You are on page 1of 4

ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2007, 53, SUPPL.

3, 8184

MACIEJ MIKOAJCZYK, BEATA ZARZYCKA, ZBIGNIEW KRZEMI SKI1, MAGDALENA WOCHNA-SOBA SKA

WPYW OZONU NA BAKTERIE PRCHNICOTWRCZE W ZBINIE DONIESIENIA WSTPNE EFFECT OF OZONE ON CARIOGENIC BACTERIA IN DENTIN PRELIMINARY STUDY
Zak ad Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w odzi ul. Pomorska 251, 92-216 d Kierownik: prof. dr hab. n med. Magdalena Wochna-Sobaska
1

Zak ad Mikrobiologii Lekarskiej Uniwersytetu Medycznego w odzi ul. Pomorska 251, 92-216 d Kierownik: prof. dr hab. n. med. Zbigniew Krzemiski

Summary
Introduction: The aim of the paper was to evaluate the effect of ozone treatment on cariogenic bacteria embedded in caries affected dentine by means of in vitro research. Previously extracted human molar teeth were prepared to expose sound dentin. Four identical, cylindrical holes were prepared and infected with Streptococcus Mutans strain for 48 h. Two of them were left untreated and sealed with compomer material. The other two underwent ozone treatment with HealOzone, one for 60 s and the other for 120 s. Samples of dentine were collected after 72 h of incubation. Bacteria were cultivated on Columbia Blood Agar plates, and CFU were counted. Mean CFU in group untreated was 4,7 10_7 CFU/g. Mean CFU in group subjected to ozone for 60 s was 5,2 10_5 CFU/g. Mean CFu in group subjected to ozone for 120 s was 3,5 10_4 CFU/g. Conclusions: Application of ozone for 60 or 120 s has antibacterial effect on Streptococcus Mutans in dentine. Elongation of time of ozonation proved to enhance antibacterial effect. K e y w o r d s: caries cariogenic bacteria ozone.

Streszczenie
Wstp: Celem badania bya ocena wpywu ozonu na bakterie Streptococcus Mutans inkubowane w zakaonej zbinie w warunkach in vitro.

Materia i metody: Do badania wykorzystano 30 usunitych ludzkich sta ych zbw trzonowych, czyste szczepy bakteryjne Streptococcus Mutans oraz urzdzenie do ozonoterapii HealOzone. Zbina zostaa zainfekowana bakteriami Streptococcus Mutans. Zagbienia w kadym zbie przyporzdkowano po jednym do czterech grup: A1 kontrolna natychmiast dokonano poboru prbki zbiny, A2 kontrolna dokonano poboru prbki zbiny po up ywie 72 godz., A3 ozonowana przeprowadzono ozonowanie zagbienia przez 60 s, dokonano poboru prbki zbiny po up ywie 72 godz., A4 ozonowana przeprowadzono ozonowanie zagbienia przez 120 s, dokonano poboru prbki zbiny po up ywie 72 godz. Po inkubacji bakterii z prbek liczono odrbne kolonie bakteryjne wyhodowane na p ytkach Columbia Blond agar, uzyskujc warto CFU/g. Wyniki: rednia liczba bakterii w 1 g zakaonej zbiny uzyskana po 48 godz. inkubacji w grupie A1 wynosia 1,44 10_9 CFU/g. W grupie A2 rednia liczba bakterii w 1 g zbiny wynosia 4,7 10_7 CFU/g. W grupie A3 rednia liczba bakterii w 1 g zbiny wynosia 5,2 10_5 CFU/g. W grupie A4 rednia liczba bakterii w 1 g zbiny wynosia 3,5 10_4 CFU/g. Wnioski: Aplikacja ozonu przez 60 lub 120 s powoduje istotne statystycznie zmniejszenie liczby bakterii Streptococcus Mutans w zbinie zakaonej tym gatunkiem bakterii. Wyd uenie czasu aplikacji ozonu powoduje istotny statystycznie wzrost jego aktywnoci antybakteryjnej. H a s a: prchnica bakterie prchnicotwrcze ozon.

82

MACIEJ MIKOAJCZYK, BEATA ZARZYCKA, ZBIGNIEW KRZEMI SKI, MAGDALENA WOCHNA-SOBASKA

Wstp
Konwencjonalne leczenie zachowawcze ubytkw prchnicowych w stomatologii dziecicej nastrcza wielu trudnoci. Specyczne cechy anatomiczne zbw mlecznych oraz zbw sta ych z niezakoczonym rozwojem korzeni, czyli cienka warstwa szkliwa, zbina z szerokimi kanalikami oraz dua komora zba z wydatnymi rogami miazgi, sprawiaj, e proces prchnicowy u dzieci rozwija si niezwykle szybko, a cakowite usunicie zbiny prchnicowej wie si z ryzykiem obnaenia miazgi. Opracowywanie ubytkw prchnicowych u dzieci powinno wic odbywa si z jak najwiksz starannoci i ostronoci, co niestety rzadko jest moliwe z uwagi na uwarunkowania psychiczne (wskazana jest krtkotrwao oraz maa bolesno zabiegu) oraz zyczne (mae pole operacyjne, utrudniony dostp do ubytku, wzmoone wydzielanie liny) maego pacjenta. Liczne badania dowodz, e moliwe jest niecakowite opracowanie ubytku prchnicowego rozumiane jako pozostawienie w ubytku zbiny zakaonej przez bakterie, ale posiadajcej potencjalne zdolnoci do remineralizacji i pokrycie jej szczelnym materiaem wypeniajcym [1, 2]. Postpowanie takie w przypadku stomatologii dziecicej budzi wiele kontrowersji. Specyka zabiegu utrudnia uzyskanie idealnej szczelnoci wypenienia, dodatkowo zbina prchnicowa jest niewystarczajcym podoem dla adhezji materiaw zoonych [3]. Nie ma rwnie wiarygodnego sposobu na ocen jakoci zbiny zmienionej prchnicowo. Praktycznym rozwizaniem, pozwalajcym na ograniczenie preparacji ogniska prchnicowego, moe by zastosowanie dezynfekcji zbiny we wntrzu ubytku. Warunki, jakie powinien spenia rodek mogcy znale zastosowanie w stomatologii dziecicej, mona sformuowa w nastpujcy sposb: powinien eliminowa bakterie i produkty ich metabolizmu, by atwy w uyciu i bezbolesny, bezpieczny dla miazgi, estetyczny oraz obojtny smakowo. Jak wynika z pimiennictwa, mona zastosowa ozon w celu dezynfekowania zbiny w ubytku [4]. Jako wysoce reaktywny utleniacz w postaci gazowej wydaje si on spenia wikszo wymogw niezbednych dla rodka dezynfekujcego zbin prchnicow: posiada zdolno do dezaktywacji produktw metabolizmu bakteryjnego [5] oraz wp ywu bakteriobjczego na wyselekcjonowane szczepy bakteryjne [6], jak rwnie niewielki wpyw na tkanki mikkie [7]. Nie jest znana natomiast penetracja i aktywno ozonu w zbinie zakaonej bakteriami prchnicotwrczymi [8]. Celem badania bya ocena wp ywu ozonu na bakterie Streptococcus Mutans wystpujce w zakaonej zbinie w warunkach in vitro.

Materia i metody
Do badania wykorzystano 30 usunitych ludzkich staych zbw trzonowych, czyste szczepy bakteryjne Streptococcus Mutans pozyskane od Polskiej Kolekcji Mikroorga-

nizmw oraz urzdzenie do ozonoterapii HealOzone (KaVo, Niemcy). Badania mikrobiologiczne przeprowadzono we wsp pracy z Zakadem Mikrobiologii UM w odzi. W ramach przygotowania zbw do badania szkliwo z powierzchni zgryzowej zostao usunite z wykorzystaniem wierta z nasypem diamentowym na turbin. Na powstaej w ten sposb paskiej powierzchni opracowano 4 cylindryczne ubytki o takich samych kszta tach: gboko 2 mm, rednica 2 mm. Po przygotowaniu powierzchnia zbiny zostaa wytrawiona 37% kwasem ortofosforowym przez czas 15 s. Zby zostay wysterylizowane w autoklawie w temperaturze 121C. Do kadego z cylindrycznych zagbie zaaplikowano 10 L zawiesiny o steniu bakterii 10_6 CFU/mL Streptococcus Mutans. Prbki zbw inkubowano nastpnie przez czas 48 godz. w temperaturze 37C w mieszaninie zawierajcej: 5 mL PYB (Peptone Yeast Broth), 50 L 10_6 CFU/mL S. mutant, 1% sacharozy, aby uzyska zainfekowan zbin prchnicow. Po upywie 48 godz. zby usunito z p ynu. Zagbienia w kadym zbie przyporzdkowano po jednym do 4 grup: grupa A1 kontrolna natychmiast pobrano prbk zbiny; grupa A2 kontrolna dokonano poboru prbki zbiny po up ywie 72 godz.; grupa A3 ozonowana przeprowadzono ozonowanie zagbienia przez czas 60 s, pobrano prbk zbiny po up ywie 72 godz.; grupa A4 ozonowana przeprowadzono ozonowanie zagbienia przez czas 120 s, pobrano prbk zbiny po up ywie 72 godz. W przypadku zagbienia w kadej grupie manipulacje przeprowadzano w identyczny sposb: cae zagbienie traktowano w sposb wynikajcy z przypisania do grupy. Nastpnie na dno zagbienia nakadano jaowy fragment niebieskiej gbki syntetycznej pokrywajcy cae dno. Wok zagbienia aplikowano jednoskadnikowy, samowytrawiajcy system czcy. Pniej zagbienie zabezpieczano szczelnie kolorowym materiaem kompomerowym (kada grupa posiadaa przypisany odpowiedni kolor). Wszystkie zby po ukoczonych zabiegach by y umieszczane w jaowym roztworze zjologicznym soli NaCl i przechowywane w temperaturze 37C przez czas odpowiadajcy przynalenoci do grupy. Po up ywie zaoonego czasu inkubacji jaowym wiertem usuwano materia kompomerowy. Nastpnie pobierano prbk zbiny rcznie z wykorzystaniem wydraczy i przenoszono na zwaony fragment folii. Nastpnie prbka bya umieszczana w jaowym pojemniku z roztworem zjologicznym NaCl. Uzyskana zawiesina bya posiewana na p ytk wzrostow z podoem Columbia Blood Agar po kolejnych rozcieczeniach. P ytki inkubowano w rodowisku dwutlenku wgla przez czas 48 godz. w temperaturze 37C. Po tym czasie liczono odrbne kolonie na p ytkach, uzyskujc warto Colony Forming Units.

WPYW OZONU NA BAKTERIE PRCHNICOTWRCZE W ZBINIE DONIESIENIA WSTPNE

83

Wyniki
Masa pobieranej prbki zbiny wahaa w zakresie 1,2 8,7 mg. rednia wyliczona masa pobranej prbki zbiny wynosia 3,4 mg. rednia liczba bakterii w 1 g prbki zakaonej zbiny pobranej po upywie 48 godz. inkubacji w grupie A1 (kontrolna) wynosia 1,44 10_9 CFU/g. W grupie A2 zbina nie bya poddawana ozonowaniu, ale prbk pobierano po wypenieniu ubytku i upywie 72 godz. rednia liczba bakterii w 1 g zbiny wynosia 4,7 10_7 CFU/g. W przypadku prbek zbiny pobieranych po ozonowaniu, w grupie A3, gdzie czas ozonowania wynosi 60 s rednia liczba bakterii w 1 g zbiny wynosia 5,2 10_5 CFU/g, a w grupie A4, gdzie czas ozonowania wynosi 120 s rednia liczba bakterii w 1 g zbiny wynosia 3,5 10_4 CFU/g (tab. 1).

Dyskusja
W pracy badawczej wykorzystano model zbiny zakaonej prchnicowo przez bakterie Streptococcus Mutans uzyskany w warunkach in vitro. Warto badawcza takiego modelu zostaa potwierdzona w artykule opisujcym efekt bakteriobjczy rnych systemw czcych [9]. Autorzy zwracali uwag na problemy zwizane z wyhodowaniem odpowiedniej iloci bakterii w zainfekowanej zbinie przed rozpoczciem manipulacji ze rodkiem do dezynfekcji. Wprowadzenie w przypadku kadego ubytku zerowej grupy kontrolnej pozwolio na zakwalikowanie do dalszych bada tylko tych zbw, gdzie ilo bakterii wyhodowanych po 48 godz. inkubacji przekraczaa 10_7 CFU/g zbiny. Aby wykluczy dziaanie jakichkolwiek zewntrznych czynnikw bakteriobjczych, pozostae ubytki by y wype niane na dnie steryln, syntetyczn gbk, a nastpnie materiaem kompomerowym. To gwarantowao, e ani materia wypeniajcy, ani wierto uyte do jego usunicia po up ywie 72 godz. nie bd mie wpywu na ilo bakterii w zbinie. Zastosowane urzdzenie do ozonoterapii HealOzone podaje ozon na powierzchni zba w obiegu zamknitym. Dziki temu uzyskano powtarzalno kadorazowej aplikacji ozonu, poniewa jego stenie wynosio zawsze 2100 ppm, ilo podawanego ozonu to 215 mL/min, a sam gaz znajdowa si zawsze w tej samej zamknitej przestrzeni pod siliko-

nowym kapturkiem osaniajcym. Zamknity obieg ozonu by istotny rwnie ze wzgldu na bezpieczestwo pracy z tym wysoce reaktywnym gazem. Badania potwierdzaj brak ekspozycji na ozon poza ubytkiem [10]. Ozon podawany w opisanych wyej warunkach okaza si by skutecznym rodkiem dezynfekujcym zbin zakaon bakteriami Streptococcus Mutans. Poniewa jest to gatunek bakterii wystpujcy we wszystkich ubytkach prchnicowych [11], dlatego ozon mgby znale zastosowanie do dezynfekcji czciowo opracowanych ubytkw prchnicowych u pacjentw. Za takim zastosowaniem przemawia rwnie fakt, e w przeciwiestwie do wielu rodkw dezynfekujcych ozon nie ma wp ywu na adhezj materiaw wype niajcych do szkliwa ani do zbiny [12]. Uzyskane wyniki zosta y potwierdzone w pracy powiconej porwnaniu antybakteryjnej skutecznoci ozonu i rnych systemw czcych [13]. Wyduenie czasu aplikacji ozonu pozwolio na uzyskanie wikszej skutecznoci antybakteryjnej tego rodka w porwnaniu do powyszej pracy. Brak niestety w pimiennictwie danych na temat gbokoci penetracji ozonu w tkanki zba zarwno twarde, jak i mikkie, podobnie jak w przypadku pimiennictwa powiconego innym rodkom do dezynfekcji zbiny. Uzyskanie dokadnych danych na ten temat pozwolioby rozszerzy zakres wskaza dla ozonowania w przypadku leczenia powika zmian prchnicowych gbokich o zby poddane zabiegowi amputacji.

Wnioski
1. Aplikacja ozonu przez czas 60 lub 120 s. powoduje istotne statystycznie zmniejszenie liczby bakterii Streptococcus Mutans w zbinie zakaonej tym gatunkiem bakterii. 2. Wyduenie czasu aplikacji ozonu powoduje istotny statystycznie wzrost jego aktywnoci antybakteryjnej.

Pimiennictwo
1. Mertz-Fairhurst E.J., Curtis J.W., Ergle J.W., Rueggeberg F.A., Adair S.M.: Ultraconservative and cariostatic sealed restoriations: results at year 10. J. Am. Dent. Assoc. 1998, 129, 4, 410412.

T a b e l a 1. Wp yw dziaania ozonu na liczb bakterii Streptococcus Mutans w zainfekowanej zbinie T a b l e 1. Effect of ozone on the number of Streptococcus Mutans bacteria in an infected dentin

Grupa / Group Sposb postpowania przed pobraniem prbki Procedures before taking a sample

A1 1. Inkubacja 48 godz. Incubation 48 h

A2 A3 1. Inkubacja 48 godz. 1. Inkubacja 48 godz. Incubation 48 h Incubation 48 h 2. Wypenienie / Filling 2. Ozonowanie przez 60 s 3. Inkubacja 72 godz. / Ozone treatment for 60 s Incubation 72 h 3. Wypenienie / Filling 4. Inkubacja 72 godz. Incubation 72 h 4,7 10_7 5,2 10_5

A4 1. Inkubacja 48 godz. Incubation 48 h 2. Ozonowanie przez 120 s Ozone treatment for 120 s 3. Wypenienie / Filling 4. Inkubacja 72 godz. Incubation 72 h 3,5 10_4

Liczba bakterii w zbinie Number of bacteria in dentin (CFU/g)

1,44 10_9

84
2.

MACIEJ MIKOAJCZYK, BEATA ZARZYCKA, ZBIGNIEW KRZEMI SKI, MAGDALENA WOCHNA-SOBASKA


Ricketts D.N., Kidd E.A., Innes N., Clarkson J.: Complete of ultraconservative removal of decayed tissue in un lled teeth. Cochrane Database Syst. Rev. 2006, 3, CD003808. Sattabanasuk V., Burrow M.F., Shimada Y.: Resin adhesion to cariesaffected dentine after different removal methods. Tagami J. Aust. Dent. J. 2006, 51, 2, 162169. Baysan A., Lynch E.: Effect of ozone on the oral microbiota and clinical severity of primary root caries. Am. J. Dent. 2004, 17, 1, 5660. Grootveld M., Silwood C.J., Lynch E.: High resolutions 1H NMR investigations of the oxidative sonsumption of salivary biomolecules by ozone: revelance to the therapeutic applications of this agent in clinical dentistry. Biofactors, 2006, 27, 118. Baysan A., Whiley R.A., Lynch E.: Antimicrobacial effec of a novel ozone organisms associated with primary root carious lesion in vitro. Caries Res. 2000, 34, 6, 498501. 7. Huth K.C., Jakob F M., Saugel B., Cappello C., Paschos E., Hollweck R. et al.: Effect of ozone on oral cells compared with established antimicrobials. Eur. J. Oral Sci. 2006, 114, 435440. McComb D.: No reliable evidence that ozone ags stops or reverses tooth decay. Evid. Based Dent. 2005, 6, 2, 34. Ozer F., Karakaya S., Unl N., Ergani O., Kav K., Imazato S.: Comparison of antibacterial activity of two dentin bonding systems using agar well technique and tooth cavity model. J. Dent. 2003, 31, 2, 11. Millar B.J., Hodson N.: Assessment of the safety of two ozone delivery devices. J. Dent. 2007, 35 (3), 195200. uczak M., Swoboda-Kope E.: Wybrane zagadnienia z mikrobiologii jamy ustnej. Wyd. Czelej, Lublin 2004. Schmidlin P.R., Zimmermann J., Bindl A.: Effect of ozone on enamel and dentin bond strength. J. Adhes Dent. 2005, 7, 2932. Polydorou O., Pelz K., Hahn P.: Antibacterial effect of an ozone device and its comparison with two dentin-bonding systems. Eur. J. Oral Sci. 2006, 114, 4, 349353.

3.

8. 9.

4.

10. 11. 12. 13.

5.

6.

You might also like