W wersji elektronicznej zapoda: "jasiek z toronto" Gabriele Amorth Egzorcyci i psychiatrzy.

Tytut oryginau: Un esorcista e psichatri Przekad z woskiego: Witold Winiowski ssp. Projekt okadki - Andrzej Oczko Imprimatur - ks. Marian Mikoajczyk Wikariusz Generalny Kuria Metropolitalna w Czstochowie 17 maja 1999 (L,dz, 337/99) ISBN 83-7186-141-0 @ Edizioni Dehoniane, Roma 1996 @ Edycja witego Pawa, 1999 ul, Siwickiego 7,42-221 Czstochowa tel. (034) 362,06,89, fax (034) 362,09,89 e-mail.edycja@paulus,pl Druk. Zakady Graficzne ATEXT, Gdask WPROWADZENIE "Oczekujemy z niecierpliwoci, e juz wkrtce ukae si w druku twoja trzecia ksika. Kiedy wreszcie zdecydujesz si, aby j napisa?"

Te sowa sysz od dwch lat, powtarzaj je egzorcyci; a take inne osoby; zarwno kapani, jak I wieccy. Mwi mi, e moje dwie poprzednie ksiki okazay si naprawd poyteczne, poniewa otworzyy oczy wielu ludziom na poznanie prawdy. Podobne stwierdzenie mog odnie do audycji, ktre prowadz, zazwyczaj raz w miesicu w Radiu Maryja. By moe s, to tylko sowa zachty skierowane pod moim adresem. Nie spodziewaem si, e moje dwie poprzednie ksiki: "Wyznania egzorcysty" i "Nowe wyznania egzorcysty" bd miay tak wiele wyda i tumacze, w tym rwnie w jzyku arabskim. Dlatego tez pochylam si ponownie nad moj, star maszyn do pisania, chociaz przekroczyem ju lat siedemdziesit i czuj si zmczony, bo przeyem wiele yciowych dowiadcze. Staram si, aby wykorzysta kad woln chwil, chocia mam wraenie, e jest to praktycznie niemoliwe. Wydaje mi si czasem, e w ten sposb krzywdz wielu cierpicych ludzi, ktrzy pukaj do moich drzwi, a ja tylko niewielu mog przyj. Z drugiej strony, mam nadziej, e ta moja pozostajca na marginesie i niezaplanowana przeze mnie dzialano, jak jest pisanie: ksiek, artykuw, wygaszanie prelekcji radiowych i telewizyjnych, okazuje si poyteczna i potrzebna. Wzbudza zainteresowanie wrd tych cierpicych, ktrzy szukaj kogo, kto ich wysucha i pomoe im. Co jednak w zakresie tej specyficznej posugi zaczyna si zmienia w Kociele, pomimo e zmiany te nastypuj powoli. Trzecia, napisana przeze mnie ksika, odzwierciedla moj dziaalno z ostatnich lat, lecz nie jest jeszcze t pozycj, ktr od duszego czasu pragnem napisa. Chciabym napisa ksik o samych faktach, dopenionych moim komentarzem. Tymczasem poszedem ponownie po tej samej linii, ktra

wydaje si, e jest bardzo poyteczna zarwno dla kapanw, jak i dla osb wieckich. W cigu tych lat (pisz to pod koniec 1995 roku) zorganizowaem trzy krajowe spotkania egzorcystw, oprcz tego uczestniczyem w dwch midzynarodowych sympozjach. Niespodziewanie Midzynarodowego zostaem wybrany na przewodniczcego Przede wszystkim Stowarzyszenia Egzorcystw.

wzbogaciem si o nowe dowiadczenia i now wiedz, podobnie jak pozostali uczestnicy tych spotka, dziki wymianie osobistych dowiadcze i wykadom prowadzonym przez wielu ekspertw. Ta ksika odzwierciedla rwnie wkad innych osb, ktre wpyny na wzbogacenie "Niespodzianki mojego dla dowiadczenia. egzorcystw" Na przykad dosownie w rozdziale pt. 14 cytuj wiadectwo

dowiadczonych egzorcystw. Moja twrczo ma raczej charakter praktyczny. Staram si, by zredukowa w niej do minimum cytaty i nie zamieszczam bibliografii, ktrej zastosowanie jest obowizkowe w tekstach naukowych. Jednak nie mog zwolni si od obowizku przypomnienia, chociaby w tym wstpie, niektrych dzie moich kolegw - egzorcystw, ktrzy maj wiksze dowiadczenie od mojego. Ksiek o diable jest wiele, gdy temat szatana zawsze wzbudza sensacj.

Ostatnio opublikowano rwniez troch ksiek na temat aniow, tymczasem opracowa dotyczcych egzorcyzmw jest wci zbyt mao. Przede wszystkim chciabym zaprezentowa ksik o.Matteo La Grua: La preghiera di liberazione [Modlitwa o uwolnienie], (Herbita Ed., Palermo 1985) oraz inn jego pozycj: La preghiera di guarigione [Modlitwa o uzdrowienie]. Nastpnie przytocz tytuy innych ksiek, ktre zostay napisane przez egzorcystw, a

wic s one wynikiem nie tylko studiw, ale bezporedniego dowiadczenia samych piszcych: Raul Salvucci: Indicazioni pastorali di un esorcista [Duszpasterskie wskazania egzorcysty], (Ed. Ancora 1992); Pellegrino Emetti: La catechesi di Satana [Katecheza szatana], (Ed. Segno 1992), G. Battista Proja: Uomini, diavoli, esorcismi [Ludzie, diaby, egzorcyzmy], (Roma 1992, l BattisteroS. Giovanni); Rene Laurentin (teolog): II demonio, mito o realta? [Demon, mit czy rzeczywisto], (Ed. Massimo-Segno 1995). Inne dziea rwnie zasuguj z pewnoci na to, aby je tutaj wymieni. Ale zainteresowany tymi zagadnieniami czytelnik, ktry sam chce je pogbi, napewno je odnajdzie. D1atego te staraem si, aby w mojej trzeciej ksice pobudzi czytelnika do studiowania i badania tego tematu oraz zasugerowa mu te argumenty, ktre nie zostay wczeniej omwione. Cieszybym si, gdyby kto przyj podane przeze mnie wskazwki. Dziaalno egzorcystw jest czci oglnego kocielnego duszpasterstwa i obecnie, zgodnie ze wskazaniami Ojca witego, ma na celu powrt do pewnego istotnego elementu posugi Kocioa, ktry niestety wczeniej zosta zaniedbany. Nie stanowio dla mnie trudnoci, a wrcz przeciwnie, pisanie tej ksiki z pragnieniem, aby da pewien wkad do przygotowa do obchodw Jubileuszu 2000, majc na uwadze list apostolski Papiea: Tertio Millennio Adveniente. Caa dziaalno egzorcystw jest zwrcona na promowanie nowej ewangelizacji, do ktrej czysto odwoujemy si jako do najpilniejszej potrzeby naszych czasw. Dlaczego tak jest? Odpowied brzmi nastpujco; ...bo czowiek odczy si od Boga, ukrywajc si przed Nim w taki sam sposb, jak Adam chowa si pomidzy drzewami ziemskiego raju. Czowiek pozwoli, aby wprowadzi go na manowce nieprzyjaciel Boga, to jest szatan, ktry go oszuka, wmawiajc mu, e on sam jest dla siebie bogiem" (Tertio Millennio Adveniente, 7). Z tych stwierdze wypywaj powane

konsekwencje i dlatego postaramy si, aby je rozpatrzy w tym wanie zakresie, ktry nas bezporednio dotyczy. Oprcz Jubileuszu 2000 innym punktem odniesienia jest proroctwo fatimskie, ktre dla mnie pozostaje wci ywe. Brzmi ono nastypujco: "Na kocu moje Niepokalane Serce zatriumfuje". Dostrzegam tu doniose ostrzeenie skierowane do caej ludzkoci oraz zawarty w nim wielki plan Boy, ktry dotyczy naszego stulecia. Objawienia maryjne, ktre w ostatnich latach mialy miejsce w rnych czciach wiata, wci sprawiaj wraenie, e Matka Boa jest bardzo zaniepokojona losem swoich dzieci. Oddalenie si od Boga, utrata wartoci, szerzenie si niemoralnoci s to ewidentne fakty dla kadego, kto spoglda na nasze czasy otwartymi oczyma. Bg jednak nie opuszcza czowieka, lecz szuka go: "ofiarujc mu swoj ojcowsk mio", jak twierdzi Papie, a Niepokalana, ktra dziaa zawsze zgodnie z Bo wol, otacza macierzysk opiek tych wszystkich poszukujcych, jest dla nich znakiem nadziei i pokoju; zwaszcza w chwilach rodzcych szczeglne zagroenie. "Moje Niepokalane Serce zatriumfuje"- tak brzmi ordzie fatimskie. Dlatego Sercu Maryi powierzam t moj skromn prac i pokornie J prosz, aby j pobogosawia i wykorzystaa dla dobra dusz ludzkich". Ks. Gabriele Amorth EGZORCYZMY W KOCIELE KATOLICKIM Trudno jest przedstawi histori stosowania egzorcyzmw w Kociele katolickim, poczwszy od czasw Jezusa Chrystusa a po dzie dzisiejszy.

Historia egzorcyzmowania nie zostaa jeszcze przez nikogo opracowana i stanowi to powany brak w tej dziedzinie. Niemniej jednak naley sprbowa j odtworzy, poniewa tylko w ten wanie sposb moemy zda sobie spraw, w jak powaznej sytuacji znalelimy si obecnie. Skorzystam wic z dotychczasowych bada, a przede wszystkim ze szczegowej analizy, ktr przeprowadzi mj wspbrat zakonny, ks. Franco Pierini, wykadowca patrologii i historii Kocioa. Przedstawi j podczas krajowego sympozjum woskich egzorcystw zorganizowanego przeze mnie we wrzeniu 1993 roku. Wyjani od razu, e moje zainteresowanie ma wycznie charakter duszpasterski i praktyczny. Pomijain wic ca bibliografi, ktrej domaga si praca naukowa. Prosz o wybaczenie, jeli pojawi si jakie luki lub niecisoci. Pozostawiam zadanie uzupenienia i ewentualnej korekty tym wszystkim, ktrzy zechc szczegowo opracowa to zagadnienie od strony historycznej. Dlaczego uwaam to zagadnienie za tak wane, by od niego zaczyna? Oczywicie nie uczyniem tego w tym celu, aby wzbudzi u zainteresowanych polemik.

Celem mojej intensywnej dziaalnoci egzorcysty jest wierno zadaniu, ktre wyznaczy mi Chrystus, i dobro dusz ludzkich. Aby to osign, nie zawahaem si mwic to, co uwaaem za suszne, a co czasami boli. Wypowiadaem si zawsze otwarcie za porednictwem wszystkich rodkw komunikowania: ksiki, artykuy, wywiady prasowe, radiowe i telewizyjne. Rni zaprzyjanieni biskupi mwili mi, e jeeli we Woszech, w tych ostatnich latach mianowano ponad 150 egzorcystw, take w tych diecezjach, ktre nigdy ich nie miay, to stao si tak dziki mojemu osobistemu zaangaowaniu. Dzikuj wic za to Bogu.

Moe przesadzam? Faktem jest, e ju od trzech wiekw w Kociele katolickim bardzo rzadko stosuje si egzorcyzmy. W nauczaniu akademickim (mam na myli seminaria i uniwersytety papieskie), w ostatnich dziesicioleciach wci zbyt mao mwi si na temat dziaalnoci zego ducha, a tym bardziej o koniecznoci stosowania egzorcyzmw. W przewaajcej czci dzisiejsze duchowiestwo -kapani i biskupi - jeli chodzi o ten temat, jest zupenie bezradne, chocia istniej wyjtki. Z drugiej strony Ewangelia wypowiada si na ten temat jasno; przykad dziaalnoci Apostow nie pozostawia niedomwie, rwnie przejrzysta w tym zakresie bya praktyka Kocioa, a do czasu sprzed trzech wiekw. Ten, kto powanie angauje si w t posug, widzi jasno i wyranie potrzeby wiernych oraz wci rosnce zapotrzebowanie na t posug. Dlaczego tak jest, wkrtce zobaczymy, gdy bdziemy mwic o okultyzmie i o dwunastu milionach Wochw, ktrzy uczszczaj do magw, wrbitw oraz podobnych pseudo-uzdrawiaczy. Tymczasem postawi nastpujce pytanie: jak brzmi dzi odpowied dana przez ludzi Kocioa ? Podam pewien konkretny przykad. Spord telewizyjnych transmisji, w ktrych uczestniczyem, najwiksze wraenie zrobia na mnie audycja prowadzona przez Alessandro Cecchi Paone, 18 grudnia 1994 roku w programie Rai 2. Wobec milionw telewidzw przeyem mi niespodziank, gdy nie byem sam spord egzorcystw zabierajcych gos w tej materii. Zorganizowano na ywo poczenie z Palermo, gdzie przeprowadzono wywiad z o.Matteo La

Gtua, ktry jest jednym z najbardziej znanych egzorcystw na Sycylii, bdc

Nawizano rwnie interesujce poczenie z Treviso, gdzie udziela wywiadu egzorcysta pochodzcy z Pordenone, ks. Feruccio Sutto. Nie potrzeba wyjania, e s oni moimi przyjacimi. Poruszyo mnie najbardziej poczenie z Treviso. Pokazano pewn kobiet, ktra po przeprowadzeniu caej serii egzorcyzmw zostaa uwolniona od zego ducha. Udzielajc wywiadu, opowiadaa o swoich dugich cierpieniach oraz mwia o szczciu, jakie wypywa z uwolnienia. Ale najwiksze wraenie wywary na mnie sowa wypowiedziane w zakoczeniu wywiadu przez jej ma: "Potrzebowalimy 10 lat, zanim znalelimy biskupa, ktry nam uwierzy i wyznaczy egzorcyst, aby uwolni moj on! Przeylimy dziesi lat okrutnych mczarni; dziesi lat zatrzaskiwanych przed nosem drzwi i upokarzajcych drwin ze strony innych ludzi oraz wielokrotnie powtarzanych sw: Jestecie szaleni. Dziesi lat, podczas ktrych stosowalimy rnorodne kuracje medyczne i wydalimy bez potrzeby to wszystko, co posiadalimy". Uwierzcie mi, e kiedy mowi o tym zdarzeniu, wcale nie przesadzam. Ten fakt odzwierciedla sytuacj wloskiego Kocioa na tym polu. Papie w ramach przygotowa obchodu Jubileuszu 2000 wzywa do uczynienia gbokiego rachunku sumienia, ktry by obejmowa bdy i braki naszego duszpasterzowania. Lata 1994-1996 miay by szczeglnie powicone tego typu refleksji. Potrzeba odwagi, aby gosi prawd. Staraem si rwnie pozna sytuacj, jaka panuje w innych krajach, zwaszcza od tego czasu, odkd zaczem otrzymywa proby z caej Europy, a take z innych kontynentw. Zauwayem, e sytuacja katolikw, jee1i chodzi o t dziedzin, w innych krajach jest jeszcze gorsza ni we Woszech. Utwierdziy mnie w tym wyznaniu moje spostrzeenia, ktrych dokonaem na podstawie

midzynarodowych sympozjw egzorcystw. Sdz, e tylko krtkie spojrzenie na histori, zwizane z analiz tych 2000 1at, pozwoli nam zrozumie, w jakiej fazie zastoju znajdujemy si obecnie i z jak wielkim trudem staralimy si z niej wyj. Wstp Pragnbym, aby jasne byy dla wszystkich charakterystyczne ograniczenia zastosowane w moim, schematycznym wykadzie. Dotyczy on zrnicowanej tematyki odnoszcej si do stosowania egzorcyzmw w Kociele katolickim, poczwszy od czasw dziaalnoci Jezusa a po dzie dzisiejszy. Powtarzam, e chodzi o histori, ktra nigdy nie zostaa spisana. Nie wiem waciwie, dlaczego Triacca, tak bardzo zasuony w tej dziedzinie ekspert, zawar w VII tomie swojego dziea Anamnesis nastpujce stwierdzenie: "Historia egzorcyzmu w jego rnych formach zostaa ju napisana". To sformuowanie nie jest prawdziwe. Moemy zauway, jak w ostatnich latach, wobec braku zainteresowania tym tematem ze strony kultury kocielnej, wzrasta zainteresowanie egzorcyzmem ze strony kultury wieckiej. Myl o czterech tomach, ktre ukazay si na temat demona pira prof. J. B. Russela, a zostay wydane przez wydawnictwo Laterza i Mondadori. Moemy rwnie poda informacj o dwch tomach, ktrych autorem jest A. Franz (Niemiec). Pisze on o stosowaniu kocielnych bogosawiestw w redniowieczu i powica im okoo stu stron, przytaczajc teksty zebranych egzorcyzmw. To wszystko za mao. Kiedy mwi o ograniczeniach mojego wykadu, mam na myli przede wszystkim ten szeroki zakres materiau, ktry wiadomie pomijam. Przede wszystkim nie pisz o okresie staroytnoci. Mona stwierdzi, e istnienie diabw oraz egzorcyzmw byo uznawane od samego pocztku.

We wszystkich religiach i u wszystkich narodw ,nawet jeszcze przed zaistnieniem takich narodowoci, jak: ydzi, Egipcjanie, Asyryjczycy, Babilof1czycy, przeczuwano istnienie zych duchw, przed ktryrni naleao broni si, stosujc odpowiednie rodki w zalenoci od mentalnoci spoeczno-kulturowej istniejcej u rnych ludw i w rnych epokach. Czyli jakie formy egzorcyzmw istniay zawsze. Podobnie nie bd opisywa, w jaki sposb dokonywane s egzorcyzmy w innych wspczesnych rligiach. Nie bd te pisa o sytuacji panujcej w innych Kocioach chrzescijaskich, ktre wczeniej zostay oddzielone od Rzymu. Musz si ograniczy i jest mi z tego powodu przykro. Poznanie historii Kociow siostrzanych jest bowiem wane, jak nigdy dotd, dla rozwoju dialogu ekumenicznego. Ta konieczno zostaa mocno podkrelona w encyklice Ut unum sint z 25 maja 1995 roku, nie tylko po to, aby pozna, ale aby take si od siebie nawzajem uczy. We wspomnianej encyklice, w numerze 14, zostao powiedziane, e w innych wsplnotach (czyli w Kocioach cnrzecijaskich, odlczonych od Kocioa katolickiego): "pewne aspekty chrzecijaskiego misterium zostaly skuteczniej uwydatnione". Przykladem moe by wierno lekturze biblijnej ze strony ludzi wieckich moe te nim by praktyka egzorcyzmw. W Kociele wschodnim nigdy nie zaakceptowano instytucji egzorcysty; odprawianie egzorcyzmw zostao tam potraktowane jako osobisty charyzmat i aby znale kogo, kto dokona egzorcyzmu, nie potrzeba dziesiciu lat beuytecznych poszukiwa. Moi przyjaciele kapani, ktrzy znaj dobrze Rumuni i Modawi, zapewniaj mnie, e we wszystkich prawosawnych monasterach stosuje si egzorcyzmy, wystarczy tylko poprosi, aby je wykonano. Jest to praktyka zwizana ze zwyczajnym duszpasterstwem, tak te byo w przeszoci

rwnie w Kociele katolickim. W Kociele koptyjskim, tylko w samym Egipcie, istnieje 15 orodkw (spord monasterw i sanktuariw), w ktrych regularnie praktykowane s egzorcyzmy. Historyczne opracowania tego tematu powinno rwnie dotyczy dziaalnoci braci pochodzcych z rnych odamw reformacyjnych a w szczeglnoci wywodzcych si z: anglikanw, zielonowitkowcw, baptystw. Dzi w stosunku do nich jestemy bardzo opnieni, lecz dawniej byo inaczej. Chrystus da ludziom wadz wyrzucania zych duchw. Jest To nie tylko wadza, ale rwnie obowizek zachowania wiernoci wobec Pana i suby wobec braci. Przejd wreszcie do krtkiego, panoramicznego przedstawienia tej historii, ktr podzieliem na siedem okresw: ycie Chrystusa i apostow; pierwsze trzy wiek chrzecijastwa; okres od III do VI wieku; od VI do XII wieku; od XII do XV wieku; od XVI do XVII wieku; od XVIII wieku a do dzi . 1. ycie Chrystusa i Apostow. Ewangelia wyrazicie przedstawia otwart walk, jak prowadzi Chrystus z demonem. Jezus od samgo pocztku walczy z szatanem i zwycia go. Szatan wystpuje przewanie w swojej zwyczajnej roli kusiciela. Dziaalno publiczna Jezusa rozpoczyna si od opisu kuszenia. Ponadto Jezus nieustannie zwycia szatana rwnie w jego dziaalnoci nadzwyczajnej, tzn. uwalnia te osoby, ktrymi zy duch cakowicie zawadn. Nalezy szczeglnie podkreli dwa aspekty walki, a mianowicie: jej znaczenie oraz oryginalno. Wadza Chtystusa nad demonami zostaa mocno podkrelona w Ewangeliach i uznaj j nawet same demony. Dlaczego tak jest? Poniewa, jak stwierdza w. Jan, Chrystus przyszed na wiat, aby "zniszczy dzieo szatana" (1 J 3,8). Potwierdza t misj sam Jezus, e przyby, aby "wyrzuca ze duchy i gosi Krlestwo Boe" (por. k

11, 20). Przyszed, aby - jak wyraa t myl w. Piotr do Komeliusza "uwolni wszystkich, ktrzy byli pod wadz diaba" (Dz 10,38). Diabe zosta nazwany "ksiciem tego wiata" (J 14, 30), a wyraa si tak o nim sam Chrystus. Bywa te zy duch nazywany "bogiem tego wiata" (2 Kor 4,4). Jest on tym "mocarzem", ktry wydaje si by pewnym swego panowania nad ludmi. Lecz Jezus jest od niego mocniejszy; zwycia go i zabiera mu wadz, ktr sobie uzurpowa. Uwydatnienie tej bezporedniej walki, ktra koczy si cakowitym zwycistwem Chrystusa, ma fundamentalne znaczenie dla zrozumienia dziea Odkupienia". Wspomniaem o oryginalnoci tej walki, poniewa Jezus dokona

precyzyjnego wyboru i przekaza nam dokadne nauczanie, odnoszce si do zego ducha. Nie pokaza, e jest zwizany z ideologi swego czasu, w ktrym samo istnienie demona poddawane byo w wtpliwo: faryzeusze wierzyli w niego, a saduceusze - nie. Lecz Jezuz rzuci jasne wiatlo na dziaalno szatana skierowan przeciwko Bogu (pomylmy na przykad o wyjanieniach ktre On sam daje w przypowieci o dobrym ziarnie i o kkolu lub w przypowieci o siewcy). Jezus uwalnia optanych i rozrnia wyranie uwolnienie czowieka od zego ducha od uzdrowienia z licznych chorb (niektrzy nowoczeni teologowie i biblici, wprowadzajcy autentyczny baagan odnonie do tego zagadnienia, sprzeniewierzyli si samej Ewangelii, prbowali bowiem pomiesza, bd te poczy w jedno te dwa rne aspekty). Jezus udzieli tej wanej wadzy uwalniania od zego ducha najpierw apostoom, a pniej uczniom, a na samym kocu tym wszystkim, ktrzy w Niego uwierz, wyranie rozszerzajc j na wszystkich wierzcych. I tylko

glupota wspczesnych nie jest w stanie tej prawdy przyj, prbujc jej nieustannie zaprzecza. Apostoowie poszli ladami swojego Mistrza. Wyrzucali ze duchy zarwno podczas dziaalnoci publicznej Jezusa, jak rwnie po Jego zmartwychwstaniu. Gosili konieczno prowadzenia walki przeciwko szatanowi. O czym wiadczy chociaby nastpujce stwierdzenie "Bdcie trzewi! Czuwajcie! Przeciwnik wasz, diabe jak lew ryczcy kry, szukajc kogo by pore. Mocni w wierze przeciwstawiajcie si jemu". (1 P 5, 8-9). w. Jakub pisze: "Przeciwstawiajcie si natomiast diabu a ucieknie od was" (Jk 4,7). w. Jan: "Wiemy, e kady kto si narodzi z Boga, nie grzeszy, lecz Narodzony z Boga strzee go, a zy go nie dotyka. Wiemy, e jestemy z Boga, cay za wiat ley w mocy zego" (J 5, 18-19). w. Pawe pisze: "Nie toczymy bowiem walki przeciw krwi i ciau, lecz przeciw Zwierzchnoci, przeciw Wadzom, przeciw rzdcom wiata tych ciemnoci, przeciw pierwiastkom duchowym za na wyynach niebieskich" (Ef 6, 12). Biblia mwi ponad 1000 razy o zym duchu, a w Nowym Testamencie doliczono si a 568 odnonikw. Kto nie wierzy w istnienie zego ducha, ten nie rozumie dziea Chrystusa, okamuje wiernych i "odchodzi od nauczania biblijnegoi kocielnego" (Pawe VI, 1istopad 1972). 2. W pierwszych trzech wiekach. Wszyscy chrzecijanie sprawowali bd te mogli sprawowa t wadz, ktr otrzymali i do tej pory j posiadaj; to jest moc wyrzucania zych duchw w imi Chrystusa. w. Justyn pisze o tym wprost, podobnie jak w. Ireneusz. Odnoszc si to tego okresu, chciabym podkreli trzy aspekty, ktre uwaam za szczeglnie znaczce.

Egzorcyzmy zawsze miay wielk warto apologetyczn, ktra przycigaa optanych pogan, skaniajc ich, aby zwracali si z prob o pomoc do chrzecijan. w. Justyn pisze: "Chrystus zrodzi si z woli Ojca, aby zbawi wierzcych w Niego i zniszczy demony. Moecie o tym sami si przekona na podstawie tego, co widzicie na wasne oczy. Na caym wiecie i w waszym miecie (w Rzymie) s liczni optani, ktrych inni egzorcyci, zaklinacze i magowie, nie potrafili wyleczy. Natomiast wielu z nas, chrzecijan, rozkazujc im w imi Jezusa Chrystusa, ukrzyowanego pod Poncjuszem Piatem, uzdrowio ich, czynic bezsilnymi te demony, ktre optay ludzi" (Apo(ogia,VI, 5-6). Tertulian potwierdza skuteczno chrzecijan w uwalnianiu od demonw, zarwno samych chrzecijan, jak rwnie pogan. Kadzie on nacisk na skuteczno egzorcyzmowania nie tylko w stosunku do osb, ale take w odniesieniu do wszystkich aspektw ycia spoecznego, nacechowanego bawochwalstwem i wpywami zego. Ten aspekt jest rwnie obecny w przemwieniach Pawa V i Jana Pawa II. Cytuj fragment jednego z trzech przemwie na temat diaba, wygoszonego przez Pawa VI (23 lutego 1977): "Nie ma powodu, aby dziwi si, e nasze spoeczestwo stacza si ze swego poziomu autentycznego czowieczestwa w miar jak postpuje w tej pseudo-dojrzaoci moralnej, w tej obojtnoci, w tym braku rozeznania midzy zem a dobrem, jeeli Pismo w. surowo upomina nas, e cay wiat znajduje si we wadzy zego". Powysze refleksje oka si bardzo uyteczne, gdy zaczniemy rozwaa punkt trzeci naszego zagadnienia. Take w. Cyprian kadzie nacisk na moc egzorcyzmw: "Przyjd i posuchaj sam wasnymi uszami. Przyjd i zobacz wasnymi oczyma ze duchy w chwili, gdy uciekaj przed naszymi zaklciami, przed naszymi duchowymi biczami i

tortur naszych sw, opuszczajc ciaa, ktre wzili w posiadanie" (Przeciwko Demetriuszowi, rozdz. 15). Podkreliem apologetyczn moc egzorcyzmw, ktra przycigaa take pogan do uwalniajcej dziaalnoci chrzecijan, poniewa wydaje mi si, e dzi znajdujemy si w pozycji zgoa przeciwstawnej. Chrzecijanie, ktrzy nie znajduj adnego zrozumienia i adnej pomocy w Kociele, zwracaj si do magw, do innych religii, do sekt. Cenne s forrnuy samego egzorcyzmu, ktre zostay nam przekazane przez staroytnych Ojcw, gdy ma si wraenie, e zostay wykorzystane przy sformuowaniu naszego Credo. Na przykad w. Justyn w swoim Dialogu z Tryfonem, przedstawia najbogatsz form tekstow egzorcyzmu: "Kady demon, ktremu rozkazuje si w imi Syna Boego - zrodzonego przed wszelkim stworzeniem, ktry przyszed na wiat z Dziewicy, sta si Czowiekiem podlegym cierpieniu, a zosta ukrzyowany przez wasz lud pod Poncjuszem Piatem, umar, powsta z martwych i wstpi do nieba - kady demon, powtarzam, ktremu rozkazuje si na mocy tego imienia, zostaje zwyciony i unieszkodliwiony". w. Ireneusz mwi krcej: "Poprzez wezwanie imienia Jezusa Chrystusa, ktry zosta ukrzyowany pod Poncjuszem Piatem, szatan zostaje wypdzony z czowieka". Nieco wicej natomiast pisze Orygenes w swoim - pimie skierowanym przeciw Celsusowi: "Sia egzorcyzmu tkwi w imieniu Jezusa, ktre zostaje wypowiadane przy rwnoczesnym oznajmianiu faktw zwizanych z Jego yciem".

Orygenes dorzuca jeszcze nowe elementy, ktrych nie byo u jego poprzednikw. Mwi, e w imi Jezusa mona wyrzuca ze duchy nie tylko z osb, ale take z przedmiotw, z miejsc i ze zwierzt. Jest to rzecz godna podkrelenia. Wypada przy tym doda, e wanie taka bya praktyka egzorcystw od zawsze, lecz nie znalaza miejsca dla siebie w dokumentach kocielnych. Zostaa dopiero ponownie przyjta przez Katechizm Kocioa Katolickiego (por. 1673). Przypomn na kocu, e w praktyce egzorcyzmw ju u samych pocztkw wyodrbniy si jakby dwa kierunki: uwalnianie optanych i wczenie egzorcyzmu do sakramentu chrztu. W sprawowaniu tego sakramentu egzorcyzmowi przyznawano wane znaczenie, poniewa podkrelano w ten sposb, e katechumen zostaje wyjty spod wadzy szatana i zostaje oddany Chrystusowi. Znajdujemy wyrane echo tego przejcia w formule lubw chrzcielnych, bardzo skutecznych, ktre czsto naley powtarza. Niestety, podczas ostatniej reformy liturgicznej egzorcyzm chrzcielny, szczeglnie ten stosowany przy chrzcie dzieci, zosta zredukowany do tego stopnia, e sam Pawe VI okaza publicznie z tego powodu swoje niezadowolenie (por. Przemwienie z 15 listopada 1972). Nie wzito pod uwag tego fundamentalnego aspektu chrztu, ktry z pewnoci wiele znaczy w pierwszych wiekach Kocioa. Pierwsi chrzecijanie byli przekonani, e pogastwo jest dzieem diaba. Czsto czytamy a ziarnach Sowa w dziejach w. Justyna, w. Klemensa Aleksandryjskiego, Orygenesa. Winnimy jednak mie na uwadze, e kiedy Ojcowie uywajc tego sformuowania, to odnosz je tylko dofilozofw, a nie do religii pogaskich. Wedug nich, ziarna Sowa Boego mona spotka w tych wielkich systemach filozoficznych (Sokrates, Platon, Arystateles), ktre ukierunkowane s na monoteizm. Nie znajdujemy ich natomiast w religiach

pogaskich, w ktrych dopatrywali si przeciwiestwa (obrazy) prawdziwej religii. Religie pogaskie w ich rozumieniu s dzieem szatana. Std wzia si potrzeba praktyki egzorcyzmu w stosunku do kadej osoby i do caego rodowiska spoecznego, aby dakonao si przejcie z pogastwa do chrzecijastwa, spod wadzy zego ducha pod panowanie Boga. Take dzi istnieje potrzeba pooenia nacisku na to przejcie, a dostrzega to tylko ten, kto ma dzi otwarte oczy na sytuacj wspczesnego czowieka i na ca nasz rzeczywisto. 3. Od III do VI wieku. By to okres wielkiej ewolucji w caym Kociele, take w sferze praktykowania egzorcyzmw. Wielkie wydarzenia historyczne, takie jak zwycistwa Kanstantyna i Teodozjusza, mog sprawia wraenie, e pogastwo zostao zwycione przez chrzecijastwo. Z drugiej strony inwazje barbarzycw s interpretowane przez Ojcw jako nadejcie nowego pogastwa, ktre nie mniej niz to pierwsze potrzebuje egzorcyzmw. Piszc o tym okresie, nie mona pomin wielkiej postaci w. Marcina z Tours, ktry oprcz tego, e wyprzedzi w. Benedykta w zakadaniu wsplnot ycia monastycznego na Zachodzie, nalea take do wielkich apostow nawracajcych barbarzycw i zasyn rwnie jako wielki egzorcysta. Ale do wikszego rozwinicia dziaalnoci zwizanej ze stosowaniem egzorcyzmw przyczyniy si przede wszystkim pocztki ycia monastycznego. Pierwsi mnisi, tacy jak Antoni, Pachomiusz, Hilarion, nie wycofywali si na pustyni, aby uciec od wiata, ale przebywali w osamotnieniu, walczc z szatanem, ktry wedug dugowiekowej tradycji na pustkowiu znajduje swoje ulubione mieszkanie. Walka przeciwko zemu duchowi, prowadzca do uwolnienia ludzkoci od atakw szatana, bya gwnym celem mnichw, ktrzy w ten sposb, po

zakoczeniu przeladowa i przeminiciu epoki mczennikw, stawali si bojownikami, walczcymi na pierwszej linii przeciwko szatanowi. Ta koncepcja zostaa bardzo wyranie przedstawiona we wszystkich dzieach dotyczcych nauczania i dziaalnoci pierwszych mnichw. Mona przypomnie np. ywot w. Antoniego, ktry zosta napisany przez w. Atanazego czy te dzieo Collationes Kasjana, albo Schody do raju w. Jana Klimacha. Wczeniej, nawet jeli wszyscy chrzecijanie mogli wyrzuca demony w imi Chrystusa, to z pewnoci prym wrd nich wiedli ci, ktrzy powicali si modlitwie i postom, zgodnie z nauczaniem Ewangelii. Take ten fakt wyjania skuteczno twardego ycia mnichw dla pokonywania zych duchw. Okoo roku 300, to jest w czasie ostatnich przeladowa, a mam na myli okres przeladowa Dioklecjana, mielimy do czynienia z licznymi przykadami walki przeciwko szatanowi, ktre stanowi wiadectwo heroizmu staroytnych chrzecijan. W Rzymie, wrd ostatnich mczennikw, wyrniali si Marcelin i Piotr. Piotr by najstarszym egzorcystmczennikiem, ktrego imi dobrze znamy nie liczc oczywicie apostow. Wydaje si, e jest on pierwowzorem egzorcysty-mczennika, ktry stopniowo ustpuje miejsca egzorcycie-mnichowi. Nie naley zapomina, e take wtedy nie brakowao faszywych egzorcystw i oszustw, przed ktrymi trzeba byo broni ludzi. Doszo w ten sposb w Kociele zachodnim do powstania pierwszych przepisw kanonicznych. Synod Rzymski, ktremu przewodniczy papie Sylwester, mianowa egzorcystw, przyznajc tej funkcji stopie niszych wice. Ta tendencja wynikaa po czci z prawa rzymskiego wedug ktrego wszystko podlegao regulacji. W ten sposb dziaalno egzorcystw zostaa wczona do sakramentu wice jako jedno ze wice niszego stopnia.

Potem sam egzorcyzm, jako wicenie niszego rzdu, zosta zlikwidowany, najpierw przez Koci anglikaski w 1550 roku, a pniej przez Koci katolicki na Soborze Watykaskim II. Natomiast Koci wschodni by daleki od biurokratyzowania egzorcyzmu i zawsze uwaa go za charyzmat tzn. jako pewn, dan od Boga, osobist zdolno wierzcego, a szczeglnie tych mczyzn i kobiet, ktrzy wykazuj odpowiednie uzdolnienia do sprawowania tej formy apostolstwa. Tak jest rwnie i dzi: egzorcystami s ci, ktrzy maj taki wanie charyzmat. Dodam jeszcze, e na Zachodzie formularze egzorcyzmw staway si coraz bogatsze; szczeglnie, gdy chodzi o stosowanie egzorcyzmw chrzcielnych (wystarczy odwoa si chociaby do pism w. Cyryla Jerozolimskiego). Moemy sdzi, e ta faza dyscyplinarna (czyli normujca) zakoczya si z rokiem 416, gdy papie Innocenty I ustali, e egzorcyzmy mog by sprawowane tylko za zgod biskupa. Na Wschodzie tymczasem praktykowano je w cakowitej charyzmatycznej wolnoci, bez stosowania szczeglnych ogranicze. Chciabym doda, e poprzez wprowadzenie do tej materii pewnej dyscypliny nie chciano wcale ogranicza wadzy Ducha witego, manifestujcej si w przyznawaniu charyzmatw temu, komu chce i jak chce; w tym take charyzmatu uwalniania od zych duchw. Caa historia Kocioa obfituje w przykady witych (mam tutaj na myli choby w. Pawa od Krzya, w. Katarzyn ze Sieny, w. Gemm Galgani, w. Jana Bosco, b. o.Pio oraz wielu innych witych wywodzcych si z rnych epok), ktrzy uwalniali od zych duchw, nawet jeli sami nie byli egzorcystami. Nie chodzi te oograniczenie wadzy wypdzania zych duchw w imi Chrystusa, udzielonej przez Niego samego tym wszystkim, ktrzy w Niego wierz. Musimy odtd by uwani, aby nie stwarza niepotrzebnego

zamieszania, i uywa odpowiedniej terminologii na okrelenie dziaalnoci uwalniajcej od wpywu szatana: mwimy wic o egzorcymie, gdy mamy do czynienia z sakramentalium, ktrego mog udziela biskupi, lub kapani przez nich wyznaczeni.. Mwimy o modlitwie o uwolnienie, gdy chodzi o wszystkie inne formy dziaania pojedynczego czy grupowego, take jeli zmierzaj one do tego samego celu, co egzorcyzmy, to znaczy prowadz do uwolnienia od zego. 4. Od VI do XII wieku. By to dugi okres, w ktrym praktykowanie egzorcyzmw przeywao swj rozkwit, zarwno na Wschodzie, jak i na Zachodzie. W Kocioach nie brakowao egzorcystw, dziki czemu mona byo mwi nawet o szkole sprawowania egzorcyzmw, ktrej dzi tak brakuje ze wzgldu na zanik praktykowania egzorcyzmw. Egzorcyci starsi i dowiadczeni byli wspomagani przez modszych, ktrzy potem mogli ich zastpi, majc ju odpowiednie do tego przygotowanie. Dzi kapan, ktry zostaje mianowany egzorcyst, otrzymuje tylko jedyn instrukcj: "Rad sobie sam!" Okres ten charakteryzowa si wielk kreatywnoci gdy chodzi o uywanie formu egzorcyzmujcych rnego pochodzenia. Wrd formu oficjalnych po raz pierwszy znajdujemy formu uywan do wice egzorcystw zamieszczon w Statuta Ecclesiae Antiqua z VI wieku. Warto wspomnie te o formularzach Alcuina, ktre weszy do Messale Romano Gallicano, a gdy ukaza si rytual z roku 1614, cieszyy si wikszym powodzeniem ni pozostae formuy. Dlatego jeszcze dzi s one oficjalnie odmawiane. Warto zauway, e w tym wanie okresie odrodzi si dualizm manichejski, ktry stwarza powane zagroenie dla rozwoju Kocioa. Potpiony na Synodzie Praskim w 560 roku, wci funkcjonowa, aby ujawni si z ca sw si w XII wieku podczas herezji Katarw i Albigensw.

Trzeba potraktowa t herezj z uwag, poniewa wyjania ona pewien nowy rodzaj stosowanych egzorcyzmw, a przede wszystkim umoliwia zrozumienie faktu przeladowania heretykw, do ktrego niestety doszo w wiekach pniejszych. A do XII wieku lud i teologowie odegnywali si od wierze w czarownice i nie byo przeladowa optanych. Moemy zakoczy nasze rozwaanie stwierdzeniem wicym si z rozwojem ikonografii. Powstay w tym okresie pierwsze wizerunki szatana, a take obrazy, ktre przedstawiay dziaalno egzorcystw. By to okres rwnowagi na tym polu: praktyka egzorcysty stanowia integraln cz duszpasterskiej posugi Kocioa. Byo tak, jak by powinno, ale niestety, dzisiaj sytuacja wyglda nieco inaczej. 5. Od XII do XV wieku. Nastpi bardzo smutny okres dla Kocioa, zapowiadajcy nadejcie jeszcze mroczniejszych czasw. Nie mona wysnuwa takiego wniosku tylko z kulturalnego punktu widzenia, gdy wanie w tym okresie powstay wielkie Summy teologiczne i budowano cudowne katedry, ponadto na te czasy przypada dziaalno wielkich i teokratycznych papiey. Rwnoczenie jednak prowadzono walki przeciwko Albigensom oraz powstaway wielkie herezje, poczone z antyklerykalnymi i antykocielnymi wystpieniami. Europ wstrzsay nieustanne konflikty, wystarczy chociaby przypomnie histori wojny stuletniej. Ale nadchodziy jeszcze gorsze czasy. Te kobiety, ktre do tej pory byy nazywane bonae feminae, czyli "bdcymi nie w peni rozumu", i ktrym okazywano wspczucie, zaczto nazywa "czarownicami". Wanie one bardziej ni ktokolwiek inny mogy potrzebowa egzorcyzmw, tymczasem byy przeladowane i palone na stosach. Nie moemy nie wspomnie, e w. Joanna D'Arc, ktra zostaa osdzona z powodw politycznych jako czarownica, nigdy nie zostaa poddana egzorcyzmom i

skazano j na spalenie na stosie. Mielimy w tym przypadku do czynienia z upadkiem wszelkiej sprawiedliwoci duszpasterskiej i prawnej, ktry sprawi, e straciy rozum osoby penice najbardziej odpowiedzialne funkcje. Wydaway rozkazy, ktre pocigay za sob powane konsekwencje. By moe osoby te miay zudzenie, przynajmniej na pocztku, e opanuj sytuacj poprzez prawne sankcjonowanie pewnych tendencji. W 1252 roku Innocenty IV zezwoli na zastosowanie tortur przeciwko heretykom. W roku 1326 Jan XXII po raz pierwszy wyda zezwolenie na podjcie stosownych dziaa przeciwko czarownicom. Byl to pocztek szalestwa, ktremu towarzyszyy take szerzce si klski ywioowe. W latach 1340-1450 Europ nawiedzia tak zwana "czarna zaraza", tj. epidemia, ktra zdziesitkowaa ludzkie spoecznoci, pocigajc z sob takie konsekwencje, jak: upadek wartoci moralnych rozprzestrzenianie si bratobjczych walk, schizmy w Kociele. Z tych wszystkich klsk zrodzia si mania demonizowania wszystkiego, ale nie w tej formie, ktra prowadziaby do stosowania egzorcyzmw o uzdrowienie lub te uwolnienie. Przyjto niszczycielskie formy walki ze zem. Oczywicie nie mona zapomnie, e kady fakt historyczny moe by zrozumiany tylko w ramach kontekstu i mentalnoci epoki, w ktrej ma on swoje miejsce. Zrozumienie go nie oznacza wyraenia zgody na jego istnienie, ale naley zda sobie spraw z tego, dlaczego wwczas tak si dziao. Jeeli chcielibymy osdzi fakt: przeszoci w wietle dzisiejszej mentalnoci, to nic bymy z nich zapewne nie zrozumieli.

6. Od XVl doXVll wieku. Byl to naprawd okres szalestwa, w ktrym egzorcyzmy ustpiy miejsca przeladowaniom. Historia zawsze uczy ycia, dlatego czsto jest nazwana "nauczycielk", ktrej si nie sucha. Opisujc ten okres, ktry jest najmroczniejszy ze wszystkich, chciabym si ustosunkowac do niego bardzo jednoznacznie, poniewa uwaam, e moemy si z niego wiele nauczy i wycign wnioski dla naszych czasw. Wanie na podstawie tego okresu mona wyranie dostrzec pewn prawidowo, e tam, gdzie nie praktykuje si egzorcyzmw, ich miejsce zajmuj przeladowania. Tam, gdzie egzorcyzmy s praktykowane, nie dochodzi do przeladowa, nawet jeli mamy do czynienia z t sam epok i z tak sam mentalnoci oraz z tymi samymi problemami. Gdzie zy duch nie jest zwalczany i wyrzucany z pomoc egzorcyzmw, tam ludzie s demonizowani i mordowani. Zaley mi na tym, aby przed ukazaniem panoramy historycznej tego okresu powiedzie, e ten wyej wspomniany fenomen jest przedmiotem mojej szczeglnej troski o dzisiejsz sytuacj naszych spoecznoci i Kocioa. Kiedy widz cige prby, szczeglnie ze strony ludzi Kocioa, pomniejszania problemu istnienia diaba i jego dziaania, zredukowania go do minimum czy zrezygnowania zupenie ze stosowania egzorcyzmw, to sdz, e nie ponosi na tym adnej szkody szatan, natomiast olbrzymi krzywd wyrzdza si samemu byo czowiekowi. Dachau, S rne guagi, sposoby istniao demonizowania ludzkoci: zakadano

ludobjstwo i prowadzono czystki etniczne. Gdy pisz te sowa, w byej Jugosawii toczy si wojna. Ale powrmy do naszej historii. Odczuwano piln potrzeb zreformowania rytuau egzorcyzmw, ale nikt si tego nie podejmowa. Egzorcyzmy po dzi dzie stanowi jedyn, zaniedban , i niezreformowan dziedzin duszpasterstwa - nawet Sobr

Watykaski II nic tu nie zmieni. A jeeli jakie prby zostay podjte, to byy one tak nieudolne, e staoby si lepiej, gdyby je porzucono... Biorc pod uwag fakt, e ludziom Kocioa brako zdecydowania, inicjatyw przej cesarz Karol V, ktry 9 lipca 1548 roku promulgowal w Augucie edykt dotyczcy reformy rytuaw. Lecz zo zaszo ju za daleko, a przeladowania czarownic osigny swoje apogeum w latach 1560-1630. Dziki Bogu, byy i chlubne wyjtki. Zachowa si dobrze udokumentowany przypadek siostry Joanny Fery (1559--1620), pochodzcej ze zgromadzenia Czarnych Sistr z Mons, we Francji. Wiele lat wczeniej zawara ona pakt z diabem. Bya naprawd czarownic, ktr naleao wyda inkwizycji i wedug norm wwczas obowizujcych, zostaaby skazana na spalenie na stosie. Na Szczcie znalaz si uczony i peen taktu duszpasterz, Luigi de Berlarmont, arcybiskup Cambrai. Zarzdzi, e siostra, ktr chciano odda pod sd, ma by poddana egzorcyzmom. Po roku modlitw egzorcystycznych siostra zostaa uwolniona od zego ducha i przeya jeszcze wiele lat w swoim zakonie jako wzorowa zakonnica. Szkoda, e inni biskupi, cho byli uczeni i wici, nie pomyleli w ten sam sposb. Mam na myli w. Karola Boromeusza, ktry akurat w tym przypadku poszed za panujc wwczas "mod". Mimo wszystko pozosta wielkim witym i wielkim biskupem. Ale wito nie zawsze chroni przed popenieniem bdw. Horror polowa na czarownice rozprzestrzenil si przede wszystkim na kraje protestanckie (dzi take one przyznaj), gdzie na dodatek w XVII wieku doszo do wojen religijnych. Lecz chciabym podkreli, e tam, gdzie nadal praktykowano egzorcyzmy, nie byo stosw albo pono ich niewiele. Zostao wykazane, e w Rzymie w siedzibie papiey -wydarzy si tylko jeden taki przypadek. W katolickiej Irlandii czarownice nigdy nie byy przeladowane.

samej

Hiszpanii,

znanej

inkwizycji

Torquemady,

cho

byy

przeladowania, to jednak nie osigny one rozmiarw, jakie zwyko im si przypisywa. Trzeba take wspomnie o autokrytycymie samych katolikw

zapocztkowanym przez jezuit Friedrich Spee, ktry w 1631 roku opublikowa ksizk Cautio cnminalis. Zamieci w niej bezlitosn krytyk tortur i polowa na czarownice. By to pocztek opamitania i skruchy, ktre potem rozcigny si take na obszar protestancki. Natomiast niewielki wpyw na rozwj tego zagadnienia wywar Sobr Trydencki, ktry ograniczy si tylko do opracowania nauki na temat sakramentu wice, zaliczajc egzorcyzm do wice niszych. 7. Od XVlI wieku a po dzi. Jak irracjonalne i absurdalne byy polowania na czarownice, tak samo irracjonalne byo ich zaprzestanie. Wszystko ustao w jednej chwili, niemale niespodziewanie. Lecz nie nastpio to tak, jak logicznie naleao si tego spodziewa: poniewa tam, gdzie kontynuowano praktyk egzorcyzmw, nie byo przeladowa, naleao wic ponownie przywrci praktykowanie egzorcyzmw. Tymczasem tak si nie stao. Reakcja na wybrykl przeszoci przyniosa totalny brak zainteresowania diabem i jego dziaaniem. Doszy do tego take i inne powody, ktre funkcjonuj jeszcze i dzi. Przesada, objawiajca si demonizowaniem wszystkiego, wzbudzia reakcj, ktra spowodowaa upadek doktryny dotyczcej istnienia diaba. Diabe sta si symbolem, zabawnym "pajacem"; co wicej, by on rwnie widziany, jako wyobraenie abstrakcyjnej idei za. Ale nie by ju istnieniem osobowym, ktrego dziaanie siga do samej gbi czowieka, jak twierdzi Sobr Watykaski II: "Caa historia ludzka jest przeniknita straszn walk

przeciwko siom ciemnoci; walk, ktra rozpocza si na pocztku wiata i ma trwa, jak mwi Pan, a do dnia ostatecznego" (Gaudium et spes, 37). Do utrwalenia tego nagego przejcia, okrelajcego nastpne trzy wieki, przyczynia si pniej kultura wiecka. Wywara ona wielki wpyw na rodowiska kocielne, szczeglnie na uniwersytety, wpywajc w sposb decydujcy na formacj biskupw i kapanw. Ta sytuacja znalaza szybko swe odzwierciedlenie w religijnoci ludu, prowadzc do kryzysu wiary , a jak to si zawsze zdarza - tam, gdzie upada wiara, ludzie oddaj si praktykom zabobonnym, ktre w naszych czasach znajduj swoje korzenie w rnych odmianach okultyzmu. Ten ostatni punkt zostanie rozwinity w jednym z nastpnych rozdziaw. Kultura wiecka zostaa zdominowana przez dziaalno demitologizujc, prowadzon przez niewierzcych racjonalistw, a potem znalaza si pod wpywem ironicznym idei illuministw, ktrzy wymiewali si z religii. Nastpnie przewag mieli dziewitnastowieczni scjentyci, ktrzy negowali chrzecijastwo i objawienie. W naszym wieku pojawi si natomiast materializm historyczny a potem ateizm propagowany wobec mas przez komnistyczne systemy, a wreszcie doszlimy do postawy konsumpcyjnej, ktra jest charakterystyczna dla wiata zachodniego. To wszystko wywaro take wielki wpyw na wiat kocielny. Jak wspomniaem ju o tym wczeniej w seminariach i na papieskich uniwersytetach zbyt mao mwi si o istnieniu diaba, a tym bardziej o posudze egzorcystw. Nawet jeszcze dzis ciesz si powaaniem teologowie i biblici, ktrzy neguj istnienie szatana albo przynajmniej odrzucaj jego dziaanie, jak rwnie same egzorcyzmy stosowane przez Jezusa Chrystusa, zaliczaj je "do specyficznego sposobu wyraania si charakterstycznego dla wczesnej kultury i dostosowanego do mentalnoci epoki". Twierdz, i wierz tylko w

skuteczno psychiatrii i parapsychologii, o ktrych z pewnoci maj bardzo niejasne pojcie. Z drugiej strony nie mona zaprzeczy, e egzorcyci zawsze istnieli, a niektrzy z nich stali si nawet sawni, podobnie zawsze pozostawaly w mocy koscielne przepisy dotyczce nominacji egzorcystw dokonywanej przez biskupw, jak i odnoszce si do Rytuau uywanego do egzorcyzmowania. Jednak nie mona zbyt wiele oczekiwa od episkopatu, ktry posiada nadzorujc wadz, jeeli chodzi o wyznaczanie egzorcystw, a bez wasnej winy, lecz z powodw natury historycznej, nigdy nie widzia egocyzmw, nigdy ich nie praktykowa, ,i wic nie przywzywa do nich wikszej wagi. Oczywicie s wyjtki. Oto dlaczego wanie dzi w Kociele katolickim do rangi symbolu urasta historia tych maonkw, ktrzy powicili dziesi lat na poszukiwanie egzorcysty. Wspomniaem rwnie o witych, ktrzy chocia nie byli egzorcystami, to jednak wyrzucali ze duchy; takie osoby w Kociele istniay zawsze. Powinienem take wspomnie o wspaniaej postaci Piusa VII, znanego z tego, e by winiem Napoleona. By on wielkim egzorcyst i take bdc papieem nie zaprzesta praktykowania egzorcyzmw; odmawia je rwnie w czasie swej podry do Francji oraz w drodze powrotnej. Lubi powtarza, e "punktem wyjciowym dla duszpasterstwa jest egzorcyzm". Warto zastanowi si, w jaki sposb to zaoenie zostao wyraone w praktyce: w przyrzeczeniach chrzcielnych, gdy wyrzekamy si szatana i oddajemy si Bogu. Wystarczy przeczyta chociaby pierwszy rozdzia Ewangelii wedug w. Marka, aby zrozumie, e publiczne nauczanie Chrystusa rozpoczo si od

stosowania egzorcyzmw. Ale ilu dostojnikw Kocioa wierzy dzi w to stwierdzenie? Gdy w 1614 roku zosta opublikowany Rytua Rzymski (Rituale Romanum), mona byo wwczas korzysta z bogatej moliwoci wyboru modlitw egzorcyzmujcych, jakie byy wtedy w uyciu. Zalecano znane formuy Alcuina, ktre maj za sob dwanacie wiekw dowiadcze. Lecz warto rwnie przypomnie o 21 normach pocztkowych stanowicych praktyczne zalecenia dla wykonywania posugi egzorcysty. Nawet, jeli rni papiee wprowadzali do tych przepisw jakie poprawki, to jednak nie uczyniono w tym wzgldzie zbyt wiele. Dzi egzorcysta jest postrzegany przez ludzi jako istota co najmniej dziwna, albo kto kto ma co z maga i co z wariata. Nawet wspbracia kapani nieraz uwaaj go za czowieka naiwnego, ktremu nie warto powica wikszej uwagi. Mona dziki temu zrozumie, dlaczego nasza epoka pokazaa film pt. "Egzorcysta" (sawnego reysera Williama Blaty'ego, zrealizowany w 1971 r.), w ktrym dwaj kapani egzorcyci s postaciami cakowicie kontrastujcymi ze sob i z tym, kim jest prawdziwy egzorcysta. Kilka wnioskw Myl, e po dokonaniu prby panoramicznego spojrzenia na 2000 lat historii stosowania egzorcyzmw w Kociele katolickim, naleaoby wycign kilka wnioskw. I. Stwierdzone jest istnienie demonw, to jest duchw, ktre zostay stworzone przez Boga jako duchy dobre, ktre jednak sprzeniewierzyy si Bogu i wywieraj zy wpyw na ludzi a do moliwoci zawadnicia nimi; mog te wywiera zy wpyw na rzeczy. Chrystus wyrzuca ze duchy i tej wadzy wyrzucania zych duchw w Jego

imi udzieli tym wszystkim, ktrzy w Niego wierz. Oto dwie fundamentalne prawdy ewangelicznego i kocielnego nauczania. Kto w nie nie wierzy, ten wychodzi poza obrb wiary katolickiej. 2. Walka przeciwko zym duchom moe by prowadzona przez wszystkich wierzcych - to stwierdzenie jest jednym z podstawowych zaoe chrzecijaskiego ycia duchowego, jak poucza nas o tym tradycja monastyczna. Wiemy, e zwyczajna dziaalno diaba polega na kuszeniu. Wszyscy zatem, jako ludzie wierzcy, mamy obowizek prowadzenia walki przeciwko pokusom, ktre pochodz z ciaa {czyli z pierworodnej rany grzechowej), ze wiata i od diaba. Biblia bardzo jasno wyraa si na temat tej walki, kt6r powinnimy prowadzi przeciwko zu i przeciwko zym duchom. O tej walce mwi take dwa ostatnie wezwania modlitwy Ojcze nasz. Egzorcysta jest tym kapanem, ktry z polecenia Kocioa pomaga nam w wielu okolicznociach, w ktrych mamy do czynienia z nadzwyczajnym dziaaniem zego ducha. Z pewnoci jego dziaanie powinno odzyska swoj dawn dynamik i t kreatywno, jak miao w przeszoci, ktra zgodnie z tradycj pozostaje wci ywa w Kociele wschodnim. Egzorcysta w swej dziaalnoci powinien korzysta z pomocy charyzmatw i charyzmatykw, ktrych Duch wity uzdalnia do tego typu posugi. 3. Dzi, prawie po trzech wiekach, widzimy powolne budzenie si tej rzeczywistoci, zwizanej z posug egzorcyzmowania. Spotykamy si coraz czciej z wci rosncymi wymaganiami ludu Boego, a duchowiestwo jest cakowicie nieprzygotowane, aby je zaspokoi. Niezalenie od tego, co powiemy o okultymie, wierz, e do rozkwitu tej odnowy przysuya si take kultura wiecka. W przeszoci, jak o tym ju

mwilimy, kultura wiecka wywara wielki wpyw na odrzucenie caej rzeczywistoci ducha. W okresie wielkich odkry naukowych sdzono, e nauka potrafi rozwiza wszelkie problemy. Std te dyskutowano wiele nad moliwoci pogodzenia ze sob nauki i wiary. Teraz sytuacja ulega zmianie. Nauka, a przede wszystkim najwybitniejsi naukowcy zdali sobie take spraw z tego, e badania naukowe mog zosta wykorzystane do czynienia za (wystarczy chociaby wspomnie fakt wyprodukowania bomby atomowej). Uwiadomili sobie take i to, e nauka te ma swoje wyrane ograniczenia, e istniej prawa i moce, ktre wymykaj si spod wszelkiej ludzkiej kontroli. Odczuem wielk satysfakcj, kiedy w czasie popularnej transmisji telewizyjnej prowadzcy program Minoli zapyta mnie, czy dopuszczam moliwo wsppracy z psychiatrami lub te z innymi specjalistami. Odpowiedziaem, e tak. Zaraz potem zabra gos ju niejcy prof. Emilio Servadio, ktry nie tylko, e przyzna mi racj, ale wprost stwierdzi: "Ja sam niektre przypadki odsyam do egzorcysty" Bya to dla mnie bardzo cenna deklaracja i musz przyzna, e przyjem kilka osb, ktre zostay do mnie skierowane przez psychiatrw. Ten fakt jest tym bardziej wymowny, e jest wielu ludzi w Kociele, ktrzy nie wierz ani w optanie, ani w moc egzorcyzmw i wysyaj wszystkich potrzebujcych do psychiatry... 4. Znajdujemy si jeszcze bardzo daleko od punktu docelowego: traktowania egzorcyzmu jako integralnej czci normalnego duszpasterskiego posugiwania, ktremu powica si wystarczajca ilo osb. Mog powiedzie moim wspbraciom, kapanom, e posuga ta umacnia i przyblia ludzi do Boga i do Kocioa. Niektrzy myl, e egzorcyci wszystko demonizuj i w tym sensie ich obecno jest szkodliwa. Jest wprost przeciwnie: egzorcysta uspakaja ludzi i oddala od nich lki, wsppracuje skutecznie na rzecz spokoju ludzkiego sumienia i pokoju pomidzy ludmi.

Moemy tak wnioskowa na przykadzie najmroczniejszego okresu historii: tam, gdzie praktykowano egzorcyzmy, nie demonizowano osb i nie mordowano blinich. Jeli spoeczestwo ma wielu egzorcystw, znaczy, e posiada "narzdzia", ktre przyczyniaj si do zaprowadzenia pokoju. Posuga egzorcysty zwizana jest z prowadzeniem dziaalnoci dotyczcej udzielania porad i pocieszenia cierpicych osb poprzez przepowiadanie wiary, a nie przy pomocy magicznych trikw, do ktrych ludzie czsto uciekaj si tylko dlatego, e nie znajduj zrozumienia u kapanw.

CZY EGZORCYCI WIERZ W DIABA? Tytu tego rozdziau moe wydawa si prowokujcy. Ale dla kogo, kto obraca si i dziaa w tym rodowisku, nawizuje w tej dziedzinie midzynarodowe kontakty, takie pytanie jest jak najbardziej na miejscu. Napisaem, e, otrzymuj listy z prob o przyjcie od przedstawicieli rnych narodowoci z caej Europy. Wystpowaem czsto, nieraz po kilka razy, w wielu europejskich telewizjach. Moja pierwsza ksika "Wyznania egzorcysty", ktra we Woszech doczekaa si 13 wyda, zostaa przetumaczona na 9 jzykw. Pisz o tym, aby podkreli suszno mojej obserwacji, e w Kocicle katolickim, take w innych krajach, praktyka egzorcyzmw jest jeszcze rzadsza ni we Woszech. W tym miejscu, korzystajc z artykuu opublikowanego przeze mnie w miesiczniku "Vita pastorale" (VIII-IX 1993), odwouj si do sytuacji panujcej we Francji. Z pewnoci Francja jest tym krajem, z ktrego otrzymuj najwicej prb.

Otrzymalem zapewnienia, e sytuacja poprawia si, odkd Konferencja Episkopatu Francji mianowaa nowego przewodniczcego dorocznych spotka egzorcystw. Chciabym mie nadziej, e tak jest rzeczywicie; tymczasem ten, kto o tym czyta, sam rozsdzi. Trzy wieki zaniedba w tej dziedzinie to zbyt duo. To, o czym pisz, nie jest krytyk kleru francuskiego, bo bybym wtedy niesprawiedliwy. Chc raczej podkreli specyficzn sytuacj w ktrej znalaz si dzi cay Koci katolicki. Egzorcyzmy we Francji. Ju w pierwszych latach mojej posugi egzorcysty byem zdumiony du liczb Francuzw przyjedajcych do Woch i poszukujcych pomocy u egzorcysty. Miaem rwnie okazj, pozna dwch dobrych egzorcystw francuskich, z ktrymi wymieniem dowiadczenia i do dzi pozostaj z nimi w kontakcie. Od nich oraz od innych przyjaci z tego, drogiego mi kraju, uzyskaem wiele informacji, ktre tu zamieszczam i ktre nie straciy nic ze swojej aktualnoci. Mona wnioskowa, e Francja jest jedynym krajem, w ktrym egzorcyci spotykaj si raz do roku, uczestniczc w sympozjum zorganizowanym przez sam Konferencj Episkopatu, poczwszy od 1977 roku. Na pocztku byo ok. 15 uczestnikw, dzi jest ich ponad 80. To brzmi piknie, ale nie wszystko jest zotem, Co si wieci. Na pocztku spotkania byy bardzo owocne i satysfakcjonoway uczestnikw niezalenie od rnic wyraanych pogldw. Sekretarz, o.Chenesseau, podobnie jak egzocysta Parya, o.Gesland, byli bardzo zaangaowani w administrowanie tego sakaramentalium i starali si, aby wla t wiar w nowych egzorcystw. Od 1984 roku sprawy radykalnie zmieniy si. W Paryu o.Gesland zosta zastpiony przez o.Gauthiera, ktry nigdy nie praktykowa egzorcyzmw, lecz wierzy tylko w skuteczno psychiatrii. Sekretarzem zosta mianowany o.Izydor Froc, egzorcysta z Rennes, znany ze swej posugi w szpitalu

psychiatrycznym. Nowy sekretarz wpyn w sposb fundamentalny na zgromadzenie i formacj nowych egzorcystw. Oprcz tego, e nigdy nie praktykowa egzorcyzmw, to rwnie mona mie wtpliwoci co do jego pogldw egzegetycznych. Przej bowiem idee o.Emile Morina, ktry w 1984 roku pisa, e w czasach Chrystusa na tym samym poziomie umieszczano zarwno chorob, jak i grzech i diaba. Natomiast Jezus dostosowa si do mentalnoci ludzi Jemu wspczesnych, dlatego Ewangelie przedstawiaj fakty, ktre s interpretowane w wietle kulturowej wraliwoci charakterystycznej dla tego okresu. Nie trzeba dodawa, e przy pomocy zastosowania tych kryteriw w ekstremalnej formie mona zanegowa ca historyczno Ewangelii, ktra zostaaby zredukowana do "kulturowego jzyka danej epoki". O.Froc wykaza wielk trosk o nowych egzorcystw, uczc ich w ten wanie sposb, aby aden z nich nie wykonywa nigdy prawdziwych egzorcyzmw. Na przykad w Bretanii nie ma nikogo wykonujcego egzorcyzmy poza o.Janem, cystersem z Timadeuc, ktry cieszy si wielkim autorytetem, dlatego moe przeciwstawi si o.Frocowi. Kiedy zasignem informacji na temat tego zakonnika, ktry przyjmuje sze osb dziennie, dowiedziaem si, e ma ju umwione spotkania na trzy miesice z gry i jeszcze dug list osb oczekujcych jego pomocy. Niewielu egzorcystw francuskich praktykuje egzorcyzmy. Wielu z nich, bo ponad szedziesiciu, poda za ide propagowan przez o.Froca, ktry cieszy si penym zaufaniem swojego biskupa. Jest on zawsze typowany do telewizyjnych wystpie, w czasie ktrych otwarcie przyznaje si, e nigdy nie wykonywa adnych egzorcyzmw.Sam wystpowaem czsto przed kamerami telewizji woskiej i francuskiej oraz innych krajw, ale przedstawiaem zgoa odmienne przekonania. Poniewa sam dokonaem

ponad 30 tysicy egzorcyzmw, idc po prostu za wskazaniami Pisma w.. i prawa kocielnego. Ale to jeszcze nie wszystko. Na spotkaniach francuskich egzorcystw konferencje prowadz przewanie psychiatrzy i psycholodzy. Bowiem kady problem zostaje sprowadzony do poziomu psychologicznego, psychiatrycznego, socjologicznego. Na prno mona by szuka w tych spotkaniach przykadw udanego egzorcyzmu lub te nauczania odnonie do stosowania rnych metod w praktykowaniu egzorcyzmw. Sam mog powiedzie o przypadkach tych osb, ktre zostay do mnie skierowane przez psychiatrw.. Tymczasem, Froc i jego naladowcy troszcz si tylko o to, aby ludzi odsya wanie do psychiatrw. Dodam jeszcze jeden znaczcy fakt. Na zgromadzeniach egzorcystw francuskich Przemawiaj i ustalaj reguy psychiatrzy. U nas tak nie jest. 26 kwietnia 1993 roku przemawiaem do okoo 40 psychiatrw. Temat spotkania brzmia: "Jak rozrni choroby pochodzce od zego ducha od chorb psychicznych?" Spotkanie byo niezwykle interesujce,szczeglnie dziki dyskusji, jaka si wywizaa. Musz przyzna, e u tych specjalistw, wrd ktrych nigdy nie brakowao niewierzcych, spotkaem si z zainteresowaniem i zaufaniem wikszym ni wtedy, gdy przemawialem do kapanw. Omawiam t konferencj w jednym z nastpnych rozdziaw. Ale powrmy do omawianego tu tematu. Mona by sdzi, e przesadzam w ostroci mojej wypowiedzi. Jednak ukazaa si ksika o.Izydora Froca, pt. "Esorcisti, chi sno e cosafanno [Egzorcyci kim s, co robi], (Ed. Pierme). Jest to ksika, ktra nie ma nic wsplnego z nauczaniem na temat egzorcyzmw. Zawiera ona tylko wierne odbicie idei samego autora, ktry wywiera wielki wpyw na francuskich egzorcystw i na cay episkopat, na

prob, ktrego autor t ksik napisa, propagujc w ten sposb swoj eidee. Ogranicz si do podstawowych spostrzee -Autor nigdy nie opisuje adnego egzorcyzmu i nic nie mwi na temat egzorcyzmowania. S to rzeczy, ktrymi nie naley sobie zaprzta gowy. -Jaka jest wic misja egzorcysty? - Przyjmowanie i wysuchiwanie potrzeb innych (s. 186), przyjmowanie i wysuchiwanie cierpicych (s. 135); okazywanie wspczucia i wsparcia duchowego, prowadzenie modlitw o uwolnienie (s. 142); zachcanie do modlitwy i do uwierzenia w Kogo (s. 159); celem egzorcysty jest take wychowywanie do wiary i do modlitwy (s. 170); egzorcyci powicaj swj czas dla cierpicych, okazuj im wspczucie i doradzaj im; wasnie do tego wszystkiego potrzebni s jeszcze egzorcyci (s. 185). Nigdzie nie jest natomiast powiedziane, e wwczas, gdy egzorcysta rozpozna wpyw zego ducha i ma obowizek zastosowania egzoroyzmw. Po co? Chodzi przecie o choroby psychiczne! - W zamian za to nie brakuje takich sformuowa, ktre odrzucaj nawet egzorcyzmy dokonywane przez samego Chrystusa; sformuowa, ktre naruszaj Ewangeli w jej podstawach. Egzorcyzmy, o ktrych mwi si w Ewangeliach, s uwaane przez autora jako odniesienie si do pogldw wczesnej epoki, jako faktor kulturowy (ss. 62 i 132). Nie chodzi tutaj o prawdziwe uwolnienie od diaba, ale o opowiadania stworzone odpowiednio do mentalnoci ludzi wspczesnych Jezusowi (s. 133). Jezus dziaa zgodnie ze zwyczajami i kultur swoich czasw (s. 135). Mgbym kontynuowa przytaczanie tych cytatw, ktre - moim zdaniem pozostaj w kontracie z Bibli i tradycj, jak to zreszt jasno wynika z

watykaskiego dokumentu Wiara chrzecijaska i demonologia, z 26 czerwca 1975 roku. We wspomnianym dokumencie przyznaje si wielkie znaczenie wszelkim uwolnieniom od zego ducha ktrych dokonuje Chrystus. Kontrast z dzieem o.Froca jest wic oczywisty. Na poparcie swoich tez o.Froc cytuje relacj, ktr wygosi o.Rene Marl'e na spotkaniu francuskich egzorcystw w 1992 roku, odpowiadajc zreszt na zaproszenie samego o.Froca. I tu mona osupie. Wedug tej relacji, diabe nie jest osob, ale mask (s. 120). Szatan nie jest istnieniem osobowym i nie posiada swojej indywidualnoci, lecz jest przedstawiany przez Jezusa zgodnie ze zwyczajami Jego epoki (s. 120). Jeli szatan jest widziany jako personifikacja za uniwersalnego, to ma niewielkie znaczenie (s. 121). W Biblii zy duch reprezentuje siy za, ktre wodz ludzi na pokuszenie (s. 122). Sam o. Froc dodaje: odpowiadajc na pytanie, czy istnieje lub te nie istnieje diabe, nie zawsze mona da na nie precyzyjn odpowied (s. 132). Wszystkie te stwierdzenia zostay potpione w gonym przemwieniu, wygoszonym 15 listopada 1972 roku przez Pawa VI, w ktrym stwierdzi, e ten, kto utrzymuje, i szatan nie jest osob "wychodzi poza ramy nauczania biblijnego i kocielnego". Wypada ju zakoczy te rozwaania. Niestety, idee Froca rozprzestrzeniaj si nadal. W swojej ksice stara si on obali dotd obowizujcy Rytua, stosujc zdanie tego rodzaju: "egzorcyzm jest gestem magicznym" (ss. 142 i 159); trzy objawy optania wskazane w Rytuale, dzi straciy swoje znaczenie (s. 64); spirytyzm jest tylko niebezpieczny na poziomie psychologicznym i duchowy (s. 76); magia jest fenomenem kulturowym (s. 77). Przymujc takie zaoenia, mona powiedzie, e myli si Biblia i Katechizm Kocioa Katolickiego potpiajc spirytyzm, magi, okultyzm!

W zamian autor wychwala bez zastrzee nowy Rytua, tak jakby on by ostateczny, zapominajc, e zosta opublikowany ad interim. O.Froc zrobiby lepiej, gdyby nie zabiera w tej sprawie gosu, dlatego e w dokument odzwierciedla pogldy francuskich redaktorw; lecz przede wszystkim z tego powodu, e jest to dokument jeszcze zastrzeony, podlegajacy konsultacjom biskupw, a wic moe on ulec pniej rnym modyfikacjom (nowy Rytua zosta opublikowany w 1999 roku). Na zakoczenie o.Froc zamieszcza pewnn rekompensat dla zwolennikw egzorcystw, ktra stanowi prawdziwe arcydzielo. Uznaje w swej askawoci tylko dwa egzorcyzmy, ktrych dokona Jezus Chrystus. "Czy mnie miujesz?" - S to sowa skierowane trzy razy do Piotra, ktre my, biedni ignoranci, uwaalimy za potrjne potwierdzenie mioci na zadouczynienie za potrjne zaparcie si. Teraz dowiadujemy si, e by to prawdziwy i waciwy egzorcyzm (s. 138). Jeszcze bardziej zdumiewajcy jest pocaunek Judasza, ktry my, biedni ignoranci, uwaalimy jedynie za dopenienie zdrady Chrystusa, a teraz dowiadujemy si, e jest to egzorcyzm, ktry by moe w zastosowaniu si nie uda (s. 140). Mona zatem zastanawia si czy o.Froc wie naprawd, czym jest egzorcyzm? Ale moe jedynie troszczy si on tylko o to, aby by w swych pogldach nowoczesny, a dziaalno egzorcysty XX wieku - jak sam stwierdza - polega tylko na przyjmowaniu i wysuchiwaniu" (s. 86). Na niczym wicej. Gdy pisz o tym, odczuwam gorycz, ale jestem zarazem przekonany, e speniam swoj powinno. Egzorcyzm ma swoje poprawne uzasadnienie w Pimie w. w caej tradycji Kocioa, w prawie kocielnym. A mimo wszystko, take i we Woszech, s egzorcyci, ktrzy ograniczaj si tylko do

przyjmowania i wysuchania. Lepsze to ni nic, ale take postpowanie jest nadal niewystarczajce. Jest natomiast skuteczniejsze ni zachowanie tych, ktrzy odsyaj ludzi do diaba. Od egzorcystw naley oczekiwac czego innego! OKULTYZM Sdz, e okultyzm jest waciw religi szatana, ktra przeciwstawia si prawdziwemu Bogu i prawdziwej religii, a przede wszystkim samemu czowiekowi oraz jego duchowym aspiracjom i zdrowemu rozumowi, ktry skania czowieka do bada i poszukiwania rozumnych wyjanie odnoszcych si do tego wszystkiego, co stanowi przedmiot jego poznania. Aby zda sobie spraw z tego, co oznaczaj te stwierdzenia, musimy wyj od samych fundamentw naszej wiary, ktrej podstaw jest objawienie, a punktem wyjcia niech bdzie nastpujce biblijne stwierdzenie: "Suchaj Izraelu, Pan jest naszym Bogiem - Panem jedynym. Bdziesz miowal Pana, Boga twojego, z caego serca swego, z caej duszy swojej, ze wszystkich si swoich" (Pwt 6,4--5). Jest to fundament wiary, na ktrym opiera si cay Dekalog: "Ja jestem Pan, Bg twj, ktry ci wywid z ziemi egipskiej, z domu niewoli. Nie bdziesz mia cudzych bogw przede mn" (Wj 20, 2-3). Oto wielki pocztek poprzedzajcy wypenienie si objawienia poprzez wcielenie Chrystusa, jedynego Zbawiciela i jedynego Nauczyciela. "Zabierzcie Boga, a wiat wypeni si bokami" - to sformuowanie nie jest tylko spostrzeeniem dokonanym przez wspczesnego pisarza, ktre odzwierciedla przekonania ujawniajce si na przestrzeni caej historii. Proboszcz z Ars wyraa t sam myl innymi

sowami: "Zabierzcie proboszcza z parafii, a nie minie dziesi lat i zaczniecie czci bestie". Lubi odwoywa si do tej wyjtkowej ksigi, to jest do Biblii, ktra zawiera nauczanie skierowane od Boga do czowieka. Cay Stary Testament opisuje histori wiemoci Boga wobec narodu wybranego i zarazem niewierno Izraela. Za kadym razem, gdy lud ydowski odwraca si do Boga, oddawa si bawochwalstwu. Jest to matematyczny pewnik, e zawsze, proporcjonalnie do upadku religijnoci, wzrasta zabobon. W ten sposb otwiera si droga do propagowania okultyzmu we wszystkich jego odmianach. Nasz wiat, ktry tak bardzo oddali si od Boga i od wszelkich form religijnoci, zanurzy si w bawochwalstwie, w zabobonach, w okultyzmie. Czym jest okultyzm? Nie jest atwo poda definicj okultyzmu. Niektrzy zawaj j, a inni poszerzaj zakres tego pojcia (sam wol stosowa pojcie bardziej rozszerzone), a terminy uywane dla opisania tego zjawiska s czsto stosowane zamiennie i nie wyraaj tych treci, ktrych granice s dobrze okrelone. Oglnie mwic, okultyzm jest wiar w istnienie bytw lub mocy, ktre nie daj si sprawdzi dowiadczalnie na normalnym poziomie wraliwoci, a dziki ktrym mona zapanowa nad wszystkim przy zastosowaniu szczeglnych praktyk, ktre opanowuje si dziki badaniom, poprzez inicjacj i rnorodne wiczenia. Kto powica si okultyzmowi, ten utrzymuje, e posiad tajemnicze poznanie i zrozumienie tych mocy, ktrych inni nie posiadaj, a ktre wykraczaj poza prawa fizyki czy rozumu, np. czytanie myli, materializacja przedmiotw, poznanie przyszoci, wywieranie dobrego lub zego wpywu na osoby, panowanie nad siami natury, bezporedni kontakt z duchami, relacje ze zmarymi, z UFO, z istotami pozaziemskimi itd., im wicej tych umiejtnoci si posiada, tym lepiej...

Mamy tu do czynienia z oczywistym odrzuceniem prawdziwej religii i zdrowego rozsdku. Czowiek odrzuca prawdziw religi, gdy zwraca si ku bytom, mocom, wadzom, ktre nie pochodz od Boga: czowiek nie odnosi ich do Boga ani w ich istnieniu, ani w korzystaniu z nich. Odrzuca si rwnie rozum, poniewa chodzi o istoty i moce znajdujce si cakowicie poza moliwoci badania lub rozumnej kontroli, ktre wymykaj si wszelkiej moliwosci naukowego dowiadczenia. Ju na podstawie tej wzmianki wida bezporedni relacj z magi, wrb, astrologi, spirytyzmem, satanizmem oraz z pewnymi aspektami masonerii. Zamiast mwi o relacjach, jakie midzy tymi zjawiskami zachodz, powiedziabym tylko, e okultyzm jest jakby szczepem, z ktrego rodz si wszystkie wyej wymienione konsekwencje, bdce jego owocami. Kto czyni z niego religi, ten wstpuje do sekty, w najgorszym rozumieniu tego sowa. Czy jest moliwe, eby ta caa konstrukcja obskurantyzmu staa na wasnych nogach bez dochodzenia swojego pocztku i jakiego punktu wyjcia? Prb jest wiele i sama ich rnorodno wskazuje, jak bardzo s one niespjne. Dzi jest modne odwoywanie si do staroytnych praktyk wschodnich, szczeglnie hinduskich lub tybetaskich albo do ydowskiej kabay. Inni wol nawizywac do staroytnych tradycji, nie wiadomo dokadnie jakich, ktre zostay zapomniane i aby je pozna, potrzebna jest inicjacja. Oto wic mamy ezoteryzm, czyli inicjacj, w deniu do tego, aby odkry, co kryje si za staroytnymi tradycjami, mitami i symbolami oraz by nimi zawadn i wykorzysta

staroytne tajemnice. Zatem mionicy ezoteryzmu stwierdzaj, e odkryli tajemnice dotyczce pochodzenia pewnych rolin, mineraw, krysztaw, itd. Tak samo okultyzm, poprzez poznanie tajemnych mocy, chce nimi zawadn, take za cen oddania si pod panowanie istot wyszych: ludzie ju od jakiego czasu wgbiaj si w te tajemnice lub te w nieokrelone byty. Bywa te, e pozwala si na to, aby czowieka prowadziy duchy, o ktrych nie wie, kim one s. Dzi modne jest udawanie si po pomoc do magw, wrbitw, widzcych kartomantw oraz tych, ktrzy mwi, e dziaaj za porednictwem ducha-przewodnika. Ale kim on jest? Tego nie wiedz, jeli nawet wymawiaj jego imi. Czym jednak byby okultyzm, gdyby wszystko stao si jasne? Ogranicz si tylko do udzielenia porady, aby powierzy si przewodnictwu Anioa Stra i by przede wszystkim posusznym nieustannemu dziaaniu Ducha witego. Na zakoczenie moemy powiedzie, e ezoteryzm jest nauczaniem tego, co ukryte; a okultyzm polega na odkrywaniu bytw i mocy tajemnych oraz przyswajaniu koniecznych praktyk i sposobw, aby osign nad nimi wiksz wadz. Te dwa pojcia s sobie tak bliskie, e w wielu tekstach znajdujemy ich poczenie i dlatego mwi si o okultyzmie ezoterycznym. Definicje i sowa mog nudzi suchajcych, ale owoce dziaalnoci okultystw i ezoterystw s dzi poszukiwane, jak nigdy dotd. W tym rozdziale bd mwi o sektach, o nowej religijnoci, o satanimie. Dwa nastpne rozdziay powic magii i spirytyzmowi ze wzgldu na ich szczeglny rozkwit. Dodam te, e w tej dziedzinie wiele za uczyniy mass media. Propaguj bowiem to, co jest widowiskowe i tym samym przynosi zysk, podczas gdy ludzie, utraciwszy zdrow religijno, s spragnieni nadzwyczajnoci.

Ale najpierw zobaczmy, jak bronic si przed okultyzmem, aby mc "zajanie jak gwiazdy, pord pokolenia przewrotnego i zepsutego" (Flp 2,15). Obrona przed okultyzmem. atwo powiedzie, na czym ona polega, trudniej natomiast przej do realizacji. Mona zapisa strategi tej obrony w trzech kluczowych punktach: nowa ewangelizacja, waciwa informacja, wysuchiwanie osb. 1. Nowa ewangelizacja. O potrzebie nowej ewangelizacji nieustannie przypomina Ojciec wity. Jeeli okultyzm rodzi si z zaprzeczenia Boga i Jego objawienia i dy do zniewolenia czowieka, podporzdkowujc jego istnienie dwuznaczym bytom i rytom, to antytez okultyzmu jest powrt do Boga. Tylko w ten sposb mona zachwia twierdzami bawochwalstwa i zabobonu, na ktrych bazuje okultyzm. Niejednokrotnie mwiem lub pisaem, e nard woski jest ludem ochrzczonych pogan, ktry yje po pogasku, a o religii wie tylko tyle, co poganie. Wystarczy chociaby spojrze na rozbite rodziny, na nieuczciwo krlujc w kadej dziedzinie ycia, na triumf rozwodw i aborcji, na ma liczb narodzin, na pustk w kocioach. Sdz, e mona porwna nasz rzeczywisto do sytuacji panujcej w Rzymskim Imperium, podczas okresu dekadencji, ktry zosta opisany przez w. Pawa w Licie do Rzymian czy te w bardziej przystpny sposb przez Henryka Sienkiewicza w powieci historycznej Quo vadis? Mielimy wwczas do czynienia z oglnym upadkiem moralnoci, ktrego z pewnoci nie znay czasy Republiki. Podobnie jest i teraz. Skd wzi si po II wojnie wiatowej ten upadek wartoci oraz tak masowe i postpujce porzucanie wiary?

Przyczyn jest wiele, ale niektre z nich maj szczegle znaczenie. Filozof August Del Noce napisa, e historia nowoczesnego wiata jest histori do rozpowszechniania ateizmu. Jest to prawda i stanowi ona absolutn nowo w ludzkiej historii: ateizm zosta wpojony ludowi. Nigdzie przedtem czego podobnego nie byo. Prbowano ewentualnie wprowadzac kult faszywych i "kamliwych magw", jak nazywa ich Dante, albo kult imperatora, albo, ktr inn religi odpowiadajc spoecznokulturowej mentalnoci danego ludu i danej epoki. Ale tylko marksistowski komunizm wpad na pomys propagowania ateizmu przy pomocy metod "naukowych", co znalazo yzny teren take w wiecie zachodnim, ktry ju wczeniej zosta zagroony racjonalizmem, sekularyzmem oraz bardziej szerzcym si konsumpcyjnym modelem ycia i obojtnoci religijn. Matka Boa przepowiedziaa to wszystko w Fatimie lipca 1917 roku. Byl to w sawny dzie przepowiedni, zawierajcych trzy tajemnice. Pierwsza z nich dotyczya wybuchu bolszewickiej rewolucji w Rosji, ktra miaa zaistniej pod koniec padziernika 1917 roku: "Rosja rozprzestrzeni po wiecie swoje bdy, doprowadzajc do wojen i przeladowania Kocioa". W Moskwie, a do 1990 roku. Na tamtejszym uniwersytecie istnia Wyszy Instytut Ateizmu, gdzie ksztacono partyjnych funkcjonariuszy. Nauczano tam take metod niszczenia wiary w narodach religijnych, niezalenie od tego, jaka bya to wiara. W rnych miastach istniay muzea ateizmu, zazwyczaj majce swe siedziby w sprofanowanych kocioach. Wstp do nich by wolny. Nie trzeba te udowadania, e komunistyczna propaganda okazywaa si skuteczna w rnych czciach wiata, a szczeglnie we Woszech, gdzie wci istnieje (takze po upadku tak zwanego komunizmu realnego) liczniejsza partia komunistyczna na Zachodzie. Od ateizmu wiedzie nieuniknione przejcie, jak to ju mwiem, do zabobonu, bawochwalstwa,

propagowania ezoterycznego okultyzmu, bdcego wieIkim szczepem, z ktrego "wyrastaj" badania magia, na wrbiarstwo, temat zwizkw kulty wschodu, satanizm, pomidzy sekty."AIbo Bg, albo szatan" - nie bez powodu byy prowadzone interesujce zachodzcych marksizmem a demonologi i na temat prawdopodobnej konsekracji, czyli powicenia si na sub szatanowi rnych historycznych przywdcw komunizmu, takich jak: Marks, Engels, Lenin, StaIin. Oczywicie, e przyczyny takiej sytuacji s rnorakie. Gdy Papie w licie apostolskim, ogoszonym w perspektywie przygotowa do JubiIeuszu 2000, podsumowuje religijn sytuacj naszych czasw, podkrela cztery punkty: a) Pierwszym symptomem jest obojtno religijna. Ludziom dzi nie zaley ju na reIigii, chyba e chodzi tyIko o jak jej namiastk, ktra nie ma adnego znaczenia. Syszymy typowe powiedzenia: "Jestem religijny, ale na swj sposb", czyIi myl tak, jak mi si podoba; "Wierz, ale nie praktykuj", czyli robi to, na co mam ochot i co mi si podoba, lekcewac Boe przykazania. "Wierz w Jezusa Chrystusa, ale nie wierz w ksiy", czyli wierz w to, w co sam chc wierzyc, nawet jeli Jezus powiedzial: "Kto was sucha, mnie slucha, kto wami gardzi, mn gardzi". b ) Drugim symptomem podkrelonym przez Papiea jest zagubienie si w sferze etycznej. Nie ma czego takiego, jak prawo moralne czy moralne wartoci. Kolegium kardynalskie, ktre po raz pierwszy w historii Kocioa zgromadzio si nie po to, aby wybra papiea, ale ustali program obchodw JubiIeuszu 2000, mwio wprost o zmierzchu etyki ("etycznej nocy"): o kompletnej ciemnoci w odniesieniu do moralnego postpowania.

c) Trzeci symptom dotyczy pewnych bdnych idei teologicznych. Ile rzeczy zostao napisanych przez teologw i biblistw, ktre wprowadziy gbokie zamieszanie wrd kleru, kapanw i biskupw, a take pord wierzcych. Posu si nastpujcym przykadem. Zawsze, gdy spotkaem si z osobami, ktre wczeniej czsto przystpoway do spowiedzi, a potem zaniedbay si, syszaem stwierdzenie, e tak poradzi im kapan, aby spowiadali si tylko wtedy, gdy s pewni, e popenili grzech miertelny. Lepiej, ebym nie mwi tutaj o moim zadaniu egzorcysty (nie braknie ku temu okazji). Spotkaem ju teologw i biblistw - a wraz z nimi biskupw i ksiy - ktrzy nie wierz w dziaanie zego ducha i w skuteczno egzorcyzmw, mwicych, e te praktyki s powrotem do redniowiecza. S i tacy, ktrzy odrzucaj egzorcyzmy opisane w Ewangelii. Zagubienie si kleru jest zastraszajce, a dotyczy nauczania i niejednokrotnie take ycia osobistego. d) Czwartym symptomem wymienionym przez Papiea jest kryzys

posuszestwa wobec magisterium Kocioa. Trudno tutaj nie przywoa na pami starej maksymy Dantego: "Macie Stary i Nowy Testament - i Pasterza Kocioa, ktry was prowadzi - to wam wystarczy do waszego zbawienia". Istnieje ju taka prawidowo, e jeli si nie jest posusznym magisterium Kocioa, to w sposb nieunikniony sucha si innych autorytetw: prasy lub telewizji albo teologw, ktrzy szukaj rozgosu i wygaszaj oryginalne pogldy; bd te podporzdkowuje si opiniom tak zwanych "widzcych"; o ile nie nastpuje powrt do guru lub te do innych religii, ktre z chrzecijastwem nie maj nic wsplnego.

2. Informacja. Drugim rodkiem obrony przeciwko okultyzmowi, na jaki chciabym wskaza, jest rzetelna informacja. Nie mona uczy o tym, czego si samemu nie wie. Jeli w seminariach nie mwi si o diable ani o koniecznoci stosowania egzorcyzmw, to prosz sobie wyobrazi, czy choby wspomina si o okultyzmie, o seansach spirytystycznych w ich aktualnym wydaniu, o rnych kultach wschodnich lub o tych wszystkich, innych formach, ktre s dzi w modzie i stwarzaj powane zagroenia. Wiele osb opowiada mi, e po wczeniejszych konsultacjach ze swoim proboszczem zgaszay si do magw, aby oni ich uwolnili od rnych przypadoci. Spotkaem uczniw, ktrzy uczestniczyli w seansach spirytystycznych, poniewa nauczyciel religii nie przestrzeg ich przed tym zagroeniem, nawet jeli wczeniej zostao mu powiedziane, e powinien to zrobi. Nie naley si wic dziwi, jeli ksiki zawierajce pytania stawiane osobom niezyjcym i ich odpowiedzi s opatrzone wstpem znanych kapanw. Kto natomiast przestrzega, aby nie uczszcza do magw? Albo kto ostrzega przed niebezpieczestwem ogldania programw telewizyjnych propagujcych magi? 3. Wysluchiwanie osb. To trzeci wielki rodek obrony przed okultyzmem. Ludzie maj swoje problemy i wtpliwoci, a w yciu nie brakuje im cierpienia. Potrzebuj wic osoby kompetentnej, ktra ich z uwag wysucha i udzieli porady. Pisze o tym bp Gemma w swoim Licie pasterskim z 29 czerwca 1992 roku, ustanawiajc grupy modlce si o uwolnienie: "Sdz, e cierpliwe wysuchiwanie wszystkich wiernych przynaley do kapaskiego posugiwania. Wszystko powinno by jednak poddane zdrowemu rozeznaniu pasterzy. Lecz nigdy duszy zanurzonej w cierpieniu, by moe niewiadomej, e jest gnbiona przez zego ducha (bo czy nie jest to moe jego zajcie?)

nie mona traktowa powierzchownie, pomniejsza jej problemw albo jeszcze gorzej, nie chcie jej wysucha. Jezus tak nie czyni". I kontynuuje, wyraajc zastraszajce spostrzeenie: "Czy nie wiedz wici szafarze, e wanie ich obojtno zmusza czsto prostaczkw i pozbawionych pomocy do odwoywania si do magw i czarownic lub te do uciekania si do innych zakazanych praktyk, ktre s uprzywilejowanym narzdziem interwencji zego ducha i jego triumfu? Nie ustawajcie nigdy, trzymajcie naszych wiernych z daleka od niego!" Dotykamy wanie kluczowego problemu, ktry znajduje si u podstaw rozprzestrzeniania si okultyzmu we wszystkich jego przejawach. Propozycji stawianych czowiekowi jest wiele i ich zakres jest szeroki jak nigdy: reklamy w prasie, w telewizji, w innych rodkach masowego komunikowania. Oblicza si, e we Woszech ponad dziesi milionw osb korzysta z usug rnego rodzaju oszustw lub satanistw. Nie tylko takie zagroenia istniej. Rwnie inne grupy religijne, sekty i podobne im organizacje oferuj czowiekowi moliwo bycia wysuchanym i zainteresowanie jego problemami. Musz powiedzie wprost: jeli przegramy walk o osobiste wysuchiwanie ludzi, to przegramy rwnie walk o ewangelizacj. Nie znam innej altematywy i nie sdz, aby taka istniaa. Oto wymieniem trzy wielkie rodki skierowane przeciwko okultyzmowi wystpujcemu pod rnymi postaciami. Chciabym jeszcze doda do pierwszego punktu, e wane jest, aby wiara rodzia si ze Sowa Boego i bya przeze oywiana. Trzecie tysiclecie winno wzi pod uwag dwa wane dokumenty, na ktrych bazuje nowa ewangelizacja. Istnieje potrzeba ukazywania wspczesnemu czowiekowi Jezusa Chrystusa i Jego dziea w sposb integralny oraz dostosowany do naszych czasw. Taki jest

cel i taka jest tre dokumentw Soboru Watykaskiego II. Istnieje naglca konieczno, aby przywrci ludom o staroytnej chrzecijaskiej tradycji t podstawow kultur religijn, ktr ju zatraciy. Od strony religijnej ludzie s niejednokrotnie analfabetami, gdy nie znaj nawet Dekalogu, nie uczestnicz we Mszy w. i nie spowiadaj si. W tej sytuacji pomoc moe by Katechizm Kocioa Katolickiego. S wic odpowiednie rodki, a obowizkiem wszystkich chrzecijan jest korzystanie z nich. Jak broni si przed okultyzmem? Francuz M. Lallemand, badacz okultyzmu, nie waha si stwierdzi, e dzi jest wicej mionikw okultyzmu ni wyznawcw prawdziwego Boga. Jest to straszne stwierdzenie, ktre skania do refleksji. Lecz, moim zdaniem, tego typu sytuacja jest bezporedni konsekwencj odejcia od Boga: upada wiara, a rozkwita zabobon, ludzie nie wierz w Boga i oddaj cze bokom. Jak wic warto ma dla ochrzczonych chrzecijastwo, skoro nie zachowuj ju Boych praw i w zamian uciekaj si do okultyzmu? Podejmuj to zagadnienie chocia nie jest to zjawisko ani najniebezpieczniejsze, ani wcale najliczniejsze. Jest to fenomen najbardziej widoczny, ktrym do tej pory najbardziej przejy si wadze kocielne, jeeli spojrzymy na oficjalne dokumenty. Sama nazwa "sekta" ma wydwik iroratywny i z pewnoci nie obejmuje tylko ruchw, ktre maj swoje korzenie w okultymie. Std te sprboano uciec si do nowej terminologii: "nowe ruchy reliijne i magiczne". Mwic na ich temat, bd obficie koysta z czterech dokumentw: z aktw Konsystorza nadzywczajnego z kwietnia 1991 roku; z ankiety przeprowadzonej w rnych czciach wiata na ten temat, a nastpnie z dokumentu opublikowanego w 1986 roku, podsumowujcego dziaalno czterech dykasteriw rzymskich koordynowanych przez Sekretariat Stanu; z bada ks. abpa Casale z Foggi, ktre prowadzi jako przewodniczcy Centrum Studiw Nowych Religii w 1993 roku, opublikowanych przez

wydawnictwo Piemme pod tytuem: Nowa religijno i nowa ewangelizacja; z dokumentu Komisji Episkopatu Woch, rwnie z 1993 roku, zatytuowanego: Duszpasterskie zaangaowanie Kocioa wobec nowych ruchw religijnych i sekt. Konsystorz z 1991 roku zauwaa, e w tego typu ruchach mona wyrni cztery opcje: 1) odrzucenie Kocioa (Chrystusowi mwi si tak, a Kocioowi nie); 2) odrzucenie Chrystusa (Bogu mwi si tak, a Chrystusowi nie); 3) odrzucenie Boga (religii mwi si tak, a Bogu nie); 4) gdy nie zostaje ju nic transcendentnego, dochodzi si do ostatecznych wnioskw: "ty sam jeste dla siebie bogiem; nie ma niczego innego poza tob; tylko ty si liczysz, jeste niezaleny od innych istnie, od wszelkich regu, od wszelkiej wadzy". Konsystorz stwierdza: "Rozbicie na ponad 10000 ruchw religijnych jest take wynikiem dziaania zego ducha, nawet jeli ludzie tego nie zauwaaj. Diabolos oznacza tego, ktry dzieli. Problem ten jest bardzo powany i atwo dostrzec jego praktyczne konsekwencje. Na przykad w Ameryce aciskiej od.6000 do 8000 katolikw kadego dnia odchodzi od Kocioa katolickiego i wstpuje do sekt. Jest oczywiste, e wadze kocielne przejy si t sytuacj. Np. Wochy s krajem, ktry proporcjonalnie do iloci mieszkacw ma najwiksz na wiecie liczb wiadkw Jehowy, ktrzy zrodzili si niedawno, goszc sw nauk i proroctwa pozbawione wszelkiego sensu. Rozprzestrzenili si oni we Woszech z powodu religijnej ignorancji, a przede wszystkim z powodu niskiej kultury biblijnej Wochw. W tak sabym religijnie rodowisku okazyway si bardzo skuteczne ich pene presji metody prozelityzmu oraz apokaliptyczne akcenty, nawet jeli regularnie byy weryfikowane przez fakty. wiadkowie Jehowy przepowiadali koniec wiata na rok 1874, czyli wkrtce po tym, jak si narodzili; a potem przesunli ten termin na rok 1914; a kiedy koniec wiata nie nadszed,

wyznaczyli now dat - rok 1925; potem znowu ogosili koniec wiata w roku 1975, a wreszcie w roku 1986. Niezalenie od ewidentnych sprzecznoci ruch ten rozcign si na cay wiat i wci si rozwija. Dlaczego? Poniewa ludzie s peni niepokoju, yjq w wiecie, ktry rodzi lk i nie daje adnych gwarancji stabilnoci. Ludzie przeywaj wiele przernych problemw: gdzie maj znale na nie odpowied? Ksia rzadko godz si ich wysuchiwa. W takim razie ludzie udaj si do magw, wrcych z kart, uzdrowicieli, wrbitw, widzcych albo te poszukuj odpowiedzi w religiach Wschodu lub oddaj si prawdziwemu okultyzmowi. Popychaj ich ku temu rne problemy, ktre w taki lub w inny sposb, trzeba rozwiza. Gdy czowiek spotka kogo, kto jest gotw go wysucha i potrafi okaza mu zrozumienie, to w ten wanie sposb nierzadko trafia do sekty. Dla chrzecijanina wstpienie do sekty oznacza: szukanie zbawienia poza jedynym Zbawicielem; szukanie prawdy poza jedynym Nauczycielem. Niekiedy motywem wstpienia na drog wskazan przez okultystw jest ch zapanowania nad przyszoci, nad nadprzyrodzonoci oraz pragnienie zdobycia niemiertelnoci. Dokument czterech dykasteriw watykaskich charakteryzuje si powanym podejciem do problemu sekt, ktry zostaje uznany jako "duszpasterskie wyzwanie" dla naszych czasw. Problem ten jest wic okazj do zrobienia rachunku sumienia. Trzeba nam umie dostrzec, jak pomoc oferuj ludziom sekty, ktrej my nie jestesmy w stanie udzieli; czego ludzie szukaj i co znajduj w sektach, poniewa nie znajduj tego w Kociele. Na podstawie bada prowadzonych w rnych czciach wiata mona wymieni te wartoci, ktrych ludzie szukaj w sektach:

mio, wsplnota, dialog, przyja, uczuciowo, braterstwo, pomoc, zrozumienie i wspczucie, wspuczestnictwo, pewno i bezpieczestwo, ochrona. Spontanicznie rodzi si pytanie: czy tradycyjna wsplnota parafialna daje to wszystko? Jeli nie, to w takim razie, czy mona dziwi si tej dezercji, jaka ma dzi miejsce? W dokumencie poruszone s take inne wane aspekty, z pewnoci siegajce korzeniami do Ewangelii, a dotyczce udzielania pomocy osobom potrzebujcym. Wzmiankuje si o diabelskim optaniu, ale kadzie si przede wszystkim nacisk na uzdrowienie: ludzie chc by uzdrowieni take na ciele. Ewangelia mwi jasno: "... przyszli oni, aby Go (Jezusa) sucha i uzyska uzdrowienie ze swych chorb" (k 6, 17). Stalimy si spirytualistami, ale niestety w zym znaczeniu tego sowa. Czowiek skada si z duszy i ciaa. Dlatego te posugi uzdrawiania i uwalniania maj swoje uzasadnienie w sowach Pana, ktry udzieli tej wadzy najpierw apostoom, potem uczniom, a na kocu tym wszystkim, ktrzy w Niego uwierzyli: "Tym za, ktrzy uwierz (mczyni i kobiety; starzy i mlodzi; a jedynym wyznacznikiem jest wiara), te znaki towarzyszy bd: w imi moje ze duchy bd wyrzuca. ) Na chorych rce ka bd i ci odzyskaj zdrowie" (Mk 16,17-18). Jest jasne, e te sowa nie pozostaj w kontracie, ale s wpisane w cae ewangeliczne nauczanie, ktre dotyczy wartoci cierpienia i potrzeby brania na siebie swojego krzya, aby mc naladowa Mistrza; wiara dowartociowuje cierpienie i powiedziabym, e tylko ona wyjania najwikszy problem czowieka, ktrym jest obecno cierpienia w wiecie. "W moim ciele dopeniam braki udrk Chrystusa" mwi w. Pawe (Kol 1,24), oto wkad, ktry wszyscy powinnimy wnie do zbawienia. Lecz te stwierdzenia nie powinny doprowadzi nas do odrzucenia wrodzonego nam pragnienia, abymy zostali uzdrowieni oraz przyjli od Chrystusa wadz nad

zem i zaakceptowali nieprzerwan seri cud6w, ktre nam ukazuje historia Kocioa. Wystarczy pomyle o procesach beatyfikacyjnych czy kanonizacyjnych, w ktrych Koci zawsze domaga si cudu, i tego, by zosta on skrupulatnie zbadany i potwierdzony. Nic wic dziwnego, e w omawianym dokumencie watykaskim kadzie si nacisk na ten aspekt: "Szczegln uwag naley przywizywa do posugi uzdrawiania (...) Nasze duszpasterstwo nie powinno by jednowymiarowe; nie moe dotyczy tylko wymiaru duchowego, lecz take: fizycznego, psychologicznego, spoecznego, kulturowego, ekonomicznego i politycznego". Wystarczy tutaj pomyle, niezalenie od cudw uzdrawiania, o wielkim zaangaowaniu ludzi Kocioa na rzecz ludzi chorych. Opieka nad chorymi, bezdomnymi, upoledzonymi, ludmi w podeszym wieku, tworzenie szpitali, hospicjw, itp. to jeden z wanych elementw dziaalnoci Kocioa. Rne synody diecezjalne opowiedziay si za uprzywilejowaniem ludzi ubogich; my wszyscy mamy by Kocioem ubogich. Takiego wyboru dokonaa take Komisja Episkopatu Woch w dokumencie: Koci woski i perspektywy kraju (23 padziernika 1981 r.). Z pewnoci wypynlo z tego wiele dobrych inicjatyw. Mimo wszystko lkam si, by opowiedzenie si za ubogimi nie okazao si czst retoryk, gdy: koczc sw posug egzorcysty, widz jak wiele osb jest niezrozumianych przez rodzin, przez lekarzy, przez kapanw i nie wiedz do kogo maj si zwrci o pomoc. Chciabym, aby we wszystkich kocioach powtarzano modlitw pierwszych chrzecijan: "daj sugom Twoim gosi sowo Twoje z ca odwag, gdy Ty wyciga bdziesz sw rk, aby uzdrawia i dokonywa znakw i cudw przez imi me tego Sugi Twego, Jezusa" (Dz 4,29-30). I jest take inny temat, na ktry zwrcono uwag w dokumencie watykaskim, a zasugiwaby na osobne omwienie. Dotyczy on znaczenia charyzmatw oraz profetycznej i charyzmatycznej posugi osb. Jake wielki

to powrt do najprawdziwszych pocztkw chrzecijastwa! W niezbyt odlegej przeszosci dzielono Koci na ten nauczajcy (papie i biskupi) oraz Koci uczcy si (wszyscy inni wierni), ktry nie ma nic do powiedzenia, tylko ma si wszystkiego uczy. Ale nie tak wyglda Koci apostow, o ktrym uczy w. Pawe, mwic o charyzmatach (umieszcza on w hierarchii charyzmatw pasterzy Kocioa dopiero na czwartym miejscu, jeli nie dalej, poniewa do pasterzy naleao zawsze ostatnie sowo, ale przecie nie byo to jedyne sowo). I nie taki jest Koci ukazany przez Sobr Watykaski II, gdy spojrzymy na nr 12 Lumen Gentium i m 3 Apostolicam Actuositatem. Nie ma dzi wtpliwoci, e wiksze dowartociowanie osb, a szczeglnie kobiet, przez sekty i inne tego typu ruchy wpyno na ich rozprzestrzenianie si w wiecie. Nowa religijno. Dzi jest w modzie bardziej ni kiedykolwiek. Wybrano ten termin na okrelenie tych chrzecijan, ktrzy si za nich uwazaj, pomimo e przyjmuj teologiczne i moralne idee niezgodne z chrzecijastwem. Jednym z najbardziej rozpowszechnionych wierze, przyjmowanym przez ponad jedn czwart Wochw, jest wiara w reinkarnacj. Kci si ona z pojciem zmartwychwstania, a wic z wiar chrzecijask, podobnie jak uczszczanie na seanse spirytystyczne, korzystanie z usug magw, wrcych z kart i tym podobnych. Zaliczybym jeszcze do form zabobonu nierozumn pogo za domniemanymi objawieniami, objawieniami prywatnymi, rzekomymi charyzmatykami. Tym wszystkim formom towarzyszy zazwyczaj cakowita nieznajomo Biblii, nauki chrzecijaskiej, nauczania Kocioa. Wielu nie wierzy ju w jedynego Boga, jedynego Zbawiciela i Mistrza. Chc pogodzi wszystko ze sob, goszc teorii, e religie s sobie rwne. W odniesieniu do postaw moralnych uwaa si jako prawomocne: rozwody, aborcj, stosunki

przedmaeskie. Rwnie powanym wykroczeniem jest nawizywanie kontaktw z osobami lub rodowiskami, ktre gosz pogldy przeciwne chrzecijastwu: grupy religii wschodnich czy te osoby pokroju Sai Baby, ktrego uwaam za pierworodnego syna szatana. Nie trzeba zaznacza, e tylko nowa ewangelizacja, czyli powane zgbienie istoty chrzecijastwa, moe przeciwstawi si tym bardzo czstym przypadkom zgubnej religijnoci. Satanizm Jest prawdopodobnie kulminacyjnym momentem ludzkiej przewrotnoci i odejcia czowieka od Boga, od swojego Stwrcy, z ktrego wywodzimy si i do ktrego zmierzamy. Pierwsze stwierdzenie brzmi nastpujco: satanizm istnieje w swojej straszliwej rzeczywistoci. Nie naley ulega opinii propagowanej przez massmedia, ktre redukuj satanizm do sfery sensacji, przedstawiajc go raz jako co budzcego gro innym razem jako co dramatycznego lub te jako co miesznego. Massmediom zaley tylko na widowiskowoci. Prawd jest, e istnieje szatan i rozwija si satanizm. Lecz Chrystus zwyci szatana i przyszed specjalnie po to, aby zniszczy jego dzieo. Jee1i istnieje satanizm, to spjrzmy mu "prosto w twarz". Istniej dwie formy satanizmu. 1. Satanizn bezosobowy. W wielu systemach wiatopogldowych, ostatnio w New Age, szatan nie jest osob, lecz wskazuje na postaw czowieka skierowan przeciwko Bogu, przeciwko moralnoci, przeciwko wadzy, przeciwko wszelkim hamulcom czy tez rnym ograniczeniom. Czowiek czsto czyni to, na co ma ochot i postpuje tak, jak jemu wydaje si, e jest susznie. Moemy wyrazi ten sposb mylenia nastpujco: ,Ja jestem Bogiem, ja jestem absolutem, wolnym i niezalenym od jakiegokolwiek prawa

i wizw". W ten sposb wyraa si przewanie sataniczny rock w swojej treci podprogowej. To, e mamy tutaj do czynienia z satanistyczn inspiracj nie ma wtpliwoci. Nigdzie szatan nie jest tak obecny jak tam, gdzie si zaprzecza jego istnieniu. Efektem tego jest zawsze totalne zniszczenie. Zwrmy uwag, e ostatecznym celem okultyzmu jest czowiek, ktry yje bez prawa, bez hamulcw, bez kontroli, czujc si absolutnym panem, wadajcym prawami natury, kosmicznymi mocami, istniejcymi poza przestrzeni i czasem. 2. Szatan widziany jako ten, ktry przeciwstawia si Bogu. Mamy tu do czynienia z drugim aspektem o wiele bardziej rozpowszechnionym i istniejcym od zawsze (na przykad kult Sziwy w Indiach jest kultem satanistycznym). Szatan przekonuje, e jest mocniejszy od Boga i moe da czowiekowi szczcie, ofiarujc mu zakazany owoc. Dlatego te domaga si dla siebie okrelonego kultu, swoich kapanw i osb jemu konsekrowanych, oraz ofiar. Wszyscy przynajmniej syszeli o "czarnych mszach", o profanacjach tabenakulum i cmentarzy. By moe we Woszech nalez do rzadkoci te formy kultu, ktre s pene okruciestwa, czsto poczone z gwatem, ze skadaniem ofiar z ludzi (lecz wci ginie wiele dziewczt, a szczeglnie nastolatek lub nawet maych dziewczynek, o ktrych mona przypuszcza, e s dziewicami). Czciej zadawalaj si satanici zabijaniem zwierzt. Znamy we Woszech cztery due sekty satanistyczne, do ktrych dochodzi okoo 600 grup satanistycznych: z reguy nie s one zbyt liczne, ale za to bardzo ruchliwe; szybko powstaj, jak i szybko znikaj. Co daje satanizm? Dlaczego wywiera tak duy wpyw na modzie poszukujc satysfakcji i na starszych, ktrzy czuj, e w yciu nie zrealizowali si lub te s rozczarowani? Ofiaruje im zaspokojenie trzech wielkich namitnoci: wadzy, bogactwa, przyjemnoci.

W ten sposb, w sposb bardzo przebiegy by kuszony sam Chrystus. Oto przykad, ktry zaczerpnem z miesicznika Ruchu Odnowy, z kwietnia 1993 roku: "Mody czowiek opowiada mi o zwizkach midzy satanizmem a okultyzmem. Zapytaem go, co zawiera czarna torebeczka, ktr ma zawieszon na szyi. Wycign i z niej malutk buteleczk z ttym pynem i powiedzia: gdy spotykam dziewczyn, ktra podoba mi si, wylewam troch pynu na swoje rce, a nastpnie piewam modlitwy - do zego ducha i podaj rk dziewczynie. Jeli mnie dotknie, zostaje zapana przez czary i staje si moja" (s. 33). Nie sdz, e ten zy rodek dziaa. Z pewnoci nie funkcjonuje, jeli dziewczyna jest "uzbrojona", czyli jeeli yje w asce Boej, modli si, jest zjednoczona z Bogiem. Nie chciabym, aby dziewczyny przestraszyy si i nie podawaly rki chopcom. Zainteresowaa mnie mentalno tego chopca: jego nierozwaga i konsekrowanie si szatanowi oraz modlitwy do niego zanoszone o zaspokojenie przyjemnoci, gupota kogo, kto sprzedaje dusz diabu dla otrzymania przejciowej satysfakcji. Jak broni siebie i innych przed satanizmem, a szczeglnie ludzi modych, ktrzy niejednokrotnie czuj si tak osamotnieni i nierozumiani oraz nie znajduj odpowiedzi na swoje problemy? Wymieni jeszcze raz trzy rodki przytoczone ju na pocztku: nowa ewangelizacja, informacja, umiejtno suchania. Patrz na przykad Papiea, ktry podejmuje bezporedni dialog z tumami modych ludzi i potrafi oywia modzie, dajc jej wymagajce odpowiedzi Chrystusa oraz ukazujc heroiczne wyzwania Ewangelii, z zapaem i mioci, bez stosowania adnych niedomwie. To nie my zdobywamy modzie, lecz czyni to sam Chrystus. Nam trzeba Go objawia: "Idcie na cay wiat, nauczajcie wszystkie narody; Ja jestem z wami" (por. Mt 28,19-20). S to sowa pene nadziei i pewnoci. Nigdy Biblia nie mwi

nam, abymy bali si zego ducha; byoby gupstwem ba si kogo pokonanego ju przez Chrystusa. Biblia mwi nam, abymy si bali grzechu i tego wszystkiego, co moe zabic dusz. Jake mocne jest to zdanie w. Jana: "Wiemy, e kady, kto si narodzi z Boga, nie grzeszy, lecz Narodzony z Boga strzee go, a Zy go nie dotyka" (I J 5, 18). Oczyszczeni krwi Chrystusa, odrodzeni z Ducha witego, chronieni przez Niepokalan Dziewic nie powinnimy si lka, ale powinnimy byc wierni sowu Pana. Warto przypomnie, e satanizm niestety rozwija si na caym wiecie, szczeglnie wrd mas ludzi modych, na kt6rych wielki wpyw wywiera muzyka rockowa, ale take oddziauje na dzieci przy pomocy wielu rodkw, ktre wydaj si niekiedy bardzo niewinne, jak choby niektre filmy animowane, gry komputerowe, naklejki, itp. Nadszed czas, aby kapani, wychowawcy i rodzice otworzyli oczy. Chocia w Stanach Zjednoczonych odkryto wiele zbrodni o podou satanistycznym, satanizm jest tam traktowany tak, jak inne religie. Jest to zupeny absurd. To tak, jakby powiedzie, e w demokracji wszystkie ruchy maj prawo istnie, take te, ktre nawouj do wprowadzenia dyktatury, czyli do zniszczenia demokracji. Tym, ktrzy chcieliby pogbi swoj wiedz na temat prawdziwego oblicza wspczesnego satanizmu, polecam obejrzenie filmu na kasecie wideo: Adoracja diaba (Ed. Dehoniane, Rzym). Zgodnie z ostrzeeniem wydawcy zostay tam podane informacje i pokazane obrazy przejmujce groz (jest to ostrzeenie dla osb bardziej wraliwych, ktre chc obejrze ten film). Biorc pod uwag, e nagranie jest zaledwie tylko pobienym szkicem, naley zakada, e rzeczywisto wyglda jeszcze gorzej.

Egzorcyci obecni na spotkaniu midzynarodowym w Rzymie w 1994 roku zapoznali si z jeszcze bardziej przeraajcymi materiaami. Zostay one nam udostpnione przez psychiatrw i egzorcystw amerykaskich. Szczeglnie szokujce byy informacje dotyczce torturowania dzieci. Oczywicie mwiono potem, jak wiele moe zalee od egzorcysty prowadzcego uwolnienie od wpyww zego ducha lub tez wyzwalajcego z samego optania. MAGIA Jest to jeden z gwnych owocw okultyzmu, najbardziej rozpowszechniony wrd ludzi. Mwi o nim dlatego, poniewa spotykamy magi w kadej epoce historycznej i jest ona stosowana u wszystkich ludw. Jednak trudno o niej mwi, gdy mamy do czynienia z bardzo rozlegym zjawiskiem; mona by zapeni cae biblioteki ksikami na ten temat. Nie chciabym powtarza tego, co napisaem ju na temat magii w mojej pierwszej ksice "Wyznania egzorcysty" (Edycja witego Pawa, Czstochowa), chocia niektrych fundamentalnych poj nie mog pomin. Dlaczego magia? Dlaczego magia cieszy si dzi tak popularnosci? Powody s trzy i za chwil je podam. Magia jest jedn z podstawowych form zabobonu, gdy jak to nieustannie powtarzam - jest matematycznym pewnikiem, e tam, gdzie upada wiara, zawsze rozwija si zabobon. Magia wystpuje wszdzie niezalenie od rozwoju kulturalnego, naukowego i od postpu ekonomicznego jednostek lub te caych narodw. Ci, ktrzy uczszczaj do magw, wcale nie s osobami naiwnymi, niedowiadczonymi i analfabetami.

Spotykamy ich wrd wszystkich kategorii spoecznych i zawodw; s wrd nich przemysowcy, politycy, sportowcy, a take nieszczliwie zakochani oraz ubodzy. Nie brak w tej grupie nikogo - zdarzaj si nawet ksia! Dlaczego magia wystpuje we wszystkich epokach i wszystkich kulturach? Co skania ludzi do szukania porady u magw i czarownikw? Oczywiscie czowiek ywej wiary w rnych okolicznociach swego ycia zwraca si o pomoc do Boga. Lecz kiedy nie ma tej wiary albo jest ona tak saba, e wspegzystuje z zabobonami, to czowiek pokada ufno w pewnych osobach, tak jakby one miay tajemn moc nad natur, nad wydarzeniami, nad osobami poprzez stosowane przez nich formuy, ryty, amulety. Te trzy powody, dla ktrych magia jest tak popularna, to: strach, ciekawo i wadza. S to odwieczne czynniki, ktre nigdy nie maj swojego koca. 1. Strach. Istnieje zo, szerz si choroby fizyczne i psychiczne, na ktre oficjalna medycyna nie znajduje lekarstwa, zdarzaj si rwnie niepowodzenia lub te nieszczcia. Mona nagle straci zdrowie czy majtek, mona dozna niespodziewanej poraki na polu uczu. Mog wydarzy si rne nieszczcia nastpujce nagle jedno po drugim lub te pojawi si rnorakie trudnoci, ktre wydaj si by nie do przezwycienia. Gdzie znale rodki zaradcze przeciwko takiemu pechowi? Osobicie nigdy nie byem pechowcem, ale osb, ktrym od jakiego momentu w yciu nic si nie udaje, spotkaem bardzo wiele. Gdy kto dowiadcza samych niepowodze (w pracy, w rodzinie, ze zdrowiem) i spostrzega, e wszystkie rodki zaradcze, do ktrych si ucieka, okazay si nieuyteczne, czuje si zmuszony, by sign po tzw. rodki altematywne- jest to eleganckie wyraenie, przy pomocy ktrego wiele razy usiujemy przykry nasz gupot. Do tych rodkw altematywnych naley midzy innymi zwracanie si o pomoc do magw czyli do tych, ktrzy potrafi zrozumie, gdzie kryje si zo

lub czary ("rzucono na ciebie urok" - tak brzmi jedna z najczciej stawianych diagnoz) czy potrafi wyjani, dlaczego danej osobie nigdy nic si nie udaje i obiecuj magiczne lekarstwa. Wspomniaem, e uczszczaj do magw take osoby, ktre wyrniaj si wielk kultur. Dzieje si tak dlatego, e gdy czowiek popada w nieszczcia, to znajduje si w takim stanie psychicznym, i nie myli ani nie rozumuje poprawnie; jest w stanie zakceptowa wszystko, byleby tylko wyj z trudnej sytuacji. Oto dlaczego inynier bdcy specjalist od elektroniki zapaci czterdzieci dwa miliony lirw za amulet zrobiony z bezwartociowych wiecideek. Kazano mu nosi go zawsze przy sobie. Gdy na jego oczach otworzyem ten amulet i wysypaem jego zawarto, nie wytrzymaem i powiedziaem: "Prosz wybaczy, ale czy nie uwaa si pan za kretyna, e pan w to uwierzy?" Inny przykad: mczyzna zakochany do szalestwa, utraciwszy swoj pikn ukochan, chce j odzyska za wszelk cen. Powiedziano mu, e musi okry trzy razy st na czworakach, dotykajc jzykiem ziemi, a wtedy odzyska swoj dziewczyn. Nie zawaha si ani chwili... 2. Ciekawo. Od ciekawoci prawie e niewinnej ("Chc usysze, co mi powie"), przechodzi si pniej do chci poznania na drodze magicznej tego, co jest zakryte. Jest to jeden z filarw okultyzmu. Bardzo czsto ludzie wypytuj maga o przyszo: "Co mnie spotka? Czy znajd prac? Czy znajd ma?" Zapytuj te o teraniejszo lub o przyczyny istnienia za, ktre ich spotyka ("Trzeba znale winnego za wszelk cen") albo te szukaj wyjanienia swoich wtpliwoci ("Czy jest prawd, e moja ona mnie zdradza i z kim?"), bd te rady, jak maj zachowa si w danym przypadku ("Czy wzi udzia w konkursie lub dy do podtrzymania znajomoci z dan osob, bd zaywa takie a nie inne lekarstwo?"). Przy pomocy massmediw, ktre z wielk pomp promuj spektakle z udziaem magw, take ci, ktrzy

wczeniej nigdy o tym nie pomyleli, aby do nich si zwrci, teraz czuj si

do tego zachcani. 3. Wadza. Pod tym pojciem rozumiem ch zysku materialnego, pragnienie sukcesu, bycia sawnym i podziwianym za wszelk cen, a take wol zwycistwa nad swymi rywalami, to jest: konkurentami w handlu, w polityce, w karierze zawodowej, itp. Mwimy tutaj rwnie o pragnieniu odniesienia zwycistwa za wszelk cen, a wic take za cen niszczenia innych. Wkraczamy w ten sposb na teren tak zwanej "czarnej magii". Czasami czowiek pragnie osign podane rezultaty na drodze magicznej lub za pomoc tych umiejtnoci, ktrych nie jest w stanie osign na drodze naturalnej: przez inteligencj, studia, zaradno, mio do innych i wtedy odwouje si do tajemnych si okultystycznych, ktre gwarantuj mu odniesienie sukcesu. Mona zwraca si do magw, kierujc si jednym z trzech wymienionych wyej czynnikw lub te powici si studiowaniu magii i jej praktykowaniu, chcc samemu zosta magiem. W obu przypadkach mamy do czynienia z wol zwracania si do si okultystycznych, dobrze nie zidentyfikowanych. To wszystko wie si ze stosowaniem nieznanych formu, rytw, aby zdoby wiedz, ktrej w inny sposb nie mona posi (take jeli potem to wszystko okazuje si by zwyk bazenad). Celem jest opanowanie si natury i zapanowanie nad wydarzeniami lub wywieranie wpywu na innych albo tez zdobycie umiejtnoci waciwej obrony przed innymi. Mamy wwczas do czynienia z zabobonem i bawochwalstwem, gdy chodzi o poszukiwanie prawdy poza Bogiem i poza Jego prawami, ktre nie satysfakcjonuj, albo w ktre si ju nie wierzy i dlatego dana osoba poszukuje innych drg, odmiennych praw, rnych bstw, ktre maj przyj jej z pomoc. Caa historia zbawienia obrazuje w altematyw, ktra nie

dotyczy tylko ludu hebrajskiego, ale staje si symbolem caej ludzkoci wszystkich czasw. ydzi znajdowali si pord ludw pogaskich, ktre miay tak wanie mentalno. Kady lud mia swoje bstwa opiekuncze, a kade terytorium posiadao swoich bogw. Std te wypywaa ciga pokusa funkcjonujca pord narodu ydowskiego: "Czy wierzy w prawdziwego Boga, ktry objawi si Abrahamowi, Mojeszowi, prorokom, ktry wyzwoli ich z niewoli egipskiej lub te wierzy w bogw tych narodw, wrd ktrych zamieszkiwali lub w opiekuczych bogw tych miejsc, w ktrych przebywali? Kto bardziej zasugiwa na zaufanie, kto bardziej si nimi opiekowa i za kim bardziej opacao si i? W ten sposb wierno przeplataa si ze zdrad, a ucieczka z decyzj powrotu; yli niczym zawieszeni na hutawce sprzecznych decyzji i obietnic. Podobnie zachowuje si wspczesny chrzecijanin i mona przypuszcza, e chrzecijanin dnia jutrzejszego te nie bdzie inny. Wyzwolony przez Boga poprzez chrzest z niewoli szatana, depozytariusz Boych obietnic dotyczcych ycia i ludzkiego przeznaczenia, ktre dobrze zna, jest mimo wszystko wystawiony na nieustann pokus pjcia za ideaami tego wiata, ryzykujc niebezpieczestwo zatracenia. Take odwoywanie si do magii jest tym oczywistym znakiem, e czowiek nie ucieka si do Boga, aby rozwiza wasne problemy, ale wybiera te drogi, ktre wydaj mu si atwiejsze i wygodniejsze, nawet jesli s one powykrzywiane. eby jeszcze lepiej zrozumie motywy popularnoci magii w naszych czasach, nie wolno zapomnie o wpywie, jaki w tej dziedzinie wywieraj massmedia, a szczeglnie telewizja poprzez upowszechnianie pewnych widowisk i reklamowanie osb, ktre nieustannie oszukuj widzw. Ministerstwo Zdrowia nie interweniuje, nawet jeli ci oszuci obiecuj uzdrowienie ze wszystkich chorb oprcz raka, poczwszy "od trombozy (zakrzepicy) do zapalenia staww, od cukrzycy po isjasz" ( cytuj sowa prof. Silvio Garattini,

dyrektora Instytutu "Mario Negri", odwanego i samotnego demaskatora tych publicznych oszustw). Tym problemem nie zajmuje si prokuratura, ktra jest zbyt zapracowana cigncym sie miesicami dochodzeniem nad paczc figurk Matki Boej, nie zdajc sobie sprawy, e naraa si na mieszno. Natomiast gdy kto reklamuje siebie jako tego, ktry rzuca uroki i jest zdolny sprowadzi mier na inn osob, czyli e jest zabjc, prokuratura nie interweniuje. Take ksia, ktrzy z reguy na tym polu s totalnymi analfabetami, nie wykazuj zainteresowania tym tematem. Zacytuj tylko jedno stwierdzenie z komunikatu Episkopatu w Campanii, opublikowanego 2 kwietnia 1995 roku: "Ze spojrzenie, zaczarowanie i rzucanie uroku s to akty wywodzce si z naiwnoci i saboci wiary". Nie! Nie mog si z tym zgodzi. S one znacznie czym wicej. Przecie Biblia prowadzi dosownie mierteln walk przeciwko magii. Czytamy, ze take inne ludy wspczesne Hebrajczykom skazyway czarownikw na mier. Oznacza to, e istnialo rozpowszechnione przeczucie, magia zawieraw sobie co ze za, co diabelskiego, dlatego naley j eliminowa. Oczywicie mwi tutaj o najgorszym typie magii, czyli o tym, ktry Biblia potpia ok. 30 razy. Ju w Ksidze Powtrzonego Prawa (Pwt 18, 10-12) zostao stwierdzone: "Nie znajdzie si pord ciebie nikt, ( ...) kto by uprawia wrby, przepowiednie, magi i czary; nikt, kto by uprawia zaklcia, pyta duchw, wywoywa umarych. Obrzydliwy jest bowiem dla Jahwe kady, kto to czyni". Natomiast w Ksidze Kapaskiej (KpJ 19, 26) stwierdza si: "Nie bdziecie uprawia wrbiarstwa. Nie bdziecie uprawia czarw". W Ksidze Wyjcia (Wj 22,17) czytamy: "Nie pozwolisz y takiej, ktra oddaje si czarom". W Ksidze Kapaskiej zostao powiedziane wprost: "Jeeli jaki mczyzna albo jaka kobieta bd wywoywa duchy albo wry, bd ukarani

mierci. Kamieniami zabijecie ich. Sami cignli mier na siebie" (Kpl 20, 27). Uciekano si, jak widzimy, do bardzo drastycznych metod! W Katechimie Kocioa Katolickiego czytamy w nr 2117: "Wszystkie praktyki magii i czarw, poprzez ktre zmierza si do podporzdkowania mocy okultystycznych i wykorzystania ich na wasn korzy oraz wywierania wpywu nadprzyrodzonego na blnich nawet dla zapewnienia im zdrowia, s cikim przewinieniem przeciwko cnocie religijnoci. Takie praktyki jeszcze bardziej zasuguj na potpienie, gdy towarzyszy im intencja szkodzenia innym albo gdy odwouj si do interwencji zego ducha". Jest te potpione noszenie amuletw (ktre magowie rozdaj obficie z cudownq obietnic, za co zreszt pobieraj due pienidze). Zostaje jasno stwierdzone w nr 2116: "Wszystkie formy oddawama czci boskiej siom natury naley odrzuci: odwoywanie si do szatana lub zych duchw, wywoywanie zmarych bd stosowanie innych praktyk, ktre s kamliwie uwaane za objawienie przyszoci. Konsultacja na podstawie horoskopw, zjawisk astrologicznych, wrb z doni, interpretacja przepowiedni i dziejw, a wreszcie poznawanie fenomenw widzcych, uciekanie si o pomoc do medium, to wszystko powoduje, e czowiek chce zapanowa nad czasem, histori i wreszcie nad samymi ludmi, kierujc si pragnieniem wykorzystywania wasnych, ukrytych mocy. Pozostaj w sprzecznoci z czci i szacunkiem, ktre s wyrazem mioci i bojani, ktre powinnimy okazywa tylko samemu Bogu". Nie istnieje tylko jedna forma magii. Do tej pory mwilimy o magii waciwej i prawdziwej, ktra dzieli si na magi wysz i nisz, to jest na magi bia i czarn. Jest ona naprawd niebezpieczna, poniewa odwouje si do interwencji zego ducha i moe sta si przyczyn chorb pochodzcych od zego, a nawet samego optania diabelskiego. Jest to ta magia, ktr Biblia potpia.

Lecz istnieje take magia prosta (wiejska) lub terapeutyczna: czarownik wiejski albo wiejska starowinka, ktra zna niektre zioa, odmawia modlitwy i kae sobie za nie paci. W tych przypadkach nie ma niebezpieczestwa i nie naley da si zwie sowom; np. samemu faktowi, e osoby te nazywane s miejscowymi czarownicami czy czarownikami. Istnieje te magia oszukacza, czyli ta, ktr reklamuje sie w gazetach i w telewizji. I dzi jest ona najbardziej rozpowszechniona, dlatego te zasuguje na osobne omwienie. Magia- oszustwo W celu zdemaskowania tej formy magii, rozpropagowanej przy pomocy wszelkich rodkw reklamowych, uczony Armando Pavese napisal ksik pen zdrowego rozsdku i dokadnych danych pt. "Come difendersi dai maghi?" [Jak broni si przed czarownikami? (Ed. Piemme 1994), do ktrej te chtnie si odwouj. Pavese ujawnia triki czarownikw i magw, podobnie jak uczyni to francuski prestidigitator Gerard Maya, w swojej ksice dotyczcej dziaalnoci oszustw parapsychologii. Kto powanie zajmuje si tym tematem, ten wie, jak wane jest, aby ustrzec si przed tymi sztuczkami. W czasie jednego z wywiadw, ktrego udzielaem dla niemieckiej telewizji, zapytano mnie, dlaczego dzi jest tak wielu magw. Odpowiedziaem prawie spontanicznie: "Poniewa wierz Biblii". Poproszono mnie o wyjanienie tego stwierdzenia. Odpowiedzialem: "Biblia stwierdza, e liczba gupcw jest nieskoczona, a magowie wanie na to licz".Przyjrzyjmy si niektrym z tych osobistoci, Przyjrzyjmy si niektrym z tych osobistoci, aby wyrobi sobie na ten temat pewny pogld.

W 1979 roku panowie Davanzo i Bortolotto zaczli organizowa kongresy dla czarownikw i magw. Zmierzali oni do zaoenia zwizku zawodowego. W 1980 roku dyplom maga, alchemika, astrologa, wrbity, okultysty, czarnoksinika, spirytysty kosztowa 30000 lirow. W 1982 roku pose Chrzecijanskiej Demokracji - pan Contu, zaproponowa uchwalenie ustawy, ktra zezwalaaby na rejestracj zwizku zawodowego doradcw i dziaaczy okultyzmu. Przeway zdrowy rozsdek deputowanych, ktrzy nie dopucili, aby rozpoczto dyskusj nad t propozycj. A na tym polu zdrowy rozsdek jest najbardziej koniecznym rekwizytem. Przy jego pomocy z atwoci mona zdemaskowa ca armi oszustw. Opowiadano mi na przykad o czarowniku, ktry zapala trzy wieczki uoone w trjkt, spala troch kadzida, bogoslawi szklank z wod, uywajc tajemnej formuy i daje j do wypicia. Nie trzeba wiele, aby zrozumie, e te wszystkie czynnoci s tylko pozbawion znaczenia inscenizacj. A jednak zarabia on na tej dzialanoci miliardy. Spjrzmy na jednego z najbardziej sawnych magw, Marka Belelli, ktry oddziaywa za porednictwem swoich wystpw w telewizji i kaza si nazywa "boskim Otelm". W 1987 roku wynaj statek Enrico Costa i zorganizowa magiczny rejs. Byo to turystyczne przedsiwzicie poczone z magicznymi praktykami i okultyzmem: na statku prowadzono kursy astrologii i wrenia, czytania z rki, przepowiadania z kart, prowadzono seanse hipnotyczne, sprawdziany mocy. Skazany za oszustwo, za wyudzenie 20 milionw od modego czowieka, chorego na depresj, zgodzi si, aby odpowiedzie na kilka pyta z zastosowaniem wykrywacza kamstw doktora Gagliardi. Przyzna on, e 92% magw to oszuci. Wyzna, e da 500 000 lirw za magiczny napj, a jego magnetyczny, fluid jest tylko owocem sugestii.

Spjrzmy teraz na Bruna Bassi, zwanego magiem Basin. Z pewnoci ma gow do interesw. Sprzedaje korespondencyjne kursy magii i wrenia, i konsekwentnie przyznaje dyplomy po ich ukoczeniu. W latach 80 wydawa katalog magicznych, satanistycznych, spirytystycznych artykuw, oferujc do sprzeday: krew smoka, czarne kadzido, czary mioci, woskowe lalki dla rzucenia uroku nienawici i mierci, talizmany umoliwiajce rozkazywanie duchom. Przytaczam ogoszenie z wysokonakadowej gazety (oczywiscie chodzi o patne ogoszenie ): "Tiziana, wielka mistrzyni nauk okultystycznych, astrolog, egzorcysta, demonolog, jest w stanie odda ci ukochan osob w krtkim czasie, umoliwia zawieranie zwizkw na tle seksualnym, niszczy na zawsze uroki albo czary rzucone na osoby czy pomieszczenia; eliminuje rywali i konkurentw. Da ci sukces i bogactwo. Jest czonkini woskiego i europejskiego zwizku". Nie zostao napisane, o jaki dokadnie zwizek chodzi, by moe o zwizek "mionikw myszki Miki". Jest jeszcze jeden mag, ktrego nie mona pomin milczeniem: Giuseppe Moreno. Pod jego zdjciem widnieje wielki podpis: "mag pobogosawiony przez Papiea". Warto zauway t dwuznaczno, na ktrej eruje. Aby by pobogosawionym przez Papiea, wystarczy wczy radio czy telewizj w niedziel w samo poudnie. Ale wielki podpis pod jego zdjciem wydaje si sugerowa, e Papie pobogosawi nie tylko jego osob, ale ca jego dziaalno. Jaka to dzialano? Skadaj si na ni: wrbiarstwo, medialno; rytuay, egzorcyzmy, rzucanie urokw, biaa i czarna magia. Gosi, e swoj moc przewysza wszystkich innych, poniewa zawar przymierze krwi ze swoim duchem-przewodnikiem. Czego chcie wicej?

W Turynie, w 1993 roku otwarto pierwsz wystaw astrologii, ezoteryzmu, nauk wrbiarskich, itp., nazwan "Magiczna". Wystawa obejmowaa 71 stoisk, z ktrych 26 byo zajtych przez osoby oddajce si sztukom magicznym (jak np. wrenie z rki, konsultacje astrologiczne) i 27 stoisk z przedmiotami sucymi do uprawiania magii. Kogo mona byo tam spotka? Byla Rosanna, ktra podawaa si za wykadowc Katolickiego Uniwersytetu Uni-Tre w Mediolanie. Take tu warto zauway t dwuznaczno: nikt nie wie, czym jest ten nieuchwytny uniwersytet Uni-Tre, ale wszyscy znaj Katolicki Uniwersytet w Mediolanie i myl, e chodzi o ten sam. Bya tam Carima z Valenza (prowincja Alessandria), ktra twierdzia, e jest reinkamowan Kleopatr. Bya sama organizatorka Laura Casu, wedug ktrej religie maj swoje znaczenie dopki czowiek czuje potrzeb ich wyznawania. Ale - wedlug niej - taka potrzeba bdzie trwa ju niedugo, bo wkrtce nastanie superczowiek. Ze swojej strony ona sama nie potrzebowaa sucha nauczycieli, poniewa otrzymywaa przekazy od jakiej istoty wewntrznej, zwanej Gabriel. Wane jest to, e ci bohaterowie s cakowicie wiadomi caego zamtu, jaki zaprowadza szarlataneria. Gennaro Brianzi, europejski przewodniczcy magw, nie zawaha si stwierdzi, e 98% magw to oszuci. Przykadem moe by chociaby zapata za uzyskany rezultat pozytywny. Na podstawie bada statystycznych mona stwierdzi, e w tych przypadkach, gdy zapata uzaleniona jest od spenienia prosby, rezultaty pozytywne spowodowane s przyczynami naturalnymi, bez adnego wpywu magicznego.

Takie pozytywne, naturalne rozwizanie problemw to ok. 50% z przypadkw przedstawianych magowi. Std te mag, ktry kae sobie paci za pozytywny rezultat, wie od razu, e traci 50% klientw; ale druga poowa wrci do niego i zapaci, dzikujc za nic. Kolejn zasug Pavesiego jest to, e odbrzowi du liczb magw, podobnie jak uczyni to Massimo Introvigne w stosunku do satanistw. Studiujc te stronice ksiki telefonicznej, mona zauway, e przyjej pomocy reklamuje si ok. 1300 magw w caych Woszech. Zamy, e jest jeszcze wielu innych skromniejszych i bardziej ukrytych,. ale nie dajmy si bezmylnie zasugerowa podanym liczbom bez dokadnych punkt6w odniesienia. Jest jeszcze jeden bardzo przykry aspekt magii oszukaczej, ktremu w swojej ksice Armando Pavese zdecydowanie stawia czoo, nazywajc go "konsumizmem cudu maryjnego". Niestety, nie jest to adna nowo, e mona promowa swoist mieszank skadajc si z sacrum i profanum, z religii i z magii, aby osignc ekonomiczne korzyci. I w ten sposb ludzie, ktrzy raz zostali oszukani, nie wiedz, komu wierzy i nie wierz ju nikomu oraz niczemu. Czasami chodzi o niepotrzebne lki i obawy. Czsto zapytywano mnie o plastikowe koronki raca, na ktrych niektrzy dostrzegali czarodziejskie znaki, pochodzce od zego. Nie byo to prawd, chodzio tylko o tanie koronki, wytaczane w olbrzymich ilociach, na ktrych niektre wizerunki (szczeglnie na powierzchni maego krzyyka) byy nieczytelne z powodu zuycia matrycy. W tym wypadku nie naley si obawia, gdy tutaj nie ma adnego oszustwa. Z prawdziwym zem mamy do czynienia wtedy, gdy

faszywy mag wykorzystuje swoje zdolnoci handlowe i umiejtno sugestii, doczajc do tego elementy wite. Przykadem moe by Bandinelli, ktry dokonuje niezawodnych cudw w imi Madonny z Medjugorje. Reklamuje swoje zdolnoci natychmiastowego uzdrawiania z dwudziestu trzech rodzajw chorb. Wida, e ten system zdaje egzamin, poniewa moe sobie pozwoli na luksus reklamy obejmujcej dwie strony TELECOM-u, a ponadto ma 18 numerw telefonicznych i 12 punktw kontaktowych poza granicami Woch. Sdz, e bije w tym niejednego ma stanu. Jego metoda uzdrawiania jest prosta: patrzy na statuetk Madonny, rozkada ramiona, potrzsa palcami i osoba zostaje uzdrowiona. Ale szybko dodaje, e osoba mogaby by uzdrowiona, nawet wtedy, gdyby trzyma rce w kieszeni. Ludzie masowo w niego wierz - przyjmuje 300 os6b tygodniowo (wicej ni egzorcysta powicajcy si tylko temu zajciu) za skromn zapat 50000 lirw, co daje mu 15 milionw na tydzie. Pavese przedstawia nam take Marell Merani, ktra w kady poniedziaek pokazywaa za porednictwem piemonckiej telewizji wizerunek Jezusa, promieniujc uzdrowicielskim fluidem. Wystarczao tylko patrze w ekran telewizora. Potem posuna si jeszcze dalej, sprzedawaa mianowicie wod-wiato, a nastpnie wystawiwszy figurk Madonny askawej, sprzedawaa pyn do wosw. W trakcie jednej z transmisji zatelefonowa kto z telewidzw stwierdzajc, e ten fluid Jezusa sprowokowa u niego mocny katar tak, jak w czasie przezibienia. Otrzyma odpowied: "Mia wic pan okazj przekona si, e fluid istnieje". A czy przyczynia si on do wzrostu wosw lub te powoduje przezibienie, to ju nie ma znaczenia. Merani wyznaa, e wszystko si zaczo od automatycznego (bez udziau jej umysu) pisania. Wtedy te poczua, e otrzymaa szczeglny charyzmat; co wicej ni obecno duchaprzewodnika, dyktujcego sowa i sugerujcego wykonywanie okrelonych

gestw. Na zadane pytanie, czy zdaje sobie spraw, e uprawia magi, odpowiedziaa obraona, e nie. Przypadek ten to przykad typowej faszywej magii, ktra wykorzystuje wszystko to co jest wite, aby osign korzy materialn. Znana jest rwnie postac Ebe Giorgini, zwan "Mam Ebe". W latach 70. w S. Baronto (Pisotoia) prowadzi; klasztor z 38 siostrami i 17 seminarzystami pod wezwaniem Pobonego Dziea Jezusa Miosiernego. Zauwamy jak bardzo sugestywna jest ta nazwa, ktra wci jest stosowana dla okrelenia rnych "pobonych dziaalnosi". Miasteczko S. Baronto wkrtce zapenio si hotelikami i restauracjami, tak jak to zwykle bywa w miejscowociach posiadajcych swoje sanktuaria. O zaoycielce tej "pobonej" wsplnoty mwiono: "uzdrowicielka, stygmatyczka, cudotwrczyni". Jak si pniej okazao, Mama Ebe dorobia si na tej dzialanoci trzech jachtw, wielu mieszka, a take drogich futer i klejnotw. Mwic wprost, mona stwierdzi, e potrafia bardzo dobrze przemieni wiar w Boga Trjjedynego na kult boga-mamony. Do tej dziaalnoci udao si jej wcign take dwch ksiy. W 1994 roku zostaa ona skazana na dziesi lat wizienia. Lecz przez wielu swoich wielbicieli nadal jest uwaana za wit. Przynajmniej ten jeden raz przypadek faszywej magii zosta rozwizany przez prokuratur. Chcielibymy, aby takich rozwiza byo wicej, szczeglnie wtedy, gdy jaki czarownik reklamuje si jako specjalista od czarnej magii i rzucania urokw sprowadzajcych mier. Nawet jeli rzucenie takiego uroku do niczego nie prowadzi, to mamy do czynienia z oszustem. Konczc rozdzia na temat magii, tej waciwej i prawdziwej oraz magii faszywej, musz stwierdzi, e najbardziej niepokoi mnie fakt, i miliony ludzi odwouj si do zastosowania tego typu praktyk. Poszukuj prawd i rodkw, ktre nie pochodz od Boga; nie odwouj si do jedynego Mistrza i jedynego Zbawiciela. Std te bardziej ni kiedykolwiek jako rodka zaradczego potrzebujemy nowej ewangelizacji, czyli nauczania religii i szczerego poszukiwania prawdy. Warto przypomnie

sobie sowa w. Pawa, stanowice jakby jego testament, skierowane do wiernego Tymoteusza: "Zaklinam ci wobec Boga i Chrystusa Jezusa (...) go nauk, nastawaj w por, nie w por, w razie potrzeby wyka bad, poucz, podnie na duchu z ca cierpliwoci, ilekro nauczasz. Przyjdzie bowiem chwila, kiedy zdrowej nauki nie bd znosili, ale wedug wasnych poda - poniewa ich uszy swierzbi - bd sobie mnoyli nauczycieli. Bd si odwracali od suchania prawdy, a obrc si ku zmylonym opowiadaniom" (2 Tm 4, 1-4). SPIRYTYZM Kolejn gazi okultyzmu jest spirytyzm inaczej zwany "nekromancj". Dotykamy tu bardzo wanego zagadnienia. Spirytyzm to zo, ktre wspczenie szerzy si z wielk moc; szczeglnie pord modziey. Stajemy wobec za, ktre, podobnie jak w przypadku magii, jest spowodowane wynikiem braku wiary. Czowiek prbuje szuka prawdy, idc po wykrzywionych drogach, ktre s odlege od tych wskazanych przez jedynego Mistrza. Spirytyzm ma wiele twarzy i prowadzi do wielu konsekwencji. Ogranicz si w swoim wykadzie do tego co, moim zdaniem, jest najbardziej praktyczne, pozwalajc sobie rwnoczenie na wiele dygresji, Czym jest spirytyzm? Spirytyzm jest wzywaniem zmarych lub duchw w tym celu, aby uzyska odpowiedzi na postawione im pytania. Chodzi o wzywanie, czyli przywoywanie ich obecnoci, prawie zawsze w formie niewidzialnej i nieodczuwalnej zmysami. aby mc postawi pytania z zamiarem otrzymania na nie odpowiedzi. Przywoywanie zmarych. Czyli wywoywanie dusz zmarych jest pojciem zrozumiaym.

Nie moemy tego samego powiedzie, np. o wywoywaniu duchw. Wiemy, e istniej czyste duchy (anioowie), ktrzy zostali stworzeni jako dobre przez Boga; wiem te, e cz z nich, zbuntowawszy si przeciw Bogu, staa si demonami. Ale nic wicej ponad to o nich nie wiemy. Spirytyci mwi take o duchach-przewodnikach o istotach bliej nie zidentyfikowanych albo te wymieniaj inne nazwy, ktre kojarz si z fantastyk; czyli chodzi tu raczej o wymysy ludzkie, cakowicie niedorzeczne. Powiedzmy te od razu, e spirytyzm siga pocztkw ludzkoci. U wszystkich ludw, take tych najbardziej staroytnych, znajdujemy pragnienie i pokus rozmawiania przede wszystkim z umarymi przy pomocy rnych metod i osb, w zalenoci od uwarunkowa spoeczno-kulturowych danej epoki lub mentalnoci danego ludu. Chciabym wspomnie o pozytywnym i wanym aspekcie tych prb, ktre s po czci usprawiedliwione w przypadku ludzkoci pozbawionej wiata Objawienia. Mona dostrzec w nich istnienie wrodzonego przekonania o nie miertelnoci duszy, ktre ujawnio si zanim jeszcze wielcy filozofowie i myliciele podjli prby racjonalnego wyjanienia lub uzasadnienia tej prawdy. Skd bierze si pragnienie rozmawiania z umarymi? Jakie s jego podstawy? Sdz, e powody mog by na stpujce: 1. Ciekawo albo pragnienie poznania. Chodzi o taki ciekawo, czy w ogle tego typu prba si powiedzie czego si mona dowiedzie albo jak odpowied otrzymamy na postawione pytania. Moe to by zwizane z pragnieniem przekonania si, czy naprawd istnieje ycie pozagrobowe, jak ono wyglda i jak si je przeywa. 2. Drugim powodem moe by mocne uczucie, wice nas z osob zmar, z ktr nie chcielibymy si rozsta.

Dominuje

wwczas

pragnienie

rozmawiania

blisk

nam

osob,

dowiedzenia si "jak si czuje", upewnienia si, e yje i jest nam bliska. 3. Jeszcze innym mocnym bodcem moe by chc poznania rzeczy przyszych przy postawieniu zaoenia, e zmarli je dobrze znaj. Moe te chodzi o uzyskanie porady w chwilach wtpliwoci zwizanych z podejmowaniem decyzji dotyczcych tego, jak czowiek powinien w danej sytuacji postpi. 4. Docz jeszcze jeden powd, szczeglnie wany, ktry ma miejsce w przypadku wywoywania duchw. Chodzi mianowicie o pragnienie uzyskania opieki lub te otrzymania szczeglnej mocy za ceny podporzdkowania si duchom. Czowiekowi te moe si wydawa, i jest w stanie je sobie podporzdkowa i wykorzysta do wasnych celw. Sdz, e ci, ktrzy maj wiar i posiedli wielki dar poznania prawd objawionych, dobrze wiedz, dlaczego Biblia: Stary i Nowy Testament, a wraz z ni Koci, zabracniaj stosowania wszelkich form spirytyzmu. Kto wierzy, ten szuka i znajduje odpowiedzi na swoje wtpliwoci w Boym Sowie. Bg przemawia do czowieka, zatem ch poszukiwania prawdy w wiecie pozaziemskim, bez odniesienia si do Pana Boga i kroczenie po wypaczonych drogach ludzkich kombinacji, stanowi powane wykroczenie przeciwko pierwszemu przykazaniu. Mamy wtedy do czynienia z zabobonem, odejciem od prawdy i przylgniciem do bdu. Kim jest ten, ktry odpowiada na zadawane pytania podczas spirytystycznych seansw? Moemy tu mie do czynienia z oszukaczymi sztuczkami lub te zwyk sugesti czy te

zjawiskami paranormalnymi, a nawet interwencjami diabelskimi. Dlatego te w Biblii mocno brzmi sowa potpienia. Wystarczy chociaby przypomnie mocne sowa z Ksigi Powtrzonego Prawa, do ktrych jeszcze powrcimy: Kto wywouje zmarych, jest przeklty przed Bogiem (por. Pwt 18, 12). Rwnie jasne jest stanowisko Kocioa. Ogranicz si do zacytowania tylko jednego sformuowania: "Nie wolno uczestniczy z pomoc medium bd bez jego porednictwa, posugujc si hipnoz lub te nie, w seansach lub pokazach spirytystycznych, nawet jeli wygldaj one uczciwie i pobonie; i niezalenie od tego, czy zadaje si pytania duszom lub duchom, czy te sucha si ich odpowiedzi na zadane pytania, czy te zadawala si tylko sam obserwacj" (z deklaracji witego Oficjum z 24 kwietnia 1917 r .). Jest to odpowied wyjtkowo kompletna i dostosowana do naszych czasw. Na przykad, gdy czytamy sowa: "z pomoc medium lub te bez jego porednictwa", to wydaje si, i orzeczenie witego Oficjum znacznie wyprzedza czas i dotyczy rwnie naszej wspczesnoci, w ktrej podczas seansw spirytystycznych korzysta si z rnych pomocy: szklanek i monet, magnetofonu, telewizora, telefonu, komputerw, a przede wszystkim z automatycznego pisania. A gdy czyta si sowa: "nawet jeli wygldaj one na uczciwe i pobone", to mona pomyle, i przewidziano istnienie pewnych form i nowych ruchw, jak np. Ruch nadziei, do ktrych jeszcze powrc. Teraz chciabym jeszcze pokrtce powrci do omwienia czci pozytywnej, to znaczy do tego, co na temat zmarych mwi nam Objawienie. Zgodnie z nauk zawart w Objawieniu dusze zmarych id do raju, do czyca albo do pieka. Jest to prawda, ktra zostaa potwierdzona take przez dwa sobory: w Lionie i we Florencji. Mona 88

jeszcze oczekiwa na dokadniejsze okrelenie tej prawdy, niemniej jednak gwna myl wyraona w Biblii jest jasna i bogata w praktyczne konsekwencje. Wymieni jedn z najwaniejszych: mamy tylko jedno ycie, ktre jest okresem prby i od tego nie ma odwoania. Sama Ewangelia rwnie nie pozostawia co do tego adnych wtpliwoci. Dlatego te, charakterystyczna dla wielkich religii Wschodu historia o reinkarnacji, w ktr dzi wierzy jedna czwarta Woch6w, jest nie do przyjcia i pozostaje w wyranej sprzecznoci z wiar w zmartwychwstanie, ktra znajduje si u podstaw samego chrzecijastwa. Niewierzcy mog mie powody, aby usprawiedliwia si i by moe akceptowa istnienie reinkarnacji poparte intuicj, ktra kae nam przyj zaoenie, e dusza jest niemiertelna. Ale takie zaoenie jest niewybaczalnym bdem w przypadku osb znajcych Objawienie i wierzcych w zmartwychwstanie ciaa, ktre zostao im wysuone przez zmartwychwstanie Chrystusa. Wiara udziela nam rwnie dodatkowo pewnych informacji na temat aktywnoci dusz zmarych. Pomylmy o wielkim dogmacie o witych obcowaniu. Koci naucza, e dusze zbawionych znajduj si w raju, mog one wsuchiwa si w nasze proby i wstawia si za nami, natomiast dusze pozostajce w czycu mog korzysta z naszej modlitwy wstawienniczej i rwnie wyprasza dla nas potrzebne aski. To wszystko nie dzieje si wprost, lecz za porednictwem samego Boga. W ten sposb moemy sdzi, e za porednictwem Boga i dziki Jego asce nasi bliscy zmarli obserwuj nasze poczynania. Zauwamy pewien may szczeg w przypowieci o bogaczu i azarzu. Cho bogacz widzia azarza na onie Abrahama (ktry obrazuje Boga), nie zwrci si on bezporednio do azarza, ale do Abrahama: "Powiedz

azarzowi..." Uczyni tak, poniewa midzy nami a zmarymi istnieje dystans nie do pokonania; oni zyj w innym wymiarze, a my moemy wej w relacje z nimi tylko przez samego Boga. Moe si wydawa, e zbyt mao zostao powiedziane na temat aktywnoci dusz zmarych. My, egzorcyci, czsto stajemy przed tego rodzaju problemami, ktre chcielibymy zgbi, wic powic temu zagadnieniu osobny rozdzia. Wierz, e gdy teologowie ponownie pokochaj bardziej teologi ni socjologi, to nasze dziedzictwo poznawcze zawarte w Biblii wprost lub porednio, zostanie jeszcze ubogacone. Nie wolno wszake zapomina, e podstaw wszystkiego jest Objawienie. Kto chce i krtymi drogami spirytyzmu, ten oddala si od Boga i od samej prawdy. Kto moe pokrci nosem, sdzc e zostao za mao powiedziane, a samo rdo Objawienia nie jest wystarczajcy narzdziem poznania. Przypomnijmy wic sobie, e mwimy tutaj o wymiarze nadprzyrodzonym, ktry jest nieosigalny dla ludzkiej wiedzy i dla naukowego dowiadczenia. To ostatnie dotyczy bowiem poznania wiata natury .Sdz, e dopki czowiek bdzie y na tej ziemi, dopty bdzie dokonywal nowych odkry. Lecz prawdy nadprzyrodzone, a zwaszcza te, ktre dotycz wiata niewidzialnego, nigdy nie bd dostpne naukowemu dowiadczeniu i w ogle badaniom nauk dowiadczalnych: niesmiertelno dusz istnienie aniow i diabw, istnienie nieba-czyca-pieka, istnienie samego Boga. Tutaj tylko Objawienie daje nam pewno, a wiara jest darem Ducha witego, a nie owocem ludzkich wysikw. Czy jest moliwy bezporedni kontakt ze zmarymi?

Istnieje radykalna rnica pomidzy yciem ziemskim a yciem wiecznym. Powiedzielimy ju, e dusze zmarych id do nieba albo do czyca lub do pieka. Objawienie dostarcza nam najbardziej istotnych danych, ktre s konieczne dla osignicia zbawienia. Wiara polega nie tylko na uwierzeniu w nie, ale take na umiejtnoci poprzestania na tym. Nie ma wiary bez pokory, dlatego te w Biblii zawarte jest upomnienie: "Nie szukaj tego, co jest zbyt cikie, ani nie badaj tego, co jest zbyt trudne dla ciebie" (Syr 3,21). Rnica midzy yciem ziemskim a yciem wiecznym jest tak wielka, e ten kto jej dowiadczy, jak choby w. Pawe, ogranicza si do stwierdzenia, e jzyk ludzki nigdy nie jest w stanie wyrazi tego, co tam si widziao i syszao (por. 2 Kor 12,4). Na przykad teologowie stawiaj sobie pytania: czy niebo jest stanem, sposobem bycia czy te okrelonym miejscem. Dwa ziemskie wymiary czasu i miejsca w yciu wiecznym maj zupenie inne znaczenie ni w yciu ziemskim, niemniej zarwno dla aniow, jak i dla ludzi istniej zawsze ograniczenia, poniewa tylko Bg jest nieskoczony. Dodam jeszcze, e zarwno warunki bytowania zmarych, jak i zych duchw, s warunkami tymczasowymi (prowizorycznymi), ustanowionymi a do skoczenia wiata. Czowiek jest zoony z duszy i ciaa; ta cao zostaa rozbita przez grzech, ktry przynis mierc ("Jeeli zjecie owoc zakazany, pomrzecie" - powiedzial B6g do Adama i Ewy). Chrystus przez swoje zmartwychwstame wysuy zmartwychwstanie cia, lecz ono nadejdzie dopiero na kocu wiata (wyjtkiem jest tu Najwitsza Maryja Panna). Std te aktualna szczliwo, np. w. Franciszka, jest jeszcze niepena. Bdzie ona pena na kocu wiata, kiedy take jego ciao zostanie uwlelbione wraz z dusz. Dla samych zych duchw aktualna sytuacja jest take prowizoryczna, cho ich decyzja jest nieodwoalna i ich los jest przesdzony. w. Piotr i w. Juda Tadeusz pisz, e na razie

demony pozostaj zwizane w Tartarze, oczekujc sdu. Faktem jest natomiast, e do ostatecznego dnia maj moliwosc czynienia za, kierowani nienawici do Boga i czowieka. Jak z tego wida, niewiele moemy powiedzie na temat ycia wiecznego. Wiemy tak niewiele, e sam w. Tomasz zachca nas, abymy mieli rwnie na uwadze prywatne objawienia witych. Musiaem dokona tego wstpu niezalenie od tego, e wie si on z licznymi znakami zapytania, stawianymi po to, abymy maksymalnie dowartociowali dane Objawienia i zasady postpowanja, jakie ono nam sugeruje, nie dziwic si zbytnio temu, czego nie znamy. Trzeba zaufa Bogu. Tylko po przyjciu tych uwag mona bdzie mwi o wywoywaniu zmarych. Jest to bowiem forma najbardziej rozpowszechniona, cho to, o czym mwimy, odnosi si take do wywoywania duchw. Powiedzielimy ju, e spirytyzm znajduje si u szczytu popularnoci. Jeeli w ubiegym wieku by tylko domen dorosych i praktykowano go przy udziale medium wywoujcego zmarych, to dzi dominuj inne formy, ktre ju wczeniej wymieniaem. Ksiadz Casale, arcybiskup Foggi i przewodniczcy Centrum Badan Nowych Religii, przeprowadzi ankiet w swojej diecezji. Wynikao z niej, e 36% modziey szk wyszych przynajmniej par razy brao udzia w praktykach spirytystycznych, a 17% modych ludzi jest przekonanych, e naprawd nawizao kontakt ze zmarymi. Na podstawie niepenych danych, pochodzcych z innych czci Woch, sdz, e tego typu rezultaty mog by uoglnione. Dodajmy jeszcze fakt, e dziki zastosowaniu nowych rodkw (magnetofon, telefon, komputer, telewizor, automatyczne pisanie) spirytyzm moe by praktykowany indywidualnie, bez zwowania grupy osb.

Zanim przejd dalej, niech mi bdzie wolno uczyni jeszcze jedn dygresj. Poredni wpyw na rozwj spirytyzmu wywara ksika, ktra tak naprawd ze spirytyzmem nie ma nic wsplnego, autorstwa R. A. Moody'ego pt. "ycie po yciu". Po jej opublikowaniu wydano jeszcze wiele innych podobnych ksiek, zawierajcych wiadectwa osb, ktre przeszy mier kliniczn i powrciy do normalnego ycia. S to opowiadania, ktre niewiele rni si pomidzy sob i s bardzo optymistyczne. Osoby opowiadaj o jasnym wietle, o odczuciu mioci i o doznaniach nieprzyjemnych, gdy orientoway si, e powracaj do ziemskiego ycia. Jest oczywiste, e w tych przypadkach osoby te jeszcze nie zmary (nie jest atwe dokadne ustalenie momentu mierci waciwej). Tego typu przypadki s badane przez nauk i nawet, jeli rozbudziy pragnienie poznania tego, co dzieje si z czowiekiem po mierci, nie maj one nic wsplnego ze spirytyzmem. Co powinnimy powiedzie osobom, ktore praktykuj spirytyzm? Co powiedzie tym rodzicom, ktrzy, zaskoczeni nag mierci swojego dziecka, szukaj pociechy w informacjach, jakie zmary przekazuje im za porednictwem rnych nonikw gosu czy tekstu. W tym miejscu stajemy przed koniecznoci dokonania jasnego wyboru: jeeli chcemy trwa przy prawdzie i nie trwoni czasu w pogoni za bajkami, to powinnimy i za tym, co sugeruje nam wiara. Natomiast jeeli szukamy bezsensownego pocieszenia u kogo, kto oszukuje nas i samego siebie, to wypaczonych drg niewaciwego postpowania jest wiele. Poniewa sdz, e czytelnicy szukaj prawdy, zatrzymam si przez moment przy trzech fundamentalnych stwierdzeniach, ktre postaram si dokadnie wyjani:

I. Kto wypytuje zmarych, ten jest przeklty przed Bogiem. 2. Bg moe zezwoli, aby jaki zmary ukaza si nam; albo bymy mogli usysze jego gos. 3. Subiektywnie dobra tre otrzymywanego przesania nie wystarcza, aby powiedzie, e rdo jego pochodzenia jest dobre. I. Kto wypytuje zmarych, ten jest przeklty przed Bogiem. Zamiast przytacza liczne fragmenty biblijne, wol powtrzy jeszcze raz t tward regu potpienia z Ksigi Powtrzonego Prawa (por.Pwt 18, 12), z nadziej, e zostanie ona na trwae zapisana w naszych umysach. Aby zrozumie w peni warto tych sw, konieczna jest wiara w Boga, ktry jest Ojcem nieskoczenie dobrym i pragnie naszego dobra. Trzeba uwierzy w te wszystkie zakazy, ktre Bg nam daje (jak choby zakazy zawarte w Dekalogu) , su one bowiem naszemu dobru. Bg miuje wszystkich: zarwno yjcych, jak i zmarych. Gdyby dialog prowadzony ze zmarymi by uyteczny, to wwczas byby dla nas dobrem i Bg, jako pierwszy, poleciby nam t form kontaktu ze zmarymi. Jeeli jednak tak stanowczo nam tego zabrania, to czyni tak dlatego, e wie, i dialog ten jest dla nas szkodliwy; odwraca nasz uwag od Boga, oddala nas od prawdy i szkodzi rozwojowi naszej wiary. Temu, kto posiada dar Objawienia, wystarczy wiedzie, e Bg czego nie chce, aby unikn tego, co zakazane. Kto nie zna Objawienia, ten nie popenia nieposuszestwa wobec Boga, praktykujc spirytyzm, ale to wcale nie chroni go przed szkodliwymi jego .konsekwencjami. 2. Bg moe pozwoli, aby zmary ukaza si zyjcemu, albo przemwi do niego lub te nawiza z nim jakikolwiek bezporedni kontakt. W Biblii

spotykamy si z tego typu przypadkami. Dowiadczali ich te wici. Chodzi wic o przypadki nadzwyczajne. Istnieje jednak istotna a rnica midzy nimi, ktr musz tutaj zaznaczy. We wszystkich przypadkach tego typu inicjatorem jest Bg, czyli to, co si dzieje, wynika z Jego dziaania, nigdy za spraw zdolnoci lub waciwoci dziaania ludzkiego. To Bg przejmuje inicjatyw. Jest podobnie jak z objawieniami: Bernadetta nie uczynia nic, aby sprowokowa objawienie Niepokalanej w grocie massabielskiej; dzieci z Fatimy rwnie nic nie uczyniy w tym celu, aby objawia si im Najwitsza Maryja Panna w Cova da Iria. Wydarzenia te miay miejsce za zezwoleniem Boga w okolicznociach i w granicach ustanowionych przez Niego samego. Jakich rodkw moe uy Bg, aby umoliwi bezporedni kontakt ze zmarym? Moe uy takich rodkw, jakich chce, kierujc si absolutn wolnoci. Moe te posuy si objawieniem, jakie miao miejsce w przypadku w. Jana Bosco, moe posuy si te gosem, jak to byo zapisane w opowieci o w. Joannie D' Arc, moe wykorzysta sny, o ktrych czsto czytamy w Biblii i w yciorysach witych. Czy moe posuy si dziaalnoci medium? Tak, Bg moe uczyni wszystko. Jedyny przypadek, ktry zosta opowiedziany w Biblii, jest wszystkim znany; chodzi mianowicie o krla Saula korzystajcego z porednictwa medium, aby wywoa ducha Samuela. By to fakt nadzwyczajny, na ktry zgodzi si Bg. Krzyk medium wiadczy, e kobieta ta znalaza si wobec zupenie nowego przypadku. Nastpstwem bya nagana udzielona Saulowi przez Samuela i twarde sowa jego proroctwa: dzi ty i twoi synowie pomrzecie. Myl, e ten przykad wystarczy, aby odwie nas od pokusy wywoywania zmarych.

3. Subiektywne dobro samego przesania nie usprawiedliwia jego rda, czyli na podstawie tego, e tre przesania jest dobra i pobona, nie mona powiedzie, czy to przesanie pochodzi od dobrego, czy te od zego ducha. Wspominaem ju, e Mojesz wobec faraona dokonywa tych samych cudw, ktre czynili dworscy czarownicy moc diaba. Przede wszystkim chciabym zauway, e zy duch potrafi "dobrze" mwi; np. gdy spotyka Jezusa w czasie Jego publicznej dziaalnoci mwi: "Ty jeste Syn Boy" (Mk 3, II). Na kartach Ewangelii pojawiaj si te inne, podobne sowa uznania. Interesujce jest zdarzenie z ycia w. Pawa. Gdy gosi sowo w Filippi, sza za nim optana kobieta, a zy duch krzycza: "Ci ludzie s sugami Boga Najwyszego, oni wam gosz drog zbawienia" (Dz 16, 17). Czy sformuowanie to nie zawierao witej prawdy? A jednak zostao wypowiedziane przez zego ducha, ktry mia w tym swj cel, std te zarwno Jezus, jak i w. Pawe, nakazali mu zamilkn. Aby nie da si zwie Podaj teraz trzy praktyczne kryteria, ktrymi naley si kierowa. Czasami ludzie mwi: "Ale samo przesanie jest takie dobre i pocieszajce". Jakie to ma znaczenie, e wydaje nam si, i jest ono dobre, skoro jest faszywe? Znana jest ksika "napisana" czy raczej podyktowana przez dziewczyn, ktra zmara w wieku 22 lat. S w niej zawarte treci tak bardzo pocieszajce, skierowane do matki, a we wstpie znajduj si deklaracje piciu znanych kapanw: "Sowa z nieba!" Pewna matka zatelefonowaa do mnie, gdy prowadziem audycj w Radiu Maryja, mwic: "Zmar mj dziewitnastoletni syn. Niesie mi on pociech i

daje si do ycia tylko dlatego, e nauczono mnie rozmawia z nim i kadego dnia porozumiewam si z nim przy pomocy magnetofonu". W tym przypadku naleaoby raz jeszcze powtrzy sowa w. Pawa: "Przyjdzie bowiem chwila, kiedy zdrowowej nauki nie bd znosili, ale wedug wasnych poda - poniewa ich uszy wierzbi -bd sobie mnoyli nauczycieli. Bd si odwracali od suchania prawdy, a obrc si ku zmylonym opowiadaniom" (2 Tm 4,3-4). Podziwiam natomiast tych rodzicw, ktrzy w podobnych przypadkach potrafi oprze si na wierze, czerpic z niej przekonanie o tym, e ich dziecko yje ("ycie si nie koczy, lecz przemienia" mwimy w prefacji mszalnej za zmarych). Wiedz, e przyjdzie dzie, gdy bd mogli si z nim - spotka, modl si za nie i powierzaj si jego wstawiennictwu; zwracaj si do niego, nie oczekujc jakiej nadzwyczajnej odpowiedzi, lecz wierz, e dobry Bg sprawi, i ich dziecko usyszy sowa, ktre s do niego kierowane. "Za pomoc automatycznego pisania umacnia mnie zgodnie z moimi oczekiwaniami i pomaga mi nieustannie si modli". Automatyczne pisanie, jak tego moemy si domyla, jest czstokro owocem twrczej podwiadomoci. Std np. kto sdzi, e otrzymuje przesanie od zmarego bd rozmawia z Matk Bo albo z samym Panem Jezusem, a tymczasem rozmawia sam ze sob. Psychologowie dobrze wiedz, w jaki sposb czowiek moe stworzy sobie now osobowo. Automatyczne pisanie stanowi powany argument dla tych, ktrzy wierz w reinkarnacj: "Poznaam moje poprzednie wcielenia". Oddawanie si tego typu praktykom jest te dobrym rdem dochod6w dla wielu faszywych jasnowidzw, do ktrych ludzie zwracaj si po rad, by rzekomo usysze odpowiedzi Pana Jezusa, Matki Boej, ducha-przewodnika. Oszukuja oni innych i czsto rwnie oszukuj siebie.

30 marca 1898 roku przedstawiono witemu Oficjum nastpujc kwesti: "Pewien czowiek, wykluczywszy dialog ze zym duchem (czyli po tym, jak zdeklarowa, i nie zamierza rozmawia z demonem), ma zwyczaj wywoywania dusz zmarych. Robi to w nastpujcy sposb: gdy jest sam, bez adnego innego przygotowania kieruje modlitw do wodza Niebieskiej Milicji, aby ten udzieli mu wadzy potrzebnej do porozumienia si z duchem okrelonej osoby. Czekajc potem przez chwil i trzymajc w rce piro, odczuwa, e jego rka otrzymuje impuls, ktry upewnia go o obecnoci ducha. Wyjania wtedy, czego chce si dowiedzie, a jego rka zapisuje odpowiedzi. S one cakowicie zgodne z wiar katolick i doktryn Kocioa na temat ycia przyszego. Co wicej, dotycz one stanu, w ktrym znajduje si dusza okrelonego zmarego i modlitw, ktrych ona potrzebuje, itp. Czy wolno w ten sposb postpowa?" Odpowied brzmi: "Nie. Tego, co zostao tutaj przedstawione, nie wolno nigdy czyni". Jeeli chodzi o (popularny we Woszech) Ruch Nadziei, to nad tym zagadnieniem nie zatrzymuj si, poniewa to, co zostao powiedziane wyej, wystarczy dla okazania cakowitej dezaprobaty, nawet jeli ruch ten tak szybko rozwija si zarwno we Woszech, jak i za granic. Chwasty rosn szybko. Kto chciaby dowiedzie si czego wicej na ten temat, niech przeczyta odpowiedni rozdzia, ktry zosta powicony temu zagadnieniu w cytowanej ju ksice Armanda Pavese, pt. "Jak broni si przed magami?" (Ed. Piemme). To, co zostao tam napisane,jest jasne i wystarczajce. Autor wspomina rwnie dezaprobat, ktra coraz wyraniej pojawia si w wypowiedziach wadzy kocielnej, zapoznajcej si z natur tego ruchu. Musz take przestrze, e udzia w seansach spirytystycznych moe by nie tylko przyczyn chorb psychicznych, lecz take powodem zaburze, pochodzcych od zego ducha i samego optania. Czsto rodzice

przyprowadzali do mnie dzieci, majce zaledwie po kilkanacie lat, ktre po jednym czy po kilku seansach spirytystycznych, "organizowanych dla zabawy", nie potrafiy si uczy, straciy ch do zabawy, nie chciay je, cierpiay na nocne koszmary i tym podobne rzeczy. Chodzio o zaburzenia psychiczne albo te o choroby pochodzce od zego ducha, co ujawniao si ju w trakcie wykonywania egzorcyzmu. Opowiadaa mi pewna kobieta, e za pomoc magnetofonu nawizaa kontakt z nieznanym duchem, ktry z pewnoci by dobry, poniewa mwi do niej same dobre sowa i uczy j modlitwy. Po kilku latach, gdy kobieta mocno zwizaa si z tym duchem, zacz mwi ze sowa, a po pewnym czasie zacz przeklina. Zainteresowana zrozumiaa wwczas, e powinna zerwa z nim kontakt i tak te uczynia, cho nie bez alu. Lecz niestety wpyw zego ducha by tak mocny, e pewne skutki jego obecnoci nadal trwaj. Nieustannie przypadkw, psychologiem. przeszkadzaj ktrego jej gosy zajmuj troch nieznanego si wraz aby z pochodzenia, psychiatr i

uniemozliwiajce prac i zakcajce spokojny sen. Jest to jeden z tych badaniem potrzeba Czasami czasu, zidentyfikowa

przyczyn za lub istniejcej choroby. Jeszcze wicej czasu potrzeba do uzdrowienia, a nie zawsze do upragnionego uzdrowienia dochodzi. Bywa, e nie pomaga ani leczenie medyczne, ani modlitwa, ani egzorcyzmy. Warto, abymy zdawali sobie spraw z tego, jak wiele trzeba zapaci za wkraczanie na bdne drogi. Gdy kto mwi: "otrzymaem takie dobre wiadomoci... utwierdzono mme w wierze... wycignito mnie z rozpaczy ..., wtedy myl o przypowieci o bogaczu i azarzu, i przypominam. sobie to charakterystyczne zdanie zamykajce przypowie. Gdy. bogacz (naprawd zacz si troszczy o swolch bliskich) poprosi Abrahama o posanie azarza aby przestrzeg przed kar wieczn jego braci - wynika z tego, e oni tak yli,

jakby znajdowali si na drodze prowadzcej do osignicia tego samego celu - wwczas Abraham powiedzia: "Maj Mojesza i Prorokw nieche ich suchaj". Na to bogacz odrzek: "Nie, ojcze Abrahamie, lecz gdyby kto z umarych poszed do nich..." Abraham odpowiedzia: "Jeli Mojesza i Prorokw nie suchaj, to choby kto z umarych powsta, nie uwierz" (Lk 16,27-31). Kto nie sucha Sowa Boego i nauczania Kocioa, ten niech si nie udzi, e odnajdzie prawd, zagbiajc si w spirytymie, w jakiejkolwiek formie byby on praktykowany. To, e spirytyzm jest tak bardzo rozpowszechniony, wynika rwniez z braku informacji czy raczej z dezinformacji. Ludzie nie wiedz, czym to zjawisko jest, jaka jest jego istota i jakie ryzyko wie si z jego praktykowaniem. Oprcz tego trzeba te powiedzie o zaistnieniu pewnej pustki w wierze, ktr czowiek - jak to zawsze bywa - stara si zapeni jak form zabobonu. rodki zaradcze stosowane przeciwko tej pladze s te same, ktre wymieniem, mwic o okultymie w oglnoci. Mimo wszystko powtrz jeszcze raz i wcale nie sdz, e bdzie to strata czasu. 1. Potrzebne jest nauczanie religii, nowa ewangelizacja, poznanie praw Boych. Jeeli czowiek ulega swoim kaprysom, nieuniknione jest, e wtedy popenia bdy, za ktre sono paci, take w tym yciu. Jeli natomiast czowiek idzie za prawem Paskim, zyskuje obron przed zem albo przynajmniej przed wieloma jego formami (szczeglnie przed tym zem, w ktre sami si wpdzamy).

2. Potrzebna jest waciwa informacja, przede wszystkim ze strony ksiy, wychowawcw, rodzicw. Wielu modych pada ofiar bdu, uczestniczc w seansach spirytystycznych, tylko dlatego, e nie zostali ostrzeeni przez starszych, ktrzy wiedzieli, co robi, ale nie sdzili, e jest to dziaanie skierowaoe innych. 3. Gotowo wysuchiwania osb, prowadzenia z nimi dialogu, wysuchiwania ich problemw i tego, w jaki sposb same sobie z nimi radz. Mio jest krlow chrzecijaskich cnt; czynienie mioci przez prawd, czyli nauczanie prawdy, jest moe najwaniejsz i najpilniejsz form chrzecijaskiej mioci. przeciwko Boemu prawu i niesie ze sob powane niebezpieczestwo. Trzeba samemu posiada wiedz, aby mc poucza

EGZORCYSTA ROZMAWIA Z PSYCHIATRAMI Jak odrni chorob psychiczn od choroby pochodzcej od zego ducha? Jak rozpozna, czy pacjent potrzebuje modlitw egzorcysty, czy te leczenia psychiatrycznego? S to podstawowe pytania, z ktrych rodzi si niepewno i niedowiarstwo. Nie ma wtpliwoci, e w ostatnich latach psychiatria, psychologia i psychoanaliza poczyniy tak wielkie postpy, e wielu ksiy staje si niedowiarkami jeeli chodzi o nadzwyczajn dziaalno zego ducha i skuteczno stosowania egzorcyzmw. Sdz bowiem, e tego typu problemy mona rozwiza na drodze leczenia psychiatrycznego. Z drugiej strony sami psychiatrzy staj si niejednokrotnie bezradni wobec tych problemw, ktre nie mieszcz si w granicach ich wiedzy lub ktre wydaj si by nierozwizywalnymi, a ktre - jak to niektrzy maj okazj si o tym przekona - s rozwizywane przez egzorcyst.

W kadym razie, mamy tu do czynienia z rzeczywist trudnosci i uzasadnion wtpliwoci. Najwiksz trudnoci dla egzorcysty w szczeglnie skrajnych przypadkach jest postawienie waciwej diagnozy. Chtnie zgodziem si na wygoszenie referatu i udzia w dyskusji, ktra miaa miejsce w Rzymie 26 kwietnia 1993 roku, zorganizowanej z inicjatywy psychiatry, doktora Alessandro Tamino, ktry wiele razy asystowa mi w przeprowadzaniu egzorcyzmw. Moliwo wystpienia wobec grona suchaczy, ktrzy posiadali odpowiednie kwalifikacje na poziomie akademickim, miao dla mnie wielkie znaczenie. Du wag przywizywaem do oddwiku, jaki wywoa moje wystpienie, ale przede wszystkim zainteresoway mnie pytania i obiekcje zgaszane przez suchaczy. Samo spotkanie odbyo si w klinice psychiatrycznej Uniwersytetu Rzymskiego, majcej siedzib w TorVerga tam, gdzie sw dziaalno prowadzi Woskie Towarzystwo Psychiatrii Transkulturalnej. Sam temat ewidentnie wzbudzi due zainteresowanie, skoro w dyskusji brao udzia ponad 40 uczestnikw, wrd ktrych znaleli si: prof. Antonino Iarla, dyrektor szpitala psychiatrycznego Santa Maria di Pieta w Rzymie; prof. Sergio Mellina, ordynator i psychiatra Centrum Higieny Umystowej na USL ROMA; doktor Maria Illena Marozza, doktor Affonso Troisi i doktor Ilarco Zanasi. Ponadto byli obecni naukowcy z wydziau psychiatrii Uniwersytetu Bada Naukowych w Rzymie -Tor Vergata oraz prof. Luigi A versa, psychiatra i przewodniczcy Woskiego Orodka Psychologii Analitycznej. Nie ukrywaem swoich obaw, zwizanych z moj zdolnoci rozumienia stawianych mi pyta, jeeli byyby sformutowane za pomoc poj medycznych (miabym powane problemy z udzieleniem odpowiedzi). Dlatego poprosiem, aby asystowa mi doktor Stefano Feracuri, asystent wydziau nauk psychiatrycznych i medycyny psychologicznej z Uniwersytetu La Sapienza, ktry kilka razy by obecny przy wykonywaniu egzorcyzmw.

Dodam jeszcze, e 12 kwietnia 1995 roku zostaem zaproszony na konferencj zwizan z tym samym tematem, ktra zostaa poczona z dyskusj zorganizowan przez USL ROMA E, przy wsppracy z Kursem Prewencji Wydziau Zdrowia Psychicznego. Take i w tym przypadku spotkaem si z ywym zainteresowaniem suchaczy. W tym rozdziale pocz razem wnioski i obserwacje wypywajce z tych dowiadcze. Prosz mi wybaczy ten do dugi wstp, ale pozwala on uwiadomi powag, z jak potraktowano ten problem, jak i obrazuje metod, jak si posuono: dyskursywna forma mojego wprowadzenia, a nastpnie dyskusja w formie pyta i odpowiedzi. Czy szuka pomocy u egzorcysty czy u psychiatry? Pytanie zostao sformuowane prowokacyjnie, stawiajc prawie na tym samym poziomie dziaalno egzorcystw i psychiatrw. Tymczasem psychiatrzy i egzorcyci musz by widziani na dwch rnych poziomach, gdy posuguj si dwoma cakowicie rnymi metodami. Co wicej, dodam, e w przypadku chorb, a w szczeglnosci niedomaga psychicznych, szukanie pomocy u lekarzy jest czym normalnym i zwyczajnym i od tego nalezy zaczyna. Szukanie pomocy u egzorcysty jest natomiast wyjtkiem. Do niego czowiek Szukanie pomocy u egzorcysty jest natomiast wyjtkiem. Do niego czowiek si zwraca tylko w przypadku szczeglnych objaww. Ubolewam, e tak niewielu ludzi poszukuje z wasnej woli pomocy u psychiatrw, albo te korzysta z niej wtedy, gdy jest juz za pno. Czciowo ze wzgldu na paraliujcy strach ("Wic jestem wariatem?"), a czciowo ze wzgldu na zawinion ignorancj lekarzy oglnych, ktrzy nie zawsze potrafi zrozumie, kiedy trzeba odesa pacjenta do specjalisty. Poniewa egzorcyci i psychiatrzy dziaaj na rnych paszczyznach i uzywaj odmiennych metod, przypomniaem o istnieniu trzech warunkw wstpnych, na ktrych opiera si

dziaalno egzorcysty: I) zy duch istnieje; 2) zy duch moe wzi w posiadanie czowieka i by przyzyn jego chorb, ktre nawet jeli wygldaj tak samo, jak choroby naturalne, to nie dadz si leczy za pomoc medycyny; 3) ten, kto wierzy w Chrystusa, posiada moc wyrzucania zego ducha w imi Jezusa. Nie zatrzymywalem si na udowadnianiu tych trzech stwierdze, tak dobitnie wyraonych w Pimie w. i weryfikowanych w praktyce. Jeeli chodzi o uywane metody leczenia, to psychiatra stosuje te, ktre sugeruje mu jego wiedza; egzorcysta natomiast leczy przez modlitw, co wicej - poprzez rozkaz w imi Jezusa nakazujcy zemu duchowi opuci chor osob. Wobec tak bardzo rnych metod i zasad, mona zada sobie suszne pytanie: czy jest moliwe nawizanie wsppracy pomidzy egzorcystami a psychiatrami? Sam fakt, ze doszo do tego spotkania oznacza, e przynajmniej w zaoeniu - istnieje taka moliwo. Lecz dodaem, e w tej dziedzinie wcale nie jestemy prekursorami: od zawsze Koci przestrzega egzorcystw, aby nie mylili chorb pochodzcych od zego ducha z chorobami psychicznymi i ledzc postp nauki na tym polu zawsze zachca egzorcystw, aby korzystali z pomocy lekarzy. Std te konieczno wsppracy pomidzy egzorcystami i psychiatrami istnieje ju od dawna. Dodam, e nie brak psychiatrw (dowiadczyem take tego osobicie), ktrzy sami odsyaj pacjentw do egzorcysty. Jednym z najpikniejszych moich "telewizyjnych" dowiadcze by udzia w programie Mixer, 2 marca 1993 roku. Opowiadam o tym chtnie, nawet jeli powtarzam si. Prowadzcy program, Minoli, zapytal mnie w pewnym momencie, czy egzorcyci i psychiatrzy pracuj na dwch rwnolegych paszczyznach, ktre nigdy nie maj ze sob punktw stycznych. Odpowiedziaem, e tak nie

jest, poniewa jedni i drudzy pracuj dla dobra czowieka i nierzadko ich dziaania integruj si. Zabra wtedy gos, dzi ju nieyjcy, prof. Emilio Servadio, wiatowej sawy psycholg i parapsycholog. Nie tylko przyzna mi racj, lecz stwierdzi wprost: "W pewnych przypadkach odsyam chore osoby do egzorcysty". Oto pikne stwierdzenie czowieka niewierzcego, wypowiedziane w takiej chwili, a gdy wielu ludzi Kociola odsya zawsze penitentw po pomoc do psychiatrw. Godnym uwagi jest fakt, e w DSM- VI (Podrcznik statystyczny i diagnostyczny chorb umysowych, wydany w 1994 roku) po raz pierwszy jest mowa o optaniu, ktre przypisuje si wpywom ducha. To, e tekst podrcznikowy z psychiatrii, cieszcy si niepodwaalnym autorytetem na poziomie wiatowym, zawiera tego typu informacj, jest wan nowoci, ktrej jeszcze kilka lat wstecz trudno byoby si spodziewa. Oczywiscie, znajdujc si w tym rodowisku, braem pod uwag tylko te przypadki - by moe najtrudniejsze - w ktrych zaistniaa wtpliwo czy osoba jest chora psychicznie, czy te znajduje si pod wpywem zego ducha. Jest wiele innych przypadkw, gdy nie ma tego typu wtpliwoci i o nich nie mwiem. Pragn rwnie podkreli, e psychiatra niekoniecznie musi by czowiekiem wierzcym, aby mg wsppracowa z egzorcyst. Nie musi nawet wierzy w istnienie zego ducha i w oddziaywanie jego mocy. Wystarczy, e potrafi uzna ograniczenia swej wiedzy, jak np. prof. Servadio; e nie roci sobie pretensji, i wie wszystko i jest w stanie rozwiza kady problem. Spotkaem si z psychiatrami, ktrzy, majc do czynienia z przypadkami cakowicie anormalnymi, przypili im etykietk z nazw choroby i udzili si, e w ten sposb waciwie rozwizali problem. Tymczasem niczego nie rozwizali i niczego nie zrozumieli. Jeszcze jedna uwaga: aby choroba zostaa zakwalifikowana jako

pochodzca od zego ducha, nie wystarczy zaistnienie samej trudnoci czy

wrcz

niemoliwoci

postawienia

pewnej

diagnozy.

Konieczne

specyficzne objawy, ktre wi si z wpywem zego ducha. Dodam jeszcze, e jest rwnie i taka moliwo, i ma si do czynienia z dwoma rodzajami za; to znaczy, e choroba naturalna i choroba pochodzca od zego ducha nakadaj si na siebie. Tego typu przypadki s najtrudniejsze. Tutaj potrzeba wspdzialania egzorcysty i psychiatry. Gdy chory czowiek przychodzi do egzorcysty, zazwyczaj pierwsz rzecz, o ktr pyta egzorcysta, jest diagnoza lekarzy. Najczciej osoby, ktre udaj si do egzorcysty, wczeniej przeszy ju przez cay szereg bada i wizyt lekarskich. Gdy zastosowane kuracje nie przynosz podanych rezultatw, najczciej ludzie uciekaj si po pomoc do uzdrawiaczy, magw i tym podobnych. Szukanie pomocy u egzorcysty jest wic ostatni desk ratunku. Lecz egzorcysta przechodzi do dziaania tylko wtedy, gdy istniej wystarczajco podejrzane objawy, czyli specyficzne symptomy, o ktrych jeszcze bd mwi i na temat ktrych mona dyskutowa. Jeeli egzorcysta uwaa, e zaistnia wystarczajcy powd, dokonuje krtkiego egzorcyzmu, ktry ma za cel przede wszystkim postawienie diagnozy, poniewa tylko przy pomocy egzorcyzmu mona upewni si czy rzeczywicie ma si do czynienia z przypadkiem choroby diabelskiej, czy te nie. Oglnie rzecz biorc, pojedyncze zaburzenia, nawet jeli wydaje si, e s trudne do wyjanienia, w rzeczywistoci mog mie wytumaczenie naturalne. Wanie ze wzgldu na cel diagnostyczny do czsto uciekam si do stosowania egzorcyzmw i nigdy tego nie aowaem. Wystarczy, e istniej dostateczne motywy, ktre wzbudzaj moje podejrzenie. W wikszoci przypadkw, z jakimi miaem do czynienia, wystarczyo zastosowanie tylko jednego egzorcyzmu, aby wykluczy chorob pochodzc od zego ducha. Take w posudze egzorcystw du wag przypisuje si dowiadczeniu. Im kto wicej praktykuje, tym atwiej rozpoznaje, ktre symptomy s naprawd

wane, a jakie nie maj znaczenia; oczywicie, zdajc sobie spraw rwnie z tego, e zy duch uczyni wszystko, aby nie zosta odkryty. Tutaj mamy do czynienia z podobn sytuacj, jak w przypadku samych lekarzy, mwic ich jzykiem, ktrzy poprzez nabyte dowiadczenie wyrabiaj sohie kliniczne spojrzenie na czowieka. Np. psychiatrzy bardzo czsto w oka mgnieniu potrafi wyczu, z jakim przypadkiem maj do czynienia, aby potem zweryfikowa pierwsze wraenie poprzez przeprowadzenie odpowiednich bada. Jeeli chodzi o egzorcystw, to - poniewa rodowiskiem ich dziaalnoci jest modlitwa i aska -mog si u nich pojawi szczeglne dary aski, nazywane charyzmatami. Sam otrzymaem wielk ask moliwoci ksztacenia si przez sze lat w szkole dowiadczonego egzorcysty o.Candido Amantini, pasjonisty, penicego swoj posug w Rzymie przy Scala Santa (wite Schody). Zawsze dziwiem si, widzc jak szybko i pewnie stawia diagnoz, przyjmujc nieraz do poudnia od 60 do 80 osb! Jeszcze bardziej dziwiem si, gdy spoglda na fotografi i stwierdza z ca pewnoci: "Nic mu nie jest" albo "Jest chory, powinien by leczony" lub te: "Ten potrzebuje egzorcyzmw". Lecz musz zaznaczy, e dla wykonywania posugi egzorcysty nie jest wcale konieczne posiadanie nadzwyczajnych darw. Wreszcie, zanim przejd do omawiania symptomw chorb pochodzenia diabelskiego, chciabym wspomnie o jeszcze jednej osobie, ktra ma dla mnie wielkie znaczenie, gdy czuj si z ni osobicie zwizany i staram si kontynuowac jej dzieo. Chodzi o hiszpaskiego karmelite Francesco Palau. Przypomn, o czym wspomniaem dokadniej kilka rozdziaw wczeniej. Jeszcze trzysta lat temu wszystkie katolickie diecezje miay odpowiedni ilo egzorcystw. Potem nastpia reakcja na szalestwo "polowa na czarownice"; zaczy szerzy si wpywy racjonalizmu, owiecenia, ateistycznego materializmu i egzorcyci prawie zniknli.

O. Francesco Palau, beatyfikowany przez Jana Pawa II 24 kwietnia 1988 roku, zda sobie sprawe z tego braku i stara si temu zaradzi. W domu, ktry zosta mu podarowany, gromadzi umysowo chorych. Egzorcyzmowa ich wszystkich bez wyjtku. W kadym przypadku, nawet jeli w rzeczywistoci otrzyma szczeglny dar rozpoznawania natury choroby, optani odzyskiwali zdrowie i wracali do normalnego ycia. Umysowo chorzy byli leczeni przy pomocy metod medycznych. Oczywicie jest to przypadek, ktrego nie da si naukowo wyjani; tym, ktry uzdrawia z chorb pochodzcych od zego ducha i wysuchuje modlitw jest Pan, a nie ludzka umiejtno. Typowy jest przypadek w. Katarzyny ze Sieny. Gdy egzorcyci nie potrafili uzdrowi optanego, posyali go do witej; gdy ona pomodlia si nad nim, to i zy duch ucieka. Cay ten dlugi wstp mia suy psychiatrom, aby mogli zapozna si z punktem widzenia egzorcystw. Sdz, e w czasach obecnych to, co powiedziaem wyej, powinno przyda rwnie wielu ludziom odpowiedzialnym za Koci. Przechodz wreszcie do omwienia podstawowych objaww wzbudzajcych podejrzenia, na ktrych opieram si w mojej praktyce egzorcysty. W tym miejscu bior pod uwag tylko te przypadki, w ktrych powstaje wtpliwo, czy znajdujemy si pod wpywem choroby psychicznej, czy te choroby pochodzcej od zego ducha. Nie bior pod uwag przypadkw, w ktrych takiej wtpliwoci nie ma. Podkrelam fakt, e diabe moe spowodowa optanie diabeIskie (ktre jest najcisz form, cho moe charakteryzowa si rn intensywnoci) i moe wywoywa zoIiwe choroby, niekiedy trudne do zidentyfikowania i wymagajce dugiego leczenia.

Podejrzane objawy I. Najpierw prosz o opini lekarzy i zapoznaj si z kart chorobow pacjenta. Bywaj sytuacje, e nie ma pewnoci co do postawionej diagnozy: "podejrzewa si, e chodzi o form takiej czy innej choroby ...; albo: "pacjent ma nietypowe objawy". Trzeba tutaj zachowa du ostrono, gdy sama osoba zainteresowana lub jej bliscy s gotowi powiedzie, e lekarze nas nie rozumiej i nie s w stanie postawi diagnozy. Nie wolno zapomina, e take psychiatrzy wywodz si z rnych szk i mog wyraa si na rne sposoby. Niekiedy, aby zrozumie, czy mona byo pogodzi rnice si midzy sob diagnozy choroby tego samego pacjenta, potrzebowaem pomocy psychiatry. Niektre, czsto spotykane diagnozy oglne, jak na przykad: wyczerpanie, stan depresyjny, mog niekiedy ukrywa brak rozpoznania prawdziwej choroby, na ktr dana osoba cierpi. Zapoznaj si take ze skutkami dziaania lekarstw: czy s cakowicie nieskuteczne lub powoduj efekt wprost przeciwny do zamierzonego; np. gdy rodek uspakajajcy jeszcze bardziej pobudza. Ale take tutaj moemy mie do czynienia z przyczynami naturalnymi, dlatego te objaw ten brany sam w sobie, nic jeszcze nie oznacza, o ile nie poczy si go z innymi szczegami. Pamitam pewnego modzieca, ktremu przepisano leczenie bezsennoci przez osiem dni by leczony w klinice, ale nigdy nie spa ani w dzien, ani w nocy, pomimo stosowania coraz to wikszej iloci lekw; albo lea na ku z otwartymi szeroko oczyma, albo snu si po korytarzach jak obkany. Gdy wyszed z kliniki, zwyczajne bogosawiestwo proboszcza pomogo mu spokojnie zasn. 2. Najbardziej charakterystycznym objawem jest awersja wobec rzeczy witych, ktra moe ujawnia si stopniowo i na wiele rnych sposobw, dlatego trzeba by bardzo uwanym, aby nie popeni tutaj bdu.

Wymieniam awersj na to, co jest wite, jako jeden z najciszych objaww, co nie znaczy, e jest ona atwa do wychwycenia. Sama awersja moe ukrywa si i eksplodowa nagle, i to w sposb najmniej spodziewany. a) Porzucenie modlitwy przez osob, ktra zawsze si modlia. Jest moliwe, e na pocztku chodzi tylko o ziewanie, ktrego nie mona powstrzyma w czasie modlitwy lub te o zanicia. Innym razem, gdy kto zaczyna modli si, dostaje nagle czkawki lub cigego kaszlu albo odruchu wymiotnego. Mog myli ulatywa gdzie w bok, do tego stopnia, e czowiek nie jest w stanie nawet minimalnie skoncentrowa si na modlitwie lub celebracji liturgicznej. Moe doj wreszcie do tego, e czowiek nie moe si modli, bo blokuj mu si usta i nie jest w stanie wymwi nawet pierwszego sowa modlitwy, np. Zdrowa Maryjo. Z podobn sytuacj mamy do czynienia, gdy usta i zby pozostaj zacinite, jakby zostay sparaliowane, gdy osoba chce przyj Komuni w. Moe doj do tego, e dana osoba nie potrafi w ogle przebywa w kociele, bo nie jest w stanie nawet do niego wej. Mona sobie wyobrazi, na co wtedy jest naraony czowiek, szczeglnie w tych przypadkach, gdy yje w rodowisku religijnym, jak np. zakonnica.

b) Wraliwo na wod wicon. Wypita woda wicona, nawet jeli zostaa zmieszana z innym napojem bd tymi z pokarmem, zostaje natychmiast wypluta. Czowiek staje si nadwraliwy i odrzuca to wszystko, co zostao powicone i pobogoslawione: pokarmy, ubrania. Przedmioty wite (obrazy wite, koronki raca. relikwie...). Oczywicie zakadamy, e sama osoba dotknita nie wie, e woda, ubranie lub pokarmy zostay pobogoslawione. Przy niezdolnoci wejcia do kocioa, ale te niezalenie od niej, mog wystpowa mocne reakcje w miejscach szczeglnych: w sanktuariach

maryjnych, w kontakcie z relikwiami niektrych witych, w grociesanktuarium w.Archanioa Michaa. Osoba moe dowiadczy takich i to przeszkd lub zego samopoczucia, ktre doprowadzaj j do omdlenia. c) Gwatowne reakcje. Osoba wpada w furi i staje si agresywna, nawet jeli ze swej natury jest zupenie inna, lub moe przeklina, tuc rne przedmioty, rzuca si na obecnych... i to wszystko dzieje si tylko wtedy, gdy kto si modli, niekiedy tylko w myli. Czsto w tych przypadkach osoba ta, gdy odzyska spokj, nie pamita swego zachowania. d) Symptom kulminacyjny. Osoba wpada w sza, gdy nni modl si za ni i nad ni, i gdy udziela si jej bogosawiestwa. Nierzadko tarza si po ziemi, przeklina, staje si agresywna wobec obecnych, moe zmieni gos i wypowiada sowa. ktre w jej przypadku byyby nie do pomylenia. Ks. bp Andrea Gemma z Isernia-Venafro, powoujc do istnienia grupy modlitewne prowadzone przez kapanw i powicajce si modlitwom o uwolnienie od zego ducha, w swoim licie pasterskim z 29 czerwca 1992 roku napisa: "..Tylko wtedy. gdy obficie wykorzystano te rodki (modlitwy o uwolnienie), mona uciekac si do prawdziwego i waciwego egzorcyzmu... W wielu przypadkach reakcje na powtarzane modlitwy o uwolnienie s decydujce dla rozeznania, czy zachodzi potrzeba zastosowania egzorcyzmw. Uoglniajc: jeli nie ma reakcji na te modlitwy, nie powinno by take reakcji na egzorcyzmy. Zawsze pytam, czy dana osoba odczuwa jakie dziwne dolegliwoci: np. czy syszy gosy niewiadomego pochodzenia i czy te gosy s syszane tylko przez ni, czy odnosi wraenie, e jest obserwowana, nawet wtedy, gdy

przebywa sama w pokoju; czy ma wraenie, e jest dotykana przez kogo lub widzi osoby, ktrych nie ma, bd dowiadcza momentw paraliu jakiej czci ciaa. Tutaj z pewnoci lekarze mieliby wiele do powiedzenia na temat sugestii i rozdwojenia osobowoci, ale due znaczenie ma sposb, w jaki te fakty si weryfikuj. Egzorcyzmowaem pewn kobiet, ktrej - gdy kada si spa - wydawao si, e jej nogi "elektryzuj si". Chodzio mianowicie o silne i gwatowne ruchy ng, trwajce przez wiele godzin (praktycznie ca noc), powodujce trzsienie si caego ka. Lekarze nie byli w stanie postawi diagnozy, a przepisywane lekarstwa okazyway si nieskuteczne. Jej m, posuchawszy rady egzorcysty, czyni znak krzya wod wicon na nogach ony, gdy tylko dochodzio do wystpienia drgawek. Zaraz jej ruchy uspokajay si i ustaway, po jakim czasie zjawisko ustpio. Spotkaem si te z przypadkiem mczyzny, ktry w okresie, kiedy by egzorcyzmowany, doznawa na pewien czas paraliu ng (warto zauway, e w czasie samych egzorcyzmw porusza nimi jak nowo narodzony). Gdy ona kua go w nogi gwodzem lub szpilk, nawet tego nie zauwaa; natomiast, gdy dotykaa go palcem zamoczonym wod wicon, odczuwa co, jak ukucia. 4. Pytam rwnie, czy maj miejsce dziwne zjawiska w domu. Istnieje taka moliwo, e zosta zakaony dom, ale czciej jest tak, e mieszka w nim osoba pozostajca pod wpywem zego ducha i cay dom to odczuwa. Gdy zostaje uzdrowiona osoba, ustaj dziwne fenomeny. Do tych dziwnych zjawisk mona zaliczy: skrzypienia, uderzenia, kroki, niewytumaczalne haasy syszane przez wszystkich obecnych, okna i drzwi, ktre same zamykaj si i otwieraj, poruszajce si albo znikajce przedmioty. Mog te by zakaenia insektami lub pyami, ktre nie wiadomo skd si bior.

Mona odczuwa nieprzyjemn wo: zazwyczaj spalenizny lub ajna, siarki albo psujcego si misa bd te zapach kadzida. Kto moe powiedzie, e tego typu fenomeny s badane przez parapsychologi, ale s wane sposb i okolicznoci, w jakich one wystpuj. 5. Wspomniaem kilka razy o tym, e wany jest sposb i kontekst, ktre towarzysz wystpowaniu tych nieprzyjemnych zjawisk. Dlatego te nie zapominam nigdy zapyta o to, czy zaistnia jaki szczeglny fakt lub jaka pocztkowa okoliczno, po ktrych nastpiy tego typu objawy. Czasami moe budzi podejrzenie fakt zupenie nieznaczcy, ale take rdem tego typu zaburze moe by jakie powane zdarzenie, ktrego ignorancja nie pozwolia dostrzec. Na przykad: niekorzystne zjawiska rozpoczy si wtedy, gdy dana osoba uczestniczya w seansie spirytystycznym albo po tym, jak zacza uczszcza do wrbitw, magw, sekt satanistycznych lub zacza interesowa si praktykowaniem okultyzmu, magii, itp. Moga by takim faktem powana ktnia wraz z zapowiedzi zemsty. S to fakty, ktre trzeba dobrze pozna, aby je naleycie oceni. Wyliczyem tylko te najczciej stawiane pytania. Czsto one wystarczaj, a niekiedy nie potrzeba nawet ucieka si do nich wszystkich. Gdy sdz, e mam wystarczajce motywy, aby podejrzewa wpyw zego ducha (moe wystarczy jeden fakt, ale znaczcy), przechodz do egzorcyzmu. Tylko w ten sposb dochodzi si do uzyskania pewnoci, czy naprawd mamy do czynienia z dziaaniem zego ducha. Efekt egzorcyzmu jest oceniany: po zachowaniu si osoby w czasie trwania samego egzorcyzmu, jak rwnie po objawach, ktre wystpuj w nastpnych dniach; rwnie po zmianach zachowania si i objaww, z ktrymi spotykamy si w trakcie wykonywania caej serii egzorcyzmw. To ostatnie postpowanie ma miejsce w tym przypadku, gdy kontynuowanie egzorcyzmw przez duszy czas okazuje si

konieczne. Egzorcyzm moe trwa kilka minut lub kilka godzin; nie istniej tutaj stae reguy. Kady egzorcysta nabywa osobistego dowiadczenia i uczy si stosowania wasnych metod. Oczywicie jeeli chodzi o czas trwania egzorcyzmu, naley bra pod uwag reakcje osoby egzorcyzmowanej, lecz mog mie tutaj wpyw take inne czynniki: dua ilo osb oczekujcych na wizyt; zmczenie egzorcyzmowanego czy te zmczenie samego egzorcysty. Oglnie rzecz biorc, mona powiedzie, e jeeli egzorcysta zauwaa, e egzorcyzm nie wywouje adnej reakcji, a przez jaki czas po jego zakoczeniu nie wida adnych efektw, przyjmuje si, i nie mamy do czynienia z wpywami zego ducha. Nie chc opowiada o wielkiej rnorodnoci tego wszystkiego, co moe wydarzy si w czasie dokonywania egzorcyzmu. Nie ma dwch przypadkw. Gdy jaka osoba jest zakaona zem, jednakowych

pochodzcym od zego ducha, to niekiedy objawia si to od razu gwatownymi reakcjami; czasami reakcje nasilaj si stopniowo, przechodzc od formy agodniejszej do gwatownej w czasie trwania kilku egzorcyzmw. Odnosi si wraenie, e najpierw zo musi objawi si w caej peni, a potem zacznie ono ustpowa, a do zupenego zniknicia. Niewiele jest przypadkw, w ktrych wystarczy tylko jeden egzorcyzm najczciej potrzebna jest ich caa seria, czasami egzorcyzmuje si chor osob nawet przez kilka lat. Duo zaley od wsppracy zainteresowanej osoby i od pomocy jej bliskich. Oczywicie chodzi tutaj o wspprac o charakterze duchowym: chora osoba powinna dy do tego, aby y w asce Boej, duo modli si, przystpowac czsto do sakramentw, kroczy drog religijnej przemiany. Koczc, odpowiadajc na dwa podstawowe pytania. 1. Czy zawsze osiga si pewno stwierdzenia, e mamy do czynienia z optaniem diabelskim? Oglnie mwic: tak. Do rzadkoci nale te

przypadki, w ktrych pozostaje wtpliwo, e chodzi tylko o chorob psychiczn. Lecz jest faktem, e egzorcyzm jest modlitw i nigdy nikomu on nie zaszkodzi. Nie mog natomiast tego samego powiedzie o leczeniu medycznym. Niejednokrotnie miaem do czynienia z osobami, ktre byy leczone przez lekarzy, a jedynym rezultatem byo zatrucie organizmu rodkami fannaceutycznymi i oglne otpienie. 2. Czy zawsze osiga si uzdrowienie? Prawie zawsze, i cho nieraz trzeba na to duzo czasu. Nawet w przypadkach, gdy nie osiga si cakowitego uzdrowienia, modlitwa egzorcysty przynosi ulg pacjentom. Nieraz syszaem, e jaka osoba tylko dziki egzorcyzmom znalaza si, aby stawi czoo yciowym problemom. Mj mistrz, o.Candido, czsto mi powtarza, gdy zniechcaem si, widzc e niektre uzdrowienia dokonuj si bardzo powoli, e my - egzorcyci - ratujemy wiele osb.

Pytania psychiatrow i odpowiedzi ks. Amortha Pytanie: Czy wedug ksidza, istniej lady zapowiadajce chorob; czy wrd osb, ktre przez ksidza zostay uznane za optane, pojawiay si takie zachowania, i stwierdzi mona byo, e osoby te byy podatniejsze na zranienia? Czy optanie uderza tylko w przypadkowe osoby? Chciabym zapyta take o to, czy zjawiska optania maj miejsce rwnie w przypadku agnostykw albo zdeklarowanych ateistw. I jeszcze na zakoczenie pytanie pochodzce z ciekawoci: czytaem o szczeglnych zjawiskach zwizanych z optaniem, chodzi w nich o wystpowanie gosoalii (zdolnoci mwienia nieznanymi jzykami) bd zjawiska lewitacji. Czy ksidz si spotka z tymi fenomenami?

Odpowied: Postawione pytania bardzo rni si w treci, niemniej s bardzo interesujce. Zaczn od ostatniego - tego postawionego z ciekawoci. Tak, spotkaem si z osobami, ktre w czasie egzorcyzmw mwiy obcymi albo dziwnymi jzykami. Obserwowaem te zjawiska lewitacji i herkulesowej siy. Lecz te fenomeny same z siebie nie s wystarczajcym dowodem, aby mc powiedzie, e mamy do czynienia z optaniem diabelskim. Aby dokona waciwej oceny, naley zbada dokadnie sposb i okolicznoci, w jakich te zjawiska wystpuj, ponadto trzeba dostrzec ich zwizki z innymi objawami, charakterystycznymi dla optania. Egzorcysta spotyka si z wieloma dziwnymi zjawiskami i mog zapewni, i nigdy nie uwierzyby w nie, gdyby ich sam nie zobaczy. S np. osoby, ktre w czasie egzorcyzmu wypluwaj gwodzie, szko, pukle wosw i inne przedmioty. Niekiedy znajdujemy w materacach lub w poduszkach poskrcane prety, sznury pene wzw, ciasne sploty w formie korony, figurki prehistorycznych zwierzt wykonane z materiau podobnego do tworzywa sztucznego. Najpowaniejszy przypadek, ktrym obecnie zajmuj si, jest zwizany z osob, ktrej demon zapowiedzia, i kae jej zwymiotowa radioodbiomik; w ciqgu kilku spotka zwymiotowaa ju ok. 2 kg rnych przedmiotw. Musz zaznaczy, e przedmioty, ktre s wymiotowane, materializuj si dosownie w jednej chwili; w momencie, kiedy wychodz z ust. Dostrzegem to wyranie u modzieca, ktry wyplu mi na rk gwodzie, cho do ostatniej chwili miaem wraenie, e pluje tylko slin. W ten sposb mona wyjani, dlaczego osoba nigdy nie ponosi szkd fizycznych, take wtedy, gdy wypluwa due i ostre kawaki szka. Czy s to tylko fenomeny paranormalne? Trzeba rwnie bra pod uwag okolicznoci i sposb wystpowania tych dziwnych zjawisk. Niektre przedmioty, ktre znajdujemy

w poduszkach, s na pewno znakiem rzucenia uroku, czyli s owocem czarw. Odpowiadam teraz na pierwsze pytanie: wszyscy mog dowiadczy diabelskiego optania; tym bardziej agnostycy, ateici, niepraktykujcy, poniewa s bardziej bezbronni. Egzorcysta moe egzorcyzmowa kogokolwiek. Szukali u mnie pomocy mahometanie, buddyci oraz osoby nie wyznajce adnej wiary. Oczywicie w stawianiu wymaga, dotyczcych koniecznej wsppracy, zachowuj regu dostosowan do osoby, ktr mam przed sob: wzywam kadego, aby szed wiernie za wskazaniami swojej wiary lub przekona moralnych. Nie istniej znaki ostrzegajce lub predyspozycje uzaleniajce, np. sabo systemu nerwowego lub predyspozycje dziedziczne. Istnieje natomiast niebezpieczestwo, e sama osoba naraa si na optanie, np. uczszczajc na seanse spirytystyczne bd nawizujc kontakt z sektami satanistycznymi. Naley jednak zdawa sobie spraw, e optanie diabelskie nie jest zaraliw chorob. Nie stwarza ono bezporedniego zagroenia dla rodziny ani dla miejsc, w ktrych przebywa osoba optana. Taka osoba moe zawrze maestwo, mie dzieci, nie stwarzajc zagroenia zaraeniem chorob diabelsk. Moemy powiedzie, oczywicie uoglniajc, e diabe nic nie moe nam zrobi bez naszego przyzwolenia. Podam przykad: przysza do mnie kiedy dziewczyna, ktra, kierujc si ciekawoci, asystowaa przy odprawianiu czarnej mszy. Nie potrafia potem skoncentrowa si i nie moga si uczy, staa si gwatowna i impulsywna, cho wczeniej taka nigdy nie bya. W tym przypadku przyczyna bya jasna, i bya to przyczyna zawiniona. Z przyczyn nie zawinion - w przypadku osoby dotknitej - spotykamy si wtedy, gdy mamy do czynienia z wywieraniem zych wpyww przez osoby trzecie (rzucanie urokw, zaczarowanie). Wina ley wtedy po stronie tego,

kto rzuca uroki lub uprawia czary na szkod innych osb. Tego zagadnienia tutaj nie poruszam, gdy nie wchodzi ono w zakres gwnego tematu naszego spotkania. Prosz mi powiedzie, czy podaem wystarczajc odpowied na zadane mi pytanie? Pytajcy: Tak, dzikuj, odpowied bya wyczerpujca. (W tak uprzejmy sposb odpowiadano zawsze na moje odpowiedzi, dlatego nie bd ju tych sw przytacza. Powiem tylko jeszcze, otwarcie i wprost jak to zwykle czyni - e spotkaem si z wikszym zainteresowaniem i zaufaniem, gdy przemawiaem do tej grupy psychiatrw, w ktrej byo wielu niewierzcych i niepraktykujcych, ni wtedy, gdy przemawiaem do kapanw.) Pytanie: Musz przyzna, e w niektrych punktach zgadzam si z ks.Amorthem. Nie zgadzam si natomiast, jeli przypisuje si takie samo znaczenie, w pewnym sensie, Kocioowi i zakadowi psychiatrycznemu: gdzie jeden jest miejscem egzorcyzmu skierowanego przeciwko zemu duchowi, drugi miejscem uzdrawiania z obkania. Zgadzam si natomiast, e zarwno jedni, jak i drudzy oddziaujemy na czowieka. Sam wywodz si z pozytywizmu medycznego; jestem niewierzcy. Ale wierz w czowieka, dlatego w jaki sposb dziaamy razem; ksidz przez egzorcyzmy, a my w inny sposb. Czasami psychiatrzy byli oskarani, e nie potrafi dostrzec rnicy midzy halucynacj, efektem paranormalnym a stanem ekstazy. Dobrze, e dyskutujemy na ten temat, poniewa nikt nie ma monopolu na posiadanie wiedzy. Przychodzi mi na myl zdanie z Hamleta: "Jest wicej rzeczy pomidzy niebem i ziemi ni przynio si o nich filozofom". Dlatego potrzeba nam zawsze pokory.

Przyznaj, e doceniam roztropno ks. Amortha. Lecz pacjentk, ktra wczeniej zgoia si do niego, gdy przypuszczaa, e jest optana. Przygldajc si jej historii, ktra zaprowadzia j do egzorcysty, trudno byo mi zrozumie, dlaczego ks. Amorth nie dokona egzorcyzmu, lecz skierowa t kobiet do psychiatry. Potem, powoli zaczem rozumie, e s dwie drogi do przebycia. Jego zadaniem jest wyrzucanie zych duchw, moim zintegrowanie na nowo chorej osoby. Kobieta ta, ktra nie jest ani psychopatyczk, ani osob znerwicowan, potrzebowaa jego porady, aby przyj do mnie. Rozumiem take znaczenie wiary. Wszyscy moemy stwierdzi, e o wiele atwiej leczy nam te osoby, ktre maj wiar. Do najtrudniejszych przypadkw, ktrymi si zajmowaem, zaliczam ksiy, ktrzy znajdowali si w depresji. Chciabym zakoczy to rozwaanie stwierdzeniem, i istniej z pewnoci punkty styczne nie tylko pomidzy dziaaniem egzorcysty i psychiatry, lecz take pomidzy psychiatr a tradycyjnym lekarzem. Odpowied: Dzikuj panu. Rzeczywicie istnieje potrzeba wzajemnego zrozumienia, aby mc odkry nowy wiat i w ten sposb skuteczniej pomaga ludziom chorym. S rzeczy, w ktre trudno uwierzy. Pewnego dnia o.Candido egzorcyzmowa dziewczyn, studentk, ktra miaa typowe objawy diabelskiego optania, ale take wykazywaa oznaki braku psychicznej rwnowagi. O.Candido poprosi, o pomoc znajomego psychiatr. Opowiedzia mu szczegowo o wszystkim i zorganizowa spotkame. Psychiatra zasiada za do szerokim biurkiem, std sidzca naprzeciw dziewczyna znajdowaa si w sporej odlegoci od niego. Na zakoczenie rozmowy, psychiatra powiedzia: "powinna pani zaywa lekarstwa, ktre pani przepisz", i zacz wypisywa recept. W tym momencie staa si rzecz przedziwna. Nie podnoszc si z krzesa, dziewczyna wycigna rk, a jej rami na oczach osupiaego psychiatry stao si bardzo dugie (powiedzia

pniej, e miao prawie 2 metry). Dziewczyna pochwycia recept, na ktrej lekarz pisa, zmia j, rzucia do kosza i powiedziaa zduszonym gosem: "Te rzeczy nie s mi potrzebne". O.Candido mia si, gdy opowiada mi o przestraszonym przyjacielu, ktry nie chcia wicej sysze o tej dziewczynie i o adnym innym pacjencie przysanym przez egzorcyst. Egzorcysta nie dziwi si tego typu przypadkom, poniewa ma z nimi do czynienia niemale na co dzie; spotyka je nieustannie. Byoby dobrze, gdyby mieli okazj zapozna si z nimi psychiatrzy, aby mogli lepiej rozpoznawa choroby, ktre mieszcz si w zakresie ich kompetencji. Pytanie: Najpierw dzikuj ks.Amorthowi za to wszystko, o czym nam opowiedzia. Moje pytanie jest natury cile technicznej i dotyczy roli oddziaywania psychiatry w tych szczeglnych przypadkach. Chciabym wiedzie, jak wyglda sprawa odpowiedzialnoci danej osoby; jaki cel stawia sobie zy duch; z jakich przyczyn moe ona popa w diabelskie optanie? Odpowied: S to trzy interesujce pytania i jest mi przykro, e musz streci swoj wypowied ze wzgldu na krtki czas, ktry mamy do dyspozycji. Zaczn od odpowiedzi na ostatnie pytanie, gdy dotyczy ona rwnie pytania pierwszego. S cztery przyczyny, ktre mog spowodowa diabelskie optanie lub te zaburzenia pochodzce od zego ducha. Dwie przyczyny s niezawinione i w tym przypadku osoba nie ponosi za nie odpowiedzialnoci; natomiast dwie przyczyny s zawinione, czyli dana osoba ponosi sama odpowiedzialno za to, e znalaza si pod wpywem zego ducha.

1. Moe chodzi po prostu o dopust Boy, podobnie jak Bg moe dopuci chorob fizyczn czy psychiczn. Jej celem jest danie okrelonej osobie moliwoci oczyszczenia i zdobycia zasug. Mgbym wyliczy wielu witych, ktrzy dowiadczyli w swym yciu dugiego okresu diabelskiego optania (w. Gemma Galgani, b. Aniela z Foligno, b. ks. Calabria...). Moe chodzi take tylko o zaburzenia pochodzce od zego ducha, jak np. uderzenia, upadki, itp.; mamy tego sawne przykady u Proboszcza z Ars i b o.Pio. 2. Przyczyn optania moe by rwnie rzucenie uroku i wina wwczas nie 2. Przyczyn optania moe by rwnie rzucenie uroku i wina wwczas nie ley po stronie ofiary, ale po stronie tego, ktry "korzysta z usug" zego ducha. Ofiar rzuconego uroku czy zaczarowania moe by take osoba najbardziej niewinna (np. dziecko w onie matki). Rzucenie uroku polega na czynieniu za przy pomocy zego ducha. Rzucenie uroku moe by praktykowane na wiele sposobw: zranienie, zwizanie, przeklestwo, ze spojrzenie, macumba... Wchodzimy tutaj w sfer magii i czarw, i omawianie tych zagadnie znw odcignoby nas od naszego tematu. Przypomn wic tylko, e Bg stworzy czowieka jako istot woln, take w czynieniu za innym. Tak jak mog opaci zabjc, aby kogo zabi, tak samo mog opaci osob zwizan ze zym duchem, aby rzucia urok na inn osob. 3. Kontakt z osobami i przebywanie w miejscach stanowicych zagroenie. Kto uczszcza do magw, wrbitw, czarownikw; uczestniczy w seansach spirytystycznych, spotkaniach satanistycznych lub oddaje si praktykom okultystycznym albo nekromancji (take w formie automatycznego pisania, tak dzi popularnej), ten naraa si na ryzyko (nawet jeli czsto nie ponosi sam tego konsekwencji) dostania si pod wpyw zego ducha lub nawet samego optania. W tych przypadkach mamy ewidentnie do czynienia z

pen odpowiedzialnoci osoby, czasami sprowokowanej zamceniem woli: np. w przypadku zawarcia przymierza krwi z szatanem. 4. Take czwarta przyczyna zakada pen odpowiedzialno jednostki. Mona popa w choroby pochodzce od zego ducha z powodu trwania w cikich i licznych grzechach. Myl, e taki przypadek zdarzy si ewangelicznemu Judaszowi, o ktrym zostao napisane na kocu: "szatan wszed w niego". Miaem przypadki modych ludzi, ktrzy narkotyzowali si, popeniali rne przestpstwa i oddawali si seksualnym perwersjom. Byy to grzechy cikie i cige, ktre uczyniy ich niewolnikami zego ducha. Napotkaem take wielk trudno w uwalnianiu kobiet, ktre oprcz innych motyww, prowokujcych optanie, dopuciy si aborcji. Odpowiadam wreszcie na drugie pytanie: Jak korzy ma z tego zy duch? Nie ma adnej korzyci, on kieruje si tylko czyst perfidi. Jest to prawdziwa demoniczna perfidia, chcca za dla samego za, a take na wasn zgub. Pewnego dnia powiedzialem zemu duchowi: "Za kade cierpienie sprawiane tej osobie pacisz w ten sposb, e zwiksza si twoja wieczna mka. W twoim interesie jest, aby jak najszybciej wyj z tej osoby". Usyszaem wtedy odpowied: "Nie zwracam adnej uwagi na moje mki; wystarczy, e sprawi jej bl i zniszcz j". Moemy zrozumie - ale nigdy nie zaakceptowa zoczyc, ktry zabija czowieka, aby go ograbi. Ale nigdy nie potrafimy zrozumie perfidii zego ducha, ktry , wiedzc i dziaa na wasn zgub, walczy zawzicie przeciwko czowiekowi, by moe udzc si, e w ten sposb przynosi szkod i ujm samemu Bogu, stawiajc przeszkody Jego planom wiecznej szczliwoci i dobra.

pytanie: W trakcie mojej wieloletniej praktyki, zawsze zachowywaem du powcigliwo i nigdy nie szukaem sensacji, lecz staraem si doksztaca i by na bieco w stosunku do zaistniaych problemw. Znalazem si tutaj, zaproszony przez przyjaciela, drogiego doktora Tamino. Zrobiem wiele notatek i pojawio si we mnie wiele pyta. Przytocz tylko niektre z nich. Nie ma adnej wtpliwoci, e psychiatra musi posiada, wiksz od innych, wiadomo dotyczc ogranicze swojej wiedzy. Wspominam wielkiego francuskiego naukowca, ktry mwi o korzyciach pyncych ze wiadomoci wasnej ignorancji, bo gdy kto uwaa, e wszystko ju wie, to wtedy niczego nie jest w stanie si ju nauczy. Chciabym usysze cho kilka sw wicej na temat optania diabelskiego i czarw. Nastpne pytanie odnosi si do koniecznej wsppracy ze strony optanego; co ma ksidz na mysli? Spotkalem si z optaniami i chciabym usyszec ich zdanie innych na ten temat, poniewa pomidzy formami, ktre ja spotkaem i tymi, o ktrych tutaj syszaem, niewiele jest wsplnego. Odpowied: Dzikuj panu, cho z pewnoci czas, ktry mamy do dyspozycji, nie pozwala mi, abym udzieli caociowej odpowiedzi na tak gbokie pytania. To, o czym wczeniej powiedziaem, nie kci si z paskim dowiadczeniem. Konfrontacja byaby niewtpliwie interesujca, ale ogranicz si do pewnej, istotnej uwagi: w przypadku i faktw naturalnych zauwaamy pewne powtarzanie si zjawisk i dlatego atwo sformuowa prawa i kryteria, ktrym one podlegaj, take na polu medycznym. W ten sposb z dowiadczenia powstaje wiedza i nauka, lecz tutaj tak nie jest. Nie ma dwch takich samych przypadkw. Take wrd egzorcystw spotykamy nieraz tak rne dowiadczenia, e czasami trudno nam si zrozumie.

Powiem teraz cho par sw na temat optania, ktre jest najciszym przypadkiem wywoywanym przez zego ducha. Demon jest duchem; w rzeczywistoci to demomczna moc opanowuje osob; mwi i dziaa, posugujc si ciaem tej osoby, lecz wykorzystujc wiedz i si, ktr posiada demon. Dlatego te moe wyjawia rzeczy ukryte; moe mwic wszystkimi jzykami lub jzykami nam nie znanymi; moe ujawnia nadzwyczajn si, w naszym, mniemaniu wrcz niemoliw. Mj przyjaciel z dawnych czasw, egzorcysta pochodzcy z Rzymu, egzorcyzmowa w kociele modego czowieka. W pewnym momencie czowiek ten unis si i zacz powoli wznosi si coraz wyej, a jego gowa dotkna sufitu kocioa. Moemy sobie wyobrazi, co czuli obecni, lkajc si, e ich krewny spadnie i roztrzaska si na posadzce. Egzorcysta uspokoi ich jednym gestem i kontynuowa dalej egzorcyzmy, tak jakby nic si nie stao. Pod koniec modlitw modzieniec zacz opada i spocz spokojnie na swoim miejscu. On sam nie zdawa sobie sprawy z tego, co zaszo. S to fenomeny, ktre szczeglnie wtedy, gdy wydarzaj si w okrelonym kontekcie, nie daj si wyjanic racjonalnie. Jeszcze trudniej jest dostrzec to powizanie ze zym duchem w przypadku czarw. Czytamy o nich w Biblii, w Ksidze Wyjcia. Te same cuda, jakie wykonywa Mojesz - ktry wobec faraona dziaa moc Bo i z Jego rozkazu - uczynili rwnie magowie egipscy, ale moc zego ducha: przemiana wody w krew, laski w wa, inwazja ab... Zy duch ma moc wywoywania take rnych chorb. Jezus uzdrawia wielu guchoniemych. Pewnego razu uzdrowi gluchoniemego, wyrzucajc z niego zego ducha. W tym przypadku choroba bya wywoana obecnoci demona. Ojciec Candido, wykonujc egzorcyzmy, leczy ludzi z wielu chorb, w tym take z raka mzgu. Mnie zdarzao si ju kilka razy, e po zastosowaniu egzorcyzmw znikny guzy z jajnikw w przeddzie operacji. Oczywicie s to fakty, ktre przydarzaj si tylko osobom, ktre byy ju zaraone wpywami zego ducha.

Ewangelia podaje nam kryterium: po owocach poznaje si drzewo. Take lekarze nierzadko wyprbowuj lekarstwo i jeeli widz, e jest ono skuteczne, kontynuuj terapi, a jeli nie skutkuje, zmieniaj je. Take ja w miar, czsto stosuj egzorcyzmy, a potem po efektach widz, czy naley je kontynuowa. Jeszcze powiem par sw na temat wsppracy, ktrej oczekujemy ze strony optanego. Poruszamy si w terenie, gdzie leczy si za pomoc modlitwy i Boskiej interwencji. Std te prosimy tych, ktrzy znajduj si pod wpywem zego ducha, aby uregulowali swoje ycie i postpowali zawsze zgodnie z prawem Boym (czsto punktem wyjcia jest - dobra spowied) , prosimy te o odmawianie intensywnej modlitwy i przystpowanie do sakramentw, o pogbianie kultury religijnej. Te rodki aski stanowi nie tylko pomoc, lecz czasami wystarczaj, aby niekorzystne zjawiska ustay. Pytanie: Czy istniej optania lejsze i cisze? Czy demon moe obdarza innych szczeglnymi mocami i dobrodziejstwami? Odpowied: Istnieje caa gama diabelskich opta, rnych zarwno co do intensywnoci, jak i widocznych objaww. Jest rnica w intensywnoci, czyli w mocy oddziaywania. Przysano kiedy do mnie pitnastoletni dziewczyn, ktra kilka dni wczeniej, kierujc si ciekawoci, asystowaa w satanistycznym obrzdzie. Wrciwszy do domu wpada w sza, kopic, drapic i plujc na czonkw swojej rodziny, ktrzy prbowali j uspokoi. Wystarczy krtki, bo trwajcy zaledwie kilka minut, egzorcyzm, aby j cakowicie uwolni. W niektrych przypadkach czy si wiele przyczyn, ktre pochodz z rnych okresw ycia. Bywa czasami tak, e osoby, ktre przychodz do egzorcysty, trzeba uzdrowi z caej serii zranie i potrzeba wielu miesicy bd wielu lat, zanim dojdzie do cakowitego uwolnienia.

Istniej rwnie wielkie rnice dotyczce zewntrznych objaww. Wspomn tylko o dwch ekstremalnych przypadkach. S osoby, ktre wpadaj w sza i ujawniaj herkulesow si, krzycz oraz prbuj atakowa obecnych; lecz miaem te do czynienia z dwoma przypadkami absolutnego znieruchomienia i milczenia, poaczonymi z cakowitym brakiem zewntrznych reakcji, std te konieczne byo tutaj due dowiadczenie i analiza wielu innych zbienych elementw, aby zrozumie, e chodzio o prawdziwe diabelskie optanie. Midzy tymi przypadkami ekstremalnymi istnieje wielka rnorodno objaww. Zawsze mamy do czynienia z cierpieniem; ale w innej sytuacji s ci, ktrzy mog wypenia swoje obowizki zawodowe i rodzinne oraz zachowywa si w ten sposb, eby nikt nie rozpozna ich choroby, od tych, ktrzy nie s ju w stanie pracowa i normalnie y oraz potrzebuj nieustannej opieki, czujc mierteln niech do ycia. Odpowiadajc na nastpne pytanie, mog stwierdzi, e faktycznie zy duch moe obdarzy kogo moc i rnymi "dobrodziejstwami". Czyni to na przykad w przypadku wszystkich magw i czarownikw, udzielajc im daru wrenia lub mocy szkodzenia innym. Moe take dawa korzyci materialne: bogactwo, sukces, przyjemno. Lecz biorc pod uwag, e zy duch moe czyni tylko tyle ile i chce za, dary te zawsze acz si z wielkimi cierpieniami. Std te ci, ktrzy prosz szatana o dary , robi zy interes: przeywaj pieko na tej ziemi i jeli si nie nawrc, to czeka ich pieko rwnie po mierci Pytanie: Zastanwmy si nad takim przypadkiem, e osoba opetana zostaje dotknita chorob fizyczn, ktrej leczenie domaga si chirurgicznej operacji; jakie s wtedy tego konsekwencje? Czy moe zachodzi sprzeczno w dziaaniu egzorcysty i lekarza, z ewidentn szkod dla pacjenta, jeli egzorcysta uwaa, e ma on do czynienia z chorob pochodzc od zego

ducha, ktr naley leczy przy pomocy egzorcyzmw, a lekarz uwaa natomiast, e chodzi o chorob naturaln, ktr naley leczy na drodze medycznej? Odpowied: Moliwe s niespodzianki, ale nie powinno dochodzi do sprzecznoci midzy dziaaniem lekarzy i dzialaniem egzorcystw. Przynajmniej takie jest moje osobiste dowiadczenie wraz tych egzorcystw, ktrych dobrze znam. Istniej niespodzianki - i spotkaem si z wieloma przypadkami, gdy chirurg w czasie operacji stwierdza, e nie ma u pacjenta nic z tego, na co wskazyway analizy i badania: ultrasonografia, topografia, rezonans magnetyczny. W kilku przypadkach faktycznie znajdowano u pacjenta guzy, ktre niestety, bezporednio po wykonaniu operacji formoway si na nowo. S to jednak bardzo rzadkie przypadki. Jeeli chodzi o moliwo zaistnienia sprzecznoci midzy lekarzami a egzorcystami, to nigdy si z ni nie spotkaem, choby z tego podstawowego powodu, e dziaaj oni na dwch rznych paszczyznach. Nigdy nie pozwoliem sobie na to, aby mwi lekarzowi, jakie jest moje zdanie lub te ingerowa w jego decyzje. Czasem miaem do czynienia z przypadkami, w ktrych podejrzewaem istnienie choroby pochodzcej od zego ducha i miaem nadziej, e da si unikn interwencji chirurgicznej. Wkrtce faktycznie zachodziy zmiany w wynikach analiz i chirurdzy decydowali si, aby nie przeprowadza operacji. Mog powiedzie, e wiele razy wsppracowaem porednio z samymi lekarzami. Nie spotykaem si z nimi, oni nie wiedzieli o moim istnieniu ani te o tym, e pacjent przyjmowa egzorcyzmy. Sdz, e rwnie i na tej paszczynie, powiedziabym nieuwiadomionej, dochodzi do spotkania midzy egzorcyst i lekarzem. Wane jest to, aby si nawzajem respektowa. Kady z nich dziaa na swoim

terenie, a spotkanie midzy nimi ma suy dobru chorej osoby, ktra moe korzysta z pomocy zarwno jednego, jak i drugiego, jeli zachodzi taka potrzeba. Pytanie: Kieruje mni rwnie osobista ciekawo. Chciabym wiedzie, jakimi kryteriami wyboru ksidz si kierowa, podejmujc si tego typu dziaalnoci i czy dozna ksidz z tego powodu jakich osobistych szkd? Ale najpierw chciabym zapyta, czy na osoby, ktre dowiadczaj diabelskich chorb, maj wpyw kultura i rodowisko, w ktrym one zyj. Np. czy jest tutaj rnica midzy ludmi mieszkajcymi w Londynie a czonkami spoecznoci plemiennych, ktrzy yj gdzie w Afryce? -Odpowied: Uwaam, e konieczne jest dokonanie pewnych ucile. Kultura osobista i rodowisko, bardziej nowoczesne lub mniej, nie maj adnego wpywu ani na rozwj tych zjawisk, ani te na dobr rodkw zaradczych, ktrych osoby szukaj u egzorcystw albo u magw i czarownikw. Zarwno do nas, jak i do nich, przychodz rni ludzie: robotnicy, rolnicy, gospodynie domowe, przemysowcy i politycy ...Kiedy przyszed do mnie inynier elektronik, ktry zapaci czterdzieci dwa miliony lirw za amulet (woreczek ze sznurkiem penym wzw), ktry mia go uwolni od wszystkich problemw. Postp techniczny i kultura nie maj na to adnego wpywu. Spotykamy si z tym zjawiskiem wszdzie: zarwno w Anglii, jak i we Woszech, w Stanach Zjednoczonych, jak i w Afryce lub w Indiach. Take religijno ma niewielki wpyw na tego typu zjawiska i wspistnieje spokojnie z rnymi formami zabobonu, cho sama religia zwalcza je, traktujc jako grzechy bawochwalstwa. Ludzie chodz do kocioa, a potem udaj si do czarownikw, jak gdyby to bya najnormalniejsza rzecz pod socem. Poniekd wiadomo, e nawet w krajach najbardziej uprzemysowionych najczciej czytan stron gazet jest

horoskop;

istniej

co

do

tego

precyzyjne

dane

statystyczne.

Nie

zapominajmy, e walka przeciw szatanowi i zym duchorn bya prowadzona zawsze u wszystkich ludw, take zanim ukonstytuowa si nard hebrajski. Oczywicie kady z tych ludw poda zgodnie z wasnyrni wierzeniami i posugiwa si rnetodami waciwymi rodowisku kulturalnemu. Nadejcie chrzecijastwa i innych wielkich religii miao niewielki wpyw na zmian tej rnentalnoci. Teraz odpowiadam na pytanie, w jaki sposb zostaem egzorcyst. Stao si tak przypadkiem. To nie by mj wybr. W trakcie kurtuazyjnej wizyty u kard. Ugo Poletti, podczas rozmowy, wyszo na jaw, e znam ojca Candido Arnantini. Kardyna powiedzia wtedy: "Zna ksidz ojca Candido? Jest tak schorowany, e przydaby mu si pomocnik". I zacz pisa co na kartce (wypisa mi upowanienie na przeprowadzanie egzorcyzmw), nie zwracajc uwagi na moje protesty. Dodam tylko, e nie poniosem osobicie adnej szkody z tego powodu. Do zego ducha podchodz jako ten, ktry otrzyma nad nim wadz, poniewa to on boi si mnie i kadej osoby, stworzonej na obraz Boy. Tym bardziej boi si chrzecijanina, ktry przez chrzest zosta naznaczony pieczci Trjcy Przenajwitszej. Pytanie: Wszyscy mwi o demonach. Dlaczego rnwi si o duchach dobrych? Przecie i take istniej. Odpowied: Ma pan racj. Zy duch zawsze wzbudza du sensacj; anio natomiast niewielk. Przychodzi mi na myl chiskie przysowie, ktre stao si modne take u nas: "Wikszy haas robi to drzewo, ktre upada ni cay las, ktry ronie".

Istniej anioowie i s o wiele aktywniejsi ni ze duchy. Dopiero w przyszym yciu zobaczymy od ilu niebezpieczestw nas obronili; w tym take od niebezpieczestw fizycznych. Kiedy myl np. o moim braku roztropnoci i ryzyku, na jakie si naraaem, prowadzc samochd, nie zawsze w sposb zgodny z przepisami, mam powd, aby podzikowa mojemu Anioowi Strowi. Lecz zdawanie sobie sprawy z dobra jest o wiele trudniejsze ni uwiadamianie sobie za. Pomylmy choby o naszym zdrowiu fizycznym: lamentujemy, gdy nas co boli, np. zby, wtedy raczej nie mylimy o wszystkich innych narzdach, ktre dobrze funkcjonuj. Dzikuj za to pytanie, poniewa jest ono dla mnie okazj, aby przypomnie sobie, e istniej anioowie, ktrzy broni nas od niebezpieczestw i podsuwaj nam dobre natchnienia, pomagaj w trudach, podtrzymuj w przeciwnociach. Naprawd niesprawiedliwe byoby, gdybymy o ich istnieniu nie wspomnieli. Pytanie: Chciabym zada jeszcze jedno pytanie dotyczce dziaania zego ducha. Z pewnoci zy duch nie chce spotka si z egzorcyst. Chciabym wiedzie, czy optani przychodz do ksidza spontanicznie, czy te s przyprowadzani sia? Odpowied: Osoba optana cierpi i pragnie uda si do egzorcysty, aby j uzdrowi, czyli uwolni. Lecz napotyka ona na trudnoci, szczeglnie w ostatniej chwili, gdy ju si decyduje na spotkanie. Std te w wielu przypadkach osoby optane, jeeli si im nie pomoe, same nie przyjd. W czasie trwania egzorcyzmu zy duch staje si aktywniejszy ni w innych momentach. Tak wic niekiedy ju wczeniej, zanim zacznie si egzorcyzmowanie, pojawiaj si wyraniejsze objawy jego obecnoci. S tacy, ktrzy przychodz spokojnie i nie ujawniaj pocztkowo adnych trudnoci, natomiast inni w ostatnim momencie musz by zacigani sia,

bdc ju w szale optania; a jeszcze inni, czekajc na egzorcyst, chcieliby uciec i na pewno uciekliby, gdyby ich nie powstrzymano. S te i tacy, ktrzy wychodz z domu, aby spotka si z egzorcyst, a pniej zmieniaj kierunek i nie przychodz na spotkanie. Prawie zawsze po zakoczeniu egzorcyzmu osoby odchodz spokojne i zadowolone z tego, e mimo wszystko przyszy. S te rzadsze przypadki, gdy optani, chocia zdaj sobie spraw z tego, e egzorcyzmy okazuj si dla nich korzystne, doznaj takiego blu w czasie ich trwania, i odchodz z zapewnieniem: "Ja tu ju nie powrc". Jednak wanie te osoby charakteryzuj si duz wiernoci w

przychodzeniu na spotkania z egzorcyst. Dodam, e bardzo wana jest pomoc, ktrej potem optany udziela samemu sobie (przez modlitw, korzystanie z sakramentw ...) i ktr otrzymuje od innych: bogosawiestwa, modlitwy o uwolnienie, itd. Pytanie: Lecz czy naprawd jest tak wana wsppraca ze strony osoby optanej? Jeeli obecno zego ducha nie zaley od niej, ale ma charakter zewntrzny, to powinna ona, zosta bez przeszkd uwolniona. Odpowied: Tak, ta wsppraca jest bardzo wana. Zazwyczaj mwi - biorc pod uwag, e wszyscy maj cho troch dowiadczenia w tej dziedzinie - e jest z tym troch tak, jak w przypadku leczenia narkomana: jeeli wsppracuje z terapeut, to moe wyzdrowie, w przeciwnym wypadku - nie. Osobie zainteresowanej zwykle mwi: walk przeciwko demonowi prowadzisz ty; ty sam si uwalniasz od niego, a ja mog ci tylko pomc. Poniewa tutaj potrzebna jest pomoc Boga: to On uwalnia.

A otrzymujemy Jego pomoc, jeli o ni prosimy i usuwamy ewentualne przeszkody dla dziaania aski. Z takimi przeszkodami mamy do czynienia wtedy, gdy kto yje w grzechu lub te nosi w sobie jakies urazy i nie chce przebaczy bd te dopuci si cikiej niesprawiedliwoci, ktra domaga si wynagrodzenia. Aby otrzyma Bo pomoc, konieczna jest modlitwa. Mwi czsto, e najwiksz przeszkod, na jak natrafiamy, my egzorcyci, jest biemo osb i danie, aby zostay uwolnione bez zadania sobie adnego, osobistego trudu. Pytanie: Chciabym powrci do tych fenomenw, o kt6rych ju bya mowa, jak gosolalia, lewitacja, itp. S to fakty, ktre mnie nie dziwi, gdy zetknem si z nimi w zupenie innym kontekcie ni diabelskie optanie. Znajdujemy ich opis w literaturze psychoanalitycznej. Mwi o nich i wyjania je lung, stawiajc hipotez energii i mocy, ktre uwalniaj si w czowieku. Wydaje mi si, e ksidz wprowadza rozrnienie pomidzy fenomenami pochodzcymi od zego ducha, a zjawiskami paranaturalnymi i fenomenami psychiatrycznymi. Czy rozrnienie to bazuje na rnorodnoci fenomenologicznej, ale przy takiej samej istocie energii, czy te chodzi w nim o istotn rnic, z jak uwalnia si energia cakowicie inna, majca inn natur? Odpowied: Rnica dotyczy istoty, gdy wystpuje istotna odmienno przyczyny. W fenomenach pochodzcych od zego ducha przyczyn jest jego obecno i ewentualna energia, ktra si uwalnia, pochodzi od samego demona. Dlatego tylko modlitwa i egzorcyzmy mog doprowadzi do uzdrowienia z tych niekorzystnych zjawisk. Jeeli egzorcyzmy nie s skuteczne i choroby pozostaj nadal, to oznacza, e przyczyna jej jest zupelnie inna: -psychiczna lub parapsychologiczna. Dlatego nie chodzi tutaj o

energie majce rne natenie, ale o energie posiadajce rn natur; rne pochodzenie. Pytanie: Na podstawie przypadku zacytowanego przez ksidza, gdzie chodzio o podnoszenie wielkiego ciaru, rozumiem, e wedug ksidza nie mamy do czynienia z odmiennym nateniem siy, ale ze zjawiskiem odmiennej natury? Odpowied: Dokadnie tak. Dotykamy tutaj bezporednio samego sedna trudnoci zaklasyfikowania pewnych fenomenw. Cho fenomenologia moe wykazywa rne podobiestwa, przyczyna moe by istotowo rna. Dlatego powoywaem si na biblijny przykad Mojesza, ktry moc Bo czyni te same cuda, ktre potem magowie uczynili moc diaba. Moemy stan wobec dwch identycznych zjawisk: jedno bdzie pochodzio od zego ducha, a drugie bdzie miao charakter parapsychologiczny. Jak rozpozna przyczyn? Przede wszystkim analizujemy sposb i okolicznoci wystpowania tego typu zjawisk. Na przykad: osoba ujawnia nadnaturaln si tylko w czasie trwania egzorcyzmu. Co wicej: pojawiaj si take inne zjawiska wzbudzajce podejrzenie. Na przykad ta sama osoba w trakcie trwania egzorcyzmu zostaje pokropiona wod wicon i reaguje jak oparzona. Z pewnoci, w przypadku osb ujawniajcych fenomeny parapsychologiczne, taka reakcja nie byaby uzasadniona. Dodam jeszcze par sw na temat skutecznoci rodkw leczniczych. Jeeli osoba dziaa pod wpywem zego ducha, egzorcyzmy maj na ni wpyw, ale nie wywieraj na ni adnego wpywu inne metody lecznicze, ktre maj charakter naturalny. Medycyna i zdolnoci parapsychologiczne (jak np. pranoterapia) maj wpyw na choroby pochodzenia naturalnego, ale nie maj adnego wpywu na

choroby, ktre wywodz si od zego ducha. Take po tym poznajemy, e ta rnica jest natury istotowej, a nie tylko fenomenologicznej. KIEDY NALEY UDA SI DO EGZORCYSTY? Uwaza si, e zy duch okazuje zadowolenie, kiedy o nim wcale si nie mwi, poniewa wtedy nikt mu nie przeszkadza w jego dziaalnoci. Odczuwa rwnie satysfakcj, gdy mwi si o nim w sposb niewaciwy, przedstawiajc go niekiedy jako bohatera historii. Sdz, e naley o nim mwic, gdy naprawd istnieje i dziaa bardzo aktywnie. Ale w mwieniu o nim naley zachowa naleyt rwnowag. Trzeba mie jasne wyobraenie na jego temat, to znaczy takie, o jakim poucza nas Biblia. Gdy wyraamy si o nim w sposb niewaciwy, np. omieszajc go albo te budzc groz, jak to czsto ma miejsce w mass mediach (szczeglnie w ostatnich latach, gdy zauwaono, e mwienie o szatanie zawsze wzbudza jak sensacj), to na pewno nie przyniesie mu mu szkody. Egzorcysta- ostatnia deska ratunku Faktem jest, e dzi poszukuje si egzorcystw, cho przed kilkoma laty tego zjawiska nie byo wcale. Jeeli nie bdziemy ostroni i nie przejmiemy si wskazaniami Kocioa, to owo poszukiwanie egzorcystw moe sta si tak sam form zabobonu, jak np. zwracanie si o pomoc do magw. U korzeni tego zjawiska tkwi zawsze brak wiary, poaczony z cakowit ignorancj religijn. Na zakoczenie sympozjum egzorcystw Puglii w Martina Franca w 1995 roku rozdano broszury zawierajce midzy innymi ininteresujce informacje. A mianowicie: mniej , ni 4 miliony katolikw woskich posiada tak wiadomo kocieln, jakiej wymaga si od przynalecych do Kocioa (por. F. Garelli: Religione e Modernita [Religia i nowoczeno, w AA.VV. La religione degli Europei [Religia Europejczykw], Torino 1992). Profesor Cecilii Gatto Trocchi,

opierajc si na powszechnie znanych wynikach bada, stwierdzi, e ponad 12 milionw Wochw korzysta z usug magw i wrbitw oraz im podobnych. Na podstawie tych danych (4 miliony i 12 milionw) trudno powiedzie, e posuga egzorcysty moe by uwaana jedynie za duszpasterstwo mniejszoci. Jest prawd, e podstawowe nauczanie, odnoszce si do tej materii, nie moe by domen tylko egzorcystw, ale powinno wchodzic w zakres obowizkw wszystkich katechetw i kapanw. By moe wanie braki w nauczaniu podstawowym s przyczyn, e wielu ludzi zwraca si do egzorcystw gdy nie zachodzi taka potrzeba. Czsto musz przypomina, e w rnych problemach i w yciowych zawirowaniach naleaoby pomyle o egzorcycie dopiero wtedy, gdy wszystkie inne godziwe rodki, a przede wszystkim zwyczajne rodki aski, nie przynosz podanych rezultatw. Jakie przypadki i jakie bdy wystypuj najczciej u osb, ktre gorczkowo poszukuj egzorcysty, jako tej ostatniej deski ratunku, przyczyniajcej si do rozwizania ich problemw? Wymieni tylko najwaniejsze: - Klopoty zdrowotne, np. gdy pewna osoba lub kto z jej bliskich cierpi na nieuleczaln chorob. - Problemy uczuciowe, np. gdy m porzuca on, albo na odwrt i rozpoczyna ycie z inn osob. Syszymy wtedy stwierdzenie: "Tak bardzo kochalimy si, z pewnoci kto rzuci na nas urok". Zdarza si te, e syn lub crka zakochuj si w nieodpowiedniej, wedug opinii swoich rodzicw, osobie. Take w tym przypadku mona usysze takie samo stwierdzenie: "Z pewnoci, kto rzuci urok na moje dziecko".

- Jeszcze czciej mamy do czynienia z przypadkami, gdy komu jaki mag bd wrbita albo osoba przepowiadajcca przyszo powiedzieli, e zosta zaczarowany lub te rzucono na niego urok. Te przypadki zdarzaj si najczciej. - Docz jeszcze te sytuacje, gdy kto z rodziny ma trudny charakter, np. m lub ona bd dziecko. Syszy si wwczas sformuowanie: "Z pewnoci ma w sobie diaba". - Bywa i tak, e ekonomiczna sytuacja rodziny zaczyna si gwatownie pogarsza i jej czonkowie dopatruj si w tym wpywu zego ducha. Co naley robi w takich sytuacjach? Jakiej porady trzeba udzieli? Z pewnoci bdem jest gorczkowe poszukiwanie egzorcysty. Pierwszym krokiem, ktry naley uczyni, to na pewno oddanie si pod opiek kochajcego Boga, czyli: modlitwa, zoenie ufnoci w Nim i w Jego Opatrznoci, dyspozycyjno na przyjcie Boej woli, w taki sposb, w jaki objawia si ona w danych okolicznociach. Jesli kto jest przekonany, e zostal zaatakowany przez zego ducha, to niech ma zawsze na uwadze wypowied Pawa VI: " Wszystko to, co broni przed grzechem, broni take przed Zym". Naley korzysta z normalnych rodkw aski i o tej koniecznoci przypomina list Kongregacji Doktryny Wiary, przesany do biskupw w 1985 roku: "Pasterze mog korzysta z tej okazji, ktra jest im dana, aby przypomnie o tym, czego tradycja Kocioa naucza na temat roli sakramentw, wstawiennictwa Najwitszej Maryi Panny, aniow i witych, take w duchowej walce prowadzonej przez chrzecijan przeciwko zym duchom". W kadym przypadku konieczna jest droga nawrcenia i modlitwy.

Droga, ktor naley i. Take na tej drodze potrzebujemy kogo, kto nam bdzie towarzyszy. Potrzebujemy pomocy ze strony kapana, ktrym moe by stay spowiednik lub kierownik duchowy. Niezwykle poyteczna jest rwnie pomoc, ktrej moe udzieli caa wsplnota. Sdz, e niewybaczalnym zaniedbaniem jest taka sytuacja, gdy wsplnota parafialna nie potrafi zaofiarowa takiej pomocy. Zazwyczaj mwi, e w porzdku skutecznoci i jeeli chodzi o kolejno stosowanych rodkw egzorcyzmy znajduj si na ostatnim miejscu. 1. Przede wszystkim konieczne jest ycie w stanie aski uwicajcej i skuteczne oddalanie od siebie przeszkd uniemoliwiajcych dziaanie aski. Dlatego pierwszym krokiem, jaki naley uczyni, jest odbycie dobrej spowiedzi. Gdy kto yje w stanie grzechu, powinien jak najszybciej zaradzi takiej sytuacji. Jeeli kto stawia przeszkody asce, to musi je natychmiast usun (tak najczstsz przeszkod jest nieumiejtno przebaczenia wypywajcego z serca). 2. Trzeba y Eucharysti we wszystkich jej wymiarach: Msza w, Komunia w . adoracja eucharystyczna. Musz jasno stwierdzi, e zarwno te wymienione wyej rodki, na, jak i te, o ktrych powiem w dalszej czci, maj o wiele wiksz warto i moc oddziaywania ni egzorcyzmy. Jednak ludzie zazwyczaj s leniwi i chc, aby inni wszystko za nich zrobili, wyzwalajc ich z wasnych problemw. Najczciej wanie brakuje im w tej dziedzinie osobistego nia zaangaowania. 3. Modlitwa. Jest rzecz logiczn, e naley korzysta z wszystkich, wymienionych tutaj rodkw; nie w sposb sukcesywny, ale zgodnie z natur waciw kademu z nich. Modlitwa wic musi by

codzienna. Trzeba zawsze modli si z wiar. Naley te powici na modlitw odpowiedni ilo czasu. Wszystkie modlitwy s dobre, rwnie te wasnymi sowami. Szczegln i ewidentn skuteczno maj modlitwy biblijne, to jest psalmy i kantyki, a take raniec, ktry ma naprawd ogromn moc. Mona uwolni si od wpywu zego ducha, a nawet od ch samego optania przy pomocy trzech wyzej wymienionych jeli rodkw i bez pomocy si ze egzorcyzmw. Natomiast niemozliwe jest uwolnienie si od za tylko przez dokonanie samego egzorcyzmu, wiadomie rezygnuje wspomnianych rodkw aski. Mona uczyni wyjtek tylko wtedy, gdy osoba, ktra chciaaby skorzysta z tych rodkw, prbuje je zastosowa, ale zy duch jej w tym przeszkadza. Wtedy koniecznie trzeba jej pomc i zachodzi potrzeba zastosowania dwch rodk6w ostatecznych, o ktrych niej. 4. Modlitwy o uwolnienie. Odnosz podwjny skutek, dlatego niekiedy s one skuteczniejsze od egzorcyzmw. Oglnie stosuje si modlitwy o uzdrowienie i modlitw o uwolnienie. Dlatego w przypadkach, w ktrych zachodzi konieczno uzdrowienia, te modlitwy s bardziej stosowne. Wreszcie po przeprowadzeniu caej serii modlitw o uwolnienie, na podstawie analizy reakcji i odniesionych rezultatw, rozpoznajemy czy potrzebne jest zastosowanie egzorcyzmw. Zazwyczaj, gdy nie ma odpowiedniej reakcji na modlitw o uwolnienie, nie bdzie jej takze w przypadku egzorcyzmu. Wwczas mona przypuszczac, e nie mamy do czynienia z chorobami pochodzcymi od zego ducha, ale z naturalnymi dolegliwociami, ktrymi

zajmuje si medycyna. Przypomn jeszcze, e w przypadku tak zwanych "mniejszych dolegliwoci", mog wystarczy same modlitwy o uwolnienie, natomiast egzorcyzmy s zarezerwowane dla przypadkw najciszych. 5. Egzorcyzmy. Prawd jest, e egzorcyzm ma na celu nie tylko wyrzucanie zych duchw z optanych, lecz take pomaga skutecznie przeciwko wpywom Zego. Dlatego te stosuje si go zarwno w przypadku optania, jak rwnie w tych okolicznociach, gdy mamy do czynienia z diabelskimi wpywami. egzorcyzmy, Zostao trzeba to wyrazicie do ukazane z w Katechimie Kocioa z Katolickiego (por. nr 1673). Lecz jest take prawd, e aby mc zastosowa mie czynienia cikim przypadkiem, wystarczajcymi objawami, ktre pozwalaj sdzi, i mamy do czynienia z obecnoci lub wpywem zego ducha. Chocia pewno mona mie dopiero po przeprowadzeniu samego egzorcyzmu, ktry posiada rwnie efektywno trafnej diagnozy. Mozna j postawi na podstawie reakcji, ktre maj miejsce podczas trwania egzorcyzmu, po skutkach przeprowadzonego egzorcyzmu oraz po ewolucji objaww w trakcie trwania caej serii modlitw egzorcystycznych. Biorc pod uwag fakt, e zdania stawiane egzorcystom - jak to ju zaznaczyem - s dzi czsto przesadne i niestosowne, kady egzorcysta ma swoj metod selekcji przed wyznaczeniem terminu spotkania, a i tym bardziej przed przeprowadzeniem egzorcyzmu. Ze swej strony wymagam, aby osoba szukajca pomocy powrcia najpierw do codziennej modlitwy i korzystania z sakramentw witych. Ponadto osoba ta powinna by do mnie skierowana przez kapana lub przez grup modlitewn, po uprzednim zastosowaniu modlitw o uwolnienie. Czasami mog wystarczy same objawy, o ktrych zostaem wczeniej poinformowany, cho liczy si take z wystpowaniem skonnoci do przesady u osb, ktre szukaj ze mn kontaktu.

Czsto wystarcza opinia dowiadczonego kapana. Sdz, e wszyscy kapani powinni mie to minimum dowiadczenia, aby mogli zbada dany przypadek i oceni, czy s faktyczne przesanki pozwalajce podejrzewa, i mamy do czynienia z wpywem zego ducha. Znam kilku kapanw, ktrzy towarzysz osobom w ich problemach przez jaki czas, udzielaj im bogosawiestwa, a nastpnie potrafi dokona rozpoznania podejrzanych objaww. Dlatego, gdy oni przysyaj do mnie ludzi, mam pewno, e dany przypadek zasuguje na rozpatrzenie. Szatan jest przebiegy, nie moemy wic by naiwni i musimy postpowa bardzo rozwanie, zanim stwierdzimy, e odkrylimy jego demoniczn obecno. Prawdziwe jest take spostrzeenie, e zy duch uczyni wszystko, aby ukry si i moe on ujawnia si w przerny sposb. Wystarczy przypomnie sobie zachowanie si optanych z Ewangelii: optany z Gerazy wpada w sza i charakteryzuje go herkulesowa sia, kiedy napada na ludzi; modziecowi spotkanemu pod gr Tabor wydaje si, e ma padaczk, ale nie jest on agresywny wobec innych, tylko niszczy sam siebie; natomiast zgarbiona kobieta lub guchoniemy mogli wydawa si po prostu ludmi chorymi i tak te okreli ich Jezus, ale przyczyn ich choroby bya obecno zego ducha. Miaem take do czynienia z przypadkami optania, ktrym nie towarzyszyy adne zewntrzne objawy, take podczas wykonywania egzorcyzmu. Myl, e w tym miejscu nie jest trudno da odpowied na postawione pytanie: kiedy naley uda si do egzorcysty? Gdy nie znajdujemy ludzkich wyjanie wobec za, ktre dotyka dan osob; gdy droga nawrcenia i modlitwy oraz modlitwy o uwolnienie nie przyniosy oczekiwanej poprawy, ale ujawniy negatywne reakcje, ktre nie daj wyjani si przyczynami naturalnymi; gdy mamy do czynienia z podejrzanymi objawami, o ktrych

mwiem w rozdziale - dialogu z psychiatrami; gdy spotykamy si z dziwnymi i niewytumaczalnymi zjawiskami - wtedy naley zwrci si o pomoc do egzorcysty. Lecz zawsze, take podczas odprawiania egzorcyzmw i po uzdrowieniu lub uwolnieniu, dana osoba musi y peni ycia chrzecijaskiego: powinna regularnie uczestniczy we Mszy w ., praktykowa codzienn modlitw, przystpowa do sakramentw, systematycznie doksztaca si w dziedzinie wiary i religii. My, egzorcyci, czsto dowiadczamy, e gdy tego wszystkiego zabraknie, mamy do czynienia z uwolnieniami prowizorycznymi albo te nastpuj bolesne nawroty chorb diabelskich. WICI I DIABY W trakcie wywiadw telewizyjnych lub prasowych pytano mnie czsto, jakie szczeglne dary powinien miec egzorcysta i jakie stosuje rodki, aby uwolni optanych. By moe rozczarowaem pytajcych, odpowiadajc im, e egzorcysta nie posiada adnych wyjtkowych zdolnoci ani nadzwyczajnych rodkw, a caa jego sia tkwi w imieniu Jezus. Jake pikna jest deklaracja, ktr zoy Piotr przed Sanhedrynem, gdy zosta aresztowany, poniewa dopuci si wielkiego przestpstwa! - uzdrowi chorego czowieka. Jakiej mocy uy? Skd pyna jego tajemnicza wadza? Piotr gono oznajmia: "W imi Jezusa Chrystusa ten czowiek stan przed wami zdrowy. Nie dano ludziom pod niebem adnego innego imienia, w ktrym moglibymy by zbawieni" (por. Dz 4,10-12). " W moje imi bdziecie wyrzuca ze duchy" My, egzorcyci, dostrzegamy rwnie moc, jaka pynie z odwoywania si do tych aspektw Mki Chrystusa, na ktrych zbawczy wymiar kadzie nacisk Biblia. Dlatego dowiadczamy, jak skuteczne jest przyzywanie Krwi Jezusa

wyanej podczas Jego mki, powoowanie si na Jego rany, na Jego krzy, mier i zmartwychwstanie, na Jego przebity bok. Przyzywamy przede wszystkim Ducha witego, poniewa nic nie dzieje si bez Jego udziau. Wzywamy take Najwitsz Maryj Pann, ktra miady gow szatana i wyprasza dla nas wszelkie aski. Jeli jest jeszcze jaki teolog, ktry nie wierzy w uniwersalne porednictwo Maryi, wypraszajcej od Boga wszystkie aski, to niech sprbuje przeprowadzi egzorcyzmy, a sam bezporednio dowiadczy tej prawdy. Korzystamy take z porednictwa aniow i archaniow, a w szczeglnoci z pomocy w. Michaa Archanioa, ktry jest ksiciem wojska niebieskiego. Dowiadczamy take pomocy witych; czsto jest ona wrcz zaskakujca. Spotkaem si z przypadkami diabelskich opta, ktre zostay pokonane dziki wstawiennictwu jakiego witego, ktrego nigdy nie przyzywaem i do ktrego nikt z obecnych nie odwoywa si w swoich modlitwach. W pewnej chwili, podczas odprawiania egzorcyzmu, wity dawa nam odczu swoj obecno; i od tego momentu by wzywany, aby dopomc w uwolnieniu optanego. Chciabym podkreli jeszcze jeden aspekt wicy si z porednictwem witych. Moe si myl, ale chciabym skoni zainferesowanych teologw do przeprowadzenia historycznych studiw, ktrym jeszcze nikt nie powici szczeglnej uwagi. W pierwszym rozdziale zwrciem uwag na brak historycznego opracowania na temat stosowania egzorcyzmw w Kociele katolickim od czasw Chrystusa a po wspczesno. Chciabym take, aby napisano inn histori na temat witych i diaba, czyli Chciabym take, aby napisano inn histori na temat witych i diaba, czyli na temat nieustannej walki, jak toczyli wici przeciwko szatanowi. Mona wyrni w niej dwa bardzo interesujce aspekty. Z jednej strony walka ta ukazuje cierpienia witych, ktrych przyczyn byy z e duchy, przeladowania i mki, niekiedy nawet krwawe.

Z drugiej strony mamy zwycistwa, ktre odnosili wici nad zym duchem. Mnie samego, jako egzorcysty, uderza w czstotliwo i atwo, z jak w czstotliwo i atwo, z jak wici uwalniali osoby optane. Opisw takich wydarze, udowodnionych historycznie, zachowao si bardzo wiele, s charakterystyczne dla ich ycia wielu witych wszystkich czasw. Take w cigu trzech ostatnich wiekw, w ktrych Koci katolicki prawie zIikwidowa praktyk egzorcyzmw, co doprowadzilo do tego, e dzi brakuje egzorcystw i slabe jest ich przygotowanie, istnieli wici, ktrzy uwalniali optanych. Gdy prbuj spojrze w przeszo, to przypominam sobie postaw w. Benedykta, ktry chocia nie by egzorcyst i moze nawet nie by kapanem, to jednak skutecznie walczy ze zym duchem. Dlatego papie Honoriusz III ogosi go patronem egzorcystw. Po dzie dzisiejszy jest rozpowszechniony jego medalik, majcy chronic przed wpywami zego ducha. Gdy patrz na czasy u najbliszej przeszoci, to przypominam sobie posta w. Jana Bosko. Jest to posta wyjtkowa, zarwno z powodu strasznych atakw szatana, ktre musia znosi, jak rwnie dziki niezwykej skutecznoci jak osiga w uwalnianiu osb, take przez sam swoj obecno. Przypomn wydarzenie, ktre miao miejsce 4 czerwca 1885 roku, pod koniec jego ycia. Przeoony wsplnoty zakonnej z Caen wysa do ks. Bosko kobiet optan przez zego ducha. W tym czasie nie mona byo by pewnym, e ks. Bosko zejdzie na Msz w. ze wzgldu na zy stan jego zdrowia. Tamtego ranka zszed jednak. Ju na samym pocztku Mszy w. kobieta poczua, e zy duch j opuci. Nawizujc do moich osobistych dowiadcze, pragn zatrzyma si nieco duej przy postaci b. ojca Pio. Ojciec Pio, wielki wojownik

Ojciec Pio dopomaga mi nieustannie w sprawowaniu trudnej posugi egzorcysty, wiemy starej obietnicy, zoonej mi ponad czterdzieci lat temu. Kto zna jego biografi, ten rwnie wie, i ycie ojca Pio naznaczone byo nieustann walk przeciwko zemu duchowi. Ojciec Pio dowiadczy wielu cierpie i diabelskiej zemsty za sprawowanie posugi, ktra miaa na celu wyrwanie diabu ludzkich dusz i przywrcenie ich Bogu. Jego walk mona podzieli na rne etapy. Ojciec Pio w licie, ktry wysa do swego kierownika duchowego, ojca Agostino z San Marco in Lamis, zwierza si, e "diabelskie objawienia rozpoczy si ju w wieku dziecicym i trway przez prawie dwadziecia lat, przybierajc formy obsesyjne i nieludzkie, ale przede wszystkim zwierzce". Pierwsza wielka walka miaa miejsce wwczas, gdy ojciec Pio mia ok. 5 lat. Dokadn dat trudno jest ustali, ale mniej wicej o ten okres chodzi. Dowiadczy on wwczas szczeglnej wizji i poczu si powoanym do walki przeciwko okropnemu czowiekowi, ktry by "ogromnych rozmiarw i dotyka gow chmur". wietlista posta, ktra staa u jego boku (moe by to w. Micha), zachcaa go, aby walczy przeciwko temu potwornemu gigantowi, zapewniajc, e udzieli mu pomocy. Zderzenie z gigantem byo potwome, lecz may Franciszek (tak na imi mial ojciec Pio) zwyciy w tej bitwie, dziki pomocy tajemniczej osoby, ktra nakonila go do prowadzenia walki. Potworny gigant zosta zmuszony do ucieczki, cignc za sob "cae mnstwo osb o strasznych obliczach, pord wyzwisk, przeklestw i krzykw, od ktrych mona byo oguchn". Taki by pocztek profetycznej wizji dotyczcej jego ycia. Zdania podane w cudzysowiu s cytatami z tekstw ojca Pio. Ten epizod, do ktrego ojciec Pio przywizywa zawsze due znaczenie, zakoczy si sowami, ktre skierowaa do niego wietlista osoba: "Ten, przeciwko ktremu walczye,

bdzie wci powraca z zaskoczenia. Walcz dzielnie; ja bd ci pomaga zawsze, aby mg za kadym razem go pokona". Cho diabelskie ataki, w postaci niezywkych wizji, nigdy nie przestay go nka, to wydaje si, e kolejny wany etap tej walki rozpocz si w padziemiku 1911 roku, gdy ojciec Pio zosta wysany do miejscowoci Venafro. By wtedy modym kapanem. Zosta wywicony 10 sierpnia 1910 roku i przygotowywa si wraz z innymi kapanami do posugi przepowiadania Sowa Boego. Lecz tak czsto chorowa, e niekiedy nie mg nawet celebrowa Mszy w. Zy duch ukazywa mu si "pod postaci czarnego, brzydkiego kota albo pod postaci obnaonych, tanczcych zmysowo, dziewczt, albo te pod postaci kata, ktry go biczowa". Innym razem wciela si w posta jego przeoonego albo przybiera wygld samego papiea w.Piusa X. Ukrywa si te pod postaciami innych witych, a take przybiera posta Anioa Stra lub Najwitszej Maryi Panny, albo w. Franciszka. Kto pozna te diabelskie sztuczki, ten wie, jak bardzo s one niebezpieczne dla duszy, szczeglnie wtedy, gdy szatan maskuje si, przywdziewajc wite szaty. Ojciec Pio ofiarowywa wszystkie cierpienia za zbawienie dusz. Przebywajc w Venafro, zrozumia, e walka z szatanem i towarzyszce jej wielkie cierpienie maj by jego kapask misj, ktr Bg mu wyznaczy. Trzeci etap tej walki przypada na okres jego pobytu w San Giovanni Rotondo. To wanie tam, wylewajc przez pidzisit lat krew z powodu stygmatw, ojciec Pio wyrwa szatanowi wiele dusz. W San Giovanni Rotondo powstaa powstaa grupa jego duchowych dzieci, ktrych wci przybywao. Wkrtce zaczli oni tworzy grupy modlitewne. Zbudowano szpital dla ludzi cierpicych nazwany Domem Ulgi w Cierpieniu. Ojciec Pio toczy w ukryciu nieustanne walki. Oprcz tego czsto przyprowadzano do niego ludzi

optanych, za ktrych modli si, cierpia oraz by wielokrotnie przez zego ducha biczowany. Znane jest zdjcie opuchnitego i posiniaczonego oblicza ojca Pio. Dzie wczeniej, zanim zrobiono to zdjcie, przyj osob optan, i w nocy zy duch mci si, uderzajc kilka razy jego gow o podog. Bracia, ktrzy usyszeli haas w jego celi, przybiegli mu na pomoc. Ojciec Pio potrzebowa pomocy lekarskiej; na uku brwiowym zaoono mu a pi szww. Gdy udaem si po raz pierwszy do ojca Pio w 1942 roku, nie sdziem, e Go odwiedza przez 26 lat. Bylem wtedy licealist, zamierzaem skoczy studia prawnicze i wstpi do Towarzystwa witego Pawa. Gdy zostaem kapanem, nie wystarczao mi ju, e byem duchowym synem ojca Pio. Sam miaem wwczas swoich duchowych synw i nosiem si z zamiarem, aby zorganizowa dla nich spotkanie z ojcem Pio, a tymczasem polecaem ich jego modlitwom. Oto w jaki sposb otrzymaem od niego pikn obietnic. Pewnego dnia powiedziaem do niego: "Drogi ojcze, mam do ojca wielk prob". Skaniajc si w moim kierunku, umiechn si szeroko, co dodao mi odwagi. Wtedy wyrzuciem z siebie prob, ktra leaa mi na sercu: "Chciabym, aby wszystkie moje duchowe dzieci, ci, ktrzy s teraz i ci, ktrzy bd pniej, stali si jednoczesnie take twoimi duchowymi dziemi; jeli ojciec przyjmie ich jako swoje dzieci, to mog by spokojny". Umiechn si jeszcze bardziej i zamkn oczy, pograjc si w krtkiej refleksji. A potem powiedzia: "Dobrze, mj synu, niech tak bdzie". Wtedy odrzekem: "Ale w takim razie oni wszyscy nie bd ojca nazywa ojcem Pio, lecz dziadkiem Pio". Rozemia si radonie; naprawd go to rozbawio. Lecz mimo wszystko pozosta na zawsze dla wszystkich swoich duchowych dzieci ojcem Pio.

Od tego wydarzenia upyno ju wiele lat. Pamitam ostatnie nasze spotkanie, ktre miao miejsce w lecie 1968 roku (umar 23 wrzenia tego roku). Z wielkim blem uczestniczyem w celebrowanej przez niego Mszy w. Siedzia na wzku, a kade poruszanie kosztowao go wiele wysiku. Nie by to tylko wysiek mistyczny kogo, kto przeywa bolenie mk Paska. By to rwnie wysiek osoby, ktr opuciy ju siy fizyczne. Jego duchowe dzieci, dzi rozproszone po caym wiecie, wzrastaj wci w liczb. Ten, kto dzi odwiedza San Giovanni Rotondo, dziwi si, gdy widzi napywajce grupy pielgrzymw, ktrych jest teraz o wiele wicej ni za ycia ojca Pio. Ze swej strony liczyem na jego pomoc i zawsze odczuwaem jego blisko, wykonujc powierzone mi zadania i obowizki. Odkd zostaem egzorcyst, to nie mam wtpliwoci, e ci wszyscy, ktrzy powierzaj si moim modlitwom, s brani take pod opiek przez ojca Pio, chocia sami o tym nie wiedz. Niekiedy jednak obecno ojca Pio bya wyranie odczuwana. Zdarzao si, e moi "pacjenci" nili o nim, widzieli go blisko siebie, jak podtrzymywa ich w cierpieniu. Zdarzao si, e w trakcie egzorcyzmu zy duch krzycza wystraszony: "Niech odejdzie ten zakonnik! Tego zakonnika nie chc widzie". Potem, zmuszony moimi pytaniami, odpowiada, e przy egzorcyzmie asystowa ojciec Pio. Powinienem doda, e po tym, jak Pan powoa po wieczn nagrod mojego mistrza ojca Candido, 22 wrzenia 1992 roku (dzie mierci o.Candido jest wigili dnia mierci o.Pio), take i on pomaga mi teraz w penieniu posugi egzorcysty i jego obecno wiele razy bya zauwaona przez ze duchy. Ojciec Candido szanowa ojca Pio jako wielkiego witego, a ojciec Pio powiedzia kiedy o ojcu Candido: "To kapan wedug Boego serca".

MODLITWA O UWOLNIENIE W ODNOWIE Czytamy w Biblii, e ycie czowieka na ziemi jest nieustann walk (por. Hi 7, 1). Przeciwko komu si j prowadzi? w. Pawe mwi wyranie: przeciwko zym duchom (por. Ef 6, 12). Jak dugo bdzie trwa owa walka? Sobr Watykaski II mwi o tym dokadnie, streszczajc nauczanie Jezusa: "Caa ludzka historia przeniknita jest straszn walk przeciwko potgom ciemnoci; rozpocza si ona na pocztku wiata i bdzie trwa, jak mwi Pan, a do dnia ostatecznego" (Gaudium et spes, 37). Dzisiejszy chrzecijanin zapomnia o sensie i znaczeniu tej walki. W taki sam sposb ludzie zatracili poczucie grzesznoci i doszli do totalnej niemoralnoci ycia, ktr dzi kardynaowie zdefiniowali jako "etyczn noc". Wspczesny czowiek sta si ignorantem i utraci wiar w tak wielkim stopniu, e potrzebuje nowej ewangelizacji. Ju sam nie wie, z ktrej strony ma rozpocz swoj przemian. Przychodzi nam z pomoc papie Pawe VI, ktry w sawnym przemwieniu o zym duchu, z 15 listopada 1972 roku, na pytanie: Jak obron zastosowa przed dziaaniem szatana?", daje nastpujc odpowied: "To wszystko, co chroni nas przed popenieniem grzechu, broni nas rwnie przed dzialanoci niewidzialnego wroga. aska jest decydujc obron". Kontynuujc swoje przemwienie, podkreli znaczenie zwyczajnych rodk6w aski. Lecz wiemy, e istnieje nie tylko zwyczajna dziaalno zego ducha, czyli pokusa, ktr zwyciamy poprzez zachowanie czujnoci i praktykowanie modlitwy. Wiemy te, e istnieje take nadzwyczajne dziaanie zych duchw, ktre atakuj nie tylko pojedyczego czowieka, ale take cae rodziny oraz spoecznoci, wywoujc rnorodne zo i prowadzc czsto do prawdziwego optania. Przeciwko tej dziaalnoci nie wystarczy zastosowanie tylko zwyczajnych rodkw aski, chocia one maj zawsze fundamentalne

znaczenie. Dlatego te Pan udzieli wadzy wypdzania zych duchw: najpierw apostoom, potem uczniom, a wreszcie tym wszystkim, ktrzy wierz w Niego. Jeeli od mojego biskupa nieoczekiwanie otrzymaem wadz egzorcyzmowania, to nie mog zamyka oczu na ten nowy wiat, ktry odkryem i na braki duszpasterskie, z powodu ktrych, take ja w przeszoci nic na ten temat nie wiedziaem. O jednym z tych brakw ju mwilimy, mam tu na myli zaniechanie praktyki egzorcyzmowania. Podziwiam naszych biskupw, ktrzy staraj si temu zaradzi, pomimo tego, e staj wobec problemu, do ktrego rozwizania rwnie oni nie zostali przygotowani. Wiemy, e znajduj si w trudnej sytuacji, poniewa sami nigdy nie dokonywali egzorcyzmw ani w nich nie uczestniczyli. Nieraz pozostawali pod wpywem modnych prdw i nie bardzo wierzyli w skuteczne oddziaywanie egzorcyzmw. Zdarzaj si wyjtki, ale wanie s to tylko wyjtki. A przeciez to wycznie do biskupw naley nominacja egzorcystw. Powiedziabym, e posiadaj oni absolutny monopol w materii, ktrej sami nie znaj. Pomimo wszystko, w ostatnich trzech latach mianowali we Woszech ok. 150 egzorcystw, take w tych diecezjach, w ktrych nigdy o egzorcystach nie syszano, i to ci biskupi, ktrzy do nie tak dawna deklarowali si otwarcie jako przeciwnicy takich nominacji. Za to wanie ich podziwiam. Mam jednak nadziej, e za nominacjami rozwin si powoli takie moliwoci adekwatnej formacji. Tymczasem egzorcyci staraj si pomagac sobie nawzajem, dzielc si swoim dowiadczeniem, organizujc spotkania regionalne, krajowe, midzynarodowe. Sami egzorcyci nie s w stanie sprosta potrzebom formacyjnym i duszpasterskim. Gdy Kosci aciski ustanawia posug egzorcyzmowania, nie zamierza odebra reszcie wiernych tych moliwoci, ktrych Pan udzieli wszystkim wiernym, dziaajcym moc Jego imienia. Dlatego widz drug

luk, ktra musi zosta wypeniona: caa wsplnota wiernych powinna zaangaowa si w prowadzenie walki przeciwko szatanowi. Zapocztkowa j sam Jezus, uczc wiernych modlitwy: Ojcze nasz. W ostatnim wezwaniu Modlitwy Paskiej zostaa zawarta prawdziwa i waciwa proba o uwolnienie wyraona sowami: "zbaw nas od Zego" - to jest uwolnij nas od Zego. Chodzi tu o zo osobowe, dlatego suszna jest zasada, e w Katechimie sowo Zy pisze si z du liter. Zostao to wyjanione nastpujco: "W tej probie zo lub zy nie jest abstrakcj, wskazuje bowiem na osob: czyli szatana -zego anioa, ktry przeciwstawia si Bogu" (KKK nr 2851). Modlitwy o uwolnienie maj wic olbrzymie znaczenie. S skuteczne, bo prowadz do uwolnienia od tak zwanych "sabszych" wpyww zego ducha, w takich przypadkach, w ktrych nie zachodzi potrzeba stosowania egzorcyzmw. Czsto okazuj si one niezwykle uyteczne, bo umoliwiaj rozpoznanie czy mamy do czynienia ze zem pochodzcym bezporednio od zego ducha, czyli pomagaj w postawieniu pierwszej diagnozy. Take, gdy stan danej osoby domaga si zastosowania egzorcyzmw, modlitwy o uwolnienie pomagaj samym egzorcyzmom, wzmacniajc ich skuteczno i sprawiaj, e owoce egzorcyzmu s trwae. Nie moemy zaprzeczy, e katolicy zrezygnowali z tej formy modlitewnej i powrcili do niej, widzc e jest ona praktykowana skutecznie przez inne chrzecijaskie wyznania. Osoby inteligentne potrafi nauczy si od innych tego wszystkiego, co jest dobre, choby tylko zostao to przez nich przypomniane. eby ucisli, dodam, i modlitwa o uwolnienie jest modlitw prywatn (egzorcyzm jest modlitw publiczn, ktra angauje wadz Kocioa) i moe by odmawiana przez wszystkich; zarwno przez pojedycze osoby, jak i przez grupy osb nad wszystkimi potrzebujcymi. Nie wymaga ona adnej

autoryzacji, podczas gdy egzorcyzmy (i mam nadziej, e z czasem to ulegnie zmianie) mog by przeprowadzane tylko przez biskupw i kapanw, ktrzy zostali upowanieni przez biskupw. Take modlitwa o uwolnienie musi by zawsze dobrze odprawiona, nawet jeli nie posiada ona staych formu i schematw. Dlatego naley zachowa w tym przypadku oglne normy, ktre dotycz modlitwy (jest to modlitwa wstawiennicza, zwana modlitw proby. Katechizm Kocioa Katolickiego powica du cz tej modlitwie, udzielajc bardzo cennych uwag). Naley unika wszelkich dewiacji. Przed niektrymi z nich przestrzega Kongregacja Doktryny Wiary w licie do biskupw z 29 padziernika 1985 roku. Nie ma wtpliwoci, przez jeden e z modlitwa o uwolnienie kocielnych zostaa ruchw rozpowszechniona najwikszych

posoborowych, mianowicie przez Ruch Odnowy (mwi si o ok. 85 milionach zaangaowanych katolikw) i wielu egzorcystw, widzc jak cenna jest pomoc pochodzca z tego Ruchu, opiera si w swej dziaalnoci na grupach Odnowy. Nie waham si przed stwierdzeniem, e jest to jedyny wielki Ruch, ktry pozostaje wraliwy na te problemy i jest gotw przyjmowa i pomaga tym wszystkim, ktrzy znaleli si pod wpywem zego ducha. Dlatego te, mwic na ten temat, korzystam z dowiadczenia jednego z najwikszych ekspertw, ojca Matteo La Grua. Ten najbardziej znany egzorcysta Sycylii ju od dluzszego czasu przynaley do Ruchu Odnowy, jest take czonkiem Komitetu Krajowego tego Ruchu. Ojciec La Grua opublikowa ju wiele instrukcji dotyczcych sposobu, w jaki naley prowadzi modlitwy o uwolnienie i uzdrowienie, a przede wszystkimi, jak naley odprawia modlitwy wstawiennicze za ludzi cierpicych. Za to wszystko zasuguje na szczeglne podzikowanie.

Godne polecenia s take dwie ksiki jego autorstwa; bogate w tre i ukazujce jego wielkie dowiadczenie: Lapreghiera di liberazione [Modlitwa o uwolnienie] i Lapreghiera di guarigione [Modlitwa o uzdrowienie] (Ed. Herbita, Palermo). Byy one dla mnie zawsze wielk pomoc take w pisaniu dwch poprzednich moich ksiek. Oczywicie ojciec La Grua nie sdzi, e opracowa ten temat w sposb wyczerpujcy i e ukaza w peni rnorodno tego zagadnienia. Ogranicza si on do przedstawienia i wyjanienia sposobu, w jaki prowadzona jest modlitwa o uwolnienie w grupach Odnowy. S take moliwe do zastosowania inne formy, o ktrych tutaj nie wspomina. To, o czym bd teraz pisa, byo tematem konferencji, ktr ojciec La Grua wygosi podczas Krajowego Sympozjum Egzorcystw w Rzymie we wrzeniu 1993 roku. Oddaj zatem gos ojcu La Grua. Jak rozpoczflimy dziaalno? Myl, e to wanie dziki ruchom charyzmatycznym, ktre powstay po Soborze, a wrd nich, szczeglnie we Woszech, dziki Ruchowi Odnowy w Duchu witym, zwrcono uwag na aktywn obecno diaba w wiecie wspczesnym. Niewielu wiernych bierze na serio przejawy jego obecnoci. Czsto mamy bowiem do czynienia z teologi racjonalistyczn i redukcyjn, ktra sprowadza dziaanie demona i wiata duchw do stanu pewnej etykietki, okrelajcej to wszystko, co zagraia dzi czowiekowi w jego subiektywnym odczuciu. Sq to sowa kardynaa Suenensa zawarte we wstpie do ksiki Rinnovamento potenze delle tenebre [Odnowa i moce ciemnoci] (Edizioni Paoline, 1982). Po upywie ponad dziesiciu lat sytuacja nie tylko e nie polepszya si, ale jeszcze si pogorszyla. Takie zjawiska, jak: szerzenie si okultyzmu i ezoteryzmu, powstawanie sekt satanistycznych, mnoenie si magw i czarownikw wiadcz, e w wiecie nadal panuje wielki nieprzyjaciel

czowieka. Historia ta trwa ju kilkadziesit lat. wiadomo niebezpiecznej dziaalnosci szatana daa pocztek na onie Odnowy praktykom modlitwy o uwolnienie. Modlitwa ta bya i jest nadal praktykowana przez wiele chrzecijaskich kociow. Byo zreszt oczywiste,ie wraz z oywieniem si innych charyzmatw (to jest: proroctwa, daru jzykw, uzdrawiania), ponownie odkryto rwnie charyzmat uwalniania. "Tym za, ktzy uwierz, te znaki towarzyszy bd: w imi moje ze duchy bd wyrzuca, nowymi jzykami m6wic bd (...) Na chorych rce ka bd, i ci odzyskaj zdrowie" (Mk 16, 17 -18). To sam Duch wity, przez charyzmat uzdrawiania i modlitw o wylanie darw Ducha witego, doprowadzi nas do odkrycia modlitwy o uwolnienie. Stao si to na samym pocztku sprawowania posugi uzdrawiania. Modlc si nad chorymi o uzdrowienie, zarwno duchowe jak i fizyczne, zauwaono, e w wielu przypadkach istniaa jaka przeszkoda uniemoiliwiajca uleczenie; sytuacja wygldala tak, jakby zaistnienie danej choroby byo z czym zwizane. Pomylano wtedy o wprowadzeniu modlitwy o uwolnienie, co przynioso pozytywne rezultaty: chorzy, nad ktrymi odmawiano t modlitw okazywali si bardziej dyspozycyjni, bardziej otwarci na przyjcie aski uzdrowienia. Pamitam dobrze to pierwsze dowiadczenie. Mgbym opowiadac o naprawd, bardzo wielu przypadkach uzdrowie, takie tych fizycznych, przede wszystkim z nowotworw, ktre miay miejsce po odprawieniu modlitwy o uwolnienie. Zdarzaly si take cuda. Dla przykadu przypomn dwa wydarzenia. Pierwszym z nich byo natychmiastowe uzdrowienie kobiety chorej na raka pluc. Zarwno w Palermo, jak i w Paryu, po przeprowadzeniu stosownych bada, stwierdzono w ciele kobiety guz wielkoci cytryny. Poddaa si, ona

modlitwie o uzdrowienie, ktr prowadzia caa grupa. Spostrzeglimy, i istnialo co, co sprawiao, e nasza modlitwa okazywaa si bezskuteczna. Odmwiem wic bardzo krtk modlitw o uwolnienie, a nastpnie, gdy kobieta zostaa uwolniona od przeszkody, kazaem nowotworowi znikn. I znikn w jednym momencie. Podobne wydarzenie miao miejsce w przypadku uwolnienia pewnego mczyzny, ktry przyjecha na dzien skupienia do Perugii. Mia w sobie ducha sodomii. By grubym czowiekiem i cierpial na raka odbytnicy. Trzeba byo dwch godzin egzorcyzmu: przeylimy straszn walk prowadzona twarz w twarz ze zymi duchami, ktre nie chcialy z niego wyj. Czowiek ten po zakoczeniu egzorcyzmu nie tylko e zosta uwolniony od wielu zych duchw, ale rwnie bardzo schud. W pierwszych chwilach nawet nie potrafi utrzymac si na nogach. Pocieszaem go mwic, e diabel ju sobie poszed. A poniewa nadszed czas przeznaczony na celebracj Mszy w., zaproponowaem, e pniej odmwimy modlitw o uzdrowienie. Lecz w czasie sprawowania Mszy w. Otrzymaem przeslanie: "rozpocznij teraz modlitw". Zaczem wic modlitw i od razu nakazaem uzdrowienie. I faktycznie czowiek ten w jednej chwili zosta uzdrowiony z nowotworu. Dlaczego tak stalo si? Dlatego, e przeszkoda bya sprowokowana obecnoci zego ducha. Na podstawie zdobytego dowiadczenia twierdz, e nowotwory, ktre dzi tak czsto atakuj ludzi, s przewanie zwizane z dziaaniem zego ducha. Oczywicie wpywa na rozwj tych chorb take zanieczyszczenie rodowiska, ale moemy tak powiedzie - zy duch kry w powietrzu, bo jest on ksiciem sfer niebieskich, ktry posuguje si tym, co znajduje na swej drodze i rozsiewa chorobotwrcze nasiona. Co wicej, to on rozkada ycie rodzinne i ycie spoeczne. Powoduje wrd ludzi rozam i wzbudza nienawi, skania do odrzucenia pozytywnych wartoci, doprowadzajc najpierw do popenienia grzechu. Jak utrzymuj

rwnie niektrzy amerykascy lekarze, te wszystkie czynniki sprzyjaj powstawaniu nowotworw. Dlatego te, gdy mam do czynienia z osobami chorymi na nowotwr, pierwsz rzecz nie jest modlitwa o uzdrowienie, ale o uwolnienie ich spod wpyww zego ducha', w wielu przypadkach istnieje zwizek zachodzcy pomidzy dwoma tymi chorobami: midzy obecnoci i dziaaniem zego ducha a chorob fizyczn. Tak wic pierwszym faktem prowadzcym nas do praktykowania modlitwy o uwolnienie byo to, e w czasie modlitw o uzdrowienie spostrzeglimy, e niektre choroby stawiay nam opr, ktry ustpowa natychmiast po odprawieniu modlitwy o uwolnienie. Ponadto do odkrycia modlitwy o uwolnienie doprowadzio nas take praktykowanie modlitwy o chrzest w Duchu witym, ktry my nazywamy wylaniem Ducha witego, aby odrnic go od sakramentu chrztu, nawet jeli ta praktyka jest cisle z nim powizana. Jest ju niemal pewne, e ten ryt by praktykowany w Kociele do VIII w., lecz pniej zosta zarzucony. Najnowsze studia teologiczne ukazuj, e a do VIII w. praktykowano modlitw o wylanie Ducha witego, bdc uzupenieniem trzech sakramentw chrzecijaskiej inicjacji (chrztu, bierzmowania, Eucharystii). Teraz prbuje si przywrci t praktyk, aby umocni chrzecijanina w prowadzeniu duchowej walki i wszczepi go mocno we wsplnot kocieln dla posugi budowania Mistycznego Ciaa Chrystusa. Zauwaalimy, e wiele osb prosilo nas o wylanie Ducha witego, ale nie byy one jeszcze osobami wolnymi. Za pomoc introspekcji mona byo dostrzec, e moce ducha pozostaway jakby zablokowane, byy zahamowane i niezdolne do przyjcia porusze i owiece Ducha witego. A bez tych

owiece i porusze Ducha chrzecijanin nie moe y peni wiary, nadziei, mioci; czyli peni ycia dziecka Boego. Ponadto zauwaylimy, e wiele z tych osb wczeniej uczszczao do magw i czarownikw oraz uczestniczyo w seansach spirytystycznych i brao udzia w innych praktykach zabobonnych, jak np. mantra. Jednym sowem, nawizali oni ju wi ze zym duchem. Dlatego zauwaalimy u nich istnienie przeszkd; czyli aktywno Zego bya w nich wci aktualna. Aktywno zego ducha to nie tylko ta, ktr zauwaamy u optanych. Sprowadza si ona rwnie do wiele subtelniejszej dzialalnoci, ktr nieprzyjaciel prowadzi w naszym wntrzu i w naszych wadzach duchowych, rzdzcych naszym yciem duchowym. Dlatego te przed modlitw o wylanie Ducha witego, rozpoczlimy odmawia modlitwy o uwolnienie. Takie byy nasze motywy pocztkowe: potrzeba poprzedzenia modlitw o uzdrowienie i wylanie Ducha witego modlitw o uwolnienie. Progresywny rozwj Z czasem przychodzio do nas coraz wicej osb, ktre byy daleko od Boga i Z czasem przychodzio do nas coraz wicej osb, ktre byy daleko od Boga i potrzeboway modlitwy o uwolnienie. Wtedy pomylelimy o tym, aby stworzy grupy, ktre modliyby si o uwolnienie. W wikszych grupach, np. w takiej, ktr ja dzi prowadz, pomylelimy o ustanowieniu staych szafarzy, sprawujcych posug uwalniania. Dzi modlitwy o uwolnienie s ju bardzo rozpowszechnione. Wiele grup Odnowy ustanowio posug uwalniania, ktra jest sprawowana niezalenie od grupy, a ma na celu uwalnianie od zego ducha w tak zwanych "przypadkach sabszych" oraz pomoc kapanom egzorcystom w sprawowaniu ich posugi. Ponadto prowadzimy wsplnotow posug uwalniania. Jak wyglda modlitwa, ktra prowadzi do uwolnienia?

Przede wszystkim jest to modlitwa wsplnotowa. Dzieje si tak z dwch powodw: teologicznego i pastoralnego. Nie skaniamy si ku modlitwie pojedynczej osoby, tak, jak to ma miejsce w wykonywaniu egzorcyzmu. Egzorcyzm przeprowadza sam egzorcysta, a w modlitwie o uwolnienie jest aktywna caa wsplnota. Przywizujemy wielkie znaczenie do caej rzeczywistoci Kociola, yjcego w kadej wsplnocie wiernych, ktrzy gromadz si wok samego Chrystusa i przyzywaj pomocy Ducha witego. We wsplnocie wiernych obecny jest sam Chrystus, ktry dziaa i nie przestaje uwalnia swych braci od dziaania wroga. Ponadto uwaamy, e posuga uwalniania jest jedn z funkcji Mistycznego Ciaa Chrystusa, ktre powinno eliminowa ze swego ona wszelkie prby infiltracji ze strony Zego. Obecno zego ducha w jakiejkolwiek czci Kocioa stanowi obcienie i przynosi szkod caemu Mistycznemu Ciau Chrystusa. Std bierze si idea, e sam Koci, caa wsplnota musi uwalnia si od wpyww Zego. To stwierdzenie prowadzi nas do rozwijania wsplnotowego stylu ycia: caa wsplnota angauje si w wyrzucaniu z wasnego ona wrogich infiltracji, ktre szkodz samej wsplnocie i caemu Kocioowi. Jest jeszcze jeden motyw pastoralny lub raczej teologiczny: modlitwa wsplnotowa pozwala wspdziaa rnym charyzmatom, ktre powoduj, i modlitwa jest wwczas bardziej owiecona i skuteczniejsza. Co wicej, modlitwa wsplnotowa zachowuje nas od niebezpieczestwa, e bdziemy traktowani jako uzdrawiacze lub magowie, ktrzy dzialaj zawsze w pojedynk. Wspdziaanie charyzmatw podyktowane jest motywami duszpasterskimi: we wsplnocie istniej rne charyzmaty; grupa modlitewna, ktra posiada dobre charyzmaty, osiga lepsze rezultaty w procesie uwalniania.

Jak wyglda skad idealnej grupy? Staramy si przede wszystkim znale kogo, kto posiada autentyczny charyzmat uzdrawiania. W pierwszych wiekach Kocioa, zanim egzorcyzm sta si sakramentalium, posug uwalniania penili charyzmatycy, czyli wszyscy chrzecijanie, ktrzy wykorzystywali charyzmaty, jakie otrzymali od Pana. Take dzi s osoby, ktre otrzymay ten specyficzny charyzmat; maj wadz nad zem, lecz pozostaj w ukryciu. Potrafimy ich rozpozna, poniewa w ich obecnoci, nawet wtedy, gdy modl si cicho i na osobnoci, to osoba potrzebujca pomocy nagle zaczyna odczuwa niepokj, co ujawnia si na zewntrz. Wystarczy tylko sama ich obecno. S to osoby, obdarzone charyzmatem uzdrawiania, ktre zapewniaj grupie charyzmatyczny autorytet. Takie jest nasze dowiadczenie. Korzystamy take czsto z posugi proroka. Kim jest prorok, czy jego funkcja jest taka sama, jak proroka biblijnego? Jest on darem Boym, ktry jest obecny take w naszych grupach. Prorok to ten Boy wybraniec, ktry otrzymuje owiecenie od Ducha witego i przekazuje nam biblijne wskazania. Podczas modlitwy on staje si nauczycielem udzielajcym wskaza, ktre doprowadzaj nas do samej istoty problemu; w rezultacie modlitwa staje si modlitw prowadzon. Odkrywamy na przykad przyczyn choroby, gdy podczas modlitwy interweniuje sam Pan, sugerujc rozwaenie tekstw biblijnych, ktre s odpowiednie do danego przypadku. Na przykad prorok zachca nas: "Przeczytajmy uwanie fragment z Ksigi Izajasza (Iz 4, 4b,) i poczmy go z fragmentem z Ksigi Ezechiela Ez 8, 2c". Tre tych tekstw wskazu je nam kierunek i sposb naszego dalszego dziaania. Obecno proroka w grupie jest bardzo wana.. Niekiedy podczas modlitwy sam Pan nas pociesza i umacnia oraz wzywa, abymy nie poddawali si, wskazu je nam rwnie na przyczyn za.

Kiedy istnieje taka moliwo, obecny jest kapan, ktry reprezentuje autorytet hierarchii kocielnej, sprawujc wadz urzdowego szafarza. W grupie s rwnie osoby posiadajce szczeglny charyzmat wstawienniczy; to one kieruj w imieniu grupy prob skierowan do Pana. Gdy grupa jest zrnicowana i obecne s w niej rne charyzmaty, to jest ona wanie grup idealn, zdoln dokona waciwego rozeznania i poprowadzi modlitw. Oddziaywanie takiej grupy jest bardzo skuteczne i mamy tego namacalne dowody, widzc rado oraz spokj towarzyszce uwolnieniu. Jest oczywiste, e w rozeznawaniu zawsze bierzemy pod uwag stopie "zaraenia" wpywami zego ducha i tosamo zych duchw, ktre dziaaj w danym przypadku. Staramy si rozpozna, na jakim poziomie one dzialaj i jaki maj cel. Jak moc posiada modlitwa o uwolnienie? Pytano mnie czsto. Ta modlitwa zastpuje egzorcyzmy. Co wicej, W niektrych sytuacjach przypadkach sprawowania nie ma potrzeby dokonywania modlitw o egzorcyzmw, uwolnienie. ktre W s zarezerwowane tylko dla najciszych przypadkw. Natomiast w lejszych naley mej preferowa trakcie modlitwy posugi zauwayem nadzywczajn moc

uwielbienia: wyzwala ona wielk si. -Zauwayem take, jak wielka jest moc oddziaywania Sowa Boego, szczeglnie samych sw Jezusa. Kadziemy wic duy nacisk na obecno tych dwch elementw: modlitwy i Boego Sowa. W oficjalnym egzorcymie wystpuj zawsze trzy elementy: modlitwa, Sowo Boe, wypdzenie. Czsto samo wypdzenie, czyli bezporedni rozkaz skierowany do zego ducha, jest ostatecznym rozwizaniem. W powanejszych przypadkach nie mona si bez niego obej, bowiem w tym momencie dochodzi do interwencji autorytetu caego Kocioa. W modlitwie o uwolnienie decydujc si ma modlitwa uwielbienia. Spjrzmy

tylko na niektre wybrane przykady biblijne. W czasie walki toczonej przeciwko Amalekitom, Mojesz modli si na grze, a jego wzniesione w modlitewnym gecie ramiona wyprosiy zwycistwo. Jerycho byo miastem warownym, a jednak wystarczya modlitwa chway na cze Boga wypiewana pod murami oblonego miasta, aby mury runy. W Drugiej Ksidze Kronik czytamy o Izraelitach, ktrzy wyszli na pustyni Tekoa: Jozafat kaza stan na czele wojska kantorom Paskim, ubranym w stroje liturgiczne, aby chwalili Boga, piewajc: " Wysawiajcie Pana, poniewa na wieki trwa Jego aska". Zaledwie rozpoczto piew uwielbienia i chway, a Pan wpdzi w zasadzk nieprzyjaci Izraela i zostali oni pokonani. Potrzeba modlitwy uwielbienia zostaa szczeglnie podkrelona w Nowym Testamencie. Chrystus odnis decydujce zwycistwo nad Zym, a modlitwa chway poczona z tym zwycistwem na nowo zaprowadza porzdek w wiecie zdruzgotanym przez grzech. Zy duch prbowa zniszczy chwa, jak gosz niebiosa, wlokc za sob do pieka zbuntowanych aniow. Prbowa rwnie zniszczy pie chway, ktr piewa Bogu Adam, czyli czowiek, ktry mia zebra razem gosy caego wszechwiata i chwali jego Stwrc. Za kadym razem, gdy nieprzyjaciel syszy modlitw uwielbienia, bolenie odczuwa na sobie zwycistwo Chrystusa, ktrego moc zosta pokonany. Chwal Boga jest teraz pie Chrystusa zwyciajcego mier, grzech i ze duchy. W szatanie wyzwala si wtedy najwiksza zazdro, poniewa teraz czowiek jest tym, ktry zamiast niego chwali swego Boga. Teraz czowiek jednoczy si z anioami i chwali Pana. Zy czuje si sfrustrowany, dowiadcza osobistej klski i niepowodzenia swojego dziea, dlatego reaguje z tak gwatownoci na modlitw uwielbienia. Take potna jest moc modlitwy proby. Znajdujemy opis jej mocy w Dziejach Apostolskich: gdy apostoowie zostali uwizieni, a cay Koci modli si za nich, zostali oni uwolnieni. Podobne zdarzenie miao miejsce,

gdy Piotr przebywa w wizieniu, a cay Koci modli si za niego. Bg wysa wtedy anioa, aby uwolni Apostoa z niewoli. Take na podstawie naszej modlitewnej praktyki wiemy, e zy duch gwatownie reaguje gdy czowiek si modli, przede wszystkim gdy modli si modlitw uwielbienia. Czsto zy duch ucieka podczas jej trwania. Dwa pouczajce fakty Istnieje rwnie pewna szczeglna modlitwa, przywrcona do uytku przez Odnow (lecz jej pocztki sigaj staroytnoci!). Modlitwa ta ma nadzwyczajn moc oddziaywania na nieprzyjaciela, a jest to modlitwa jzykami. Pamitam o wielu przypadkach uwolnie, ktre zwizane s z modlitw uwielbienia i modlitw jzykami. Przypominam sobie bardzo dobrze przypadek, ktry opisaem take w ksice La preghiera di liberazione [Modlitwa o uwolnienie] (Ed. Herbita, Palermo). -Pewna siedemnastoletnia dziewczyna bya optana przez wiele zych duchw. Wrd nich by jak zawsze obecny ich przywdca. Gdy odmwiem pierwszy egzorcyzm, diabe powiedzia: "Albo przestaniesz, albo j zabij" Musiaem zaprzesta egzorcyzmowania, gdy usta dziewczyny obficie broczyy krwi. Sprbowaem raz jeszcze i po raz drugi usyszaem jego slowa: "Uwaaj! Zabij j na twoich oczach. Przecinam jej puca". Musiaem ponownie zaprzesta egzorcyzmowania. Po raz trzeci za zgod rodziny sprbowaem dokona egzorcyzmu w domu jej siostry. W odlegoci ok. 5 km od tego miejsca zgromadziem grup modlitewn, a kilka osb z tej grupy przyprowadziem ze sob. Rozpocza si intensywna modlitwa. Ze duchy uciekay jeden po drugim, lecz pozosta jeden z nich, to jest szatan, ktry powiedzia wprost: "Ja nigdzie nie pjd". Telefonicznie powiadomiem o tym zdarzeniu drug grup: "Mdlcie si jeszcze wicej, zacznijcie modli si jzykami!"

Gdy ci zaczli piewa, zy duch denerwowa si coraz bardziej: "Kim s ci, ktrzy piewaj w oddali? Biczuj mnie! Kim oni s? Kim s?" Nastpnie przewrci dziewczyn, uderzy ni mocno o podog i uciek. Dziewczyna zostaa uwolniona. Mylaem, e ju nie yje, ale po minucie odzyskaa przytomno; wygldaa licznie, a jej oblicze promieniao umiechem. To piew jzykami wyrzuci z niej szatana. Pamitam dobrze rwnie inne wydarzenie. Przysza do mnie z mem bardzo moda kobieta w ciy. Zy duch chepi si, e on i ta kobieta stanowi jedno. Mwi do mnie: "Czy wiesz? To dziecko jest moje. Czy widziae kiedykolwiek narodziny demona? To dziecko jest moje". Poprosiem kobiet, aby zacza chwali Boga. "Ja jestem jej bogiem", mwi zy duch, a kobieta rzeka: "On jest moim bogiem; moim bogiem jest szatan". W pewnym momencie zacza mwi po aramejsku, a potem po hebrajsku. Rozpoznaem te jzyki na podstawie kilku znanych mi sw. Byli podczas tego zdarzenia obecni take czonkowie grupy modlitewnej, wic poprosiem ich: "Zacznijcie piewa hebrajsk pie Qal-Rinnaht". Kiedy zy duch usysza piew w jzyku hebrajskim, ktry sobie wybra, aby wymiewa si ze mnie, poczu si chyba cakowicie zdesperowany i zaraz uciek. Kobieta, upadwszy na podog, zacza recytowa modlitw: Wierz w jednego Boga, Ojca Wszechmogcego... Wszyscy pakali ze wzruszenia, bo nikt nie oczekiwa tak szybkiego i tak skutecznego uwolnienia. To piew jzykami, a potem modlitwa w jzyku hebrajskim wyrzucia z niej szatana. By to kolejny przypadek, w ktrym dowiadczyem mocy modlitwy uwielbienia i piewu jzykami. W piewie w jzykach obecny jest Duch wity, ktry modli si i walczy bezporednio "w baganiach, ktrych nie sposb wyrazi sowami", jak nas poucza w. Pawe (Rz 8, 26), przeciwko

duchowym pierwiastkom za. Jest to walka, jak prowadzi Duch wity ze zym duchem. Zwrciem ju uwag na moc Boego Sowa. My sami nie dokonujemy wypdzenia, chyba e jest obecny upowaniony kapan, lecz oddziaujemy za pomoc wielkiej siy Sowa Boego. Dowiadczylimy tej mocy siy i korzystamy z niej obficie. Szczegln skuteczno maj sowa Jezusa oraz inne cytaty biblijne, ktre zostaj nam zasugerowane. Sowo Jezusa proklamowane z moc, pokonuje nieprzyjaciela. Gdy modlimy si o uwolnienie, wypowiadamy powoli sowa Jezusa, wybierajc jeden z epizodw, ktry dotyczy wyrzucania zych duchw. Dokonu je si wtedy uobecnienie Jezusa, scena z Ewangelii odywa na nowo, Chrystus pojawia si ponownie jako Zbawiciel. Sowa Jezusa wypowiedziane w tym momencie moc Ducha, pokonuj nieprzyjaciela, ktry krzyczy i odchodzi. Odchodzi take wtedy, gdy zostanie zdemaskowany przy pomocy biblijnego cytatu. Jak piew uwielbienia, tak i Sowo Boe pociesza smutnych, uzdrawia rozdarte serca, goi rany, wlewa nadziej, pozwala dowiadczy choremu obecnoci Wyzwoliciela. Mwilimy o modlitwie uwielbienia, o modlitwie jzykami, o sowach Jezusa. Chciabym powiedzie cho par sw na temat sposobu, w jaki przeprowadzamy modlitw. Istnieje uwolnienie "od" (od Zego i wtedy patrzymy na niego) oraz uwolnienie "dla" (na korzy danej osoby i wtedy patrzymy na osob). Nie tyle jest wane samo uwolnienie "od", co uwolnienie "dla". Czynimy uprzywilejowanym uwolnienie "dla" (dla dobra osoby), podczas gdy pracujemy nad uwolnieniem "od" (od zego ducha). Znaczy to, e nie tyle interesuje nas sam wrg, lecz przede wszystkim blini, ktry cierpi. Nasza uwaga jest zawsze skierowana na niego.

Dlatego staramy si pobudzi go do wsppracy, czyli zwracamy si do niego z prob, aby z nami wspdziaa. Zamiast wyrzuca z niego nieprzyjaciela, staramy si wyrwa nieprzyjacielowi jego zdobycz, to jest "pacjenta". Uwolnienia mona dokona na dwa sposoby. Wyobramy sobie pokj, w ktrym obecny jest zy duch i czowiek chory, czyli pacjent. Jedna z metod jest nastpujca: prbuje si schwyta zego ducha i wyrzuci go na zewntrz i jeli si to powiedzie, to jest to dobra metoda. Lecz spostrzeglimy, e atwiejsze jest zastosowanie drugiej metody: zabieramy chorego i wyprowadzamy go z tego pokoju do innego. bezpiecznego miejsca. Wolimy ten drugi sposb. Interesujc si bardziej samym pacjentem ni nieprzyjacielem. Zainteresowanie si czowiekiem polega na zachcaniu go do modlitwy, wypraszaniu dla niego aski Boej i umacnianiu go przez sakramenty oraz uwiadomieniu mu jego sytuacji, aby z niej si wyzwoli. Zauwaylimy ju, e ten sposb uwalniania jest atwiejszy, poniewa umoliwia Czowiekowi, ktry znalaz si pod wpywem zego ducha, ycie yciem dziecka Boego. Albowiem jaki jest cel dziaania zego ducha? Celem jest zniszczenie w czowieku-chrzecijaninie jego tosamoci dziecka Boego. W takim razie, musimy przywrci czowiekowi zdolno do prowadzenia ycia dziecka Boego w Duchu witym. Dlatego tez zaraz po tym wzywamy Ducha witego nad uleczonym aby wypeni to puste miejsca i wzmocni go w taki sposb, e Jego moc bdzie mg odzyska siebie i prowadzi w peni ycie chrzecijaskie oparte na wierze, nadziei i mioci. Wielkie znaczenie odgrywa w tym przypadku wiara oraz mio tych, ktrzy peni t posug. Zawsze prosimy Pana o wielk wiar; nasza posuga wymaga od nas wielkiej wiary. a przykad Ewangelii w tym wzgldzie nie pozostawia niedomwie. Kadziemy wic nacisk na wiar modlcych si i na ich mio ku Bogu i bliniemu.

Wiara i mio pomagaj sobie nawzajem. w. Grzegorz Wielki, mwic o przepowiadaniu, twierdzi, i nikt nie moe sprawowa tej posugi, jeli nie ma mioci do blinich. Te same sowa moemy odnie do samej posugi uwalniania. Zy duch nie moe znie mioci; on; ktry jest ogniem, boi si pomiennej, Boej mioci. Dlatego staramy si zawsze kocha chorego oraz tego czowieka potrzebujcego, ktry znalaz si pod wpywem zego ducha. oprcz tego musimy miowac si nawzajem. Jeli nie ma w nas mioci, to wwczas nie mona niczego dokona, poniewa mio pokonuje nieprzyjaciela. Schemat modlitwy W ksice autorstwa Salvucci, pt. Indicazioni pastorali di un esorcista [Duszpasterskie wskazania dla egzorcysty], (Ed. Ancora), znajduje si dobry schemat modlitwy o uwolnienie. Posugujemy si nim ju od duszego czasu. a) Pierwsz i najwaniejsz rzecz jest wezwanie Ducha witego: Veni, Creator Spiritus. b) Potem przechodzimy do rozeznania duchw. Jest to rwnie bardzo b) Potem przechodzimy do rozeznania duchw. Jest to rwnie bardzo wany punkt naszej modlitwy i nigdy nie o wolno nam go opuci. By moe najtrudniejszym zadaniem egzorcysty, trudniejszym od samego egzorcyzmu, jest postawienie waciwej diagnozy. Naley wyodrbni sposoby dziaania zych duchw take w przypadkach lejszych, takich jak: pokusa, drczenie, zawadnicie, urok, nkanie, itp. Te sposoby dziaania maj swoje stae elementy, jak i elementy zmienne w zalenoci od osoby, rodowiska, kultury , stanu. Punktem staym jest rwnie zjawisko grupowania i wzajemnego przywoywania si zych duchw. Gdy jest obecny duch nienawici, to atwo pojawi si duch gniewu i zemsty.

Duch akomstwa przyzywa zawsze ducha rozwizoci i lenistwa, a za duchem zazdroci poda duch pychy. Te duchy mog ukrywac si pod postaciami obecnoci osobowej, ktre s tylko projekcj samej osoby czy osobowoci urojonych, powstajcych pod wpywem zego ducha. -Innym, staym elementem jest zmienianie si duchw. Na miejsce ducha, ktry prowadzi do grzechu, wchodzi duch rozpaczy, depresji, samobjstwa. Na miejsce ducha gnozy, ktry pojawia si czsto i dotyczy poznania rzeczy tajemnych i okultystycznych, wchodzi duch umysowego zamieszania i obdu, ktry doprowadza do niszczenia idej i przekona. Podsumowujc: trzeba dokona rozeznania aby pozna, jakie duchy s zaangaowane w danym przypadku. Ich dziaanie ujawnia si take w prostych pokusach, drczeniach, zaczarowaniach. S to najczciej spotykane przypadki i s one bardzo niebezpieczne, gdy przeszkadzaj rozwojowi ycia prawdziwie chrzecijaskiego. c) Po takim rozeznaniu i po stwierdzeniu, jaki cel przywieca duchom lub w jakich kierunkach zmierza ich dziaalno, podamy dalej zgodnie z naszym schematem. Zajmujemy si chorym: modlimy si i rozpoczynamy piew jzykami, aby wstrzsn nieprzyjacielem. Nastpnie ma miejsce bardzo krtka ewangelizacja: przedstawiamy Jezusa jako Wyzwoliciela. Jej celem jest doprowadzenie do nawizania kontaktu pacjenta z Tym, ktry go wyzwala. W tym momencie angauj si wszyscy, pograjc si w osobistej modlitwie i nie posuguj si oni adnymi schematami. Jest dobr rzecz, e w tej czci procesu uwalniania nie posugujemy si adnym schematem, gdy przypadki te s bardzo zrnicowane. Wypowiada si sam prorok i jest czytane Sowo Boe, ktre zostao nam podane do rozwaania. Gdy spostrzegamy, e w osobie nad ktr modlimy si, nastpuj jakie zmiany, wwczas staramy si nada naszej modlitwie wiksz si, uciekajc si do modlitwy wstawienniczej.

Wan rzecz jest, aby przed przystpieniem do modlitwy o uwolnienie, zapewni sobie obecno Chrystusa pord nas, poniewa to On sam nas wyzwala. Nie stanowi dla nas trudnoci, od kiedy On sam powiedzia: "Gdzie s dwaj albo trzej zebrani w imi moje, tam jestem pord nich" (Mt 18,20). To od nas zaley, czy czujemy si zebranymi w Jego imi, czyli czy chcemy zgromadzic si w Jego imi. Dowiadczamy wwczas uczucia mioci, radoci i pokoju. Wydaje si nam, e niemale odczuwamy dzialajc w nas obecno Pana i wtedy modlimy si z naprawd wiksz wiar. Kadziemy wielki nacisk na Sowo Boe, tak jak to jest nam przypominane przez proroka. I tak kontynuujemy nasz modlitw a do samego koca, nie troszczc si ju o nic innego. Po tym, jak nastpio uwolnienie, zostaje jeszcze co do zrobienia. Byoby bdem zostawi uwolnionego samemu sobie. Uwolnienie nie przychodzi atwo, ale jeszcze trudniejsze jest zachowanie tej osoby woln. Kady egzorcysta spotka si z wieloma przypadkami powrotw optania. Najczstsz przyczyn tego jest pozostawienie osoby samej sobie po dokonaniu uwolnienia. Dlatego te po modlitwie o uwolnienie, powinien nastpowa okres rekonwalescencji. Potrzebna jest jakby terapia pomagajca w odzyskaniu si. Jest to absolutnie konieczne. W Ewangelii czytamy o zym duchu, ktry wyszedwszy z czlowieka, przez jakis czas bka si po miejscach pustynnych, a potem znajduje innych siedem duchw gorszych od niego i wraca z nimi do tego czowieka, a jego stan staje si jeszcze gorszy ni wczeniej (por. Mt 12,4345). Ta przypowie daje nam wiele do mylenia: lepiej w ogle nie dokonywac uwolnienia, jeli nie jestemy w stanie zapewni odpowiedniego okresu rekonwalescencji uwolnionemu.

-Trzeba by w stanie nie tylko uleczy chorego, ale take trzeba zapewni mu uwolnienie kompletne i trwae. Rozumiemy wic, dlaczego jest dla nas tak wany ten drugi okres. W tym celu powoalimy suzb wsplnotowego uzdrawiania i uwalniania. Spotkania odbywaj si trzy razy w tygodniu, trwaj one od dwch do trzech godzin, a uczestniczy w nich wiele osb. Staramy si, aby wszystkie osoby uwolnione lub uzdrowione uczestniczyy w tych spotkaniach. Sposb postpowania jest nastpujcy: na pocztku przede wszystkim chodzi o umoliwienie przeycia sakramentalnego spotkania z Jezusem; przygotowujemy osoby do spowiedzi przed Msz w., poniewa oczyszczenie sakramentalne ma wielkie znaczenie. Gdy rozpoczyna si Msza w., nastpuje pokropienie wod, czyli ponownie stosujemy ryt oczyszczenia, ktry nawizuje do sakramentu chrztu. W homilii ponownie podkrelamy, e spotykamy si z Jezusem, ktry jest obecny w swoim Sowie. Modlitwa bagalna Liberami (Uwolnij mnie) ma uroczysty charakter: jest to liturgiczny moment uwolnienia. W tym tak szczeglnym momencie prosimy na nowo Ojca, przez Jezusa obecnego w Eucharystii, aby dokonal moralnego i psychologicznego uwolnienia od zego ducha, jeliby ten by jeszcze obecny. Nastpuje Komunia wita, a potem chorzy w uroczystej procesji udaj si do duej sali, gdzie ma miejsce pgodzinna adoracja. Po niej nastpuje kolejna ewangelizacja, w ktrej na nowo przedstawiamy Jezusa jako Wyzwoliciela. Ryty oczyszczenia, przyzywanie Ducha witego, piewy, oto rodki, przy pomocy ktrych staramy si stymulowa duchowy wzrost chorego, tak aby nie zosta on pozostawiony sam sobie. Na tej drodze wsplnota musi mu towarzysz take po uwolnieniu lub uzdrowieniu. W ten sposb tworzymy wsplnot terapeutyczn, to jest wsplnot uzdrawiania, w spotkaniach ktrej wszyscy uzdrowieni lub uwolnieni

uczestnicz i ktra stanowi dla nich rodowisko odpowiednie do umocnienia i utrwalenia dokonanego uwolnienia lub uzdrowienia. NIESPODZIANKI DLA EGZORCYSTW - DUSZE ZMARYCH Egzorcysta wypenia szczegln posug, ktra nieraz stawia go wobec najbardziej nieprawdopodobnych wydarze, wobec faktw absurdalnych z ludzkiego punktu widzenia, wobec rzeczy dziwnych lub niewyobraalnych. Poredni kontakt ze wiatem nadprzyrodzonym stawia go rwnie wobec interesujqcych problemw, ktrych egzorcysta nie jest w stanie rozwiza, chyba e chodzi o jaki pojedyczy przypadek. Rzecz dotyczy zawsze poredniego kontaktu z nadprzyrodzonoci: poprzez zachowanie si osb optanych, wypowiadane przez nie sowa i przez najdziwniejsze fakty, ktre si im przydarzaj albo maj miejsce w ich domach. Dlatego potrzeba wielkiej roztropnoci i waciwego rozeznania, aby odrni je od tego wszystkiego, co da si naturalnie wyjani. Istniej jednake problemy, ktre domagayby si pogbionych bada biblijno-teologicznych i ewentualnego zajcia stanowiska przez wadze kocielne. Egzorcysta tylko moe ograniczy si do prby rozwizania przypadku, ktrym si zajmuje i moe podzieli si tym dowiadczeniem, ktre dane mu byo przey, nie roszczc sobie prawa do wycigania wnioskw o charakterze oglnym. Te ograniczenia, w ramach ktrych dziaa egzorcysta, s ewidentne przez sam fakt, e kady egzorcysta posiada swoje dowiadczenia osobiste, ktre niekiedy pokrywaj si z dowiadczeniami innych egzorcystw, lecz nie zawsze. Niekiedy jakies dowiadczenie powtarza si z pewn czstotliwoci i jednorodnoci u danego, konkretnego egzorcysty. Aby przybliy ten typ

problemw, ktre powstaj na bazie dowiadczenia, opisz jeden z nich, odwoujc si take do przemyle, czasami zgodnych, a czasami sprzecznych midzy sob innych egzorcystw. Kady z nich referuje bd zawiadcza o tym, co osobicie przey i widzia. W tym te tkwi przyczyna zgodnoci lub niezgodnoci rnych opinii, pochodzcych z rnorodnych dowiadcze kadego egzorcysty. Problem obecnoci Temat, nad ktrym zatrzymam si w tym rozdziale, budzi - przynajmniej we Woszech - due zainteresowanie. Przyczyniy si do tego rne programy telewizyjne i publikacje prasowe. Chodzi o tak zwany "problem obecnoci", czyli pytamy o to, czy istnieje moliwo, e zy duch moe drczy jak osob, posugujc si dusz potpionego. Mona postawi rwnie pytanie: czy istnieje jakakolwiek moliwo zetknicia si w osobach, ktre egzorcyzmujemy, z obecnoci dusz zmarych? Oczywicie temat ten nie ma nic wsplnego ze spirytyzmem: w tym przypadku nie mamy do czynienia z wzywaniem zmarych lub duchw, lecz mwimy o ewentualnej ich obecnoci, ktre ktra ujawnia pomidzy si podczas rni przeprowadzania egzorcyzmw. Trzeba mie to na uwadze, e oprcz faktu rnorodnoci dowiadcze, wymieniaj sob egzorcyci, ci, ktrzy stanli wobec takich przypadkw, nie maj zamiaru przypisywa sobie zdolnoci176 176 wyjanienia tego zjawiska. Mog to by zjawiska naturalne i dlatego trzeba zapozna si take z wynikami bada z dziedziny psychiatrii, szczeglnie z ostatnich lat, dotyczcych zjawisk rozdwojenia osobowoci lub istnienia osobowoci wielokrotnych. Lecz moliwe s rwnie inne wyjanienia.

Opierajc si na wiedzy pochodzcej z Objawienia, powiedzielimy ju o tym, co wiemy na temat stanu i moliwoci dziaania dusz zmarych. Bierzemy pod uwag rwnie nauk soborw z Lionu i Florencji, ktre okreliy, e dusze zmarych, zaraz po mierci, udaj si albo do raju, albo do czycca, albo do pieka. Z tych okrele wynika jasno, e wraz ze mierci okres prby si skoczy, lecz definicje te pozostawiaj jeszcze wiele wolnej przestrzeni dla przeprowadzenia bada i wasciwej ich interpretacji. Nie zostao przy tym jasno stwierdzone, e dzieje si tak we wszystkich przypadkach. Ponadto dla studiw i hipotez pozostaje kwesti otwart to wszystko, co dotyczy rzeczywistej kondycji dusz, a mianowicie, co mog one robi w tym okresie jeszcze nie do koca zdefiniowanym, ktry rozciga siod mierci do Paruzji, czyli do momentu, w ktrym nastpi zmartwychwstanie cia i zostanie przeprowadzony sd ostateczny. Podkrelam wic, e rne dowiadczenia egzorcystw mog by analizowane z zainteresowaniem i ciekawoci. Mog by i powinny one stanowi okazj dla pogbienia studiw biblijnoteo1ogicznych. Egzorcyci nigdy nie zamierzaj udziela wyjanie lub uoglnia faktw, ktre powinny by z uwag rozwaone i mog by zinterpretowane na rny sposb. Na przykad wystarczy pomyle o istotnej rnicy, jaka zachodzi midzy obecnoci prawdziw i waciw a wizi okultystyczn, cho objawy zarwno jednej jak i drugiej s prawie identyczne. Dowiadczony egzorcysta gallikaski, o.Rene Crozet, na podstawie, licznych przypadkw, ktre przebada, uwaa, e dusza moe by drczona nie tylko przez dusze zmarych, lecz take ywych: przez maga, ktry sprowokowa diabelskie optanie lub przez osob, ktra korzystaa z usug maga. Przytaczam take opinie niektrych autentycznych

charyzmatykw, ktrym przedstawiem ten problem. Ich opinie s rne, w zalenoci od przeywanego dowiadczenia. Niektrzy twierdz, e zy duch moe posuy si dusz potpionego, aby drczy jak osob. Inni natomiast uwaaj, e osoba moe by drczona take przez dusze jeszcze nie potpione. Bez wtpienia musimy mie na uwadze upomnienie zawarte w Rytuale rzymskim: mam na myli norm wprowadzajc nr 14. Przestrzega si egzorcyst przed moliwym zamaskowaniem si zego ducha, czyli stwierdza si, e nie mona wierzy zemu duchowi, gdy chce udawa dusz witego lub anioa. Jest to bardzo cenne ostrzeenie, poniewa zy duch stara si czsto oszuka egzorcyst. Nie jest to jednak regu absolutn. Odpowiedzi egzorcystw Przechodzimy wreszcie do odpowiedzi, ktrych udzielili egzorcyci na postawione im pytanie: jakie jest ich dowiadczenie zwizane z "problemem obecnoci" dusz zmarych w osobach optanych. Egzorcysta z Lazio. Spotkaem re przypadki tego typu. Najczciej sprawdzaa si przestroga zawarta w Rytuale. Po dugich naleganiach z mojej strony, ujawniaa si obecno zego ducha, ktry prbowa udawa konkretn osob zmar, dokadnie okreliwszy jej imi i nazwisko. Jednak kilka razy miaem wraenie, e rzeczywicie znala zem si w obecnoci zmarego: mwi o sobie, e jest potpiony, skaniaem go, aby odszed w miejsce wyznaczone mu przez Chrystusa, najwyszego Sdziego. W przypadku gdyby nie by potpiony, obiecywaem mu modlitw i ofiar w jego intencji. Staraem si wzbudzi w nim al za jego grzechy i powierzaem t dusz milosierdziu Boemu, czynic wspomniane zastrzeenie. Spotkaem si z przypadkami, gdy te domniemane dusze zmarych wicej ju nie daway o sobie zna, cho ja nadal musiaem kontynuowa egzorcyzmy. Miaem te przypadki, w ktrych wydawao si, ze dusza wci powraca, aby w kocu

znikn cakowicie. Opisuj to dowiadczenie tak, jak ono przebiegao, nie majc zamiaru wyciga z niego wnioskw. Nasze egzorcyzmy ukierunkowane s na uwolnienie dusz od optania diabelskiego lub od chorb, ktre zostay spowodowane przez zego ducha. Jeeli podczas trwania egzorcyzmw przeywamy co szczeglnego, to wydaje mi si, e dobrze jest podzieli si tym dowiadczeniem. Nie do nas jednak naley wyciganie wnioskw - to wykracza ju poza nasz posug. Egzorcysta sycylijski. Gdy rozmawiamy o problemie obecnoci dusz zmarych, moemy zawyy nasze rozwaanie do obecnoci rzeczywistych, wyczajc te pozorne, ktre chory pod wpywem zego ducha albo po prostu pod wpywem choroby psychicznej moe sam sobie wytworzy w sposb naturalny. Na podstawie moich osobistych dowiadcze skaniabym si ku opinii, e diabe w celu drczenia yjcych, moe posugiwa si take potpionymi, szczeglnie tymi, ktrzy byli optani ju za ycia. Sdz, e ta opinia nie kci si z definicjami soborw w Lionie i we Florencji, gdzie stwierdza si, e dusze zaraz po mierci zostaj przez Boga osdzone i wchodz do raju albo do czycca, albo do pieka. Nic nie stoi na przeszkodzie, eby Bg zezwoli diabowi uywa potpionych, ktrzy w piekle znajduj si pod jego wadz i ktrzy w pewnym sensie zostaj zdemonizowani, aby drczy yjcych na ziemi. Nie podzielam natomiast opinii tych, ktrzy mwi o duszach bdzcych lub o duszach osb zmarych gwatown mierci, ktre miayby oczekiwa na swoje ostateczne przeznaczenie, a w midzyczasie mogyby wchodzi w osoby yjce: za spraw czarownikw albo diaba, ewentualnie za zgod Boga lub te z wasnej inicjatywy, aby uczestniczy jeszcze, choby w sposb iluzoryczny, w yciu yjcych tutaj na ziemi, do ktrych s przywizani. Ten pogld zupenie si nie zgadza z orzeczeniami

wspomnianych soborw. Mimo wszystko ta opinia take zasuguje na gbsze rozwaenie, zarwno przez teologw, aby lepiej pozna, jaka bya mentalno ojcw soboru i jaki jest zasig tych orzecze, jak i ze strony innych naukowcw, aby dowiedzie si czego wicej na temat rzeczywistej trwaoci tak zwanych istnienia pozostaosci praducha lub psychicznych, ciaa astralnego dotyczcych bd te domniemanego

funkcjonowania podwjnej osobowoci. Jeeli chodzi o dusze zmarych, ktre s w czycu, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby mogy za Boym pozwoleniem dowiadcza czyca w duszach yjcych, to znaczy w osobach jeszcze chodzcych po ziemi. Lecz takze ta opinia, nie obca teologom redniowiecznym, a w moim przypadku poparta moim dowiadczeniem, powinna by doglbnie zbadana przez teologw, aby moga zosta przyjta. Jeeli chodzi o inwazj, najczciej czasow, osb yjcych, to moje dowiadczenie skania mnie do uwierzenia w tego typu zjawiska. Kilka razy zdarzyo mi si podczas egzorcyzmw odczu obecno ducha maga. Wywoal on niekorzystne zjawiska w leczonej przeze mnie osobie i wci dziaa na niekorzy tej osoby, ktr z sob zwiza. Mona wtedy powiedzie, e czowiek przy pomocy diabelskich mocy popenia plagiat, nasladujc diaba. Zagadnienie obecnosci zmarych domaga si rwnie analizy ewentualnej obecnoci aniow. Te obecnoci pojawiaj si czsto w pismach Starego Testamentu (Ezechiel, Daniel, Zachariasz, itd.) i w Nowym Testamencie (Ewangelie, Dzieje Apostolskie, Apokalipsa). Pojawiaj si czsto w hagiografii i w dowiadczeniu witych. S natomiast bardzo rzadkie i budz podejrzenia w dowiadczeniu egzorcystw.

Moe ma to zwizek z norm nr 14 Rytuau, ktra bd co bd ma swoje uzasadnienie i znaczenie. Diabe moze atwo uda anioa wiatoci i sprowadzi na manowce egzorcyst. Mimo wszystko i to zagadnienie powinno by lepiej zbadane, gdy Bg moe wykorzystywa aniow do pomocy osobom drczonym przez zego ducha. Egzorcysta z Marche. Dotykamy tutaj bardzo powanego i bardzo trudnego tematu, ktry sta si te niezmiernie populamy w ostatnich czasach. Przypuszczenie, e w wielu przypadkach mamy do czynienia nie tyle z autentycznym zym duchem, co z duchami bdzcymi, znajdujcymi si w trudnociach, rodzi si z bardzo wyranej rnicy, ktra zachodzi pomidzy optanym a czowiekiem odczuwajcym obecno dusz zmarych. W przypadkach optania demony okazuj przemoc, nienawi i zo, posuguj si jzykiem i gestami o niezwykej sile i negatywnym potencjale. Natomiast w przypadku domniemanej obecnoci dusz zmarych zachodzce relacje nigdy nie s gwatowne, nawet jeli czsto s uciliwe. Bywa, e relacje te charakteryzuj si wielkim pokojem, a ich celem jest uzykanie on i udzielanie sobie oboplnej pomocy. Przed okoo dziesiciu laty odwiedzia mnie (trzy lub cztery razy) dziewczyna, ktra nieustannie dowiadczaa obecnoci ducha, lecz duch okazywa jej szacunek i nastawiony by pozytywnie, ofiarujc jej pomoc i owiecenie. Gdy przysza ostatnim razem, powiedziaa mi: "Nie bd ju do ciebie przychodzia, gdy duch prosi mnie usilnie, aby go nie wyrzuca i prosi mnie rwnie, abym nie wychodzia za m, gdy chce yc w spokoju ze mn". Faktycznie dotd pozostaje niezamna. Czy mamy do czynienia z demonem? Czy tylko demony i tylko one staraj si przez oszustwo zbliy do czowieka ? Czy moe take i bdzce dusze zmarych, ktre nie

znajdujc pokoju po mierci, szukaj towarzystwa czowieka, czasami w celach pozytywnych, a czasami w celu zniszczenia go? Ta kwestia jest bardzo wana ze wzgldw duszpasterskich. By moe egzorcyzm, ktry zazwyczaj stosujemy, take w tych przypadkach, nie jest odpowiednim dowiadczenie rodkiem, poniewa mi, e jest on skierowany w tych bezporednio wypadkach przeciwko zbuntowanym anioom. Jak wic nalealoby postpi? Moje podpowiada stosowanie egzorcyzmu moe by pozbawione sensu. Jakie ma znaczenie i jakiemu celowi suy wypowiadanie formuy: "Id precz szatanie", jeli w danym przypadku nie ma si do czynienia z prawdziwym demonem? Pewnego razu wraz z moim przyjacielem egzorcyst prbowalimy pomc dziewczynie drczonej dziwn obecnoci. Egzorcyzm nie przynis adnych rezultatw. Rok pniej zadzwoni do mnie pewien biskup, mwic e przyprowadzono do niego dziewczyn, aby dokona egzorcyzmu. Pragn go przeprowadzic wsplnie ze mn. Bya to ta sama dziewczyna. Take i tym razem egzorcyzm nie da adnych, pozytywnych rezultatw i dziewczyna wci jest niepokojona tak, jak poprzednio.

Dlatego

uwaam,

musimy

poszukiwa

take

innych

rozwiza.

Niewtpliwie duo daj celebracja Mszy w., i modlitwy w intencji zmarych. Ponadto powinnimy dzieli si analogicznymi dowiadczeniami. Sdz, e teologowie powinni jeszcze raz przestudiowa i pogbi znaczenie i zakres orzecze, ktre zostay sformuowane na dwch soborach w Lionie i we Florencji (ten drugi (sobr powtarza identyczne sowa, ktre zostay sformuowane na pierwszym soborze), wedug ktrych duszom

zmarych od razu (mox) wyznaczone zostao ich wieczne przeznaczenie: zbawienie albo potpienie. Przydaaby si dokadna i dobra interpretacja tych tekstw, tak samo, jak uyteczne byoby sprawdzenie nowych form uwalniania, ktre rni si od egzorcyzmu i poinformowanie o ich rezultatach. Egzorcysta Z Veneto. (Pisze o konkretnym przypadku.) Ameli spotkaem przypadkiem po Mszy w., ktr celebrowa bp Milingo. Ma czterdziesci dwa lata i jest gospodyni domow, posiada dwjk kilkunastoletnich dzieci (Marco i Marzia), jej m jest robotnikiem. Dzi wszyscy s praktykujcymi katolikami, lecz kiedy zupenie nie praktykowali. Bardziej niepokojona jest matka, mniej dzieci, a m wcale. Dokonali remontu starego domu, zakupionego od osoby, ktra cieszya si z opini. Marco i Marzia s niepokojeni tajemnicz obecnoci, ponadto dziewczyna choruje. Zauwayem, e Amelia, zatroskana o dzieci i o dom, zostaa najbardziej dotknita: syszy dzwiki niewiadomego pochodzenia, odczuwa czyj obecno oraz nieprzyjemne zapachy. W czasie pierwszego egzorcyzmu, ktry przeprowadziem telefonicznie, upada na podog. Poszedem do ich domu, aby odprawi Msz w., przed Msz egzorcyzmowaem kade pomieszczenie. Potem zaprosiem Ameli do mojego biura, aby spokojnie z ni porozmawia. Pytanie: "W imieniu i moc wadzy Chrystusa, pytam, kim jeste, ty, ktry mwisz?" Odpowied: "Rinaldo".Pytanie: "Czy jestecie tylko samymi mczyznami,

Pytanie: "Czy jestecie tylko samymi mczyznami, czy te s pord was kobiety?" Odpowied: "Jedno i drugie". Pytanie: "Czy wielu jest z tob przyjaci?" Odpowied: "Niektrzy odeszli, my natomiast zostajemy, bo bylimy ju w tym domu, zanim przybya do niego Amelia". Pytanie: "A w Amelii ilu was jest?" Nie usyszaem adnej odpowiedzi. Dalsze pytanie brzmiao: "Przez zwycistwo Krlestwa Boego, nakazuj ci, powiedz imi nastpnego, ktry jest tutaj z tob". Odpowied: "Mauro". Pytanie: "Kto stoi na czele kobiet, ktre s tutaj?" Odpowied: "Anna". Pytanie: "Kiedy weszlicie w Ameli?" Odpowied: "Kiedy bya w czwartym miesicu ciy". Pytanie: "Kiedy weszlicie w Marzi?" Odpowied: "Gdy bya dzieckiem". Pytanie: "Lecz dokadnie kiedy weszlicie w ni, jak bya maa?" Odpowied: "To kwestia dziedzicznoci". Pytanie: "Dziedzicznoci po rodzicach czy po dziadkach ze strony ojca?" Nie otrzymalem adnej odpowiedzi. Pytanie: "Przez chwa imienia Boego, nie przez moj ciekawo, powiedz mi czy ten, ktry tu rozkazuje, jest demonem?" Odpowied: "Nie powiem ci". 184 Powtrzyem pytanie i nie usyszalem adnej odpowiedzi. Kolejne pytanie: "Z czym weszlicie w Ameli?"

Odpowied: "Ja jestem zazdrosny". Pytanie: "A czy inni twoi przyjaciele s rwnie zazdroni?" Odpowied: " Tak". Pytanie: "Jednak niewiele moesz zdziaa przeciwko niej, poniewa jest mocna w wierze". Odpowied: "Zniszczybym j razem z jej rodzin, ale nie byo to moliwe, gdy chodzia zawsze do Kocioa i duo modlia si". Zauwamy, e Rinaldo by bratem Maura i ojcem Anny; wszyscy ju nie yli i byli dawnymi wacicielami domu zakupionego i odnowionego przez Ameli oraz jej rodzin. Mieszkacy owej peryferyjnej dzielnicy, w ktrej sta ich dom, zachowali ze wspomnienia o nich wszystkich. Mwiono, e praktykowali magi lub co w tym rodzaju, a jedno z nich sypiao ze zwierztami. Take ich potomkowie patrzyli z zazdroci i nienawici na Ameli i na jej dzieci, niejednokrotnie nie przebierajc w przezwiskach.Dom zosta sprzedany. Amelia wraz z Dom zosta sprzedany. Amelia wraz z mem i dziemi mieszkaj teraz w nowym mieszkaniu w centrum miasteczka. Nowy dom nie jest niepokojony ju przez ze duchy, a "chorzy" maj si coraz lepiej. Egzorcysta angielski. Mam zasad, aby interpretowa dane, ktre pochodz z dowiadczenia na podstawie ich zwizkw z Boym Objawieniem, zamiast interpretowa Objawienie tylko wedug tego, co wynika z dowiadczenia egzorcyzmowania. Tak, jak to ju wczeniej zostao przypomniane, wszyscy zmarli znajduj si w raju albo w piekle lub te przebywaj w czycu. 1. Dusze czycowe modl si za nas i okazuj wdziczno za nasze modlitwy, wic wydaje mi si, e mog one niekiedy objawia si yjcym na ziemi, aby prosi ich o modlitw lub im pomc albo te podzikowa. Lecz

gdy mylimy, e te dusze mog by rwnie przyczyn pokus albo prowokowa szkody lub dokucza yjcym, to znaczy, i nie bierzemy pod uwag ich szczeglnego stanu, a wic si mylimy. S to przeciez dusze wite! 2. W czasie egzorcyzmw wszystkie duchy, ktre s przyczyn pokus, szkd lub drczenia, traktuj raczej z zaoenia jako ze duchy, a nie dusze potpionych. Czyni to z nastpujcych powodw: a) wydaje si, ze Nowy Testament za takie wasnie jeuwaa. b) norma wprowadzajca Rytuau Rzymskiego nr 14, zawiera takie wanie zalecenie. c) dusze potpionych staj si podobne do zych duchw i prawdopodobnie nie ma midzy nimi wielkiej rnicy, ktra uzasadniaaby inne ich traktowanie. Cho ta interpretacja nie jest pewna i moe zosta skorygowana. d) To spirytualici skaniaj si ku temu, aby interpretowa tego rodzaju zjawiska jako objawianie si duchw osb zmarych. W ten sposb z pewnoci nie sdz, e dusze zmarych znajduj si w raju lub w czycu, bd te w piekle. 3. W swoim dowiadczeniu egzorcysty spotkaem take przypadki, ktre na pocztku mogy budzi wtpliwoci, ale w kocu prawda zawsze zwyciaa. Na przykad, gdy wypowiedzi ducha ujawniaj nadzywczajn znajomo osoby zmarej, zakadam, e nie mam wtedy do czynienia z obecnoci tego zmarego, ale z obecnoci zego ducha, ktry opta wczeniej zmarego. Wtedy zwracam si do niego, jako do zego ducha zczonego z osob NN a nie jako do ducha osoby NN.

To, co napisaem, z pewnoci nie jest jedyn moliwoci widzenia tych rzeczy w duchu wiary, std te z zainteresowaniem wysucham opinii innych egzorcystw. Egzorcysta z Puglii. Odnonie do problemu obecnoci dusz zmarych, to sdz, e mona mie pewno co do nastpujcych stwierdze: I. Zaprzeczam twierdzeniu, e demon moe posugiwa si dusz potpionego, aby opta inn osob lub zawadn jakim miejscem, gdy sprowokowaoby to olbrzymi bl ywym czonkom rodziny zmarego, ktrzy wiedzieliby, e ich krewny przebywa wrd zych duchw. Traktowabym to jako oszustwo przygotowane przez zego ducha, aby pogry w rozpaczy yjcych. Przypomn, co powiedzial mi na temat tego problemu ojciec Pio, gdy przedstawiem mu mj pierwszy przypadek egzorcyzmu, kiedy zy duch powiedzia mi, i w optanym jest ich czterech i e oni wszyscy s osobami potpionymi, wyjawi rwnie, skd pochodzili i w jaki sposb zmarli. Ojciec Pio odpowiedzia mi surowo i zdecydowanie: "Nie pozwl si oszukiwa, nie ma ich czterech, jest tylko jeden a jest to prawdziwy diabe, ktry przemawia czterema rnymi gosami i zachowuje si w rny sposb". Kiedy wyrzuciem demonowi to oszustwo, odpowiedzia mi: "Czy nie wiesz, e z natury jestem kamc?" Ta postawa zego ducha nieustannego trwania w kamstwie, zostaa dobrze ukazana w filmie Egzorcysta, gdy diabe ukrywa si pod postaci matki egzorcysty, aby przesttraszy tego biednego ksidza 2. Jeeli chodzi o dowiadczenia charyzmatykw, to osobicie odnosz si do nich z pewn rezerw. Jest mi trudno oprze si wraeniu, e tkwi w nich jaki egoistyczny cel oraz ze ich dowiadczenia s czsto przepenione fantazj. 3. Zaprzeczam twierdzeniu, e dusze czycowe mog

negatywnie wpywa na osoby lub na rzeczy. S to przecie dusze witte. Wydaje mi si, e przypisywanie ewentualnych zaburze osobowych duszom czycowym jest nielogiczne i niepokojce. 4. Jeeli chodzi o dziaanie maga lub czarownika, ktry sprowokowa optanie, jestem zdania, ze mag moe utrzymywa t niszczc wi z osob, ktra jest zreszt niczym innym, jak tylko drczcym dziaaniem diabelskim. Specyficznym zadaniem naszych modlitw jest zerwanie tej wizi. Egzorcysta z Piemontu. Transmisje telewizyjne przyczyniaj si do wikszego zamieszania w tej dziedzinie. Przyczyn jest ignorancja albo ze intencje prowadzcych programy. Nie zdaj sobie oni sprawy, e przez swoje programy sprowadzaj wielu ludzi na manowce i naraaj ich na powane niebezpieczestwa. Jeeli chodzi o dusze zmarych, to pragn zauway, e nie potrafimy okreli czasu trwania czyca (o ile mona w ich przypadku mwi o czasie!). Koci nie stawia adnych ogranicze w zanoszeniu do Boga modlitw za zmarych. w. Pawe, w Pierwszym licie do Koryntian (1 Kor. 15, 29) stwierdza: "Jeeli umarli w ogle nie zmartwychwstaj, to czemu za nich chrzest przyjmuj?" Pierwsi chrzecijanie wierzyli wic, e modlitwy za zmarych s tak bardzo skuteczne, e mona nawet za nich przyj chrzest. Ten, kto przeszed przez inicjacj w jakiej grupie okultystycznej, mg nawet usysze postawione wprost danie, aby odda swoj dusz, wol albo pami lub te wadze, ktrymi zosta obdarzony, niewidzialnym mocom czy duchom. Mg nawet potwierdzic to oddanie siebie przymierzem krwi, wasnorcznym podpisem albo te przy pomocy jakiego innego rytuau, jak np. wypicie krwi lub spermy albo innej substancji organicznej pochodzcej od czlowieka ywego czy zmarego, lub zwierzcia zoonego w ofierze. Te wszystkie ryty zmierzaj ku temu, aby biorcy w nich udzia nawiza

nierozerwalny kontakt lub trwa wi z mocami ciemnoci, popadajc w cakowit od nich zaleno. Pewien psychiatra w taki sposb wyjania to zagadnienie: "Mag albo kto, kto posiada okultystyczne moce, ma dysocjacyjn osobowo, co umoliwia mu nawizanie transferowej wizi z osob, ktra mu si powierza. Osoba uzaleniona przejmuje wtedy osobowo maga: jego gesty, pami, pasje, upodobania oraz jest gotowa wypenia jego wszystkie rozkazy. Mag moe posugiwa si ni take noc przy pomocy telepatii, zmuszajc j do wykonywania rnych dziwnych rzeczy, o ktrych potem dana osoba sdzi, e byy tylko snem". Kiedy modl si nad tak osob, to z jej wntrza wydobywa si odpowied samego maga, ktry zosta zmuszony, aby ujawni to wszystko, co jej uczyni. Zmuszamy go moc imienia Jezusa, aby wyrzek si wszelkiej wadzy nad t osob, ktra ze swej strony powinna wsppracowa w wyzwoleniu si z tej niewoli. By moe ojciec Crozet powiedziaby, e w tym przypadku mamy do czynienia z obecnoci duszy maga; z obecnoci, ktra jest podobna do obecnoci demona w przypadku optania. Sdz, e mag uobecnia si w danej osobie, korzystajc tylko z sobie dostpnych technik naturalnych i okultystycznych. Czasami te pozorne obecnoci maga s tylko mask, pod ktr ukrywa si zy duch. W niektrych przypadkach powicilimy a kilka miesicy, aby odkry wszystkie ryty magiczne, zerwa powizania i wreszcie ujawni obecno szatana, ktry si ukrywa. Dlatego moim zdaniem nie nalezy podejrzewa moliwoci opanowania danej osoby przez dusze zmarych, lecz trzeba szuka innych wyjanie. Na przykad przy egzorcyzmowaniu pewnej osoby okazao si, e nie mamy do czynienia z obecnoci zmarej babci, ktra przekla maestwo, lecz z

obecnoci ducha przeklestwa i nienawici, z ktrego pomocy babcia skorzystaa albo przez ktrego bya optana, bdc osob praktykujc okultyzm. Prawda wysza na jaw dopiero po jakim czasie, bo na pocztku zapytywana osoba zawsze odpowiadala: "jestem babci". Potem naleaoby zaj si take problemem istnienia podwjnej osobowoci. Jednake sdz, e jest to domena lekarzy psychiatrw i psychologw. Zasuguje rwnie na uwag zjawisko tak zwanych duchw przewodnikw czy duchw prowadzcych, ktre czsto mwi, i s duszami zmarych. W Turynie znany jest Nello Ricco, ktry twierdzi, e ma w sobie samobjczego ducha przewodnika Elvisa Presleya. Myl, e co najwyej moemy mie do czynienia ze zym duchem, ktry przebywa u boku Presleya. Innym przykadem ducha przewodnika, ktry okaza si bardzo niebezpiecznym, by przypadek czterdziestoletniego artysty, ktry popeni samobjstwo. Rodzina pewnej dziewczyny traktowaa go jako idola. W tej atmosferze bawochwalczego podziwu, dziewczyna pewnego dnia odkrya, ku ogromnej radoci rodzicw, ze ma w sobie ducha artysty. Lecz rado znikna, gdy crka zacza odczuwa mocne i gwatowne pokusy popenienia samobjstwa. Modlitwy o jej uwolnienie okazay si cakowicie skuteczne. Zakoczyo si w tym domu bawochwalstwo piewaka, samobjcy, a dziewczyna powrcia do rwnowagi i spokoju, bez pomocy ducha przewodnika. Mielimy rwnie do czynienia z przypadkami uzdrowicieli, ktrzy - zgodnie z tym co mwili -przekazywali sobie ten dar z pokolenia na pokolenie. Twierdzili, e posiadali witego przodka (mczyzn lub kobiet), ktrego duch pozostaje w rodzinie. Sdz, e chodzi w tym przypadku o ze duchy,

ktre byy czczone w tej rodzinie, a teraz maj moliwo pozostawania w niej i opanowywania jej czonkw. Egzorcysta francuski. Optanie, czyli wcielenie si zego ducha w istot ludzk, ju samo w sobie jest prawdziw tajemnic, do tego stopnia, e wystawia ona na prb egzorcyst, ktry staje twarz w twarz z przekltym przeciwnikiem. Lecz do tej tajemnicy doczona jest jeszcze inna, gdy zy na duch przedstawia si jako dusza potpiona albo inna istota ludzka, podobna do nas, ale skazana na potpienie. Zwaszcza wtedy jest to zjawisko skomplikowane, gdy ten potpiony zanim umar by dobrze znany przez wspczesnych. Osobicie znajduj si bardzo czsto w takich sytuacjach i myl, e chodzi tutaj o podstp zego ducha. Lecz musz powiedziec, e podstp ten jest bardzo wyrafinowany, gdyz egzorcysta nie zostaje oszoomiony tym, e znalaz si twarz w twarz z diabem, ale jego uwaga zostaje odwrcona. Przede wszystkim zostaje on poddany prbie, kiedy duch powodujcy optanie stwierdza, i sam jest dusz potpion, czyli istot ludzk, ktra ma tak sam natur jak egzorcysta. Co wicej, zy duch mwi swoje imi (znane albo nieznane), informuje, kim by na ziemi (moe nawet kapanem lub zakonnikiem), gdzie mieszka, jaki popeni grzech, za ktry nie aowa, a ktry sta si przyczyn jego upadku. Ponadto niekiedy udaje, prbujc zachowywa si tak, jak zachowywaa si na ziemi osoba, za ktr si podaje (np. zakonnik, kapan albo wiecki). Czasami, kiedy wspomina swoje grzechy, krzyczy z rozpaczy i ze strachu. Tego typu sceny zawieraj w sobie olbrzymi adunek uczuciowy, do tego stopnia, e wystawiaj na prb samego egzorcyst. Lecz wtpliwo nadal pozostaje. Czy rzeczywicie chodzi w tym przypadku tylko o dusz potpion

lub raczej o dziaanie zego ducha, komedianta i udawacza? Przypuszczam, e spotkaem si przynajmniej z dwoma precyzyjnymi i bolesnymi przypadkami oddziaywania szatana przez dusz potpion. Opowiem o jednym z nich, zaznaczajc, e w tym przypadku, o ktrym opowiadam, nie chodzi o zawadnicie przez potpion dusz ciaem yjcego (rzecz, ktra wydaje mi si niemoliwa), lecz raczej o pewn charakterystyczn agresj, ktra zazwyczaj bywa nazywana obsesj. Oto ten przypadek: Helena, matka bardzo pobonej i konsekrowanej Najwitszej Maryi Pannie rodziny, niesprawiedliwie stracia prac, z ktrej si utrzymywaa. W tym samym czasie dowiedziaa si, e pewna kobieta, ktrej bliej nie znaa, zapada ciko na zdrowiu. Mieszkaa sama i miaa bardzo trudny charakter, a rodzina, nie mogc jej cierpie, opucia j w chorobie, ktra bya nieuleczalna i miertelna. Ponadto Eugenia (tak nazywaa si ta kobieta) nie wierzya w Boga i nie chciaa uwierzy. Helena dostrzega w tym przypadku okazj, aby suy Panu, powicajc si tej chorej osobie, ktra bya tak wrogo nastawiona do wiary. Pragna ofiarowa jej pomoc na ciele i na duszy, zdajc sobie spraw, e zblia si decydujca walka. Ta sytuacja trwaa przez wiele miesicy, wymagaa czsto dugiego towarzyszenia chorej dniem i noc. Wreszcie w sposb nagy nadesza ostatnia godzina. Chora jczaa z bolu na swoim ku, odnoszc si z wrogoci do wszelkich propozycji modlitwy, podczas gdy Helena odmawiaa raniec. I nagle, ku zdziwieniu Heleny, umierajca Eugenia podniosa si na u boleci, utkwia wzrok w jednym punkcie, jakby tam kogo zobaczya. Jednoczenie wycigna praw rk w kierunku tego objawienia i zdecydowanym oraz

stanowczym gestem odrzucia je. Helena zrozumiala od razu, e chodzi tutaj o odrzucenie. Ale kogo? Czy chodzio o odrzucenie Chrystusa bd Matki Boej, co byo bardziej prawdopodobne. A moe zego ducha? W tej samej chwili gowa Eugenii nieco si uniosa, a jej oczy wywrciy si i martwa upada na ko. Zaraz rozszed si nieprzyjemny zapach po pokoju, tak intensywny, e Helena poczua si nim przeniknita, co wywoywao w niej wielki, nie do zniesienia bl. Natychmiast Helena zawiadomia rodzin zmarej i zatroszczya si o przygotowanie do pochowku jej ciaa. Czuwaa przy niej a do momentu, w ktrym odby si wiecki pogrzeb. Rodzina interesowaa si wycznie spadkiem po zmarej. W nastpstwie tych wydarze Helena czsto bya nkana, dniem i noc, a szczeglnie w godzinie mierci Eugenii, przez bardzo silne ataki zego ducha, ktorym towarzyszyy ostre ble. Musiaem wiele razy dokonywa egzorcyzmu i odprawi wiele Mszy w. za zmar. Takie s fakty. Mona je zinterpretowa na dwa rnesposoby: 1. Eugenia w decydujcej chwili odrzucia zbawienie, przepeniona piekieln nienawici. Obcym jej byo uczucie wdzicznoci wobec swojej dobrodziejki i take j pragnaby pocign za sob do wiecznych ciemnoci. W tym przypadku chodzioby o dusz potpion, ktra zaatakowaa osob wit. 2. Dziki modlitwom, ofiarom i powiceniu si Heleny, Eugenia niezalenie od wszelkich znakw zewntrznych (gest odrzucenia, wywrcone oczy, nieprzyjemny zapach, i ostre ble Heleny), w ostatniej chwili ycia, czego po ludzku nie mona sprawdzi, zwrcia si z pokor do Zbawiciela. To sprowokowaoby oczywicie zo szatana, ktry spodziewa si, i zawadn ni na zawsze i za to te prbuje mci si na Helenie.

Egzorcysta z Campanii. Na podstawie dowiadczenia i osobistych refleksji, nabyem przekonanie, e ten, kto doprowadza do optania i podobnych mu zjawisk, jest zawsze zym duchem, ale nigdy nie jest dusz potpion. Wiadomo ju z samej definicji, e zy duch jest zawsze kamc i oszustem. Zdarzyo mi si par razy, e zy duch podawa si za osob zmar, ale zawsze okazywao si to kamstwem. Podczas jednego z egzorcyzmw osoba egzorcyzmowana nagle zacza paka, proszc o modlitwy i Msz w. w intencji zmarej. Nie uwierzyem jej i kontynuowaem dalej egzorcyzm. Okazao si, e te proby byy udawaniem, zmierzajcym do tego, aby odwie mnie od kontynuowania egzorcyzmu. Szybko zy duch zareagowa wybuchem wciekoci, wykrzykujc ca list wyzwisk i wulgaryzmw. Zy duch nie ma adnej wadzy. Moe tylko tyle, na ile mu Bg zezwoli. A jeli Bg mu zezwala, to tylko po to, aby okazaa si wiksza chwaa Boa i Jego mio do ludzi, ktrym ofiaruje zbawienie. Demon chciaby sobie przywaszczy t wadz, ktrej nie ma, to znaczy chciaby manipulowa i wykorzystywa dusze potpionych wedug swego upodobania. Lecz nie moe zrealizowa tego pragnienia. On jest zaleny, jedynie i zawsze, nawet jeli nie chce tego, od woli samego Boga.

Moim zdaniem, w pewnych fenomenach, o ktrych mwiem, mamy do czynienia z obecnoci zego ducha, ktry dziaa jedynie i zawsze w granicach ustalonych przez sprawiedliwo i dobro Boga. Egzorcysta amerykaski.

W wielu przypadkach, ktrymi si zajmowaem, nabyem pewnoci, e miaem do czynienia z duszami zmarych, ktre mogy by przywoane i e to one same, przede wszystkim za spraw optania diabelskiego, zdecydoway si na pozostawanie w jakim miejscu, aby drczy ludzi, ktrzy tam mieszkali. Miaem kiedy do czynienia z dusz mczyzny i z duszami dwch kobiet, ktre umary w jednym domu. Przez jaki czas drczyy one rodzin, ktra tam zamieszkiwaa. Nasze modlitwy egzorcyzmujce, ktre cho s nieocenione, w niektrych przypadkach nie oddziauj skutecznie na takie dusze. Powinno si w takim razie przystosowa i wykorzystywa niektre modlitwy, ktre mamy zwyczaj odmawia za zmarych. Jednoczenie trzeba mwi do tych dusz udrczonych, odesa je do miejsca im wyznaczonego i sprbowa im wyjani, e rodzina, ktr drcz, nie odczuwa wobec nich nienawici i udziela im przebaczenia. W czasie modlitwy zawsze staram si, aby doprowadzi te dusze do wiata Chrystusa, aby odeszy tam, gdzie Bg zechce wyznaczy im miejsce wedug Swojej woli. Liczne dowiadczenia egzorcystw, wiadectwa historyczne, badania antropologiczne i dowiadczenia innych religii pozwalaj sdzi, e nie wszystkie dusze po mierci id od razu do raju lub czyca bd pieka. Niektre pozostaj "zablokowane" za przyczyn swoich przywiza

materialnych i resentymentw lub nienawici wobec innych, wzglnie dlatego, e same ofiaroway si szatanowi. Czasami, majc do czynienia z duszami udrczonymi, kto moe odkry, e spotyka zego ducha. W tych sytuacjach trzeba zawsze postpowa z maksymaln roztropnoci, gdy istnieje moliwo skutecznego uwolnienia tej duszy, w przeciwnym razie

moe ona powrcic w objcia zego ducha. Diabe jest mistrzem kamstwa i stara si oszuka nas, jak tylko moe. Z naszej strony zawsze powinnimy mie na uwadze, e Pan dopuszcza z powodw specyficznych takie sytuacje i my moemy si wiele z tego nauczy z poytkiem dla innych. W ostatnich latach wikszo tego typu przypadkw dotyczya dusz osb, ktre zostay opttane i byy manipulowane lub wykorzystywane przez demona, aby drczy pojedycze osoby czy nawet cae rodziny. Czasami przyczyn podobnych sytuacji byo jakie stare przeklestwo, ktre zostao rzucone na rodzin. Dodam, e w przypadkach wzbudzajcych wtpliwo tylko egzorcysta, przeprowadzajc egzorcyzmy, moe rozpozna, czy chodzi o wpyw zego ducha, czy te o chorob umysow. Zawsze musimy opiera si na fenomenach i znakach zauwaalnych, niekiedy stosujemy milczce prowokacje, np. przynosimy ze sob Eucharysti, gdy nikt o tym nie wie. Trzeba postpowa ostronie, gdy yjemy i pracujemy w wiecie, w ktrym zy duch stara si zniszczy wadz Kocioa, niszczc Chrystusowe kapastwo. Powinnimy take nauczy si wsppracy z naszymi kolegami lekarzami, okazujc sobie wzajemnie zaufanie. Egzorcysta z Lazio. Jeeli chodzi o problem obecnoci dusz zmarych, to na podstawie moich ubogich dowiadcze mog powiedzie, e zawsze przekonywaem si, i miaem do czynienia ze zym duchem, zarwno w niewielu przypadkach optania, jak i w liczniejszych przypadkach diabelskiego zaraenia osoby lub miejsca. Tylko raz duch przekazal informacj, e jest dusz potpion, ujawniajc imi i nazwisko, okolicznoci mierci i motywy swojej obecnoci w tym czowieku. Lecz po

przeprowadzeniu egzorcyzmu, ktry przynis definitywne uwolnienie, niczego wicej od niego ju nie usyszaem. Jak zinterpretowa ten przypadek? Demon moe take udawa dusz potypion, tak jak zostao to stwierdzone w Rytuale. Jeeli natomiast chodzi o dusze czycowe, to s to dusze wite i nie mog czyni za. Egzorcysta z Campanii. Stawia si pytanie, czy ci, ktrzy sprawiaj duszy cierpienia, s zawsze zymi duchami; czy te moe by tak, i mamy do czynienia z duszami potpionymi? Niezalenie od oszustw, ktrymi demon stara si nas zwie, sdz, e istnieje rownie moliwo dziaania dusz potpionych. Wiemy, e take diaby maj swoj hierarchi; dlaczego wic jaki przywdca - diabel, nie mgby rozkaza potpionemu duchowi, aby drczyl on jak dusz? Do takiego wniosku dochodz take na podstawie tych przypadkw, w ktrych widziaem oddziaywanie mocy znacznie sabszej od tej, z ktr spotykam si w przypadku obecnoci demona. Moim zdaniem, istniej bdzce dusze, ktre jeszcze nie znalazy swojego ostatecznego miejsca przeznaczenia. Opowiem o wyjtkowym wydarzeniu, z ktrego zachowaem nagrania magnetofonowe. Pewnego dnia przysza do mnie kobieta, ktra uskaraa si na silne i dziwne ble. Gdy zaczem si modli, wpada jakby w trans. Zapytaem j, czy ma w sobie zego ducha: "Powiedz mi, w imi Boga, kim jeste?" Odpowiadaa na moje pytania bez trudu. Powiedziaa, e jest Albaczykiem, ktry urodzi si na Kalabrii. Po latach odwiedzi Kalabri z okazji uroczystoci Wszystkich witych. We wspomnienie wszystkich wiernych zmarych prowadzi po pijanemu samochd; mia wypadek i ponis mier, zabijajc przy tym jeszcze jedn osob. Spostrzegem, e gdy wspominaem o zych duchach, odczuwa strach. Zapytaem go wic: "Czy przebywasz w piekle?"

Odpowiedzial stanowczo: "Nie". " W takim razie, powiedz mi, gdzie jeste?" "W ciemnoci". Byem zdezorientowany. Zapytaem go, w jaki sposb wszed w t kobiet, a on opowiedzia mi wyjtkow histori, ktr potem potwierdzia sama kobieta, gdy wysza ju z transu. Powiedzia, e to str cmentarza zmusi go do wejcia w kobiet. Posuy si czciami jego ciaa, aby rzuci na ni urok. Zapytalem go, czy pragnie ujrze oblicze Boga. Odpowiedzia dugim "tak". Nie dostrzegem w tym ani ladu desperacji, odczuem natomiast gbokie pragnienie spotkania si z Bogiem. Pewnego dnia mwiem mu o Najwitszej Maryi Pannie. Nigdy o Niej nie sysza; powiedzia mi wtedy, e jego matka nazywaa si Carmelina. Zaczem go wic poucza. Sucha z zainteresowaniem. Pojawia si we mnie wtpliwo, czy rzeczywicie przebywa on w ciemnoci (w hebrajskim szeolu)? Na zadane pytanie, czy jest gotw prosi Boga o przebaczenie grzechw, odpowiedzia twierdzco. Zrobiem mu spowied, troch generaln, na zasadzie warunkowej i udzieliem mu warunkowego rozgrzeszenia. Potem zapytaem go, kiedy odejdzie. Odpowiedzial, e za okolo dwadziecia dni. "A dokd pjdziesz?" - zapytaem. Uslyszaem odpowied: "Pokutowa". Moe wanie do czyca? Tego wieczoru, gdy kobieta powrcia do domu, duch powiedzia jej: "Przysporzylem ci wiele cierpienia, ale to nie bya moja wina. Gdy bd w niebie, bd si wiele za ciebie modli". Ten przypadek stanowi powany problem teologiczny. Myl tutaj o w. Franciszku, ktry wyprosi zmartwychwstanie dla kobiety, ktra zmara w stanie grzechu miertelnego: po zmartwychwstaniu wyspowiadaa si i zasna na nowo w pokoju.

Egzorcysta Z Piemontu. Nasza grupa modlitewna, ukierunkowana na uwalnianie oraz uzdrawianie rodzin w tym take drzewa genealogicznego, ma wiele bardzo pozytywnych dowiadcze. Na przykad, gdy przypuszczamy, e jaki przodek rodziny bardzo cierpia i nie powicono naleytej uwagi jego cierpieniu lub rozpaczy albo gwatownej i bolesnej mierci (zazwyczaj w nienawici, w strachu, w przeklestwie albo w stanie upojenia alkoholowego; niekiedy w zakadzie psychiatrycznym, bdc jakoby ywcem pogrzebany i zapomniany przez wszystkich), wtedy podczas prostej modlitwy dowiadujemy si o tym, pytamy wprost dan osob i sdzimy, e to wszystko, co jest potrzebne tej osobie do uzdrowienia, zostanie jej dane w imi Jezusa. Czasami takie osoby ujawniaj swoj kondycj, w jakims przebysku pamici lub przepywie obrazw. My modlimy si za nie, wypraszajc pojednanie. Posugujemy si nastpujcym schematem: najpierw prosimy je o przebaczenie w imi rodziny lub tych, ktrzy je opuscili lub zignorowali albo te doprowadzili do ich mierci. Wzywamy je, aby oddaliy od siebie wszelk nienawi i ze swej strony prosiy o przebaczenie tych, ktrych obrazili; aby wraz z nami prosili Boga o przebaczenie grzechw. Pouczamy te osoby o yciu wiecznym, ktre ich oczekuje i wzywamy, aby zoyy u stp krzya Chrystusowego wszystkie swoje winy, wyrzekszy si wszelkich wizi, ktre czyy je ze wiatem okultystycznym. Innymi sowy zachowujemy si tak, jakbymy mogli powrci do momentu mierci, aby mogli j oni przey w sposb wasciwy, to znaczy, aby otrzymali to wszystko, co rodzina bd osoby bliskie i Koci powinny ofiarowa w danych okolicznociach osobie umierajcej. Odpowied jest wyrana i niemale natychmiastowa: uwolnienie i ulga w danej rodzinie lub w

jej czonku najbardziej odczuwajcym star, rodzinn tragedi. Zdarza si te, e przodek, ktremu w ten sposb udzielono pomocy, bardzo skutecznie wstawia si potem u Pana za swoj rodzin. To wszystko jest bardzo pikne, ale take bardzo delikatne. Jeeli te modlitwy nie bd sprawowane we waciwy sposb, wwczas mona ulec zjawisku nekromancji, ktre nie ma nic wsplnego z okazywaniem solidarnoci zmarym. My sami jestemy bardzo ostroni i do takich negatywnych dwuznacznoci nigdy w naszej grupie nie dochodzi. Inny przypadek zachodzi wwczas, gdy hipotetyczna dusza prosi o pomoc za porednictwem osoby cierpicej, ktra nie naley do jej rodziny. W dwch takich przypadkach zachowalimy si w nastpujcy sposb. W pierwszym przypadku zapytalimy ducha, dlaczego prosi nas o pomoc. Odpowiedzia, e nosi to samo nazwisko, co osoba cierpica; poprosi, aby zatroszczy si o jego pogrzeb, mwic rwnoczenie, i nie chce umiera, poniewa czekaj na niego jego bliscy. Ponadto poda swj wiek: dwadziecia lat i przeklina Hitlera, ktry wywoa wojn, itd. Odpowiedzielimy: "Tylko Jezus jest naszym sdzi i my jestesmy Jemu posuszni. Jeeli jest tak, jak mwisz, ofiarujemy ci nasz pomoc, bdziemy si za ciebie modli i sprawimy ci pogrzeb. Jeeli mwisz nieprawd, ofiarujemy to wszystko tym, ktrzy faktycznie potrzebuj pomocy i w ich intencji odprawimy Msz w. Poczulimy wtedy powiew zimnego wiatru i w tym momencie osoba cierpica zostaa uwolniona. Drugi przypadek przydarzy si kobiecie optanej i nkanej. Przez dugi czas bya ona uzaleniona od pewnej wrki. Take w tym przypadku mielimy do czynienia z obecnoci zego ducha. Pewnego dnia optana ujrzaa kozaka lub galopujcego na koniu i ciganego z nienawisci przez swych

nieprzyjaci. Jego zdrada kosztowaa ycie wielu ludzi. Zosta dogoniony i zabity. Prosi o przebaczenie i pomoc, ktre przyniosyby pokj jego duszy. Twierdzi, e wszed w t kobiet, gdy przypominaa mu jego jedyn ukochan. Pragn mie jaki znak religijny na swoim opuszczonym i przekltym grobie. Postpilimy podobnie jak w poprzednim przypadku, a wizja i drczenie ustay. Podsumowanie. Nie chcemy wyciga adnych pochopnych wnioskw. Wystarczy, e przedstawilimy jeden z wielu problemw, z ktrymi si spotykamy i o ktrych moemy zawiadczy, majc nadziej, e inni (biblici, teologowie, lekarze...) sprbuj to zagadnienie wyjani albo przynajmniej lepiej zbada tego typu przypadki. POMOCE DLA EGZORCYSTY" w imi moje ze duchy wyrzuca bd" (Mk 16, 17). Wystarczyy te proste sowa Jezusa, aby udzieli wadzy wyrzucaniazych duchow tym wszystkim, Z pewnoci nie chodzi tu o jak osobist moc przynalec do kapana wyznaczonego do penienia tej posugi. W Ewangelii zostao jasno powiedziane, e potrzebna jest wiara i e pewien rodzaj zych duchw mona wyrzuci tylko rnodlitw i postem: s wic przypadki, gdy nie wystarcz i nie przynosz rezultatw same egzorcyzmy. Jakich innych przymiotw wymaga si od kapana egzorcysty? W Kodeksie Prawa Kanonicznego (kan. 1172), wylicza si nastpujce cnoty: pobono, roztropno, nieskazitelno ycia. Rytua Rzymski w pierwszej normie dodaje: "Egzorcysta niech nie pokada ufnoci w swojej wadzy, ale we wadzy i rnocy Boej j niech zachowuje dystans od wszelkiej podliwoci dbr ziemskich". Jednym sowern, take patrzc na histori Kocioa, a w szczeglnoci czytajc biografie witych, wida, e fundarnentalnym rekwizytem jest wito. My egzorcyci wiemy bardzo dobrze, e nie

jestemy wici, nawet jeli staramy si o to, aby stawa si lepszymi, aby nieustannie si oczyszcza. Mj nieodaowany przyjaciel i rwienik, z zakonu benedyktynw, o.Pellegrino Emetti, sprawujcy przez czterdzieci lat posug egzorcysty w Wenecji, obdarzony wyjtkowymi darami, zwierzy mi si pewnego razu, e przystpowa do spowiedzi co drugi dzie, a w pewnych okresach nawet codziennie. Ju od samych pocztkw w praktyce egzorcyzmowania, jak o tym zawiadczaj pierwsi Ojcowie Kocioa, byy uywane formuy i przedmioty wite. Przybyo ich w IV wieku, gdy Koci ustanowi sakramentalium egzorcyzmowania. Korzystanie z niektrych z nich jest zalecane przez Rytua Rzymski. Oprcz tego kady egzorcysta, w oparciu o wasne praktyki pobonociowe i dowiadczenie, korzysta z wasnych pomocy. Do tych rodkw pomocniczych moemy zaliczy (porzdek wyliczania jest przypadkowy): nakadanie rk na gow, uycie fioletowej stuy, ktr nakada si na plecy osoby egzorcyzmowanej, obecno krucyfiksu, robienie znaku krzya i bogosawiestwo wod wicon. Dodam jeszcze, e wykorzystujemy relikwie, medaliki i inne przedmioty wite, namaszczamy olejem. Czasami uyteczne okazywao si chuchanie w twarz (pisa o tym ju Tertulian: " Wyrzucamy ze duchy tchnieniem naszych ust" .Niekiedy odwoujemy si do witych przedmiotw, ktre wczeniej wiele razy okazyway si by skuteczn pomoc w walce ze zym duchem, jak np. tzw. "koloratka" w. Vicinio z Sarsina. Naley zaznaczy, e aby mc skutecznie stosowa te przedmioty, potrzebna jest wiara i dyskrecja: z pewnoci to, nie same przedmioty maj w sobie moc, nawet jeli takie odnosimy wraenie (np. agresywne reakcje niektrych na wod wicon).

Wiemy dobrze, e sakramentalia odziaywuj ex opere operantis, czyli za spraw skutecznoci wiary. Moim obowizkiem jest rwnie wspomnie o bolesnych wypaczeniach dotyczcych tej dziedziny. Poszukiwanie najszybszych drg i rodkw materialnych, ktre okazayby si najpoyteczniejsze, niekiedy doprowadzao do tego, e egzorcysta wpada w prawdziw "zasadzk diaba". Spotyka to np. tych, ktrzy uywaj wahadeka (nawet jeli wieszaj na nim krucyfiks!), aby postawi diagnoz czy maj do czynienia z obecnoci diabelsk czy te nie. Praktyka ta zostaa wyranie zakazana przez Kongregacj Doktryny Wiary. S tacy, ktrzy sdz, e przy pomocy kropli oliwy i talerza penego wody mona odczyta odpowiedzi na stawiane pytania. Mgbym mnoy tego typu przykady. W ten sposb zainteresowany angauje si w prawdziw i waciw magi, a nastpuje to prawie e niezauwaalnie. Niestety spotkaem si ju z przypadkiem egzorcysty, ktry wanie z tego powodu sam sta si magiem. Wspomniaem o przedmiotach, ktrymi moe posuy si egzorcysta i ktre okazuj si nieraz bardzo skuteczn pomoc w wyrzucaniu zych duchw. W kolejnym rozdziale chciabym zatrzyma si na ludzkiej pomocy, czyli chciabym opowiedzie o tych osobach, ktre mog pomaga egzorcycie, jeli on pragnie takiej pomocy (bowiem to on jest odpowiedzialny za waciwe dokonanie wyboru). Pomoce czy uzalenienie? Chciabym poda tylko niektre, stae punkty, aby zachowa jasno w tym wszystkim, o czym bd mwi. Tym bardziej, e korzystam z mojego osobistego dowiadczenia i z pewnych sugestii, ktre zaczerpnem z rnych lektur. Poruszam temat, ktrego bezporednio jeszcze nikt nie opracowa.

I. Pomoce, o ktrych zamierzam mwic, mog by uyteczne, lecz nigdy nie s niezbdne. W opisach egzorcyzmw, ktre znajdujemy w Biblii, w yciorysach witych lub w wiadectwach najsawniejszych egzorcystw, take z czasw wspczesnych, nigdy nie ma wzmianki o zastosowaniu pomocy. Egzorcysta dziaa sam, nawet jeli przy nim jest obecna jaka osoba, towarzyszca optanemu i pozostajca zawsze do dyspozycji egzorcysty, gdy potrzebna jest pomoc fizyczna, tak aby egzorcyzmowany nie uczyni sobie krzywdy. Std dziaanie egzorcysty w pojedynk jest czym zupenie normalnym. Sdz, e jest to najczstszy przypadek, z jakim si spotykamy. Moe to by osobisty wybr egzorysty lub moe na t sytuacj mie wpyw brak odpowiednich osb, zdolnych udzieli pomocy. 2. Odpowiedzialny za postawienie diagnozy i przebieg egzorcyzmu jest tylko i wycznie sam egzorcysta, nawet jeli moe si pomyli. Do tego zagadnienia jeszcze powrcimy, gdy jest ono bardzo wane. Egzorcysta nie moe dopuci do tego, eby w sprawowaniu swej posugi uzaleni si czy uwarunkowa od asystujcego mu charyzmatyka lub lekarza. Taka sytuacja doprowadziaby do radykalnego wypaczenia sprawowania jego posugi, ktra za porednictwem biskupa zostaa mu powierzona przez Koci. Naley wic ona do egzorcysty i tylko on jest odpowiedzialny za dokonanie waciwego rozeznania, stajc wobec rnych sugestii i porad, ktrych udzielaj mu charyzmatycy lub lekarze. To on decyduje o tym, czy powinien bra je pod uwag, czy te nie i w jakiej mierze. Tak samo rwnie od niego zaley decyzja, czy powinien prosi o pomoc innych, czy te nie. Niektrzy egzorcyci przedstawiaj poszczeglne przypadki charyzmatykom lub lekarzom, chcc wysucha ich opinii, lecz wykluczaj ich obecno podczas wykonywania samych egzorcyzmw. Take takie postpowanie jest zawsze prawomocne.

3. Naszym celem jest niesienie pomocy osobom cierpicym i trzeba mie na uwadze rwnie pragnienia i oczekiwania tych, ktrzy do nas si zwracaj. Niekiedy trzeba udzieli danej osobie niezbdnych informacji, aby przygotowa j na spotkanie z egzorcyst i da jej moliwo ewentualnego odwoania spotkania. Mwi o tym, gdy nie wszyscy s przygotowani na spotkanie z ca grup, nawet jeli jest ona nieliczna, gdy spodziewaj si spotka tylko z samym egzorcyst. Czasami ci, ktrzy ju przechodzili przez leczenie psychiatryczne, denerwuj si, widzc ponownie lekarza. S to te okolicznoci, ktre trzeba mie na uwadze. Modlcy si i charyzmatycy Mianem modlcych si okrelam tutaj te osoby, ktre poprzez modlitw towarzysz w procesie uwolnienia i w ten sposb skutecznie pomagaj egzorcycie. Charyzmatycy to ci, ktrzy oprcz tego, e si modl, posiadaj szczeglny charyzmat, uyteczny dla naszych przypadkw, np. charyzmat rozeznawania, charyzmat wstawienniczy, charyzmat uwalniania... Musz zaznaczy, e istnieje wyrana rnica midzy charyzmatykami a osobami, ktre przejawiaj szczegln wraliwo okultystami - rnica ta jest fundamentalna! Osoby, ktre asystuj, powinny by starannie dobrane, sprawdzone, kierujce si prawdziw mioci i posugujce bezinteresownie. Podam kilka sugestii. 1. Liczba osb powinna by ograniczona, tak aby bya zagwarantowana owa powcigliwa dyskrecja, o ktrej wspomina si w normie nr II Rytuau Rzymskiego. Ponadto liczba osb powinna odpowiada wymaganiom, nie tylko tym zwizanym z pragnieniami samych egzorcyzmowanych, lecz rwnie z sam natur egzorcyzmu, w czasie ktrego, mog zdarzy si

rzeczy domagajce si absolutnej dyskrecji. Z pewnoci jest rzecz podan, aby egzorcycie pomagay rwnie inne osoby modlce si o dobre sprawowanie jego posugi. Jeszcze lepiej, jeli modli si o to caa grupa w pobliskim kociele lub gdzie indziej, w tym samym czasie, w ktrym jest przeprowadzany egzorcyzm. 2. Osoby biorce udzia w modlitwie i charyzmatycy powinni by wiadomi obowizku dochowania cakowitej tajemnicy, jeeli chodzi o tosamo osoby, dolegliwoci, reakcje w czasie trwania egzorcyzmu. To zalecenie jest oczywiste dla lekarzy, przyzwyczajonych ju do tajemnicy zawodowej, ale nie dla innych. Take jeli obecno pomocnikw w wielu przypadkach jest bardzo cenna (to oni trzymaj optanego, gdy jest to konieczne, czyszcz go, gdy wymiotuje, itd.), zdecydowanie trzeba odrzuci te osoby, ktre nie potrafi dochowa tajemnicy. 3. Czasami ci, ktrzy pomagaj, mieli ju wczeniej okazj prowadzi modlitwy o uwolnienie. Asystujc egzorcycie, musz zrozumie rnic i odmienn rol, jaka teraz im przypada w udziale i nie mog wykracza poza swoje uprawnienia. To egzorcysta jest tym posugujcym, ktry sam dziaa, a do jego modlitw mog doczy si obecni kapani, nawet jeli nie s egzorcystami. Inni powinni modli si na gos, tylko wtedy, gdy egzorcysta rozpoczyna znane modlitwy, ktre wykraczaj poza formularz egzorcyzmu; ale podczas egzorcyzmu powinni oni modli si w milczeniu. 4. Od wszystkich posugujcych wymagana jest wielka pokora i wiara, poczona z przekonaniem, e tylko Pan moe sprawi, e egzorcyzm odniesie pozytywny skutek.

Opinia niektrych lekarzy psychiatrw, to dobrze jest wysucha ich opinii. Niektrym spord tych, ktrzy pomagali egzorcystom, zadaem dwa pytania: -Jakiej pomocy moe udzieli lekarz egzorcycie? -Czym powinien charakteryzowa si lekarz, aby mg udzieli pomocy egzorcycie? Zaznaczyem, e udzielajc odpowiedzi, mog wykroczy poza temat tych pyta, jeli sdz, e warto to uczyni. Zapytani nadeslali mi swoje odpowiedzi, nie skrywajc trudnoci zwizanych z ograniczeniami, jakie im narzuciem - prosiem o krtkie wypowiedzi. Std sdz, e dobrze byoby ich wysucha przy okazji jakiego sympozjum na ten temat, nie stawiajc ju adnych ogranicze (wynikajcych z koniecznoci ujcia tematu w jednym rozdziale). Przepisuj niektre z nadesanych odpowiedzi. DOKTOR GIORGIO GAGLIARDI psychoterapeuta, Asso (Como) W czasie rnych sympozjw niektrzy egzorcyci wyraali pragnienia nawizania wsppracy z lekarzami specjalistami, podczas gdy inni utrzymywali, e dla sprawowania egzorcyzmu lub modlitwy o uwolnienie nie ma takiej potrzeby. W ksice Lewisa Przepraszam, jaki jest twj Bg? czytamy, e diabe wprowadza bdy parami: wysya najpierw jeden bd, potem jego przeciwiestwo, ktre take jest bdem. W ten sposb bdzimy przez zbytni pewno siebie i brak pokory w stawianiu diagnozy i rozeznawaniu. Zarwno egzorcyci, jak i lekarze, posiadaj swoj mentalno, swoje ja, swoj podwiadomo,

swoje przekonania. W ten sposb wszyscy mog mie bardzo niejasne idee, zwaszcza wtedy, gdy wchodz oni na pole innych profesjonalistw. Oto przykad podwjnego bdu, ktry Berlicche przysya nam z Francji, gdzie wszystko wydaje si by zredukowane tylko do uzdrowienia psychosomatycznego. W niektrych czciach naszego kontynentu nie ma ju egzorcystw. We Woszech diabe jest bardzo aktywny. Jego dziaanie czsto bywa przedstawiane karykaturalnie w filmach i innych programach telewizyjnych. Kady powinien mie pokor w uznawaniu wasnych ogranicze: lekarz w rozeznaniu duchowym; egzorcysta w stawianiu diagnozy psychologicznopsychiatrycznej, tym bardziej w stanach wiadomoci trans-kulturowej, ktre naprawd istniej i wprowadzaj w bd samych lekarzy stawiajcych diagnozy. W tej sytuacji mona mwi o powierzchownoci i dyletantymie wielu osb. Obecnie nauka, pozostajca w subie wadzy, prbuje zaprogramowa pilotw rodkw niszczcych, przy pomocy umysowych uwarunkowa, zastosowania transu hipnotycznego lub te przez pewne przeprogramowanie pamici emocjonalnej. Te wyrafinowane i przeraajco niebezpieczne dla naszej umysowej rwnowagi metody stawiaj nas wobec pytania, czy egzorcyci znaj stany transw i stany wiadomoci, ktrych nawet wielu lekarzy i psychiatrw nie potrafi rozpozna i ktre od razu okrelaj mianem chorb czy zaburze umysowych, aby nie modyfikowa wasnych przekona. Zakres egzorcyzmw jest zbyt szeroki i peen interferencji: diagnoza i rozeznanie mog doprowadzi do odkrycia nawet kilku zaburze wystpujcych rwnoczenie, na poziomie biologicznym, umysowym i duchowym.Jak rol moe tu odegra lekarz, psychiatra, psycholog albo te

Jak rol moe tu odegra lekarz, psychiatra, psycholog albo te psychofizjolog? Rol zwizan z jego kompetencjami: rozpoznanie stanu zdrowia fizycznego danej osoby przez przeprowadzenie odpowiednich bada; ocena, na ile osoba odpowiada rnym kryteriom normalnoci lub nienormalnoci, w powizaniu z kultur przynalenoci, kontekstem spoecznym, wiekiem, pci, pozycj spoeczn i tzw. rytami przejcia (praca, maestwo, emerytura, aoba). Lekarz moe stwierdzi, czy choroba organiczna wywouje zaburzenia umysowe (narkomania, choroby metaboliczne, takie jak np. cukrzyca i niektre choroby organiczne umysowe). Przeprowadza analizy zachowa frustracyjnych, postaw danej osoby, jej tolerancji na wykonywanie wasnej pracy i akceptacj wartoci spoecznych lub religii, do ktrej przynaley. Bada utraty spjnoci mylenia, stosunek do wasnego blu i cierpienia, zanik woli, niezdolno planowania. Wane miejsce zajmuje te analiza modyfikacji relacji w odniesieniu do poywienia, higieny osobistej; wreszcie badanie dysocjacji i spontanicznych lub te prowokowanych przez rne czynniki transw. Czym powinien charakteryzowa si lekarz, ktry wsppracuje z

egzorcyst? Powiedziabym prosto: prawd naukow i uznaniem wasnych ogranicze. Konieczne jest, aby wyrze si wasnego ja i ukierunkowa swoje badania na udzielenie pomocy egzorcycie, nie w egzorcyzmowaniu, lecz w przeprowadzeniu rozeznania.

DOKTOR SIMONE MORABITO psychiatra, Bergamo (W ksice Psychiatra all'inferno [Psychiatra do pieka], Ed. Segno, dokumentuje liczne przypadki, ktre zostay opowiedziane przez samych zainteresowanych). Aby psychiatra mg pomc egzorcycie, powinien posiada yw, gboko zakorzenion wiar; powinien oprcz tego y cnotliwie, praktykowa cnoty gwne i teologalne, jako e zy duch atakuje czowieka, uderzajc wanie w jego duchowy krgosup. Zreszt w jaki sposb mgby zdiagnozowa patologi cnt lekarz, ktry sam z pomoc Ducha witego by ich nie praktykowa? Cnoty kardynalne s nie tylko wyrazem rwnowagi moralnej, lecz chciabym zaznaczy, e s one take wyrazem dobrego funkcjonowania kory mzgowej. Kady lekarz jest powoany, aby postawi diagnoz, nawet gdyby miaa ona by bdna. Niestety, z woskich uniwersytetw wywodz si psychiatrzy pozytywici, ktrzy w wikszoci s ateistami, zwalczajcymi religi albo te ludmi niewierzcymi. Jak moe taki lekarz rozpozna, e u danego pacjenta mamy do czynienia z "patologi duszy", jeli jako pierwszy sam w ni nie wierzy ani te nie chce uwierzy? Na woskich uniwersytetach atwo jest zrobi karier bdc ateist, a tym trudniej jest tam si utrzyma, im bardziej jest si czowiekiem wierzcym. Psychiatra, aby mg pomc egzorcycie, musi oczywicie modli si za siebie i za innych. I niech mi bdzie wolno powiedzie jeszcze jedn prawd: powinien ywi synowskie uczucia wobec Matki Boej, pokadajc ufno w pokornej modlitwie do Niej. Wyjani to lepiej - na samym pocztku, gdy zainteresowaem si patologi optanych przez diaba, opiekowaem si chor studentk z Como. Wykazywaa ona tendencje samobjcze, cho nie bya w depresji, ponadto stwierdziem objawy polifagii, czyli tzw. Wilczego godu (do tego stopnia, e zjadaa naraz to wszystko, co znalaza w lodwce,

potem wymiotowaa, wkadajc sobie palce do ust). Szatan jest mistrzem maskowania. Cho odwiedzaem j czsto i odbyem z ni kilka sesji psychoanalitycznych, to z medycznego punktu widzenia nic nie wskazywao na powane diabelskie optanie, ktrego istnienia sama nie bya wiadoma. Ta moja pacjentka bya potem egzorcyzmowana przez dowiadczonego egzorcyst jeszcze przez ponad rok. Podczas trwania egzorcyzmw okazywaa gwatowno i si nie do opisania. Pewnego dnia, gdy prowadziem z ni rozmow psychoanalityczn, jako e jestem czowiekiem modlitwy i miaem ju wczeniej do czynienia z przypadkami diabelskiego optania, skoniem j, aby modlia si ze mn. Reakcja bya tak gwatowana, e gdybym nie wierzy w obecno Jezusa i Maryi, dostabym pewnie zawau. Zniszczya mi cay gabinet. Myl, e zapoznanie si z przypadkami, z ktrymi maj dzi do czynienia dowiadczeni egzorcyci, moe przynie oboplne korzyci zarwno psychiatrom jak i egzorcystom. Diabelski spryt i wyrafinowanie, ktre zamiewaj umysy psychiatrom ateistom, moe by rozpoznane bardziej przez wiar ni przez nauk. W takim przypadku jest tak, jakbym by lekarzem wiary, podczas gdy nauka potwierdza te prawdy, ktre wiara pozwolia mi odkry. Odwrcenie tego procesu jest praktycznie niemoliwe. Twierdz, e psychiatra ateista nie jest w stanie udzieli skutecznej pomocy egzorcycie, a przynosi tylko szkody. O ile jest prawd, i w patologii umysowej lub psychosomatycznej optanego wystpuj niewyrane objawy rnych syndromw umysowych, to one s tak delikatne, e nawet najlepsze badania kliniczne ich nie wyka. Jednak zasuguj na nagany ci egzorcyci, ktrzy za wszelk cen chc by psychiatrami, gdy jest to zbyt trudna i zbyt zoona nauka. Oczywicie ideaem byaby bardzo cisa wsppraca pomidzy egzorcyst i psychiatr, poniewa ten pierwszy potrafi atwiej rozpozna niektre moce siejce zniszczenie. Dodam jeszcze, e wtedy taka procedura naukowo-religijna pozwoliaby podda biednego chorego dzialaniu Ducha witego.

Rwnie wana jest pomoc psychiatry po zakoczeniu egzorcyzmu, zmierzajca do odnowy w chorym tych si i zdolnoci psychosomatycznych, ktre zostay osabione lub zniszczone przez nieprzyjaciela rodzaju ludzkiego. DOKTOR SALVATORE DISALVO psychiatra, Turyn Szeroki zakres zagadnienia i konieczno dokonania syntezy na jednej stronie maszynopisu czyni moj prac w pewnym sensie jaow, take dlatego, e dysponuj olbrzymi iloci materiaw (chodzi mi o napisane artykuy i prace na temat relacji midzy demonologi a psychiatri). Z powodw, o ktrych wyej wzmiankowaem, jak te i dlatego, e nie jestem w stanie wypracowa swoistego dekalogu relacji zachodzcych pomidzy lekarzem a egzorcyst, sprbuj podzieli si refleksj opart na przykadzie mojej aktualnej wsppracy z grup egzorcystw diecezji turyskiej. Pragn zaznaczy, e na to, co powiem, wpywa fakt, i jestem psychiatr, ktry od okoo dziesiciu lat odbywa praktyk w klinice psychiatrycznej i posiadam formacj analityczn (jestem analitykiem wywodzcym si ze szkoy Junga; czonkiem Midzynarodowego Stowarzyszenia Psychologii Analitycznej). Oto streszczenie czy raczej podsumowanie moich refleksji: 1. Krytyczne podejcie do pewnoci siebie i arogancji ze strony "nauki", e jest ona w posiadaniu prawdy absolutnej. 2. Nauka musi przyzna, e istniej zjawiska, dla ktrych jako taka nie jest w stanie dostarczy "obiektywnych" wyjanie, gdy nale te zjawiska: do sfery, ktrej obiektywnie nie da si udowodni.

3. Przekonanie o istnieniu Za, nie tyle jako bytu abstrakcyjnego, ale w jego konkretnej rzeczywistoci i wywieraniu wpywu na sprawy ludzkie. Te uwagi wydaj mi si posiada wyjtkowe znaczenie, jeeli chodzi o okrelenie lekarza, ktry moe nawiza wspprac z egzorcys, przyjmujc za oczywiste, e kady z nich dziaa cile w zakresie wasnych kompetencji. Do psychiatry naley leczenie psycho-farmakologiczne i psychoterapia, do egzorcysty za "walka" przeciw Zemu. To zaoenie dotyczy oczywicie bardzo wielu sytuacji, w ktrych mamy do czynienia z obecnoci w tej samej osobie zaburze psychicznych i wpyww diabelskich. Podkrelam jeszcze jak wane jest to, aby psychiatra i egzorcysta zawsze dziaali w ramach swoich cile okrelonych kompetencji, nie wchodzc sobie w drog, opierajc si bodcom, ktre pochodz z rnych stron, a ktre s dostrzegane rwnoczenie przez psychiatr i egzorcyst, mogc wprowadzi czasem zamieszanie i dezorientacj (np. pytajc psychiatr, czy naprawd w danym przypadku mamy do czynienia z optaniem albo zapytujc egzorcyst, czy naley w takim przypadku poda rodki psychofarmakologiczne). Nastpnie rwnie wane jest to, aby dwaj "specjalici" w duchu wsppracy konfrontowali si i rozmawiali na temat osoby, ktr badaj. Naley wic waciwie rozrni i rozdzieli interwencje jednego i drugiego, nastpnie powinno doj do wymiany opinii, komentarzy i wrae. Na koniec musz stwierdzi, e ogromne znaczenia ma zarwno dla egzorcysty, jak i dla psychiatry, odpowiednia informacja. Jestem przekonany, e psychiatra powinien zna podstawowe teksty na temat demonologii, a egzorcysta powinien posiada wiedz dotyczc podstawowych symptomw najczciej spotykanych zaburze psychicznych. To uatwia obojgu przeprowadzenie waciwego rozeznania (take jeli nie ogranicza si to jedynie do faktu posiadania pewnej wiedzy), a przede wszystkim umoliwia trafne skierowanie pacjenta do odpowiedniego specjalisty: od egzorcysty do psychiatry lub od psychiatry do egzorcysty.

DOKTOR ALESSANDRO TAMINO Czym s dla mnie jako psychiatry, diabe i diabelskieoptanie? S to niektre z wielu moliwych metafor, przy pomocy ktrych opisujemy niektre aspekty naszego dowiadczenia. Inn z moliwych metafor jest np. wyraenie psyche. Te dwie rne metafory nie s wcale, jak to si mwi niewinne. Kada z nich przynaley do szczeglnego wiata symboli, do okrelonej kultury. Dlatego wybr kadego z tych wzorcw wywouje w miar dokadnie okrelone efekty w chwili, w ktrej zostaj one zastosowane. Na przykad odniesienie si do okrelonego modelu zakada, e w pewnych, okrelonych problemach, odwoamy si do egzorcysty, a odniesienie si do drugiego modelu moe natomiast skoni, e w aby zwrci razie jaki si o pomoc do psychoterapeuty. Moglibymy powiedzie, takim problem zostanie sprowadzony albo do logiki typu nadprzyrodzonego, albo te do logiki naturalistycznej, jako e nie ma moliwego zwizku zachodzcego pomidzy dwoma tak rnymi symbolami. W rzeczywistoci nie jest to takie proste, a granice tych dwch wiatw nie s tak atwe do wytyczenia. Elementem, ktry bardzo wzbogaca ten obraz i rwnoczenie bardzo go komplikuje, jest odkrycie, e wiadomo, nie bdc jak konstrukcj jednopoziomow, w rzeczywistoci jawi si jako wytwr, nakadanie si na siebie wielu poziomw, z ktrych du cz stanowi poziomy ukryte, bezporednio w swej aktywnoci nieprzystpne, a wic dajce si oceni tylko porednio. To zakada, e w kadym z nas mog wspistnie pomidzy sob rnie poczone i uoone na rnych poziomach wiadomoci, odmienne modele kulturowe, take te, ktre potencjalnie s sprzeczne midzy sob. Osoba, deklarujca si jako niewierzca, ktra jednak zostaa kulturowo uksztatowana w takim jak nasze rodowisku spoecznym, gdzie

wartoci religijne s bardzo zakorzenione, w swojej gbi zachowa wzorce kulturowe obowizujce w danej spoecznoci. Szczeglne wydarzenia yciowe, takie jak: cika choroba lub utrata drogiej osoby mog reaktywowa systemy wartoci, po ktrych, jak to si mwi, pozostay tylko lady. Nie trzeba jednak ucieka si do tak bardzo ekstremalnych przypadkw czy dramatycznych kontekstw, aby dostrze, e naszym wsplnym dowiadczeniem jest wspistnienie aspektw ekstremalnie racjonalnych i naturalistycznych z elementami przynalecymi do wierze religijnych jak i magicznych. Dzieje si tak take dlatego, e nowe modele s konstruowane, przynajmniej w czci, na osnowie poprzednich. Ktokolwiek by uczestniczy w pewnych manifestacjach na pozr wieckich, ktre miay miejsce w krajach, tzw. "realnego socjalizmu", odczuby prawie e religijn atmosfer. Sowa takie jak ryt i liturgia s powszechnie wykorzystywane take do opisu wydarze, ktre nie daj sprowadzi si do wymiaru nadprzyrodzonego. Moemy nawet powiedzie, e nikt z nas nie moe by cakowicie niewierzcy; nikt z nas nie moe by take czowiekiem cakowicie wierzcym. Wtpliwo towarzyszy kademu systemowi wartoci, szczeglnie w takim spoeczestwie jak nasze, ktre posiada wiele rnorodnych, nakadajcych si na siebie warstw kulturowych. Lecz wtpliwo stanowi nie tylko jaks nieprzyjemn udrk, jest take tym elementem, ktry pozwala systemom wierze na dokonanie pewnych modyfikacji, aby zaakceptowa elementy pocztkowo im obce. Prawie tak, jak jaki ywy gatunek, ktry potrafi przey dziki swojej gitkoci genetycznej, tak rne kultury modyfikuj si nieustannie, tworzc nowe aranacje. Mona by wic sdzi, e kade wsplistnienie, kade przenikanie si kultur jest moliwe; co wicej - wprost poyteczne, wprowadzajc do systemw wierze te wartoci, ktre mog wzbogaci osoby, ktra je podziela.

Lecz w rzeczywistoci nie zawsze tak si dzieje, a czsto jest wrcz przeciwnie. Poniewa dla kadego z nas podstawow kwesti jest kwestia tosamoci, a ta bazuje, wrd wielu elementw, na wasnych wartociach kulturowych. Z tym, e tosamo nie jest czym statycznym i zawsze jednakowym. Przeciwnie, towarzyszymy jej cigemu ksztatowaniu si i kada angazujca nas sytuacja yciowa wystawia j na ryzyko, a reorganizacja tosamoci ley u podstaw przezwyciania jakiego krytycznego okresu. Dlatego kady terapeuta winien posiada w miar okrelon i relatywnie stabiln tosamo; zarwno dlatego, aby by odpomym na zaraenie si kryzysem tosamoci osoby, ktrej prbuje pomc, jak te i po to, aby mg dostarczy innej osobie to odniesienie, ktre zapewni jej ochron. Kiedy stajemy wobec bolesnej i niebezpiecznej drogi, prowadzcej do interwencji, aby uly komu w cierpieniu, to nie wolno nam wprowadza zamieszania. Kt z nas powierzyby si w czasie burzy na morzu rwnoczenie dwm kapitanom, ktrzy kieruj si dwoma rnymi metodami oblicze albo na jakie zaufanie zasugiwaby taki kapitan, ktry nie potrafi zdecydowa, do jakiego poudnika powinien si odnie w swoich obliczeniach, a jeszcze do tego zmieniaby w najniebezpieczniejszym momencie sekstans? Z tej racji osoba cierpica, ktra zwraca si z tym samym problemem do wielu terapeutw pochodzcych z rnych obszarw kulturowych, zamiast sumowa dobrodziejstwa z tego pynce, czciej ogranicza ich wiarygodno i skuteczno interwencji. Mog ci rni terapeuci wspdziaa ze sob i zachowywa ze sob dobre relacje, lecz na kocu, aby terapia moga okaza si skuteczna, chora osoba bdzie musiaa wybra jednego z nich i jemu powierzy si cakowicie. Nie mona a priori wykluczy skutecznoci wielu interwencji, przynalecych do rnych obszarw kulturowych, lecz byoby przynajmniej podane, aby nie dokonyway si one w tym samym czasie. To oczywicie jest teoria, poniewa w praktyce,

szczeglnie w spoeczestwie kulturowo skomplikowanym, takim jak nasze, prawie zawsze cierpicy puka do wielu drzwi rwnoczenie. Prawd jest, e doszlimy do zaoenia, i osoba cierpica jest w stanie sama odpowiednio skorzysta z usugi tych, ktrzy mog odegra jak rol w procesie terapeutycznym, tak jakby istniaa jaka cz relatywnie zdrowa i racjonalnie mylca, bdca w stanie, czsto niewiadomie, nadzorowa proces terapeutyczny, czasami bardzo skutecznie. Jakkolwiek nie moe istnie, dla nas terapeutw, jaka oglna regua uspokajajca, ktrej mona by byo spokojnie si powierzy, to jednak trzeba nam ocenia, cho jest to trudne, przypadek po przypadku, na ile interwencja na wielu poziomach stanowi konieczn opcj, a na ile natomiast taka interwencja byaby rozpraszajca i wprowadzaaby zamt. Dla powyszych racji mwi o "wspobecnoci" egzorcysty i psychiatry, a nie o wsppracy. Te dwie postacie mog wspistnie i faktycznie pomaga sobie w niektrych przypadkach, ale nie wsppracowa tak, jakby byli dwoma rnymi lekarzami specjalistami lub dwoma duchownymi. Do nauki nie naley ocenianie wiary, a do wiary nie naley wyznaczanie zakresu interwencji metodzie naukowej. Osoba cierpica moe otrzyma pomoc tylko przy jasnym okreleniu rl, ale nigdy nie odniesie ona poytku z powodu ich pomieszania. Od okoo trzech lat, razem z innymi kolegami psychiatrami i antropologiem, prowadz badania fenomenw z dziedziny egzorcyzmw. Instytut, do ktrego naleymy, czyli katedra psychiatrii Uniwersytetu Rzymskiego "Tor Vergata", prowadzona przez prof. Nicola Ciani, cieszy si bowiem dug tradycj bada, ktre dotycz relacji zachodzcych pomidzy psychiatri a kultur.

Prowadzenie tych bada wymagao od nas koniecznoci przedyskutowania i ponownego zdefiniowania naszych rl. W kadym badaniu medycznym, czego atwo si domyli, racje etyczne przeszkadzaj rygorystycznemu podziaowi na prac badawcz i dziaalno terapeutyczn. Jest zrozumiae wic, e przy wielu okazjach poczuem si w obowizku "by lekarzem", a nie tylko badaczem, w jaki sposb wypeniajc funkcj, przynajmniej uzupeniajc (pozornie) dziaalno egzorcysty. I na odwrt, w niektrych przypadkach sami zaproponowalimy naszym pacjentom, aby spotykali si z egzorcyst, nawet jeli chodzio nam o zbadanie psychologiczne funkcji, jak sprawuje kapan. Ale zawsze respektowalimy rozrnienie rl, ktre powinno by wyjanione w jasny sposb pacjentowi. W tym syntetycznym wykadzie, dotyczcym relacji midzy egzorcyst a psychiatr, punktem centralnym jest stwierdzenie, e moliwa jest wspobecno tych dwch postaci i ich cise wspdziaanie; ale pod warunkiem, e kady bdzie wypenia swoj rol w sposb jasny, nie stwarzajc sytuacji, ktre nios zamt. Niestety, nie zawsze tak si dzieje. Analizujc drog tych, ktrzy udaj si do egzorcysty, szczeglnie te etapy poprzedzajce spotkanie z ks. Amorthem (ktremu asystowaem podczas egzorcyzmw), odkryem wiat peen niepewnoci; ca konstelacj egzorcystw, ktrzy uwaaj siebie troch za psychologw, psychiatrw, ktrzy odwouj si do nadprzyrodzonoci; wieckich, ktrzy ogaszaj si uzdrawiaczami, itd. Mona tolerowa to, co si rni od nas tylko wtedy, gdy granice naszej tosamoci s w miar dobrze okrelone. Egzorcysta i psychiatra mog wspistnie, pod warunkiem, e uznaj oni swoje odrbnoci i zaakceptuj

DOKTOR GIOV ANNI GUARIGLIA neurofizjopatolog, La Spezia Odpowiadajqc na pytanie ksidza, czym powinien charakteryzowa si lekarz, aby mg skutecznie wsppracowac z egzorcyst, mog tylko mwic o moim dowiadczeniu, gdy nie istnieje adna dyscyplina naukowa dajca profesjonalne przygotowanie do wypenienia tego zadania.Przypuszczam, e Przypuszczam, e to, czego si wymaga od kapana, aby by dobrym egzorcyst (modlitwy, miosci, pokory, wiary ...) ma takie swoje znaczenie dla lekarza. Nie dlatego, e dziki tego typu cnotom moglibymy sobie zasuy u Boga na dar rozeznania, gdy zawsze pozostajemy grzesznikami, ale gdy trwamy w asce, atwiej jest korzysta z darw, ktrymi On nas obdarza.A oto A oto jak wyglqda wsppraca z egzorcyst: jeeli kapan sdzi, e osoba, ktra si do niego zwraca, moe cierpie na zaburzenia psychiczne lub inne patologie, kieruje j do mnie. Po uwanym wysuchaniu chorej osoby, pisz odpowiedni relacj. Wikszo skierowanych do mnie chorych cierpi na zaburzenia umysowe lub psychiczne, a wyjtkiem s te osoby, u ktrych wystpuj zaburzenia nie dajce si zakwalifikowa do zwyczajnych przypadkw patologicznych. Egzorcysta jest ju w stanie rozpozna, kto wykazuje objawy optania lub zaburze diabelskich i kieruje do mnie zazwyczaj te osoby, ktre podejrzewa o chorob kliniczn. W tych przypadkach nie przeprowadza on egzorcyzmw; ogranicza si do modlitwy i rozmowy duchowej. Do wsppracy z egzorcyst, ktry korzysta take z pomocy pewnej pani psycholog, doszo za spraw naszego biskupa. Kilka lat temu, stajc przed problemem opta i wpyww zego ducha, zechcia stworzy komisj, ktra analizowaaby problemy, z jakimi spotyka si kapan, w celu lepszego okrelenia i zbadania tego typu zjawisk i zdawania okresowych relacji w tym temacie. Tak wic wykorzystuj moje lekarskie dowiadczenie i prosz dobrego Boga, aby pomaga mi w rozpoznawaniu. Mimo wszystko, nie

jestem w stanie, stwierdzi z ca pewnoci, czy jaka osoba jest optana lub czy znajduje si pod wpywem zego ducha: to zadanie naley tylko do kapana. Mog tylko powiedzie, czy w okrelonym przypadku mamy do czynienia z patologi psychiatryczn lub psychologiczn i dostarczy kapanowi pewnych wskazwek, uatwiajcych mu wypenienie jego zadania. Tajemnica egzorcyzmu Egzorcyzm jest tajemnic aski. Tylko po czci moe zosta zaliczony do modlitw wstawienniczych. Wie si z wadz, ktrej Jezus udzieli wierzcym w Niego, dlatego ma on swoje cechy wyjtkowe. Na przykad, gdy zaklinamy zego ducha: " W imi Chrystusa, id precz", to z pewnoci nie jest to modlitwa wstawiennicza, lecz autorytatywny rozkaz wypowiedziany w duchu posuszestwa Boskiemu Mistrzowi, ktry posiada sw moc tylko dziki interwencji Ducha witego. Nawet jesli egzorcyzm jest tylko sakramentalium, ma on swoj szczegl charakterystyk. Na przykad sakramentalia winny by sprawowane wedug specjalnego rytu ustanowionego przez Koci. Egzorcyzm natomiast przebiega w sposb zrnicowany, w zalenoci od zachowania si osoby egzorcyzmowanej i w zalenosci od rnych dowiadcze egzorcystw. Sam czas trwania, ktry moe zmienia si od kilku minut do kilku godzin, pozwala nam zrozumie, ze niemoliwa jest tutaj jaka cisa reglamentacja. Kto sdzi, e moze przeprowadzi egzorcyzm tak, jak ryt liturgiczny, ten z pewnoci nigdy nie sprawowa ani nie widzia egzorcyzmw. Dzis egzorcysta czsto jest pozbawiony odpowiednich instrukcji; jest nierozumiany przez wspbraci kapanw z powodw, ktre prbowaem

ukaza w pierwszym rozdziale; bywa ile widziany w tych miejscach, w ktrych sprawuje posug i jest czsto stamtd "wypraszany". Uwaam, e sympozja egzorcystw s opatrznociow okazj umoliwiajc wymian dowiadcze i poszerzenie swej wiedzy. Dlatego te staraem si wskaza pomoce, z ktrych egzorcysta moe korzysta. Nie wolno wszake zapomina, e u podstaw skutecznoci egzorcyzmu ley aska Boa. Korzystanie z pomocy przedmiotw, ktre wskazaem na pocztku tego rozdziau, stao si czym powszechnym, przede wszystkim jeeli chodzi o korzystanie z przedmiotw wskazanych w Rytuale. Jednak trzeba jasno powiedzie, e ich stosowanie nie jest wcale konieczne. Znalazem si w okolicznociach, kiedy musiaem dokonywa egzorcyzmw, nie majc niczego (ani stuy, ani krucyfiksu, ani wody wiconej...), i wcale nie odczuem ich braku. Tak samo jest z pomoc innych osb: w pewnych przypadkach moe by bardzo uyteczna, lecz nigdy nie jest niezbdna. Nigdy nie jest tak, e jaka ekipa specjalistw okrela czy mamy do czynienia z optaniem, czy wpywem zego ducha; tego rodzaju fenomeny nie poddaj si ludzkiej analizie. Zgodna opinia psychiatrw, ktrzy wyranie rozgraniczaj zakresy kompetencji, jest tutaj bardzo wymowna. Egzorcysta musi dziaa w sposb odpowiadajcy jego moliwociom i potrzebom. Gdy kto przyjmuje do poudnia od 60 do 80 osb, tak jak to czyni o.Candido albo: przyjmuje od 400 do 500 osb na tydzie, jak ks. Emetti, to jest oczywiste, e musi prosi o wielk ask i wiato od Boga, aby mg coraz lepiej rozpoznawa przypadki, z ktrymi ma do czynienia. Dokonujc niekiedy caej serii egzorcyzmw, lecz tylko wtedy, gdy uwaa, i istnieje uzasadnienie dla przeprowadzenia egzorcyzmu, taki egzorcysta nie ma moliwoci

przeprowadzania dugich bada pocztkowych, ktre zreszt w wikszoci przypadkw okazayby si niepotrzebne. Egzorcysta moe take pomyli si i moe mie wtpliwoci. Moe myli si, std tez pacjenci mog zwrci si, do innych. Moe mie rwnie wtpliwoci; sam miaem je wiele razy. I mwic o pomocy pochodzcej od modlcych si, od charyzmatykw i od lekarzy, nie powiedziabym wszystkiego, gdybym nie wspomnia o pomocy pochodzcej od innych egzorcystw. Niejednokrotnie uciekaem si do tego rodzaju pomocy (naturalnie w porozumieniu z zainteresowanymi), a opinie, ktrych udzielali mi wspbracia egzorcyci, okazyway si dla mnie niezwykle poyteczne. DODATEK RYTUA RZYMSKI [obowizujcy do stycznia 1999 roku] Rytua Rzymski, bdcy do niedawna oficjalnym tekstem dla egzorcystw, w zasadzie jest tym samym tekstem, ktry zosta wydany 17 czerwca 1614 roku. Zosta opracowany z inicjatywy Pawa V, ktry poleci redagujcym, aby wykorzystali w nim najstarsze teksty egzorcyzmw. W owym czasie formu egzorcyzmw byo wiele i trudno byo dokona ich wyboru. Stosujc si do papieskiego zalecenia, signito przede wszystkim do formu Alcuina (zm. 840 r.). Jak z tego wida, formuy, ktrymi posugiwali si dotd egzorcyci, byy odmawiane ju od dwunastu wiekw. Rytua, w odrnieniu od innych oficjalnych tekstw liturgicznych, nie zosta nakazany, lecz tylko zalecony. Faktycznie jednak bardzo szybko si rozpowszechni w caym katolickim wiecie. Nie bd podawa listy rnych poprawek wprowadzanych na przestrzeni wiekw. Tumaczenie, ktre tutaj przytaczam, zostao dokonane na podstawie i ostatniej edycji Poliglotta Vaticana, z 1954 roku.

W Rytuale cz dotyczca egzorcyzmw zawarta zostaa w Tytule XII i jest podzielona na dwa rozdziay: -Normy do zachowania przy egzorcyzmowaniu optanego. -Ryt egzorcyzmowania optanych przez zego ducha. Kierujc si wzgldami praktycznymi, podziel ten rozdzia na dwie czci: Modlitwy wstpne; Trzy wielkie egzorcyzmy. W nawiasach i kursyw przytaczam niektre teksty dodatkowe, ktrych uywa o.Candido i z ktrych ja take korzystam; inspiracj d1a tych dodatkw bya tre tak zwanego Egzorcyzmu Leona XIII. Zosta on zawarty w trzecim rozdziale pt.: "Egzorcyzm przeciwko szatanowi i anioom odstpcom". Nie powicam mu wiele miejsca, gdy wymagaoby to take duszego komentarza dotyczcego okolicznoci, w ktrych zosta napisany, i zmian, jakie potem nastpiy w relacji do oryginau. Krtkie dodatki o.Candido wydaj si by bardzo stosowne i usprawiedliwione, bowiem w trzech wielkich egzorcyzmach, ze wzgldu na ich staroytno, brakowao wezwania do Matki Boej. Moim zamiarem jest umoliwienie poznania tego tak cennego tekstu, dzi rzadko spotykanego i dlatego wol poda go w tumaczeniu z aciny (ktre nie ma adnej oficjalnej wartoci) z tego wzgldu, e dzi niewielu zna acin, nawet nie znaj jej wszyscy kapani i egzorcyci. Szczeglnie pocztkowe normy s bardzo cenne, take i dzi. Wszystkie. NORMY DO ZACHOWANIA PRZY EGZORCYZMW A NIE OSOBY OPTANEJ PRZEZ SZATANA 1. Kaplan, ktry egzorcyzmuje osoby drczone przez zego ducha, musi posiada specjalne i wyrane zezwolenie Ordynariusza i powinna cechowa

go: pobono, roztropno i nieskazitelno ycia; powinien pokada zaufanie nie w swojej mocy, lecz w mocy Boej. Powinien on zachowywa dystans od wszelkiego podania dbr ludzkich, aby mg peni swoje religijne zadanie natchniony nieustann mioci i pokor. Powinien oprcz tego by w wieku dojrzaym, cieszy si szacunkiem innych, nie tylko ze wzgldu na wykonywane zadanie, lecz ze wzgldu na powag obyczajw. 2. Aby mc wykonywa w sposb prawy swj urzd,powinien zatroszczy si powinien zatroszczy si o poznawanie innych dokumentw uytecznych dla tego zadania, ktre zostay napisane, przez wiarygodnych autorw, a ktrych tutaj z powodu braku miejsca nie wymieniamy; powinien korzysta z ich dowiadczenia, oprcz tego musi pilnie przestrzega tych niewielu norm, ktre s szczegolnie konieczne. 3. Przede wszystkim niech nie wierzy zbyt atwo, e kto jest optany przez zego ducha. W tym celu powinien dobrze zna symptomy, po ktrych mona odrni optanego od osoby zaraonej inn chorob, przede wszystkim psychiczn. Na obecno zego ducha mog wskazywa nastpujce znaki: mwienie rwnoczenie wieloma nieznanymi jzykami lub rozumienie tych osb, ktre nimi mwi; znajomo faktw odlegych lub ukrytych; okazywanie wikszej siy ni wynikaoby to z wieku lub naturalnych predyspozycji; oraz inne podobne zjawiska, ktre tym bardziej wskazuj na optanie, im s liczniejsze. 4. Aby lepiej pozna stan osoby optanej, kapan, po przeprowadzeniu jednego lub dwch egzorcyzmw, powinien wypyta optanego na temat tego, co odczuwa, w umyle i w ciele; rwnie celem rozpoznania, jakie sowa najbardziej przeszkadzay zym duchom, aby potem z wikszym naciskiem i z wiksz czstotliwoci je powtarza.

5. Naley zdawa sobie spraw, jakimi sztuczkami i kamstwami posuguj 5. Naley zdawa sobie spraw, jakimi sztuczkami i kamstwami posuguj si ze duchy, aby sprowadzi egzorcyst na manowce: maj zwyczaj odpowiada kamliwie, niechtnie ujawniaj swoj obecno, aby egzorcysta, ulegajc zmczeniu, zrezygnowa z posugi; bywa te, e osoba zaatakowana udaje chor, nie przyznajc si do optania przez zego ducha. 6. Czasami ze duchy, po ujawnieniu si, kryj si na nowo, zostawiajc ciao wolne od wszelkiej udrki, tak e, zaatakowany wierzy, i zosta cakowicie uwolniony. Lecz egzorcysta nie powinien zaprzesta dziaania, dopki nie zobaczy znakw uwolnienia. 7. Czasami ze duchy przeszkadzaj na wszelki moliwy im sposb, aby chory nie podda si egzorcyzmom albo staraj si wzbudzi przekonanie, e chodzi o chorob naturaln. Niekiedy podczas trwania egzorcyzmu usypiaj chorego i przedstawiaj mu jak wizj, ukrywajc swoj obecno, aby wydawao si, e chory zosta ju uwolniony. 8. Niektrzy deklaruj, e zostali zaczarowani lub rzucono na nich urok, mwi take, kto uczyni im zo i w jaki sposb mona si tego pozby. Naley zachowa ostrozno, aby w tym celu nie zwraca si do magw, wrcych lub innych, zamiast uda si do szafarzy Kocioa. Nie wolno siga do adnej formy zabobonu lub te do innych niedozwolonych rodkw. 9. Innymi razy zy duch pozwala, aby chory mg odpocz i osoba przyjmuje nawet Najwitsz Eucharysti, aby wydawao si, e zy duch odszed. Ponadto istniej bardzo liczne, inne sztuczki i zasadzki zego ducha, aby

okama czowieka. Aby nie da si oszuka, egzorcysta rnusi byc bardzo roztropny. 10. Dlatego egzorcysta, pamitajcc o sowach Pana, e pewien rodzaj zych duchw nie mona wypdzi inaczej jak tylko rnodlitw i postem (Mt 17, 21) powinien uywa z tych dwch potnych rodkw, na ile tylko potrafi osobicie lub korzystajc z pomocy innych, aby wybaga Bo pomoc i wyrzuca ze duchy za przykadem wiytych Ojcw. 11. Optani powinni by egzorcyzmowani, jeli istnieje taka rnoliwo, w kociele albo w innym odpowiednim miejscu o charakterze religijnym i stosownym, z dala od tumu, lecz jeli optany jest chory albo te z innego, susznego powodu, rnona dokona egzorcyzrnu take w domu. 12. Optanemu naley przypomnie, e jeeli jego stan fizyczny i umysowy na to pozwala, powinien rnodli si za siebie, poci, przystpowa czsto do spowiedzi i Komunii w., aby uzyska pomoc, zgodnie ze wskazamami kapana. A podczas egzorcyzmu powinien stara si o naleyte skupienie, powinien zwrci si do Boga z rnocn wiar, proszc go o zdrowie z ca pokor. Gdy drczony jest z wiksz si, niech znosi to z cierpliwoci, nigdy nie wtpic w pomoc Boc. 13. Powinien trzymac krucyfiks w rce albo rnie go przed oczyma. Take odpowiednio zabezpieczone relikwie witych, kiedy jest taka rnoliwo, rnogc by z szacunkiem kadzione na piersi lub gowie optanego. Naley jednak zachowa ostrono, aby przedmioty wite nie byy traktowane w sposb niegodny i nie zostay zniszczone przez zego ducha. Nie naley ka Najwitszej Eucharystii na gow optanego czy na jakkolwiek cz jego ciaa, aby nie narazi Eucharystii na zbeszczeszczenie.

14. Egzorcysta nie powinien zatraca si w wielu sowach ani w powierzchownych lub w zadanych z ciekawoci pytaniach, przede wszystkim w odniesieniu do przyszych lub ukrytych faktw, ktre nie s zwizane z jego posug. Powinien nakaza nieczystemu duchowi zachowanie milczenia i odpowiadanie tylko na jego pytania. Nie powinien mu wierzy, nawet jeli zy duch udaje dusz jakiego witego lub zmarego albo dobrego anioa. 15. Pytania, ktre naley zada, dotycz np. Liczby i imion zych duchw obecnych, czasu, w ktrym weszli w czowieka, przyczyny optania, itp. Jeeli chodzi o inne wystpki ducha, jak miech lub wypowiadane brednie, egzorcysta powinien je przerwa albo zignorowa i upomnie obecnych, ktrych nie powinno by wielu, aby nie zwracali na nie uwagi i nie pytali o nic optanego, lecz by modlili si do Boga za niego, wytrwale i z pokor. 16. Egzorcyzmy maj by wymawiane lub odczytywane z moc, z wielk wiar, z pokor i z gorliwoci. Gdy dostrzega si, i zy duch wiksz odczuwa udrk, wtedy naley zatakowa go z wiksz si. Gdy spostrzega si, e optany cierpi w jakiej czci swojego ciaa albo zostaje uderzony, lub te pojawia si na jego ciele dymienica, naley uczyni tam znak krzya i pokropi wod wicon, ktr zawsze powinno si mie przygotowan. 17. Egzorcysta powinien take zaobserwowa, na jakie sowa ze duchy najmocniej reaguj, np. dreniem; i powinien powtarza je wiele razy, zwikszajc czstotliwo w momencie wypdzenia, potgujc nieustannie ich kar. Jeeli zauwaa si postp, naley kontynuowa egzorcyzmy przez dwie, trzy, cztery godziny albo i wicej, a do penego sukcesu.

18. Egzorcysta winien powstrzyma si od podawania lub przepisywania jakichkolwiek lekarstw i pozostawi to zadanie lekarzom. 19. Przy egzorcyzmowaniu kobiety zawsze powinna by obecna jaka zaufana osoba, ktra mocno trzyma optan, gdy rzuca ni zy duch. Jeli jest to moliwe, ta osoba powinna pochodzi z rodziny optanej. Ponadto egzorcysta, kierujc si delikatnoci, powinien uwaa, aby nie, powiedzie lub uczyni czegokolwiek, co mogoby by okazj do zych myli u niego lub u innych. 20. W czasie egzorcyzmu naley posugiwa si sowami Pisma w., ktre winny by uprzywilejowane bardziej ni sowa wasne lub innych. Egzorcysta powinien nakaza zemu duchowi, aby powiedzia, czy wszed on w ciao za spraw magii lub rzuconych urokw, bd za spraw rzeczy zaczarowanych, ktre optany zjad, a w tym przypadku niech je zwymiotuje; jeeli natomiast posuono si rzeczami zewntrznymi w stosunku do osoby, niech powie, gdzie one si znajduj; po ich znalezieniu, naley je spali. Naley poprosi optanego, aby ujawni egzorcycie pokusy, ktre czsto odczuwa. 21. Gdy optany zostanie uwolniony, naley go troskliwie upomnie, aby wystrzega si grzechu, nie dajc diabu okazji powrotu, w tym przypadku jego stan mgby sta si gorszy od poprzedniego. RYT EGZORCYZMOWANIAOPTANYCH PRZEZ ZEGO DUCHA OPTANYCH PRZEZ ZEGO DUCHA Modlitwy wstpne Rytua zaleca egzorcycie, aby wyspowiada si albo przynajmniej wzbudzi al za grzechy. Jeli jest to moliwe, dobrze byoby, gdyby odprawi Msz w., a potem rozpocz modlitw znakiem krzya, pokropieniem wod

wicon i litani. Ojciec Candido i ja, idc za jego przykadem, odmawialimy pierwsze dwa wezwania egzorcyzmu Leona XIII: In nomine Jesu Christi Dei i modlitw do w. Michaa Archanioa. Innymi razy, i wielu tak czyni, odmawia si hymn albo przynajmniej jakie wezwanie do Ducha witego. Potem postpuje si zgodnie z Rytuaem. Antyfona Nie pamitaj, Panie win naszych ani win naszych rodzicw i nie karz nas za nasze grzechy Ojcze nasz... I nie wd nas na pokuszenie, Ale nas zbaw od Zego.Psalm 54 (53 ) Psalm 54 (53 ) Boe, zbaw mnie, w imi swoje, swoj moc bro mojej sprawy! Boe suchaj mojej modlitwy, nako ucha na sowa ust moich! Bo powstaj przeciwko mnie pyszni,a gwatownicy czyhaj na moje ycie; a gwatownicy czyhaj na moje ycie; nie maj Boga przed swymi oczyma. Oto Bg mi dopomaga, Pan podtrzymuje me ycie. Niechaj zo spadnie na moich przeciwnikw i przez wzgld na sw wierno zniwecz ich! Bd Ci chtnie skada ofiar, sawi Twe imi, bo ono jest dobre, bo wybawi mnie z wszelkiej udrki, a moje oko oglda hab moich wrogw. Chwaa Ojcu...

-Zbaw swego sug (swoj suebnic) -Boe mj, poniewa nadziej pokada w Tobie. -Bd dla niego (niej), Panie, wie warown. -Wobec nieprzyjaciela. -Niech nieprzyjaciel nie bzie mg nic mu (jej) uczyni. -A syn nikczemnoci niech nie bdzie mg mu (jej) zaszkodzi. -Wylij, Panie, Twoj pomoc, ze witego miejsca. -I z Syjonu przyslij mu (jej) obron. -Panie, wysuchaj moj modlitw. -A moje woanie niech do Ciebie przyjdzie.-Pan z wami -Pan z wami -I z duchem twoim. Mdlmy si. Boe, u ktrego jest zawsze miosierdzie i przebaczenie: Wysuchaj nasz modlitw; aeby ten Twj suga (Twoja suebmca), zwizany acuchem grzechw, otrzymaa askawe przebaczenie Twojej miosiernej mioci. wity Panie, Ojcze wszechmogcy, Boe przedwieczny, Ojcze naszego Pana Jezusa Chrystusa, ktry skazae tego tyrana odstpc na wieczn gehenn i przysae na ten wiat Twojego Jednorodzonego Syna, aby pokona t ryczc istot: przybd szybko, przypiesz swoje nadejcie, aby wyrwa mu czowieka, ktrego stworzye na swj obraz i podobiestwo, ocalajc go od zniszczenia i od zego ducha. O Panie, napenij strachem przed Tob t besti, ktra sieje zniszczenie w Twojej winnicy. Udziel Twoim sugom ufnoci, aby mogli z caych si walczy przeciwko najgorszemu smokowi, tak aby on nie gardzi tymi, ktrzy ufaj Tobie i nie mg powiedzie tego, Co ju kiedy faraon powiedzia Mojeszowi: "Nie znam Boga i nie

uwolni Izraela i nie pozwol mu odej". Niech zmusi go Twoja potna prawica do wyjcia z twojego sugi (twojej suebnicy) aeby nie sdzi, e moe trzyma jako winia, tego (t), ktrego (ktr) Ty raczye Stworzy na Twj obraz i ktrego (ktr) Ty odkupie przez Twojego Syna. Ktry z Tob yje i krluje w jednoci Ducha witego, na wieki wiekw. -Amen. Uwaga! W tym miejscu Rytua zamieszcza modlitw, ktra zaczyna si od sw Praecipio tibi. Z dowiadczenia o.Candido i jego uczniw wynika, i jest to bardzo skuteczna modlitwa; zawiera ona pytania, dlatego moe trwa bardzo dugo; niekiedy jest to modlitwa, ktra prowadzi do rozwizania. Ja mam w zwyczaju, idc za przykadem o.Candido, odmawia j na kocu, kiedy zy duch jest ju osabiony egzorcyzmami. Mdlmy si. Rozkazuj tobie, kimkolwiek jeste, duchu nieczystyi wszystkim twoim i wszystkim twoim towarzyszom obecnym w tym sudze (w tej suebnicy) Boga, aby przez tajemnic wcielenia, mki, (mierci), zmartwychwstania i wniebowstpienia Pana naszego, Jezusa Chrystusa; przez misj Ducha witego; (przez niepokalane poczcie Najwitszej Maryi Panny i przez jej Boe macierzystwo); przez powtrne przyjcie samego naszego Pana na sd; powiedzia mi twoje imi, dzie i godzin twojego wyjcia i jaki bdzie tego znak; i rozkazuj ci by we wszystkim posusznym mnie, szafarzowi Boemu, cho niegodnemu, i rozkazuj ci nie sprawi w aden sposb szkody temu Boemu stworzeniu czy tutaj obecnym, bd temu, co do nich naley. Sowa Ewangelii wedug w. Jana (J 11-14) Na pocztku byo Sowo,

a Sowo byo u Boga, i Bogiem byo Sowo. Ono byo na pocztku u Boga. Wszystko przez Nie si stao, a bez Niego nic si nie stao, co si stao. W Nim byo ycie, a ycie byo wiatoci ludzi, a wiato w ciemnoci wieci i ciemno jej nie ogarna. Pojawi si czowiek posany przez Boga - Jan mu byo na imi. Przyszedl on na wiadectwo, i aby zawiadczy o wiatoci, by wszyscy uwierzyli przez niego. Nie by on wiatoci, lecz posanym , aby zawiadczy o wiatoci. Bya wiato prawdziwa, ktra owieca kadego czowieka, gdy na wiat przychodzi. Na wiecie byo Sowo, a wiat sta si przez Nie, lecz wiat Go nie pozna. Przyszo do swojej wanoci, a swoi Go nie przyjli. Wszystkim tym jednak, ktrzy Je przyjli, dao moc, aby si stali dziemi Boymi, tym, ktrzy wierz w imi Jego ktrzy ani z krwi, ani z dzy ciaa, ani z woli mza, ale z Boga si narodzili. A Sowo stao si ciaem i zamieszkao wrd nas.

I ogldalimy Jego chwa, chwa, jak Jednorodzony otrzymuje od Ojca, peen aski i prawdy. Sowa Ewangelii wedug w. Marka (Mk 16,15-18) Jezus rzek do swoich uczniw: "Idcie na cay wiat i gocie Ewangeli wszelkiemu stworzeniu! Kto uwierzy i przyjmie chrzest, ten bdzie zbawiony; a kto nie uwierzy, ten bdzie potpiony. Tym za, ktrzy uwierz, te znaki towarzyszy bd: w imi moje ze duchy bd wyrzuca, nowymi jzykami mwi bd; we bra bd do rk, i jeliby co zatrutego wypili, nic nie bdzie im szkodzi. Na chorych rce ka bd, i ci odzyskaj zdrowie". Sowa Ewangelii wedug w. ukasza (k 10,17-20) Wrcio siedemdziesiciu dwch z radoci mwic: "Panie, przez wzgld na Twoje imi, nawet ze duchy nam si poddaj". Wtedy rzek do nich: "Widziaem szatana, spadajcego z nieba jak byskawica. Oto daem wam wadz stpania po wach i skorpionach, i po caej potdze przeciwnika, a nic wam nie zaszkodzi. Jednak nie z tego si cieszcie, e duchy si wam poddaj, lecz cieszcie si, e wasze imiona zapisane s w niebie". Sowa Ewangelii wedug w. ukasza (k 11,14-22) [Jezus] raz wyrzuca zego ducha u tego, ktry by niemy. A gdy zy duch wyszed, niemy zacz mwi i tumy byy zdumione. Lecz niektrzy z nich rzekli: "Przez Belzebuba, wadc zych duchw, wyrzuca ze duchy". Inni za, chcc Go wystawi na prb, domagali si od Niego znaku z nieba. On jednak, znajc ich myli, rzek do nich: "Kade krlestwo wewntrznie skcone pustoszeje i dom na dom si wali. Jeli wic i szatan z sob jest

skcony, jake si ostoi jego krlestwo? Mwicie bowiem, e Ja przez Belzebuba wyrzucam ze duchy. Lecz jeli Ja przez Belzebuba wyrzucam ze duchy, to przez kogo wyrzucaj je wasi synowie? Dlatego oni bd waszymi sdziami. A jesli ja palcem Boym wyrzucam ze duchy, to istotnie przyszo ju do was krlestwo Boe. Gdy mocarz uzbrojony strzee swojego domu, bezpieczne jest jego mienie. Lecz gdy mocniejszy od niego nadejdzie i pokona go, zabierze ca bro jego, na ktrej polega, i upy jego rozda". -Panie, wysuchaj modlitw moj. -A woanie moje niech do Ciebie przyjdzie. -Pan z wami. - z duchem twoim. Mdlmy si. Panie Wszechmogcy, Sowo Boga Ojca, Jezu Chryste, Boe i Stwrco kadego stworzenia: Ty, ktry dae witym Apostoom wadz stpania po wach i skorpionach; Ty, ktry wrd wielu Twoich nadzwyczajnych przykaza raczye

powiedzie: "Wyrzucajcie ze duchy", dziki czemu szatan, zwyciony Twoj moc, zosta strcony z nieba jak byskawica; oto z lkiem i dreniem wzywam, bagajc, Twojego witego imienia, aby, po udzieleniu mi przebaczenia wszystkich moich grzechw, raczy da mi, Twojemu niegodnemu sudze, niewzruszon wiar i si do zaatakowania, z pewnoci i wiernoci Twojemu poleceniu, tego okrutnego zego ducha i aby pozwoli mi odczu wspierajc mnie si Twojego ramienia. Prosz o to w Twoje

imi, Jezu Chryste, nasz Panie i Boe, ktry przyjdziesz sdzi ogniem ywych i umarych i wszystkie czasy. -Amen. TRZY WIELKIE EGZORCYZMY Po uczynieniu znaku krzya na sobie i na optanym, egzorcysta zakada stu na szyj i kontynuuje, trzymajc praw rk na gowie chorego. -Oto Krzy Paski, uciekajcie nieprzyjacielskie zastpy. -Zwycia Lew z pokolenia Judy, ze szczepu Dawida. -Panie,wysuchaj modlitw moj. -A woanie moje niech do Ciebie przyjdzie. -Pan z wami. -I z duchem twoim. Mdlmy si. Boe i Ojcze naszego Pana Jezusa Chrystusa wzywam Twego witego imienia i prosz pokornie o okazanie Twojego miosierdzia, aby raczy udzieli mi pomocy przeciwko temu zemu duchowi i przeciwko kademu duchowi nieczystemu, ktry drczy to Twoje stworzenie. Przez Naszego Pana Jezusa Chrystusa. -Amen. Pierwszy egzorcyzm Egzorcyzmuj ciebie duchu nieczysty, kade wtargnicie nieprzyjaciela, kad zjaw, kady legion diabelski, w imi naszego Pana Jezusa Chrystusa: nakazuj ci odstpi i wyj z tego stworzenia Boga. On sam tobie to nakazuje. On, ktry nakaza ci spa z wysokoci niebios do najniszych warstw ziemi. On ci to rozkazuje; Ten, ktry rozkazuje morzu,

wiatrom i burzom. Suchaj i dryj, o szatanie, nieprzyjacielu wiary, przeciwniku ludzi, przyczyno mierci, zodzieju ycia, przeciwniku sprawiedliwoci, korzeniu za, zarzewiu wad, zwodzicielu ludzi, kamco narodw, podszepcie zazdroci, pocztku skpstwa, przyczyno niezgody, przyczyno cierpienia. Dlaczego tam przebywasz i stawiasz opr, podczas gdy wiesz, e Chrystus Pan zniweczy twoje plany? Lkasz si Tego, ktry zosta ofiarowany w Izaaku, zosta sprzedany w osobie Jzefa, zostal zabity w figurze baranka, zosta ukrzyowany jako czowiek i potem zatriumfowa nad piekem. Odejd w imi Ojca, Syna i Ducha witego. (Zaprzyczyn Najwitszej Maryi Panny, Matki Boej), ustp miejsca Duchowi witemu, na mocy tego znaku witego Krzya naszego Pana Jezusa Chrystusa, ktry z Ojcem i Duchem witym yje i krluje, Bg przez wszystkie wieki wiekw. -Amen. -Panie, wysuchaj mojej modlitwy. -A wolanie moje niech do Ciebie przyjdzie. -Pan z wami. -I z duchem twoim. Mdlmy si. O Boe, Stwrco i obroco ludzkoci; Ty, ktry uksztatowae czowieka na Twoje podobiestwo, wejrzyj na Twojego sug (Twoj suebnic), ktry(a) zosta(a) pochwycony(a) podstpem ducha nieczystego; ktrego (ktr) staroytny wrg, dawny nieprzyjaciel ludzkoci, otacza strasznym strachem, napenia lkiem jego (jej) umys, atakuje terrorem i trwog, czynic go (j) drcym (drc) ze strachu. Zniszcz, o Panie, si zego ducha, oddal jego podstpne zasadzki; niech ucieknie daleko prny kusiciel.

Niech znak Twojego imienia chroni Twojego sug (Twoj suebnic) i niech dowiadczy on (ona) bezpieczestwa na ciele i duszy. Strze tego, co jest w jego (jej) sercu (duszy), ochraniaj jego (jej) wntrznoci, umocnij jego (jej) serce. Niech ucieknie z jego (jej) duszy strach przed moc nieprzyjaciela. Udziel aski, Panie, na mocy tego wezwania Twojego najwitszego imienia, aby ten, ktry dotd napenia terrorem, sam uciek sterroryzowany i pokonany, aeby ten Twj suga (ta Twoja suebnica) mg (moga) naleycie ci suy, umocniony(a) w sercu i umyle. -Amen. Drugi egzorcyzm Nakazuj tobie, staroytny wu, w imi Sdziego ywych i umarych, twojego Stwrcy, Stwrcy wiata, w imi Tego, ktry ma moc strcic ci do pieka, aeby wyszed natychmiast, ze strachem i z twoim wciekym wojskiem, z tego sugi Boego (z tej suebnicy Boej), ktry(a) odwoa(a) si do Kocioa. Nakazuj ci ponownie, nie moc mojej saboci, lecz moc Ducha witego, wyj z tego sugi (tej suebnicy) Boga, ktrego (ktr) Bg wszechmogcy stworzy na swoje podobiestwo. Ustp wic, ustp nie mnie, lecz szafarzowi Chrystusa. Nakazuje ci to wadza Tego, ktry ci ujarzmi swoim Krzyem. Dryj wobec mocy Tego, ktry zwyciywszy piekielne cierpienia, wyprowadzi dusze do wiata. Niech wejdzie w ciebie strach przed ciaem czowieka, lk wobec obrazu Boga. Nie moesz stawia oporu ani zwleka ze swoim odejciem z tej osoby po tym, jak Chrystus upodoba sobie zamieszka w ludzkim ciele. I aby nie uwaa mnie za godnego pogardy, od kiedy znasz mnie jako wielkiego grzesznika, niech rozkazuje ci Bg ffi. Niech ci to nakae majestat Chrystusa ffi Niech ci to nakae Bg Ojciec ffi Niech ci to nakae Bg Syn ffi Niech ci to nakae Bg Duch wity ffi Niech ci to nakae tajemnica Krzya (Niech ci to

nakaze Najwitsza Maryja Panna, Matka Boa ffi ktra od pierwszej chwili swojego Niepokalanego Poczcia, swoj pokor zmiadya twoj pyszn gow. Niech ci to rozkaze wiara witych apostow Piotra i Pawa ffi i wszystkich witych. Niech ci to nakae krew Mczennikw ffi Niech ci to nakae czysto serc Wyznawcw ffi Niech ci to nakae pobone wstawiennictwo wszystkich witych mczyzn i kobiet ffi Niech ci to nakae moc tajemnic wiary chrzecijaskiej ffi Wyjd wi, buntowniku. Wyjd podegaczu, peny wszelkiego podstpu i faszu, nieprzyjacielu cnt, przeladowco niewinnych. Odejd, nieszczsny; odejd prny. Zrb miejsce Chrystusowi, w ktrym nie ma niczego z twoich dzie: On ci obnay, zniszczy twoje krlestwo, zwiza ci i zwyciy i zniweczy twoje kamstwa; wrzuci ci w nieprzeniknione ciemnoci, gdzie tobie i twoim naladowcom wyznaczy koniec. Dlaczego stawiasz zuchway opr? Dlaczego omielasz si odmawia? Zawinie wobec Boga Wszechmogcego, ktrego rozkazw nie posuchae. Zawinie wobec Jego Syna, naszego Pana, Jezusa Chrystusa, ktrego omielie si kusi i postanowie ukrzyowa. Zawinie wobec ludzkoci, ktrej dae do picia mierteln trucizn, nakaniajc j do za. Nakazuj ci wic, smoku najgorszy, w imi Baranka ffi nieskalanego, ktry przeszed, stpajc po wach i pokona lwa i smoka, aby wyszed z tego mczyzny (z tej kobiety) ffi aby odszed z Kocioa Boego ffi Dryj i uciekaj, poniewa wezwalimy imienia tego Pana, ktrego boi si straszliwie pieko; Tego, ktremu s poddane Moce niebieskie, Wadze, Panowania; Tego, ktrego wysawiaj Cherubiny i Serafiny nieprzerwanie piewajc: "wity, wity, wity jest Pan, Bg zastpw". Nakazuje ci Sowo ffi ktre stao si Ciaem. Nakazuje ci to Ten, ktry zrodzi si z Dziewicy (Maryi). Nakazuje ci to Jezus ffi Nazarejczyk, ktry wtedy, gdy ty walczye z Jego

uczniami, nakaza ci wyj z tego czowieka, kiedy ju bye pokonany i rozcignity; ktrego nie wahae si prosi, gdy kaza ci wyj z tego czowieka, aby pozwoli ci wej w stado win. Dlatego wyjd z tego mczyzny (z tej kobiety) ffi zmuszony w imi Tego, ktry go (j) stworzy. Daremny dla ciebie jest ten opr ffi Trudno jest ci wierzga przeciwko ocieniowi ffi Poniewa im bardziej opniasz swoje wyjcie, tym bardziej powikszasz swoj kar wieczn, gdy nie gardzisz ludmi, lecz Tym, ktry panuje nad ywymi i umarymi; Tym, ktry przyjdzie sdzi ogniem ywych i umarych i wszystkie czasy. -Amen. -Panie, wysuchaj mojej modlitwy. -A woanie moje niech do Ciebie przyjdzie. -Pan z wami. -I z duchem twaim . Mdlmy si. Boe nieba i ziemi, Boe Aniow, Boe Archaniow, (Boe Patriarchw), Boe Prorokw, Boe Aposotow, Boe Mzennikw, (Boe Wyznawcw), Boe dziewic; Boe, ktry masz moc da ycie po mierci, odpoczynek po trudzie; gdy nie istnieje inny Bg oprcz Ciebie ani nic prawdziwego nie moe istnie, jeeli nie Ty, Stwrca nieba i ziemi, ktry jeste prawdziwym Krlem, ktrego krlestwo nie zna koca: pokornie bagam majestat Twojej chway, aby raczy uwolni tego Twojego sug (Twoj suebnic) od duchw nieczystych. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa. -Amen . Trzeci egzorcyzm

Razkazuj tobie, wszelki duchu nieczysty, kada zjawo, kazdy podstpie szatana, w imi Jezusa Chrystusa Nazarejczyka, ktry po chrzcie Janowym zosta zaprowadzony na pustyni i pokona ci w twoim wasnym domu, aby przesta drczy tego czowieka, ktrego Bg z prochu ziemi uczyni ku chwale swojego majestatu. Dryj, widzc w czlowieku godnym wspczucia nie ludzk krucho, lecz obraz Boga wszechmogcego. Dlatego ustp Bogu, ktry ci pogry w czeluci, ciebie i twoj zo, w osobie faraona i jego wojska, przez swojega sug Mojesza. Ustp Bogu, ktry zmusi ci do ucieczki, wyrzucajc ci przy pomocy duchowych pieww z krla Saula, przez swojego wiernego sug Dawida. Usp Bogu ktry potpi ci w osobie zdrajcy, Judasza Iskarioty. Bawiem uderza ci Boskimi razami ffi Ten, przed ktrego obliczem ty z twoimi legionami powiedziae drc i bagajc: "Co jest midzy nami a Tob, Jezusie, Synu Boga najwyszego? Przyszedes przed czasem drczy nas?". Pali ci ogniem wiecznym Ten, ktry na kocu czasw powie zym: "Odejdcie ode mnie, przeklci; odejdcie w ogie wieczny, ktry zosta przygotowany diabu i jego anioom". Bowiem dla ciebie, o prny, i dla twoich aniow bd, przygotowane robaki, ktre nigdy nie umieraj. Dla ciebie i dla twoich aniow jest przygotowany piec niewygasajcy. Poniewa jeste ksiciem przekltej zbrodni; ty jeste autorem kazirodztwa; ty jeste gow, witokradztwa; ty jeste mistrzem najgorszych uczynkw; ty jeste nauczycielem heretykw; ty jeste wynalazc, wszelkiej nieprzyzwoitoci. Wyjd ffi wic, o prny; wyjd ffi nikczemniku; wyjd ffi z caym twym podstpem.Poniewa Bg chce, aby czowiek by Jego wityni. Poniewa Bg chce, aby czowiek by Jego wityni. Dlaczego wic upierasz si, aby tutaj pozosta? Oddaj

chwa Bogu ffi Ojcu wszechmogcemu, przed ktrego obliczem kade kolano si zgina. Zrb miejsce Panu naszemu Jezusowi ffi Chrystusowi, ktry dla zbawienia czowieka wyla swoj, Przenajwitsz, Krew. Pozwl wej Duchowi ffi witemu, ktry przez swojego bogosawionego apostoa Piotra pokona ci wyranie w osobie Szymona maga; ktry potpi twoje kamstwa w maonkach Ananiaszu i Safirze; ktry ci zabi w osobie krla Heroda, odmawiajcego oddania czci Bogu. On wyrzuci ci na zatracenie za porednictwem swojego apostoa Pawa, czynic lepym maga Elimasa; za porednictwem tego samego apostoa kaza ci wyj z Pitonessy, rozkazujc ci swoim sowem. Dlatego, (przez wstawiennictwo Najwitszej Maryi Panny, Matki Boej), odejd teraz ffi odejd sobie ffi o kamco. Twoj, siedzib, jest pustynia; twoim mieszkaniem jest w; upokrz si i upadnij na twarz. Nie masz ju czasu, aby czeka. Oto bowiem zblia si szybko Pan majcy wadz: przed Nim ponie ogie, poprzedza Go i pali wokl wszystkich Jego wrogw. Podczas gdy moesz okamywa czowieka, nie moesz wymiewa si z Boga. To wyrzuca ci Ten, przed ktrego wzrokiem nie ma nic ukrytego. Wyrzuca ci Ten, ktrego mocy s poddane wszystkie rzeczy. Wyrzuca ci Ten, ktry przygotowa dla ciebie i twoich aniow ogie wieczny. Z Jego ust wychodzi miecz (obosieczny): to Ten, ktry przyjdzie sdzi ogniem ywych i umarych i wszystkie czasy. -Amen. 245 SPIS TRECI Wprowadzenie 5 Egzorcyzmy w Kosciele katolickim 11 Wstp 14 Siedem okresw historycznych 17

Kilka wnioskw 34 Czy egzorcyci wierz w diaba? 39 Egzorcyzmy we Francji 40 Okultyzm 47 Czym jest okultyzm? 48 Obrona przed okultyzmem 51 Sekty 57 Nowa religijno 62 Satanizm 63 Magia 69 Dlaczego magia? 69 Magia-oszustwo 76 Spirytyzm 85 Czym jest spirytyzm? 85 Czy moliwy jest kontakt ze zmarymi? 90 Egzorcysta w rozmowie z psychiatrami 103 Czy szuka pomocy u egzorcysty Czy u psychiatry? 105 Podejrzane objawy 111 Pytania psychiatrw Odpowiedzi ks.Amortha 118 Kiedy naley uda si do egzorcysty? 137 Egzorcysta -ostatnia deska ratunku 137 Droga, ktr naley i 140 wici i diaby 145 " W moje imi bdziecie wyrzuca ze duchy" 145 Ojciec Pio, wielki wojownik 148 Modlitwa o uwolnienie w odnowie 153 Jak rozpoczlimy dziaalno? 157

Progresywny rozwj 162 Dwa pouczajce fakty 166Schemat modlitwy 171 Schemat modlitwy 171 Niespodzianki dla egzorcystw -dusze zmarych ...175 Problem obecnoci 176 Odpowiedzi egzorcystw 178 Pomoce dla egzorcysty 203 Pomoce czy uzalenienie ? 205 Modlcy si i charyzmatycy 207 Opinie niektrych lekarzy 209 Tajemnica egzorcyzmu 222 Dodatek-Rytua Rzymski 225 Normy do zachowania przy egzorcyzmowaniu osoby optanej przez szatana 225 Ryt egzorcyzmowania optanych przez zego ducha 236 Modlitwy wstpne 23 Trzy wielkie egzorcyzmy 23 . Dlaczego tak trudno znale egzorcyst? Aby odpowiedziec na to pyta nie, wystarczy krtkie spojrzenie na histori egzorcyzmw, od czasw Chrystusa a po dzie dzisiejszy. Dziki temu bdziemy mogli zrozumie, dlaczego duchowiestwo jest tak bardzo nie przygotowane i nie dowierzajce. Zy duch znajduje si w dobrej sytuacji, poniewa gdy upada wiara wtedy rozwija si zabobon i rne jego formy (magia, satanizm, sekty nowa religijno, spirytyzm), ktre maj swoje korzenie w okultymie W swojej kolejnej ksice autor podejmuje te tematy i stara si wypeni luk informacyjn: bez konkretnej informacji nie mona wiedzie, gdzie kryje si

niebezpieczestwo.

Kapani,

wychowawcy

rodzice

powinni

zna

rzeczywisto, tak mocno rozreklamowan przez media. Jednym z najpowaniejszych problemw jest rozrnienie midzy chorobami psychicznymi a chorobami pochodzcymi od zego ducha. Ten wanie temat zostaje pogbiony wraz z grup psychiatrw. "Odwoanie si o pomoc do egzorcysty jest ostatni rzecz, o jakiej naley pomyle stwierdza autor, ktry odsya do zwyczajnych rodkw aski i do modlitwy o uwolnienie. W ksice nie brakuje i innych interesujcych zagadnie, np. czy moliwa jest obecno w danej osobie duszy zmarego. Ponadto zaczone tumaczenie formuy egzorcyzmu z obowizujcego do stycznia 1999 rok Rytuau Rzymskiego. ***. Ks. Gabriele Amorth urodzit si w Modeni (Wochy) w 1925 roku. Jest doktorem prawa, kapnem Towarzystwa witego Pawa, dziennikarzem znanym z licznych artykuw publikowanych na temach tygodnika Famiglia Cristiana; zasyn take jako redaktor naczelny miesicznika Madre di Dil autor artykuw z dziedziny mariologii; napisa te wiele ksiek o tematyce maryjnej. Jest czonkiem Papieskiej Midzynarodowej Akademii Maryjnej egzorcyst diecezji rrzymskiej oraz przewodniczcy Midzynarodowego Stowarzyszenia Egzorcystw.

Kocowa strona okadki (zdjecie o.Gabierle Amorth) Jak si broni przed zym duchem? Jeli kto jest optany, czy dowiadcza tego na skutek swojej winy? Jakie s objawy obecnoci i dziaania szatana? Czy istniej gusa, czary, urok rzucony zym wzrokiem? Czy moemy si od nich uwolni?

Na te i inne pytania, nkajce wspczesnego czowieka, odpowia znany i ceniony egzorcysta diecezji rzymskiej - ks. Gabriele Amorth. Jego ksika pt. "Wyznania egzorcysty" spotkaa si z wielkim zainteresowaniem wiadczy o tym 14 wyda w jzyku woskim i przekady w 12 jzykach. Ks. Gabriele Amorth w "Wyznaniach egzorcysty" pragnie nie tylko podzieli si z Czytelnikami dugoletnim dowiadczeniem egzorcysty, jego przede wszystkim przestrzega wszystkich chrzecijan, aby nie ignorowali dziaania szatana, lecz przeciwstawiali si mu moc wiary i Sowa Boego. W ten sposb nie wpadn w puapk oszustw, magw, czarownikw i wrcych z kart. *** Ksidz Gabriele Amorth urodzi si w Moden w 1925 roku. Jest doktorem prawa, kapanem Towarzystwa witego Pawa; dziennikarzem, znany z licznych artykuw ogaszanych W Famiglia Cristj na (Rodlina GhrleSGijanska); zasyn take jako redaktor naczelny miesicznika Madre di Dio (Mat Bola) i autor artykuw z dziedziny mariologii. Napisa wiele ksiek, z ktrych cztery powici Matce Boej. Jest czonkiem Papieskiej Midzynarodowej Akademii Maryjnej i egzorcyst diecezji rzymskiej. Sta si take znany dzieki swej ostatniej ksice pt. "Nuovi racconti di un esorcista" (Nowe wyznania egzorcysty).