyli, e go opuszczono, a armia imperatora bez trudu wylamie rygiel, blokujcy jej drog na Poudnie. Cigle nic? zwrci si gubernator do Ahmose syna Ebany. Ani ladu gobia. 57

 To niemoliwe, eby krlowa nas opucia! Albo posacy zostali zabici po drodze, albo Teby nie s w stanie wysa nam posikw. Tak czy inaczej, bdziemy musieli radzi sobie sami. Na razie Hyksosi podejmuj tylko pojedyncze ataki i odpieramy je bez trudu, ale dabym gow, e nieprzyjaciel jedynie sprawdza nasze siy, szykujc prawdziw ofensyw z uyciem wszystkich oddziaw. Powinnimy zwikszy liczb puapek i stanowisk strzelniczych stwierdzi Emheb. Musimy zwodzi nie przyjaciela tak dugo, jak si da. Hyksosi maj wprawdzie przewag liczebn i wiksz si uderzenia, ale nie znaj te renu. Jestemy w gorszej sytuacji, to prawda, ale to wcale nie znaczy, e wszystko stracone. Tak wanie mylaem, gubernatorze. Obydwaj mczyni dobrze wiedzieli, e si oszukuj, by doda sobie odwagi przed czekajc ich straszn prb. Wracam na pierwsz lini powiedzia Ahmose syn Ebany. Jego modziecza twarz nie zdradzaa adnych emocji. Jeli napotkasz trudnoci, zawiadom mnie przez piechurw, a natychmiast przybd z odsiecz. Niech bogowie maj ci w opiece, gubernatorze. I ciebie rwnie, mj chopcze. Emheb niczego nie aowa. Od pocztku tej szaleczej walki zdawa sobie spraw, e armia wyzwolecza nie jest w stanie pokona hyksoskiego potwora. Wiedzia te jednak, e nie ma innej drogi, nawet jeli cen miaa by mier Ahhotep i unicestwienie Teb. Lata podziemnej walki pozwoliy przynajmniej zapomnie Egipcjanom o gorzkim poczuciu wstydu i upokorzenia. Ruch wyzwoleczy dowodzi bowiem, e nie s tchrzami. To za dao im wiar, e mog stan przed trybunaem w zawiatach w poczuciu dumy z dopenionego obowizku. Zbliaj si dwa hyksoskie okrty wojenne z szero kim umiechem poinformowa Emheba jego adiutant. Gubernator pomyla, e biedak zwariowa. I to ci tak cieszy? Oczywicie, gubernatorze, poniewa wybrali sobie wyjtkowo pechowy moment. A to dlaczego? 58

 Dlatego, e przypyna najwspanialsza flota wojenna, jaka kiedykolwiek istniaa. Hyksosi bd mieli do czynienia z dwudziestk egipskich okrtw, ktre wanie przybyy z Poudnia pod osobistym dowdztwem krlowej Ahhotep!

12
Krlowa Wolnoci, w zotym diademie na gowie, z mieczem Amona przycinitym do piersi, dumnie staa na dziobie flagowego okrtu, ktry zblia si w rytm energicznie poruszanych wiose. Reakcja ze strony hyksoskich okrtw bya natychmiastowa. W wielkim popiechu przestawiono agle i okrty zawrciy. Na nabrzeu onierze egipskiej piechoty wznosili tryumfalne okrzyki. Oto przybyway tak dugo wygldane posiki! Wrd ludzi opuszczajcych statki gubernator Emheb doliczy si ledwie kilku ucznikw. Reszt zaogi stanowili chopi, w niczym nieprzypominajcy onierzy. Emheb nie posiada si ze zdumienia. Wasza Wysoko, c za rado znw ci widzie! Ale... kim s ci ludzie? To mieszkacy Koptos i rolnicy z wyzwolonych prowincji. Wyszkolisz ich, gubernatorze, i pomog ci umocni front. Jak niedawno pisaam, nie mogam wyprowadzi onierzy z bazy wojskowej w Tebach ani te pozostawi ci samemu sobie. Twarz gubernatora spochmurniaa. Nie otrzymaem adnej wiadomoci, Wasza Wysoko. Teraz krlowa przestaa si umiecha. Posalimy do ciebie jednego z naszych najlepszych gobi.. . A wic ten biedak nie dolecia! Pewnie natkn si na jakiego drapienika. Pewnie tak powiedziaa krlowa bez przekonania. Najwaniejsze, e przybya, i to w sam por! Mimo wielokrotnych dementi w sprawie twojej mierci wielu onierzy nadal myli, e nie yjesz. 59

 Nie odpyn, dopki osobicie nie porozmawiam z ka dym z nich. Pozostawi ci te niemal wszystkie okrty, z kt rych trzy czwarte to statki transportowe, pene broni i innego wyposaenia. W razie koniecznoci bdziesz mg ewaku owa si nimi do Teb. Dziki nowym aglom s znacznie szyb sze ni hyksoskie. Zobaczy krlow, mc z ni porozmawia, wsplnie celebrowa narodziny soca i sucha, jak modli si do bogw, by nie opuszczali egipskiej ziemi i serc, oto jak niewiele byo trzeba, by przywrci onierzom nadziej na przyszo. Ahhotep urzdzia wito na cze bohaterw, ktrzy z takim oddaniem opierali si Hyksosom jako zapowied przyszego wita, gdy cay Egipt bdzie fetowa odzyskanie niepodlegoci. Na koniec krlowa pokazaa im dar dla imperatora, dar, ktry spowodowa prawdziwy wybuch miechu. Imperator cisn kalcytowym skarabeuszem o kamienn posadzk, jakby chwyci rozarzony wgiel. Kto jeszcze dosta to obrzydlistwo i kto w ogle omie li si mi je wysa? Znaleziono tego skarabeusza za nasz pierwsz lini frontu w Cusae. Musia wystrzeli go jaki egipski ucznik odpowiedzia Khamudi. Podnis go jeden z oficerw i powierzy wojskowemu kurierowi. Zabij tych gupcw! Czytae to, Khamudi? Ta gupia suka omielia si wysa nam taki stek bzdur! Wielki skarbnik podnis skarabeusza, na ktrym widnia tekst napisany piknymi hieroglifami: Pozdrowienia dla podego Hyksosa, zwanego Apofisem, ktry okupuje mj kraj. Krlowa Ahhotep yje i ma si dobrze, o czym wie kady Egipcjanin. Wie rwnie, e jeste miertelny jak kady". To kto sfaszowa, panie. Oczywicie, e nie, Khamudi! Zobaczysz, e ta zaraza zaleje cay kraj i skutecznie zablokuje nasz polityk dezinformacji. Na dodatek granica w Cusae zdaje si umocniona na dobre! 60

 Przyznaj, e nasza taktyka atakw z zaskoczenia okazaa si mao skuteczna. Pozwolia nam jednak dowiedzie si, e Egipcjanie zgrupowali wszystkie siy w jednym miejscu, przez co s mao mobilni. Ponadto z Azji nadchodz dobre wieci: lokalne krlewitka przestaj si burzy, a hyksoska wadza zostaje umocniona. Jeli za chodzi o Cyklady, wiem, e Jannas ciga ju tylko niedobitki piratw, ktrzy ukryli si na zboczach wulkanw, mylc, e tam bd bezpieczni. Bez wtpienia trzeba wybi t hoot do koca, ale nie wiemy, czy yczysz sobie rwnie, panie, eby admira rozprawi si z Kret? Przemyl to oznajmi imperator gosem jeszcze bardziej ochrypym ni zwykle. Czy nic ci nie uderzyo w tej pisaninie krlowej? Khamudi ponownie odczyta tekst na skarabeuszu. ...o czym wie kady Egipcjanin": czyby ta miao oznacza, e w Delcie nadal dziaa sie opozycyjna, ktra przechwytuje i rozpowszechnia informacje przychodzce z Poudnia? Co na ksztat umiechu wykrzywio szpetn twarz imperatora. Ta zarozumiaa krlowa popenia wielki bd, prbujc mnie znieway, my za, Khamudi, bylimy zbyt pobaliwi dla miejscowej ludnoci. Zdecydowanie zbyt pobaliwi... dam, eby przesuchania byy surowsze i aby wicej ludzi de portowano. Nie oszczdzaj adnego miasta ani adnej wioski. Matka modej Egipcjanki zostaa zgwacona i stracona przez cicie gowy. Ojciec zgin na arenie, nadziany na rogi byka imperatora. Ona sama za, z racji swej urody, dostpia zaszczytu stania si jedn z kurtyzan haremu w Awaris, ktre o kadej porze dnia i nocy musiay zaspokaja dze hyksoskich dygnitarzy. ycie w haremie byo walk o przetrwanie, ale moda kobieta znalaza wasny sposb na kontynuowanie oporu. Uwioda jednego ze stranikw, ktrym nie wolno byo tkn luksusowych kurtyzan, i zdoaa przekona go o swojej mioci. Prostak oszala na jej punkcie do tego stopnia, e ju nie potrafi obej si bez jej pieszczot. Pewnej nocy, kiedy modzieniec by cakowicie obaskawiony, poprosia go o wielk przysug: chciaa spotka si 61

z bratem, ktry pracowa jako stolarz w warsztatach robotniczej dzielnicy na przedmieciach Awaris. Wystarczy zapyta o niego krlewskiego stajennego. Chciaa tylko zobaczy brata, ucaowa go... O niczym wicej nie marzya. Stranik dugo bi si z mylami. Czy licznotka nie porzuci go, jeli odmwi? Nie znajdzie ju podobnej! Pierwsze spotkanie odbyo si w rodku nocy, od strony kuchennego wejcia do haremu. Trwao krtko, ale niewolnica zdya poda bratu", dawnemu przyjacielowi rodzicw, obecnie bojownikowi ruchu oporu w staym kontakcie z Poudniem, szczegy rozkadu tej czci paacu i zasugerowa, e mona by wpuci tdy uzbrojon grup, zabi stranikw i uprowadzi hyksoskich dygnitarzy, ktrych zawsze tu byo wielu. Pomys spodoba si bratu". Na nastpne spotkanie z pewnoci nie przybdzie sam. Zdya dowiedzie si od niego prawdziwych rewelacji: istnieje armia wyzwolecza, ktrej przewodzi krlowa o imieniu Ahhotep. Wkrtce nowina bdzie znana w caej Delcie, a to z pewnoci przysporzy nowych bojownikw i umocni ruch oporu! Nareszcie nadszed moment drugiego spotkania. Inicjatorka spisku uwioda komendanta stray paacowej, po czym szybko opucia jego pokj i zagbia si w sabo owietlony korytarz dla suby. Sza boso, wstrzymujc oddech. O tej porze pomieszczenia kuchenne byy zupenie puste, ale wiedziaa, e bdzie musiaa ostatni raz odda si stranikowi, eby otworzy drzwi. To ja... Jeste tam? Odpowiedziaa jej gucha cisza. Zdziwiona, pozwolia najpierw oczom przyzwyczai si do mroku, potem obesza wielki roen, ktry suy do pieczenia gsi, i przesza wzdu kuchennego pieca. To ja... Gdzie si podziewasz, kochanie? Niespodziewanie uderzya o co, czego nie powinno by w tym miejscu. Poczua sucho w gardle. Przykucna i natrafia rk na co lepkiego. Wosy, nos, zby... 62

W chwili gdy krzykna z przeraenia, kuchni rozwietli blask pochodni. Osobicie uciam gow temu stranikowi oznajmi a wielmona Aberia. Dawno zauwayam, e krci si koo ciebie, cho to zakazane. Przeraona niewolnica przywara do ciany. Aberia rozdara jej sukni. adne piersi. Reszta te niczego sobie. Zanim ten wieprz wyzion ducha, wyjawi mi, e umoliwi ci widzenie z bratem, co rwnie jest niedopuszczalne. Twojego brata i jego dwch kompanw wanie aresztowano na zewntrz. Zamierzaa ich tu wpuci, mam racj? Ja... nie mam ci nic do powiedzenia! No, maa! Imperator poleci zidentyfikowa wszystkich buntownikw, a ja chyba miaam niezego nosa. Zacznij mwi albo ta pochodnia obmaca twoje pikne ciao. Moda kobieta rzucia si na ponc pochodni, ktra przeszya jej gardo. Kiedy Aberia odcigna j, wydao si jej, e widzi w oczach zmarej bysk tryumfu.

13
Przez cay dzie, w strasznym upale, krlowa Ahhotep osobicie donosia pracujcym bez wytchnienia cielom wod i jedzenie. Pomaga jej Wiatr Pnocy, ktry mimo piekcego soca bez szemrania nosi ciary, podajc rwnym, zdecydowanym krokiem za regentk i jej zawsze czujnym towarzyszem, Chichotem Modszym. Mieszkacy Teb ju dawno popadliby w zwtpienie, gdyby nie czynny udzia krlowej w ich codziennym yciu. Wprawdzie wci byli wolni, ale jak dugo jeszcze? Hyksoska wszechwadza bya ledwie nadszarpnita i wczeniej czy pniej potwr uderzy ze zdwojon si. Bya jednak Ahhotep, ze sw urod, umiechem i determinacj, ktrej nic nie mogo osabi. Dusza Sekenenre ya w niej i obdarzaa j niespoyt moc. 63

Jedynie Teti Maa zorientowaa si, e jej crk zaczyna ogarnia zwtpienie. Czy nie naleaoby wycofa si z linii frontu i zadowoli Tebami? zasugerowaa podczas kolacji, ktr spoyway na tarasie paacu w bazie wojskowej. Byoby to rzeczywicie rozsdne wyjcie. Inaczej mwic, nie odpowiada ci to. - To Egiptowi nie odpowiada, matko. Dotychczasowa okupacja byaby niczym w porwnaniu z tym, co by nas spotkao, gdybymy zaakceptowali poowiczn wolno. Gdybymy ukryli si w naszej maej ojczynie, stalibymy si atw ofiar dla imperatora. Jak mona do tego stopnia negowa rzeczywisto, Ahhotep? Nigdy nie zaakceptuj rzeczywistoci narzuconej przez Apofisa, poniewa stoi w sprzecznoci z prawami bogini Maat. Jeli raz uznamy rzdy przemocy i niesprawiedliwoci, zawsze ju bdziemy tak y. Co wic zamierzasz? Pozostao nam ledwie kilka boskich posgw, a i tak zbyt rzadko oddajemy im cze. Przez najblisze dziesi dni bd zanosi im najlepsze poywienie, by przebaga przodkw i wyprosi ich wsparcie. Bez ich pomocy skazani jestemy na porak. Nastpnie zasign porady boskiego Ksiyca. Teti Maa dusz chwil przygldaa si crce. Ahhotep, musz przyzna, e staa si prawdziw kr low Egiptu. Znw dokonywa si cud, od ktrego zaleaa rwnowaga wiata: rytua zespolenia Ksiyca, boskiego oka, ktre wyowione z morza nicoci zostao zrekonstruowane dziki Totowi i Horusowi i kolejny raz wiecio penym blaskiem, owiecajc umysy wrbitw. Ty, ktry znasz przeszo, teraniejszo i przyszo, wiesz, e nigdy si nie ugn owiadczya Ahhotep. Moje ycie nie naley ju do mnie, gdy ofiarowaam je memu ludo wi. Niewola jest gorsza ni mie. Uka mi drog na niebie, a pjd ni bez wahania. Na tarczy Ksiyca ukazay si hieroglify, tworzc imi.
64

Ahhotep zrozumiaa, e cho rana w jej sercu nadal si nie zablinia, bogowie nie zostawiaj jej wyboru. Herayu, daruj sobie wszelkie pochlebstwa i odpowiedz rzeczowo, niczego przede mn nie ukrywajc rozkazaa krlowa. Jest gotw, tak czy nie? Wasza Wysoko, twj syn zasuguje w peni na miano onierza. Byby ju w stanie walczy nawet w pierwszym szeregu. Jakie s jego sabe punkty? Celnoci trafie przeciga najlepszych ucznikw, wychodzi zwycisko z kadej walki wrcz, a mieczem wada lepiej ni ktokolwiek. I robi to wszystko, prawie nie pic. Czy jest szanowany? Heray spuci wzrok. Wasza Wysoko, nie miem... Chc wiedzie! Twj starszy syn przeszed prawdziw metamorfoz! Coraz bardziej przypomina swojego ojca. Nigdy jeszcze nie spotkaem rwnie modego czowieka o tak rozwinitych ce chach przywdczych. Jeszcze nie zdaje sobie z tego sprawy, ale ju sama jego obecno dyscyplinuje ludzi. Zatem to nie by przypadek, e boski Ksiyc objawi jej imi Kamesa. Nadszed czas koronacji. Nie chciabym ci obrazi, matko, ale czy naprawd ta rozmowa jest a tak pilna? zapyta Kames. Cae popoudnie zamierzaem wprawia si w strzelaniu z uku, potem... Wzywam ci jako regentka. Powaga Ahhotep zrobia wraenie na modym czowieku. Wolno szli razem wzdu witego jeziora Karnaku. Soce stao wysoko na niebie, wok panowaa cisza. Wszyscy ci wielbi, matko stwierdzi Kames ja jednak miabym ci co do zarzucenia: czemu pozostajesz regentka, zamiast sta si faraonem? Poniewa ta funkcja przypada tobie, synu. Daleko mi do twojego autorytetu i dowiadczenia! 65

 Bg Ksiyc zdecydowa, e czas moich rzdw upy wa i przysza twoja pora. Masz ledwie siedemnacie lat, ale czas, by zaj miejsce swojego ojca. Kames spochmurnia. Pozostaje dla mnie niedocignionym wzorem... Czy kiedykolwiek mu dorwnam? Jeli naprawd chcesz by godnym jego synem, musisz go przecign. Czy mog odmwi przyjcia tej odpowiedzialnoci? Znasz odpowied, Kamesie. Starszy syn Ahhotep przystan i z uwag wpatrywa si w bkitne wody witego jeziora. Jake wojna wydaje si tu odlega! A jednak z chwil koronacji stanie si najwaniejszym wyzwaniem mojego ycia. Nie mog zadowoli si obecn sytuacj, lecz musz pj dalej, duo dalej... Czy naprawd sdzisz, matko, e jestem do tego zdolny? Bogowie tego od ciebie oczekuj. To ty, matko, masz przymioty prawdziwego faraona. Ja mog by twoim zbrojnym ramieniem! Wszak jeste ucielenieniem bogini Teb, prawda? Ze wszystkich si bd ci wspiera w walce i zawsze bdziesz mg liczy na moj pomoc. Jednak rzdy, Kamesie, musisz sprawowa samodzielnie, kierujc si jedynie wasnym rozumem. Czuj ogie, matko, ktry nie pozwala mi spa. Przeraa mnie. Czsto rozpala tak, e staj si porywczy. Bez wzgldu na okolicznoci popycha mnie naprzd. Boj si, e jeli otrzymam wadz, kae mi dziaa, nie ogldajc si na ryzyko! Ahhotep pocaowaa Kamesa w czoo. Jeste moim synem. Kocham ci. Nocy takich jak ta Wsacz chciaby przey tysice! Crka magazyniera bya tak pikna jak sama Hator. Kog nie zauroczyyby pene, jdrne piersi, cudownie paski brzuch i dugie, zgrabne nogi? Moga mie kadego, ale wybraa, przynajmniej na kilka godzin, wanie jego, starego wiarusa o szorstkiej powierzchownoci. 66

Wojna nie miaa samych zych stron. W czasach pokoju ta moda pikno marzyaby tylko, by zaoy rodzin. Kt jednak mg dzisiaj by pewny swojego losu? Ludzie nieustannie schodzili si i rozchodzili, tworzc przypadkowe zwizki, powodowani jedynie chci zabicia rozpaczy, choby przez krtki moment radoci zczonych cia. Wsacz, czule gaszczc pic obok niego kochank, poczu na twarzy promie soca. Dzi maj si stawi nowi rekruci! Musz ju dugo czeka, a wszak to do niego, dowdcy, naley ich przyjcie. Regentka z pewnoci potraktuje to spnienie jako zamanie dyscypliny. Nie tracc czasu nawet na golenie, Wsacz przywdzia skrzan przepask na biodra i biegiem ruszy w kierunku placu, na ktrym odbyway si wiczenia wojskowe. Pusto. Baza bya wyludniona i cicha, tylko na wieach wida byo wartownikw. Wsacz cofn si do zabudowa oficerskich i wszed do domu Afgana, ktry toczy wanie walk bardziej czu ni zwykle. W ramionach ciska adn, umalowan brunetk, starsz crk magazyniera, ktra bya nie mniej towarzyska ni jej modsza siostra. Hmm... To ja! Nikt w to nie wtpi, Wsaczu. Nie moesz spa czy co? Nic nie rozumiem... aden onierz nie wiczy! Chyba naprawd si wczoraj upie. Przecie mwiem ci, e z powodu koronacji Kamesa wojsko ma tydzie odpoczynku. Wsacz uderzy si pici w czoo. Ach, tak! Pamitam! Czy nie zechciaby wyj? Tak, oczywicie, e tak... Mam co pilnego do skoczenia. Ale tak, z pewnoci. Ja te mam.

67

14
Podczas koronacji Sekenenre musiano si zadowoli prostym diademem, kapani z Karnaku nie posiadali bowiem ani czerwonej korony Dolnego Egiptu, ani biaej Grnego. Powszechnie sdzono, e zostay zniszczone przez Hyksosw. Po ponownym przejrzeniu archiww arcykapan Karnaku wysun jednak inne przypuszczenie. Wasza Wysoko, czerwona korona bya niegdy prze chowywana w wityni w Memfis, biaa za w staroytnym miecie Nechen* wyjani Ahhotep. Niestety, to wite miejsce zostao zrabowane i zdewastowane przez okupanta. Z pewnoci niczego si tam nie znajdzie, chocia... Nechen ssiadowao z Elkab, ktre tak ucierpiao z powodu bandyckich napadw Hyksosw! W Elkab Ahhotep jako modziutka krlowa spotkaa starego mdrca, ktry szkoli gobie pocztowe. Dzi byo ju wolne, ale nie zostao tam nic z dawnych skarbw. Wyruszam do Nechen owiadczya krlowa. Elkab bardzo si zmienio od czasu, kiedy gubernator Emheb wyzwoli okolic. ycie znw powrcio na uliczki miasta, wytyczone, jak niegdy, przez szeregi biaych domkw, odbudowanych zgodnie z tradycj, cho jego mieszkacy wci lkali si o przyszo. W Elkab, podobnie jak w Idfu, nadal wida byo onierzy rezerwy, ktrym w kadej chwili grozia mobilizacja z powodu cigego zagroenia napaci ze strony Nubijczykw lub atakiem Hyksosw. Ca eskort Ahhotep stanowi Chichot Modszy i dwudziestu starannie dobranych przez Heraya onierzy. Regentka skierowaa si w stron dawnego fortu, z ktrego pozostay jedynie okazae mury. Za nimi krya si ruina wityni bogini-spa, opiekunki krlewskiej tytulatury**.
* Grecy nazywali je Hierakonpolis. ** Nechbet, grnoegipska bogini-sp, nadawaa krlowi cz tytulatury.

68

 Nie id dalej, Wasza Wysoko radzi burmistrz miasta. To miejsce jest niebezpieczne. Niedawno znaleziono tu ciaa grabiecw, ktrzy omielili si zakci spokj bogini. Musimy poczeka, a minie jej gniew. Nie mam czasu na czekanie. Wasza Wysoko, bagam! Odsu si. W chwili gdy regentka dotkna stop kamiennej posadzki, zewszd wychyny czarne skorpiony. Sprofanowane sanktuarium, w ktrym niegdy krl Grnego Egiptu odbiera najwaniejsze insygnia krlewskiej wadzy, bezsprzecznie byo we wadaniu mrocznych mocy. Nie, z pewnoci Nechen nie byo jeszcze wolne. Do krlowej za naleao ukojenie gniewu bogini, od ktrej zaleaa przyszo nowego faraona. Na tle lazurowego nieba Ahhotep dostrzega spa, ktry zatacza nad ruinami szerokie koa, i w jednej chwili zrozumiaa, kim jest zabjca intruzw i z kim musi si zmierzy. Czy korony, atrybut krlewskiej wadzy, nie byy pod opiek spa, ktry ucielenia boski wymiar wadzy, pramatk faraona i wa, ziemskiego wcielenia niszczycielskiego ognia, ktry poraa wrogw krla? Nagle, tu przed krlow, wychyna z ruin naosu, ktry by niegdy schronieniem boskiego posgu, niebezpiecznie uniesiona kobra, symbol kobiecych si. Ahhotep wzniosa rce w gecie adoracji. Nie przybywam tu, by cokolwiek sobie przywasz czy owiadczya lecz jedynie po to, by doprowadzi do uznania mego syna za prawowitego wadc Grnego Egiptu. Chyl czoo przed tob, ktra jeste pramatk, t, ktra bya u zarania wiata. Ty, ktra dosigasz kracw wiata i rozbudzasz soce, ktra jeste bogiem i bogini w jednej postaci, ty wreszcie, ktra jedyna potrafisz od wrci zo i nieszczcie, wznie si na nowo nad czoem faraona. Przez krtk chwil kobra koysaa si, jakby z wahaniem. Ahhotep bya tak blisko wa, e z atwoci mg dosign jej garda.
69

Krlowej jednak nie drgna nawet powieka. Po chwili kobra opada na kamienn podog i znikna pod ziemi jak byskawica. W miejscu, gdzie znika, kamienna pyta bya wypalona. Oczom Ahhotep ukaza si zoty ureusz, ktry zostawia jej w spadku krlewska kobra, by krlowa moga doczy go do krlewskiej korony. Ahhotep uklka, podniosa go z respektem i odwanie ruszya w gb sanktuarium, ktrego bogini-kobra z takim oddaniem strzega przez lata. Mimo poaru, ktry spustoszy wityni, jedna z kamiennych pyt pozostaa nietknita i promieniowaa tajemniczym wiatem, jakby wiecia od wewntrz. Ahhotep dotkna granitu. Pyta obrcia si wok wasnej osi i odkrya schowek, w ktrym znajdowa si kuferek z drzewa akacji. Wewntrz bya biaa korona Grnego Egiptu. Kames zosta najpierw poddany rytuaowi oczyszczenia w witych wodach jeziora. Nastpnie medytowa przed jednym z posgw faraona Ozyrysa, symbolem dualistycznej natury krlewskiej wadzy, ktr faraon otrzymywa zarwno z boskiego, jak i ziemskiego nadania. Koronacja modego czowieka odbywaa si wedug takiego samego ceremoniau, jak niegdy koronacja jego ojca, z t jednak istotn rnic, e objcie tronu przez Sekenenre dugo pozostawao pilnie strzeon tajemnic z obawy przed hyksoskimi kolaborantami i reakcj imperatora, podczas gdy koronacja jego starszego syna miaa by wielkim witem, ktre otworzy nowy etap w historii Egiptu. Mody faraon nie by jeszcze onaty, dlatego te Maonka Boga potwierdzia, e obecni s w nim Horus i Set, dwaj bracia, ktrzy dzielili midzy siebie wiat, pierwszy wadajc Dolnym, drugi za Grnym Egiptem. Ci dwaj bogowie nieustannie toczyli spr o dominacj nad wiatem, mimo e wadza jednego dopeniaa wadz drugiego i aden nie mg panowa samodzielnie. Kres tej odwiecznej wojnie mg pooy jedynie wybr faraona, bo tylko w jego osobie mg dokona si symboliczny akt zjedno70

czenia skconych braci, a tym samym zjednoczenie Dwu Krajw. Teraz przyszed czas, by Ahhotep nadaa synowi krlewskie imiona. Brzmiay one: yjcy Horus, ktry nagina ku sobie Dwa Kraje", Ten, ktry karmi Dwa Kraje", Ten, ktry odnawia to, co trwa wiecznie", Ten, ktry w chwale zasiada na tronie", Ten, w ktrym dopenia si wiato". Nareszcie te jego pierwsze imi, Kames, czyli Narodzona Potga", nabierao penego znaczenia. Ta potga, czyli ka, objawiaa si w postaci byka ywicego si bosk moc Ksiyca. Niech twoje imiona koronacyjne wska ci drog do zwycistwa i oby mg wypeni je treci rzeka krlowa, wkadajc na gow starszego syna bia koron, ozdobion zotym ureuszem. Niech yje w tobie duch ojca i niech jego odwaga kieruje twoim ramieniem. Hyksosi nigdy nie pojm, e spoeczestwo egipskie nie jest jedynie zbiorem ludzkich istnie, lecz take bogw i dawno zmarych przodkw, ktrzy sprawowali piecz nad kadym aspektem codziennego ycia. Apofis by przekonany, e Sekenenre nie yje, ale myli si. Jego duch w postaci wietlistej duszy, krcej midzy niebem a ziemi, nieprzerwanie y w sercach tych, ktrzy pozostali mu wierni, odprawiajc rytuay ku jego czci. Ahhotep za, dziki sowom zawartym w hieroglifach, moga codziennie odczytywa imi zmarego ma i czu jego obecno, poniewa boska moc sowa sprawiaa, e niewidzialna obecno stawaa si rzeczywistoci. Matko, chciabym... Wiem, Kamesie. Chciaby jak najduej pozosta w wityni i rozkoszowa si tym bogim spokojem. To cigle jednak tylko spokj pozorny i czeka ci jeszcze duga walka, zanim naprawd spokj ten bdziesz mg ofiarowa ludowi. Spojrzenie modego monarchy nie wyraao ju adnego wahania. Faraon Kames opuci sanktuarium w Karnaku, w przybytek wiatoci, ktry opiera si zu, miejsce, gdzie milky spory i zanikaa krzywda. Po tym, jak dane mu byo zazna niewysowionego szczcia, musi teraz znale siy, by zmierzy si z Apofisem i przywrci boski porzdek Maat. 71

Przed wityni w Karnaku zgromadzili si ju wojskowi i cywile, by powita nowego faraona. Kiedy si pojawi, jego biaa korona rozbysa takim blaskiem, e olepia ich na chwil. Krlowa Ahhotep podaa synowi zakrzywiony miecz z brzu, pokryty srebrem i inkrustowany elektrum, o rkojeci zdobionej zotym lotosem, bdcym symbolem zwyciskiej walki boskiego wiata ze sfer mroku. We ten miecz Amona, tak jak niegdy uczyni to twj ojciec, i rozprosz zowieszcz ciemno raz na zawsze. Oby, faraonie Kamesie, zdoa zniszczy imperium mroku i zwyciy w tej wojnie koron.

15
Przepikna lampa z epoki redniego Pastwa rzucaa migotliwe wiato na nowy papirus, na ktrym Apofis za pomoc magicznych znakw kreli plan unicestwienia Teb, zamierzajc uderzy z czterech stron wiata jednoczenie. Ogie Seta ju zamienia wschd i zachd w pustynie niezdatne do ycia. Na poudniu nubijscy sprzymierzecy tylko czekali, eby schwyta ewentualnych egipskich uciekinierw i urzdzi im prawdziw masakr. Ci za, ktrzy zaatakuj Egipcjan od pnocy, bd rwnie groni jak caa armia. Dziki geniuszowi imperatora Hyksosi bez trudu rozprawi si z wikszoci wrogich wojsk. Ci tebascy gupcy omielili si wysa mu kalcytowego skarabeusza z zawiadomieniem o koronacji Kamesa na faraona! Oczywicie za ca t bazenad staa, jak zwykle, krlowa Ahhotep, ktrej upr nie zna granic. Tym razem drogo zapaci za swoj bezczelno i mimo caej przebiegoci nie znajdzie sposobu, by odeprze nieszczcie, ktre zwali si na Teby. Nagle imperator poczu dziwn obaw i w popiechu zagbi si w sekretny korytarz, ktry prowadzi do gwnego skarbca w sercu cytadeli w Awaris. Tylko on wiedzia, jak otworzy metalowe rygle blokujce drzwi do sejfu, w ktrym
72

zgromadzone byy przedmioty kultu zrabowane Egipcjanom, pord ktrych najcenniejsza bya niewtpliwie czerwona korona Dolnego Egiptu z charakterystycznym spiralnym zdobieniem, symbolizujcym odradzanie si si yciowych w odwiecznym cyklu narodzin i przemijania. Niepokj okaza si jednak bezpodstawny. Korona leaa nietknita, a bez niej Ahhotep nigdy nie zdoa wyzwoli Egiptu. Bya tylko zwyk buntowniczk, yjc mrzonkami, ktre wkrtce zamieni si w koszmar. Bryza turlaa si z rozkosz po nadzwyczaj delikatnym przecieradle dostarczonym wanie do paacu przez azjatyckich kupcw. By to jedwab, nowo na ziemi faraonw. Bryza postanowia zachowa dla siebie ca sztuk materiau, zamiast podzieli si z Tany, on imperatora, ktr nazywaa nieciekaw prostaczk. Chod powiedziaa do zarzdcy dworskich stajni, mrukliwego pidziesiciolatka o grubych rysach, od ktre go zalatywao koskim ajnem. Mczyzna nie mia w sobie nic z uwodziciela, ale wanie jego prymitywizm pociga siostr imperatora. W jego ramionach spodziewaa si dozna nowych wrae. Oszoomiony przepychem komnaty, nie mia si zbliy. To ja? zdziwi si, odkrywajc swoje odbicie w lustrze, ktrego tafla bya wyjtkowo przejrzysta. Czy to nie na mnie powiniene patrze? zachcaa go Bryza, odrzucajc szal z cieniutkiego lnu i kadc si na boku. Zarzdca gwatownie si cofn, mylc, e to jakie przywidzenie. Nie bj si szepna i chod tu do mnie. Jej sodki gos podziaa na niego tak zniewalajco, e usucha. Czarodziejka wolno rozwizaa przepask na jego biodrach. Prawdziwy z ciebie siacz wymamrotaa akomie. Pozwl, e ci pomog. Bryza wyja byczy rg, wydrony w rodku, ktry suy do przechowywania wonnego olejku. Najpierw, kropla po kropli, wysczya go na uminiony tors kochanka, po
73

czym delikatnie przewrcia go na plecy. Nie by w stanie duej opiera si jej pieszczotom i rzuci si na ni. Zachwycona tym wybuchem namitnoci Bryza bya jednak nieco rozczarowana brakiem oporu swej zdobyczy. Spodziewaa si duo wicej po tym brutalu, ktry teraz z trudem apa oddech. Masz chyba pasjonujce zajcie, prawda? Rzeczywicie, kocham konie... ale nienawidz tych, ktrzy si nad nimi zncaj! Czy kto sprawia ci kopoty? Nie powinienem o tym mwi. Jestem siostr imperatora... Mog ci pomc. Naprawd? Bryza umiechna si przekonujco. To chyba normalne, skoro jestemy ze sob tak blisko. Zarzdca stajni podnis si i usiad na brzegu ka. To ten demon Khamudi i ta diablica, jego ona... Przyszli do mojej stajni z nieletnimi dziewcztkami, z ktrymi wyprawiali najgorsze bezecestwa! Ale on jest nietykalny. Gdyby jednak imperator si dowiedzia... Dowie si. Mczyzna spojrza na swoj kochank jak na wysanniczk niebios. Naprawd Khamudi zostanie ukarany i nie postawi ju wicej nogi w mojej stajni? To pewne. Imperator nie toleruje obrazy moralnoci. Nie bd zatem musia sam niczego robi! A co zamierzae zrobi? Chciaem wcign Khamudiego i jego on w puapk. Skoro ona tak kocha ogiery, chciaem jej pokaza jednego, takiego, ktry ma powan przywar: strasznie wierzga, kiedy kto podchodzi do niego z tyu. Ta wcieka baba nie wyszaby z tego cao, a on przypadkiem nadziaby si na moje widy. Sprawiedliwo imperatora rozwie wszystkie twoje problemy przyrzeka Bryza. Przypadek sprawi, e ocali ycie wielkiemu skarbnikowi i jego maonce, ktrych niezdrowe skonnoci od dawna byy znane i aprobowane przez imperatora. Zarzdca stajni za zakoczy ywot w labiryncie. 74

Bryza, ktra szczerze nienawidzia Khamudiego i jego ony, i tak ich zniszczy. Poczeka tylko na odpowiedni moment, by wykorzysta inne pikantne szczegy z ycia wynaturzonej pary, ktre znaa od dawna. Teraz ubierz si i wyjd rozkazaa. Dzikuj. Jeste dla mnie bardzo askawa rzek na poegnanie drcym gosem zarzdca stajni. W chwil po tym do komnaty Bryzy wszed Minos. Bryza, cigle naga, rzucia mu si na szyj i zacza namitnie caowa. Kreteski artysta by prawdziwym wybracem jej serca, jedynym, ktrego dotd nie wysaa na mier. Minos pozostawa zreszt dla niej zagadk; nie spiskowa przeciw Apofisowi, cho ten przecie uwizi go w Egipcie, skazujc na wieczne wygnanie. Kreteczyk by naprawd oddany swej sztuce. Dziki jego talentowi paac w Awaris by teraz rwnie wspaniay jak ten w Knossos. Wielkie malowida cienne przedstawiay kreteskie krajobrazy, akrobatw skaczcych ponad rogami walczcych bykw i labirynty, ktre jedynie dusze sprawiedliwych mogy przeby. Chocia Bryza wci go zdradzaa, Minos nigdy nie wypowiedzia sowa skargi. Wystarczao mu, e jest kochany przez najpikniejsz kobiet w Awaris. Nie dostrzega, e dzielenie z ni oa moe by bardzo ryzykowne. Ten gbur stajenny wcale mnie nie zadowoli poskar ya si. Czy zechcesz mnie pocieszy? Wystarczyo, e Bryza musna palcami pachnc skr malarza, a ju gotw by do mioci. Nie zdarzyo si, by kiedykolwiek czua niedosyt po wsplnych igraszkach. Minos by mczyzn jedynym w swoim rodzaju; tylko on potrafi zachowa w mioci spontaniczno nastoletniego chopca. Jednak tym razem, mimo przeytej rozkoszy, Bryza dostrzega w jego zachowaniu jaki niepokj. Czy co si stao? Chodzi o Kret. Kr pogoski, e imperator posta nowi j unicestwi. Bryza przylgna do plecw kochanka, tworzc z nim jeden ksztat. 75

 Bd spokojny, kochany. Admira Jannas cigle jeszcze nie zaprowadzi porzdku na Cykladach ani nie ukorzy zwolennikw niepodlegoci Krety. Kiedy skoczy, wielka wyspa bdzie zupenie osamotniona i nie bdzie miaa innego wyjcia, jak tylko cakowicie podporzdkowa si wadcy Hyksosw. Oczywicie, bdzie musiaa paci wiksze daniny za kar, e nie chciaa skuteczniej wsppracowa z admiraem Jannasem, ale to i tak bdzie najmniejsze zo. Zatem Kreta zostanie oszczdzona? Imperator uczyni z niej jedynie wiern i oddan prowincj imperium. Sdzisz, e dane mi bdzie pewnego dnia powrci do domu? Musiayby by spenione dwa warunki. Po pierwsze, musiaabym przekona imperatora, e zakoczye swoj prac, a po drugie, pojechaabym z tob. Bkitne oczy malarza przypominay oczy dziecka. To tylko marzenia, prawda? Bryza przeczesaa pieszczotliwym ruchem kdzierzawe wosy Kreteczyka. Z pewnoci potrzeba czasu, by je urzeczywistni, ale czemu w to wtpi? Ty i ja. Tam, razem... To byoby najwspanialsze. Minosie, kochaj si ze mn jeszcze. I oby tak kocha mnie zawsze.

16
W wojskowej bazie w Tebach koniec roku sta si okazj do fetowania kilku wanych wydarze: wyboru faraona, wyprodukowania znacznych iloci nowej broni oraz zakoczenia budowy nowych okrtw wojennych. Armia wyzwolecza, wzmocniona w ostatnich miesicach przez liczny nabr nowych onierzy, bya wreszcie gotowa do wymarszu na Pnoc. Ahhotep cieszya si teraz powszechnym autorytetem nie tylko u mieszkacw tebaskiej prowincji, ale rwnie Kop76

tos, Idfu i Dendery. Czy dziki niej nie zdarzyy si liczne cuda? Ludzie uwierzyli w zwycistwo, a w dodatku Egipt mia faraona, ktremu bogowie z pewnoci przyjd z pomoc. onierze, poddawani przez wiele miesicy intensywnym wiczeniom, yli jedynie myl o wyruszeniu na front i pokonaniu Hyksosw. Ja te z nimi wyruszam owiadczy matce may Jahmes. Masz zaledwie siedem lat przypomniaa mu Ahhotep a to troch za mao, by walczy. Mj starszy brat jest faraonem i z pewnoci bdzie mnie potrzebowa. Bez mojej pomocy moe nawet przegra wojn. Przecie dobrze wadam drewnianym mieczem. Potrafisz take napi may uk, widziaam... Ale aden wielki strateg nie moe zaniedba zaplecza. Podczas gdy twj brat bdzie walczy na froncie, ty bdziesz czuwa w Tebach. May Jahmes bardzo serio potraktowa sowa matki. Czy to oznacza przygotowanie drugiej fali ataku i nowego wyposaenia dla armii? Wanie. Chopczyk przybra jeszcze powaniejsz min. I bd za to odpowiedzialny? Razem ze mn, jeli uwaasz, e potrafisz. Potrafi, matko. W porcie rozpocz si wanie zaadunek broni i odziey dla wojska, gdy do krlowej przybieg Heray z prob o pilne posuchanie. Musz z tob mwi na osobnoci, Wasza Wysoko. Ahhotep powierzya syna oficerowi, ktry zajmowa si jego ksztaceniem. W pierwszej chwili pomylaa, e szef bezpieczestwa aresztowa zdrajc odpowiedzialnego za mier Sekenenre, ale Heray przybywa w zupenie innej sprawie. Wasza Wysoko, trzeba opni wymarsz wojsk. A to dlaczego? Kilkunastu najlepszych dowdcw choruje, a i wielu wiolarzy nie czuje si dobrze. 77

 Jaka epidemia? Nie sdz, poniewa objawy s rne, niemniej jednak wyglda to powanie. Zerwa si gwatowny wiatr, burzc fryzur krlowej. C za fetor! zauwaya krlowa. Mona by po myle, e to smrd gnijcej padliny. Heray poczu w gardle strach. To zaraza wysana przez emisariuszy rozwcieczonej na ludzko bogini Sachmet. Najwyraniej postanowia nas zniszczy! Ona pojawia si dopiero podczas ostatnich piciu dni roku, kiedy to stary czas ju umar, a nowy jeszcze nie przybra ostatecznego ksztatu przypomniaa Ahhotep a do tego niebezpiecznego przejcia pozosta jeszcze tydzie! A wic to przeklestwo imperatora stwierdzi Heray. Tym bardziej naley wstrzyma wymarsz na Pnoc. Cuchncy wiatr wzbudzi w bazie wojskowej paniczny strach. Czy mona uchroni si przed odorem mierci inaczej, ni zamykajc si w domach i koszarach lub w adowniach statkw? Zbierz wszystkich oficerw polecia Herayowi Ahhotep. Niech natychmiast zgrupuj podwadnych i zaprowadz porzdek. Nastpnie trzeba w kadym domostwie rozarzy kadzielnice. Nasze zapasy boskich zapachw" szybko zmalej! Natychmiast wylij statek do Idfu po jak najwiksze iloci olejku terpentynowego. Zadbaj te, eby we wszystkich izbach chorych nieustannie palono kadzida. Opuciwszy okrt flagowy, faraon Kames zdawa si bezradny. Czy nie naleaoby przeprowadzi ewakuacji caej bazy, matko? Fetor wkrtce rozprzestrzeni si na ca tebask prowincj i imperator dopiby swego. Prbuje nas bowiem udusi za pomoc mierciononych wyzieww. Teti Maa przypomniaa o pierwszej zasadzie postpowania w przypadku tak wielkiego wybuchu gniewu Sachmet: naleao zamkn lewe oko, przez ktre kieki choroby wnikay do wntrza organizmu, i starannie wymy ppek, przez ktry wychodziy. 78

onierzy i cywilw obowizywa ten sam rozkaz: skrupulatne przestrzeganie zasad higieny. Nawet Wiatr Pnocy i Chichot Modszy zostay starannie wykpane i wyszczotkowane, by uniemoliwi zarazie wtargnicie do ich cia. Niestety, w cigu ostatnich piciu dni roku miercionony wiatr jeszcze si wzmg i mimo usilnych stara wielu chorych zmaro. Jeli zatem speni si kltwa imperatora, nikt ju nie odprawi porannego rytuau budzenia boskiego wiata, nie bdzie procesji kapanw i kapanek nioscych przedmioty kultu na dach wityni, ziemskiej rezydencji boga, by wyrazi jedno ze soneczn tarcz, posgi pozostan nieoywione, a armia wyzwolecza zganie wraz z umierajcym rokiem. Kames i Ahhotep dwoili si i troili, eby osobistym przykadem zmobilizowa ludzi do jeszcze wikszego wysiku i nie pozwoli im popa w rozpacz. Tebaczycy byli te pod wraeniem niezwykej postawy maego Jahmesa, ktry skraplajc si regularnie aromatycznym naparem z turzycy, odwanie przechadza si pord nich, napominajc tych, ktrzy jego zdaniem ulegali niepotrzebnej panice. Pitego dnia morowy wiatr jeszcze si wzmg, a liczba zgonw zwielokrotnia. Staroytne przekazy podaway, e w takiej sytuacji mona sprbowa tylko dwch rzeczy. Po pierwsze, uy wskiego paska cieniutkiego lnu, na ktrym naleao wypisa formuk: Nie dosign nas rzucone kltwy", potem zawiza na nim dwanacie supw, zoy dary w postaci chleba i piwa, a na koniec obwiza nim szyj. Po drugie, zapali jak najwicej pochodni, by rozwietli mrok. Kames, poddany ju na pocztku swojego panowania niezwykle trudnej prbie, ktra moga zakoczy si ostatecznym upadkiem pastwa, potrafi jednak zachowa spokj i trzewo umysu godn dojrzaego mczyzny. Afgan, Wsacz i inni wysi oficerowie, ktrym udao si ju przywrci dyscyplin, z dum patrzyli na modego faraona, ktry wasnorcznie zapali wikszo pochodni. Nie brakuje ikry temu mokosowi stwierdzi Afgan. Nawet w moim kraju uznano by go za wojownika. 79

 Taki barbarzyca jak ty i tak nigdy nie zrozumie, co znaczy by faraonem. A ty, mdralo, ilu znasz faraonw? Co najmniej dwch! Sekenenre i Kamesa. Zamiast si ze mnie nabija, patrz i podziwiaj. Jeli ten przeklty wiatr nie ustanie, nie bdzie kogo podziwia. Afganie, wszystko widzisz w czarnych kolorach. Jak w ogle moesz zakada, choby przez chwil, e prawdziwy faraon mgby ulec przeciwnociom losu? Dym z poncych pochodni atakowa morowe powietrze, poszc ptaki. Niebo zmienio si w wielkie pole walki, na ktrym czerwone strzay piorunw, wysannikw Sachmet, prboway rozerwa spiralne kby dymu. Jahmes mocno cisn rk Ahhotep. Matko, ty si nie boisz? Oczywicie, e si boj, Jahmesie, ale to niewane. Uczynilimy wszystko, co do nas naleao: dziaalimy zgodnie z rytuaami i uylimy wszelkiej dostpnej nam broni. Teraz wszystko jest w rkach boga Ksiyca. Wszak tam, na grze, nieustannie prowadzi wojn i cho czasem wydaje si bliski agonii, ostatecznie zawsze zwycia. Mylisz, e i teraz bdzie gr? Jestem o tym przekonana. Jahmes nigdy nie wtpi w sowa matki, ale kiedy patrzy, jak srebrna tarcza ksiycowej peni przebija si przez chmury, zrozumia, e sowa te s prawdziwe. Wraz z pierwsz porann zorz nowego roku wiatr wreszcie ucich i zaraza znika. Oszoomieni tebaczycy padali sobie w ramiona, wiadomi, e uszli przed miertelnym niebezpieczestwem. Wielu wskakiwao do Nilu, by ostatecznie zmy z siebie wszelk zaraz, jeszcze inni witowali przy zastawionych stoach. Nawet Chichot Modszy wyraa rado dononym szczekaniem, a Wiatr Pnocy nie przestawa strzyc dugimi uszami i tylko may Jahmes spokojnie zasn w ramionach krlowej.

80

17
Imperator delektowa si gsim udkiem w sosie. Raport, ktry napisa Khamudi na podstawie informacji zdobytych od szpiega dziaajcego w szeregach tebaczykw, wprawi go w dobry humor. Szeregi przeciwnika zdziesitkowaa zaraza i armia Ahhotep stracia impet. Teraz trzeba tylko odci egipskie oddziay zgrupowane pod Cusae od reszty ich si, dziki czemu stan si niezdolne do odparcia zmasowanego ataku. Ponadto Apofis wpad na nowy, do atwy pomys pomnoenia bogactw Awaris. Odpowiedzialnym za wcielenie w ycie nowego planu imperatora zosta Khamudi, jak zwykle wielki entuzjasta wszystkiego, co wymyli Apofis. Jego zadaniem byo puszczenie w obieg na terenie rodkowego Egiptu nowej serii skarabeuszy i wysanie tam rzeszy urzdnikw z misj osobistego goszenia dobrej nowiny. Powiew zarazy zdziesitkowa bydo i wyludni cae fermy. Przeraeni chopi ukrywali si w trzcinowych szaasach na skraju pl, nie baczc, e to mieszne schronienie i tak nie mogo uchroni ich przed strzaami niewidzialnych wysannikw Sachmet. Tylko nieliczni, zamiast rozpacza, odwayli si wrci do swoich zaj z pocztkiem nowego roku. Wielkostopy nalea do tych hodowcw, dla ktrych mleczne krowy byy najwaniejsze, i nic, nawet zaraza, nie powstrzymao go od codziennego udoju mleka, a jedynym zmartwieniem pozostaway dla sabe pastwiska. Gdy pierwszy statek przybi do brzegu, Wielkostopy nie uciek. Musia wszak broni swoich krw nawet przeciw hyksoskim regimentom. Wyszed mu naprzeciw jaki cywil. Jestem jednym z tych, ktrzy odpowiadaj za obszar rozlewisk i pastwisk w Delcie owiadczy, umiechajc si dobrodusznie. Wiesz, e tam, na Pnocy, imperator dziki swej nadprzyrodzonej mocy ochroni nas przed mierciononym wiatrem?
81

 No to si cieszcie burkn hodowca. Wielka jest askawo Apofisa i kady obywatel moe z niej skorzysta, ty te. Aha... To znaczy jak? Dziesitki statkw przetransportuj twoje i inne stada w rejon Awaris. Na bujnych pastwiskach krowy wnet odzyskaj zdrowie po cikich przeyciach. Potem zabierzesz je z powrotem do domu. Przepdzanie zwierzt na nowe pastwiska byo star praktyk stosowan w Egipcie, ktr uniemoliwia dopiero hyksoska okupacja. Moliwo wypasania zwierzt na nowych terenach bya niewtpliwie warta zastanowienia, ale pozostawa powany problem. Ile to bdzie kosztowao? Ale nic, przyjacielu! Nie wyobraasz sobie nawet, jak yzne s pastwiska w Delcie, jak wielkie obory... A w dodatku imperator ponad wszystko troszczy si o tych, ktrzy dla niego pracuj, dlatego przysya wam tyle statkw. Wr do miasteczka i opowiedz wszystkim, e nasze statki czekaj na nich. I niech si pospiesz! Mimo tak wielkiego wysiku Hyksosw moe nie wystarczy miejsca dla wszystkich. Po dugich, burzliwych naradach wikszo chopw opowiedziaa si za wyjazdem. Czy niespodziewana wielkoduszno imperatora nie bya prawdziwym zrzdzeniem losu? Ci, ktrzy oskarali Hyksosw o okruciestwo, z pewnoci si mylili. Wprawdzie okupacja przyniosa wiele cierpie, ale czy propozycja Apofisa nie wiadczya, e wszystko idzie ku lepszemu? Imperator, wykazujc trosk o swoich poddanych, zachowa si jak prawdziwy faraon. Zrozumia, e tylko w ten sposb moe zyska zaufanie Egipcjan. A zatem egipscy chopi dobrowolnie zaadowali swoje wychudzone krowy i woy na statki transportowe, pene soczystej paszy, zapominajc, e tu obok bojownicy walczyli, by utrzyma front w Cusae. Kilku chopw aowao nawet, e nie bd ju mogli dostarcza tebaczykom ywnoci, ale czy nie byli oni w bdzie, powstajc przeciw prawdziwemu wadcy? Poza tym rolnicy nie s wojownikami; maj uprawia ziemi i hodowa bydo. 82

Wielkostopy tak jak inni uzna, e podr statkiem jest bardzo przyjemna. Pierwszy raz w yciu mogli odpoczywa, raczc si do woli piwem, chlebem i suszonymi rybami. Im dalej na pnoc, tym bardziej zasobne wioski widzieli; szerokie poacie uprawnych pl i coraz gstsza sie kanaw nawadniajcych. Prawdziwy raj dla hodowcw! Wreszcie jednak podr dobiega koca. Wielkostopy pogaska swe krowy i upewni si, e wszystkie dobrze zniosy podr. Chodcie, moje pikne. Bdzie wam tu dobrze. Jaki hyksoski oficer w czarnym hemie na gowie ciko pooy rk na ramieniu hodowcy. Ej, ty, idziesz ze mn! Ja? Nie rusz si bez moich krw. Twoich krw? Co ty bredzisz, czowieku! Czy ty naprawd nic nie rozumiesz?... Przecie wszystko, co znajduje si na statku imperatora, naley do niego, twoje krowy te. A c ty za bzdury opowiadasz! Popas si troch na tych yznych pastwiskach i wracamy do domu. Oficer zamia si na cae gardo. Ale jeste zabawny, czowieku! No, ale do ju tego gadania. Idziesz ze mn. Jestem hodowc i nie zostawi krw. Hyksos wymierzy Egipcjaninowi siarczysty policzek. Wielkostopy by agodny z natury, ale nie znosi, jak go poszturchiwano. Powali Hyksosa jednym ciosem pici. W pierwszej chwili podwadni oficera wpadli w konsternacj, szybko jednak oprzytomnieli i hodowca, jeden przeciwko dziesiciu, znalaz si w sytuacji bez wyjcia. Z rozbit gow, wykrconymi rkoma, zosta skuty acuchem z innym rodakiem i doczony do niekoczcego si pochodu winiw. Dokd nas zabieraj? zapyta swojego towarzysza niedoli. Nie mam pojcia. A moje krowy... Co si z nimi stanie? Gdzie s moi ssiedzi z wioski?... Hyksosi na miejscu zabili tych, ktrzy prbowali ucieka. Pozostali s skuci tak jak my. 83

Jaka ogromna kobieta o doniach jak bochny zatrzymaa ich. No, nareszcie chopy na schwa! wykrzykna wiel mona Aberia. wietnie... Po raz pierwszy podr do obozu w Szaruchen zapowiada si zabawnie. Zazwyczaj mam tu starcw, baby i mieszczuchw przyzwyczajonych do wy gd. Rzadko kiedy s w stanie dotrwa do koca podry, ale wy z pewnoci nie boicie si ani soca, ani kurzu, ani adnego wysiku. I lepiej, ebycie mnie nie rozczarowali. Wielkostopy w milczeniu szed przed siebie, mylc tylko o swoich krowach, ktrych z pewnoci nikt nie bdzie umia wydoi tak jak on. Wzdu drogi leay ciaa starych kobiet i dzieci. Strasznie chce mi si pi wyszepta jego towarzysz. Zaraz zapytam tamtych dwch o wod... Przecie nie mog odmwi. Wielkostopy krzykn w stron onierzy, ktrzy mijali ich rydwanem zaprzonym w dwa konie. Dajcie nam wody! Tylko na postoju, i to na pewno nie dla takich zuchwalcw jak ty. onierze odjechali ku przodowi kolumny, pozostawiajc ich w oboku kurzu. Uwierzyem, e jeli imperator chce ratowa moje krowy, musi by czowiekiem sprawiedliwym i dobrym wyzna Wielkostopy. Dlaczego tak postpi? Przecie nie zrobilimy nic, czym moglibymy go obrazi! Apofis chce, by w Egipcie mieszkali Hyksosi... i tylko oni. By Egipcjaninem na egipskiej ziemi to zbrodnia. Wielkostopy nadal nic nie rozumia, ale szed nawet wtedy, gdy jego towarzysz umar z pragnienia. Byli ju blisko obozu w Szaruchen, gdy upad w sitowie i zacz pi botnist wod. Nie zareagowa nawet, gdy hyksoski policjant podnis go za wosy, okadajc pak. Jeden z policjantw odpi acuch, ktrym Wielkostopy cay czas poczony by ze zmarym towarzyszem, cignc go przez te wszystkie godziny za sob, i popchn go w stron obszernego, ogrodzonego murem dziedzica, ktrego pilnowali ucznicy ze szczytu wysokich drewnianych wie.
84

Pierwsz osob, ktr ujrza hodowca byda, bya cakowicie naga, modziutka dziewczyna. Jej ciao byo jedn wielk ran. Z obdem w oczach uderzaa gow o sup stranicy, a j rozbia. Dalej, na kupie odpadw, siedziao stare maestwo. Mczyzna trzyma on za rk, nie zdajc sobie nawet sprawy, e ona ju nie oddycha. Wszdzie, w guchym milczeniu, kryli wycieczeni ludzie, o oczach bez wyrazu. Niektrzy rozgrzebywali gbczast ziemi w poszukiwaniu czegokolwiek, co nadawaoby si do zjedzenia. Kt poza imperatorem mroku, ktry oszuka nawet prostych chopw, mgby wymyli podobne okruciestwa? Wielkostopy nigdy nie daruje mu kradziey krw. Hodowca! Na ziemi! Policjant, stawiajc nog na karku winia, unieruchomi go przy ziemi, inny, rozpalonym do czerwonoci znacznikiem z brzu, wypali mu na poladku numer. Nawet potworne okrzyki blu Wielkostopego, numer 1790, nie zdoay wyrwa z letargu niedobitkw obozu zagady w Szaruchen.

18
Ja te umiem trafi w sam rodek tarczy powiedzia may Jahmes do swojego starszego brata, faraona Kamesa. Co mi si wydaje, e si przechwalasz. Poddaj mnie prbie! Jak sobie yczysz. Kames zaprowadzi Jahmesa na specjalny tor strzelniczy, otoczony wysok palisad, ktra chronia innych przed zbkanymi strzaami pocztkujcych ucznikw. Jahmesie, czy potrafisz ju samodzielnie napi uk? Oczywicie! Sprawdz, czy tarcza jest dobrze ustawiona. Braci czya prawdziwa przyja. Krl aowa, e Jahmes jest zbyt may, by wsplnie z nim stan do walki, ale 85

wiedzia, e gdyby przytrafio mu si co zego, modszy brat bdzie jego godnym nastpc. Charakterystyczny syk przeci powietrze w chwili, gdy Kames prawie dotyka tarczy. Na ziemi! wrzasn z caych si Jahmes. To nic powanego ocenia Teti Maa. Strzaa ledwie musna kark. Przyo kompres z miodu i nawet nie bdzie blizny. Uratowae mi ycie powiedzia Kames do modszego brata, ktry cay jeszcze dra z emocji. Czy widziae, kto strzeli? zapytaa go Ahhotep. Nie odpar z alem chopczyk. Natychmiast pobiegem w stron brata i nawet nie pomylaem, e powinienem si rozejrze. A potem zobaczyem krew na jego szyi i przestraszyem si okropnie! Chod si umy powiedziaa babka. W niczym nie przypominasz ksicia. Teti wraz z wnukiem opucia izb chorych. W naszej bazie wojskowej ukrywa si szpieg oznajmia Ahhotep i wanie prbowa ci zabi. Nie sdz, matko. Mimo ostrzeenia Jahmesa nie zdyem si schyli. Gdyby ten ucznik naprawd chcia mnie zabi, niechybnie dopiby swego. To powierzchowne skaleczenie jest jednak ostrzeeniem: albo zadowol si wadz w Tebach, albo zgin. Ahhotep dusz chwil rozwaaa sowa krla. Innymi sowy, twoja przyszo zaley od postanowie rady wojennej, ktra zbiera si jeszcze dzi. Rada, w skad ktrej wchodzili: krlowa Ahhotep, faraon Kames, Heray, Qaris, gwni dowdcy wojskowi oraz urzdowi pisarze, obradowaa w sali kolumnowej krlewskiej siedziby znajdujcej si na terenie bazy wojskowej. Atmosfera bya napita, wszyscy bowiem mieli wiadomo, e maj podj decyzj najwyszej wagi. Sytuacj, w jakiej znalazy si Teby, okrelibym mia nem stagnacji stwierdzi krl. Krlestwo Teb cieszy si wprawdzie wolnoci, ale to wolno iluzoryczna. W rzeczy86

wistoci jestemy jedynie maym pastewkiem zagroonym przez hyksoskiego tyrana na Pnocy i nubijskiego wroga na Poudniu. Jestemy odcici od szlakw handlowych i kopal, co oznacza, e nasz kraj jest w izolacji, ktra ju daje si nam we znaki, a na dusz met jest bardzo niebezpieczna! Nie mona te duej tolerowa sytuacji, w ktrej krl Egiptu nosi jedynie bia koron, a wadca imperium mroku bezczelnie przywaszcza sobie prawo noszenia czerwonej. Oczywicie, Wasza Wysoko, masz cakowit racj przyzna najstarszy z generaw ale czy jakakolwiek racja uzasadnia rozpoczcie globalnej wojny, z ktrej z pewnoci nie wyjdziemy zwycisko? Ale czy mona by tego pewnym, dopki nie podejmie si walki? zapyta skryba Neszi. Genera zatrzs si z oburzenia. Prawdziwie nie znosi tego chudego pismaka o ysej czaszce i widrujcym spojrzeniu. Kompetencje Nesziego jako przeoonego skrybw pewnie nie budz wtpliwoci, ale nie sdz, eby go to upowaniao do zabierania gosu w sprawach dotyczcych wojennej strategii. Jeli si nie myl, jego obecno w tym gronie uzasadniona jest wycznie koniecznoci robienia notatek w celu sporzdzenia raportu. Jeli dobrze rozumiem, generale, opowiadasz si za utrzymaniem obecnej sytuacji. Mwic szczerze, Wasza Wysoko, byoby to najlepszym rozwizaniem. Wiem oczywicie, e Hyksosi podbili wiksz cz kraju, ale czy nie powinnimy si w kocu z tym pogodzi? Armia wroga jest ponaddziesiciokrotnie potniejsza od naszej. Atak na Hyksosw byby czystym szalestwem! Docemy to, e dziki odwadze krlowej Ahhotep Teby s wolne i moemy tu y w spokoju. Po c dla jakich ambicji niszczy delikatn rwnowag? Tak delikatn, e jej nie ma stwierdzi Neszi. Zgoda na bierno jest zgod na mier: oto czego nauczaa nas zawsze krlowa Ahhotep. udzc si iluzorycznym bezpieczestwem, stajemy si atw zdobycz dla imperatora. Genera poczu si naprawd uraony. To nie do zniesienia, Wasza Wysoko! Niech on za milknie!
87

 Ja tu wydaj rozkazy, generale sucho przypomnia faraon i jestem zdania, e kady czonek rady musi mie moliwo swobodnego wypowiadania si. Genera opanowa si, ale nadal prbowa przekona monarch. Czy wiesz, panie, e Hyksosi wcale nie wykluczaj po koju? Wanie dali najlepszy dowd dobrej woli, pozwalajc na wypas naszego byda z terenw rodkowego Egiptu na yznych ziemiach Delty! A to nie wszystko: podarowali nam rwnie orkisz dla wi. Czy nie nadszed czas, by zoy bro i nawiza wspprac handlow? Jak mona wierzy w takie kamstwa! wykrzykn zirytowany Neszi. Od dawna wiadomo, e Hyksosi s mistrzami w sztuce manipulacji i kady, kto im zaufa, musi le skoczy. Apofis dobrowolnie nie oddaby ani skrawka swoich woci. Chopi, ktrzy opuszcz swoje ziemie, stan si na zawsze niewolnikami w Delcie, ich stada za wasnoci imperatora. Tego ju za wiele! wykrzykn genera. Jakim prawem ten skryba omiela mi si sprzeciwia? Neszi ma racj wczy si Qaris. Egipscy chopi rzeczywicie wpadli w hyksoskie sida. Z pomoc przyszed generaowi inny wyszy oficer. Wasza Wysoko, jeli to prawda, to tylko kolejny do wd, e Hyksosi robi z nami, co im si ywnie podoba, a za tem czy rozsdnie byoby ich prowokowa? Wydaje si, e im perator zaakceptowa obecny stan rzeczy, poniewa pozwala nam zachowa nasz pnocn granic w Cusae. Docemy jego askawo i baczmy, by nie zaprzepaci tego, co ju uda o nam si osign. Krlowa Ahhotep podniosa si, obrzucajc gniewnym spojrzeniem obu oficerw. Naprawd sdzicie, e faraon Sekenenre powici ycie, bymy zadowolili si pozorami wolnoci na skrawku tebaskiej ziemi? Naszym witym obowizkiem jest wyzwolenie caego Egiptu. Ktokolwiek o tym zapomina, nie zasuguje, by suy pod rozkazami krla Kamesa. Pozbawiam was czonkostwa w radzie wojennej oznajmi krl. Obycie zdoali udowodni na polu walki, e jestecie godni sta na czele waszych regimentw. 88

Oficerowie w niesawie opucili sal. Tobie za zwrci si monarcha do Nesziego nada j rang nosiciela pieczci krlewskiej i kanclerza odpowie dzialnego za zaopatrzenie armii. Bacz zatem, eby wszyscy byli dobrze wyekwipowani i syci. Wasza Wysoko, cho nasze wojska s w peni gotowe do drogi, doradzabym jednak cierpliwo odezwa si Neszi. Kames by zaskoczony. Czyby i ty uwaa, e naley negocjowa z Apofisem? W adnym razie, poniewa imperium mroku nie zmieni swej natury. Jednake odpowiedzialno, ktra na mnie spoczywa w zwizku z nowym stanowiskiem, zmusza mnie do ostronoci i podpowiada, e nie naley natychmiast wszczyna walki. Mogoby nam bowiem zabrakn ywnoci. Lepszym terminem byby koniec wiosny, gdy wtedy bdziemy ju dysponowa tegorocznymi zbiorami. Heray i Qaris zgodnie mu przytaknli. Zanim przypucimy atak cign Neszi dobrze by te byo wzmocni nasze siy; naleaoby dokona wymiany onierzy na froncie, odsyajc do domu tych, ktrzy walcz najduej stwierdzi Neszi. Przed przystpieniem do gene ralnej ofensywy najwaniejsze winno by umocnienie frontu. Argumenty nowego kanclerza w peni przekonay faraona Kamesa. - Tak wanie uczynimy. Powinnimy rozway jeszcze jeden problem stwier dzia Ahhotep. Jej sowa zaintrygoway krla i ca rad. Angaujc wszystkie siy na froncie pnocnym, zbyt a two zapominamy o Nubijczykach, ktrzy wszak tylko czekaj na okazj, by napa i spldrowa Teby. Apofis spodziewa si nas w Cusae, nie za w Elefantynie ani w Nubii. W tej sytua cji gwnym celem winno by odzyskanie wadzy na Poudniu i udowodnienie Nubijczykom, e wszelkie ataki z ich strony przynios im klsk. Konkludujc: na wiosn nasze gwne siy powinny wyruszy nie na Pnoc, lecz na Poudnie.

89

19
Yima, ona Khamudiego, tga blondynka o farbowanych wosach, zawsze uwaaa si za skoczon pikno. Znajc zaborczy charakter ma, nie szukaa kochankw wrd ludzi na stanowiskach. Zadowalaa si wic egipskimi niewolnikami, ktrych atwo byo si pozby rkoma Aberii, zawsze gotowej jej pomc w tej sprawie. Yima bya cakowicie szczliwa z Khamudim. Korzystaa z jego bogactwa, drczya tylu niewolnikw, ilu chciaa, i moga do woli zaspokaja swoje dze wraz z mem rwnie zdeprawowanym jak ona. Na tym wrcz idealnym obrazie jej ycia cieniem kada si obecno Tany, tak zwanej imperatorowej, ktra wci traktowaa j z pogard. Zaufana powiernica mogaby jej pomc. Niezwocznie zatem Yima wyruszya do koszar, gdzie mieszkaa posgowa Aberia, kobieta, ktra jedn rk potrafia udusi krzepkiego mczyzn. Zabjczyni codziennie wiczya swoje muskuy, uprawiajc zapasy z hyksoskimi onierzami, ktrzy omielili si stawi jej czoo. Zjesz troch czerwonego misa? A moe napijesz si wina? zapytaa Aberia. Och, nie! zaprotestowaa Yima. Chc schudn. Przesta wic objada si ciasteczkami! To dobre dla maych dziewczynek. Jestem zaniepokojona, bardzo zaniepokojona... Moje ty biedactwo... Kto ci si naprzykrza? Owszem, ale nie jest to kto, kogo mogaby atwo wyeliminowa. Zaintrygowana Aberia przestaa na chwil przeuwa. Mw szybko, kim jest ta zagadkowa osoba! Chodzi o Tany... Sdz, e mnie nienawidzi. Dusicielka parskna miechem. Tany jest zbyt szpetna, by ywi takie uczucia! Przesta artowa. Ja naprawd przez ni cierpi. Nie wiem tylko, co jej si we mnie tak nie podoba ani co waciwie ma mi do zarzucenia. A moe ty si domylasz? Nie mam bladego pojcia, skarbie! Chocia waciwie 90

tak: w takim beczkowatym ciele moe mieszka tylko . ona imperatora nienawidzi caego wiata i kocha tylko siebie. Jedyne, co jej si udao w yciu, to zosta on imperatora, i za wszelk cen bdzie bronia swojej pozycji. Dobrze wie, e mog jej zagrozi inne baby, dlatego te bdzie prbowaa pozby si w pierwszej kolejnoci tych, ktre znajduj si w najbliszym otoczeniu imperatora Hyksosw. Ale on mnie w ogle nie interesuje, sowo daj! Twoja nie najlepsza reputacja nie przemawia za tob, koteczku. Ale mam pewien pomys. Co ty knujesz, Aberio? Wiesz, e nie gustuj w mczyznach. To sabeusze, bez charakteru. Natomiast kobiety... o, to co innego! Gdyby przekona on imperatora, e i ty lubisz kobiety, byaby cakowicie bezpieczna. Yima zrobia min przestraszonej dziewczynki. Och, doprawdy, to, czego dasz... ebym ja, z tob... Nigdy bym si nie odwaya. Perwersj masz we krwi, skarbie. Na pewno ci si spodoba! Zobaczysz, e raz sprbujesz i ju nie bdziesz moga si bez tego oby. Chod! Pjdziemy do mnie i najpierw co przeksimy. Po dobrym posiku wszystko wydaje si lepsze. Ale mog zobaczy nas onierze i... Wanie o to chodzi, koteczku, by nasz zwizek sta si publiczn tajemnic. Kto omieliby si nastawa na moj ulubienic? Khamudi zawsze bardzo dba o swoje stopy, uwaajc, e s jedn z najdoskonalszych czci jego ciaa. Tym razem kaza je masowa modziutkiej Egipcjance, crce pisarza zesanego do obozu w Szaruchen. Kiedy masa dobiegnie koca, najpierw si z ni zabawi, a potem zalenie od humoru albo zatrzymaj w haremie, albo pole do obozu. Obok, na wygodnej macie, leaa Yima z twarz pokryt odywcz maseczk z glinki. Dobrze zrobia odezwa si Khamudi do ony. Imperator bardzo sobie ceni Aberi. To niezwykle wane, by by z ni w dobrych stosunkach. Zobaczysz, e to si opaci i tobie, i mnie. Im wicej deportacji, tym bardziej wzrasta 91

pozycja Aberii. Kiedy powrci z Szaruchen, imperator mianuje j szefem policji. Czy imperator zamierza zgadzi wszystkich Egipcjan? To jedyne wyjcie, jeli chcemy naprawd rzdzi tym krajem. Cigle jeszcze potrzebujemy Egipcjan jako niewolnikw, ale stopniowo bdziemy ich zastpowa cudzoziemcami wychowanymi na mod hyksosk. Jaki wspaniay bdzie wiat, ktry szykuje imperator! Jedna myl, jeden cel, jedna polityka, jedna kasta rzdzca, majca peni wadzy, i tum wiernych poddanych, ktrzy bd posuszni, poniewa obowizywa bdzie jedno prawo prawo Apofisa. Ale kiedy imperator pozbdzie si wreszcie tebaskich podegaczy? T przyjemno chce pozostawi Jannasowi i uwaam, e dobrze robi. Szykuje si wspaniaa rze! Tebaczycy s tak przeraeni, e nie omielaj si wychyli nosa poza swoj baz! Na froncie za miotaj si bezadnie. Wkrtce zo bro, a wtedy Aberia bdzie miaa mnstwo pracy przy organizowaniu konwojw albo Jannas bdzie mia duo pracy przy cinaniu gw. Oto co stanie si z tymi niedogami, ktrzy oddali wadz kobiecie, tej caej Ahhotep. Herszt piratw mg wreszcie odetchn z ulg. Kiedy okrt admiraa Jannasa zaatakowa jego statek, w pierwszej chwili pomyla, e pad ofiar halucynacji. Jake to bowiem byo moliwe, e Hyksosi okazali si szybsi i sprytniejsi od niego? Z niewiarygodn zawzitoci admira ciga, jednego po drugim, piratw egejskich, cypryjskich i kreteskich, ktrzy swego czasu napadli na handlow flot imperatora. Mieli jednak jeszcze nadziej, e przy cichym wsparciu, ktrego udzielaa im Kreta, zdoaj zatopi cz hyksoskich jednostek i zmusi Jannasa do odwrotu. Jannas jednak okaza si gronym przeciwnikiem; jako wytrawny eglarz zna wszystkie sztuczki morskiej nawigacji i pomau osacza ich, oni za upodabniali si do zaszczutych zwierzt, ktre wci szukaj schronienia. Ich bezpieczn przystani miay by Cyklady. Kolejne zudzenie! Jannas kontynuowa pocig nawet na wyspach, omijajc wszystkie puapki, ktre na zastawili. 92

Za kadym razem rwnie cierpliwie i metodycznie izolowa kolejny statek przeciwnika, po czym zdobywa go szturmem przy pomocy swoich lepiej uzbrojonych onierzy. Piraci byli wietnymi pywakami. Ich herszt oraz dziesiciu ludzi zdoali dopyn do brzegu wyspy Tera, nad ktr growa wulkan. Jego wybuchy nie przeraay ich. Na tej wyspie od dawna ukrywali zdobyte upy, a w przyszoci, kiedy ju dostatecznie si obowi, zamierzali osi na stae. Wytropili nas, szefie. Pi barek z hyksoskimi ucznikami kierowao si w stron wyspy. Szybko! Na zbocze wulkanu. Nie odwa si pj w na sze lady. Istotnie, dymica gra przerazia ludzi Jannasa. Admirale, czy naprawd musimy ciga tych ndznych tchrzy? zapyta porucznik. Kade zadanie winno by doprowadzone do koca. Imperator rozkaza wybi piratw i my ich wybijemy. Nawet niewielkie uchybienie moe niczym zaraza obj kolejne statki, a od tego ju tylko krok do oglnej niesubordynacji. Czy ta gra nie jest... niebezpieczna? Nie bardziej ni mj miecz odpar gronie Jannas. Porucznik byskawicznie zrozumia, e jedno sowo wicej i bdzie po nim. Zrazu ocigajc si, Hyksosi rozpoczli jednak szturm na wulkan. Wspinaj si! wrzasn jeden z piratw. Szyb ciej ... Pospieszcie si! Wkrtce Hyksosi byli ju na odlego strzau i ucznicy byskawicznie rozprawili si z piratami. Spudowali tylko raz, celujc do dowdcy, ktry znik w chmurze dymu wydobywajcego si z wulkanu. On za wykorzysta moment i rzuci si do ucieczki wzdu krateru w nadziei, e zdoa go okry i uj przed pocigiem, zbiegajc z drugiej strony zbocza. Po chwili jednak strzaa trafia go w udo. Mimo blu nadal czoga si po skale. Jeden z Hyksosw przygwodzi go nog do ziemi. 93

 Nie zabijajcie go od razu rozkaza Jannas, ktry przed chwil ujrza niezwyke jezioro. Zamiast wody bulgotaa w nim ognista czerwie. Posuchajcie! baga tymczasem pirat. W grocie ukryem prawdziwy skarb! Gdzie konkretnie? Zaprowadz was, jeli darujecie mi ycie. Czemu nie? Zobaczymy. Mam twoje sowo? Zawsze moesz prbowa szczcia, piracie. Zaczynasz mnie denerwowa. Grota znajduje si w poowie tego zbocza. Wejcie jest naprzeciwko skay oznaczonej kkiem. To naprawd niezwyky skarb! Zobaczysz, dziki mnie staniesz si prawdziwym bogaczem. Wzbogacisz imperatora Hyksosw, nie mnie. Moim celem jest tpienie bandytw, ktrzy omielaj si na nas napada. Czy... pucicie mnie? Co przyrzeczone, bdzie dotrzymane stwierdzi Jannas. Najpierw jednak powiniene zay kpieli. Jeste brudny i cuchniesz. Kpiel... Jaka kpiel? W-ezerwonym jeziorze. Wydaje si idealne. Tylko nie to! wrzasn pirat. To pieko! Skoczcie z nim rozkaza admira. Czterech Hyksosw podnioso rannego i wrzucio go w bulgoczc law.

20
W bazie wojskowej wrzao jak w ulu. Teby obudziy si z zimowego snu, czasu spokoju, ktry wykorzystano do zbudowania kilku nowych okrtw. Kanclerz Neszi sporzdzi raport dla faraona Kamesa i krlowej Ahhotep, w ktrym podsumowa sytuacj. Front zosta odpowiednio zaopatrzony w ywno i bro 94

oraz wzmocniony przez nowych, penych zapau ochotnikw podkreli na koniec. Kolejne zastpy wyszkolonych onierzy tylko czekaj na rozkaz wymarszu. Jak oceniasz morale onierzy? zapytaa Ahhotep. Kanclerz Neszi zawaha si. Naszym ludziom nie brakuje odwagi ani determinacji, ale... Obawiaj si Nubijczykw, czy tak? Rzeczywicie, Wasza Wysoko. Wieci o okruciestwie Nubijczykw przeraaj wielu naszych onierzy. Rozmawiali z nimi generaowie, rozmawiaem i ja, tumaczc, e dysponujemy skuteczniejsz broni i lepiej wyszkolon armi, ale nie zdoalimy rozwia ich obaw. Ktokolwiek okae si tchrzem, zostanie stracony na oczach towarzyszy! owiadczy Kames. By moe istniej inne sposoby przezwycienia tego pradawnego i usprawiedliwionego strachu powiedziaa krlowa. Gsie wtrbki z figami, pieczone kaczki, opiekane eberka woowe, przecier z cebuli, soczewicy i cukinii, specjalne, witeczne piwo o piknej, bursztynowej barwie i mnstwo przernych sodyczy z miodem takimi smakoykami paac podejmowa armi wyzwolecz. Kady onierz otrzyma ponadto dwie nowe, wygodne maty i balsam z ywicznych olejkw, ktry koi bl zmczonych mini, pobudza naturaln energi organizmu i odstrasza insekty. Krlowa jest dla nas jak matka stwierdzi Wsacz, poerajc kanapk ze wieego chleba z pasztetem. Sowo daj, nigdy jeszcze tak dobrze nie jadem! Kiedy twj kraj osiga takie mistrzostwo przyzna Afgan prawie przestaj tskni za moim. Ich ssiad przy stole, zawodowy onierz piechoty, z rozmachem cisn dokadnie obgryziony szkielet kaczki. Zamiast zachwyca si jak dzieci, zastanwcie si troch! To nasz ostatni dobry posiek. Na statku nie bdzie ju tak za bawnie. Bdziemy mieli prawo tylko do zwykej onierskiej ra cji ywnociowej, a w perspektywie mier z rk Nubijczykw.
95

 Nie mam najmniejszego zamiaru umiera stwierdzi Afgan. Biedny, naiwny czowieku... Wida, e nie masz pojcia, co ci czeka! Bo ty akurat to wiesz? W yciu nie byem w Nubii, to fakt, ale kady wie, e nikt nie jest w stanie pokona tych czarnych wielkoludw, z dziesi razy od nas silniejszych. Tacy groni, a jednak nie omielaj si zaatakowa Hyksosw przypomnia Wsacz. Argument wprawi piechura w zakopotanie. Zrobi to wczeniej czy pniej! Nubijczycy maj walk we krwi, w przeciwiestwie do nas. Ani jeden egipski onierz nie powrci ywy z tej wyprawy. Jeli taki tego pewien, lepiej zrobisz, oddajc bro i wracajc do domu stwierdzi Afgan. Ten, kto z gry zakada porak, ju jest trupem. Czyby oskara mnie o tchrzostwo, cudzoziemcze? Prbuj nakoni ci do szczeroci wobec samego siebie, to wszystko. Kpisz ze mnie, tak? Wsacz chcia ju interweniowa, kiedy nagle w sali zapada cisza. Gos zabraa krlowa Ahhotep. Niewtpliwie czeka nas trudne zadanie owiadczy a a strach przed przeciwnikiem jest uzasadniony. Zanim jednak przyjdzie nam stawi czoo okrutnym Nubijczykom, musimy zdoby Gebelein, jedn z najwaniejszych hyksoskich twierdz, by Hyksosi nie zdyli zaalarmowa Nubijczy kw, inaczej stracimy jakkolwiek szans na zwycistwo. Zdobycie tej fortecy jest zatem najwaniejsze. Hyksosi zbyt dugo okupuj nasz kraj, eksploatuj bogactwa naszej ziemi i zmieniaj jej prawowitych mieszkacw w niewolnikw. Przyszed czas, by udowodni, e Egipt nigdy nie podda si tyranii. Dysponujemy najpotniejszym orem: umiowa niem wolnoci. Teraz jedzcie i pijcie, a wasze serca niech bd otwarte! onierz piechoty dooy sobie kaczki i jednym haustem oprni kolejny kufel mocnego piwa. Przemowa krlowej
96

uspokoia go zdobycie Gebelein byo niemoliwe. Wszystko sprowadzi si wic do krtkiego wypadu na poudnie, po czym armia wyzwolecza zostanie zmuszona do odwrotu i zapomni o Nubii. Ahhotep ucaowaa do matki, ktr od kilku dni choroba przykuwaa do ka. Pozostan z tob owiadczya. Kames wyruszy sam. Nie, crko. Twoim zadaniem jest trwa u boku krla, twojego syna. Jest jeszcze zbyt mody i niedowiadczony. Bez twojego wsparcia mgby popeni fatalne w skutkach bdy. Bez ciebie, ukochana matko, ta wyprawa nigdy nie doszaby do skutku i teraz, kiedy ty potrzebujesz wsparcia, moim obowizkiem jest pozosta przy tobie. Ahhotep, choroba starej kobiety nie moe ci przeszkodzi w poprowadzeniu naszych wojsk do zwycistwa. Sama musz sprosta tej prbie, ty za myl tylko o przyszoci. Crka opuszczajca matk w potrzebie nie byaby godna miana krlowej. Zastanawiam si, ktra z nas jest bardziej uparta... Pom mi wsta. Medycy bezwzgldnie zalecaj ci odpoczynek. Powierzya mi wanie wane zadanie: pod twoj nieobecno do mnie bowiem naley wadanie Tebami i zmobilizowanie wszystkich mczyzn prowincji w wypadku ataku Hyksosw. mier, jeli chce mnie zabra, musi jeszcze troch poczeka, przynajmniej do twojego powrotu. Teti Maa, jeszcze bardziej krucha ni zwykle, wysza z pokoju. Ahhotep bya przekonana, e wkrtce opuszczaj siy i powrci do ka, ale krlowa matka udaa si na przechadzk w ciepych promieniach soca, po czym zawezwaa domownikw. Ahhotep, moesz spokojnie wyrusza w drog. Znu dzio mnie leenie w ku, a poza tym zostan pod dobr opiek, prawda, Jahmesie? Wsacz starannie osadza na drzewcach ostrza noy i brzytew za pomoc kleistej masy zrobionej z ywicy pomieszanej 97

z proszkiem wapiennym. Afgan szlifowa je i sprawdza groty strza. Intendent Qaris biega tam i z powrotem, pilnujc, by niczego nie zostawi przypadkowi. Naradza si z kadym kapitanem i osobicie wizytowa wszystkie statki, sprawdzajc kad skrzyni i dzban. W przeddzie wymarszu na Poudnie niczego nie wolno byo zaniedba. Heray mia inne zmartwienie. Wasza Wysoko, moje ledztwo niczego nie wykazao. Nikt nie widzia ucznika, ktry strzela do krla. Oczywicie podwoiem jego stra przyboczn i zastosowaem wszelkie inne rodki ostronoci. Mj syn uwaa, e to cae zdarzenie byo jedynie prb zastraszenia go. Bez wzgldu na to, czy krl ma racj, czy nie, musimy zapewni mu bezpieczestwo. Nie wiemy bowiem, czy hyksoski szpieg pozostaje w Tebach, czy wyrusza z nami. Jeli jest pord nas, z pewnoci ponowi prb. Bd spokojny, Herayu. Bd czuwa nad faraonem. Wiatr Pnocy wszed na flagowy okrt, gdzie ju czekaa na niego nowiutka mata, rozoona w cieniu parasola, ktry mia dzieli z Chichotem Modszym. Za nim postpowa dugi szereg pozostaych uczestnikw wyprawy, ktrym przewodzi krl Kames z dumnie uniesionym w doni mieczem Amona. Afgan zacz wybija regularny rytm na dziwnym, nieznanym dotychczas Wsaczowi instrumencie. Sam to zrobie? To jest bben. Jego dwiki znakomicie zagrzewaj do boju, przekonasz si. Afgan mia racj. Oryginalne dwiki doskonale zaguszay niepokj, zwaszcza najmodszych onierzy. Ahhotep ucaowaa maego Jahmesa, zlecajc mu opiek nad babci. Zanim ostatecznie doczya do swoich onierzy, z dum, ale i niepokojem przyjrzaa si zastpom dzielnych ludzi, gotowych odda ycie za Egipt. Wielu z nich z pewnoci nie powrci i to ona bdzie odpowiedzialna za ich mier. 98

Maonka Boga zwrcia swe myli w stron zmarego ma, ktrego nieobecno odczuwaa z kadym dniem bardziej dotkliwie. Recytujc rytualne formuy gloryfikacyjne, ktre mogy oywi jego imi i jego istot, krlowa wyzwalaa energi niezbdn do prowadzenia szaleczej misji. Sekenenre by tu, przy niej, i obdarza j sw si. Wysoko na niebie lnia srebrna tarcza ksiyca.

21
Na wszystkich bogw, jaki pikny jest mj kraj! wykrzykn Wsacz. Chyba si z tob zgodz przyzna Afgan. Brakuje tu wprawdzie wysokich gr lnicych w niegu, ale reszta jest pena uroku. nieg, a co to takiego? Woda z nieba, ktra zamienia si w bardziej lub mniej gsty puch w przepiknym, biaym kolorze i opada na ziemi. Woda... zimna? Okropnie. Tak zimna, e szczypie w rce. Co za koszmar! Zapomnij o tym i rozkoszuj si widokiem Nilu i jego cudownie zielonych brzegw. Obaj mczyni, stojc na pokadzie okrtu flagowego, ktry wanie wyruszy w rejs na poudnie, pierwszy raz w yciu przeywali stan penego szczcia: adnej wojny, zagroenia, Hyksosw, nic, tylko lizgajcy si po wodzie statek, nad ktrym kryy ibisy i pelikany. Na dziobie jaki szczupy, acz uminiony zuch sondowa Nil dug, rozwidlon na kocu tyczk. Ten niepozorny modzieniec sprawowa niezwykle wan funkcj. To on, w zalenoci od gbokoci wody, dyktowa odpowiednie manewry. Jak ci zw? zapytaa go Ahhotep. Ksiycowy Sternik, Wasza Wysoko. A wic tak jak ja jeste pod opiek boskiego Ksiyca! Wasza Wysoko, nawet nie wiesz, jak dugo czekaem na ten moment! Baem si, e umr, zanim dane mi bdzie 99

bi si z Hyksosami i ich sprzymierzecami. Dziki tobie moje ycie nareszcie nabiera sensu. Przysigam, e doprowadz okrt flagowy do waciwej przystani. Szczery umiech modego sternika doda krlowej otuchy. Na razie, Ksiycowy Sterniku, brasujemy agle. Okrty floty wojennej przybiy do brzegu z opuszczonymi aglami, zachowujc jednak nienaganny szyk. Podczas przerwy na posiek Ahhotep i Kames zbierali ochotnikw chccych wzi udzia w ataku na Gebelein. Jestemy coraz bliej hyksoskiej fortecy i nie mona dopuci, by wrg wypatrzy nasze okrty stwierdzia krlowa. Gdybymy przypucili zmasowany atak, by moe sami by si poddali! stwierdzi jeden z oficerw. Widziaam t twierdz przypomniaa Ahhotep. Wydaje si nie do zdobycia. Poza tym Hyksosi znacznie bardziej obawiaj si imperatora ni floty egipskiej. Gebelein jak rygiel zamyka dostp do Grnego Egiptu. A gdybymy tak byskawicznie przemknli si obok tej przekltej budowli? Obrzuciliby nas gradem poncych strza i sponaby wikszo naszych jednostek. Zaalarmowaliby sygnaami optycznymi nubijskie i hyksoskie oddziay stacjonujce w Elefantynie. Nieprzyjaciel zdziesitkowaby nasze wojska, a zaraz potem zniszczy Teby. Aby mc porusza si Nilem, musimy zdoby Gebelein, i to tak, eby garnizon nie zdy wezwa posikw. Musicie te wiedzie, e wiee obserwacyjne w Gebelein s wyjtkowo wysokie. Wrg moe z nich obserwowa teren nawet do pidziesiciu kilometrw na poudnie. Innymi sowy, nie da si ani rzuci do ataku piechoty, ani oblega twierdzy! podsumowa krl. Co zatem pozostaje? Zanim podejmiemy decyzj, musimy przeprowadzi dokadn obserwacj Gebelein. Wezm dziesiciu ludzi i podejd bliej zaproponowa Kames. Nie, mj synu. Wdz nie moe opuszcza onierzy. Ja si tym zajm.
100

 Ale, matko! To zbyt niebezpieczne! To zadanie dla mnie i dla Afgana owiadczy Wsacz. Mamy najwiksze dowiadczenie w takich misjach i jeli tylko krlowa zechce nas ze sob zabra, bdzie cakowicie bezpieczna. A wic w drog! zadecydowaa Ahhotep. Nie ma co, to faktycznie potna twierdza i w dodatku wietnie usytuowana stwierdzi Wsacz z pewnym zaskoczeniem. Krlowa i jej dwaj towarzysze przygldali si fortecy ukryci w wysokiej trawie. Solidne mury, ogromne kwadratowe wiee, droga wartownikw, monumentalna brama, cignce si wzdu murw rowy wypenione wod niewtpliwie robiy wraenie. Twierdza wydawaa si niezwyciona. Leeli w tym samym miejscu, gdzie niegdy Ahhotep i Sekenenre razem odkryli Gebelein i gdzie omal nie wpadli w rce hyksoskich stranikw, ktrzy szli po prowiant dla wojska. Afganie, ty zawsze jeste optymist. Rusz gow i powiedz, co by zrobi? zapyta Wsacz. Na razie to mnie przerasta, przyznaj. Bojownicy stracili rezon. Tylko Ahhotep nie upadaa na duchu. Obserwujmy uwanie. Zawsze jest jaki slaby punkt. Trzykrotnie w cigu dnia Hyksosi opuszczali fortec, wyruszajc na zwiady. Mao brakowao, by i tym razem hyksoski patrol natkn si na Ahhotep. Na szczcie Afgan i Wsacz, dowiadczeni partyzanci, w por dostrzegli niebezpieczestwo i wszyscy zdyli si ukry. Pozostali niezauwaeni, cho patrol min ich dosownie o wos. Mona by atwo pozby si tych dwch, ale to nam nic nie da stwierdzi Afgan. Lepiej wedrze si, kiedy uchyl gwn bram zasugerowa Wsacz. Tylko garstce udaoby si przenikn za mury, a i tak wszyscy by zginli stwierdzia krlowa.
101

Z poudnia przypyn jaki statek. Egipscy niewolnicy, szczelnie otoczeni hyksoskim kordonem, z trudem wynosili na nabrzee cikie adunki. Jeden z nich potkn si o kadk i wypuci niesiony ciar. Ogromny dzban rozbi si na kawaki, pokrywajc molo plam trzydziestu litrw piwa. Jeden z Hyksosw bez wahania wbi wczni w kark nieszcznika, ktry nawet nie prbowa si broni czy ucieka. Zabjca kopniciem strci ciao do wody. Ahhotep prbowaa rzuci si na ratunek, ale silne rami Afgana zatrzymao j przy ziemi. Z caym szacunkiem, Wasza Wysoko, porywczo nic tu nie pomoe. Nieraz, niestety, mielimy z Afganem do czy nienia z podobnym okruciestwem, lecz gdybymy unosili si gniewem, ju dawno by nas nie byo na tym wiecie. Do koca rozadunku nie wydarzyo si nic wicej i statek odbi od brzegu, obierajc z powrotem kurs na poudnie. Czy nie daoby si po prostu podpali cytadeli? zaproponowa Wsacz. Trzeba by najpierw zgromadzi pod murami ogromne zapasy drewna powiedziaa Ahhotep a przez ten czas hyksoscy ucznicy z atwoci powybijaliby naszych ludzi. Poza tym wcale nie wiadomo, czy ogie zdoaby strawi te potne mury. Gebelein to istotnie twierdza nie do zdobycia mrukn z wciekoci Afgan. Pierwszy raz widz, e rezygnujesz zauway W sacz. Bo zawsze miaem jaki pomys! Ale tym razem... Zapadaa noc i bg Ksiyc zaczyna lni peni swojego blasku. On znajdzie dla nas jak rad przyrzeka krlo wa. Obserwujmy dalej. Nastpny dzie nie przynis nic nowego i te same patrole wychodziy o tych samych godzinach. Trzeciego dnia znw przypyn statek z zaopatrzeniem, tyle e przywiz jeszcze wicej towaru i pokaniejsze dzbany.
102

Jaki niewolnik, stary i zmczony, ugi si pod ciarem, upad na kolana i zrzuci adunek, patrzc prosto w oczy Hyksosa. Jeden z modziecw donis dzban do gwnej bramy. Pod czujnym okiem onierzy imperatora brama uchylia si na krtki moment dostarczania prowiantu i zaraz si zamkna. Potem statek odpyn, a hyksoski patrol jak zwykle wyruszy na ostatni obchd przed zmierzchem. Dzie i noc ucznicy trzymali wart na szczycie wie. Setki pochodni owietlay mury na caej dugoci, czynic niemoliwym nocny atak. Nad ranem trjka obserwatorw opucia kryjwk. Po raz pierwszy Afgan i Wsacz nie mieli adnego, nawet najbardziej ryzykownego pomysu na zdobycie Gebelein. W tej sytuacji rozkaz krlowej wydawa si oczywisty. Wracamy na okrt flagowy.

22
Admira Jannas pochodzi z Azji. By niewysoki, szczupy, wrcz chuderlawy. Powolny w ruchach i sowach, zawsze w charakterystycznym, pasiastym nakryciu gowy w ksztacie grzyba, sprawia na pierwszy rzut oka wraenie miego, budzcego zaufanie czowieka. Nic bardziej mylcego. W rzeczywistoci Jannas by bezlitosnym wojownikiem, ktry w cigu dugiej i byskotliwej kariery wojskowej wypenia rozkazy imperatora dokadnie i beznamitnie. Podobnie jak Apofis by przekonany, e jedynym kluczem do wadzy jest potga militarna i e naley zlikwidowa wszystkich, ktrzy sprzeciwiaj si hyksoskiej dominacji. Wprawdzie strawi wiele dugich lat na tropieniu ukrywajcych si na Cykladach piratw, ale potrafi by cierpliwy. Liczy si wszak tylko efekt. Cios przyszed z zupenie niespodziewanej strony. Cho Jannas odkry, e cichym wsplnikiem bandytw musiaa by Kreta, imperator, z niezrozumiaych dla niego powodw dyplomatycznych, nie godzi si zniszczy wielkiej wyspy. 103

Jannas by przekonany, e Kreteczycy uzbroj nowych piratw, ktrzy wkrtce znw zaczn napada na flot handlow Hyksosw. Jedynym sposobem ostatecznego rozwizania problemu Krety byo wic udowodnienie jej winy. Jannas, pewien, e Kreta udzielia schronienia bandytom, ktrym udao si umkn przed jego pocigiem, postanowi, e hyksoskie jednostki, zamiast przechwyci ostatni piracki statek, zmusz go do ucieczki w stron wielkiej wyspy. Widzieli, jak wpywa do jednej z zatoczek, a zaoga schodzi na ld. Cel Jannasa by wic jasno wytyczony. Okrty floty wojennej Hyksosw ustawiy si w szyku bojowym, gotowe do zmasowanego ataku. Tym razem Kreta nie wymknie si z rk admiraa. Spali miasta i miasteczka, spustoszy wsie, a wszystkie bogactwa wyspy stan si wasnoci imperatora. Przyby jaki czowiek. Mwi, e jest ambasadorem, i prosi o posuchanie zawiadomi Jannasa jego zastp ca. Jest sam i nieuzbrojony. Przypyn na zwykej barce. Brodaty, starannie uczesany dyplomata mia okoo pidziesitki. By wyranie zafrasowany. Jannas przyj go na pokadzie okrtu zakotwiczonego u brzegu Krety. Pozwl, e zapytam, admirale. Wiesz chyba, e Kreteczycy s wiernymi poddanymi imperatora? Poddanymi, ktrzy przyjmuj i wspieraj naszych wrogw, ot co! Kpisz sobie ze mnie? Jeli masz na myli niedawny incydent z piratami, ktrzy, mylc, e znajd u nas azyl, prbowali si ukry na wyspie, to bardzo si mylisz! Wszyscy zostali aresztowani i straceni. Moesz w kadej chwili zobaczy ich ciaa. Jannas achn si. Nie wierz w ani jedno twoje sowo! Mylisz, e dam si oszuka widokiem kilku chopskich cia, podczas gdy prawdziwi winowajcy podejmowani s przez waszego krla? Zapewniam ci, e bez jego wsparcia nie mogliby umyka przede mn tak dugo. Przysigam, admirale, e gboko si mylisz. Kreta jest jedn z najbardziej oddanych prowincji hyksoskiego impe104

rium. Kadego roku skadam imperatorowi w imieniu wyspy coraz wikszy trybut. Kochamy naszego wadc Apofisa i adnemu Kreteczykowi nie przyszoby do gowy, eby sprzeciwia si jego suwerennej wadzy. C za pikny przykad dyplomatycznej gadaniny! esz gorzej ni Beduin. Admirale, wypraszam sobie... Moesz sobie wyprasza, ile chcesz! Ja i tak wiem swoje uci wcieky Jannas. Osobicie wytropiem wszystkich piratw po kolei. Zanim dokonali ywota na palu, tortury zdyy rozwiza im jzyki i wszyscy zgodnie piewali to samo: napadali na nasze statki handlowe na zlecenie Krety, ktra odzyskiwaa w ten sposb dobra oddawane imperatorowi. Dysponuj wieloma zeznaniami i wina wielkiej wyspy jest bezsporna. Ci bandyci kamali, bo bali si tortur, to przecie jasne jak soce! Po c mj kraj miaby postpowa tak nierozsdnie? Wanie ci to wytumaczyem. Czyby nagle oguch? Imperator powinien mnie wysucha. Pozwl mi popyn do Awaris. To nie wchodzi w gr. Kreta jest kryjwk piratw i zniszcz j. Bagam, nie rb tego! Podwoimy nasz danin. Za pno, ambasadorze! Na nic si nie zdadz twoje dyplomatyczne sztuczki. Wracaj na wysp i przygotuj si ze swoimi pobratymcami do walki. Zwycistwo bez walki jest duo mniej satysfakcjonujce. Czy jest co, co mogoby skoni ci do zmiany decyzji? Absolutnie nic. Niszczc Kret, Jannas wzniesie si na szczyt wojskowej kariery i dowiedzie Apofisowi, e trzeba powrci na jedynie suszn drog siy, ktr kroczyli podczas pierwszych dni inwazji na Egipt. Z rwn determinacj powinni teraz rozszerza hyksoskie imperium, bez adnej dyplomacji czy ustpstw wobec pokonanych. Kreteczycy popenili wielki bd, uznajc, e mog bezkarnie nka imperium przy pomocy piratw. Kiedy tylko 105

wojska kreteskie zostan rozbite, wielka wyspa stanie si idealn baz wypadow dla dalszych podbojw. Podboje oto jedyny cel istnienia Jannasa. Zwycistwo wymagao powicenia, odwagi i zmysu strategicznego. Poraka bya dla gorsza ni mier. Czasem admira pozwala sobie na rozwaania na temat postawy imperatora. Czy z wiekiem Apofis nie stawa si zbyt kunktatorski? Wprawdzie armia zachowywaa w Awaris dominujc pozycj, ale czy dwr nie ulega pokusie luksusu? Egipt by krajem penym czarw i atwo byo zatraci zmys walki. Gdyby Jannas by na miejscu Apofisa, z pewnoci wybraby na swoj siedzib kraj bardziej surowy, jak chociaby Syri, aby pamita, e kady kraj, ktry nie zosta ujarzmiony si, zawsze bdzie potencjalnym wrogiem imperium. Zaraz jednak admira wyrzuca sobie podobn krytyk. Apofis na pewno widzia dalej ni on i mia wakie powody, by dziaa w ten sposb. Jednake czy to nie wielki skarbnik Khamudi wywiera zy wpyw na wodza Hyksosw? Jannas nienawidzi tego zepsutego czowieka, ktrego interesoway jedynie wasne korzyci, ale czy mg sprzeciwia si woli imperatora, ktry uczyni ze swoje prawe rami? Admira by jednak drugim ramieniem Apofisa i nie pozwoli, by Khamudi je odci. Po powrocie do Awaris musi ograniczy stref wpyww czowieka, ktry z tak atwoci eliminuje konkurentw. Ranek by pikny, morze spokojne. Wymarzone warunki do rozpoczcia ataku na wielk wysp, ktra wkrtce drogo zapaci za swoj dwulicow postaw i raz na zawsze straci wolno. Zastpca admiraa, odpowiedzialny za oddziay szturmowe, stawi si w otwartych drzwiach kabiny Jannasa. Admirale, wszyscy oficerowie czekaj w gotowoci na swoich stanowiskach. Jakie kopoty? adnych. Bro sprawdzona. Statki na pozycjach zgodnie z rozkazami. Jannas wyszed na pokad i obserwowa przeciwlegy brzeg, do ktrego dobijaa wanie hyksoska flota. 106

Nie wida ani jednego kreteskiego onierzastwierdzi. Jakby ustpowali nam pola. Czy to nie zasadzka, admirale? Oczywicie, e tak. Dlatego uyjemy katapult miotajcych ogie. Podpalimy pola i wikszo Kreteczykw upiecze si, inni rzuc si do bezadnej ucieczki. Ci, ktrzy zechc stawia opr, stan si celem naszych ucznikw. Na koniec przeczeszemy wysp. onierze dostan jeden rozkaz: zabija wszystkich, bez wyjtku. Ludzie obsugujcy katapulty czekali ju tylko na sygna admiralski. Wtedy zdarzyo si co nieoczekiwanego: pojawi si lekki statek hyksoski, byskawicznie pyncy wprost na okrt admiraa. Zaskoczony Jannas wstrzyma uderzenie. Czeg mg chcie ten intruz? Oficer cznikowy wspi si na pokad. Admirale, oto nowe rozkazy imperatora. Jannas przeczyta tekst wygrawerowany na ogromnym skarabeuszu z kalcytu. Z powodu powanego buntu w Anatolii Apofis rozkazywa admiraowi wstrzyma zbrojn rozpraw przeciw ostatnim piratom i niezwocznie opuci Cyklady, obra kurs na wschd i jak najszybciej dotrze do rebeliantw. Nie sdziem, e znajd ci tak atwo powiedzia wysannik Apofisa. Miaem szczcie, e kotwiczycie tak blisko Krety! Jannas przyglda mu si z nieodgadnionym umiechem. Szczcie... Nigdy nie licz na szczcie. Rzuci w kierunku wielkiej wyspy wcieke spojrzenie, ale wszak co si odwlecze, to nie uciecze. Da sygna do odwrotu.

23
Komendantem fortecy w Gebelein by prawie szedziesicioletni Kananejczyk, ktry wszystko w swoim yciu zawdzicza imperatorowi. Ju w modoci mia na swoim kon107

cie cae wioski spalone w Palestynie i Delcie, pokan liczb zgwaconych kobiet i zamordowanych starcw. Zwieczeniem jego kariery byo mianowanie go przez Apofisa dowdc ogromnej fortecy, ktra ryglowaa dostp do poudnia Egiptu. Bunt tebaczykw wcale nie martwi komendanta. Udao im si wprawdzie zgrupowa wojska pod Cusae, ale upajali si sukcesem, ktry i tak nie bdzie mia dalszego cigu, zablokowani bowiem od pnocy i poudnia, stanowili atwy cel, ktry imperator mg unicestwi w kadej chwili. Jedynym zagroeniem moga by Nubia, ale ich wdz, ktry zjednoczy tamtejsze plemiona i utworzy krlestwo Kerma, by czowiekiem rozsdnym, rozumiejcym najwyraniej, e lepiej by niezastpionym sojusznikiem Hyksosw ni z nimi walczy. Pozostaway wic tylko rutynowe dziaania. By unikn osabienia czujnoci garnizonu, komendant zaprowadzi elazn dyscyplin ze cisym podziaem na zadania wojskowe i gospodarskie, dziki czemu utrzymywa onierzy w gotowoci bojowej, cho i tak nikt nie by w stanie zagrozi fortecy. A gdyby nawet nagle pojawi si jaki tebaski statek, grad poncych strza posaby go na dno. Jedynym sabym punktem pozostaway ranne i popoudniowe patrole, ktre mogy natkn si na jakie zbrojne grupy. Do tej pory jednak krlowa Ahhotep nie powaya si na podobny krok, wiedzc zapewne, e nie ma on adnych szans powodzenia. Z wysokoci wartowniczych wie hyksoscy ucznicy prowadzili sta obserwacj okolicy z rozkazem zabicia kadego, kto prbowaby zbliy si do murw. Poza tym w razie ataku twierdza w Gebelein moga wysa wietlny sygna do wartowni pooonej trzydzieci kilometrw dalej na poudnie. Cig podobnych wartowni zapewnia przekazywanie owego sygnau dalej, a do oddziaw stacjonujcych w Elefantynie, ktre miay podj natychmiastow mobilizacj i spyn w d Nilu na odsiecz fortecy. Zdyliby nawet cign do pomocy onierzy nubijskich, stacjonujcych powyej pierwszej katarakty, dla ktrych perspektywa urzdzenia rzezi egipskich buntownikw byaby z pewnoci nie lada gratk. 108

 Komendancie, przypyno zaopatrzenie zameldo wa adiutant. Forteca bya regularnie zaopatrywana w wie wod, suszone miso i ryby, warzywa, owoce, a take cakiem nieze piwo... Hyksosom nie brakowao niczego. Ten sam statek co zawsze? Tak jest. Z wysokoci murw komendant obserwowa wyadunek ogromnych dzbanw typu kananejskiego, o charakterystycznym jajowatym ksztacie i dwch uchwytach. Kady mg pomieci okoo trzydziestu litrw pynu, a byway i wiksze. Dzisiaj jest dzie dostawy miodu, oliwy i wina przy pomnia adiutant, oblizujc si ze smakiem. Zamwiem te kilka skrzy sukna na nowe ubrania i przecierada. Po pamitaj mnie w intendenturze, jeli nie zrealizowali moje go zamwienia! Na myl o Egipcjanach upokarzanych przez krzepkich wojakw w czarnych hemach komendant zawsze odczuwa satysfakcj. Z pewnoci, jeli nadarzya si okazja, Hyksosi i tym razem nie omieszkali brutalnie ich potraktowa. Najmniejsze oznaki buntu spowodowayby zbiorow egzekucj. Bram otwarto i grupy niewolnikw zaczy wchodzi na teren fortecy, uginajc si pod ciarem adunkw. Ponaglani, z trudnoci apali oddech. Wydawao si, e za chwil wikszo padnie. Zaledwie wyadowali swoje ciary w magazynie, musieli biegiem, ze spuszczon gow, wraca do bramy, by jak najszybciej opuci teren fortecy. Przez ca drog obserwowao ich okoo dwudziestu gotowych do strzau ucznikw. Druga druyna strzelcw ostrzya groty strza, stojc w pogotowiu na murach tu przy gwnej bramie na wypadek, gdyby komu przyszo do gowy zboczy w kierunku gwnego dziedzica. Tego dnia, jak zawsze, zasady bezpieczestwa byy cile przestrzegane. Mam przeczucie, e wkrtce dostaniemy wiadomo od imperatora przepowiedzia komendant. Kiedy tylko li nia frontu w Cusae zostanie przerwana, dostaniemy rozkaz ataku na Teby wraz z oddziaami przybyymi z Elefantyny. 109

Marynarze dokoczyli stawiania agli i statek odpyn z powrotem na poudnie. Moe by si napi wina dzi wieczorem? zaproponowa adiutant. Nie ma mowy. Ludzie musz by rano wypoczci. Jutro od witu mamy sprztanie. W samo poudnie przeprowadz inspekcj. Czas na witowanie bdzie dopiero, gdy uznam, e w twierdzy jest dostatecznie czysto. Zawiedziony adiutant nie mia innego wyjcia, jak tylko powcign swoje chci. Mgby wprawdzie, z pomoc zaufanego stranika, dobra si do dzbanw i otworzy jeden na swj uytek, ale gdyby komendant zauway brak, niechybnie skazaby go na co najmniej trzydzieci dni aresztu i przenis w jakie inne, duo mniej przyjemne miejsce. Adiutant postanowi zatem zadowoli si iloci zwykle podawan do obiadu. Gebelein spao. Bya to jedna z wielu podobnie spokojnych nocy w cytadeli i nawet stranicy byli bliscy zanicia. Suchy trzask na chwil zakci cisz magazynu: pka cianka jednego z dzbanw. Wsacz z trudem wydoby si z niewygodnego rodka transportu. Obok z dzbana wyoni si Afgan. Tu za nim pozostaych pitnastu czonkw oddziau. Pierwsza cz miaego planu Ahhotep zostaa zrealizowana: przej statek z aprowizacj dla Gebelein, zastpi hyksoskich onierzy tebaczykami, nakoni zniewolonych Egipcjan do udawania, e nic si nie zmienio, a do tego znale na tyle szalonych ochotnikw, by chcieli ukry si w najwikszych dzbanach. Grozio im jedno wielkie niebezpieczestwo: gdyby Hyksosi chcieli skontrolowa zawarto dzbanw przed umieszczeniem ich w magazynie. Na szczcie rutyna i poczucie niczym niezagroonego bezpieczestwa skutecznie upiy ich czujno. Afgan i Wsacz przygldali si sobie z niedowierzaniem. yli, a to zakrawao na cud. Po chwili doczyli do nich pozostali towarzysze, kady ze sztyletem w doni. Ja i Afgan idziemy na rekonesans powiedzia W sacz. Ustalimy dokadne rozmieszczenie wartownikw, potem wrcimy po was i wsplnie oczycimy przedpole. Na110

stpnie jeden z nas otworzy gwn bram, inni za przez ten czas postaraj si zabi jak najwicej picych Hyksosw. Musicie dziaa sprawnie i po cichu. A co, jeli ktremu z wartownikw uda si podnie alarm? zaniepokoi si jeden z tebaczykw. To byby nasz koniec. Jeden bd i wszyscy jestemy martwi. Afgan i Wsacz, dowiadczeni w bezszelestnym poruszaniu si we wrogim terenie, zdjli sanday i zaczli ostronie postpowa w gb terytorium nieprzyjaciela. Strach ustpi miejsca skupieniu. Ich ruchy nabray kociej zrcznoci. Udusili dwch stranikw pilnujcych wewntrznego dziedzica, tak e nie zdyli nawet krzykn. Ciaa zacignli do pobliskiej szopy, po czym przebrali si w ich tuniki i pancerze. Na gowy woyli ich czarne hemy. Afgan wskaza Wsaczowi najblisze schody, dajc znak, e chce dotrze nimi do cieki wartownikw. Wsacz mia zrobi to samo z drugiej strony. Do dwch gwnych posterunkw, gdzie wart trzymao po dwch ucznikw, dotarli rwnoczenie. Stranicy mieli zatem przewag dwch na jednego, co czynio ca operacj niezwykle delikatn. Co tu robisz? zapyta Hyksos, zdziwiony widokiem zbliajcego si Afgana. Wiesz przecie, e komendant zabrania opuszczania posterunkw! Afgan byskawicznie podern mu gardo. Mia nadziej, e jego towarzysz popeni fatalny bd i podejmie walk, zamiast wezwa pomoc. Tak si wanie stao. Po wyeliminowaniu obu stranikw Afgan odwrci si, by sprawdzi, czy Wsaczowi rwnie poszo tak gadko. Zobaczy posta hyksoskiego onierza, ale ten szybko rozwia jego obawy, zdejmujc hem. Wsacz zbieg na dziedziniec po pozostaych tebaczykw. Szybko wskaza im pozycje wartownikw i przydzieli zadania. Chopcy s sprawniejsi, ni przypuszczaem" pomyla, widzc, jak byskawicznie przystpuj do akcji. Dziaali szybko i zdecydowanie, nie popeniajc adnego bdu. Grupa do zada specjalnych zakoczya operacj eli111

minowania hyksoskich stranikw w niespena p godziny od chwili opuszczenia dzbanw. Teraz brama gwna poleci Wsacz. Podczas gdy dwch tebaczykw otwierao bram, Afgan podkada ogie na szczycie jednej z wartowniczych wie. By to sygna, na ktry czeka pierwszy oddzia szturmowy Kamesa znak, e mog rusza na Gebelein. Miejmy nadziej, e si pospiesz. Inaczej moemy mie powane kopoty mrukn Afgan. Do sypialni Hyksosw! Zabijcie, ilu si da przypomnia Wsacz. Chwileczk... Spjrz, pod gwn wie jest jaka przybudwka. A moe to siedziba komendanta? Masz racj. Trzeba to sprawdzi. Ich sprzymierzecem bya noc. Gwatownie wyrwany ze snu komendant nie stawia oporu. Wydaj swoim onierzom rozkaz zoenia broni poleci mu Afgan. Hyksos nigdy si nie poddaje! Poznaj ci stwierdzi Wsacz. Kilka lat temu suye w Delcie... Torturowae wielu naszych ludzi! Gebelein jest nie do zdobycia. Oddajcie bro, natychmiast! Marudzisz jak kady Hyksos stwierdzi ze znudzeniem Afgan. Z wami wszelka dyskusja jest bezcelowa. Wypchn komendanta na zewntrz, zmusi go do wejcia na mury, chwyci za nogi i zepchn w otcha. Teraz do sypialni. Szczcie nie opuszczao tebaczykw. Znaleli porzucone cikie belki, za pomoc ktrych udao im si zablokowa drzwi dwch sypialnianych pomieszcze. Zdoali te zabi wszystkich Hyksosw, ktrym udao si opuci trzeci sal. W chwili, gdy czonkowie oddziau zaczli opada z si, forpoczta dowodzonej przez faraona Kamesa armii wyzwoleczej przekroczya mury fortecy. Z dziobu admiralskiego okrtu krlowa Ahhotep patrzya, jak ponie twierdza uwaana dotd za niezdobyt.

112

24
Jednooki sprawowa w Nubii podwjn funkcj ambasadora i gwnego szpiega Hyksosw. By doskonale poinformowany o wszystkim, co dziao si na tym rozlegym obszarze, zamieszkanym przez wojownicze plemiona zjednoczone niedawno przez bezwzgldnego i okrutnego przywdcnubijskiego ksicia Nedjeha. Jednooki, byy genera piechoty i zawodowy zabjca, zawdzicza swj przydomek pewnej Nubijce, ktra, nie mogc znie jego brutalnych zalotw, ugodzia go noem w lewe oko. Oficjalnie mwio si, e to pamitka po heroicznej walce, z ktrej wyszed jako zwycizca. Jednooki dugo obawia si, e wadza na tyle uderzy Nedjehowi do gowy, e omieli si w kocu zaatakowa Elefantyn. Nubijczyk jednak zadowala si bogactwami Kermy i regularnie skada Apofisowi danin na dowd, e jest jego wiernym poddanym. Niezwyka lojalno Nedjeha wci jednak intrygowaa Jednookiego. Czy nie byo to tylko pozorne posuszestwo, za ktrym krya si ch zdobycia podstpem metropolii dalekiego poudnia Egiptu, strategicznego punktu na wysokoci pierwszej katarakty? Z drugiej jednak strony informacje dostarczane przez jego szpiegw nie zawieray nic niepokojcego. Wszystkie inne rda rwnie potwierdzay, e Nedjeh zadowala si bogaceniem i umacnianiem wadzy na swoim terytorium. Jednooki przemierzy Nubi wzdu i wszerz, by osobicie upewni si, e wszdzie panuje spokj, po czym wyruszy do Elefantyny, gdzie zamierza przez kilka tygodni napawa si spokojnym yciem hyksoskiego garnizonu. Nieopodal, powyej pierwszej katarakty, koczowali wprawdzie nieliczni wojownicy nubijscy, ale midzy nimi a Hyksosami panowaa pena komitywa. Pokojowe wspistnienie oraz dua odlego od Awaris sprzyjay upieniu wojowniczej natury Hyksosw i wyranie rozluniy dyscyplin zwaszcza wrd niszej kadry dowdczej. Nie trzeba byo by wojskowym ekspertem, by zauway, e sytuacja pogarsza si z dnia na dzie, o czym najlepiej 113

wiadczya rosnca liczba kobiet przebywajcych w koszarach, gdzie obecno ich bya jeszcze do niedawna cakowicie zabroniona. Rozmikczeniu charakterw sprzyjay te agodne zimy, upalne lata, tak e onierze hyksoscy bardziej interesowali si teraz codziennym wiktem i wygod mieszkania ni sprawnoci broni. Garnizon w Elefantynie nie posiada rydwanw ani koni, w ktre wyposaona bya armia z Pnocy. Okrty byy przestarzae i wiele z nich wymagao generalnych napraw. Nawet sawna forteca w Gebelein miaa powane braki. Gwna brama pozostawaa czsto otwarta, a czujno tamtejszych stranikw pozostawiaa wiele do yczenia. Kt miaby czelno napada na Elefantyn? zapyta Jednookiego gubernator miasta, ktry wczeniej zadba, by dygnitarz znalaz w swoim ku pontn Nubijk, a teraz podejmowa go sut uczt. adnych kopotw z Nubijczykami? Najmniejszych, drogi przyjacielu! Jako sprzymierzecy s troch nieufni, ale cakowicie lojalni. Wystarczy tylko wspomnie imi imperatora, by stawali si posuszni. A tak midzy nami, mam nadziej, e nie zostan odwoany do Awaris. To byaby prawdziwa katastrofa, gdybym musia opuci ten may raj. Do stou, przy ktrym siedzia gubernator, zbliy si podczaszy. Jkajc si, wymamrota, e przynosi piln, a nawet bardzo piln wiadomo. O co znw chodzi? Zao si, e oficerowie znw si skar na tutejsze piwo! Nie mona jednak... Przeczytawszy tekst, napisany niewprawn rk jakiego marynarza na kawaku wapienia, gubernator na chwil straci oddech. Gebelein pado"... Co to znaczy Gebelein pado"? To znaczy, e fortec zdobyto stwierdzi Jednooki, rwnie osupiay. Zdobyto..." To znaczy kto? Od strony Nilu zaczy dochodzi jakie krzyki. Zdaje si, e zaraz si tego dowiemy, gubernatorze. Obaj wbiegli na szczyt gwnej wiey obserwacyjnej, prze skakujc po kilka stopni naraz. 114

Roztacza si std widok na pene morze, na ktrym ujrzeli tebask flot wojenn pod penymi aglami, wydymanymi przez silny pnocny wiatr. Zaatakowane znienacka okrty hyksoskie tony. Armia Kamesa i Ahhotep potrzebowaa dosownie jeszcze kilku minut, by dotrze do ldu i wedrze si do cytadeli. Brama... ucznicy... Koszary... Szybko! wyrzuci z siebie jednym tchem gubernator, biegnc w stron schodw. W popiechu przeoczy jeden stopie. Podczas niekoczcego si upadku uderza gow o kamienny mur. U podna schodw hyksoski dygnitarz by ju martwy. onierze, syszc sprzeczne rozkazy, wpadli w panik. Jednooki wiedzia tylko jedno: musi natychmiast wydosta si z miasta i dotrze do Kermy, eby zaalarmowa ksicia Nedjeha. Po raz pierwszy Wsacz i Afgan nie musieli osobicie prowadzi natarcia i mogli z oddali obserwowa, jak porwani entuzjazmem tebaczycy gromi przeciwnika. Hyksosi bronili si zaciekle, ale brak przywdztwa wprowadzi kompletny chaos w ich szeregi i po kilku godzinach Elefantyna pada. Nasi chopcy cakiem dobrze si spisali stwierdzi Wsacz. Cika praca popaca odpar Afgan. Teraz widz efekty wicze, do ktrych zmuszaa ich krlowa. Na dziedzicu wityni Chnuma, witego patrona Elefantyny, pojawia si Ahhotep. Towarzyszy jej faraon Kames w biaej koronie Egiptu na gowie. Krlowa, trzymajc w lewej rce uk, w prawej za ankh, symbol ycia, ucieleniaa Teby przynoszce wolno. Mody Kames nigdy jeszcze nie czu si tak szczliwy. Dziki doskonaej strategii Ahhotep oraz nadzwyczajnej sprawnoci onierzy cay wielki obszar od Teb po Elefantyn by wolny od hyksoskiej okupacji. Na ulicach i placach ludzie wiwatowali na cze onierzy armii wyzwoleczej. W caym miecie ustawiano dla nich suto zastawione stoy, przy ktrych mogli bawi si do pnej nocy. Ze wityni wyszed bardzo stary kapan. Porusza si z trudem, podpierajc si lask. 115

 Pragnbym pokoni si wam, Wasze Krlewskie Mocie, ale wybaczcie, sdziwy wiek mi na to nie pozwala. C za rado mc goci was tutaj! Moje zmagania ze mierci zostay dzi nagrodzone. Zicia si, zdawaoby si, niedorzeczna nadzieja: moje miasto jest wolne. Oprzyj si na moim ramieniu powiedziaa krlowa. Wasza Wysoko, ja... Zrb to, prosz. Jeste stranikiem koa garncarskiego, prawda? Pomarszczon twarz starca rozjani umiech. Hyksosi nigdy go nie znaleli, cho nieraz prbowali! To wanie tu, w tej wityni, zosta wykonany pierwszy ster, kt ry nadaje kierunek statkowi, jakim jest pastwo. To tu rwnie bg Chnum uformowa na kole garncarskim wszelkie ywe stworzenia. Nareszcie bd mg przekaza ci wszystkie te ta jemnice i umrze w spokoju. Dziesitki gazel przybyych z pustyni opanoway ogrody Elefantyny i bawiy si z dziemi. Znw bowiem mona byo czci wito bogini Anuket, przedstawianej w postaci licznej kobiety noszcej bia koron ozdobion delikatnymi rogami gazeli. Podczas gdy w miecie witowano, stary kapan odsania przed dostojnikami wejcie do krypt wielkiej wityni, znajdujcych si pod kamienn podog naosu. Hyksoscy onierze wielokrotnie sprofanowali go, poszukujc skarbw i nie podejrzewajc nawet, e to, czego tak podaj, ukryte jest pod ich stopami. Mityczny ster pastwa, zrobiony z drzewa akacji, by tak ciki, e Kames musia uciec si do pomocy innych mczyzn, by wydoby go z podziemi. Odtd bdzie wytycza kierunek na okrcie flagowym. Nastpnie mody faraon wynis z krypty koo garncarskie, na ktrym bg Chnum wymodelowa cay wiat, oraz model niebieskiego sklepienia, ktry nad nim zawiesi, by wdrujce po nim wiato mogo dociera we wszystkie jego zaktki. Z tej matrycy narodzili si wszyscy bogowie, zwierzta i ludzie. Stary kapan, krlowa i krl udali si teraz na dach wity116

ni. Tam koo garncarskie, wystawione na dziaanie promieni sonecznych, miao odzyska utracon energi. ycie si odradza owiadczy kapan. Duch oy wia materi. Kiedy odsonio si nocne niebo, stary mdrzec pokaza gociom, jak naley uywa przyrzdw obserwacyjnych, ktre od pradawnych czasw umoliwiay ludziom poznawanie ruchw Soca, Ksiyca i gwiazd. Dziki nim astronomowie z Asuanu potrafili okreli najwysze i najnisze pooenie cia niebieskich, co doprowadzio ich do konstatacji, e tak zwane stale gwiazdy rwnie si przemieszczaj, krc wok jednego nieruchomego punktu. Z czasem zaobserwowali, e i ten centralny punkt pozostaje w cigym ruchu z powodu przemieszczania si osi wiata*. Kames by zauroczony. Mgby caymi dniami sucha mdroci przekazywanych przez sdziwego czowieka. Od jutra bdziesz mg szkoli swoich nastpcw przyrzek faraon, widzc, jak rado sprawia kapanowi dzielenie si swoj wiedz. Przywrc tej wityni dawn wietno. Przyl nowych kapanw, sugi i artystw, by moga funkcjonowa jak niegdy. A wic mier bdzie jeszcze musiaa na mnie poczeka, Wasza Wysoko. Ahhotep nieruchomym wzrokiem wpatrywaa si w pierwsz katarakt, punkt wyznaczajcy granic z Nubi. Myl o wolnej Elefantynie cieszya j rwnie jak syna, ale to zwycistwo, cho tak wspaniae, byo tylko jednym z etapw w wojnie, ktra jeszcze bya przed nimi. Za skaln granic, ktr teraz owietla bg Ksiyc, czai si bowiem wrg na tyle potny, e mg doprowadzi do unicestwienia armii wyzwoleczej.

* Cf. Z. aba, L'Orientation astronomiue dans 1'ancienne Egypte et la precession de l'axe du monde, Archiv. Orientalni supplementa II" (Prague), 1953.

117

25
Krlowa Ahhotep i krl Kames dugo medytowali na wyspie Bigga, gdzie, wedug tradycji, znajdowao si ciao Ozyrysa, a take rda Nilu, ktry mia si tu rodzi w podziemnej jaskini, tak gbokiej, e nikt nigdy jej nie ujrza, a jego wody tu po narodzinach rozdwajay si na dwie odnogi, z ktrych jedna pyna na pnoc, a druga na poudnie. Na wyspie panowaa absolutna cisza. Nawet ptaki nie omielay si zakca spokoju picego boga, ktrego Izyda wyrwaa z rk mierci i oywia w magiczny sposb. To wanie dziki Ozyrysowi i w nim zmartwychwstaway dusze sprawiedliwych i przechodziy do ycia wiecznego, stajc si wietlistymi bytami na niebie, pord ktrych y teraz take faraon Sekenenre. Kames i Ahhotep stali na pokadzie okrtu, ktrym wracali do Elefantyny. Mody monarcha nie potrafi ukry wzruszenia. Jake to miasto jest wane dla caego kraju! Nie tylko jest stolic najwaniejszej prowincji Grnego Egiptu, ale take skrywa wite rda Nilu! Wadajc miastem, zapewniamy sobie przychylno Rzeki, naszego niezwycionego sprzymierzeca. Ziemia faraonw zmartwychwstaje jak Ozyrys. Czy nie lepiej by byo zapomnie o Nubijczykach i niezwocznie wyruszy w drog powrotn na Pnoc? Nie, synu. Najwyszy czas ostatecznie zerwa kajdany. Ksi Kermy musi zrozumie raz na zawsze, e nigdy nam nie podoa, a moemy to osign tylko w jeden sposb: zdobywajc fort w Buhen i ryglujc tym samym Nubi. Kames rozwin papirus, na ktrym naszkicowana bya mapa. Bdziemy musieli zatem dopyn prawie do drugiej katarakty! Czy na tak dugim odcinku nie grozi nam, e wpadniemy w puapk zastawion przez ksicia Kermy daleko przed fortec? Istnieje taka moliwo przyznaa Ahhotep jednak licz, e zalepia go wiara w to, i Buhen jest w stanie odeprze kady atak. To wszak twierdza potniejsza ni Ge118

i Asuan I katarakta V (Elefantyna) DOLNA NUBIA I I

Buhen Qr 7* // katarakta

GRNA NUBIA III katarakta Kernia

IV katarakta \ u katarakta

belein i Elefantyna razem wzite. Gdyby egipski gubernator Buhen nie zdradzi nas na rzecz Hyksosw, Nubijczykom nigdy nie udaoby si jej zdoby. Czy i tym razem zamierzasz uy podstpu z dzbanami? Obawiam si, Kamesie, e tym razem to nie bdzie moliwe. Pozostaje nam zatem mudne obleganie miasta, i to bez wikszych nadziei na sukces! Przez tak dugi czas moemy te utraci pozycje w Cusae. Tak te, niestety, moe si zdarzy potwierdzia krlowa. Jeli si ze mn nie zgadzasz, moesz odrzuci moj strategi. Masz prawo do samodzielnych decyzji. Kt omieliby si przeciwstawi twojej woli, matko, tobie, ktra przynosisz wolno Egiptowi? Jeste faraonem. Rozkazuj, a ja posucham. Kames wpatrywa si w Nil. Stajc si Maonk Boga, oddaa temu krajowi ca swoj mio. Lud darzy ci bezgranicznym uwielbieniem, 119

susznie wierzc, e wytyczasz na ziemi ciek, ktr wskazuje ci samo niebo. Ja jestem tylko modym krlem i nie mam ani twojego dowiadczenia, ani wizji przyszoci. Czasami zastanawiam si wrcz, czy istotnie naleysz do wiata ludzi, czy te cz twego istnienia przebywa w innym wiecie, dziki czemu wiedziesz nasze wojska jedynie suszn drog. Nigdy, matko, nie bd wydawa ci rozkazw i zawsze bd poda krok za tob. wito dobiego koca. Miasto znw byo ciche, a gazele wrciy na pustyni. Dla wikszoci onierzy zabawa skoczya si okropnym blem gowy, jednak wszyscy, ktrzy mieli odpyn w stron Nubii, stawili si na nabrzeu. Z zazdroci tylko myleli o tych, ktrym wydano rozkaz pozostania na miejscu i utworzenia nowego garnizonu w Elefantynie. Kanclerz Neszi podszed do faraona. Wszystko gotowe, Wasza Wysoko. Zaadowalimy pokane iloci prowiantu i broni. Osobicie sprawdziem zawarto kadego adunku. Wydajesz si jednak czym zmartwiony, kanclerzu. Panie, nasi ludzie boj si. Mieszkacy Elefantyny naopowiadali im strasznych historii o czarnych wojownikach, dzikszych od najbardziej krwioerczych bestii. W dodatku kady wie, e Nubia jest krain zych czarw, ktrych nikt nie potrafi odczyni. Czy to nie od tych spalonych pusty odwrcio si oko stwrcy, aby zniszczy wszelk posta ycia? Jestem pewien, e wszyscy z ulg przyjliby twj rozkaz odstpienia od wyprawy w nieznane. Ty te, Neszi? Ja? Ja bybym tylko rozczarowany i jeszcze bardziej zmartwiony. Rozczarowany brakiem silnego przywdcy i zaniepokojony brakiem perspektywy wolnoci. Nie jest to bardzo dyplomatyczna odpowied! Bo te nie jestem dyplomat, lecz jedynie stranikiem krlewskiej pieczci, ktry opatruje pieczci i ogasza decyzje faraona. Jeli sdz, e s ze, uwaam, e moim obowizkiem jest gono o tym mwi. Jeli moja szczero nie podoba ci si, panie, zdejmij mnie ze stanowiska i powierz je komu bardziej ukadnemu.
120

 Nie, Neszi. Nie chc, by si zmienia. Strach powanie osabia nasze wojska i nie wiem, jak go zwalczy. Moja matka nakazaa rzemielnikom z Elefantyny rozpocz produkcj nowej, dotychczas nieznanej onierzom broni. To powinno podnie ich na duchu. Oczom onierzy armii wyzwoleczej ukazaa si zjawiskowa posta krlowej Ahhotep w dugiej zielonej sukni, z gow ozdobion kwietnym diademem. Za ni postpowali uginajcy si pod ciarem koszy rzemielnicy. Przyjdzie nam zmierzy si z bezwzgldnym przeciwni kiem oznajmia krlowa. Zanim jednak sprbujemy zdoby fort w Buhen, musimy jeszcze pokona nubijskich wojownikw, ktrzy z pewnoci bd broni si zaciekle. Istnieje jednak skuteczny sposb, by ich osabi: moemy po suy si przeciwko nim tymi oto przedmiotami. Spjrzcie na wypisane na nich znaki. Z jednego z koszy Ahhotep wyja drewniany bumerang, na ktrym widniao oko udat, uniesiona kobra, sp i gowa szakala. Oko pozwoli nam dostrzec w por niebezpieczestwo wyjania krlowa kobra za je oddali. Sp i szakal bd nas chronili przed ciemnymi mocami pustyni. Kady oficer i pod oficer zostanie wyposaony w taki bumerang, by mg ochra nia ludzi, ktrzy s pod jego komend. Spokojn eglug za zapewni nam bumerang z identycznymi znakami zrobiony z koci soniowej. Krlowa nigdy nie okamaa onierzy, dlatego te zaufali jej i tym razem, wierzc, e potrafi odczyni ze uroki. Marynarze wyranie odzyskali entuzjazm i pod czujnym okiem kapitanw okrtw wzili si do stawiania agli i rei, ze wszystkich si cignc fay. Bya to trudna operacja, nawet dla wytrawnych eglarzy, jednak wszystko potoczyo si gadko i agle w peni si rozwiny. Na okrcie flagowym siedmiu krzepkich marynarzy stawiao gwn rej za pomoc dwch faw, podczas gdy trzeci zacz wspina si na maszt, by pomc im z gry. Jego wyczyn zaciekawi mod mapk, ktra okazaa si szybsza od
121

niego, po czym zacza wydawa krtkie okrzyki, jakby namiewaa si z nieudolnoci marynarzy. Chichot Modszy gonym ujadaniem w jednej chwili przywoa do porzdku rozbawion map, mimo e siedziaa na szczycie gwnego agla. Kiedy okrt zbliy si do pierwszej katarakty, faraon chwyci wioso sterowe i osobicie przeprowadzi okrt przez kana, ktry pozwala omin skalny prg katarakty i wypyn znowu na Nil. Okrt pyn teraz bardzo wolno. Na dziobie sta Ksiycowy Sternik i w wielkim skupieniu mierzy swoj dug rozwidlon tyczk gboko wody, z pen wiadomoci, e nie wolno mu popeni bdu. Bez wtpienia jednak mia nadzwyczajn umiejtno koncentracji i kiedy tak owi wszystkimi zmysami najmniejsze drgnienie wody, mogo si wydawa, e sam staje si tyczk, by omin kad puapk. Naraz Ahhotep spostrzega na czole Ksiycowego Sternika dwie coraz mocniej rysujce si bruzdy, jakby niebezpieczestwo roso z kad chwil. Krlowa, wpatrujc si w lustro wody, ktre lnio w promieniach soca, natychmiast zacza arliwie modli si do Hapiego, boga wylewu Nilu, by wyprosi jego askawo dla floty wojennej. W tym samym czasie Wsacz na rufie okrtu dostrzeg, e twarz Afgana przybiera zielonkaw barw. Afgan najwyraniej le si czu. eglowanie nie jest chyba twoj pasj, mam racj? Poczuj si lepiej, jak bdziesz patrzy gdzie indziej. Wymiotuj, nie krpuj si. Pozostao nam ju tylko kilka tygodni eglugi, i to z przerwami na mordercze walki. Mam nadziej, e niektre odbd si na staym ldzie. Afganowi odek si wywraca i nie mia siy na ripost. Pociesz ci, Afganie. Mwi, e na terenie Nubii rze ka jest znacznie spokojniejsza. Nawet taki szczur ldowy jak ty chyba wytrzyma? Ale uwaga! Zbliamy si do bystrzyny, gdzie moe nas troch sponiewiera. Lepiej nie patrz, bo nie jestem pewien, czy nasz statek wytrzyma! Stopniowo czoo Ksiycowego Sternika zaczo si wygadza. Nadal by czujny, ale zdawa si mniej spity. 122

Krlowa Ahhotep rwnie przestaa wpatrywa si w lustro wody i zacza rozglda wok siebie. Jej wzrok przycigny skrzce si w socu po obu stronach rzeki palmowe zagajniki. Udao si, Afganie! wykrzykn Wsacz. Wanie przekroczylimy granic z Nubi.

26
Koryto Rzeki byo tu wsze ni w Egipcie. Brzegi porastay palmy z koronami w socu i pniami wyrastajcymi wprost z wody. Wikszo z nich doywaa stu lat, a z najbardziej okazaych mona byo zebra nawet trzydzieci kici daktyli, ktre dojrzeway w porze wylewu Nilu, midzy lipcem a wrzeniem. Stanowiy znakomite rdo poywienia podczas gorcej pory. Dorastajce do ponad dwudziestu metrw palmy dum miay charakterystycznie rozwidlony, czasami nawet wielokrotnie, pie i piropusze na kocu kadej gazki, ktre zapewniay zbawienny cie. Dostarczay ponadto brzoworowych orzechw o delikatnym, sodkawym miszu, ktre niezwykle lubi Wsacz. Lepiej ci, Afganie? Jakby troch mniej koysao. Afgan, cigle zielonkawy na twarzy, prawie nic nie jad. Zabior ci kiedy w zimie w moje gry i zobaczymy, czy na niegu nadal bdziesz taki pewny siebie. Mog si jednak zaoy, e bdziesz tak samo walczy z zawrotami gowy, nie mogc ani wej, ani zej. I niech ci nawet nie przyjdzie do gowy prosi mnie o pomoc. Na razie jednak jestemy w Nubii i lepiej spjrz przed siebie. Mamy towarzystwo. Na brzegu stali czarni jak heban, niezwykle wysocy i potnie zbudowani wojownicy uzbrojeni w lance i uki. Za cae odzienie suya im prosta przepaska na biodrach. Ich twarze i torsy pokryway wojenne malowida. Ahhotep polecia zatrzyma statek. Spuci trap rozkazaa. Matko, tylko nie schod na ld! zaniepokoi si Kames.
123

 Ci ludzie maj wojownicz natur, ale nie s pozbawie ni poczucia honoru. Nie zabij kobiety, ktra wysza im na spotkanie sama i bez broni. Wsacz nie by tego taki pewien. Afgan zdecydowanym ruchem pooy mu rk na ramieniu. Powstrzymaj si od gwatownych ruchw, bo pomyl, e jeste wrogo nastawiony, i pozwl jej dziaa. Krlowa wie, co czyni. Te dzikusy zaraz si na ni rzuc! Takiej kobiety jak ona nie zabija si. Popatrz na nich... Zobaczysz, e zaraz pochyl gowy przed krlow Egiptu. Zachowanie Ahhotep zaskoczyo czarnych wojownikw, ale ju po chwili przez ich szeregi przedar si krzepki wielkolud, najwyraniej z zamiarem stawienia czoa nieznanemu przeciwnikowi. Na jego nadgarstkach lniy zote bransolety. Jestem Ahhotep, krlowa Dwu Krajw. Towarzysz faraonowi Kamesowi, ktry przewodzi naszej armii. Ja za jestem wodzem plemienia Medayw. Do tej pory sdziem, e jedynym faraonem jest Apofis. W jakim celu przybywasz na moje terytorium, krlowo Egiptu? Walczy ze sprzymierzecami Hyksosw, ktrzy okupuj mj kraj, a take odzyska twierdz w Buhen, ktr zdrajcy podstpem oddali wrogowi. Naprawd chcesz wyzwa ksicia Kermy? Sprzyja wadcy mroku, a to wystarczajcy powd, by porachowa mu koci. Ksi Nedjeh jest niezwyciony! Faraon go pokona. Nubijczyk wydawa si poruszony. Czego daj Medayowie? zapytaa czarnego przywdc, ktry wpatrywa si w ni niczym w obraz. Plemi Medayw od wiekw yo na obszarze midzy pierwsz a drug katarakt. Ksi Kermy chcia uczyni z nas niewolnikw, ale mu si przeciwstawilimy. W odwecie zabi wielu z nas i zrwna z ziemi cae wioski, w czym pomagali mu wanie Hyksosi, w tych swoich czarnych hemach i zbrojach. Musielimy ucieka na pustyni, gdzie ukrywalimy si a do chwili, gdy otrzymalimy wiadomo o flocie, ktra pynie z Teb i wyzwolia Elefantyn, a teraz 124

dotara do Nubii. Po drodze zabilimy wielu odakw ksicia Kermy, ktrzy chcieli podstpem was zaatakowa. Swego czasu wierzylimy nawet, e w Nedjeh bdzie naszym zbawc, ale dzi wiemy, e jest zwykym tyranem. Oto powody, dla ktrych chcemy walczy u boku faraona Egiptu. Na oczach osupiaego Kamesa, Wsacza i wszystkich egipskich onierzy czonkowie plemienia Medayw padli na twarze przed krlow Ahhotep. Jedynie Afgan nie czu penej satysfakcji, poniewa w istocie nie wierzy w swoj przepowiedni, e Ahhotep moe zatryumfowa nad czarnymi wojownikami. Ta kobieta sama w sobie jest cudem mrukn tylko. Komendant fortecy w Buhen, Egipcjanin o imieniu Soped, wysucha Jednookiego z wielk uwag. Hyksoski ambasador wydawa si czowiekiem nieskonnym do przesady, a Nubi zna zdecydowanie lepiej ni ktokolwiek inny. Nie mona zatem byo lekceway jego ostrzee. No dobrze, Jednooki. Twierdzisz, e armia wyzwole cza z Teb zaja Elefantyn. To wielki cios dla Hyksosw, zgoda, ale to z pewnoci tylko chwilowe odwrcenie fortu ny. Wiesz rwnie dobrze jak ja, e zemsta imperatora bdzie straszna. Zmiecie z powierzchni ziemi i Teby, i Elefantyn, po czym wprowadzi tam nowe garnizony, ktre raz na za wsze uniemoliwi jakikolwiek bunt. Jestem oddanym sug ksicia Kermy. Jak to mwi: obmyem stopy w wodach mo jego pana*, nale zatem do jego wity i tylko dlatego nadal jestem zdrw i cay. Masz absolutn racj, komendancie. Mimo wszystko powiniene jednak wzmocni obron Buhen. Buhen jest niezwycione! Gebelein te takie byo, do czasu! Ze porwnanie. Buhen to maa miecina, za to z duym garnizonem, ktry jest w stanie poradzi sobie z nie wiem jakim atakiem. Zapominasz te, e oddziay ksicia Kermy i ludzie z plemienia Medayw stanowi powan si i pewnie ju zatopili wikszo okrtw tego miesznego faraona Ka* W jzyku egipskim wyraenie to oznacza dozgonn wierno.

125

mesa. Wierz mi, przyjacielu: aden wrogi okrt nie zdoa dopyn a do Buhen. To moliwe przyzna Jednooki jednake nie lekcewaybym krlowej Ahhotep. Jej dotychczasowe dziaania byy wszak nadzwyczaj skuteczne. Obawia si kobiety? To chyba arty! Ta kobieta wydaje si w zmowie z bogami. Skoro bogowie nie uchronili Egiptu przed hyksosk inwazj, to i teraz jej nie pomog. Udam si do Kermy, eby ostrzec ksicia Nedjeha i prosi, by przysa posiki. Rozemieje ci si w nos. A jednak! Wol by przezorny. Nadal nie rozumiem, dlaczego jeste a tak zaniepokojony. Przecie to ostatnie podrygi jakiego maego tebaskiego stronnictwa, na tyle szalonego, eby uwierzy jeszcze w niepodlego Egiptu. Bd spokojniejszy, gdy dowiem si, e Ahhotep nie yje. Ale ona z pewnoci ju jest martwa! Pozdrw ksicia Nedjeha ode mnie i baw si dobrze. Podobno paac w Kermie jest coraz pikniejszy i mwi, e wkrtce bdzie okazalszy ni rezydencje faraonw. Komendant poczu prawdziw ulg, widzc, jak hyksoski ambasador odpywa na poudnie. Jednooki najwyraniej si starza i nowe wyzwania zaczy go przerasta. Tylko patrze, jak imperator odwoa go ze sprawowanych funkcji i zastpi kim modszym, bardziej energicznym, kto nie bdzie ba si wasnego cienia. Sopedowi wcale nie podobaa si interwencja Jednookiego. Kt zna potg fortecy lepiej od jej komendanta? Postanowi zatem napisa jeszcze tego samego wieczoru raport na temat postawy Jednookiego i niezwocznie wysa go do ksicia Kermy. Mia nadziej, e nakoni go w ten sposb do natychmiastowego zadania od imperatora jego dymisji. Komendant Soped by dumny z przebiegu swojej kariery wojskowej. Ju jako zwyky podoficer zrozumia, e Hyksosi s nowymi panami Egiptu i trzeba im suy jak najlepiej. Na pocztek oskary wszystkich swoich przeoonych o spiskowanie na rzecz Teb. 126

Wtedy te imperator pokaza, e potrafi by wdziczny: uznajc donos za spontaniczny dowd jego dobrej woli, mianowa go w nagrod komendantem twierdzy w Buhen i powierzy mu misj uczynienia z niej prawdziwego bastionu, dajc mu przy tym woln rk w wymierzaniu kar, czyli cinaniu gw wszystkim, ktrzy choby tylko w mylach omielili si sprzeciwi Hyksosom. Soped szybko wykorzysta zdobyt pozycj i wyeliminowa tych, ktrzy nie wzbudzili jego zaufania, zreszt przy penym poparciu swojego adiutanta, ktrego przysano mu z Kermy, by go kontrolowa. Nubijczyk musia nawet czasem studzi mordercze zapdy egipskiego zdrajcy. Teraz komendant Soped rzdzi niepodzielnie fortec, ktra staa si wanym miejscem postojowym dla karawan, punktem kontroli celnej, a take orodkiem wypukiwania zota i gwnym centrum pocztowym. Od lat Soped zrcznie lawirowa midzy imperatorem a Nedjehem, posusznie wykonujc ich rozkazy, tak e cieszy si przychylnoci zarwno jednego, jak i drugiego. Jeli za okres spokoju trwa zbyt dugo, zawsze mg torturowa jakiego cywila, by zmusi go do przyznania si, e podega do buntu... Znalaz te sprytny sposb, by stopniowo gromadzi fortun: z kadej porcji wypukanego zota niepostrzeenie podkrada kilka okruchw. Waciwie jedyne, czego si czasem obawia, to niespodziewanego pojawienia si jakiego rywala, na tyle sprytnego, by podstpem pozbawi go synekury, jednake zachowywa dostateczn czujno, by nie bra pod uwag takiej ewentualnoci. Podano do stou oznajmi sucy. Zapowiada si kolejny spokojny wieczr.

27
W cigu dwch lat wszechwadny ksi Kermy przybra dwadziecia kilo i ten niegdy pikny czarny atleta sta si niemal otyy. Jak jednak walczy z pokus pysznych da z sosem i deserw przygotowywanych przez kucharzy? Regularnie za127

tern poddawa si masaom przy uyciu olejku z podunych pestek karity, zwanej te drzewem masowym". Nedjeh podbi yzne ziemie w regionie Dongoli, powyej trzeciej katarakty. Sukces ten spowodowa, e zwyky wojownik zmieni si w dnego wadzy zdobywc. Gdy sta si panem prawdziwej krainy obfitoci, bogatej zwaszcza w zboa i stada byda, uzna, e rwnie atwo zdobdzie Elefantyn, a potem Teby, i stanie si wadc caego Grnego Egiptu. Jego ambitne plany pokrzyowa jednak imperator Apofis, a Nedjeh uzna, e lepiej nie drani Hyksosw. Przyj zatem postaw wiernego sprzymierzeca Hyksosw, czego dawa dowd, wysyajc do Awaris daniny. W zamian zyska spokj i mg sprawowa despotyczne rzdy, trzymajc cay region elazn rk. Postanowi podnie rang stolicy ksistwa i nakaza wybudowanie w samym centrum spektakularnej budowli, paacu-wityni z surowej cegy, wysokiego na trzydzieci metrw. Z jego szczytu, na ktry wiody monumentalne schody, roztacza si widok na cae miasto. Od poudniowego zachodu okrga, przestronna chata suya jako sala audiencji. Na wschodzie za powsta cmentarz, gdzie na najwaniejszych grobowcach widniay gowy bykw. Ziemne way obronne, wiee wartownicze oraz cikie bramy strzegy bezpieczestwa miasta, w ktrym skadano ofiary zarwno z niewolnikw, jak i baranw. Najnowszym upodobaniem Nedjeha byy fajansowe dachwki oraz fryzy przedstawiajce lwy. Dziki kopalniom zota znajdujcym si na jego terenie nie tylko sam si bogaci, ale te wykorzystywa je do pomnoenia splendoru ksistwa Kerma. Dziki skarabeuszom, ktre speniay rol krlewskiej poczty, pozostawa w staym kontakcie z Apofisem. Imperator przysa mu nawet mistrzw stolarstwa, ktrzy zapenili jego paac meblami w wyrafinowanym egipskim stylu. Mieszkacom nowej stolicy nie zbywao na niczym. Dziki dobrym stosunkom z Hyksosami do Kermy przybyway regularnie minojskie i cypryjskie amfory, a plemienni wodzowie uznawali wadz Nedjeha. Oczywicie, Nedjeh ty i obrasta w pirka, ale nikt nie narzeka. Dobre jedzenie i luksus sprawiy, e porzuci ambi128

cje wojownika dla komfortu ycia. Cen byo bezwarunkowe podporzdkowanie si Hyksosom. Ale czy ci urodzeni rabusie zadowol si upieniem Egiptu? Nubia krya wszak ogromne pokady zota, ktre niewtpliwie byy ncce... Z kadym rokiem Nedjeh dostarcza imperatorowi wiksze iloci szlachetnego metalu, udzc si, e dziki temu utrzyma istniejcy stan rzeczy. Apofis na odlego zachowywa wpyw na ksistwo, ktre nie mogo mu zagrozi w aden sposb. Nedjeh skrzywi si w grymasie niechci, kiedy zarzdca dworu oznajmi wizyt Jednookiego. Nieatwo byo zwie hyksoskiego ambasadora, ktry sam by mistrzem strategicznych wybiegw i sownej manipulacji. Przybywa z daniem zwikszenia dostaw zota i Nedjeh bdzie go musia przekona, e kopalnie nie mog dostarcza ju wicej drogocennego kruszcu. Wydajesz si wielce zadowolony, Jednooki! Pozory czsto myl, ksi. No, nie chcesz chyba powiedzie, e przynosisz ze wiadomoci? Armia tebaska zdobya Gebelein i Elefantyn. Wiem. Przecie dostaem od ciebie informacje. To pewna trudno, przyznaj, ale czy wojska imperatora nie odzyskaj wkrtce utraconych pozycji? Oczywicie. Czym wic si tu niepokoi? Ahhotep i faraon Kames wkroczyli ju na teren Nubii. Nedjeh parskn miechem. Wszak to kobieta i nastoletni chopiec! Tym szale stwem sami skazali si na mier. Jednooki wydawa si przygnbiony. Nie bybym tego taki pewien. A to dlaczego? Bez obaw, moje wojska stacjonujce nieopodal pierwszej katarakty w poczeniu z siami plemienia Medayw urzdz tym twoim tebaczykom prawdziw jatk! Nie liczybym zanadto na plemi Medayw. Twoi ludzie le ich traktowali, a to dumny i mciwy nard. Nigdy nie odwa mi si przeciwstawi! Moesz by pewny, e armia tebaska przestaa ju istnie! 129

 Czy jednak, na wszelki wypadek, nie naleaoby wzmocni obrony Buhen? Buhen jest twierdz nie do zdobycia! Gdyby ongi zacny Soped nie zdradzi swoich, musiabym oblega Buhen w nieskoczono, nie majc pewnoci, czy uda mi si zdoby t twierdz. Ja za wiem, e jeli nadal bdziemy traktowa tebaczykw jak nic nieznaczcego przeciwnika, popenimy niewybaczalny bd. Ahhotep jest prawdziwym wodzem. Jak bowiem wytumaczy fakt, e tak, zdawaoby si, mieszna armia zdoaa opanowa Gebelein i Elefantyn? Popadasz w czarnowidztwo, Jednooki! Tebaczycy to zwykli awanturnicy, ktrym si na chwil poszczcio, ot co! Ksi, doradzam jednak wysanie posikw do Buhen. Szczerze? Uwaam, e to zawracanie gowy. Zatem jestem zmuszony, jako oficjalny przedstawiciel imperatora Hyksosw, wyda ci taki rozkaz. Nedjeh zdoa pohamowa narastajc wcieko i skoni si. Jak sobie yczysz... Ale nigdy bym nie przypuszcza, e tak atwo ulegasz panice. Jeli Medayowie zwrcili si przeciwko twoim oddziaom, Ahhotep i Kames mieli woln drog. Ich celem za mogo by tylko Buhen. Zdobywajc t twierdz, zablokuj waswKermie. To tylko przypuszczenia i adnych konkretw! Instynkt rzadko mnie zawodzi. Ja po prostu wiem, e ta Ahhotep jest niebezpieczna i musisz zacz dziaa natychmiast. Nie mwmy ju o tym. Rozkazy imperatora zostan wypenione jak zawsze. Czy Apofis mia kiedykolwiek powd, aby by ze mnie niezadowolony? Nie mia przyzna skwapliwie Jednooki, wielce rad ze swojej interwencji. To wanie ty, ksi Kermy, bdziesz mia niewtpliwy przywilej zduszenia tebaskiej rebelii, a co za tym idzie, i powane zyski. Poza tym w raporcie, ktrego oczekuje ode mnie Apofis, nie omieszkam odpowiednio pochwali twojej zaangaowanej postawy. 130

 Jeste tu zawsze mile widzianym gociem, Jednooki. Czy sdzisz, e imperator pochwali swojego ambasadora, jeli ten przyniesie mu gowy Ahhotep i Kamesa na czubku wczni? Z pewnoci doceni taki hod. A wic dobilimy targu! Co by powiedzia, gdybymy si troch zabawili, drogi przyjacielu? Nedjeh mia dwie namitnoci: suto zastawiony st, a zaraz potem kobiety. Na tym polu hyksoski ambasador czu si na siach rywalizowa z Nedjehem, co byo tym przyjemniejsze, e Kerma obfitowaa w pikne istoty o ognistym temperamencie. W krlewskiej siedzibie Nedjeha bya wydzielona obszerna komnata przeznaczona wycznie dla nowych podbojw ksicia, ktry mimo swej tuszy wci cieszy si opini niezrwnanego kochanka. Byo ich cztery modziutkie kobiety, liczne, umiechnite. No dalej, Jednooki! Daj ci pierwszestwo wyboru. To zbytek aski, ksi! Ale bardzo prosz! Potraktuj to jako podarek z okazji zawarcia naszego porozumienia. Tym, co Hyksos najwyej ceni w Nubii, byy Nubijki. Fascynowao go, e potrafi by zarazem potulne i drapiene, e w jednej chwili umiej zmieni si z dzikiej pantery w uleg kotk. To wanie przywizao go do tej surowej, spalonej socem ziemi. Jednooki nie da si duej prosi i w peni rozkoszowa si wspaniaym prezentem. Noc ju zapada i Jednooki spa, kiedy Nedjeh potrzsn go za rami. Zasne, przyjacielu! A ja chciabym ci jeszcze przed kolacj pokaza moj ostatni namitno. Jednooki przeciga si przez chwil. Dwie Nubijki skutecznie pozbawiy go wszelkiej energii i marzy tylko o odywczym nie. Nie chcia jednak uchybi ksiciu. W otoczeniu dwch przybocznych stranikw Nedjeh zaprowadzi ambasadora na wschodni cmentarz, gdzie ju cze131

kay wykopane obszerne groby, w ktrych mieli spocz nubijscy dostojnicy. Postanowiem, Jednooki, przyzna ci jeszcze jeden przy wilej: jako pierwszy dostpisz zaszczytu zwiedzenia mojego grobowca, ktry ma by rwnie okazay jak faraonw. Wpraw dzie wy, Hyksosi, nie przywizujecie wikszej wagi do ycia po mierci, ale wanie dlatego chc ci pokaza, jak jest u nas. Ja miaem paac za ycia i chc mie rwnie po mierci. Mczyni zagbili si w czelu opadajcego korytarza, by po duszej chwili dotrze do przedsionka, ktry prowadzi do komory penej posgw, waz i mebli zrabowanych w Elefantynie. Najwiksze wraenie robia jednak podoga. cile uoone ludzkie czaszki pokryway ubit ziemi niczym dywan. Nie znosz sprzeciwu wyzna Nedjeh. Zaraz wpadam w gniew i zabijam kadego, kto omieli si w jaki kolwiek sposb kwestionowa moj wadz. A ty, Jednooki, sprzeciwie mi si wielokrotnie. Hyksos gwatownie si cofn, powodujc guchy trzask koci wycieajcych podog. adnej drogi ucieczki. Ksi, posuchaj, prosz... Kto raz mi si sprzeciwi, nie zasuguje na moj wielkoduszno. W drodze wyjtku spotka ci jednak jeszcze jeden zaszczyt: twoja czaszka spocznie w tym samym grobie, do ktrego wrzucam czaszki niewolnikw, ktrych zabiem wasnymi rkoma. Jednooki prbowa si utorowa sobie drog, ale Nubijczyk by znacznie wyszy i silniejszy. Jednym kopniciem powali Jednookiego na ziemi i skrci mu kark. Oficjalnie hyksoski ambasador zmar naturaln mierci w piknym miecie Kerma. Imperator nieatwo znajdzie innego Hyksosa, ktry bdzie zna ten region tak dobrze jak ten zadufany mdrala, ktry w peni zasuy na kar. Jak bowiem w ogle mg pomyle, e mona do czegokolwiek zmusi Nedjeha?

132

28
Komendanta Sopeda obudzi w rodku nocy gwatowny omot do drzwi. Wcieky podnis si z ka, otworzy drzwi i ujrza na progu dowdc nocnej stray. Co si dzieje? Patrol natrafi przy gwnej bramie na zy omen. Zy omen? Bumerang z koci soniowej, cay w magicznych znakach. onierze prbowali go podnie, ale poparzy im rce. Ludzie s bardzo przestraszeni, komendancie. Czekaj na twoje rozkazy. Soped byskawicznie wrzuci na siebie ubranie. Byli wszak w sercu Nubii, a tu nie mona byo lekceway takich sygnaw. Plemienni czarownicy posiadali bowiem ogromn moc i najwyraniej, z przyczyn, ktre trzeba bdzie dopiero ustali, jeden z nich postanowi zakci ycie fortecy. Przede wszystkim naleao zniszczy w przeraajcy przedmiot. Zdenerwowany Soped przemierzy wielkimi krokami dziedziniec i wyszed przed gwn bram fortecy. Dziesitki nubijskich i hyksoskich onierzy toczyo si wok podejrzanego przedmiotu. Rozstpcie si! poleci komendant. W wietle ksiyca lni bumerang z koci soniowej, pokryty znakami, ktre tak przestraszyy onierzy z Buhen. Przeraa ich zwaszcza uniesiony ureusz i gryf z ostrym dziobem. Przecie to nic takiego powiedzia Soped, drc na caym ciele niczym palma na wietrze. Jeli tak, to podnie go i przeam odpar jeden z Nubijczykw. Podobno parzy w rce! W ten sposb nie odpdz czarw, tylko si zrani. Dla wszystkich byo jasne, e komendant si boi. Nawet wartownicy porzucili swoje stanowiska i przyczyli si do swych towarzyszy, ktrzy nie mogli oderwa wzroku od tajemniczego bumerangu. 133

 Patrzcie na kobr! Jej oczy czerwieniej... wykrzykn jeden z onierzy. Oczy Anubisa rwnie! wtrowa mu nastpny. Przyniecie maczug rozkaza komendant. Musz roztrzaska t ko soniow. onierz, ktry poszed po narzdzie, ju nie powrci, uduszony przez jednego z wojownikw plemienia Medayw, ktrym udao si przenikn na teren fortecy przez gwn bram, niedomknit i niepilnowan w oglnym zamieszaniu. Dziki magii Ahhotep czarni wojownicy nie musieli nawet ryzykowa wdrapywania si na mury, tylko zrcznie i szybko poradzili sobie ze stranikami pilnujcymi dziedzica, po czym wspili si na wiee wartownicze i pozbyli si wszystkich ucznikw. No, gdzie ta maczuga? niecierpliwi si komendant, zachowujc jednak bezpieczn odlego od tajemniczej koci soniowej, ktra mienia si jak ywa w blasku boga Ksiyca. Nagle komendant gwatownie podskoczy. Z hukiem zamkna si gwna brama. onierze, jak na komend, odwrcili gowy i zamarli w przeraeniu. Gupiec, ktry do tego dopuci, zostanie wtrcony do lochu! oznajmi Soped. W tym samym momencie ze wszystkich wie jednoczenie posypa si grad strza, kadc pokotem wikszo onierzy garnizonu w Buhen. Komendant bezradnie patrzy, jak pustoszeje pole wok niego. To Medayowie! wrzasn jeden z Hyksosw. Wybij nas jak kaczki! Do odzi ratunkowych! Uciekniemy rzek zadecydowa Soped. Pozostali przy yciu rzucili si we wskazanym kierunku, ale drog odci im oddzia armii wyzwoleczej dowodzony osobicie przez faraona Kamesa. Soped porzuci swoich onierzy i podj samotn ucieczk. Po drodze nie zawaha si zabi jednego ze swoich oficerw, by da do zrozumienia, e walczy po stronie Egipcjan. Zdoa przemkn si nad Nil i wskoczy do wody. Mia na134

dziej, e pync z prdem, dotrze do odzi i jak najszybciej odpynie z Buhen. Udaoby mu si, gdyby nie Wsacz, ktry przewidzia jego manewr i wskoczy do rzeki razem z nim. Oplt go prawym ramieniem i uniemoliwi ucieczk. Nie tak prdko, przyjacielu! Jestem komendantem fortecy i mam mnstwo ukrytego zota... Daruj mi ycie, a bdziesz bogatym czowiekiem! Doprawdy? A gdzie to zoto? W odzi. O, tam! Krztuszc si wod, zdoa wycign rk i wskaza kierunek. No, dobrze. Ale adnych sztuczek, bo wypatrosz ci jak ryb! Wsacz nie wiedzia, e komendant nie rozstaje si ze sztyletem ukrytym w fadach przepaski. Ta przezorno ju nieraz ratowaa go z opresji. Udajc pokonanego, Soped zacz powoli pyn w stron ukrytej w sitowiu odzi. Sakiewki ze zotem s przywizane do kaduba wyjawi. Wystarczy zanurkowa i odwiza je. No to na co czekasz? Komendant posusznie si zanurzy, ale zaraz wypyn tu za Wsaczem i sprbowa wbi mu sztylet w plecy. Wsacz by jednak biegy w sztuce walki wrcz i zwietrzy podstp. Uchwyci napastnika za nadgarstek i skierowa bro w jego stron. Ty tchrzliwy zdrajco! Zabij ci z prawdziw przy jemnoci. W miar jak ostrze cio wntrznoci, przesuwajc si od brzucha ku sercu, wzrok komendanta stawa si coraz bardziej szklisty. Ju nie y, kiedy nagle Wsacz wrzasn z blu. Szczki krokodyla zamkny si na jego lewym udzie i gad zacz go ciga w gb. Afgan, widzc, co si dzieje, skoczy na grzbiet zwierzcia i byskawicznie zatopi mu sztylet w oku. Oszalay z blu potwr wypuci zdobycz i uciek. Z pomoc dwch egipskich onierzy Afgan doholowa rannego do brzegu. 135

 Niele ci urzdzi, cho i tak miae szczcie, e to by mody krokodyl. Pierwszego dnia wojskowy medyk okada ran surowym misem. Drugiego zastosowa gorcy okad w postaci gstej papki z byczego tuszczu i pleni z jczmiennego chleba, ktrej lecznicze dziaanie byo znane od dawna. Zaaplikowa mu rwnie rodek odurzajcy, zrobiony z wycigu korzenia mandragory, jujuby oraz soku z niedojrzaych owocw i lici maku, dziki czemu Wsacz nie czu blu. Mid i mirra, o waciwociach odkaajcych, miay przyspieszy gojenie si rany. Afganie, bd ze mn szczery: bd jeszcze chodzi? Bez wtpienia. Pozostanie ci tylko niezbyt dua blizna, ktr nawet nie bdziesz mg imponowa dziewcztom. Nie powiesz im przecie, e dae si upolowa krokodylowi... Gdyby nie ja, ta gnida by ucieka! Faraon Kames postanowi ci odznaczy. Przy okazji i ja dostan medal za to, e ci uratowaem. A w dodatku awansowalimy. Kady z nas zosta dowdc oddziau szturmowego. Dziki twoim wyczynom bdziemy rzuceni na pierwsz lini. Wszak o to ci chodzio, czy nie? Przesta si mdrzy w moim imieniu. To doprawdy mczce! I pomyle, e ta zdradziecka kanalia mylaa, e zdoa mnie wcign w puapk, opowiadajc o zocie schowanym pod odzi! Ale to zoto naprawd tam byo powiedzia Afgan i byo go nawet cakiem sporo. Dostaniesz swoj cz, jak tylko skoczy si wojna. Jeli kiedykolwiek si skoczy... Drzwi pokoju, w ktrym lea Wsacz, otworzyy si i na progu stana moda smuka Nubijka. Przedstawiam ci twoj pielgniark obwieci Af gan. Naley do plemienia Medayw i zna cudowne zioa, dziki ktrym szybciej powrcisz do zdrowia. No dobrze, zostawiam was. Widok kulawego dziaa na mnie przygnbia jco. 136

Wsacz myla, e majaczy w gorczce, widzc, jak moda Nubijka zrzuca skp przepask i zupenie naga przystpuje do warzenia jakiej mikstury. Bardzo tu gorco zaszczebiotaa a ja uwielbiam pracowa nago. Zaufaj mi, dzielny onierzu, a nie bdziesz tego aowa. Krlowa Ahhotep i faraon Kames przygldali si rozlegym terenom Nubii ze szczytu gwnej wiey wartowniczej. Dziki zdobyciu Buhen odcili ksiciu Kermy dostp do Rzeki. Poza tym karawany, przedtem zatrzymywane w twierdzy, znw mogy dostarcza swe towary do Teb, w tym take spore iloci wypukiwanego na miejscu zota. Matko zwrci si Kames do Ahhotep przekonaa Medayw, by stali si naszymi sprzymierzecami. W dodatku za pomoc magicznej koci soniowej umoliwia nam odniesienie wielkiego zwycistwa, i to bez adnych strat w ludziach! Obawiam si, e nie zawsze tak bdzie, synu. Powiniene teraz mianowa nowego komendanta fortecy i wyznaczy urzdnikw, ktrzy bd zarzdza bogactwami tego regionu. Nastpnym krokiem winno by powoanie gubernatora Nubii. Czy mam przez to rozumie, e zawracamy, by doczy do naszych ludzi na froncie pnocnym? Jeszcze nie teraz, Kamesie. Nawet wiadomo, e zdobylimy Buhen, nie zmieni przekonania ksicia Kermy, e jest cakowicie bezpieczny. Wierzy, e nigdy nie zdoamy pokona drugiej katarakty. I tu si myli.

29
Nawet Medayowie, ktrzy teraz z dum suyli w szeregach armii wyzwoleczej pod bezporednim zwierzchnictwem nowego gubernatora Nubii i odpowiadali za nadzr policyjny nad caoci odbitych ziem, nigdy nie zapuszczali si w rejon Miu, lecy midzy drug a trzeci katarakt. 137

Rwnie w szeregach tebaczykw dominowao przekonanie, e lepiej poprzesta na dotychczasowych podbojach i nie prowokowa gniewu ksicia Kermy, ktry dotd zachowywa spokj. Obawiano si, e wtargnicie tebaczykw do jego sanktuarium spowoduje straszliw zemst. Pierwszym, ktry gono sprzeciwi si na radzie wojennej dowdcom, ktrzy opowiadali si za strategicznym odwrotem, by kanclerz Neszi. Kiedy wreszcie przestaniecie zachowywa si jak zastraszeni tchrze? Ile jeszcze musimy odnie zwycistw, bycie w kocu uwierzyli w si naszej armii? Czy czary przeciwnikw nie okazay si bezsilne wobec magii krlowej Ahhotep? Ustanowienie poudniowej granicy na Buhen byoby powanym bdem. Nedjeh zaatakuje j wczeniej czy pniej. Naley i za rad faraona i krlowej i uczyni z ksistwa Kerma stref buforow. Pozostawi je pastwem wolnym, ale pod cis kontrol naszych wojsk. A co bdzie, jeli poniesiemy due straty? zaniepokoi si najstarszy z generaw. Prowadzimy wojn i strat nie da si unikn powiedzia krl Kames. Plan krlowej Ahhotep jest suszny. Jutro przekroczymy drug katarakt. Dwaj nowo mianowani dowdcy oddziaw szturmowych z dum obnosili niedawno nadane odznaczenia w postaci maego gryfa, przypite do lnianej tuniki. Stali przed flagowym okrtem i jak zwykle toczyli spr. Miejsce rannych jest w izbie chorych! przekomarza si Afgan. Ja ju ozdrowiaem odpar Wsacz. Na wszelki wypadek zabior ze sob moj pielgniark. Bdzie umiaa ukoi mj bl, gdyby zacza doskwiera mi blizna. Po raz pierwszy w yciu Wsacz spdza tyle czasu w towarzystwie kobiety. Pocztkowo obawia si, e zupenie zgnunieje, oddajc si miosnym igraszkom, zamiast trenowa sztuk walki wrcz, ale moda kochanka okazaa si przeciwnikiem bardziej wymagajcym ni niejeden zapanik. W dodatku nie musia z ni trwoni czasu na rozgrzewk czy bezsensown gadanin. Rekonwalescent odpoczywa bardzo nie138

wiele, zwaszcza e owa czarodziejka aplikowaa mu zioa, ktre zdumiewajco dobrze wpyway na jego witalno. Chwilami przeszywa go dreszcz na myl, e mao brakowao, a zostaby kalek. Gdyby spotka troch wikszego krokodyla, a interwencja Afgana tylko troch si spnia, byby dzi niezdolny do walki i z pewnoci pozostawaoby mu jedynie samobjstwo. Porzu czarne myli powiedzia Afgan. Kiedy w kocu przestaniesz zabawia si czytaniem w mojej gowie? Ludzie gr s doprawdy nieznoni! No, wanie! A co ty waciwie robie podczas mojej choroby? Mylisz, e tylko ty potrafisz uwodzi mode Nubijki? Na dziobach okrtw egipskiej floty wojennej wymalowane byy wielkie oczy, ktre miay torowa im drog, odczytujc zarwno widzialne, jak i niewidzialne znaki. Ksiycowy Sternik bardzo sobie ceni t magiczn pomoc, zwaszcza e od jego decyzji zaleaa pomylno caej floty, i godzinami trwa w skupieniu na swoim posterunku, by niczego nie przeoczy. Czsto te osobicie wspieraa go Ahhotep, ktra umocowaa na nadburciu bumerangi z koci soniowej, ze znakami majcymi moc odstraszania zych duchw. Obecno krlowej jednoczenie oniemielaa Ksiycowego Sternika i dodawaa otuchy. Bez niej przejci strachem onierze armii wyzwoleczej dawno by si rozpierzchli. Sam widok Krlowej Wolnoci, tak bliskiej, a zarazem niedostpnej, dodawa odwagi nawet najbardziej bojaliwym. Nadto mody faraon Kames z kadym dniem nabiera pewnoci siebie i okaza si, jak jego ojciec, urodzonym wodzem. Osobicie prowadzi ludzi do ataku, cho matka nieodmiennie nawoywaa go do zachowania ostronoci. Zgodnie z rozkazami faraona Neszi skrupulatnie pilnowa przestrzegania zasad higieny na okrtach. Codziennie kilkakrotnie zmywano pokady, myto rwnie kabiny. Wszyscy obowizkowo smarowali ciaa maci, ktra odstraszaa insekty. Na podranienia oczu stosowano pian z przedniego piwa, aplikowan rwnie ze znakomitym skutkiem na ble brzucha. Kady z onierzy dosta dwie maty obszyte trokami z czerwonej skry, za pomoc ktrych mona je byo zwiza,
139

otrzymujc rodzaj piwora, zapewniajcego komfortowy sen. Do kadego posiku onierze dostawali te do pogryzania cebul, ktrej wo odstraszaa we i skorpiony. Wasza Wysoko, jaka wioska! wykrzykn Ksiycowy Sternik. Czy mam zmniejszy prdko? Jeszcze nie odrzeka Ahhotep. Krlowa ciekawa bya, jak zareaguj na ich widok mieszkacy Miu, ktrzy dotychczas znali jedynie bezlitosne rzdy ksicia Kermy. Pocztkowo zaskoczeni, szybko chwycili za uki i proce. Pierwsze strzay trafiy tylko w wod, ale miotane kamienie omal nie uderzyy w dzib okrtu. Schro si, pani! baga Ksiycowy Sternik. Zatrzyma si rozkazaa Ahhotep. Ryzykujc poamanie koci, onierze zeskakiwali z okrtw wprost na brzeg. Miesice wicze przyniosy rezultat i modzi Egipcjanie byskawicznie sformowali szyk bojowy. Kames zbieg po trapie i stan na czele onierzy. Bez wikszego trudu zdobyli wiosk. Tylko jeden Nubijczyk zdoa uciec, nurkujc tu przed dziobem flagowego okrtu. Oszalay z wciekoci wspina si po burcie, aby zabi czarownic, ktra utorowaa drog armii egipskiej. W mgnieniu oka wdar si na pokad i rzuci si na Ahhotep. W tej samej chwili duga tyczka Ksiycowego Sternika mina o wos krlow i roztrzaskaa gow napastnika. Ahhotep staa bez ruchu, ufajc w zrczno sternika, ktremu nawet nie drgna rka. Upad przed ni na kolana. Wybacz mi, Wasza Wysoko! Omal ci nie zraniem. Mianuj ci dowdc floty wojennej. Ksiycowy Admirale, do ciebie odtd nalee bd wszystkie decyzje dotyczce eglugi, a kapitanowie okrtw bd pod twoimi rozkazami. Bitwa na ldzie, w ktrej nie chcia si podda aden nubijski wojownik, a dwch egipskich onierzy zgino, dobiega koca. Na rozkaz Kamesa puszczono wolno wszystkie kobiety i dzieci. Rozpocz si podbj krainy Miu.

140

Ksi Kermy rozpocz ucztowanie od wasnorcznego uduszenia barana oraz niewolnika, ktrego koci miay by dorzucone do koci hyksoskiego ambasadora. Uczta skadaa si z co najmniej dziesiciu da, midzy innymi podano ogromnego okonia nilowego i wiele sztuk drobiu. Przez cay czas suce musiay go wachlowa, a po kadym daniu jedna z nich obmywaa mu rce, inna za nacieraa wonnociami, poniewa Nedjeh nie znosi tustych palcw i przywizywa wielk wag do adnych zapachw. Do kadego posiku wypija co najmniej dwa litry najlepszego biaego wina z winnic wielkiej oazy Charga, na Pustyni Zachodniej. Dolej! Nie widzisz, e mj puchar jest pusty? na pomnia obsugujcego go dworzanina. ycie w Kermie byo nadzwyczaj przyjemne! Dziki yznym ziemiom yo si tu rwnie dostatnio jak w najbogatszych prowincjach Egiptu. W drzwiach jadalni stan osobisty sekretarz ksicia. Panie, czy mog przeszkodzi ci w posiku? C moe by a tak wanego? Tebaczycy przekroczyli drug katarakt i zajmuj krain Miu. Nedjeh w jednej chwili straci apetyt. Czy to potwierdzone wieci? Niestety, tak. Ale to nie wszystko. Co jeszcze? Tebaczycy zniszczyli tylko jedn osad, ale... To wietna wiadomo, bo oznacza, e inni z powodzeniem stawili im opr! Nie, wielmony panie. Krlowa Ahhotep rozmawiaa z przywdcami wszystkich osad po kolei i zdoaa przecign ich na swoj stron. S odtd pod ochron egipskich oddziaw stacjonujcych w Buhen oraz policji zoonej z Medayw. Innymi sowy, plemiona, ktre uznalimy za definitywnie podbite, s teraz naszymi wrogami i tworz pierwsz lini egipskiej obrony. A poza tym... No, co poza tym? Sekretarz schyli gow.
141

 Prawd mwic, nie widz niczego, co mogoby wstrzyma tryumfalny pochd armii nieprzyjaciela. Chcesz powiedzie, e ta caa Ahhotep i jej przeklty faraon omiel si napa na Kerm? Popeniliby fatalny bd. Nedjeh zrezygnowa z kolejnych da i parskajc niczym gotujcy si do walki byk, pospieszy do wielkiej okrgej chaty, w ktrej ju czekali na niego, porzuciwszy wszystkie swoje sprawy, miejscowi dostojnicy. Nedjeh nie kry przed nimi powagi sytuacji. Tym razem bowiem sprawy zaszy za daleko i nie sposb byo duej przedstawia armii przeciwnika jako gromady niedogw. Ahhotep prawdopodobnie na duej zatrzyma si w krainie Miu gono myla Nedjeh. Okopie si na swoich pozycjach w nadziei, e bdziemy chcieli napa na jej wojska i opucimy nasze terytorium. Nie damy si jednak wcign w t puapk. Najlepsz strategi bdzie teraz wzmocnienie obrony miasta i zgrupowanie naszych wojowni kw na pnoc od trzeciej katarakty. Wczeniej czy pniej tebaczycy znudz si bezczynnym czekaniem i rusz na nas. Dziki naszej znajomoci terenu z atwoci wybijemy ich wszystkich. Wezwanie na pomoc Hyksosw nie wchodzio w rachub. Wykorzystaliby sytuacj do zajcia Kermy. Nedjeh musia radzi sobie sam. Zaczyna rozumie Ahhotep: bya gotowa na kade ryzyko, poniewa miaa instynkt zdobywcy. Brak reakcji ze strony ksicia Kermy uzna zatem za wyraz saboci i rzuci si na jego stolic jak dzikie, wygodniae zwierz na bezbronn ofiar. I tak te skoczy: jak dzikie zwierz, ktre wpado we wnyki.

30
W caym kraju Miu sycha byo bicie w bbny, ale nie by to werbel wojenny. Ze wszystkich wiosek regionu cignli Nubijczycy, by zoy bro u stp faraona Kamesa i krlowej Ahhotep. 142

Lotem byskawicy rozniosa si wie o niezwykej czarodziejce, ktrej nie imaa si adna bro, tote plemienni przywdcy woleli si podda ni niechybnie zgin, tym bardziej e faraon obieca im ask, jeli tylko stan si lojalnymi sprzymierzecami Egiptu. A kt nie zazna okruciestwa ksicia Kermy, tego bezwzgldnego upiecy? Wiele dni trwao ustalanie warunkw sojuszu, ale z tej, zdawaoby si, czczej gadaniny narodzia si jasna, moliwa do zaakceptowania przez wszystkich koncepcja. Kilkakrotnie rozmowy wisiay na wosku i tylko dziki dyplomatycznym zdolnociom Ahhotep udao si unikn rozamu midzy rywalizujcymi ze sob plemionami, ktre jednak, w ostatecznym rozrachunku, z ulg przyjy moliwo zjednoczenia si pod sztandarem modego krla, widzc w nim szans na bezpieczne ycie. Krlowa jest naprawd niezwyk kobiet rzek Afgan do Wsacza, obserwujc niezwyke sceny bratania si egipskich onierzy z nubijskimi wojownikami. Istotnie, zamiast si zabija, witowali, zgodnie raczc si piwem i likierem z daktyli. Wszystko piknie powiedzia Wsacz, obejmujc ramieniem swoj niezastpion pielgniark ale tak naprawd Nubia nigdy nie bya naszym celem. Wyczekuj nas tam, na Pnocy. Ty zawsze si czym martwisz! Naucz si cieszy kad chwil, bo nigdy nie wiadomo, co przyniesie jutro. Cho akurat tym razem nietrudno przewidzie, e jutro przyjdzie nam stawi czoo ksiciu Kermy. Masz racj, nie mwmy o tym dzi wieczr. Napijmy si! Jak postpuj prace? zapyta ksi Kermy robotnika odpowiedzialnego za wykopy. Powiniene by zadowolony, wielmony panie. Wykopalimy ju wikszo roww. Wszystkie najeone s ostrymi palami i dokadnie zamaskowane. Setki egipskich piechurw skocz w nich niczym zwierzta nadziane na roen. Pozostawao jeszcze wiele do zrobienia, ale prace posuway si w zadowalajcym tempie. Armia egipska miaa napotka tylko saby opr na przedmieciach Kermy i upojona 143

sukcesem z gry uzna nubijskie miasto za zdobyte. Nedjeh powici kilku ludzi, ktrym rozkae walczy o gwn drog do upadego. Niczego nie podejrzewajc, faraon Kames jak zwykle powiedzie swoich onierzy ku nowemu zwycistwu. Wszystkie zastawione na przez ksicia Kermy puapki zadziaaj jednoczenie. Przednia stra egipskiej armii wpadnie do roww, tyln unicestwi nubijscy ucznicy, z ktrych jedni czatowa bd ukryci w koronach drzew, inni na polach midzy zasiewami. Gwne siy egipskie natkn si na piechot Nedjeha. Gwatowny atak wywoa panik wrd onierzy faraona, ktrzy rzuc si do bezadnej ucieczki, co pozwoli metodycznie powybija wszystkich. Czaszki Kamesa i Ahhotep ozdobi jego ksicy grobowiec, Apofis za z pewnoci mu pogratuluje. Nedjeh, uskrzydlony t pikn wizj, kry tam i z powrotem tanecznym krokiem, jakby wcale nie ciyy mu zbdne kilogramy. Ahhotep mylia si, sdzc, e jej czary go zwyci. Jeli szczliwym trafem wpadnie w jego rce ywa, poddaj najokrutniejszym torturom, zanim askawie wysucha jej baga o mier. Zabawa rozkrcia si na dobre. Nubijczycy byli, jeden w drugiego, bardzo przystojni. Mczyni prezentowali si nadzwyczaj okazale w czerwonych perukach na gowach, ktre wspaniale podkrelay czarny kolor ich skry. W uszach nosili zote koa, a na biodrach przepaski z kwiatowymi motywami. Nubijskie kobiety, zdobne w naszyjniki z rnobarwnych paciorkw i bransolety lnice na rkach i kostkach, wprost emanoway uwodzicielskim urokiem, ktremu nie sposb byo si oprze. Tylko Ksiycowy Admira i kanclerz Neszi nie poddali si upajajcej atmosferze. Admira kry od statku do statku, pilnujc porzdku, kanclerz po raz kolejny sprawdza zaopatrzenie armii. Jak na perfekcjonistw przystao, myleli tylko o zbliajcej si bitwie, ktra zapowiadaa si wyjtkowo krwawo. 144

Zupenie inaczej rzecz si miaa w przypadku Wsacza, ktry tak zasmakowa w urokach krainy Miu, e prawie przesta wspomina rodzinn Delt. Powiniene tu osi i zaoy rodzin zasugerowa mu Afgan. Ja i dzieci! Chyba nie mwisz powanie? Naprawd sdzisz, e mgbym si tu wylegiwa, podczas gdy Hyksosi pustosz mj kraj? Czasami naprawd pleciesz bzdury! Miego wieczoru! Radz jednak zachowa trzewy umys, bo ju od rana kadra oficerska ma stawi si w kom plecie na okrcie flagowym. Faraon Kames i krlowa Ahhotep w skupieniu wysuchali szczegowych raportw Ksiycowego Admiraa i kanclerza Nesziego. onierze przychylnie powitali nominacj Ksiycowego Admiraa, a jego wsppraca z kanclerzem ukadaa si wzorowo. aden z nich nie zgasza adnych kopotw. Flota wojenna bya w peni gotowa do ataku na Kerm, onierze za zdeterminowani, by rozprawi si ze sprzymierzonym z Hyksosami czarnym ksiciem. Tym razem wikszo z nich nie obawiaa si starcia z wrogiem. Zdobycie Gebelein, Elefantyny, Buhen, a teraz krainy Miu zrobio swoje. Pasmo zwycistw umocnio ducha walki, ktrego podtrzymywaa jeszcze magia krlowej Ahhotep. Kames widzia ju oczyma wyobrani, jak rozprawia si z ksiciem Kermy w jego wasnym paacu. Trzeba byo jednak poczeka na przyzwolenie krlowej, ktra wiksz cz nocy zasigaa w tej sprawie rady boga Ksiyca. Wszystkie oczy zwrciy si teraz ku Maonce Boga. Zawracamy oznajmia. Ale, matko... Dlaczego rezygnujemy z zadania ostatecznego ciosu? zdumia si krl. Poniewa ksi Kermy zastawi puapk, z ktrej ju bymy si nie wydostali. Popenilibymy wielki bd, zakadajc, e ksi pozostanie bierny i ugnie si przed nami. Jest wrcz odwrotnie: chce nas zniszczy, uciekajc si do podstpu. My tymczasem ju osignlimy zaoony cel: odcilimy Nedjeha od wiata, zamykajc go w jego warowni. Jeli zechce si wydosta, bdzie musia zmierzy si z naszy145

mi oddziaami w Miu, w krainie Medayw i w Buhen. Naley go teraz utwierdzi w przekonaniu, e mamy zamiar zdoby jego krlestwo. Kames nie znalaz adnego kontrargumentu. W dodatku serce roso mu na myl, e wreszcie rusz na Pnoc. Przed nami jest jednak jeszcze ostatni etap nubijskiej wyprawy, ktrego nie moemy pomin dodaa Ahhotep. Flota zacumowaa w okolicach Aniby, na pnoc od Buhen. Zorganizowano karawan, ktra wyruszya na Pustyni Zachodni, w kierunku kamienioomu, ktrego eksploatacj rozpocz jeszcze faraon Chefren, budowniczy jednej z piramid paskowyu Gizy. Krlowa poprosia syna, by zosta na okrcie flagowym, sama za wyruszya w eskorcie pidziesiciu ludzi z karawan, ktrej przewodzi Wiatr Pnocy. Tu i tam leay szare i zielonkawe kamienie. Dalej natrafili na stele i niedokoczone posgi, porzucone przez mistrzw duta na wie o hyksoskiej inwazji. Opuszczony kamienioom zosta prawie zasypany gorcymi piaskami wielkiego Poudnia. Wiatr Pnocy zatrzyma si, jakby dajc do zrozumienia, e cel podry zosta osignity. Ahhotep sama go napoia, po czym nalaa wody Chichotowi Modszemu, ktry ugasiwszy pragnienie, przez chwil biega po okolicy, po czym powrci do swojej pani. Ahhotep przybya tu, poniewa tak nakaza jej bg Ksiyc, ale cigle nie wiedziaa dlaczego. Podziwiaa niedokoczone dziea sztuki, obiecujc sobie, e uruchomi ten kamienioom, gdy tylko Egipt odzyska wolno. Wszak pewnego dnia trzeba bdzie pobudowa okazae witynie w caej Nubii, by bogowie zechcieli zamieszka t dumn, spalon socem ziemi. Krlowa i pies stali samotnie w samym centrum rozgrzanego jak piec krlestwa kamieni. Precyzyjnie odcinajce si warstwy ska przywodziy jej na myl kolejne etapy, ktre bdzie musiaa pokona, by osign zwycistwo, wci tak odlege. Czy nie musi by twarda i niewzruszona jak skaa, by zmc przeraajc si imperatora? 146

Nagle Chichot Modszy warkn. Ze skalnej szczeliny wychyna krlewska kobra, kierujc si wprost ku Ahhotep. Molos, cho tak odwany, wyczuwa jednak miertelne niebezpieczestwo i czai si w bezpiecznej odlegoci, szukajc najlepszej pozycji do ataku. Chichocie, nie rusz! To jest wadca kamienioomw, ktrego miaam odszuka, zatem nic mi z jego strony nie grozi. Pies posusznie przywarowa, ale pozostawa nieufny. Kobra, zamiast unie si w pozycji do ataku, rozcigna na ziemi swe cielsko na ca dugo. Ahhotep zdecydowanym ruchem chwycia wa poniej gowy. Widzisz, Chichocie? Moc, ktra jest w stanie przenik n ca ziemi, godzi si sta moj broni. W zmieni si w jej rkach w sztywn i lekk lask z karneolu. Molos dugo j obwchiwa, po czym uspokojony pobieg przodem, prowadzc krlow na powrt do obozowiska.

31
Wielki skarbnik Khamudi mia za sob nieprzespan noc. Odezwaa si jego pokrzywka i swdzenie byo nie do wytrzymania, a w dodatku ona dostaa ataku histerii, ktry udao mu si opanowa dopiero, gdy wymierzy jej siarczysty policzek. W efekcie wsta duo wczeniej ni zwykle. O tej wanie porze egipska niewolnica sprztaa salon, uwijajc si cicho jak myszka, by nie pobudzi picych obok pastwa. To, co ujrza Khamudi, zatrzso nim z oburzenia. Niewolnica, nie wiedzc, e jest obserwowana, ukradkiem wsuna do torby lusterko, ktre wielki skarbnik dosta niedawno w prezencie od ony imperatora. Co za bezczelno! Okrada go w jego wasnym domu! A c tu robisz, ty gnido? 147

Przeraona kobieta upucia torb wprost na kamienn podog i cenne lusterko rozpryso si na kawaki. Litoci, panie! Bagam, zrozum mnie. Chciaam je sprzeda, by ratowa chorych rodzicw. Khamudi chwyci stojcy pod rk stoek i z caej siy cisn nim w nieszczsn kobiet. Uderzona w skro, osuna si na ziemi. Ogarnity wciekoci kopa j i wrzeszcza tak, e zbudzi cay dom. Reszta suby w bezsilnym milczeniu patrzya, jak ginie moda kobieta pochodzca z jednej z najznamienitszych rodzin Sais. Unikna wprawdzie deportacji do obozu zagady, ale tylko po to, by zgin od ciosw optanego szaem oprawcy. Przesta, Khamudi, przesta! Ona ju nie yje! wrzeszczaa Yima, usiujc odcign go od ofiary. Jej krzyki nareszcie otrzewiy morderc i w kocu przesta si miota. Rozpali do czerwonoci znaczniki z brzu i niech cala suba stawi si tu jak najszybciej. Hyksoscy stranicy zapdzili przeraonych niewolnikw do kta. Ta kobieta bya zwyk zodziejk. Usiowaa ukra moje lusterko i spotkaa j zasuona kara oznajmi z pa tosem Khamudi. eby nikomu wicej nie przychodziy do gowy podobne pomysy, postanowiem oznakowa wszyst ko, co do mnie naley, zarwno ludzi, jak i przedmioty, bez wyjtku. Hej, ty! Chod tu! Wybr Khamudiego pad na pomocnika kucharza, ktry prbowa zbiec, ale dwch paacowych stranikw byskawicznie rozpaszczyo go na ziemi. Khamudi wypali swj znak na plecach modzieca, nie zwaajc na rozdzierajce krzyki blu. Khamudi lubi dobrze zje, ale tym razem prawie nie tkn jedzenia. Czyby by chory, skarbie? zaniepokoia si Yima. Ale skd! Ale... Jeste cakiem ty. Nie gadaj bzdur. 148

 Spjrz jednak w lustro, prosz! Nie byo wtpliwoci: Khamudi mia taczk. Imperator Apofis z zainteresowaniem oglda niezwyk zdobycz. W zasobach biblioteki w Sais odkry papirusy powicone geometrii, matematyce i medycynie, a nic go tak nie pasjonowao jak wiat liczb i rachunkw, tak odlegy od wiata ludzkich uczu. Tysice deportowanych, setki egzekucji. .. Wystarczyo tylko umieci te liczby na papirusie, by nabieray mocy prawa, i to bez koniecznoci wysuchiwania krzykw i protestw. Zamieni ludzi w cig numerw i za ich pomoc onglowa ludzkim losem, nie opuszczajc nawet paacowego zacisza, czy to nie dowd posiadania najwyszej wadzy? ycie regulowane wedug zasad geometrycznych, pastwo funkcjonujce wedug wzorw matematycznych, ekonomia podporzdkowana cisym wyliczeniom oto wnioski, do jakich doszed imperator. Uzna, e Egipt, ucielenienie ziemskiej siedziby bogw, jest najlepszym polem dla jego dowiadcze. Przepychanki pod Cusae bawiy go. Byy jak bolcy wrzd, ktry musi pkn. Stopniowo armia wyzwolecza zacznie traci ducha bojowego, zniecierpliwiona niekoczcym si wyczekiwaniem ofensywy hyksoskich wojsk. Pozbawieni autorytetu krlowej Ahhotep i faraona Kamesa buntownicy z pewnoci wkrtce zwrc si przeciw swoim dowdcom. Prawdziwym zmartwieniem Apofisa bya natomiast rebelia Anatolijczykw, twardych wojownikw, ktrych Jannas ciga na ich wasnym terenie, w grach, gdzie mieli liczne kryjwki. Hyksoski admira dziaa jak zwykle metodycznie: podzieli teren na kwadraty i przetrzsa je cierpliwie metr po metrze, baczc, by nie wpa w zastawiane co i rusz puapki. Apofis musia zatem uwzgldni wyjtkowo trudne warunki, w jakich przyszo dziaa Jannasowi, i zdecydowa si posa mu posiki, ale niestety kosztem oddziaw stacjonujcych na terenie Palestyny. Wszak Anatolijczycy, podobnie jak piraci na Cykladach, musz zosta wybici co do jednego. Imperator zamierza wanie rozpocz zebranie rady, gdy poinformowano go, e wielki skarbnik zapad na 149

izk i stan jego jest powany: wymiotuje i nie przyjmuje jkarmw. Czyby nadarzaa si okazja, by pozby si Khamudiego lastpi go kim innym? Odpowiednim leczeniem mona I dyskretnie wyprawi go na tamten wiat, a jego urocz jionk powierzy czuej opiece wielmonej Aberii. Gdzie jednak znale kogo dostatecznie usunego i komptentnego? W caym kraju nie byo nikogo, kto znaby tyle Bjemnic co wielki skarbnik i kto by suy interesom pastwa, jfli imperatora, lepiej ni on. Zepsuty do szpiku koci i odfiwiednio nagradzany Khamudi nie mia wszak najmniejszej idioty inyle o zajciu miejsca Apofisa, ktry w dodatku ((zwala mu zaspokaja najnisze instynkty i wcale go nie {Otpia. Po namyle imperator doszed do wniosku, e nie moe tomu zaufa tak jak Khamudiemu. Postanowi osobicie {izestudiowa stary egipski traktat medyczny. Yima, obawiajc si prby otrucia ma, godzia si jedyp na lewatywy z ciepej wody i oliwy robione za pomoc gu z koci soniowej. Jednak Khamudi dosownie gas Koczach, skarc si na potworne ble. Wielmona Yimo, imperator! zaanonsowa przeraony sucy. Nie chcesz chyba powiedzie... Imperator, tutaj, u mnie? Tak, wielmona pani, wanie przekroczy prg i... Suba pospiesznie otwieraa przed imperatorem kolejne lizwi. Cikie kroki dudniy niczym odgos nadcigajcej lirzy. Za kadym razem na widok imperatora w brzuchu majinki wielkiego skarbnika rozlegao si idiotyczne burczeie, nad ktrym nie moga adn si zapanowa. Wasza Wysoko, c za zaszczyt! Twj m lubi y w luksusie zauway imperator iirapliwym gosem, ktry mrozi krew w yach najwiksym miakom. C w tym jednak dziwnego, e mj lielki skarbnik jest czowiekiem bogatym? Khamudi musi yzdrowie jak najszybciej, dlatego te przynosz mu lek [izygotowany specjalnie dla niego w paacu. To mieszanka 150

wina, sproszkowanej jujuby, fig, patkw lotosu, jagd jaowca, wieo zebranej ywicy i agodnego piwa, uwarzona dokadnie wedug proporcji podawanych przez egipskich medykw z czasw Starego Pastwa. Podaj mu j natychmiast. Rce Yimy zacisny si na buteleczce w paroksyzmie strachu. Nie miaa zudze; da od niej, by wasnorcznie umiercia ma. Jak jednak przeciwstawi si woli imperatora? A do tej chwili wierzya, e Khamudi by imperatorowi tak niezbdny, je ten nie zechce si go pozby. Najwyraniej jednak gdzie w cieniu wyrs intrygant, ktry oplt Apofisa niczym trujce ziele, a niemoc wielkiego skarbnika uatwia mu sytuacj. Na co czekasz, Yimo? Im szybciej Khamudi wypije lekarstwo, tym szybciej bdzie zdrw. Czy musi wypi... wszystko? Oczywicie. Stare papirusy podaj, e kuracja ma trwa cztery dni. Trzy pozostae fiolki dostaniesz jutro. Yima dostaa gsiej skrki. Nie bdzie wicej adnych fiolek, to oczywiste. Jedna wystarczy, by oskary j o zabjstwo ma i straci. No, Yimo, pospiesz si i powiadom mnie o skutkach. Wiesz przecie, e nie mam czasu do stracenia. Yima zagryza ze zdenerwowania wargi i ruszya do pokoju, w ktrym lea na wp przytomny Khamudi. Drc rk wolno wlaa mu do garda czerwonawy, bezwonny pyn. Khamudi, ciko wsparty na ramieniu sucego, ukaza si w drzwiach obszernego salonu, ktrego najciemniejszy kt zajmowa imperator, jak zwykle unikajcy sonecznego blasku. Postpujca za mem Yima cigle jeszcze nie moga uwierzy w swoje szczcie. Khamudi po wypiciu mikstury nie tylko nie wyzion ducha, ale poczu si na tyle dobrze, e natychmiast wsta, by przywita dostojnego gocia. Nie jestem jeszcze cakowicie w formie przyzna ale czuj gd... Panie, uratowae mi ycie! 151

Umiech zadowolenia, ktry pojawi si na twarzy Apofisa, nie doda bynajmniej otuchy wielmonej Yimie.

32
Ksi Kermy wci udoskonala swoje puapki. Wkrtce armia wyzwolecza, pewna atwego zwycistwa, podejdzie pod sam jego stolic, nie podejrzewajc nawet, e ledwie przypuci atak, a ju bdzie po niej. W pierwszej kolejnoci Nedjeh zabije Ahhotep i Kamesa, potem odzyska krain Miu i fort w Buhen. Czy powinien i dalej na pnoc i odebra te Elefantyn? Oczywicie, ale tylko po to, eby natychmiast odda j w rce imperatora. Ksi Kermy udowodni tym samym, e jest wiernym sprzymierzecem, i nie tylko zapewni sobie jego ask, ale take upewni go w przekonaniu, e wystarcza mu wasne ksistwo. Cae miasto byo w stanie penej gotowoci bojowej. Wszyscy ufali genialnej strategii Nedjeha, dziki ktrej z pewnoci zadadz wrogowi ostateczny cios. Melduje si dowdca zwiadu. Wasza Wysoko, wracam wanie z misji w krainie Miu. Ledwie zdoaem unikn egipskich patroli, od ktrych dosownie roi si w okolicy. Wszystkie plemiona podporzdkoway si Ahhotep. Powinienem by ju dawno rozprawi si z nimi! wykrzykn grubas ze zoci. Tylko dziki mnie chodzili z penymi brzuchami. I prosz, jak mi odpacaj: zdradzaj mnie dla tych przekltych tebaczykw! Kiedy zamierzaj przypuci atak? Wszystko wskazuje na to, e niebawem. Umacniaj swoje pozycje i obron okolicznych osad, jednoczenie przygotowujc natarcie. Nieatwo zdoby dokadniejsze informacje, ale z pewnoci ich najbliszym celem bdzie Kerma. Niech przyjd mrukn zjadliwie Nedjeh. Niech przyjd, a przyjmiemy ich tak, jak na to zasuguj. Modzieniec pochodzi z Cusae i by dumny, e zacign si w szeregi armii wyzwoleczej. Wprawdzie egipskie woj152

sko stao zablokowane w miejscu, ale potrafio stawi opr Hyksosom i mimo e wrg kilkakrotnie przypuszcza gwatowne ataki, nie zdoa przeama frontu. Mody czowiek by synem chopw i sam uprawia ziemi, a walczy nauczy si u boku Ahmose syna Ebany, ktry pokaza mu, jak unika ciosw przeciwnika, zanim ostatecznie roztrzaska mu si gow cik drewnian maczug. Hyksoskie hemy byy naprawd solidne, ale modemu wieniakowi nie brakowao siy. Wraz z towarzyszami z wioski zdoa zatrzyma przeciwnika, robic wyom w jego linii obrony. Schyl si poleci mu Ahmose syn Ebany, lecy pod ostatnim z ziemnych nasypw, ktre wzniesiono. Wcale si nie boj! Hyksosi maj doskonaych ucznikw. W dodatku rwnie sprawnie posuguj si proc. Nie lepiej ni my! zaprotestowa modzieniec, ciskajc w kierunku obozu przeciwnika spory kamie. Schyl si, na bogw! To by ostatni rozkaz, jaki wyda oficer modemu rekrutowi; uderzony ostrym krzemieniem prosto w skro, wieniak zgin na miejscu. Grad kamiennych pociskw posypa si na nasypy, ktre broniy wejcia do gwnego egipskiego obozowiska. Od czasu do czasu hyksoscy onierze zabijali w ten sposb nud przeduajcej si w nieskoczono wojny pozycyjnej. Czy zdawali sobie spraw, do jakiego stopnia te ataki uszczuplay i tak ju nadwtlone siy niewielkiej armii wyzwoleczej? To, e nadal trwaa na swoich pozycjach, zakrawao na prawdziwy cud. Kiedy usta kamienny ostrza, Ahmose syn Ebany przemkn si do kwatery gwnej, gdzie gubernator Emheb od duszego czasu leczy si z rany odniesionej w udo. Gubernatorze, hyksoskie ataki nasilaj si. Potrzebujemy posikw. Przykro mi, ale nie mamy adnych rezerw. W naszych szeregach suy caa modzie z Cusae i wszystkich okolicznych wsi. Czy nie naleaoby wycofa si do Teb z tymi, ktrzy przeyli, zanim bdzie za pno?
153

 Opuci Cusae... To byby pocztek koca. Chodzi tylko o chwilowe wycofanie si, gubernatorze. O nic wicej. Sam nie wierzysz w to, co mwisz. Ahmose syn Ebany zwily czoo letni wod. Nie wierz, masz racj. Jestem zy, bo uwaam, e bi trzeba si tutaj, a zwycistwa odnoszone w Nubii w niczym nam nie pomog. Wieci, ktre otrzymywali za porednictwem skrzydlatej poczty, podnosiy wprawdzie morale bojownikw, ale nie mogy zastpi wieych posikw. Jeste jeszcze bardzo mody, przyjacielu. Brakuje ci dowiadczenia, by doceni przenikliwo krlowej Ahhotep, ale z czasem zrozumiesz jej decyzje. Z czasem... jak ju bdzie za pno? Nasi ludzie dali z siebie wszystko. S na skraju wytrzymaoci. Gubernatorze, pozostaw mi kilku najbardziej walecznych, a sam wracaj z reszt do Teb. Zatrzymamy Hyksosw, jak dugo si da. Emheb podnis si z trudnoci. Dobrze, ale to ja zostan na froncie. Moja noga ju si prawie zagoia. Krlowa Ahhotep z pewnoci nie chciaaby, ebymy tu wszyscy zginli, prawda? Powodzenia, gubernatorze! Nasza krlowa jest sto razy mdrzejsza, ni mylisz owiadczy Emheb z patosem. Odkd podja dzieo przywrcenia Egiptowi wolnoci, nie popenia adnego bdu. Tylko patrze, jak sfrun z nieba nowe rozkazy. Ahmose syn Ebany zacz podejrzewa, e by moe Emheb ucierpia nie tylko fizycznie. Bez wzgldu jednak na to, co sdzi, front w Cusae by bliski zaamania. Sprbujmy jednak zmyli wrogw i podnie morale naszych ludzi podsumowa oficer. W chwili gdy opuszczali namiot gubernatora, usyszeli nad gowami charakterystyczny trzepot ptasich skrzyde. Spryciarz! krzykn Emheb. Tu jestem, ptasz ku, tu! Przewodnik gobi pocztowych delikatnie przysiad na ramieniu gubernatora. Do jego prawej nki przywizany by papirusowy zwitek, opatrzony krlewsk pieczci. 154

Wiadomo bya bardzo krtka: Trzymajcie si. Przybywamy. Wielka rada hyksoska zebraa si w wityni Seta. Imperator wszed jako ostatni, mijajc po drodze szpaler zgitych w niskim ukonie ludzi, wrd ktrych by take, cakowicie ju zdrowy ku zaskoczeniu wszystkich, wielki skarbnik Khamudi. Musia by naprawd wany dla Apofisa, skoro wyleczy go, zamiast si pozby! Imperator, okryty ciemnym paszczem, wydawa si jeszcze bardziej ponury ni zwykle. Jeli jego spojrzenie zatrzymaoby si duej na ktrym z dostojnikw, mg by pewien swojej rychej mierci. Tym razem jednak hyksoski wadca wysucha raportw finansowych Khamudiego, prawie nie podnoszc gowy. Imperium bogacio si z dnia na dzie i chwilowa utrata danin od anatolijskich plemion nie odmienia owej tendencji. Admira Jannas na czele potnej armii tumi rewolt, ktra z pewnoci bdzie ostatnia. Wanie dotara do nas, wiadom drog, wie od ksi cia Kermy oznajmi Khamudi, pilnujc si, by nie zdradzi publicznie sposobu przekazywania informacji. Przesya wyrazy szacunku dla imperatora Apofisa i podzikowania za jego ask, sam sobie gratulujc spokoju, jaki panuje teraz w Nubii. Wszystkie plemiona s mu posuszne, handel kwit nie, a zoto bdzie dostarczane do Awaris regularnie. Twarz imperatora rozjani cie umiechu. Widzc t nadzwyczajn askawo, jeden z dygnitarzy omieli si zada pytanie, ktre cisno si na usta wszystkim: Panie, kiedy wreszcie buntownicy z Cusae zostan unieszkodliwieni? Sam fakt, e jeszcze chodz po ziemi, sta nowi zniewag dla hyksoskiej potgi! Twarz Apofisa staa. Ty gupcze! Czy nie rozumiesz, e front w Cusae nie zo sta jeszcze przeamany tylko dlatego, e ja tak chc? Tebaskie kuky tacz, jak im zagram, tracc przy okazji siy na bezsensown szamotanin. Niedobitki bd ju wkrtce zmuszone salwowa si ucieczk do Teb i dopadniemy ich po drodze, a cae to niepokorne miasto obrcimy w perzyn. 155

 Panie, czy nie obawiasz si jednak, e krlowa Ahhotep zdecyduje si w kocu przyj im z pomoc? W oczach Apofisa zapali si gniew. Imperator Hyksosw nie obawia si nikogo. Ahhotep jest tylko egzaltowan kobiet, ktra zginie okrutn mier ci, by kady, komu przyszoby do gowy pj za jej przy kadem, wiedzia, co go czeka. Imperator by pewien, e ostatni buntownicy na froncie nie doczekaj si adnej pomocy. Jego szpieg w tebaskich szeregach, ktrego nawet Ahhotep nie potrafia wykry, nie donis mu wszak o niczym niepokojcym. Dodam tylko, e Cusae nie ma dla nas adnego zna czenia ekonomicznego stwierdzi Khamudi. Wielka bariera celna w Hermopolis sprawnie zapewnia przepyw towarw i pozostaje cakowicie poza zasigiem buntow nikw. Apofis wsta, dajc sygna, e obrady uwaa za skoczone. Wychodzc, nerwowym gestem da do zrozumienia Khamudiemu, e impertynent, ktry omieli si poda w wtpliwo wszechwadz imperatora, ma zosta zlikwidowany. Wprawdzie dworski dostojnik by zbyt opasy jak na dobrego kandydata do labiryntu, jednake mg dostarczy mu kilku chwil rozrywki. Opuszczajc wityni Seta, imperator poczu nieprzyjemne mrowienie w nogach. Z tym wiksz ochot zasiad w lektyce, ktrej niegdy uywali faraonowie redniego Pastwa. Apofis zamkn si w sekretnej komnacie w samym sercu cytadeli. Nastpnie wydoby z ukrycia manierk z niebieskiej ceramiki, na ktrej odwzorowana bya mapa Egiptu. Ostronie obraca j w rkach, naciskajc palcem wskazujcym na kolejne punkty: Awaris, Memfis, Hermopolis. Za kadym razem pojawiaa si czerwonawa powiata. Zadowolony z efektu, pooy palec na Elefantynie. Bysno czerwone wiateko, lecz zaraz zaczo migota. Pojawiy si jakie dziwne kontury, raz ukadajc si w ksztat otwartego oka, to znw uniesionego wa, potem gryfa z ostrym dziobem, wreszcie gowy szakala. 156

Imperator musia uy caej siy magicznej, by zowrbne znaki zniky. Elefantyna jednak staa si tylko niebieskim punktem na mapie. Dla Apofisa oznaczao to, e niewtpliwie nigdy ju nie odzyska wadzy nad miastem. Inaczej mwic, tebaczykom udao si zawadn najwaniejszym miastem Poudnia, a ksi Kermy ani te hyksoski szpieg nie zdoali go o niczym uprzedzi. Szybko doszed do wniosku, e ksi Kermy cay czas potajemnie rozgrywa wasn gr, szpieg zosta wykryty i usunity, Ahhotep za musiaa odzyska cae terytorium od Teb po Elefantyn... Bezsprzecznie, tak musiaa wyglda rzeczywisto. Nie mona byo zatem czeka na powrt admiraa Jannasa, aby przeama front w Cusae.

33
Ahhotep powiesia magiczny bumerang z koci soniowej nad jednym z otworw strzelniczych najwyszej wiey fortecy. Oko miao olepi imperatora, kobra ograniczy jego si raenia, gryf stpi zmysy, a gowa szakala zasia strach w jego umyle. Tak przynajmniej miaa nadziej, gdy bya pewna, e Apofis rzuci na Egipt liczne ze zaklcia, chcc uwizi j w krgu magii, ona za musiaa przeamywa te zaklcia jedno po drugim. Dysponowaa teraz zaledwie poow si, ktre wyruszyy wraz z ni na podbj Poudnia. Kilka okrtw wraz z zaogami zostao w krainie Miu, inne w Buhen, jeszcze inne w Elefantynie. Czy nie byo nieostronoci uszczuplenie naszych wojsk o tak wielu onierzy? niepokoi si Kames. Najwaniejsze jest utrzymanie wadzy na Poudniu stwierdzia Ahhotep. To prawda jednak, e brakuje nam ludzi, by zaatakowa Pnoc. Innymi sowy, matko, wszelka ofensywa z gry skazana jest na klsk! 157

 Nic podobnego, synu. Od pocztku tej wojny wrg ma przewag liczebn i lepsze uzbrojenie, ale nas oywia moc krlewskiej kobry, ktra zdobi koron faraona. Twoim zadaniem jest pomnaa t energi. Musisz dwoi si i troi, aby tchn odwag w kadego, komu jej brakuje. Dziaaj z si Horusa, ale te bezwzgldnie jak Set. Moesz na mnie polega, Wasza Wysoko. Wsacz tsknie myla o piknej Nubijce, z ktr musia si rozsta. Nieodparcie wracao wspomnienie jej czarnej, aksamitnej skry, jdrnych piersi, poddajcych si pieszczotom, ng dugich i smukych jak u gazeli... W nieskoczono rozpamitywa wdziki czarodziejki, w ktrej prawie si zakocha. By jednak przede wszystkim wojownikiem, a wojownik nie ma prawa przywizywa si do kobiet. Peen rozterki postanowi pocieszy si dzbanem piwa, ktre znajdowao si w tylnej czci okrtu. Nagle stan jak wryty. Stos koszy spitrzonych obok dzbanw poruszy si. Wsacz zbliy si powoli ze sztyletem w doni. Bez wtpienia kto zdoa potajemnie przedosta si na statek! Wya std! zada. Kosze znw si poruszyy. Jego oczom ukazaa si umiechnita twarz modej Nubijki. Ty? Tutaj? Za nic nie chciaam si z tob rozstawa. Postanowi am wic ukry si, eby by tam, gdzie ty. Z koci gracj wymkna si ze swojej kryjwki i zawisa na szyi kochanka. Jeste bardziej gibka ni pantera! Gibka... C za pikne sowo! Tak mnie odtd nazywaj. - Posuchaj! Nie wolno ci przebywa na okrcie wojen nym i... Jeste przecie bohaterem. A ja potrafi walczy, zo baczysz! Powiedz, e jestem nubijskim onierzem. Wsacz wiedzia, e niczego nie wskra, bo ona i tak postawi na swoim. By naprawd zakochany, tote czym prdzej uda si na rozmow do Ksiycowego Admiraa, ktry 158

jak zwykle trwa na posterunku, prowadzc flot wojenn, tym razem w stron Teb. Ahhotep cisno si serce na widok rodzinnego miasta. To tu przysza na wiat, tu poznaa mio i tu take odkrya pragnienie wolnoci, ktre nadao sens caemu jej yciu. aden inny krajobraz nie mg si rwna ze wspaniaoci Nilu, wyniosoci wzgrz, spokojem pl otoczonych gajami palmowymi. To czarowne miejsce winno by ostoj pogody i harmonii, a stao si widowni wojny, bo Hyksosi nie znali innego jzyka, jak tylko jzyk przemocy. Podczas gdy okrt admiralski zblia si do tajnej bazy, Ahhotep raz jeszcze analizowaa w mylach wypraw do Nubii. Hyksoski szpieg w aden sposb nie zdoa im zaszkodzi, co zreszt dawao si atwo wytumaczy: z pewnoci pozosta w Tebach. Jednake wszystkie osoby, o ktrych mylaa krlowa, byy poza wszelkimi podejrzeniami. A jednak! Fakt pozostawa faktem: faraon Sekenenre zgin, poniewa wpad w puapk! Okrt, witany okrzykami radoci, przybija do brzegu. Zgodnie z tradycj krlowa zapalia bogini Hator, opiekujcej si nawigacj, dzikczynne kadzido. Pierwsz osob, ktr ujrzaa na trapie, by may Jahmes. Natychmiast rzuci si matce w ramiona. Ciko pracowae? zapytaa go. Sama zobaczysz! Robilimy z babci, co moglimy. Wszystkie domy lni czystoci i nawet bro byszczy! Teti Maa wygldaa, jakby ubyo jej dziesi lat. Ci, ktrzy zapomnieli, e krucha starsza pani jest krlow matk i z tej racji zobowizana jest rzdzi w Tebach pod nieobecno faraona i Ahhotep, szybko zostali przywoani do porzdku. Teti Maa, rozelona widokiem panoszcego si wrd jej wspziomkw niechlujstwa, nakazaa cile przestrzega zasad higieny. Pomagali jej intendent Qaris i nadzorca spichrza Heray. adne pomieszczenie mieszkalne ani aden magazyn nie zostay pominite podczas akcji okadzania i dezynsekcji, wszystkie sprzty starannie odkaono. Odtd we wszystkich domach musiay znajdowa si dzbanki i miski przeznaczone do porannej toalety, a take naczynie z wod 159

do pukania ust, w ktrej rozpuszczony by natron. W warsztatach tkackich wykonano nowe tuniki, tak dla mczyzn, jak i dla kobiet, co wszyscy powitali z radoci. Co rano pod pciennym daszkiem rozcignitym na czterech tyczkach fryzjerzy golili onierzy i myli im wosy. Nie zapomniano te o kobietach, o ktrych urod dbali oddzielni specjalici. Du wag przywizywano take do wonnoci, ktre na razie niewyszukane, byy jednak zapowiedzi lepszych czasw. Do pracy powrcili rwnie perukarze, cho daleko im jeszcze byo do dawnej zrcznoci. Nie ustawali jednak w wysikach i wprawiali si na drewnianych gowach, przyozdabiajc je coraz to nowymi modelami powszechnie uywanych peruk, o wosach krconych lub zaplatanych, do ktrych robienia uywali fryzjerskich elazek i pszczelego wosku nakadanego za pomoc specjalnych szpatuek. W kadym, nawet najbiedniejszym domostwie znajdoway si teraz plecione maty, kufry na odzie, garnki i misy, skrzynie na zboe potrzebne do wypieku chleba, amfory na oliw i piwo, a take amulety przedstawiajce boga kara Besa, ktry swoim dononym miechem odpdza ze duchy. Kada pani domu dostaa te solidn miot do wymiatania kurzu, zrobion z dugich i sztywnych palmowych wkien, a o czysto ubra dbay specjalne ekipy praczy. Baza wojskowa staa si teraz naprawd przyjemnym miejscem do ycia, gdzie co rano mieszkacw wita zapach wieo upieczonego chleba. May Jahmes nie przesadza: Teti rzeczywicie nie prnowaa! Najbardziej zaskoczona ze wszystkich bya jednak Gibka, ktra po raz pierwszy w yciu z zachwytem ogldaa pikne pobielane domy ze starannie utrzymanymi ogrdkami. To nie jest miejsce do prowadzenia wojny stwierdzia z przekonaniem. Czy my tu zamieszkamy? Ty, owszem. Ja musz znw wyjecha. Ju ci mwiam, e nigdy ci nie opuszcz, a jestem bardzo uparta. Gibka, prosz ci, ja... Zabierz mnie do jednego z tych piknych domw i daj mi tak liczn tunik. Potem bdziemy si kocha.

160

Rada, cho mocno okrojona, zebraa si jednak na tarasie krlewskiego paacu, skpanego o tej porze w promieniach zachodzcego soca. Atmosfera bya tak sielankowa, e nawet Ahhotep miaa przez chwil ochot zapomnie o minionych i przyszych bitwach, tumaczc sobie, e cel zosta osignity i nie ma potrzeby dalszej walki. Szybko jednak zdaa sobie spraw, e uleganie tej iluzji byoby najgorsz dezercj. Naleao wic wysucha raportu intendenta Qarisa. Wasza Wysoko, Spryciarz powrci z Cusae. Gubernator Emheb otrzyma twoj wiadomo i oczekuje ci niecierpliwie. Niestety, mam te ze wiadomoci: w Koptos moe utworzy si nowy front. Nasi zwiadowcy donosz, e istnieje ryzyko kontrataku ze strony ostatnich w tym rejonie stronnikw Hyksosw, wspomaganych przez wojska stacjonujce jeszcze w twierdzach na obrzeach pustyni. Najwaniejsze jest bezpieczestwo Teb stwierdzi faraon Kames. Zanim wyruszymy na pnoc, musimy rozwiza problem Koptos. Gubernator Emheb i jego ludzie musz by u kresu wytrzymaoci zaoponowaa Ahhotep. Niemoliwoci jest kaza im duej czeka. Ty, ktry nosisz bia koron, piesz im na pomoc. Ja za, wraz z dwoma batalionami szturmowymi, zajm si Koptos. Ale matko! To szalestwo! Z caym szacunkiem, Wasza Wysoko, podzielam zdanie faraona popar go Heray. A czy pozostao nam co jeszcze poza szalestwem?

34
Na twarzy Kamesa malowaa si prawdziwa udrka. Zanim wyruszy na czele swojej okrojonej floty do Cusae, dugo ciska matk na poegnanie, obawiajc si, e ju nigdy jej nie zobaczy. Ahhotep musiaa pociesza maego Jahmesa, ktry zoci si, e nie moe towarzyszy bratu. W kocu jednak prze161

sta si dsa i przyzna, e musi jeszcze szkoli swoje wojskowe umiejtnoci, zwaszcza e Teti Maa przyrzeka traktowa go bez adnych specjalnych wzgldw. Matko, czy nic si nie wydarzyo szczeglnego w Tebach podczas mojej nieobecnoci? zapytaa Ahhotep. Teti Maa na prno szukaa w mylach jakiego incydentu. Czy nie zauwaya na przykad czego niepokojcego w zachowaniu Qarisa i Heraya? Nie, Ahhotep. Czyby ich podejrzewaa o... Bd po prostu bardzo ostrona, prosz. Nie chcesz chyba powiedzie, e naprawd zdecydowaa si na t niebezpieczn eskapad do Koptos! Mwia tak ze wzgldu na Kamesa, a w rzeczywistoci zamierzasz zosta w Tebach, prawda? Ahhotep umiechna si. Ty, ktra znasz mnie tak dobrze, jak moesz zadawa mi podobne pytania? Krlowa wybraa oddziay dowodzone przez Wsacza i Afgana ze wzgldu na ich najwiksze dowiadczenie w walce partyzanckiej. Nie miaa bowiem dostatecznej liczby onierzy, eby przypuci frontalny atak, postawia wic na szybk i precyzyjn taktyk walki podjazdowej. Martwio j, e jej ju i tak nieliczni onierze nie bd mieli chwili wytchnienia, lecz bd musieli dawa z siebie wszystko, choby przyszo im ponie cikie straty. Ahhotep lojalnie uprzedzia onierzy o prbie, ktra ich czeka. aden jednak si nie wycofa. To nie odwaga nimi powoduje, lecz strach. Dobrze wiedz, e zarwno Afgan, jak i ja poamiemy koci kademu dezerterowi wyjani Wsacz. Wasza Wysoko, chciabym prosi o ask... Gibka upiera si, aby nie moje bukaki z wod. Czy wie, na jakie niebezpieczestwo si naraa? Nubijka nie boi si nawet wy ani dzikich zwierzt. A ona w dodatku jest bardziej uparta ni wszystkie kobiety razem wzite! Och, wybacz mi, pani! Nie chciaem powiedzie... Wyruszamy za godzin.

162

Kiedy Ahhotep wkroczya na dziedziniec wityni w Koptos, miejscowi notable debatowali nad tym, co ich czeka w najbliszej przyszoci. Przeraeni grob hyksoskiej inwazji, ponownie rozwaali moliwo zoenia przysigi na wierno Hyksosom i odwrcenia si od modego faraona, ktry nie by zdolny wzi wadzy w swoje rce. Teby wprawdzie stawiay opr, ale jak dugo jeszcze? Po namyle doszli do wniosku, e rewolta wkrtce zostanie stumiona i jedynie ci, ktrzy natychmiast zaczn wsppracowa z imperatorem, maj szans uniknicia jego gniewu. Krlowa Egiptu pojawia si w chwili, gdy otwarcie zaczy pada propozycje oficjalnego przyczenia si do Hyksosw. W zotym diademie i prostej biaej sukni bya pikniejsza ni kiedykolwiek. Notable natychmiast zamilkli i zoyli gboki ukon. Duo jeszcze musi upyn wody, zanim zablini si rany zadane nam przez okupanta stwierdzia krlowa. Koptos za potrzebuje rnorakiego wsparcia. Zamiast traci czas na jaowe dyskusje, powinnicie wzi si do pracy. Wasza Wysoko, jestemy twoimi wiernymi sugami i... zapewni arcykapan Mina. Dobrze wiem, e nie wierzycie w zwycistwo Teb i rozwaacie zdrad. Mylicie si jednak. Sprbuj nas zrozumie, pani. Wszak Hyksosi nam zagraaj! Przybywam tu, by ostatecznie przepdzi wroga ze szlaku wiodcego z pustyni i zapewni Koptos bezpieczestwo. Jeli jednak jeszcze raz okaecie takie tchrzostwo, to ja stan si waszym wrogiem. Interwencja krlowej na nowo zmobilizowaa mieszkacw miasta. Ahhotep uoya harmonogram najpilniejszych spraw i mianowaa nowych administratorw, rozliczanych bezporednio przed ni. Ludno miaa do niej swobodny dostp i ten prosty sposb spowodowa, e ludzie odzyskali nadziej, czemu jak zwykle z najwikszym podziwem przygldali si Afgan i Wsacz. Jest naprawd niezwyka powtrzy setny raz Afgan. 163

 Nie tra czasu na bezsensowne marzenia. Lepiej skup si na wykonywaniu jej rozkazw powiedzia Wsacz, prbujc sprowadzi go na ziemi. Jej widok rozpala serca wszystkich Egipcjan, no, moe poza mn, odkd mam t ma Nubijk, a i to nie jest takie pewne! adna kobieta nie moe si z ni rwna. Najmniejszy wdz dawno by si wycofa, ale nie ona... Jest w niej jaka nadprzyrodzona sia. Za to my, Afganie, jestemy z krwi i koci! Niewykluczone, e to nasz ostatni wieczr na tej ziemi, i lepiej go wykorzystajmy. Krlowa zezwolia onierzom na opuszczenie koszar i wikszo z nich spdzia czas w tawernach Koptos. Woleli nie myle, co przyniesie jutro. Afgan, ktremu ju lekko szumiao w gowie, gawdzi z jakim wdrownym kupcem, kiedy niespodziewanie wpad mu do gowy pomys, ktry mg oszczdzi ycie wielu tebaczykw. Wsaczu, chod! Musimy niezwocznie pomwi z krlow. Na pewno pi ju o tej porze. Trudno. Obudzimy j. Chwiejnym krokiem mczyni udali si do paacu gubernatora, w ktrym rezydowaa Ahhotep. Krlowa nie tylko nie spaa, ale wanie opracowywaa plan, na ktry Afgan wpad dopiero teraz. Pierwszy z hyksoskich fortw znajdowa si w odlegoci mniej wicej dziesiciu kilometrw na wschd od Koptos i skutecznie blokowa w tym miejscu szlak wiodcy z pustym. Kada karawana, zanim dotara do miasta, bya zatrzymywana i pldrowana przez onierzy imperatora. onierze Apofisa znosili cikie pustynne warunki tylko dziki owym upom, jednake nie rezygnowali z zamiarw odzyskania Koptos. Wszystko wskazywao na to, e pi innych fortw znajdujcych si midzy miastem a Morzem Czerwonym wkrtce poczy swe siy i zaatakuje miasto boga Mina. Hyksosi wystosowali ju ultimatum, w ktrym grozili masakr ludnoci Koptos, jeli natychmiast nie uzna wadzy imperatora.
164

 Zblia si karawana! krzykn jeden z wartownikw. Byskawicznie doczy do niego hyksoski dowdca fortu. Istotnie, nadchodzia karawana, i to cakiem pokana, ale nie od strony pustyni. Notable z Koptos... Poddaj si! Co za tchrze! Widzisz? Wystarczyo ich postraszy, by zaraz oddali nam wszystkie bogactwa. Burmistrz skoczy na palu, reszcie utniemy gowy. Ja sobie chtnie zatrzymam osa stwierdzi wartownik. W yciu nie widziaem tak piknej sztuki! Ja tu jestem oficerem i ja bd dzieli up. Zapomnij o ole i pomyl lepiej o dziewkach, ktre czekaj w Koptos. Wyobra sobie, jak cauj ci stopy, bagajc o lito. Tymczasem gubernator miasta i jego podwadni zbliali si krok za krokiem, dygoczc ze strachu. Byli przekonani, e zanim w ogle zdoaj dotrze do bram fortu, zgin pod gradem hyksoskich strza. Jednake wygldali tak aonie, e aden z hyksoskich zbirw nie mia ochoty marnowa na nich strzay. Tortury bd znacznie zabawniejsze. Padnijcie na twarze i wchajcie kurz! wrzasn oficer. Notable, coraz bardziej przeraeni, posuchali natychmiast. Sygna do ataku da Wiatr Pnocy, ktry celnym kopniciem roztrzaska gow hyksoskiego oficera. Wtedy do akcji przystpili tebascy onierze, ktrzy udawali sucych. Bez trudu rozgromili przeciwnika, zadajc precyzyjne ciosy obosiecznymi sztyletami. Korzystajc z zaskoczenia wroga, Wsacz, Afgan i dziesiciu innych bojownikw opanowao wie wartownicz i byskawicznie rozprawio si z hyksoskimi ucznikami. Caa operacja moliwa bya dziki Ahhotep, ktra skrztnie przechowywaa map nalec niegdy do zdrajcy Titiego. Zaznaczona bya na niej boczna droga, ktr Wsacz i Afgan niepostrzeenie dotarli do fortu. Wszystko trwao niespena kwadrans. Caa zaoga fortu zgina. Po stronie egipskiej za odnotowano tylko dwa przypadki niegronych ran, ktrymi niezwocznie zaja si Gibka. Dobrze odegralicie swoje role pochwalia Ahhotep cigle jeszcze drcych ze strachu notabli. 165

 Wasza Wysoko, czy wolno nam ju wrci do Koptos? zapyta bagalnie gubernator. Pozostay jeszcze tylko cztery forty odrzeka krlowa z czarujcym umiechem.

35
Ostatni hyksoski atak by wyjtkowo krwawy. Ahmose syn Ebany cudem zdoa wykrzesa resztk energii z setki przeraonych modzikw i odeprze znakomicie wyszkolony oddzia nieprzyjacielskiej piechoty w czarnych hemach, ktrych sam widok sia panik wrd jego ludzi. Kiedy wszystko ucicho, po stronie Egipcjan pozostao tylko dziesiciu cakowicie wyczerpanych niedobitkw. Ahmose syn Ebany pobieg do gubernatora Emheba, tak jak sta, cay we krwi nieprzyjaciela. To koniec, gubernatorze. Duej nie wytrzymamy. Jednak przesanie krlowej byo cakiem jasne przypomnia Emheb. Tebaczykw musiao co zatrzyma... albo zdziesitkowa. Tak czy inaczej, ju za pno. Jeli si nie wycofamy, zginiemy wszyscy. Gubernator nie oponowa. Mody bohater mia racj. Daj mi jeszcze tylko dzie. Nie bdziemy w stanie odeprze kolejnego ataku Hyksosw. Igramy z ogniem. Do tej pory zawsze odczekiwali jaki czas, niekiedy nawet duszy, zanim znowu uderzali. Do tej pory tak. Teraz jednak zapewne spostrzegli, e mog nas zdmuchn jak sykomorowy li. Na ich miejscu zaatakowabym w cigu najbliszych godzin. Przygotujmy si zatem do obrony i odwrotu. Emheb ca noc chowa polegych w wykopanych naprdce doach. Nie mia ani sarkofagw, ani papirusw z magicznymi formuami, ktre pomagay zmarym przej do ycia wiecznego, ani nawet adnego pospolitego amuletu, ktry 166

ochroniby ich w drodze przez wiat podziemi. Mg jedynie wygosi do Ozyrysa bardzo star formu ordownictwa, bagajc go, by przyj do swojego rajskiego wiata modych ludzi, ktrzy nie zawahali si powici ycia w walce z imperium mroku. Zaraz potem nad umczonym egipskim obozem pojawi si blask jutrzenki. Wraz z pierwszymi promykami soca skonao jeszcze dwch najciej rannych onierzy. Emheb pochowa i tych. Powiniene cho troch si przespa stwierdzi Ahmose syn Ebany. A ty spae? Nie byo czasu. Umocnilimy jeden nasyp, powbijalimy pale obronne i odbudowalimy murki, za ktrymi ukryj si nasi ostatni ucznicy. Ale to wszystko jest jakie takie nieporadne... Statki gotowe s do drogi. Zajmij si zaokrtowaniem rannych. Wszystko dziao si jak w zym nie, a waciwie znacznie gorzej, bo na jawie. Kiedy Hyksosi przeami front w Cusae, run na Poudnie i utopi Teby w morzu ognia i krwi. Nikt nie bdzie w stanie przej pochodni wolnoci po Ahhotep. Zatryumfuje barbarzystwo najedcy, ktre stanie si powszechnym prawem, a imperium mroku rozrasta si bdzie bez koca. Na razie jednak wydawao si, e po stronie hyksoskiej panuje spokj. To za byo jeszcze bardziej niepokojce. Nieprzyjaciel z pewnoci czeka na oficjalny rozkaz z Awaris, aby przystpi do finalnego ataku. Emheb nakaza wikszoci onierzy opuci posterunki i wej na pokad okrtw. Na pozycjach pozostali tylko ochotnicy, ktrzy postanowili wytrwa na pierwszej linii. Gubernatorze, zakoczono sprztanie twojej kabiny powiedzia Ahmose syn Ebany. Moesz wsiada na okrt. Nie. Zostan tutaj. Przejmij dowdztwo podczas powrotu do Teb. Pniej te bdziesz potrzebny. 167

 Chopcze, nasz wiat jest na skraju przepaci i pniej" nie istnieje. Chc zosta do koca z tymi modymi ludmi, ktrzy postanowili walczy,- cho umieraj z przeraenia. Zatem zostaj i ja. Przydam si, by opni marsz Hyksosw. Uznano mnie wszak za najlepszego ucznika egipskiej armii. Mczyni serdecznie si uciskali. Pozostawiam ci lewe skrzydo powiedzia Emheb ja bd dowodzi prawym. Spotkamy si na wzgrzu, gdyby sytuacja staa si krytyczna. Ahmose syn Ebany doskonale zdawa sobie spraw, e nie bdzie na to czasu. Emheb podj jeszcze jedn trudn decyzj: obawiajc si, e hyksoski atak nastpi, zanim odpyn ich okrty, i Hyksosi bd mieli do czasu, by je zatopi, zarzdzi natychmiastowe odpynicie, cho manewry w takim popiechu groziy powan kolizj. Flota jednak, przy sprzyjajcym pnocnym wietrze, bez przeszkd wyruszya do Teb. Emheb i Ahmose syn Ebany bez sowa powrcili na swoje pozycje. Gubernatorze, wracaj! wykrzykn niespodziewa nie mody onierz, zrywajc si na rwne nogi. Emheb zdecydowanym ruchem cign go na ziemi. Okrty... wracaj, sowo daj! Gubernator podczoga si do najbliszego pagrka, skd mg obserwowa Nil bez obawy, e stanie si celem hyksoskich proc. Mody czowiek mia niewtpliwie dobry wzrok. Dlaczego ci, ktrzy mogli unikn pewnej mierci, mieliby wraca do Cusae? Wytumaczenie zdawao si oczywiste: zawrciy ich z drogi statki nieprzyjaciela! Gubernator mia w gowie pustk. Tkwic na linii frontu, by w kleszczach wroga i nie mg ju nic dla nich zrobi. Podj decyzj o rozproszeniu resztki piechurw. Im duej jednak patrzy w stron zbliajcych si okrtw, tym bardziej si dziwi: zamiast nerwowej bieganiny do168

strzeg co, co okreliby raczej mianem taca radoci, cho najwyraniej ciga ich olbrzymi okrt! Z wojennego kolosa wytrysn nagle promie wiata. Olepiony Emheb dopiero po chwili zrozumia, e to odblask soca odbity od promieniejcej wiatoci", biaej korony Egiptu faraona Kamesa. Raport hyksoskiego generaa odpowiedzialnego za front w Cusae w peni uspokoi imperatora. Taktyka nkania Egipcjan cigymi atakami najwyraniej okazaa si skuteczna, skoro byli u kresu wytrzymaoci. Nie byo wic potrzeby cigania dodatkowych si z rejonu Delty. Jedno natarcie wystarczy, by wykoczy niedobitkw. Wszystko gotowe? zapyta adiutanta. Tak jest, generale. Oficerowie ju dostali twoje rozkazy. To bdzie prawie zbyt atwe" zamia si w duchu ge nera. Hyksosi zdecydowanie jednak mieli do przeduajcej si wojny i wiedzia, e z chci odegraj si za wszystkie trudy na resztkach egipskich buntownikw. On za zostanie obwoany bohaterem, tryumfalnie powitany w Awaris i z pewnoci otrzyma awans. Ju widzia, jak jego okrt dumnie wpywa do gwnego kanau, z gow gubernatora Emheba zatknit na dziobie. Nagle dziwne dwiki poderway go na rwne nogi. A c to takiego? Nigdy czego podobnego nie syszaem wyjka adiutant, ktremu odek z przeraenia podszed do garda. aden Hyksos dotd nie sysza guchego, rytmicznego dwiku, ktry wydobywa si z wykonanych w Nubii bbnw, i onierze imperatora wpadli w prawdziw panik. To jakie nowe czary Ahhotep! wykrzykn adiutant. Hyksosi nie uciekn przecie przed muzyk! unis si gniewem genera. Gotujmy si do ataku! W tym momencie nadbieg zlany potem wartownik. Generale, wanie umocnili lini frontu! Jest ju co najmniej trzy razy wicej onierzy, a nowi cigle napywaj. Skd? 169

 Z okrtw, ktre przybyy z Poudnia. Widziaem nawet, jak Egipcjanie sobie gratuluj, tak jakby ju byli pewni swego. Wstrznity genera chcia to zobaczy na wasne oczy. Wspi si za wartownikiem na wzgrek, skd najlepiej mg przyjrze si pierwszej linii przeciwnika. To, co ujrza, odebrao mu gos. Na najwyszym wzniesieniu opota sztandar z emblematem Teb w postaci uku i strza. Mody mczyzna, ktry dziery go pewn rk, mia na gowie bia koron Grnego Egiptu, ktra niczym soce w zenicie zdawaa si wysya potne wietlne promienie.

36
Dochodzce przez ca noc z obozu tebaczykw odgosy obchodzonego wita i dwiki werbli pogryy Hyksosw w nerwowym wyczekiwaniu. Pieczone jagni, puree z bobu, wiee sery... oto czym raczyli si bojownicy. Dziki statkowi z zaopatrzeniem onierze byli teraz syci i zadowoleni, szybko wic odzyskali siy i wiar w zwycistwo nad wojskami imperatora. Faraon Kames by o wiele mniejszym optymist, ale rzeczywist sytuacj odkry tylko gubernatorowi Emhebowi. Dziki gobiom pocztowym wiem, e mojej matce udao si zdoby iyksoskie fortece na szlaku wiodcym z Koptos do Morza Czerwonego. Jednak, eby utrzyma zdobyte pozycje, zmuszona bya pozostawi tam cz wojska, a wczeniej z tych samych powodw wielu naszych onierzy zostao w Nubii i Elefantynie. Mam nadziej, e krlowa Ahhotep wkrtce do nas przybdzie, pytanie tylko, z jakimi siami? Innymi sowy, brakuje nam ludzi, Wasza Wysoko. W dodatku nie moemy zgrupowa wszystkich si pod Cusae, poniewa gdyby Nubijczycy przypucili kontratak z poudnia, Teby byyby powanie zagroone.
170

 Pozostaje nam zatem dotychczasowa taktyka wojny podjazdowej. Jak dugo jestemy w stanie opiera si Hyksosom, jeli ponowi taktyk gwatownych atakw? Nie wiem przyzna faraon. Pewne jest tylko, e si nie wycofamy. Wszystko gotowe, panie poinformowa wysiadajcego z lektyki imperatora arcykapan wityni Seta. Odmiennie ni dawni faraonowie, Apofis nie rozpoczyna dnia od rytualnych modw. Zazwyczaj przybywa do wityni tylko po to, by przewodniczy wielkiej radzie i przy okazji publicznie usun jakiego dostojnika, zbyt jego zdaniem opieszaego. Tym razem wadca Hyksosw przyby sam. Ty i caa ta reszta sug boych oddalcie si. W oczach imperatora skrzya si taka agresja, e arcykapan umkn bez sowa. Apofis przekroczy prg sanktuarium, w ktrym wszystkie lampy olejne byy wygaszone. Bez najmniejszego trudu porusza si jednak w mroku. W gbi wityni kapani umiecili na otarzu przepikny posg bogini Hator o twarzy wyrzebionej z tak finezj, e zdawaa si pulsowa yciem. Z caej jej postaci bio jednoczenie dostojestwo, mio i czuo. Obok znajdowa si drugi otarz, a na nim pi sztyletw. Bd mi posuszny, Secie zada imperator po m zniszczy tych, ktrzy przeciwstawiaj si mojej woli! Odpowiedzia mu pomruk burzy. Niebo nad wityni w Awaris pociemniao od chmur, wok psy wyy na trwog. Pojawia si tylko jedna byskawica, ale zdawao si, e rozdara niebo na caej dugoci. Piorun uderzy wprost w sztylety i w jednej chwili rozarzy ich ostrza do biaoci. Pierwszym sztyletem Apofis odci posgowi gow i stopy. Dwa nastpne wbi w piersi, a dwa ostatnie w brzuch. Gi, przeklta Ahhotep! Krlowa zarzdzia postj pod szaraczynem o gstych liciach, ktrego owoce, zwane chlebem witojaskim, o cha171

rakterystycznym miodowym smaku, szczeglnie lubia, po czym skierowaa si w stron wysokich sykomor, ktre otaczay wityni w Denderze. Okolica bya teraz zupenie bezpieczna dziki taktyce zbrojnych wypadw organizowanych przez Wsacza i Afgana, ktra pozwolia tebaczykom wyzwoli po kolei wszystkie osady z rk hyksoskiej policji. Nie bez znaczenia bya te pomoc okolicznych chopw, ktrzy nareszcie chcieli wyzwoli si spod nieznonego jarzma. Niespodziewanie Ahhotep poczua rozrywajcy bl w piersiach. Przezwyciya go si woli, gnana obaw o stan boskiego posgu bogini Hator. Po chwili jednak zatrzyma j piekielny bl w stopach. le si czujesz, Wasza Wysoko? zaniepokoi si t Afgan. To nic powanego, tylko lekkie zmczenie. Tym razem ostry bl brzucha pozbawi j tchu i zmusi, by usiada. Dopiero kiedy zdoaa zebra myli, zrozumiaa. Zy urok... To musi by imperator! Zabierzcie mnie do wityni. Wsacz wraz z Afganem pobiegli po bark przycumowan w kanale i umiecili w niej krlow. Przed gwn bram wityni dwunastu mczyzn rzucio si jej na pomoc i wnioso do rodka. Krlowa bya ju na wp przytomna. Na dziedzicu poniewieray si szcztki porozbijanych steli i posgw. Wizerunki Hator, ktre otaczay wejcie do wityni, miay poodcinane gowy. Na progu pojawiy si trzy przeraone kobiety: dwie mode i jedna wiekowa. Nie profanujcie tego witego miejsca bagalnie odezwaa si najstarsza. Jeli chcecie tu wej, najpierw musicie nas zabi. Jestemy bojownikami armii wyzwoleczej owiadczy Wsacz. Krlowa Ahhotep jest cierpica i pilnie potrzebuje waszej pomocy. Przez ten czas barka zostaa wcignita na brzeg. Krlowa Ahhotep! Sdziwa arcykapanka dobrze pamitaa czasy, kiedy moda krlowa wraz z mem, faraonem Sekenenre, zawitaa do Dendery, a take moment, gdy podarowaa im heka, ow magiczn si, ktra pozwalaa od172

wrci bieg losu, a ktra obecnie zdawaa si cakowicie wyczerpana. Wadca imperium mroku prbuje zawadn moj du sz wyszeptaa krlowa. Jedynie zota bogini moe mnie wyrwa z jego ucisku. Arcykapanka pooya do na czole Ahhotep. Trzeba dziaa natychmiast, Wasza Wysoko. Ogie Seta ju ogarn wikszo twoich arterii. Niech kto prze niesie krlow. Wsacz odstpi Afganowi zaszczyt wzicia krlowej w ramiona. Brodaty olbrzym w turbanie na gowie podnis j z szacunkiem, jakby nis najwikszy skarb, i ruszy za arcykapank. Na szczcie sza wolno i Afgan mg unika gwatownych ruchw. Mimo grb Hyksosw arcykapanka wityni w Denderze nigdy nie ujawnia im wejcia do krypt, w ktrych ukryte byy wite przedmioty nalece do bogini Hator. Nawet tortury nie wydary z niej owego sekretu. Teraz zostaa nagrodzona za sw odwag: moga otworzy przesuwne drzwi niewielkiej komnaty, w ktrej znajdoway si atrybuty zotej bogini, jej korona, grzechotki sistrum, naszyjniki i zegar wodny. ciany pomieszczenia pokryte byy scenami przeznaczonymi wycznie dla jej boskich oczu. U Jej Wysoko na ziemi i oddal si rozkazaa ar cykapanka. Kiedy tylko zamkny si drzwi, mrok kaplicy rozproszyo wiateko, ktre wytrysno z dziwnej figury w ksztacie obelisku opasanego falist lini, symbolizujc pierwsz fal wd chaosu, ktra obja niegdy prawzgrze, dajc pocztek yciu. Zadray mury. Ciaem Ahhotep wstrzsny konwulsje. Dusza krlowej przelatuje przez duat, gwiezdn matry c, gdzie w kadej chwili rodz si wszelkie formy ycia oznajmia arcykapanka. Pozostanie siedemdziesit go dzin, a my musimy wierzy, e moc Hator bdzie silniejsza ni sia wadcy imperium mroku. Czyby nie bya tego pewna? zaniepokoi si Wsacz. Nie wiem, jakich si uy Apofis. Jeli przywoa moc 173

Seta, niszczyciela kosmosu, nawet caa mio Hator na niewiele si zda. Nie chcesz chyba powiedzie, e krlowej grozi mier? zapyta z niepokojem Afgan. Mdlmy si, by zota bogini zdoaa zabra j na swo j bark, ktra toruje drog przez mrok. Rwno z upywem siedemdziesiciu godzin arcykapanka wityni w Denderze otworzya drzwi krypty. Martwa cisza kilku pierwszych sekund zdawaa si trwa w nieskoczono. Wsacz nerwowo gryz wargi, Afgan sta jak skamieniay. Po chwili Ahhotep, blada jak kreda, opucia nocny wiat duat i niepewnym krokiem wysza z malekiej komnaty, ktra moga sta si jej grobowcem. Afgan, widzc, jak si chwieje, popiesznie poda jej rami. Musisz co zje, Wasza Wysoko zasugerowa Wsacz. Najpierw jednak musz zapewni krlowej bezpieczestwo oznajmia arcykapanka. Tylko naszyjnik zotej bogini ochroni j przed ponownym atakiem. Arcykapanka znika w krypcie, by po chwili wynie z niej na wiato dzienne dziwny przedmiot. By to menit, sznur zotych i turkusowych koralikw, zakoczony zotym ciarkiem wiszcym na dwch sznureczkach, ktry opada na kark. Za pomoc tego naszyjnika bogini pobudza magiczne siy yciowe. Kobiety mog wydawa na wiat dzieci, a ma rynarze dopyn do portu przeznaczenia. Przesuwany przed posgiem Hator wydaje rytmiczne dwiki, ktre roz praszaj kopoty i smutek, rozbijajc wszystkie mroczne fale. Arcykapanka woya na szyj Ahhotep naszyjnik menit. Wasza Wysoko, sprawia, e Dendera i okolice od zyskay wolno. Jak jednak moe odrodzi si wielki Egipt, skoro cigle wityni w Abydos zagraaj Hyksosi?

174

37
Pomienne przemwienie Kamesa uspokoio onierzy. Istotnie, czy do Apofisa nie pasowao najlepiej powiedzenie: Ten, kto saby w ramionach i o maym sercu, moe odnosi tylko pozorne zwycistwa"? Tebaczykom za przewodzi faraon, wic nie maj powodu si cofa, zwaszcza e ju wkrtce doczy do nich take krlowa i bd mogli nareszcie ruszy na Pnoc. By te inny powd do optymizmu: nowa bro, w ktr byy obecnie wyposaone frontowe oddziay. onierze mieli tarcze ze skry, rozpite na drewnianej ramie i dodatkowo wzmocnione wstawkami z brzu, ktre nieporwnanie lepiej chroniy przed strzaami i wczniami Hyksosw. Take ich wasne wcznie miay mocniejsze ostrza z brzu i byy dusze i cisze, dziki czemu wzrosa ich sia raenia. Podobnie rzecz si miaa z mieczami i toporami, ktrych rkojeci obwizano dodatkowo sznurem, eby mona je byo pewniej trzyma. onierze dostali rwnie hemy i napierniki wzmocnione uskami z brzu, ktre z pewnoci bd niezastpione w bezporednich starciach. Tak wyposaeni onierze Kamesa i Ahhotep czuli si prawie nietykalni. Wizja wojownika w czarnym hemie nadal budzia pewien lk, jednak nowe wyposaenie dodao im pewnoci siebie. Tylko mody krl, kiedy by poza zasigiem wzroku swoich onierzy, wci mia pospn min. Wasza Wysoko, przyby Spryciarz z dobrymi wiadomociami oznajmi gubernator Emheb. Krlowa Ahhotep wyzwolia prowincj Dendera. Kieruje si teraz na Abydos. Nawet jeli zdoa do nas doczy, wiedzie ze sob tak niewielkie siy, e trudno je nazwa posikami! My za, zachowujc biern postaw, moemy sprowokowa Hyksosw do szybszego dziaania, a wtedy niechybnie nas zmiad. Jak zachowaaby si Ahhotep w podobnej sytuacji? Kames nie mia wtpliwoci, e jeli chce okaza si godnym jej synem, nie moe poprzesta na zdobytych pozycjach.
175

 Nie mamy ju skd bra ochotnikw, musimy zatem przekona do naszej sprawy tych, ktrzy dotd pozostawali obojtni. Panie, masz na myli rybakw, wdrownych kupcw i wszystkich tych okolicznych sprzedawczykw na usugach Hyksosw? Wanie. Musimy ich zwerbowa. To ludzie wyzuci z czci i wiary, Wasza Wysoko. Mona sprbowa ich zmieni, czy nie? Wdrowni kupcy, pilnie strzeeni przez hyksoskich najemnikw, uwijali si przy rozadunku karawany osw. W tak bliskiej odlegoci od frontu nie bya to wcale przesadna ostrono, zwaszcza e jak wie gminna niosa, modziutki faraon w biaej koronie dotar ju do Cusae. Wprawdzie od dawna mwio si o bliskim natarciu Hyksosw, ktre zmiecie w py tebaczykw, ale czy mona byo mie pewno, e to utrzyma egipskich buntownikw z dala od handlowych konwojw? Skutecznym straszakiem moga by tylko obecno milicji Apofisa. Rozadunek jak zwykle poszed gadko. W chwili gdy Hyksosi zaczli si oddala, Ahmose syn Ebany pierwsz strza pooy trupem komendanta Hyksosw. Z rwnym spokojem i precyzj, wspomagany przez pozostaych wyborowych strzelcw, dosownie zdziesitkowa szeregi przeciwnika. Kupcy, sparaliowani strachem, przygldali si masakrze swoich protektorw ukryci za przywiezionymi towarami. aden nie omieli si ucieka, tym bardziej e zaraz pojawi si Kames w lnicej biaej koronie, a to z pewnoci nie wryo im niczego dobrego. Kolaborujecie z Apofisem, a zatem jestecie wrogami Egiptu owiadczy faraon. Jeden z kupcw pad przed nim na kolana i przemwi w imieniu pozostaych. Wasza Wysoko, zrozum nas. Dziaalimy pod przymu> sem. Bagam, wybacz nam. Sercem zawsze bylimy z Egiptem! Kames umiechn si. 176

 Ciesz mnie wasze sowa. Macie szczcie, gdy moe cie zaraz dowie swojej szczeroci. Ordownikowi zrzeda mina. Wasza Wysoko, jestemy ludmi spokojnymi i... A my prowadzimy wojn przerwa faraon i kady musi dokona wyboru. Albo trzymacie stron Hyksosw, a wtedy jestecie zdrajcami i czeka was mier, albo wstpicie w nasze szeregi. Nie mamy obycia z broni! Instruktorzy wojskowi przydziel wam zadania na miar waszych moliwoci. Nie byo ju adnych wymwek, jednake kupiec sprbowa jeszcze co zyska dla swych towarzyszy. Wasza Wysoko, co w Hermopolis nas niszczy. Celnicy to Azjaci i Beduini, ktrzy zabieraj nam wikszo towarw. W ten sposb wkrtce puszcz nas z torbami. Czy zamierzasz, panie, zmieni t sytuacj? Punkt celny w Hermopolis jest pomysem okupanta. Zatem jeli zwyciysz, zostanie zlikwidowany? Jeli my zwyciymy, tak. Na twarzy ordownika kupcw pojawi si szeroki umiech. Jestemy wiernymi sugami Waszej Wysokoci i bdzie my walczy najlepiej, jak umiemy. Na widok zbliajcego si oddziau, ktrym dowodzi Kames, mieszkacy osady wpadli w prawdziwy popoch i czym prdzej schronili si w swoich lepiankach. Jak w wikszoci si na wschd od Cusae, tak i tu osad rzdzi hyksoski najemnik, ktry dowodzi grup dwudziestu osikw i terroryzowa okoliczn ludno, zgodnie z rozkazami policji hyksoskiej. Niektrzy jednak potrafili wycign dla siebie korzyci z owej sytuacji, a ju Krzywonogiemu nigdy nie powodzio si lepiej ni obecnie, gdy by policjantem w subie imperatora. Zdziera okup z ludnoci, a take gwaci do woli kobiety i kara, jak chcia, kadego, kto omieli si nie okaza mu szacunku. Szefie, atakuj nas! wrzasn jego zastpca. Upyna dusza chwila, zanim upojony piwem Krzywonogi poj, e to, co jeszcze przed chwil wydawao si zupe177

nie niemoliwe, wanie stao si faktem. Wprawdzie front w Cusae by tu-tu, a pogoski o nadzwyczajnej bitnoci armii wyzwoleczej coraz czstsze, ale nigdy w to nie wierzy, a ju eby tebaczycy odwayli si zaatakowa jego terytorium, po prostu nie miecio mu si w gowie! Krzywonogi nie mia zudze co do bojowych umiejtnoci swoich zbirw, niemniej jednak postanowi si broni. Ci, ktrym wydawao si, e rzuc go na kolana, jeszcze si zdziwi! Zrobie, co trzeba? Spokojna gowa, szefie! Wyszedszy z domu, Krzywonogi dosownie zamar z wraenia. Przed nim sta, ni mniej, ni wicej, tylko mody silny mczyzna w biaej koronie, ktrej blask olepia go. Rzu bro rozkaza Kames. Nie masz adnych szans. Jest nas duo wicej. Obecno tebaskiego krla na moim terenie jest niepodana odparowa z pogard Krzywonogi. Zaprzedajc si Hyksosom, zdradzie faraona. Ukorz si albo zginiesz. Moim jedynym wadc jest Apofis! Jeli natychmiast si std nie wyniesiesz, bdziesz winien mierci wszystkich dzieci w osadzie. Widzisz t stodo? Spdziem je tam... Zapewniam ci, e moi ludzie nie zawahaj si podern im garde na mj rozkaz. Jaka ludzka istota omieliaby si dopuci podobnej podoci? Krzywonogi parskn szyderczym miechem. Przeszedem niez szko u Hyksosw! A ty jeste sabeuszem, ktry wierzy jeszcze w istnienie bogini Maat. Czowieku, poddaj si, pki czas. Opu mj teren albo wydam rozkaz zabicia dzieci. Na Amona! Przysigam, e z tej osady mier zabierze tylko jedn osob owiadczy Kames, odwracajc si w stron Ahmose syna Ebany. Strzaa wyborowego strzelca utkwia w oku Krzywonogiego, ktry zwali si na plecy. Pozbawieni dowdcy, przeraeni zdecydowaniem Kamesa policjanci rzucili miecze i uki. Niespieszno im byo umiera. 178

 Jecy s nietykalni stwierdzi zastpca Krzywonogiego. Macie tylko jedn moliwo, eby odkupi winy: okaza mi posuszestwo i zoy przysig, e bdziecie walczy z Hyksosami. Jeli za sprzeniewierzycie si danemu sowu, nie ja, lecz Poeraczka z innego wiata was unicestwi. odacy zoyli przysig. Szczliwi, e udao im si wyj cao z opresji, waciwie nawet cieszyli si, e dostali si pod rozkazy prawdziwego wodza. Wemiesz cz mojej druyny i udasz si do ssiedniej wioski poleci Kames swojemu nowemu oficerowi. Przekonaj szefa lokalnej milicji, eby poszed w twoje lady i przyczy si do nas. Jeli odmwi, spotka go los, na jaki zasuguje: bandyty, ktry was przeladowa.

38
Abydos, lece na pnoc od Dendery i na poudnie od Cusae, byo wprawdzie miastem pozbawionym znaczenia gospodarczego, ale za to wanym miejscem kultu Ozyrysa, pana wiecznego ycia, i witym miastem, w ktrym ustawiano stele upamitniajce sprawiedliwych gosem, a wic tych, ktrzy pomylnie przeszli przez ziemski i boski sd. Krlowa wraz z onierzami rozoya si obozem w znacznej odlegoci od wityni. Wok nie wida byo adnych ladw hyksoskiej obecnoci, a sama witynia zdawaa si pogrona w kompletnej ciszy. Po wyczerpujcym okresie walk podjazdowych, dziki ktrym zdoali oswobodzi osady midzy Dender a Abydos, tebaczycy rozkoszowali si chwil wytchnienia. Tu nie ma ywego ducha stwierdzi Wsacz. Czy nie naleaoby skrci odpoczynku i jak najszybciej dotrze na front? Hyksosi zamieniaj ycie w mier przypomniaa krlowa. W Abydos za Ozyrys zamienia mier w ycie, a my musimy si upewni, e krluj tam jedynie wietliste dusze tych, ktrych uczyni niemiertelnymi. Kiedy Egipt od179

zyska wolno, Abydos znw stanie si sanktuarium o pierwszorzdnym znaczeniu. Na nowo ustawimy stele grobowe sprawiedliwych, a zgromadzenie kapanw i kapanek celebrowa bdzie, jak niegdy, obrzdy religijne i misteryjne widowiska przybliajce ludziom tajemnice bogw. Suchajc sw Ahhotep, odnosio si wraenie, e szczcie nie jest zudzeniem. Jej spokojny gos budzi nadziej nawet u tych, ktrzy sdzili, e utracili j bezpowrotnie. Wszyscy bojownicy na cay dugi dzie zapomnieli o wojnie. Odpoczyway rwnie zwierzta Wiatr Pnocy i Chichot. Pierwszy zajada si bujnym ostem, drugi leniwie gryz ko w cieniu sykomory. Nastpnego dnia przed poudniem podeszli do ukrytego w gszczu chwastw frontu wityni. Chyba sycha jakie zawodzenie zauway Wsacz. Masz niezy such przytakn Afgan. Na pradawnej drodze procesyjnej, ktra czya sanktuarium z niewielkim gajem, pojawio si dziesiciu kapanw, ktrzy piewali aobne pieni, upamitniajce zabjstwo Ozyrysa przez jego brata Seta. Zdawali si gboko poruszeni dramatem, ktry odtwarzali, i posuwali si bardzo powoli. Na czele szed krzepki mczyzna z gow zakryt kapturem. Pochd zamykao dwch rytualistw, ktrzy trzymanymi w rkach palkami mieli okada zwolennikw Seta, wrogw Ozyrysa. Zatem staroytne obrzdy, cho w okrojonej formie, byy nadal celebrowane! Ahhotep bya ju o krok od kapana przewodzcego procesji, kiedy niespodziewanie Wiatr Pnocy rzuci si do przodu i celnym kopniciem ugodzi zakapturzonego mczyzn, ktry ciko run na ziemi. Zaatakowany poderwa si ze zoci, dobywajc ukryty w kieszeni tuniki sztylet, i sprbowa ugodzi nim w pier osa. Nie wzi jednak pod uwag Chichota Modszego, ktry w tej samej chwili skoczy na napastnika i zmiady mu kami rami. Kapani otoczyli Ahhotep, gotowi pakami roztrzaska jej gow. Krlowa uchylia si przed pierwszym ciosem, ale 180

z pewnoci nie zdoaaby unikn drugiego, gdyby nie silne rami Afgana, ktry zatrzyma kolejnego napastnika, po czym zama mu rk. Drugi z kapanw rwnie nie zdoa unikn szary Wsacza, ktry uderzeniem gowy roztrzaska mu nos. To s Hyksosi! wyjani jeden z prawdziwych kapa nw, padajc przed krlow na kolana. Pozostali poszli za jego przykadem. Hyksosi zmusili nas, by zastawi na ciebie puapk dorzuci. Zanim tebaczycy dali wiar sowom kapanw, poddali ich drobiazgowemu przesuchaniu, z ktrego jasno wyniko, e stali si oni zakadnikami trzech hyksoskich policjantw, gotowych zabi krlow, nawet gdyby przyszo im straci ycie. Ze zami w oczach Ahhotep ogldaa zbezczeszczon, podupad wityni. Prawie nic nie pozostao ze wietnoci redniego Pastwa. Najpierw medytowaa przed okaleczonymi fragmentami reliefw odtwarzajcych sceny zmartwychwstania Ozyrysa, a nastpnie zawdrowaa na pustyni, gdzie z dala od pl uprawnych znajdoway si wieczne domostwa krlw pierwszej dynastii. Te proste grobowce w postaci prostoktnej jamy wyoonej cegami byy wiadectwem jednej z najwaniejszych epok, kiedy to Grny i Dolny Egipt poczyy si, tworzc jeden kraj. Barbarzyskich Hyksosw nie interesoway skromne grobowce. Mimo e miejsce to nie sprawiao smutnego wraenia, podziaao na Ahhotep deprymujco. Ogarno j uczucie ogromnego osamotnienia i nawet wiadomo odniesionych sukcesw, ktre wykroczyy daleko poza najmielsze pierwotne plany, nie zdoaa zapobiec niewesoym refleksjom. Czy mona osign wicej? Analizujc sytuacj, dosza do wniosku, e hyksoski potwr odnis tylko powierzchowne rany. Bez wtpienia imperator pozwoli jej dziaa, traktujc jak robaka, ktrego moe rozdepta w dogodnej dla siebie chwili. Przekroczy lini Cusae... Nierealne! Dopiero bowiem za Cusae zaczynao si prawdziwe krlestwo Hyksosw, ktrzy dysponowali przecie znacznie lepszym uzbrojeniem ni ar181

mia wyzwolecza. Hyksoski tyran nigdy nie pozwoli Kamesowi wedrze si na swoje terytorium. Wstrzymanie marszu na Pnoc oznaczaoby jednak odstpienie od zjednoczenia Dwu Krajw, przegranie wojny, ostateczn zgod na okupacj kraju, okupacj, ktra stawaaby si coraz okrutniejsza. Ahhotep zatrzymaa si przed jednym z grobowcw. Na stole ofiarnym, bdcym jednoczenie progiem drzwi, przez ktre przestpowa zmary, sta dzban z winem, przeznaczony dla faraona Aha. Aha imi to oznaczao Wojownik". Czy nie byo to przesanie przekazywane krlowej przez wadcw pierwszej dynastii? Walczy: oto jedyna droga. Walczy a do mierci, jeli trzeba, i nigdy nie rezygnowa z najwaniejszego celu: zjednoczenia. Kiedy krlowa powrcia do wityni Ozyrysa, opuciy j wszelkie wtpliwoci. Duch dawnych krlw wnikn w ni, domagajc si, by jej wzrok sign poza horyzont Teb. Do krlowej zbliy si jeden z kapanw. Wsacz i Afgan nie spuszczali go z oczu. Wasza Wysoko, nasz arcykapan wci yje. Zna on formuy niezbdne, by na nowo odprawi rytuay i oywi imiona zmarych, ktrych Ozyrys uzna za sprawiedliwych. Ukrylimy go swego czasu w jednej z okolicznych wsi, eby jego mdro nie zgina bezpowrotnie. Pani, skoro wyzwo lia nas od Hyksosw, czy mogaby go tu sprowadzi? Wsacz skrzywi si. To wyglda na podstp, Wasza Wysoko. Jaki podstp! wykrzykn z oburzeniem kapan. Co ty podejrzewasz? Chcemy tylko powrotu arcykapana! Coraz bardziej wietrz podstp. W drog! ucia Ahhotep. Wasza Wysoko, pozwl przynajmniej, by ten kapan szed przed nami i w razie czego posuy nam za tarcz. Miasteczko przycupno na wzgrzu wznoszcym si nad kanaem. Posterunek hyksoskich policjantw znajdowa si poniej, tote Wsacz potrzebowa jedynie dwch ludzi, by go opanowa. 182

Zaraz potem nadbiega dziesitka rozemianych szkrabw, z ktrych jeden rzuci si wprost w ramiona krlowej i ucaowa j w oba policzki. Nastpnie pojawiy si zaniepokojone matki, ktrych podejrzliwy Wsacz nie spuszcza z oka. Dopiero na kocu omielili si wytkn gowy z domw mczyni, unoszc rce na znak, e nie s uzbrojeni. Czy nasz przeoony nadal przebywa pord was? zapyta zafrasowany kapan. Ma si dobrze odpar burmistrz. Mimo podeszego wieku przeoony sug boych by niezwykle wawy. Wyranie wzruszony, nisko pokoni si krlowej. Wci nie mog w to uwierzy! Wasza Wysoko, czy naprawd Abydos jest wolne? Moesz miao wraca do wityni. Wznie stel na cze sprawiedliwego gosem faraona Sekenenre i rozsawiaj jego imi kadego dnia. Tak wanie uczyni, Wasza Wysoko. Wybacz moj ciekawo... Postanowia umocni granic w Cusae czy raczej odzyska Pnoc? Egipt przetrwa tylko wtedy, gdy Dwa Kraje bd zjednoczone. wite sowa, Wasza Wysoko! Jednak by myle o sukcesie, brakuje ci czary wyroczni, ktra zawiera wykaz dobrych i zych dni. Bez tej listy bdziesz popenia bdy i ponosi cikie straty. A gdzie ona si znajduje? W Hermopolis.

39
Policja utworzya kordon bezpieczestwa i odcia dostp do nabrzea, na ktrym robotnicy portowi rozadowywali towary z Azji. Zgodnie z rozkazem Khamudiego nikt nieupowaniony nie mg zbliy si do statku towarowego, a jego zawarto miaa by natychmiast odstawiona do paacu. Wielki skarbnik porzuci studiowanie dokumentw, gdy tylko adunek dotar na miejsce. Liczne wazy z ceramiki, 183

ktre wanie mu dostarczono, byy wprawdzie zupenie pospolite, ale jake cenn miay zawarto! Kryjc si przed wiatem w wielkiej pustej piwnicy, Khamudi otworzy jedn z nich. Tak jak si spodziewa, zawieray opium, ktre zostanie z wielkim zyskiem sprzedane kadrze oficerskiej, a take hyksoskim notablom z Awaris i innych wikszych miast Delty. Za zgod imperatora Khamudi rozwija now dziedzin handlu, uznajc j za prawdziwie zoty interes. Kilkakrotnie podsuwa nowy produkt najbliszemu otoczeniu, a efekty utwierdziy wielkiego skarbnika w przekonaniu, e uywajcy go przyzwyczajaj si do niezwykle szybko i wci daj wicej. Sprzedawanie opium zaspokajao zatem potrzeby obywateli, co byo wszak podstawow powinnoci pastwa, a w dodatku pomnaao dochody imperium, z ktrych lwia cz, jak przystao, zasilaa osobisty majtek imperatora. Ta nowa dziaalno miaa dla Khamudiego jeszcze inne, nie mniej wane znaczenie: mg uzaleni od siebie wikszo dygnitarzy i dyktowa coraz to wysze ceny. Za kilka miesicy narkotyk znajdzie si we wszystkich prowincjach imperium, a wtedy jego prowizja wzronie kolosalnie. Pozostao tylko zatroszczy si o odpowiedni jako towaru. Zabrawszy adn, czerwon amfor o wyduonym ksztacie, powrci do swojej subowej siedziby, gdzie jego maonka Yima wanie poddawaa si depilacji woskiem. Ju jeste, kochanie? Mam dla ciebie mi niespodziank. Niech tylko suca dokoczy... Oddal j. Suca ulotnia si w jednej chwili w obawie przed ciosem Khamudiego. Khamudi rozpali kadzielnic i wrzuci do niej kulki opium. Sprbuj tego, skarbie. A c to takiego? Prawdziwy rarytas. Patrzc, jak Yim ogarnia bogostan, a potem a wije si z ekscytacji, Khamudi nie mia wtpliwoci, e jego nowa klientka pokna haczyk.

184

Minos, malarz kreteski, kad blady bkit na kolumnie, stanowicej cz wielkiego fresku w paacowej sali recepcyjnej. By z natury perfekcjonist i wielokrotnie wraca do swych postaci, cyzelujc kady szczeg, zanim ostatecznie uzna swe dzieo za skoczone. Nagle poczu na ramieniu pieszczotliw rk i powoli odoy pdzel. Bryza... Nie powinna mnie rozprasza! Ju od tylu godzin usiujesz rozweseli t ponur sal! Czy nie naley ci si chwila wytchnienia? Pikna Eurazjatka przylgna nagim ciaem do Kreteczyka. Tworzyli pikn par, jakby byli dla siebie stworzeni. Jeste szalona! Kto mgby nas przyapa. Ale jakie to ekscytujce zamruczaa, rozwizujc jednoczenie przepask na biodrach kochanka, ktrego msko bya ju w peni rozbudzona. Bryza, nie... Minosie, naprawd si w tobie zakochaam i nic nie moe nam przeszkodzi. Bryza miaa dzik natur drapiecy i nadal wcigaa wrogw imperatora w puapk miosnego uniesienia, by wydoby z nich najbardziej skrywane myli i zgubi ich. Jednake prostolinijny malarz zdoa obudzi w niej nieznane pokady mioci i w jego ramionach czua si naprawd szczliwa, a przelotni kochankowie nudzili j. Bryza nie umiaa ju sobie wyobrazi ycia bez Minosa i dawno zdecydowaa, e nigdy nie pozwoli mu powrci na Kret, chocia uznaa, e lepiej utrzymywa go w przekonaniu, e jest odwrotnie. Twoje freski s coraz pikniejsze powiedziaa, ka dc si na nim. Znalazem cieplejszy odcie bkitu. Zamierzam te udoskonali inne kolory. Bdziesz poprawia poprzednie freski? Z pewnoci, zawsze moe by lepiej. Dziki tobie ta forteca staje si prawdziwym paacem. Nie rozmawiajmy o pracy, prosz. Wol zaj si arcydzieem, ktre wanie pieszcz. 185

Bryza poczua, jak ogarnia j fala przyjemnoci. Tylko Minos potrafi sprawi, e zapominaa o swoich bezecnych postpkach. Wieczorne przyjcie wydane przez wielkiego skarbnika i jego maonk byo bardzo udane. Przybya wikszo hyksoskiej kadry oficerskiej, ktra wietnie si bawia, po raz pierwszy prbujc narkotyku, i Khamudi by pewien, e zdoby nowych wiernych klientw. Bryza za ju zdoaa wytypowa potencjaln ofiar, zaginajc parol na dowodzcego arsenaem oficera, ktry pozwoli sobie na cierpkie komentarze, dotyczce sytuacji na froncie w Cusae, bdce wedug niej zawoalowan form krytyki dziaa imperatora. Jeli miaa racj, ju wkrtce dostarczy nowego kandydata do labiryntu. Yima nie omieszkaa pochwali Minosa za jego nowe rzeby, czemu zym okiem przygldaa si Bryza, ktra nie znosia, gdy ta ladacznica zbliaa si do jej kochanka. Jeli bdzie przeciga strun, Bryza znajdzie sposb, by raz na zawsze pozby si rywalki. Nie sprbujesz naszego nowego rarytasu? zapyta Khamudi Minosa. Patrzc na zachowanie tych, ktrzy ju sprbowali, dochodz do wniosku, e pozbawiby mnie pewnoci rki. A nie przyszo ci do gowy, e raczej mgby ci natchn nowymi pomysami? Na razie nie brak mi ich. Jestem pewien, e w kocu signiesz po narkotyk! Czy prawdziwy artysta nie szuka nowych rde inspiracji? Pamitaj, e zawsze dam ci najlepsz cen. Jeste bardzo askawy, wielki skarbniku. To normalne, mody przyjacielu! Bardzo ceni nowoczesn sztuk. Zabawa zacza przygasa i Minos wykorzysta okazj, by ukradkiem wymkn si z przyjcia. Uda, e wraca do swoich apartamentw, ale zaraz szybkim krokiem zacz oddala si od cytadeli, wielokrotnie spogldajc za siebie jak kto, kto obawia si, e jest ledzony. 186

Minos by ju na wysokoci kwater, w ktrych mieszkaa wikszo kadry oficerskiej, kiedy omal nie wpad w rce hyksoskiego patrolu. W nadziei, e nie zd go zauway, byskawicznie skry si za rogiem uliczki. Serce walio mu jak motem. Dusz chwil prbowa uspokoi oddech, po czym ruszy w dalsz drog. Przystawa jeszcze z dziesi razy i rozglda si uwanie. Uspokojony, ostatnie sto metrw do domu czowieka, z ktrym mia spotka si w najwikszej tajemnicy, pokona biegiem. Cay dom z przylegociami pogrony by, tak jak zostao ustalone, w kompletnych ciemnociach. Minos przemkn chykiem do drzwi wejciowych, ktre natychmiast si otworzyy. Jeste pewien, e nikt ci nie ledzi? dobieg go z ciemnoci strwoony gos. Cakowicie. Wchod szybko. Dwaj mczyni zaczli si szeptem naradza. Rozmawiae z innymi dostojnikami? zapyta Minos. Tylko z dwoma, i to bardzo ostronie. Nie jestem pewien, czy mona im zaufa. Moim zdaniem rozsdek nakazuje zrezygnowa z twoich pomysw. Spiskowanie przeciw imperatorowi jest stanowczo zbyt niebezpieczne. Zauwa, e nikomu jeszcze si to nie udao. Wszyscy do tej pory ginli w koszmarnych mczarniach. To prawda, ale to moja jedyna szansa: jeli nie pozbd si Apofisa, nigdy nie powrc na Kret i tak czy owak wypal si w mczarniach twrczej niemocy. Wierz mi, jedynym wyjciem jest obalenie tyrana. Imperator ma dobrze rozwinit sie szpiegw, nie mwic ju o rozlegych wpywach Khamudiego. Przygotowanie w tajemnicy jakiejkolwiek akcji przeciw niemu wydaje si prawie niemoliwe. Sam powiedziae: prawie... W tym sowie kryje si tyle nadziei! A my, na dobry pocztek, ju przecie mamy dwch sprzymierzecw! Mam racj? Szczerze mwic, obawiam si, e nie. 187

 Za to mnie si wydaje, e pierwszy chciae walczy z Apofisem, czy nie? Chciaem, to fakt, ale ostatnio tak umocni swoj wadz, e nie widz sposobu, by mu si przeciwstawi. Twj upr zaprowadzi ci prost drog do labiryntu. Zapominasz, e imperator mnie potrzebuje powiedzia Minos. Kt inny mgby uczyni z jego cytadeli paac w stylu kreteskim? Jestem ostatni osob, ktr podejrzewaby o ze zamiary. Od dawna myli, e pogodziem si z losem i jestem ulegy jak baranek. Czy nie jest to kapita, ktry mona eksploatowa? Gospodarz Kreteczyka wyranie straci rezon. To nie jest cakowicie pozbawione racji przyzna. Zastanawiam si tylko, czy w peni zdajesz sobie spraw z niebezpieczestwa? Gotw jestem na kade ryzyko, eby tylko znw sta si wolnym czowiekiem i powrci do ojczyzny. Ty za wyszukuj potencjalnych wrogw imperatora i nawizuj z nimi kontakty. Bryza bardzo liczya, e zakoczy t noc w ou Minosa, ale malarz wyranie spieszy si, by opuci przyjcie Khamudiego i zaszy si w swoich apartamentach. Tym bardziej zaskoczy j widok Minosa chykiem opuszczajcego cytadel. Zaintrygowana niezwykym zachowaniem kochanka, postanowia dyskretnie pj za nim. To, co ujrzaa, przyprawio j o gwatowny bl brzucha: wchodzi do siedziby dowdcy arsenau, ktrego od jakiego czasu podejrzewaa o spiskowanie przeciw imperatorowi. Minos, jedyny czowiek na wiecie, ktrego pokochaa prawdziw mioci, miaby by wsplnikiem zdrajcy?

40
Kadego ranka Teti Maa osobicie odbieraa raporty od sub odpowiedzialnych za stan bezpieczestwa bazy wojskowej i miasta Teb. Na poudniu i pnocy miasta ustawio188

no dodatkowe wiee wartownicze, na ktrych suba trwaa okrg dob, by natychmiast wszcz alarm w razie nagego ataku Hyksosw. Dziki niespoytej energii Heraya, nadzorcy spichrza, rolnictwo tebaskie znw kwito. Hodowcy byda odnotowywali liczne narodziny cielt, jagnit i prosit, jakby dugi okres spokoju zachci stada do normalnego rozrodu. Qaris sta si prawdziwym ministrem gospodarki. Zlikwidowa czarny rynek i pilnowa, eby handel rzdzi si dawnymi zasadami, wedug ktrych silniejszy nie mg si bogaci kosztem sabszego. Na bieco te informowa krlow matk o wszystkich operacjach handlowych, ktrych skala rosa z dnia na dzie, pod cisym nadzorem wityni w Karnaku. Mimo rozlicznych codziennych obowizkw starsza pani czuwaa nad edukacj ksicia Jahmesa, dziki czemu wyrs na chopca nie tylko sprawnie posugujcego si ukiem i mieczem, ale take znajcego hieroglify i literatur. Teti Maa czytaa mu bajki, opowiadania oraz teksty zawierajce nauki takich mdrcw jak na przykad Ptah-hotep. Chopiec zaskakiwa sumiennoci nawet wojskowych instruktorw. Zawsze rwnie posuszny i wytrway, ambitnie podejmowa nowe wyzwania, za kadym razem dajc z siebie wszystko. Obdarzony znakomit pamici i yw inteligencj, by wci spragniony wiedzy i nowych dowiadcze. Jahmes zazwyczaj wstawa o wschodzie soca, po czym towarzyszy babce przy niadaniu. Teti Maa, widzc, e si nie pojawia, kazaa pokojwce obudzi go. Ju po chwili suca bya z powrotem. Wasza Wysoko, ksicia trawi gorczka! Ma rozpalone czoo i wstrzsaj nim dreszcze. Krlowa matka pospiesznie udaa si do komnaty Jahmesa. Czua brzemi odpowiedzialnoci za modszego syna Ahhotep, chopca z pewnoci przeznaczonego do wielkich celw. Bez wtpienia jego przedwczesna mier ugodziaby krlow w samo serce. Teti Maa dobrze pamitaa czasy, gdy Ahhotep, bdca wwczas w tym samym wieku, co obecnie Jahmes, zapada na chorob o bardzo podobnych objawach, tote postanowi189

a zastosowa identyczn jak niegdy kuracj. Najwaniejsze, eby odciy serce poprzez udronienie kanaw, ktre do prowadziy i z niego wychodziy, i przywrci w ten sposb prawidowy obieg energii. Nie przejmujc si zbytnio wysok gorczk, ktra bya jedynie objawem towarzyszcym, krlowa matka skupia si na trzech najwaniejszych organach: wtrobie, ledzionie i pucach. Zastosowaa mikstur, cile dozujc skadniki, w skad ktrych wchodziy: bycze miso, wycig z pistacji terpentynowej, miododajny nostrzyk, jagody jaowca, lekkie piwo i wiey chleb. Chopiec mocno cisn rk babki. Sdzisz, e umr? Oczywicie, e nie. Musisz wszak nauczy si jeszcze wielu rzeczy. Wasza Wysoko, statek na horyzoncie! oznajmi gubernator Emheb. Skd? Z poudnia. Wylij sygna rozpoznawczy. Jeli to Ahhotep, odpowie rozwiniciem agla z wyranym rysunkiem barki z tarcz ksiyca. W innym przypadku czekaa ich bitwa na rzece. Tebascy onierze zamarli w nerwowym oczekiwaniu. agiel rozwija si wolno, moe nawet zbyt wolno. W dodatku soce w zenicie uniemoliwiao odczytanie jakiegokolwiek znaku. Widz ksiyc! zawoa nagle Emheb. To napraw d flotylla krlowej. Emblemat Ahhotep, bdcy take znakiem rozpoznawczym opozycji, byszcza w socu na szczycie masztu. Radosny rytm bbnw obwieci poczenie si egipskich wojsk. Podczas gdy mody krl caowa matk, onierze gratulowali sobie spotkania. Ahhotep nie krya zaskoczenia. Synu, posiki, ktre ci przyprowadzam, s zaprawd mizerne, ale tobie udao si, jak widz, zwerbowa cakiem pokan liczb zwolennikw. Kames nie kry dumy. 190

 To s przewonicy i kupcy, a take byli milicjanci... Naleao ich tylko przekona, e dokonali zego wyboru. Nie zawsze byo to atwe, ale ostatecznie wszyscy zrozumieli, co ley w ich interesie. Gdy zwyciymy, bd yli lepiej ni pod jarzmem hyksoskim. Twarz Ahhotep rozjani szeroki umiech. Naprawd zaczynasz panowa, Kamesie. Obecno krlowej nie tylko pozwolia scali w jedn armi zawodowych onierzy i niedowiadczonych rekrutw, ale take przekonaa ich, e jeli zwalcz strach, mog sign po to, co wydawao si nieosigalne: pokona imperium mroku. Na linii frontu w Cusae zalegajca od duszego czasu cisza ciya ju wszystkim. Niecierpliwie czekano na decyzje rady wojennej, cho w wikszoci opowiadano si za ufortyfikowaniem Cusae i uczynieniem z miasta nowej pnocnej granicy krlestwa Teb. Zobowizaem si uwolni Hermopolis przypomnia faraon Kames. Trzeba bdzie jak najszybciej zlikwidowa hyksoski punkt celny. Zwaszcza e wanie w Hermopolis znajduje si czara wyroczni, bez ktrej nie moemy opracowa nowej strategii i uratowa wielu istnie wyjawia krlowa. Wyruszamy zatem na Hermopolis zadecydowa Kames. Zawsze trzewo mylcy gubernator Emheb uzna, e pora przywoa modego monarch do rzeczywistoci. Wasza Wysoko, Hermopolis jest poza naszym zasigiem. A to z jakiego powodu, gubernatorze? Od tak dawna przebywamy na froncie w Cusae, e mielimy do czasu, by rozpozna pozycje hyksoskich wojsk. Dziki dwm zwiadowcom, ktrzy z naraeniem ycia przedostali si za pierwsz lini wroga, wiemy na przykad, e wrg zaoy baz wojskow na tyach, a dokadnie w Nefrusi, stolicy szstej prowincji Grnego Egiptu, ktr rzdzi kolaborujcy z Hyksosami niejaki Tita syn Pepiego. Czy wznieli tam fortec podobn do Gebelein? zapytaa krlowa. 191

 Nie, jednake Nefrusi otoczone jest solidnymi murami obronnymi i nie sdz, by nasze siy byy wystarczajce, eby zaj miasto. Czy ten Tita zaprzeda si imperatorowi? zaniepokoi si Kames. Niestety, Wasza Wysoko. To zwyky przewonik, ktry zbi fortun, woc najedcw. Przy okazji denuncjowa opozycjonistw, za co Apofis w nagrod odda mu wadz nad miastem. Imperium jest dla niego wszystkim: zapewnio mu bogactwo i wadz. Tchrz i zdrajca! unis si Kames. Wikszo gubernatorw pnocnych prowincji jest podobna smutno zauway Emheb. S przekonani, e imperator jest niezwyciony, a nasza armia nigdy nie zdoa posun si poza Cusae. Obawiam si, e adnego z nich nie przekonasz do przejcia na nasz stron. Niech wic gin! Pierwszy chciabym zwalczy to robactwo, ale prawda jest taka, e dziki Hyksosom s bezpieczni i bogaci. Jak zatem doradzasz strategi? Ufortyfikowa granic w Cusae, dostp za od strony Nilu zablokowa murem ze statkw transportowych. Czyby chcia zrezygnowa ze zjednoczenia Dwu Krajw? z niepokojem zapytaa krlowa. Oczywicie, e nie, Wasza Wysoko, ale czy mdro nie polega na umiejtnoci dostosowania si? W Idfu, Tebach, Cusae dokonalimy najpierw rzetelnej oceny sytuacji, co doprowadzio nas prost drog do sukcesu. Baczmy, eby popiech nie zabra nam tego, co ju osignlimy. Kanclerz Neszi zawsze walczy przeciwko wszelkim przejawom defetyzmu, ale tym razem przekonaa go sia argumentw Emheba. Nikt nie mgby oskara gubernatora o brak odwagi. Bez niego nigdy by nie utrzymali frontu w Cusae rwnie dugo. Wysoka gorczka utrzymywaa si sze dni. Sze dni, podczas ktrych may Jahmes co chwila wzywa w malignie zmarego ojca i nieobecn matk, bagajc, by go nie zostawiali na poarcie demonom nocy. 192

Paacowy medyk by bezradny i nic nie doda do terapii zaordynowanej przez Teti Ma, ktra, pozostawiwszy piecz nad wszystkimi innymi sprawami intendentowi Qarisowi, praktycznie nie odchodzia od wezgowia modszego syna Ahhotep. Nawet podczas krtkich przebyskw wiadomoci chory chopiec martwi si, e nie jest w stanie kontynuowa wicze pod okiem instruktorw. W takich chwilach babka prbowaa doda mu otuchy, czytajc nauki mdrca Imhotepa, genialnego architekta pierwszej piramidy z kamienia wzniesionej na paskowyu Sakkara, grujcym nad Memfis, ktre byo obecnie we wadaniu Hyksosw. Dwukrotnie wydawao si, e oddech maego Jahmesa zatrzymuje si, i dwukrotnie krlowa matka bya nieomal pewna, e traci wnuka. Jednake Teti Maa miaa w sobie tyle wiary, e chopiec, patrzc w jej oczy, znajdowa do siy, by oprze si wiatu mroku. Ani przez chwil nie poczu zwtpienia tej, ktra kotwiczya jego bark w przystani ycia. Nieugita wiara babki przyspieszya wyzdrowienie ksicia w nie mniejszym stopniu ni jej kuracja. Sidmego dnia chopiec ozdrowia. Wsta jak gdyby nigdy nic i z wielkim apetytem zjad niadanie na paacowym tarasie w towarzystwie wreszcie spokojnej o jego ycie radosnej krlowej matki.

41
Dla tych Syryjczykw, ktrzy widywali takiego potwora, Tita syn Pepiego przypomina niedwiedzia. Ze sw wielk gow, krzaczastymi brwiami i nosem w ksztacie ryja budzi przeraenie u podwadnych, ktrym nie wybacza najmniejszego uchybienia. Jak na przykadnego ucznia Hyksosw przystao, opiera sw wadz na przemocy i okruciestwie. Wzorem imperatora Tita syn Pepiego raz w miesicu osobicie dokonywa egzekucji na losowo wybranym ziomku. W spektaklu, ktry zawsze koczy si hymnem na cze Apofisa, obowizkowo braa udzia caa spoeczno Nefrusi. 193

Niedwied nie lubi opuszcza swojej prowincji ani stolicy i nie mia innych ambicji, jak tylko sprawowa tam wadz absolutn. Imperator, w nagrod za jego oddanie, pozwoli mu otoczy Nefrusi murami obronnymi, ktre przydaway miastu urody. Urod odznaczaa si take jego maonka Anat, Syryjka o bkitnych oczach. Obdarzona ognistym temperamentem zawsze mu si przeciwstawiaa, uznajc z gry kad jego decyzj za rwnie gupi, jak niesprawiedliw. Na szczcie dla niej Tita syn Pepiego uwielbia ten sprzeciw, jedyny, jaki tolerowa, zwaszcza e nieodmiennie koczy si w przestronnym sykomorowym ou maeskiej sypialni, ktre byo prawdziw ozdob jego paacu. Dzie zapowiada si wspaniale, poniewa wadca Nefrusi mia najpierw wasnorcznie udusi chopaka oskaronego o bunt przeciw imperatorowi. Potem mode dziewczta miay defilowa, piewajc wojenny poemat autorstwa samego niedwiedzia. Anat wprawdzie uznaa, e jest po prostu okropny, ale sowa poematu gosiy chwa geniuszu imperatora. Jeszcze nie jeste gotw? zdziwia si moda kobieta. Kochanie, wiesz przecie, jak bardzo wany jest mj publiczny wizerunek, a dzi zamierzam wyjtkowo olni cay lud. Czy naprawd musisz zabi tego niewinnego chopca, aby ugruntowa swoj okropn reputacj? Bezwzgldnie! Raz odpucisz, a buntownicy rozplenia si niczym chwasty. Czy oni w ogle jeszcze istniej? Pierwsza zasada: nie traci czujnoci! Wygldasz wspaniale. A jak ci si podoba moja nowa tunika? Zbyt wyzywajca. Jeste doprawdy nieznona, kochanie. Najwysza rada skoczya obrady w pnych godzinach nocnych, a ju o wicie na rozkaz krlowej Ahhotep miaa zebra si ponownie, by radzi o przyszoci Egiptu. Jej czonkowie spodziewali si tym razem dosta cise wytyczne oraz pozna dane dotyczce rozmieszczenia wojsk midzy Tebami i Cusae. 194

 Dzi w nocy ukaza mi si bg Amon. Objawi si pod postaci faraona Kamesa trzymajcego jego miecz w do ni oznajmia krlowa. Przeszywa mnie wzrokiem ni czym promie soca w poudnie. Czy nie poleciem ci zniszczy Hyksosw i doprowadzi misji do koca bez wzgldu na przeszkody?" przypomnia. Wiem, e kieruje wami rozsdek i rozwaga. Prawd te jest, e Hyksosi s sil niejsi. Linia frontu jest stabilna, Nefrusi nie do zdobycia, Hermopolis take. Zgadzam si, e ju osignlimy wicej, ni to wydawao si moliwe, i e z pewnoci wyczerpalimy wszystkie rezerwy heka, jedynej siy zdolnej odwrci okrut ny los, ktry sta si udziaem naszego kraju. Jestem w peni wiadoma rzeczywistoci, ale moim obowizkiem jest nie zgoda na ni i nie mam prawa duej jej znosi, gdy taka jest wola Amona. Przyszed czas, by przekroczy granic w Cusae i ruszy na Pnoc. To jedyna strategia, ktra pro wadzi do zjednoczenia Dwu Krajw. Moemy wprawdzie ponie klsk, a wtedy Teby zostan unicestwione i nic ju nie zdoa powstrzyma fali barbarzystwa, ale jeli teraz si wycofamy, stanie si tak na pewno. By moe uznacie moj determinacj za zwyky upr i wikszo z was wolaaby wy bra choby pozorne bezpieczestwo, dlatego te wyrusz do walki tylko z tymi, ktrzy pjd za mn dobrowolnie. Kames na znak czci wznis rce wewntrzn stron doni ku niebu. Faraon z nadania Amona usysza gos Maonki Boga. Jego armia pody za ni. Niech doradcy, ktrzy s przeciw tej decyzji, niezwocznie powrc do Teb. Nikt nie opuci namiotu. C to za nadzwyczajna kobieta szepn Afgan, wi dzc, jak krlowa podchodzi po kolei do kadego onierza, aby natchn go niezbdn odwag. Z pewnoci warta jest, by dla niej umiera, tak jak Egipt dorzuci Wsacz. Przynajmniej bdziemy mogli stan na sdzie ostatecznym z podniesion gow i nie spuszcza oczu ze wstydu. Kiedy Kames pojawi si na dziobie flagowego okrtu w biaej koronie na gowie, onierze armii wyzwoleczej po195

witali go, wznoszc bro. Wok rozlega si miarowy rytm werbli. eby zama hyksosk lini obrony, faraon zdecydowa si rzuci do ataku wszystkie siy i poprowadzi natarcie z trzech stron jednoczenie: od rzeki oraz wzdu obu jej brzegw. Kames wybra najlepszy moment, wykorzysta bowiem dwie szczeglnie sprzyjajce okolicznoci; porann zmian warty, ktra odbywaa si zawsze wedug tego samego schematu, i nieobecno gwnodowodzcego hyksoskim frontem w Cusae, ktrego przykua do ka kolka nerkowa. Hyksosi, zaskoczeni skal natarcia, stracili wiele cennych minut na jakie takie sformowanie szyku. To wystarczyo, eby Egipcjanie zdoali podpali wikszo wrogich okrtw, jednoczenie rozwijajc natarcie od wschodu i od zachodu. Kiedy Ahmose syn Ebany pozabija hyksoskich oficerw, ktrzy ze wzgrza obserwowali bitw, mylc, e s bezpieczni, obrona nieprzyjaciela, pozbawiona przywdztwa, rozsypaa si ostatecznie. Armia wyzwolecza, niczym pomie, podsycany dziki precyzyjnym rozkazom Kamesa, z impetem wdara si w szeregi wroga. Gubernator Emheb by oszoomiony sukcesem. Jak to moliwe, e nieregularne i mao dowiadczone wojska egipskie zdoay rozgromi znacznie liczniejsz i lepiej uzbrojon hyksosk piechot? Z pewnoci zapa, z jakim onierze przystpili do ataku, by nie do przecenienia, ale o sukcesie niewtpliwie zadecydoway wyjtkowe zdolnoci przywdcze modego faraona Kamesa, ktry przez cay czas bezbdnie wskazywa, kiedy i gdzie uderzy. Czy szed za gosem instynktu, czy te moe kierowaa nim magia Ahhotep? Jakie s nasze straty? zapytaa krlowa. Niewielkie, Wasza Wysoko. Niech jeden z okrtw niezwocznie zawiezie ciej rannych do Teb. Ilu mamy jecw? adnego. Pomienny entuzjazm onierzy zacz przygasa dopiero, gdy ujrzeli ostatniego Hyksosa dogorywajcego w poarze obozowiska. 196

Widok faraona wyaniajcego si z gstych oparw dymu z mieczem skpanym we krwi przerazi nawet jego wasnych onierzy. Modziecza twarz nosia teraz wyrane pitno brutalnego dowiadczenia mierci. Zbytnio si naraae zarzucia mu Ahhotep. Gdybym osobistym przykadem nie zagrzewa onierzy do walki, kt omieliby si zmierzy z siami mroku? Wyczerpany monarcha przysiad na skromnym sykomorowym tronie. Chichot Modszy zacz liza mu donie, jakby chcia zetrze wszelkie lady straszliwych zmaga. Miaa racj, matko: bylimy w stanie przeama hyksoski front. Dziki temu zwycistwu umocnio si nasze heka i odkrylimy w sobie siy, o ktrych sami nie wiedzielimy, a ktrych nie powstydziby si Set. Jakbymy narodzili si na nowo... Tylko czy to na pewno jest waciwa droga? Chcesz powiedzie, mj synu, e wolaby zwalcza przemoc agodnoci, a okruciestwo dyplomacj i przebaczeniem? Niestety, taka postawa prowadziaby jedynie do tryumfu barbarzystwa. Hyksosi nie s zwykymi przeciwnikami, z ktrymi mona pertraktowa. Oni chc zniszczy nasze ciaa i nasze dusze. Czy wanie nie dlatego Set stoi na dziobie barki Soca, bo tylko on moe zmierzy si ze smokiem ciemnoci? Kames przymkn oczy. Byem przygotowany na bitw, ale nie na tak. W dodatku to dopiero pocztek, mj synu. Dzi jednak dae dowd, e jeste rwnie waleczny jak twj ojciec i wiesz, czego musia dowiadczy, kiedy umiera za wolno. Kames wsta. I tak jak ojciec bd walczy do koca. Wystarczy kilka dni odpoczynku, a Nefrusi bdzie nasze. Przykro mi, synu, ale nie mog da ci tych kilku dni. Musimy wykorzysta nasz przewag i dopa przeciwnika niczym sok, ktry znienacka spada na sw ofiar. Afgan i Wsacz szybko co przeksili, zebrali swj ekwipunek i ponownie wsiedli na okrt. Mimo wysokich stopni wojskowych i licznych odznacze nadal yli jak zwykli bojownicy.
197

 Przydaoby si jednak dziebko odsapn narzeka jeden z piechurw. A co, ju ci spieszno na tamten wiat? Jasne, e nie! No to si ciesz, e dostalimy rozkaz wymarszu. Im szybciej osigniemy nastpny cel, tym blisza bdzie perspektywa zwycistwa, a wic i szansa przeycia. Znw bdziemy si bi? A nie po to tu jestemy? Pytanie zbio piechura z tropu. .No... Racja, komendancie. Zatem naprzd, przyjacielu! Nie skoczylimy jeszcze z Hyksosami. Tak! To mi si podoba. Piechur byskawicznie wspi si po kadce. onierze armii wyzwoleczej byli gotowi do wypynicia w rekordowo krtkim czasie, kolejny raz dajc dowd znakomitej dyscypliny. Teraz wszystko byo ju tylko w rkach wiolarzy.

42
Nadszed kulminacyjny moment uroczystoci. Dziesitki dziecinnych gosikw zaintonoway hymn skomponowany przez pana miasta Nefrusi na cze imperatora. Nagle jakie krzyki zaguszyy t faszyw harmoni. Tita syn Pepiego z wciekoci da sygna policjantom, by natychmiast ustalili sprawcw tych zakce i rozprawili si z nimi. Wrzaski jednake nie tylko nie ustay, ale jeszcze si wzmogy i wyranie teraz dobiegay spoza obrbu miasta. Panie, to nasi chopi! oznajmi jeden z policjantw. Bagaj, bymy otworzyli im gwn bram. Tyran, chcc nie chcc, zmuszony by przerwa wito i wszed na mury, z ktrych wysokoci ujrza bulwersujcy spektakl: dziesitki wieniakw porzucio prac na roli i desperacko dobijao si do bram miasta, szukajc schronienia! 198

Ca szerokoci rozlegej rwniny, wrd pl uprawnych, maszerowali onierze armii wyzwoleczej. Z faraonem Kamesem na czele. Pozwlmy czym prdzej schroni si chopom radzi dowdca ucznikw. Nie bdziemy ryzykowa bezpieczestwa miasta. Po prostu ich zabij. Zabi? Chcesz powiedzie, panie, e... mam zabi naszych chopw? Otwarcie gwnej bramy nie wchodzi w rachub. Wykonaj rozkaz i niech ucznicy prowadz nieprzerwany ostrza tak, aby wrg nie mg podej pod mury. Egipcjanie z przeraeniem patrzyli, jak policja Tity syna Pepiego masakruje bezbronnych chopw. Owego widoku nie wytrzyma mody kapitan i kilku piechurw faraona, ktrzy rzucili si na ratunek chopom, ale wszyscy zginli pod gradem strza ucznikw z Nefrusi. Raz na zawsze zakazuj podejmowania samowolnych dziaa oznajmi krl. Sami widzicie, do czego prowadz. Trzeba zabra ciaa polegych powiedzia Emheb. Nie za cen ycia kolejnych onierzy. Najpierw otoczymy miasto. Egipcjanie zdecydowali si rozoy obz z dala od hyksoskich strza. W kilka chwil ustawiono namioty, po czym kanclerz Neszi rozda wszystkim prowiant. Na rozkaz Ahhotep doborowe oddziay Afgana i Wsacza objy stra na pnoc od Nefrusi, aby przeszkodzi ewentualnym prbom przerwania oblenia. Gdy nadesza noc, Ahmose syn Ebany wraz z dziesicioma ochotnikami podczoga si do miejsca, gdzie padli ich towarzysze. Zdoali nie tylko zabra ciaa polegych, ale te przenie do obozu trzech ciko rannych, ktrymi natychmiast zaja si Gibka, udzielajc im pierwszej pomocy, zanim przewieziono ich na statek szpital. Mury wydaj si solidne stwierdzi gubernator Emheb. Oblenie zajmie nam duo czasu. Wracam do mojej kabiny zadecydowa Kames.

199

Mimo groby, jak niosa obecno tebaskiej armii, Tita syn Pepiego upar si, eby nie odwoywa bankietu zorganizowanego na jego cze, i peni wraz z maonk honory domu, jak gdyby nic si nie stao. Anat, przynajmniej udawaj, e dobrze si bawisz. Czyby zapomnia, e jestemy obleni? Niedwied zatopi zby w gsim udku. Ta banda zbuntowanych awanturnikw nie bdzie nam dugo zagraa. Jeste tego pewien? Ju jutro rano bdzie po wszystkim. Id ku nam hyksoskie posiki i zajd tych gupcw od tyu. Tych, ktrzy przeyj, wyl do Awaris, gdzie ich torturowanie dostarczy rozrywki imperatorowi. W zamian obdaruje mnie nowymi przywilejami. W gruncie rzeczy pojawienie si tych szalecw tutaj stanowi dla mnie prawdziw szans. Dziki nim umocni moj pozycj! Orkiestra smtnie wygrywaa na fletach i trbach jak rzewn melodi, co wprawio pana Nefrusi w prawdziw irytacj. Precz mi z oczu, beztalencia! Muzycy zwinli si popiesznie. Czy podje wszelkie niezbdne rodki ostronoci? zaniepokoia si Anat. ucznicy bd uwija si na murach w takim tempie, e nikt nie bdzie w stanie zbliy si do nich. Bd spokojna, moja pikna: jestemy bezpieczni. Naprawd uwaasz, e Hyksosi s niezwycieni? Z ca pewnoci, skarbie. Bez obaw! Kames kry po swojej kabinie niczym uwizione w klatce dzikie zwierz. Bi si z mylami, jak przyj strategi, na jednej szali bowiem leao ycie jego onierzy, na drugiej za absolutna konieczno zdobycia Nefrusi. Dugie rozwaania nie przyniosy efektu i postanowi w kocu wyj na pokad, gdzie krlowa Ahhotep cieszya oczy ostatnimi promieniami soca. Synu, czy podje ju decyzj? Kade wyjcie jest ze. Nasza armia straci cay impet, jeli przyjdzie jej zbyt dugo oblega Nefrusi, bezporedni atak za nie jest moliwy i musiaby przynie powane straty. 200

 Doszlimy do identycznych wnioskw, mj synu. Co wic radzisz? Dzi w nocy zasign rady boga Ksiyca. Jego znaki nieomylnie tumacz wol niebios i dowiemy si, jak drog obra. Id teraz odpocz, synu. Afgan i Wsacz wraz z kilkudziesicioma wytrawnymi onierzami spywali lekk bark w d Nilu. Pynli bardzo wolno, zachowujc najwysz ostrono. Oto i oni oznajmi Wsacz. Intuicja, jak zwykle, nas nie zawioda. Nieopodal cumoway dwa okrty wojenne Hyksosw. Marynarze rozoyli si obozem na brzegu i cho wystawili czujki, sprawiali wraenie, jakby przybyli na biwak. Czy mogo to zreszt dziwi? Byli wszak na ziemi, ktr ju dawno podbili, a jutro mieli tylko wesprze siy w Nefrusi. Jeden z onierzy Afgana i Wsatego odczy si od grupy, aby odszuka dwa elitarne puki stacjonujce nieopodal. W niespena dwie godziny Egipcjanie byli gotowi do dziaania. Najpierw zajmiemy ich okrty zdecydowa Afgan. Nasi najlepsi pywacy podpyn od rufy i wdrapi si na po kad. Nastpnie szybko i cicho wyeliminuj marynarzy pe nicych wacht. Jeden powrci, by powiadomi nas o wyko naniu zadania, reszta odcumuje liny. Jeli operacja si nie po wiedzie, Hyksosi przetrzsn okolic, a wtedy bezporednie starcie bdzie nieuniknione. Czas oczekiwania duy si niemiosiernie. Wreszcie ujrzeli wyaniajc si z wody gow pywaka, ktry wraca z raportem. Wrg na okrtach zlikwidowany. Statki s nasze. Dzielimy si na trzy grupy i spokojnie czekamy, a hyksoski obz uoy si do snu. Wtedy zaatakujemy oznajmi Wsacz. Tej nocy faraon Kames nie zmruy oka. Zreszt od chwili koronacji sypia w cigu nocy ledwie godzin lub dwie, a mimo to by peen energii. Myla tak duo o ojcu, e czasami odczuwa ostry bl w miejscach, w ktrych faraon Sekenenre odnis rany.
201

Kto zastuka do drzwi. Nacieraj na nas dwie hyksoskie jednostki powiado mi go Emheb. Kames rzuci si na dzib okrtu flagowego, ale ju byo za pno na jakkolwiek reakcj. Kto mg przewidzie, e wrogie okrty podejm ryzyko nawigacji w rodku nocy? Gwatownie obudzeni egipscy marynarze byskawicznie znaleli si na swoich pozycjach. Patrzcie na szczyt masztu! To Wsacz! Napicie opado. Obydwa okrty wolno przybiy do brzegu przy akompaniamencie radosnych, zwyciskich okrzykw. Wasza Wysoko, nasza flota wzbogacia si o dwie jednostki. Jeli za chodzi o posiki, na ktre czeka zdrajca Tita, to ju si ich nie doczeka. wietna robota! Zaskoczylimy Hyksosw we nie. Straty po naszej stronie wynosz: trzech zabitych i pitnastu rannych. Ka ich opatrzy i idcie odpocz. Wasza Wysoko, jeli zamierzasz uderzy o wicie, mamy jedynie czas, aby co przeksi. Faraon nie odpowiedzia. Krlowa Ahhotep pojawia si w chwili, gdy pierwsze promienie brzasku rozdary mrok. Mimo nieprzespanej nocy jej oblicze byo zaskakujco rzekie. Czyby przemwi bg Ksiyc, matko? Nagle na wschodzie pojawi si sok o rnobarwnych pirach i przeci niebo nad ich gowami. Wygldao, jakby ogromnymi skrzydami zagarnia do siebie ca przestrze. Wanie przemwi stwierdzi faraon a ja to usy szaem!

43
Faraon Kames na czele swoich wojsk jak sok spad na miasto Nefrusi. Promienie wschodzcego soca pozbawiy hyksoskich ucznikw precyzji, wcale za nie przeszkadzay 202

Ahmose synowi Ebany oraz pozostaym wyborowym ucznikom z Teb. Do zmasowanego ataku zostay rzucone naraz wszystkie siy egipskie, poza kilkoma marynarzami, ktrzy pozostali na posterunkach, pilnujc okrtw. Tita syn Pepiego zosta gwatownie wyrwany ze snu, ale bardzo szybko odzyska przytomno umysu. Chwyci proc i osobicie zabi oficera, ktry przewodzi jego oddziaom. Strzelajcie! Brocie si! wrzasn na policjantw. Zdoa ich poderwa. Mimo strachu policjanci zaczli wyrzuca nieprzerwany grad pociskw, aby uniemoliwi napastnikom zblienie si do murw. Trzeba bdzie uy taranw stwierdzi Wsacz. Maszty hyksoskich okrtw powinny zaatwi spraw podpowiedzia gubernator Emheb. Cofaj si! krzykn Tita. Udao si odeprze wroga! Waciwie sam w to nie wierzy. Przynajmniej jednak zyska moliwo ucieczki. Egipcjanie bd oblega miasto, ktre wczeniej czy pniej musi si podda, a on nie zamierza bezczynnie czeka na mier. Kilku sucych pomoe mu zabra najcenniejsze rzeczy. Jeli idzie o on, stwierdzi, e byaby tylko kopotem. Wszak w Awaris nie brak kobiet. Jako e armia wyzwolecza zaatakowaa od wschodu, Tita zamierza wymkn si z miasta bram zachodni. Stwierdzi, e oddziay nieprzyjaciela s wszdzie: na okolicznych wzgrzach, a take na rwninach od poudnia i od pnocy. Nefrusi byo okrone. Nie liczye chyba, e uciekniesz? zapytaa Anat, nie kryjc ironii. Nie. Skde! Rozwaaem sposoby umocnienia naszej linii obrony. Czy nie uwaasz, e rozsdniej si podda? Podda si? To byoby szalestwo! I tak ci zabij. Gdyby teraz zoy bro, przynajmniej zaoszczdziby nowych cierpie mieszkacom miasta. 203

 Czy nie jestem ich dobroczyc? Musz teraz walczy u mojego boku i broni mnie! Jeste podym tchrzem, ale masz jeszcze szans zakoczy sw ndzn egzystencj wspaniaomylnym aktem: otwrz bramy miasta i bagaj faraona o przebaczenie. Tita syn Pepiego przyglda si onie zym okiem. Czyby twoj pikn gwk zaprztay myli o zdradzeniu ma? Ale tak, to oczywiste... Wydaje ci si, e jestem skoczony i lepiej trzyma z tebaczykami! Nie bd mieszny i pogd si z rzeczywistoci. Natychmiast wr do swojego pokoju. Przed twoimi drzwiami bdzie od dzi dwch wartownikw. Zajm si tob, jak tylko skocz z tebaczykami. Panie, wracaj! Z wysokoci murw obronnych Tita syn Pepiego ujrza, jak armia wyzwolecza rozwija szyki, idc jednoczenie z czterech stron wiata. Do bram miasta szybko zbliali si onierze, osaniani gradem strza swoich ucznikw i tarczami trzymanymi przez pomocnikw. Nieli olbrzymie tarany, zakoczone gowami bykw. Zdrajca dostrzeg przy wschodniej bramie miasta bia koron Kamesa. Rzuci wczni ze wszystkich si, ale nie zdoa dosign krla. Chwil potem pierwszy taran uderzy w bram i rozbi j ze strasznym hukiem, ktry spowodowa panik wrd milicjantw. W cigu kilku minut pozostae trzy bramy stany otworem. Podczas gdy wojska piechoty wdzieray si do miasta, tarany z impetem nacieray na mury. Tita syn Pepiego popdzi co si w nogach w stron paacu. Milicjanci dugo nie wytrzymaj, a on musi schroni si w budynku, aby tam poczeka na faraona i baga go, by darowa mu ycie. Czy nie by on, tak jak inni, ofiar Hyksosw? Przybycie armii wyzwoleczej byo cudem, ktrego od dawna pragn. Odtd ju zawsze bdzie wiernym sug Kamesa. Trzeba tylko przekona go, e rdem wszystkich nieszcz Nefrusi jest zdrajczyni Anat, jego zy duch. Na dowd swej lojalnoci zamkn j w areszcie domowym. 204

Wejcie do paacu blokowaa grupa okoo trzydziestu kobiet, ktrym Tita syn Pepiego kaza niegdy odebra i zabi dzieci. Rozstpcie si! Zabie mego syna owiadczya postawna ruda matrona uzbrojona w garnek. I moj crk dorzucia jej towarzyszka, ciskajc w prawej rce tuczek. Kobiety oskaray go po kolei. Dajcie mi przej i przyczcie si do policjantw. Wszystkie naraz rzuciy si na Tit syna Pepiego i w jednej chwili zatuky go kuchennymi sprztami. W tym samym czasie tarany sforsoway mury Nefrusi. Faraon Kames sam zabi co najmniej trzydziestu milicjantw, w tym take dowdc przybocznej stray, ktry zaszed go z tyu, prbujc zada mu cios w plecy. Jednake intensywne szkolenie, ktre Kames przeszed w tajnej bazie wojskowej w Tebach, przynioso teraz efekty i mody krl walczy, jakby mia oczy dookoa gowy. Egipcjanie, porwani przykadem nadzwyczajnego mstwa krla, walczyli rwnie zaciekle, jak zdesperowani milicjanci, ktrzy jednak, pozbawieni nadziei, zdoali zada Egipcjanom tylko niewielkie straty i wkrtce musieli ustpi wobec przewaajcych si armii wyzwoleczej. Wielu obywateli miasta, od dawna poddawanych dziaaniu propagandy imperatora, ktr dodatkowo wzmocnio przybycie hyksoskich posikw, stano do walki po stronie Hyksosw, tote pod wieczr ulice Nefrusi usane byy trupami. Zmasakrowane nie do poznania ciao Tity syna Pepiego wskazay dopiero kobiety. Spalcie go i zrwnajcie to miasto z ziemi rozkaza Kames. Krlowej Ahhotep pkao serce na widok tylu cierpie, mimo e przecie Nefrusi byo niewielkim miastem w porwnaniu z Hermopolis, a co dopiero mwi o Awaris! Ile jeszcze istnie pochonie bestia wojny, zanim bdzie mona odpiewa hymn na cze Stwrcy Zbud si w pokoju. Gibka okazaa si niezastpiona, stosujc na rany niezwyke nubijskie maci, ktrymi skutecznie umierzaa bl.
205

Ahhotep powierzya jej nadzr nad medycznymi subami ratunkowymi, a Nubijka dodawaa otuchy najciej rannym onierzom. Wszyscy zazdrocili Wsaczowi niezwykej kobiety, ktra staa si jedn z bohaterek tej wojny. Kames powierzy bia koron matce i oddali si, by obmy si w strumieniach wody i zmieni odzie. Pracze bd musieli dobrze si przyoy, eby zmy z jego zbroi lady krwi. Mody krl nie by ani podekscytowany zwycistwem, ani te przygnbiony, jedynie skupiony. Nadal peni swoj misj, rozwaajc w mylach strategi przyszego starcia. Zanim ogie zdoa strawi Nefrusi, zwycizcy, pod czujnym okiem gubernatora Emheba, zabrali z miasta niedobitkw, ywy inwentarz, amfory z oliw, mlekiem i miodem, bro oraz wszystko, co mogo posuy onierzom. Wasza Wysoko, pozosta jeszcze paac zameldo wa gubernator. Czy chcesz, panie, wej tam pierwszy? Kames, ubrany w bia tunik, przestpi prg okazaej siedziby wspartej kolumnad. Pokoje, wprawdzie niewielkie, byy jednak wykwintnie umeblowane. W gbi apartamentw odkry drzwi zamknite na drewniany rygiel. Odsun go i wszed. Na niskim siedzisku z porczami z drzewa hebanowego siedziaa moda pikna kobieta o niebieskich oczach. Przysa ci mj m, eby mnie zabi? Jeli jeste maonk Tity syna Pepiego, wiedz, e on ju nigdy nikomu nie bdzie rozkazywa. Syryjka wstaa. Zatem nie yje... Jest wic sprawiedliwo na tym wiecie! Kimkolwiek jeste, przynosisz mi wspania nowi n. Teraz mog odej w spokoju. Dlaczego polubia tego zdrajc? W oczach Anat pojawi si smutek. Naiwnie sdziam, e mnie kocha... W rzeczywistoci jednak nienawidzi mnie do tego stopnia, e postanowi si mnie pozby. Nefrusi zrwnano z ziemi, ci, ktrzy walczyli przeciw mnie, zostali ukarani. Czy ty take chcesz ze mn walczy?
206

Anat spojrzaa na Kamesa ze zdumieniem. Czyby by faraonem... z Teb? Moesz sta si moj wiern suebnic albo podzieli los moich wrogw.

44
Posada celnika w Hermopolis bya wielkim zaszczytem. Na prac w najwikszym punkcie celnym okupowanego Egiptu mogli liczy jedynie hyksoscy wojskowi zajmujcy najwaniejsze stanowiska w kraju i majcy najlepsze koneksje w Awaris. Hyksosi pobierali opaty od wszystkiego, co przechodzio przez Hermopolis, zarwno od mczyzn, kobiet i dzieci, jak i zwierzt, statkw, towarw... Zwolnieni z opat byli jedynie onierze imperatora i tylko oni mieli prawo swobodnego przekraczania punktu celnego. Istnia wprawdzie oficjalny cennik, ktry okrela maksymaln wysoko opat, na przykad w przypadku nierzdnic, ktre umilay ycie onierzom, ale w praktyce celnicy mieli pen dowolno w ustalaniu opat za przejcie i upili wszystkich, jak chcieli. Celnicy byli powszechnie znienawidzeni, nikt jednak nie omiela si robi im adnych uwag. Nieposuszni byli natychmiast ogoacani ze wszystkiego, torturowani i skazywani. Jeli komu przyszo do gowy protestowa, tumaczc si, e dziaa w dobrej wierze, albo jeszcze gorzej, e jest niewinny, wtedy z pewnoci czekao go wizienie, gdzie mg spdzi dugie lata, zanim wymiar sprawiedliwoci wreszcie si nim zainteresowa. Punktem celnym w Hermopolis rzdzi elazn rk Libijczyk o charakterystycznym maym wsiku i rozbieganym spojrzeniu. Nazywa si En-Ilusa i by przyjacielem Khamudiego, ktremu zawdzicza stanowisko, za co odpaca mu si czci poktnie osiganych zyskw. Rzdzi przy pomocy najemnych opryszkw, ktrych obawiali si wszyscy, i nie musia nawet podnosi gosu, by wyegzekwowa sw wol. Bez skrupuw potrafi pozby si podstpem nawet najbar207

dziej oddanego czowieka, jeli tylko uzna, e zaczyna mu wadzi. En-Ilusa rzdzi si w Hermopolis niczym udzielny wadca, ale marzy o karierze w Awaris i gotw by dla niej powici wszystko. Spodziewa si zreszt wkrtce awansu, dziki swemu monemu protektorowi Khamudiemu, i ju obmyla, co zrobi, by udowodni, jak bardzo potrafi by przydatny. Bunt tebaczykw nie budzi jego niepokoju. By przekonany, e front w Cusae utrzyma si a do momentu, gdy imperator postanowi pozby si Ahhotep. En-Ilusa by pedantem i kadego ranka dokonywa inspekcji gwnego budynku celnego Hermopolis, sprawdzajc, czy wszystko jest na swoim miejscu i czy personel ma nieskazitelnie czyste uniformy. Najmniejsze uchybienie kara wstrzymaniem odu na wiele dni. Przede wszystkim jednak En-Ilusa podsyca niezgod wrd podwadnych, popierajc wszelkie donosicielstwo i intrygi. Mia powd do irytacji: zauway, e jego zyski w cigu ostatnich tygodni nieco si obniyy, co byo ewidentnym dowodem, e niektrzy celnicy przestali przykada si do swoich obowizkw. Musia ustali winnych, by zostali jak najszybciej odesani na jakie bezludzie. Przeglda wanie raporty z poprzedniego dnia, kiedy w jego biurze zjawi si inspektor odpowiedzialny za nadzr nad zboem. Szefie, szykuje si robota! Z poudnia pyn trzy statki towarowe. Na twarzy dowdcy punktu celnego w Hermopolis pojawi si chytry umiech. Ci dopiero zapac! Plan krlowej Ahhotep wprawi w podziw zarwno faraona Kamesa, jak i wszystkich czonkw rady wojennej. Batalia o Hermopolis miaa trzy fazy. Operacj rozpoczynay trzy statki z zaopatrzeniem, ktre jak zwyke statki handlowe podpynyby do punktu celnego. W drugiej fazie do akcji wkraczali onierze grupy specjalnej, ktrzy w maych dkach mieli przedosta si na tyy przeciwnika i rozgromi 208

milicjantw. Nastpnie flota wojenna pojawiaby si na polu walki. Warunkiem powodzenia caej operacji bya jednak perfekcyjna koordynacja. Inaczej armia wyzwolecza poniesie porak, z ktrej ju si nie podwignie. Trzy cikie statki handlowe wolno zbliay si do ruchomej zapory celnej w Hermopolis. Na pokadach leeli ukryci onierze, gotowi ruszy do ataku na pierwszy sygna Emheba. Kiedy gubernator pojawi si na dziobie pierwszego statku, En-Ilusa wzi go za czowieka, na jakiego wyglda: zadowolonego, poczciwego, dobrodusznego grubasa. Wrcz idealna ofiara. Emheb zamierza poczeka, a manewr cumowania zostanie zakoczony i w tej samej chwili wypuci Spryciarza, ktry lotem byskawicy mia dotrze do floty wojennej, dajc sygna Ksiycowemu Admiraowi, dowdcy floty wojennej, e czas zmusi wiolarzy do maksymalnego wysiku. Pierwsza fala egipskiego natarcia skazana bya si rzeczy na cikie straty i gubernator dobrze wiedzia, e sam naraa ycie. Czy jednak ryzyko, ktre ponosia Ahhotep, dowodzca grup specjaln na ldzie, nie byo nieporwnanie wiksze? aden onierz za nic nie chciaby okaza si mniej odwany od niej. Celnicy drwico przygldali si, jak statki handlowe powoli cumuj. Wyobraali ju sobie podzia upw, uzyskanych w majestacie prawa dziki rozlicznym oficjalnym taksom. Celnicy ustawili si rzdem wzdu caego nabrzea zgodnie z rozkazami szefa. En-Ilusa wystpi przed nich, by zada rutynowe pytanie: Co masz do zadeklarowania? Niewiele. Nie bdziesz mia zbyt duo pracy przy moim adunku powiedzia uprzejmym tonem Emheb. Surowe oblicze szefa celnikw oywi umiech peen chciwoci. Zdziwibym si. Jestem bardzo skrupulatnym kontro lerem. Przypuszczam, e twoje trzy statki przewo nie tylko towary dozwolone. Emheb podrapa si po brodzie. 209

 Mniej lub bardziej. O, prosz! Ju jestemy na dobrej drodze. Widz, e wcale nie jeste taki gupi i rozumiesz, e lepiej ze mn wsppracowa. Gubernator przytakn kiwniciem gowy. Rb tak dalej, a bdzie dobrze. Ktry z twoich towarw jest najbardziej trefny? Chtnie ci powiem, ale nie odniesiesz z tego adnej korzyci. Mwe wreszcie. Suchaj zatem pilnie, bo niewiele bdziesz mia czasu, eby zrozumie. Gubernator byskawicznie doby z pochwy sztylet i rzuci nim z caej siy. Sztylet przeci powietrze ze wistem i precyzyjnie ugodzi En-Ilus w pier. W oczach szefa celnikw na moment pojawio si zdumienie, po czym skona, nie pojmujc nawet, co si stao. W odpowiedzi na sygna Emheba egipscy ucznicy zerwali si, celujc do ustawionych rzdem celnikw jak do tarczy. Mimo nagego ataku i niespodziewanej mierci szefa ci, ktrzy uszli cao, prbowali jeszcze si broni. Z jednej strony posypa si na nich grad strza z trzech egipskich okrtw, z drugiej za szturmujcych od strony brzegu piechurw, ktrymi dowodzi faraon Kames. Gubernator Emheb i jego ludzie spisali si doskonale. Tylko milicjanci mogliby jeszcze zatrzyma bezadnie uciekajcych celnikw, ale oddzia do zada specjalnych ju atakowa ich od tyu. Afgan i Wsacz zawsze dawali z siebie wszystko podczas takich akcji, ale kiedy w pobliu znajdowaa si krlowa Ahhotep, przechodzili samych siebie. Hyksoscy milicjanci popenili kardynalny bd: zamiast trzyma si w zwartej grupie, jedni rzucili si na pomoc celnikom, inni prbowali stawi czoo wrogiej piechocie. Szybko jednak pojli, e przegrali parti, tote rzucili si do lodzi, ktre tworzyy zapor celn, w nadziei, e zdoaj uciec na pnoc. W tej samej chwili ich oczom ukazaa si flota wojenna dowodzona przez Ksiycowego Admiraa. Egipskie okrty 210

byskawicznie otoczyy odzie i marynarze zajli je po krtkiej walce wrcz. Tak jak w poprzednich starciach i tym razem jecw nie brano. Krl zaskoczony by atwoci, z jak jego armia opanowaa Hermopolis, uznawane przez wielu za niemoliwe do pokonania. Strategia krlowej Ahhotep raz jeszcze potwierdzia, e Maonka Boga naprawd potrafi widzie to, co niewidzialne. Na znak gubernatora Emheba onierze zaczli wznosi owacyjne okrzyki na cze faraona i krlowej. Ahhotep jednak pozostawaa chmurna. Co ci niepokoi, matko? Ju nic nas nie wstrzymuje! Egipt jest wolny od Teb po Hermopolis*, ale to sukces chwilowy. Kames zblad. Co chcesz przez to powiedzie? Hyksosi, ktrych wanie zwyciylimy, nie dysponowali cikim uzbrojeniem, dziki ktremu opanowali nasz kraj. Imperator wcale nie przejmuje si nasz ofensyw i prbuje wcign nas w puapk, jak bdzie dla nas konfrontacja z jego rzeczywistymi siami. Raz jeszcze faraon przekona si o niezwykej przenikliwoci krlowej. A jednak, matko, nie moemy poprzesta na utworzeniu nowego frontu! Zanim cokolwiek uczynimy, musz najpierw odszyfrowa wiadomo z Hermopolis i odnale czar wyroczni.

45
Najpierw mieszkacy Hermopolis nie chcieli uwierzy w to, co si stao. Strach zacz ustpowa dopiero, gdy przekonali si, e na ulicach miasta nie ma ani jednego milicjanta i kady moe bezkarnie gosi sw niech do imperatora. Wreszcie,
* Okoo 370 km.

211

kiedy na dziedzicu wielkiej wityni Tota, usytuowanej w samym sercu doliny poronitej tamaryszkiem, pojawili si faraon Kames, zdobny w bia koron Egiptu, oraz krlowa Ahhotep w zotym diademie na gowie, nawet najbardziej zastraszeni zdecydowali si publicznie okaza swoj rado. Mieszkacy Hermopolis, jestecie wolni! obwieci z moc mody krl. Hyksosi zostali zgadzeni, punkt cel ny zlikwidowany. Faraon znw jest, jak niegdy, gwarantem boskiego porzdku wiata i tak ju bdzie na wieki. Oga szam odrzucenie rzdw mroku i powrt bogini Maat, kt rej prawda i sprawiedliwo znw jest naszym jedynym pra wem. Uczcimy odzyskan pomylno wielk uczt, na kt r zapraszam wszystkich. Gubernator Emheb, Ksiycowy Admira, Afgan i Wsacz zostali tryumfalnie poniesieni przez tum. Najpikniejsze dziewczta w miecie patrzyy tylko na ucznikw, a zwaszcza na idcego na czele Ahmose syna Ebany. Kwan min mia za to kanclerz Neszi, ktry, zamiast witowa, musia najpierw zorganizowa, a potem czuwa nad przebiegiem uroczystoci. Gdy miasto szykowao si do wielkiej fety z okazji odzyskania wolnoci, krlowa Ahhotep udaa si do wityni. Drog zastpi jej mody czowiek, ktry pad przed ni na kolana. Bagam, nie id dalej, Wasza Wysoko! Powsta, chopcze, i wytumacz si. Modzieniec nie mia nawet spojrze na t pikn kobiet, powszechnie nazywan Krlow Wolnoci, o ktrej legendy kryy z wioski do wioski. A on znalaz si tu, tak blisko niej... Nawet nie marzy o takim zaszczycie. Wasza Wysoko, nie przestpuj progu tej wityni. Czyby zamieszkiway j niebezpieczne stwory? Hyksosi zabili kapanw, skradli wite przedmioty i zamienili sanktuarium w magazyn. Studni, ktra sigaa tafli praoceanu, zasypali kamieniami. Bogowie opucili to miejsce i mieszka tu jedynie duch za. Nie zbliaj si do niego. Bez ciebie bdziemy bezradni! Zaskoczony wasn miaoci mody czowiek ponownie upad na kolana. Czym zajmowae si podczas hyksoskiej okupacji? 212

 Dogldaem przywitynnego ogrodu, Wasza Wysoko. Praca w pojedynk nie bya atwa, ale pozwolia mi unikn gorszych zaj. Mianuj ci nadzorc ogrodu wityni w Hermopolis. Moesz zatrudni ludzi do pomocy, eby jak najszybciej doprowadzi otoczenie wityni do dawnej wietnoci, ale najpierw oczy studni z kamieni. Ahhotep popatrzya w kierunku drzwi sanktuarium. Wasza Wysoko, nie zamierzasz chyba... przestpi progu tego siedliska zych mocy? Krlowa jednak wiedziaa, e Hermopolis nie zostao jeszcze naprawd wyzwolone. Wprawdzie z wojskowego punktu widzenia odnieli zwycistwo, ale imperator do walki z nimi wysya te inne siy. Kiedy studnia zostanie oczyszczona, energia praoceanu znw wypeni wityni, jednake trudno byo uwierzy, e Apofis nie przedsiwzi niczego wicej, by ich powstrzyma. To byo oczywiste! We wntrzu wityni na pewno znajdowao si co jeszcze, co mogo ostatecznie uniemoliwi dalszy marsz armii wyzwoleczej. Przywdca Hyksosw zapewne skierowa swe kroki do najsynniejszego miejsca: biblioteki, w ktrej przechowywano pisma zoone z boskich sw, daru samego Tota, boga mdroci. Na widok wewntrznego dziedzica krlowa miaa uczucie, e pka jej serce. Hyksosi zamienili podwrzec w skad mieczy, zbroi i workw ze zboem. Jednake dalej byo jeszcze gorzej: okropny fetor, ktry wydobywa si z pierwszej sali, nie pozostawia wtpliwoci, e onierze wadcy mroku urzdzili tam sobie latryn. Nagle krlow zaalarmowa guchy pomruk. Idc za dwikiem, dosza pod drzwi biblioteki. Po obydwu stronach pomieszczenia wyryte byy wizerunki Tota z gow ibisa oraz bogini Seszat, strzegcej witych ksig w Domu ycia, zdobnej koron w postaci siedmioramiennej gwiazdy. Pomruk stawa si coraz bardziej napastliwy. Na dachu wityni prya si pantera, ucielenienie bogini Mafdet, ktrej zadaniem byo rozszarpa zbami i pazurami kadego, kto chciaby zawadn sekretami Tota. 213

Podoga usiana bya zakrwawionymi szcztkami Hyksosw w wojskowych uniformach. Najedcy najwyraniej prbowali zabi boskie zwierz, nie wiedzc, e nie ima si go adna bro, i zostali zmuszeni do ucieczki, porzucajc w popochu ciaa ofiar Mafdet. Czy zatem wite ksigi byy niedostpne na zawsze? Kady kolejny krok grozi atakiem pantery, ale odwrt by wykluczony. Ahhotep bowiem musiaa za wszelk cen zdoby ukryt we wntrzu biblioteki czar wyroczni. Znaa jednak sposb, ktry mg uspokoi dzikie zwierz: naszyjnik menit bogini Hator, ktrego wibracje miay moc zamieniania agresji w agodno. Ahhotep, patrzc prosto w oczy Mafdet, uniosa symbol mioci. Pocztkowo rozleg si ryk wciekego zwierzcia, ktre stracio zdobycz. Zaraz jednak zamieni si w guchy pomruk niepewnoci i lku, a potem rozlegy si piskliwe dwiki. Przeraajcy gardowy bas zmieni si w niemal mieszne miauczenie zdenerwowanej kotki. Unoszc wysoko magiczny naszyjnik, Ahhotep powoli dosza a do progu biblioteki. Pantera odwrcia si i odesza krokiem penym gracji i spokoju, pozostawiajc krlowej wolne przejcie. Ahhotep odcigna miedziany skobel i wesza do staroytnego archiwum, w ktrym na pkach i w drewnianych skrzyniach leay starannie poukadane papirusowe zwoje. Dziki opiece pantery Mafdet skarbnica boskich sw Tota ocalaa przed barbarzyskim zalewem. Krlowa starannie przejrzaa skarby szacownej biblioteki, ale nie odnalaza nawet ladu czary. Jej uwag natomiast przyku tekst opisujcy ukryte siy yciowe wszechwiata: niepoznawalnej energii, ciemnoci, nieskoczonoci przestrzeni i praoceanu. Kada z tych si miaa zarwno mski, jak i eski odpowiednik. Narodzona w pierwotnym jaju ogdoada, zgromadzenie omiu bogw, ktrzy dokonali pierwotnego aktu stworzenia, bya najwaniejsz tajemnic kapanw Tota, podstaw egipskiej duchowoci, bez ktrej nie mona byo poj istoty ycia. Krlow na wiele godzin pochono studiowanie niewyczerpalnych zasobw wiedzy zgromadzonej w witych pismach. 214

Mogoby si zdawa, e zapomniaa o boym wiecie dla czystej przyjemnoci zgbiania tajemnic i napawania si sowami penymi boskiej inspiracji, ale ona przygotowywaa si w ten sposb do dalszej walki. Wojskowe umiejtnoci nie wystarczay bowiem, eby pokona Apofisa. Musiaa zgbi wielowiekow tradycj, by sta si rwnie przywdc duchowym, bo tylko tak moga rozproszy mrok tyranii i niesprawiedliwoci. Kiedy opucia bibliotek Tota, cae miasto bawio si w opiekuczym blasku ksiyca. Mimo pnej pory dziesiciu ogrodnikw uwijao si przy pracy pod czujnym okiem modego nadzorcy ogrodu. Wasza Wysoko, ty yjesz! Sam Tot musia kierowa twoimi krokami. Czy kiedykolwiek syszae o czarze wyroczni? Dawno temu jeden z kapanw wyjawi mi przed mierci, e Hyksosi postanowili pochowa j na wieki w jednym z grobowcw w Beni Hassan. Ale syszaem pogoski, e zostaa zniszczona w pierwszych dniach inwazji. Nie wolaby teraz witowa ze wszystkimi? Ta praca jest caym moim yciem. Na zabaw przyjdzie czas, gdy nasza witynia odzyska dawne pikno. Potrzeba miesicy, eby wszystko uporzdkowa, ale mam ju zgran ekip, ktra nie liczy czasu. Potrafisz czyta? Tak, dziki jednemu z kapanw. Nauczy mnie te troch pisa. Mody mczyzna przywodzi Ahhotep na myl zupenie innego ogrodnika, wtego chopca o imieniu Sekenenre, jej pniejszego ma i wielkiego faraona, ktry powici ycie w imi wolnoci. Wyznacz na swoje miejsce ktrego z pomocnikw. Modzieniec zadra. Wasza Wysoko... Czybym okaza si nieudolny? Zanikniesz si w bibliotece na tak dugo, jak bdzie trze ba. Twoim zadaniem bdzie zgbienie przekazu Tota. Nastp nie obejmiesz funkcj arcykapana wityni w Hermopolis.

215

46
W niewielkiej odlegoci na pnoc od Hermopolis znajdowaa si nekropolia Beni Hassan z wykutymi w skalnych cianach domami na wieczno miejscowych notabli. Ze stromych stokw rozpociera si widok na szerok dolin, poronit gajami palmowymi, w ktrych cieniu umiejscowiy si dziesitki osad poczonych kanaami. Obrazu dopeniaa dostojnie wijca si wstga Nilu. Mimo obaw armia egipska nie napotkaa adnego oporu. Radonie witajcy swoich wybawcw mieszkacy regionu twierdzili, e onierze imperatora ewakuowali si z zajmowanych pozycji ju dwa dni wczeniej. Nie uspokoio to jednak faraona Kamesa, ktry rozmieci swe siy, zarwno rzeczne, jak i ldowe, tak eby w kadej chwili gotowe byy do kontrofensywy. Pena gotowo bojowa obowizywaa zreszt wszystkich, od Ksiycowego Admiraa poczwszy, na zwykych onierzach koczc. Kontemplujc uroczy wiejski krajobraz, odnosio si wraenie, e patrzy si na prawdziw oaz spokoju, a sielska atmosfera skaniaa do refleksji. To wanie gdzie tutaj imperator ustawi barier zych mocy stwierdzia Ahhotep. Niech nikt nie prbuje szuka jej na wasn rk. Matko, czy jest jaki sposb, by j zniszczy? Najpierw musz obejrze kady grobowiec i odnale ten, w ktrym zostaa zoona czara wyroczni. A jeli rzeczywicie Hyksosi j zniszczyli? Staniemy si lepi i gusi. Pozwl mi i z tob! Kamesie, jeste potrzebny na czele armii. Jeli wrg zaatakuje, bdziesz musia dziaa natychmiast. onierze patrzyli, jak krlowa rozpoczyna samotn wspinaczk. Jedni sdzili, e zamierza stawi czoo demonowi pustyni, inni, e zym duchom na usugach imperatora. Tylko nieliczni rozumieli, e wynik wojny zaley od zwycistwa Krlowej 216

Wolnoci nad siami mroku, zdolnymi zama ducha walki tebaczykw. Gdy Ahhotep dotara do skalnej pki, wzdu ktrej wykute byy grobowce, zrozumiaa, e znalaza miejsce, gdzie Apofis ustawi barier zych mocy. Bl rozsadza jej skronie, nogi odmawiay posuszestwa, oddech si rwa. Krlowa czua, e pogra si w piekielnej otchani, cho wok lnia w agodnym socu soczysta ziele pl i biel wapiennych ska. Ahhotep, z caej siy zaciskajc palce na naszyjniku menit, powoli zdoaa odzyska prawie normalny oddech i zbliya si do grobowcw. I wtedy natrafia na stel, ktra zagradzaa drog. Na steli wyryto przeraajce ostrzeenie: Przeklty niech bdzie ten, kto przekroczy prg tego grodu, niech zginie w piekielnych mczarniach, potpiony na wieki!" Nie byy to sowa zwyczajowo umieszczane na stelach ustawianych w miejscach wiecznego odpoczynku. Bez wtpienia zostay napisane na rozkaz Apofisa. Jeli imperator mroku zdoa omami jakiego ducha wiata", czyje akh, ktre zamiast poredniczy w kontaktach ludzi z bogami, stao si zowrogim upiorem, przeszkoda Apofisa moga okaza si nie do pokonania. Ahhotep zdecydowaa si wic zwrci bezporednio do akh, skadajc mu w podarunku naszyjnik. Nagle zerwa si gwatowny wiatr. Ahhotep zdawao si, e rozpoznaje okrzyki blu. Tak musiaa wy potpiona dusza, ktra cierpi nieznone mki. Krlowa oddara z gry swojej sukni cztery strzpy i rozoya je na ziemi, jeden za drugim, od steli a do wejcia do grobowca. Wiatr jeszcze si wzmg, lament sta si dononiejszy. Ahhotep pooya na ziemi swoj zakrzywion lask w formie wa. Karneol zadra, oy i uniosa si krlewska kobra. Owina si wok lnianych strzpw, ktre zapony. Krlowa uczynia z nich pochodni, ktra owietlia drog. Niechaj boginie ukryte w pomieniach obejm stra za dnia i wart w nocy powiedziaa bagalnie niechaj odepr widzialnych i niewidzialnych wrogw i owietl mrok.
217

W jednej chwili wiatr zamar. Pomienie przygasy. Zowieszcza stela znikna, jakby zapada si pod ska. Trzymajc lask w wycignitej doni, Ahhotep przestpia prg wiecznego domu jednego z arystokratw, niejakiego Amenemhata. Mina przedni dziedziniec, nastpnie kolumnowy portyk, a dosza do obszernej kaplicy, ktrej drzwi stay otworem. Czyby imperator zastawi te inne puapki? Idc za gosem instynktu, wymwia imi Amenemhata sprawiedliwego gosem", bagajc, by przyj j do swojej rajskiej siedziby na ziemi. Malowida pokrywajce ciany grobowej kaplicy zaskakiway wieoci. Krlow oczaroway ptaki, symbole przemian duszy, gdy nagle wyczua jakie niebezpieczestwo. Jej wzrok pad na zaskakujce sceny, ktre przedstawiay walki zapanikw. Obraz stanowi rodzaj studium walki wrcz, w ktrym kady cios by wyodrbniony i szczegowo przedstawiony, jakby mia stanowi instrukta walki goymi rkoma. Twarze zapanikw zwrciy si w stron krlowej. W ich oczach malowaa si agresja. Krlowa czua, e pozornie nieruchome figury zaraz oyj, zejd z murw i rozprawi si z intruzem. Jestem krlow Egiptu i Maonk Boga. Bdcie mi posuszni, wy, ktrzy jestecie onierzami w subie fara ona! Niech zy urok imperatora opuci wasze ciaa, a wasz zmys walki stanie na usugi Kamesa. Trzymajc w lewej doni wowat lask, w prawej za menit, Ahhotep odwanie stawia czoo kohorcie zapanikw. Usuchajcie mnie albo wasze wizerunki nigdy nie zo stan obudzone do ycia wiecznego. Niechaj odtd kady wasz ruch wspomaga rzdy wiata, nie za mroku. Wydawao si, e zapanicy naradzaj si przez chwil, po czym przybrali wyjciow pozycj. Znika gdzie ich agresywno. Ahhotep wolno skierowaa si ku niszy, w ktrej znajdoway si posgi waciciela grobowca i jego ony. U stp maonkw staa czara. W jej wntrzu by papirus zawierajcy kalendarium pomylnych i niepomylnych dni tego roku, uoone na podstawie przekazw pochodzcych ze wszystkich wity Egiptu. 218

adna odpowiedzialna decyzja nie moga zapa bez zapoznania si z ow bosk wyroczni. Prbuj dalej poleci Wsacz rozgoryczonemu osi kowi, ktry ju dwukrotnie znalaz si na ziemi. Za trzecim razem uda, e zadaje Wsaczowi cios w gow, ale w ostatniej chwili sprbowa uderzy go w brzuch. Nagle osiek, nie rozumiejc, co si dzieje, straci rwnowag, poczu, jak przybiera horyzontaln pozycj, i ciko upad na plecy. Co za nadzwyczajny chwyt! wykrzykn Wsacz ura dowany, e udao mu si zastosowa jedn z technik walki od kryt niedawno w grobowcu Amenemhata. Liczni skrybowie godzinami kopiowali sceny zapasw, tworzc rodzaj podrcznika dla modych rekrutw. Najlepszymi adeptami nowych sztuk walki okazali si jednak Wsacz i Afgan. Stali si te znakomitymi nauczycielami, zachcajc ludzi do intensywnego treningu. Wiedzieli bowiem, e zwikszaj w ten sposb szans na przeycie swoich onierzy. Chocia nadal nic nie zapowiadao ofensywy Hyksosw, egipskie oddziay pozostaway w penej gotowoci bojowej. Kames miota si niecierpliwie w obawie, e czas pracuje na niekorzy armii wyzwoleczej, ale przekaz wyroczni by jasny: najblisze dni nie byy pomylne dla akcji militarnych, on za nie mg ignorowa boskiego werdyktu. Zdajesz si zaniepokojony, Wasza Wysoko zauwaya pikna Anat, ktr zakwaterowano w krlewskim namiocie. Czyby ci to bawio? Wprost przeciwnie. Odkd wyzwolie mnie z moich pt, ycz ci jak najlepiej. Jeste bardzo pocigajca i dobrze o tym wiesz. Czy to zasuguje na surow kar? Mam waniejsze sprawy ni zajmowa si urod kobiet. Czy wojna zabrania ci kocha? Gdyby tak byo, pozbawiby si jedynej siy zdolnej zwycia, bo tylko sia mioci moe budowa na zgliszczach przemocy. Naprawd szukasz mioci, Anat? 219

 Twojej tak, pod warunkiem, e bdzie szczera. Kames chwyci Syryjk o niebieskich oczach w ramiona i zacz namitnie caowa.

47
Admira Jannas zdoa w kocu zdusi bunt Anatolijczykw, ale za jak cen! Polowa hyksoskiej floty bya zniszczona. Wielu wyborowych onierzy stracio ycie. Zastpy rannych na dugo byy wyczone z czynnej suby, czsto zreszt na zawsze. Ponadto pewnego dnia bunt rozgorzeje ze zdwojon si, poniewa grale z Anatolu nigdy nie zaakceptuj hyksoskiej dominacji. Pomimo tych ponurych myli Jannas cigle cieszy si saw najznakomitszego onierza imperium i nie straci zaufania ani wyszych oficerw, ani szeregowych onierzy, ktrzy nadal widzieli w nim bohatera. O jego pozycji najlepiej wiadczy fakt, e u bram cytadeli powita go osobicie wielki skarbnik Khamudi. Imperator nie mg si ciebie doczeka, admirale. Spieszyem si, jak mogem, Khamudi. Oczywicie, oczywicie... Wszak nikt w to nie wtpi. Czy jeste zadowolony z rezultatw? Na to pytanie odpowiem tylko imperatorowi. Rozumiem... Pozwl za mn, zaprowadz ci do sali audiencji. Apofis by w stanie nieopisanej furii. Z samego rana prbowa przymierzy czerwon koron Dolnego Egiptu, w ktrej zamierza pojawi si na dziedzicu wityni Seta, ale gdy tylko j woy, poczu tak nieznony bl gowy, e musia j natychmiast zdj i schowa, a przecie nie mg si przyzna, e pokonaa go ta przeklta korona. Dziki raportom szpiega i namalowanej na jego manierce z niebieskiego fajansu mapie Egiptu wiedzia, e tebaczycy odbili Cusae, Nefrusi i Hermopolis, a armia wyzwolecza zatrzymaa si dopiero na pnocy Beni Hassan.
220

A zatem krlowa Ahhotep wymkna si z magicznej puapki czarw i bya naprawd gronym przeciwnikiem, zdolnym, by moe, nawet pokrzyowa jego plany. Najblisze starcie musiao by zatem decydujce. Krlowa i jej syn z pewnoci rzuc do walki wszystkie swoje siy i naleao ich wykrwawi do koca, eby Egipt raz na zawsze straci wiar w rzekom magiczn duchowo faraonw. A tak sprzyjajce okolicznoci mogy si ju nie powtrzy. Jannas pokoni si nisko Apofisowi. Przybywasz w dobrym momencie, admirale. Z pewnoci zmczya ci ta duga kampania, ale, niestety, nie czas na odpoczynek. Jestem na twoje rozkazy, panie. Czy pokonae ostatecznie Anatolijczykw? Jannas waha si z odpowiedzi. Moesz miao mwi przy Khamudim. Rozkazujcy ton imperatora nie pozostawia admiraowi wyboru. Przetrzebiem szeregi anatolijskich buntownikw na tyle, e nie powinni nam zagraa przez wiele miesicy. Jednake cakowite zduszenie tej partyzantki nie jest moliwe. W przeci gu roku, najdalej dwch lat, znw bdziemy musieli uderzy. Apofis nie wydawa si zmartwiony tym, co usysza. Nie po to mamy armi, eby gnuniaa w bezczynnoci. Potga imperium wymaga cigego potwierdzania. Na razie zajmiesz si Egiptem. Egiptem? Sdzisz, panie, e rutynowe dziaania policji nie wystarcz... Ot, Jannasie, wiele si zmienio. Tebaczycy przeamali front w Cusae i zdobyli Hermopolis. Admira by zdumiony. Przyznam, e nie rozumiem... Wystarczyby jeden mj regiment, by ich powstrzyma! Ale to nie byo po mojej myli, admirale. Chciaem, eby krlowa Ahhotep popada w puapk wasnego zadufa nia i ten marionetkowy Kames pod jej wpywem uwierzy w zwycistwo! Im szybciej bd posuwa si na pnoc, tym szybciej dotr do terenw, ktre znamy najlepiej i na ktrych 221

wreszcie bdziemy mogli zrobi uytek z cikiej broni. Przekonani o atwym zwycistwie, zdecyduj si na frontalny atak, do ktrego rzuc wszystkie siy. Poza tym ju dawno chciaem zreorganizowa zapor celn w Hermopolis i pozby si tego maego tyrana z Nefrusi. Ahhotep waciwie oddaa mi przysug, zdejmujc z gowy kilka kopotw. Czy dysponujemy pewn wiedz na temat ruchw przeciwnika? Absolutnie. Szpieg, ktry niegdy pomg mi pozby si Sekenenre, ma Ahhotep, jest nadal niezwykle oddany. Mog zatem niezwocznie uderzy na tebaczykw! Apofis skrzywi twarz w swoim sawetnym, mrocym krew w yach umiechu. Czekaj nas pilniejsze zadania, admirale, a zaczniemy od zmiany taktyki. Zastosujemy now strategi, poczynajc od miejscowoci El-Liszt i Per-szaq. Jannas by przede wszystkim onierzem i Hyksosem, tote zamierza skrupulatnie wypeni rozkazy swojego przeoonego i imperatora, cho nadal uwaa, e owe zadania niezbyt odpowiadaj godnoci naczelnego wodza si zbrojnych. Do wykonania tej misji w zupenoci wystarczyby Khamudi ze swoimi zbirami. Jednake admira potrafi wytumaczy sobie, e Apofis z pewnoci wie, co robi, a jemu pozostaje podporzdkowa si jego woli. Wracajc do swojej subowej siedziby, Jannas zobaczy wlokc si grup okoo pidziesiciu starcw, kobiet i dzieci, obadowanych pakunkami i skutych ze sob acuchami. Ze wszystkich stron otacza ich kordon hyksoskiej policji, dowodzonej przez wielmon Aberi, ktrej donie jak bochny robiy wci ogromne wraenie. Dokd zabierasz tych ludzi? Tajemnica pastwowa odpara Aberia. Masz obowizek informowa mnie o wszystkim! To s skazani za grone przestpstwa. Ci biedacy groni? artujesz sobie ze mnie? Wykonuj tylko rozkazy. aosna karawana podja marsz, Jannas za uda si do Khamudiego, ktrego zasta przy ksigowaniu ostatnich wpy222

ww z handlu narkotykami rozprowadzanymi wrd notabli Awaris. Chciabym wiedzie, ile jeszcze sekretw wagi pa stwowej ukrywanych jest przed wodzem armii Hyksosw. Na widok zacinitych ze zoci ust admiraa wielki skarbnik natychmiast zrozumia, e nie moe go zby, jeli chce unikn wybuchu jego wciekoci. Ile... Ale adnych, admirale! Wielmona Aberia mwi co zupenie innego. Zatem musi chodzi o jakie zwyke nieporozumienie. Jeli tak, to owie mnie, dokd prowadzi tych, jak twierdzi, niebezpiecznych starcw, kobiety i dzieci! Khamudi wydawa si zakopotany. Wielmona Aberia ma troch racji. Na pierwszy rzut oka rzeczywicie wydaj si bezbronni, ale w rzeczywistoci stanowi wielkie zagroenie, poniewa s rdem wypaczonych idei, i z tego powodu trzeba ich jak najszybciej wypdzi z miasta. Masz na myli wygnanie? Tak. Zamykamy ich w niedostpnym miejscu, gdzie nie bd nam wicej szkodzi. Zsyka do obozu! A dokd? Do Szaruchen. W naszej bazie na tyach, w Palestynie! Dlaczego tam? Poniewa to dostatecznie daleko od Awaris, a buntownicy otrzymaj tam zasuon kar. Biorc pod uwag warunki, ktre tam panuj, wielu z nich szybko poegna si z yciem. Czyby rozczula ci los wrogw imperatora, admirale? Wiedz, e imperator w peni popiera zarwno istnienie obozu w tym miejscu, jak i sam ide zsyania wichrzycieli, jako skuteczn metod oczyszczania stolicy z niepodanych elementw. Czy nie jest to idealne rozwizanie? Idealne, rzeczywicie. Masz dla mnie jeszcze jakie rewelacje? adnych, wierz mi. Ciesz si, wielki skarbniku. Khamudi umiechn si szeroko. Wydajemy dzi wieczr wraz z on mae przyjcie, na ktrym bd te dziewcztka majce by jutro deportowane. 223

Powiniene si do nas przyczy, zanim wyruszysz do rodkowego Egiptu. Wielki skarbniku, czy nie mwiem ci ju, e takie rozrywki zupenie mnie nie interesuj? Miego wieczoru.

48
Minos nadal by namitnym kochankiem Bryzy, a pikna Eurazjatka wci doznawaa w jego ramionach nieporwnanego szczcia. Nie moga jednak zapomnie potajemnego spotkania Kreteczyka z dowdc zbrojowni podejrzanym o spiskowanie przeciw Apofisowi. Jeli rzeczywicie by winien takiej zbrodni, czy nie powinna natychmiast wyda go imperatorowi, by odda go bykowi lub wysa do labiryntu ku uciesze wszystkich? Bryza nie chciaa dopuci do siebie myli, e kochanek mgby by zdolny do takiej zdrady, i wci nie decydowaa si na ujawnienie swoich podejrze. Eurazjatka dugimi, piknymi palcami wodzia po torsie Kreteczyka. Mam nieodparte wraenie, e co przede mn ukrywasz, kochanie. Czy nie wiesz o mnie wszystkiego? Czasami wydaje mi si, e nie. I masz racj. A zatem postanowi powiedzie jej prawd. Mnie, Minosie, moesz powiedzie wszystko. To takie osobiste, i takie trudne... Zaufaj mi. Artysta przekn lin. Powtpiewam w mj talent. Moje pierwsze prace moe niczym szczeglnym si nie wyrniay, ale czy nie byy jed nak lepsze od tych, ktre tworz obecnie? Te wtpliwoci odbieraj mi sen. Zauwayem, e trac pewno rki, a to jest najwaniejsze dla artysty. Nie wiem, czy to tylko kolejny etap na drodze artystycznego rozwoju, czy moe opuszcza mnie twrcza wena?

224

Bryza arliwie pocaowaa Minosa. Dopki bdziesz mnie kocha, nie zabraknie ci talentu! Minos wyszed z fortecy w porze popoudniowej sjesty, uprzejmie pozdrawiajc mijanych wartownikw, cho oni pogardliwie odnosili si do tego protegowanego imperatora. Co komu bowiem po pacykarzu, ktry nawet nie potrafi trzyma broni? Kreteczyk szed, co chwila przystajc i ciekawie rozgldajc si wok, jakby przechadza si bez celu. Dotar do uliczki, przy ktrej znajdoway si domy oficerw, i wtedy przyspieszy kroku. Szed teraz zdecydowanie, a dotar do lepego zauka, gdzie znajdoway si silosy zboowe. Tak jak przypuszcza, byy puste; zboe miao by w nich zoone dopiero za tydzie, aden policjant zatem ich nie pilnowa. Nie byo nikogo. Dziwne, bo wanie tu wyznaczy mu spotkanie dowdca zbrojowni. Jego nieobecno dowodzia, e go aresztowano, co oznaczao, e uwizienie Minosa jest nieuniknione. Id dalej szepn zdenerwowany gos. Minos, drc jak osika, zrobi, jak mu kazano. A jednak by tam, przykucnity midzy dwoma silosami. Mw, co si dzieje odezwa si malarz. Wszystko popsu powrt Jannasa. Policja wszy wszdzie i nie udao mi si nawiza adnego kontaktu. W paacu plotkuj, e Jannas nie znosi Khamudiego. Niektrzy nawet widz w admirale przyszego imperatora. Jannas z pewnoci ma poparcie wrd wojskowych, ale pozostaje wierny Apofisowi. Nie masz co liczy, e przystpi do spisku przeciwko najwyszej wadzy. Zatem nic nie moemy zrobi? Na razie nic. Jannas wkrtce wyruszy, by upora si ze zbuntowanymi tebaczykami. Kiedy powrci do stolicy, jego konflikt z Khamudim rozgorzeje na nowo, a wtedy, by moe, sprawy przybior dla nas lepszy obrt. Do tego czasu nie pozostaje nam nic innego jak czeka. Minos wraca do cytadeli wielce rozczarowany. Czu, e jego wsplnik jest tak wystraszony, e niczego nie przedsiwemie, nawet w najbardziej sprzyjajcych oko225

Hcznociach. Minos musia dziaa sam, liczc na pomoc swoich wspziomkw, przetrzymywanych si jak on w tym ponurym miecie, w ktrym mieli dokoczy ywota. Uwolni ich moga tylko mier imperatora. Bryza chciaa za wszelk cen pozosta niezauwaona, tote kluczya, jak moga, i w rezultacie zgubia trop Minosa. Zdoaa go w kocu wyledzi, a nawet ukry si w zauku, ktry wydawa si w istocie idealnym miejscem do potajemnych spotka. Gdyby Eurazjatka wdrapaa si na dach silosu, mogaby dosysze rozmow, ale wspinaczka po bombiastej budowli okazaa si zbyt ryzykowna. Dojrzaa jedynie, jak jej kochanek odchodzi, wyranie pogrony w niewesoych mylach. Pozostawa jednak ten drugi. Kiedy zobaczya, e to dowdca arsenau, ju wczeniej podejrzewany o spisek, zrozumiaa, e jej wiat wali si w gruzy. Minos by bez wtpienia spiskowcem. Okama j, a ona musiaa go wyda. Nikej postury, z gow przyozdobion prkowanym kopakiem, admira Jannas w niczym nie przypomina okrutnego wojownika, jakim niewtpliwie by. Nie zna ni strachu, ni wyrzutw sumienia, nawet jeli cen za bezwzgldne narzucanie hyksoskiej dominacji bya mier tysicy ludzi. Tym razem jednak postanowi nie wyrusza osobicie do Per-szaq, zlecajc wypenienie rozkazw imperatora swojemu adiutantowi. Nigdy bowiem jeszcze nie angaowano go do wypenienia misji tak odlegej od kompetencji onierza jego rangi. Z drugiej jednak strony nieposuszestwo byo w jego przekonaniu najwiksz zbrodni. Zadanie wykonane? zapyta oficera powracajcego z Per-szaq. Tak jest, admirale. Jakie trudnoci? adnych. Dane zwiadowcze? Zwiad donosi, e wrg wolno posuwa si w kierunku Per-szaq. 226

 Ocena si nieprzyjaciela? Do dobrze zorganizowana armia zawodowych onierzy. Mocn stron wydaje si flota. Dobrze wyszkoleni zwiadowcy uniemoliwiaj obserwacj z bliska. Trzymaj si wytycznych. Nie bd tolerowa adnych uchybie. W opuszczonej od czasu hyksoskiei inwazji wsi Liszt* kryy si piramidy potnych faraonw redniego Pastwa oraz wieczne domy krlewskich dygnitarzy. Miejsce tchno gbokim spokojem, jakby wielcy krlowie chcieli skoni potomnych do zadumy nad wartociami minionej epoki. I wanie owe wartoci byy sol w oku Apofisa. Znajdcie natychmiast wejcie do tych budowli roz kaza Jannas swoim specjalistom od budowy drg i umoc nie i oczycie przejcie a do skarbca. Pooona najbardziej na pnoc piramida Amenemhata I miaa w najwyszym punkcie pidziesit osiem metrw wysokoci, otoczona za dziesicioma mniejszymi piramidami piramida Sezostrisa I a szedziesit jeden. Pomimo skomplikowanych zabezpiecze, ktre zastosowali budowniczowie okresu redniego Pastwa, Hyksosom udao si je sforsowa. Powycigali mumie z sarkofagw, porozrywali spowijajce je lniane bandae, porozrzucali wok ochronne amulety. Spalili bezcenne papirusy, ktrych magiczne formuy ukazyway krlewskiej duszy niekoczce si moliwoci metamorfozy, by moga bezpiecznie pokona pene niebezpieczestw zawiaty. Wol Apofisa wypeniono; impet Ahhotep i Kamesa zosta zamany, na zawsze bowiem utracili opiekucz moc sawnych przodkw. Masakra krlewskich szcztkw odbywaa si w zupenej ciszy. onierze admiraa nie nawykli do walki ze zmarymi, ktrych pogodne oblicza poruszyy wielu z nich. Zadanie wykonane oznajmi adiutant Jannasa. By moe... Czybymy co przeoczyli, admirale?
* Liszt znajduje si okoo 50 km na poudnie od Kairu. Tamtejsze piramidy z okresu XX wieku p.n.e. s bardzo zniszczone.

227

 Przyjrzyj si piramidom. Mona by pomyle, e yj i rzucaj nam wyzwanie, jakby to niszczenie grobw nic nie dao. Co zatem proponujesz? Trzeba by je porozbija, kamie po kamieniu, ale na razie nie mamy na to czasu. Otrzymaem inne rozkazy.

49
onierze armii wyzwoleczej, idc na Per-szaq, mieli wiadomo, e frontalne starcie z hyksoskimi wojskami jest nieuniknione. W szeregach armii kryy opowieci o budzcych groz zwierztach, ktrymi imperator jakoby kierowa sam myl, dugich wczniach, ktrymi mona byo przeszy trzech ludzi naraz, i nieznanej broni, na ktr nawet krlowa Ahhotep nie znaa sposobu. Na czele floty pyn Ksiycowy Admira, co chwila sondujc Nil za pomoc swojej tyczki sternika. Czujny jak kot, prbowa wyczu najmniejsz oznak niebezpieczestwa. Pomagali mu Wsacz i Afgan, ktrzy dobrze znali okolic. Per-szaq jest tu-tu stwierdzi coraz bardziej niespokojny Wsacz. I cigle nic si nie dzieje. Musieli urzdzi zasadzk stwierdzi admira. Najatwiej to sprawdzi, wysyajc patrol zwiadowczy podsun Afgan. Ksiycowy Admira da sygna do zatrzymania. Ahhotep i Kames przyznali racj Afganowi, ale sprzeciwili si, by osobicie poprowadzi zwiad. Z twoim stopniem wojskowym i odznaczeniamiprzypomnia Wsacz nie bdziesz przecie prowadzi takiej akcji. Zatem pjd ja. Nic z tego sprzeciwia si Ahhotep. Przypomi nam, e masz dokadnie tak sam rang i odznaczenia. Wasza Wysoko, wybacz, ale przecie nie wylemy w puapk kilku niedowiadczonych mokosw! Bez zrczne go dowdcy aden nie powrci ywy.

228

 A czy ja jestem odpowiednio zrczny? zapyta fara on Kames. Wsacz i Afgan rozdziawili gby jak na komend. Krl skoni si przed matk. Krlowo Egiptu, do mnie i tylko do mnie naley prowa dzenie ludzi do boju. Nasi onierze musz wiedzie, e nie tkwi w okowach strachu i jak przystao na wodza armii, pierwszy podejmuj ryzyko. Tak zawsze postpowa ojciec i ty take, matko. Nikt nie mia wtpliwoci, e przez Kamesa nie przemawia ani chepliwo, ani modziecza beztroska. Przed Ahhotep sta w peni wiadomy, dwudziestoletni faraon, gotw na wszystko, by wypeni cice na nim obowizki. Krlowa nie moga sprzeciwi si jego decyzji, cho pkao jej serce, jak serce kadej matki. Jeli upadn szepn Kames wiem, e mnie podwigniesz. Krl wraz z pidziesicioma ludmi zszed na brzeg niespena pi kilometrw przed Per-szaq. Nic dotychczas si nie wydarzyo. Kiedy tylko ustal pozycje wroga, faraon mia w kilku sowach nakreli sytuacj i wysa wiadomo przez Spryciarza. Nadal nic narzeka Wsacz, chodzc nerwowo tam i z powrotem po pokadzie flagowego okrtu. A ju tyle czasu mino, odkd wyruszyli! Miejmy nadziej, e brak wiadomoci jest dobr wiadomoci powiedzia Afgan. A jeli krl dosta si do niewoli? A moe zabili Spryciarza? Powinnimy zacz dziaa! Tylko krlowa mogaby wyda rozkaz, lecz ona milczaa. Co tu si nie zgadza stwierdzi Wsacz. Czuj, e gromadz si nad nami czarne chmury. Zaczynam myle to samo przyzna Afgan. W chwili gdy ruszyli w stron krlowej, nad ich gowami rozleg si trzepot skrzyde i ujrzeli Spryciarza, ktry delikatnie sfrun wprost na jej rami. W jego bystrych oczach mona byo wyczyta rado z wykonanego zadania. Wiadomo napisana rk krla bya do zaskakujca.
229

 adnych oznak obecnoci wroga oznajmia krlo wa. Faraon czeka na nas u bram miasta. Per-szaq byo puste. Na ulicach nie byo ywej duszy, nawet wasajcego si psa. Gubernator Emheb zachowywa jednak ostrono; podzieli ludzi na mae grupy i rozkaza przetrzsn dom po domu. Wszystkie byy opustoszae, tylko w piwnicach znaleli wiee zapasy ywnoci. Hyksosi ukryli si i czekaj, a wikszo naszych wojsk wejdzie do miasta stwierdzi Emheb. Wtedy nas otocz. Faraon kaza rozwin szeregi. Tym razem Wsacz i Afgan szli na czele swoich oddziaw, gotowi do ostatecznej rozgrywki. Nadal jednak ani ladu Hyksosw. Na ich trop pierwszy wpad Wsacz. Tu za miastem odkry w grzskiej ziemi lady stp, a take kopyt szerszych ni ole oraz jakie dziwne bruzdy. Odjechali na pnoc. Umknli przed nami stwierdzi faraon bez przekonania. Zwycistwo odniesione bez rozlewu krwi wywoao wielk rado w szeregach armii wyzwoleczej. Osawione siy imperatora okazay si band zwykych tchrzy, ktrzy nawet nie prbowali utrzyma dotychczasowych pozycji! Ahhotep nie braa udziau w oglnym wybuchu radoci. Wprawdzie Hyksosi rzeczywicie opucili Per-szaq, ale gdzie podziali si mieszkacy? Wasza Wysoko, prosz tutaj, szybko! zawoa Emheb. Gubernator poprowadzi krlow, do ktrej doczy faraon, do miejsca, gdzie znajdoway si spichlerze. Wok peno byo ladw krwi, w powietrzu unosi si nieznony fetor. ucznicy odruchowo napili uki, jakby z cienia natychmiast mia wychyn wrg. Otwrzcie wrota spichlerzy -- polecia Ahhotep.

230

Kilku modych piechurw wykonao rozkaz. onierze, zgici wp, wymiotowali. Jeden ze strasznym wrzaskiem z caej siy uderza si po gowie i gdyby nie szybka interwencja oficera, powanie by si zrani. Krlowa i faraon podeszli bliej. Widok omal nie pozbawi ich przytomnoci. Bdnym wzrokiem, rozpaczliwie prbujc zapa oddech i uspokoi serce, ktre podchodzio do garda, wpatrywali si w to, co ujrzeli, nie mogc uwierzy w ten bezmiar okruciestwa. Ciaa mieszkacw Per-szaq leay bezadnie jedne na drugich, razem z ciaami psw, kotw, gsi i mapek. Zamordowano wszelkie ywe istoty, ludzi i zwierzta, bez rnicy. Wszystkich w ten sam sposb: podrzynajc im garda. I wszystkich potraktowano niczym stert mieci. Faraon chwyci w ramiona ciao starca, ktre rzucono na plecy jakiego korpulentnego mczyzny. Przed mierci poamano mu nogi. Kames nie potrafi nawet paka. Niech ciao kadej z ofiar, ludzi i zwierzt, zostanie troskliwie wydobyte z tego cmentarzyska rozpaczy i z sza cunkiem zoone w ziemi. Maonka Boga odprawi rytua pogrzebowy, by ukoi i zjednoczy ich dusze. Z wolna tworzy si aobny kondukt, podczas gdy mczyni kopali groby. Wikszo onierzy nie potrafia powstrzyma ez. Nawet Afganowi, zawsze ukrywajcemu si za szczelnym pancerzem obojtnoci, wyrwa si peen rozpaczy szloch na widok ciaa modej kobiety, ktrej oprawca rozpru brzuch i odci piersi. Egipcjanie znaleli w Per-szaq dwadziecia spichlerzy penych zmasakrowanych cia. Krlowa i faraon osobicie pochylili si myl i sowem nad kad z ofiar. Wikszo nosia lady okrutnych tortur, ktrym zostali poddani przed mierci. Ahhotep czua, e jej syn duej temu nie podoa. Nie moga jednak ukry przed nim faktu, ktry, zdawao si, tylko ona zauwaya. Pord tych nieszcznikw nie ma ani jednego dziecka. Musieli... Musieli je uprowadzi w niewol. 231

 Zostay nam jeszcze trzy spichlerze stwierdzia kr lowa. Monarcha gorczkowo rzuci si do wrt najbliszego spichlerza i odetchn z ulg. Same dzbany! Ahhotep dopucia przez chwil myl, e Hyksosom nieobce jest miosierdzie, ale eby uwierzy, musiaa si o tym przekona naocznie, tote wyja prosty gliniany korek z pierwszego z brzegu dzbana na oliw. W rodku znajdowao si ciao trzyletniej dziewczynki z rozbit czaszk. W kadym kolejnym dzbanie odkrywali ciaa zmasakrowanych dzieci. Hyksoscy onierze pod dowdztwem admiraa Jannasa cile wypenili rozkazy imperatora.

50
Ceremonia pochwku jeszcze bardziej zjednoczya egipskich onierzy, z jednej strony w gbokiej wierze w sprawiedliwy osd Ozyrysa, z drugiej za w poczuciu, e na kadego z nich czyha otcha mierci i tylko solidarna walka moe ich od tego uchroni. Gromadzili si, by mwi o swoich najbliszych, by udowodni sobie, e istnieje jeszcze przyszo mimo koszmaru, jaki przeyli. Chichot Modszy uoy si pod drzwiami kabiny, w ktrej Ahhotep w samotnoci bagaa wietlist dusz faraona Sekenenre, by przywrci jej siy. Opuciy j, gdy ofiarowaa wszystkie uczucia zabitym przez Hyksosow. Mord dokonany na niewinnych, uprzednio torturowanych bezbronnych kobietach, dzieciach, mczyznach i zwierztach raz na zawsze zmieni oblicze tej wojny. Jeli jeszcze w ogle mona byo mwi o prowadzeniu wojny... Strategia Apofisa nie pozostawiaa teraz adnych wtpliwoci: kada nastpna prba przeciwstawienia si imperatorowi to kolejna masakra cywilw z bezprzykadnym okruciestwem. Czy dwudziestoletni monarcha mg wzi
232

na siebie tak odpowiedzialno? Wstrznity do gbi tak podoci bdzie chcia schroni si w Tebach. Rze w Per-szaq nie bya przypadkowa. Prawdziw broni imperatora w tej walce miay by odtd masowe mordy, rwnie skuteczne, jak najbardziej miercionona bro. Ahhotep bdzie zatem musiaa przeciwstawi si wasnemu synowi, by zrozumia, e odwrt jest drog ku przepaci. Tak nie postpuje faraon owiadczya Anat. Gdyby widziaa... Widziaam. Widziaam ju zreszt wczeniej, jak Tita syn Pepiego podrzyna garda niewinnym ludziom, aby wzmocni wadz terroru. Takie s metody dziaania Hyksosw. Jeli nie przerwiemy ofensywy, imperator bdzie dokonywa kolejnych masowych mordw stwierdzi Kames. Apofis nie zaprzestanie egzekucji tylko dlatego, e wycofasz si do Teb. W dodatku Teby s jedynie iluzorycznym schronieniem, bo on i tak prdzej czy pniej uderzy na Poudnie i zniszczy ci. Brak reakcji z twojej strony spowoduje jedynie, e wicej niewinnych ludzi stanie si ofiar jego szalestwa. Nigdy nie moe cofa si ten, kto raz rzuci wyzwanie wadcy imperium mroku. Tak uwaa krlowa Ahhotep, a ja myl tak samo. Czyby moja matka ci si zwierzya? Nie, Wasza Wysoko. Wystarczyo mi jedno jej spojrzenie, by zrozumie, e bdzie kontynuowa walk, nawet jeli zostanie jej tylko garstka wiernych onierzy. Hyksosi zrozumieli wreszcie, e nigdy nie zdoaj ujarzmi Egipcjan, ale wanie dlatego Apofis uzna, e jedyn drog jest bezwzgldne wyniszczenie caego narodu. Wycofujc wojska, nie ocalisz nikogo. Nasze dotychczasowe zwycistwa s zatem jedynie iluzj! Nazywasz iluzj przerwanie frontu w Cusae, odbicie Nefrusi i Hermopolis? To oczywista nieprawda! Hyksosi uyj w kocu cikiej broni, a wtedy... A moe wtedy stan si zbyt pewni swej potgi? Poka, do czego zdolny jest ten, ktry nosi bia koron Egiptu, kiedy synowie wiata bd stawia czoo potomkom mroku.

233

Ahhotep rozmylaa, wpatrujc si w pen tarcz ksiyca, symbol odrodzenia. Kolejny raz soce nocy janiao penym blaskiem na rozgwiedonym niebie i stawao si rzecznikiem ukrytego wiata, dajc dowd przewagi nad siami chaosu. Jednak czara wyroczni milczaa. Faraon Kames podszed do Maonki Boga. Matko, podjem decyzj. Przemwia do mnie gosem Anat, kobiety, ktr kocham, i wiem, e wskazaa jedynie suszn drog. Od tak modego czowieka przeznaczenie da wiele, z pewnoci zbyt wiele. W cigu kilku tygodni dowiadczyo ci, nie pozostawiajc chwili wytchnienia, cierpieniem i dramatami, ktrych starczyoby na cae dugie ycie. Jeste jednak faraonem i twj wiek nie ma tu znaczenia, w twojej osobie faraona zawiera si bowiem nadzieja caego narodu i tylko to si liczy. O wicie obwieszcz onierzom, e nasza armia kontynuowa bdzie marsz na Pnoc. Osad Sako, lec dwiecie osiemdziesit kilometrw na poudnie od Awaris, spotka ten sam los, co Per-szaq. Serca onierzy znw rozdziera widok makabrycznych zbrodni i faraon Kames musia uy caej swej stanowczoci, by utrzyma porzdek w szeregach. Maonka Boga odprawia pogrzebowe rytuay. Jej pene godnoci zachowanie uspokoio dusze onierzy. Zrozumieli, e walcz nie tylko o przywrcenie wolnoci Egiptowi, ale rwnie o to, by zniszczy potwora, ktrego okruciestwo nie znao granic. Krlewska rodzina koczya wanie naprdce przygotowany posiek, kiedy niespodziewanie wtargn Wsacz, popychajc przed sob przeraonego chudzin w czarnej zbroi. Spjrzcie, Wasze Wysokoci, jak wyposzyem zwie rzyn! Dziesitki wczni i mieczy natychmiast osaczyy chuderlawego Hyksosa, cho w niczym nie przypomina niezwycionego pogromcy. Ukrywa si w jednej z piwnic. Jeli Wasze Wysokoci pozwol, niezwocznie zajm si nim moi ludzie. 234

Cherlawy Hyksos upad na kolana, z oczami wbitymi w ziemi. Bagam, nie zabijajcie mnie! Jestem tylko zwykym posacem! Nigdy nikomu nie zrobiem krzywdy, w yciu nie trzymaem w rku broni! Dlaczego nie odjechae ze swoimi ziomkami? zapyta Kames. Ukryem si w jednym z domw, bo nie mogem patrzy na to, co wyczyniali, i... zasnem. Kto przewodzi tej bandzie mordercw? Admira Jannas we wasnej osobie. Gdzie jest teraz? Nie wiem, panie, naprawd nie wiem! Jestem tylko posacem i... Oddaj go w twoje rce, Wsaczu. Chwileczk przerwaa Ahhotep. Jeli jest posacem, moe nam si jeszcze przyda. C ci do mnie sprowadza tak pilnie, siostrzyczko? zdziwi si imperator. Wydajesz si cierpica. Nawet Bryza le si czua w towarzystwie Apofisa, od ktrego wiao chodem gorszym ni pnocny zimowy wiatr. Byo ju jednak za pno, by si wycofa. Mam... mam pewn informacj. Imi jakiego spiskowca? Wanie. Jeste cudowna, siostrzyczko, i po stokro bardziej skuteczna ni agenci mojego wywiadu. Mwe, kto omiela si knu przeciwko mojej boskiej osobie? Bryz ogarno wspomnienie czuych ramion Minosa, godzin penych namitnych pieszczot i niezwykego szczcia, ktrego nie zaznaa z nikim wczeniej. Chodzi o kogo, kto odgrywa wan rol, kogo nawet nie moglimy podejrzewa... No, nie ka mi zgadywa! Jeszcze dzi w zdrajca znajdzie si w labiryncie, a ty bdziesz moga zasi przy mnie i obserwowa, jak umiera. Chodzi o jednego z oficerw odpowiedzialnych za arsena wyszeptaa popiesznie.

r*s

Ledwie imperator wyda rozkaz aresztowania, a ju zjawi si Khamudi, z wciekoci wymachujc jakim papirusem. Panie, list od faraona Kamesa! Skd si wzi? Od naszego posaca, ktry wpad w rce Kamesa, ale zosta przeze uwolniony. Poddaem oczywicie tego gupca torturom, ale umar, nie mwic nic interesujcego. No, dobrze. Przeczytaj t pisanin. Panie, nie wydaje mi si, eby... Czytaj, Khamudi. Wielki skarbnik zacz czyta wzburzonym gosem: Ja, faraon Komes, owiadczam, e ty, Apofisie, jeste aosnym hersztem bandy odakw, ktrych z atwoci pokonaem. Twoje myli s rwnie sprchniae, jak katowski pie, na ktrym wkrtce przyjdzie ci zoy gow. Awaris huczy od potek, ktre wieszcz twj upadek. Czynisz tylko zo i przez nie zginiesz. Okrzyk bojowy moich onierzy na zawsze przepeni trwog serca kobiet w twoim miecie i nigdy ju nie bd zdolne pocz nowego ycia! Ratuj si ucieczk, bo nadchodzi armia faraona Kamesa i krlowej Ahhotep. Khamudi tupa z wciekoci. Panie, czy nie pora, by Jannas rozgnit robaka, ktry omiela si tak ci ly? Imperator nie zdradza najmniejszych oznak irytacji. Ta wstrtna pisanina to prowokacja, ktra ma na celu wcignicie mnie w puapk. Egipcjanie d do konfrontacji w Sako, bo tam s na swoim terenie, ale my nie popenimy tak oczywistego bdu. Niechaj Jannas robi swoje. Rozgromimy buntownikw, tak jak byo ustalone. Miejsce i czas pozostaj bez zmian.

51
Wci nic zameldowa dowdca zwiadu, nie mniej rozczarowany ni faraon i krlowa Ahhotep. 236

Byli pewni, e pycha Apofisa zostaa zraniona, i tym bardziej zaskoczy ich brak jakiejkolwiek reakcji z jego strony. Sida zastawione wok Sako staway si zatem bezuyteczne. Jego zachowanie daje jednak wiele do mylenia stwierdzia Ahhotep. Z pewnoci Apofis ma konkretny plan dziaania i nic nie jest w stanie go od niego odwie, nawet obelywe sowa pod jego adresem. Mordowanie niewinnych i udawanie, e si cofa, oto cay jego aosny plan! Obawiam si, e to nie wszystko powiedziaa krlowa. Jej niepokj udzieli si krlowi. Co podejrzewasz? Ani przez chwil nie powinnimy lekceway imperatora. Wprawdzie posuwamy si naprzd, ale on wci panuje nad sytuacj. Rodz si zatem trzy pytania. Po pierwsze, jak daleko zamierza si cofa i gdzie zamierza wyda nam bitw? Po drugie, czy pod przykrywk nowej strategii nie kryj si przygotowania do nagej ofensywy? Po trzecie wreszcie, co knuje hyksoski szpieg, ktrego wszak nadal nie zidentyfikowalimy? Albo ju dawno czmychn do Awaris, albo zgin! Gdyby byo inaczej, z pewnoci ponielibymy wielkie straty. Argumentacja Kamesa zdawaa si logiczna, ale krlowa pozostawaa pena wtpliwoci. Oto co bym doradzaa, synu: bez wtpienia bezporednie starcie z Jannasem zblia si wielkimi krokami, a my nie mamy najmniejszego wyobraenia, jak moe przybra form. Proponuj wic podzieli nasze wojska na dwie czci, z ktrych jedna pozostanie w Sako, druga za wyruszy w stron Fajum. Dziki gobiom pocztowym bdziemy w staym kontakcie i gdyby zaistniaa naga potrzeba, poczymy nasze siy jak najszybciej. Wyruszam zatem do Fajum. Nie, Kamesie. To zadanie dla mnie. Matko, ja nie... Tak musi by, synu. Gubernatorem Fajum by Hebrajczyk o imieniu Jzef. cigany zawici braci, ktrzy nastawali na jego ycie, schroni
237

si w Egipcie, gdzie odnalaz spokj, bogactwo i szacunek. Nigdy nie pad na niego nawet cie podejrzenia o wspprac z egipskimi opozycjonistami, tote cieszy si zaufaniem Apofisa. Imperator powierzy mu zarzd nad prawdziwym rajem stworzonym jeszcze za czasw faraonw redniego Pastwa, ktrzy kazali nawodni pustynne tereny lece okoo stu kilometrw na poudniowy zachd od Memfis. Fajum, pocite sieci kanaw, zasilanych wodami jednej z odng Nilu, byo obecnie rozlegym ogrodem i prawdziw ostoj dzikiej zwierzyny i ryb. yo si tu wrd zieleni i w spokoju, z dala od okrutnej pustyni. Jzef by znakomitym zarzdc. Mimo e opywa w dostatek, nigdy nie zapomnia czasw biedy i godu, interesowa si wic losem kadego powierzonego jego pieczy mieszkaca, zawsze gotw osobicie spieszy z pomoc. Nage pojawienie si admiraa Jannasa w przestronnej willi w samym sercu palmowego gaju niepomiernie zdziwio Hebrajczyka, pozostajcego od lat z dala od wszelkich konfliktw. Wszystko w porzdku? Nie ma jakich buntownikw? Nie, skde! Ju od bardzo dawna nie byo w mojej okolicy adnych niepokojw. Wszystko, co dobre, kiedy si koczy, Jzefie. Nadciga armia tebaska. Tebaczycy! Jak to moliwe? Nie zadawaj pyta i suchaj rozkazw. Zostawiam ci dwustu onierzy pod dowdztwem kapitana Antreba. To za mao, eby obroni Fajum! Jannas ogarn wzrokiem ogrd. A kt tu mwi o obronie? Ci onierze maj rozkaz puszczenia z dymem wszystkich wiosek. Jzef pomyla, e to jaki koszmarny sen. To niewiarygodne... Nie mwisz chyba serio? Oczywicie, e tak. Takie wanie otrzymaem rozkazy, a od ciebie oczekuj penej wsppracy. Ale... co z mieszkacami? Wszyscy przenios si na tamten wiat. Jzef by wstrznity. Jakie s ich przewiny? 238

 Po prostu taka jest wola imperatora. Nie bdziecie przecie zabija dzieci! Imperator wyrazi si jasno: wszyscy. Kiedy zadanie zostanie wykonane, kapitan Antreb zabierze ci do Awaris, gdzie otrzymasz osobist pochwa Apofisa. Kapitan Antreb, niski, krpy, o okrgej twarzy, bardzo przypomina wielkiego skarbnika Kiamudiego. Cechowao go rzadko spotykane okruciestwo, ktre czynio ze urodzonego morderc. Jannas mianowa go wic dowdc korpusu zagady, ktry tworzyli ludzie rwnie lubujcy si w zadawaniu mierci jak on, zwaszcza gdy ofiary bagay o lito. Antreb dosta sporo czasu na wykonanie zadania, tote ju zaplanowa, e wyduy czas tortur. W okolicy tak piknej jak Fajum jego zbiry z pewnoci doceni moliwo dodatkowej rozrywki. Komfortowo ulokowany w willi Jzefa, delektowa si doskona kuchni i przednimi winami. Nigdy dotd nie by te rwnie starannie masowany i golony. Czy jeste zadowolony z mojej gociny? zapyta Jzef. Wicej ni zadowolony, czuj si jak go honorowy! Teraz jednak pora si wzi do pracy. Ta prowincja nie staa si tak bogata z dnia na dzie. Czy nie szkoda tych wszystkich lat mudnych wysikw? Sam zobaczysz, e wioski Fajum zamieszkuj jedynie proci ludzie, dla ktrych jedynym sensem ycia s ich ogrdki i zagony. Naprawd nie stanowi adnego zagroenia dla imperatora. I c z tego, Jzefie? Dla mnie rozkaz to rozkaz. Przemyl to jeszcze, bagam! Jakie korzyci moe przynie masakra niewinnych ludzi? Strategia spalonej ziemi, Jzefie! Tebaczycy nie mog znale po drodze adnego oparcia, jedynie martwe ciaa. Czy pozwolisz mi uda si do Awaris i podj ostatni prb wybagania aski dla Fajum bezporednio u imperatora? Wykluczone. Operacj rozpoczynam jutro z samego rana, a kocz wieczorem. Nie pominiemy adnej wioski. Czy mwi wyranie, Jzefie? adnej! Jeli bdziesz prbo239

wa w jakikolwiek sposb przeszkadza, zawsze moe ci si przydarzy jaki wypadek. Czy to jasne? Cakowicie. Zaczniemy od najwikszej osady. Pod pretekstem obwieszczenia dobrych nowin zwoasz na centralny plac wszystkich mieszkacw, nie wyczajc dzieci. Reszt zajm sieja. Ksiycowemu Admiraowi bardzo zaleao, eby osobicie poprowadzi flot, ktra pyna do Fajum. Na pokadach okrtw znajdoway si oddziay Wsacza i Afgana, a take wyborowi ucznicy Ahmose syna Ebany. Gubernator Emheb pozosta w Sako z faraonem, podobnie jak kanclerz Neszi, ktry jak zawsze dba o sprawne dziaanie wojskowej intendentury z zapaem, ktry dostrzegali wszyscy. Na okrtach panowaa atmosfera ogromnego napicia. Krlowa, stojc na dziobie okrtu flagowego, w skupieniu obserwowaa brzegi. Hyksosi zniszczyli wszystko, co znalazo si na ich dro dze stwierdzi z ubolewaniem Ksiycowy Admira. Obawiam si, e nikt nie przey. Kiedy zbliyli si do Fajum, atmosfera staa si jeszcze bardziej napita. Na pierwszy rzut oka ta rozlega kraina jawia si jako oaza spokoju, gdzie sama myl o przemocy zdawaa si nietaktem. Jak okiem sign, wszdzie wida byo korony drzew, pikne ogrody w cieniu palmowych gajw, bujne pastwiska z pascymi si stadami mlecznych krw. Usyszeli nawet wyrany dwik fujarki, jakby wci mieszkali tu szczliwi chopi! To zasadzka! wykrzykn Ksiycowy Admira. Na stanowiska! Na rodku rzeki okrty wojenne byy jednak bezpieczne. Marynarz na szczycie najwyszego masztu nie alarmowa o obecnoci adnej hyksoskiej jednostki. Musieli si ukry wrd rolinnoci zasugerowa Afgan. Czekaj, a zejdziemy na ld, i wtedy zaatakuj. Uwaga! Oto jeden z nich! rzuci ostrzegawczo Wsacz. Istotnie, na brzegu majaczya jaka sylwetka. W stron egipskich okrtw bieg mczyzna z rkoma uniesionymi w gr.
240

 Nie strzelajcie rozkazaa krlowa. Jest bez broni. Mczyzna wbieg do wody a po uda. Jestem Jzef, gubernator Fajum krzykn i po trzebna mi wasza pomoc!

52
Zajm si nim owiadczy Wsacz i skoczy do Nilu. Egipscy ucznicy napili uki. Jeli w Jzef mia by przy nt, dugo nie poyje. Musicie mi pomc nalega. Hyksosi chc wymordowa mieszkacw Fajum! Gram na zwok, goszczc w domu ich szefa, ale on postanowi dziaa. Ilu ich jest? Dwustu... Banda dwustu siepaczy gotowych na wszystko! Jedynie wy moecie im przeszkodzi. Wsacz, nadal nieufny, uwanie bada okolic. Nigdzie ani ladu Hyksosa. Moliwe, e ten Jzef nie kamie. Okrty przybiy do brzegu. Pierwsza na trapie pojawia si Ahhotep. Jzef patrzy jak urzeczony. Ani przez chwil nie mia wtpliwoci, e wanie ujrza sawn Krlow Wolnoci, kobiet, ktrej legenda rosa z dnia na dzie. Z caej jej postaci o szlachetnych rysach emanowa jaki niezwyky blask i Jzef poczu, jak przepenia mu serce. Natychmiast poj, e susznie wiza nadziej z jej przybyciem. Nie ma chwili do stracenia, Wasza Wysoko! Pom nam, bagam! Jzef pojawi si przed kapitanem Antrebem z wielce zbola min. Hyksos wanie szykowa si do akcji, zakadajc czarny napiernik. Jeste nareszcie! Jeszcze chwila, a zaczbym z nudw dusi twoj sub. Rozkaz wykonany, kapitanie. Wszyscy czekaj na ogoszenie dobrych nowin. 241

Antreb woy czarny hem. Doskonale, Jzefie! Postpuj tak dalej, a uratujesz skr. Czy oszczdzisz przynajmniej moich bliskich? Moliwe, e moi ludzie bd zbyt zmczeni, gdy skocz z ca reszt. Antreb mia trudnoci ze zwoaniem swych zbirw, poniewa w wikszoci byli po prostu pijani. Kiedy w kocu dotarli na otoczony palmami gwny plac Fajum, byli pewni, e wanie zaczyna si doskonaa zabawa. Na placu kbi si tum przeraonych mczyzn, kobiet i dzieci. Mam dla was dwie wiadomoci, dobr i z oznaj mi oficer, jakby opowiada dowcip. Za: wszyscy zostali cie uznani za niebezpiecznych buntownikw, wcznie z wa szym gubernatorem. Antreb brutalnie chwyci Jzefa za rami i wepchn go w tum skazacw. Nie oszczdz ci, bo nie znosz Hebrajczykw. Teraz dobra nowina. Jako e rozkaz imperatora brzmia: uniesz kodliwi ich!", postanowiem najpierw dowiedzie si, co knulicie przeciw naszemu wadcy, i podda was torturom. Ci, ktrzy wyznaj wszystko, zostan nagrodzeni szybk mierci, ci za, ktrzy oka si uparci, bd umiera dugo i w strasznych mczarniach. Oprawcy potrzsali grubymi, okutymi pakami. Podczas przesucha byy niezastpione. Z tumu skazacw wystpi jaki mczyzna. Hyksosie, czy masz wiadomo, e jeste zwykym morderc? Antrebowi na chwil odjo gos ze zdziwienia. Gadasz jak jaki kapan! Tylko jak kto, kto ma dosy lepych rzdw przemocy i terroru. Antreb zwrci si do swoich ludzi. Sami widzicie, e to buntownicy! Ale dla ciebie, mdralo, mam co specjalnego: bd ci przypieka na wolnym ogniu. Nie do wiary! Antreba po raz drugi zupenie zaskoczya pewno siebie wieniaka.

242

 Mylisz, e taki z ciebie zuch? Zaraz si przekonamy! Nie do wiary jest to, e zamierzam zrobi z tob dokadnie to samo. Tym razem zaskoczenie okazao si dla Antreba fatalne w skutkach. Wsacz wykorzysta moment i zastosowa chwyt, ktrego nauczy si dziki scenom walki w Beni Hassan. Byskawicznie zanurkowa midzy jego nogami, unis wysoko i puci. Oprawca ciko run na kark. Strzay egipskich ucznikw powaliy Hyksosw. Ahhotep rozkazaa strzela im w plecy, eby umierali jak uciekajcy tchrze, ktrymi byli. W kilka chwil ci, ktrzy bawili si w posacw mierci, spotkali j osobicie. Antreb lea nieruchomo ze szklistymi oczyma. Psiakrew! Taka kanalia, ale nie mia twardego karku! Znw niepotrzebnie naraae ycie gdera Afgan. Skde! Wszak wiedziaem, e mnie ubezpieczasz! Poza tym koniecznie chciaem wyprbowa ten chwyt w prawdziwej walce. Mieszkacy Fajum rzucali si swoim wybawcom na szyj. W zeszym tygodniu otrzymalimy dostaw produktw z Pnocy wyjawi Jzef. Jeli dodamy lokalne przysma ki, gwarantuj wam niezapomnian uczt. Misa duszone w mleku istotnie rozpyway si ustach. Fajum przypominao teraz ogromn sal bankietow pod goym niebem, w ktrej hucznie fetowano odzyskanie wolnoci. Ludno powitaa faraona Kamesa owacyjnie, widzc w nim wysannika lepszego wiata, w ktrym wci rzdzi prawo Maat. Zabaw poprzedziy uroczystoci religijne ku czci przodkw i boga Amona, pana Teb, ktre odprawia Maonka Boga. Ahhotep wyranie czua obok siebie czyj obecno. Otula j ciepy powiew z poudnia, pieszczc jej ciao delikatnie, niczym czuy kochanek... Wiedziaa, e to on, Sekenenre, ktry jak zwykle cieszy si razem z ni z kadego wydartego ze szponw imperatora skrawka Egiptu. Po raz pierwszy jednak krlowa wyczuwaa obecno zmarego faraona tak namacalnie, jakby przed zmaganiami, ktre do243

piero j czekay, potrzebna jej bya nowa porcja energii z zawiatw. Nie jeste godna, matko? Czy naszych myli nie powinno zaprzta jutro? Ja te nie jestem godny przyzna krl i jako nie umiem cieszy si tymi chwilami szczcia. Krlowa i faraon oddalili si, by w zaciszu krlewskiego namiotu raz jeszcze pochyli si nad makiet intendenta Qarisa. Jake dug drog przebyli od czasu, kiedy zbuntowana modziutka Ahhotep postanowia walczy o niepodlego Egiptu, a niewielkie Teby byy jedyn ostoj wolnoci! Ile po drodze odbitych prowincji i miast, ale te okruciestwa i cierpie, a kto wie, ile jeszcze przed nimi przeszkd, zanim osign ostateczne zwycistwo! Ahhotep skupia wzrok na jednym punkcie makiety. To tu, Kamesie, czeka na nas admira Jannas. Tu wa nie ma nadziej zetrze nas w py. Palec krlowej wymierzony by w Memfis. Memfis, miejsce, gdzie Dwa Kraje znajduj si w rwnowadze", miasto bdce stolic pastwa za czasw piramid oraz handlowym sercem Egiptu, uwiconym sanktuarium Ptaha. Memfis, bdce kluczem otwierajcym Delt na Poudnie i dolin Nilu na Pnoc. Imperator dobrze wiedzia, e gwne siy tebaskie bd chciay dotrze do owego punktu strategicznego, postanowi zatem przyspieszy ich nadejcie, stosujc taktyk spalonej ziemi, po czym otoczy je i zamkn w miecie, gdzie bd bezsilne wobec przewaajcych si armii hyksoskiej. Zatem bitwa o Memfis bdzie decydujca podsu mowa Kames. Imperator wie jednak, e zdajemy sobie z tego spraw i nie wpadniemy jak mysz w puapk. Musia wic obmyli jaki fortel, by zaskoczy nas jeszcze przed Memfis. Z pewnoci jest tak przekonany o swojej przewa dze militarnej, e do koca bdzie nas lekceway. Ahhotep pogrona bya w zadumie. Zapewne pamitasz, Kamesie, moje trzy pytania. Wy daje si, e mamy odpowied na pierwsze, nadal jednak nie znamy odpowiedzi na dwa pozostae... Moje przewidywa nia co do Memfis s, by moe, zbyt oczywiste i musimy si 244

liczy z tym, e sprawy przybior zupenie niespodziewany dla nas obrt. Jak zatem odkry pokrtne myli imperatora? Bagajmy Amona, by nas nie opuszcza i da nam jaki znak.

53
Afgan i Wsacz zawsze wstawali bladym witem. Nabrali tego przyzwyczajenia w czasach, gdy zaczynali dziaa w opozycji, kiedy w kadej chwili obawiali si aresztowania. Zawsze te dokonywali rannego obchodu obozowiska w poszukiwaniu niepokojcych sygnaw. Owego ranka przyzwyczajenie okazao si silniejsze ni przykry bl gowy po mocno zakrapianym wieczorze i Afgan jak zwykle wyruszy na obchd, dziki czemu odkry co dziwnego. Co si dzieje? zapyta go Wsacz. Czy wystawiono wczoraj dostatecznie wielu wartownikw? Dopilnowaem tego osobicie. Gdyby cokolwiek si wydarzyo, ju bymy o tym wiedzieli. Afgan wcign w nozdrza powietrze niczym polujcy drapienik. To wystarczyo, eby orzek: Kto nadchodzi z poudnia. Istotnie, w chwil pniej ziemia zadraa pod ciarem czyich cikich, zdecydowanych krokw. Z gstwiny tamaryszku majestatycznie wyszed ogromny baran o spiralnie skrconych rogach. Zatrzyma si i utkwi w nich wzrok. Jego oczy byszczay nienaturalnym blaskiem. Sprowad krlow i faraona rzuci Wsacz do Afgana. Wadcy dusz chwil kontemplowali wcielenie Amona. Potem porozumieli si wzrokiem, baran za odszed prosto na zachd. Spiralny ksztat rogw wiadczy o tym, e w baran pochodzi z Nubii zauwaya krlowa.
245

 Czyby mia to by znak, e Nubijczycy nadal stanowi dla nas zagroenie? zapyta faraon. Niemoliwe, s za daleko! Musz jednak uda si w kierunku wskazanym przez zwierz Amona zdecydowaa Ahhotep. C moesz tam znale, matko, poza pustyni i ewentualnie oaz? Gdy tylko otrzymam nastpny znak, przyl ci wiadomo przez Spryciarza. Wasza Wysoko, chyba zdajesz sobie spraw, jak bardzo armii potrzebna jest twoja obecno w obliczu zbliajcej si bitwy o Memfis! Nie atakujmy na lepo. Zbierz tylu bojownikw, ilu zdoasz, i opracuj z rad wojenn strategi wykluczajc starcie ldowe. Naszym atutem jest flota. W dodatku mamy nowego sprzymierzeca: wanie nadesza pora wylewu Nilu. Na czele korpusu ekspedycyjnego dowodzonego przez Ahhotep szed Wiatr Pnocy. Dla niego bowiem odnalezienie ladw barana Amona nie stanowio adnego problemu. Tempo, w jakim to czyni, zmuszao onierzy do solidnego wysiku. Krlowa wiedziaa jednak, e musi by jaka przyczyna owego popiechu, tote postoje zostay ograniczone do minimum i wszyscy pozostawali w cigym pogotowiu. Na jednym z kamienistych pagrkw staa biaa antylopa. Wiatr Pnocy zatrzyma si i trci krlow pyskiem w rami. Ahhotep wolno podesza do antylopy, ktra ucieleniaa bogini Satis, maonk boskiego garncarza Chnuma, boga-stwrcy z gow barana. Jej obecno w tym miejscu bya oczywistym znakiem Amona, ktry ponownie wskazywa kierunek wielkiego Poudnia i Nubii. Antylopa delikatnie polizaa rce krlowej. Jej oczy, nieskoczenie agodne, mwiy, e zaprowadzi ich a do celu. Atmosfera w oazie Bahrija, zazwyczaj tak spokojnej i dalekiej od wojennego zgieku, ktry zakca ycie w dolinie Nilu, z dnia na dzie staa si napita. Dotychczas Hyksosi tylko z rzadka interesowali si oaz, traktujc j jak zapad 246

dziur, bdc jedynie miejscem postoju dla kurierw ich armii, i nawet opieszao gubernatora im nie przeszkadzaa. W rzeczywistoci jednak przez oazy Pustyni Zachodniej wid gwny szlak kontaktowy midzy Awaris i Kerm, stolic podlegej imperatorowi Nubii. Wprawdzie szlak ten by dugi i uciliwy, ale tebaczycy nie mieli o nim pojcia. Tym razem dowdca misji kurierskiej przyby z setk onierzy w czarnych zbrojach, postawnych i butnych. Zaraz te doczyo do nich tyle samo rwnie gronych Nubijczykw i wszyscy panoszyli si w oazie, dajc piwa, wina i likieru z daktyli. Nie rb takiego zamtu zgani gubernator dowdc hyksoskich kurierw. Nonszalancko rozparty funkcjonariusz z Awaris dawa do zrozumienia, e w adnej mierze nie obawia si przysadzistego brodacza, ktry omiela si go poucza. Oaza, tak jak i reszta Egiptu, jest wasnoci imperatora. Czyby o tym zapomnia? Przecie pacimy mu horrendalne podatki, a waciwie zabiera nam prawie wszystko! Nieche przynajmniej pozwoli nam y w spokoju. Ten obszar nie ma wszak adnego strategicznego znaczenia. Mylisz si, przyjacielu. Gubernator zmarszczy brwi. A c to ma znaczy? Dowdca kurierw napawa si przez chwil poczuciem wadzy. Widzisz, ci Nubijczycy maj przej bardzo wany list, ktrego adresatem jest ksi Kermy. Wkrtce przybd tu setki czarnych wojownikw, ktrym bdziesz musia gorliwie suy. Odmawiam, ja... Imperatorowi i jego nubijskiemu sprzymierzecowi si nie odmawia! Chyba e jeste buntownikiem, wsplnikiem krlowej Ahhotep... Nie, przysigam, e nie! Nareszcie przejrzaem twoj gr. Z mojego punktu widzenia to nawet dobrze si skada. Znudzia mi si funkcja
247

dowdcy kurierw. Za to perspektywa objcia posady gubernatora w tej oazie cakiem mi si podoba. Gubernator wpad w panik i zacz ucieka. W pogo za nim rzucio si dwch Nubijczykw, ale zdoa dobiec do skraju pustyni. By u kresu si, kiedy dostrzeg wspania bia antylop, ktra skoczya i znika na pustyni. Na jej miejscu ujrza majestatyczn posta kobiety z czerwon opask na gowie, spowit w tunik tego samego koloru. Uciekinier, olniony jej urod, z wraenia zapomnia o strachu. Nubijczycy, pewni, e dopadli zdobyczy, unieli drewniane paki, ale niespodziewanie zamarli w pl gestu. Naprzeciwko nich staa armia. Kiedy usyszeli wist nadlatujcych strza, ledwie mieli czas, by zrozumie, e przyszed ich koniec. Gubernator dra na caym ciele. Wasza Wysoko, nie jeste... Jeste... Hu jest Nubijczykw w oazie? Okoo setki i tyle samo Hyksosw, w wikszoci zreszt pijanych do nieprzytomnoci! Chc przeksztaci oaz w baz wojskow. Sytuacja zostaa opanowana byskawicznie. Osabieni nadmiarem trunkw, a take zaskoczeni, onierze bronili si naprawd aonie. Przy yciu pozosta tylko dowdca kurierw, ktry zdy wzi ma dziewczynk jako zakadniczk. Zostawcie mnie zaskomla albo zami jej kark! Darujcie mi ycie, a przeka wam list niezwykej wagi. Daj mi go rozkazaa Ahhotep. Dowdca kurierw poda jej oficjalne pismo opatrzone pieczci imperatora. Jego tre okazaa si rzeczywicie interesujca. Apofis do ksicia Kermy: Czy wiesz, co wyprawia Egipt? Kames ju nka mnie na moich ziemiach, a jego celem jest spustoszenie Dwu Krajw, zatem rwnie i twojego kraju. Poczmy siy! Przybywaj do Awaris bez obaw. Droga przez Egipt bdzie wolna, poniewa wszystkie siy nieprzyjaciela zgrupowane s na pnocy, a ja 248

zatrzymam Komesa a do twojego nadejcia. Wsplnymi siami rozgromimy armi wroga i podzielimy cay kraj midzy nas dwch. Mieli zatem odpowied na drugie pytanie Ahhotep: imperator istotnie szykowa puapk, tyle e postanowi rozgromi egipsk armi rkoma nubijskich wojownikw z Poudnia. Czy ocaliem ycie? zajcza dowdca kurierw. Pod dwoma warunkami: po pierwsze, dorczysz imperatorowi list, po drugie, natychmiast uwolnisz to dziecko. Mczyzna puci dziewczynk. Maa zakadniczka pobiega wprost do krlowej, ktra dugo tulia j w ramionach. Podczas gdy dowdca kurierw nie omieli si nawet drgn, Ahhotep napisaa pismo, w ktrym powiadomia Apofisa, e szlak wiodcy przez oazy jest odtd pod kontrol Egipcjan, jego list nigdy nie dotrze do Kermy, Nubijczycy za nie przekrocz granic swojej prowincji.

54
Imperator rozkaza Jannasowi pozosta w Memfis i zgrupowa wszystkie siy na rwninie, by zatrzyma nieprzyjaciela. Wkrtce mieli zjawi si Nubijczycy i zaatakowa armi Ahhotep i Kamesa, ktra moga ucieka tylko na Pnoc. Tam wanie rozgromi ich mia Jannas. Admiraowi nie podoba si jednak w plan. Podczas dugich lat byskotliwej kariery nigdy jeszcze nie musia uzalenia swoich decyzji od cudzej pomocy, zwaszcza za ze strony Nubijczykw, ktrych brak dyscypliny niepokoi go w najwyszym stopniu. By te i inny problem: wanie zacz si wylew Nilu. Jannas nie mg wic pozostawi rydwanw na rwninie i zmuszony by je wycofa na wschd od Memfis, gdzie nie byo z nich adnego poytku. Opracowanie nowej taktyki zajoby mu co najmniej kilka dni. 249

Na miejscu Kamesa wykorzystaby wanie w moment, wprost idealny do przeprowadzenia ofensywy. Pocieszaa go jednak myl, e faraon jest zbyt mody, by mie wystarczajce dowiadczenie bojowe, zwaszcza e pierwsze zwycistwa musiay mu przewrci w gowie. Ahhotep miaa nieuleczalny defekt: bya tylko kobiet, z natury zatem musiaa by istot bezwoln, cakowicie niezdoln komenderowa innymi i jednoczenie lkliw. Pierwsza bdzie przekonywa syna, by okopali si na ju zdobytych pozycjach, zamiast ryzykowa utrat wszystkiego. Poziom rzeki podnosi si byskawicznie. Bogowie zel wyjtkowo pikny wylew w tym roku przepowiedzia Ksiycowy Admira. Moliwe, zwaszcza e admira Jannas ju musia wycofa swoje rydwany wyjawi Afgan, ktry wanie odebra raporty od zwiadowcw. Zatem zaatakujemy natychmiast powiedzia faraon. Wasza Wysoko, daj nam jeden dzie, dosownie jeden, ebymy mogli podj prb reaktywowania opozycji w Memfis bagalnie powiedzia Wsacz. Gdybymy zdoali pocign za sob wikszo ludnoci, Jannas musiaby si zmierzy z zupenie nieoczekiwanym przeciwnikiem. To wielce ryzykowne. Umiemy z Afganem dziaa niezauwaenie. Kames spojrza na Ahhotep, ktra przyzwolia wzrokiem. Jutro o wicie nasza flota wpynie do portu w Memfis. Wyeliminujcie tylu Hyksosw, ilu zdoacie. Memfis byo ulubionym miastem Wsacza. Wraenie robiy na nim zwaszcza otaczajce je biae mury z czasw pierwszych dynastii oraz ogromne witynie. Obecnie byy w wikszoci spalone przez Hyksosw, jednake ta dawna stolica wci emanowaa wielowiekow dum, sprawiajc wraenie, jakby opieraa si okupantowi. Ale nie bya to pora na podobne refleksje, tote dwch nosicieli wody, uginajc si pod ciarem wypenionych po brzegi dzbanw, udao si w stron jednej z bram prowadzcych do wielkiego miasta, strzeonych przez hyksoskich milicjantw. 250

 Kim jestecie? zapyta jeden z nich. Zmobilizowanymi chopami odpar Afgan. Z powodu wylewu Nilu woda z rzeki nie nadaje si do picia. Polecono nam dostarczy do koszar nasze wasne zapasy. Dobra. Idcie. W miecie panowa nieopisany baagan. Najwyraniej na skutek przymusowego wycofania rydwanw wysze dowdztwo musiao w wielkim popiechu zmienia strategi. Afgan wraz z Wsaczem skierowali si w stron zrujnowanej wityni Ptaha. Jeli gdzie jeszcze byli bojownicy, to z pewnoci ukrywali si w dzielnicy ludowej nieopodal wityni. Cisz wyludnionej uliczki, w pobliu domu sprzymierzecw, zakcio szczeglne ujadanie psa. By to umwiony ostrzegawczy sygna opozycji. Mczyni odstawili dzbany i zrzucili poatane tuniki, by pokaza, e nie ukrywaj w ich fadach adnej broni. To naprawd my owiadczy Afgan. Czy a tak si zmienilimy, e nas nie poznajecie? Jedyn odpowiedzi na jego pytanie bya cika cisza, ktra powinna bya skoni ich do ucieczki. aden z nich jednak nawet si nie poruszy. Przyjaciele, jest niewiele czasu. Jeli nadal macie apetyt na Hyksosw, to wanie nadesza odpowiednia chwila. Ostrze sztyletu wycelowano w Afgana z szybkoci byskawicy. Niezy pocztek, mj may, ale ostatni krok do niczego. Stosujc chwyt zapanikw z Beni Hassan, Afgan byskawicznie podci nogi chopaka, wybi mu sztylet z doni i wykrci rk tak, e omal jej nie zama. Walka wrcz to trudna sztuka. Musisz si jeszcze wie le nauczy, chopcze. Z budynku wyszo piciu mczyzn, w ktrych Afgan i Wsacz rozpoznali dawnych czonkw opozycji. By wrd nich take kapan Ptaha, ktremu udao si unikn obawy. Znam ich. Stali na czele naszej siatki opozycyjnej! Bylimy pewni, e ju po was. Wprost przeciwnie, przyjacielu! Wyobra sobie, e nawet zostalimy odznaczeni przez krlow Ahhotep! Jutro 251

skoro wit flota egipska zaatakuje miasto. Czy mylisz, e udaoby si wznieci bunt? Pochonoby to zbyt wiele istnie. Zazwyczaj jest co za co powiedzia Wsacz. Cywile mog jednak unieszkodliwi milicjantw i podoy ogie w magazynach portowych. Reszt zajmie si armia wyzwolecza. Miasto tylko czeka na sygna do buntu owiadczy modzieniec. Jeli natychmiast rozpucimy wieci, uda nam si na pewno. Admira Jannas le spa. Nka go koszmarny sen, w ktrym ogie doszcztnie strawi flot wojenn Hyksosw. Przez ca noc rozwaa kolejne sposoby zabezpieczenia si przed t, jake w gruncie rzeczy realn, wizj. Prawdziwy sen przyszed dopiero nad ranem. Jednak wanie wtedy duszcy odr spalenizny gwatownie poderwa go na nogi. Z okna koszar dojrza przeraajcy widok: cae nabrzee stao w ogniu. Drzwi otworzyy si z impetem i wpad jego adiutant. Admirale, Egipcjanie atakuj! Wiele ich okrtw ju zdoao si przedrze przez nasz pierwsz lini obrony. Krlowa i ten jej may krl poczynaj sobie sprawniej, ni mylaem przyzna Jannas. Wszyscy na stanowiska! Ogie wybuch jednoczenie w kilku miejscach. Wrzawa dochodzi z wikszoci dzielnic, jakby bunt ogarn naraz cae miasto! Bo ogarn. Miejmy nadziej, e milicja zdoa szybko ujarzmi podegaczy. Ja mam waniejsze sprawy na gowie. Admira szybko zrozumia, e przeciwnik wykona znakomity manewr. Wykorzysta bowiem wysoki poziom Nilu, dziki czemu jego statki zdoay podpyn pod same mury, a ucznicy faraona znaleli si na tej samej wysokoci co hyksoscy obrocy, ktrzy stali si atwym celem, mimo e podjli zacieky opr. Jahmes syn Ebany przyklk na dachu jednej z kabin, podobnie jak inni wyborowi ucznicy, i kosi gwnie oficerw, siejc prawdziw panik w szeregach wroga. 252

Hyksosi wyranie osabli w chwili, gdy gubernator Emheb stan na ciece wartowniczej biegncej wok cytadeli. Egipcjanie, porwani entuzjazmem, zaczli wdziera si do miasta ze wszystkich stron. W samym miecie za ludno masakrowaa milicjantw: w ruch poszy motyki, stoki, toporki ciesielskie wszystko, co mogo posuy cywilom za bro. Pod wodz Wsacza i Afgana mieszkacy Memfis zrzucali hyksoskie kajdany. Armia hyksoska dosownie rozsypywaa si pod naporem ponad siedmiu tysicy krewkich egipskich onierzy, idcych za przykadem Kamesa. adnych wieci z Nubii? spyta Jannas adiutanta. adnych, admirale. Zawsze uwaaem, e ten plan by nieudolny! Nie da si ju uratowa Memfis. Trzeba jak najszybciej wydosta si z tego gniazda os. Wszystko sprzysigo si przeciw admiraowi. Po raz pierwszy w yciu nie mia innego wyjcia, jak zarzdzi natychmiastow ucieczk, tylko gupiec bowiem, nie mogc wykona adnego ruchu, kontynuowaby walk w takich warunkach. Admira zdecydowa si wic powici niewielk cz swoich onierzy, by ubezpieczy manewr wycofania si na pnocny wschd. onierze, rydwany i konie znalazy si na okrtach. Hyksosi odpynli z Memfis. Jannas by pewien, e wybra mniejsze zo. Wprawdzie zdoa ledwie drasn armi wyzwolecz i odda Egipcjanom wane miasto, ale potga militarna Hyksosw pozostaa prawie nietknita, a cae to spektakularne egipskie zwycistwo nie miao decydujcego znaczenia. Kames osobicie roztrzaska gow ostatniego onierza hyksoskiej piechoty, ktry zgodnie z rozkazem admiraa istotnie dotrwa na posterunku a do koca. Egipcjanie z niedowierzaniem przyjli koniec walki. Memfis, stolica czasw piramid, zostaa wyzwolona. W caym miecie nie oszczdzono ani jednego hyksoskiego milicjanta.
253

piewano i taczono, starcy pakali, otwierano bramy wizie, znw pojawiy si rozbawione dzieci. Grupy medykw i pielgniarek, pod energicznym dowdztwem Gibkiej, opatryway licznych rannych wyzwolicieli. Afgan i Wsacz przestpili prg paacu, czujc ju lekkie zmczenie. Ahhotep i Kames wanie odbierali hod od miejscowych dygnitarzy, z ktrych wikszo miaa za sob straszne dowiadczenia tortur i przesucha. W pierwszym szeregu staa Anat, z uwielbieniem wpatrujca si w pen godnoci posta faraona. Wam jak zwykle si udao stwierdzi gubernator Emheb, ktremu z lewego ramienia spywaa struka krwi. Szkoda by byo nie doczeka tej chwili odpar Wsacz. Powiniene pokaza si medykom. A wyobraasz sobie, co teraz przeywa krlowa? zapyta Afgan. Droga do Awaris, gniazda imperium mroku, nareszcie staa otworem i Ahhotep istotnie nie potrafia myle o niczym innym.

55
Afgan i Wsacz, podobnie jak pozostali onierze armii wyzwoleczej, zostali starannie ogoleni i natarci wonnociami, a nastpnie posmarowani pomad z miodu, czerwonego natronu i soli morskiej, ktra doskonale odstraszaa insekty, znacznie dokuczliwsze na bagnistych terenach Delty ni w dolinie Nilu. Wanie bowiem ogoszono decyzj Ahhotep i Kamesa: flota egipska, korzystajc z wylewu Nilu, ktry zamieni rozlege rwniny Pnocy w wielkie jezioro, wyrusza do Awaris. Tym razem dobijemy imperatora! entuzjazmowa si kanclerz Neszi podczas ostatniej rady wojennej. To wcale nie jest takie oczywiste zaoponowa gubernator Emheb. Armia Hyksosw prawie nie poniosa strat. W dodatku nic nie wiemy o systemie obrony Awaris. Imperator nie spodziewa si jednak natychmiastowego ataku zauwaya Ahhotep. Logika mwi, e powinni254

my najpierw zaoy obz w Memfis, by mie czas na przygotowanie si do gwnego natarcia. Nasze okrty stoj w penej gotowoci ucili faraon Kames. Wyruszamy jutro rano. Jaki oficer cznikowy poprosi o posuchanie. Wasza Wysoko, wiadomo z Sako! Miasto zostao zaatakowane. Prosz pilnie o posiki. Jakie szczegy? Niestety, adnych. W dodatku gob, ktry przynis wiadomo, by tak pokaleczony i wyczerpany, e nie zdoalimy go uratowa. Natychmiast wyruszam do Sako zadecydowaa krlowa. Jeli naszym ludziom nie uda si powstrzyma hyksoskiej kontrofensywy, Teby znajd si w powanym niebezpieczestwie. Mimo wszystko jednak nie powinnimy opnia ataku na Awaris. Faraon i czonkowie rady byli wyranie zaniepokojeni. Czy duch walki nie opuci armii wyzwoleczej wraz z Ahhotep? Biaa korona i pokryty zotem dzib flagowego okrtu rozwietl zmcone wody Delty, wioso sterowe za wskae faraonowi najkrtsz drog do Awaris. Krl uderzy na gniaz do tyrana z szybkoci polujcego sokoa owiadczya krlowa. Mody monarcha wsta. Ksiycowy Admirale, czas rozpocz zaadunek. Poyskujcy zotem okrt flagowy pru wody Delty na czele floty wojennej. Ksiycowy Admira, jak zwykle na posterunku, nie mg si nadziwi, patrzc na wioso sterowe, ktre zdawao si y wasnym yciem. Daby gow, e samodzielnie poruszao si w jego rkach, on sam za by jedynie wiadkiem cudu, dziki ktremu okrt bezbdnie kierowa si w podanym kierunku. Wikszo onierzy armii wyzwoleczej znalaza si w Delcie po raz pierwszy i ze zdziwieniem odkrywali, jak bardzo rnia si od doliny Nilu. Rwniny cigny si tutaj a po horyzont i jak na doni wida byo sie kanaw i rzecznych odng. Prawdziwe lasy papirusw i trzcin otaczay uprawne pola, w wikszoci zreszt teraz zalane. 255

Celem egipskiej floty byo jak najszybsze dotarcie do Awaris, tote nigdzie si nie zatrzymywaa i nie atakowaa mijanych po drodze Heliopolis, Leontopolis i Bubastis. Modzi onierze, wci jeszcze upojeni zwycistwem odniesionym w Memfis, przez ca drog namiewali si z tchrzliwych Hyksosw. Dzielni chopcy mrukn Wsacz, ujc suszon ryb. Lepiej, e nie s wiadomi tego, co ich czeka. Nie wierzysz, e uda nam si zaj Awaris? zaniepokoi si Afgan. Trzeba przyzna, e szczcie nie opuszczao nas, odkd rozpoczlimy t wojn, ale tym razem po raz pierwszy nie ma z nami krlowej! Naszym atutem bdzie jednak dziaanie z zaskoczenia. Przypominasz sobie, jak wyglda Awaris? Obawiam si, e poamiemy sobie zby! Afgan smutno zwiesi gow. W tym momencie podszed do nich gubernator Emheb. Nie mielibycie ochoty zje czego dobrego? Nie jestem godny odpar Wsacz. Wiem, wiem! Mylami ju jeste w Awaris stwierdzi dobrotliwie grubas ale przyznasz chyba, e lepiej walczy si z penym brzuchem? W pierwszym szeregu i tak nie ma szans na przeycie, ale za wszelk cen trzeba ocali ycie faraona Kamesa. Przekacie ten rozkaz pozostaym. Wsacz poszed poszuka Gibkiej. Zanim wyrusz, chcia jeszcze ostatni raz zazna rozkoszy mioci. Faraon Kames spdzi ca podr na pokadzie okrtu, urzeczony niezwykym krajobrazem Dolnego Egiptu, krlestwa czerwonej korony. Ta fascynacja przerodzia si w pewno, e nie porzuci tych ziem, dopki nie wyzwoli ich spod jarzma Hyksosw. Pokad opuci dopiero, gdy prawie dopywali do Awaris. W kabinie czekaa na Anat. Krl delikatnie uj w donie jej twarz i wystarczyo mu jedno spojrzenie w bkitne oczy, by ujrze w nich, e kobieta, ktra staa mu si tak bliska, darzy go prawdziwym uczuciem. 256

 Czy twoim zdaniem zamierzam popeni szalestwo? Czy nie byo szalestwem sdzi, e mona zbliy si do potwora, liczc tylko na swj miecz? A jednak zadae mu dotkliwe ciosy. Imperatora zgubi przekonanie, e jest niezwyciony, a ty wykorzystasz t szans. Kames odkorkowa flakonik, ktry dosta w prezencie od jednego z wytwrcw wonnoci w Memfis. Ostronie wyla zawarto na kark i ramiona modej kobiety. Powiedz... jak moesz kocha cudzoziemk i w dodatku wdow po zbrodniarzu? Anat, czy zgodzisz si zosta moj on? Wiesz dobrze, e to niemoliwe! Jeste wszak faraonem Egiptu, a ja... .. .ty za jeste kobiet, ktr kocham i ktra mnie kocha. adne prawo nie zabrania nam wstpienia w zwizek maeski. Prosz, przesta. Nie mw ju ani sowa wicej. Poziom rzeki podnosi si z godziny na godzin. Ojcem wylewu nioscego yciodajny mu by Hapi, bg Nilu. Nie tylko czyni ziemi czarn i yzn, ale te wypukiwa z niej wszelkie robactwo, gryzonie, skorpiony, a nawet we. Na razie jednak zakci ycie ogromnego stada hipopotamw, ktre dotd caymi dniami wylegiway si w spokojnych wodach i tylko gd wypdza je noc na brzeg. Jedynym wrogiem hipopotamw byy krokodyle, ktre czyhay na ich potomstwo i najchtniej poeray je ju w chwili narodzin, mimo e najczciej giny zaraz potem pod kopytami rozwcieczonych samic. Niejednego zreszt zwodzi wygld ociaych ssakw, ktre w rzeczywistoci potrafiy w jednej chwili przeistoczy si w prawdziwe bestie. Pierwszy raz widz tak wielkie stado przyzna Wsacz. Na szczcie jest tu na tyle szeroko, e moemy je omin, inaczej mogyby nawet pozatapia nasze statki. Manewr jednak nie bdzie atwy ostrzeg Ksiycowy Admira. Obawiam si duych szkd. A gdyby tak uy harpunw? zaproponowa Afgan. Nie dasz rady wbi ich dostatecznie duo naraz za oponowa Wsacz. 257

 Zatem uyjmy hipopotamw jako broni! rzuci faraon Kames. Wystarczy spoytkowa si Seta, ktra zamieszkuje owe olbrzymy. Ale w jaki sposb, Wasza Wysoko? Jest taki stary, dobry sposb, od lat stosowany w Tebach: eby rozdrani hipopotama, wystarczy poaskota go w nozdrza trzcinow pak. cinajcie najdusze trzciny, ebymy nie musieli podpywa do bestii zbyt blisko. Potem sprbujemy skierowa je na pnoc. Hipopotamy z powodzeniem speni rol pierwszej fali natarcia. Kilku dobrych pywakw zgosio si na ochotnika. Wszystkich opasano linami, ktrymi cay czas pozostawali przywizani do statku, ale mimo tego rodka ostronoci dwaj modzi ludzie zginli, zmiadeni ogromnymi cielskami miotajcych si w furii potworw. Najpierw zapanowa kompletny chaos. Hipopotamy kbiy si w wodzie, czynic oguszajcy haas, jakby przecigay si, ktry z nich wyda doniolejszy ryk. Nastpnie pojawi si potny samiec, ktry najwyraniej prbowa zdominowa kbic si mas, i po chwili wrzenie zaczo sabn. Na koniec niespodziewanie skierowa wszystkie olbrzymy we waciwym kierunku. Kames, stojc na dziobie pozacanego okrtu, woy bia koron, znajdujc si pod opiek Seta. Z pewnoci bdzie potrzebowa jego mocy, jeli chce zaatakowa stolic wadcy imperium mroku.

56
Admira Jannas z trudem hamowa wcieko, przemierzajc tam i z powrotem sal audiencji fortecy w Awaris. Przeszo godzin strwoni ju na beznadziejnym oczekiwaniu na imperatora. Wreszcie pojawi si wielki skarbnik Khamudi. Kiedy zobacz Jego Wysoko? Imperator jest niezdrw oznajmi Khamudi. Ma 258

opuchnite ydki i kopoty z nerkami. Na razie pi i nikt nie moe mu przeszkadza. To jakie arty! To s rozkazy i obowizuj wszystkich. Khamudi, nie zdajesz sobie sprawy z sytuacji! Armia egipska wkrtce zaatakuje Awaris. Wielki skarbnik umiechn si pobaliwie. Tracisz zimn krew, admirale. Posuchaj! Idzie na nas prawdziwa armia, z dowdc z prawdziwego zdarzenia i profesjonalnie wyszkolonymi onierzami! Nasi nubijscy sprzymierzecy nie dotarli do Memfis i zmuszony byem da rozkaz odwrotu, eby ocali moich ludzi. Wylew Nilu sprawi, e rydwany stay si bezuyteczne. Na miejscu Kamesa podjbym teraz decyzj o ataku na Awaris, a obrona twierdzy jest po prostu mieszna! To tylko may krl, bez wikszego polotu. Zaszy si w Memfis, ktre z atwoci odbijesz, kiedy skoczy si pora wylewu. Na razie, zgodnie z rozkazami naszego pana, udasz si ze swoimi regimentami do Szaruchen. Towarzyszy ci bdzie wielmona Aberia z du grup zesacw. I pilnuj, eby nikt nie uciek! Khamudi, popeniasz kolejny bd! Bd potrzebny tutaj. Gos wielkiego skarbnika sta si wiszczcy. Poprzesta na wypenianiu rozkazw, admirale. Imperator spali list Ahhotep, a dowdc kurierw zabi, wtrcajc do labiryntu. Nastpnie zamkn si w tajnej komnacie cytadeli, by w spokoju napawa si widokiem czerwonej korony Dolnego Egiptu, co zawsze pomagao mu ukoi nerwy, dodatkowo teraz zszarpane po klsce jego planu. Niecierpliwie obraca j w rkach, marzc, by w kocu ukaza si tumom przystrojony w ten wity emblemat, o ktrym mwiy ju staroytne teksty, nazywajc go trzecim okiem faraona, pozwalajcym mu widzie niewidzialne. Nikt nie wiedzia, z czego zrobiona bya owa niezwyka korona, jednoczenie solidna jak granit i lekka jak pirko. Apofis zamierza poczy j z bia koron Grnego Egiptu, ktr ju wkrtce cignie z gowy martwego Kamesa, i no259

si obydwie naraz, jako podwjn koron", symbol jego wszechwadzy. Prbowa wanie woy na gow czerwon koron, gdy nagle rozdzierajcy bl w boku zatrzyma go w p gestu. Manierka z niebieskiego fajansu arzya si niczym rozgrzany do czerwonoci metal. Jednym ruchem imperator przeci sznur, ktrym bya przywizana do jego paska. W zderzeniu z ziemi eksplodowaa. Wraz z ni rozpada si mapa Egiptu, ktr Apofis manipulowa od lat. Stado rozwcieczonych hipopotamw pyno wschodni odnog, przy ktrej posadowiona bya cytadela wAwaris, siejc prawdziw panik wrd okolicznych rybakw i policjantw patrolujcych przybrzene wody. Zamieszanie na rzece byo na tyle niezwyke, e zaintrygowao nawet Tany, maonk imperatora, ktra wraz ze swoimi sucymi wspia si a na szczyt murw okalajcych miasto. Nagle olepi je poraajcy blask. Bije od strony rzeki stwierdzia jedna z przeraonych suek. Okrt ze zota... Pynie wprost na nas! Potny gos faraona Kamesa rozleg si pod niebem Awans. Skrylicie si w gniedzie niczym nieopierzone piskl ta! I susznie, bo wanie nadchodz! Widzicie? Los mi sprzy ja, gdy dziaam w susznej sprawie, i skada w moje rce wy zwolenie Egiptu! Wielmona Tany i jej dworki znieruchomiay z nosami przy murach, niczym przeraone jaszczurki. Marynarze floty wojennej Kamesa nie mieli nawet czasu przerazi si widokiem ogromnej cytadeli, ktra growaa nad hyksosk stolic. Byskawicznie zatopili wszystkie jednostki wodnej policji, po czym rzucili si do wycigania z wody cikich kamieni, ktre suyy im za kotwice, i uywajc ich jak pociskw, zatopili statek z milicjantami. Khamudi by zbity z tropu. Jannas ju opuci stolic, a nikt, nawet wielki skarbnik, nie mia prawa wej do tajemnej komnaty, w ktrej zamkn si imperator.

260

Wszystko rozgrywao si jak we nie. Dziki zwrotnym i szybkim okrtom wojennym, dowodzonym przez faraona w biaej koronie, Egipcjanie rozerwali szyki obronne nieprzyjaciela. Jednake wszystko jeszcze mogo si zdarzy, niebezpieczestwo bowiem czaio si na murach, gdzie wci przybywali nowi ucznicy. Nieprzerwany ostrza nadal mg przerzedzi egipskie szeregi. Wykluczone, eby podej tego potwora od strony rzeki stwierdzi Ksiycowy Admira. Nawet najwikszy wylew nie zdoaby wynie nas na wysoko tych murw. Sprbujmy zatem od drugiej strony. Popymy kanaem zachodnim. Bya to najlepsza decyzja. Kana bowiem pozostawa cakowicie poza zasigiem hyksoskich ucznikw, a w dodatku by szeroki i wygodny. Egipska flota sprawnie i bez przeszkd dotara do portu handlowego, w ktrym wanie rozpoczto rozadunek trzystu statkw z cedrowego drewna, przybyych do Awaris z dostaw zota, srebra, lapis-lazuli i turkusw, wojennych toporw z brzu, dzbanw z winem i oliw, a take caego bogactwa innych towarw ze wszystkich prowincji imperium. Na widok egipskich okrtw w porcie zapanowa nieopisany chaos. Robotnicy portowi usiowali szuka schronienia w pomieszczeniach policji, ale Hyksosi po prostu ich mordowali. To wywoao gniew pozostaych i cae nabrzee stao si scen gwatownych zamieszek. Wsacz i Afgan zeskoczyli na ld wprost z dziobu okrtu flagowego. Chcieli jako pierwsi postawi stop na ziemi Apofisa. Lekkimi toporkami i krtkimi mieczami utorowali sobie drog a do budynku, w ktrym znajdowa si urzd kontroli towarw. Rozwcieczony tum robotnikw portowych wanie zadepta nadzorc. Egipcjanie opanowali port handlowy zameldowa wielkiemu skarbnikowi jeden z oficerw. Trzeba natych miast wysa tam posiki, i to jednoczenie z ldu i od strony kanau, inaczej Kames zajmie stolic. 261

Khamudi nie by przygotowany na tak nieprawdopodobny rozwj wypadkw. Twierdza nie moe zosta zdobyta. aden onierz nie moe opuci cytadeli ani jej otoczenia! Mamy za mao onierzy w porcie. To bdzie prawdziwa masakra, wielki skarbniku! Musz walczy do upadego. Nasze gwne siy pozostan tutaj. Centralny punkt imperium nie moe by zagroony. Kiedy jednak wreszcie pojawi si Apofis? Wielki skarbniku, wrg si zblia! Khamudi ostronie zerkn przez otwr strzelniczy. Porazi go blask biaej korony Kamesa i w tej samej chwili usysza tubalny gos faraona. Apofisie, ty ndzny Azjato maego serca, nadal miesz nazywa si panem i wadc wszystkich ziem, a po Hermopolis, a nawet Gebelein? Ot owiadczam, e jeste zwykym kamc. Wiedz, e owe miasta obrciem w py, nie znajdziesz w nich ani jednego ywego Hyksosa, a cae twoje terytorium zamieniem w wielkie pogorzelisko. Masz zatem jedynie ociekajce krwi ruiny i zgliszcza, bo tylko mier czeka tych, ktrzy dziaaj na szkod Egiptu, stajc si twoimi poplecznikami. Kames, znajdujcy si na wprost cytadeli, podnis kielich. Patrz, pij wino z twojej winnicy. Odtd to dla mnie wy ciska je bd twoi chopi, ktrzy stan si moimi winiami. Bd cina twoje drzewa, pustoszy twoje uprawy, a wreszcie zajm twoj rezydencj. Egipscy marynarze ju wyprowadzali z portu statki pene bogactw. Khamudi, podobnie jak hyksoscy onierze, sta, wpatrujc si zafascynowany w niezwyk posta faraona, gdy nagle poczu lodowaty podmuch wiatru, ktry przebiega mury. Otulony brzowym paszczem, z gow ukryt w kapturze, imperator prbowa ze szczytu cytadeli ogarn bezmiar klski. Panie, wydawao mi si, e dobrze robi... Natychmiast sprowad admiraa Jannasa. I niech zmobilizuje wszystkie siy.

262

57
Z powodu braku wiatru flotylla Ahhotep pyna do Sako znacznie duej, ni przewidywano. Wreszcie ujrzeli miasto i wszystkie okrty zostay postawione w stan penej gotowoci bojowej. Czy egipski garnizon przetrwa? A jeli zosta rozbity, ilu jeszcze pozostao Hyksosw i jakie zastawili puapki? Krlowa cay czas bacznie obserwowaa Chichota Modszego, ktrego nadzwyczajny spokj wielce j dziwi. Najspokojniej w wiecie drzema sobie w cieniu parasola, nie zdradzajc adnych oznak niepokoju. Tam kto jest! krzykn marynarz ze szczytu masztu. ucznicy napili ciciwy. Nie strzela! rozkazaa krlowa. To dziecko! Chopczyk bieg i machajc rkami, wita okrty w barwach Ahhotep. Wkrtce otoczyy go inne dzieci, a take pene entuzjazmu kobiety. Rwnie na portowym nabrzeu cywile wraz z onierzami powiewali gazkami palmowymi na znak serdecznego powitania. Cumowaniu statkw towarzyszyy spontaniczne okrzyki radoci i piewy, ktrymi ludno witaa powracajc wadczyni. Komendant niewielkiego tutejszego garnizonu, przedarszy si przez tum, zoy gboki ukon przed krlow. Czy Hyksosi nie prbowali was zaatakowa? Nie, Wasza Wysoko. Panuje cakowity spokj. Przecie Sako wezwao nas na pomoc. Nie rozumiem... Nie wydarzy si tu aden incydent. Zatem bya to faszywa wiadomo, a miaa na celu odcignicie Ahhotep od Kamesa, eby osabi armi wyzwolecz... Oto krlowa poznaa odpowied na swoje trzecie pytanie. Szpieg Apofisa nie tylko nie zgin, ale raz jeszcze prbowa zada fatalny cios w momencie, ktry mg rozstrzygn o losach wojny! Rodzi si zatem kolejny dylemat: czy krlowa powinna wyruszy w drog powrotn i poczy si z Kamesem, czy 263

posuwa si dalej na Poudnie, by jak najszybciej powrci do Teb, ktre bez wtpienia bd prawdziwym celem kontrofensywy Hyksosw? Ahhotep nie wahaa si dugo. Kames dowid ju swojej wartoci, potrafi wic waciwie oceni sytuacj i zorganizowa oblenie Awaris. Sama my o Tebach uciemionych przez barbarzycw bya nieznona. Jeli Hyksosi mieli do przebiegoci, by ukry w rodkowym Egipcie oddziay, ktre zada-dz cios w serce opozycji, niszczc jej gwn baz, czy to nie obrcioby wniwecz wszystkiego, czego zdoali dokona? Chciabym zorganizowa wito, by uczci twoje przybycie, Wasza Wysoko zaproponowa komendant garnizonu. Jest o wiele za wczenie na witowanie. Pani... czy nie zwyciylimy Hyksosw? Z pewnoci jeszcze nie, komendancie. Niechaj kobiety i dzieci opuszcz Sako i schroni si w jednym z okolicznych si. Pomn liczb posterunkw stray. Jeli wrg zaatakuje wiksz si, nie prbuj stawia oporu, tylko natychmiast wyruszaj do Teb. Afgan gadzi niewielki kawaek lapis-lazuli, ktry pozwolono mu wzi z dostawy przeznaczonej dla Hyksosw. Pewnie przypomina ci twj kraj skomentowa Wsacz. Jedynie w grach Afganistanu rodz si tak pikne kamienie. Zobaczysz, przyjdzie dzie, gdy handel na nowo rozkwitnie, a wtedy znw bd bogaty. Nie chc by czarnowidzem, ale daleko nam jeszcze do wyrwnania rachunkw. Widziae ogrom cytadeli w Awaris? Na sam widok nawet mnie odek podchodzi do garda. Nie ma drabiny, ktra signaby szczytu murw, a hyksoscy ucznicy w niczym nie ustpuj naszym. A jednak niele od nas oberwali, nie sdzisz? Cigle za mao. Zostao ich jeszcze wielu za tymi murami, i to tych najtwardszych! Gadasz, jakby dopada ci chandra, Wsaczu. 264

 Szczerze mwic, nie podoba mi si to miejsce. Nawet w ciepym socu czuj chd. Chod, yk wina imperatora pozwoli ci odzyska ducha! Trzysta statkw handlowych pyno teraz na poudnie. Faraon wyobraa ju sobie chwil, gdy przybd do Teb i zostan ofiarowane Amonowi, ale jego uwagi nie usza zadziwiajca cisza, ktra panowaa w hyksoskiej stolicy. Opanowanie portu handlowego pozwolio im wprawdzie odci Awaris od wiata, ale czy potga imperatora naprawd zostaa osabiona? Kanclerz Neszi jak zwykle dwoi si i troi, by sprawdzi, czy wszyscy maj do poywienia. Gubernator Emheb natomiast w obawie, e wrogie grupy, kryjce si w miecie i cytadeli, bd prboway si wydosta, rozmieci w rnych punktach posterunki ucznikw, eby w razie potrzeby wszczy natychmiastowy alarm. W jaki sposb bdziemy prowadzi oblenie? zapyta faraona. Trzeba zbada teren wok Awaris i ustali, czy moliwa jest izolacja miasta, eby wzi je godem. To bdzie trwao dugo, bardzo dugo... Czy nie dziwi ci, panie, brak reakcji ze strony wroga? Wszak Apofis dysponuje dostatecznymi siami, eby prbowa uniemoliwi blokad miasta. Moe myli, e jest inaczej. Nie sdz, Wasza Wysoko. Z pewnoci czeka na posiki i jest pewny, e nas zmiad. Chce nas zatrzyma na miejscu w przewidywaniu swego ostatecznego zwycistwa. Jeli dobrze rozumiem, radzisz wycofa si... i to w chwili, gdy dotarlimy do stp cytadeli w Awaris? Wasza Wysoko, nie chc tego tak samo jak ty, ale uwaam, e musimy zapa drugi oddech, aby unikn klski. Brakuje ci wiary, bo brakuje nam magii krlowej Ahhotep. Gdy ona powrci, rozproszy wszelkie wtpliwoci i zdobdziemy t cytadel.

265

Byo ich trzech. Trzech hyksoskich milicjantw, ktrzy, zamiast tak jak ich towarzysze walczy z robotnikami portowymi, schowali si na posterunku stranikw, gdzie odkry ich i aresztowa jeden z oficerw, a nastpnie odda w rce swego zwierzchnika. Przywizano ich do supa na dziedzicu cytadeli i wychostano. Dotkliwie pobici wiedzieli, e teraz czekaj ich lata cikiego wizienia, po ktrych do koca ycia bd skazani na wykonywanie najgorszych prac. Dlaczego zachowalicie si jak tchrze? rozleg si lodowaty gos imperatora, ktremu towarzyszya wielmona Aberia. Jedyny, ktry mg jeszcze mwi, prbowa si usprawiedliwi. Panie, sdzilimy, e bitwa jest przegrana i e bardziej si przydamy ywi ni martwi. Portowi robotnicy byli jak optani, nie dao si ich powstrzyma. Tak wanie mwi tchrze stwierdzi Apofis a dla nich nigdy nie byo miejsca wrd Hyksosw. Moi ludzie musz wykonywa rozkazy i trwa na posterunku bez wzgldu na okolicznoci. Aberio, wykonaj mj wyrok. Wielmony panie, miej lito! Zechciej zrozumie... Ogromne donie Aberii zdusiy w p sowa bagania skazaca, po czym niespiesznie, z wyran przyjemnoci, zaday tak sam mier dwm pozostaym. Spokj imperatora sprawi, e jego onierze odzyskali pewno siebie i niecierpliwie czekali, by wzi odwet na Egipcjanach. Tylko maonka imperatora pod wpywem szoku dostaa gorczki i musiaa pooy si do ka. Suce nie naday z pojeniem i ocieraniem potu z czoa wielmonej Tany, ktra rzucaa si w malignie, uciekajc przed jzykami pomieni, lawinami bota i kamieni. ona wielkiego skarbnika koia jej lk, podajc narkotyk, ktrego dostarcza jej m. Nie, imperium Hyksosw z pewnoci nie znajdowao si na skraju przepaci, a ostrze Apofisa gotowe byo przeci egipski wrzd. Sam Khamudi znalaz si w trudnej sytuacji. Czy imperator nie zarzuci mu, e odsun Jannasa w zym momencie? 266

Ale przecie takie wanie byy rozkazy Apoflsa, ktry obawia si rosncej potgi i wpyww admiraa. Kames opanowa wszak tylko port handlowy, ale nie omieli si zaatakowa przedmie miasta, gdzie w penej gotowoci bojowej czekali na hyksoscy onierze. Ze szczytu cytadeli imperator wpatrywa si w swoje woci, do ktrych wtargn jaki zapalczywy modzieniec, dlatego e uwierzy, i noszc bia koron Egiptu, jest niezwyciony. To zudzenie bdzie go kosztowa ycie.

58
Z kadym dniem robio si coraz bardziej upalnie, a woda z rzeki pozostawaa niezdatna do picia jeszcze przez dzie lub dwa, tote kady z onierzy dosta bukak z koziej skry, odwrconej wyprawion stron do rodka. Jedne miay pojemno dwudziestu piciu, inne pidziesiciu litrw. Do kadego z nich wrzucono owoce Balanites aegyptiaca i sodkie migday, by utrzyma wieo wody. Kanclerz Neszi przynis bukak przeznaczony dla faraona i powierzy go modemu piechurowi, bardzo dumnemu, e bdzie nosi go za swoim krlem. Wasza Wysoko, flota czeka w penej gotowoci zameldowa Emheb. Kames postanowi pyn kanaem wschodnim, aby omin cytadel, skd spadby na nich nieprzerwany ostrza hyksoskich ucznikw, i sprawdzi, czy mona zaatakowa j od pnocy. Gdyby to byo niemoliwe, okrty miay utworzy na rzece blokad. Do powrotu Ahhotep krl rozwaa zdobywanie Awaris dzielnica po dzielnicy. Krl wypi yk wody. Jak oceniasz morale onierzy, Emhebie? Bd walczy u twego boku do koca, Wasza Wysoko. Dopki nie zdobdziemy tej cytadeli, nasze dotychczasowe osignicia bd tylko ponnym trudem. Wszyscy onierze s tego wiadomi. 267

Sumienny Emheb zawsze by podpor dla modego krla. Przez wszystkie te dugie lata wojny gubernator nigdy na nic si nie uskara i nigdy te nie podda si zwtpieniu. W chwili gdy faraon wchodzi po kadce na okrt flagowy, powietrze przeszy alarmujcy krzyk oficera wachtowego. onierze armii wyzwoleczej zamarli w p kroku. Kames zosta natychmiast poinformowany, e sytuacja jest niezwykle powana: z pnocy nadpyway liczne okrty hyksoskie cz kanaem wschodnim, cz zachodnim. Hyksosi dokonywali manewru oskrzydlania egipskiej floty cumujcej w porcie handlowym. Nareszcie admira Jannas dosta jasne rozkazy: sprowadzi wszystkie regimenty stacjonujce w miastach Delty i unicestwi armi Kamesa. Niedawny afront ze strony Khamudiego i obojtno imperatora byy teraz bez znaczenia! Najwaniejsze, e Jannas znw peni rol naczelnego wodza i pokaza modemu faraonowi militarn potg Hyksosw. Wreszcie by jedynym dowdc na pokadzie admiralskiego okrtu i mg poprowadzi batali o Awaris tak, jak chcia, niekrpowany idiotycznymi decyzjami cywila, takiego jak Khamudi, ktry nie rozumia, e to walka na mier i ycie, poniewa okrty wroga byy nadzwyczaj szybkie i zwrotne, a przeciwnik zdy si wiele nauczy podczas kolejnych bitew. Nawet imperator nie docenia wroga, ale Jannas nie popeni takiego bdu. Okrajc flot Kamesa jednoczenie od wschodu i od zachodu, zmusi faraona do rozbicia si. A jeli Kames nie wpad wczeniej na pomys wyprowadzenia statkw handlowych z portu, znajdzie si teraz w naprawd powanych kopotach. Wida port handlowy zameldowa w tej samej chwili marynarz penicy wacht w bocianim gniedzie. adnego statku towarowego w zasigu wzroku. Krlewitko jest niezym wodzem pomyla admira. Ta partia zapowiada si na trudniejsz, ni mylaem".

268

 Bd prbowali nas staranowa oceni Emheb. Zwaywszy, e ich jednostki s duo cisze ni nasze, urzdz nam prawdziw masakr. Jest tylko jedno wyjcie: musimy dziaa przez zaskoczenie zadecydowa Kames. Niech wszystkie nasze okrty natychmiast si zgrupuj i ustawi dziobami na wschd. Manewr, wykonany z niezwyk szybkoci i precyzj, wprawi Hyksosw w osupienie. Nie zdyli nawet ustawi si w poprzek, by zatarasowa drog. Zoty dzib flagowego okrtu faraona wdar si pomidzy dwa statki przeciwnika i Kames przez chwil sdzi, e udao mu si zrobi wyom w szeregach wroga. Hyksosi jednak zdoali dosign bosakami jego okrt, zmniejszy jego prdko i przedosta si na pokad. Pierwszy, ktremu udaa si ta sztuka, nie mia jednak czasu nacieszy si swoim wyczynem, poniewa natychmiast trafi go w kark topr Wsacza. Dwaj nastpni nie uniknli sztyletu Afgana. Przez ten czas strzay Ahmose syna Ebany hamoway zapdy pozostaych napastnikw. Kilka egipskich jednostek zdoao wymkn si Hyksosom, ale trzy z nich zostay okrone i wybucha na nich mordercza walka wrcz. Flagowy okrt Egipcjan rwnie znalaz si w potrzasku. Z pomoc nadcignli ucznicy z Idfu, ktrzy, prowadzc nieprzerwany ostrza, trzymali na dystans kolejny hyksoski okrt. Admira Jannas zosta zablokowany w zachodnim kanale przez wasne statki, ktre nie miay do miejsca, by zawrci w stron Egipcjan, ktrzy z determinacj bronili faraona. Podczas gdy Kames walczy z niewiarygodn energi, Ksiycowy Admira pochonity by pilnowaniem wiosa sterowego. Wsacz w por dostrzeg gron posta olbrzymiego Azjaty i zdoa stan pomidzy nim a admiraem, cho sam nie zdy unikn ciosu przeciwnika i poczu, jak ostrze topora zelizguje si po jego lewej skroni. Mimo piekcego blu zdoa jednak zatopi sztylet w brzuchu Azjaty, ktry, cofajc si, uderzy o nadburcie i wpad do wody. Udao si, zaraz si przemkniemy! wrzasn z radoci Ksiycowy Admira, dodajc tym samym odwagi caej zaodze. 269

Istotnie, okrt flagowy uwolni si. Pikna Anat dwoma precyzyjnymi pchniciami sztyletu zwalia z ng prawdziw besti w czarnym pancerzu, ktra szykowaa si do skoku za plecami Afgana. Kiedy, rannego dobija jeden z egipskich marynarzy, Anat jako jedyna dostrzega kolejne zagroenie: jeden z Hyksosw mierzy wczni w stojcego na dziobie okrtu Kamesa. Krzyk nie zdaby si na nic; faraon nie dosyszaby go. Wiedziona porywem serca Anat rzucia si do przodu i stana na drodze wczni, ktra przeszya jej pier. W tej samej chwili Kames odwrci si i ujrza powicenie ukochanej. Oszalay z blu, przebieg pokad, depczc ciaa polegych. Uderzy mieczem z tak wciekoci, e rozpata prawie na p gow zabjcy. To bya zdecydowanie najcisza bitwa, jak kiedykolwiek przyszo stoczy Jannasowi. Wprawdzie Egipcjanie ponieli powane straty, ale Hyksosi dziki strategii Kamesa, a take niezwykej sterownoci jego okrtw ponieli jeszcze wiksze. Mamy ich ciga, admirale? zapyta jego zastpca. S zbyt szybcy, a w dodatku Kames moe wcign nas w puapk na poudnie od Awaris. Jednak pora wylewu nie trwa wiecznie i jakkolwiek zrczny byby przeciwnik, i tak przyjdzie mu w kocu zmierzy si z naszymi rydwanami. Na razie poczekamy, a zablini si nasze rany, i podejmiemy wszelkie rodki dla zapewnienia bezpieczestwa stolicy. Khamudi obserwowa zwycistwo Jannasa z wysokoci najwyszej wiey cytadeli. Nawet tutaj dochodziy do wiwaty hyksoskich ucznikw na cze admiraa, ktry ju dawniej cieszy si wielk popularnoci, a teraz sta si prawdziwym zbawc Awaris. Bezsprzecznie to on by obecnie praw rk Apofisa i zaj miejsce wielkiego skarbnika, ktry bdzie si musia odtd pilnowa, by okazywa mu dostateczne wzgldy. Wielki skarbnik popeni bd, lekcewac armi na korzy si policji i milicji. Wiedzia, e jak najszybciej musi zmieni swoj postaw. 270

Jego maonka Yima wybiega mu na spotkanie. Uratowani! Jestemy uratowani, prawda? Id pociesza wielmon Tany. Ja musz zoy raport imperatorowi. Apofis siedzia na swoim prostym tronie, ustawionym jak zwykle w mrocznym kcie sali audiencyjnej. Admiraowi Jannasowi udao si zmusi Egipcjan do ucieczki, Wasza Wysoko. Wtpie w to, przyjacielu? Nie, skde! Stracilimy jednak wiele okrtw i marynarzy. Zapewne wanie dlatego admira, zamiast ciga pokonanych, wola zaj si przygotowaniem obrony Awaris. Szkoda, e odnielimy jedynie poowiczne zwycistwo, bo Kames wyszed nietknity. Jeste tego pewien? lodowato zapyta imperator.

59
Podczas gdy Kames ciska donie Anat, ktra przed chwil skonaa, Gibka znalaza zakrwawione ciao Wsacza. Na szczcie jeszcze oddycha. Stwierdzia, e wikszo ran jest powierzchowna, lewe ucho jednak byo prawie przecite na p. Znieczulenie, szybko! Jeden z pomocnikw Nubijki przynis ma kulist waz, ktra zawieraa niezwykle mocn mikstur umierzajc bl, sporzdzon na bazie opium. Gibka starannie odmierzya dawk i delikatnie wlaa pyn w usta Wsacza, dziki czemu mg nie odczuwa blu przez wiele godzin. Najpierw oczycia ran, usuwajc kilka fragmentw skry, ktre uznaa za zagroone martwic, nastpnie za pomoc cieniutkiego paska lnianej tkaniny, nasczonej sokiem z sykomory, ostronie zczya obie czci maowiny, a wreszcie zszya je lnian nitk przewleczon przez ig z brzu. Sdzisz, e to si uda? zapyta Afgan. Jeli ju co robi, to tak, e musi si uda odrzeka uraonym tonem Gibka. Chcesz, ebym teraz zaja si 271

twoim prawym ramieniem? Na pierwszy rzut oka nie wyglda najlepiej. Oczy Afgana wywrciy si biakami do gry. Znacznie powaniej ranny, ni chcia przyzna, po prostu zemdla. W ty zwrot! rozkaza faraon, gdy ju owin w caun ciao kobiety, ktra powicia ycie, by go ocali. Ludzie s wyczerpani zaoponowa gubernator Emheb, sam u kresu si. Musimy udowodni Hyksosom, e jestemy w stanie ponowi ofensyw. Panie... Rozkazuj wszystkim jednostkom floty: zrobi w ty zwrot i obra kurs na Awaris. Niech przedtem onierze si obmyj, przebior i przygotuj do walki. Kierowane przez Ksiycowego Admiraa statki sprawnie wykonay manewr. Gibka wysza z kabiny, w ktrej umiecia rannych. Co si dzieje? zapytaa siedzcego na linach Emheba. Zawracamy, by przypuci atak na Awaris. Hyksosi s pewni, e ucieklimy, i krl sdzi, e dziaanie z zaskoczenia bdzie miao decydujcy wpyw na losy tej bitwy, poniewa admira Jannas nie zdy jeszcze przygotowa obrony miasta. Ponielimy jednak ogromne straty, a wrg ma nad nami przewag liczebn! Zgadza si przyzna Emheb. Przecie ten admira jest dowiadczonym wodzem i nawet atak z zaskoczenia nie wystarczy, by go zmyli. Masz racj. Zatem atak oznacza mier nas wszystkich? Znw masz racj. Upa, soce, skrzce si wody Nilu... Stranik hyksoski by pewien, e pad ofiar fatamorgany. Nie. Wykluczone, eby to by okrt wroga wracajcy w stron Awaris! Zaraz jednak dostrzeg drugi, trzeci i nie wiedzie ile jeszcze nastpnych... Caa flota Kamesa! 272

Hyksos zacz nadawa ostrzegawcze sygnay, ktre natychmiast przechwycili jego towarzysze i przesali dalej a do Jannasa, ktry wanie zapoznawa swoich oficerw z zasadami nowej strategii obronnej stolicy. Krlewitko staje si cakiem gronym przeciwnikiem stwierdzi. Postanowi postawi wszystko na jedn kart, mimo e ma zaledwie jedn szans na sto. By moe, gdybym by na jego miejscu i w jego wieku, podjbym rwnie szalon decyzj. Czy moe grozi nam z jego strony realne niebezpieczestwo? zaniepokoi si jeden z oficerw. Kames nie wie o potnych posikach, ktre tylko czekaj na mj znak, na pnoc od Awaris. Nie wie zatem, e prowadzi swoich ludzi na samobjcz mier. Faraon, stojc na dziobie flagowego okrtu, myla o Ahhotep. Czu, e gdyby tu bya, postpiaby tak jak on. Czy bowiem Hyksosi mogli przypuszcza, e Egipcjanie znajd do si, by ponownie uderzy? Ponure miny marynarzy, w tym rwnie Ksiycowego Admiraa, w oczywisty sposb wyraay dezaprobat dla decyzji Kamesa, niemniej jednak faraon by pewien, e aden z nich go nie opuci. Wykry nas hyksoski stranik oznajmi admira. Wasza Wysoko, czy nadal mamy rozwija maksymaln prdko? Kames nie by w stanie odpowiedzie. Rzeka mieszaa mu si z niebem, linia brzegw zamazywaa w oczach. Po twarzy spyway mu grube krople potu. Panie... jeste chory? Zawrt gowy by tak silny, e Kames zachwia si na nogach. Ksiycowy Admira pomg mu usi. Czyby raniono ci, Wasza Wysoko? Nie, nie wydaje mi si... Zawoam Gibk. Powinna ci zbada, panie. Kames, uoony na pokadzie, oddycha z trudem. Nubijka nie znalaza jednak adnej rany. To jaka choroba, ktrej nie znam wyznaa. Musi duo pi i odpoczywa w zaciszu swojej kabiny.
273

 Czy mam wyda rozkaz do ataku? zapyta Ksiy cowy Admira. Kames potrzebowa kilku sekund, by zrozumie pytanie i poj, co ono oznacza. Jego mzg dziaa wolno, tak e z najwikszym trudem sformuowa odpowied. Nie, admirale. Pozostamy tu kilka godzin, potem obierz kurs na Teby. Admirale, flota egipska wycofuje si zameldowa adiutant. Jannas wyd pogardliwie wargi. Mamy ich ciga? Oczywicie, e nie odpar admira. Kames najpierw pokaza, e moe ponownie zaatakowa Awaris, a teraz prbuje wcign nas w puapk, zmuszajc do pocigu. Dalej na poudnie czekaj siy Ahhotep. Gdybymy teraz podjli pocig za Kamesem, wpadlibymy prosto w apy tej pantery. Jakie zatem s twoje rozkazy, admirale? Ka usun z portu handlowego wraki okrtw, pochowaj zabitych i zmobilizuj wszystkie siy do obrony stolicy. Melduj natychmiast, gdy pojawi si pierwszy wrogi okrt. Jannas mia jeszcze wiele spraw do zaatwienia, jak chociaby zreorganizowanie si zbrojnych. Odtd on bdzie prawdziwym wodzem armii, ktry nie bdzie oglda si na Khamudiego i jego milicj. Oczywicie nie uda si napitnowa nieodpowiedzialnej postawy wielkiego skarbnika, zwaszcza e imperator darzy go cakowitym zaufaniem w kwestii zarzdzania gospodark i finansami pastwa. eby osign cel, Jannas bdzie musia przekona Apofisa, e armia wyzwolecza nie jest jedynie gromad niedogw i e naprawd czeka ich prawdziwa wojna, midzy Dolnym a Grnym Egiptem, Pnoc a Poudniem. Lekkie i szybkie okrty egipskiej floty z atwoci dogoniy konwj trzystu statkw handlowych, odebranych Hyksosom po cikiej walce. Na caej dugiej drodze do Teb mieszkacy okolicznych miasteczek i wsi owacyjnie witali flot Kamesa. 274

Jeden drugiemu przekazywa wspania nowin: biaa korona zatryumfowaa, faraon zwyciy Hyksosw! Wszdzie wida byo roztaczonych, rozemianych ludzi, a wesoy gwar spontanicznych biesiad i pieww nis si dalekim echem po wodzie. Na niebie lnio prawdziwie letnie soce, ktre ostatecznie rozpraszao wszelkie mroki. Mimo saboci faraon stawa na dziobie zotego okrtu, gdy zbliali si do miejsc najwikszych zwycistw Memfis, Atfih, Sako, Hermopolis i Cusae. Syszc wiwaty na swoj cze, mia nadziej, e powrc mu siy. Zawroty gowy jednak nie ustaway, nogi nada odmawiay posuszestwa, a w kocu musia pozosta w ku, chocia uzdrawiajcy sen nie nadchodzi. Dopywamy do Teb obwieci Wsacz, ktrego ucho prawie si zagoio. Zastanawiam si tylko cign dlaczego krlowa Ahhotep zamkna si w Tebach, zamiast doczy do nas pod Awaris. Mnie za jeszcze bardziej dziwi, dlaczego urwa si kontakt przez gobi poczt! dorzuci Afgan, ktry wci jeszcze niepewnie trzyma si na nogach. Tak czy inaczej dotarlimy pod mury Awaris i stawilimy opr Jannasowi! Prawdziwy wyczyn, fakt, ale imperator ukryty w tej swojej cytadeli wyszed cao, a w dodatku wtpi, by oddziay admiraa w nieskoczono trway na pozycjach obronnych. Wsacz rwnie myla o przyszej bitwie, w ktrej Jannas pewnoci uyje cikiej broni. Na razie jednak dookoa nich zieleniy si brzegi Teb, a radosny tum czeka na swoich bohaterw, by pogratulowa im sukcesu i uczci zwycistwo.

60
onaci bojownicy czule witali si z onami, inni wykorzystywali entuzjazm modych tebanek, ktre chciay choby dotkn zwycizcw i okaza im swoje uczucia. 275

W tebaskim porcie niezwocznie przystpiono do rozadunku statkw handlowych. Widok wynoszonych bogactw wprawi tebaczykw w prawdziw eufori. Czy nie byy dostatecznym dowodem zwycistwa Kamesa nad Hyksosami? Faraon, podtrzymywany przez Ksiycowego Admiraa i gubernatora Emheba, przez duszy czas przyjmowa wiwaty tumu. Oficjalnie podano, e zosta ranny w nog i nie moe porusza si o wasnych siach. Nie zwiodo to jednak matki. Ahhotep wystarczyo przytuli Kamesa, by wiedzie, e jej starszy syn jest umierajcy. Krlowa i faraon, pilnujc si, by nie da niczego po sobie pozna i nie zakci szczcia tebaczykw, niezwocznie zajli miejsca w lektykach i oddalili si do paacu. Na progu powitali ich Teti Maa i Jahmes, podwjnie szczliwy, poniewa nareszcie zobaczy starszego brata. Ale ty schud! wykrzykn chopiec. Walki byy naprawd cikie wyjani Kames. Zabie wszystkich Hyksosw? Nie, kilku zostawiem dla ciebie. Krla ogarna nowa fala saboci i intendent Qaris musia przyj mu z pomoc. Kamesowi potrzebny jest teraz odpoczynek szybko powiedziaa Ahhotep. Poprowadz nawet w jego imieniu rytua ofiarowania. Bogactwa przywiezione z Awaris zostay najpierw zoone w wityni w Karnaku w ofierze Amonowi, a nastpnie rozdane tebaczykom, poza zotem i lapis-lazuli, ktre miay ozdobi sanktuarium. Maonka Boga, starajc si nie okazywa rozpaczy, wymwia dzikczynne formuy, dziki ktrym niewidzialna moc objawiaa si na ziemi w postaci promieni boskiego wiata, rozpraszajcego mrok kadego rana, jak niegdy, gdy pierwszy promie boskiego poranka opromieni prawzgrze w chwili, gdy wyonio si z wd praoceanu wanie w miejscu, w ktrym teraz wznosia si witynia w Karnaku. Po zakoczeniu uroczystoci Ahhotep powrcia do paacu, gdzie mimo niepokoju o stan zdrowia monarchy pod czujnym okiem Qarisa trway przygotowania do uroczystej biesiady. 276

 Wasza Wysoko, sdzisz, e... Zaprzesta wszelkich przygotowa. W tej samej chwili w drzwiach komnaty, w ktrej lea chory, pojawi si gwny paacowy medyk. Wasza Wysoko, moja diagnoza jest jednoznaczna: faraon Kames zosta otruty. Nie mog go uleczy, poniewa zaatakowana zostaa sama istota duszy. miercionona sub stancja wolno wdrowaa wszystkimi arteriami i prawie ca kowicie wyczerpaa siy yciowe krla. Ahhotep wesza do pokoju i zamkna drzwi. Kames, wsparty na poduszkach, przypatrywa si Zachodniemu Szczytowi. Krlowa delikatnie uja do syna. Awaris jest nienaruszone, imperator wci yje wy szepta ale zadalimy wrogowi powane straty i udowod niem, e moemy uderzy w kadej chwili. Admira Jannas wie, e jestemy zdolni do walki. Przede wszystkim trzeba umocni nasze pozycje, potem zdoby Awaris i wreszcie wy zwoli Delt. Mj czas si skoczy. Ty, matko, ktra rozpo cza t walk, bdziesz musiaa doprowadzi j do koca. Wybacz, e zostawiam ci sam z tym nadludzkim zada niem, ale mj oddech si rwie i nie jestem w stanie go za trzyma. Po policzkach Ahhotep pyny gorce zy, ale jej gos nie dra. Wszystkiemu winien jest hyksoski szpieg, ktry naj pierw podstpem odcign mnie od ciebie, a potem otru, eby przeszkodzi w natarciu na Awaris. Kames umiechn si z trudem. Zatem wierzy w moje zwycistwo... Zwycistwo, ktre odniesiesz w imieniu mego ojca i moim, prawda? Przysigam. Zawsze staraem si by godnym synem mojego ojca i twoim. Pragnbym, by zastpi mnie u twojego boku mj brat, i prosz ci o ostatni ask. Jeste faraonem, Kamesie. Rozka, a uczyni, co zechcesz. Czy zgodzisz si postawi stele opisujce moj walk o wolno?
277

 Synu, adne twoje dokonanie nie pjdzie w niepami. Stele* sawice twoje czyny i mstwo zostan ustawione w ziemskiej siedzibie bogw, w wityni Karnaku. Sprawi one, e nigdy nie przebrzmi twoja chwaa. Nieatwo umiera tak modo... Mam jednak szczcie, e jeste przy mnie i mam czas napawa si widokiem Zachodniego Brzegu, za ktrym rozciga si kraina wiecznego spokoju duszy. Od wielu lat prawie nie spaem... Teraz bd mg odpocz. Kames spojrza w niebo i zacisn do na rce matki. Mumia jest zimna oznajmi krlowej kapan rytualista. To dobry znak: zmary wydali ar zego tchnienia, esen cj doznanych krzywd i alw, a jego dusza zostaa oczyszczo na. Odtd faraon Kames cieszy si bdzie bogim spokojem Ozyrysa. Ahhotep bya wdow, a teraz nosia aob po dwudziestoletnim synu i kolejny raz nie chciaa ugi si pod ciosami zego losu. Poniewa Kames nie zostawi ani syna, ani nastpcy, ona musiaa poprowadzi ceremoni pogrzebow i znw, tak jak niegdy po mierci ma, zostaa regentk i obja rzdy nad Egiptem. Do sarkofagu Kamesa, przyozdobionego pirami symbolizujcymi podr, ktr odbywa dusza-ptak do niebios, Ahhotep woya pozacany hebanowy wachlarz, by zapew-' ni mu wieczne tchnienie, topory oraz bark ze zota, w ktrej jego dusza na zawsze przemierza bdzie wszechwiat. Ksi Jahmes przeywa wszystkie etapy aoby po starszym bracie, od mumifikacji po zoenie ciaa w grobowcu w nekropolii na Zachodnim Brzegu Teb, z niezwyk jak na dziesiciolatka powag i skupieniem. Czy jednak mdrcy Egiptu nie uznali dziesiciu lat za wiek graniczny, od ktrego czowiek stawa si w peni odpowiedzialny za swoje czyny?
* Dwie stele zostay rzeczywicie odnalezione w Karnaku. Wyryte na nich teksty zawieraj wiele istotnych szczegw dotyczcych zmaga krla Kamesa z hyksoskim najedc.

278

Ahhotep miaa do wypenienia trzy zadania: musiaa kontynuowa wojn wyzwolecz, przygotowa Jahmesa do roli faraona i zidentyfikowa hyksoskiego szpiega, ktry ukrywa si w najbliszym otoczeniu i by przyczyn tak wielu jej cierpie. Kondukt aobny kierowa si w stron brzegu, kiedy do krlowej zbliy si Emheb. Wybacz, Wasza Wysoko, ale musz podzieli si z tob moimi przemyleniami! Mw, Emhebie. Miaem okazj z bliska przyjrze si cytadeli w Awaris i stwierdziem, e jest nie do zdobycia. Kady wie, e dokonaa wielu cudw za spraw bogw, ktrzy napenili twoje serce magiczn si. Imperator jednak zdoa wybudowa sobie niezniszczalne schronienie. Moemy oczywicie ponawia ataki, ale za kadym razem stracimy wielu onierzy. Apofis wanie na to liczy. Wedug mnie zaczeka, a dostatecznie osabniemy, i wtedy to on nas zaatakuje. Zgodnie z wol faraona Kamesa udasz si natychmiast do Memfis, wzmocnisz obron miasta i umocnisz nasze pozycje w wyzwolonych prowincjach. Emheb z ulg stwierdzi, e mimo blu po stracie syna Ahhotep zachowaa dawn przenikliwo umysu. Teti Maa ciko przeya mier wnuka i nie braa udziau w ostatniej fazie pogrzebu. Jak bowiem pogodzi si z faktem, e mier oszczdzia j, a zabraa zaledwie dwudziestoletniego krla? Ponadto zdawaa sobie spraw, e may Jahmes nigdy ju nie bdzie mia si jak dawniej i e odtd utraci prawo do beztroskiego dziecistwa. mier Kamesa ostatecznie pooya kres przedwczesnej radoci i ukazaa rzeczywisto w caym jej okruciestwie. Wojna bya daleka od zakoczenia, wojskowa potga Hyksosw prawie nienaruszona, a wolno, jak dotd cieszyy si Teby, powanie zagroona. Ahhotep pomoga matce wsta. Jestem taka zmczona przyznaa Teti Maa. Powinna pozwoli mi zasn. Qaris przygotowa doskona kolacj, a ty musisz od279

zyska siy. Czyby zapomniaa, e edukacja Jahmesa nie jest zakoczona i e wci jeste mu potrzebna? Podziwiam ci, crko. Skd czerpiesz tyle sily? Moj si jest umiowanie wolnoci. Poczucie odpowiedzialnoci zwizane z godnoci krlowej matki dopomogo Teti Maej zmobilizowa siy i wzi udzia w kolacji. A kiedy jeszcze may Jahmes poprosi j, by opowiedziaa mu o zotych czasach piramid, zrozumiaa, e nie ma prawa si poddawa. Czy nie jest szczciem dopomc na staro w wychowaniu modego faraona? Ahhotep przechadzaa si po ogrodzie w towarzystwie Chichota Modszego, gdy niespodziewanie molos znieruchomia. Szybkim krokiem zblia si do nich kanclerz Neszi. Krlowa pogaskaa psa, ktry nie przestawa widrowa wzrokiem dygnitarza. Wybacz, Wasza Wysoko, e omielam si przeszka dza, ale musz ci co wyjawi. Czy Ahhotep pozna w kocu straszn prawd? Zawsze wiernie suyem faraonowi Kamesowiowiadczy Neszi i nigdy nie podwaaem jego decyzji. Dzi jednak faraon nie yje, a wraz z nim umara cz mnie. Dlatego skadam dymisj, jednoczenie bagajc ci, by wybawia ten kraj, ktremu tak bardzo jeste potrzebna. Ani ojczynie, ani nikomu innemu nie jest potrzebny wybawca, kanclerzu, lecz jedynie cnota prawoci. Wystarczy przywrci rzdy Maat, by wszelkie zo opucio Dwa Kra je. Zapomnij o uwielbieniu dla jednostki i su jedynie praw dzie i sprawiedliwoci. Tylko wtedy staniesz si mem sta nu, godnym tego miana. Po tych sowach krlowa i pies oddalili si. Ahhotep pragna w samotnoci poczu obecno ma i starszego syna, dwch faraonw, ktrzy oddali ycie w walce z imperatorem mroku. Krlowa Wolnoci dugo wpatrywaa si we wschodzc tarcz ksiyca, wierzc, e blask opiekuczej gwiazdy rozpali w niej now nadzieje tak potrzebn, by przywrci rzdy wiata.

Bibliografia
Abd El-Maksoud M., Tell Heboua (1981-1991). Enuete archeologiue sur la Deuxieme Periode intermediaire et le Nowel Empire a l'extremite orientale du Delta, Paris 1998. Alt A., Die Herkunft der Hyksos in neuer Sicht, Leipzig 1954. Beckerath X, Untersuchungen zur politischen Geschichte der Zweiten zwischenzeit in Agypten, Gliickstadt 1965. Bietak M., Avaris. The Capital of the Hyksos. Recent Excavationsat Tellel-Daba, London 1996. Bietak M., Hyksos, [w:] Lexicon der Agyptologie, 1997, ss. 93-104. Bietak M., Strouhal, E., Die Todesumstande des Pharaos Seenenre (XVII dynastie), Annalen Naturhistorischen Museums", Wien, 78, 1974, ss. 29-52. Caubet A. (wyd.)., UAcrobate au taureau. Les Decouvertes de Tell el-Dab'a et l'Archeologie de la Mediterranee orientale, Paris 1999. Davies W.V., Schofield, L. (wyd.), Egypt, the Aegean and the Levant. Interconnections in the Second Millenium BC, London 1995. Engberg R.M., The Hyksos reconsidered, Chicago 1939. Gabolde L., Le Grand Chdteau d'Amon" de Sesostris I a Karnak, Paris 1998. Gitton M., Les Di\ines pouses de la XVHP dynastie, Paris 1984. Goedicke H., Studies about Kamose and Ahmose, Baltimore 1995. Habachi L., The Second Stela of Kamose and his Struggle against the Hyksos Ruler and his Capital, Gliickstadt 1972. Hayes W.C, The Scepter ofEgypt, II: the Hyksos Period and the New Kingdom, New York 1968. Heinsohn G., Who were the Hyksos, Sesto Congresso Internazionale di Egittologia, Turin 1991, 1993, Atti II, ss. 207-217. 281

Helck W., Die Beziehungen Agyptens zu Vorderasien im 3. und2. Jahrtausend v. Chr., Wiesbaden 1962. Janosi R, The Queens Ahhotep I and II and Egypt's Foreign Relations, The Journal of Ancien Chronology, Forum 5", 1991-1992, ss. 99-105. Kempiski A., Syrien und Paldstina (Kanaan) in der letzten Phase der Mittlebronze II B-Zeit (1650-1570 v. Chr.), Wiesbaden 1983. Labib R, Die Herrschaft der Hyksos in Agypten und ihr Sturz, Gliickstadt 1936. Lacovara P, The New Kingdom Royal City, London and New York 1997. Mayani Z., Les Hyksos et le Monde de la Bibie, Paris 1956. Oren E.D. (wyd.), The Hyksos: New Historicai and Archeological Perspectives, Philadelphia 1997. Redford D.B., The Hyksos Invasion in His tory and Tradition, Orientalia", 1970, ss. 1-51. Robins G., Ahhotep I, II and III, Gttinger Miszellen", 56, 1982, ss. 71-77. Ryholt K.S.B., The Second Intermediate Period in Egypt, Copenhague 1997. Save-Sderbergh T., The Hyksos in Egypt, Journal of Egyptian Archaeology", 37,1951, ss. 57-71. Seipel W, Ahhotep, [w:] Lexikon der Agyptologie, I, 1972, ss. 98-99. Vandersleyen C, Les deux Ahhotep, Studien zur Altagyptischen Kultur", 8, 1980, ss. 237-241. Vandersleyen C, LEgypte et la Vallee du Nil, 2, Paris 1995. Vandersleyen C, Les Guerres d'Amosis, fondateur de la XVIIIe dynastie, Bruxelles 1971. Vandersleyen C, Kamose, [w:] Lexikon der Agyptologie, III, 1978, ss. 306-308. Vandersleyen C, Seenenre, [w:] Lexikon der Agyptologie, V, 1984, ss. 864-866.

282

Van Seters J., The Hyksos, A New Investigation, New Haven, 1966. Vycichl W., Le nom des Hyksos, Bulletin de la Societe d'Egyptologie de Geneve", 6, 1982, ss. 103-111. Wachsmann S., Aegean in the Theban Tombs, Loiivain, 1987. Weill R., XII" Dynastie, Royaute de Haute-Egypte et domination hyksos dans le Nord, Le Caire 1953.