CZAKRAM

1. PREZENTACJA

2. CHARAKTERYSTYKA OGLNA

System Just, przeznaczony dla samochodw z silnikami spalinowymi na gaz
(CNG lub LPG) zost a opracowany przez BRC w oparciu o dugoletnie
dowiadczenia.
System ten stanowi poczenie najlepszych cech systemw kontroli gazu lambda
oraz dodatkowych innowacyjnych funkcji, takich jak zdolno do samokonfiguracji i
samoadaptacji, dziki czemu zdecydowanie naley do najlepszych rozwiza w
dziedzinie tradycyjnych instalacji gazowych.
Najwaniejsz czci systemu jest mikroprocesor o bardzo wysokim wskaniku
moliwoci do ceny i bardzo duym potencjale, ktry jest w stanie zarzdza
funkcjami spalania mieszanki dziki opt ymalizacji czasu, wszechstronnoci i
efektywnoci zarzdzania ECU.
Dugie i staranne sprawdzanie pracy urzdzenia podczas jazdy, testowane na
wielu pojazdach rnych rodzajw o rnych cechach i osigach wskazuje
jednoznacznie na znaczny potencja systemu, a take na atwo ustawiania oraz
moliwo optymalizacji pracy samochodu.
Rezultaty, otrzymane w testach odbioru produktu, dotyczce emisji spalin
stanowi dowd na wyjtkow jako systemu kontroli mieszanki paliwowej.
Testy odbioru z punktu widzenia kompatybilnoci elektromagnetycznej (EMC),
ktre system przeszed ze znakomitymi wynikami wskazuj na jego ogromne
moliwoci w przypadku wystpienia problemw natury elektromagnetycznej oraz
stanowi potwierdzenie wiarygodnoci zastosowanej st rategii planowania i realizacji.

3. OGLNY UKAD SYSTEMU

System Just mona stosowa do kadego typu silnika przerobionego na gaz przy
pomocy tradycyjnego sprztu BRC (LPG lub CNG).
Dziki mikroprocesorowi ECU kontroluje cae urzdzenie gazowe oraz reguluje
skad mieszanki na zasadzie sprzenia dziki aktuatorowi STEP, w celu otrzymania
optymalnej mieszanki pod wzgldem zuycia i zanieczyszczenia rodowiska, oraz
optymalnych warunkw jazdy samochodu, niezalenie od warunkw zewntrznych
(temperatura itp.) czy skadu paliwa.
Istniej dwie moliwoci ustawiania oraz inicjacji pracy systemu, dziki szeroko
pojtej zdolnoci urzdzenia do samokonfiguracji oraz samoadaptacji:
1 cakowita konfiguracja oraz inicjacja pracy systemu w wykorzystaniem jedynie
przecznika oraz skrzynki diagnostycznej BRC;
2 ustawienie za pomoc interfejsu systemowego komputera, co umoliwia dialog w
czasie rzeczywistym z ECU, dokadne sprawdzenie pracujcego urzdzenia, a
take dokadne indywidualne ustawianie, specyficzne dla kadego samochodu.
Na rys. 1 (na nastpnej stronie) przedstawiono oglny ukad urzdzenia, a w
szczeglnoci:
3 ukad elektronicznej kontroli Just (ECU),
4 przecznik z wskanikiem poziomu,
5 poczenie ze skrzynk diagnostyczn BRC,
6 (opcjonalnie) poczenie do komputera przenonego BRC;
7 aktuator STEP odpowiadajcy za kontrol przepywu gazu,
8 reduktor,
1. mikser,

2. czujnik tlenu lambda.
Zadaniem rysunku jest jedynie orientacyjne przedstawienie oglnego widoku
urzdzenia. Wiele szczegw moe rni si w zalenoci od rodzaju samochodu,
naley zatem zawsze sprawdza plan poszczeglnego pojazdu.
Na rys. 2 przedstawiono
szczegowo gwne elektroniczne i
elektryczne czci systemu, czyli:
1. ECU
2. przecznik
3. aktuator STEP odpowiadajcy
za kontrol przepywu gazu
4. zesp przewodw.
1. SZCZEGOWY OPIS KOMPONENTW SYSTEMU

2. ECU I PRZECZNIK

Just ECU mona uzna za operacyjn cz caego urzdzenia gazowego.
Specjalny zesp przewodw umoliwia atwe dotarcie do rnych czci
samochodu. Dziki odpowiednio uregulowanym stadiom wejcia i wyjcia poczenia
te nie mog ani zmienia, ani cakowicie zaburza normalnej pracy samochodu na
benzynie. Urzdzenie to zarzdza caym systemem Just podczas jego pracy.

3. Funkcje przeczni ka w samochodach z wtryskiem

Przecznik jest urzdzeniem umoliwiajcym uytkownikowi bezporedni
kontakt z systemem Just. ECU dostarcza kierowcy koniecznych informacji poprzez
wpyw na zachowanie diod.
Przecznik Just jest podobny do innych
produktw BRC tego rodzaju, jeeli chodzi o
standardowe funkcje, ale posiada dodatkow
funkcj zwizan ze spalaniem mieszanki,
wykorzystywan do procedury wprowadzania i
ustawiania systemu, a take diagnostyki.
Do przecznika doczona jest naklejka,
przydatna przy montowaniu przecznika w
pozycji pionowej. Wystarczy wwczas odklei
naklejk oryginaln i zastpi j zapasow.
Przecznik (rys. 3) moe znajdowa si
w trzech pozycjach, co odpowiada trzem
rnym trybom jego pracy.

1. Praca na wymuszonej benzynie
Jeeli przecznik ustawiony jest w pozycji na lewo, wwczas dwukolorowa
prostoktna dioda wieci na czerwono, wtryski pracuj, gazowe wielozawory
elektromagnetyczne s zamknite, a system kontroli przep ywu gazu pozostaje
odcity.
Samochd pracuje na benzynie, jakby nie byo urzdzenia gazowego.

2. Praca na automatycznym przejciu z benzyny na gaz
Jeeli przecznik znajduje si w centralnej pozycji i zostanie wczony zapon,
wwczas dwukolorowa dioda migocze czerwonym wiatem (rodkowa pozycja bez
obrotw), samochd zaczyna od pracy na benzynie, a nastpnie automatycznie
przechodzi na gaz (dwukolorowa dioda wieci si staym wiatem na zielono),
zgodnie z odpowiedni strategi przeczania opart na liczbie obrotw i na sygnale
TPS. Warto progowa, po ktrej nastpuje przejcie jest regul owana przez
oprogramowanie (Rozdz. 3 i 4). Pomaraczowy odcie dwukolorowej diody jest
sygnaem, e w warunkach pracy na benzynie prg przejcia zosta przekroczony (w
takim przypadku zwolnienie obrotw powoduje przejcie na gaz).
Tu po wczeniu zaponu (ok. 5 sekund) automatyczne przejcie na gaz
zostaje wstrzymane na krtki okres czasu.
Podczas pracy na gazie wtryski s odczone, poniewa dziaa urzdzenie
odcinania zewntrznego oraz emulacja wtryskw, gazowe zawory
System automatycznie przechodzi z powrotem na benzyn w przypadku
awarii przejcia na gaz lub przypadkowego zatrzymania si (bezpieczestwo
samochodu). O takiej sytuacji informuje naprzemienne wiecenie si diod, od
lewej do prawej i odwrotnie.
W podobny sposb odbywa si automatyczne przejcie z powrotem na
benzyn (wiateka diod pal si na czerwono) w przypadku, gdy obroty silnika
znalazy si powyej progu przejcia. Po powrocie do normalnych warunkw
nastpuje automatyczne przejci e na gaz (punkt 1.3.1.2).

1. Praca na wymuszonym gazie
Jeeli przecznik znajduje si w pozycji na prawo, a zapon jest wczony,
wwczas nastpuje natychmiastowe wymuszenie (otwarcie gazowych zaworw
elektromagnetycznych, ktre pozwala na rozpoczcie pracy samochodu).
Dwukolorowa dioda pali si zielonym wiatem (migoczcym w przypadku braku
odpowiednich obrotw oraz wiatem staym w przypadku wymuszenia lub pracy
silnika), a samochd pracuje wycznie na gazie.
Rwnie w tym przypadku samochd automatycznie przechodzi na zasilanie
benzyn w przypadku zaburzenia przy przechodzeniu na gaz lub przypadkowego
zatrzymania si (ze wzgldw bezpieczestwa), i gdy obroty silnika przekrocz prg.
T funkcj naley uwaa za rozwizanie awaryjne, stosowane wycznie w
przypadku awari i systemu zasilania benzyn oraz z zachowaniem ostronoci ,
aby pompa paliwowa nie pracowaa na sucho z powodu braku paliwa,
poniewa moe to doprowadzi do jej uszkodzenia.
Zalecana jest jazda ze zbiornikiem benzynowym wypenionym przynajmniej do


2. Ponowne przeczanie przy obrotach nie odpowiadajcych wartociom
progowym

W przypadku, gdy samochd pracuje na obrotach nie odpowiadajcych
wartociom progowym, system automatycznie przechodzi z powrotem na
benzyn, co pozwala na realizacj strategii ograniczajcych liczb obrotw,
stosowanych przez ECU wtrysku benzynowego.
Po powrocie do odpowiednich warunkw pracy ECU automatycznie
powoduje ponowne przejcie na gaz. Przejcie na gaz nastpuje natychmiast
po zaistnieniu odpowiednich warunkw (punkt 1.3.1.1).
Zarwno prg wejciowy obrotw, jak i prg umoliwiajcy powrt do
bdcych do przyjcia warunkw pracy mona skonfigurowa za pomoc
oprogramowania w komputerze.

1.1.1.1 Funkcja kontroli iloci gazu

System dziaa na zasadzie obwodu zamknitego, regulujc moc mieszanki
powietrzno-paliwowej w czasie rzeczywistym zgodnie z informacjami dostarczanymi
przez czujnik tlenu lambda. Wytwarza on sygna w Voltach, ktrego wielko zaley
od zawartoci tlenu w spalinach, przez co w sposb niebezporedni mierzy moc
mieszanki (czy jest uboga, stechiometryczna czy bogata). Te informacje pozwalaj
oddziaywa ECU na aktuator przepywu gazu za pomoc odpowiedniego napicia.
Regulacja mocy mieszanki w czasie rzeczywistym odbywa si na podstawie informacji z
czujnika tlenu lambda oraz dziki analizie rnych warunkw jazdy samochodu (mapowanie
oparte na obci eniu silnika).


Karta elektroniczna systemu Just zostaa opracowana tak, aby wsppracowaa
wy cznie z opatentowanym przez BRC aktuatorem STEP, wchodz cym w skad
systemu i nie jest kompatybilna z aktuatorami innego rodzaju.

1.3.1. 4 Funkcja emulacji wtryskiwaczy i zachodzenie paliwa

ECU JUST nie posiada ani funkcji odcinania wtryskiwaczy, ani emulatora wtryskiwaczy.
Konieczne jest zatem zainstalowanie zewntrznego moduu (emulator, roz czenie itp.),
dostpnego w rnych wersjach w zalenoci od typu wtrysku i specyficznych wymaga
samochodu.
Poprzez po czenie zewntrznego zasilania emulatora do biao-zielonego przewodu Just
ECU (punkt 2.3.3.4), otrzymujemy funkcj zachodzenia paliwa.
Czas zachodzenia na siebie paliwa mona ustawi za pomoc skrzynki diagnostycznej
(rozdz. 3).

1. Funkcja emulacji sygnau czujnika tlenu lambda

Just ECU posiada daj cy si konfigurowaemulator sygnau czujnika tlenu lambda,
ktry moe dokonywazarwno emulacji staej, jak i emulacji przy zmiennym nasyceniu
mieszanki.
Wybr wi e si z ustawieniem kontaktu przekanika NP (no problem) NC1/NC2
(punkt 1.3.1.6). Emulacj zmiennego wzbogacenia mieszanki otrzymuje si dziki
ustawieniu NP, podczas gdy emulacj sta dziki ustawieniu NC1/NC2.
W przypadku zmiennej emulacji sygnau czujnika tlenu lambda istnieje moliwo
zaprogramowania cyklu pracy emulowanego sygnau lambda z rezolucj 1% (rozdz. 3).

2. Zarz dzanie pamici i kontakt przekanika odcinania sygnau

Przewody: biay oraz biao-pomaraczowy mog peni dwie funkcje, ktre mona
skonfigurowaza pomoc programu (rozdz. 3).
3. funkcja resetowania pamici ECU wtrysku benzynowego (NP),
4. funkcja kontaktu przekanika dla sygnau odcinania (NC1/NC2).
Funkcja NP biaego i biao-pomaraczowego przewodu jest zazwyczaj stosowana jedynie
w samochodach, w ktrych zachodzi koniecznoresetowania (wyzerowania) pamici ECU
wtrysku benzynowego.
Chc c wprowadzi funkcje NC1/NC2 (odnosz ce si do styku przekanikowego
odcinaj cego sygna) naley skorzystaz planu poszczeglnego samochodu.

5. Wskanik poziomu

Wewn trz prze cznika znajduje si wskanik poziomu, ktry informuje o stanie
poziomu za pomoc rzdu czterech ZIELONYCH diod. Niski poziom paliwa sygnalizuje
migotanie pierwszego wiateka diody.
Do ECU naley pod czyjeden z dostpnych wskanikw BRC, albo typu Halla, albo
oporowego (zob. rozdzia 2 instalacja).
1. Dialog ze skrzynk diagnostyczn

Just ECU mona podczy do skrzynki diagnostycznej, aby obserwowa
gwne sygnay kontrolne.
Informacje o obrotach silnika, sygna czujnika lambda oraz pozycja aktuatora
STEP s przedstawione na trzech rzdach diod urzdzenia (punkt 1.3.2).

2. Dialog z przenonym komputerem BRC

Just ECU moe zosta rwnie podczony (za pomoc specjalnego adaptera)
do przenonego komputera BRC. Dziki odpowiedniemu oprogramowaniu
interfejsowemu komputer moe komunikowa si z ECU i osign dostp do jego
pomici oraz gwnego systemu przetwarzania w czasie rzeczywistym (punkt 1.3.3).

3. Dwie moliwoci przeprowadzania operacji ustawiania i rozpoczynania

W systemie Just s dwa moliwe rodzaje dostpu do ustawiania i inicjowania
pracy urzdzenia, ktre odpowiadaj potrzebom instalatora.
Istnieje moliwo przejcia z podstawowego ust awiania (rozdz. 3) w oparciu
jedynie o przecznik i skrzynk diagnostyczn (co zmniejsza do minimum czas i
regulacj), do celowego i swoistego ustawiania (rozdz. 4) w oparciu o program
komputerowy, ktry pozwala dowiadczonemu instalatorowi indywidualnie ustawi
prac systemu i wyregulowa go tak, aby odpowiada najbardziej zrnicowanym
wymaganiom.

4. Samokonfiguracja systemu zgodnie z sygnaami pojazdu

System Just posiada zdolno dostosowania do rnego rodzaju
sygnaw z pojazdu (automatyczne odbieranie sygnaw TPS, takich jak sygna
obrotw czy z czujnika tlenu lambda). Dziki temu ustawianie ECU jest znacznie
atwiejsze, poniewa eliminuje moliwo popenienia bdu przez instalatora (rozdz.
3).

5. Samoadaptacja systemu

W systemie Just zastosowano strategi samoadaptacji do zmian warunkw i
waciwoci samochodu podczas pracy, co ma zapewni sta i trwa
optymalizacj potencjau kontroli (punkt 3.8).

6. Sprawdzanie systemu

Po kadym odczeniu deski rozdzielczej, ECU przeprowadza sprawdzanie
wszystkich swoich parametrw oraz stanu wszystkich czci nalecych do systemu
Just.
Taki stan wskazuje przecznik poprzez migotanie par wiateek diod od
rodka na zewntrz i z powrotem.
UWAGA! W razie koniecznoci istnieje zawsze moliwo przerwania procesu
sprawdzania.


1. Wykrywanie usterek

System Just potrafi przeprowadza diagnoz swojej pracy w czasie
rzeczywistym.


Ewentualne bdy lub nieprawidowoci s przechowywane przez ECU i
pokazywane przez charakterystyczne zachowanie diod na prze czniku zaraz po ich
wystpieniu.
S one take przechowywane i mona do nich dotrze za pomoc programu w
komputerze.
Usunicie zarejestrowanych ni eprawid owoci odbywa si automatycznie
w momencie zatrzymania samochodu. Jeeli ich przyczyna zostanie usunita,
nie pojawi si przy kolejnym wczeniu silnika. W przeciwnym wypadku bd
si pojawia ponownie.

2. SKRZYNKA DIAGNOSTYCZNA

Just ECU posiada moliwo poczenia ze skrzynk diagnostyczn w celu
obserwowania gwnych sygnaw kontrolnych.

Obroty silnika, sygna czujnika lambda oraz pozycja aktuat ora STEP s
przedstawione na trzech rzdach diod.
Skrzynka diagnostyczna jest bardzo przydatnym narzdziem (niezastpionym,
jeeli nie wykorzystuje si komputera) do konfiguracji i ustawiania systemu, a take
do wprowadzania oraz dalszej kontroli i regulacji parametrw.
Za pomoc skrzynki diagnostycznej oraz przecznika moliwy jest dostp do
bardzo przydatnych domen ustawiania, t akich jak obserwowanie pozycji zerowej
aktuatora STEP, cyklu pracy oraz ustawianie emulowanego sygnau lambda
(szczegowe informacje zamieszczono w Rozdz. 3).

3. PROGRAM KOMPUTEROWY

Podczenie Just ECU do przenonego komputera (za pomoc specjalnego
adaptera) pozwala na przeprowadzenie bardziej praktycznej i precyzyjnej procedury
ustawiania.
Bardzo inteligentny program umoliwia komunikacj z ECU oraz zapewnia
dostp do pamici urzdzenia i gwnego zespou przetwarzania w czasie
rzeczywistym.
Interfejs komputerowy jest zatem instrumentem, dziki ktremu instalator
porozumiewa si z caym systemem Just oraz moe modelowa urzdzenie
gazowe tak, aby dostosowa parametry samochodu do rnych warunkw jazdy.
Uporzdkowany zbir plikw rnych dokonanych wczeniej instalacji staje si
prawdziwym archiwum, bardzo przydajcym si przy ledzeniu ewolucji systemu
podczas kontroli, oraz punktem pocztkowym dla nowych, podobnych lub
krytycznych instalacji.
1. ZESP PRZEWODW

System Just ECU moe zosta podczony do rnych elementw za pomoc
zespou przewodw (obecnie istniej dwa rodzaje takich zespow). Gwne zcze
typu samochodowego 24-wizkowe stanowi zbir wszystkich wtrnych zczy oraz
rnych innych przewodw, rnicych si kolorami, odpowiadajcymi kolorom
stosowanym w systemach Lambda Gas BRC.
Rne przewody zostay ponadto umieszczone w osonach, co uatwia ich
instalacj i zapewnia estetyczny wygld.






2. AKTUATOR KONTROLI PRZEPYWU GAZU

Aktuator STEP kontroluje ilo paliwa przesyanego do silnika. Jest to silnik
krokowy, powszechnie uywany w przemyle samochodowym, w ktrym
zastosowano cylindryczn diafragm. Ruch tej diafragmy wywouje zmian iloci
gazu przepywajcego w rurze (rys. 4).
System regulacji w kadym przypadku i
w czasie rzeczywistym znajduje si pod
kontrol ECU, ktre nadzoruje jego prac,
oceniajc zarwno odpowied czujnika tlenu
lambda jak i warunki pracy samochodu zgodnie
z wczeniej ustawion map. W przypadku
samoadaptacji regulacja moe dokonywa si
dziki oprogramowaniu (pozycja zerowa przy
zimnym czujniku tlenu, parametry
stechiometryczne, odcicie pracy, na biegu
jaowym, przy normalnej prdkoci, przy penym
obcieniu, zarzdzanie przyspieszeniem i
zwolnieniem oraz obcieniem silnika).

Ekstremalna szybko podejmowania decyzji przez system cyfrowy oraz jego
elastyczno umoliwia atwe i skuteczne ustawianie staego utrzymywania
prawidowych wartoci mieszanki stechiometrycznej w kadym samochodzie z
dowolnym modelem silnika. Aktuator zosta tak zaprojektowany, aby pracowa
zarwno na CNG, jak i LPG.

3. REDUKTOR

Urzdzenie Just jest odpowiednie zarwno dla CNG, jak i LPG.
W kadym przypadku reduktor-parownik LPG lub reduktor cinieniowy
CNG powinny pochodzi z fabryki BRC, zgodnie z obowizujcymi przepisami,
ktre zabraniaj czenia elementw rnicych si od elementw
wykorzystywanych podczas przeprowadzania testw odbioru.

4. MIKSER
instalatorowi ocen moliwych nieprawidowoci zasilania systemu mechanicznego,
oraz ich zlokalizowanie i ustawienie zgodnie z rnymi modelami samochodw.


2. INSTALACJA SYSTEMU

2.1 OPERACJE WSTPNE
Przed rozpoczciem instalowania rnych czci systemu Just naley
sprawdzi stan samochodu pracujcego na benzynie.
W szczeglnoci wane jest sprawdzenie stanu elektrycznego urzdzenia
zaponowego, filtru powietrza i katalizatora. Mona je sprawdzi multimetrem lub za
pomoc narzdzi BRC, stworzonych dla potrzeb instal atorw (Jolly, skrzynka
diagnostyczna).Naley oceni prawidowo rnych sygnaw istotnych dla
systemu: dodatni po kontakcie, obroty, czujnik tlenu lambda, TPS, zasilanie
benzynowego ECU, dodatnie wtryski. Bardzo wane jest rwnie sprawdzenie, czy
uziemienie rnych sygnaw jest stabilne i zbiega si (dopuszczalna przerwa moe
wynosi ok. 10 mV) z miejscem, w ktrym zostanie przyczone uziemienie Just
ECU.
Kolejn wan spraw jest postpowanie zgodnie z instrukcjami zaczonymi
do produktw BRC oraz planami obwodw, dostarczonymi przez Serwis, oczywicie
po sprawdzeniu modelu samochodu, ktry ma zosta przerobiony, roku produkcji,
numeru silnika, typu wtrysku i zaponu i sprawnoci sprztu.
Te proste dziaania zajmuj tylko kilka minut, a pomog unikn pniejszych
czasochonnych niedogodnoci i reklamacji.

2.2 MONTOWANIE ECU

Just ECU dostpne jest w zbudowanej z czci plastikowej i aluminiowego
przodu obudowie, ktra jest wytrzymaa, est etyczna, niewielka i wodoszczelna, a
zatem nadaje si do zainstalowania bezporednio w czci silnikowej.
Nowa, 24-wtykowa
zczka typu samochodowego
zapewnia doskona szczelno
oraz praktyczny system czenia.
W celu dokonania
prawidowej instalacji naley
postpowa zgodnie z
nastpujcymi zaleceniami:
1. nie naley instalowa ECU w
pobliu rury wydechowej:
promieniujce ciepo moe go
uszkodzi, nawet jeeli
urzdzenie ley w pewnej
odlegoci od rury. Wystarczy
wstawi kilka przegrd
pomidzy rur wydechow a
ECU, zabezpieczajc go w
ten sposb przed
bezporednim
promieniowaniem cieplnym.
2. Zawsze naley instalowa ECU w czci silnikowej pojazdu, ktra jest w
najwikszym stopniu chroniona przed dostpem wody. Bardzo wane jest

2.3 PODCZANIE ECU

Podczanie Just ECU do rnych elementw systemu powinno zosta
dokonane za pomoc 24-biegunowego zespou przewodw (BRC wytwarza dwa
rodzaje takich zespow).
ECU posiada take 5-
bieguno-we gniazdo DIN zcza
do skrzynki diagnostycznej.
Opcjonalne poczenie do
prze-nonego komputera BRC w
celu skorzystania z
odpowiedniego programu moe
zosta dokonane za pomoc
specjalnego adaptera,
podczonego do zczki wewntrz
urzdzenia ECU (punkt 2.3.2).
Wszystkie poczenia
przewodw zespou, ktre nie
zostay prze-widziane dla czy
powinny zosta
przeprowadzone za pomoc
starannego i odpowiednio
izolowanego lutowania. Nie
wolno skrca kabli czy
wykorzystywa kocwek.

Ponisze wskazwki maj oglny charakter i s niezbdne dla zrozumienia
pracy systemu. Podczas instalacji naley korzysta z planu danego samochodu. 24-
biegunowy zesp przewodw ma takie same kolory jak inne systemy BRC. Ponadto
przewody s podzielone na kilka osonek, co pozwala maksymalnie uproci ich
instalacj.

2.3.1 5-BIEGUNOWE CZE DO SKRZYNKI DIAGNOSTYCZNEJ

Just ECU mona
podczy do skrzynki
diagnostycznej, aby
obserwowa gwne sygnay
kontrolne. Sygnay
informujce o obrotach,
stanie czujnika tlenu lambda
i pozycji aktuatora STEP s
widoczne na trzech rzdach
diod. 5-biegunowe cze DIN
(rys. 7) umoliwia poczenie
ECU ze skrzynk
diagnostyczn.
POCZENIE Z PRZENONYM KOMPUTEREM BRC

Poczenie Just ECU z przenonym komputerem BRC ma na celu umoliwienie
prostszego i dokadniejszego ustawiania.


Specjalny program umoliwia komunikowanie si z ECU i dostp do jego
pamici oraz gwnych funkcji urzdzenia w czasie rzeczywistym.
Poczenie
dokonywane jest przez
szeregowy port komputera,
nawet przez kabel uywany z
systemem BRC Flying
Injection.
Dostpny jest take
adapter, ktry moe zosta z
jednej strony podczony do
tego kabla, a z drugiej do
specjalnego 4-biegunowego
zcza na karcie Just ECU. Do
dokonania tego poczenia
konieczne jest otwarcie ECU
(rys. 8).

2.3.3 24-BIEGUNOWY ZESP PRZEWODW

Dwa rodzaje 24-biegunowego zespou przewodw (o rnych kodach)
posiadaj na jednym kocu gwne 24-biegunowe cze, bdce zbiorem wszystkich
drugorzdnych zczy i rnych kabli, ktrych opis znajduje si w dalszej czci
rozdziau.


2.3.3.1 10-biegunowy kabel do przecznika

9-biegunowy multipolarny
kabel wewntrz zespou
przewodw, zakoczony 10-
biegunow zczk jest
wykorzystywany do poczenia z
przecznikiem (rys. 9). czy on
ECU z przecznikiem
znajdujcym si w kabinie
kierowcy. Aby uatwi
doprowadzenie go przez ciank,
zaleca si zastosowanie cza
zginajcego si pod ktem 90,
aby byo ono rwnolege do
przewodw.

2.3.3.2 4-biegunowa zczka do aktuatora STEP

4-biegunowy kabel multipolarny, zakoczony 4-biegunow zczk (rys. 10)
czy ECU z silnikiem krokowym, ktry kontroluje przepyw gazu (punkt 1.3.5).

2.3.3.3 Poczeni e z czujnikiem poziomu gazu

Kabel czcy do czujnika typu oporowego naley do 24-biegunowego zespou
przewodw i jest biao-czarny, zakoczony gniazdem w osonie. Poczenie
pomidzy ECU a czujnikiem moe zosta dokonane za pomoc specjalnego kabla
przeduajcego, znajdujcego si w zestawie czujnikw (rys. 11).
Do poczenia z czujnikiem typu Halla stosuje si typ Just ECU, dostarczany
ze specjalnym maym kablem wychodzcym z przodu, z biaym potrjnym czem
(rys. 11A).
Przy dokonywaniu pocze naley korzysta z instrukcji doczonych do czujnikw.

2.3.3.4 Poczeni e do modularw

Jest ono obecne we wszystkich wersjach 24-biegunowego zespou przewodw
systemu Just i skada si z trzech kabli: biao-zielonego, czarnego i czerwonego,
zakoczonych wtyczk z oson. Mona je wykorzystywa do pocze z wszystki mi
urzdzeniami typu modularnego, odpowiedzialnymi za odcinanie i/lub emulacj
wtryskiwaczy (rys. 12).
Urzdzenia typu modularnego mog zosta zamontowane dziki specjalnemu
wczepowi jaskczemu na ECU.

Nie wolno zasila adnego emulatora zielonym kablem zasilajcym
zawory elektromagnetyczne, poniewa uniemoliwi to wykorzystywanie funkcji
zachodzenia pal iwa, precyzyjnie zarzdzanej przez Just ECU poprzez kabel
biao-zielony.

2.3.3.5 Poczeni e zerujce pami

Jest ono obecne w wersji 24-biegunowego zespou przewodw i skada si z 4-
biegunowej kostki z bezpiecznikami (rys. 13), z ktrej wychodz kable w
nastpujcych konfiguracjach:
- ty i jasnoniebieski (do czujnika tlenu lambda)
- biay i biao-pomaraczowy (do pamici)
- czerwony i czerwony
Naley pamita, e bezpiecznik do czerwonego przewodu powinien zosta
podczony prawidowo, poniewa peni on funkcj ochronn dla caego sprzt u.
Bezpieczniki dla dwch innych par kabli znajduj si wewntrz zcza
zerujcego i powinny zosta podczone w przypadku powanych zaburze pracy
sprztu gazowego.
Po poczeniu z bezpiecznikami i ustawieniu przecznika w pozycji
wymuszona benzyna samochd pracuje na benzynie, nawet jeeli system Just
ECU zosta usunity.
Instalator powinien udzieli wacicielowi samochodu odpowiednich informacji,
dotyczcych tej funkcji.
2.3.3.6 Kable w osonie A

Kolor Typ (*) Opis
Czarny Wejcie uziemienie silnika
Czerwony Wejcie biegun dodatni akumulatora (**)
Zielony Wyjcie zawr elekromagnetyczny LPG
zawr elektromagnetyczny reduktora LPG lub CNG
wszelkie zabezpieczenia zaworu elektromagnetycznego na
zbiorniku LPG
(ewentualnie) inne urzdzenia

Wane jest, aby CZARNY przewd zosta poczony do uziemienia
silnika, a nie do ujemnego bieguna akumulatora czy innych czci nadwozia.
Poniewa od jedne-go punktu uziemienia samochodu do innego potencja moe si
zmienia o kilka dziesitnych Volta, przy po-czeniu z punktem o adunkiem ujem-
nym w nieodpowiednim miejscu od-czyt czujnika tlenu lambda moe by
nieprawidowy.
(*) Typ - sygna znajduje si na wejciu czy wyjciu.
(**) CZERWONY kabel powi nien zosta zabezpieczony bezpieczni kiem
7,5 A, jeeli nie zostanie zastosowany zesp przewodw z poczeniem
zerujcym.
Masy na ZIELONYM kablu maj zosta poczone rwnolegle do siebie.

2.3.3.7 Kable w osonie B

Kolor

typ opis
Brzowy wejcie dodatni za kontaktem
Szary wejcie impulsy zaponu silnika

Podczenie BRZOWEGO przewodu wie si z bardzo niewielkim zuyciem
prdu, wic mona wybra dowolny punkt dodatni za kontaktem. Wane jest, aby
sprawdzi, czy nie jest to punkt nalecy do instalacji elektrycznej, naraony
na due straty napicia. W niektrych samochodach nie wolno wykorzystywa
punktu dodatniego cewki zaponu lub wtryskiwaczy, poniewa przed nimi wystpuj
opornoci obniajce potencja o kilka Volt.
SZARY kabel powinien zosta poczony do sygnau czstotliwoci impulsw,
proporcjonalnego do liczby obrotw silnika. Moe to by:
1. sygna fali prostoktnej, ktry mona znale na ECU wtryskiwaczy lub ECU
zaponu, pod warunkiem e ma wystarczajc amplitud. Odpowiednimi
przewodami mog by: przewd idcy do licznika obrotw lub przewd czcy
powysze rodzaje ECU z moduem mocy zaponu,
2. sygna przychodzcy z ujemnego punktu na cewce zaponu.
Jeeli jest to moli we, radzimy raczej opiera si na sygnale fali
prostoktnej decydujc si na poczenie z ujemnym punktem na cewce
zaponu jedynie wwczas, gdy nie ma innych moliwoci.
Nie naley skrca szarego kabla jak anteny na kablach wysokiego
napicia.

2.3.3.8 Kable w osonie C

Kolor typ Opis
Czujnik tlenu lambda zazwyczaj wysya sygna oscylujcy pomidzy 0-1 V. W
niektrych typach samochodw s czujniki tlenu o sygnale 0,7-1,5 V lub 0-5 V. Just
ECU, dziki procedurze samowprowadzania pot rafi skorygowa wszystkie amplitudy
sygnau czujnika lambda, a take czujni ki lambda z absorpcj lub oporowym
podciganiem.
Poczenie TEGO oraz JASNONIEBIESKIEGO kabla moe zosta
dokonane bezporednio na wtrysku ECU lub na zczce czujnika tlenu. W kadym
przypadku naley postpowa zgodnie ze szczegowym planem danego
samochodu.
Jeeli konieczna jest emulacja sygnau czujnika tlenu lambda, wwczas naley
skorzysta z diagramu, przedstawionego na rys. 16A. Jeeli emulacja nie jest
konieczna, wwczas naley skorzysta z rys. 16B.
WANE! Nie wolno spina na krtko kabla czujnika tlenu ani z uziemieniem, ani
z biegunem dodatnim. Nie naley take podpina do niego adnej masy.

W razie wtpliwoci mona z atwoci zlokalizowa przewd sygnau czujnika
tlenu lambda, poniewa znajduje si na nim kod Jolly 06LB00001086.

2.3.3.9 Kable w osonie D

Kolor

typ opis
Biay wejci e kabel do pamici ECU (od strony akumulatora)
Biao-pomaraczowy wyjcie kabel do pamici ECU (od strony ECU)

Kable BIAY i BIAO-POMARACZOWY peni dwie funkcje, ktre mona
skonfigurowa oprogramowaniem (zob. rozdz. 3):
1. resetowanie pamici ECU
wtrysku benzynowego (NP),
2. funkcj kontaktu przekanika NC odcinania sygnau (NC1/NC2).

Funkcja NP kabli biaego i biao-pomaraczowego ma zastosowanie jedynie w
samochodach, w ktrych nastpuje konieczno resetowania pamici ECU
dotyczcej wtrysku benzyny. Taka pami zazwyczaj utrzymywana jest dziki
przewodowi czcemu ECU wtrysku bezporednio z akumulatorem (zob.
specyficzne diagramy BRC). Tego rodzaju przewd jest generalnie atwy do
odnalezienia, poniewa jego napicie wynosi zawsze 12 V przy wyczonej desce
rozdzielczej, oraz przy wczonej desce rozdzielczej i przy pracujcym silniku (rys.
17A).
Dziki tym poczeniom istnieje moliwo przerwania pewnych funkcji i
dokonania na przykad samoczyszczania gorcych przewodw, ktre ma miejsce w
kilka sekund po zatrzymaniu pracy silnika.
Przy korzystaniu z funkcji NC1/NC2, odnoszcych si do kontaktu przekanika
odcinania sygnau naley sprawdzi odpowiedni plan poszczeglnego samochodu
(rys. 17B).
Naley uwaa na bieguny podczas dokonywania poczenia: biao-
pomaraczowy kabel powinien by zawsze podczony do przewodu
wychodzcego od strony ECU wtrysku benzyny.


2.3.3.10 Kable w osonie E

Kolor

typ opis
Biao-fioletowy wejci e TPS (potencjometr integralny z przepustnic)

BIAO-FIOLETOWY kabel powinien zosta podczony do potencjometru,
proporcjonalnego do pooenia przepustnicy (sygna TPS).
Sygna TPS moe by sygnaem bezporednim (w Voltach, zwikszajcym si
gdy zwiksza si otwarcie przepustnicy) lub odwrconym (sygna zmniejsza si gdy
zwiksza si otwarcie przepustnicy). Moe on te by typu analogowego
(zmieniajcy si wraz ze zmianami przepustowoci) lub typu ON/OFF (reaguje na
warto maksymaln i minimaln).
Just ECU potrafi automatycznie rozpoznawa (podczas procedury
samokonfiguracji) czy sygna jest bezporedni, czy odwrcony. Niezalenie od tego,
koniecznie naley ustawi typ sygna u (analogiczny czy ON/OFF) za pomoc
programu (rozdz. 3), pamitajc e przy bdnej konfiguracji sygna traktowany
jest jako analogowy.

2.4 MONTA PRZECZNIKA

Naley wybra miejsce, dobrze dostpne i na widoku kierowcy oraz
zamontowa urzdzenie przy pomocy zaczonych rub. Przecznik mona rwnie
zamontowa w pozycji pionowej, a nalepk oryginaln zast pi zapasow. Po
usuniciu zewntrznej czci przecznik moe zosta umieszczony bezporednio na
tablicy rozdzielczej przy pomocy specjalnego narzdzia do wiercenia o symbolu
90AV99000043.
Istniej take oryginalne przeczniki w obudowach, inne dla kadego typu
samochodu, ktre mog zosta umieszczone w miejsce oryginalnych pytek
przykrywajcych przecznik. Prosz sprawdzi plany ukadu elektrycznego oraz
cennik dostpnych modeli.

2.5 MONTOWANIE CZUJNIKA POZIOMU PALIWA

Naley postpowa zgodnie z instrukcj doczon do wybranego czujnika.
Zob. take cz 3.5, w ktrej omwiono regulacj.


2.6 MONTOWANIE AKTUATORA KONTROLI PRZEPYWU GAZU

Aktuator STEP powinien zosta przykrcony w dowolnym miejscu na
przewodzie gazowym, pomidzy reduktorem a mikserem. Najlepiej zamontowa
aktuator jak najbliej miksera. Powi nien on zosta zamontowany w pozycji
pionowej, ze zczk zwrcon do gry (rys. 19). Trzeba te sprawdzi czy nie
ma w tym miejscu duych wstrzsw i czy urzdzenie nie naciska zbytnio na
rurk gazu.


2.7 MONTOWANIE MIKSERA

2.8 MONTOWANIE REDUKTORA

Naley dokona montau w zwyky sposb, poprzez sztywne umocowanie
reduktora do nadwozia oraz umieszczenie go w takiej pozycji, aby diafragmy byy
uoone rwnolege do osi podunej samochodu. Naley sprawdzi, czy adna cz
silnika nie uderza o reduktor podczas pracy na biegu jaowym czy podczas
normalnych warunkw jazdy. Naley stara si umieci reduktor i mikser w taki
sposb, aby przewd gazu by jak najkrtszy.

3. KONFIGURACJA I USTAWIANIE SYSTEMU

W rozdziale 1 wspomniano, e ust awianie i rozruch systemu Just moe odbywa
si na dwa sposoby:
1. konfiguracja systemu i rozruch w oparciu jedynie o przecznik i skrzynk
diagnostyczn BRC,
2. ustawianie za pomoc programu komputerowego, ktry pozwala komunikowa
si z ECU w czasie rzeczywistym, co umoliwia dokadne kontrolowanie pracy
instalacji, a take bardzo dokadne i indywidualne ustawianie.
W tym rozdziale zostanie omwiona szczegowo pierwsza moliwo. Uywajc
jedynie przecznika (ktry, oprcz pe nienia klasycznej funkcji przeczania i
wskazywania poziomu paliwa informuje o parametrach mieszanki, co umoliwia
ustawienie i inicjacj pracy systemu Just ,) oraz skrzynki diagnostycznej moliwe jest
dokonanie konfigurowanie i rozruch caego systemu dziki szczeglnej zdolnoci
systemu do samokonfiguracji i samoadaptacji, kt rymi zarzdza mikroprocesor.

3.1 SKRZYNKA DIAGNOSTYCZNA

Just ECU mona podczy do skrzynki diagnostycznej, aby mc obserwowa
najwaniejsze sygnay kontrolne.
Skrzynka diagnostyczna jest bardzo uytecznym narzdziem (niezastpionym,
jeeli nie korzysta si z komputera) do konfiguracji i ustawiania systemu, a take do
wprowadzania oraz kontrolowania i regulacji parametrw.
czne wykorzystywanie skrzynki diagnostycznej oraz przecznika pozwala
rwnie wej do poszczeglnych domen ustawiania, takich jak wizualizacja oraz
ustawianie cyklu pracy emulowanego sygnau lambda (punkt 3.6), a take domeny
pozycji zerowej aktuatora STEP (punkt 3.7).

3.1.1 OBSERWACJA SYGNAW NA DIODACH

a obroty silnika

Grny rzd zielonych diod
odpowiada liczbie obrotw.
Po zakoczeniu fazy
wprowadzania sygnau o obrotach
i samokonfiguracji (punkt 3.4. 2),
odczyt na diodach odpowiada
odczytowi samochodowego
licznika obrotw. Odczyt w
b sygna czujnika tlenu lambda

Drugi rzd wiateek diod informuje o sygnale czujnika t lenu lambda.
Napicie, dostarczane przez czujnik tlenu lambda generalnie waha si
pomidzy 0-1 V, a zatem kade wiateko w rzdzie odpowiada wartoci ok. 0,1 V.

Mona przyj, e idealna mieszanka odpowiada napiciu 0,4-0,5 V, dlatego
te przy tych wartociach zapala si kilka zielonych diod, co mona zaobserwowa
nawet podczas jazdy. Jeeli wiec si diody w obszarze zielonym, oznacza to e
mieszanka jest doskonaa, a jeeli wiec si w obszarze tym e jest dobra.
Wysze napicie powoduje zawiecenie czerwonych diod. Wskazuj one, e
mieszanka jest bogata, a gdy napicie spadnie do ok. 0 wiateka mog przesta si
pali.
W przypadku czujnika tlenu ze zmieniajcym si napiciem od 0,7 V-1,5 V lub
0-5 V, rozdzielczo jest nisza (ok. 0, 5 V na jedn diod w przypadku czujnika 0-5
V).

c Pozycja aktuatora STEP przepywu gazu
Trzeci (czerwony) rzd diod odpowiada pozycji pracy aktuatora przepywu gazu
STEP, zbudowanego z silnika krokowego. Aktuator czciowo przesania rur, kt r
przechodzi gaz do miksera, i w ten sposb reguluje skad mieszanki.
Pozycja aktuatora STEP waha si w zakresie od 0 (cakowicie zamknity)
do 255 krokw (cakowicie otwarty). Podane tutaj wartoci nie s absolutne,
lecz wzgl dne, w zalenoci od pozycji wyzerowania.
Aby osign wysz rozdzielczo, w rzdzie diod wyodrbniono 20-
krokowe oki enko, ktrego rodek odpowiada biecej pozycji zerowej
aktuatora. Pozycji zerowej odpowiada zawsze 5 wieccych diod. Kada dioda
odpowiada dwm krokom wicej lub mniej, w zalenoci od pozycji.
Tak wic przykadowo, gdy wieci si t ylko jedna dioda, oznacza to e
aktuator jest o 7-8 krokw poniej biecego wyzerowania, natomiast 9 wieccych
si diod oznacza, e pozycja aktuatora jest o 8-9 krokw wysza od pozycji zerowej.
Gdy wiec si wszystkie diody, aktuator znajduje si w pozycji ponad 10
krokw ponad poziom zerowy (znaczne otwarcie, zwizane na przykad z typow
ubog mieszank powietrzno-gazow, czy otwarciem zwizanym z warunkami
przejciowymi, na przykad pompowaniem czy prac z penym obcieniem).
Jeeli przeciwnie, adna dioda si nie wieci, aktuator znajduje si w pozycji
ponad 10 krokw poniej pozycji zerowej (stan znacznego zamknicia,
spowodowany przykadowo bogat mieszank powietrzno-gazow, stanem
przejciowym zamknicia czy odciciem pracy).

3.1.2 Obserwacja numeryczna

Oprcz obserwacji gwnych sygnaw systemu (wiateka diod zapalajce si
proporcjonalnie do amplitudy sygnaw) oraz pozycji aktuatora STEP w stosunku do
biecego wyzerowania, do otrzymania precyzyjnego obrazu poszczeglnych
absolutnych wartoci numerycznych uywa si trzech rzdw diod w skrzynce
diagnostycznej, traktowanych cznie.
Tak wic numeryczn warto cyklu roboczego emulowanego sygnau lambda
(punkt 3.6) oraz warto pozycji zerowania aktuatora (punkt 3.7) mona
zaobserwowa w skrzynce diagnostycznej.
Przyjto nastpujce zasady rozszyfrowywania informacji:
1. pierwszy RZD DIOD reprezentuje setki, co oznacza, e liczba diod
poczwszy od lewej strony odpowiada setkom;
2. drugi RZD DIOD reprezentuje dziesitki, co oznacza, e liczba diod
poczwszy od lewej strony odpowiada dziesitkom;
3. trzeci RZD DIOD reprezentuje liczby pojedyncze, co oznacza, e liczba
diod poczwszy od lewej strony odpowiada jednostkom.
Na rys. 20 przedstawiono przykadow sytuacj, w ktrej wiecce si diody
odpowiadaj liczbie 125.


3.2 SPRAWDZANIE WSTPNE

Po zakoczeniu instalacji zgodnie z opisem w rozdz. 2, aby rozpocz oraz
wyregulowa samochd pracujcy na gazie naley skonfigurowa i ustawi system.
Pierwszym, niezbdnym krokiem, zapobiegajcym powanym
nieprawido-
wociom i niebezpi ecznym sytuacjom jest staranna kontrola stanu instalacji
czci mechanicznych (zbiornik, reduktor, mikser, aktuator STEP, rury itp.)
przy pustym zbiorniku. Nastpnym krokiem jest zatankowanie 4-5 litrw gazu,
co pozwala sprawdzi czy system jest szczelny, oraz przeprowadzi pierwsze
wprowadzanie wartoci oraz samokonfiguracj (punkt 3.4). Ostat nia faza
(programowanie zerowania aktuatora STEP) odbywa si przy pojedzie pracujcym
na gazie.

3.3 KONFIGURACJA ORAZ USTAWIANIE DOMEN

Just ECU z mikroprocesorem zosta tak skonstruowane, aby zmniejszy
konieczno dokonywania regulacji potrzebnych do rozpoczcia instalacji.
Procedura ustawiania skada si z trzech rnych faz:
4. pierwsze wprowadzanie i samokonfiguracja rnych sygnaw wykorzystywanych
przez ECU (TPS, obroty, lambda) oraz wprowadzanie pozycji zerowej aktuatora
STEP,
5. dodatkowe rczne ustawianie, z moliwoci sprawdzania i ewentualnie
korygowania wprowadzonych wartoci oraz/lub wart oci nieprawidowych,
6. samoadaptacja systemu w zmiennych warunkach pracy samochodu, co zapewnia
sta i cig optymalizacj kontroli,
Konfiguracja i domeny ustawiania ECU (opisane szczegowo w nastpnej
czci) s nastpujce:
7. pierwsze wprowadzenie i automatyczna samokonfiguracja,
8. dodatkowe ustawianie rczne oraz ustawianie parametrw,
9. obserwacja i modyfikacja cyklu pracy emulowanego sygnau lambda,
10. obserwacja i modyfikacja pozycji zerowej aktuatora STEP,
11. diagnostyka systemu.

3.3.1 INTERPRETACJA ZACHOWANIA DIOD NA PRZECZNIKU

Podczas ustawiania DWUKOLOROWA DIODA moe wieci rnymi kolorami
(zielony, czerwony, ty) i rnie si zachowywa (wiateko wczone, wyczone
W tej czci, a take dziki rys. 21 i 22 zapoznamy instalatorw z interpretacj
informacji pochodzcych z przecznika.
Rys. 21 przedstawia przecznik. ZIELONE diody mog wieci jedynie na
zielono, w sposb stay lub migoczc, natomiast DWUKOLOROWA DIODA moe
wieci na zielono, to lub czerwono, w sposb stay lub migoczc.
Na rysunku 22 przedstawiono rne zachowania diod na przeczniku.

3.4 PIERWSZE WPROWADZANIE DANYCH I AUTOMATYCZNA SAMOKON-
FIGURACJA

Po pierwszym wczeniu zaponu, jeeli wczeniej nie przeprowadzano
ustawiania, a przecznik znajduje si w rodkowej pozycji, ZIELONE DIODY
migotaj po dwie, naprzemiennie, a DWUKOLOROWA DIODA si nie wieci
(rys. 23). W takim momencie pojazd moe jedynie korzysta z zasilania
benzynowego.

Przed pierwszym uyciem ECU konieczne jest przeprowadzenie procedury
wprowadzania i samokonfiguracji. Przy przeczniku w pozycji benzynowej
ZIELONE DIODY s zgaszone, a DWUKOLOROWA DIODA wieci si stale na
czerwono. W takich warunkach samochd jest zasilany benzyn, a w skrzynce
diagnostycznej mona jedynie obserwowa sygna czujnika lambda.


Przed rozpoczciem procedury koniecznie naley ustawi przecznik na
benzyn, w czy silnik i dobrze go rozgrza. Gdy silnik si zagrzeje, mona
ustawi przecznik w pozycji rodkowej i rozpocz procedur
samokonfiguracji.
Samochd powinien pracowa tylko na benzynie.
Pierwsza procedura wprowadzania i samokonfiguracji skada si z czterech
faz:
1. Wprowadzenie sygnau TPS i samokonfiguracja (punkt 3.4.1)
2. Wprowadzenie sygnau o obrotach silnika i samokonfiguracja (punkt 3.4.2)
3. Wprowadzenie sygnau czujnika tlenu lambda i samokonfiguracja (punkt
3.4.3)
4. Wprowadzenie pozycji zerowej aktuatora STEP (punkt 3.4.4).
Podczas faz od pi erwszej do trzeciej samochd pracuje tylko NA BENZYNIE.
Na pocztku fazy czwartej system automatycznie przechodzi na gaz, a po jej
zakoczeniu wraca na zasilanie benzyn.
Tak wic ustawi anie pozycji zerowej aktuatora STEP odbywa si podczas
zasilania gazem.
Aby procedura przebiegaa sprawniej, instalator jest informowany o przebiegu
operacji za pomoc specjalnie zakodowanych informacji opartych o kolory
DWUKOLOROWEJ DIODY. Generalnie, jeden kolor odpowiada jednej fazie, a
sposb zachowania wiateka (stae lub migoczce) oznacza stan w trakcie fazy oraz
jej zakoczenie.
UWAGA: Istnieje moliwo przerwania procedury pierwszego
wprowadzania i samokonfiguracji w kadej chwili i rozpoczcia jej od nowa,
jeeli ustawimy przecznik w pozycji benzynowej i powrcimy do pozycji
rodkowej.
OSTRZEENIE! W razie pojawienia si nieprawidowoci (wczona
DWUKOLOROWA DIODA, migotajca naprzemiennie na zielono, to i
czerwono) w dowolnym momencie w trakcie pierwszego wprowadzania i
samokonfiguracji, po wykryciu i usuniciu usterek (punkt 3.9) naley wyczy
pojazd, wyj kluczyk z zaponu i przeprowadzi operacj od nowa.




3. 4.1 WPROWADZANIE I SAMOKONFIGURACJA SYGNAU TPS

1. Po rozgrzaniu silnika i ustawieniu przecznika w pozycji benzyny, pozostawi
silnik na biegu jaowym i przestawi przecznik na pozycj rodkow. W tej
fazie samochd pracuje tylko na benzynie.
2. Po ok. 10-15 sekundach DWUKO-LOROWA DIO-DA zaczyna wieci na
czerwono (pocztek fazy wprowadzania TPS) (rys. 24).
3. Przyspieszy stopniowo maksyma-lnie trzy razy.
4. W t ej fazie okrelony zostaje minimalny i maksymalny TPS; mona te okreli
czy sygna TPS jest bezporedni czy odwrcony.
5. Jeeli operacja zostaa przeprowadzona prawidowo, DWUKOLOROWA
DIODA zaczyna migota czerwonym wiatem, co wskazuje na zakoczenie
fazy wprowadzania TPS (rys. 25).

3.4.2 WPROWADZANIE I SAMOKONFIGURACJA SYGNAU OBROTW

6. Po zakoczeniu fazy wprowadzania TPS (DWUKOLORO-WA DIODA migocze
na czerwono), naley pozostawi przecznik w rodkowej pozycji, zostawi
samochd pracujcy na biegu jaowym, powoli zwolni peda gazu i
poczeka. W tej fazie pojazd pracuje wycznie na benzynie.
7. Po ok. 2 sekundach DWUKOLOROWA DIODA zaczyna wi eci na zielono
staym wiatem (pocztek fazy wprowadzania sygnau o obrotach)(rys. 26).
8. Poczeka z puszczonym pedaem gazu (jeeli peda nie zostanie puszczony
cakowicie, wprowadzenie nie bdzie moliwe). W tej fazie wprowadzany jest
rodzaj sygnau obrotw, rozpoznawany przez ECU.
9. Po ok. 10 sekundach DWUKOLOROWA DIODA zaczyna migota na zielono,
co informuje o zakoczeniu fazy wprowadzania sygnau o obrotach (rys.27).
10. Od tego momentu wskazania na pierwszym rzdzie diod w skrzynce
diagnostycznej s skonfigurowane prawidowo (czasami nie odpowiadaj one
liczbie obrotw, wskazywanych przez obrotomierz samochodu, w zalenoci od
typu pojazdu).
UWAGA! Jeeli instalator ma pewno, e nie ma adnego zwizku pomidzy
prawdziw liczb obrotw a liczb pokazywan w skrzynce diagnostycznej
(czynnik bdw: , , 2 lub 4) , r adzi my pr zer wa pr ocedur pi erwszego szego
wprowadzania i samokonfiguracji poprzez przestawi enie przecznika w pozycji
benzynowej, i powtrzenie procedury po ustawieniu przecznika ponownie na
rodku.
3.4.3 WPROWADZANIE I SAMOKONFIGURACJA SYGNAU CZUJNIKA TLENU
LAMBDA

1. Po zakoczeniu wprowadzania sygnau o obrotach rozpoczyna si faza
wprowadzania i samokonfiguracji czujnika tlenu lambda. W tej fazie silnik
pracuje wyczni e na benzynie.
2. Aby wej do domeny czujnika tlenu lambda, naley utrzymywa przez cay
czas silnik na obrotach 3000 obr/min.
3. Gdy obroty osign prawidow warto, DWUKO-LOROWA DIODA zaczyna
wieci staym tym wiatem, co oznacza e zaczyna si faza wprowadzania
sygnau z czujnika tlenu lambda (rys. 28).
4. Za kadym razem przy przekroczeniu (celowo lub przez pomyk)
wprowadzonych obrotw, DWU-KOLOROWA DIODA zaczyna ponownie
migota zielonym wiatekiem, a wprowadzanie sygnau lambda zostaje
przerwane.
Aby rozpocz ponownie wprowadzanie, naley przy-wrci obrotom
prawid ow warto (3000 obr/min).
5. Faza wprowadzania sygnau lambda ma rny czas trwania (20-30 s), w
zalenoci od typu sygnau czujnika tlenu w pojedzie.
6. W tej fazie mona okreli amplitud sygnau czujnika tlenu lambda (0-1 V; 0,7-
1,5 V; 0-5 V), wartoci minimalne i maksymalne tego sygnau oraz typ czujnika
tlenu (normalny, z absorpcj lub oporowym podnoszeniem).
7. Podczas fazy wprowadzania obroty silnika mog ulega zmianie, a sygna
czujnika lambda w skrzynce diagnostycznej pozostaje przez kilka sekund
stay lub ubogi. Jest to normalne zjawisko, wystpujce podczas procedury
wprowadzania i nie wskazuje na adne nieprawidowoci pracy pojazdu.
8. Jedyn operacj, ktr powinien przeprowadzi instalat or jest utrzymanie obrotw
w okolicach podanej wartoci (3000 obr/min).
9. Jeeli faza ustawiania sygnau lambda przebiega pomylnie,
DWUKOLOROWA DIODA zaczyna migota na to, wskazujc jej
zakoczenie (rys. 29).

3.4.4 WPROWADZANIE POZYCJI ZEROWEJ AKTUATORA STEP

10. Po zakoczeniu fazy wprowadzania sygnau czujnika tlenu lambda
(DWUKOLOROWA DIODA migocze tym wiatem), naley nadal utrzymywa
obroty silnika w granicach 3000 obr/mi n.
11. Po ok. 3 sekundach system automatycznie przechodzi na gaz, a
DWUKOLOROWA DIODA wieci raz na czerwono, a raz na ziel ono, co
oznacza rozpoczcie fazy wprowadzania pozycji zerowej aktuatora STEP (rys.
30).

12. Poszukiwanie pozycji zerowej i jej wprowadzanie odbywa si tylko wtedy,
jeeli obroty znajduj si poza wartociami biegu jaowego i odcicia, oraz
jeeli DWUKOLOROWA DIO-DA przechodzi naprzemiennie z koloru
czerwonego na zielony, co odpowiada utrzymaniu liczby obrotw, koniecznych
do wprowadzania pozycji zerowej.
Jeeli nie nastpi ustawienie, DWUKOLOROWA DIODA ganie, a wwczas
konieczne jest przywrcenie odpowiedniej pracy silnika.
1. Utrzyma silnik w odpowiednim zakresie obr/min, a zostanie wskazane
wprowadzanie pozycji zerowej.

2. Po okreleniu pozycji zerowej aktuatora pojazd ponownie przechodzi na
benzyn, wszystkie ZIELONE DIODY na przeczniku wyczaj si. Na
RZDZIE DIOD w skrzynce diagnostycznej wprowadzenie pozycji zerowej
wskazane jest jedynie w ten sposb, e znika sygna obrotw, sygna
lambda i pozycja silnika step, przedstawiony za pomoc kodu na zasadach
opisanych w punkcie 3.1.2.
3. Pierwszy RZD DIOD pokazuje setki, a dokadnie liczba diod poczwszy od lewej
strony pokazuje setki (zazwyczaj nie wieci si adna dioda, lub tylko jedna),
4. Drugi RZD DIOD pokazuje dziesitki, a dokadnie liczba diod poczwszy od
lewej strony odpowiada dziesitkom.
5. Trzeci RZD DIOD pokazuje jednost ki, a dokadnie liczba diod poczwszy od
lewej strony odpowiada jednostkom.
Jeeli przykadowo wprowadzona pozycja zerowa wynosi 85, rzdy diod w
skrzynce diagnostycznej bd wieci si w sposb pokazany na rys. 31.

Naley pamita, e pozycja silnika step waha si w granicach od 0
(cakowicie zamknity) do 255 (cakowicie otwarty), z odpowiednimi
ograniczeniami co do maksymalnego zakresu.

Poszukiwanie pozycji zerowej przeprowadzane jest poczynajc od nieprawidowej
pozycji zerowej aktuatora wynoszcej 100.
Przed rozpoczciem fazy poszukiwania pozycji zerowej trzeci RZD DIOD
wskazuje przez cay czas nieprawidow pozycj zerow (100), z zawieconymi
pierwszymi picioma czerwonymi diodami.
Podczas fazy poszukiwania pozycja, przedstawiona na trzecim RZDZIE
DIOD jest przez cay czas aktualizowana, zgodnie z przesuwaniem akt uatora.
Poniewa kada dioda odpowiada dwm krokom, mona obserwowa
dynamik aktuatora w zakresie 90-110 krokw.
Ostateczna wprowadzona pozycja zerowa jest doskonale widoczna w
skrzynce diagnostycznej.

Po wprowadzeniu pozycji zerowej procedura pierwszego wprowadzenia i
samokonfiguracji zostaje zakoczona, a wszystkie wprowadzone wartoci i
konfiguracje weszy do pamici.

Aby wyj z tej domeny naley zatrzyma silnik i wyczy zapon, .

3.5 DODATKOWE USTAWIANIE RCZNE I USTAWIANIE PARAMETRW

Po zakoczeniu fazy pierwszego wprowadzania i samokonfiguracji, przy
nastpnym wczeniu zaponu system jest ju zdolny do pracy na gazie.
Przed przejciem pojazdu na prac na gazie koniecznie naley
przeprowadzi faz ustawiania rcznego, poniewa kilka regulacji jest
niezbdnych (takich jak regulacja czujnika poziomu, konfiguracja przekanika NP
NC1/NC2 oraz ustawienia analogowego ON/OFF TPS), a kilka opcjonalnych
(takich jak prg przechodzenia na inne paliwo i czas zachodzenia paliwa).

3.5.1 DODATKOWE USTAWIANIE MANUALNE

Aby wej do domeny odpowiadajcej ustawianiu rcznemu, konieczne jest
dokonanie nastpujcych czynnoci:
1. wczenie zaponu pojazdu i pozostawienie na biegu jaowym przy
przeczniku ustawionym w rodkowej pozycji, oraz na benzynie (nie wolno
dokonywa przeczenia na gaz!)
2. zacz z przecznikiem w pozycji rodkowej, trzykrotnie przeczy z
pozycji benzynowej na rodkow w czasie do 3 sekund (nie wolno
zatrzymywa si w tej samej pozycji duej ni 0,5 sekundy, poniewa w
przeciwnym wypadku trzeba bdzie rozpoczyna ca procedur od nowa).
3. Po trzech przeczeniach czwarta ZIELONA DIODA zaczyna migota, co
wskazuje na wejcie do pierwszej domeny ustawiania rcznego.
4. DWUKOLOROWA DIODA pozostaje wyczona, jeeli ustawienie rczne
nigdy nie byo wczeniej przeprowadzone, natomiast migocze jeeli
ustawianie pierwszej domeny zostao przeprowadzone co najmniej jeden
raz.
5. Przejcie z jednej domeny ustawiania rcznego do nastpnej dokonuje si
zmieniajc ustawienie przeczni ka z pozycji rodkowej na gaz,
Jeeli kto chce na przykad wej do czwart ej domeny bez ustawiania
poprzednich, powinien trzykrotnie dokona przeczenia z pozycji rodkowej na
gaz.
6. Obecno rnych domen (jest ich w sumie 7) wskazuje binarny kod na
ZIELONYCH DIODACH.
7. Po wejciu do ostatniej domeny ustawiania rcznego mona powrci do
pierwszej przestawiajc przecznik z pozycji rodkowej na gaz (zarzdzanie
cykliczne).
8. Wprowadzanie lub ustawianie danej domeny osiga si zmieniajc
ustawienie przecznika z pozycji rodkowej na benzynow.
9. Dla kadej domeny ustawiania rcznego zachowanie DWUKOLOROWEJ
DIODY ma nastpujce znaczenie:
10. wyczona: bieca domena nie bya nigdy wczeniej ustawiana
11. wiateko zielone (lub czerwone) bez migotania: ustawi anie zwizane z
obecn domen wanie jest przeprowadzane lub zostao ukoczone
12. mruganie na zielono (lub czerwono): ustawianie zwizane z obecn
domen byo ju przeprowadzane przynajmniej jeden raz.
13. Aby w dowolnym momencie wyj z domeny ustawiania rcznego,
naley wyczy zapon.
Szczegowy opis rnych domen ustawiania, znaczenie kodw diod na
przeczniku oraz tryby wprowadzania parametrw zamieszczono w dalszej czci
instrukcji.
Stan DWUKOLOROWEJ DIODY, przedstawiony na rysunkach w nastpnych
punktach odnosi si do sytuacji, w ktrych ustawiania rcznego dokonuje si po raz
pierwszy.
3.5.2 PRG WSKA NIKA POZIOMU PALIWA (PUSTY ZBIORNIK) NA BIEGU
JAOWYM

Przy wejciu do tej domeny ustawiania naley pamita o informacjach
zamieszczonych w punkcie 3.5.1.

O tej domenie ustawiania informuje ukad przedst awiony na rys. 32. Jest ona
wykorzystywana do wprowadzania minimalnego poziomu paliwa.
Naley pamita, e stan DWUKOLOROWEJ DIODY, pokazany na rysunku
odnosi si do pierwszego wejcia do tej domeny.


Naley wykona nastpujce czynnoci:
1. przeprowadzi ustawianie przy pustym zbiorniku.
2. Zmieni pooenie przecznika z pozycji rodkowej na benzyn, aby
wprowadzi obecny poziom w zbiorniku jako poziom minimalny.
DWUKOLOROWA DIODA zaczyna wi eci na zielono (pokazujc, e dane
zostay wprowadzone).
3. Wrci na pozycj rodkow. DWUKOLOROWA DIODA zaczyna migota na
zielono (pokazujc e ustawianie zostao przeprowadzone) i tak pozost aje przy
kadym nastpnym wejciu do tej domeny ustawiania.
Nawet jeeli operacja ustawiania zostaa ju wczeniej przeprowadzona, istnieje
moliwo powtrzenia jej i wprowadzenia nowych wartoci podczas identycznego
procesu wprowadzania.

3.5.3 PRG 4/4 WSKA NIKA POZIOMU (wypenienie w 80%)

Podczas wchodzenia do tej domeny ustawiania naley pamita o informacjach
z punktu 3.5.1.

Ta domena ustawiania zostaa pokazana na rys. 33. Stosuje si j do
wprowadzenia wartoci 4/4 poziomu paliwa.
Naley pamita, e zachowanie DWUKOLOROWEJ DIODY, przedstawione
na rysunku odnosi si do pierwszego wejcia do tej domeny ustawiania.

Naley postpowa w sposb nastpujcy:
4. przeprowadzi operacj ustawiani a przy penym zbiorniku (4/4)
5. Zmieni ustawienie przecznika z pozycji rodkowej na benzynow, aby
wprowadzi obecny poziom w zbiorniku jako poziom 4/4. DWUKOLOROWA
DIODA zaczyna wieci na zi elono (wskazujc, e dane zostay wprowadzone).
6. Po powrocie na pozycj rodkow DWUKOLOROWA DIODA zaczyna
migota zielonym wiatem (co wskazuje, e ustawianie zostao
przeprowadzone) oraz tak wanie si zachowuje podczas kolejnych wej do t ej
domeny.
Nawet jeeli operacja ustawiania zostaa ju przeprowadzona, istnieje moliwo
jej powtrzenia i wprowadzenia nowych wartoci podczas identycznego procesu
wprowadzania.

3.5.4 PRG PRZECHODZENIA

Podczas wchodzenia do tej domeny ustawiania naley pamita o informacjach
z punktu 3.5.1.

Ta domena ustawiania zostaa pokazana na rys. 34. Jest ona wykorzystywana
do modyfikowania progu przeczenia.
Naley pamita, e zachowanie DWUKOLOROWEJ DIODY, przedstawione na
rysunku odnosi si do pierwszego wejcia do tej domeny ustawiania.

Naley postpowa w sposb nastpujcy:
1. utrzyma silnik na podanych obrotach (1500-4500 obr/min) i zmieni
pozycj przecznika z rodkowej na benzyn, aby wprowadzi biec
warto obrotw jako prg obrotw, po ktrym dopuszczalne jest przejcie
na gaz. DWUKOLO-ROWA DIODA zawieci si na ziel ono (pokazujc, e
dane zostay wprowadzone).
2. Po ponownym ustawieniu przecznika na rodku DWUKOLOROWA DIODA
migocze zielonym wiatem (pokazujc, e ustawianie zostao ju
przeprowadzone). Stan taki utrzymuje si przy nastpnych wejciach do
ustawiania tej domeny.
Nawet jeeli operacja ustawiania zostaa ju przeprowadzona, istnieje moliwo
jej powtrzenia i wprowadzenia nowych wartoci podczas identycznego procesu
wprowadzania.

3.5.5 KONFIGURACJA NP NC1/NC2

Podczas wchodzenia do tej domeny ustawiania naley pamita o informacjach
z punktu 3.5.1.

Ta domena ustawiania zostaa pokazana na rys. 35. Jest ona wykorzystywana do
zmiany konfiguracji kontaktu przekanika, przychodzcego z biaego i biao-
pomaraczowego przewodu.

3. Moliwe funkcje to funkcja no-problem (NP), do resetowania pamici ECU
wtrysku benzynowego oraz funkcja kontaktu przekanika do odcinania sygnau
(NC1/NC2).
4. Migotanie na zielono DWUKOLOROWEJ DIODY wskazuje, e jest
nieprawi dowe ustawienie i e jest to funkcja NP.
5. Poprzez zmian ustawienia przecznika z pozycji rodkowej na benzyn
biece ustawienie przekanika zmienia si, przez wybranie w tym
przypadku funkcji NC1/NC2, a ustawienie to wskazuje czerwone wiateko
DWUKOLOROWEJ DIODY.
6. Po przestawieni u przecznika z powrotem na rodek czerwone wiateko
DWUKOLOROWEJ DIODY zaczyna migota (co oznacza, e ustawienie na
NC1/NC2 zostao przeprowadzone).
Nawet jeeli operacja ustawiania zostaa ju przeprowadzona, istnieje
moliwo przejcia z ustawionej pozycji przekanika do innej, poprzez powtrzenie
tego samego procesu.
3.5.6 CZAS ZACHODZENIA PALIWA

Podczas wchodzenia do tej domeny ustawiania naley pamita o informacjach
z punktu 3.5.1.

Ta domena ustawiania zostaa pokazana na rys. 36. Jest ona wykorzystywana
do modyfikacji czasu zachodzenia paliwa podczas przechodzenia z benzyny na gaz.
Naley pamita, e zachowanie DWUKOLOROWEJ DIODY, przedstawione na
rysunku odnosi si do pierwszego wejcia do tej domeny ustawiania.

1. Po zmianie pozycji przecznika z rodkowej na benzyn DWUKOLOROWA
DIODA wieci si na zielono, a obecny czas zachodzenia paliw mona przez
3 sekundy obserwowa na ZIELONYCH DIODACH, zgodnie z nastpujcymi
reguami:
2. Nie wieci si adna zielona dioda: nie ma zachodzenia paliw
3. wieci si 1 ZIELONA DIODA: 0,3 s.
4. wiec si 2 ZIELONE DIODY: 0, 6 s.
5. wiec si 3 ZIELONE DIODY: 0,9 s.
6. wiec si 4 ZIELONE DIODY: 1, 2 s.
7. Po 3 sekundach czas zachodzenia zwiksza si o 0,3 s, co mona
zaobserwowa na ZIELONYCH DIODACH (po 1,2 s nastpuje powrt do
pocztkowej wartoci, i cykl zaczyna si od nowa).
8. Po ponownym ustawieniu przecznika w pozycji rodkowej nastpuje
wprowadzenie aktualnego czasu, a DWUKOLOROWA DIODA zaczyna
migota zielonym wiatem (co oznacza, e ustawianie zostao dokonane).
I w tym przypadku istnieje moliwo powtrzenia operacji i wprowadzenia
nowych wartoci podczas identycznego procesu wprowadzania.

9. USTAWIANIE ANALOGOWEGO SYGNAU TPS LUB ON/OFF
Podczas wchodzenia do tej domeny ustawiania naley pamita o informacjach
z punktu 3.5.1.
Ta domena ustawiania zostaa pokazana na rys.37. Jest ona wykorzystywana
do programowania typu sygnau TPS (analogowego lub ON/OFF), istniejcego w
pojedzie.

10. Migotanie na zielono DWUKOLOROWEJ DIODY oznacza, e jest
nieprawidowe ustawienie, jeeli chodzi o TPS typu analogowego.
11. Poprzez zmian pozycji przecznika z rodkowej na benzyn, zmienia si
ustawienie biecego TPS, przechodzc na typ ON/OFF, a dokonany wybr
potwierdza zapalenie na czerwono DWUKOLOROWEJ DIODY.

12. Po powrocie przecznika do pozycji rodkowej DWUKOLOROWA DIODA
zaczyna migota czerwonym wiatem (co oznacza dokonanie ustawienia TPS
na typ ON/OFF).
Nawet jeeli operacja ustawiania zostaa ju wczeniej przeprowadzona, istnieje
moliwo jej powtrzenia i wprowadzenia innego typu TPS podczas identycznego
procesu wprowadzania.

1. USTAWIANIE PARAMETRW
Podczas wchodzenia do tej domeny ustawiania naley pamita o informacjach
z punktu 3.5.1.
Ta domena ustawiania zostaa pokazana na rys. 38. Jest ona wykorzystywana
do cakowitego anulowania wszel kich przeprowadzonych ustawie systemu. Naley
dokona nastpujcych operacji:
2. Zmieni ustawienie przeczni ka z pozycji rodkowej na benzyn.
3. Poczeka w takiej pozycji co najmniej 5 s.
4. Po przeprowadzeniu ustawiania, wszystkie operacje ustawie ECU zostaj
cakowici e anulowane.
5. Druga, trzecia i czwarta ZIELONA DIODA tworzca kody oraz DWUKOLOROWA
DIODA pozostaj wczone (rys. 39), a trzeci RZD DIOD w skrzynce
diagnostycznej jest cakowicie wyczony.
Po przeprowadzeniu tej operacji naley koniecznie wyczy samochd i
cakowici e zresetowa ECU powtarzajc procedur pierwszego wprowadzenia i
samokonfiguracji.
UWAGA! Operacj t naley przeprowadza tylko w ostatecznoci.

6. OBSERWACJA CYKLU PRACY ORAZ MODYFIKACJA EMULOWANEGO
SYGNAU CZUJNIKA TLENU LAMBDA
Aby obserwowa cykl roboczy oraz domen modyfikacji emulowanego sygnau
lambda, naley wykona nastpujce czynnoci:
7. Wczy zapon nie wczajc pojazdu, przy przeczniku ustawionym w
rodkowej pozycji.
8. Rozpoczynajc od przecznika w pozycji rodkowej, naley trzykrotnie
przeczy do z pozycji rodkowej na benzyn w czasie nie przekraczajcym
3 sekundy (po zatrzymaniu si przez czas duszy ni 0,5 s ca operacj trzeba
zacz od nowa).
9. Po trzech przeczeniach diody przecznika s wyczone, natomiast cykl
roboczy w procentach (0-100%) emulowanego sygnau czujnika tlenu
lambda mona obserwowa w skrzynce diagnostycznej, zgodnie z
nastpujcymi kodami, ktre przedstawiono ju przy resetowaniu:
10. pierwszy rzd diod reprezentuje setki, co oznacza, e liczba diod poczwszy od
lewej strony odpowiada setkom;
11. drugi rzd diod reprezent uje dziesitki, co oznacza, e liczba diod poczwszy od
lewej strony odpowiada dziesitkom;
12. trzeci rzd diod reprezentuje liczby pojedyncze, co oznacza, e liczba diod
poczwszy od lewej strony odpowiada jednostkom.

13. Warto nieprawidowa na kocu procedury pierwszego wprowadzania i
konfiguracji wynosi 46 (rys. 40).
14. Przestawienie przecznika z pozycji rodkowej na gazow podwysza o 1
biec warto cyklu roboczego (w skrzynce diagnostycznej mona
obserwowa aktualn warto).

15. Przestawienie przecznika z pozycji rodkowej na benzyn zmniejsza warto
biecego cyklu roboczego o 1 (w skrzynce diagnost ycznej mona zaobserwowa
aktualn warto).

1. OBSERWACJA I MODYFIKACJA POZYCJI ZEROWEJ AKTUATORA STEP

Aby wej do domeny obserwacji i modyfikacji pozycji zerowej aktuatora step,
naley wykona nastpujce czynnoci:
2. Przy przeczniku ustawionym w rodkowej pozycji naley wczy silnik na
benzynie i doprowadzi go do 1500 obr/min, bez przechodzenia na gaz.
3. W takiej sytuacji, rozpoczynajc od przecznika w pozycji rodkowej,
naley trzykrotnie przeczy go z pozycji rodkowej na benzyn w czasie
nie przekraczajcym 3 sekundy (po zatrzymaniu si przez czas duszy ni 0,5
s ca operacj trzeba zacz od nowa).
4. Po trzech przeczeniach diody przecznika s wyczone, natomiast
obecn pozycj zerow mona obserwowa w skrzynce diagnostycznej,
zgodnie z kodami, ktre przedstawiono w punkcie 3.4.4.
5. Powoli zwolni peda gazu i zostawi silnik na benzynie.
6. Zmieniajc pozycj przecznika z rodkowej na gaz bieca pozycja zerowa
zostaje zwikszona o 1 (aktualn warto mona zaobserwowa w skrzynce
diagnostycznej).
7. Zmieniajc pozycj przecznika z rodkowej na benzyn bieca pozycja
zerowa zostaje zmniejszona o 1 (aktualn warto mona zaobserwowa w
skrzynce diagnostycznej).
8. Pozycja zerowa nie moe przewysza ustalonego wstpnie progu.
9. Do wprowadzenia nowej pozycji zerowej konieczne jest wyczenie pojazdu.
10. Podczas ustawiania tej domeny silnik pracuje wycznie na benzynie.
Korzystanie z tej domeny ustawiania poleca si jedynie do obserwacji
pozycji zerowej. Producent zdecydowanie odradza dokonywanie intuicyjnej
modyfikacji wartoci pozycji zerowej, poniewa wszelkie moliwe poprawki
zostay dokonane w trakcie procedury samoadaptacji (punkt 3.8).

3.8 SAMOADAPTACJA

W systemie Just zastosowano specyficzne strategie samoadaptacyjne,
wykorzystywane podczas rnych warunkw pracy pojazdu i zalene od rnych
jego typw, co pozwala utrzyma sta i optymaln kontrol pracy urzdzenia.
Waciwoci i cechy tych strategii mona podsumowa nastpujco:
11. staa kontrola i aktualizacja sygnaw przetwarzanych przez system, z
wszelkimi moliwymi poprawkami w konfiguracjach, wprowadzonych
podczas operacji pierwszego ustawiania,
12. dynamika i staa aktual izacja pozycji zerowej aktuatora STEP, ktry potrafi
si dostosowa do zmieniajcego si zachowania samochodu i rnych
warunkw jazdy.
Samoadaptacja pozycji zerowej pozwala utrzyma optymaln mieszank w
kadej sytuacji, co zapewnia wiksz stabilno systemu przy normalnym obcieniu
i bardzo szybkie reagowanie podczas warunkw przejciowych.
Innym celem samoadaptacji pozycji zerowej jest moliwo przyjcia jak
najszybciej optymalnej pozycji w przypadku pojawienia si wartoci nie
odpowiadajcym aktualnym wartociom pracy, wprowadzonym podczas pierwszego
wprowadzania. W t ym przypadku pozycja zerowa odpowiada optymalnej pozycji
podczas jazdy na drodze.
3.9 DIAGNOSTYKA SYSTEMU

Just ECU posiada system samodiagnostyczny, informujcy o anomaliach pracy
za pomoc kodw ZIELONYCH diod oraz naprzemiennego przechodzenia kolorw
zielony ty czerwony na DWUKOLOROWEJ DIODZIE.
Jeeli pojawi si jaka anomalia, naley cakowicie wyczy samochd,
wyczy zapon, a nastpnie znale i usun usterk.
Jeeli przyczyna usterki zostaa usunita, przy nastpnym zapaleniu zaponu
system ponownie bdzie pracowa prawidowo.
Jeeli przyczyna zaburze nie zostanie znaleziona i usunita, przy ponownym
wczeniu zaponu anomalia znowu si powtrzy.
Jeeli podczas procedury pierwszego wprowadzania i samokonfiguracji
pojawiaj si nieprawidowoci, naley rozpocz procedur od nowa.
Jeeli nieprawidowoci pojawiaj si podczas pracy samochodu na
gazie, oznacza to, e dotycz ona tylko jazdy na gazie, ale aktuator STEP
pozostaje w pozycji zerowej (kontrola warunkw awaryjnych).

Lista nieprawidowoci i odpowiadajce im kody na diodach przecznika

Brak przemiany sygnau czujnika tlenu lambda lub nieprawidowa praca (rys.
41).

Na t nieprawidowo wskazuje brak oscylacji czujnika tlenu lambda przez
duszy czas, zarwno w fazie pierwszego wprowadzania jak i podczas normalnej
pracy pojazdu na gazie.

Ze podczenie zaworw elektromagnetycznych (rys. 42)

Ta nieprawidowo jest sygnaem wadliwej pracy gazowych zaworw
elektromagnetycznych (dotyczy to przynajmniej jednego zaworu). Moe by
spowodowana przerwaniem poczenia, uszkodzeniem zaworu lub przypiciem na
krtko zaworu do uziemienia.

Problemy z sygnaem TPS podczas procedury pierwszego wprowadzania
(warto poniej progu minimalnego lub nieprawidowe poczenie)(rys. 43)

Sygna TPS jest regulowany podczas fazy pierwszego wprowadzenia i
samokonfiguracji. Jego nieprawidowoci s oznak zego podczenia przewodw
biao-fioletowego (punkt 2.3.3.10) lub awarii potencjometru proporcjonalnego do
pozycji przepustnicy.

Bd lub problemy podczas procedury wprowadzania pozycji zerowej aktuatora
STEP (rys. 44)

Ju wczeniej wspomniano, e aktuator STEP nie moe wyj poza pewne
ograniczenia otwarcia i zamknicia. Pozycja zerowa, wprowadzona podczas fazy
pierwszego wprowadzania powinna znajdowa si w zakresie pewnych wartoci.
Jeeli pojawi si jaka nieprawidowo, oznacza to e aktuator STEP stara
si ustawi w nieprawidowej pozycji i nie jest w stanie utrzyma mieszanki
stechiometrycznej.
Naley starannie sprawdzi urzdzenie i zorientowa si, czy reduktor i mikser
nie s uszkodzone lub nieprawidowo zainstalowane.


Problemy pracy ECU EEPROM (rys. 45)

Jeeli pojawi si tego typu anomalia, wiadczy to o powanym uszkodzeniu
ECU. W t akim przypadku problemu nie da si rozwiza samodzielnie, lecz trzeba
zwrci si o pomoc do serwisu technicznego BRC.