SIDONIA JEDRZEJEWSKA Sidonia Jedrzejewska

Bruksela
POLSKA PREZYDENCJA A BUDZ

ET UNII EUROPEJSKIEJ
Polska prezydencja a budzet Unii Europejskiej
Polska prezydencja upynea pod znakiem konferencji i spotkan na poziomie
ministerialnym i eksperckim, majacych na celu realizacje trzech prioryteto w:
Integracji europejskiej jako zro da wzrostu, Bezpiecznej Europy i Europy korzysta-
jacej na otwartosci. Na kazdym polu osiagnelismy sukcesy, na kazdym tez
ponieslismy porazki. Jednym z najwiekszych osiagniec polskiej ekipy byo rozpo-
czecie negocjacji przyszego wieloletniego budzetu UE opartego na projekcie
przygotowanym przez Komisje Europejska oraz waczenie do nich Parlamentu
Europejskiego.
Przyszy wieloletni budzet Unii Europejskiej po roku 2013, czyli tzw. wielolet-
nie ramy finansowe (WRF)
1
, zdefiniuje w duzej mierze kierunek, w kto rym podazy
Wspo lnota. Jego ostateczny ksztat odpowie m.in. na nastepujace pytania: czy Unia
pozostanie organizacja dziaajaca wedle zasady solidarnosci budzetowej? czy nadal
bedzie przede wszystkim finansowac rolnictwo i spo jnosc, czy tez poozy wiekszy
nacisk na pozostae polityki? czy uda sie zrealizowac ambitne cele strategii Europa
2020? Pro ba odpowiedzi Komisji Europejskiej na te pytania jest projekt przyszych
WRF pt. Budzet z perspektywy Europy 2020
2
, opublikowany pod koniec czerwca
2011 r. Wedug komisarza Janusza Lewandowskiego jest to ambitny, lecz realis-
tyczny budzet, kto ry umozliwi finansowanie nowych prioryteto w, takich jak
transgraniczna infrastruktura energetyczna i transportowa, badania i rozwo j, eduka-
cja i kultura, zabezpieczenie granic zewnetrznych oraz wsparcie dla naszych
sasiado w na poudniu i wschodzie
3
. Jego cakowita kwota powinna wyniesc 1,025
mld EUR na zobowiazania (1,05% unijnego DNB) oraz 972,2 mld EUR (1%
unijnego DNB) na patnosci. Propozycja Komisji ro wnowazy zadania szesciu
pan stw, tzw. patniko w netto, dotyczace zamrozenia wieloletniego budzetu
4
i apel
1
Art. 312 TFUE.
2
http:ec.europa.eubudgetlibrarybibliodocumentsfin

fwk1420MFF

COM-2011-500

Par
t

en.pdf.
3
http:europa.eurapidpressReleasesAction.do?reference:IP11799&format:HTML&a-
ged:1&language:PL&guiLanguage:en.
4
http:www.number10.gov.uknewsletter-to-president-of-european-commission.
PRZEGLAD ZACHODNI
2012, nr 2
Parlamentu Europejskiego o wzrost przyszych WRF o 5% w stosunku do poziomu
z 2013 r.
5
Dzieki temu stanowi dobra podstawe do rozpoczecia tradycyjnie
wyboistego a obecnie dodatkowo utrudnionego przez kryzys dugu publicznego
i problemy strefy euro procesu negocjacji unijnych finanso w.
Komisyjny projekt WRF jest tez wyciagnieciem lekcji z negocjacji obecnej
perspektywy finansowej, kto re nieformalnie rozpoczey sie juz w 2002 r. poprzez
samowolne zamrozenie wydatko w rolnych Unii na poziomie z 2006 r. przez
francuskiego prezydenta Jacquesa Chiraca i niemieckiego kanclerza Gerharda
Schrdera. O losie jeszcze nieopublikowanej propozycji Komisji Romano Prodiego
przesadzi w grudniu 2003 r. tzw. list szesciu, w kto rym Austria, Francja, Niemcy,
Holandia, Szwecja i Wielka Brytania zazaday
6
, by przysza perspektywa finansowa
nie przekroczya 1% DNB. Stad oficjalny komunikat Komisji z lutego 2004 r., kto ry
proponowa siedmiolatke na poziomie 1,14%
7
, zosta z zaozenia uznany przez
wiekszosc Rady UE za nierealny. Ostatecznie ustalony poziom srodko w na
zobowiazania wynio s 1,045% DNB
8
.
Celem polskiej prezydencji byo zatem utrzymanie na stole negocjacyjnym
pierwotnego komunikatu Komisji Europejskiej, kto ry choc z jednej strony teorety-
cznie ogranicza zobowiazania przyszych WRF do 1,05% DNB, to z drugiej
zwieksza je do poziomu 1,11% DNB, jesli dodamy srodki m.in. na Fundusz
Solidarnosci, Europejski Fundusz Rozwojowy, Europejski Fundusz Dostosowania
do Globalizacji czy tez na programy GMES i ITER. Zadanie to udao sie zrealizowac
polskiej prezydencji pod koniec lipca 2011 r., kiedy to na nieformalnym szczycie
w Sopocie zdecydowana wiekszosc pan stw czonkowskich zagosowaa za przyje-
ciem projektu KE jako oficjalnej podstawy do dalszych negocjacji. Przeciwko
wypowiedziay sie tylko Wielka Brytania, Wegry i Szwecja. Na nastepnych
spotkaniach Rady ds. Ogo lnych, kto ra zostaa uznana za wasciwa do rozpatrywania
spraw zwiazanych z przyszymi wydatkami i dochodami UE, dyskusja dotyczya
propozycji KE w odniesieniu do ogo lnego ksztatu WRF oraz poszczego lnych
polityk i programo w unijnych. Polskie przewodnictwo, wychodzac z zaozenia, ze
nalezy przede wszystkim omo wic go wne zagadnienia modyfikowanych polityk
i programo w oraz oczekiwania pan stw czonkowskich, postanowio nie rozpo-
czynac ryzykownej, oficjalnej debaty na temat ogo lnego poziomu finansowania
przyszego budzetu wieloletniego. Stanowiska takiego trzymao sie do samego
kon ca, skutecznie powstrzymujac wszelkie nieformalne inicjatywy pan stw pat-
niko w netto. Na poczatku grudnia 2011 r. nasza administracja przedstawia raport
5
EPTEXT;TA;P7-TA-2011-0266.
6
Austria, France, Germany, the Netherlands, Sweden and the United Kingdom: letter to President
Prodi, 15.12.2003.
7
http:eur-lex.europa.euLexUriServsiteencom2004com2004

0101en02.pdf.
8
http:europa.eugeneralreportplrg2005.pdf.
Sidonia Jedrzejewska 54
o stanie negocjacji na koniec swojego mandatu
9
. Wynikao z niego, ze juz pojawio
sie wiele punko w spornych. Najbardziej zapalnymi kwestiami sa:
w polityce spo jnosci: ustanowienie nowych regiono w przejsciowych o sred-
nim dochodzie per capita miedzy 75% a 90% PKB UE; tzw. capping na poziomie
2,5% PKB kraju, czyli limit mozliwych otrzymanych funduszy spo jnosci z budzetu
UE oraz warunkowosc makroekonomiczna uzalezniajaca wypate funduszy struk-
turalnych od wypeniania kryterio w ekonomicznych;
w polityce rolnej: jej wielkosc oraz kwestia wyro wnywania poziomu dopat
bezposrednich miedzy rolnikami ze starych i nowych krajo w UE;
pomys wprowadzania nowych zro de dochodu UE (m.in. podatku od
transakcji finansowych), kto re czesciowo zastapiyby skadki z budzeto w narodo-
wych oraz zreformowanie obowiazujacych w UE rabato w.
Dzieki takiemu obrotowi sprawy Polska, kto ra podczas swojego przewodnictwa
penia funkcje honest broker i nie moga zajmowac zdecydowanego stanowiska
podczas kolejnych dyskusji o budzecie, pozostaa wolna od podejrzen o promowa-
nie wasnego interesu w ciagu szesciomiesiecznych rokowan . Strategia ta pozwolia
sie nam waczyc pynnie w burzliwe negocjacje od momentu przejecia paeczki
przez Danie. Warto odnotowac, ze projekt oficjalnego stanowiska rzadu RP na
temat WRF zosta przyjety przez Komitet do Spraw Europejskich zaraz po
zakon czeniu polskiej prezydencji
10
.
Ambasadorem polskich intereso w sta sie w drugiej poowie 2011 r. Parlament
Europejski (PE). W czasach kryzysu europarlament jest jedna z najbardziej
proeuropejskich instytucji UE, dbajaca przede wszystkim o interes Unii jako
caosci. Ma to tym wieksze znaczenie, ze traktat lizbon ski zagwarantowa euro-
deputowanym formalny gos w negocjowaniu wieloletnich ram finansowych
11
.
Zapis ten spowodowa, ze PE mia podstawe prawna do wywalczenia przy okazji
przyjmowania rocznego budzetu UE na 2011 r. swojego uczestnictwa w obradach
pan stw czonkowskich na temat wieloletniego unijnego budzetu. Pod koniec 2010 r.
deklaracje o udziale PE w briefingach i debriefingach przed i po spotkaniach Rady
ds. Ogo lnych zozyy cztery kolejne prezydencje, w tym polska.
Co wazniejsze, polskie przewodnictwo oficjalnie waczyo delegacje PE w de-
baty nieformalnego posiedzenia Rady ds. Ogo lnych w Sopocie, kiedy to po raz
pierwszy dyskutowano o komunikacie KE na temat przyszych WRF. Na spotkaniu
9
http:register.consilium.europa.eupdfen11st17st17448-re01.en11.pdf.
10
Projekt stanowiska RP w odniesieniu do Pakietu Wieloletnich Ram Finansowych UE na lata
2014-2020. 2 stycznia 2012.
11
Art. 312 pkt 2. TFUE Rada, stanowiac zgodnie ze specjalna procedura prawodawcza,
przyjmuje rozporzadzenie okreslajace wieloletnie ramy finansowe. Rada stanowi jednomyslnie po
uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, kto ry stanowi wiekszoscia goso w wchodzacych w jego
skad czonko w. Ponadto Parlament Europejski wspo decyduje z Rada o ksztacie rozporzadzen
szczego owych, kto re wdrazaja projekt Komisji Europejskiej dotyczacy wieloletnich ram finansowych.
Polska prezydencja a budzet Unii Europejskiej 55
tym delegacja europarlamentarzysto w prezentowaa stanowisko PE przyjete w czer-
wcu 2011 r. przez zdecydowana wiekszosc izby w postaci sprawozdania tzw.
komisji SURE zatytuowanego Inwestowanie w przyszosc nowe wieloletnie
ramy finansowe (WRF) na rzecz Europy konkurencyjnej, zro wnowazonej i sprzyja-
jacej integracji spoecznej. Mandat ten w duzej mierze oddaje oczekiwania Polski
odnosnie do przyszego wieloletniego budzetu UE zaro wno co do jego wielkosci,
jak i struktury. Przede wszystkim, biorac pod uwage nowe kompetencje UE
i ambitne cele strategii Europa 2020, proponuje zwiekszenie WRF 2014-2020
o minimum 5 proc. w poro wnaniu do poziomu z 2013 r. Ponadto staje w obronie
hojnej polityki spo jnosci, uznajac ja za jedna z najwazniejszych, najwidoczniej-
szych i najskuteczniejszych dziedzin polityki Unii
12
, przyczyniajaca sie do
kreowania wzrostu gospodarczego w Europie i konwergencji. Eurodeputowani
przestrzegaja przed powiazaniem wydatkowania funduszy strukturalnych z warun-
kowoscia makroekonomiczna, czemu ro wniez zdecydowanie sprzeciwia sie polski
rzad. Parlament Europejski opowiada sie takze za wprowadzeniem bardziej
sprawiedliwego systemu dopat bezposrednich miedzy pan stwami czonkowskimi
oraz utrzymaniem finansowania wspo lnej polityki rolnej na poziomie odpowiadaja-
cym co najmniej poziomowi obecnemu. Z polskiej perspektywy istotnym postula-
tem PE jest tez zwiekszenie nakado w na infrastrukture oraz europejska polityke
sasiedztwa. Wszystkie te postulaty daja nadzieje, ze w negocjacjach przyszego
wieloletniego budzetu Polska moze liczyc nie tylko na swoich tradycyjnych
sojuszniko w, takich jak chociazby tzw. przyjacio polityki spo jnosci, ale takze na
znaczaca wiekszosc europarlamentarzysto w.
Sytuacja ta sprawia, ze polska prezydencja bardzo pozytywnie odniosa sie do
propozycji eurodeputowanych dotyczacej organizacji multilateralnej konferencji
poswieconej wieloletniemu budzetowi 2014-2020. Wydarzenie to odbyo sie
w pazdzierniku 2011 r. i objeo nie tylko przedstawicieli instytucji UE i pan stw
czonkowskich, ale takze szeroko pojete spoeczen stwo obywatelskie i organizacje
pozarzadowe. Byo oryginalna okazja do wymiany zdan o priorytetach UE
i sposobie ich finansowania. Ponadto konferencja uwidocznia rozdzwiek, jaki
panuje miedzy rzadami pan stw czonkowskich UE a wchodzacymi w ich skad
regionami w odniesieniu do polityki spo jnosci. I tak np. Walia okazaa sie duzo
wiekszym zwolennikiem funduszy strukturalnych niz rzad w Londynie. Co wazniej-
sze, wydaje sie, ze inicjatywa polskiej prezydencji stanie sie zwyczajem. Dun czycy
juz w pazdzierniku 2011 r. zadeklarowali, ze zorganizuja podobne wydarzenie
podczas swojej prezydencji. Dun ska konferencja odbya sie w Brukseli w dniach
22 i 23 marca 2012 r. i oscylowaa woko tematu wielkosci wieloletnich ram
finansowych, co zrozumiae ze wzgledu na zblizajace sie sformuowanie stanowiska
12
Art. 64 EPTEXT;TA;P7-TA-2011-0266
Sidonia Jedrzejewska 56
Rady na temat WRF. Patnicy netto, kto rzy juz oswiadczyli, iz projekt Komisji
Europejskiej jest zbyt ambitny, argumentowali za zmniejszeniem przyszych WRF
o co najmniej 10%. W takich chwilach Polska liczy na Parlament Europejski, kto ry
zrobi wszystko, co w jego mocy, by obronic przyszy budzet Unii Europejskiej.
ABSTRACT
Polish presidency of the Council of the European Union was the first to start formal negotiations of
the EUs multi-annual budget, i.e. the Multiannual Financial Framework (MFF). It was a significant
merit of Polands chairmanship that the negotiations focused on the MFF project of 2011 prepared by the
European Commission and that representatives of the European Parliament were invited to take part in
the debate, since the EP traditionally support a generous EU budget. The project of the Commission
balances the demands to freeze the multi-annual budget voiced by countries who are net payers and the
Parliaments appeal for an increase of the future MFF by 5% compared to 2013. The inclusion of the
European Parliament in these negotiations follows from the regulations of the Lisbon Treaty and is
important because in times of crisis it is this institution that protects the interest of the EU as a whole.
Such a state of matters is a positive signal for Poland that in negotiations of the 2014-2020 budget it can
relay not only on its traditional allies, e.g. the so-called friends of the cohesion policy but also on a vast
majority of the members of the European Parliament.
Polska prezydencja a budzet Unii Europejskiej 57
REKLAMA str 58 REKLAMA str 58 REKLAMA STR 100 REKLAMA STR 100
STR 56
REKLAMA
STR 56
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA vacat
vacat
vacat
NASZE WYDAWNI CTWA
INSTYTUT ZACHODNI
ul. Mostowa 27, 61-854 Pozna
tel. +61 852 28 54
fax +61 852 49 05
e-mail: wydawnictwo@iz.poznan.pl
GOSPODARKA NIEMIECKA
20 LAT PO ZJEDNOCZENIU
Praca zbiorowa pod redakcj Tomasza Budnikowskiego
Studium niemcoznawcze nr 87
ISBN 978-83-61736-29-5
Pozna 2011, 238 ss.
Opracowanie podejmuje aktualny, bardzo istotny z punktu widzenia nauki i praktyki
gospodarczej temat wyzwa, przed jakimi stana gospodarka Niemiec w pierwszych
dwudziestu latach, ktre miny od zjednoczenia. Grono badaczy (J. Misala, M. Gtz,
I. Romiszewska, P. Kalka, T. Budnikowski i M. ukowski) w sposb wszechstronny
rozwaa najwaniejsze aspekty unifkacji dwch pastw niemieckich.
Czytelnik dowiaduje si przede wszystkim, jak wielkie s jeszcze dysproporcje
w poziomie rozwoju gospodarczego midzy wschodnimi i zachodnim krajami fede-
racji. Szczegowej analizie poddano take zmiany zachodzce w handlu zagranicz-
nym, zagadnienie istotne, ze wzgldu na rol, jak wymiana towarowa odgrywa we
wzrocie gospodarczym Niemiec. Tematem innego rozdziau jest ksztatowanie si
wydatkw na badania i rozwj. Przeprowadzone porwnanie nakadw ponoszonych
na te cele w innych wysoko rozwinitych krajach pokazuje, e Niemcy utrzymuj sto-
sunkowo wysok pozycj tej dziedzinie.
Znaczna cz pracy powicona jest aspektowi spoecznemu zjednoczenia,
w tym przede wszystkim bezrobociu bdcemu konsekwencj wprowadzenia zasad
gospodarki rynkowej na terenie dawnej NRD. Szybko postpujcy proces starzenia
si niemieckiego spoeczestwa sprawia, e uzasadnione okazao si take podjcie
rozwaa nad funkcjonowaniem zabezpiecze spoecznych.
Wnioski z poszczeglnych opracowa zostay sformuowane zarwno w warstwie
teoretycznej, jak i w zakresie polityki gospodarczej. Ksika moe wic stanowi wiel-
ce uyteczn literatur zarwno dla pracownikw naukowych, studentw ekonomii jak
i politykw oraz praktykw ycia gospodarczego.